A transcription of the Pseudo-Oecumenian Catena on Romans in GA 1923CPG C165 <ptr target="https://clavis.brepols.net/clacla/OA/Details.aspx?id=2B1E15B384854DE3947D3A880A9C75CE"/>Created byThe Institute for Textual Scholarship and Electronic Editing (ITSEE), University of Birmingham UKTranscribed byJacopo MarconThe European Union Horizon 2020 research and innovation programme (grant agreement no. 770816).Version 1.0, published on 23.02.2023The Institute for Textual Scholarship and Electronic Editing (ITSEE), University of Birmingham UK

Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) Available for re-use under a Creative Commons license provided attribution is made to the original creators.

ItalyVeneziaBiblioteca Nazionale MarcianaGr. Z. 33 (423)

This transcription was made as part of a doctoral research project on the Pseudo-Oecumenian catena on Romans, available in the University of Birmingham eTheses repository . The data is archived in the the University of Birmingham eData repository and also available online at

The encoding is based on version 1.6 of the IGNTP Guidelines available at . It is an extended version of the TEI P5 schema.

ΠαῦλοςΤὸἀποῦσιγράφειναἴτιοντοῦκεῖσθαιαὐτοῦτὸὄνομαδιὰτοῦτοδὲἀπὸΣαύλουεἰςΠαῦλονμετετέθηἵναμὴδὲἐντοῦτωἔλαττοντιἔχοιτοῦκορυφαίουΠέτρου
ΠαῦλοςΠροέταξετὸΠαῦλοςμηδὲδιαίρεινστόμαἄνευτοῦμεμνῆσθαιτῆςδεσποτικῆςεὐεργεσίαςβουλόμενοςοἷονΠαῦλοςφησὶνὁκαὶαὐτὴντὴνκλῆσινἐξεὐεργεσίαςἐκχάριτοςἐκφιλοτιμίαςἔχωνδεσποτικῆςΠαῦλοςὁπάνταφέρωνἀπὸτοῦΧριστοῦτὴνκλῆσιντὴνχάριντὴνπολιτείαν∆οῦλοςαὐτῷγὰρὅλοςπέπραμαιἐλευθερωθεὶςἀπὸτοῦνόμουκαὶτῆςἁμαρτίαςδοῦλοςτοῦτομουτὸἀξίωμαἀπὸτούτουβούλομαιπᾶσιγνωρίζεσθαιοἱμὲνἐνκόσμῳἀναστρεφομενοιἀπὸτῶνἐνκόσμῳἀξιωμάτωνδηλοῦσθαιβούλονταιὑπάτουςἑαυτοὺςκαὶστρατηγοὺςἀναγράφοντεςΠαύλῳδὲἀρκεῖεἰςμέγεθοςἀξιώματοςτὸδοῦλοςεἶναιΧριστοῦ
δοῦλοςπολλοὶδουλείαςτρόποικαὶπάνταςἔσχενὁΠαῦλοςεἰςὁτῆςδημιουργίαςεἰςὁτῆςπίστεωςἂλλὁτῆςἀποστολῆς
ἸησοῦΧριστοῦΤὸΙησυςτὸἀνθρώπινονδηλοῖτὴνδὲτοῦπνεύματοςχρίσιντὸΧρτιστος
κλητὸςἀπόστολοςευγνωμονωςὁμολογεῖὅτιοὐχἑκὼνπροσῆλθενἀλλὰκληθεὶςκληθεὶςδὲοὐκεἰςπίστινμόνηνἀλλὰκαὶεἰςἀποστολήν
ἀφωρισμένοςΆλλοςμένφησινἐνἄλλοιςἐγὼδὲεἰςεὐαγγέλιονἀφώρισμαι
εἰςεὐαγγέλιονθεοῦΕὐαγγέλιονθεοῦὅτιθεὸνεὐηγγελίζετοθεὸςγὰρὁΧριστὸςὃνὁΠαῦλοςεὐηγγελίζετομᾶλλονδὲθεοῦτοῦπατρὸςλέγειοὗτοςγὰρδιὰτῶνπροφητῶναὐτοῦπερὶτοῦἀληθῶςυἱοῦαὐτοῦἐλάλησεν
εἰςεὐαγγέλιονθεοῦθεὸνγὰρὄντατὸνΧριστὸνεὐηγγελίζετοτὸνγὰρπατηραπροηιδεσανἐκτῆςπαλαιᾶςοὐδὲνδέφησινἐρῶσκυθρωπὸνὡςοἱπροφῆταιἂλλεὐαγγελίζομαιθεὸνἐνηνθρωπηκότα
ὁπροεπηγγείλατοδιὰτὴνπροφητῶναὐτοῦἐνγραφαῖςἁγίαιςΜηδείςφησικαινοτομεῖνμενομίσηιπάλαιἐπήγγελτοτοῦτοτὸΕὐαγγέλιοντὸδὲἐνΓραφαῖςδηλοῖὅτιοὐμόνονἔλεγονοἱπροφῆταιἀλλὰκαὶἔγραφον
κατὰσάρκακατὰγὰρπνεῦμαυἱοςθεοῦἦν
τοῦὁρισθέντοςυἱοῦθεοῦτοῦἀποδειχθέντοςκαὶἀποφανθέντοςδιάτετῶνπροφητῶνδιάτετῶντοσούτωνθεοσημειῶνδιάτετῆςἀναστάσεως
τοῦὁρισθέντοςυἱοῦθεοῦΤοῦὁρισθέντοςἐπιγνωσθέντοςεἰςγνῶσινἀνθρώποιςἐλθοντοςεἰώθαμενγὰρδι'ὁρισμῶντινωνἐπιγινώσκεινἃβεβαίωςκαὶοὐκἐνδισταγμῷἐπιστάμεθαεἶταπῶςοὖνὡρίσθηπῶςεἰςγνῶσινἧκενἐκπροφητικῶνχρησμῶνἐκτῶνδυνάμεωνἃςἐπετέλειἐκτοῦπνεύματοςτοῦἁγίουὃπαρεῖχεντοῖςεἰςαὐτὸνπεπιστευκόσινἐκτοῦἀναστῆναιαὐτὸνἐκνεκρῶντούτωνγὰρἡσυνδρομὴδιορίζειαὐτὸνἐκτῶνἄλλωνἁπάντωντῶνκατὰχάρινκληθέντωνυἱῶνκαὶδείκνυσιναὐτὸνκαὶδιδάσκειπάνταςαὐτὸνεἶναιτὸνἀληθῆκαὶφύσειυἱὸντοῦθεοῦκαὶθεὸνὅθενδυνάμεθακαὶκατ'εὐθείανταῦτασυνείραντεςτότεἐξαίρετοντῆςυἱοτητοςαὐτοῦκαὶἀκοινώνητονπαραστῆσαικαὶτὴνπερὶαὐτοῦγνῶσινσαφῆτοῖςπιστοῖςπαρασχέσθαιοἷονλέγοντεςΧριστὸςἐστινὁδιὰτῶνπροφητῶνμὲνπροκηρυχθεὶςγενόμενοςδὲκατὰσάρκαἐκσπέρματος∆αυὶδδυνάμεσιδὲκαὶπνεύματοςἁγίουχορηγίᾳτὸτῶνἀνθρώπωνγένοςεὐεργετῶνκαὶδιὰτῆςοἰκείαςἀναστάσεωςθάνατοννεκρώσαςκαὶσυναναστήσαςτοὺςἀπ'αἰῶνοςνεκροὺςοὗτοςἐστινὁΧριστὸςοὗτοςἐστινὁυἱὸςτοῦθεοῦὡςἔστινἐνἀφορισμῷκαὶσυνοψειεἰπεῖνπρόσθεςεἰβούλειπρὸςἐξάπλωσινσαφεστέρανδι'οὗκαὶΠαῦλοςἔλαβεχάρινἀποστολῆςεἰςτὸπεῖσαιτὰβάρβαραἔθνηκαὶπαρασκευάσαιὑπακοῦσαιτῇπίστειτῇεἰςτὸὄνοματοῦκυρίουἸησοῦΧριστοῦτοῦτ'ἔστιπιστεῦσαιεἰςαὐτὸνκαὶλατρεύειναὐτῷὡςἀληθινῷθεῷκαὶυἱῷ
ἐνδυνάμειτουτέστινοὐχάριτιὡςοἱπολλοὶἀλλὰδυνάμειοἰκείαἦνἐνήργειἐνταῖςθεοσημείαις
κατὰπνεῦμαἁγιωσύνηςκαὶἐκτοῦἁγίουφησιπνεύματοςὁπαρέχειτοῖςεἰςαὐτονπιστεύουσιν
ἐξἀναστάσεωςνεκρῶνἸησοῦΧριστοῦτοῦκυρίουἡμῶνκαὶἐκτῆςἀναστάσεώςφησικαὶτῆςτοῦθανάτουκαταλύσεωςἀναστάσεωςδὲἧςαὐτοςἀνέστηὁκύριοςἡμῶνἸησοῦςΧριστός
δι'οὗἐλάβομενχάρινκαὶἀποστολήνΧάρινκαὶἀποστολὴνἀντὶτοῦχάρινεἰςἀποστολὴνἔστιδὲπαρὰπολλοῖςτὸτοιοῦτονσχῆματοῦλόγουκαὶμάλισταπαρὰτῇθεοπνεύστῳγραφῇὡςἐπίπανὁκαὶπαρέλκει
δι'οὗἐλάβομενχάρινοὐκἐξοἰκείωνφησικατορθωμάτωνἐλάβομεντὴνἀποστολὴνἀλλὰτὸπᾶνχάριτοςκαὶδωρεᾶςἐστι
καὶἀποστολήνκαίτοιτοῦπνεύματοςἡἀποστολὴαὐτοῦὡςἐνταῖςπράξεσικεῖταιἀλλὰπάντακοινὰοἶδαςτὰτῆςἁγίαςτριάδος
πίστεωςἡπίστιςεἰςτὸὄνομααὐτοῦγέγονεναὐτὸνγὰρτὰἔθνηοὐκἐθεάσαντοἀλλὰμόνουκηρυττομένουτοῦὀνοματοςἐκεῖνοιἐπίστευονὄντωςπλήρηςἦνχάριτοςἡἀποστολὴτῶνμαθητῶνὅτιἔπεισανὑπακοῦσαικαὶπιστεῦσαιτὰἔθνητῷΧριστῷκαὶτότεἄνθρωποικαὶἁλιεῖςκαὶἀγράμματοι
εἰςὑπακοὴνπίστεωςκαὶγὰροὐδεῖπολυπραγμονεῖνγέννησινκαὶοὐσίανθεοῦἀλλὰμόνονὑπακούειν
ἐνπᾶσιτοῖςἔθνησινεἰγὰρκαὶμὴαὐτοςπάνταπεριῆλθενἀλλὰκαὶοὕτωςπάντεςευγγελισθησαςδιὰτῶνλοιπῶνἀποστόλων
ὑπὲρτοῦὀνόματοςαὐτοῦοὐχἵνατὴνοὐσίανφησιτοῦθεοῦπεριεργασωμεθαἂλλἵνατῶιὀνόματιαὐτοῦπιστεύσωσιν
ἐνοἷςἐστεκαὶὑμεῖςκλητοὶἸησοῦΧριστοῦἐνοἷςἔθνεσιτουτέστιμεθ'ὧνἐθνῶνκαὶὑμεῖςἐκλήθητεοὐγὰρἀφ'ἑαυτῶνἥκατεκαταστέλλειδὲαὐτῶντὸφρόνημαὡσεὶἔλεγενμὴνομίσητεὡςβασιλεύουσαπόλιςπλέοντιτῶνἄλλωνἔχεινἀλλὰμετὰτῶνλοιπῶνἐθνῶνἐκλήθητε
πᾶσιτοῖςοὖσινἐνῬώμῃΟὐγὰρἐστιπαρ'αὐτωδιαστολὴπλουσίουκαὶπένητος
ἀγαπητοῖςθεοῦπρῶτοντὸἀγαπητοῖςτέθεικεθεοῦεἶτατὸκλητοῖςἁγίοιςδηλῶνἐκτῆςἀγάπηςείναιθεοῦτὸνἁγιασμον
κλητοῖςἁγίοιςπανταχοῦκλητοῖςλέγωντῆςτοῦθεοῦἡμᾶςεὐεργεσίαςἀναμιμνήσκει
κλητοῖςἁγίοιςπόθενἐκλήθητεἐκποίωνπόνωνἐκποίωνκατορθωμάτωνπόθενἐστὲἅγιοιἀλλ'ἢἐκμόνηςτῆςἀγάπηςθεοῦαὐτὸςγὰρδωρεὰνἀγαπήσαςὑμᾶςκαὶτὸαἷμααὐτοῦὑπὲρἡμῶνἐκχέαςἐκάλεσενἡμᾶςεἰςἁγιασμὸνκαὶκληρονομίαντῆςβασιλείαςαὐτοῦἁγίουςδὲτοὺςπιστοὺςκαλεῖπάντας
πᾶσιτοῖςοὖσινἐνῬώμῃΠᾶσιτοῖςοὖσινἐνῬώμῃἀγαπητοῖςἐξαὐτῆςτῆςπροσφωνήσεωςταπεινοφρονεῖναὐτοὺςπροοιμιάζεταιεἰπὼνγὰρπᾶσικαὶμὴμερίσαςεἰςἄρχονταςκαὶἀρχομένουςδούλουςκαὶἐλευθέρουςὁμοτίμουςἀλλήλουςἡγεῖσθαιλεληθότωςσυμβουλεύειεἶταἵναμὴεἴπωσιντὶοὖνπάνταςὁμοτίμουςἡγῇκαὶἀγαθοὺςκαὶφαύλουςκαὶπιστοὺςκαὶἀπίστουςἐπισυνῆψεκλητοῖςἁγίοιςἅπαντεςγὰραὐτῷοἱἅγιοιὁμοτιμοικαὶδιαστολὴοὐκἔστινἐναὐτοῖς
χάριςὑμῖνκαὶεἰρήνηοὐδεὶςγάρφησινἐξἔργωνδύναταισωθῆναι
ἀπὸθεοῦπατρὸςἡμῶνκαὶκυρίουἸησοῦΧριστοῦἡγὰρἀπὸθεοῦχάριςκαὶεἰρήνητὸβέβαιονἔχειτὸἀπὸπατρὸςτὴνυἱοθεσίανἐνδείκνυται
πρῶτονμὲνεὐχαριστῶἔδειγὰρἐξεὐχαριστίαςπροοιμιάσασθαιεὐχαριστεῖνδὲοὐμόνονὑπὲρτῶνἰδίωνκατορθωμάτωνἀλλὰκαὶὑπὲρτῶντοῦπλησίοντοῦτογὰρἀγάπης
τῶιθεῶιμουἀγάπηςσημεῖοντὸνγὰρἁπάντωνθεὸνἰδιοποῖεται
διὰἸησοῦΧριστοῦὑπὲρπάντωνὑμῶναὐτοςγὰρἡμῖναἴτιοςτῆςεἰςτὸνπατέραεὐχαριστίαςὁκαὶπροσλαβόμενοςἡμᾶςκαὶτῶιἰδίωιαἵματιπρὸςαὐτονκαταλλάξας
ὅτιἡπίστιςὑμῶνκαταγγέλλεταιἐνὅλωιτῶικόσμωιτὴνγὰρτῶνῬωμαίωνπίστινοὐκἀπεικὸςἦνλαλεῖσθαιπαρὰπάντων
μάρτυςγάρμουἐστινὁθεόςεἰκοτωςτὸνθεὸνἄγειμάρτυραἀγνώστουςἀνθρώπουςπείθεινβουλόμενος
ὧιλατρεύωοἷονδουλεύωπολλὰγὰρεἴδηλατρείαςκαὶγὰρκαὶὁπροσευχόμενοςκαὶὁνηστείαιχρώμενοςκαὶὁτοῖςθείοιςλόγοιςπροσέχωνκαὶμέντοικαὶὁτῆςτῶνξένωνθεραπείαςεπιμελόμενοςθεῶιλατρεύειὁδέγεθεῖοςἀπόστολοςλατρεύεινἔφησεθεῶιτὸτοῦυἱοῦπροσφέρωντοῖςἔθνεσινεὐαγγέλιονκαὶλατρεύεινἐντῶιπνεύματιτουτέστινἐντῶιδιδομένωχαρίσματιἐκτούτουδείκνυσικατὰτὸἀναγκαῖονμεριμνῶνὑπὲραὐτῶνὡςτὸνλόγονδεξαμένωνκαὶδέχεσθαιμελλόντων
ἐντῶιπνεύματίμουἐντῶιεὐαγγελίωιἡὅτιοὐτῆιἐμῆισπουδῆιυπερξεμοιτὸλατρεύεινθεῶιἀλλὰτῆιτοῦπνεύματοςχάριτιἡὅτιοὐσαρκικήμουἐστιἡλατρείαἀλλὰπνευματική
τοῦυἱοῦαὐτοῦὡςἀδιαλείπτωςὁρᾷςὅτιἄνωεἰπὼνεἰςεὐαγγέλιονθεοῦτοῦΧριστοῦἔλεγεν
μνείανὑμῶνποιοῦμαιπάντοτεἐπὶτῶνπροσευχῶνμουἀγάπηςεἰλικρινοῦςτὸκαὶμεμνῆσθαικαὶἀδιαλείπτωςτοῦτοποιεῖνκαὶμάλισταἐνπροσευχαῖς
δεόμενοςεἰπωςἤδηποτεκαὶγὰρἐλθεῖνἠπείγετοκαὶπερὶτὸθέληματοῦθεοῦτοῦτοπρᾶξαιοὐκἐβούλετοτὸδὲἤδεποτεἀντὶτοῦὀψέποτεὅπερἐστισφόδραεπειγομένου
εὐοδωθήσομαιἐντῶιθελήματιτοῦθεοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςεὐκολίανφησισχοίηνκαὶἐπὶκαλῷτὴνπρὸςὑμᾶςὁδόν
ἐπιποθῶγὰρἰδεῖνὑμᾶςοὐχἁπλῶςδέφησικαὶἀνόητωςἰδεῖνὑμᾶςσπουδεζωἂλλώστεχάρισμαμεταδοῦναιλέγειδὲτὴνδιδαχὴνκαὶτὴνκατήχησιντοῦτογὰρτὸστηριχθῆναιεἰκὸςἀκμὴνσαλευομένωναὐτῶν
ἵνατιμεταδῶχάρισμαὑμῖνπνευματικόντὸἵνατιμετριάζοντοςἐστινὡσεὶεἶπενἵναμικροντιτὸδὲμεταδῶδηλοῖὅτιοὐκἐμόντιδώσωἂλλὅπερκαὶἐγὼἔλαβον
εἰςτὸστηριχθῆναιὑμᾶςοὐγὰρμικρὸνχάρισματὸμὴσαλεύεσθαιτῆιπίστει
τοῦτοδὲἐστισυμπαρακληθῆναιΤὸμεταδοῦναιὑμῖνχάρισμαοὐκἔστινἐμὸνμόνονἀλλὰτῆςδιακονίαςμὲντῆςἐμῆςτῆςδὲὑπουργίαςτῆςὑμετέραςἵναγὰρμὴἀκούσαντεςὅτιεἰσὶνἐνδεεῖςκαὶὅτιδέονταιστηριχθῆναιἔτιδυσανασχετήσωσικοινοποιεῖταικαὶτὸχάρισματὸπνευματικὸνκαὶτὸστηριχθῆναιαὐτοὺςκαὶοὐκἔστιφησὶτὸταῦταγενέσθαιἐμαἢτῆςἐμῆςμόνηςπροαιρέσεωςκαὶδιακονίαςἀλλὰκοινὰἐστινὑμῶντεκαὶἐμοῦκαὶοὐδὲτότεἁπλῶςἀλλὰδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςπῶςκαὶτίνατρόπονἐὰναὐτοὶἔχητεφησὶπίστιντοῦλαβεῖντὸχάρισμαἐγώτεπάλινπίστιντοῦδοῦναιὑμῖντότεδὴκαὶτὸχάρισμαπνευματικὸνὑπάρχονδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςἐνεργεῖταικαὶδίδοταιἐὰνγὰρἐγὼμὲνπίστινἔχωτοῦδοῦναικαὶπολὺνἀγῶνακαὶσπουδὴνὑμεῖςδὲοὐκἔχητεπίστιντοῦλαβεῖνοὐδ'ἐπιθυμίανκαὶἐπιμέλειανπερὶτὸλαβεῖνοὐπαραγίνεταιὑμῖνκἂνἐγὼβούλωμαιτὸχάρισματὸπνευματικὸνδεῖοὖνἀμφοτερασυνδραμεῖνκαὶτὸἐξἐμοῦκαὶτὸἐξὑμῶνἀλλὰτὸἐξἐμοῦπάρεστινἐγὼγὰροὐμόνονἁπλῶςκρίνωδεῖνὑμᾶςλαβεῖντὴνδωρεὰνἀλλὰκαὶἐπιποθῶλοιπὸνἐστιτὸἐξὑμῶντοῦτοδὲπαραγίνεταιδι'ἔργωνἀγαθῶνκαὶκαρπῶνἀξίωντῆςδωρεᾶςτότεγὰραὐτοὶπίστινἕξετετοῦλαβεῖνκαὶἐπιθυμίανὅτεἀξίουςἑαυτοὺςπαρασκευάσοιτετῆςδωρεᾶςκαὶτότεἔτιμᾶλλονκἀγὼπλέονἕξωπίστινκαὶἐπιποθησιντοῦδοῦναιὥστεπανταχόθενἐξὑμῶνὑπάρχειτὸλαβεῖνὑμᾶςλαμβανόντωνδὲὑμῶντὸχάρισμακοινὸνγίνεταιτὸκέρδοςκαὶδηλονοτιπαρακαλούμεθακαὶεὐφραινομεθαἐνἀλλήλοις
τοῦτοδὲἐστισυμπαρακληθῆναιἐνὑμῖνδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςὑμῶντεκαὶἐμοῦοὐθέλωδὲὑμᾶςἀγνοεῖνἀδελφοὶὅτιπολλάκιςπροεθέμηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςἐπειδὴστηριγμοῦἐμνήσθηἵναμὴλυπήσηαὐτοὺςὡςὅτισαλεύονταιἐπάγειτὸσυμπαρακληθῆναιτοῦτ'ἐστινἵνακαὶἐγὼὑμᾶςκαὶὑμεῖςἐμεπαρακαλέσητετῆςγὰρἀλλήλωνφησιδεόμεθαπαρακλήσεωςδιὰτῆςἐνούσηςἡμῖνπίστεωςσφόδραδὲμετριάζειἑνὶδὲκαὶοὕτωςνοῆσαιτὴνπαράκλησινἵναὑμεῖςμὲνπαρ'ἐμοῦεἰςτὴνπίστινπαρακληθῆτεἐγὼδὲεἰςεὐφροσύνηνὁρῶνὑμᾶςπεπιστευκότας
∆ιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςὑμῶνμὲνδιὰτοῦπαραλαβεῖνκαὶπαραδέξασθαιτὴνπίστινἐμοῦδὲδιὰτοῦκηρύξαικαὶπαραδοῦναιταύτηνἢκαὶὑμῶνμὲνἀξιοπιστονεἰςτὸκηρύξαικαὶδιδάξαιμεὑπολαμβανοντωνἐμοῦδὲπάλινἀξιοπίστουςεἰςτὸἐμπιστευθῆναιτὰλόγιατοῦθεοῦκαὶτὴντελειοτέρανκρίναντοςδιδασκαλίανἢἐμοῦμὲνὁρῶντοςπροθύμωςὑποδεχομένουςὑμᾶςκαὶἐξἑτοίμουτὸκήρυγμαὑμῶνδὲπάλιντὴνἐμὴνσπουδὴνκαὶτὴνπερὶαὐτὸἐπιμέλειαναὐτῇπαραλαμβανόντωνὄψειμέγαγὰρεἰςπαράκλησινμαθητῶνσπουδὴδιδασκάλουκαὶπάλινεἰςδιδασκάλουπαράκλησινμαθητῶνἑτοιμοτηςκαὶπροθυμίασυντελεῖδὲτοῦτοκαὶεἰςμείζοναπληροφορίαντῆςπίστεωςἑκατέροιςὅτανὁμὲνκηρύσσωνὁρᾷτὰςτῶνἀνθρώπωνψυχὰςπαραδόξωςεἰςὑπακοὴνἑλκομέναςμᾶλλονγὰρτὴνθειότητακαὶτὸμεγαλεῖοντῆςπίστεωςἀποθαυμάζεικαὶμᾶλλονῥώννυταιεἰςτὸκηρύσσεινταύτηνκαὶὅτανπάλινὁρῶσινοἱμαθηταὶεὐτονωςκαὶσὺνἐλπίδιβεβαίᾳτὸνκήρυκατὴνπίστινπαραδιδόνταμᾶλλονγὰρὑποδέχονταιταὐτὴνκαὶμᾶλλονστηρίζονταιἐναὐτῇκαὶδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςοὕτωςἑκάτεροιπαρακαλοῦνται
καὶἐκωλύθηνεἰοὖνεὐχὴἐλθεῖνκαὶἐπὶὠφέλειαἔρχῃτιμὴπαραγίνῃἐκωλύθηνφησιν
ἄχριτοῦδεῦροοὐκέτιδὲπεριεργάζεταιτὴναἰτίαντῆςκωλύσεωςοὐγὰρἡμῶντὸἀπαιτεῖνεὐθύναςθεοῦὧνκελεύειἀλλὰμόνονὑπακούειν
πάντωςεἴποιτιςδιὰτοῦτοἐκωλύθηςὅτιοὐκατὰθεὸνἐλθεῖνἐβούλουοὐμενοῦνφησικαρπὸνγὰρσχεῖνκαὶἐνὑμῖνἤθελονκαρπὸνλέγωντὸεἰςπίστιναὐτοὺςεναγεγειν
ἵνατινακαρπὸνσχῶκαὶἐνὑμῖνκαθώςἽνατινακαρπὸνσχῶΤὸἵνατινὰκαρπὸνσχῶκαθ'ὑπερβατὸνκεῖταιτὸγὰρἀκολουθονεἴηἂνπολλάκιςπροεθέμηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςἵνακαρπόντινασχῶκαὶἐνὑμῖνἀλλ'ἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦροἀλλ'εἴποιτιςὅτιεἰἡπίστιςαὐτῶνἐνὅλῳτῷκόσμῳκατηγγέλλετοτίνακαρπὸναὐτὸςἤθελεπαραγενόμενοςπαρασχεῖνἀλλὰπολὺνμὲνοὖνἐροῦμενεἰγὰρκαὶἐπεπιστεύκεισανπαμπόλλωνὅμωςἐδέοντοκαὶτοῦτοδηλοῦταικαὶδι'ὅληςτῆςἐπιστολῆςκαὶπρὸὀλίγουλέγοντοςεἰςτὸστηριχθῆναιὑμᾶςκαὶἡνίκαμὴκρίνεινἀλλήλουςπαραινεῖκαὶἡνίκαἐκκλίνειντὰςδιχοστασίαςκαὶτὰσκάνδαλακαὶμυρίαοὐδὲνοὖνἀπεικὸςκαὶτὴνπίστιναὐτῶνκαταγγέλλεσθαικαὶαὐτοὺςἔτιπολλῆςδεῖσθαιτῆςΠαύλουἐπικουρίαςκαὶτῆςδι'αὐτοῦκαρποφορίαςὅραδὲπῶςφησὶνἵνατινὰκαρπὸνσχῶκαὶἐνὑμῖντοῦτομὲνδεικνὺςὅτιὁἐκείνωνκαρπὸςοἰκεῖοςἐλογίζετοτῷΠαύλῳκαρπὸςκαὶοὕτωςἔχαιρενἐντοῖςτῶνπλησίονκατορθώμασινὥστεκαὶαὐτὸςἔχεινἡγεῖτοτὸνκαρπὸντοῦτοδὲπάλινδεικνὺςὅτιἕνεκεντῆςαὐτῶνὠφελείαςτὴνπρὸςαὐτοὺςἔσπευδεστείλασθαιπορείανἂλλ'ὥστεδὲκαὶΠαύλουκαρπὸςἦνἀληθῶςὁἐκείνωνκαρπὸςἔργονγὰρἦνκαὶσπουδὴτὸκαρποφορεῖντὰἔθνηκαλῶςοὖνφησινἵνατινὰκαρπὸνσχῶἀμφοτεραδηλῶνκαὶτὸἐκείνουςτὴνἀρετὴνκαρποφορεῖνκαὶτὸἐκεῖνοναὐτοὺςτούτουςἐνγὰρτῇἐκείνωνκαρποφορίᾳἡτοῦΠαύλουἐδείκνυτοκαρποφορίαἀλλ'οὕτωμὲνταῦταἜστιδὲκαὶμὴκαθ'ὑπερβατὸντὸχωρίονἐκλαβομένουςἀλλ'ὡςἔχειτάξεωςπαρειληφόταςτοιοῦτονἐναὐτῷθηρᾶσαιτὸννοῦνἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦροδιὰτὶφησὶνἵναμὴθᾶττονἐλθὼνἀκάρπουςὑμᾶςἔτικαταλήψωμαιδιὸἀνεβαλομηντὴνπαρουσίανἕωςοὗκαὶἐνὑμῖνκαρπόντιναβλαστάνοντατῆςπίστεωςἄξιονκαὶτελεσφορούμενονμάθωτὶοὖνἂνκαὶκαρποφορῶσιντὶςἡχρείατῆςΠαύλουπαρουσίαςπολλὴμὲνοὖνοὐγὰρπάντατὸνκαρπὸνἀνέμενενΠαῦλοςαὐτοὺςκαρποφορῆσαιἀλλὰτινὰκαὶμάλαεἰκοτωςὥσπεργὰρπεριττὸντὸτὸντελείουςκαρποφοροῦνταεἰςκαρποφορίανπαραινεῖνοὕτωςἐπίπονονκαὶὄκνονἐμποιεῖτὸμὴπρὸςκαρπογονίανεὔχρηστονκαὶπαρέχονἐλπίδαςχρηστὰςεἰδὲκαὶκαρπὸςτὶςἦνκαὶοὗτοςτέλειοςοὐδ'οὕτωςἁπλῶςἐνεκοπτετοτὴνπαρουσίανὁΠαῦλοςὀφειλέτηνγὰραὐτὸνἀποκαλεῖὥστεεἰκαὶτοῖςἔργοιςἐκομωναὐτὸςἂντὸαὐτοῦοὐκἀπέστηποιῶνἜστιδὲκαὶἄλλωςτὸνόημασυνιδεῖνἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦροδιὰτὶὅτικαρπόντιναἔτιμοισυνέλεγονλείποντακαὶταύτηντὴνἔννοιανἐπὶτέλειτῆςἐπιστολῆςὥσπερτὰπροοιμιασθένταἐπιλογιζομένουτοῦἀποστολουἔστιβεβαιουμένηντῶνἄλλωνἑρμηνειῶνμᾶλλονἰδεῖνκαὶγάρφησινδιὸκαὶἐνεκοπτομηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςνυνὶδὲμηκέτιἔχωντόπονἐντοῖςκλίμασιτούτοιςἐλεύσομαιπρὸςὑμᾶςὥστεὁἕωςτοῦνῦνἐλπιζομενοςεἰςσυλλογὴνκαρπὸςἐντοῖςἄλλοιςκλίμασινἐκώλυεναὐτὸνἐπὶῬώμηνδραμεῖνἀτέλεστονἐνἐκείνοιςτὸἔργονκαταλείπονταεἶτατὸκαὶἐνὑμῖνκαὶτὰἐφεξῆςὥσπερἀντιπίπτοντοςλύσιςἐστὶνοἷοντὶφησὶνἐνἡμῖνοὐμέλεισοικαρπὸνσχεῖνναὶφησὶκαὶἐνὑμῖντοῦτοσπεύδωτοῦτοἐπιζητῶὀφειλέτηςεἰμὶχρεωστῶπᾶσι
καὶἐντοῖςλοιποῖςἔθνεσιντῶσυνάπτειναὐτοὺςτοῖςλοιποῖςκαταστελλεειαὐτῶντὸφρόνημα
ἝλλησίτεκαὶβαρβάροιςσοφοῖςτεκαὶἀνοήτοιςὥσπερφησιἝλλησικαὶβαρβάροιςοὕτωκαὶὑμῖνὀφειλέτηςεἰμι
ὀφειλέτηςεἰμιοὐδὲνἴδιονφησιδίδωμιὀφειλέτηςεἰμιπᾶσινεὐαγγελίσασαικαὶπληρῶσαιτὴνδοθεῖσάνμοιἐντολήν
οὕτωςτὸκατ'ἐμεπρόθυμονκαὶὑμῖντοῖςἐνῬώμῃεὐαγγελίσασθαιὥσπερφησινἝλλησικαὶβαρβάροιςσοφοῖςτεκαὶἀνοήτοιςὀφειλέτηςεἰμιοὕτωςκαὶὅσονἧκενεἰςτὴνἐμὴνσπουδὴνκαὶπροθυμίανκαὶὑμῖνεὐαγγελίσασθαιχρεωστῶτὸγὰρὀφειλέτηςεἰμιἀπὸκοινοῦδεκτέον
οὐγὰρἐπαισχύνομαιτὸεὐαγγέλιοντοῦΧριστοῦἐπεὶδὲτοῖςἀπίστοιςπολλὰἄδοξαδοκεῖείναιἐντῶιΕὐαγγελίωιοἷονὁσταυρὸςὁθάνατοςἡτῶνἸουδαίωνπαροινίατέωςαὐτοὺςτοῦτοδιδάσκειμηδὲνἐναὐτῶιἄδοξονὑπονοεῖνκαὶδιὰτοῦτοαισχύνεσθαιεἶταλοιπὸνπροβαίνωνκαὶἐξαίρειτὸΕὐαγγέλιον
ἐπειδὴπολλοῖςπροτερήμασινοἱῬωμαῖοιμέγαἐφρόνουνοἷονπλουτῶδυναστείασοφίαιὑμεῖςμένφησινἐπὶτούτοιςφρονεῖτεἐγὼδὲθεὸνκηρύξωνἔρχομαιἐνμέσῳὑμῶνκαὶοὐκαἰσχύνομαιδιατὶδύναμιςγὰρθεοῦἐστινεἰςσωτηρίαντῶνδεχομένων
δύναμιςγὰρθεοῦἐστινεἰςσωτηρίανπαντὶτῶπιστεύοντιἸουδαίωικαλῶςτὸεἰςσωτηρίανἑνὶγὰρκαὶεἰςτιμωρίανδύναμιςθεοῦεἰςσωτηρίανδὲοὐπαντὶἀλλὰτῶιπιστεύοντιτοῖςγὰρἀπειθοῦσικόλασινἀπειλεῖτὸΕὐαγγέλιον
ἸουδαίῳδὲπρῶτονὁγὰρἸουδαῖοςἀπαιτεῖταιπρῶτονπιστεύεινἅτεδὴκατηχημένοςτὰπερὶτοῦΧριστοῦἐκνόμουκαὶτῶνπροφητῶνμᾶλλοντῶνἐθνῶνκαὶὅτιεἰκαὶἐπὶκοινῇτοῦγένουςτῶνἀνθρώπωνσωτηρίᾳἐπεδήμησενὁΧριστὸςἀλλ'οὖνἐντοῖςἸουδαίοιςκαὶἐγεννήθηκαὶἐπολιτεύσατοκαὶἐδίδαξεκαὶτὰςθεοσημείαςἐναὐτοῖςεἰργάσατοδι'ἃπάνταὀφειλέταιεἰσὶνἸουδαῖοιπρῶτοιπιστεύεινεἰςΧριστὸνἤπερτὰἔθνη
τεπρῶτονκαὶἝλληνιῥήματοςμόνοντιμὴτὸπρῶτονοὐχάριτοςπλεονασμός
δικαιοσύνηγὰρθεοῦἵναγὰρμὴσωτηρίανκαὶδικαιοσύνηνἀκούωνἐνταῦθαμόνοναὐτονσυμβαίνειννομίσῃςἐπάγειτὸἀποκαλύπτεσθαιὅπερκαὶτὴνἐκεῖδηλοῖὥςνυναὐτῆςμὴπάσηςπεφανερωμένης
Δικαιοσύνηγὰρθεοῦἐναὐτῶι∆ικαιοσύνηγὰρθεοῦφησὶνἐντῷεὐαγγελίῳἀποκαλύπτεταιτοῦτ'ἔστινἅπασαἡἀρετὴδιὰτοῦεὐαγγελίουφανεροῦταιδικαιοσύνηνγὰρπολλάκιςεἴωθεπᾶσανλέγειντὴνἀρετὴνπῶςδὲἀποκαλύπτεταικαὶτίσιτοῖςἐκπίστεωςτῷεὐαγγελίῳπροσιοῦσιπᾶσιμὲνγὰρκηρύττειτὴνἀρετὴντὸεὐαγγέλιονκαὶπᾶσιπαραινεῖἀντέχεσθαιτῆςἀρετῆςἐκείνοιςδὲἀποκαλύπτειτὸκάλλοςτῆςἀρετῆςκαὶἐκείνουςποιεῖἐραστὰςαὐτῆςτοὺςμετὰπίστεωςπροσιόνταςτὶοὖνπαύεταιἡπίστιςτῆςἀρετῆςκατορθουμένηςοὐμενοῦνἀλλὰκαὶεἰςτὸτελειότερὸνκαὶὑψηλοτερονπρόεισινἐπίστευσενπράττειδιὰτοῦτοτὴνἀρετὴνἀρετὴνκατορθοῖεἰςτελειοτέρανπροκόπτειπίστινἡμὲνγὰρπρώτηπίστιςκατάνυξίςτιςψυχῆςἦνκαὶπροθυμίαἡδὲτῇτῶνἀρετῶνἐργασίᾳσυναυξηθεῖσακαὶτελειωθεῖσαπίστιςβεβαίωσὶςἐστινἀμετάπιστοςκαὶπληροφορίακαὶἡμὲνἔοικεκαταβολῇσπέρματοςἡδὲτῶνἀρετῶνἐργασίᾳκαρποφορίᾳἡδὲδι'αὐτῶνσυναυξηθεῖσακαὶτελειωθεῖσαπίστιςἀπολαύσεικαὶεὐδαιμονίᾳοὕτωςοὖνδικαιοσύνηθεοῦἀποκαλύπτεταιἐντῷεὐαγγελίῳἐκπίστεωςεἰςπίστινκαλεῖδὲθεοῦδικαιοσύνηντὴνἀρετὴνὅτιθεῖοντὶἐστινἡἀρετὴκαὶὅτιπάντατὰἀγαθὰἐκθεοῦ
ἐναὐτῶιἀποκαλύπτεταιτῶιΕὐαγγελίωιδῆλονὅτι
Ἐκπίστεωςεἰςπίστινπιστεύεινγὰρδεῖὅτιθεὸςἐφάνηἐπὶγῆςμετὰσαρκὸςὅπερἐστὶνἀρχὴκαὶπάλινὅτιἔσταιτοῖςπιστεύσασινεἰςκλῆρονἡβασιλείατῶνοὐρανῶνὅπερἐστὶπίστεωςτέλος
ΤὸδὲὁδὲδίκαιοςἐκπίστεωςζήσεταιμαρτυρίαμὲνἐστιτῶνεἰρημένωνκαὶἀποδειξιςπροφητικὴγὰρἡῥῆσιςεἰρημένητῷἈμβακοὺμτοιοῦτονδὲτίφησινκαλῶςεἶπονφησὶτὸνσπουδαῖονἐκπίστεωςεἰςπίστινδι'ἀρετῆςπροϊέναικαὶγὰρὁἈμβακοὺμφησὶνἄνωθεντοῦτοδιὰτοῦαὐτοῦπνεύματοςβοᾷὅτιὁσπουδαῖοςἄνθρωποςἐκπίστεωςζῇτοῦτ'ἔστιπᾶσαντὴνζωὴναὐτοῦπίστειπαρατεινομένηνἔχειἢοἰκειοτερονἐπεὶζωὴἀληθινὴτῷδικαίῳτὸθάλλεινκαὶἀναζῆνἐντῇκτήσειτῶνἀρετῶνὁδίκαιοςφησὶνἤτοιὁσπουδαῖοςἐκπίστεωςζήσεταιτὴνκατὰτὰςἀρετὰςζωὴνζωῆςγὰρἐνταῦθατοῦῥητοῦτῆςῥεούσηςκαὶἐπικήρουοὐλίανὁλόγοςοἰκεῖοςκαὶεἴηἂντὸὁδὲδίκαιοςἐκπίστεωςζήσεταικατασκευαστικὸντοῦἀποκαλύπτεταιδικαιοσύνηἐκπίστεωςἀλλ'οὕτωμὲνταῦταΕἰδὲτὸδικαιοσύνηθεοῦοὐχὶτὴνἐνἀνθρώπῳπαρὰθεοῦδιδομένηνἐκλάβοιτιςἀλλ'ἐγγύτεροντῆςλέξεωςτὴνἐνοῦσαντῷθεῷκαὶἐνεργουμένηνὑπ'αὐτοῦτοιοῦτοντινάμοιδοκεῖἀνακύπτειντὸνἀποστολικὸννοῦνὅτιἡτοῦθεοῦδικαιοσύνηἣνπερὶἡμᾶςἐπιδείκνυταιφιλανθρωπίαςὅρῳκαὶνόμῳἐντῷεὐαγγελίῳαὐτοῦδείκνυταιπῶςκαὶτίνατρόπονὅτιἐκμόνηςπίστεωςἡμᾶςσώζεικαὶνεκρωθένταςἤδηζωοποιεῖμὴπροεπιδειξαμένουςἔργακαὶτοῦτοκαὶπροϊὼνὁΠαῦλοςἐμφανέστερονπεριστᾷἐνοἷςφησινκαὶδικαιοῦντατὸνἐκπίστεωςκαὶπάλινδικαιωθέντεςοὖνἐκπίστεωςκαὶπάλινἐὰνὁμολογήσῃςἐντῷστοματίσουκύριονἸησοῦνεἶτακαὶπιστεύσῃςἐντῇκαρδίᾳσουσωθήσῃτοῦτοοὖνδικαιοσύνηςθεοῦνικώσηςφιλανθρωπίανἀνθρωπίνηντὸἐκμόνηςπίστεωςνεκρωθένταςἡμᾶςτῆςἁμαρτίαιςἤδηἀνεγεῖραικαὶζωοποιῆσαιὥστεκαλῶςπροεῖπενὅτιδύναμὶςἐστιτὸεὐαγγέλιονεἰςσωτηρίαντῷπιστεύοντικαὶγὰρδυναμοῦταιὁπιστεύσαςδιὰτῆςἐναὐτῷἀποκαλυπτομένηςδικαιοσύνηςἀναστῆναιτοῦἀπὸτῶνἁμαρτιῶνπτώματοςκαὶζωοποιηθῆναιΚαλῶςδὲεἶπενἀποκαλύπτεταιτοῖςμὲνγὰρμὴπιστεύουσικέκρυπταιἡτοιαύτητοῦθεοῦδικαιοσύνηδιὰδὲτῶνπιστευόντωνἀποκαλύπτεταικαὶφανεροῦταιἀλλ'εἰςτὶζωοποιεῖταιφησὶνὁπιστεύσαςεἰςτὴντελειοτάτηνκαὶκατ'ἀμετάπιστονἕξεωςἰσχὺνπίστινἐκγὰρπίστεωςεἰςπίστινἡζωοποίησιςδυνατὸνδὲκαὶἄλλωςκατὰνοῆσαιἡτοῦθεοῦδικαιοσύνηδιὰτοῦεὐαγγελίουἀποκαλύπτεταιὅτιλαμβάνωνπαρ'ἡμῶνἀρχὴνμόνονκαὶσπέρμαπίστεωςαὐτὸςαὐξάνεικαὶἑδράζεικαὶτελειοποιεῖἡμᾶςεἰςαὐτὴνταύτηντοῦτοδικαιοσύνηςὡςἀληθῶςθεοῦτὸμόνονἀφορμὴνπροαιρέσεωςλαβόντααὐτὸνἀπαρτίσαιτὸπᾶνἵναγὰρμήτιςεἴπῃἀνωτέρωλέγοντοςτοῦΠαύλουὅτιδύναμὶςἐστιτῷπιστεύοντιεἰςσωτηρίαντὸεὐαγγέλιονκαὶπῶςἔνιπιστεῦσαιἀκούοντασταυρὸνἀκούονταθάνατονἀκούονταπάθηἐπάγειτὸδικαιοσύνηθεοῦἐναὐτῷἀποκαλύπτεταιμὴἔστωφησὶταῦταπρόφασιςἐὰνγὰρμόνονπροαιρεθῇςτότεμᾶλλονἔχειςθαυμάσαιτὴντοῦθεοῦπερὶσὲκηδεμονίανκαὶπρόνοιανὅτιτὴνἀπὸγνώμηςπίστινλαβὼναὐτοςσοιχορηγεῖτὴνἐκπληροφορίαςπίστινκαὶβεβαίωσινἀλλὰτῶνἀπίστωνμέντιςτοῦτοοὐκἂνἐπιγνῷμυριάκιςἑρμηνευομενοςτῶνδὲπιστῶνμόνηςδεῖταιἀναμνήσεωςοἶδενγὰρτοῦτοτῇπείρᾳὅτιτὴνἐκπροαιρέσεωςκατ'ἀρχὰςπίστιναὐτὸςπροβαλλόμενοςἐκταύτηςεἰςτὴνκατὰγνῶσινκαὶτελειότηταπίστινἀνατρέχεικαὶἀναβιβάζεταιΕἶταἵναμὴνομίσῃςὅτικαινόντιλέγεικαὶπρόσφατοντὸνπροφήτηνπαράγειμάρτυρατὸαὐτομοιφησὶκαὶὁπροφήτηςἈμβακοὺμἔκπαλαιὅτιἡτοῦδικαίουζωὴπίστειπεριλαμβάνεταικαὶπερατοῦταιἀρχομένημὲνἀπὸτῆςκατὰπροαίρεσινπίστεωςτελειουμένηδὲκαὶπροϊοῦσαεἰςτὴνκατὰθείανσυνεργίανκαὶἀποκάλυψινπίστινδιόπερἀεὶὁδίκαιοςἐκπίστεωςζῇτὸδὲζήσεταικαλῶςεἴρηταιτοῦτ'ἔστινὁδίκαιοςοὐζῇμὲνἐκπίστεωςπαύεταιδὲἀλλὰδιὰπαντὸςζήσεταιἐναὐτῇπροκόπτωνκαὶστηριζόμενοςζήσεταιδὲεἶπενοὐκἄλλοτιοἷονἐκπίστεωςπροκόπτειἢστηρίζεταιἢἄλλοτιτὴνἐπιτεταμένηνδιάθεσινδηλῶνὅτιοὐδὲζῆναἱρήσεταιοὐδ'ἀναπνεῖνχωρὶςπίστεωςεἰοὖνκαὶδύναμὶςἐστινεἰςσωτηρίαντῷπιστεύσαντιτὸεὐαγγέλιονκαὶπιστεῦσαιῥᾷονπροαιρέσεωςγὰρμόνηςδεῖταικαὶπιστεύσανταἔνικατὰτὴνπίστινἑδρασθῆναιὑπὸθεοῦκαὶτελειωθῆναικαὶτελειωθεῖσικατὰτὴνπίστινἔρωςκαὶἡδονὴἐμφύεταιπερὶαὐτὴνὥστεμηδὲζῆναἱρεῖσθαιἄνευταύτηςδεῖἄραπροθύμωςδιὰταῦταπάντακαὶμετὰσπουδῆςπροσιέναιτῷκηρύγματιτοῦεὐαγγελίουκαλῶςδὲἄρακαὶΠαῦλοςἔλεγενοὐγὰρἐπαισχύνομαιτὸεὐαγγέλιοντοῦΧριστοῦτοσούτωνἀγαθῶνθεσαυρονἡμῖνπροξενοῦν
ἐκπίστεωςεἰςπίστινκαθὼςγέγραπταιἀπὸπίστεωςἄρχεταικαὶεἰςτὴνπιστεύσανταλήγειἡὅτιἐκπίστεώςτεἄρχεταικαὶεἰςπίστινὀφείλειλήξαιὡςοὐκὀφειλοντωνἡμῶνἅπαντατὰἐναὐτωπεριεργάζεσθαι
δεῖγὰρπιστεῦσαιτοῖςπροφεταιςκαὶδι'ἐκείνωνεἰςτὴντοῦΕὐαγγελίουπίστινποδηγηθῆναι
ὁγὰρτῶιδεσπότηιπιστεύωνΧριστῶικαὶτοῦβαπτίσματοςτὴνχάρινδεξάμενοςποδηγεῖταιδιὰτούτωνεἰςτὸπιστεῦσαιτοῖςμέλλουσινἀγαθοῖςτῆιἐκνεκρῶνἀναστάσειτῆιαἰωνίωζωῆικαὶτῆιβασιλείαιτῶνοὐρανῶν
τῶιμὲνἸουδαίωιἐκτῆςτοῦθέτουνόμουπίστεωςεἰςτὴνδιὰἸησοῦΧριστοῦτῶιδὲἝλληνιἐκτῆςτοῦφυσικοῦεἰςτὴναὐτὴνἸησοῦΧριστοῦπίστιν
ὁδὲδίκαιοςἐκπίστεωςζήσεταιἵναγὰρμὴδόξῃἀπίθανονείναιτὸῥῆμαὅτιπίστιςσωτηρίανδωρεῖταικαὶδιακιοσύνηνπαράγειτὸνΑμβακουνμάρτυρα
ἀποκαλύπτεταιγὰρὀργὴθεοῦἀπ'οὐρανοῦἐπὶπᾶσανἐντῆιτῆςκρίσεωςἡμέρα
ἀσέβειανκαὶἀδικίανἀνθρώπωνἡμὲνγὰρδικαιοσύνημονοειδὴςποικίληδὲἡπερὶτὰδόγματαἀσεβεῖκαὶἡπερὶτὴνπολιτείανκακία
τῶντὴνἀλήθειανἐνἀδικίαικατεχόντωνἀλήθειαμὲνἡτοῦθεοῦγνῶσιςἀδικίαδὲἡτῶνεἰδώλωνἀπάτηἐκεῖνοιοὖντὴνἀλήθειανἐνἀδικίακατέχουσινὅσοιτὸσέβαςτοῦθεοῦπεριάπτουσινεἰδώλοιςτὸδὲκατεχόντωνοἷονφυλαττόντων
Τῶντὴνἀλήθειανἐνἀδικίᾳκαλυπτοντωνγνώμηςπονηρίᾳἐπισκοτιζοντωνῥᾷονγὰρεἴπερἐβούλοντοἀπὸτῶνὁρωμένωνκαὶἑαυτοὺςκαὶἑτέρουςὠφελῆσαιεἰςθεογνωσίανοἱδὲμᾶλλονδι'αὐτῶντούτωνσυνεκάλυψανκαὶκατέσχονμὴδιαλάμψαιτὴνθεογνωσίαναὐτὰταῦταθεοποιήσαντεςκαὶἀδικήσαντεςτὸὅσονἐπ'αὐτοῖςτήντετῆςθεογνωσίαςἀλήθειανκαὶἑαυτοὺςκαὶαὐτάγεδὴἅπερτιμᾶνἔδοξανδῆλονδὲὅτιτοὺςτῶνἙλλήνωνσοφοὺςἐπιπλήττεικαὶτοὺςὁμοίουςἐκείνοις
διότιτὸγνωστὸντοῦθεοῦἡγὰργνῶσιςτοῦθεοῦφανεράφησινἐστιἐναὐτοῖςκαὶπᾶσιδιὰγὰρτῆςὁρωμένηςκτίσεωςὁἀόρατοςθεὸςγινώσκεταιτοιγαροῦνοἱτοιοῦτοιἑκοντεςἀποπλανῶνται
φανερὸνἐστινἐναὐτοῖςὁγὰρθεὸςαὐτοῖςδιὰτοῦκάλλουςκαὶμεγέθουςτῆςκτίσεως
ἐφανέρωσετῶτὴνκτίσινπροθεῖναιπᾶσιδιδάσκαλονοἱοὐρανοὶγάρφησιδιηγοῦνταιδόξανθεοῦ
τὰγὰρἀορατααὐτοῦἐπειδὴεἶπενὅτιτὴνἰδίανγνῶσινὁθεὸςαὐτοῖςἐφανέρωσεναὐτοὶδὲαὐτονἑκοντεςπαρέδραμοννυντοῦτοἀποδείκνυσικαίφησιὅτιδι'ὧνἐποίησενὁθεὸςοἷονδιάτετῶνἀόρατωνἔδειξενἑαυτοῦτὸμεγαλεῖονἡκτίσιςγὰρφωνὴνἀφιεῖσαδιὰτῆςὄψεωςτὸνδημιουργὸνἀνακήρυσσειἀοραταδέφησιἀγγέλουςκαὶπᾶσαντὴνἐνοὐρανοῖςδύναμινποιήματαδὲτὰὁρώμεναοἷονοὐρανὸνθάλασσανὅραοὖντιφησικαὶτὰἀορατααὐτοῦφησιδιὰτῶνὁρατῶνγίνεταιδῆλαὁγὰροὐρανόνφησιὁρῶνἐνθυμηθησεταιπάντωςὅτικαὶἐντοςαὐτοῦἐστιτιναλειτουργικὰπνεύματαὥστετὸἀφανὲςἐκτοῦφανεροῦσαφηνίζεται
ΤὰγὰρἀορατααὐτοῦΤὰγὰρἀορατααὐτοῦοἷονἄγγελοικαὶαἱἄλλοιἀσώματοιοὐσίαιἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςκαταλαμβάνεταικαὶκαθορᾶταιπῶςκαὶαὐτὰἐντοῖςποιήμασινοούμενακαὶσυναριθμούμενακαθ'ὑπερβατὸνοὖνἡσύνταξιςἢτοῖςποιήμασινοούμεναἀντὶτοῦἐναὐτοῖςτοῖςποιήμασινἐνεῖναικαὶτῇτοῦθεοῦβουλήσειὑπηρετεῖνκαὶπληροῦντὰκελευόμεναἢἀορατααὐτοῦλέγειαὐτὸτὸἀορατοναὐτουτῆςοὐσίαςκαὶπῶςἔνιφησὶτὸθεῖονἀορατονὂνκατιδεῖνκαὶκατανοῆσαιναὶἐστιφησὶνἀπὸτῶνκτισμάτωναὐτοῦκατιδεῖναὐτοῦτὴνθειότητακαὶτὴνδύναμιν
ἀπὸκτίσεωςκόσμουτοῖςποημασινοούμενακαθορᾶταιἵναγὰρμὴσυναιδουςθεῶινομίσῃςτοὺςἀγγέλουςὑποκτίσιναὐτοὺςἄγειτὰἀοραταγάρφησινποίαταῦτατὰαποκτισεωςκόσμουεἰςγένεσινπαραχθέντακαλῶςδὲτὸκαθορᾶταιἐκγὰρτῶνὁρατῶντὰνοητὰγινώσκεται
ἡτεἀΐδιοςαὐτοῦδύναμιςΠῶςγινώσκεταιδιὰτῆςδημιουργίαςἡἀΐδιοςαὐτοῦδύναμιςὅτιφθαρτὴνἐχοντωντὴνφύσιντῶνπαρηγμένωνεἰςγένεσινκαὶκεκλημένωνἐνχρόνῳπρὸςὕπαρξινἔσταιπουπάντωςὁτούτωνδημιουργὸςἄφθαρτοςκαὶἀΐδιος
ἡτεἀΐδιοςαὐτοῦδύναμιςπῶςἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡθειότηςτοῦθεοῦκαὶἀΐδιοςδύναμιςγινώσκεταιεἶδέντιςτὸνκόσμονκαὶτὰἐναὐτῷἀστέρωνκάλλημέγεθοςκαὶδρόμονσελήνηςκαὶἡλίουτάξινκαὶεἱρμὸνἀπαράβατονοὐχἡμέρανσελήνηποιεῖοὐδὲτὴννύκταὁἥλιοςαἱνύκτεςεὐτάκτωςταῖςἡμέραιςἐξίστανταικαὶαἱἡμέραιταῖςνυξὶπαραχωροῦσιτὸἀνάλογονὁαἰθὴρτὸνοἰκεῖοντόπονφυλάττεικαὶὁἀὴρὑφίσταταικαὶοὔτεἐκεῖνοςτὴνἀλλοτρίανὑπέρχεταιχώρανοὔτεὁἀὴρεἰςτὰὑπὲραὐτὸνἐπεκτείνεταιἕστηκενἡγῆοὐκἔχουσατὸνὑπερείδονταβάροςἄπειρονκαὶμηδὲδυναμένηἐπερείδεσθαιἐγκέχυταιαὐτῇτὸὕδωρκαὶπερικέχυταιπροσθήκῃθαύματοςτοῦτεγὰρβάρουςπροσθήκηνποιεῖκαὶεὐδιάλυτονκαὶπρὸςτὸκαταφέρεσθαιπολυπλάσιοντὸαἴτιονἀλλ'ὅμωςἀκίνητοςἕστηκενφωνῆςἁπάσηςλαμπρότεροντὴνκατέχουσανἀνακηρύττουσαδύναμινφέρεικαρποὺςμυρίουςμυρίαιςἰδέαιςἐξαλλάττονταςμυρίαιςδυνάμεσιδιαφέρονταςχρώμασιμεγέθεσιμίαοὖσαγῆοὖσατρέφειζῴωνγένηἄπειραἥμεραἄγριαζῳοτοκαᾠοτοκαἄπειρονἄλληνδιαφορὰνκαὶἀνομοιοτητακατὰγένεσινἔχονταἰοβολαἀλεξιτήριαἕρπονταἱπτάμεναβαδίζοντανηχόμενατὶἄντιςἐπιχειροίηλέγειντὰςδιαφορὰςὧνεἰςπέραςοὐστήσεταιἀλλὰκαιρῶνεὐτάκτουςμεταβολὰςἀλλ'ὑετοὺςἐτησίουςἀλλὰκαὶτὰδοκοῦνταπάθησεισμοὺςκεραυνοὺςἀλλ'εἴτιτούτωνἐπισκοπήσειςεἰςτὸνδημιουργὸνπαραπέμπειτὸνπροσέχοντατὶτὸσυνέχοντὶτὸσυγκρατοῦνπῶςκυβερνᾶταιπῶςδιασώζεταιἔστινἄραγνῶναισαφῶςἀπὸτῆςκτίσεωςὅτιἔστιδημιουργὸςὅτιπρονοητὴςὅτιπαντοδύναμοςὅτιἀγαθοςἀγαθοῦγὰρκαὶἡδημιουργίακαὶἡπρόνοιαὅτιἀΐδιοςτῷγὰρπαντοδυνάμῳτὶςἐπιβουλεύσεικαὶεἰμὴοὗτοςἀΐδιοςὑπ'ἄλλουπάντωςἀϊδίουκαὶσυνέχεταικαὶπροήχθηκαὶτοῦτοἐπάπειρονὥστεκαὶἀΐδιοςοὕτωςοὖνἡθειότηςαὐτοῦκαὶἀΐδιοςδύναμιςἐντοῖςποιήμασικαθορᾶταιοὕτωςἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡτοῦθεοῦγνῶσιςτοῖςἀνθρώποιςἐγγίνεταιοὕτωςτὸγνωστὸναὐτοῦἐνπᾶσινἐφανέρωσεντὸγὰργνωστὸντοῦθεοῦταῦτακαὶτὰτοιαῦτὰἐστινοὐσίαδὲκαὶφύσιςπαντελῶςπᾶσινἄληπταταῦτακαὶἝλληνεςἔγνωσανἀλλὰγνόντεςοὐχὡςθεὸνἐδοξασανἀλλ'ὦπολλῆςματαιότητοςκαὶμωρίαςἅπερὡςπερὶθεοῦθεοπρεπῶςἐφαντάσθησανταῦταεἰδώλοιςκαὶδαίμοσικαὶτοῖςἔργοιςτῶνχειρῶναὐτοῦλίανἀθλίωςκαὶδυσσεβῶςπεριέθηκανἀλλάξαντεςτὴντοῦθεοῦδόξανεἰδώλωνδόξῃκαὶἀντὶτοῦσέβεινθεὸνἐσεβάσθησανεἰδώλοιςκαὶφθαρτῶνεἰδώλοιςἐπίτασιςπωρώσεωςκαὶἀνοίαςκαὶἔτιτὸκακὸνὑπερβολὴνοὐκἔχονἑρπετῶνκαὶπετεινῶνκαὶτετραπόδωνεἰδώλοιςἴδεμανίανμᾶλλονδὲἴδεπρᾶξινἧςοὐκἔστινοὐδ'ἄξιονὄνομαεὐπορῆσαιἀλλ'ὅτιμὲνἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡἀΐδιοςτοῦθεοῦδύναμιςκαὶθειότηςκαθορᾶταικαὶὅτιγνόντεςτὸνθεὸνοὐχὡςθεὸνἐδοξασανδῆλονπῶςδὲἐματαιώθησανἐντοῖςδιαλογισμοῖςαὐτῶνποίωνγὰρδιαλογισμῶνπροσκυνεῖνλίθοιςκαὶξύλοιςποίωνδιαλογισμῶνδημιουργοὺςκαὶθεοὺςκαὶἀϊδίουςκαὶκηδεμοναςταῦτακαλεῖντὶοὖνἀπορεῖςὅτιοὐπροσεκύνησανὅτιοὐκἐθεοποίησανἢτοῦτομὲνδῆλονποίοιςδὲζητεῖςλογισμοῖςἀλλ'ἔχειςκαὶτοῦτοματαίοιςγὰρκαὶἐσκοτισμένοιςκαὶμωροῖς
καὶθειότηςεἰςτὸείναιαὐτούςαποκοινουνοουμενἡκαθαραται
ἀναπολογήτουςτοσούτωνγὰρὄντωντῶνδεικνύντωντὸτοῦθεοῦμεγαλεῖοντιἀπολογήσονταιοἱἑκοντεςαποτυφλοθεντεςοὐκαυτὴδὲσπουδὴτῶιθεῶιγέγονενἄπαγεεἰκαὶοὕτωςἐξέβη
διότιγνόντεςτὸνθεόνἔγνωσανγὰρδιὰτῆςκτίσεωςἂλλἑκοντεςπαρέδραμονκαὶοὐχὡςθεὸνεδοξασεν
διότιγνόντεςτὸνθεὸντοῦτ'ἐστιτιποτεἐστιθεόςτιὀφείλειυπολαμβάνεσθαιθεὸςτοῦτογνόντεςτοῖςἐφ'ἑξῆςἑκοντεςεσφαλησηαν
∆ιότιγνόντεςτὸνθεὸντοῦτ'ἔστιγνῶναιδυνηθέντεςεἴπερἠθέλησανγνόντεςδὲφησὶνὅτιὅσονἀπὸτῆςτῶνὁρωμένωνδιδασκαλίαςἔγνωσανκαὶἀπήρτιστοαὐτῶνἡγνῶσιςἢγνόντεςφησὶκυρίωςὅτικαὶἔγνωσαντὸνθεὸνκαθ'ὅσονἐστὶναὐτοῦτοῖςἀνθρώποιςγνωστὸνδιὸκαὶἔλεγενὅτιτὸγνωστὸντοῦθεοῦφανερὸνἐστινἐναὐτοῖςτὶοὖνἐστιτὸγνωστὸναὐτοῦὅτιπρονοητικὸςὅτιδημιουργικὸςὅτιἀγαθοςὅτιδεσπότηςὅτιἐξουσιαστὴςταῦταοὗτοιὅτιεἶναιδεῖτῷθεῷἔγνωσανκαὶὅτιδεῖσέβεσθαιαὐτονγνόντεςδ'ἐντούτῳτὸνθεὸνκαὶμέχριτούτουπροελθόντεςκαλῶςἐξετράπησαντοῦλοιποῦκαὶτῆςἀληθείαςἀπηνέχθησανταῦταγὰρτὰὑψηλὰκαὶἀξιοπρεπῆπερὶθεοῦφαντασθέντεςἐφ'ἑξῆςοὐχὡςπροσῆκονθεῷοὐδ'ὡςθεὸνὑπέλαβονκαὶἐδοξασανἀλλὰκατηνέχθησανεἰςἀλογουςπαντελῶςκαὶματαίουςἐννοίαςεἴδωλονφθαρτοῦἀνθρώπουκαὶἀλογωνζῴωντὸνθεὸνεἶναιφαντασιωθέντεςκαὶἀνατυπώσαντεςσυμβέβηκεδὲαὐτοῖςτοῦτοτὸπάθοςκαὶἡἐσχάτηἀπώλειαὅτιλογισμοῖςἐπίστευοντὸπᾶντῆςπερὶθεὸνκαταλήψεωςεἰςτοῦτοδὲπάλινπεριῆλθονἐκτοῦνομίζειναὐτοὺςὅτισοφοὶεἰσικαὶἱκανοὶεἰςτὸθηρᾶσαιπᾶνὅπερἐστὶνἀνθρώποιςκαταληπτονὦπόσονἡοἴησιςκακὸνδιὸκαὶτελείωςμωρανθέντεςἔλαβοντὰςθεοπρεπεῖςἐννοίαςκαὶὀνομασίαςοἷοντὰεἰρημένατὸδημιουργικὸςτὸἀγαθοςτὸπρονοητικὸςτὸδεσποτικὸςτὸἐξουσιαστὴςτὸσεβαστὸςκαὶτὰὅμοιακαὶπεριῆψαναὐτὰτοῖςἔργοιςτῶνχειρῶναὐτῶνἀλλάξαντεςτὴνδόξαντοῦθεοῦἐνὁμοιώματικαὶἑξῆςἀλλ'ὅρατὴντιμωρίανσκοπεῖτὴνἀντιμισθίανἐγκατελείφθησανὑπὸτοῦθεοῦκαὶἐγένοντοεἰςπάθηἀτιμίαςπαραδεδομένοιπροοίμιονταῦτατῆςἐκεῖθενἀτελευτήτουκολάσεωςἑαυτοῖςὑποστησάμενοι
οὐχὡςθεὸνἐδοξασανἡεὐχαρίστησανανθὧνγὰρεδειδοξασαικαὶεὐχαριστῆσαιὅτιτὸνὀρώμενονκόσμονδι'ἡμᾶςσυνεστήσατοἐκτοῦἐναντίουκαὶἠτίμασαν
ἂλλεμεαταιωθησανἐκτῶνὁρατῶνκαὶἐκτῶννοητῶνφησὶνἃἔκτισενὁθεὸςἠδύναντοτὴνδύναμιναὐτοῦκαὶθειότητακατιδεῖνκαὶἐπιγνῶναιἀλλ'οὐκἠβουλήθησανδιὸαὐτοὶἑαυτοὺςἀναπολογήτουςκατέστησανποῖονγὰρἦνεὐκολώτερονκύκλουςκαὶζώδιαεἰδωλοποιῆσαιἐνοὐρανῷκαὶἀτράκτουςκαὶνήματακαὶεἱμαρμένηνκαὶλοξὸνκαὶτέμνοντακαὶπόλουςκαὶἀντίποδαςκαὶἀντώμουςκαὶμακρὰνφλυαρίανἢτὸγνῶναιὅτιἔστιταύτηςτῆςὁρωμένηςκαὶὑπερφυοῦςκαλλονῆςδημιουργὸςκαὶκηδεμὼνκαὶπηδαλιοῦχος
ἐντοῖςδιαλογισμοῖςαὐτῶνἐπλανήθησανφησικαὶτοῦπαντὸςἐξέπεσον
καὶἐσκοτίσθηἡἀσύνετοςαὐτῶνκαρδίαεἰπὼνὅτιἑκοντεςἐτυφλώθησανλέγεικαὶτὴναἰτίανἤδεἐστιτὸπάνταλογισμοῖςἐπιτρέψαικαὶοὐχὶπίστειβουλόμενοιγὰρἐνσχήματιτὸνἀσχημάτιστονκαὶἐνεἴκοσισωματικαῖςτὸνάσώματονκαταλαβεῖνἐπλανήθησανοὐδυνηθέντωντῶνλογισμῶνπρὸςτὸπέραςἐξικέσθαιοἷονπόθενδῆλονὅτιοὐρανὸνἡγῆνἐποίησαντιςδὲπατὴρθεοῦἡτιςαἰτίατῆςὑποστάσεωςἡαὕτηἡὑπόστασις
φάσκοντεςείναισοφοὶεμαραθησαννεφεσιὁμοιωθέντεςοἱλογισμοὶἐσκότισαναὐτῶντὴνκαρδίανἀσύνετονδέφησιδιὰτὸμὴθελῆσαιπίστειτὸπᾶνπαραλαβεῖν
φάσκοντεςείναισοφοὶεμωραθησανἤδεαἰτίατοῦτὸπᾶντοῖςλογισμοῖςἐπιτρέψαιτὸοἴεσθαισοφοὺςείναικαὶἑαυτοῖςἀρκεῖνπρὸςπᾶσανκατάληψινδιὸκαὶἐμωράνθησαντιγὰρἀνοητότεροντοῦλίθοιςκαὶξύλοιςπροσκυνεῖν
καὶἤλλαξαντὴνδόξαντοῦἀφθάρτουθεοῦεἶχονοὖντὴνεἴδησιντοῦθεοῦἀλλὰταύτηνδόντεςἀντέλαβονδόξανκαὶσέβαςεἰδώλωνδόξανδὲθεοῦτὸδημιουργικὸντὸπρονοητικὸνταύτηντοιγαροῦνπροσεκύρωσανεἰδώλοιςἐνὁμοιώμασινἀνθρώπωνκαὶπετηνῶνκαὶτῶνλοιπῶνοὐκαἰσχύνονταιοἱσοφοὶτὰτοῦθεοῦἴδιακαὶἐξαίρεταἑρπετοῖςπροσάψαντες
ἐνὁμοιώματιεἰκόνοςφθαρτοῦἀνθρώπουκαὶπετηνῶνπετεινῶνει added above the line by the same handκαὶτετραπόδωνκαὶἑρπετῶνκαὶαὐτοτὸείναιτὸνἄνθρωπονφθαρτὸνἦρκεαὐτῶνἐλέγξαιτὴνἄνοιαντὸδὲκαὶἐντοῖςὁμοιώμασιτοῦφθαρτοῦπροσκυρῶσαιτὴντοῦθεοῦδόξαντῆςἄγανἐστιπαραπληξίας
διὸκαὶπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςἐνταῖςἐπιθυμίαιςτῶνκαρδιῶναὐτῶνεἰςἀκαθαρσίαντοῦἀτιμάζεσθαιτὰσώματααὐτῶνἐνἑαυτοῖςοὐκαὐτοςπαραδοὺςἄπαγεἂλλαὐτοςμὲναὐτῶνἠμέλησενἀναξίωνὄντωνκηδεμονίαςλοιπὸνδὲλαβὼναὐτοὺςὁσατανᾶςπάρεδωκενεἰςαπαρεδωκεντὴνσυγχώρησινοὖντοῦθεοῦπαράδοσινλέγει
διὸκαὶπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςἐνταῖςἐπιθυμίαιςτῶνκαρδιῶναὐτῶνεἰςἀκαθαρσίαντοῦἀτιμάζεσθαιτὰσώματααὐτῶνἐνἑαυτούςΤὸπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςτοῦτ'ἔστινἡεἰςτὸνθεὸνπλημμέλειακαὶπαροινίακαὶἐπὶτοῦἐναντίουγὰρεἰώθαμενλέγεινὅτιἀπώλεσεναὐτὸντὸἀργύριονκαίτοιοὐτὸἀργύριονἀπολλυσινἀλλ'ἡἄσωτοςαὐτοῦκαὶἐπὶκακῷχρῆσιςκαὶδιέφθειρεναὐτὸντῶνκολάκωντὸπλῆθοςκαίτοιοὐκἐκεῖνοιδιαφθείρουσινἀλλὰτὸπροσέχεινκαὶπείθεσθαιτούτοιςτὸμὲνγὰρεἶναικολακαςἢμὴεἶναιοὐκἐνἐμοὶτὸδὲπείθεσθαιτούτοιςἢμὴἐντῇγνώμῃτῇἐμῇκαὶμυρίαἐστὶνἡτοιαύτηχρῆσιςἔντετῇπρὸςἀλλήλουςὁμιλίᾳκαὶτῇτῶνσυγγραμμάτωνἑρμηνείᾳοὐτῶνκαθ'ἡμᾶςμόνονἀλλὰκαὶαὐτῶντῶνἔξωτῆςἡμετέραςἑστηκοτωναὐλῆς
ἡτάχαἑαυτοὺςπαρέδωκανἐπειδὴτοῦτοἐπεθύμουνἐνγὰρταῖςἐπιθυμίαιςτῶνκαρδιῶναὐτῶνφησι
οἵτινεςμετήλλαξανὁρᾷςπάλιντὸμετήλλαξανσημαῖνονὅτικατὰεἴδησινμετήλλαξαν
τὴνἀλήθειαντουτέστιἐπὶθεοῦλέγεσθαικαὶνοεῖσθαιτὸἀληθὲςδυνάμεναπεριέθηκαντῶιψεύδειτουτέστιτοῖςεἰδώλοις
τοῦθεοῦἐντῶψεύδειἀλήθειανθεοῦκαλεῖτὸθεὸςὄνομαψεῦδοςδὲτὸχειροποίητονεἴδωλονδέοναὐτοὺςτὸνἀληθῆπροσκυνῆσαιθεὸντῆικτίσειτὸθεῖονσέβαςπροσήνκεγκαν
ὅτιὁμὲνθεὸςἀληθῶςἐστιθεὸςτὰδὲεἴδωλαοἷςπροσεκύνησανψευδωςπροσαγορευονταιθεοί
καὶἐσεβάσθησανκαὶἐλάτρευσανσέβοντεςκαὶλατρεύοντεςδιετέλεσαν
τῆικτίσειπαρὰτὸνκτίσανταὃςἐστινἀεὶτῆσυγκρίσειφοβερώτερονποιεῖτὸνλόγοντῆικτίσειφησιπαρὰτὸνκτίσαντα
εὐλογητὸςεἰςτοὺςαἰῶναςἀμήνἂλλοὐπαρὰτοῦτόφησιπαρεβλάβητιὁθεὸςεἰςτὴνοἰκείανδόξανὁμὲνγὰρἔμεινενκαὶοὕτωςεὐλογητὸςεἰςτοὺςαἰῶναςαὐτῶνδὲαἱπρολεχθεῖσαιἀμοιβαὶκαὶαἱπρολεχθησόμεναιἀτιμίαιτοῦσώματοςκαὶἀντιδόσεις
διὰτοῦτοπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςεἰςπάθηἀτιμίαςαἵτεγὰρθήλειαιαὐτῶνδιὰτοῦτοποῖονἐπειδὴἐλάτρευσαντῆικτίσειπαρὰτὸνκτίσαντα
μετήλλαξαντὴνφυσικὴνχρῆσινεἰςτὴνπαρὰφύσινἔχοντεςγὰρἐκφύσεωςμίξιννόμιμονμετήλλαξαναὐτήν
ὁμοίωςτεκαὶοἱἄρρενεςἀφέντεςαἰσχρότατοντιλέγειἐπικεκαλυμμένως
τὴνφυσικὴνχρῆσιντῆςθηλείαςδείκνυσινὅτιοὐμόνοντοῖςθείοιςνόμοιςἀλλὰκαὶτοῖςτῆςφύσεωςἐπολέμουν
ἐξεκαύθησανἐντῆὀρέξειαὐτῶνεἰςἀλλήλουςπολλὴνμανίανκαὶοἶστρονδηλοῖτὸἐξεκαύθησαν
ἄρσενεςἐνἄρσεσιτὴνἀσχημοσύνηνκατεργαζόμενοικαὶτὴνἀντιμισθίανἦνοὐκεἶπεντὴνἐπιθυμίανἀλλὰτὴνἀσχημοσύνηνδηλῶνὅτικαὶαὐτὴντὴνφύσινκατησχυναν
ὁρᾷςὅτιοὐκἀγνοίαςἦντὰπάθηἂλλὅτισπουδὴνεἶχονἐργάζεσθαιαυτὰτὸγὰρκατὰἐπίτασίντινακαὶφιλονεικίανδηλοῖὡςεἰτιςφιλονεικοίηὅπωςμᾶλλονπροσκρουσθηθεῶι
ἔδειτῆςπλάνηςαὐτῶνἐνἑαυτοῖςἀπολαμβάνοντεςκαὶκαθώςἦνπροσῆκονἦνἥτιςαὐτοῖςὠφείλετοτοιούτοιςοὖσιν
τὸνὀφειλόμενονμισθὸντῆιπλάνηιαὐτῶνπλάνηνδέφησιτὸπροσκυνῆσαιτῆικτίσειἦνἀπολαμβάνουσινἐνἑαυτοῖςγυνὴἀπὸγυναικὸςκαὶἀνὴρἀπὸἀνδρὸςἐνασχημονουντεςἐπειδὴγὰρτοῖςπερὶγεέννηςλόγοιςοὐκἐπίστευονταύτηναὐτοῖςἀντιμισθίανὁΠαῦλοςπροφέρειἦνκαὶἠρυθρίων
οὐκἐδοκίμασαντὸνθεὸνἔχεινἐνἐπιγνώσειὁρᾷςὅτιοὐκἀγνοίαςἦνἡπλάνηἂλλεἰδήσεωςμᾶλλονδὲκαὶτούτωντιναςαἰνίττεταιεἰκαὶὡςἐπὶἑτέροιςἐσχημάτισταιτῆιΓραφῆι
παρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςεἰςἀδόκιμοννοῦνποιεῖντὰμὴκαθήκοντατῆιγὰρἀποστροφῆιτοῦθεοῦεἰσάγεταινοῦςἀδόκιμοςπαρὰτῶνδαιμόνωντοῦτοπαράδοσινἔθοςκαλεῖντῆιγραφῆι
πεπληρωμένουςπάσηιἀδικίαιπορνείαιπονηρίαιπλεονεκξιαικακίαιμεστοὺςφθόνουφόνουἔριδοςδόλουκακοηθείαςψιθυριστὰςκαταλάλουςθεοστυγεῖςὑβριστὰςὑπερηφάνουςοὐδένφησισυμμετρονἀλλὰπεπληρωμένουςπάσηςἀδικίαςὅτανγὰρἀποστροφὴγένηταιθεοῦεἰκοτωςπάνταἀντεισέρχεταιτὰκακὰεἶταγενικῶςεἰπὼντὴνἀδικίανλοιπὸνκαὶτοῖςἐιδικωτέροιςαὐτῆςἐπεξέρχεται
πεπληρωμένουςπάσηιἀδικίαιπορνείαιπονεριαιπλεονεκξιαικακίαιμεστοὺςφθόνουφόνουἔριδοςδόλουκακοηθείαςψιθυριστὰςκαταλάλουςθεοστυγεῖςὑβριστὰςὑπερηφάνουςκαὶἑνὶτούτωιτῶιτῆςἀδικίαςπροσρήματικοινῇτὰεἰςάλληλουςαὐτῶνπάνταπεριλαβὼνἁμαρτήματαἐντοῖςἑξῆςἀπαριθμεῖταικαθ'ἕκαστονκαὶπονηρίανμὲνλέγειτὸνἐκκατασκευῆςεἰςτιναπαρὰτοῦπόνονγινόμενονπλεονεξίανδὲτὴνὑπὲρτῆςἐπιθυμίαςτοῦπλείονοςβλάβηνκακίανδὲτὴντοῦκακῶσαὶτὸνπέλαςσπουδὴνφθόνονδὲτὴνἐπὶτοῖςτοῦπλησίονκαλοῖςβασκανίανφόνονδὲτὴνμέχριςἀναιρέσεωςκίνησινἔρινδὲτὴνἐπίψογὸνφιλονεικίανδόλοντὰςἐπὶλύμηιτῶνἀδελφῶνἐπιβουλάςτεκαὶμηχανὰςκακοήθειανδὲτὴνκακοτροπίανψιθυρισμὸνδὲτὴνυπὀδόντατῶνπαρόντωνκακολογίανκαταλαλίανδὲτὴνεἰςἀπόνταςὑπότινωνβλασφημίανθεοστυγεῖςδὲοὐτοὺςὑποθεοῦστυγομενουοὐγὰραὐτῶιτοῦτοδεῖξαιπρόκειταινυνἀλλὰτοὺςμισοῦνταςθεὸνὑβριστὰςδὲτοὺςθρασεῖςκαὶλοιδόρουςὑπερηφάνουςδὲτοὺςκατὰτῶνοὐκἐχόντωνἐφ'οἷςἔχουσιφυσωμένουςἀλαζόναςδὲτοὺςἐφ'οἷςοὐκἔχουσιναὐχοῦνταςὡςἔχονταςἐφευρετὰςδὲκακῶντοὺςἐπὶτοῖςπαλαιοῖςκακοῖςἕτερακαινοτομοῦνταςκακὰγονεῦσιἀπειθεῖςτοὺςκαὶμέχριγονέωνἀγνώμοναςασυνετοτουςδὲτοὺςἀσυνειδήτουςὧνοὐδὲνἀφρονέστερονἀσυνθέτουςδὲτοὺςταῖςσυνθήκαιςμὴἐμμένονταςἃςἂνπρόςτιναςσυνθῶνταιἀστόργουςδὲτοὺςἀπηνεῖςκαὶἀφίλουςἀσπόνδουςδὲτοὺςἀδιαλλάκτουςκαὶμνησικάκουςἀνελεήμοναςδὲτοὺςἀκαμπεῖςκαὶἀνενδότουςπρὸςἔλεον
ἀλαζόναςεἰγὰρὁκατορθῶντῆιἀλαζονείαιχρησάμενοςἐκένωσετὰκατορθωθεντὰποίαςἂνεἰἡτιμωρίαςἄξιοςὁἐνἁμαρτίαιςαλαζομενουμενος
εφευρεσταςκακῶνγονεῦσινἀπειθεῖςὅπερμελετώντωνκαὶσπουδαζόντωνἴδιονοὐμὴνἀγνοούντων
ἀσυνέτουςἀσυνθέτουςἀστόργουςἀσπόνδουςἀνελεήμοναςἀποσχοινίζονταςἀπὸπάντωντουτέστιπάνταςμισοῦνταςκαὶἀποστρεφομένους
οἵτινεςτὸδικαίωματοῦθεοῦἐπιγνόντεςὅτιοἱτὰτοιαῦταπάλινδείκνυσιναὐτοὺςἐνγνώσειἁμαρτάνονταςδικαίωμαδὲτὰςἐντολὰςλέγει
επιγινοντεςὅτιοἱτὰτοιαυτάΤοῦτογὰρὁνόμοςὁΜωϋσαϊκὸςτρανῶςκαὶἀποτομωςδιακελεύεταιἀξίουςθανάτουκρίνωντοὺςτὰτοιαῦταπράττοντας
πράσσοντεςἄξιοιθανάτουεἰσινοὐμόνοναυτάτιδὲτὸδικαίωματοῦθεοῦὅτιοἱτάτοιαυτὰπράσσοντεςφησιἄξιοιθανάτουεἰσιτοῦτογὰρδικαίωμακαὶἡἐντολὴτοῦθεοῦ
ποιοῦσινἀλλὰκαὶσυνευδοκοῦσιτοῖςπράσσουσιδύοτίθησινἐγκλήματατὸποιεῖντεκαὶσυμπράττειντοῖςποιοῦσικαὶεἰςτὸκακὸνπαρακαλεῖντὸνπλησίον
ποιοῦσινἀλλὰκαὶσυνευδοκοῦσιτοῖςπράσσουσιτινεςμὴνοήσαντεςτὸεἰρημένονἀλλὰδιαπορήσαντεςκαὶπαραπεποιῆσθαιτὰςἀποστολικὰςλέξειςνομίσαντεςοὕτωςαὐτὰςἡρμήνευσανοὐμόνονοἱποιοῦντεςαὐτὰἀλλὰκαὶοἱσυνευδοκοῦντεςτοῖςπράττουσινοὕτωςγὰρεἶχενἔφασαντὸπαλαιὸνἀντίγραφονἵναμεῖζονἦιτὸποιεῖνκαὶἔλαττοντὸσυνευδοκεῖνἐγὼδὲοὔτεἡμαρτῆσθαιἐντούτωιφήσαςτὰἀποστολικὰβιβλίαοὔτεκαταδραμὼντῶνμὴνενοηκότωνφράσαςτοῖςἐντευξομένοιςἐπιτρέψωτὴνψῆφονφημιτοίνυνὅτιἐπειδὴτοῦπλημμελεῖντὸἐπαινεῖντοὺςπλημμελοῦνταςπολλῷἀργαλεώτερονἐστικαὶμεῖζονεἰςκολάσεωςλόγονεἰκοτωςεἴρηταιοὐμόνοναὐτὰποιοῦσινἀλλὰκαὶσυνευδοκοῦσιτοῖςπράσσουσινὁμὲνγὰρμετὰτοῦπλημμελεῖνκαταγινώσκωντῆςἁμαρτίαςδυνήσεταιχρόνωιποτεἑαυτὸνἀνακτήσασθαιμεγίστηνβοήθειανἔχωνεἰςτὸμεταγνῶναιτὴνκατάγνωσιντῆςἁμαρτίαςὁδὲἐπαίνωντὴνπονηρίαντῆςἐκτοῦμετανοῆσαιβοηθείαςἑαυτὸνἀποστερεῖἐπεὶτοινωνδι'εφθαρμενηςἐστιγνώμηςκαὶψυχῆςἀνίατανοσούσηςαὕτηἡψῆφοςεἰκοτωςτοῦπλημμελοῦντοςὁτὴνἁμαρτίανἐπαίνωνπολλῷπαρανομωτερονκέκριται
διὸἀναπολόγητοςεἰὦἄνθρωπεπᾶςὁκρίνωνἐνὧιγὰρκρίνειςτὸνἕτερονᾔδειτῆπόλειἐγχειρισθεῖσαντοῦκόσμουτὴνἡγεμονίανκαὶλοιπὸνπρὸςτοὺςἄρχονταςἀποτείνεταιὁδὲαὐτοςκαὶπρὸςἰδιώταςἁρμοζειλόγος
διὸἀναπολόγητοςεἰὦἄνθρωπεπᾶςὁκρίνωνἐνὧιγὰρκρίνειςτὸνἕτερονδιὸἀναπολόγητοςεἰὦἄνθρωπεὙπερβολὴνπαρανομίαςλέγεικαὶἔπραττοναὐτοὶτὰπαράνομακαὶσυνέτρεχοντοῖςπράττουσινκαὶἐπειδ'ἄντιςἁλοὺςὑποτινοςἐπὶκρίσινἤγετοαὐτοὶἐκαθέζοντοκαὶκατέκρινονἐκεῖνονοὗτὰἴσααὐτοὶἔπραττονκαὶᾧεἰςτὸπράττεινσυνέτρεχονκαὶὅμωςκατέκρινοναὐτονοὕτωςᾔδεισανὅτιἁμαρτάνουσινὥστεπολλῷμᾶλλονἑαυτοὺςπροκατέκρινον
σεαυτὸνκατακρίνειςτὰγὰραυτὰπράσσειςὁκρίνωνοἴδαμενδὲὅτιτὸκρίματοῦθεοῦἐστιὁγὰρτὰκακὰπράσσωνκατακρίνωνδὲτοὺςτὰὁμοίαπράσσονταςκαθ'ἑαυτοῦπρώτουτὴνκατάκρισινἐκφέρει
κατὰἀλήθειανἐπὶτοὺςτὰτοιαῦταπράσσονταςὧδεμὲνγὰροὐκατὰἀλήθειανἐστιτὸκρίμαπολλοὶγὰρκαὶἔνοχοιδιαφεύγουσικαὶἀθῶοικατακρίνονταιἐκεῖδὲκατὰἀλήθειανἐστικαὶὧδεδὲτὸτοῦθεοῦκρίμαοὔτεἄδικονἀθῶοιοὔτεδίκαιονκατάκρινειὅτανεἰςκρίσινκαὶἐνταῦθακαταστῇτισιν
λογίζηιδὲτοῦτοὦἄνθρωπεὁκρίνωντοὺςτὰτοιαῦταπράσσονταςκαὶποιῶναυτὰὅτισὺἐκφεύξῃτὸκρίματοῦθεοῦπολλοὶγὰρἡγοῦνταιὅτιεἰκαὶἐγώφησιἁμαρτάνωἄλλουςδὲκωλύωἁμαρτεῖνμισθὸνἐκτούτουἔχωνἀλλὰἀκούσεταιτὸἰατρὲθεράπευσονσεαυτὸντὴνγὰρκαταδίκηνφησισὺνσαυτῷἐπήγαγεπρώτῳ
ἡτοῦπλούτουτῆςχρηστότητοςαὐτοῦκαὶτῆςἀνοχῆςκαὶτῆςμακροθυμίαςκαταφρονεῖςἀγνοῶνμακροθυμεῖμὲνπλὴνεὰνμὴἐπιστραφῶμεντὴνῥομφαίαναὐτοῦστιλβώσει
ὅτιτὸχρηστὸντοῦθεοῦεἰςμετάνοιάνσεἄγειδιὰτοῦτογὰρμακροθυμεῖοὐχἵνατῆιμακροθυμίαιχρήσηιεἰςἀφορμὴνμείζονοςκαταφρονήσεωςἂλλἵναδιάστημαμετανοίαςλάβῃςἘπιμένωνοὖνλαψηι
κατὰδὲτὴνσκληρότητάσουκαὶἀμετανόητονκαρδίανὅτανγάρτιςμήτεχρηστότητιμαλάσσηταιμήτεὀργὴνδειλιᾶιτιτούτουσκληρότερον
θησαυρίζειςσεαυτῷὀργὴνἐνἡμέραιτὸπάντωςφυλαχθησόμενονδηλοῖκαὶὅτισὺσαυτῷαἴτιοςσὺγὰρἀποτιθεὶςκαὶθησαυρίζεις
ὀργῆςκαὶἀποκαλύψεωςἵναμὴὀργὴνθεοῦἀκούωνπάθοςνομίσῃςἐπήγαγενἀποκαλύψεωςδικαιοκρισίαςἔνθαγὰρδικαιοκρισίαοὐκἐστιπάθοςτότεγὰρμάλισταἡδικαιοκρισίαἀποκαλύπτεταιὅτανἀποδίδωσινἑκάστωικατὰτὰἔργααὐτοῦ
καὶδικαιοκρισίαςτοῦθεοῦὃςἀποδώσειεκατωκατὰτὰἔργααὐτοῦὡςπρὸςτὴνἑρμηνείαντὸκαὶπαρέλκεται
τοῖςμὲνκαθ'ὑπομονὴνἔργουοὐγὰρμόνονπίστιςἀρκεῖἀλλὰκαὶἔργωνχρείαὑπομονὴνδὲεἰπὼνγενναίωςἔχεινδιδάσκειπρὸςτοὺςπειρασμούς
τοῖςμὲνκαθ'ὑπομονὴνἔργουἈπὸκοινοῦτὸἀποδώσειὃςκαὶἀποδώσειἀποδώσειγὰρτοῖςμὲντὰἀγαθὰτοῖςδὲἀποδοθήσεταιθυμὸςκαὶὀργὴκαὶτὰὅμοιαἔστιδὲδιπλοῦντὸσχῆματοῦλόγουκαὶἀπὸκοινοῦγὰρκαὶζεῦγμασκοπεῖδὲὅτιτὰμὲνἀγαθὰἀποδώσειφησὶτὴνδὲκόλασινοὐκἀποδώσειἀλλ'ἀποδοθήσεταικαὶοὐδὲτοῦτοκατὰλέξινεἶπενἀλλ'ἀφῆκενσυνεπινοηθῆναιοὕτωςοἶδετὸμὲνδικαιοῦνκαὶσώζεινοἰκεῖονθεοῦτὸδὲτιμωρεῖναὐτὸνκαὶκολάζεινἀπὸτῆςτῶνἁμαρτανοντωνπωρώσεωςκαὶτοῦμὴμετανοεῖνκαὶἐπιστρέφειν
ἀγαθοῦδόξανκαὶτιμήντὸὑπερβατονζητοῦσιζωὴναἰώνιον
καὶἀφθαρσίανζητοῦσιζωὴναἰώνιοντὰςπερὶἀναστάσεωςἀνοίγειθύρας
τοῖςδὲἐξἐριθείαςπάλινδείκνυσιφιλονεικίαςείναικαὶῥαθυμίαςτὰἁμαρτήματα
καὶἀπειθοῦσιμὲντῆιἀληθείαιπειθομένοιςδὲτῆιἀδικίαιθυμὸςκαὶὀργήπαρέλκεταιὁκαί
καὶἀπειθοῦσιμὲντῆιἀληθείαιπειθομένοιςδὲτῆιἀδικίαιθυμὸςκαὶὀργήτιςγὰρπιστεύειὅτικαλὸνἡἀδικίακαὶκακὸνἡἀλήθειαδῆλονοὖνὡςἐνγνώσειἐστινἡἁμαρτίατοῦτογὰρμάλιστατὸπειθομένοιςδηλοῖἑκὼνγὰρπείθεταιὁπειθόμενος
θλῖψιςκαὶστενοχωρίαἐπὶπᾶσανψυχὴνἀνθρώπουτοῦκατεργεζομενουτὸκακὸνἸουδαίουτεοὐκἑνίφησιβασιλεὺςοὐκἑνὶδυνάστηςὃςδιαφεύξεται
πρῶτονὅσωγὰρπλείονοςδιδασκαλίαςἠξίωταιτοσούτῳπλέονἁμαρτάνωντιμωρηθησεται
καὶἝλληνοςἐξέσταιφησι
δόξαδὲκαὶτιμὴκαὶεἰρήνηπαντΙτῶεργεζομενωτὸἀγαθονἸουδαίουκαλῶςτὸεἰρήνηἐκεῖγὰροὐδεὶςδιὰφθόνονμαχήσεταιτῶιτιμηθέντιἡδοξασθέντι
τεπρῶτονἵναμὴνομίζωσινἸουδαῖοιτὸνἀκροβυστονκἂνθεοσεβὴςἦιἔλαττονἔχεινσυνάπτειαὐτούς
καὶἝλληνιἝλληναοῦτονειδολατρηνλέγειἀλλὰτὸνἀκροβυστονμὲνθεοσεβῆδὲκαὶπιστόν
οὐγὰρἐστιπροσωποληψίαπαρὰτῶιθεῶιοὐγὰρπροσώπωνἂλλἔργωνἐστινἡζήτησις
ὅσοιγὰρἀνόμωςἥμαρτονἀνόμωςκαὶἀπολοῦνταικαὶὅσοιἐννόμωιἥμαρτονδιὰνόμουκριθήσονταιοὐγὰροἱἀκροαταὶτοῦνόμουδίκαιοιπαρὰτῶιθεῶιἔνθενἄχριφυλλωνπλειόνωνμάχηνεἰσάγειἐθνικῶνκαὶἸουδαίωνκαὶσυνηγορεῖτοῖςἐθνικοῖςμὲνφύσειδὲτὰδικαίαπράττουσιτοῦτοδὲποιεῖθέλωντὸνμὲννόμονἐκβαλεῖντὴνδὲπίστινἀντεισαγαγεῖν
ἂλλοἱποιηταὶτοῦνόμουδικαιωθήσονταιὅτανγὰρἔθνητὰμὴνόμονἔχονταἴσωςγὰρἀνθρώπουςπλανῶσινἂλλοὐτοὺςἀκροατὰςτοῦνόμουδίκαιοιθεὸςἀλλὰτοὺςποιητάς
φύσειτὰτὸτοῦνόμουποιῇοὗτοινόμονμὴἔχοντεςτοῖςτῆςφύσεωςλογισμοῖςχρώμεναπρὸςδικαιοπραγίαν
φύσειτὰτὸτοῦνόμουποιῇοὗτοινόμονμὴἔχοντεςφύσειὅτανεἴπῃτοῖςἐκφύσεωςλέγειλογισμοῖς
ἑαυτοῖςεἰσινόμοςοἵτινεςἐνδείκνυταιτὸἔργοντοῦνόμουθαυμάσιοοὖνοὗτοιοἱνόμουπαιδαγωγὸμὴδεηθέντεςαὐτοὶνομοθέταιτεεἰσινἑαυτῶνκαὶπληρωταὶτῆςνομοθεσίας
γραπτὸνἐνταῖςκαρδίαιςαὐτῶνοὐγὰρδέονταιτοῦἐνγράμμασινόμουφησιἀλλὰτούτοιςἡκαρδίαεγραπτονἔχεικατανοούμενοντὸννόμον
συμμαρτυρούσηςαὐτῶντῆςσυνειδήσεωςαρχειγὰρἀντὶνόμουτὴνοἰκείανσυνείδησινἔχεινμαρτυροῦσαντοῖςκαλοῖςἔργοις
καὶμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκατηγορούντωνἡκαὶἀπολογουμένωνἐνἡμέραιὅτεκρίνειὁθεόςἐνἐκείνωιγὰρτῶικριτηρίωοὐδεόμεθατῶνἔξωθηνἡκατηγορούντωνἡμαρτυρούντωνἡμῖντὰχρηστὰἂλλοἱἑκάστουλογισμοὶκαὶτὸσυνειδὸςἡκατηγορεῖἡαπολογειται
μεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκατηγορούντωνἡκαὶἀπολογουμένωνἐνἡμέραιὅτεκρίνειὁθεόςΤὸμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκαθ'ὑπερβατὸνεἴρηταιἐφεξῆςγὰρἐστιτοῦοὐγὰροἱἀκροαταὶτοῦνόμουδίκαιοιπαρὰτῷθεῷἀλλ'οἱποιηταὶτοῦνόμουδικαιωθήσονταιἑρμηνείαγὰρἐστιπῶςοἱμὲνοὐδικαιοῦνταιοἱδὲδικαιοῦνταικαίφησινὅτιοὐδεομένουτοῦκριτηρίουμαρτύρωνοὔτινωνἔξωθενἀποδείξεωνἀλλ'οἴκοθενἐξαὐτῶντῶνλογισμῶνκαὶἡἁμαρτίαπαρίσταταικαὶἡἀρετὴἐπίδηλοςγίνεταιδιὸκἂνἄνθρωποιἐνταῦθαἀθῳουσινοὐδεῖτούτοιςθαρρεῖνοὐδὲνγὰρἐκείνουςὠφελήσουσινκἂνπάλινκατακρίνωσινοὐχρὴφροντίζεινοὐδὲνγὰρἐκεῖβλάψουσινἀλλ'ἀρκεῖκαὶεἰςκατάκρισινκαὶεἰςἀθῴωσινἡτῶνοἰκείωνσυλλογισμῶνσυναίσθησιςκαὶμαρτυρίαδιὰτὶδὲεἰπὼνκατηγορούντωντῶνλογισμῶνοὐκεἶπεκαὶδικαιούντωνοὕτωγὰρἂνἐδηλοῦντοοἱκολαζομενοίτεδιὰτοῦκατηγορούντωνκαὶοἱσωζόμενοιδιὰτοῦδικαιούντωννῦνδὲὡςἐπὶἑνὸςκαὶτοῦαὐτοῦπροτρέπεταινοεῖνἡἀκολουθίακαὶτὸκατηγορούντωνκαὶτὸἀπολογουμένωνφαμὲνοὖνὅτιοὐδεῖἐπὶτοῦἑνὸςκαὶτοῦαὐτοῦἀμφοτεραλαβεῖνἀλλὰκατηγορούντωνμὲντῶνλογισμῶνἐφ'ἑτέρωνἤτοιτῶνκολασθησομένωνἀπολογουμένωνδὲἐφ'ἑτέρωνἤτοιτῶνσωθησομένωνδιὰτὶοὐκεἶπενδικαιούντωνκαὶκατακρινοντωνὅτιοὐδικαιοῦσινοὗτοιοὐδὲτιμωροῦνταιἀλλὰκατηγοροῦσιμὲνἢἀπολογοῦνταιτὴνδὲκρίσιντῆςτιμωρίαςἢτῆςδικαιώσεωςὁκριτὴςἐπάγεικαλῶςοὖνφησιντῶνλογισμῶνκατηγορούντωνἢκαὶἀπολογουμένωνΠάλινἔστινεἰπεῖντὶοὖνπῶςἀπολογοῦνταιμηδενὸςκατηγοροῦντοςτὸγὰρκατηγορούντωνεἴρηταιὅτιἐπὶτῶνκολασθησομένωνδεῖλαβεῖντὸδὲἀπολογουμένωνἐπὶτῶνδικαιωθησομένωνκαλῶςεἴρηταιπῶςοὖνἀπολογοῦνταιμηδενὸςκατηγοροῦντοςκατηγοροῦσικαὶἐνταῦθαοὐγὰρἔστινοὐκἔστινἄνθρωπονἄνευἁμαρτίαςἐκεῖθενὀφθῆναιἀλλ'ἡκατηγορίαἐπεὶοὐκἔστιβάροςἔχοντακαὶὄγκοντὰἁμαρτήματαοὐκἔστισφοδρὰοὐδὲἀπαράγραπτοςἀλλ'ἀπολογίανπροάγουσιπρὸςαὐτὴνοἱλογισμοὶτὸεὐολισθοντῆςφύσεωςτὸἀσθενὲςτὴντοῦθεοῦφιλανθρωπίαντὸνἔλεονκαὶπαύεταιμὲνἐκείνηνικᾷδὲἡἀπολογίαἀπὸτῆςἀπολογίαςοὖνεἰσινκἂνἡκατηγορίαπροηγήσατοἄξιοιοὗτοισημαίνεσθαιἐπειδὴδὲἐντοῖςἀπολλυμένοιςἄτοπαμὲνκαὶχαλεπὰτὰἁμαρτήματασφοδρὰδὲκαὶἀπαραίτητοςἡκατηγορίαοὐδαμοῦδὲἡἀπολογίατίθησιπάλινμόνονἐπ'αὐτῶντὸκατηγορούντωνεἰσὶδὲσυγγνωστὰμὲνἃκατὰλογισμοὺςἡμάρτομενἀσύγγνωσταδὲἃμέχριπράξεωνπαρειλκύσαμενκαὶπάλινσυγγνωστὰμὲνἃδιὰμετανοίαςκαθηράμεθαἀσύγγνωσταδὲοἷςμηδὲτὸδιὰταύτηςἰατήριονκαὶτὴνθεραπείανπροσενηνόχαμεν∆ύναταιδὲκαὶὡςἔχειτάξεωςἡλέξιςτοῦῥητοῦἡδιάνοιαπαραληφθῆναιοἷονοἱμὲντὸννόμονλαβόντεςκαὶτὸννόμονκαὶτὴνσυνείδησινἔχουσινἐφ'οἷςἁμαρτάνουσικατηγοροῦσανοἱδὲμὴπαρειληφότεςφησὶτὸννόμονπράττοντεςδὲἀπὸσυνειδήσεωςτὰτοῦνόμουοὗτοιτὴνσυνείδησινπροβάλλονταιμάρτυρατῆςἀγαθοεργίαςἵναγὰρμήτιςεἴπῃοὐκοῦνκατὰτύχηνπράττουσιτὸἀγαθονεἰμὴνόμῳπράττουσινοὐμενοῦνφησὶνἀλλὰμετὰσυνειδήσεωςδιδάσκαλονταύτηνκαὶμάρτυραἔχοντεςτῆςἀγαθοεργίαςδιὸκαὶμείζονοςἄξιοιἀποδοχῆςκαὶμείζονατὸνἔλεγχονκατὰτῶνμετὰνόμουἁμαρτανοντωνἐπάγονταιεἶταἐπειδὴοὐπάντεςοἱχωρὶςνόμουἀγαθοεργοῦσινἀλλ'εἰσὶνοἳκαὶπλημμελοῦσινδείκνυσινοὐδ'αὐτοὺςἐσομένουςἀτιμωρήτουςεἰγὰρκαὶμὴνόμονἔχουσιφησὶτὸνκατηγοροῦνταἀλλὰκαὶοὗτοιδίκαςὑφέξουσιμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκατηγορούντωντὸδὲἢκαὶἀπολογουμένωνπίστωσὶςἐστινἐκτοῦἐναντίουἐπαγομένηὡσανεὶἔλεγενὅτιὥσπερἀπολογουμένωντῶνλογισμῶνἀθῴωσιςἀκολουθεῖτοῦνόμουχωρὶςοὕτωκατηγορούντωνπάλινχωρὶςτοῦνόμουἡκατάκρισιςἕπεταιποτεδὲταῦταἐντῇδευτέρᾳπαρουσίᾳ
τὰκρυπτὰτῶνἀνθρώπωνκατὰτὸεὐαγγέλιόνμουοἱμὲνγὰρἄνθρωποιτὰφανερὰὁδὲθεὸςτῶνκρυπτωνἐστιἐξετασής
διὰἸησοῦΧριστοῦὁγὰρπατήρφησικρίνειοὐδέναἀλλὰτὴνκρίσινπᾶσανδέδωκετῶιυἱῶι
ἴδεσὺἸουδαῖοςεἰπὼνὅτιοὐδὲντῶιθεοσεβεῖμὲνἀκροβύστωδὲλείπειπρὸςτὸσωθῆναιεὰνἦιμόνοντοῦνόμουποιητὴςτίθησιλοιπὸνκαὶἐφ'οἷςμέγαἐφρόνουνοἱἸουδαῖοιδεικνὺςὅτιοὐδὲντούτωνὠφελεῖτὸνμὴὀρθῶςβιοῦντακαὶπρῶτοναὐτοτὸὄνοματέθεικενἴδεσύφησινἸουδαῖοςἐπονομάζῃἐδοκειγὰρκαὶαὐτοτὸονμαμέγατιείναιὥςνυντὸτῶνχριστιανῶν
ἐπονομάζῃοὐγὰρεἰκατὰἀλήθειανμὴπληροῖςτὸννόμον
καὶἐπαναπαύῃτῶινόμωιοὐγὰρκάμνειςφησιὡςἔξωὡςὁἔξωo added by the same hand above the lineνόμουπολιτευόμενοςτὸπρακτέονἐπιζητῶνἂλλἔχειςτὸννόμονσαφῶςἅπαντασεδιδάσκοντα
καὶἐπαναπαύῃτῶινόμωιμέγαφησιἐπὶτῶινόμωιφρονεῖςκαὶἐντρυφαςαὐτῶιὡςἡξιωμένοςνομουθειουπαρὰτοὺςλοιποὺςτὸδὲἐπαναπαύῃδηλοῖὅτιοὐκαματοιαὐτῶνἡκατορθώμασινἐδόθηἀλλὰθείαχάριτι
καὶκαυχᾶσαιἐνθεῶιὡςμόνοςἀγαπηθεὶςπαρὰτοὺςλοιποὺςἀνθρώπουςδοκεῖδὲαὐτοὺςκαὶεἰςἀπόνοιανσκώπτειν
καὶγινώσκειςτὸθέλημακαίτοιτὸγινοσκεινμὲνμὴποιεῖνδὲπλείοναπαρεσκέυαζετὴνκόλασινἂλλὅμωςκαὶἐπὶτούτωιμέγαἐφρόνουνὅθενοὐλέγειποιεῖςἀλλὰγινώσκειςτὸτοῦθεοῦθέλημα
καὶδοκιμάζειςτὰδιαφέροντακατηχούμενοςἐκτοῦνόμουἡγὰρτοῦνόμουκατήχησιςοἶδετῶνσυμφερόντωνἀκριβῆδοκιμασίανἐκδιδάξαιοὗτοιδὲμὴποιοῦντεςκαὶἐπὶτῶεἰδέναιτὴντῶνσυμφερόντωνδοκιμασίανμέγαἐφρόνουν
πέποιθάςτεσεαυτὸνὁδηγὸνείναιτυφλῶνφῶςτῶνἐνσκότειπαιδευτὴνἀφρόνωνδιδάσκαλοννηπίωνοὐκεἰφησινὁδηγοςἂλλοὕτωπερὶσεαυτοῦλογίζηιτυφλοὺςδὲλέγεικαὶἐνσκότεικαὶἄφροναςκαὶνηπίουςτοὺςπροσκολλωμένουςαὐτοῖςπροσηλύτουςοἱοὔπωεἴδησινεἶχοντοῦνόμουτούτοιςγὰρτοῖςὀνόμασινἀπὸκενοδοξίαςαὐτοὶτοὺςπροσηλύτουςἐκάλουνδιὸκαὶαὐτοςἠρέμαἐπονειδίζωναὐτοῖςτοῖςτοῦτοῖςὀνόμασινἐχρήσατο
ἔχοντατὴνμόρφωσιντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἀληθείαςἐντῶινόμωιεὐφυῶςεἶπενμόρφωσινγνώσεωςκαὶεὐσεβείαςδηλῶνὅτιοὐκαὐτὴνἔχουσιτὴνἀληθῆγνῶσινκαὶεὐσέβειανἂλλἐπίπλαστονεἰκονατινασχῆμαμὲνἔχουσανἀληθείαςοὐκοὖσανδὲκαλῶςδὲκεῖταιτὸἐντῶινόμωιἔδειγὰρτὴνεἰκονατὴνἀληθῆἐντῶισυνειδότικαὶἐνταῖςπράξεσικεστῆσθαισὺδέφησιμέγαφρονεῖςὡςὅτιὁνόμοςἔχειτὴνεἰκοναταύτηνἂλλοὐδὲντοῦτοπρόςσεἐπεὶμὴποιητὴςεἰτοῦνόμου
ἔχοντατὴνμόρφωσιντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἀληθείαςἐντῶινόμωιΜορφοῦταιτὴνμόρφωσιντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἐντῷνόμῳἀληθείαςὁεἰδὼςαὐτὸνκαὶπολιτευόμενοςκατ'αὐτοντέθεικεγὰρτὸμὲνμόρφωσινγνώσεωςἐπὶτοῦεἰδέναιτὸδὲμόρφωσινἀληθείαςἐπὶτοῦπράττεινἐκεῖνοςγὰρἀληθῆτὴνἐντῷνόμῳγνῶσινδεικνύειὁδιὰτῶνἔργωνπληρῶναὐτὴνἐκεῖνοςπιστὴνσὺδὲφησὶπέποιθαςμὲνσεαυτὸνεἶναιπαιδευτὴνκαὶὁδηγὸνκαὶδιδάσκαλονοὐχἁπλῶςἀλλ'ἔχοντατὴνμόρφωσιντῆςἐντῷνόμῳγνώσεωςκαὶτῆςἐντῷνόμῳἀληθείαςοὕτωςδὲπολιτεύῃὡςμηδὲδιδασκαλίαςνομικῆςπωἀκούσαςὁοὖντὴνμόρφωσινπεποιθὼςἔχειντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἀληθείαςὁτῶνἀφρονωνπαιδευτὴςεἶναιπεποιθὼςὁὁδηγοςὁδιδάσκαλοςεἶναιπεποιθὼςπρῶτονσεαυτὸνδίδαξονδιδάξειςδὲὅτεἐπὶτοῖςἔργοιςδείξειςἀληθεύουσαντὴνδιδασκαλίαν
ὁοὖνδιδάσκωνἕτερονσεαυτὸνοὐδιδάσκειςὁκηρύσσωνμὴκλέπτεινκλέπτειςὁλέγωνμὴμοιχεύεινμοιχεύειςεἶταἀκολουθονἦνεἰπεῖνὅτιοἱτὰτοιαῦταπαρὰθεοῦλαβόντεςκαὶμὴφυλάττοντεςαυτὰμείζονοςἔσονταιτιμωρίαςἔνοχοιὅσωκαὶἐνγνώσειἡἁμαρτίαἀλλὰτέωςοὐσφόδρααὐτῶνκαθάπτεταιἀλλὰκατ'ἐρώτησινπροάγωντὸνλόγοντοῦτοαὐτοἐνδείκνυται
αποφατικωςἀνάγνωθι
ὁβδελυσσόμενοςτὰεἴδωλαἱεροσυλεῖςὁμὲννόμοςκαὶτὰἐντοῖςεἰδώλοιςχρήματαβδελυκτὰεἶχενδιὰτὸδαίμοσινἀνατεθῆναιὑμεῖςδέφησιτὰμὲνεἴδωλαβδελύσσεσθεφατὲτὰδὲἐπ'αὐτοῖςχρήματαἀρπάζετεἄραοὖνοὐδετὰεἴδωλακατὰἀλήθειανβδελύσσεσθε
ὁβδελυσσόμενοςτὰειδολαἱεροσυλεῖςεἰγάρτιςβδελύσσεταιτὰεἴδωλαὡςτῶνοἰκείωνἐθῶνκαὶνομίμωνκαὶἱερῶνἀκριβὴςφύλαξἔπειτατὰοἰκεῖαἱερὰἀποσυλᾷπόσηςοὗτοςοὐκἔστινἄξιοςτιμωρίαςδι'ὧνμὲνπροσποιεῖταιἀποστρέφεσθαιτὰεἴδωλατιμᾶνκαὶπεριπτύσσεσθαιδοκῶντὴνοἰκείανλατρείανκαὶτὰπερὶαὐτὴνἱερὰδι'ὧνδὲτολμηρὰνκαὶκλέπτουσανχεῖραἐπαφίησιναὐτοῖςμᾶλλοντῶνεἰδώλωνἐξυβρίζωνκαὶεἰςτὸμηδὲνἡγούμενοςαὐτὰπαραπλήσιοςἐστινοὗτοςὡςἀληθῶςτῷλέγοντιμὲνἑτέροιςμὴδεῖκλέπτεινπράττοντιδὲτὰτῶνκλεπτόντωνὥσπεργὰρἐκεῖνοςἐναντίατοῖςλόγοιςδιὰτῶνἔργωνπράττωνἐπιδείκνυταιοὕτωκαὶοὗτοςἐναντίατοῦβδελύσσεσθαιτὰεἴδωλαδι'ὧνἱεροσυλεῖδιαπράττεταιδιὰτῆςεἰςτὰἱερὰκλοπῆςκαὶὕβρεωςθεραπεύωντοὺςδαίμοναςὧνἦσαντὰεἴδωλαοἰκητήρια
ὃςἐννόμωικαυχᾶσαιδατῆςπαραβάσεωςτοῦνόμουτὸνθεὸνἀτιμάζειςκαυχᾶσαιὡςτιμηθεὶςπαρὰτοῦθεοῦδιὰτὸννόμοντιτοίνυντῆιπαραβάσειἀτιμάζειςτὸννόμονκαὶσυνατιμάζειςτὸνθεόν
τὸγάρἐπειδὴβαρὺεἶπενὅτιτὸνθεὸνἀτιμάζειςτὸνπροφήτηνπαράγειμάρτυραὡςεἰεἶπενοὐκἐμὸςὁλόγοςἀλλὰτοῦΗσασιου
ὄνοματοῦθεοῦοἱγὰρἐξἐθνῶνὁρῶντεςαὐτοὺςκακῶςπολιτευομένουςεἰςβλασφημίαςἐξεφέροντοτούτουςλέγοντεςἔδειαγαπησαιτὸνθεὸνἡδοῦναίτιαὐτοῖςοὐκᾔδεικακοὺςὄνταςκαὶἐσομένους
δι'ὑμᾶςβλαφθημειταιἐντοῖςἔθνεσικαθὼςγέγραπταιοὐμόνονφησιὑμεῖςἀτιμάζετὲτὸνθεὸνἀλλὰκαὶἄλλοιςπροσφασινπαρέχετε
περιτομὴμὲνγὰρὠφελεῖεὰννόμονπράσσῃςεὰνδὲπαραβάτηςνόμουἧςἐπειδὴμέγατιἐδοκειἡπεριτομὴτελευταῖονἐπ'αὐτὴνἦλθεκαίφησινἂλλἐρεῖτεμέγακαὶὠφέλιμοντιχρῆμαἡπεριτομὴεἰσκρίνειγὰρτῶιλαῶιτοῦθεοῦΝαίφησιὁμολογῶἀλλὰτότεὅταννόμονπράσσῃς
ἡπεριτομήσουβούλεταιδεῖξαιὅτιπεριτομὴἐστινὃντῆιἧςτύποςἡαἰσθητὴτὸκεκαθάρθαικαὶτὰπεριττὰπεριτετμῆσθαιπεριττὸνδὲπᾶνὅσονοὐφίλονθεῶιἐκδὴτούτουἐστιτιςἀκροβυστοςμὲντὸσῶματὴνδὲτοιαύτηνἔχωνπεριτομὴνκαὶπάλινἐμπερίτομοςμὲντὸσῶμαἀκροβυστοςδὲτὴνψυχὴνἀκροβυστίαγὰρκαὶπεριτομὴντὴνἀληθῆδηλονότιαἱαγαθαικαὶπονηρᾶιπράξειςχαρακτηρίζουσιν
ἐὰνδὲπαραβάτηςἧςἡπεριτομήἘπεὶοὖνσημεῖονἐστινἡπεριτομὴπαθῶνἐκκοπῆςἥτιςοὐκἐκκέκοπταιτὰπάθηδηλονότιἀκροβυστοςἐστικἂντὸσημεῖονἐπὶτοῦσώματοςφέρῃτοὐναντίονγὰροὐμόνονοὐδὲνὠφελεῖταιοὗτοςἀλλὰκαὶπλέονβλάπτεταιψευδόμενόςτεκατὰτῆςἀληθοῦςπεριτομῆςἧςἦνσύμβολονἡκατὰσάρκακαὶαὐτὴνταύτηνὑβρίζωνὡςἄχρηστονποιῶνκαὶμηδὲνσημαίνουσανὧνἐδοθησημεῖονεἶναιεἰδέτιςἐκκέκοπταιτὰπάθηκἂντὸσημεῖονοὐκἐντετύπωταιτῇσαρκὶοὐδὲνἧττονπεριτέτμηταιτὴνἀληθινὴνπεριτομὴνεἰμὴκαὶμᾶλλονὅσῳμηδὲδεηθεὶςτῆςαἰσθητῆςἥτιςχάρινπαρελαμβάνετομνήμηςκαὶσύμβολο
Ἡπεριτομήσουἀκροβυστίαγέγονεντοῦτ'ἔστιβδελυκτὸνκατὰτὸνἐκείνωννοῦνβδελυκτὸνγὰρἐκεῖνοιτὸνἀκροβυστονἡγοῦντοἐὰνοὖνφησὶνοὐφυλάττῃςοὐδὲπράττῃςτὰτοῦνόμουἡπεριτομήσουὅπερἦνθεάρεστονγέγονεβδελυκτὸνκαὶἀποβλητονἐὰνδὲὁἀκροβυστοςτὰδικαιώματαφυλάττῃτοῦνόμουἡἀκροβυστίααὐτοῦὅπερἦνβδελυκτὸνθεάρεστονκαὶθεοφιλὲςλογισθήσεταιαὐτῷτῷνομοθέτῃκαὶδημιουργῷκαὶτοσοῦτονθεάρεστονκαὶἀποδεκτονὅσονκαὶσὲδιὰαὐτοῦἐλέγχεσθαικαὶκατακρίνεσθαισκοπεῖδὲπῶςσοφῶςκαὶδριμέωςφησὶνἐὰνοὖνἡἀκροβυστίατὰδικαιώματατοῦνόμουφυλάσσῃκαὶοὐκεἶπετὸννόμονφυλάττῃἵναγὰρμὴεἴπῃὁἸουδαῖοςκαὶπῶςἔνιτὸνἀκροβυστονφυλάττειντὸννόμοναὐτῷτούτῳπαραβαίνοντατῷἀκροβυστονεἶναιἵναοὖνμηδ'ἐντούτῳδῷαὐτοῖςλαβὴνοὐχοὕτωςφησὶνἀλλὰτὰδικαιώματατοῦνόμουκαὶἐπὶμὲναὐτῶνἐκείνωντὸννόμονφησὶνἐπὶδὲτῶνἀκροβύστωντὰδικαιώματατοῦνόμουοὐπάνταφησὶτὸννόμονεἶπονἀλλὰτὰδικαιοῦνταμόναἅμασοφῶςὑπεμφαίνωνὅτιοὐπάντατὰἐντῷνόμῳἦσανδικαιοῦνταἀλλὰτὰμὲνδικαιώματαἦσανκαὶἐδικαίουὅσασυνεφώνειτῇχάριτιτὰδὲἕνεκαμόνηςτῆςἐκείνωνἀσθενείαςἦσανδεδομένα
ἀκροβυστίαγέγονενεὰνοὖνἡἀκροβυστίατὰδικαιώματατοῦνόμουφυλάσσῃεἰςνοητὴνἀκροβυστίανφησιμετὰπεφοιτηκενσουἡπεριτομὴδιάσετὸνκακῶςχρώμενοντέωςγὰροὐβούλεταιφανερῶςἀτιμάσαιτὴνπεριτομήν
οὐχὶἡἀκροβυστίααὐτοῦεἰςπεριτομήντουτέστινοἱτὴνἀκροβυστίανἔχοντεςἐθνικοί
λογισθήσεταιοὐκεἶπενὅτινίκαπεριτομὴντέωςγὰρεπαχθεσενἦνἂλλὅτιεἰςπεριτομὴνλογισθήσεταιπαρὰθεῶιδηλονότι
καὶκρίνειτουτέστικατάκρινειὡςκαὶεἴρηταιἄνδρεςΝινευῖταιἀναστήσονταικαὶκρινοῦσιτὴνγενεὰνταύτην
οὐχὶἡἀκροβυστίααὐτοῦεἰςπεριτομὴνλέγεικαὶκρίνειἐλέγξεισεφησὶνὁτὸσημεῖονμὲνμὴἔχωντὰδὲτοῦσημείουκατορθώσαςὡςμὴκατορθώσαντακαίτοιδέονἐπεὶκαὶὑπέσχουδιὰτοῦσημείουμᾶλλονἐκείνουτὸκατόρθωμαἐπιδεικνύναι
ἡἐκφύσεωςἀκροβυστίατὸννόμοντελοῦσαἐκφύσεωςἀκροβυστίανλέγειτὸνἐνσαρκὶἀκροβυστονοὗτοςτοιγαροῦνπληρῶντὰἀπὸτοῦνόμουκατάκρινεισετὸνπεριτομὴνἔχοντακαὶὅσονἧκενεἰςτὸγράμματὸννόμονταῖςδὲπράξεσιπαραβαίνοντααὐτον
Τὸννόμοντελοῦσακατ'ἐκεῖνοδηλονότικαθὸτὰδικαιώματααὐτοῦφυλάττεισκοπεῖδὲπρῶτονμὲνδικαιώματανόμουεἰπὼνκαὶοὐκαὐτὸντὸννόμοννῦναὐτὸντὸννόμοντελεῖνφησινὑποδηλῶνὅτιταῦτὰἐστικυρίωςνόμοςἡδὲπεριτομὴκαὶτὰτοιαῦταοὐδὲκυρίωςνόμος
σετὸνδιὰγράμματοςκαὶπεριτομῆςπαραβάτηννόμουοὐγὰρὁἐντῶιφανερῶιἸουδαῖὸςἐστιοὐδεἡἐντῶιφανερῶιἐνσαρκίδιὰγὰρνόμουγραπτοῦκαὶπεριτομῆςπροαχθεὶςἐγένουπάντωνπαραβάτης
περιτομήτοῦτοεἰπὼνἐξέβαλετὰσωματικαπάντα
ἂλλὁἐντῶικρυπτῷἸουδαῖοςοἷονὁνοητος
καὶπεριτομήοὐγὰρχρείαφησιτὴνσαρκικὴνπερὶτεμνεινἀκροβυστίανἀλλὰτὴνκαρδίανἐκτῶνκακῶνπράξεωνεἰπὼνδὲἐνπνεύματιπροδοποιεῖτῆιπίστειοἱγὰρπιστοὶδιὰπνεύματοςἁγίουτὴνπεριτομὴνἔχουσιτῶνἁμαρτιῶν
καρδίαςἐνπνεύματιοὐγράμματιοὐὁἔπαινοςοὐκἐξἀνθρώπωνὁτὴνκαρδίανφησιπεριτετμημένοςἀπὸπάσηςἀκαθαρσίαςοὗτοςγὰρἀληθῶςἸουδαῖοςὁτὸννόμονπληρῶν
ἂλλἐκτοῦθεοῦτῆςγὰρκρυπτειςκαὶἐνκαρδίαιπεριτομῆςοὐκἔσταιἐπαινέτηςἄνθρωποςἂλλὁἐτάζωνκαρδίαςκαὶνεφροὺςθεός
τιοὖντὸπερισσὸντοῦἸουδαίουἡτιςἡὠφέλειατῆςπεριτομῆςαντιτιθησινἑαυτῶιεἰοὖνφησικατὰτὸνσὸνλόγονοὐδὲνὠφελεῖοὔτετὸείναιἸουδαῖονοὔτετὸπεριτέμνεσθαιἀλλὰκαὶβλαπτειὡςοἱπαραβαίνοτεςμείζονοςεἰσιτιμωρίαςἄξιοιτιδήποτεἡμᾶςκαὶἐξελέξατοὁθεὸςδιατὶδὲκαὶπεριτέμνεσθαιπροσέταξενἦνμὲνοὖνπρὸςτὴνἀντίθεσινεἰπεῖνὅτιτύποςἦνἡπεριτομὴταύτηςτῆςδιὰπίστεωςἐνπνεύματιπεριτομῆςκαὶὁἸουδαῖοςτοῦνοητοῦἸουδαίουτοῦἐξομολογουμένουθεῶιἸούδαςγὰρἐξομολόγησιςἑρμηνεύεταιἀλλὰταύτηντέωςἀφεὶςτὴνλύσινἀπαράδεκτονείναιἔτιοὖσανεἰςἑτέρανἦλθενὅτιὠφελεῖὁΙουδαισμοςκατὰτοῦτόφησινἔμαθονὁδὸνσωτηρίαςἔλαβοννόμονὁδηγὸντῶνπρακτέωνεἰδὲμὴἐφύλαξανἑαυτοῖςμεμφέσθωσανἐμοιγὰρτέωςφησιπρὸςτοὺςμὴπαραβαίνονταςὁλόγος
πολὺκατὰπάντατρόπονσυντιθεταιείναιτὸπερισσὸνκαὶὠφέλιμον
πρῶτονμὲνὅτιἐπιστεύθησαντὰλόγιατοῦθεοῦὅτιὅλωςφησινἐνεχείρισθησαντὸννόμονοὗτοςγὰρτὰΛόγιατοῦθεοῦ
τιγὰρεἰἠπίστησάντινεςμὴἡἀπιστίααὐτῶντὴνπίστιντοῦθεοῦκαταργήσειεἶταἵναμὴλέγωσιναίφησινενεχερισενἡμῖνὁθεὸςτὸννόμονκαίτιςὠφέλειατοῦνόμονἐγχειρισθῆναιὁπότεπολλοὶοὐκἐπίστευσαναὐτῶικαίτιφησιπρὸςτὸνθεὸνεἰὑμεῖςἠπιστήσατεμὴγὰρἀνάγκησῶσαιὑμᾶςεἶχενὁθεὸςἄκονταςμὴγὰρἐπειδήφησιτινεςἠπίστησανπαρὰτοῦτοτὴνπίστιντοῦθεοῦτουτέστιτὴνεὐεργεσίανκατήργησανκαὶἐματαιοποίησανοὐμενοῦνεἰγὰρκαὶαὐτοὶοὐκἐβουλήθησανσωθῆναιὁμέντοιθεὸςτὸαὐτοῦπεποίηκεν
μὴγένοιτογινέσθωδὲὁθεὸςἀληθὴςπᾶςδὲἄνθρωποςψεύστηςκαθὼςγέγραπταιοὐκἐπειδήφησινηπειθεσανἸουδαῖοιδιὰτοῦτοπαρεβλάβητιἡδωρεὰτοῦθεοῦἡἠλαττώθηἀλλὰπάνταγέγονενἵναδι'ἐλεγχθῇκαὶτοῦθεοῦτὸἀληθὲςἐφ'οἷςἐπηγγείλατοτοῖςἀμφὶτὸνἈβραὰμκαὶτῶνἀνθρώπωντὸψεῦδοςεψεσαντὸγὰρτῆιἀπιστίαιτὸνθεόν
θεοῖςλατρεύοντεςκαὶδαίμοσιν
τιγὰρεἰἠπίστησαντινεςμὴἡἀπιστίαἈντιπίπτονλύειτὶγὰρεἰἠπίστησάντινεςἀπορήσειεγὰρἄντιςὅτιἐνεπιστεύθησανμὲντὰλόγιατοῦθεοῦτὰδὲλόγιατοῦθεοῦμεγάλαςμὲνδωρεὰςκαὶεὐεργεσίαςὑπισχνεῖτοἀλλ'ἐντῇτῶνπαραδεξαμένωνπίστεικαὶπαραφυλακῇαὗταιτὴνὑποστασινκαὶτὴνἔκβασινεἶχονπολλῶνδὲἀπιστησάντωνκαὶπαραβεβηκότωνἀκολουθονκεκωλύσθαιμὲντὰςὑποσχέσειςεἰςπέραςἐξελθεῖνμάτηνδὲκαὶτὰλόγιατοῦθεοῦκαταπιστευθῆναιτούτοιςεἰςμηδὲνδὲχρήσιμονκαὶτὴνπεριτομὴνἐξελεγχθῆναιεἴγεἡμὲνπεριτομὴδιὰτὰλόγιατὰλόγιαδὲδιὰτὰςδωρεὰςαἱδὲδωρεαὶδιὰτῆςπίστεωςἐλάμβανονπέραςτὴνπίστινδὲἠθέτησανοἱπαραβεβηκότεςὥστεοὐδεμίαφησὶνὠφέλειατῆςπεριτομῆςταύτηνοὖνἐπιλυομενοςτὴνἀπορίανφησὶντὶγὰρεἰἠπίστησάντινεςμὴἡἀπιστίααὐτῶντὴνπίστιντοῦθεοῦκαταργήσειτοῦτ'ἔστιτὸπιστὸντῶνὑποσχέσεωναὐτοῦτὸἀληθὲςτὸἀμετάθετονμὴγένοιτοφησὶδιὰτὴνἐκείνωνἀπιστίανἢτὸἐνταῖςὑποσχέσεσιναὐτοῦπιστὸνκαὶἀληθὲςμάταιονἀπελεγχθῆναιἢτῆςπεριτομῆςτὴννομοθεσίανεἰςμηδὲνὠφέλιμονχρηματίσαιτὴνγὰραἰτίανἔχεινοὐκἄλλοςἀλλ'οἱπαραβεβηκότεςεἰσὶδίκαιοιἢοὕτωςμὴγένοιτοὑπερισχύσαιτὴνἀπιστίανἐκείνωνὥστεδι'ἐκείνωνκαταργηθῆναικαὶἀτελὲςκαὶἀνέκβατονὀφθῆναιτὸἐνταῖςὑποσχέσεσιναὐτοῦπιστὸνκαὶπανάληθεςκἂνγὰρἐκεῖνοιἠπίστησαναὐτὸςοὐδὲνἔλαττοντὸἑαυτοῦἐποίησενκαὶτὰςἐπαγγελίαςἐξεπλήρωσενδυνατὸνδὲπίστινθεοῦἐκλαβεῖνκαὶτὴνἐντοῖςμὴπαραβεβηκόσιδιαμείνασανπίστιναὕτηγὰρθεοῦπίστιςὡςεἰςθεὸνοὖσακαὶἐκθεοῦαὐτοῖςδιαφυλαχθεῖσαἡμὲνγὰρἀπιστίατῆςμοχθηρίαςτῶνἀπιστησάντωνἡδὲπίστιςἐκθεοῦἑδράζεταιτοῖςἀξίοιςἡοὖνἐκείνωνἀπιστίαμὴγένοιτοφησὶνὅτιεκνικᾷτὴνεἰςθεὸνκαὶδιὰθεοῦμεμενηκυῖανπίστινὥστετέλοςἕξουσιναἱἐπαγγελίαιὥστεἐστὶνὠφέλειακαὶτῆςπεριτομῆς
ΓινέσθωδὲὁθεὸςἀληθὴςπᾶςδὲανθρωποψευδὴςκαθὼςγεγρπταιὁπᾶςἂνδικαιωθενΓινέσθωὑμῖνφησὶνὁθεὸςἀληθὴςλογιζέσθωνοείσθωφρονείσθωὅτιὁθεὸςἀληθὴςκαὶὅτιπᾶςἄνθρωποςψεύστηςεἰοὖντοῦτοεἰκαίτινεςἠπείθησανοὐδὲνἧττονὁθεὸςἃἐπηγγείλατοτῷἈβραὰμεἰςτέλοςἄξειπῶςοὖνφησὶκαὶἀπιστοῦσικαὶπαρανομοῦσινναὶφησὶντὰςγὰροἰκείαςἐπαγγελίαςαὐτοῦἐπάγοντοςἐκείνωνπαραβεβηκότωνκαὶἡμαρτηκοτωνκαὶτὸἐκείνωνἄγνωμονκαὶἀχάριστονἐλέγχεταιμᾶλλονοὐμὴνἀλλὰκαὶτὸὑπερβάλλοντῆςεὐεργεσίαςκαὶἀληθείαςτοῦθεοῦκαὶδικαιοσύνηςἐπίπλεονἀπογυμνοῦταικαὶἐπιδείκνυταικαὶνίκηαὐτῷλαμπρὰἐκτούτουπεριγίνεταιὡςκαὶὁ∆αυὶδμαρτυρεῖλέγωνὅπωςἂνδικαιωθῇςἐντοῖςλόγοιςσουκαὶνικήσῃςἐντῷκρίνεσθαίσεὥστεεἰἐκτῆςἐπαγγελίαςτὸπέραςτῆςἐπαγγελίαςταύτηνδὲκατεπιστεύθησανοἱἸουδαῖοιπολὺκατὰπάντατρόποντὸπερισσὸντοῦἸουδαίουεἰκαίτινεςαὐτῶνγεγόνασιπαραβάταιεἶτατὶοὖνφησὶνεἰἐκτῆςἡμῶνἀδικίαςνίκηγίνεταιτῷθεῷ
ὅπωςἂνδικαιωθῇςἐντοῖςλόγοιςσουκαὶνικήσῃςἐντῶικρίνεσθαίσεπαράγεικαὶτὸνΔαυὶδτὸαὐτολέγονταὅτιδιὰτοῦτόφησικαὶἀναξίουςεὐεργετεῖθεὸςἵνατεδειχθῇαὐτοῦτὸἀγαθονκαὶἵνανικήσῃεἰςκρίσιντοῖςἀνθρώποιςκαταστάς
εἰδὲἡἀδικίαἡμῶνθεοῦὁθεόςφησινεὐεργέτησενἡμεῖςδὲαὐτονἐψευσάμεθακαὶδιὰτὴνἡμετέρανκακίανὤφθημᾶλλονἐλεήμωνὅσωικαὶἀναξίουςεὐεργετεῖδιὰτοῦτοτοιγαροῦνκαὶνίκαἐντῆικρίσειἡμεῖςοὖναὐτῶιἀγνωμονήσαντεςτὴνπρόφασιντῆςνίκηςπαρέσχομενδιατὶοὖνκολάζειἡμᾶςδι'οὓςὤφθηνικῶν
εἰδὴἡἀδικίαἡμῶνθεοῦδιακοσυνηἈπορίανδιὰτούτωνμεγάληνἀνακινεῖκαὶἐπιλύεταιλίανσοφῶςκαὶἐμφρονωςεἰμὴἥμαρτονφησὶνἐροῦσίτινεςοὐκἂνὁθεὸςἐφάνηἀληθὴςοὐκἂνδίκαιοςοὐκἂνἐνίκησενπρὸςοὓςλέγειεἰσὺτῆςνίκηςαὐτῷκαὶτῆςἀληθείαςκαὶτῆςδικαιοσύνηςαἴτιοςπῶςσεκολάζειἁμαρτάνονταπῶςσετιμωρεῖταιμὴἄδικοναὐτὸνἐρεῖςκαὶποίαςδικαιοσύνηςαὐτοῦσαυτὸνἔλεγεςαἴτιοντοῦτογὰροἶμαιδηλοῦναὐτὸνδιὰτοῦεἰπεῖνἐπεὶπῶςκρινεῖὁθεὸςτὸνκόσμονἀντὶτοῦπῶςαὐτὸνδίκαιονἔλεγεςκαὶκριτὴνδι'ὧνγὰρσαυτὸναἴτιονἔλεγεςτῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦκριτὴνἀνωμολογειςαὐτὸνκαὶδίκαιονδικαιοσύνηγὰρτέλοςκρίσεωςεἰοὖνἐπάγειὀργὴντοῖςἁμαρτάνουσινπῶςαἴτιοιτῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦἀλλ'ἄδικονἐρεῖςφησὶνἀλλ'οὐκἔχειςεἰπεῖνδίκαιονγὰρδι'ὧνἠπορειςἀνωμολογησαςὥστεοὒκεἰσινοἱἁμαρτάνοντεςοὔτετῆςνίκηςοὔτετῆςἀληθείαςοὔτετῆςδικαιοσύνηςαἴτιοιεἶταπροάγεικαὶἑτέρωςτὸἐπιχείρημαεἰδιὰτοῦἐμοῦψεύδουςδοξάζεταιὁθεὸςἀληθὴςοὐκατακρίσεωςἀλλὰτιμῆςἀπολαύεινμᾶλλονὤφειλονκαὶπλέονψεύδεσθαικαὶἁμαρτάνεινἔδειμεἵναπλέονἐδοξάζετοὁθεὸςκαὶπλέονἀπέλαυονἐγὼτῶνἀγαθῶνἀλλὰμὴνοὐδεὶςἂντοῦτοτολμήσειελέγεινδῆλονγὰρτὸἄτοπονδιὸκαὶεἴτινεςλέγουσιπερὶἡμῶνὅτιφρονοῦμενὡςἐντῇπράξειτῶνκακῶνἔρχεταιἡμῖντὰἀγαθὰἀπαραίτητονκρίμαἕξουσινὅτιεἰςτηλικαύτηνσυκοφαντίανἡμᾶςδιασύρουσινκαὶὅρασοφίαναὐξῆσαιγὰρθέλωντὸἄτοπονοὐδὲτοὺςἀποροῦνταςταῦτατοῦτολέγονταςεἰσάγειἀλλ'ἑτέρουςτινὰςκαὶβλασφημίαναὐτὸκαλεῖκαθὼςγὰρφησὶβλασφημούμεθαεἰοὖνοἱλέγοντεςτοῦτοκαθ'ἡμῶνἀπαραίτητονἕξουσιτὴνδίκηνπολλῷμᾶλλονοὐκἂντολμήσαιμενἡμεῖςοὐδ'εἰςνοῦνπαραδέξασθαιὅτιἐντῇπράξειτῶνκακῶνπαραγίνεταιτὰἀγαθὰεἰδὲμὴτοῦτοοὐδ'ὅτιἐπίπλεονἁμαρτάνεινδεῖἵναπλεῖονδοξασθῇὁθεὸςεἰδὲμηδὲτοῦτοδῆλονὡςοὐδὲτὸλέγεινὅτιδιὰτοῦἐμοῦψεύσματοςδοξάζεταιὁθεὸςἀληθὴςοὐδεὶςἄρααἴτιοςθεῷοὔτετῆςἀληθείαςαὐτοῦοὔτετῆςδικαιοσύνηςοὔτετῆςνίκηςαὐτοῦ
δικαιοσύνηνσυνίστησιτιἐροῦμενμὴἄδικοςὁθεὸςὁἐπιφέρωντὴνὀργήνεἰδέφησιἐκτῆςἡμῶνἀδικίαςμᾶλλονδείκνυταιἡἀλήθειακαὶἡδικαιοσύνητοῦθεοῦὅτιδὴοὔτεἡἡμῶνἀδικίαἐκώλυσεναὐτοντὰδικαίαποησαιτουτέστινεἰςτέλοςἀγαγεῖντὰὑποσχεθέντατῶἈβραὰμκαὶοὐκἂνἄλλωςὤφθηὁθεὸςδίκαιοςκαὶἀληθὴςεἰμὴἡμεῖςγεγόναμενἄδικοιεἰτοῦτὸἐστινἄραἀδίκωςκολάζειτοὺςαἰτίουςαὐτωἀληθείαςγενομένουςεἰδὲμὴἀδίκωςκολάζειἄραοὐχἡμεῖςαὐτῶιτῆςἀληθείαςαἴτιοι
κατὰἄνθρωπονλέγωἐπειδὴγὰρανρωπινοιςλογισμοῖςἐχρήσατοοὐκὄνταἄδικονδεικνὺςτὸνθεὸνἐπάγεικατὰἄνθρωπονλέγωφησιτοὺςλογισμοὺςτούτουςἐπεὶκαὶἄλλοιφησινεἰσιλογισμοὶθειότεροιὡςεἰεἶπενκατὰἀνθρώπινονλογισμὸνλαλήσωμενἄδικὸςἐστινὁθεὸςμὴγένοιτόπωςοὖνὀργὴνἐπάγειἡδῆλονὅτιοὖἡμεῖςαὐτῶντῆςἀληθείαςκαὶτῆςδικαιοσύνηςαἴτιοιἂλλαὐτοςἑαυτῶι
μὴγένοιτοἐπείπωςκρίνειὁθεὸςτὸνκόσμονεἰἦνφησινἄδικοςοὐκἂνἔκρινετὸνκόσμοναὐτογὰρτὸκρίνεινδηλοῖὅτιδίκαιὸςἐστιφύσιςγὰραυτὴτοῦκρίνειντὸτὸνδίκαιονκρίνειντοὺςἀδίκους
εἰγὰρἡἀλήθειατοῦθεοῦἐντῶιἐμῶιψεύσματιἐπερίσσευσεντὸαὐτοπάλινλέγειεἰγὰρδιὰτοῦτόφησινἐπερίσσευσενἡἀλήθειακαὶἡδικαιοσύνηνκαὶἡνίκητοῦθεοῦἐπειδὴἐγὼἠδίκησακαὶἐψευσάμηναὐτονἀλόγωςκρίνομαιἔδειγάρμεκαὶἀμοιβῶνἀξιωθῆναιὡςαἴτιοναὐτωτῆςνίκηςκαὶἀληθείαςἀλλάνυνοὐκἐγὼαἴτιοςτοιγαροῦνκαὶκρίνομαι
εἰςτὴνδόξαναὐτοῦτιἔτικἀγὼὡςἁμαρτωλὸςκρίνομαιἵναδοξάζηταιεπινικηκαὶδικαιοσύνηικαὶἀληθείαι
καὶμὴκαθὼςβλασφημούμεθακαὶκαθὼςφασίτινεςἡμᾶςλέγεινὅτιποιήσωμεντὰκακὰἵναἔλθῃτὰἀγαθάτικρινόμεθαφησιὡςἁμαρτωλοὶοἱαἴτιοινίκηςθεῶιγενόμενοικαὶμὴγίνεταικαθώςτινεςἡμᾶςνομίζουσιλέγειντοιγαροῦνκαὶκωμωδουσινὅτιποιήσωμεντὸκακὸνἵναἐκτούτουνικήσαςὁθεὸςἀμείψεταιἡμᾶςεὐεργεσίαιςὡςαἰτίουςνίκηςαὐτωγενομέμουςἐξὧνκακῶςἐπράξαμεν
ὧντὸκρίμαἔνδικὸνἐστιἤκουσανἝλληνεςτῶνΧριστιανῶνλεγόντωνὅπουἐπλεόνασενἡἁμαρτίαὑπερεπερίσσευσενἡχάριςκαὶαὐτοὶμὲνταῦταἔλεγονὅτιπλεονάσαςὁκόσμοςἁμαρτημάτωναὐτοντὸνυἱοντοῦθεοῦἐπεπάσατοεἰςσωτηρίανκαὶἐκτούτουἐπλεόνασενεἰςἡμᾶςἡχάριςαὐτοὶδὲδιασύροντεςτὸεἰρημένονἔφασκοντοὺςΧριστιανοὺςλέγεινδεῖνἁμαρτάνεινἵναπλεονάσῃἡχάριςὧνφησιδηλονότιτῶνοὕτωςβλασφημούντωνἡμᾶςτὸκρίμαἔνδικὸνἐστινὅτιτὰκαλῶςεἰρημένακακῶςμεθερμηνεύοντεςδιασύρουσιν
τιοὖνπροεχομεθὰοὐπάντωςδιὰτοῦνόμουφησικαὶτῆςπεριτομῆςοὐδὲνπροκατέχομενπλέονὧνἔχομεν
τιοὖνπροεχομεθὰοὐπάντωςτιοὖνκατέχομενπερισσὸνπροηιτιασάμεθαγὰρἸουδαίουςτεκαὶἝλληναςκαὶτὰἑξῆςἐλλειπῶςεἴρηταιτῶιγάρτιοὖνκατέχομενπερισσὸνἀκολουθονἦνἐπαγαγεῖντὴνἐκπίστεωςδικαιοσύνηνὅπερἐντοῖςἑξῆςπροϊὼνλέγειδικαιοσύνηνθεοῦδιὰπίστεωςἸησοῦΧριστοῦτιοὖνκατέχομενφησιπερισσὸνἡμεῖςτὴνἐκπίστεωςδικαιοσύνηνπροητιασαμεθαγὰρἸουδαίουςτεκαὶἝλληναςπωςδὲπροητιασατοἐντῶιἝλληναςμὲνἀπελέγξαιδιαφθείρανταςτὴνφυσικὴνγνῶσινἐνοἷςἔφηὁθεὸςγὰραὐτοῖςἐφανέρωσενκαὶὅτιγνόντεςτὸνθεὸνοὐχὡςθεὸνἐδοξασανἡεὐχαρίστησανἸουδαίουςδὲπαραβεβηκόταςτὸννόμονδι'ὧνφησινὃςἐννόμωικαυχᾶσαικαὶδείξαςὅτιπαρ'οἷςμὲνἡφύσιςἠσθένησενπαρ'οἷςδὲκαὶἡφύσιςκαὶὁνόμοςἀκολούθωςτὴντκτοῦΕὐαγγελίουχάρινεἰσάγεικαίφησιτικαὶἔχομενἡμεῖςἐκτῆςχάριτοςπερισσὸνκαὶἐξαίρετοντὴνπίστιντὴνδιὰἸησοῦΧριστοῦδικαιοσύνηςοὖσανἀπεργαστικήν
τιοὖνπροεχομεθὰοὐπάντωςΤὶοὖνπροεχομεθὰοὐπάντωςτὶοὖνἔχομενφησὶνἡμεῖςοἱἸουδαῖοιπλέοντὶοὐδὲντὶδήποτεὅτιπάντεςὑφ'ἁμαρτίανἐσμὲνἸουδαῖοικαὶἝλληνεςδιὰτοῦνόμουφησὶκαὶτῆςπεριτομῆςοὐδὲνπροκατέχομενπλέονὧνἔχομενΤὸχωρίοντοῦτοδιττῶςδύναταιἀναγνωσθῆναικαὶδύοκαὶτὰςἐννοίαςἔχεινμίανμὲνὡςἀπὸτῶνἸουδαίωνπροτεινόμενονἑτέρανδὲὡςἀπὸτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνπροβαλλομενονεἰμὲνοὖνἀναγνῶμεντὶοὖνπροεχομεθὰἅμασυνείροντεςτῷἐρωτηματικῷμορίῳτὸπροεχομεθὰὡςἀπὸτῶνἸουδαίωνδηλοῦταιπροτεινόμενονκαὶἔννοιανἔχοιἂντοιαύτηντὶοὖνφησὶνπροέχομενκαὶτὶἐκερδήσαμενπροκριθέντεςτῶνἀκροβύστωνπρὸςοὓςτὸοὐπάντωςἀποκρισιςἀποδίδοταιτοῦτ'ἔστινοὐκἐκπαντὸςτρόποκέρδοςὑμῖντοῦτομὴφυλάξασιγὰρτὰἐμπιστευθένταοὐδεμίαδιαφορὰοὐδὲκέρδοςἀλλὰκαὶἡτιμωρίαμείζωνοὕτῳμὲνεἰἐνσυνεπείᾳτὸτὶοὖνμετὰτοῦπροεχομεθάτιςἀναγνῷεἰδὲκατὰδιαστολὴνἄμφωποιῶνἐρωτηματικὰκαὶτὸτὶοὖνκαὶτὸπροεχομεθὰὡςἀπὸτῶνἀκροβύστωνπιστῶνεἴηἂνδιαπορούμενονἐπειδὴγὰρπροεῖπενὅτιπολὺτὸπερισσὸντοῦἸουδαίουἐπάγειὁἀκροβυστοςδιαπορῶνκαὶλέγωντὶοὖνπροεκρίθησανἐκεῖνοιπροέλαβονἡμεῖςπροελήφθημενπροεχομεθὰποῦἡτοῦθεοῦδικαιοσύνηπρὸςοὓςὁθεῖοςΠαῦλοςφησινμὴγένοιτοοὐπάντωςγὰρφησὶτοῦτ'ἔστιμὴκατορθώσαντεςμὲνὑπαίτιοὶεἰσινὥσπερκαὶὑμεῖςμὴκατορθώσαντεςκατορθωσάντωνδὲτερωνἑκατέρωνεκα added by the same hand in the marginἴσηἡσωτηρίαὥστεοὐπροέχεσθε
τιοὖνπροεχομεθὰοὐπάντωςΜάχεσθαιδοκεῖτὸτὶοὖνπροεχομεθὰκαὶἑξῆςπρὸςτὸπροειρημένονὅτιπολὺκατὰπάντατρόποντὸπερισσὸντῶνἸουδαίωνκαὶἡὠφέλειατῆςπεριτομῆςλέγειγὰρἐκεῖμὲνπολὺπροκεκρίσθαικαὶπλέοντοὺςπεριτετμημένουςτῶνἀκροβύστωνἔχεινἐνταῦθαδὲοὐδὲνπροέχεινἢοὐκἔστιμαχόμενονἐκεῖμὲνγὰρπλέονἔχεινφησὶνἀπὸτῆςφιλανθρωπίαςκαὶἀληθείαςτοῦθεοῦὅτιτὰλόγιακατεπίστευσενὅτιτὰςὑποσχέσειςἐπλήρωσενμὴκωλυθεὶςὑπὸτῶνἀπιστησάντωνἐνταῦθαδὲαὐτὰκαθ'ἑαυτὰτὰπρόσωπασυγκρίνειτῶνἀκροβύστωνκαὶτῶνπεριτετμημένωνκαὶλέγειαὐτοὺςμηδὲνἑτέρουςἑτέρωνπροέχεινοἵτεγὰρκατορθοῦντεςτὴνἀρετὴνὁποίαςἂνεἴησαντάξεωςὁμοίωςτῆςεὐεργεσίαςἀπολαύσουσινοἵτεπάλινπαραβαίνοντεςκἄντετῶνἀκροβύστωνεἶενκἄντετῶνἐμπεριτομωντὴνὁμοίαντιμωρίανἑαυτοῖςἐπισπάσονταιὥστεοὐμάχεταιτὸοὐδὲνπροεχομεθὰκαὶτὸπολὺτὸπερισσὸντοῦἸουδαίουκαὶἡὠφέλειατῆςπεριτομῆςκατ'ἄλλονγὰρτρόπονἐκεῖεἴρηταικαὶκατ'ἄλλοννῦνἡσύγκρισιςπαρείληπται
προητιασαμεθαἄνωεἰπώντιτὸπερισσὸντοῦἸουδαίουκαὶδιδάξαςἔχειντιπερισσὸντὸνἸουδαῖονδιὰτὸἐγχειρισθῆναιτὸὅλωςπιστευθῆναικαὶἐγχειρισθῆναιολως πιστευθηναι και added by the same hand in the marginτὸννόμοννυνδείκνυσιμηδὲνἔχεινπερισσὸνὡςμὴφυλάξανταςαὐτονμὴὅτικαὶἔλαττονὅσοντὸἐνγνώσειἁμαρτάνεινχεῖρόντιοὖνἔχομενφησιἡμεῖςοἱἸουδαῖοιπλέοντιοὐδένφησιτιδήποτεὅτιπάντεςὑποἁμαρτίανἐσμενἸουδαῖοίτεκαὶἝλληνες
γὰρἸουδαίουςοὐδὲνοὖνφησιτῶιἸουδαίωιπλέονἐκτοῦνόμουοὐκἐφύλαξεγὰροὐδετῶιἀκροβύστωἥμαρτεγὰροὐδεὶςοὖνἔχειπλέοντοῦάλλουκαὶγὰρπάνταςἠτιασάμεθατουτέστινἠλέγξαμενὄνταςὑφ'ἁμαρτίανεἶταἵναμὴδόξῃἐπαχθὴςείναιτὸνΔαυὶδκαὶἨσαΐανφέρειμάρτυρας
τεκαὶἝλληναςπάνταςὑφ'ἁμαρτίανείναικαθὼςγέγραπταιοὐκἐστιδίκαιοςοὐδεεἰςοὐκἐστινὁσυνιῶνοὐκἐστινὁἐκζητῶντὸνθεόντοὺςἐνἀκροβυστίαιδηλονότι
πάντεςἐξέκλινανἅμαἠχρειώθησανοὐκἐστιποιῶνχρεστοτηταοὐκἐστιἕωςἑνόςἅματῶιἐκκλῖναιἀπὸθεοῦἀχρεῖοὶκαὶἀπεῤῥιμμένοιγεγένηνται
τάφοςανεωγμενοςὁλάρυγξαὐτῶνταῖςγλώσσαιςαὐτῶνἐδολιοῦσανἰὸςἀσπίδωνὑποτὰχείληαὐτῶνὧντὸστόμαἄραςκαὶπικρίαςγέμειὀξεῖςοἱπόδεςαὐτῶνἐκχέαιαἷματαῦτατοῖςκαταλαλοῦσιπρέπειλέγεσθαι
σύντριμμακαὶταλαπωριαἐνταῖςὁδοῖςαὐτῶνὁδούςφησιτὴνπολιτείανκαὶτὴνζωὴνσύντριμμαδὲκαὶταλαιπωρίαντὰςἁμαρτίαςοὐδὲνγὰροὕτωςἐπὶτριβεικαὶἐξίτηλονποιεῖψυχὴκαὶσῶμαὡςἁμαρτία
καὶὁδὸνεἰρήνηςοὐκἔγνωσανοὐκἐστιφόβοςθεοῦἀπέναντιτῶνὀφθαλμῶναὐτῶνὁδὸνεἰρήνηςτὴνχρηστὴνλέγειπολιτείαν
οἴδαμενδὲὅτιὅσαὁνόμοςλέγειτοῖςἐντῶινόμολαλεῖἵναμὴλέγωσινἰουδαῖοικαίτιπρὸςἡμᾶςταῦταπάντωςγὰρπερὶἡμῶνεἴρηταιναίφησιπρὸςὑμᾶςπάντεςγὰρτοῦτοἴσμενὅτιὅσαὁνόμοςλέγεινόμονδὲλέγειπᾶσαντὴνπαλαιὰντοῖςἐντῶινόμωιλαλεῖποίαγὰρἦνφησιἀνάγκηἑτέρωνκατηγορεῖνκαὶοὐχὶτῶνοἰκείωντὸνΔαυὶδκαὶἄλλουςεκεγχειντὸνεἰςδιόρθωσινἸουδαίωνἀποσταλένταἨσαΐαν
τοῖςἐντῶινόμωιλαλεῖσὺνπολλὴκαὶτοῦτοστεθεικατὰἀκριβείᾳοὐγὰρεἶπενπερὶτῶνἐννόμωιἀλλὰτοῖςἐντῶινόμωιπολλὰγὰρκαὶπερὶΒαβυλωνιωνλέγειΠερσῶντεκαὶΜήδωνκαὶΑἰγυπτίωνκαὶἑτέρωνπλείστωνἐθνῶνἂλλὅμωςἸουδαῖοςκαὶτὰςπερὶτούτωνπροῤῥησειςπροσέφερον
ἵναπᾶνστόμαφραγῇδείκνυσιμεγαλορήμοναςτοὺςἸουδαίουςδιὰτοῦτοτοιγαροῦνἠλέγχοντοὑποτῶνπροφητῶνἵνατῶνμεγαλορημόνωνἀπορραφῆιτὰστόματα
καὶὑποδικοςγένηταιτοιοῦτόντιαἰνίττεταιδιὰτοῦτόφησινοἱπροφῆταιδιήλεγξανκαὶἔδειξαντοὺςἸουδαίουςεἰκῆμεγαλορήμοναςμᾶλλονδὲὅλοντὸνκόσμονυπεθυνονἁμαρτίαιςἵναπροδοποιησωσιτῆιπίστεικαὶγὰργινώσκοντεςοἱἄνθρωποιὅτιοὔτεἀπὸνόμουκαὶπεριτομῆςοὔτεἀπὸἀκροβυστίαςἑνὶσωθῆναιεὐχερῶςτῶιΧριστῶιπροσέλθωσιτῶιχάριτισωζοντιτὸγένοςτῶνἀνθρώπων
ΚαὶὑποδικοςγένηταιὑποχρεωςεἰςτὸπιστεῦσαιΧριστῷτῷθεῷεἰγὰρτοῖςὑπὸνόμονεἴρηταιὑπ'αὐτῶντῶνπροφητῶνὅτιοὐκὀρθοποδοῦσινἀλλὰπόρρωτῆςὀρθῆςβαδίζουσιπολιτείαςτὰδὲἔθνηπολλῷμᾶλλονὑπάρχειἐνἀπωλείᾳκαὶπλάνῃδηλονότιπᾶςὁκόσμοςὑποχρεὼςἐστιπιστεῦσαιΧριστῷτῷθεῷτῷμόνῳδυναμένῳῥύσασθαικαὶἸουδαίουςκαὶἝλληναςκαὶπάντατὸνκόσμονδιὰτῆςοἰκείαςχάριτοςἐκτῶνἁμαρτημάτωναὐτῶνκαὶτῆςμακρᾶςπλάνηςκαὶἀπωλείαςαὐτῶνεἶταπάλινὥσπερἀντιπίπτονλύειἴναγὰρμήτιςεἴπῃτὶοὖνὁνόμοςοὐδὲνὠφέλησενἐπάγειδιότιἐξἔργωννόμουοὐδικαιωθήσεταιπᾶσασὰρξὡσεὶἔλεγενὅτιὠφέλειἂνἴσωςὁνόμοςεἰἐφύλαξανοἱπαρειληφότεςτὰπροστάγματααὐτοῦἐπειδὴδὲοὐκἐφύλαξανἐκπεριστάσεωςκαὶἔβλαψενοὐτῇἑαυτοῦφύσειἀλλὰτῇτῶνμὴφυλαξάντωνγνώμῃ
εἶταἵναμὴἀναξιοπαθήσωσινἸουδαῖοισυγκαταριθμούμενοιπαντὶτῶικόσμωιεἰςτὸὑπόδικοιείναιπάλιντὰκατ'αὐτοὺςἐξετάζει
πᾶσασὰρξἐνώπιοναὐτοῦοὐδεγὰρἐπλήρωσετὰἐντῶινόμωι
διὰγὰρνόμουἐπίγνωσιςἁμαρτίαςκαίτιλέγωὅτιοὐδὲνὠφελεῖσθεἸουδαῖοιἐκτοῦνόμουεἰςτομηγενέσθαιἅματῶιπαντὶκόσμωιὑπόδικοιμενοῦνγεἐξετάζωντιςεὑρήσεικαὶβλαβένταςὑμᾶςὑποτοῦνόμουοὐπαρὰτὴναὐτοῦφύσινἀλλὰπαρὰτὴνὑμῶνκακίανπωςὅτιτὸγνῶναιτὴνἁμαρτίανδιὰτοῦνόμουἔχετετὸδὲἐνγνώσειἁμαρτάνεινχαλεπώτεροντοῦἐνἄγνοια
γὰρνόμουἐπίγνωσιςἁμαρτίαςεἰςτοῦτόφησιὁνόμοςἐλυσιτέλησενἐγνώρισενἡμῖντὴνἁμαρτίανοὐτῶιἀπαγορεῦσαιμόνοντὴνπρᾶξιντῶνἀτοπωνἀλλὰκαὶτῶιπαρακούονταςαὐτοῦτιμωρεῖσθαιμὴἐπιφερομένηςγὰρκολάσεωςτοῖςἁμαρτάνουσινοὐκἂνἐγνωρίσαμεναὐτὴνδιὰτούτωντοίνυνπάντωνἀκριβῶςσυστήσαςὑφ'ἁμαρτίανπάνταςὄνταςἐπάγειλοιπὸνδεικνὺςτοῦοἰκείουλόγουτὸπεριττόν
νυνὶδὲχωρὶςνόμουεπιδειξεαςαὐτοὺςμηδὲνὠφελουμένουςἐκτοῦνόμουκαὶεἰςἐπιθυμίανἀγαγὼνΜεθόδουσῶσαιδυναμένηςεὐκαίρωςεἰςτὴνπίστινεἰσβάλλειΧριστοῦ
δικαιοσύνηθεοῦεἰμετὰνόμουφησινἡμαρτήσαμενπωςἂνσωθείημενεἴποιτιςχωρὶςνόμουδιὰτῆςἐκθεοῦδικαιοσύνηςφησινὅπουδὲθεὸςδίδωσιμὴἀμφίβαλλεἄνθρωπε
δικαιοσύνηθεοῦἡπαρὰθεοῦδεδομένη
πεφανέρωταιμαρτυρουμένηὑποτοῦνόμουκαὶτῶνπροφητῶντὸφανερούμενονδῆλονὡςἦνμὲνἐκέκρυπτοδὲτὴνοὖνκαινοτομίανφεύγωνκαὶτὸδοκεῖνπρόσφατονείναιτὸκήρυγμαεἶπενπεφανέρωταικαὶοὐχἁπλῶςἀλλὰκαὶπρομαρτυρηθεισενὑποΜωσέωςοὗτοςγὰρὁνόμοςκαὶτῶνπροφητῶν
δικαιοσύνηδὲθεοῦδιὰπίστεωςἸησοῦΧριστοῦεἰςπάνταςποίαδικαιοσύνηεἴποιτιςἡπωςδιδομένηὑποθεοῦδιὰπίστεώςφησινἸησοῦΧριστοῦεἶταἵναμὴδόξωσινξένοντιἀκούεινεἰὅλωςἑνὶσώζεσθαιμηδὲναὐτοὺςσυνεισενεγκόνταςδείκνυσινὅτικαὶτὸπιστεῦσαισυνεισενεγκεῖνἐστινἀνδρείαςγὰρδεῖταιψυχῆςτὸπιστεῦσαιδιὸκαίφησινδιὰπίστεωςδεικνὺςκαὶἡμᾶςἐκτούτουσυνεισφέροντας
νυνὶδὲχωρὶςνόμουδικαιοσύνηθεοῦπεφανερωσται∆ικαιοσύνηθεοῦἡἀπὸθεοῦδικαίωσιςκαὶἀθῴωσιςκαὶἀπαλλαγὴτῶνἁμαρτιῶνὧνὁνόμοςοὐκἴσχυσενἀπαλλάξαι
εἰςπάνταςεἰςπάνταςμὲντοὺςἸουδαίουςφησινὡςοἴκοθενκαὶἐξαὐτῶνἐσχηκόταςτῆςσωτηρίαςτὸναἴτιονἐπὶπάνταςδὲτοὺςἐθνικοὺςλέγειὡςἀπὸτῶνἸουδαίωνκαὶἐπὶτούτοιςἐκταθείσηςτῆςχάριτοςὅμωςμέντοικαὶτούτωνκἀκείνωνμετασχήσειντῆςχάριτοςἔφησενοὐχἁπλῶςἀλλὰτοὺςπιστεύονταςκαὶπάλινὅτικοινῇδικαίωςἡχάριςκατὰπάντων
καὶἐπὶπάνταςτοὺςπιστεύονταςοὐγὰρἐστιδιαστολήπάλινδείκνυσιμηδὲνἸουδαίουςἔχονταςπλέοντῶνἐξἐθνῶν
πάντεςγὰρἥμαρτονμὴγάρμοιφησινεἴπῃςἐγὼμὲνἸουδαῖὸςεἰμιἄνωθενεἰδὼςθεὸνοὗτοςδὲξένοςκαὶβάρβαροςὅλωςεἰπάντεςἥμαρτονἔχουσικαὶτὸπάντεςὁμοτίμωςσωθῆναι
καὶὑστεροῦνταιτῆςδόξηςτοῦθεοῦδικαιούμενοιδωρεὰντῆιαὐτοῦχάριτιμὴγάρμοιεἴπῃςφησιὅτιΕλληνειςπλέονἥμαρτονμὴσὺκατόπινοὐκεἰτῆςδόξηςκαὶτῆςεὐεργεσίαςτοῦθεοῦκαὶδωρεὰντουτέστινἄνευσῶνκατορθωμάτωνσώζῃκαὶπάλινὡςμηδὲνἕτερονσυνεισενέγκαιπλὴνπίστεωςδικαιούμενοςδὲδωρεὰνδικαιοῦταικαὶκατόπινἔρχεταιτῆςτοῦθεοῦδόξηςκαὶεὐεργεσίας
καὶὙστεροῦνταιτῆςδόξηςτοῦθεοῦκατόπινἐγένοντοοὐκἔφθασαντοῦδοξάζειντὸνθεὸνἐκπεπτώκασινἅπαντεςτοῦτιμᾶναὐτονοἱμὲνἸουδαῖοιπαραβάταιγινόμενοιτῶνδιὰτοῦνόμουἐντολῶνοἱδὲἐθνικοὶεἰδώλοιςλατρεύσαντεςδιὸπάντεςπιστεύοντεςεἰςΧριστὸνδωρεὰνδικαιοῦνταιτὸπιστεύεινμόνονσυνεισάγοντεςπῶςδὲδικαιούμεθαἀπολυτρούμενοιτὰςἁμαρτίαςἡμῶνδιὰτίνοςδὲἀπολυτρούμεθαδιὰἸησοῦΧριστοῦπῶςλυτροῦντοςἐκείνουτῷἰδίῳαἵματι
Ἢκαὶοὕτωνοητέονἧςαὐτοὺςδοξάζειπιστεύονταςυἱοθεσίαςγὰρἀξιοῖκαὶκληρονόμουςτῆςαὐτοῦβασιλείαςἀποφαίνεταιἧςδηλονότιἐξὧνἡμάρτομενπάντεςὁμοίωςὑστερούμεθαδιὸδωρεὰνἡμᾶςτούτωνἀξιοῖ
διὰτῆςἀπολυτρώσεωςτῆςἐνΧριστῶιἸησοῦπωςδὲδικαιοῦταιδιὰτῆςἀφέσεωςτῶνπαραπτομάτωνἧςτυγχάνομενἐνΧριστῶιἸησοῦδιὰἸησοῦΧριστοῦ
ὃνπροέθετοὁθεὸςἱλαστήριονδιὰτῆςπίστεωςεὐδοκίαγὰρτοῦπατρὸςἐξιλασμαγεγένηταιτῶνἡμετέρωνἁμαρτιῶντὸδὲπροέθετοδηλοῖπαλαιὰντὴνπερὶτούτουβουλήν
ἐντῶιαὐτοῦαἵματιεἰςἔνδειξινὁμὲνγὰρπατὴρπροέθετοὁδὲυἱοςτὸαἷμαἐξέχεενὑπὲρἡμῶνκοινῇοὖνἡχάριςτῆςἁγίαςτριάδοςσυνήργησεγὰρκαὶτὸπανάγιονπνεῦμα
τῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦὥσπερἔνδειξιςτουτέστινἀποδειξιςπολυσιουτὸκαὶἑτέρουςπλουτίζεινοὕτωςκαὶὁΧριστὸςἐνδείξασθαιβουλόμενοςτὴνδικαιοσύνηναὐτοῦκαὶτοὺςἀνθρώπουςἐδικαίωσεν
διὰτὴνπάρεσιντῶνπρογεγονότωνἁμρτημάτωνἀποδειξιςδὲτῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦμάλισταγέγονενὅτιπαρειμεουςτουτέστινενεκρωμένουςταῖςἁμαρτίαιςἐδικαίωσενεἶταἐπιτείνειτῶνἀνθρώπωντὸἔγκληματῶτὰςἁμαρτίαςγενέσθαιἐντῆιαωοχηιτοῦθεοῦὅτεγάρφησινἔδειμετανοηησαιδοθείσηςἀνοχῆςτότεἡμάρτομεντοὺςοὖνἀσύγγνωσταπταίσανταςνυνδὲδιὰπίστεωςσώζει
διὰτὴνπάρεσιντῶνπρὸγεγονότωνΠαρείθημενταῖςἁμαρτίαιςκαὶπαρελελύμεθαεἶταδέοντῆςπαρέσεωςἀπαιτηθῆναιδίκαςἀνοχῆςκαὶφιλανθρωπίαςἐτύχομενἀλλὰκαὶτῆςἀνοχῆςτυχόντεςδέονμετανοεῖνκαὶτὰφθάσανταἐξιλεοῦσθαιἔτιτοῖςαὐτοῖςἐγκαλινδούμεθατὶοὖνἔδειτότεκαὶτὸνλίανφιλάνθρωπονκριτὴνπρᾶξαιπάντωςκολάσαικαὶτιμωρήσασθαιὑπὲρὧντεἐξἀρχῆςἡμάρτομενκαὶὑπὲρὧνἀνοχῆςτυχόντεςοὐμετεμελήθημενκαὶὑπὲρὧνοὐμόνονοὐμετεμελήθημενἀλλὰκαὶτὴνκακίανἐπετείνομενὁδὲτὶποιεῖτότελύτρονδίδωσινἑαυτὸνὑπὲρἡμῶνκαὶοὐμόνονἐξαρπάζειτῆςτιμωρίαςἀλλὰκαὶδικαιοῖκαὶσώζεικαὶκληρονόμουςαὐτοῦποιεῖταιτῆςβασιλείαςὄντωςχάριςμέτρονοὐκἔχουσαὄντωςτοῦτοδωρεὰδωρεᾶςἁπάσηςνικῶσατὴνδύναμιντοῦτοἔνδειξιςὡςἀληθῶςἀφάτουδικαιοσύνηςκαὶδικαιοσύνηςοὐκἀνθρωπίνηςἀλλὰθείαςκαὶὑπὲρἄνθρωπονδιὸκαὶαὐτὸςεἰπὼνεἰςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςοὐχἁπλῶςἀλλὰαὐτοῦφησιντοῦτ'ἔστιαὐτοῦμόνουἡτοιαύτηκαὶτοσαύτηδικαιοσύνηἐνᾧγὰρἔδεικαιρῷκολασθῆναιτότεἠξίωσετῆςεὐεργεσίαςὦπαράστασιςἄφατοςδικαιοσύνηςὦἀποδειξιςπαντὸςδύναμινλόγουἐλέγχουσα
ἐντῆιἀνοχῆιτοῦθεοῦπρὸςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦἐντῶινυνκαιρῶιτὸγὰρνεκρωθένταταῖςἁμαρτίαιςνυνσώζεσθαιὅτεκαιρὸςτιμωρίαςὑπάρχειτοῦτοἀποδειξιςτῆςδικαιοσύνης
ἐντῆιἀνοχῆιτοῦθεοῦπρὸςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦἐντῶινυνκαιρῶιἔδειγὰρτὰςπρὸςτὸνἈβραὰμπληρωθῆναιὑποσχέσειςτὸκαὶἐνεὐλογηθήσονταιἐντῶσπέρματίσουπάντατὰἔθνητοῦτοοὖνδικαιοσύνητὸἀληθεῦσαικαὶἐπὶτοῖςἀναξίοιςτοῦσώζεσθαι
πρὸςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςΠρὸςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦεἰπὼνἐπήγαγενἐντῷνῦνκαιρῷἡγὰρἐντῷνῦνκαιρῷδικαιοσύνητοῦθεοῦτοῦτ'ἔστινἐνᾧτὴνἀπολύτρωσινἡμῶνεἰργάσατοπλήρηςἦνφιλανθρωπίαςπλήρηςδωρεᾶςπλήρηςχάριτοςδιὸκαὶἔλεγενοὐγὰρἦλθονκρῖναιτὸνκόσμονἀλλ'ἵνασωθῇὁκόσμοςἡδὲμέλλουσαδικαιοσύνηοὐκέτιὁμοίωςἀλλ'ἀνταποδοσὶςἐστινἑκάστῳτῶνβεβιωμένωνὡςκαὶαὐτὸςπάλινφησὶνἀποκαλύπτεταιγὰρὀργὴθεοῦκαὶἑξῆςἪκαὶοὕτωςἐκληπτέονἔνδειξιςγέγονενἐντῷνῦνκαιρῷἡἀνοχὴαὐτοῦκαὶἡδωρεὰκαὶἡχάριςτῆςμελλούσηςδικαιοσύνηςπῶςκαὶτίνατρόπονεἰγὰρτοσοῦτονμακροθυμήσαςτοσοῦτονχαρισάμενοςτοσαύτηςδωρεᾶςἀξιώσαςοὐκἐπέστρεψενοὐδ'ἔσχενβελτιωθένταςμετὰπολλῆςἄραδικαιοσύνηςἐκεῖθενἐπάγειτὰςτιμωρίας
εἰςτὸείναιαὐτονδίκαιονκαὶδικαιοῦντατὸνἐκπίστεωςἸησοῦἰδοὺἡἔνδειξιςτῆςδικαιοσύνηςτὸμὴμόνονείναιδίκαιοντὸνθεὸνἀλλὰκαὶτὸδικαιοῦντὸνδιὰπίστεωςτοῦἸησοῦοἰκεῖονθεοῦκαὶλαὸνγινόμενον
πουοὖνἡκαύχησιςἐξεκλείσθηδιὰποίουνόμουτούτωντοίνυνοὕτωςγεγενημένωνκαὶτοῦπατρὸςσώζοντοςτὸνἐκπίστεωςἸησοῦοἰκειωθένταπουλοιπὸντῶνἸουδαίωνἡκαύχησιςδείκνυσιναὐτοὺςεἰκῆκαυχωμένουςἐξεκλείσθηοὐκεἶπενἠφανίσθηἂλλἐξεκλείσθηδεικνὺςὅτικαὶχώρανεἶχέποτενυνμέντοιἡπίστιςἀπέκλεισεναὐτήν
τῶνἔργωνοὐχὶἀλλὰδιὰνόμονπίστεωςνόμουἔργωντῶνἔργωνπεριφραστικῶςκαὶνόμουπίστεωςτῆςπίστεωςπεριφραστικῶςφησινοὖνουδιἔργωνἐπράξαμενἡἸουδαίωνκαύχησιςἐξεκλείσθηἀλλὰδιὰπίστεωςὡςεἰεἶπενπᾶσαἐκείνηἡκαύχησιςκαὶτὰδοκοῦνταπροτεῥήματαδιὰτῆςπίστεωςἀπεκλείσθηοὐδὲνθεντωνἡμῶνἔργων
λογιζόμεθαοὖνπίστειδικαιοῦσθαιἄνθρωπονχωρὶςἔργωννόμουτοιγαροῦνλέγομενφησιἐκπίστεωςδικαιοῦσθαιἄνθρωπονχωρὶςτῆςἐκνόμουπαρατηρήσεως
ἡἸουδαίωνὁθεὸςμόνονοὐχὶδὲκαὶἐθνῶνναὶκαὶἐθνῶνεἰγὰρμόνουςτοὺςἐκτοῦνόμουὁρμωμένουςἡτῶινόμωιστοιχοῦνταςἐδικαίουκαὶοὐπάντατὸνπιστεύονταμονομερὴςἂνἦν
ἐπείπερεἰςὁθεὸςὃςδικαιωσειπεριτομηνἐκπίστεωςκαὶἀκροβυστίανδιὰτῆςπίστεωςκαὶοἱἀπὸτοῦνόμουκαὶοἱἐκτὸςνόμουπίστεωςδέονταπρὸςτὸσωθῆναι
νόμονοὖνκαταργοῦμενδιὰτῆςπίστεωςμὴγένοιτοἐθορύβουνἸουδαῖοιὡςἐκβαλλομένουτοῦνόμουδιὰτῆςπίστεωςλέγειοὖνὅτιοὐμόνονοὐκαταργεῖἡπίστιςτὸννόμονἀλλὰκαὶἵστησιπωςὅτιὁνόμοςσῶσαιβουλόμενοςοὐκἰσχύειἡδὲπίστιςσώζειτὸνοὖνσκοπὸντοῦνόμουπληροῦσαἡπίστιςἵστησιναὐτον
ἀλλὰνόμονἱστῶμενεἰπὼνἱστῶμενἔδειξεσαλευόμενον
ἀλλὰνόμονἱστῶμενἔργονἦντοῦνόμουώστεδίκαιονποιῆσαιτὸνἄνθρωπονἂλλοὐκἴσχυσετοῦτοποιῆσαιπάντεςγάρφησινἥμαρτονἡπίστιςδὲἐλθοῦσατοῦτοκατώρθωσενὁμοῦγάρτιςἐπίστευσεκαὶἐδικαιώθηοὐκοῦνἔστησετοῦνόμουτὸθέλημα
τιοὖνἐροῦμενἈβραὰμτὸνπατέραἡμῶνεὑρηκέναιἄνωθενὁνόμοςκαὶοἱπροφῆταιτὰπερὶτῆςπίστεωςπροεθέσπισανδεχομενοιτοίνυντὴνπίστινβεβεαιοῦμεντὸννόμον
ποίανφησιπρὸτοῦπιστεῦσαιθεῶιτὸνἈβραὰμδικαιοσύνηναὐτοῦδι'ἔργωνγεγενημένηνἠκούσαμενκατὰσάρκαγὰρτὴνἐνἔργοιςλέγειἐπειδὴδιὰτῆςσαρκὸςἐκτελοῦμεντὰἔργα
τιοὖνἐροῦμενἈβραὰμτὸνπατέραἡμῶνεὑρηκέναιμέγαἐφρόνουνἐπὶτῶιἉμβραὰμοἱἸουδαῖοικαὶἀεὶπροέφερονὅτιἉβρρὰμπεριετμήθησκοπὸςοὖναὐτῶιδεῖξαιὅτικαὶαὐτοςἈβραὰμοὐκἐξἔργωνἂλλἐκπίστεωςἐδικαιώθηκαίφησιτιοὖνλέγομενἈβραὰμτὸνκατὰσάρκαπατέραἡμῶνεὑρηκέναικαίτινοςαὐτονἐπιτευχηκέναιδικαιοσύνηςτῆςδι'ἔργωνἡτῆςδιὰπίστεωςκαὶδείκνυσινὅτιτῆςδιὰπίστεωςὅθενκαὶεὕρημααὐτὴνκαλεῖἐπεὶμὴἐξἔργωναὐτὴνἐκτήσατοἂλλἐκπίστεωςἥτιςχάριτιΧριστοῦπαρέχεται
κατὰσάρκαμεθ'υπερβατοςἐστινἡῥῆσιςοὑτωσίπωςκειμένητιοὖνἐροῦμενἈβραὰμτὸνκατὰσάρκαπατέραἡμῶνεὑρηκέναιἀνέλθωμενφησιἐπὶτὸνἀρχηγὸντοῦκατὰσάρκαγένουςἡμῶνὃνἐκπάντωνἐθνῶνἐκλεξάμενοςὁθεὸςεὐλόγησεντεκαὶεἰςτοὺςἐξαὐτοῦδι'αὐτοῦτὰτῆςεὐλογίαςὑπέσχετοπαραπέμψεινδῆλονγὰρὅτιὅπωςἂνἔχοιτὰκατ'αὐτονοὕτωςσχήσεικαὶτὰἡμέτερα
ΤιοὖνἐροῦμενἈβραὰμτὸνπατέραἡμῶνεὑρηκέναικατὰσάρκαΤὸκατὰσάρκαἐνὑπερβατῷκεῖταιἡδὲκατὰφύσινἀλλὰμὴκατὰσχῆμαἑρμηνείατοῦλόγουτὶοὖνἐροῦμενἈβραὰμεὑρηκέναιτὸνκατὰσάρκαπατέραἡμῶνπρὸςἸουδαίουςδὲὁλόγοςοἷονἐπεὶφησὶτὸπᾶνὑμῖντῆςσεμνολογίαςκαὶμεγαλαυχίαςἐντῷκατὰσάρκαπατρὶἡμῶνἈβραὰμἐστινσκοπήσωμεντὶἂνεἴποιμενἐκεῖνονεὑρηκέναικαίφησιναὐτὸςπροϊὼνὅτιδικαιοσύνηνεὗρεντοῦτογὰρἐστιτὸἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνηντοῦτ'ἔστινὅτιἐδικαιώθητὸγὰρεὑρεῖνδικαιοσύνηνδικαιωθῆναὶἐστινεὗρενοὖνδικαιοσύνηνἀλλὰπῶςεὗρενἐξἔργωνἢἐκπίστεωςκαὶδείκνυσινὅτιἐκπίστεωςμάρτυρατὴνγραφὴνπαριστὰςἐπίστευσεγὰρφησὶνἈβραὰμτῷθεῷκαὶἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνηντὶοὖνφησὶνοὐκεἶχενἔργαἈβραὰμοὐκἐδικαίουταῦτααὐτονμὴγένοιτοἔργαμὲνεἶχενὥστεπρὸςτοὺςσυμπολιτευομένουςαὐτῷἀνθρώπουςκρινόμενονδικαιωθῆναικαὶπροκριθῆναιἐκείνωντὸδὲπρὸςτὸνθεὸνδικαιωθῆναιἐκτῶνἔργωναὐτοῦὥστεἄξιονκαὶἰσοστάσιονἑαυτὸνπαραστῆσαιτῆςἐκεῖθενπαρεχομένηςεὐεργεσίαςκαὶδωρεᾶςπαντελῶςἀπελείπετοοὐκοῦνοὐδὲνὅλωςἔχεικαύχημαἤτοιπροτέρημακαὶκατόρθωμαπρὸςτὸνθεὸνεἰςτὸἀξιωθῆναιτῆςεὐεργεσίαςκαὶδωρεᾶςτὶγὰρἄντιςκαὶδι'ἔργωνἐπιδείξηταιἄξιοντοῦμετὰστείρωσινκαὶπαρακμὴνδύοπαθῶντὰςπηγὰςτῆςγονῆςξηρανάντωνκαὶτοὺςτῆςγενέσεωςὀφθαλμοὺςπηρωσάντωντὶοὖντιςἄξιονπράξοιὥστεμετὰτηλικαύτηνφύσεωςνέκρωσινπαιδὸςπατέραςὀφθῆναικαὶβλαστὸνκοιλίαςἐκφῦναιτὶδ'ἄντιςὅλωςἄξιονοἴσειτοῦπληθυνθῆναιτὸσπέρμααὐτοῦὡςτὴνἄμμοντῆςθαλάσσηςτοῦἐνευλογηθῆναιτὰἔθνηἐντῷσπέρματιαὐτοῦτοῦΧριστὸναὐτὸνἐκεῖθεντὸνκοινὸνσωτῆραπροελθεῖνὁρᾷςὅτιοὐδὲνὅλωςἔχειοὐδ'ἴχνοςἔργωνπρὸςτὰςτηλικαύταςἐκθεοῦδωρεὰςπόθενοὖνἠξιώθηταῦταἐκμόνηςπίστεωςἐπίστευσενγὰρφησὶνἡγραφὴἈβραὰμἐπίστευσεκαὶἐδικαιώθηπαρὰθεοῦτοσούτωνκαὶτηλικούτωντυχεῖνὦπίστεωςπᾶσανπρᾶξιντὴνἐννόμῳδευτέρανποιούσηςἐκείνηνπράττωνἈβραὰμεἶχέντιμικρὸνκαύχημαἀλλὰπρὸςτοὺςὑπὸτὸναὐτὸναὐτῷτελοῦνταςνόμοντὴνπίστινδὲπροβαλλόμενοςἀθροονπατὴρἐγένετοπάντωνκαὶτῶνμυρίωνἐκείνωνἀγαθῶνἐδικαιώθηἀπολαύεινὡςἐνπορίσματοςδὲμοίρᾳεἴληπταικαὶλύσιςἐκτῶνεἰρημένωνπῶςοὗτοςμὲνἐκπίστεωςλέγειδικαιωθῆναιτὸνἈβραὰμὁδὲθεῖοςἸάκωβοςἐξἔργωνλέγωνἈβραὰμὁπατὴρἡμῶνοὐκἐξἔργωνἐδικαιώθηἀνενέγκαςἸσαὰκτὸνυἱὸναὐτοῦκαὶἑξῆς
κατὰσάρκακαλῶςπρὸςἸουδαίουςτὸκατὰσάρκακατὰπίστινγὰρκαὶἐπαγγελίανἡμεῖςοἱπιστοὶτέκναἐσμεντοῦἈβραὰμκαθὼςἡγραφήφησινοὐτὰτέκνατῆςσαρκὸςταῦτατέκναθεοῦἀλλὰτὰτέκνατῆςἐπαγγελίαςλογίζεταιεἰςσπέρμα
εἰγὰρἈβραὰμἐξἔργωνἐδικαιώθηἔχεικαύχημαἂλλοὐπρὸςτὸνθεόνδύοδείκνυσινὅτίτεἐκπίστεωςἈβραὰμἐδικαιώθηκαὶὅτιμείζωνἡδιὰπίστεωςδικαιοσύνηκαίφησιεἰἐξἔργωνκαὶκατορθωμάτωνἈβραὰμἐδικαιώθηἔχειμὲνκαύχημαἂλλοὐπρὸςτὸνθεὸνἂλλἐφ'ἑαυτῶιὡςκατωρθωκότιὁδὲἐκπίστεωςσωθεὶςἐπεὶμὴἔχειεἰςἑαυτὸνκαυχήσασθαιοὐδὲνγὰρἔργονἔπραξενεἰςτὸνθεὸνκαυχᾶταιμεῖζονδὲτὸεἰςθεὸνκαυχᾶσθαιἤπερεἰςἑαυτὸντὰμὲνγὰρκατορθώματαπολλάκιςκαὶἀφανίζεταιἑτέραιςπλημμελείαιςἡδὲεἰςθεὸνκαύχησιςἄτρεπτοςμένει
τιγὰρἡγραφὴλέγειἐπίστευσενδὲἈβραὰμτῶιθεῶικαὶἐλογίσθηαὐτῶιεἰςδικαιοσύνηνφέρειτὴνγένεσινμαρτυροῦσανὅτιἈβραὰμἐκπίστεωςἐδικαιώθη
τῶιδὲἐργαζομένωιὁμισθὸςοὐλογίζεταικατὰχάρινἀλλὰκατὰὀφείλημαδείκνυσιμείζονατὴνκατὰχάρινδικαιοσύνηνἦνἡπίστιςπαρέχειοὕτωςτῶιμὲνγὰρκατορθοῦντιφησινκατὰὀφειλὴνκεχρεώστηταιἡἀντιμισθίατιδὲδύναταικαὶὁπάνυεναρεστοςκατορθῶσαικαὶὀφειλέτηνἔχεινθεὸνὁδέγεἐκπίστεωςδικαιούμενοςκατὰχάρινδικαιοῦταιἔνθαδὲθεὸςχαρίζεταιπάντωςμεγάλαχαρίζεταιτιγὰρχαρίζεταιυἱοθεσίανπαρέχειἀδελφοὺςποιεῖΧριστοῦκληρονόμουςθεοῦσυγκληρονόμουςΧριστοῦἅτινάποτεἂνπαρέσχενἡμῖντὰκατορθώματα
τῶιδὲἐργαζομένωιδὲμὴἐργαζομένωιμη added by a later hand above the lineτῶιμὴθαῤῥουντιμὲνἀπὸτῶνἔργωνπροσιόντιδὲἐκπίστεωςλογίζεταιἡπίστιςαὐτοῦεἰςδικαιοσύνηνκαὶδικαιοῦταιδι'αὐτῆς
πιστεύοντιδὲἐπὶτὸνδικαιοῦντατὸνἀσεβῆλογίζεταιἡπίστιςαὐτοῦμὴδὲτὴνπίστιννομίσῃςεὐχερῶςπαραγίνεσθαίτινιἀνδρείαςγὰρδεῖταικαὶδιεσμηγμένηςψυχῆς
εἰςδικαιοσύνηνὁρᾷςὅτιτῶιμὲνἐργαζομένωιμισθὸςκατὰτὰἔργαλογίζεταιτῶιδὲπιστῶιδικαιοσύνημυρίωνδὲμισθῶνἐστιπεριεκτικὴἡδικαιοσύνην
καθάπερκαὶΔαυὶδλέγειτὸνμακαρισμὸντοῦἀνθρώπουὧιὁθεὸςλογίζεταιδικαιοσύνηνχωρὶςἔργωνκαὶὁΔαυὶδτῆιἐκπίστεωςδικαιοσύνηψηφίζεταιτὸνἁγιασμονχωρὶςἔργων
μακάριοιὧνἀφέθησαναἱἀνομίαικαὶὧνἐπεκαλύφθησαναἱαιμαρτιαιμακάριοςἀνὴρὧιοὐμὴλογίσηταικύριοςἁμαρτίανμακαρισμὸςἐστινἡκορυφὴτῶνἀγαθῶνδοκεῖμένπωςἀλλόκοτοςείναιἡμαρτυρίαοὐγὰρἔχειμακάριοςὧιἡπίστιςεἰςδικαιοσύνηνχωρὶςἔργωνλογίζεταιπλὴνσφόδραἐστικατάλληλοςεἰγὰρμακάριοςὧιαἱἁμαρτίαικατὰχάρινἀφέθησαντρισμακάριστοςδηλονότιὃνἐδικαίωσεκατὰκαρινὁθεός
μακάριοιὧνἀφέθησανΚατάλληλοςλίανκαὶἁρμοζουσαἡψαλμικὴχρῆσιςκαὶγὰρπᾶσαδικαίωσιςἀπὸθεοῦἢἐκτοῦἀφεθῆναιγίνεταιτὰςἀνομίαςκαὶἁμαρτίαςἢἐκτοῦἐπικαλυφθῆναιοἷονδιάτινωνκατορθωμάτωνἐκνικηθῆναικαὶκαταποθῆναιἢἐκτοῦμὴλογίσασθαιτὸνθεὸντὸπραχθὲνεἰςἁμαρτίανκαὶδιὰτῶντριῶντούτωνφιλανθρώπωντρόπωνλογίζεταιὁθεὸςτῷἀνθρώπῳτὴνδικαιοσύνηνὡςσυμπαθῶνὡςοἰκονομῶνὡςφιλοτιμούμενοςἡμὲνγὰρἄφεσιςσυμπαθείαςἡδὲἐπικάλυψιςοἰκονομίαςτὸδὲμὴλογίσασθαιεἰςἁμαρτίανφιλοτιμίαςτίνεςοὖνἀξιοῦνταιτούτωνοἱπιστοὶκαὶδιὰτῆςπίστεωςδιὸκαὶμακαρίζειαὐτοὺςκαὶὁπροφήτης∆αυὶδτοῖςδὲἐννόμῳκαὶἐξἔργωνζητοῦσιδικαιωθῆναιοὐδεμίατῶντριῶνδικαίωσιςἕπτεταιτοῖςδὲἐκπίστεωςδιὰτῶντριῶντούτωντρόπωνἡδικαιοσύνηλογίζεταιπροσφόρωςἄρατὴνδαυϊτικὴνμαρτυρίανὁθεσπέσιοςΠαῦλοςτῇἰδίᾳἥρμοσεδιδασκαλίᾳ
ὁμακαρισμὸςοὖνοὗτοςἐπὶτὴνπεριτομήνεἶτάφησιοὗτοςὁτῶιΔαυὶδεἰρημένοςμακαρισμὸςἐπὶτὴνπεριτομὴνἦλθενἡκαὶἐπὶτὴνἀκροβυστίανκαὶμᾶλλονδείκνυσινἐπὶτὴνἀκροβυστίαναὐτονἐληλυθότακαὶχώρανἔχοντατῶιτὸνἈβραὰμἐνἀκροβυστίαὄντασωθῆναικαὶδικαιωθῆναι
ἡκαὶἐπὶτὴνἀκροβυστίανλέγομενγὰρὅτιἐλογίσθητῶιἉβρρὰμἡπίστιςεἰςδικαιοσύνηνπωςοὖνἐλογίσθηἐνπεριτομῆιὄντιἡἐνἀκροβυστίαιεἶτακατασκευάζειτὸἐπὶτὴνἀκροβυστίανμᾶλλονἔχεινχώρανκαίφησιτῶἈβραὰμἐλογίσθηδικαιοσύνηδιὰπίστεωςἴδωμεντοιγαροῦνἐνπεριτομωιὄντιαὐτῶιἡἀκροβύστωκαὶδῆλόνφησιὡςἀκροβύστωὁρᾷςοὖνὅτιμᾶλλονἐπὶτὴνἀκροβυστίανχώρανἔχει
οὐκἐνπεριτομῆιἂλλἐνἀκροβυστίαιεἰοὖνἐνἀκροβυστίαιὧνἐδικαιώθηἄραμᾶλλονὁτῶιΔαυὶδεἰρημένοςμακαρισμὸςἐπὶτὴνἀκροβυστίανχώρανἔχειἡἐπὶτὴνπεριτομήν
καὶσημεῖονἔλαβεπεριτομῆςσφαγιδατῆςδικαιοσύνηςἡπεριτομὴἐδόθηδιὰτρεῖςαἰτίαςταύταςώστεσημεῖονείναιπίστεωςκαὶτοῦἁβραμιαίουγένουςδηλωτικὴνκαὶσύμβολονκαὶαἴνιγμαπολιτείαςκαθαρᾶςκαὶσώφρονοςώστεοὐχὡςδικαιοσύνηςποιητικὴἐδόθηἀλλὰσφραγὶςκαὶσημεῖοντῆςἐκπίστεωςδικαιοσύνης
καὶσημεῖονἔλαβεπεριτομῆςσφραγῖδατῆςδικαιοσύνηςδοκοῦσανἀντίθεσινλύειτοσοῦτόνφησιμεγάληἡπεριτομὴκαὶταύτηςχωρὶςοὐκἑνὶδικαιωθῆναιὅτικαὶαὐτοςὁἐνἀκροβυστίαικατὰτὸνσὸνλόγονδικαιωθεὶςπεριτομῆςἐδεήθηκαίφησινοὐδιάτιἕτερονπεριετμήθηἡδιὰτὸσημεῖονκαὶἀπόδειξινἐπιφέρεσθαιτὴνπεριτομὴντῆςἐντῆιἀκροβυστίαιὑπαρξάσηςαὐτῶιδικαιοσύνηςεἰδὲσημείουἕνεκενκαὶσφραγῖδοςἔλαβεναὐτὴνοὐδὲναὕτηπρὸςτὴνδικαιοσύνηνσυνετέλεσενἀλλὰμόνοντὸτοιῶσδεδεδικαιῶσθαιἐσήμαινετουτέστινὅτιἐντῆιἀκροβυστίαιὧνἠξιώθητῆςδικαιοσύνης
καὶσημεῖονἔλαβεπεριτομῆς∆ιὰτὶφησὶπρῶτονἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνηνκαὶοὕτωπεριετμήθηπρῶτονμὲνἵναὡςσημεῖοννομισθῇἀρετῆςἡπεριτομὴκαὶοὐχὡςαὐτοαρετὴκαὶκατόρθωματὸγὰρσημεῖοντῆςπεριτομῆςφησὶσφραγὶςἐστινοἷονσημεῖονἐστικαὶπαράστασιςτῆςἐντῆιἀκροβυστίᾳδιὰπίστεωςδικαιοσύνηςδεύτερονδὲἵνακαὶτῶνἀκροβύστωνκαὶτῶνἐμπεριτομωνκοινὸςἐπιγνωσθῇκαὶἀνακηρυχθῇπατὴρτῶνμὲνἀκροβύστωνὡςἐντῇἀκροβυστίᾳκαὶπιστεύσαςκαὶδικαιωθεὶςτῶνδὲἐμπεριτομωνὡςκαὶαὐτὸςπεριτμηθεὶςμετὰτὸπιστεῦσαιπάντωνοὖνεἰκοτωςἂνλογισθείηπατὴρτῶντὴνπίστινδηλονότιπαραδεξαμένωνεἴτεἀπερίτμητοιεἴτεπεριτετμημένοιεἶενἂνδὲτὴνπίστινμὴἔχωσινοὐδὲτὴνπρὸςἐκεῖνονσυγγένειανἔχουσινοἵτινεςἂνεἶενοὐδὲκληρονόμοιἄρατῆςπρὸςἐκεῖνονἐπαγγελίαςτοῖςγὰρσυγγενέσικαὶτῷγὰρσπέρματιαὐτοῦαἱὑποσχέσειςκαὶαἱεὐλογίαι
τῆςπίστεωςτῆςἐντῆἀκροβυστίαιεἰςτὸείναιαὐτονπατέρατῆςἐκπίστεωςὑπαρξάσας
πάντωνδιάτιδὲὅλωςἐδεήθηαὐτῆςεἰμηδὲνσυνετέλειἐντῆιδικαιοσύνηιπρῶτονμὲνκαθὼςἄνωλέγειεἰςτὸείναιαὐτὴνσημεῖονἔπειταἵνακοινὸςγένηταιπατὴρτῶντεἐνπεριτομῆιτῶντεἐνἀκροβυστία
τῶνπιστευόντωνοὐχἁπλῶςτῶνοἷονδήποτεἀλλὰτῶνπιστευόντωνεἰςτὸνΧριστόν
δι'ἀκροβυστίαςτῶνἐνἀκροβυστίαιὄντωνκαὶπιστευόντων
εἰςτὸλογισθῆναικαὶαὐτοῖςτὴνδικαιοσύνηνδιὰπίστεωςδηλονότιχωρὶςἔργων
ΚαὶπατέραπεριτομῆςοὐχἁπλῶςφησιπατὴρτῶνἐμπεριτμήτωντοῦτογὰρδηλοῖτὸπεριτομῆςἀλλὰπατὴρἐκείνωντῶνἐμπεριτμήτωντῶνμὴμόνονπεριτετμημένωνἀλλὰκαὶκατὰτὰἴχνηαὐτοῦτὴνπίστινΧριστοῦεἰσοικιζομένωνἐκεῖνοιδὲκατὰτὰἴχνηκαὶκατὰμίμησιντοῦἈβραὰμπιστεύουσινεἰςΧριστὸνοἱἀδιστάκτωςκαὶχωρὶςφιλονεικίαςκαὶἐνδυασμοῦπροσερχόμενοιτῷΧριστῷ
καὶπατέραπεριτομῆςτοῖςοὐκἐκπεριτομῆςμόνονὥσπεργὰροἱἐνἀκροβυστίαιοὐδιὰτοῦτομόνονσχοῖεντὸνἈβραὰμπατέραδιὰτὸἐνἀκροβυστίαιαὐτονπεπιστευκέναιεἰμὴκαὶτὴνπίστινμιμήσαιντοοὕτωςοὐδεοἱἐνπεριτομῆισχήσουσιδιὰτὸμόνονπεριτμηθῆναιτὸνἈβραὰμεὰνμὴκαὶτὴνπίστιναὐτοῦμιμήσωνταιδῆλονὡςκαὶἐκπεσοῦνταιτῆςπρὸςἈβραὰμσυγγενείαςοἱἸουδαῖοιἐὰνμὴπιστεύσωσι
ἀλλὰκαὶτοῖςστοιχοῦσιστοιχοῦσιπειθομένοιςἐμμένουσιν
τοῖςἴχνεσιἼχνηλέγεταιτὰτῶνπροοδευσάντωνσύμβολακαὶσημεῖατῶνἰχνῶνἐπεὶοὖνοὗτοιμεταγενέστεροιοἰκείωςκαὶἁρμοδίωςφησὶντοῖςἐμμένουσικαὶἐπακολουθοῦσιτοῖςἴχνεσινἤτοιπορευομένοιςκατὰτὰἐκείνουἴχνηκαὶτὴνἐκείνουὁδὸνἥτιςχωρὶςπεριτομῆςὑπῆρχε
τοῖςἴχνεσιτῆςπίστεωςτοῖςἴχνεσιτῆιμιμήσειτῆιὁμοιώσει
τῆςἐνἀκροβυστίαιτοῦπατρὸςἡμῶνἈβραάμπάλινὑπομιμνήσκειὅτιἐνἀκροβυστίαιἐπίστευσεκαὶὕστερονπεριετμήθη
οὐγὰρδιὰνόμουἡἐπαγγελίατῶιἈβραὰμἡτῶισπέρματιαὐτοῦτὸκληρονόμοναὐτονείναιτοῦκόσμουθαυμάσιονλέγειοὕτωςφησιἡπεριτομὴχωρὶςπίστεωςοὐκἰσχύειδικαιῶσαιοὐδεπροπάτορασοιποιεῖὡςἰουδαῖετὸνἈβραὰμὅτιοὐδεὁνόμοςἐφ'ὧιμεγαφρονειςσυνετελεσετιεἰςτὰςἐπαγγελίαςτῶιἈβραὰμἀλλὰμόνῃἡπίστιςἀκροβύστωγὰρἔτιὄντικαὶπρὸτοῦνόμουἐδόθησαναἱἐπαγγελίαιπιστεύσαντιεἰοὖναὐτοςὁνόμοςοὐδὲνεἰςτὰςἐπαγγελίαςσυνετελεσεσχολῇγοῦνἡπεριτομὴπρὸςδικαιοσύνηνἐξαρκέσει
τὸκληρονόμοναὐτονείναιτοῦκόσμουκληρονόμουςτοῦκόσμουτοὺςδικαίουςἔσεσθαιφησιὅτιτῶνἀσεβῶνἐκμέσουγενομένωνκαὶπαραδοθέντωνκολάσειἐντῆιτῆςκρίσεωςἡμέραιτὸνσυμπάνταλοιπὸνκόσμονἕξουσινοἱδίκαιοιἀνακαινισθέντακαὶαὐτῶνἔσταιτὰοὐράνιαἀγαθὰκαὶτὰἐπίγεια
ἀλλὰδιὰδικαιοσύνηςπίστεωςτῆςπίστεώςφησι
ΕἰγὰροἱἐκνόμουκληρονόμοιεἰπὼνπρότερονὅτιδιὰτοῦτοἀκροβυστοςὢνὁἈβραὰμἐπίστευσεκαὶἐδικαιώθηἵναπατὴρλογισθῇτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνκαὶδιὰτοῦτοπάλινπεριετμήθηἵνακαὶτῶνἐνπεριτομῇπιστῶνπατὴρλογισθῇκαὶἐπαγαγὼνκαὶἀποδείξαςὅτικαὶμᾶλλονλογίζεταιπατὴρτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνὅσῳκαὶπρὸτῆςπεριτομῆςκαὶπρὸαὐτοῦτοῦνόμουτοῦκαὶτὴνπεριτομὴνπεριέχοντοςαὐτὸςκαὶἐπίστευσενκαὶἡπίστιςαὐτοῦἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνηνταῦταεἰπὼνκαὶπαραστήσαςνῦνκαὶἑτέρῳτρόπῳτὸαὐτὸδείκνυσικαίφησινὑποκείσθωμὴοὕτωςἔχεινὡςἔφημενἀλλὰτοὺςἐκνόμουμόνουςεἶναικληρονόμουςτῶνπρὸςἈβραὰμἐπαγγελιῶνοὔκουνεἰςμάτηνγέγονενἡπίστιςτῷἈβραὰμαὐτὸςγὰρπρὸτοῦνόμουκαὶχωρὶςτοῦνόμουἐπίστευσενκεκένωταιἄραἡπίστιςοὐδὲνἐστιναὐτῆςτὸὅλονἠφάνισταιἀλλὰκαὶαἱἐπαγγελίαικατηργήθησανοἷονἄχρηστοικαὶἀτέλεστοιγεγένηνταιεἰγὰρἡπίστιςδι'ἣνἡἐπαγγελίαἐκενώθηκαὶαἱἐπαγγελίαιδηλονότιαἱἐπὶτῇπίστειἑδραζομεναισυναπερρύησανκαὶγεγόνασιφροῦδοιτὶοὖνοἱδιὰνόμουκληρονομήσουσιντῆςμὲνπίστεωςκενωθείσηςσυνεκρυείσηςδὲτῇπίστειτῆςἐπαγγελίαςὁρᾷςὡςδι'ὧνλέγουσιδιὰνόμουκληρονομεῖνδιὰτούτωνδείκνυνταιμηδ'ὅλωςκληρονομεῖνοὕτωτοίνυνδιχῶςτὰςἀποδείξειςἐποιήσατοὅτιὁμακαρισμὸςἐπὶτὴνδιὰπίστεωςἀκροβυστίανμᾶλλονἁρμοζειἢἐπὶτὴνπεριτομὴντὴνπρώτηνμὲνἐπ'εὐθείαςπροαγαγὼνκαὶἐξαὐτῶντῶνκατὰτὸνἈβραὰμπραχθέντωντὴνδευτέρανδὲσυνδραμὼνἐκείνοιςκαὶὑποθεὶςτὸπαρὰτὼνἐναντίωνλεγόμενονκαὶδείξαςοἷονἄτοπονἕπεταιτῇὑποθέσειαὐτῶντίθησιδὲκαὶτρίτηνἀποδειξινἐξαὐτοῦλαμβανομένηντοῦνόμουκαίφησινὁνόμοςἐφ'ᾧἐπερείδεσθεπαραβαθεὶςὀργὴνκατεργάζεταιτοῦτοεἰπὼντὸἀκολουθονὡςδῆλονὑπάρχονκατέλιπενοἷονὑμεῖςδὲπαραβεβήκατεδῆλονγὰρτοῦτοκαὶσυνεπινοούμενονεἰοὖνὁνόμοςὀργὴνκατεργάζεταιπαραβαθεὶςὑμεῖςδὲπαραβεβήκατεοὐμόνονἐπαγγελιῶνοὒκἐστεἄξιοιἀλλὰκαὶτιμωρηθήσεσθετοῦτογὰρὑμῖνὁνόμοςπαραβεβηκόσινδιὰπαντὸςἐπανατείνεταιπόθενοὖνσωθήσεσθεπόθενὑμῖναἱἐπαγγελίαιἐπεὶοὖντάτεἄλλαεἴρηταικαὶδέδεικταιὅτικαὶἐκτοῦνόμουοὐκἔστινὅλωςδικαιωθῆναιλείπεταικαταφυγεῖνἐπὶτὴνδιὰπίστεωςχάρινδιὰταύτηςγὰρκαὶαἱἐπαγγελίαιπερατοῦνταικαὶὁἈβραὰμπάντωνγίνεταιπατὴρὥστεὁτοῦ∆αυὶδμακαρισμὸςκοινὸςὑπάρχωνἐπὶτῶνδιὰπίστεωςσωζομένωνπάντωνοὐχἧττονἀλλὰκαὶμᾶλλονἐστινἐπὶτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνἐφαρμοζωνὅσῳκαὶπρῶτονἐπὶτοῦἐνἀκροβυστίᾳἈβραὰμἐφάνηἐπαληθεύωνταῦταδὲἤρτηταιτοῦνυνὶδὲχωρὶςνόμουδικαιοσύνηθεοῦπεφανέρωταικαὶἑξῆςκαὶδεῖἐπισκοπεῖνδυνατὸνδὲταῦτακαὶἄλλαιςἐπιβολαῖςδιασαφῆσαιὡςεἴρηταιἐντῷπλάτει
εἰγὰροἱἐκνόμουκληρονόμοικεκένωταιἡπίστιςκαίὁγὰρἐχόμενοςτοῦνόμουὡςσώζοντοςἀτιμάζειτὴνδιὰπίστεωςσωτηρίανκληρονόμοιδὲοἷοντῆςτῶνοὐρανῶνβασιλείας
κατήργηταιἡἐπαγγελίαὡςοὐχρειώδηςοὖσαικατήργηνταιαἱἐπαγγελίαιτουτέστινἄπρακτογεγόνασινπωςεἰγὰρἡπίστιςκαταργεῖταιδι'ἦναἱἐπαγγελίαιδῆλονὅτισυγκαταργοῦνταιαἱἐπαγγελίαιεἰδὲαὗταικαταργηθῶσινοὔτεὁἈβραὰμπατήρτινος
ὁγὰρνόμοςὀργὴνκατεργάζεταιοὐγὰροὐκἐστινόμοςοὐδεπαράβασιςκαὶοὕτωςφησιοὐδιὰτοῦνόμουβεβαιοῦνταιαἱἐπαγγελίαιὅτιτρόποντινακαὶἐμποδίζονταιπωςὅτιὁνόμοςὀργὴνκαταργαζεταιπαραβαθεὶςδηλονότιοὐδεὶςγὰραὐτονἴσχυσεπληρῶσαιἔνθαδὲὀργήπωςἥξουσιναἱἐπαγγελίαιἡδὲπίστιςφησιτὴνχάρινεἰσάγειτοῦθεοῦχάριτοςδὲοὔσηςἔρχονταικαὶπληροῦνταιαἱἐπαγγελίαι
διὰτοῦτοἐκπίστεωςἵνακατὰχάρινεἰςτὸείναιβεβαίαντὴνἐπαγγελίανἔνθαγὰρχάριςθεοῦοὐκἔτιἀμφίβολοιαἱἐπαγγελίαιἀλλὰβεβαιοῖθεὸςγάρφησιὁδικαίωνχάριτίτιςὁκατακρίνων
παντὶτῶισπέρματιτὸὑπερβατονπαντὶτῶισπέρματιἈβραάμ
οὐτῶιἐκτοῦνόμουμόνονἀλλὰκαίἐκτοῦνόμουλέγειτοὺςἐξἸουδαίωνπιστεύσαντας
τῶιἐκπίστεωςἈβραὰμὃςἐστιπατὴρπάντωνἡμῶνκαθὼςγέγραπταιὅτιπατέραπολλῶνἐθνῶντέθεικάσετοὺςχωρὶςνόμουπιστοὺςγενομένουςὅραδέπωςλοιπὸνσυνάπτειτοὺςδύολαοὺςκαὶπάντωνποιεῖπατέρατὸνἈβραάμ
κατέναντιοὐἐπίστευσεθεοῦτοῦζωοποιοῦντοςκατέναντιτουτέστινὥσπερὁθεὸςοὐκἐστιμερικὸςἀλλὰπάντωνθεὸςοὕτωκαὶὁἈβραὰμπάντωνπατήρ
Κατέναντιἐναντίονἐνώπιονεἰςπρόσωπονθεοῦεἰςπρόσωπονγὰρθεοῦεἴρηταιοἷονὡςἐκπροσώπουτοῦθεοῦτὸπατέραπολλῶνἐθνῶντέθεικάσεἐπειδὴγὰρεἶπενκαθὼςγέγραπταιμὴπροσθεὶςποῦγέγραπταιἢπῶςἐπήγαγενεἰκαὶὑπερβὰςτὸκατέναντιθεοῦτὸἀξιοπιστονκαὶβέβαιοντοῦγέγραπταιπαριστῶνκαθὼςγέγραπταικατενώπιονθεοῦτοῦτ'ἔστινεἰςπρόσωπονθεοῦκαὶἐκπροσώπουθεοῦἀξιοπιστοςἐστιφησὶνἡγραφὴἀμετάπτωτοςβεβαίαθεὸςἐστινἐναὐτῇεἰπὼνπατέραπολλῶνἐθνῶντέθεικάσετὸγοῦνἐφεξῆςτῆςτοῦλόγουσυμφράσεωςκαθὼςγέγραπταικατέναντιοὗἐπίστευσεθεοῦὅτιπατέραπολλῶνἐθνῶνκαὶἑξῆς
τοὺςνεκροὺςκαὶκαλοῦντοςτὰμὴὄνταὡςὄντατὸνμὲντῆςἀναστάσεωςκαταβάλλεταιλόγονπλὴνπροφορωςκαὶεἰςτὸπροκείμενονἐπίστευσεφησιὁἈβραὰμτῶιθεῶιὅτικαὶτοὺςνεκροὺςζωοποιεῖδιὰτοῦτοκαὶτὸδοῦναιαὐτονσπέρμαγεγηρακότιὁγὰρτοὺςνεκροὺςζωοποιῶνκαὶτὰμὴὄνταοὐσιῶνπολλῷμᾶλλονδυνήσταιτῶνεκρωμενωδιὰτὸγῆραςσώματιδοῦναισπέρμα
Καλῶςφησινκαὶκαλοῦντοςτὰμὴὄνταὡςὄνταλόγῳγὰρτὰμὴὄνταεἰςτὸεἶναικαὶἅματῷκαλέσαιπαράγειὥστεεἶναιπαρ'αὐτῷδυνατὸνκαὶῥᾷονκαὶτὰμὴὄνταὡςὄντακαὶἔμπαλινεἰβουληθείηκαὶτὰὄνταὡςμὴὄντακαλεῖν
Ὃςπαρ'ἐλπίδαἀντὶτοῦἐπαγγελίαιςἐπίστευσεπολὺτὸἀνέλπιστονἐχούσαιςκατὰἀνθρώπινονλογισμὸνμόνῃἑδρασθεὶςτῇἐπὶθεὸνἐλπίδι
ὃςπαρ'ἐλπίδαπαρ'ἐλπίδατῆςοἰκείαςφύσεωςἐπ'ἐλπίδιτῆςτοῦἐπαγγειλαμένουδυνάμεως
ὃςπαρ'ἐλπίδατὴνἀνθρωπίνην
ἐπ'ἐλπίδιἐπίστευσενεἰςτὸγενέσθαιαὐτονπατέρατῆιτοῦθεοῦ
πολλῶνἐθνῶνκατὰτὸεἰρημένονοὕτωςἔσταιτὸσπέρμασουτῶνκατὰπίστινκαὶἐπαγγελίαντιςδὲαὐτοῦυἱοςδιὰπίστεωςκαὶἐπαγγελίαςδοθεὶςδηλονότιἸσαὰκὁγὰρἸσμαὴλκατὰσάρκαἦναὐτοῦ
καὶμὴἀσθενήσαςτῆιπίστειοὐκατενόησετὸἑαυτοῦσῶμαἤδηνενεκρωμένονπολλὰμὲνἦντὰἀσθενῆκαὶἀδύναμοναὐτοῦτὴνπίστινγενέσθαιπαρασκευάζονταἂλλοὐδεπρὸςἐνἠσθένησενἡγενναίαψυχὴπρῶτονὅτιπρὸςοὐδεἐντοιοῦτονπαράδειγμαἰδεῖνἠδύνατοἀλλὰπρώτῳἡτῆςπαρ'ἐλπίδαπαιδοποιίαςδέδοταιἐπαγγελίαδεύτεροντὸνενεκρῶσθαιαὐτοῦτῶιγερατὸσῶματρίτοντὸσυνενεκρῶσθαιτὴνμήτρανΣάρραςκαὶἀδυνάτωςἔχεινπρὸςπαιδοποιΐαν
ἑκατονταετήςπουὑπάρχωνκαὶτὴννέκρωσιντῆςμήτραςΣάρραςκαλῶςτὸἑκατονταετήςπουοὐγὰρἦνἑκατονταετὴςἂλλἐνενήκονταἐννέα
εἰςδὲτὴνἐπαγγελίαντοῦθεοῦοὐγὰρἦνἔργωνἀποδειξιςἀλλὰψιλὰῥήματα
οὐδιεκρίθητῆιἀπιστίαιοὐκεἶπενοὐκἐπίστευσενἂλλοὐδιεκρίθητῆιἀπιστίαιτουτέστινοὐδεἐνεδοίασενοὐδεἀμφέβαλεν
ἂλλἐνεδυναμώθητῆιπίστειεἰπὼνἐνεδυναμώθηδείκνυσιπολλῶικαμάτωικαὶδυνάμειψυχῆςκατορθουμένηντὴνπίστιν
δοὺςδόξαντῶιθεῶιπωςἐνεδυναμώθηδοὺςδόξανφησιτῶιθεῶιτουτέστινοὐπεριεργασάμενοςπωςἐγχωρεῖτοῦτογενέσθαιἂλλεὐθὺςπιστεύσαςκαὶεὐλογήσαςὡςεὐεργέτηντὸνθεὸνὡςἤδεδεδωκότατὸἐπαγγελθέν
καὶπληροφορηθεὶςὅτιὁἐπήγγελταιδυνατὸςἐστικαὶποιῆσαιοὐκεἶπεπιστεύσαςἂλλἐμφαντικώτερονπληροφορηθείς
διὸκαὶἐλογίσθηαὐτῶιεἰςδικαιοσύνηνὁρᾷςὅτιἀπὸπίστεωςἐδικαιώθη
οὐκἐγράφηδὲδι'αὐτονμόνονὅτιἐλογίσθηαὐτῶιεἶταἵναμὴλέγωσινοἱἀκροαταὶκαίτιπρὸςἡμᾶςἐκεῖνοςγὰρἐδικαιώθηἐπάγειὅτιταῦταοὐχάρινμόνουτοῦπατριάρχουγέγραπταιἀλλὰκαὶδι'ἡμᾶςἵναπαράδειγματὸνἈβραὰμἔχοντεςπιστοίτεὁμοίωςγινώμεθακαὶὁμοίωςἡπίστιςἡμῖνεἰςδικαιοσύνηνλογίζηται
ἀλλὰκαὶδι'ἡμᾶςοἷςμέλλειλογίζεσθαιτοῖςπιστεύουσινἐπὶτὸνἐγείρανταἸησοῦντὸνκύριονἡμῶνἐκνεκρῶνεὐφυῶςεἰσέβαλενεἰςτὸνπερὶτοῦκυρίουλόγονκαίφησινοὐδιὰτὰςοἰκείαςἁμαρτίαςἀπέθανενἐπεὶοὐδεἀναστῆναιαὐτονἔδειὥσπεροὐδεπρὸτούτουτιςἀλλὰδιὰτὰςἡμῶνἁμαρτίαςἵναἐξἑαυτῶνἡμᾶςἀπαλλάξη
ὃςπαρεδόθηδιὰτὰπαραπτώματαἡμῶνκαὶἠγέρθηδιὰτὴνδικαίωσινἡμῶνἵναφησιδικαιώσῃἡμᾶςκαὶἀπαλλάξηἁμαρτιῶνοὐγὰρδιὰτοῦτοοἰκειωσάμενοςτὰςἁμαρτίαςἡμῶνδίκηνθανάτουδέδωκενὑπὲρἡμῶνἵναἡμᾶςὑπευθύνουςκαὶχρεωσταςἔχῃθανάτουἂλλἵναδικαιώσῃἡμᾶςκαὶτέλεονἀνευθύνουςἀφῇ
δικαιωθέντεςοὖνἐκπίστεωςεἰρήνηνἔχωμενπρὸςτὸνθεὸνδιὰτοῦκυρίουπωςδ'ἄντιςεἰρηνέυοιπρὸςτὸνθεὸνἀκολουθῶνταῖςἐντολαῖςαὐτοῦὡςὅγεἁμαρτάνωνπολεμεῖθεῶι
δικαιοωθεντεςοὖνἐκπίστεως∆είκνυσιτοὺςἸουδαίουςστασιάζονταςπρὸςτὴνπίστινκαὶμὴπαραδεχομένουςτὸνκύριονἡμῶνἸησοῦνΧριστὸνκαὶπρὸςαὐτὸνστασιάζειντὸνπατέρατὸνἐγείραντααὐτὸνἐκνεκρῶνἵναγὰρφησὶδικαιωθῶμενἡμεῖςδιὰτοῦτοκαὶἐννεκροῖςἐλογίσθηκαὶἀνέστηἐκτῶννεκρῶνὑμεῖςδὲοὐπροσδεχόμενοιαὐτονκαὶτῷπατρὶπολεμεῖτετῷἀναστήσαντιαὐτονἀλλ'οἱδικαιωθέντεςφησὶνεἰρήνηνἔχωμενπρὸςτὸνπατέρακαταλύσωμεντελείωςτὸνπρὸςαὐτὸνπόλεμονπῶςδὲκαταλύεταιδιὰτελείαςκαὶἀδιστάκτουπίστεωςτῆςεἰςτὸνκύριονἡμῶνἸησοῦνΧριστὸναὐτὸςγὰρἐστικαὶὁπροσάγωνἡμᾶςαὐτῷτῷπατρί
ἡμῶνἸησοῦΧριστοῦεἰγὰρδι'αὐτοῦτῶνπρογενομένωνἐλυτρώθημενἁμαρτιῶνδι'αὐτοῦπάλινκαὶτῆςεἰςαὐτονπίστεωςμενοῦμενμὴἁμαρτάνοντεςκαὶγὰρεὐχερὲςμᾶλλονφυλάξαιἡκτήσασθαιτὰἀγαθὰτῆιαὐτοῦσυνεργία
δι'οὐκαὶτὴνπροσαγωγὴνἐσκήκαμεντῆιδι'αὐτοῦγὰρπροσήχθημεντῶπατρὶεἰοὖνμακρὰνὄντεςἐγγὺςγεγόναμεντῶιθανάτωιαὐτοῦπολλῷμᾶλλονἐγγὺςὄντεςεἰρηνεύσομενπρὸςαὐτονχάριτιαὐτοῦ
πίστειθεὶςτὰτοῦΧριστοῦκαὶτὰἡμῶντίθησιπρὸςγὰρτὰςἀφάτουςδωρεᾶςτοῦΧριστοῦἡμεῖςοὐδὲνπλὴνπίστεωςεἰσηνέγκαμεν
Εἰςτὴνχάρινταύτηνδεικτικῶςτὸμέγεθοςτῶνἐμπεριεχομένωντῇχάριτικαὶτὸπλῆθοςδηλῶνκαὶγὰραὐτὴἡπροσαγωγὴμέγακαὶθαυμάσιονκαὶπρὸτούτουἡτῶνἁμαρτιῶνἄφεσιςκαὶμετὰταῦταἡτῶνοὐρανῶνἐπηγγελμένηβασιλείαἐπὶποίᾳπράξειἐπὶποίῳκατορθώματιαὕτηἡχάριςἐδοθηἐπὶπίστειμόνῃμόνονγὰρἐπιστεύσαμενκαὶδιὰτοῦβαπτίσματοςπάνταἡμῖνταῦταἡχάριςἐχαρίσατοἢοὕτωςὥσπερεἰςτὴνχάρινταύτηνἐνᾗἑστήκαμενκαυχώμεθαἐπ'ἐλπίδιτῆςδόξηςτοῦθεοῦοὕτωςπάλινκαυχώμεθακαὶἐνταῖςθλίψεσινεἰδοτεςὅτιδι'αὐτῶνκαὶδιὰτῆςὑπομονῆςκαὶδοκιμῆςεἰςτὴναὐτὴνἀκαταίσχυντονἐπανατρέχομενἐλπίδα
εἰςτὴνχάρινταύτηνἐνἦιἑστήκαμενκαὶκαυχώμεθαἐπ'ἐλπίδιτῆςδόξηςτοῦθεοῦτουτέστιτὸκαταζιωθηναιτῆςτοῦθεοῦγνώσεωςτὸπροσαχθῆναιαὐτῶιτὸἁμαρτιῶνἀπαλλαγῆναικαὶὅσατὸβάπτισμαχαρίζεταιτὸδὲἑστήκαμενβεβειοτηταδηλοῖ
Ἐπ'ἐλπίδιτῆςδόξηςἢὅτιδοξάζεταιὁθεὸςἢὅτιδοξάζειἡμᾶςὁθεὸςκαὶδοξάζειἀρρήτῳκαὶὑπερφυεῖδόξῃδωρούμενοςἃἐπηγγείλατουἱοθεσίαςκαὶβασιλείαςοὐρανῶνἀξιῶνκαὶδοξάζεταικαὶαὐτοςεἰκαὶμὴκατ'ἀξίανἀλλ'ὅσονἐστὶνἀγγέλοιςκαὶἀνθρώποιςδυνατὸντοσαύτηνφιλοτιμίανπερὶτὸἀνθρώπινονἐπιδεικνύμενοςγένοςκαὶταῦταπεραίνωνκαὶεἰςἔργονἄγωνἃμόνηςἐστὶτῆςαὐτοῦθειότητοςκαὶφιλανθρωπίαςἐνδεικτικά
οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶκαυχώμεθαἐνταῖςθλίψεσινεἰδότεςὅτιἡθλῖψιςὑπομονὴνκατεργεζεταιοὐμόνονδέφησινἐπὶτοῖςδοθεῖσικαὶτοῖςμέλλουσινἀγαθοῖςκαυχώμεθαἀλλὰκαὶἐντοῖςἐναντίοιςείναιδοκοῦσινοἷονταῖςθλίψεσίτιδήποτεὅτιπρὸςὑπομονὴνἡμᾶςαἱθλίψειςἀλείφουσιντιςδὲτῆςὑπομονῆςτὸκέρδοςδοκίμουςφησιποιεῖτιδὲτοῦγενέσθαιδοκίμουςτὸὄφελοςἐλπίδαἡμῖνπροξενεῖτῶνμελλόντωνἀγαθῶνὁδέγεταῦταἐλπίζωνοὐκἂνκαταισχυνθείηὁμὲνγὰρἐπ'ἄνθρωπονἐλπίζωνἴσωςκαὶψευσθείητῆςἐλπίδοςὁδὲἐπὶθεὸνοὐκέτιπλὴνοὐμόνονφησινἐνοἷςἑστήκαμενἀγαθοῖςἀλλὰκαὶἐντοῖςπροσδοκωμένοιςὡςἤδηπαροῦσικαυχώμεθατοῦτογὰρπίστεωςἀκριβοῦςκαλῶςδὲδόξηςεἶπενεκβαινονταγὰρτὰἐπαγγελλόμεναδοξάζεσθαιτὸνἐπαγγειλάμενονποιεῖ
οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶκαυκώμεθαΠῶςκαυχώμεθαἐνταῖςθλίψεσινκαλῶςφησιναἱγὰρθλίψειςγυμνάζουσιπρὸςὑπομονὴνἀλλὰτὶτὸκέρδοςτῆςὑπομονῆςμέγαφησὶνδοκιμωτέρουςγὰρἐργάζονταιὥσπερκαὶτὸνχρυσὸνἡχωνείατὶδὲγίνεταιἐκτοῦδοκιμωτέρουςὀφθῆναιπολὺὄφελοςἡγὰρἐλπὶςἡμῶνἐντεῦθενβεβαιοτέρακαὶἀσφαλεστέρακαθίσταταιἐκδὲταύτηςτὶτὸπᾶνἀνύεταιφησὶνποῖοντυγχάνομενὧνἐλπίζομενἡγὰρἐλπὶςἡβεβαίαἡδιὰδοκιμῆςἀχθεῖσακαὶὑπομονῆςκαὶθλίψεωνοὐδέποτεκαταισχύνεικαὶὅραοπῶςεἰπὼνἀνωτέρωὅτικαυχώμεθαἐπ'ἐλπίδιπάλινκαὶἐνταῦθαεἰςἐλπίδακατέληξενκαὶγὰρἀπ'ἐλπίδοςδεῖἄρχεσθαικαὶὁμοίωςεἰςἐλπίδακαὶκαταλήγεινἀλλ'ἡμὲνἀρχομένωνἐλπὶςοὔπωδῆλονὅπωςἔχειμήπωθλίψεωνκαὶπειρασμῶνπροσβαλόντωνἡδὲδιὰτούτωνὁδεύσασακαὶδοκιμασθεῖσακαὶφανεῖσαἀδίστακτοςκαὶμὴσαλευομένηαὕτηκαὶτὸτέλειονἔχεικαὶτῶνἐλπισθέντωνἐνἀπολαύσειγενέσθαιπαρασκευάζειἤλπισενὁἈβραὰμμετὰγῆραςκαὶστείρωσινμήτραςὅτιἔσταικατὰτὴνἐπαγγελίανπατὴρμέγαμὲνἀλλ'οὐχοἷονμετὰτὴνδοκιμὴνἐπείρασεναὐτὸνὁθεὸςκαὶἐχώνευσενὡςἀληθῶςχωνείανφρικτὴνκαὶφοβερὰνπῦρτοῖςἐγκάτοιςὑφάψαςὅτεσφάξαιπροσέταξετὸνυἱονἔδειξενἐκεῖνοςκαὶδιὰτούτωνἀσάλευτονκαὶσταθερὰντὴνἐλπίδαἔδραμεγὰρσφάξαιτὸνυἱονκαὶοὐκἐδίστασελογισάμενοςπῶςοὖνἔσομαιπατὴρτοῦτοὑπερμεγέθηςὡςἀληθῶςἐλπὶςδιὸκαὶτυγχάνειὧνἤλπισεν
πόθενκαυχώμεθαἐνταῖςθλίψεσινὅτιἐρῶμενσφόδρατοῦθεοῦἐραστὴςγὰρἅπαςχαίρεικαὶσεμνύνεταιἡνίκαπάσχειὑπὲροὗἐρᾷἀλλὰπόθενὁθεῖοςἔρωςἐκεῖνοςἐκκέχυταικαὶὅληνἐμπεριείληφετὴνἡμῶνκαρδίανἐκτοῦπαναγίουπνεύματοςτοῦδοθέντοςἡμῖνὥστετὸὅλοντῆςἄνωχάριτοςἀλλὰκαὶχρεωστοῦμενὑπερερᾶναὐτοῦκἄντιδέοιπαθεῖνμὴἀφίστασθαιτοῦπρὸςαὐτὸνἔρωτοςδιὰτὶὅτιαὐτὸςἡμῶνἠράσθηπρῶτοςκαὶτότετίνωνἐχθρῶνκαὶπολεμίωνὑπαρχοντωνεἶδεςὑπερβολὴνεἶδεςπόσοντὸχρέοςπρόσθεςκαὶτὸἔτιμεῖζονοὐκἠράσθημόνονἀλλὰκαὶἠτιμάσθηὑπὲρἡμῶνκαὶἐρραπίσθηκαὶδιὰτούτωνἐρραπίσθηκαὶἐσταυρώθηκαὶἐννεκροῖςἐλογίσθηκαὶδιὰτούτωνκαι εσταυρωθη και εν νεκροις ελογισθη added by by the same hand in the marginἁπάντωντὸνπερὶἡμᾶςαὐτοῦπαρέστησενἔρωταὦἔρωτοςἀγγέλουςκαταπλήξαντοςἀνθρώπουςεἰςοὐρανοὺςἀνυψώσαντοςκαὶδαιμόνωντυραννίδακαταργήσαντοςτὶςἐραστὴντοιοῦτονοὐφιλεῖμᾶλλονδὲτὶςτὶπράξαςἄξιοντοῦτηλικούτουἔρωτοςἐπιτελέσειἢκἂνβραχὺγοῦντοῦχρέουςἀποτίσεικἂνγὰρμυριάκιςἀποθάνοιοὐμέγαεἰσήνεγκενὑπὲργὰρεὐεργέτουὑπὲρἐραστοῦἀλλ'οὐχὑπὲρἐχθρῶνπολεμίωνὡςἐκεῖνοςἔπαθενκαὶἡμῶνἕκαστοςπάσχειδιὸἡνίκαπάσχομενχαίρεινὀφείλομενκαὶσεμνύνεσθαιὅτικἂνβραχὺγοῦνὑπὲρτηλικούτουἐραστοῦκαὶἡμεῖςπαθεῖντικατηξιώθημεν
ἡδὲὑπομονὴδοκιμὴνἡδὲδοκιμὴἐλπίδαἄραγεοἱκακῶισυνειδότιπληττόμενοιοὐδεἐλπίζουσινἀντίδοσινἀγαθοῦκαὶκακοῦὁγὰρβούλεταιἕκαστοςτοῦτοκαὶνομίζει
ἡδὲἐλπὶςοὐκατάισχυνειὅτιἀγάπητοῦθεοῦἐκκέχυταιἐνταῖςκαρδίαιςἡμῶνδιὰπνεύματοςἁγίουτοῦδοθέντοςἡμῖνκαὶπόθενφησιδῆλονὅτιἐκεῖδώσειἡμῖνἀγαθὰὁθεὸςπόθενἐξὧνἐνταῦθαδέδωκέντιδὲἔδωκεντὸπνεῦμάφησινὅπερἐκμόνηςἀγάπηςθεοῦἧςἠγάπησενἡμᾶςἐπεφοίτησενἡμῖνοὐγὰρἡμεῖςοἰκείοιςκατορθώμασινἐπεσπασάμεθατὴνχάριντοῦπνεύματος
καλῶςδὲτὴνἀγάπηντοῦθεοῦἡἐστινἡδόσιςτοῦπνεύματοςεἶπενἐκκεχύσθαιοἷονδαψιλῶςδεδόσθαιἐνταῖςκαρδίαιςἡμῶννοητὴγὰρἡἐνοίκησιςτοῦπροσκυνητοῦκαὶτρισαγίουπνεύματοςκαινῶιμόνωικαὶκαρδίαιλεπτή
ἔτιγὰρΧριστὸςὄντωνἡμῶνεἰπὼντοῦἁγίουπνεύματοςτὴνδόσινμεταβαίνειεἰςτὸνθεόν
ἔτιγὰρΧριστὸςὄντωνἡμῶνΤρίατίθησιτὴνὑπερβολὴνδεικνύντατῆςἀγάπηςτοῦθεοῦκαὶἅμασυνιστῶντακαὶτὴνεἰςτὸἔπειτααὐτοῦπρόνοιανκαὶφιλανθρωπίανταῦταδὲτὰγἀπὸμόνουλαμβάνειτοῦὑποκειμένουἤτοιἐξἐκείνωνπερὶἃἡτῆςἀγάπηςἐπίδειξιςἐπεὶἔστικαὶἄλλαπάλινἐξαὐτοῦτοῦἀγαπήσαντοςδι'ὧνπάλινἡὑπερβολὴτῆςἀγαπήσεωςσυνίσταταικαὶπαρίσταταιοἷοναὐτὸτὸπαρθενικὴνἐνοικῆσαιμήτρανκαὶσαρκωθῆναιἐξαὐτῆςὑπηρετήσασθαιτεταῖςκατὰνόμονἐντολαῖςτὸννομοθέτηνεἶταἀτιμασθῆναιὑβρισθῆναικαίὑβρισθῆναιῤαπτισθῆναικαίραπτισθηναι added by the same hand in the marginτὸκεφάλαιονδιὰσταυροῦθανατωθῆναιαὐτὸςδὲτὰμὲνἐκτοῦἀγαπήσαντοςσυγκεφαλαιωσάμενοςκαὶτὸνθάνατονμόνοντέωςεἰπὼντὰἀπὸτῶνἀγαπηθέντωνδιεῖλενσυντελούσηςαὐτῷἐνταῦθατῆςτοιαύτηςμεταχειρήσεωςεἰςτὸὅτιἔτικαὶἔτιπρονοήσεταικαὶὑπερασπιεῖκαὶῥύσεταιἐκπάσηςὀργῆςτῆςτεπαρούσηςὅτετοῦτοσυμφέρεινοἶδεκαὶτῆςμελλούσηςἥτιςἐστινὡςἀληθῶςἐσχάτηὀργὴἃδὲτίθησιτρίαταῦτὰἐστινἀσθενεῖςἦμενφησὶνἀσθενεῖςδὲοὐκἐκφύσεωςἀλλ'ἐξοἰκείαςγνώμηςκαὶπράξεωςἀσθενεῖςοὖνἦμενκαὶπολλῆςβοηθείαςἐχρῄζομενἀλλὰκαὶἀσεβεῖςἦμεναὐτὸντὸνμέλλονταφησὶβοηθεῖνἀπωθούμεθαἑτέροιςμὲντὸσέβαςπροσάπτοντεςαὐτὸνδὲἐχθροῖςἴσακαὶπολεμίοιςἐνυβρίζοντεςοὐκοῦνἄποραπανταχόθεντὰἡμέτεραεἰγὰραὐτοὶμὲνκαὶἀσθενεῖςκαὶἀδύνατοιἀναστῆναιτοῦνοσήματοςπολλῆςδὲβοηθείαςδεόμενοιτὸνδὲβοηθὸνἐνυβρίσαντεςἀπωσάμεθαπῶςοὐκεἰςἔσχατονἀπορίαςτὰἡμέτεραεἶταἀλλὰκαὶἁμαρτωλοὶφησὶκαὶὁβίοςφησὶκαθεῖλκεμᾶλλονἐπὶτὸπτῶμακαὶἀνενεγκεῖνοὐσυνεχώρειοὕτωςδὲἐχοντωνκαὶπάσηςὑπαρχούσηςἀπογνώσεωςτότεαὐτὸςὁἀγαθοςὁφιλάνθρωποςὁτοῦθεοῦπαῖςκαὶἠγάπησεκαὶτὴνψυχὴναὐτοῦὑπὲρἡμῶντέθεικενεἰδὲτότεμυρίοιςἐνεχομένουςκακοῖςκαὶεἰςπαντελῆἀσχημοσύνηνκαὶαἰσχροτητακατηντηκόταςκαὶἠγάπησανκαὶτῆςἀσθενείαςἀνέστησεκαὶἐδυνάμωσετὸαὐτοῦλύτρονὑπὲρἡμῶνδεδωκὼςαἷμαπολλῷμᾶλλονοἰκειωσάμενοςκαὶδικαιώσαςκαὶπροστήσεταικαὶἀντιλήψεταικαὶὑπερασπιεῖὅτεμήτεχρείαθανεῖναὐτονμήτεοὕτωςὡςπρότερονεἰςἀρρωστίανκαὶἀσχημοσύνηνκατηνέχθημενἀλλὰμηδ'αὐτὸνἀπωσάμεθατὸσέβαςἑτέροιςπεριθέμενοιοὐχρὴτοιγαροῦνἐνδισταγμῷτὴνἐλπίδατῶνἐπηγγελμένωνἔχεινἀλλὰβεβαίανκαὶὡςπαρόντωντῶνἀγαθῶνοὕτωκαὶχαίρεινκαὶδοξάζειντὸνἐπαγγειλάμενονκαὶπαρέξονταπάντωςκύριονἡμῶνκαὶθεὸνοὐγὰρμόνονἀπὸτῆςὀργῆςσώσειἡμᾶςἀλλὰκαὶτῆςοὐρανίουδόξηςἀξιώσει
ἀσθενῶντὰμέλλονταπιστωσάμενοςἐκτῆςτοῦἁγίουπνεύματοςδωρεᾶςνυνκαὶἐκτοῦθανάτουτοῦΧριστοῦπιστοῦταιεἰγάρφησιὑπὲρἀνδρὸςἐναρέτουοὐκἄντιςἕλοιτοἀποθανεῖνσκοπεῖμοιτοῦδεσπότουτὴνἀγαθότηταὅτιτὸνυἱονὑπὲρἀσεβῶνἔδωκετῆιἁμαρτίαι
κατὰκαιρὸνὑπὲρἀσεβῶνἀπέθανενμόλιςγὰρὑπὲρδικαίουτιςἀποθανεῖταιὑπὲργὰρτοῦἀγαθοῦτάχατιςκαὶτολμᾷἀποθανεῖντουτέστικατὰτὸνεὔκαιρονκαὶπροσήκοντακαιρὸνκαὶχρόνον
συνίστησιδὲτὴνἑαυτοῦἀγάπηνεἰςἡμᾶςὁθεὸςὅτιἔτιἁμαρτωλῶνὄντωνἡμῶνΧριστὸςὑπὲρἡμῶνἀπέθανενσυνίστησιβεβαιοῖδείκνυσι
πολλῷοὖνμᾶλλονδικαιωθέντεςνυνἐντῶιαἵματιαὐτοῦσωθησόμεθαδι'αὐτοῦἀπὸτῆςὀργῆςεἰγὰρτότεφησιοὐπεριεῖδενὅτεκαὶἁμαρτωλοὶἦμενκαὶχρείαἦνπρὸςτὸσῶσαικαὶτοῦθανάτουτοῦυἱοῦαὐτοῦπόσῳμᾶλλοννυνοὐπερὶιδοιἀλλὰσώσειὅτεοὔτεἁμαρτωλοὶἐσμενδικαιωθέντεςτῶιαἵματιτοῦΧριστοῦοὔτεἔτιχρείαθανατωθῆναιτὸνυἱοναὐτοῦ
εἰγὰρἐχθροὶὄντεςκατηλλάγημεντῶιθεῶιδιὰτοῦθανάτουτοῦυἱοῦαὐτοῦπολλῷμᾶλλονκαταλλαγέντεςσωθησόμεθαἐντῆςμελλούσηςκολάσεως
τῆιζωῆιαὐτοῦοὐκέτιγάρφησιχρείαὡςτὸπρότερονδοῦναιτὸνυἱονεἰςθάνατονἀλλὰζῶντοςἔσταιἡσωτηρίαοὐδὲνοὖνφησιδυσχερές
οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶκαυχώμενοιἐντῶιθεῶιδιὰτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦδι'οὐνυνἵναμὴἐρυθριῶμενκαὶἀδημονῶμενὅτιτοσοῦτονγεγόναμενἀσεβεῖςὡςχρείανγενέσθαικαὶτοῦθανάτουτοῦυἱοῦπρὸςτὸσωθῆναιἡμᾶςἐπάγειοὐμόνονδὲἐσώθημενφησινἀλλὰκαὶκαυχᾶσθαιὀφείλομεντοιγαροῦνκαὶκαυχώμεθαὅτιὅλωςἀπέθανεΧριστὸςὑπὲρἡμῶνὄντωνἀσεβῶντοῦτογὰρτὴνἄγαντοῦπατρὸςἀγάπηνδηλοῖὅτικαὶὑπὲρἀσεβῶντὸνυἱονδέδωκετοὺςδὲἀγαπωμένουςὑποθεοῦοὐκἐγκαλύπτεσθαιοὐδεἀδημονεῖνἂλλἀγάλλεσθαικαὶκαυχᾶσθαιἐνθεῶιπροσήκει
τὴνκαταλλαγὴνἐλάβομεντὴνοἷονοἰκείωσινκαὶτὸδιαλλαγῆναιἡμῖνὀργιζόμενονπρὸτούτουτὸνθεόν
διὰτοῦτοὥσπερδι'ἑνὸςἀνθρώπουἡἁμαρτίαεἰςτὸνκόσμονεἰσῆλθεκαὶδιὰτῆςἁμαρτίαςὁθάνατοςκατασκευάσαςἄνωπολλαχῶςτὸδεδικαιῶσθαιἡμᾶςτῆιτεμετουσίᾳτοῦπνεύματοςκαὶτῶιθανάτωιτοῦυἱοῦνυνκαὶἐκτοῦεὔλογοαὐτοκατασκευάζειὅτίφησικαὶεὔλογονἦντοὺςδιὰέναανθρωοπονἁμαρτωλοὺςκαὶθνητουςγινομένουςἐπεὶἐζηλώσαμεναὐτοῦτὴνπαρακοὴνδιὰτὸνἕναἄνθρωποντὸνκύριονδηλάδησωθῆναιδικαιωθένταςκαὶἀπαθανατισθέντας
διὰτοῦτοὥσπερδι'ἑνόςΣωθησόμεθαφησὶπάντωςὑπὸτοῦθεοῦἐάνπεραὐτοὶμόνονθέλωμενκαὶεἴρηνταιμὲνμικρῷπρόσθεναἱἀποδείξειςἀλλὰκαὶδιὰτοῦτοφησὶσωθησόμεθαδιὰποῖονὅτικαὶδυνατὸντοῦτοκαὶεὔλογονκαὶἀκολουθονπόθενταῦταδῆλονἐκτοῦἐναντίουφησὶνκαὶγὰρδι'ἑνὸςἀνθρώπουκαὶἡἁμαρτίαεἰσῆλθενεἰςτὸνκόσμονκαὶαὐτὸςὁθάνατοςεἰοὖνδι'ἑνὸςἀνθρώπουταῦταγέγονενἡμῖντὰχαλεπὰδυνατὸνκαὶἀκολουθονδι'ἑνὸςἀνθρώπουτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦκαὶτὰπαρεισαχθένταἀναιρεθῆναιχαλεπὰκαὶτὰἀμείνωδωρηθῆναιἡμῖναὐτὸςδὲτὰτοῦἈδὰμπαραθεὶςκατέλιπενἅπερἔπραξενὁΧριστὸςδιδοὺςτοῦτοἐκτοῦἐναντίουἐννοεῖνκαὶἅμαπροειρηκὼςαὐτὰκαὶδυνατὸνκἀνταῦθαἐκεῖνασυνεπινοεῖνδιὸμόνοντὴνπαραβολὴνπροτάξαςὡςἐφελκυστικὸνἐκείνουτοῦνοήματοςἀπαιτεῖγὰρπάντωςτὸεἰπεῖνὥσπερτόδεκαὶτὸἀκολουθονοἷονοὕτωςκαὶτόδεἀλλ'ὡςἔφημενδιὰτῆςπαραβολῆςτὸἀκολουθονἐνδειξάμενοςῥητῶςοὐπαρέθετοἀλλ'αὐτοὺςἡμᾶςσυνεπινοεῖνπροετρέψατο
καὶοὕτωςεἰςπάνταςἀνθρώπουςὁθάνατοςδιῆλθενἐφ'ὧιπάντεςἥμαρτονἐφ'ὧιἈδὰμδι'ὃνἈδὰμἡὅτιἐπ'αὐτῶικαὶοἱἄλλοι
ἵναμήτιςἀδικίανἐγκαλέσηιτῶιθεῶιὅτιτοῦἈδὰμπταίσαντοςἡμεῖςἀποθνήσκομενἐπάγειἐφ'ὧιπάντεςἥμαρτονὡσεὶἔλεγεναὐτοςμὲντὴνἀρχὴνπαρέσχενκαὶτὴναἰτίανἡμεῖςon ras.δὲπάντεςἡμάρτομενκατὰτὴνὁμοίωσιναὐτοῦ
Ἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονἐπὶτούτῳφησὶνσυναποθνήσκομεντῷἈδὰμἐφ'ᾧκαὶσυναμαρτάνομενκαὶτὴνμὲνἀρχὴνἐκεῖνοςπαρέσχενἡμεῖςδ'ἐκεῖθεντὴνἀφορμὴνλαβόντεςοὐκἐκωλύσαμεντὸκακὸνἀλλὰκαὶσυνηργήσαμενκαὶἐπὶμέγαχωρῆσαιπαρεσκευάσαμεν
ἄχριγὰρνόμουἁμαρτίαἦνἐνκόσμωιἁμαρτίαδὲοὐκἐλλογεῖταιμὴὄντοςνόμουθέλειδεῖξαιὅτιοὐτοσοσυτονδιὰτὰςἁμαρτίαςἡμῶνἀποθνήσκομενὅσονδιὰτὸνἈδὰμχώρανδεδωκότατῶιθανάτωιἐκτῆςπαρακοῆςκαίφησιἦνμὲνἐντοῖςἀνθρώποιςκαὶπρὸτοῦνόμουἡἁμαρτίαπλὴνοὐκἐλογίζετοαὐτοῖςδιὰτὸμὴείναινόμοντὸνἀπαγορεύοντατὴνἁμαρτίανμὴλογιζομενηςοὖντῆςἁμαρτίαςἀπέθνησκονοἱἄνθρωποίτιδήποτεἄραοὐπρόδηλονὅτιδιὰτὴντοῦἈδὰμκατάκρισιν
ὅραδὲτὴνἀσφάλειαντοῦἀπόστολοἵναμὴδόξωμενλοιπὸνἀδικεῖσθαιδιὰἄλλονἀποθνήσκοντεςεἶπενἁμαρτίαἦνἐνκόσμωιεἰκαὶμὴἐλογίζετοτοιγαροῦνοὐμόνονδιὰτὸνἈδὰμἀλλὰκαὶδιὰτὴνἁμαρτίανἀπεθνήσκομεν
ἐγὼνομίζωἁμαρτίανλέγειναὐτονἐνταῦθατὴνἐκτῆςπαραβάσεωςτοῦΜωσέωςνόμουκαὶτῶνἐκεῖσεἐπιταγμάτωνσυνισταμένηνοἷοντοῦδεῖνπεριτέμνεσθαιτοῦσαββατίζεινκαὶτάδεμὲνἐσθίειντῶνδεδὲἀπέχεσθαιἐπεὶἡκαθόλουἁμαρτίαἦνκαὶαυτὴτῆιτῶνἀνθρώπωνφύσειγινωσκομένηκαὶἦνκαὶἐνελογεῖτοοἷονἀνδροφονίακλοπὴπαιδοφθορίακαὶτὰὁμοίακαὶμάρτυρεςτούτωνΚάϊνΛάμεχοἱἐπὶτοῦκατακλυσμοῦοἱΣοδομῖταιἐπὶγὰρτούτωντῶνἁμαρτιῶνκαὶὁφυσικὸςἔκειτονόμοςὁγὰρδημιουργὸςπαράγωνεἰςγένεσιντὸνἄνθρωποντῶντεπρακτέωντῶντεοὐπρακτέωνφυσικήντιναγνῶσινἐνέθηκενφασὶδέτινεςτῶνπατέρωνὧνἐστικαὶΓρηγόριοςἐντῶιτοῦἀνθρώπουποιήματικαὶτὴνἐντολὴντὸνἈδὰμδοθεῖσανφαγεῖνἐκτοῦγινώσκεινκαλὸνκαὶπονηρὸνξύλουνόμονείναιἁμαρτιῶντούτωνδὴτῶνκαθόλουἀπείργοντατὸγὰρξύλοντὸποιητικὸντῆςγνώσεωςτοῦκαλοῦκαὶπονηροῦἁμαρτίανείναιἐδέξαντο
Ἄχριγὰρνόμουεἰπὼνἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονἵναμήτιςεἴπῃκαὶπῶςἦνἁμαρτεῖννόμουμὴὄντοςαὐτὸςγὰρσὺἀνωτέρωἔφηςὅτιοὗοὐκἔστινόμοςοὐδὲπαράβασιςπαραβάσεωςδὲμὴοὔσηςοὐδὲἁμαρτίαδηλονότιπῶςοὖνδιῆλθενὁθάνατοςἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονἵναοὖνμὴᾖτιςλέγωντοῦτοπρολαβὼνλύειτὴνἀπορίανκαίφησινὅτιἦνκαὶπρὸτοῦνόμουἐπράττετογὰρκαὶτὸπραττόμενονοὐκἔστιμὴγενέσθαιἦνοὖνἡἁμαρτίαἀλλ'οὐχοὕτωπᾶσινἐλογίζετοοὐδ'εἰςὅσονχωρεῖτιμωρίαςτῶνἁμαρτανομένωνἕκαστονἐγνωρίζετοτοῦδὲνόμουτάξαντοςκαὶὁρίσαντοςτὰςτιμωρίαςκαὶδιὰτῆςποινηλασίαςἐκδηλοτεροναὐτὰςκαταστήσαντοςκαὶτὰμεγέθητῶνἁμαρτημάτωνἐμφανίσαντοςμᾶλλονκαὶπᾶσινἐγένοντογνώριμοικαὶσυνετῷκαὶἀσυνέτῳκαὶνέῳκαὶπρεσβύτῃκαὶγυναικὶκαὶἀνδρὶδιὰτοῦτοοὖνπρὸτοῦνόμουοὐχὁμοίωςἐλογίζετοἡἁμαρτίαὅτιτεοὐχὥριστοἡτιμωρίακαὶὅτιοὐδὲτὸμέγεθοςαὐτῶνἀκριβῶςἐγινώσκετοκαὶὅτιοὐδὲκατὰπόδαςἠκολούθειτοῖςπλημμελοῦσινἡτιμωρίαἐπεὶὅτιἦνἁμαρτίακαὶὅτιεἰκαὶμετὰπολλῆςἀνοχῆςκαὶμακροθυμίαςὅμωςἐπιμενοντωναὐτῶνκαὶἀνιάτωςἐχοντωναἱτῶνδικῶνεἰσπράξειςἐγένοντομαρτυρεῖσαφῶςτάτεΣοδομιτῶνπάθηκαὶπρόγετούτουτὸκοινὸνναυάγιονὁκατακλυσμὸςἦνὁκατακλυσμὸςκαὶτοιαῦθἕτεραἦνκαι τοιαυθ ετερα added by the same hand in the marginοὖνἁμαρτίαπρὸτοῦνόμουκαὶἐλογίζετοἀλλ'οὐχοὕτωςὡςμετὰτὸννόμονὥστεἄμφωκαλῶςἔχεικαὶτὸδιῆλθενεἰςπάνταςἀνθρώπουςὁθάνατοςἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονκαὶτὸοὗγὰροὐκἔστιννόμοςοὐδὲπαράβασιςλέλυταιγὰρτὸδοκοῦνἀντιπίπτεινδιὰτοῦεἰπεῖντὸνθεσπέσιονΠαῦλονἄχριγὰρνόμουἁμαρτίαἦνἐνκόσμῳ
ἂλλἐβασίλευενὁθάνατοςἀπὸἈδάμεἱρμόνφησινλαβὼντὴνἈδὰμπαράβασιν
Ἀλλ'ἐβασίλευσεντοῦτ'ἔστινεἰςἔννομονἐξουσίανἐλογίσθηαὐτῷἡτυραννὶςτῷτεχρόνῳσεμνυνομένηκαὶτοῖςἡμῶνἁμαρτήμασικρατυνομένηἀπὸἈδὰμφησὶτοῦκατὰπαράβασινἐντολῆςνενομοθετημένηςἁμαρτήσαντοςἀπὸἈδὰμοὖνὁθάνατοςἐβασίλευσετοῦτ'ἔστικατ'ἐξουσίανπολλὴνἐκράτησεκαὶἐπὶτοὺςμὴἐπὶτῷὁμοιώματιτοῦἈδὰμἁμαρτήσανταςμέχριτίνοςμέχριΜωσέωςοἱγὰρμεταξὺἈδὰμκαὶΜωσέωςἥμαρτονμὲνἀλλ'οὐχὶἐπὶὁμοιώματιτῆςἈδὰμπαραβάσεωςὁμὲνγὰρὡρισμένηνκαὶνομοθετηθεῖσανἐντολὴνθεοῦπαρέβηκαὶἥμαρτενοἱδὲἡμάρτανοντὸναὐτοδίδακτοντῆςφύσεωςλόγονἐνυβρίζοντεςοὐμήνγενόμονεἰσαχθένταῥητῶςπαραβαίνοντεςκαὶοἱμὲνμέχριΜωσέωςοὕτωςἡμάρτανονἀπὸδὲΜω̈σέωςμέχριτῆςπαρουσίαςΧριστοῦκατὰὁμοιοτητατῆςτοῦἈδὰμπαραβάσεωςἡμάρτανοννόμουςγὰρῥητοὺςκαὶνόμουςἐκθεοῦδιὰΜωσέωςδοθένταςπαραβαίνοντεςἡμάρτανονἐβασίλευσεδὲὁθάνατοςεἰπὼνἀπὸἈδὰμμέχριΜωϋσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἐπὶτῷὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδὰμἁμαρτήσανταςοὐκἐξάγειτοὺςἐξἐκείνουμέχριΧριστοῦἡμαρτηκοταςπῶςγὰρἂνἐξῆγετοὺςμᾶλλονἐοικοταςταῖςπαραβάσεσιτῇτοῦἈδὰμἁμαρτίᾳοὐκἐξάγειτοίνυντούτουςτῆςτοῦθανάτουβασιλείαςκαὶἐπικρατείαςἀλλὰδιὰτοῦεἰπεῖνκαὶἐπὶτοὺςμὴκατὰὁμοιοτητατοῦἈδὰμἁμαρτήσανταςτῇπροσρήσειτοῦκαὶἐκείνουςμάλισταπαρεδήλωσενοἷονοὐμόνονἐπὶτῶνκατὰὁμοιοτητατοῦἈδὰμἁμαρτησάντωνἐβασίλευσενὁθάνατοςἀλλὰκαὶἐπὶτῶνμὴἐπὶτῷὁμοιώματιαὐτοῦἁμαρτησάντωνἢοὖνοὕτωῥητέονἢἐνὑπερβατῷνοήσανταςτὸἐπὶτῷὁμοιώματικαὶσυμφράσανταςτὸἐπὶτῶιτὸὁμοιώματιτὸῥητὸντὸντρόποντοῦτονἀλλ'ἐβασίλευσενὁθάνατοςἀπὸἈδὰμἐπὶτῷὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδὰμμέχριΜωσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἁμαρτήσανταςοὕτωοὖνσυντάξανταςδεῖτὸννοῦνἀναπτύξαι
μωσέαφησιπᾶσαντὴνπαλαιὰνὡςἐκεῖεἰΜωσέωςοὐκακουσιτὸνοὖνἄχριτῆςἐπιδημίαςτοῦΧριστοῦχρόνονΜωσέαλέγειφησινοὖνὅτιἄχριτῆςπαλαιᾶςδιαθήκηςἐπεκράτειὁθάνατόςνυνδὲἐντῆινέαχάριτιΧριστοῦλέλυταιτῶιαἵματιτοῦθεοῦἡμῶνμὴἁμαρτήσανταςδέφησιτοὺςπρὸτοῦνόμου
μέχριΜωσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἁμαρτήσανταςἐπὶτῶιὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδάμοὐκἐπειδὴοἱπρὸτοῦνόμουοὐκἡμάρτανονμᾶλλονγὰρἐκεῖνοιτῶνμετὰτὸννόμονἀλλὰδιὰτὴναἰτίανἦναὐτοςεἶπενὅτιἁμαρτίαμὲνἦνκαὶἐνηργεῖτοπαρὰτῶνἀνθρώπωνοὐκἐλογίζετοδὲαὐτοῖςδιὰτὸμὴείναινόμοντὸντὴνἁμαρτίανἀπαγορεύονταὅσονοὖνπρὸςτὸμὴλογίζεσθαιπρὸτοῦνόμουτὴνἁμαρτίανἁμαρτίαγάρφησιοὐκἐλλογεῖταιμὴὄντοςνόμουἀναμάρτητοἦσαντὸτηνικάδεοἱἄνθρωποικαίτοιἁμαρτάνοντες
μέχριΜωσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἁμαρτήσανταςἐπὶτῶιομοιοωματιτῆςπαραβάσεωςἈδάμτρίαἐστὶνἐντούτοιςτοῖςπαραβολικῶςἀλλήλοιςπαρατεθεῖσινὁμοιοτηςτιςἐναντιοτηςὑπερβολὴκατὰτὴνὁμοιοτηταἐναντιοτηςμὲντῆιἁμαρτίατὸἀναμάρτητονἔχθραπρὸςθεὸνκαταλλαγὴπρὸςθεὸνκατάκριμαδικαίωμαἀπώλειακαὶπτῶμακαὶθάνατοςσωτηρίακαὶζωὴκαὶἀνάστασιςἡμὲνοὖνἐναντιοτηςἐντούτοιςἡδὲὁμοιοτηςὥσπερδι'ἑνὸςτοῖςπᾶσιτὰχείρωσυνέπεσενοὕτωδι'ἑνὸςτὰἀμείνωτοῖςπᾶσινἐπιγέγονενἡδὲὑπερβολὴὅτιἐπὶμὲντῶνχειρόνωνσυνέπραξαντῷἑνὶοἱπολλοὶἐπὶτὸμετασχεῖναὐτοῖςτῶνκακῶνἐπὶδὲτῶνἀμεινονωνοὐδεὶςσυνέπραξενἀλλὰμόνουτοῦἑνὸςΧριστοῦτὸχάρισμαγέγονενὥστεοὐχὁμοίωςκαὶἐπ'ἴσηςἀλλὰκαθ'ὑπερβολὴνκαὶἐκπερισσείαςἡὁμοιοτηςπάλινδιὰτοῦἈδὰμτῶνχειρόνωνεἰσαχθέντωνοὐκἀνῃρέθημόνονταῦταἅπερὡςἐνἐναντίοιςὅμοιονκαὶἀνάλογονἀλλὰκαὶἐπεδοθηπαρὰΧριστοῦτὰἀμείνωὅπερτὴνὑπερβολὴνκαὶτὴνπερισσείανπαρίστησι
ὃςἐστιτύποςτοῦμέλλοντοςὅςφησιἈδὰμτύποςἦντοῦμέλλοντοςἔρχεσθαιτουτέστιτοῦΧριστοῦπωςὥσπερφησιτῶθανάτῳτοῦἈδὰμπάντεςἀπέθνησκονοὕτωςτῶιθανάτωιτοῦΧριστοῦπάντεςζησόμεθακαὶἀναστησομεθαὁοὖντύποςἐκτοῦἐναντίουσυμβέβηκεν
ὃςἐστιτύποςτοῦμέλλοντοςὥσπερἐκεῖνοςτοῖςἐξαὐτοῦκαίτοιγεμὴφαγοῦσινἀπὸτοῦξύλουγέγονεναἴτιοςθανάτουδιὰτὴνβρῶσινεἰσαχθέντοςοὕτωςκαὶὁΧριστὸςτοῖςἐξαὐτοῦκαίτοιγεμὴδικαιοπραγήσασιγέγονεπρόξενοςδικαιοσύνης
ἂλλοὐχὡςτὸπαράπτωμαὅρατιλέγειοὐχοὕτωςἰσχύειφησιτὸπαράπτωματοῦἈδὰμὅσοντὸχάρισματοῦθεοῦεἰοὖντοσοῦτονἴσχυσετὸπαράπτωματοῦἈδὰμκαίτοιἀσθενὲςὃνκαὶκατὰπολὺἡττώμενοντῶχαρίσματιτοῦθεοῦώστεκαὶτοὺςμὴἁμαρτήσανταςθανατῶσαιπόσῳμᾶλλονὑπερισχύσειτὸχάρισματοῦθεοῦκαὶτοὺςμὴκατορθώσανταςζωοποιῆσαιτῆιἀναστάσει
οὕτωκαὶτὸχάρισμαεἰγὰρτῶιτοῦἑνὸςπαραπτώματιοἱπολλοὶἀπέθανονπολλῷβούλεταιδεῖξαιμείζοναἐνεργήσασαντὴντοῦΧριστοῦχάρινἤπερἐνήργησετὸτοῦἈδὰμπαράπτωμακαίπωςτοῦτοκαὶγὰρὁρῶμεντὰἴσαἐνεργήσανταεἰκαὶἐναντίατὰἐνεργηθένταὥσπεργὰρἡὑπακοὴτοῦΧριστοῦεἰςπάνταςἀνθρώπουςπαρέπεμψετὴνζωὴνκαὶτὴνἀνάστασιντὸνἴσοντρόπονκαὶἡπαρακοὴτοῦἈδὰμεἰςπάνταςἀνθρώπουςπαρέπεμψετὸνθάνατόνπωςοὖνφησιοὐχὡςτὸπαράπτωμαοὕτωςκαὶτὸχάρισμα
καὶοὕτωςἔχοντοςτοῦπράγματοςκαθὼςεἶπαςμεῖζονἐνήργησενἡχάριςτοῦθεοῦκαὶοὐκατὰτοῦτολέγωμεῖζονὡςἄντιςοἰηθείηκαθ'ὁμείζωνκαὶδιαφορωτέραἡζωὴτοῦθανάτουἂλλὅτικαὶαὐτῶιτῶιἔργωικαὶτῆιἐνέργειαιμεῖζονεἰργάσατοἡΧριστοῦὑπακοὴτῆςἈδὰμπαραβάσεωςπωςὅτιὁμὲνθάνατοςὁτὴνἀρχὴνἐκτοῦἈδὰμλαβὼνσυνεργίανἔσχενκαὶτὴνἡμῶνἁπάντωνἁμαρτίανἵνακατὰπάντωνἰσχύσῃοὐπάντωςἰσχύεινμέλλωνεἰκαθαροὶπαντὸςῥύπουἔμεινανοἱἄνθρωποιἡδέγεΧριστοῦχάριςκαὶἄνευτῆςἡμῶνσυνεργείαςσυνεργιαςι replaces ει, added by the same hand above the lineεἰςπάνταςἀφίκετοκαὶτοῦτοδηλοῖτὸτὴνχάριντῆςἀναστάσεωςμὴμόνονεἰςτοὺςπιστοὺςἐνεργεῖσθαιτοὺςοἷονδόξανταςτὴνπίστινσυνεισφέρεινἀλλὰκαὶεἰςτοὺςἀπίστουςοἷονΙουδαδιουςκαὶἝλληναςμεῖζονοὖντὸμὴπροσδεηθὲντῆςἀφ'ἡμῶνσυμμαχίαςτοῦδεηθέντοςκαὶτῆςἡμῶναὐτῶνεἰςτὸἴσχυσασυνεργιας
μᾶλλονἡχάριςτοῦθεοῦκαὶἡδωρεὰἐνχάριτιτῆιτοῦἑνὸςἀνθρώπουἸησοῦΧριστοῦεἰςτοὺςπολλοὺςἐπερίσσευσεοὐμόνονφησιἡχάριςτοῦπατρὸςἀλλὰδὴκαὶτοῦυἱοῦτοῦτοδὲκατασκευαστικὸνἐστιτοῦδυνατὸὅτίφησιχάριςπατρὸςκαὶυἱοῦὅπουδὲπατὴρκαὶυἱοςεὔδηλονὅτικαὶτὸπνεῦμαδύναταιπάνταςσῶσαι
καὶοὐχὡςκαὶοὐχὥσπερἡἁμαρτίαφησιτοῦἈδὰμοὕτωςκαὶἡδωρεὰτοῦθεοῦἂλλἡδωρεὰμείζωνπωςτὸμὲνγὰρκρίματουτέστιτὸκατάκριμαἐκτοῦἑνὸςἈδὰμεἰςπάνταςἦλθενἀνθρώπουςτὸδὲχάρισμακαὶἡδωρεὰτοῦθεοῦτοσοῦτονὑπερίσχυσενώστεκαὶαὐτὴντὴντοῦἈδὰμἁμαρτίανἐξαλεῖψαικαὶοὐμόνονἐκείνηνἀλλὰκαὶτὰλοιπὰἁμαρτήματατῶνἀνθρώπωνἅπερμετὰτὴνἁμαρτίανἐκείνηνἥμαρτονκαὶοὐτοῦτομόνονἀλλὰκαὶεἰςδικαίωματουτέστινεἰςδικαιοσύνηνἅπανταςἤγαγενπολὺδὲτὸμέσονἀμνηστίαςἁμαρτιῶνκαὶδικαιοσύνης
δι'ἑνὸςἁμαρτήσαντοςτὸδώρηματὸμὲνγὰρκρίμαἐξἑνὸςεἰςκατάκριματὸδὲχάρισμαἐκπολλῶνπαραπτωμάτωνεἰςδικαίωμαἡσύνταξιςκαὶοὐχοὕτωςφησιτὸδώρημαὡςἡδιὰτοῦἑνὸςἁμαρτήσαντοςπαράβασιςκαὶἁμαρτίαἂλλἡδωρεάφησιπολλῷμᾶλλον
εἰγὰρτῶιτοῦἑνὸςπαραπτώματιὁθάνατοςἐβασίλευσεδιὰτοῦἑνόςπάλιντὸαὐτοκατασευαζεικαίφησινεἰγὰρτῶιπαραπτώματιτοῦἈδὰμδιὰτὸνένααὐτονὁθάνατοςἐβασίλευσενπολλῷμᾶλλονἡμεῖςοἱτὴνχάρινλαβόντεςκαὶτὴνδωρεὰνκαὶτὴνδικαιοσύνηνοὐχὑπαχθησόμεθαθανάτῳἀλλὰζήσομεν
εἰγὰρτῶιτοῦἑνὸςπαράΕἰπὼνὅτιτύποςἦντοῦΧριστοῦὁἈδὰμτύποςδὲδηλονότιἐκτοῦἐναντίουὡςγὰρἐκεῖνοςαἴτιοςἀνθρώποιςθανάτουοὕτωςὁΧριστὸςαἴτιοςἀνθρώποιςἀναστάσεωςεἰπὼνοὖνὡςἔφημενὅτιτύποςἦνὁἈδὰμτοῦΧριστοῦἐπειδὴμέλλωναὐτὸκατασκευάζεινοὐμόνοντὴνὁμοιοτητακατασκευάζεικαὶτὸντύπονἀλλὰκαὶτὴνἐντῷτύπῳκαὶὁμοιοτητιὑπεροχὴνκαὶπερισσείαντοῦτογὰρἐνδείκνυταιδιὰτοῦλέγεινἀλλ'οὐχὡςτὸπαράπτωμακαὶπάλινκαὶοὐχὡςδι'ἑνὸςἁμαρτήσαντοςἐπεὶοὖνσύνθετοναὐτῷπωςγέγονετὸἐπιχείρημαἀνομοιοτητάπωςἐνὁμοιοτητιδιαπλέκοντινῦνἐπαναλαμβάνεταιμὲντὸαὐτοκαθαρῶςδὲτὴνὁμοιοτηταδείκνυσικαὶοὐκἐπιπλέκωνὅσονἀπὸτῆςλέξεώςτιναἀνομοιοτητοςμάχηνεἶτασαφῶςτοῦτοκαὶκαθαρῶςἐνδειξάμενοςὅτιὥσπερδι'ἑνὸςἐβασίλευσενὁθάνατοςπολλῷμᾶλλονἐνζωῇβασιλεύσουσιδι'ἑνὸςΧριστοῦἐπάγειὥσπερσυμπεραινόμενοςκαὶεἰςτὸἔτισαφέστερονκαὶσυνεσταλμένονἀνάγωντὸνλόγονκαίφησινἄραοὖνὡςδι'ἑνὸςπαραπτώματοςεἰςπάνταςἀνθρώπουςεἰςκατάκριμακαὶἑξῆςεἶταἐπειδὴκαὶἐντῷπρώτῳκαὶσυνθέτῳἐπιχειρήματικαὶἐνβκαὶδιακεκαθαρμένῳκαὶἐπαναληπτικῷκαὶἐντῷὥσπερσυμπεράσματιἐπενεχθέντιπαραπτώματοςμὲνκαὶχαρίσματοςκαὶκατακρίματοςκαὶδωρήματοςκαὶδικαιώματοςκαὶτοιούτωνμνημονεύειὅθενδὲτὴνἀρχὴνεἴληφενἑκάτερατῶνἐναντίωνἡσυστοιχίααὕτηοὐδέπωἐπεσημήνατονῦναὐτὸτοῦτοδιασαφεῖκαὶἀποκαλύπτεικαίφησινὅτιτὰμὲνἐκπαρακοῆςἐρρύητὰδὲἐξὑπακοῆςἤνθησενὥστεκατασκευαστικὸνἂνεἴητοῦτοτοῦἐπιχειρήματοςτοῦκατασκευάζοντοςτὸντύπονκαὶτὴνὁμοιοτηταοἷονεἰγὰρτῷτοῦἑνὸςπαραπτώματιὁθάνατοςκαὶἑξῆςοὐταυτολογεῖτοίνυνὡςἄντιςοἰηθείηὁθεῖοςἀποστολοςἐντούτοιςἀλλὰσαφῶςλίανκαὶδιηκριβωμένωςἀλληλουχεῖκαὶἐντάττειτῶνκεφαλαίωντὴνδύναμινἔστινοὖντὸμὲνἀλλ'οὐχὡςτὸπαράπτωμακαὶἑξῆςἕωςτοῦἐκπολλῶνπαραπτωμάτωνεἰςδικαίωμαἐπιχείρημαμὲνὡςἔφημενδεικτικὸντοῦτύπουκαὶτῆςὁμοιοτητοςἀλλὰδιαπεπλεγμένονπωςκαὶσυντεθειμένονδι'ἀνομοιοτητοςἐδεῖτοοὖνσαφηνείαςκαὶδιακαθάρσεωςτοῦτοποιεῖτὸἐφεξῆςἐπιχείρημαἐπαναλαμβάνοντὸπροειρημένονκαὶδιακαθαῖρονκαὶεἰςτὸσαφὲςἀπαγγέλλονἀλλ'ἔδεικαὶτοῦτολαβεῖνἀξίωμακαὶμὴἐξὑποθέσεωςπροτείνεσθαιμόνονοὐδὲτοῦτοπαρορᾷἀλλ'ὥσπερσυμπεραινόμενοςκαὶτῇτοῦλόγουθαρρῶνἀληθείᾳμετὰβεβαιώσεωςἀποφαίνεταιἄραοὖνὡςδι'ἑνὸςπαραπτώματοςκαὶἑξῆςεἶταἐπεὶοὐκἦνεἰπὼνἐντοσούτοιςἐπιχειρήμασινοὐδαμοῦπόθενἔσχενἀρχὴντὸδικαίωμακαὶτὸκατάκριμαοὐδὲτοῦτοπαρορᾷἀλλὰπροστίθησιλέγωνὥσπεργὰρδιὰτῆςπαρακοῆςκαὶἑξῆς
πολλῷμᾶλλονοἱτὴνπερισσείαντῆςχάριτοςκαὶτῆςδωρεᾶςτῆςδικαιοσύνηςλαμβάνοντεςἐνζωῆιβασιλεύσουσιδιὰτοῦἑνὸςἸησοῦΧριστοῦπερισσείανφησιτὴνδαψίλειαντοῦτοδὲκατασκευαστικὸνἐστιτοῦπάντωςἐνζωῆιβασιλεῦσαιὅσωκαὶἡχάριςοὐφειδωλῶςοὐδεμεμετρημένωςἐδόθηἂλλἐκπερισσείας
ἄραοὖνὡςδι'ἑνὸςπαραπτώματοςεἰςπάνταςἀνθρώπουςεἰςκατάκριμαοὕτωκαὶδι'ἑνὸςδικαιώματοςεἰςπάνταςἀνθρώπουςεἰςδικαίωσινζωῆςπάλιντῶιαὐτῶιἐπαγωνίζεταιλόγωιἐπειδὴγὰρπαράδοξονἐδοκειτῆιτοῦἑνὸςἸησοῦΧριστοῦζωῆικαὶδωρεᾶικαὶκατορθώματιἅπανσώζεσθαιτὸγένοςτῶνἀνθρώπωνπολλαχῶςαὐτοκατασκευάζει
ὥσπεργὰρδιὰτῆςπαρακοῆςτοῦἑνὸςἀνθρώπουτὸαὐτοπάλινλέγειἐπὶχειρημα
ἁμαρτωλοὶκατεστάθησανοἱπολλοίτουτέστιθανάτωικαὶκολάσει
ἡδιὰτὸτάξεικαὶεἰρμῶιεἰςπάνταςτοὺςτοῦγένουςδιαβῆναιτὴντοῦπροπάτοροςἁμαρτίανπάντωνκατάτιναμίμησινκαὶδιδαχὴνἐπιτελούντωναὐτήν
οὕτωςκαὶδιὰτῆςὑπακοῆςτοῦἑνὸςδίκαιοικατασταθήσονταιοἱπολλοίὑπήκοοςγὰργέγονετῶιπατρὶμέχριθανάτουθανάτουδὲσταυροῦ
νόμοςδέκαθαίρειτοῦνόμουτὴνδόξανπρὸςἸουδαίουςγὰρἦναὐτῶιὁἄγωνκαίφησιοὐμόνονοὐδὲνἡμᾶςὤνησενὁνόμοςἀλλὰκαὶηὔξησετὰςἁμαρτίαςἐκτοῦπαραβαίνεσθαιτὸδὲἵναοὐκαἰτιολογικῶςκεῖταιἀλλὰτὸὅπωςἐξέβηδηλοῖοὐγὰρδιὰτοῦτοἐδόθηἵναπλεονάσῃτὴνἁμαρτίανἄπαγεἂλλἵνασώσῃκαὶπαιδεύσῃμὴφυλαχθεὶςδὲηὔξησετὴνἁμαρτίανοὐπαρὰτὴνοἰκείανφύσινἀλλὰπαρὰτὴντῶνμὴφυλαξάντωναὐτονραθυμιανκαὶπαράβασιν
νόμοςδέἔοικετοῦτοτῆιπρὸςΓαλάταςὁνόμοςτῶνπαραβάσεωνχάρινπροσετέθητὸγὰρἵνακἀνταῦθακατὰτὸἰδίωματέθεικενσηναίνειγὰρτὸἀκολουθοντοῖςγὰρμετὰτὸἈδάμφησιἅπασιμᾶλλονδὲκαὶαὐτῶιτῶἈδὰμνόμουδοθέντοςἐπλεονασετὸπαράπτωμαὅσωγὰρτὰπαραγγέλματαπλείωτοσούτῳπαραβαινομένωναὐτῶνκαὶτὰπαραπτώματα
νόμοςδὲπαρεσηλθενΤὸγεγονὸςλέγειοὐκαἰτίανφησὶτὸννόμοντῆςἁμαρτίαςοἷοννόμοςδὲπαρεισῆλθεκαὶἐπλεονασετὸπαράπτωματοῦτογὰρἐπ'αὐτωὤφθητῶνἔργωνκαὶπράξεωνἅμαδὲκαὶἐπιπληκτικῶςπρὸςτοὺςἸουδαίουςεἴρηταιπρὸςγὰρἐκείνουςἀποτείνεταικαὶἐκεῖνοιἦσανοἱὑπέρογκατῷνόμῳφρονοῦντεςἐπιπλήττωνοὖνὑπαινίττεταιὅτιμάτηντῷνόμῳμέγαφρονεῖτεὅσῳγὰρἐπὶταῖςἡμετέραιςἐργασίαιςὁνόμοςπαρεισῆλθενἵναπλεονάσῃτὸπαράπτωματοῦτοδὲνῦνἔφηἐπειδὴτῶνἐκτοῦἈδὰμχαλεπῶνἐπεμνήσθηκαὶτούτωνἀπαλλαγὴνμόνονἔφηγενέσθαιτὸνσωτῆραἵναμὴλέγωσιντὶοὖνὁνόμοςοὐδὲνσυνεβάλλετοεἰςτὴνἐκείνωνἀπαλλαγὴντίθησιτοῦτοὅτιοὐμόνονοὐδὲνσυνεισήνεγκενἀλλ'ὅσονἐφ'ὑμῖνκαὶἐπλεονασετὴνἁμαρτίανἐκείνην
περεισηλθεντὸπρὸςκαιρὸναὐτοῦδείκνυσιν
πολλὰςγὰρδοὺςἐντολὰςπαραβαθεὶςἐπλεόνασεν
ἵναπλεονάσῃτὸπαράπτωμαοὐδὲἐπλεόνασενἡἁμαρτίαμὴφοβηθῇςφησιὅτιἐπλεόνασενἡἁμαρτίακαὶγὰρτῆιτῶνἀνθρώπωνπαραβάσειεἰςδέονκαὶσυμφέρονἐχρήσατοἄποροντοῖςἀπόροιςἄπορονπόροντοῖςἀπόροιςμηχανημενοςὁθεὸςοὕτωςδοκεῖμοικρεῖττοντοῖςἀπόροιςπορον τοις αποροις μηχανημενος ο θεος oυτως δοκει μοι κρειττον added by a later hand in the marginμηχανώμενοςὁθεὸςἐκγὰρτούτουἡχάριςδιὰΧριστοῦμείζωνκαὶπολυποθητεαγεγένηταιἧςοὕτωςγενομένηςἡπίστιςμᾶλλονἐπέδωκενοὐκοῦνἐκτοῦπλεονασμοῦτῆςἁμαρτίαςοὐχἡκόλασιςἐπλεονάσθηἂλλἡσωτηρίαγέγονενἐρασμιωτέρα
ὑπερεπερίσσευσενἡχάριςοὐγὰρμόνοντῶνἁμαρτημάτωνἀπήλλαξενἂλλκαὶμυρίαἀγαθὰδέδωκεν
οὐμόνονἐπερίσσευσενἀλλὰκαὶὑπερεπερίσσευσενἡχάριςὅπουγέγονεπλεοναμὸςἁμαρτίαςὥσπερκαὶἐπὶτὴντοῖςδάκρυσινίψασαναὐτοὺςπόδαςτοῦἸησοῦκαὶζητητέονἐπὶπανθὅντινοὖνὅπουπερισσεύειἡἁμαρτίανικῶσαἡτοῦθεοῦχάριςὑπερπερισσεύειώστεμηδὲνείναιἁμαρτωλὸνὃνουδιαδεξεταιχάριςθεοῦὑπερπερισσεύουσακαὶοἱπόνοδὲκαὶαἱβάσανοιὑπερερισσευούσηςχάριτοςθεοῦπρὸςτοὺςτούτωνδεομένουςγίνονται
ἵναὥσπερἐβασίλευσενἡἁμαρτίαἐντῶιθανάτωιἡγὰρἁμαρτίαενταξειβασιλέωςὁδὲθάνατοςενταξειστρατιώτουκαὶὑπουργοῦγεγένηταιἐντῶιθανάτωιδιὰτοῦθανάτου
οὕτωςκαὶἡχάριςβασιλεύσῃδιὰδικαιοσύνηςεἰςζωὴναἰώνιονχάριςμὲνγὰρκαὶχάριςθεοῦκαὶδικαιοσύνημείζωνκατορθοῖἁμαρτίαςκαὶθανάτουὅμωςαὐτοςἐκπεριουσίαςεἶπενοὕτως
δικαιοσύνηςἡσύνταξιςδιὰδικαισυνηςτῆςδιὰἸησοῦΧριστοῦἐπιτελεσθείσηςκαὶκαταπραχθείσης
διὰἸησοῦΧριστοῦτοῦκυρίουἡμῶνδιὰτῆςτοῦΧριστοῦδηλονότιδικαιοσύνης
τιοὖνἐροῦμεντιοὖνφησιδιὰτῆςτῶνεἰρημένωνἀκολουθίανἔλθωμενεἰςτοιάδεῥήματακαὶλέγειποία
ἐπιμενοῦμεντῆιἁμαρτίαιἵναἡχάριςπλεονάσῃἐπειδὴεἶπενἄνωοὐδεἐπλεόνασενἡἁμαρτίαὑπερεπερίσσευσενἡχάριςἵναμὴτοῖςἀνοήτοιςείναιδόξῃτὰεἰρημέναπροτροπὴἁμαρτίαςἀναιρεῖαυτά
μὴγένοιτοὅπερἐπὶτῶνὡμολογημένωνὡςἀτοπωνεἰώθαμενλέγειν
οἵτινεςἀπεθάνομεντῆιἁμαρτίαιπωςἔτιζήσομενἐναὐτῆιἡὅτιτὸαὐτῆςφησιμέροςἐνεκρώθημενπωςοὖνἔνεστινἐκτῆςαὐτῆςκαὶνεκροῦσθαικαὶζῆνἡὅτινεκροίφησιγεγόναμεντῆιἁμαρτίαιπιστεύσαντεςτῶιΧριστῶικαὶβαπτισθέντεςοὐδειοὖνφησιτοὺςτὴνσωτεριοννέκρωσινὑπομείνανταςζῆσαιτὴνκακὴνζωὴντῆςἁμαρτίαςἐνεκρώθημενδὲτῆιἁμαρτίαιπωςεἰςτὸμὴὑπακούεινφησιαὐτῆι
ἐπειδὴβαπτιζόμενοιὁμολογοῦμενἀποτεθνηκέναιτῶικόσμωικαὶἀποτάττεσθαιτῆιἁμαρτίαικαὶτῶιδιαβόλωι
ἡἀγνοεῖτεὅτιὅσοιἐβαπτίσθημενεἰςΧριστὸνἸησοῦνεἰςτὸνθάνατοναὐτοῦἐβαπτίσθημενσυνετάφημενοὖναὐτῶιδιὰτοῦβαπτίσματοςεἰςτὸνθάνατονἵναὥσπερἠγέρθηΧριστὸςἐκνεκρῶνἐπιπληκτικωτέρῳλόγῳκέχρηταιἑρμενεύωνπωςἀπεθάνομεντῆιἁμαρτίαικαίφησιἀγνοεῖτεὅτιὅσοιεἰςΧριστὸνἐβαπτίσθημενεἰςτοῦτοἐβαπτίσθημενεἰςτὸκαὶαὐτοὶἀποθανεῖνθάνατονγὰρμιμεῖταιτὸβάπτισματοῦτογὰρδηλοῖτὸεἰςτὸνθάνατοναὐτοῦἐβαπτίσθημενεἰγὰρκαὶμὴσωματικὸςἐστιθάνατοςτὸβάπτισμαἁμαρτιῶνμέντοι
ἡἀγνοεῖτεΕἰςτὸπαραπλήσιοναὐτοῦθάνατονἀποθανεῖνἢεἰςτὸτέλειοναὐτὸνκαὶλυσιτελέστατονὀφθῆναιγίνεταιδὲταῦταδιὰτοῦβαπτίσματοςβαπτιζόμενοιγὰρἀποτιθέμεθατὰςἁμαρτίαςὅπερἤρξατοκατεργάζεσθαιὁθάνατοςτοῦΧριστοῦκαὶγὰρὑπὲρτῶνἡμετέρωνἀπέθανενἁμαρτιῶνἐλευθερῶσαιτούτωνἡμᾶςβουλόμενοςἐνήργησενοὖνὁθάνατοςτοῦΧριστοῦτὴνἀποθεσινκαὶνέκρωσιντῶνἁμαρτιῶνκαὶὅσονἐφ'ἑαυτῷτὸὅλονἀπήρτισελείπειδὲμόνῃἡἡμῶνπίστιςκαὶγνώμηκαὶπροαίρεσιςταῦταδὲδιὰτοῦβαπτίσματοςἐπιδείκνυταιοὗπερἐπιτελουμένουὁθάνατοςμᾶλλοντοῦΧριστοῦεἰςὅσονὤνησεσωτηρίαςἐμφανίζεταικαλῶςοὖνφησινεἰςτὸνθάνατοναὐτοῦἐβαπτίσθημενοἷονεἰςτὸἀποθανεῖνἡμᾶςτὸνπαραπλήσιοναὐτῷθάνατοντὰςἁμαρτίαςτῷβαπτίσματιἐνθάπτονταςκαὶεἰςτὸἐμφανέστεροντοῦσωτηρίουθανάτουαὐτοῦτὸκέρδοςδιὰπάντωνἐπιδειχθῆναικαὶἡμῶνπρὸςτὴνὁλοκληρίαντῆςσωτηρίαςτὴνγνώμηνκαὶτὴνπροαίρεσινκαὶτὴνπίστινσυνεισαγόντωνδιὰτοῦβαπτίσματος
διὰτῆςδόξηςτοῦπατρόςπιθανὴνποιεῖτὴνἀνάστασινδιὰτῆςτοῦἐγείραντοςδόξηςκαλῶςδὲτὸνπατέραφησιἐγηγερκέναινηπίοιςγὰρἔτιδιαλέγεται
δόξηςτοῦπατρόςδόξαντοῦπατρὸςτὴνθεότητακαλεῖτοῦΧριστοῦκαὶγὰρἐνἑτέρωιφησιἵναὁθεὸςτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦὁπατὴρτῆςδόξης
οὕτωςκαὶἡμεῖςἀκολουθονἦνεἰπεῖνοὕτωςκαὶἡμεῖςἀναστησομεθαἂλλεἰςπολιτείανἦλθενἑτέρανἡμᾶςἀπαιτῶνἀνάστασιντὴνδιὰχρηστῆςπολιτείαςἐνἦινεκροῦταιμὲνἡἁμαρτίαἀνίσταταιδὲβίοςἐνάρετος
ἐνκαινότητιζωῆςπεριπατήσωμενὁπόρνοςἐνὧιμηκέτιπορνεύηκαὶἅρπαξμὴἀρπάζητοῦτοκαινότηςζωῆς
ἐνκαινότητινέανδεῖείναιτὴντῶνπιστῶνζωὴνμηδὲντῆςπαλαιᾶςζωῆςἁμαρτίαςγρ(αφεται) αμαρτιας added by the same hand in the marginἐπισυρομένηνἐφόδιον
Εἰγὰρσύμφυτοιεἰγὰρσύμφυτοικατὰμεταφορὰνἡλέξιςἀπὸτῶνκατὰσυγγένειανδένδρωνἅμαφυτευομένωνκαὶσὺνἀλλήλοιςσύμφυτοιοὖνφησὶγεγόναμεντῷὁμοιώματιτοῦθανάτουαὐτοῦτοῦτ'ἔστισυναπεθάνομεναὐτῷοἰκείωςδὲἐχρήσατοτῇτροπῇὥσπεργὰρτὸφυτὸνἐνγῇκατατεθὲνχρόνοντινὰοἷοννέκρωσίντινακαὶἀκινησίανὑπομένειἔπειταδὲἀθροονἀναζῇκαὶἀναθάλλειοὕτωκαὶτὸκυριακὸνσῶμαἐπὶχρόνονβραχὺντεθὲνἐντῷτάφῳἀθροονἤνθησενἐκεῖθενκαὶἐβλάστησετῇοἰκουμένῃτὴνσωτηρίανκαὶἡμεῖςδὲβαπτιζόμενοικαὶἐνθαπτομενοικαὶτρόποντινὰὥσπερτὰφυτὰτῇγῇοὕτωκαὶἡμεῖςἐννεκρούμενοιτῷὕδατιἀθροονθάλλοντεςκαὶἀκμάζοντεςτὴνσφῶνσωτηρίανἀνερχομεθακαλῶςδὲοὐκεἶπενσύμφυτοιτῷθανάτῳἀλλὰτῷὁμοιώματιτοῦθανάτουἀλλὰτοῦτοκαὶτοῖςπρὸἡμῶνδιευκρίνηται
εἰγὰρσύμφυτοιγεγόναμεντῶιὁμοιώματιὁμοιοτηταδεῖξαιἐπιχειρεῖἡμῶντεκαὶτοῦΧριστοῦκαίφησιεἰσύμφυτοιοἷονσυμμέτοχοιγεγόναμεντοῦθανάτουσύμφυτουςδὲλέγειδιὰτοῦτοὥσπερτὸσῶματὸδεσποτικὸνταφὲνἐντῆιγῆιἔφυσεσωτηρίαντῶικόσμωιοὕτωκαὶτὸἡμῶνφησιταφὲνἐντῶιβαστισματιἔφυσενἡμῖναὐτοῖςδικαιοσύνην
τοῦθανάτουαὐτοῦὁμοίωμαγὰρθανάτουἔχομενἐντῶιβαπτίσματιοὐσωματικὸνθάνατοναἱγὰρτρεῖςκατάδυσειςκαὶἀναδύσειςτοῦβαπτίσματοςθάνατονκαὶἀνάστασινσημαίνουσιν
ὁμοίωμαθανάτουὁΧριστοῦθάνατοςδιὰτὸμὴαπομεμενηκενααὐτοντῶιθανάτωιἀλλὰἀναβιῶναιτριήμερον
ἀλλὰκαὶτῆςἀναστάσεωςἐσόμεθατῆςὅτανἀναστῶμεν
καὶὅραἀγαθότηταθεοῦτὸνμὲνθάνατοντοῦκυρίουὡςἐνεἰκόνιἀπεθάνομεντῆςδὲἀναστάσεωςἀληθῶςκοινωνήσομεν
τοῦτογινώσκοντεςὅτιὁπαλαιὸςἡμῶνἄνθρωποςσυνεσταυρώθηεἶταλέγειπωςἡμῖνἔσταιἐπίδοξοςἡἀνάστασιςκαίφησιτοῦτογινώσκοντεςὅτιὁπαλαιὸςἡμῶνἄνθρωποςτουτέστινὁκατεγνωσμένοςβίοςσυνεσταυρώθητῶιΧριστῶιδιὰτοῦβαπτίσματοςἐφ'ὧιτεφησικαταργηθῆναιτὸσῶματῆςἁμαρτίαςτουτέστινἵνανέκρωσιναἱκακαὶπράξειςὑπομείνωσινἃςλέγεικαὶσῶμαἁμαρτίας
τοῦτογινώσκοντεςτοῦτ'ἔστινὁἐνταῖςἁμαρτίαιςπαλαιωθεὶςοὗτοςοὖνβαπτιζομένωνἡμῶνσυσταυροῦταιΧριστῷκαὶἀποθνήσκεικαὶἀνερχομεθαἀπὸτοῦβαπτίσματοςκαινοὶκαὶπρόσφατοπάντατὸνπαλαιωθένταἄνθρωπονἀποθέμενοικαὶκαταργεῖταικαὶτὸσῶματῆςἁμαρτίαςἐνᾗἐστηρίζετοκαὶὑφ'ἧςἐμορφοποιεῖτοὁπαλαιὸςἡμῶνἄνθρωποςτοῦτ'ἔστινὁκαταγηράσαςβίοςἡμῶντοῖςπαραπτώμασινἄνθρωπονδὲκαλεῖτὸντοιοῦτοντὴντῶνἀνθρώπωνπρὸςαὐτὸνδηλῶνδυσαπόσπαστονκαὶπολυχρόνιονσχέσινοὕτωγὰρἐντετήκεσαναὐτῷπρὸτῆςδεσποτικῆςἐπιδημίαςοἱἄνθρωποιἐπιδημίαςκαὶοἰκονομίαςοἱἄνθρωποικαι οικονομιας added by the same hand in the marginὡςμηδ'ἂνἄνθρωποιαἱρεῖσθαιεἶναικαὶμηδ'ὅλωςεἶναιχωρὶςφιληδόνουπολιτείαςκαὶἀκολάστωνπράξεωντῷοὖνσυμπεπλέχθαιαὐτῷτοὺςἀνθρώπουςκαὶσυνανακεκρᾶσθαικαὶδυσαποσπάστωςἔχεινἄνθρωπονἐπιπληκτικῶςτὸντοιοῦτονἐκάλεσεντοῦτ'ἔστινὃνπρὸςαὐτοὺςἡμᾶςμᾶλλονδὲκαὶἡμῶνπλέονκαὶἐστέργομενκαὶπεριειχόμεθα
ὁπαλαιὸςἡμῶνἄνθρωποςσυνεσταυρώθηπαλαιὸνἄνθρωπονοὐτὴνφύσινἐκάλεσενἀλλὰτὴνπονηρὰνγνώμηνταύτηνδὲἔφητῶιβαπτίσματινεκρωθῆναι
ἵνακαταργηθῇτὸσῶματῆςἁμαρτίαςτοῦμηκέτιδουλεύεινἡμᾶςτῆιἁμαρτίαιεἰςτοῦτόφησιἵνακαταργηθῇκαὶνεκρωθῇεἰςτὸμηκέτιὑποπεσεῖνἁμαρτίανέκρωσινδέφησιτὸὅσονεἰςτὸἁμαρτάνεινἵναεἴηνεκρὸννεκρὸςγὰροὐχἁμαρτάνει
ἵνακαταργηθῇτὸσῶματῆςἁμαρτίαςτοῦμηκέτιδουλεύεινἡμᾶςτῆιἁμαρτίαικατήργηταιδὲκαὶτὸσῶματῆςἁμαρτίαςτουτέστιτῶνἐναὐτῆικινημάτωνἡἔμφυτοςἀγριότηςκατασείουσαμὲνἀεὶπρὸςτὰαἰσχίωτὸννοῦνἐνιεῖσαδὲὥσπερπηλῶιτὰςγεωδεστέραςἡδονὰςκαὶτοῦτόφησιτὸγὰρἀδύνατοντοῦνόμουἐνὧιἠσθένειδιὰτῆςσαρκὸςὁπατὴρτὸνἑαυτοῦυἱονπέμψαςἐνὁμοιώματισαρκὸςἁμαρτίαςκαὶπερὶἁμαρτίαςκατέκρινετὴνἁμαρτίανἐντῆισαρκὶὁρᾷςπωςτὸσῶματῆςἁμαρτίαςκατήργηταικατακέκριταιγὰρἐντῆισαρκὶτῆςἁμαρτίαςτὸκέντρονκαὶνενέκρωταιμὲνἐνπρώτωιΧριστῶιδιέβηδὲπαρ'αὐτοῦτεκαὶδι'αὐτοῦκαὶεἰςἡμᾶςἡχάρις
ὁγὰρἀποθανὼνδεδικαίωταιἀπὸτῆςἁμαρτίαςὁρᾷςὅτιὅσονεἰςτὸἁμαρτάνεινδεῖἡμᾶςείναινεκροὺςὁγὰρἀποθανώνφησιδεδικαίωταιτουτέστινἀπήλλακταικαὶἠλευθέρωταιἀπὸτῆςἁμαρτίαςτινεςδὲτοῦτοπερὶτοῦβαπτίσματοςἐδέξαντοἐνὧισυνετάφημεντῶιΧριστῶι
τὸσῶματῆςἁμαρτίαςπεριφραστικῶςαὐτὴἡἁμαρτίατοῦτ'ἔστινὅληδι'ὅλουἀργὴκαὶἄχρηστοςτὸλοιπὸνχρηματίζουσαπῶςδὲκαταργεῖταιἡμῶνμὴχρωμένωναὐτῇεἶτακαὶτὸντρόποντῆςχρήσεωςδριμέωςκαὶὀνειδιστικῶςτοῦμηκέτιδουλεύεινἡμᾶςτῇἁμαρτίᾳἡγὰρχρῆσιςτῆςἁμαρτίαςδούλουςἡμᾶςποιεῖτῆςἁμαρτίας
εἰδὲἀπεθάνομενσὺνΧριστῶιπιστεύομενὅτικαὶσυζήσομεναὐτῶιεἶταλοιπὸνκαθαρῶςτὴνἀνάστασινεὐαγγελίζεταικαίφησιεἰἀπεθάνομενσὺνΧριστῶιὥσπερκαὶἀπεθάνομενδιὰτοῦβαπτίσματοςπιστεύομενὅτικαὶσυζήσομεναὐτῶιτὴνμακαρίανἐκείνηνκαὶἀγήρωδηλονότιζωὴντὴνμετὰτὴνἀνάστασιν
Εἰδὲἀπεθάνομενὀφείλομενφησὶπιστεύεινὅτικαὶσυζήσομεναὐτῷπαρακελεύσεωςοὖντὸπιστεύομενκαὶσυμβουλῆς
ΕἰδὲπεριπατήσομενἐνκαινότητιζωῆςδηλονότικαὶἀναστησομεθαὥσπερὁΧριστὸςἠγέρθηἐκνεκρῶντοῦτογὰρἀκολουθοντοῦεἰρημένουαὐτὸςδὲτὴνπροηγουμένηντῆςἀναστάσεωςπολιτείανἐπαγαγὼντοῖςεἰρημένοιςτὸἐξἀνάγκηςἑπομενονκατέλιπενἐννοεῖν
εἰδότεςὅτιΧριστὸςἐγερθεὶςἐκνεκρῶνοὐκέτιἀποθνήσκειθάνατοςαὐτοῦοὐκέτικυριερύεικαὶπόθενφησιδηλονότισυζήσομεντῶιΧριστῶικαὶγὰραὐτοτοῦτοἄδηλονμήπωςκαὶαὐτοςὁἐγερθεὶςΧριστὸςπάλινἀποθάνῃἄπαγεφησιτοῦτογὰρχρὴπεπληροφορῆσθαιὅτιὁΧριστὸςοὐκέτιἀποθανεῖταιδιὰγὰρτοῦτοκαὶἀπέθανενἵνακαταργήσηιτὸνθάνατον
οὐκέτιαποθνεσκειθάνατοςαὐτοῦοὐκέτικυριερύειπωςγὰρδι'ὃνκαὶοἱλοιποὶζησόμεθασυναναπεμπομένουτοῦὅλουτῆιἀπαρχὴἡμῶν
ὁγὰρἀπέθανετῆιἁμαρτίαιἀπέθανενἐφάπαξκαὶτοσοῦτόνφησιοὐκέτιἀποθανεῖταιὅτικαὶἐκεῖνοτὸἅπαξὁἀπέθανενοὐχὡςὑπεύθυνοςθανάτουκατὰτοὺςλοιποὺςἀνθρώπουςἀπέθανενἀλλὰδιὰτὴντοῦκόσμουἁμαρτίανἵναταύτηνἀνέλῃκαὶθανατώσῃ
ὁδὲζῆζῆτῶιθεῶιτοῦτοὡςθεὸςἀπαύστωςκαὶἀκαταλύτωςὡςγὰρνοεῖταιτῆιἁμαρτίαιτουτέστιδιὰτὴνἁμαρτίανοὕτωςνοεῖταιτῶιθεῶιτουτέστιδιὰτὸείναιθεός
καὶοὕτωνοήσειςὥσπερλέγομενἐπὶτοῦκαθ'ἡμᾶςἀνθρώπουἀπέθανετῆισαρκὶζῆδὲτῆιψυχῆικατὰδοτικὴνἀποδιδόντεςτὸνλόγονοὕτωμοινόειτῶιθεῶιζῆτουτέστιτὸείναιθεὸςοὐκἐπειδὴκαὶτῶιείναιψυχὴοὐκἔζηἀλλὰτὸἀμαχώτεροντέθεικετὸείναιαὐτονθεόν
οὕτωςκαὶὑμεῖςλογίζεσθεἑαυτοὺςνεκροὺςμὲνείναιτῆιἁμαρτίαιζῶνταςδὲτῶιθεῶιεἶταἵναμὴλέγωσικαίτιφησιπρὸςἡμᾶςεἰἅπαξἀποθανὼνὁΧριστὸςοὐκέτιἀποθνήσκειφησιοὕτωκαὶὑμεῖςἑαυτοὺςλογίζεσθεπωςὅτιἀποθανεῖσθεμὲνδιὰτὴνἁμαρτίανἅπαξζήσετεδὲτῶιθεῶικαὶγὰρἐναὐτῶιζῶμενκαὶκινούμεθακαὶἐσμενκαθὼςἀλλαχοῦφησιἡοὕτωςὥσπερὁΧριστόςφησινἀπέθανεκαὶζῆοὕτωςκαὶὑμεῖςλογίζεσθεἑαυτοὺςχρεὼνείναινεκροὺςμὲνὅσονπρὸςτὸμὴἁμαρτάνεινζῶνταςδὲεἰςτὰκατὰθεὸνδιὰἸησοῦΧριστοῦτουτέστισυμμαχοῦντοςΧριστοῦ
ἐνΧριστῶιἸησοῦτῶικυρίωιἡμῶνδιὰἸησοῦΧριστοῦδιὰγὰρτοῦθανάτουαὐτοῦἡζωὴἡμῶν
μὴοὖνβασιλευέτωἡἁμαρτίαβασιλείατυραννίδοςταύτῃδιαφέρειτῶτὴνμὲντυραννίδαἀκόντωνγίνεσθαιτῶνὑπηκόωντὴνδὲβασιλείανβουλομενωντῶνἀρχομένωνπαραινεῖτοίνυνμηκέτιτῆδυναστειατῆςἁμαρτίαςσυντίθεσθαικατέλυσεγὰραὐτῆςτὴνβασιλείανὁδεσπότηςἐνανθρωπήσαςκαὶἅτεδὴθνητοῖςἔτικαὶπαθητὸνἔχουσισῶμανομοθετῶνσύμμετρατῆἀσθένειανομοθετεῖκαὶοὐλέγειμὴτυραννείτωἀλλὰμὴβασιλευέτωτὸμὲνγὰρἴδιονἐκείνηςτὸδὲτῆςἡμετέραςγνώμηςἡμὲνγὰρπαθημάτωνκίνησιςκαὶὄχλησιςκατὰφύσινἡμῖνγίνεταιτῶνδὲἀπειρημένωνἡπρᾶξιςτῆςγνώμηςἐξηρτήται
μὴοὖνβασιλευέτωἡἁμαρτίαἐπεὶοὖννενκρουςὑμᾶςφησιείναιχρὴὅσονεἰςτὴνἁμαρτίανμὴκρατείτωὑμῶνἡἁμαρτίακαλῶςδὲἐντῶιθνητῶισώματιδιὰγὰρτοῦσώματοςἡἁμαρτίαὡςἐπὶτὸπολὺμὴβασιλευτωεἰςτὸὑπακούειναὐτῆιτοῦτογὰρβασιλευσθαι
ἐντῶιθνετωιὑμῶνσώματιεἰςτὸὑπακούειναὐτῆιἐνταῖςἐπιθυμίαιςαὐτοῦπαραμυθεῖταιαὐτοὺςἐντῶιεἰπεῖνθνητῶισώματιδεικνὺςὅτιπρόσκαιρὸςἡπάληἡπρὸςἁμαρτίανπρόσκαιρονγὰρκαὶτὸσῶμα
μὴοὖνβασιλευόντωνἘπεὶγὰρφησὶνἀπεθάνομενκαὶνεκρὸνἡμῶνγέγονετὸσῶματῇἁμαρτίᾳμὴποιήσωμενπάλιναὐτὸἀναζῆσαιτὴνἐντῇἁμαρτίᾳζωὴνμηδὲπαρασκευασώμεθαοὕτωςὥστεπάλινἐναὐτῷθνητῷγενομένῳδιὰτοῦβαπτίσματοςβασιλεύειντὴνἁμαρτίαντὶδὲἐστιβασιλεύεινἐνἡμῖντὴνἁμαρτίαντὸἐπιτελεῖντὰςἐπιθυμίαςτοῦσώματος
μηδὲπεριστανετετὰμέληὑμῶντουτέστιτὸσώματοςοἷονμὴἀποτελεῖτε
ὅπλατὸγὰρσῶμαἄγεταικαθὰἂνἄγῃτιςδύναταιγάρτιςτὴνχεῖρακαὶὅπλονἐλεημοσύνηςκαὶἁρπαγῆςποιῆσαιτὴνγλῶσσανκαὶεὔφημονκαὶδύσφημονὡςοὕτωςκαὶτὰλοιπά
ἀδικίαςτῆιἁμαρτίαιἀλλὰπαραστήσατεἑαυτούςκαλῶςτὴνἁμαρτίανἀδικίανἐκάλεσενἡγὰρἑαυτόντιςἀδικεῖδι'αὐτῆςἡτὸνπλησίον
τῶιθεῶιὡςἐκνεκρῶντέωςἐκτῶνὀνομάτωντὸδιάφορονοἷονγὰρἐστιμὴπαραστῆσαιἑαυτὸντῆιἁμαρτίαιἀλλὰτῶιθεῶι
ἀλλὰπαραστήσατεὡςἔστινἄξιοντοὺςτηλικαύτηςεὐεργεσίαςἀξιωθένταςκαὶἐκτῶννεκρῶνκαὶφθοροποιῶνπαθῶνἐλευθερωθένταςκαὶζῶνταςἐπιδειχθέντας
ζῶνταςκαὶτὰμέληὑμῶνοὕτωςἑαυτούςφησιπαραστήσατετῶιθεῶιὡςἄξιονὅτινενεκρωμένουςὑμᾶςταῖςπάλαιἁμαρτίαιςἤγουντὸὑποθανάτουβασιλεύεσθαιεζωοποιησεν
ὅπλαδικαιοσύνηςτῶιθεῶιὁγὰρεἰςὅπλαδικαιοσύνηςτὰμέληπαραστήσαςτῶθεῶιἑαυτὸνπαρίστησιν
Ἁμαρτίαγὰρὑμῶνμὴγὰρἔστωὑμῖνὁτῆςἁμαρτίαςπόλεμοςπρόφασιςἀσθενὴςἐστινῦνἡἁμαρτίαοὐδύναταικυριεύεινἐὰνμὴἡμεῖςἑκοντεςὑποκατακλιθῶμεναὐτῇἀλλὰπροσβάλλειμὲνοὐκυριεύειδὲπῶςοὖνἐκυρίευενἕωςτοῦνῦνὅτιὑπὸνόμονἦσανοἱὑπ'αὐτῆςκυριευόμενοιὑπὸνόμονὃςἀπεθέσπιζεμὲντὴντῆςἁμαρτίαςπρᾶξινοὐκἐνίσχυεδὲεἰςτὸκρατεῖναὐτῆςκαὶπεριγίνεσθαιυμεῖςδὲὑπὸχάρινἐσμὲνἥτιςμετὰτοῦσυμβουλεύεινκαὶδιατάττεσθαιἃχρὴκαὶἐνισχύεικαὶσυνεργεῖεἰςτὴνπρᾶξιναὐτῶνκαὶοὐτοῦτομόνονἀλλὰκαὶτὰςπρογεγενημέναςἡμῖνἁμαρτίαςἐξαλείφει
ἁμαρτίαγὰρὑμῶνοὐκυριεύσειοὐγὰρἐστεὑπονόμονἂλλὑποχάρινεάνφησιμὴἑαυτοὺςὑποκλίνωμεντῆιἁμαρτίαιοὐχἁλισκόμεθαπωςὅτιοὐκἐσμενὑποτὸννόμονἔτιτὸνἀπαγορεύονταμὲντὴνἁμαρτίανῥύσασθαιδὲμὴδυνάμενονἂλλὑποτὴνχάρινΧριστοῦτὴνκαὶτὰςπρογενομέναςἀφεῖσανἁμαρτίαςκαὶεἰςτὸμέλλονφρουροῦσανἐὰνἡμεῖςμὴραθυμησωμεν
τιοὖνἁμαρτήσωμενἁμαρτήσομενthe second round of ω erasedὅτιοὐκἐσμενὑπονόμονἂλλὑποχάρινμὴγένοιτοἵναμὴραθυμοςὁἀκροατὴςγένηταιὡςμὴκυριευθησόμενοςὑποτῆςἁμαρτίαςδιὰτὸείναιὑποχάριντὴνφρουροῦσανἀσφαλίζεταιαὐτον
οὐκοἴδατεὯιπράγματιδιὰτῆςὑπακοῆςδούλουςἑαυτοὺςπαριστάνετετούτῳκαὶεἰςτὸἑξῆςδοῦλοιχρηματίσετετῆςἑκουσίουὑμῶνὑπακοῆςτὴνδουλείανπαρασχομένηςἤτοιτῆςἐπὶθάνατονἀγούσηςἁμαρτίαςἢτῆςὡςἀληθῶςὑπακοῆςτῆςεἰςδικαιοσύνηνχειραγωγούσηςἢτὸᾧὑπακούετεμᾶλλονἀντὶτοῦἐνᾧκαὶκαθ'ὃντρόπονοἷονὅτιἐντούτῳκαὶκατὰτοῦτοντὸντρόπονδοῦλοὶἐστεἢτῆςἁμαρτίαςἢτῆςδικαιοσύνηςκαθὸκαὶἐνᾧθατέρᾳαὐτῶνὑπακούετεἵναγὰρμήτιςεἴπῃπῶςἐστιδοῦλοντούτωνγενέσθαιτὸντρόποντίθησι
οὐκοἴδατεὅτιὧιπαριστάνετεποιεῖτεἀποδείκνυτεπαρασκευάζετε
ἑαυτοὺςδούλουςεἰςὑπακοήνοὐλέγωφησιτὴνγέεννανοὐδετὰἐκεῖδικαιωτήριααυτὴἡαἰσχύνηοὐχἱκανὴἀναχαιτίσαιὑμᾶςὅτικαταδουλοῦτεἑαυτοὺςτῆιἁμαρτίαιὑποΧριστοῦἐλευθερωθέντες
δοῦλοὶἐστεὧιὑπακούετεἐκείνουφησινἐστετοῦπράγματοςδοῦλοιὧιὑπακούετε
ἤτοιἁμαρτίαςεἰςθάνατονἤτοιτῆςεἰςθάνατονἀγούσηςἁμαρτίαςφησινἡτῆςὑπακοῆςτοῦθεοῦτῆςεἰςδικαιοσύνηνἀγούσης
ἡὑπακοῆςεἰςδικαιοσύνηνἀπὸκοινοῦδοῦλοὶἐστε
χάριςδὲτῶιθεῶιὅτιἦτεδοῦλοιτῆςἁμαρτίαςὑπηκούσατεφοβήσαςαὐτοὺςτῆιδουλείαιτῆςἁμαρτίαςκαὶτῶιἐκταύτηςθανάτωιτῶνεὐεργεσιῶνὑπομιμνήσκειτοῦθεοῦπαραμυθούμενοςτεαὐτοὺςκαὶδεινκὺςεὐκολώτεροντὸμέλλονπρὸςσωτηρίαν
δὲἐκκαρδίαςμηδενόςφησιβιασαμένουμηδὲἀναγκάσαντοςτοῦτοδὲκαὶἐγκώμιονἐστιναὐτῶν
εἰςὃνπαρεδόθητετύπονδιδαχῆςεἶταἐπειδὴεἶπεναὐθαίρετοναὐτῶνείναιτὴνπροθυμίανλοιπὸνλέγεικαὶτὴντοῦθεοῦβοήθειανὑμεῖςμὲνγάρφησινἑκοντεςὑπηκούσατεὁδὲθεὸςὑμᾶςεἰςτὸντύποντοῦτοντῆςδιδαχῆςπαρέδωκεποῖοντὸὀρθῶςζῆνἐθέλεινκαὶὑγιαίνεινπερὶτὰδόγματατύπονδέφησιδιδαχῆςοἷονὅρονκαὶκανόνα
ἐλευθερωθέντεςδὲἀπὸτῆςἁμαρτίαςἐδουλώθητετῆιδικαιοσύνηιοὐμόνονγάρφησιὁθεὸςἠλευθέρωσενἡμᾶςτῆςἁμαρτίαςἀλλὰκαὶεδουλωσεντῆιδικαιοσύνηι
ἐλευθερωθέντεςἈνθρώπινονλέγωφησὶτὸἐδουλώθητεοὐγὰρἐστιτοῦτοκατὰἀλήθειανδουλείατὸκατὰτὴνδικαιοσύνηνπολιτεύεσθαιἀλλὰτοῦτοἡἀληθὴςἐλευθερίακαὶεὐδαιμονίατὶοὖνκαλεῖςαὐτὴνδουλείανεἰμὴἐστιδουλείαδιὰτὴνἀσθένειαντῆςσαρκὸςὑμῶνφησὶτοῦτ'ἔστινἐπειδὴἀντιπίπτεινδοκεῖτὸφρόνηματῆςσαρκὸςκαὶτραχύνεσθαικαὶἀλγύνεσθαικατ'ἀρχὰςπρὸςτὰἐπιτάγματατῆςδικαιοσύνηςδιὰτοῦτοτὸἀπὸτῆςὑμετέραςσαρκὸςἀσθενὲςκαὶἀλγυνομενονλογιζόμενοςκατὰτὴνἀνθρωπίνηνσυνήθειανδουλείαναὐτὸἐκάλεσακαὶγὰρεἰώθαμενἐφ'ὧνἀλγυνομενοικαὶἄκοντέςτιπράττομεντὸτῆςτυραννίδοςκαὶδουλείαςὄνοματιθέναιοὕτωγοῦνκαὶὁΠαῦλοςφησινὅτικατ'ἄνθρωπονλέγωτὸἐδουλώθητετῇδικαιοσύνῃεἶτακατασκευάζειαὐτὸκαὶἐκτοῦἐναντίουὥσπεργὰρφησὶτὰτῆςἀκαθαρσίαςπράττοντεςδοῦλοιἦτετῆςἀκαθαρσίαςοὕτωτὰτῆςδικαιοσύνηςἐπιτελοῦντεςδοῦλοιοὐκἀπεικοτωςἂνκαλεῖσθετῆςδικαιοσύνηςεἶτατῆςδικαιοσύνηςτοῦτοδὲκαὶἐντρέπωνἅμαἐπήγαγενεἰγὰρδοῦλοιεἶναιοὐκᾐσχύνεσθετῆςἀκαθαρσίαςπῶςοὐκἂνκαὶμέγαφρονήσητεδοῦλοικαταξιωθέντεςγενέσθαιτῆςδικαιοσύνηςεἶτατοῦτο δὲ καὶ ἐντρέπων ἅμα ἐπήγαγεν· εἰ γὰρ δοῦλοι εἶναι οὐκ ᾐσχύνεσθε τῆς ἀκαθαρσίας, πῶς οὐκ ἂν καὶ μέγα φρονήσητε, δοῦλοι καταξιωθέντες γενέσθαι τῆς δικαιοσύνης added by the same hand in the marginκατασκευάζειτοῦτοκαὶἑτέρωςκαὶπροϊὼνδείκνυσιτῆςτοιαύτηςδουλείαςτὸἀξίωμασυμπερανάμενοςὅτιαὕτηἡδουλείαδούλουςποιεῖτοῦθεοῦοὗτὶἂνεἴηἐλευθερώτερονἢεὐδαιμονέστερονκαὶγάρφησινυνὶδὲἐλευθερωθέντεςἀπὸτῆςἁμαρτίαςδουλωθέντεςδὲτῷθεῷκαὶἑξῆςἪτὸἀνθρώπινονλέγωεἰνοηθείηκαθ'ὑπερβατονὡςἐφεξῆςὀφεῖλοντάττεσθαιτοῦοὕτωνῦνπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῇδικαιοσύνῃεἰςἁγιασμονεἰοὖνοὕτωςἐκληφθείησημαίνοιἂνὅτιμέτριοντιεἶπονκαὶταπεινὸνταῦταεἰπὼνὁγὰρτὸτέλειονλέγωνεἴποιἂνὅτιπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῇδικαιοσύνῃμὴπρὸςτῇἁμαρτίᾳἀλλὰπολὺμᾶλλονσπουδαιότερονκαὶπροθυμότεροννῦνδὲδιὰτὸἀσθενὲςὑμῶνφησὶνοὕτωςεἶπονταπεινῶςκαὶμετρίως
ἀνθρώπινονλέγωδιὰτὴνασθενενιανσυμμετροντιφησιλέγωκαὶμικρὸνοὐχὑπερβαῖνοντὸτῆςφύσεωςἀσθενές
τῆςσαρκὸςὑμῶνοὐκεἶπετῆςπροαιρέσεωςἡτῆςπροθυμίαςὅπερἦνἐκείνωνἀδίκημαἀλλὰτῆςσαρκόςφησινὁπαραγνωμηναὐτῶνἐγίνετοἀνεπαχθῆτὸνλόγονποιῶν
ὥσπεργὰρπαρεστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῆιἀκαθαρσίαικαὶτῆιἀνομίαιεἰςτὴνἀνομίανοὕτωςνυνπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῆιδικαιοσύνηιεἰςἁγιασμονπολλῶιμὲνμείζοναἔδειτῶιΧριστῶιτὴνδουλείανπαρασχεῖνκαὶτῆιδικαιοσύνηιἤπερὅσηνπαρέσχετετῆιἀκαθαρσίαικαὶτῆιἀνομίαιπλὴνδιὰτὴνἀσθένειαντῆςσαρκὸςτὴνἴσηνἀπαιτῶ
ὅτεγὰρδοῦλοιἦτετῆςἁμαρτίαςἐλεύθεροιἦτετῆιδικαιοσύνηιὅτεφησιἐνἁμαρτίαιςἐζῆτετοσοῦτονὑπηκούετετῆιἁμαρτίαιὡςμηδὅτιοὖνπράττεινκαλὸντοῦτογὰρδηλοῖτὸἐλεύθεροιἦτετῆδικαιοσύνητουτέστινἐνοὐδενὶἦτεὑποτεταγμένοιαὐτῆιοὐκοῦνκαίνυνἐπεὶμετέστητεεἰςτὴνδικαιοσύνηνἐλεύθεροιγένεσθετῆιἁμαρτίαιτοῦτογὰρσυνυπακούεινὁσκοπὸςτοῦἀνώτεροκεφαλαίουἀπαιτεῖ
τιναοὖνκαρπὸνεἴχετετότεἐφ'οἷςνυνἐπαισχύνεσθετιοὖντὸὄφελοςὑμῖνφησιντῆςταλαιπωρίαςοὐδὲνδηλονότιτὸἐπαισχύνεσθαιὑμᾶςνυνοὕτωςγὰρκακὸνἡἁμαρτίαὅτικαὶμετὰἀπαλλαγὴναἰσχυνεταίτιςἐπ'αὐτῆι
τὸγὰρτέλοςἐκείνωνθάνατοςνυνὶδὲἐλευθερωθέντεςἀπὸτῆςἁμαρτίαςδουλωθέντεςδὲτῶιθεῶιἔχετεοὐμόνονἀπὸτὰαἰσχύνηςἀλλὰκαὶἀπὸτῶνἀποτελεσμάτωνκατασκευάζειτὸμοχθηρὸντῆςἁμαρτίαςτὸτέλοςἐκείνωνφησιθάνατονἔχειτοῦτονδὴτὸννοητόν
τὸνκαρπὸνὑμῶνεἰςἁγιασμοντὸδὲτέλοςἐκείνωνμένφησινὁκαρπὸςθάνατοςκαὶαἰσχύνητούτωνδὲὁκαρπὸςἁγιασμὸςκαὶζωὴἂλλὅμωςκαὶτούτωνοὕτωςὄντωνφησινοὕτωςτῶιθεῶιδουλεύσατεὥσπερκαὶτῆιἀκαρθασίαικαὶτῆιἀνομίαι
ζωὴναἰώνιονἐκτῶνδεδομένωντὰπροσδοκώμεναπιστοῦταιτουτέστινἀπὸτοῦἁγιασμοτὴναἰώνιονζωήν
τὰγὰρὀψώνιατῆςἁμαρτίαςθάνατοςτὸδὲχάρισματὰὀψώνιαοἷονὁκαρπὸςὅραδὲἐξὧνἐπεξέρχεταιτῶιλόγωιἀσφαλεστέρουςτεαὐτοὺςπρὸςτὸμέλλονποιεῖκαὶεὐχαρίστουςὧνἐῤῥύσθησαν
τοῦθεοῦζωὴαἰῶνοςἐνΧριστῶιἸησοῦτῶικυρίωιἡμῶνοὐκεἶπενὁμισθὸςτῶνκατορθωμάτωνἀλλὰχάρισμαδεικνὺςὅτιοὐκἐκκαμάτωνἀλλὰκατὰχάρινἀπηλλάγησαντῶνἁμαρτιῶν
ἡἀγνοεῖτεἀδελφοὶγινώσκουσιγὰρνόμονλαλῶμετ'ἐγκωμίου
ὅτιὁνόμοςκυριεύειτοῦἀνθρώπουἐφ'ὅσονχρόνονζῆεἶπενἄνωὅτιἀπεθάνομεντῆιἁμαρτίαιτοιγαροῦνοὐκυριεύειἡμῶντῶνὅσονἐπ'αὐτῆινεκρῶννυνδὲθέλειδεῖξαιὅτιοὔτεὁνόμοςἡμῶνκυριεύειἀνθρώπινονδὲλέγειπαράδειγμαεἶταπροϊὼνδείκνυσινὅτιοὐμόνονἡμεῖςἀπεθάνομεντῶινόμωιἀλλὰκαὶὁνόμοςἀπέθανεντῆιἐπιφανείαιτοῦΧριστοῦ
ἡγὰρὕπανδροςγυνὴτῶιζῶντιἀνδρὶδέδεταινόμωιεὰνδὲἀποθάνῃοὐκεἶπενἀνδρὸςἡγυναικὸςἀλλὰἀνθρώπουἵναἀμφοτέρουςδηλώσῃ
τὸγὰρὀψώνιαἃδιὰτῆςἁμαρτίαςὠνούμεθαἃἡμῖνἐκείνηπραττομένηἀντιδίδωσικαὶπροξενεῖ
ἐφ'ὅσονχρόνοντὶςἢδηλονότιὁἀνὴρἐλλειπτικῶςοὖνεἴρηταισαφὲςδὲαὐτὸποιεῖτὸἐπαγομενον
ὁἀνὴρκατήργηταιἀπὸτοῦνόμουτοῦἀνδρὸςἄραοὖνζῶντοςτοῦἀνδρὸςμοιχαλὶςχρματίσειεὰνγένηταιἀνδρὶἑτέρωιενταξειτοῦἀνδρὸςτέθεικετὸννόμονενταξειδὲγυναικὸςτοὺςπιστεύσαντας
εὰνδὲἀποθάνῃἀπὸτοῦνόμουτοῦνομοθετοῦντοςπερὶτοῦἀνδρὸςκαὶδεσμοῦντοςτὴνγυναῖκαπρὸςαὐτονκατήργηταιἀντὶτοῦἀπολέλυταιἠλευθέρωται
εὰνδὲἀποθάνῃὁἀνὴρἐλευθέραἐστινἀπὸτοῦνόμουτοῦμὴείναιαὐτὴνμοιχαλίδαγενομένηνἀνδρὶἑτέρωιἐντῶπαραδείγματιτὸννόμονὑποτίθεταιἀποθανόνταἂλλοὐκἐντῶισυμπεράσματιἵναμὴἐπαχθῆποιήσῃτὸνλόγον
ώστεἀδελφοίμουκαὶὑμεῖςἐθανατώθητετῶινόμωιἐντῶισυμπεράσματιοὐκεἰσάγειἀποθανόντατὸννόμονδιὰτὸμὴδόξαείναιἐπαχθὴςἸουδαίοιςγὰρλαλεῖἀλλὰτοὺςπιστεύσανταςεἰσάγειτῶιθανάτωιΧριστοῦἀποθανόνταςἀπὸτοῦνόμουδιὸκαὶἐλευθερωθένταςεἰοὖντοῦνόμουἀποθανόντοςοὐκἐστιπαραβάτηςὁκαταλιμπάνωναὐτονκαὶπιστεύωντῶιΚυρίωιπολλῷμᾶλλονἂνκαὶαὐτόςτιςἀποθάνῃὥσπερφησικαὶἡμεῖςἀποθάνουμενλέλυταιἀπὸτοῦνόμουκαὶοὐκἐστιπαραβάτηςὁπιστεύωντῶιΧριστῶι
τοῦνόμουἐπεξιέναιτοῖςἀδικοῦσινἡπλήττουσινἐπιτρέποντοςὁκατὰτὸεὐαγγέλιονἐπὶτῆπρώτηπληγὴκαὶτῆιἀφαιρέσειτοῦχιτῶνοςμακροθυμήσαςτεθνηκετωινόμωικαὶτέθνηκενἡτοικατήργηταιτούτωιὁνομωςπροσθεὶςδὲκαὶτὸἱμάτιονκαὶτὴνἄλληνστρέψαςσιαγόναἐνκαινότητιζωῆςπεριπάτει
διὰτοῦσώματοςτοῦΧριστοῦεἰςτὸγενέσθαιὑμᾶςἑτέρωιὑμᾶςἀνδρὶἑτέρωιανδρι added by the same hand in the marginτοῦθανατωθέντοςὑπὲρἡμῶνσυναπεθάνομενγὰραὐτωἐντῶιβαπτίσματικαὶοὐκἐσμενἑαυτῶνἠγοράσθημενγὰρτιμῆς
τῶιἐκνεκρῶνἐγερθέντιὡςτοῦνόμουἀποθανόντοςδιὸοὔτεπαραβάταιεὑρεθησόμεθα
ἵνακαρποφορήσωμεντῶιθεῶιεἶταπροτρέπειἐλπίσικρείττοσιτότεγάρφησιτῶιθανάτωιἐκαρποφοροῦμεντὸπᾶνἐκεῖνοπράττοντεςνυνδὲτῶιθεῶι
ὅτεγὰρἦμενἐντῆισαρκίτουτέστινἐντῆικατὰνόμονπολιτείασάρκαγὰρτὰςτῆισαρκὶδεδομέναςνομοθεσίαςὠνόμασετὰςπερὶβρώσεωςκαὶπόσεωςκαὶλέπραςκαὶτῶντοιούτων
ὅτεγὰρἦμενἐντῆισαρκὶτὰπαθήματατῶνἁμαρτιῶντὰδιὰτοῦνόμουτουτέστινἐντῶισαρκικῶβίωιοὐκεἶπεδὲἐντῶινόμωιἵναμὴἀπαράδεκτοςγένηταιἔτιγὰρἔσεβοντὸννόμον
ἐνηργεῖτοἐντοῖςμέλεσινἡμῶνοὐγὰρἤιδεινφησιτὴνἐπιθυμίανεἰμὴὁνόμοςἔλεγενοὐκἐπιθυμήσειςτὰδιὰτοῦνόμουγνωριζόμενακαὶπάλινοὐκεἶπενἐνεργεῖτὰμέληἵναμὴκατηγορήσῃτῆςσαρκὸςἀλλὰἐνηργεῖτο
εἰςτὸκαρποφορμῆσαιτῶιθανάτωιδεικνὺςἔξωθενπαραγενόμεναἐνέργειαιτοῦσατανᾶεἰςτὸσυνεισενεγκεῖντῶιθανάτωιδιὰγὰρτῶνἁμαρτιῶντῶιθανάτωικαρποφοροῦμεν
νυνὶδὲκατηργήθημενἀπὸτοῦνόμουἀποθανόντεςἐνὧικατειχόμεθαπάλιντὸἐπαχθὲςφεύγωνοὐκεἶπεκατήργηταιὁνόμοςἂλλἡμεῖςἀπὸτοῦνόμουτουτέστινἀπολελύμεθαδιάτιἐπειδὴἀπεθάνομενδιὰτῆςἁμαρτίαςαυτὴγὰρἡκατέχουσακαὶἠγέρθημενοὐδιὰτοῦνόμουἀλλὰδιὰτοῦΧριστοῦδῆλονοὖνὅτιἀπὸμὲντοῦνόμουἀπολελύμεθαὡςἀποθανόντοςὑπετάγημενδὲτῶιρυσαμένωιἡμᾶςτοῦθανάτουΧριστῶι
ώστεδουλεύεινἡμᾶςἐνκαινότητιπνεύματοςεἶταἵναμὴνομίσωσινὅτιἀπολυθέντεςτοῦνόμουλοιπὸνἃβούλονταιἀκινδύνωςπράττουσινἐπάγειάλληνδουλείανἀκριβεστέραντὴντοῦπνεύματοςκαλῶςδὲτὸκαινότητιἐπειδὴοὐτὰαυτὰἐντῆινέαἐπιτετάγμεθαἅπεροἱπάλαιἐντῶινόμωιἀλλὰκαινὰκαὶνέαπαραγγέλματακαὶφιλοσοφώτεραὡσεὶεἶπενἵναδουλεύωμεντοῖςνέοιςτοῖςἐκτοῦπνεύματοςἐπιταγεῖσικαὶγὰρτοῖςμὲνἀρχαίοιςτὸμὴφονεύεινἡμῖνδὲτὸμὴδὲὀργίζεσθαιἐκείνοιςμὴμοιχεύεινἡμῖνδὲτὸμηδὲπεριέργωςὁρᾷνἐπιτέτακται
καὶοὐπαλαιότητιγράμματοςοὐκέτιγὰρὁνόμοςἐπιτάσσειἀλλὰτὸπνεῦμαεἰπὼνδὲπαλαιότητιἔδειξετὸσαθρὸντοῦνόμουκαὶἀχρεῖονπᾶνγὰρτὸπαλαιούμενονκαὶγηράσκονφησιἐγγὺςἀφανισμοῦ
τιοὖνἐροῦμενΟὐκεἶπετὶοὖνὁνόμοςἀπέθανενἢκατήργηταιτοῦτογὰρἐβούλετοἀλλ'ὅπερμηδὲαὐτῷἐδοκειτὶοὖνφησὶνὁνόμοςἁμαρτίαδιὸἐπάγειμὴγένοιτοἅμακἀκείνουςλεαίνωνκαὶτὸαὐτοῦοὐκἀναιρῶνοὐγὰρεἰμὴἐστινἁμαρτίαἤδηκαὶοὐκἀπέθανενἢοὐκατήργηταιὅπερἐκεῖνοςκαὶἐδείκνυκαὶἐβούλετο
τιοὖνἐροῦμενὁνόμοςἁμαρτίαἐπειδὴεἶπενἵναδουλεύωμενἐνκαινότητιπνεύματοςὡςτοῦμὲνπνεύματοςσώζοντοςφησιτιοὖνεἴποιτιςὅτιὁνόμοςἁμαρτωλὸςἐστινἡἁμαρτίαςπρόξενοςοὐτοῦτόφησιλέγωἂλλὅτιπρόξενόςμοιτοῦγνῶναιτὴνἁμαρτίανοὐκοῦνκαὶχειρόνωςτιμωρηθῆναιὅτιἐνγνώσειλοιπὸνἁμαρτάνωὅμωςκατὰμικρὸνδείκνυσιτὸννόμονκαὶκατασκευαστικὸντῆςἁμαρτίαςοὐμὴνπαρὰτὴνοἰκείανφύσινἀλλὰπαρὰτὴναὐτῶνκακίαν
μὴγένοιτοἀλλὰτὴνἁμαρτίανοὐκἔγνωνεἰμὴδιὰνόμουτήντεγὰρἐπιθυμίανοὐκἤιδεινμετετραπηφησιὁνόμοςτὴνφύσινκαὶγέγονενεἰςἁμαρτίανὠθῶνοὐχίφησι
οὐκἔγνωνεἰμὴδιὰνόμουτήντεγὰρἐπιθυμίανοὐκἤιδεινοὐκεἶπενἀλλὰτὴνἁμαρτίανοὐκἐποίησαεἰμὴδιὰνόμουἂλλοὐκἔγνωνώστεοὐτοῦποιεῖνἀλλὰτοῦδιαγνιωσκειντὴνἁμαρτίανὁνόμοςαἴτιοςπαιδευτικὸςὧνκαὶμὴσυγχωρῶνδιὰτῆςἀγνοίαςεἰςτὴντῶνἀλογωνἐκπίπτεινφύσιν
εἰμὴὁνόμοςἔλεγενοὐκἐπιθυμήσειςοὐχὁνόμοςαἴτιοςφησιτῆςἁμαρτίαςἂλλἡἁμαρτίαδιὰτῆςἐντολῆςἡἐστινὁνόμοςἐξηπάτησέμεὅραπωςἠρέμαδείκνυσιπρόφασιντῆςἁμαρτίαςτὸννόμονφανερῶςδὲοὐλέγειἵναμὴπροστῇαὐτοῖς
ἀφορμὴνδὲλαβοῦσαἡἁμαρτίαδιὰτῆςἐντολῆςκατεργασατοἐνἐμοιπᾶσανἐπιθυμίανχωρὶςγὰρνόμουἁμαρτίανεκράἁμαρτίανἔοικελέγειντὸνδιάβολονὥσπεροὖντὴνσωτηρίαζωὴνἡγραφὴκαλεῖκαὶδικαιοοσυνηντῶιζωῆςκαὶδικαιοσύνηςαἴτιονείναιοὕτωκαὶτὴνἐναντίανδύναμινἐκτῆςοἰκείαςἐνεργείαςποτεμὲνἁμαρτίανποτεδὲψεῦδοςκαὶθάνατονκαλεῖοὕτωδὲκαὶἐντοῖςἑξῆςεἰπὼνἡἁμαρτίαἀνέζησεντὸνδιάβολονδηλοῖλοιπὸνοὖνδιὰτῆςἐντολῆςἀφορμὴνὁδιάβολοςἔλαβενὅτιτὰπαραγγέλματατοῦνόμουὡςὕληντινατῆςἑαυτοῦτέχνηςποιησάμενοςεἰςτὸἐναντίονταῖςἐντολαῖςπεριέτρεπετὸνἄνθρωπονδῆλονδὲὅτιδι'ἑαυτοῦὁἀπόστολοςτὸνκοινὸνἄνθρωπονδηλοῖ
καλῶςτὸπᾶσανἦνγὰρκαὶπρὸτοῦνόμουἐπιθυμίαἐπεὶδιάτιὁκατακλυσμὸςγέγονεκαὶτὰσόδομαἀπώλετοἀλλάνυνφησικαὶἃςοὐκἤιδεινἐπιθυμίαςἔμαθονἐκτοῦνόμουκαὶμαθὼνἐποίησα
χωρὶςγὰρνόμουἩμὲνἁμαρτίανεκρὰἐγὼδὲἐνζωῇἅτεμὴἐνοχλούμενοςμηδὲνυττόμενοςμηδὲνεκρούμενοςὑπ'αὐτῆςπῶςοὖνἀνέζησενἐκείνηδιὰτοῦνόμουτίνατρόπονὅτιτοῦνόμουδοθέντοςμᾶλλονἐκείνηπρὸςἐπίθεσινπαρωξύνθηκαὶοἷονἐπηρεάσαιὥρμησενἅτεδὴκαὶστεφανοῦσθαιμέλλοντατὸνφυλάξοντατὴνἐντολὴνὑπολογιζομένηκαὶδιὰτοῦτομᾶλλονδιαβασκαίνουσακαὶἐγὼπάλινγνοὺςδιὰτῆςἐντολῆςτὴνἁμαρτίανὡςἐνγνώσειπράττωνἃφεύγεινἔδειμᾶλλονκατὰτοῦτοἡμάρτανονκαὶμᾶλλοναὐτὴνκατ'ἐμαυτοῦἐπερρώννυονἰσχὺναὐτῇδιὰτῆςκατὰγνῶσινἀτοπουπράξεωςἐπιχορηγῶνκαὶοἷονἀσθενῆκαὶνενεκρωμένηνοὖσανἐνισχύωνκαὶἀναζωπυρῶνἡδὲζήσασαἐμὲἐνέκρωσενπρὸδὲτοῦἀναζῆσαιἐκείνηνἐγὼἔζωνμᾶλλοντοῦτοδὲἦνπρὸτοῦνόμουκαὶτῆςἐντολῆςὥστεεἰκαὶμὴὁνόμοςἁμαρτίαἀλλ'οὖνἐκείνουδοθέντοςκατὰδύοτρόπουςἡἁμαρτίαἀνέζησεναὐτῆςτεἐκείνηςμᾶλλονπρὸςἐπίθεσινἀνακινηθείσηςκαὶδιεγερθείσηςκαὶἡμῶντῇκατὰγνῶσινἐκτοπῳπράξειἐνισχυσάντωναὐτὴνκαὶτὴνκαθ'ἡμῶνἐπιβολὴνσὺνπαρρησίᾳπαρασχομένωνἀλλ'ἐκείνημὲνἀνέζησενἐγὼδὲἀπέθανον
ἐγὼδὲἔζωνἀνενέργητοςεἰγὰρἐνήργεικαὶπρὸτοῦνόμουἂλλοὐτοσοῦτονκαθεύδεινἐδόκουνφησιαἱπλείουςἁμαρτίαικαὶτεθαναναιοὐγὰρἤιδειντὰςπλείουςκαὶἐνἀγνοίαιπράττωνοὐχοὕτωςἡμάρτανον
χωρὶςνόμουποτεἔζωνχωρὶςνόμουπρὸτοῦδοθῆναιτὴνἐντολὴντοῖςπρωτοπλάστοιςτὴνἐνπαραδείσῳζωήν
ποτεἐλθούσηςπρὸΜωσέωςδηλονότιἔζωνφησινοὐκἤμηννεκρὸςτῶπλήθειτῶνἁμαρτιῶντότεγὰρμόνονεἶχονκατήγοροντὸνφυσικὸννόμοννυνὶδὲκαὶτὸνγραπτὸννόμονὁρᾷςπωςἐκπεριστάσεωςἔβλαψενὁνόμος
δὲτῆςἐντολῆςἡἁμαρτίαἀνέζησενἐγὼδὲἀπέθανονκαὶεὑρέθημοιἡἐντολὴἡεἰςζωὴναυτὴεἰςθάνατονἐντολήνφησιτὸννόμονεἰπὼνδὲἀνέζησενἔδειξενὅτιἦνμὲνἡἁμαρτίαἂλλἡσύχαζενὁδὲνόμοςεὐεργετῶνἐφανέρωσεναὐτὴνἵναφύγωμεναὐτὴνἂλλἡπερίστασιςτοὺςμὴφυγόνταςἔβλαψενεἰοὖνεἰςζωήνμοιδοθεῖσαοὕτωγὰρεἶχεφύσεωςεἰςθάνατόνμοιγέγονεδιὰτὴνἐμῶνραθυμιανοὐδιὰτὴναὐτῆςφύσιν
ἡγὰρἁμαρτίαἀφορμὴνλαβοῦσαδιὰτῆςἐντολῆςἐξηπάτησέμεκαὶδι'αὐτῆςἀπέκτεινενπάλιντὰαὐτὰποικίλωςκατασκευάζεικαὶεἰκοτωςμεγάληνγὰρεἶχεδόξανὁνόμοςδείκνυσινοὖναὐτονμηδὲνὠφελοῦνταἂλλἐκπεριστάσεωςκαὶβλάψανταποιεῖδὲτοῦτοἵναεὐπαράδεκτοςγένηταικηρύσσωντοῦἀφεῖναιμὲντὸννόμονπροσδραμεῖνδὲτῆπίστειΧριστοῦ
Ἡγὰρἁμαρτίαἀφορμὴνἀνωτέρωεἰπὼνὅτιἀφορμὴνλαβοῦσαἡἁμαρτίακατειργάσατοἐνἐμοὶπᾶσανἐπιθυμίανἐπάγειὅτιοὐμόνονπᾶσανἐπιθυμίανκατειργάσατοἀλλὰκαὶἐθανάτωσέμεαὕτημοιγενομένηεἰςθάνατονεἶταὡςἔθοςαὐτῷαἰτίαςαἰτίαιςσυνείρεινκαὶτὴνἀκολουθίανἐνδεικνύναιτῶνπραγμάτωνἐντοῖςλόγοιςἀνατρέχεικαὶτίθησιπῶςκατειργάσατοπᾶσανἐπιθυμίανκαίφησινὅτιἀφορμὴνλαβοῦσαἐξηπάτησέμεεἶταἀφῆκετὸπρορρηθὲννοεῖνἐνταῦθαὅτιἐκτούτουδὲ|εἰρ?|γάσατοτὴνἐπιθυμίανκαὶτοῦτοἀφεὶςἐπισυνάπτειτὸτέλοςκαὶἀπέκτεινενἳνᾖκατὰσυνέχειανεἴτιςἀναλάβοιοὕτωςαὐτῷεἰρήμενονἀφορμὴνλαβοῦσαἡ|ἁμαρτία?|κατειργάσατοἐνἐμοὶπᾶσανἐπιθυμίαντὴνδὲἐπιθυμίανκατειργάσατοἀπατήσασαἐργασαμένηδὲτὴνἐπιθυμίανἀπέκτεινέμεἔστινοὖνἡἀπάτηαἰτίατῆςἐπιθυμίαςἡδὲἐπιθυμίατοῦθανάτουτὴνδὲἀπάτηνεἰργάσατοδιὰτῆςἐντολῆςἡἁμαρτίαἵναφανῇτὸὑπερβάλλοντῆςκακίαςαὐτῆςδιὰτοῦἀγαθοῦτὸκάκιστονἐργαζομένης
ὡςώστεfn+ τε added by the same hand above the lineὁμὲννόμοςΟὐγὰρτῆςτοῦνόμουφύσεωςἦντὸβεβλάφθαιμεἀλλὰτῆςἡμῶνφησικακίαςκαὶῥαθυμίαςανθὧνοὐκἐφυλάξαμεντὰἐπιταχθέντα
ώστεὁμὲνὁνόμοςἍγιοςὁνόμοςὅτιἐφύλαττενἀπὸἀκαθαρσίαςτοὺςφυλάττονταςαὐτονδίκαιοςὅτιτοῖςμὲνκατορθοῦσινἠμείβετοδωρεαῖςτοῖςδὲπαραβαίνουσινἐπετίθειτὰςτιμωρίαςἀγαθοςὅτιοὐχἡδομενοςταῖςτιμωρίαιςἢὀργῇχρώμενοςἐκολαζενἀλλὰτῆςαὐτῶνἕνεκασωτηρίαςκαὶὠφελείαςκαὶβελτιώσεωςκαὶἔτιὅτιμικρὰκατορθοῦσιμεγάλαἐχαρίζετοκαὶἁμαρτάνονταςπεριεῖπεκαὶοὐκατ'ἀξίαντῶνπλημμελημάτωνἐκολαζεναὐτὸςδὲτέωςταῦταπαραδραμὼνἐκτούτωνσυμπεραίνειἅγιονκαὶδίκαιονκαὶἀγαθὸνεἶναιτὸννόμονἤτοιτὴνἐντολὴνἐξἑνὸςμὲνὅτιἐδίδαξέμεγνωρίσαιτὴνἁμαρτίανκαὶἐπέταξεφυγεῖναὐτὴνἐξἑτέρουδὲὅτικηδόμενοςκαὶφροντίζωντοῦτοἐποίησενεἰςγὰρζωὴνἐμοὶκαὶσωτηρίανταῦταἐποίησενἅγιοςοὖνὅτιἐδίδαξεκαὶφυγεῖνἀπὸτῆςἀκαθαρσίαςαὐτῆςἐπέταξενδίκαιοςὅτιδιδάξαςοὕτωτὴντιμωρίαντοὺςμὴφυλάξανταςἀπαιτεῖἀγαθὸςδὲπάλινὅτιζωήνμοιπρονοούμενοςταῦταἐπετέλει
ἅγιοςκαὶἡἐντολὴἁγίακαὶδικαίακαὶἀγαθήΝόμοντὸνΜωσαϊκὸνλέγειἐντολὴνδὲτὴντῶἈδὰμδεδομένηνἁγίανμὲνὡςτὸδέονδιδάξασανδικαίανδὲὡςὀρθῶςτοῖςπαραβάταιςτὴνψῆφονἐπενεγκοῦσανἀγαθὴνδὲὡςζωὴντοῖςφυλάσσουσινεὐτρεπίζουσαν
τὸοὖνἀγαθονἐμοιγέγονεθάνατοςμὴγένοιτοἂλλἡἁμαρτίανἵναφανῇἁμαρτίαδιὰτοῦἀγαθοῦμοικατεργαζομένηθάνατονἽναφησιδειχθῇπωςμιαρὰκαὶἰταμὴκαὶἰσχυρὰἡἁμαρτίαδιὰτοῦἀγαθοῦτοῦτ'ἐστιντοῦνόμουαὐτοῦτὸνθάνατονκατειργάσατομεγίστηνδὲδηλοῖτῆςἁμαρτίαςτὴνἰσχὺνδεῖξαιθέλωντοῦΧριστοῦτὴνδωρεὰνὅσηὅτιταύτηςἡμᾶςτῆςἰσχυρᾶςκαὶἀφύκτουἀπήλλαξεν
ἂλλἡἁμαρτίαἘπειδὴτῆςἁμαρτίαςἠθέλησετὸμέγεθοςδεῖξαιμεῖζονδὲταύτηςεἰςκακίανοὐκἦνεὑρεῖνδι'αὐτῆςταύτηςτὸμέγεθοςαὐτῆςἐνδεικνύμενοςφησινἀλλ'ἡἁμαρτίαἵναφανῇἁμαρτίατοῦτ'ἔστινἵναἐκκαλυφθῇαὐτῆςὁπᾶςτῆςκακίαςπλοῦτοςκαὶἡἰσχὺςαὐτῆςἡἐναὐτῇἵναὅπερἐστὶνὅληὡςὅληγένηταιἐκφανὴςἐπὶμὲνγὰρτῶνἄλλωνὑπερβολήντιναθέλοντεςπαραστῆσαιδυνάμεθαἄλλοτιἐπιφέρειντῷδιασυρομένῳὑφ'ἡμῶνοἷονμιαρὸςἦνἐπὶτοσοῦτονὁΚάϊνὅτικαὶἀδελφοκτονοςἐγένετοὅτικαὶθεὸνπρῶτοςἐψεύσατοκαὶτὰὅμοιακαὶπάλινοὐδὲμετὰτὴντῶντεραστείωνἐπίδειξινπαρεκλήθηΦαραὼἀπολῦσαιτοὺςἸσραηλίταςἵναφανῇαὐτοῦτὸὠμὸντῆςγνώμηςκαὶἀτίθασονκαὶθεομισὲςκαὶἐπὶτῶνἄλλωνὁμοίωςἔστιγὰρεὑρεῖντιχεῖροντῶνὑποκειμένωνοὗκαὶμετασχόντεςοἱπονηρευόμενοιτὰςκατ'ἐκεῖνοπροσηγορίαςἐπιδέχονταιἐπὶδὲτῆςἁμαρτίαςἐπεὶταύτηςὡςἔφημενοὐκἔστιχεῖρονεὑρεῖναὐτὴνἐφ'ἑαυτῆςκατηγόρησεπικρῶςἅμακαὶδριμέωςτὸνὄγκοναὐτῆςκαὶτὸτυραννικὸνκαὶἀνυπέρβλητονἐνδεικνύμενοςἐπειδὴδὲἀσαφέστερονπωςἔδοξενεἰρῆσθαιτῇταυτολογίᾳτοῦὀνοματοςπάλινδὲμεταλαμβανομένουτοῦὀνοματοςἡτῆςὑπερβολῆςκαὶδριμύτητοςἔνδειξιςἐξελύετοπαρονομάζειμὲνκαὶοὐτελείωςἀφίσταταιτοῦὀνοματοςἐνᾧδὲἐκλελύσθαιἐδοκειτόνονἐπάγειτῇπροσθήκῃτοῦκαθ'ὑπερβολὴνκαὶοὕτωςἐπὶτὸσαφέστερονἅμακαὶὁμοίωςἔντονονκαὶτοῦδριμέωςἐμφαντικὸνμεταλαβὼντὸνλόγονφησὶνἵναγένηταικαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτία
ἵναγένηταικαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτίαδιὰτῆςἐντολῆςἵναφησιδειχθῇαὐτῆςὁἅπαςἸὸςκαὶἡπᾶσακακίατὸγὰρκαθ'ὑπερβολὴνἐπιτάσεωςἐστινοὐμικρὸνοὖνὤνησενὁνόμοςπᾶσαναὐτῆςτὴνπικρίανἀποκαλύψαςἵναδιὰγοῦντοῦτοφύγωμεναὐτήν
οἴδαμενγὰρὅτιἐπειδὴεἶπετὸννόμοναἴτιοντῆςἁμαρτίαςεἰκαὶμὴπαρατηναὐτοῦφύσινἵναμὴνομίσωσιναὐτονκατὰτοῦνόμουλέγεινοὐμόνοναὐτονκατηγορίαςἀπαλλάσσειἀλλὰκαὶἐγκωμιάζειαὐτονκατηγορεῖδὲτῶνμὴφυλαξάντων
ὁνόμοςπνευματικὸςἐστινδιδάσκαλοςφησιἀρετῆςπολέμιοςἁμαρτιῶν
οἴδαμενγὰρὅτιτουτέστιτὰτοῦπνεύματοςβούλεταιτὰσυμφέρονταζητεῖτῆςψυχῆςἐγὼδὲτὰςτῆςσαρκὸςἐπιθυμίαςδιώκωνσαρκικὸςεἰμιοὐκεἶπενδὲὅτιὑμεῖςοἱτῷνόμῳχρώμενοικαὶπαραβαίνοντεςἵναμὴτραχὺνκαὶἐπαχθῆποιήσῃτὸνλόγονἀλλ'ἐγὼφησὶτὰἐκείνωνἐφ'ἑαυτοῦσχηματίζωνκαὶἐφεξῆςδὲοὕτωςποιεῖτὸτραχὺκαὶσφοδρὸνἐκλύωνκαὶλεαίνωντῇπερὶεαὐτὸνσχηματολογίᾳ
δῶρόνφησιτοῦἁγίουπνεύματοςκαὶὥσπερὑπαγόρευσις
ἐγὼδὲσαρκικὸςεἰμιαὐτοςὁἄνθρωποςοὐκαθὸἐστινἄνθρωποςἀλλὰκαθὸοὕτωςἑαυτοὺςἤξαμενὑποτὴνἐπιθυμίανφησικείμενοςτῆςσαρκὸςκαὶἐπιτελῶντὰἀρέσκοντατῶσώματι
πεπραμένοςὑποτὴνἁμαρτίανμετὰγὰρτοῦθανάτουφησικαὶὁτῶνπαθῶνὑπεισῆελθενἐσμὸςοἷονὀργὴλύπηἐπιθυμίακακὴτούτοιςφησιπαραδεδομένοςἤμηντοῦτογὰρτὸπεπραμένοςπαρεδεδόμηνδὲτῶνπαθῶνἀρχὴνλαβόντωντὴνἐνἈδὰμπαράβασιν
ὁγὰρκατεργάζομαιοὐγινώσκωεἶταλέγειπωςπεπράμεθαὑποτὴνἁμαρτίανοὐγινώσκωφησιπωςἀπατῶμαικαὶσυναρπάζομαιεἰςτὴνἁμαρτίανκλέπτομαιφησινὡςμικροῦμηδὲεἰδέναιτιπάσχω
ὁγὰρκατεργάζομαιΜετὰγὰρτὸπραθῆναικαὶγενέσθαιτὸνἄνθρωπονὑπὸτὴνἁμαρτίανοὐγινώσκειὃκατεργάζεταιτῆςσυνηθείαςτῆςαἰσχρᾶςπαντελῶςαὐτονκυριευσάσηςκαὶμηδὲσυγχωρούσηςεἰδέναιὅτιὃπράττεικακὸνἐστινδιὸκαὶὃἐμίσειἂνεἰἄπρατοςκαὶἐλεύθεροςἦνκαὶὃοὐκἂνεἵλετοτοῦτοκαὶαἱρεῖταιπεπραμένοςἤδηὢνκαὶπράττειεἰδὲἐλεύθεροςὢνκαὶἄπρατοςκαὶκατὰφύσινοὐκἂνεἱλομηνἃνῦνποιῶσυμμαρτυρῶτῷνόμῳὅτικαλὸςἐκεῖναγάρμοιψηφίζεταιφεύγεινἃκαὶἐγὼἐντῇκατὰφύσινἐλευθερίᾳτυγχάνωνἔκριναφευκτέαεἶναικαὶμισητὰνῦνδὲπραθεὶςφησὶκαὶὑπὸτὴνἁμαρτίανπεσὼνὡςὑπ'ἐκείνηςδεσποζόμενοςκαὶκυριευόμενοςκαὶἐκείνῃὑπηρετῶνοὕτωςἐργάζομαιτὸκακὸνὅπεροὐκἂνἔπραξαἐγὼἐνἐλευθερίᾳὢνδιὸτρόποντινὰοὐκἐργάζομαιἐγὼαὐτοἀλλ'ὁκρατηθεὶςκαὶκυριευθεὶςὑπὸτῆςἁμαρτίαςαὐτὸςδὲἐμφαντικώτερονφησινἀλλ'ἡοἰκοῦσαἐνἐμοὶἁμαρτίαὥσπεργὰρὁτὴνοἰκίανἐνοικῶνἐκεῖνοςπάντατὰκατὰτὴνοἰκίανπράττῃκἂνκέχρηταιἔντισιτῇοἰκίᾳσυνεργῷοὕτωφησὶκαὶἡἁμαρτίαλαβοῦσάμεἔκδοτονκαὶπραθέντααὐτῇἐνῴκησεκαὶἑαυτῆςὅλονἐποιήσατοπᾶνἀγαθὸνἀπελάσασατῆςἐμῆςσαρκὸςοἷονἐπίγνωσινὧνπράττωμετάνοιανἐφ'οἷςἁμαρτάνωκαὶεἴτιτοιοῦτονεἶτατὸγὰρθέλεινπαράκειταίμοιοὐπαντάπασιδὲφησὶνἐξέστηνἐμαυτοῦὥστεμηδ'εἰδέναιτὸἀγαθὸνὅλωςμηδὲἔχεινἐπιθυμίαναὐτοῦἀλλ'ἒσθ'ὅτεδιανίσταμαιπρὸςαὐτοδιὰτοῦτογὰρἔφηπαράκειταίμοιοἷονκεῖταιπαρ'ἐμοὶὅμοιαινεκρῷὅμωςδιανίσταμαικειμένουαὐτοῦπαρ'ἐμοὶἀλλὰκυριευόμενοςὑπὸτῆςἁμαρτίαςτὴνπροαίρεσινεἰςτέλοςοὐκἄγωἪοὖνὡςεἴρηταιἢκαὶοὕτωςἐκληπτέοντὰεἰρημένα
οὐγινώσκωπραθεὶςδηλονότιοὐγὰρὃθέλωἐλεύθεροςὢντοῦτοπράσσωνῦνπεπραμένοςὢνἀλλ'ὃμισῶἐλεύθεροςὢντοῦτοποιῶπεπραμένοςὢνεἰδὲὃοὐθέλωἐλεύθεροςὢντοῦτοπράσσωπεπραμένοςὢνσυμμαρτυρῶἐλεύθεροςὢνὅτικαλὸςὁνόμοςτὰγὰραὐτὰἐκείνῳβούλομαιτότεκαὶοὐχὶἃνῦνποιῶἪοὕτωςοὐγὰρὅπερἤθελονφησὶκαὶἔστεργοντυχὸνπρὸβραχέωςτοῦτονῦνπράσσωἀλλ'ὃἐμίσουνὥστεἐξὧνὃἐμίσουνποιῶκἂνποιῶὅμωςδιὰτοῦμισεῖνκαλῶςτὸννόμονλέγεινμαρτυρῶκαὶκαλὸνεἶναιπόθενδῆλονὅτιπεπραμένοςεἰμὶὑπὸτὴνἁμαρτίανἐκτοῦμὴεἰδέναιμεἃποιῶἐλεύθεροςγὰρκαὶἀκυρίευτοςὢνἀπ'αὐτῆςἐγίνωσκονὅμεδεῖκατεργάζεσθαικαὶὑπὸτοῦφυσικοῦκαὶὑπὸτοῦγραπτοῦδιδασκόμενοςνόμουἀλλ'ἑκὼναὐτῇὑποκατακλιθεὶςἐκυριεύθηνκαὶἐπράθηνκαὶδιὰτοῦτοοὐδεοἶδατὶκατεργάζομαι
οὐγὰρὁθέλωτοῦτοποιῶἂλλὁμισῶτοῦτοπράσσωοὐτοῦτολέγειὅτιβιάζεταιμεκαὶἄκονταἡἁμαρτίαἀλλὰτὸἀπατηλὸναὐτῆςδεῖξαιθέλεικαὶὅπωςἐκτοῦκαταγλυκαίνειντὴναἴσθησινσυναρπάζειὅτιπολλάκιςοὐκαταγινώσκωπράγματοςκαὶὁμισῶεἰςτοῦτοσυναρπάζομαι
εἰδὲὁοὐθέλωτοῦτοποιῶσύμφημιτῶινόμωιὅτικαλὸςνυνὶδὲοὐκέτιἐγὼκατεργάζομαιαὐτοἂλλἡοἰκοῦσαἐνἐμοιἁμαρτίαοὐμικρὸνἐγκώμιοντοῦνόμουλέγειαὐτογὰρτὸμὴθέλειντὴνἁμαρτίανπαρὰτῆςδιδαχῆςἔχωτοῦνόμουπωςοὖναἴτιοςὁδιδάξαςτὸκακὸναἴτιοςδὲὁοὕτωςχαῦνοςὡςδιὰτὸπρὸςκαιρὸνἡδὺτῆςἁμαρτίαςἐκεῖναπράττωνὧνκαὶαὐτὸςἐστικατήγοροςκαὶπρὶνπράξεικαὶμετὰτὸπρᾶξαι
οἶδαγὰρὅτιοὐκοἰκεῖνἐνἐμοικαίπωςἁμαρτίακατεργάζεταιαὐτοτὸἡδύμοιφησιτοῦπραγαματοςπροβάλλεταικαὶοὕτωςεξαπαταμεμὴἐμμένεινοἷςκέκρικακαὶβεβούλευμαι
τουτέστινἐντῆισαρκίμουἀγαθοντὴνἀπὸτῆςπραβασεωςεἰσοικισθεῖσανλέγειοὕτωςὁἐνἁγίοιςΜεθόδιοςἐντῶιπερὶτῆςἀναστάσεως
τὸγὰρθέλεινπαράκειταίμοιτὸδὲκατεργάζεσθαιτὸκαλὸνοὐχεὑρίσκωτὸθέλεινφησινἐστιμοιοὐποιῶδὲδιὰτὴντῆςἁμαρτίαςσυναρπαγὴνκαὶγάρμεσυναρπάζειἐφ'ὧιμὴπρᾶξαιτὰπαρ'ἐμοῦἐπαινούμεναἀλλὰτὰψεγόμενα
οὐγὰρὁθέλωποιῶἀγαθονἂλλὁοὐθέλωκακὸντοῦτοπράσσωδείκνυσιτοσαύτηντὴνἀπάτηντῆςἁμαρτίαςκαὶτὴνπείθωὅτίφησισπουδὴμοιπρᾶξαιμοιπρᾶξαιτιἀγαθονκαὶσπουδήμοιμὴπρᾶξαιπραξαι τι αγαθον και σπουδη μοι μη added by the same hand in the marginκακὸνκαὶὅμωςἔπεισινἡἐπιθυμίααἰχμαλωτίζουσάμεκαὶπείθουσατῶνδεδογμένωνὑπεριδεῖνκαὶἐσπουδασμένωνκαὶτὰαὐτῆςπρᾶξαι
εἰδὲὁοὐθέλωἐγὼτοῦτοποιῶοὐκέτιἐγὼκατεργάζομαιαὐτοσχεδὸνγὰρκαὶἀβουλήτωςπρὸςτὸκακὸνσυναρπάζομαιὡςείναιτὸπᾶντῶντὴνἁμαρτίανὑποτιθεμένωνδαιμόνωνμικρᾶςγὰρχώραςἐπιλαβόμενοιἐκτῆςἡμῶνῥαθυμίαςτὸὅλονἀνατρέπουσιν
ἂλλἡοἰκοῦσαἐνἐμοιἁμαρτίαἐπὶμὲντοῦἀγαθοῦοὐκεἶπενοἴκησινἐπὶδὲτῆςἁμαρτίαςεἶπενλοιπὸνγὰρἐκτοῦδιαμαρτάνεινεἰςἕξιντινατῆςἁμαρτίαςἤλθομεντὸγὰρἄγανἔθοςἴσαφύσεωςγίνεται
εὑρίσκωἄρατὸννόμοντῶιθέλοντιἀσαφὲςτὸεἰρημένονἐστιδὲἐπαινῶτὸννόμονφησινκατὰτὸσυνειδιὸςκαὶαὐτονδὲεὑρίσκωτὸννόμονἐμοιτῶιτὸκαλὸνποιεῖνπροηρημένῳπροτροπὴνπαρέχοντατιοὖνμετὰτοῦτοτὸκακὸνπράσσωφησιὅτιἐμοιτὸκακὸνπαράκειταιτουτέστινὅτιἐπιμελῶςἔγκειταιὥστεοὐδεβουλομένῳμοιτὸκαλὸνπρᾶξαιἱκανὸςἐστιὁνόμοςβοηθῆσαιπλὴνγὰρτοῦπροτρέψασθαιοὐδὲνἰσχύειτοιγαροῦνἀφετέοντὸννόμοντοῦτογὰρτὸκατασκευαζόμενοναὐτῶικαὶπροσελευστέοντῶιΧριστῶιὃςοὐπροτρέπεταιμόνονἀλλὰκαὶἀναιρεῖτὴνπρογενομένηνἁμαρτίανδιὰτοῦβαπτίσματοςκαὶμετὰτοῦτοσώζεικαὶβοήθει
εὑρίσκωἄρατὸννόμονἘξὧνεἶπονφησὶκαὶἐξὧνἐσκοπησατοῦτομοισυμπεραίνεταικαὶτοῦτοεὑρίσκωποῖοντὸεἶναιτὸννόμοννόμονμὲνεἰςτὸποιεῖντὸκαλὸντῷθέλοντιἐμοὶποιεῖντὸκαλὸνκαὶτοῦτομόνονχαριζόμενοντὸγὰρκακὸνεὑρίσκωὅτιὁμοίωςἐμοὶπαράκειταικαὶοὐδὲνἐβελτιώθηνἐκτοῦνόμουεἰμὴκαὶβλάβηνμᾶλλονἐδεξάμηνὅτιπαρακεῖσθαίμοικαὶοἷονἐγγίζεινμοιτὸκακὸνπαρέσχενἀφορμὴνὁνόμοςοὖννόμοςἐγένετονόμοςφησινἐγένετοφησιν added by the same hand in the marginμοιεἰςτὸκαλὸνἄλλοδὲοὐδὲνπόθενδῆλονὅτιτὸκακόνμοιὡσαύτωςπαράκειται
Ἢκαὶοὕτωςεὑρίσκωτὸννόμονκαλὸνἵναᾖτὸκαλὸνκαὶἐνὑπερβατῷκαὶἀπὸκοινοῦκείμενονεὑρίσκωφησὶτὸννόμονκαλὸνἐμοὶτῷθέλοντιποιεῖντὸκαλὸντὶοὖνοὐπράττειςαὐτοὅτιτὸκακόνμοιπαράκειταιὥστετὸκαλὸντοῦνόμουἐντῷμόνοννομοθετεῖνἀλλ'οὐχὶκαὶῥύεσθαιτοῦκακοῦκαὶσώζεινἰσχύειδιὸαφεκτέοναὐτοῦκαὶπροσιτέονΧριστῷἪμᾶλλονοὕτωςεὑρίσκωἄρατὸννόμοντοῦτ'ἔστικατενόησακαὶκατελαβόμηντὴνἰσχὺνκαὶτὴνφύσιντοῦνόμουἐξεῦροναὐτὸνἀκριβῶςὅτιοὐδένμοιβοηθῆσαιἴσχυσενπόθενδῆλονὅτιθέλοντίμοιποιεῖντὸκαλὸνοὐδὲνἐπικουρεῖἀλλ'ὁμοίωςτὸκακὸνπαράκειταιἄπρακτονμοιτὸθέλεινποιοῦνἐντούτῳοὖνεὗρονἀκριβῶςτὸννόμονὅσονἰσχύεικαὶτὶςἐστινἡφύσιςαὐτοῦἐντῷἐνἐμοὶτῷθέλοντιποιεῖντὸκαλὸνεὑρίσκεινὅτιτὸκακὸνπαράκειταικαὶοὐκἀπελήλαταιὑπ'αὐτοῦἐξἐμοῦκαὶεἴηἂνκαὶτὰἐφεξῆςῥηθησομεναΠαύλῳτῶνπροειρημένωνδύοδιαλήψεωνκατασκευαστικὰἑκατέραςἐγχωρούσηςδιανοίαςκαὶτὴνἀκολουθίανἀπαραποδιστονδιασωζούσηςἐκλάβοιςδιασωζούσης∆υνατὸνδὲκαὶοὕτωςἐγγύτεροντῆςλέξεωςἐκλαβεῖνεὑρίσκωἄρατῷθέλοντιἐμοὶποιεῖντὸκαλὸνκατὰτὸννόμονὅτιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειταικαὶγὰροἱκατὰτὸΕὐαγγέλιονθέλοντεςποιεῖντὸκαλὸνοὐχεὑρίσκουσινὅτιπαράκειταιαὐτοῖςτὸκακὸνδιὰγὰρτοῦβαπτίσματοςἐξώσθηκαὶἀπελήλαταιὥστεδεῖΧριστῷδιὰτοῦβαπτίσματοςπροσελθεῖνκαταλιπόνταςτὸννόμονἐκλάβοις∆υνατὸν δὲ καὶ οὕτως ἐγγύτερον τῆς λέξεως ἐκλαβεῖν· εὑρίσκω ἄρα τῷ θέλοντι ἐμοὶ ποιεῖν τὸ καλὸν κατὰ τὸν νομον, ὅτι ἐμοὶ τὸ κακὸν παράκειται· καὶ γὰρ οἱ κατὰ τὸ Εὐαγγέλιον θέλοντες ποιεῖν τὸ καλὸν οὐχ εὑρίσκουσιν, ὅτι παράκειται αὐτοῖς τὸ κακον. διὰ γὰρ τοῦ βαπτίσματος ἐξώσθη καὶ ἀπελήλαται, ὥστε δεῖ Χριστῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος προσελθεῖν καταλιποντας τὸν νομον added by the same hand in the marginsἘκλάβοιςδ'ἂνκαὶοὕτωςεὑρίσκωτὸννόμονοἷονσύμμαχονμᾶλλονδὲσυμφωνοῦντατῷθέλοντιἐμοὶτὸκαλὸνκαὶτὶςχρείασυμφωνίαςκαὶσυμμαχίαςπολλῆςφησὶδιότιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειταικαὶἀντιστρατεύεταικαὶπολεμεῖκαὶἑξῆςαὐτὸτοῦτοπλατύνεικαὶδιασαφεῖπῶςσυμφωνεῖὁνόμοςπῶςἐπιτίθεταιτὸκακὸνσυνήδομαιγὰρτῷνόμῳτοῦθεοῦὥστεκατὰτοῦτοσυμφωνεῖμοικαὶτρόποντινὰσυμμαχεῖεἰκαὶἀσθενῶςἔχειβοηθῆσαιἀντιστρατευομένουγὰρτοῦἑτέρουνόμουἤτοιτοῦτῆςἁμαρτίαςοὐχὑφίσταταικαὶἐπικουρεῖκαίτοιθέλοντιαὐτὸνκαὶἡδομένῳαὐτῷἀλλ'ἀφίσταταικαταλιμπάνωνκαὶμὴδυνάμενοςἑαυτῷἀρκέσαιαἰχμάλωτοςγίνομαιεἴηδ'ἂνεἰσυνταχθείηοὕτωτῶνεἰρημένωνσαφέστερονεὑρίσκωἄρατῷθέλοντιἐμοὶτὸκαλὸνἤτοιτὸννόμονὅτιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειται
ἐμοιποιεῖντὸκαλὸνὅτιἐμοιτὸκακὸνπαράκειταιοἷονπροτροπὴνκαὶσυβουλὴνπαρέχοντα
συνήδομαιγὰρτῶινόμωιτοῦθεοῦτέσσαρεςεἰσινἐνταῦθανόμοπερὶὧνδιαλαμβάνειεἰςμὲνὁνόμοςτοῦθεοῦπερὶοὐφησισυνήδομαιγὰρτῶνόμῳτοῦθεοῦδεύτεροςδὲὁἀντιστρατευομενοςτρίτοςπερὶοὐφησιτῶινόμωιτοῦνοόςμουτέταρτοςπερὶοὐλέγειτῶνόμῳτῆςἁμαρτίαςτῶιὄντιἐντοῖςμέλεσίμουτούτωνὁπρῶτοςτὸεὐαγγελικὸνἐστιπαίδευμαἔξωθηνδιὰτοῦκηρύγματοςεἰσιὸνκαὶῥυθμίζοντὴνψυχνὁδεύτεροςὁἀντιστρατευομενοςκαὶοὗτοςτῶνἔξωθενἐστινἐπεισιόντωνκατὰἐνέργειαντοῦπονηροῦκαὶτὴνψυχὴναἰχμαλωτίζωντρίτοςὅνφησινόμοννοὸςοὗτὸςἐστινὁτῆιφύσειἡμῶνἐγκατασπαρεὶςπαρὰτοῦδημιουργὸἐπὶτὰτῶιθεῶιφίλαπαροτρύνωνὁτέταρτοςὁτῆςἁμαρτίαςνόμοςοὗτὸςἐστινὁφιλαμαρτήμωνὃςδιὰτῆςπρὸςτὸκακὸνσυνηθείαςἐνεσκιρωσενἐνἡμῖντὰςἁμαρτίαςὅραοὖνπωςἐκδιαμέτρουἐναντίοιςπεριεστοιχίσμεθανόμοιςοἱμὲνγὰρδύοἔξωθενἡμῖνἐπεισρέουσινὁμὲνπρὸςἀγαθοεργίανπροκαλούμενοςτουτέστινὁεὐαγγελικὸςὁδὲπρὸςκακίανπαρακαλῶνὁἀντιστρατευομενοςτοῦπονεροῦνόμοςοἱδὲλοιποὶδύοἔνδονεἰσικαὶτὴνψυχὴνσυνέχουσὶνὁμὲντοῦνοὸςπαρὰτοῦδημιουργὸἡμῖνἐγκατεσπαρμένοςκαὶὁδηγῶνπρὸςτὰκρεῖττοναὁδὲτέταρτοςὁκαὶνόμοςτῆςἁμαρτίαςδιὰτὴνπρὸςτὸκακὸνἕξινἐνσκιρωθεὶςἐνἡμῖνδιὸπρόσχεςπρόσσχεςσ added by a later hand above the lineπωςἀκριβῶςεἶπενβλέπωδέφησιἕτεροννόμονἀντιστρατευομενοντῶινόμωιτοῦνοόςμουτοῦτωδὴτῶιἐμφύτῳπρὸτὰκαλὰκαὶαἰχμαλωτίζοντὰμὲνἐντῶινόμωιτῆςἁμαρτίαςτῶιὄντιἐντοῖςμέλεσίμουὡςεἰἔλεγενἔξωθενεἰσπνέωνσυγκινεῖκαὶἐρεθίζειπάντατὸνἐνἐμοιἀποκείμενονκονιορτὸνκαὶβόρβορονὃνἡπρὸςἁμαρτίανμοιἕξιςενεπιλωσεκαὶἐνέκαυσεν
συνήδομαιγὰρτῶινόμωιΤρεῖςεἰσινόμοὁγραπτοςὃννόμονλέγειθεοῦὁἔμφυτοςὃνλέγεινόμοννοὸςὁδιὰτῆςἁμαρτίαςἐντοῖςμέλεσινἡμῶνἰσχύσαςὃνκαὶἀντιστρατευομενονλέγεικαὶἐντοῖςμέλεσινἔχειντὴνἰσχὺντοῦἀντιστρατεύεσθαινόμονδὲτοῦτονὡςἰσχύοντακαὶἔχοντατοὺςπειθομένουςαὐτῷφησινεἶταοὗτοςὁνόμοςφησὶνὁἀπὸτῆςἁμαρτίαςἐντοῖςμέλεσινἐπεισελθὼνὁἀντιστρατευομενοςαἰχμαλωτίζειμεἀλλὰπῶςἐπειδὴγὰρἀντιστρατείανεἶπενἵναμὴνομίσῃςὅτιδικαίωςαἰχμαλωτίζεικαὶνόμῳπολέμουἐπάγεικαίφησιννόμῳἁμαρτίαςοὐδικαίωςφησὶνμὴγένοιτοποῖονγὰρδίκαιοντὸνἀλλοτριονδοῦλονκαὶποίημαὑφ'ἑαυτῇποιεῖνἀλλὰπῶςνόμῳἁμαρτίαςτοῦτ'ἔστικατὰτὸἰδίωματῆςἁμαρτίαςμεαἰχμαλωτίζεικατὰτὸοἰκεῖονἔθοςαὐτῆςἐξἀναισχυντίαςἐκπολλῆςἰταμοτητοςἐξἐπιβουλῆςἐξἐνέδραςοὐκἐκτοῦφανεροῦἀλλ'ἀπατῶσασυναρπάζουσαεἶταἵναμήτιςεἴπῃοὐκοῦντὸὅλονἐκείνηςἐστὶτὸαἰχμαλωτισθῆναίμεεἴπερκαὶαἰχμαλωτίζειμεκαὶτῷοἰκείῳἔθειμεαἰχμαλωτίζειἐνεδρεύουσακαὶκρυφίωςἐπιτεθεμένη)προστίθησινἐντοῖςμέλεσίνμουοἷονὅτιτὸἐγκαθιδρύσαιαὐτὴνἐντούτοιςἐμονἐστικαὶἑξῆς
κατὰτὸνἔσωἄνθρωπονβλέπωδὲἕτεροννόμονἐντοῖςμέλεσίμουἀντιστρατευομενοντῶινόμωιτοῦνοόςμουἔσωἄνθρωποντὸννοῦνἤτοιτὴνψυχὴνκαλεῖφησιοὖνὅτιοὐθέλειὁνοῦςπράττεινἅπερὁνόμοςλέγειἂλλἐναὐτῶιφησιτῶικαιρῶιτῆςἁμαρτίαςδιὰτῆςἁμαρτίαςσυναρπάζομαιταύτηνγάρφησιἕτεροννόμονδιὰτὸἴδιατινακαὶἔξωτοῦνόμουἐπιτάσσεινοὗτοςτοιγαροῦνὁνόμοςἤτοιἡἁμαρτίαἀπατᾷμεδιὰτῆςἐντοῖςμέλεσινἡμῶνκαὶἐνἡμῖναὐτοῖςἐγκειμένηςἐπιθυμίαςκαὶαἰχμαλωτίζειμετὴνγὰρἐνἡμῖνπρὸςτὸσυμφέρονἐνοῦσανἐπιθυμίανεἰςτὰἀσύμφορατρέψασαἡἁμαρτίαἡμῖναὐτοῖςχρῆταικαθ'ἡμῶνἐπιτειχίσμασι
καὶαἰχμαλωτίζοντάμεκαλῶςεἶπεναἰχμαλωτίζοντάμεμάχηςγὰρκινουμένηςμεταξὺτῆςἁμαρτίαςκαὶτῶντοῦνόμουἐπιταγμάτωνἤγουντοῦἀντιλέγοντοςλογισμοῦτῆιἁμαρτίαιἄπεισινικήσασαἡαμρτιααἰχμάλωτονλαβοῦσατὸνταλαίπωρονἄνθρωπον
τῶινόμωιτῆςἁμαρτίαςτῶιὄντινόμονἁμαρτίαςπεριφραστικῶςτὴνἁμαρτίανκαλεῖ
ἐντοῖςμέλεσίμουτῶιδιὰτῶνμελῶνμουφησιπολεμοῦντίμοιτοῦτοδὲοὐκατάγνωσιςτοῦσώματοςοὐγὰρεἰβασιλέωςοἰκίαντύραννοςκαταβάλῃἤδητῆςοἰκίαςἡαἰτία
ταλαίπωροςἐγὼἄνθρωπόςτιςμεῥύσεταιἐκτοῦσώματοςτοῦθανάτουτούτουτιςμεῥύσεταίφησινἐκτῶνσωματικῶνμουπράξεωντῶντὸννοητὸνεπαγοντῶνθάνατονἥτιςμεῥύσεταιἀπὸτοῦμὴσυναρπάζεσθαιὑποτῶνἐντῶσώματιἐπιθυμιῶναἱθάνατὸςεἰσινἡμῖντιςμεοὖνἄλλοςἡὁΧριστὸςτοῦτογὰρἠρέμαἐμφαίνειοὔτεγὰρὁνόμοςῥύεταιοὔτεἡἐμὴπροαίρεσιςσπουδάζουσα
εὐχαριστῶτῶιθεῶιδιὰἸησοῦΧριστοῦτοῦκυρίουἡμῶνὅτιαὐτόςμεφησινἐρρύσατοδιὰτοῦθανάτουτοῦυἱοῦαὐτοῦ
ἄραοὖναὐτοςἐγὼτῶιμὲννοῒδουλεύωὅσονφησινἧκενεἰςτὴνπροαίρεσιντὴνἐμὴνὁἔλεγενἄνωσυνήδομαιγὰρκατὰτὸνἔσωἄνθρωποντῶινόμωιτοῦθεοῦ
νόμωιθεοῦτῆιδὲσαρκὶνόμωιἁμαρτίαςἡγὰρἁμαρτίαδιὰτῆςσαρκὸςκαὶτῶναὐτῆςἐπιθυμιῶντὰἑαυτῆςἐνεργεῖ
οὐδὲνἄραἦννυνκατάκριμαὁμὲννόμοςοὕτωςφησιὁδέγεΧριστὸςοὐμόνοντῶνπρογενομένωνἀπήλλαξενἁμαρτιῶνἀλλὰκαὶπρὸςτὸμέλλονἀχειρώτουςἐποίησετοῦτογὰρδηλοῖτὸοὐδὲνἄρακατάκριμαοἷονοὐδεμίαδιὰἁμαρτίανκατάδικη
τοῖςἐνΧριστῶιἸησοῦμὴκατὰσάρκαπεριπατοῦσινἀλλὰκατὰπνεῦματιοὖνοὐδεμίακατάδικηοὐδὲἁμαρτίανυνἀσφαλίζεταιαὐτοοὐχίφησιἂλλἐκείνοιςὅσοιμὴἑκοντεςσαρκικὴνζῶσιζωὴνεἰγὰρμόνονπροέλοιντοπνευματικῶςζῆνοὐχἁμαρτήσονταιἐπὶδέγετοῦνόμουοὐδεὁβουλόμενοςζῆνὀρθῶςἴσχυενμηδενὸςβοηθοῦντοςμηδὲσυνεπισχουντοςἐνδὲΧριστῶιἸησοῦοἷοντοῖςοὖσινἐντῆιΧριστοῦπίστεικαὶἑλομένοιςπνευματικὴνζωήν
ὁγὰρνόμοςτοῦπνεύματοςτῆςζωῆςἐνΧριστῷἸησοῦἠλευθέρωσέμεἀπὸτοῦνόμουτῆςἁμαρτίαςκαὶτοῦθανάτουὥσπερνόμονἁμαρτίαςτὴνἁμαρτίανφησινοὕτωςκαὶνόμονπνεύματοςτὸπνεῦμαὅπερφησινἐστιζωῆςχορηγὸντοῦτοτοιγαροῦντὸπνεῦμαδιὰἸησοῦΧριστοῦαὐτοςγὰρἡμῖναἴτιοςτῆςδωρεᾶςτοῦπνεύματοςὁλύσαςτὴνἁμαρτίανκαὶἐπισπασάμενοςκαθὸἐστινἄνθρωποςτὸπνεῦμακαὶἡμῖνμεταδουςτοῦτοτοιγαροῦντὸπνεῦμαἠλευθέρωσέμεἀπὸτῆςἁμαρτίαςκαὶτοῦἐντεῦθενθανάτουὁδηγοῦνπρὸςτὰβελτίω
ὁγὰρνόμοςὁεὐαγγελικὸςοὗτοςγὰρκυρίωςνόμοςτοῦπνεύματος
τὸγὰρἀδύνατοντοῦνόμουἐνὧιἠσθένειδιὰτῆςσαρκὸςὁθεὸςτὸνἑαυτοῦὁρᾷςὅτιοὐτοῦνόμουκαταψηφίζεταιοὐγὰρεἶπετὸπονηρὸντοῦνόμουἐνὧιἐκακούργειἀλλὰτὸἀδύνατονκαὶἐνὧιἠσθένειὡςεἰεἶπενἤθελενσῶσαιἂλλοὐκἴσχυενἐπειδὴἠσθένειδιὰτῆςσαρκὸςτουτέστιτοῦφρονήματοςαὐτῆςοὐγὰρτὴνσάρκαδιαβάλλει
υἱονπέμψαςἄνωεἰπὼντὸπνεῦμαἠλευθερωκέναινυντὸνυἱονλέγεικοινῇγὰρεὐδοκίαιτῆςἁγίαςτριάδοςσεσώσμεθα
ἐνὁμοιώματισαρκὸςἁμαρτίαςτὸἐνὁμοιώματιοὐπρὸςτὸσαρκὸςὅραἀλλὰπρὸςτὸσαρκὸςἁμαρτίαςοὐγὰρἄλληνπαρὰτὴνἡμῶνἥνωσενἑαυτῷἄπαγεἂλλοὐχἁμαρτωλὴνὡςεἰεἶπενἐνὁμοιώματιἁμαρτωλῆςσαρκὸςἀναμάρτητονδὲὁἐνἁγίοιςΚύριλλοςἐνβιβλίῳἱτῆςκατὰἸουλιανοῦτὸσῶμάφησιΧριστοῦοὐκἦνἁμαρτίαςσῶμαἂλλὁμοίωμασαρκὸςἁμαρτίας
ἐνὁμοιώματισαρκὸςἁμαρτίαςφαίνεταιὁΚύριοςτὰμὲνφυσικὰπάθηπαραδεξάμενοςπρὸςβεβαίωσιντῆςἀληθινῆςκαὶοὐκατὰφαντασίανένανθρωπησεωςτὰδὲἀπὸκακίαςπάθηὅσατὸκαθαρὸντῆςζωῆςἡμῶνκαταῤῥυπαίνειὡςἀνάξιατῆςἀχράντουθεότητοςἀπωσάμενοςδιὰτοῦτοεἴρηταιἐνὁμοιώματιγεγενῆσθαιαὐτονσαρκὸςἁμαρτίαςὥστεσάρκαμὲντὴνἡμετέρανἔλαβεμετὰτῶνφυσικῶναὐτῆςπαθῶνἁμαρτίανδὲοὐκἐποίησεν
καὶπερὶἁμαρτίαςκατέκρινετὴνἁμαρτίανοὐχἁπλῶςφησιοὐδεἀνεξετάστωςκαθὸδὲδυνατὸςἐστικατέκρινετὴνἁμαρτίανἀλλὰπρῶτονδιελέγξαςτὰμεγιαταπταίουσανκαὶἁμαρτάνουσαν
καὶπερὶἁμαρτίαςΚαὶπερὶἁμαρτίαςδιχῶςἐστινἐκλαβεῖνἢστίζονταςἐνταῦθαἵναᾖἀπέστειλενὁθεὸςτὸνυἱὸνἐνὁμοιώματιτῆςἁμαρτησάσηςσαρκὸςκαὶπερὶἁμαρτίαςδὲτοῦτ'ἔστιἕνεκατῆςἁμαρτίαςτοῦἐξᾶραιαὐτὴνκαὶἐλευθερῶσαιἡμᾶςἀπὸταύτηςπῶςοὖνἐξῆρενκατακρίναςαὐτὴνοὐγὰρἁπλῶςκαὶἐξουσιαστικῶςἀλλ'ὑπὸδίκηνἀγαγὼναὐτὴνκαὶδείξαςἁλοῦσανπῶςοὖνἑάλωκαὶἥττηταιἐντῇσαρκὶαὐτοῦπροσιέναιγὰρβουληθεῖσακαὶμὴἰσχύσασαἑάλωκαὶἥττηταιἢκαὶοὕτωςἐκληπτέονἐνταῦθαστίζονταςἢσυνάπτονταςαὐτὸτοῖςἐφεξῆςἳνᾖκαὶπερὶἁμαρτίαςκατέκρινετὴνἁμαρτίαντοῦτ'ἔστινὡςὑπερβαλοντωςἁμαρτήσασανοἷονὡςδιὰτοῦἀγαθοῦτὸκακὸνἐπιτελέσασανὅπερἀνωτέρωἔλεγενκαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτίαπῶςδὲτοῦτογέγονενκαὶπῶςκατεκρίθηδιὰτῆςσαρκὸςαὐτοῦφησίν
ἐντῆισαρκίδιὰτῆςσαρκὸςαὐτοῦφησιτοῦτογὰρτὸθαυμαστὸνὅτιδιὰτῆςσαρκὸςτῆςπάλαιἔνοχοοὔσηςτῆιἁμαρτίαικατέκρινεναὐτήνπωςτῶφυλάξαιδηλάδηἀναμάρτητονταύτηιγὰρνικήσαςαὐτὴνκαὶἐκόλασενκόλασιςδὲἁμαρτίαςἡἀναίρεσιςαὐτῆςκαὶοὕτωπαραδοῦναιεἰςτὸνθεὸνἐπὶἀναιρέσειτῆςἁμαρτίας
ἵνατὸδικαίωματοῦνόμουπληρωθῇἐνἡμῖντοῖςμὴκατὰσάρκαπεριπατοῦσινἀλλὰκατὰπνεῦμαἵναμήτιςλέγηκαίτιπρὸςἡμᾶςτοῦτόφησιταῦταἐποίησενὁΧριστὸςἵναὁσκοπὸςτοῦνόμουτοῦτογὰρτὸδικαίωμαπληρωθῇἐνἡμῖντιςδὲὁσκοπὸςτοῦνόμουτὸμὴγενέσθαιἡμᾶςὑπευθύνουςτῆιἆραιπληρωθῇδὲἐνἡμῖντισιτοῖςμήφησιἐθέλουσισαρκικῶςζῆνἀλλὰπνευματικῶςἵναγὰρμὴεἴπῃςἐνίκησενὁΧριστὸςκαὶοὐκέτιχρείαζῆνἀσφαλῶςπροσέθηκετοῖςμὴκατὰσάρκαπεριπατοῦσινὡςεἰεἶπενκατώρθωταιμὲνἡμῖνὁσκοπὸςτοῦνόμουδιὰΧριστοῦπλὴνἀλλὰκαὶἡμῶνχρείαἐκεῖνοςμὲνγὰρἔδωκετὴννίκηνκαὶτὸνστέφανονἡμῶνδὲτὸδυνηθῆναικατασχεῖντὰδοθένταδιὰπολιτείαςχρηστῆςκαὶπίστεως
οἱγὰρκατὰσάρκαὄντεςτὰτῆςσαρκὸςφρονοῦσινοἱταῖςσαρκικαῖςφησιἐπιθυμίαιςἑαυτοὺςἐκδεδωκότεςταύταςδὴκαὶἐνσπουδῆιἔχουσιν
οἱδὲκατὰπνεῦματὰτοῦπνεύματοςτὸγὰρφρόνηματῆςσαρκὸςθάνατοςτὸδὲφρόνηματοῦπνεύματοςἀπὸκοινοῦτὸφρονυσιν
φρόνημασαρκὸςκαλεῖτὴνγεώδητῆςδιανοίαςὁρμὴνκαὶτὴνεἰςτὰςἀτόπουςπράξειςῥοπὴντοῦτοδὲοὐδιαβολὴτῆςσαρκὸςοὐγὰρεἶπενἡφύσιςἀλλὰτὸφρόνηματὸδυνάμενονκαὶὀρθωθῆναι
εἰπνευματικὸνοὐμένειἐνἡμῖνδιάνοια
ζωὴνκαὶεἰρήνητὸμὲνζωὴὡςπρὸςτὸεἰρημένονὅτιτὸφρόνηματῆςσαρκὸςθάνατοςτὸδὲεἰρήνηὡςπρὸςτὸἑξῆςδιότιτὸφρόνηματῆςσαρκὸςἔχθραεἰςθεόν
διότιτὸφρόνηματῆςσαρκὸςἔχθραεἰςθεὸντῶιγὰρνόμωιτοῦθεοῦφρόνημασαρκὸςοὐχἡσὰρξἀλλὰτὸπρὸςἀκρασίαναὐτῆςὅρμημαοὕτωςὁἐνἁγίοιςΜεθόδιοςἐντῶιπερὶἀναστάσεως
οὐχὑποτάσσεταιεἶπετὴναἰτίαντῆςἔχθραςδιὰτὸμὴεἴκειντῶιθείωινόμωι
τῶιγὰρνόμωιτοῦθεοῦΚαλῶςφησινὅτιτὸφρόνηματὸσαρκικὸντῷνόμῳτοῦθεοῦοὐχὑποτάσσεταιἐνὅσῳμὲνγὰρἔστιδηλονότιοὐχὑποτάσσεταιἐνὅσῳδὲπαρέλθῃκαὶἀπογένηταιτοῦἀνθρώπουοὐδ'ὅλωςἔστινὥστεοὐδ'οὕτωςὑποτάσσεταιπῶςγὰρἂντὸμὴὂνἢἀντισταίηἢὑποταγείητινὶοὐδ'ὅλωςἄραδύναταιὑποταγῆναιτῷνόμῳτοῦθεοῦτὶςοὖνὑποτάσσεταιὁἄνθρωποςὁἐνᾧτὸσαρκικὸνφρόνημαἀλλ'ἔτιμὲντοῦσαρκικοῦπαρόντοςφρονήματοςοὐδ'ἐκεῖνοςκαταβληθέντοςδὲδιὰμετανοίαςκαὶὑποχωρήσαντοςτότεἐκεῖνοςἀγαθοεργεῖκαὶὑποτάσσεταιτῷνόμῳτοῦθεοῦ
οὐδεγὰρδύναταιμὴθορυβηθῇςἀκούωντοῦτοοὐγὰρτοῦτολέγειὅτιὁσαρκικὸνφρόνημαἔχωνοὐδέποτεδύναταιθεῶιἀρέσαιἂλλἐνὧιἐπιμἐνειἐναὐτῶιοὐκἂνὑποταγείηθεῶιἐπείπωςμετανοήσαντεςπολλοὶἐσώθησανοὐγὰρεἶπεὅτιὁἔχωναὐτοἄνθρωποςοὐδύναταιθεῶιὑποταγῆναιἂλλαὐτοτὸφρόνημαὃεἰσιναἱπονηρᾶιπράξειςἃςκαὶκαταλιπεῖνἔξεστιν
οἱδὲἐνσαρκὶὄντεςθεῶιἀρέσαιοὐδύνανταιτινεςδὲοἱἐνσαρκὶὄντεςδηλάδηοἱτὸφρόνηματῆςσαρκὸςἔχοντεςἐκπαραλλήλουγὰρτὸαὐτοεἶπεν
ὑμεῖςδὲοὐκἐστεἐνσαρκὶἂλλἐνπνεύματιδιὰτὴνδοθεῖσάνφησιτοῦθεοῦχάρινοὐκἐστεἐνσαρκὶτουτέστινἐνσαρκικαῖςκαὶἁμαρτωλοῖςπράξεσινἂλλἐνπνευματικῶφρονήματι
εἴπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖνοὐκἐστιτὸεἴπερἐνταῦθαἀμφιβάλλοντοςἀλλὰπεπεισμένουἀντὶτοῦἐπειδήπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖνὡςκαὶἐκεῖἐπείπερδίκαιονπαρὰθεῶιἀποδοῦναιτοῖςθλίβουσινὑμᾶςθλῖψινκαὶγὰρκἀκεῖτὸεἴπερἐπειδήπερκεῖται
εἴπερπνεῦμαθεοῦὍραπῶςφησινεἴπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖνκαὶπάλινεἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖνἔνθαγὰρἓντῶντῆςἁγίαςτριάδοςοἰκήσειἐκεῖπάρεστινἡτριὰςεἶτάφησινἐπειδὴΧριστὸςἐνὑμῖνδηλονότιτὸμὲνσῶμανεκρὸνκατὰτὴνἁμαρτίαντοῦτογὰρδηλοῖτὸδι'ἁμαρτίανοὐγὰρἂνἐνῴκειΧριστὸςεἰμὴκατὰτὴνἁμαρτίαντὸσῶμανενέκρωτονεκρὸνοὖντὸσῶμακατὰτὴνἁμαρτίαντὸδὲπνεῦμα
εἰδέτιςπνεῦμαΧριστοῦοὐκἔχειοὗτοςοὐκἐστιναὐτοῦἵναμὴλυπήσηοὐκεἶπενεἰδὲοὐκἔχετεἀλλὰεἰτιςὡςἐπὶἄλλων
εἰδέτιςπνεῦμαΧριστοῦοὐκἔχειοὗτοςοὐκἐστιναὐτοῦπνεῦμαΧριστοῦεἶπεντὰχαρίσματατῆςκαινῆςδιαθήκης
εἰδέτιςπνεῦμαΧριστοῦοὐκἔχειοὗτοςοὐκἐστιναὐτοῦκοινὸνγὰρπατρὸςκαὶυἱοῦτὸπνεῦμα
εἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖνἔδειξενὡςοὐτῆςσαρκὸςκατηγορεῖἀλλὰτῆςἁμαρτίαςτῆιγὰρἁμαρτίαιπροσέταξετοῦτογενέσθαινεκρὸνἀντὶτοῦτὴνἁμαρτίανμὴἐνεργεῖνπνεῦμαδὲἐνταῦθατὴνψυχὴνπροσηγόρευσενὡςπνευματικὴνἤδηγεγενημένηνταύτῃμετιέναιτὴνδικαιοσύνηνκελεύειἧςκαρπὸςἀξιέραστοςἡζωή
εἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖντὸλυπηρονἐπὶἄλλοθεὶςκαὶἑνὸςεἰδέτιςφησιπνεῦμαθεοῦτὸποθητὸνεἶπενἐπὶαὐτῶνκαὶπληθυντικῶςεἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖν
τὸμὲνσῶμανεκρὸνδι'ἁμαρτίαντὸσῶμάφησινἔσταινεκρὸνὡςπρὸςτὴντῆςἁμαρτίαςἐνέργειαντοῦτογὰρτὸδιὰἁμαρτίαν
τὸδὲπνεῦμαζωὴδιὰδικαιοσύνηνεἰδὲτὸπνεῦματοῦἐγείραντοςἸησοῦνἐκνεκρῶνοἰκεῖἐνὑμῖνμὴφοβησθῇςφησιἀκούωννεκρὸνἔχειςγὰρκαὶζωὴντὸπνεῦμαεἰςδικαιοσύνηςἐνέργειανὥσπερδὲεἶπετὸμὲνσῶμανεκρὸνοὕτωςἦνἀκολουθονεἰπεῖντὸδὲπνεῦμαζωοποιὸνοποιον added in a later stage? originally ζωη?ἂλλεἶπεζωὴδεικνὺςοὐμόνονζῶντὸπνεῦμαἀλλὰκαὶζωοποιόν
ὁἐγείραςτὸνΧριστὸνἐκνεκρῶνζωοποιήσειεἰςτὸνπερὶἀναστάσεωςἦλθελόγονἐπεὶοὖνἐνταύτηιπάντεςμὲνἀνίστανταιἂλλοἱμὲνεἰςζωὴνοἱδὲεἰςτιμωρίανοὐκεἶπενἀναστήσειἀλλὰζωοποιήσειτουτέστινεἰςζωὴνκαὶδόξανἀναστήσει
καὶτὰθνητὰσώματαὑμῶνδιὰτὸἐνοικοῦναὐτοῦπνεῦμαἐνὑμῖντὴναἰτίανεἶπετῆςζωοποιήσεωςἐνοικοῦνδὲεἶπεντὴνδι'ὅλουμόνηνδηλῶν
ἄραοὖνἀδελφοὶὀφειλέταιἐσμενοὐτῆισαρκὶτοῦκατὰσάρκαζῆνεἰγὰρκατὰσάρκαζῆτεμέλλετεμετὰγὰρτὴντοσαύτηνχάρινχρεωστοῦμενκατὰτὸθέληματοῦθεοῦζῆνκαὶοὐκέτικατὰσάρκαεἶταἵναμὴνομισθῇτὰςἀναγκαίαςἀναιρεῖντοῦσώματοςὑπηρεσίαςοἷοντροφὴνἔνδυμαἐπάγειτοῦκατὰσάρκαζῆντουτέστινἐνἁμαρτίαιςκαὶεἰςτὸἐπιτρέπεινταῖςσαρκικαῖςἐπιθυμίαις
ἀποθνήσκεινεἰδὲπνεύματιτὸνἀθάνατονθάνατονἐντῆιγεέννηι
τὰςπράξειςτοῦσώματοςθανατοῦτεζήσεσθεεἶδεδιὰπνεύματοςἁγίουτὰςπράξειςτοῦσώματοςτουτέστιτὰςπονηρᾶςἀναιρεῖτεζήσεσθετὴνμακαρίανἐκείνηνζωήν
ὅσοιγὰρπνεύματιθεοῦἄγονταιοὗτοὶεἰσινυἱοίοὐκεἶπενὅσοιπνεῦμαθεοῦλάβωσινἂλλὅσοιπνεύματιἄγονταιτουτέστιπαντὸςτοῦβίουἡνίοχονκαὶἡγεμόναπροστήσονταιπάντεςμὲνγὰροἱβαπτιζόμενοιπνεῦμαἅγιονλαμβάνουσινἂλλοὐπάντεςαὐτῶιτὴνἡγεμονίανἐνδιδόασιν
θεοῦἰδοὺκαὶτὴνυἱοθεσίανεὐαγγελίζεται
οὐγὰρἐλάβετεπνεῦμαἐπειδὴυἱοθεσίαςἐμνήσθηἦσανδὲκαὶἸουδαῖοιτούτουἠξιωμένοιτοῦὀνόματοςὡςτὸυἱοςπρωτότοκοςμουἸσραὴλκαὶἐγὼεἶπαθεοὶἐστεκαὶυἱοὶὑψίστουπάντεςθέλειδεῖξαιπολλὴντὴντῶνυἱοθεσιῶνδιαφορὰνοὐγὰρἐλάβομενφησιπνεῦμαδουλείαςπάλινεἰςφόβονοὐχὥσπερφησιἸουδαῖοιπνευματικὸνἔλαβοννόμονὡςδοῦλοιεἰςφόβοντοῦτογὰρδηλοῖτὸπνεῦμαδουλείαςαὐτοὶγὰρδιὰτοῦἐνχερσὶτοῦπαρακειμένουφοβοῦὡςδοῦλοιἠναγκάζοντοτὰδέονταποιεῖνἡμεῖςδέφησιὡςυἱοὶδιὰτὴνἐνοὐρανοῖςἐλπίδατὰδέονταποιοῦμενοὐκοῦνἐκείνοιςμὲντοῖςενταξειδούλωνἐνφόβωιζῶσινἄχριςὀνόματοςκαὶτιμῆςἡυιοθησιαἡμῖνδὲκατὰἀλήθειαν
ἊλλἘλάβετεπνεῦμαπόθενδῆλονπατέρακαλοῦμεντὸνθεὸνφησὶνἐνᾧκράζομενἈββᾶὁπατὴρἐναὐτῷγὰρτῷτῆςυἱοθεσίαςπνεύματιτὴνφωνὴνταύτηνἠξιώμεθαπροσάπτειντῷθεῷκαὶπατέρακαλεῖναὐτονκαὶπόθενδῆλονὅτικαλῶςκαὶἀρεσκοντωςτῷθεῷταύτηναὐτῷἀναφέρομεντὴνφωνὴνὁυἱὸςἡμᾶςἐδίδαξενοὕτωλέγεινΠάτερἡμῶνὁἐντοῖςοὐρανοῖςκαὶἑξῆςαὐτὸςδὲἐπειδὴκοινὰοἶδετὰτῆςεἰςἡμᾶςοἰκονομίαςἔργατοῦΧριστοῦτὸπνεῦμάφησισυμμαρτυρεῖνΧριστοῦγὰρπαραδεδωκότοςταύτηντὴνεὐχὴνκαὶτὸπνεῦμαπαραδίδωσικαὶσυμμαρτυρεῖτῷἐνἡμῖνδοθέντιχαρίσματιδι'αὐτοῦτὶδὲσυμμαρτυρεῖὅτικαλῶςκαὶἀρεσκοντωςθεῷλέγομεναὐτὸνπατέραἡμῶνὅτιτέκνααὐτοῦἐσμενυἱοθετηθέντεςαὐτῷτῷβαπτίσματιεἰδὲτέκναφησὶκαὶκληρονόμοιοἱδέγεἸουδαῖοιεἰκαὶἐκαλοῦντοτέκναθεοῦἀλλὰπαμπολληκλήσεωςἑκατέραςκαὶυἱοθεσίαςἡδιαφορὰοἱμὲνγὰρτυπικῶςὠνομάζοντοὥσπερκαὶτἄλλααὐτοῖςεἰςτύπονἐτελεῖτοτῆςχάριτοςἡμεῖςδὲοὐτυπικῶςἀλλ'αὐτοτελῶςκαὶοἱμὲνεἰκαὶἐκαλοῦντουἱοὶἀλλ'οὐκἦναὐτοῖςδεδομένοντὸκαὶαὐτοὺςτὸνθεὸνκαλεῖνπατέραἡμῖνδὲκαὶτοῦτοκεχάρισταικαὶπολλὴἄλληδιαφορά
ὥσπερπάντατὰπαρ'αὐτοῖςτύποςἦντῶνἡμετέρωνοὕτωςἡγοῦμαικατὴνυἱοθεσίαν
δουλείαςπάλινεἰςφόβονἂλλἐλάβετεπνεῦματὸνπμευματικονφησινόμονοὐγὰρἔλαβονκαθολικῶςπνεῦμαἸουδαῖοι
υἱοθεσίαςκαίτοιἀκολουθονἦνεἰπεῖνἐλευθερίαςἂλλὅμωςτὸμεῖζονλέγει
ἐνὧικράζομενἀββᾶὁπατήρλέγομενγὰρπάτερἡμῶνὁἐντοῖςοὐρανοῖςτέθεικεδὲκαὶτὴνἑβραίωνλέξινἵνατὸγνήσιονδείξῃδιὰπάντων
αὐτοτὸπνεῦμασυμμαρτυρεῖτῶιπνεύματιἡμῶνὅτὶἐσμεντέκναθεοῦἐπειδὴκαὶἸουδαῖοιπατέραἐκάλουντὸνθεὸνθέλειδεῖξαιὅτιαὐτοῖςμὲνοὐκἐπετέτραπτοτοῦτοἡμῖνδὲναὶδῆλονἐκτοῦμαρτυροῦντοςπνεύματοςκαίφησιαὐτοτὸπνεῦματουτέστιναὐτοςὁπαράκλητοςσυμμαρτυρεῖτῶιπνεύματιἡμῶνὃἐστιτῶιδοθέντιἡμῖνπαρ'αὐτοῦχαρίσματιοὐγὰρμόνοντοῦχαρίσματοςἡτοιαύτηφωνὴἀλλὰκαὶτοῦδωρησαμένουἔνθαοὖντὸπνεῦμαμαρτυρεῖποίαἐστιἀμφισβήτησις
εἰδὲτέκνακαὶκληρονόμοιλοιπὸναὔξειτὴνἀξίανἑνὶγὰρτέκναμὴκληρονομοῦντα
κληρονόμοιμὲνθεοῦὁρᾷςὅτιάλληἐστινἡυἱοθεσίαἡμῶνπαρὰτὴντῶνἸουδαίωνἡμεῖςγὰρκαὶκληρονόμοιοἱδὲοὐχίφησιγὰρπερὶαὐτῶνκακοὺςκακῶςἀπολέσεικαὶτὸνἀμπελῶναἐκδώσειἄλλοιςκαὶπάλινπολλοίφησιἥξουσικαὶἀνακλιθήσονταιμετὰἈβραὰμοἱδὲυἱοὶτῆςβασιλείαςἐκβληθήσονται
συγκληρονόμοιδὲΧριστοῦπάλιναὔξειτὸἀξίωμακαὶφιλονεικεῖἐγγὺςἡμᾶςστῆσαιτοῦδεσπότου
εἴπερσυμπάσχομενἵνακαὶσυνδοξασθῶμενλογίζομαιγὰρὅτιοὐκἄξιατὰπαθήματαἵναμὴραθυμοτεροιτὸπᾶνχάριτοςείναιλογιζόμενοιγενώμεθαἀπαιτεῖκαὶτὰπαρ'ἡμῶνεἰγὰρἐντοῖςλυπηροῖςφησικοινωνήσομενκαὶἐντοῖςχρηστοῖς
τοῦνυνκαιροῦτὸπρόσκαιροντῶνπαθημάτωνδηλοῖδιὰτοῦνυνκαιροῦ
πρὸςτὴνμέλλουσανδόξανεἶταδείκνυσιτὸὅλονσχεδὸντῆςχάριτοςὃνδιὰτὸνικᾷνταῖςἀντιδόσεσιτὸνθεὸνκαὶὅτιοὐκἰσχύομενἄξιόντιτῆςἐκεῖἀντιδόσεωςπαθεῖνἡσυνεισενέγκαι
ἀποκαλυφθῆναιεἰςἡμᾶςκαλῶςτὸἀποκαλυφθῆναιἐστιγὰρκαίνυνἀλλὰκέκρυπται
ἡγὰρἀποκαραδοκίατῆςκτίσεωςτὴνἀποκάλυψιντῶνυἱῶντοῦθεοῦἀπεκδέχεταιὁλέγειτοιοῦτὸνἐστικαὶαὕτηφησιἡκτίσιςσφόδραπροσδοκᾷτὴνμέλλουσανἡμῶνδόξανδιάτιἄφθαρτοςφησιπλασθεῖσαδιὰτὰςτῶνἀνθρώπωνἁμαρτίαςφθαρτὴγέγονενἐπεὶκαὶἡμεῖςεξαφθαρτωνφθαρτὸγεγόναμενβούλεταιοὖνἡκτίσιςφησιτοὺςἀνθρώπουςτὴνἀφθαρσίανἀπολαβεῖνἔσταιδὲτοῦτοἐντῆιἀναστάσειἵνακαὶαὕτητὴνοἰκείανἀφθαρσίανἀπολάβῃτοῦγὰρἀνθρώπουδι'ὃνγέγονεφθαρτὴτὴνἀφθαρσίανἀπολαμβάνοντοςκαὶαὕτητὴνοἰκείανἀφθαρσίανσυναπολήψεταιπροσωποποιίαδὲἐστιτὸπᾶνἵνατετῶνἀγαθῶντὴνὑπερβολὴνδηλώσῃκαὶἵναδείξῃὅτιἡμεῖςμᾶλλονὀφείλομενσπουδάζειντῆςτοιαύτηςδόξηςκαὶἀφθαρσίαςἐπιτυχεῖνἤπερἡκτίσιςἐπεὶμὴνόμιζετὴνἄψυχονκαὶἀναίσθητονκτίσιντὰτοιαῦταπροσδοκᾶνἡαἰσθάνεσθαι
οἷονἐπιτεταμένηπροσδοκία
τὸτέλοςὅτανμέλλωσιδείκνυσθαιτινεςυἱοὶθεοῦκαίτινεςυἱοὶδιαβόλου
ὁΧριστὸςἐστινἡζωὴἡμῶνκαὶἡαναπαυσηςκαὶτῶφῶςτοῦκόσμου
καὶπάντωντῶνχριστοιανωνηλπις
τῆιγὰρματαιότητιἡκτίσιςὑπετάγηοἷοντῆιφθορὰτοῦτογὰρκατεκρίθηδιὰτὰςἡμῶνἁμαρτίας
οὐχἑκοῦσαἀλλὰδιὰτὸνὑποτάξαντατῆςτοῦΧριστοῦδυνάμεωςφησιτοῦτοτὸἔργοντὸκαὶἄκουσανὑποτάξαι
ἐπ'ἐλπίδιὅτικαὶαυτὴἡκτίσιςἐλευθερωθήσεταιἀπὸτῆςδουλείαςτῆςφθορᾶςκαὶαυτὴγάρφησιτὴνἀπαλλαγὴνἐλπίζειἐπ'ἐλπίδιοὖνἀπαλλαγῆςὑπετάγηλοιπὸνἑαυτὸνἐφερμηνεύειπωςἐπ'ἐλπίδιὅτικαὶαυτὴἡκτίσιςἐλευθερωθήσεται
εἰςτὴνἐλευθερίαντῆςδόξηςτῶντέκνωντοῦθεοῦεἰςτὴνἐλευθερίανοἷονδιὰτὴνἐλευθερίαντῆςδόξηςτουτέστιδι'ἡμᾶςἔσταικαὶἡκτίσιςἄφθαρτοςὥσπερκαὶδι'ἡμᾶςγέγονεφθαρτή
ἡτὸεἰςτὴνἐλευθερίανδηλοῖτουτέστινεἰςτὴναὐτὴνεἰςἦνκαὶἡμεῖςἐλευθερίαντῆςφθορᾶςἐλεύσεταιοἷονἐκφθαρτῆςἄφθαρτοςἔσται
οἴδαμενγὰρὅτιπᾶσαἡκτίσιςστενάζειφησιἡκτίσιςβουλουμένητὴνφθορὰνἀποθέσθαιλοιπὸνεἰδὲἡκτίσιςπολλῷμᾶλλονἡμεῖςτοῦτοἐθέλεινὀφείλομενκαὶμὴτοῖςὧδεκεχηνέναιοἱκαὶλόγῳτετιμημένοικαὶυἱοθεσίανπροσδοκῶντες
συστενάζεικαὶσυνωδίνειἄχριτοῦνυνἐπειδὴκαὶοἱτὴνἀπαρχὴντοῦπνεύματοςἔχοντεςκαὶἡμεῖςαὐτοὶστενάζομενδιὰτοῦτοσυνωδίνει
οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶαὐτοὶτὴνἀπαρχὴντοῦπνεύματοςἔχοντεςκαὶἡμεῖςαὐτοὶἐνἑαυτοῖςοὐμόνονφησιἡκτίσιςστενάζειἀλλὰκαὶοἱἀρχήντιναμικρὰνκαὶγεῦσιντοῦπνεύματοςλαβόντεςσπεύδουσιπρὸςτὰἐκεῖμεταβῆναιεἰγὰρἡἀπαρχὴτοῦπνεύματοςτοιαύτηώστεποιεῖνθαυματουργίαςἐκτῆςσκιᾶςτιτὸτέλειον
στενάζομενἵναμήτιςεἴπῃσὺεἶπαςθεοὶἐσμενκαὶποίανἄλληνπροσδοκῶμενυιοθησιανφησιτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςτουτέστιτὴνἀφθαρσίαντότεγὰρβεβαίαἡυἱοθεσίακαὶτότεἥξειτὰαὐτῆςἀποτελέσματανυνγὰροὔτεἡδόξαδήληἀλλὰκαὶπροσδοκίαἐκπτωσεωςδιὰβίουκατεγνωσμένου
καίτινοςἕνεκεντὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςεἶπεντὴναμφθαρσιαν
ἵναμήτιςεἴπῃσὺεἶπαςθεοὶἐσμενκαὶποίανἄλληνπροσδοκῶμενυιοθησιανφησιτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματος
υἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςἡμῶνεἶταἵναμὴνομισθῇτὰπαρόνταδιαβάλλεινκαὶδῷλαβὴντοῖςαἱρετικοῖςφησινοὐδετὰπαρόντακακὰἀλλὰτὰπροσδοκώμεναβελτίωἃἐστινυἱοθεσία
τότεγὰρτὰτῆςυἱοθεσίαςἀποτελέσματα
Υἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιποίαντὶγὰροὐκἐλάβομενταύτηνδιὰτοῦβαπτίσματοςοὐχὶδὲκαὶαὐτὸςπρὸμικροῦἔφηςὅτιπνεῦμαυἱοθεσίαςἐλάβετεναὶφησὶνποίανοὖνἐκδεχομεθατὴνφανερουμένηνφησὶκατὰτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςἄλληνπαρὰτὴνεἰρημένηνμὴγένοιτοἀλλ'αὐτὴνἐκείνηντελειότερὸνφανερουμένηνκαὶδιὰπείραςαὐτῆςἐπιγινωσκομένηνμετὰγὰρτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςτότεἡτῶνἀγαθῶνἀπολαυσιςτότεαὐτοῦτοῦσώματοςἡἀνάστασιςκαὶἀφθαρσίατότεἡτῆςτῶνοὐρανῶνβασιλείαςκληρονομίατότεπάντατὰτῆςυἱοθεσίαςγνωρίσματακαὶἀποτελέσματακαὶνῦνγὰρἐπ'ἐλπίδιτούτωνἐλάβομεντὴνυἱοθεσίαναὐτὸςδὲἐμφαντικώτερονεἶπενἐσώθημενδηλῶνὡςἀπὸκλύδωνοςκαὶταραχῆςμεγάληςτῆςκατὰτὴνἁμαρτίανυἱοθετηθέντεςἐσώθημενπῶςοὖνἠλπίσαμενταῦταμὴτούτωνπαραγεγονότωνἤδημηδ'ὑπ'ὄψινἡμῶνπεσόντωνμηδ'ὑπὸπεῖρανκαλῶςφησικαὶεὐλογωςεἰγὰρὑπ'ὄψινἡμῶνκαὶὑπὸπεῖρανἤδητὰἐλπιζομεναἐγεγονειοὐκἂνἦνἐλπιζομεναὃγάρτιςκατέχειπῶςοἷοντὲἐστινἐλπίζεινοὐκοῦνκατὰφύσιντῆςἐλπίδοςἴδιοντοῦτοτὸπερὶτῶνμελλόντωναὐτὴνκαὶμήπωπαρόντωνεἶναιὥστεκαὶἡμᾶςἃοὐβλέπομενἐκεῖναδεῖἐλπίζεινεἰδὲἃοὐβλέπομενὥσπερδεῖἐκεῖνακαὶἐλπίζομενὑπομένεινχρὴκαὶἀποδέχεσθαιτὰπροσδοκηθέντακαὶμὴἀθροονἐπιζητεῖναὐτὰπαραγενέσθαιμάλιστατοῦπνεύματοςδιὰτῶνἐνταῦθαχαρισμάτωνκαὶεὐεργεσιῶνπιστουμένουτὰἐκεῖθενκαὶτὴνἀσθένειαντῶνλογισμῶνσυνατιλαμβανουλογισμῶνἡμῶνσυναντιλαμβανουημων added by the same hand in the marginκαὶθεραπεύοντοςπόσαγὰρεὐεργετεῖἐναὐταῖςἡμῶνταῖςεὐχαῖςἵνανῦντὰἄλλαἐάσωδιδάσκονὅπωςχρὴεὔχεσθαιἐρευνῶντὰςκαρδίαςκαὶἁπλῶςπάνταεἰςἀγαθὸνσυνεργοῦνἌλλωςυἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιδιὰτὶἀπεκδέχῃὅτιτῇἀπεκδοχῇκαὶἐλπίδιἐσώθημενπῶςοὖνοὐχρὴἀπεκδέχεσθαικαὶἐλπίζεινἔτιεἰδὲδεῖἐλπίζεινδεῖπάντωςὑπομένεινκαὶδι'ὑπομονῆςτὰἐλπιζομενααπἐκδέχεσθαιἔχομενδὲπρὸςτούτοιςκαὶτὰπνευματικὰχαρίσματασυναντιλαμβάνονταταῖςἀσθενείαιςἡμῶνκαὶμὴἐῶνταἡμᾶςπρὸςτὰςἐλπίδαςὀκλάσαιὅτιδὲτὸπνευματικὸνχάρισμασυναντιλαμβάνεταιταῖςἀσθενείαιςἡμῶναὐτίκαδῆλονκαὶἀπὸτοῦπνευματικοῦχαρίσματοςτοῦπερὶτὰςεὐχὰςχορηγηθέντοςἡμῖντὸπνεῦμαγὰρἐνταῦθατρὶςὀνομάσαςτὸπνευματικὸνἐδήλωσεχάρισμαἐρευνῶνδὲτὰςκαρδίαςαὐτὸτὸπανάγιονπνεῦματὸἐκπατρὸςπροερχόμενον
τῆιγὰρἐλπίδιἐσώθημενἐλπὶςδὲβλεπομένηοὐκἐστινἐλπὶςὁγὰρβλέπειτιςτικαὶἐλπίζειὡςεἰἔλεγενπάνταλαβόντεςπαρὰθεοῦἡμεῖςπίστιναὐτωπροσηγάγομενἧςμέγαμέροςἡτῶνἐκεῖσεἐλπὶςμὴτοιγαροῦνζητεῖπάντασοιἐνταῦθαπαρεῖναιτὰἀγαθὰἀλλάτινακαὶτῆἐλπίδιταμίευσαιεἰδὲπάνταπαρεῖναιθέλειςοὐκέτιἐλπίζειςἐλπὶςγὰρβλεπωμενηοὐκἐστινἐλπίς
εἰδὲὁοὐβλέπομενἐλπίζομενδι'ὑπομονῆςαπεκδοχημεθαεἰδέφησιτὰμὴὁρώμεναἐλπίζομενἐνὑπομονῆιἕξομεντὴντούτωνπροσδοκίανἡδὲὑπομονὴὅτιμέροςμέγιστονἀρετῆςπαντίπουδῆλονώστεἡἐλπὶςκαὶπίστεὼςἐστικαὶὑπομονῆςποιητικηι
ὡσαύτωςδὲκαὶτὸπνεῦμαφροντίσεισουεἰδὲἀμελεῖςἀμεληθήσῃ
ωσαύτοςδὲκαὶτὸπνεῦμασυναντιλαμβάνεταιταῖςἀσθενείαιςἡμῶνκαὶμὴνόμιζέφησινκάμνεινὑπομένωνοὐγὰρεασεισετὸπνεῦμακάμνεινἂλλἀντιλήψεταισουπρὸςτοῦτοἀσθενεῖςγὰρἐσμενκαὶοὐδεὑπομονὴνκατορθῶσαιἰσχύομενδίχατῆςτοῦπνεύματοςβοηθείας
τὸγάρτιπροσευξόμεθακαίτιλέγωφησιὅτιπρὸςκατόρθωσινὑπομονῆςδεόμεθαἀντιλήψεωςπαρὰτοῦἁγίουπνεύματοςκαὶἐντοῖςδοκοῦσιφησιεὐχερέσινοἷονἐντῆιεὐχὴἐστινγὰρὅτεἀσύμφορααἰτοῦμεν
καθὸδεῖοὐκοἴδαμενκαὶἑαυτὸνἔμιξενἵναμὴεὑρέθηἐπαχθής
ἂλλαὐτοτὸπνεῦμαὑπερεντυγχάνειὑπὲρἡμῶνστεναγμοῖςἀλαλήτοιςτὸπαλαιὸνχαρίσματαδιαφορὰπολλοὶἐλάμβανονπροφητειῶνἑρμηνειῶνγλωσσῶνἅπερπάνταπνεύματαἐκάλουνκαὶεὐχῆςδὲχάρισμαἐλάμβανοντινεςἐπειδὴγὰρἀγνοοῦντὸπλῆθοςτὸσυμφέρονἤιτειπολλάκιςἀσύμφοραἐλάμβανοντινεςχάρισμαεὐχῆςκαὶὑπὲρπαντὸςτοῦλαοῦηὔχοντοὅπερκαὶαὐτοπνεῦμαἐλέγετοτοῦτοοὖνλέγειὅτικαὶαὕτηἡχάριςτῆςεὐχῆςὑπὲρἡμῶντῶιθεῶιἐντυγχάνειμεγίστοιςστεναγμοῖςτοῦτοδὲεἶπενσυστῆσαιβουλόμενοςὅτιἀγνοοῦμενκαθὸδεῖπροσεύξασθαιεἰγὰρμὴτοῦτόφησιἦντιςχρείαλαβεῖντιναςχάρισμαεἰςτὸεὔχεσθαιὑπὲρτοῦλαοῦ
ἂλλαὐτοτὸπνεῦμαὑπὲρἐντυγχάνειὑπὲρἡμῶνστεναγμοῖςἀλαλήτοιςτοῦτόνυνὁδιάκονοςπληροῖλιτανεύων
ὑπὲρἐντυγχάνειΟὐκεἶπενἐντυγχάνειἀλλ'ὑπερεντυγχάνειτὴνσύντονονκαὶκατἐσπουδασμένηνδηλῶνἔντευξινκαὶὅτικαὶἀνύσειὑπὲρὧνὑπερεντυγχάνει
ὁδὲἐρευνῶντὰςκαρδίαςοἶδετιτὸφρόνημααὐτοςὁπαράκλητοςὁτὰςκαρδίαςτῶνπνευματικῶνἀνθρώπωνἐρευνῶντῶντὴνχάρινδηλάδηκαὶτὸπνεῦματοῦεὔχεσθαιλαβόντων
τοῦπνεύματοςτῶνπνευματικῶνἀνθρώπωντῶντὸεἰρημένοντῆςεὐχῆςλαβόντωνπνεῦμακαὶχάρισμα
ὅτικατὰθεὸνἐντυγχάνειοὐκαγνουνταφησιδιδάσκουσινοἱπνευματικοὶτὸνθεὸνἂλλοἶδενὁπαράκλητοςὅτικατὰθεὸνἐντυγχάνειοὐκατάτιναβλαβερὰνἐπιθυμίανἀλλὰκατὰθεὸνὃἐστικατὰτὴνβούλησιντοῦθεοῦ
ὑπὲρἁγίωντῶνδιὰτῆςεὐχῆςἁγιαζομένων
ὑπὲρἁγίωνἢὅτιὑπὲρκαθαρῶνκαὶθεαρέστωνἔργωντὰςαἰτήσειςποιεῖταιἢὑπὲρἀνθρώπωντὸνἁγιασμὸνἐπιποθούντων
οἴδαμενδὲὅτιτοῖςἀγαπῶσιτὸνθεόνοὕτωφησιδιὰτὴνἐντῶιεὔξασθαιἄγνοιανβοηθούμεθαὑποτοῦπνεύματοςὅτικαὶτὰκακὰεἰςἀγαθὰἡμῖνπεριτρέπει
πάντασυνεργεῖεἰςἀγαθονπάνταφησικαὶτὰκακὰκαὶγὰρταῦταπεριστρέφειὁθεὸςεἰςἀγαθονεἰςγὰρεὐδοκίμησιντῶνπασχόντωνπεριστρέφεταιμεῖζονδὲτὸεἰςἀγαθονπεριστρέφεσθαιτοῦμὴπαντελῶςἐπελθεῖν
τοῖςκατὰπρόθεσινκλητοῖςοὖσινἐπειδὴἀπίθανονείναιἐδοκειτὸπεριστρέφεσθαιτὰκακὰεἰςἀγαθὰπροσθεὶςτὴντοῦθεοῦκλῆσινἐπιστώσατοτὸεἰρημένεονοὐγὰρτοῖςτυχοῦσιφησιτοῦτοσυμβαίνειἀλλὰτοῖςὑποθεοῦκληθεῖσινεἶταμὴνομισθῇμονομερῶςὁθεὸςἐνίουςκαλέσαςφησιτοῖςκατὰπρόθεσινδεικνὺςὅτιπάντεςμὲνἐκλήθημενἐκεῖνοιδὲὑπήκουσανδιὸκαὶβοηθοῦνταιοἱκατὰοἰκείανπρόθεσινγενόμενοικλητοί
ὅτιοὓςπροέγνωἀπὸκοινοῦκατὰπρόθεσινκλητοὺςὄντας
καὶπροώρισεσυμμόρφουςτῆςεἰκόνοςτοῦυἱοῦαὐτοῦεἰςτὸείναιαὐτονπρωτότοκονὅπερἐστιφησινὁυἱοςτοῦθεοῦκατὰφύσινἐντῆιἐνανθρωπήσειδῆλονδὲὡςἅγιοςκαὶἀναμάρτητοςτοῦτοκαὶαὐτοὶγεγόνασικατὰχάρινσυμμόρφουςγὰρτοὺςἰσομόρφουςεἰκοναδὲτοῦυἱοῦτὴνοἰκονομίανκαλεῖκαὶτὸἐντεῦθεναὐτοῦσῶμακατὰγὰρτὴνοἰκονομίανσύμμορφοικαὶἀδελφοὶαὐτοῦοἱἄνθρωποικατὰδὲτὴνθεότηταμονογενὴςἐστιν
καὶπροώρισεσυμμόρφουςτῆςεἰκόνοςτοῦυἱοῦαὐτοῦεἰςτὸείναιαὐτονπρωτότοκονεἰκὼντοῦθεοῦτιςἂννοοῖτοσαφηνιεῖλέγωναὐτὸςὭσπεργὰρἐφορέσαμεντὴνεἰκονατοῦχοϊκοῦφορέσομενκαὶτὴνεἰκονατοῦἐπουρανίουτουτέστιτὴνἐνἁγιασμῷζωὴντὴνπρὸςπᾶνοτιουνἀμώμητονπολιτείανὥσπεργὰρεἰκονατοῦχοικοῦτουτέστινἈδὰμτὴνἐνπαρακοῇτεκαὶἁμαρτίαιςζωὴνεἶναὶφαμὲνοὕτωκαὶεἰκονατοῦἐπουρανίουτουτέστιΧριστοῦτὸνἁγιασμὸνκαὶτὴνδικαίοσυνηντὴνὑπακοήν
ἐνπολλοῖςἀδελφοῖςδιὰπάντωντὴνσυγγένειανἡμῶντὴνπρὸςτὸνΧριστὸνσημᾶναιθέλεισυγγένειανδὲτὴνἐντῆιοἰκονομίατῆςσαρκὸςαὐτοῦ
οὓςδὲπροώρισεπανταχοῦτὸκατὰπρόθεσινκλητοὺςὄνταςσυνυπάκουεἐπεὶἄτοπονἅπανταεἰὁθεόςτιναςμὲνευεποιησετιναςδὲοὐτὸδὲκατὰπρόθεσινσυνυπακούομενοναὐτῶνποιεῖτὸκατόρθωμακαὶπροσωποληψίαςἀπαλλάττειτὸνθεόν
τούτουςκαὶἐκάλεσεκαὶοὓςἐκάλεσετούτουςκαὶἐδικαίωσενοὓςδὲἐδικαίωσεδιὰτῆςτοῦλουτροῦπαλιγγενεσίας
τούτουςκαὶἐδοξασεδιὰτῶνχαρισμάτωνδιὰτῆςυἱοθεσίας
τοῖςκατὰπρόθεσιντοῖςκατὰγνώμηνκατὰπροαίρεσιναξοωθεισιτῆςκλήσεως
τιοὖνἐροῦμενπρὸςταῦταὡςεἰἔλεγεντούτωνοὕτωςὄντωνμηδεὶςλοιπὸνπερὶτῶνὧδεπειρασμῶνἡκινδύνωνλογοποιεσθωτιγὰρἑνὶεἰπεῖνπρὸςτὴντοσαύτηνἀγαθότητατοῦθεοῦ
Τὶοὖνἐροῦμενπρὸςποῖαὅτιπροώρισενὅτιἐκάλεσενὅτιἐδικαίωσενὅτιἐδοξασενπρὸςτοσαύτηνἀφθονίανεὐεργεσιῶντὶἐροῦμενοὐδὲεὐχαρίστωνφησὶλόγωνευποροῦμενμὴτίγεἔργωνἀμοιβὴντοσαύτηἐστὶνἄφατοςαὐτοῦἡπερὶἡμᾶςχάριςεἶταὥσπερπόρισμαλαβὼνἐντεῦθένφησινεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντὶςκαθ'ἡμῶνοὐδεὶςκἂνγάρτινεςβλάπτεινἐπιχειρήσωσινοὐβλάψουσινἀλλ'ὠφελήσουσινπόθενδὲδῆλονὅτιὑπὲρἡμῶνὁθεὸςἔκτετῶνπροειρημένωνκαὶτὸμέγιστονκαὶπᾶσανἐκπλῆττονδιάνοιανὅτιὑπὲρἡμῶντοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοεἰοὖνὁθεὸςὑπὲρἡμῶνδηλονότιπάνταεἰςσυμφέρονμεταστήσεικαὶτὰδοκοῦνταλυπηρὰχαρᾶςπρόξεναπαρασκευάσειὥσπερκαπιτῶνἀποστολωναὐτῶνκαὶμαρτύρωντὰςθλίψειςκαὶτοὺςδιωγμοὺςκαὶτοὺςθανάτουςὑποθεσινβραβείωνκαὶστεφάνωνἐποιήσατοκαὶπρόξενατῆςβασιλείαςτῶνοὐρανῶνοὕτωςοὖνἂνἡμεῖςμόνονμὴἐκλυθῶμενοὐδεὶςἰσχύεικαθ'ἡμῶντέθεικεδὲτὸὅςγετοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοκαὶἑξῆςτήντεκηδεμονίαντὴνἄφατονὡςἔφημεντοῦθεοῦπερὶἡμᾶςἐνδεικνύμενοςκαὶἅμαεἴτιδυσχερὲςὑποτινωνπάσχομενὑπομένεινκαὶκαρτερεῖνδιὰτοῦπαραδείγματοςπαραινῶνοὐμόνονδὲἀλλὰκαὶἀνακτώμενοςκαὶπαρηγορῶνεἰγὰρὁυἱὸςὑπὲρσοῦτοσαῦταἔπαθεντίσεχρὴπαθεῖνὑπὲραὐτοῦκαὶεἰἐκεῖνοςτοσαῦταπαθὼντῆςπατρικῆςδόξηςκαὶθεότητοςοὐθέντικαθυφειμένονἐδέξατομηδὲσὺὀλιγωρήσῃςπάσχωνταῦταπάντωςγὰρτῶνἐπηγγελμένωνκαὶμετὰτὰπάθηκαὶμετὰτὸνθάνατονἀξιωθήσῃτὸδὲπῶςοὐχὶκαὶσὺναὐτῷχαρίσεταιτὸἀπροφάσιστονκαὶἀπαραίτητονθέλωνπαραστῆσαιτῆςδωρεᾶςσὺναὐτῷτὰπάνταἡμῖνχαρίσεταιφησὶνἐρεῖςφησὶνὅτιμήποτεἡμῶνἐπιλήσεταιοὐκοῦνκαὶτοῦυἱοῦσὺναὐτῷγὰρτὰπάνταἡμῖνχαρίζεταιὥστεπάντωςκαὶἀπροφασίστωςτευξόμεθαὧνἐπηγγέλμεθαεἰπὼνδὲτοὺςπειρασμοὺςτοὺςδιὰθλίψεωνκαὶβασάνωνἐντῷεἰπεῖντὶςκαθ'ἡμῶννῦνἕτερονεἶδοςπειρασμῶνλέγειτοὺςὀνειδισμοὺςτὰςμέμψειςτὰςλοιδορίαςτὰςδιαβολὰςἃςκατέχεονοἱἄπιστοιτῶνπιστῶνκαὶτοῦτοδηλοῖδιὰτοῦλέγειντὶςἐγκαλέσεικατὰἐκλεκτῶνθεοῦκαὶἀποδείκνυσικἀνταῦθαὥσπερκαὶἐπὶτῶνπροειρημένωνὅτιθεοῦδικαιοῦντοςεἰςμάτηνγλωσσαλγοῦσινοἱαἰτιώμενοικαὶκατακρίνοντες
εἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντιςκαθ'ἡμῶνἵναγὰρμὴλέγωσινὅτιβασιλεῖςκαθ'ἡμῶνκαὶδῆμοκαὶἡγεμόνεςπάντεςγὰρἐπεβούλευοντοῖςπιστοῖςφησινὅτιἰσχύειθεὸςτὰςκαθ'ἡμῶνἐπιβουλὰςἀφορμὴνστεφάνωνποιήσασθαιοὐδεὶςοὖνὁκαθ'ἡμῶν
ὅςγετοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοἂλλὑπὲρἡμῶνπάντωνπαρεδοκεναὐτονπωςοὖνφησινἡμᾶςπροήσεταιὁθεὸςὃςοὐμόνονσυμμόρφουςτοῦυἱοῦαὐτοῦἐποίησενἀλλὰκαὶἐδικαίωσεκαὶἐδοξασεκαὶοὐτοῦτομόνονἀλλὰκαὶτὸνυἱονἔδωκενὑπὲρἡμῶνπάντωνφησικαὶἁμαρτωλῶνκαὶτελωνῶνκαὶπορνῶν
πωςοὐχὶκαὶσὺναὐτῶιτὰπάνταἡμῖνχαρίσεταιεἰτὸνυἱόνφησινἔδωκενεἰςθάνατόντιδεῖφησιπερὶτῶνἄλλωνἀμφιβάλλεινὁγὰρτὸμέγαδοὺςκαὶτὸἔλαττονδώσει
τιςἐγκαλέσεικατὰἐκλεκτῶνθεοῦπολλοὶἀσεβεῖςἐμέμφοντοτοὺςπιστεύσανταςφησινοὖντιςἱκανὸςἐγκαλέσαιημεμψασθαιτοῖςὑποθεοῦἐκλεχθεῖσικαὶὅραοὐκεἶπεδούλοιςθεοῦἡπιστοῖςἀλλὰἐκλεκτοῖςἐπαίρωντὸἀξίωμα
θεὸςὁδικαίωνοὐκεἶπενὁἀφεὶςἁμαρτίαςἀλλὰτὸμεῖζονὁδικαίων
τιςὁκατάκρινωνὅτανγὰρθεὸςψήφῳτινιοἰκεῖαδικαιώσῃτιςἐστινὁκατακρίνωντιδὲκαὶκατακρίνωνὠφελεῖτὸδὲκατακρίνωνὡςἐπὶἁμαρτήμασι
Χριστόςκατὰἐρώτησιναυτὰπροάγειὡςἀναντιρρήτωνὄντων
ὁἀποθανὼνμᾶλλονκαὶἐγερθείςμᾶλλονδὲκαὶἐγερθείςδε added by the same hand above the lineτιςφησιὁκατακρίνωντοῦμὲνπνεύματοςσυναντιλαμβανομένουταῖςἀσθενείαιςἡμῶντοῦδὲπατρὸςδικαιοῦντοςτοῦδὲυἱοῦὑπὲρἡμῶνἀποθανόντοςοὓςγὰρἡτριὰςαπεδικαιοωσετιςὁκατακρίνων
οὕτωςδύνῃνοῆσαιὡςπρὸςτὸκατὰπόδατοῦῥητοῦεἰτὸπνεῦμάφησινἀντιλαμβάνεταιεἰὁπατὴρἐδικαίωσεντιςὁκατακρῖναιδυνάμενοςὑπολείπεταιφησινὁυἱοςὁυἱοςοὖνφησινἔχεικατακρῖναικαίτοιτοσοῦτονἀγαπᾷὡςκαὶθάνατοναἱρήσασθαιὑπὲρἡμῶνκαὶὧνἐνδεξιὰτοῦπατρὸςκαὶεἰςτὴνἰδίανἐπανελθὼνδόξανοὐκἐπαύσατοτῆςπρὸςἡμᾶςἀγάπηςἀλλὰκαὶπαρακελεῖτὸνπατέραὑπὲρἡμῶντοῦτογὰρτὸἐντυγχάνειτὴνδὲπαράκλησινοὕτωνόειαὐτωτῶἐνηνθρωπηκέναιπαρακάλειτὸπατέραὑπὲρἡμῶν
ὃςκαὶἐστινἐνδεξιᾶιτοῦθεοῦὃςκαὶἐντυγχάνειὑπὲρἡμῶνἵναγὰρμὴἐλάττωσιντὴνἐντυχίαννομίσῃςθεὶςπρῶτοντὴνἰσοτιμίαντῶείναιἐνδεξιᾶιτοῦθεοῦοὕτωςεἶπετὸἐντυγχάνειδεῖξαιθέλωντὴνδιάπυροναὐτοῦἀγάπηνοὐγὰρὡςαὐτοςἀσθενῶνσῶσαιδιὰτοῦπατρὸςἄπαγε
ὃςκαὶἐστινἐνδεξιᾶιτοῦθεοῦὃςκαὶἐντυγχάνειὑπὲρἡμῶνὡςπρὸςτὸἀνθρώπινονεἴρηταιὅτιἀρχιερεὺςἦν
ὃςκαὶἐντυγχάνειΤῆςκυριακῆςἐκείνηςφωνῆςἐνταῦθατὸννοῦνδηλοῖκαὶὑπαινίττεταιτῆςἐντύπῳεὐχῆςτῷπατρὶπροσαγομένηςπάτερτήρησοναὐτοὺςἐντῇἀληθείᾳσουκαὶἵναφυλάξῃςαὐτοὺςἀπὸτοῦπονηροῦεἰοὖνοὕτωςκήδεταιὁυἱὸςὥστεκαὶἐντυγχάνεινἡγὰρτότεῥηθεῖσαεὐχὴτοσαύτηνἰσχὺνἔχειὥστεδιαπαντὸςἐνεργὴςεἶναικαὶτὰτῆςἐντυχίαςἀπαρτίζεινεἰοὖνοὕτωςκήδεταιτὶςὁκατακρίνωντοὺςἐναὐτῷπεπιστευκόταςὁπατὴρἐδικαίωσεκαὶἐδοξασετὸπνεῦμασυναντιλαμβάνεταιὁΧριστὸςκαὶἀπέθανενὑπὲρἡμῶνκαὶἀνέστηκαὶἐντυγχάνειτὶςλοιπὸνὁκατακρίνωνἢἐγκαλῶνοὕτωςτῆςἁγίαςτριάδοςὑπερασπιζούσηςκαὶδικαιούσηςἡμᾶς
τιςἡμᾶςχωρίσειἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦτιςοὐδείςφησιτοὺςτοσαύτηςἀγάπηςκαὶπρονοίαςηξηιωμενουςπαρὰθεοῦ
τὸτὶςἡμᾶςχωρίσειτοῦτὶοὖνἐροῦμενἐστὶνἐπαναληπτικονὥσπερκαὶτὸθεὸςὁδικαιῶντὶςὁκατακρίνωντοῦεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντὶςκαθ'ἡμῶνκέχρηταιγὰρτῷτοιούτῳσχήματιπολλαχῶςδιὰτὴνσυνέχειαντῆςπεριβολῆςοὐδεὶςγὰρσχεδὸνὅσαγεἐμὲεἰδέναιοὔτετῶνκαθ'ἡμᾶςοὔτετῶνθύραθεντῇἰδέᾳταύτῃὡςὁμέγαςΠαῦλοςἐχρήσατοἵναοὖνμὴεἰςτὸἀσαφὲςαὐτῷἐκπίπτοιλίανὁλόγοςκαὶταῖςἐπαναλήψεσιπροσεχρήσατοδύναταιδὲκαὶὡςἀπὸἰδίαςἀρχῆςτὰχωρίαταῦταεἰλῆφθαικαὶμὴὡςἐπαναληπτικὰτῶνεἰρημένων
θλῖψιςἡστενοχωρίαἡδιωγμὸςἡλιμὸςἡγυμνότηςἡκίνδυνοςἡμάχαιραοὐκεἶπενχρήματαδόξανκαὶὅσαανθρωπινακαλὰἂλλἅτινακαὶβιάζεσθαιπέφυκετὴνἀνθρωπίνηνφύσιντῶδὲτῆςθλίψεωςὀνόματιπολλὰδηλοῦταιφυλακαὶἁλύσειςἐξορίαικαὶὅσατοιαῦτα
καθὼςγέγραπταιὅτιἐντρέψαιαὐτοὺςβουλόμενοςἤγαγετὴνμαρτυρίανεἰγὰροἱἐντῆιπαλαιᾶιφησιζωῆςκατεφρόνουνοἷςτὰἔπαθλαγῆἵνακαὶτὰἐντῆιγῆιἀγαθὰπόσῳμᾶλλονἡμεῖςὀφείλομενοἱτὴνβασιλείαντῶνοὐρανῶνἔχοντεςτῶνπόνωνἀμοιβήν
ἕνεκάσουθανατούμεθατῆιματυρίαιτοῦλόγονπιστοῦται
ὅληντὴνἡμέρανἐστιγὰρπρὸαιρεσειπολλάκιςτῆςἡμέραςκαταφρονεῖν
ἐλογίσθημενὡςπρόβατασφαγῆςπᾶσιφησινεἰςτὸἀδικεῖνπροκείμεθαοἱἀπόστολοιδῆλονὡςπρόβατασφαζόμεναμὴἀντιλέγοντες
ἂλλἐντούτοιςπᾶσινὑπερνικῶμενδιὰτοῦἀγαπήσαντοςἡμᾶςἐπαίρειτὸνἀκροατὴνἵναμὴκαταπέσῃθλῖψινἀκούσαςκαὶδιωγμὸνκαὶὅσαεἶπενκαίφησιπάντωνκρατοῦμενχάριτιΧριστοῦκαὶοὐκεἶπεννικῶμενἂλλὑπὲρνικῶμεντουτέστιδι'ὧνἐπιβουλευόμεθαστεφανούμεθαοἱγὰρἐπίβουλοιπρόξενοστεφάνωνἡμῖνἂνεὐχαρίστωςφέρωμεν
πέπεισμαιγὰρὅτιοὔτεθάνατοςοὔτεζωὴοὔτεἄγγελοιοὔτεἀρχαὶοὔτεδυνάμειςοὔτεἐνεστῶταοὔτεμέλλονταοὔτεὕψωμαοὔτεβάθοςοὔτετιςκτίσιςἕτεραδυνήσεταιἡμᾶςχωρίσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦἐπειδὴἄνωτὰπαρόνταεἶπενυντὰμέλλονταλέγεικαίφησινοὔτεὁμέλλωνθάνατοςοὔτεἡμέλλουσαζωὴοὔτεἄγγελοιοὔτεδυνάμειςδύνανταίμεχωρίσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦτῆςδιὰΧριστοῦμοιφησιπροξενηθεισηςπάνταμοιφησιμικρὰπρὸςἐκείνηντὴνἀγάπηνεἶταἐπειδὴπᾶσανεἶπετὴνκτίσιντὴνὁρατὴνκαὶνοητὴνπροστίθησινοὔτετιςἕτερακτίσιςτουτέστινεἰκαὶἄλλητιςπαρὰτὴνοὖσανὑποσταίηοὐδεαὕτημοιείναιτιδοκεῖπρὸςτὴνἀγάπηντοῦθεοῦἐπειδὴδὲκαὶἀγγέλωνκαὶδυνάμεωνἐμνήσθημὴνομίζειτοὺςἀγγέλουςἡτὰςδυνάμειςἀποστῆσαίτιναςἐθέλεινἀπὸΧριστοῦἄπαγεἀλλὰτὸνπερὶθεὸνθερμὸνπόθονσημᾶναιζητῶνεἰςτούτουςἦλθετοὺςλόγους
οὔτεβάθοςοὔτετιςκτίσιςἕτεραδυνήσεταιἡμᾶςχωρίσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦβάθοςὡςοἶμαιτὴνγέεννανὀνομάζειὕψοςδὲτὴνβασιλείανκαὶπρὸςτούτοιςτὴναἰώνιονζωὴνκαὶτὸναἰώνιονθάνατον
τουτέστινοὔτετὰἄγανἐπίδοξαοὔτετὰἄγανἄδοξα
τῆςἐνΧριστῶιἸησοῦτῶικυρίωιἡμῶνἄνωπρῶτονεἶπετὴνἀγάπηντοῦθεοῦἵναμὴψεύδεσθαιδόξῃπερὶτῆςἰδίαςλέγωνἀγάπηςὁγὰρἀγαπηθεὶςοὐθαυμαστὸνεἰἀνταγαπᾷ
ἀλήθειανλέγωἐνΧριστῶιοὐψεύδομαισυμμαρτυρούσηςμοιτῆςσυνειδήσεώςμουἐνπνεύματιἁγίωιὅτιλύπημοιἐστιμεγάληκαὶἀδιάλειπτοςὀδύνητῆικαρδίαιμουμέγαθέλειεἰπεῖνδιὸπροοδοποιεῖτῶπιστευθεναιὅραδὲἀλήθειανφησιλέγωἐνΧριστῶικαὶοὐψεύδομαικαὶἡσυνείδησιςμοιεἰςτοῦτομάρτυςσὺντῶιἁγίωιπνεύματι
ηὐχόμενγὰραὐτοςἐγώὅρατὴνἐπίτασινοὐκεἶπενἠβουλόμηνἂλληὐχομην
ηὐχόμενγὰραὐτοῦὋνοὐδὲνδύναταιχωρίσαιτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦοὐθάνατοςἀπειλούμενοςοὐζωὴπροτεινομένηοὐτὰἐκεῖθενἁπλῶςοὐδὲτὰἐνταῦθαοὐχὅπερἄντιςἐπινοήσῃδιὰτοῦτογὰρκαὶἀγγέλωνἐμνήσθηκαὶδυνάμεωνκαὶβάθουςκαὶὕψουςὃντοίνυνοὐδὲνχωρίσαιδύναταιπῶςαὐτὸςἑκουσίωςἀφίσταταικαὶτότεὑπὲρτῶνκατὰσάρκασυγγενῶνκαὶοὐμόνονἑκουσίωςχωρίζεταιἀλλὰκαὶἐπιθυμεῖκαὶἐπιζητεῖκαὶεὔχεταιχωρισθῆναιτῆςἀγάπηςτοῦΧριστοῦηὐχομηνγὰρφησὶναὐτοςἀνάθεμααὐτοςἐγὼἀνάθεμαεγω added by the same hand in the marginεἶναιἀπὸτοῦΧριστοῦτὶοὖνἐστιτοῦτοπῶςσυμβήσεταιτὰἀσύμβαταπρῶτονμὲνφαμὲνὅτιοὐκἔστιταῦταἐναντίαοὐγὰρἐστινἐναντίοντὸἀγαπᾶντὸνΧριστὸνοὕτωςὥστεμήτεδιὰκολάσεωςμήτεδι'ὑποσχέσεωςπάσηςἀφίστασθαιτῆςἀγάπηςαὐτοῦκαὶτὸἀγαπᾶντὸνπλησίονοὕτωςὥστετὴνσωτηρίαναὐτῶνἴσηνκαὶμείζονατῆςἰδίαςἡγεῖσθαισωτηρίαςοὔκουνταῦταἐναντίαἀλλὰκαὶμᾶλλονσυνᾴδονταὁγὰρἀγαπῶντὸνἀδελφὸναὐτοῦἀγαπᾷκαὶτὸνδεσπότηνκαὶἔμπαλινκαὶἐντούτῳγνώσονταιπάντεςκαὶπάλινπερίπάλινὁκύριοςπερίο κυριος added by the same hand in the marginτῆςεἰςθεὸνἀγάπηςκαὶτῆςεἰςτὸνπλησίονἐνταύταιςφησὶταῖςδυσὶνἐντολαῖςὁνόμοςὡςκεφάλαιοννόμοςκαὶοἱπροφῆταιὡςκεφάλαιονκαι οι προφηται added by the same hand in the marginοὐσῶντῶνἄλλωνπάντωντῆςτεεἰςθεὸνκαὶτῆςεἰςτὸνπλησίονἀγάπηςναὶφησὶνἀλλ'ἐνταῦθαπροκρίνειτὴντῶνπλησίονἀγάπηντῆςπρὸςτὸνθεὸνκαὶεὔχεταιἐκεῖνονἀπαρνήσασθαικαὶἐκείνουςκερδῆσαιὁδὲΧριστόςφησινὁφιλῶνπατέραἢμητέραὑπὲρἐμὲοὐκἔστινμουἄξιοςἀλλ'οὐκἔστιτοῦτοφιλεῖνὑπὲρτὸνΧριστὸντὶγὰρἦντὸφιλεῖνἐκείνουςτὸοἰκειῶσαιαὐτοὺςτῷΧριστῷπῶςοὖνἐστιφιλεῖνἐκείνουςὑπὲρτὸνΧριστὸνὅπουκἀκείνουςεἰςτὴνφιλίανκαὶὑπακοὴνἑλκύσαιἔσπευδετοῦΧριστοῦμᾶλλονγὰρἐπιδεικνύντοςτὴνὑπερβάλλουσανἀγάπηνἣνεἶχενεἰςΧριστὸνὅτικαὶἑτέρουςσυνήλαυνενεἰςαὐτονναὶφησὶνεἰμὴἐχώριζεναὐτοντοῦΧριστοῦλέγωνηὐχόμεντιοὖνφαμένηὐχόμενγὰραὐτοἐγὼκαὶἑξῆςτιοὖνφαμένγαρ αυτο εγω και εξης added by the same hand in the marginτὶοὖνφαμὲνἢὅτιμὴγένοιτοοὐκἐχώριζενοὐγὰρεἶπενεὔχομαιτοῦτογενέσθαιἀλλὰδιὰτὸδιάπυροντοῦπόθουὅπερπρὸςτὸνΧριστὸνεἶχενκαὶτὴνσπουδὴνἣνκατεβάλλετοεἰςτὸπροσαγαγεῖνπάνταςπάνταςκαὶμάλισταπάντατῶιΧριστῶικαὶμάλιστατωι Χριστωι added by the same hand in the marginτοὺςἸουδαίουςοὗτοιγὰρκαὶσυγγενεῖςκαὶμάλισταἀντιπίπτοντεςἦσανταῦταοὖνπαραστῆσαιβουλόμενόςφησινὅτιεἰἦνδυνατὸνδιὰτῆςἐμῆςἀπωλείαςδοξασθῆναιτὸνΧριστὸνκαὶσωθῆναιτοὺςἸουδαίουςοὐδειτοῦτοἂνπαρῃτησάμηνηὐχομηνγὰρφησὶνεἰἐνεχώρειεἰἐνεδέχετοεἲτίςμοιταύτηνἐδίδουτὴναἵρεσινπότερονβούλειδιαστῆναιΧριστοῦἵναπᾶντὸἸουδαίωνἔθνοςἑνωθῇκαὶδοξασθῇὁΧριστὸςκαὶπληρωθῶσιναἱἐπαγγελίαιτοῦπατρὸςἢἐντῇσῇἑνώσειἵνατὸἸουδαίωνἔθνοςστασιάζῃκαὶδιΐσταταικαὶβλασφημῆταιὁΧριστὸςεἰοὖνταῦταπροετίθειπροετίμησαἂνφησὶτὴνδόξανΧριστοῦκαὶτὴντῶνπολλῶνσωτηρίαντῆςἰδίαςεἶδεςὑπερβολὴνἀγαπήσεωςΧριστοῦἐπειδὴἐκτῶνὄντωνπάντωντὴνἀγάπηνἐπεδείξατοτοῦΧριστοῦνῦνκαὶἐκτῶνμὴὄντωνμὲνκαθ'ὑποθεσινδὲλαμβανομένωνδιὰτοῦνοήματοςτούτουταύτηνπαρίστησινὅτικαὶτὴνἐμὴνσωτηρίανἐνὑποθέσειὑπὲρτῆςδόξηςαὐτοῦκαὶτῆςεἰςαὐτὸντῶνἸουδαίωνἐπιστροφῆςκατεβαλομηνἂνκαὶγὰρδιϊστάμενοςΠαῦλοςὑπὲρτῆςδόξηςτοῦΧριστοῦκαὶτῆςἐναὐτῷτῶνἸουδαίωνἑνώσεωςῥᾷονπάλινἡνοῦτοκαὶσυνήπτετοὥσπερτιςπῶλοςμικρὸντῆςμητρὸςἀποσπασθεὶςκαὶοὕτωπάλιναὐτοςτεἐσώζετοκαὶὁΧριστὸςἐπὶπλέονἐδοξάζετοκαὶτὸἸουδαίωνἔθνοςἐσώζετοκαὶαἱδιαθῆκαικαὶαἱἐπαγγελίαιεἰςπέραςἤρχοντομᾶλλονδὲοὕτωκαὶἐπὶτούτοιςδιϊστάμενοςοὐδιΐστατοἀλλὰπλέονἡνοῦτοἢοὐδοκεῖσοιὅτεΤιμόθεονπεριέτεμενὅτεαὐτὸςἡγνίσατοὅτετὰτοῦνόμουἐτέλειτὴνχάρινκηρύσσωνὅτιτρόποντιναπρὸςτὴνχάρινἐδοκειδιΐστασθαικαὶἑαυτῷἐναντιοῦσθαιἀλλ'οὔτεδιΐστατοοὔτεἑαυτῷηναντιοῦτοὑπὲργὰρτῆςχάριτοςκαὶτοῦπροσαγαγεῖνπάνταςτῷΧριστῷκαὶταῦτακαὶτὰἄλλαπάνταἔπραττεντοῦτ'ἔστινἀγάπηςἀξίαςΧριστοῦτοῦτ'ἔστιψυχῆςὅληςδι'ὅλουεἰςτὸνπόθονἀναφλεγομένηςτοῦΧριστοῦἄλλωςτεδὲοὐδὲλέγειἀνάθεμαγενέσθαιτοῦτ'ἔστινἀπὸτοῦνῦναὐτοῦχωρισθῆναιτοῦτογὰρἀπευκτοτατονἀλλὰἀνάθεμαεἶναιτοῦτ'ἔστικεχωρισμένοςἔτιεἶναικαὶμήπωτῷΧριστῷπροσελθεῖντοῦτοφησὶνηὐχομηνἂντὸἐμὲαὐτὸνμήπωπροσελθεῖντῷΧριστῷἀλλ'ἔτικεχωρισμένοναὐτοῦεἶναιεἰτοῦτοεἰςτὴνὑμετέρανεἴσοδονκαὶπίστιντὴνεἰςαὐτὸνσυνετέλειμὴγὰρὅτιπροσῆλθονΧριστῷδιὰτοῦτοκαὶὑμᾶςμεπροσκαλεῖσθαινομίσητεφησὶνκαὶπρὸἐμοῦὑμᾶςἐβουλομηνπροσδραμεῖναὐτῷεἶταἑξῆςλέγεικαὶτὰςαἰτίας
γὰραὐτοςἐγώΑὐτὸςἐγὼοὐχἑτέρουςφησὶνὑμῶνπροτιμῶμαιεἰςτὸπροσελθεῖντῷΧριστῷἀλλ'οὐδὲἐμὲαὐτονεἱλομηνγὰρἂνμήπωπροσελθεῖναὐτῷἂνδιὰτούτουὑμεῖςπροσήρχεσθε
ἀνάθεμαείναιὁδιδάσκαλοςφησιπάντωνὁμυρίουςπροσδοκῶνστεφάνουςὁπάντωντὴναὐτοῦἀγάπηνπροτιμῶν
ἀπὸτοῦΧριστοῦ
ὑπὲρτῶνἀδελφῶνμουτῶνσυγγενῶνμουκατὰσάρκαδιὰτὴνἀγάπηντοῦΧριστοῦτοῦτοεἶπενηβούλετογὰραὐτονπαρὰπάντωνδοξάζεσθαιἀλλὰμὴβουλόμενοςδημοσιεῦσαιτὸχάρισμαγάρτὸχάρισμαχάρισμαγάρχαρισμα added by the same hand in the marginτὸοὕτωςἀγαπᾶντὸνΧριστὸντοὺςσυγγενεῖςἀγαπᾶνὑποκρίνεται
ὑπὲρτῶνἀδελφῶνθέλωνδεῖξαιτὴνἄφατοναὐτοῦστοργὴνκαὶσπουδὴντὴνπρὸςἸουδαίουςαὐτίκαμετὰτὸεἰπεῖνὅτιοὐδένμεδύναταιχωρίσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦἐπάγειἀλλ'ὑπὲρτῶνἀδελφῶνμουεἰἦντοῦτοσυντελοῦνεἰςὄνησιναὐτῶνηὐξάμηνἂνχωρισθῆναιτοῦτογὰρτὸἀνάθεμασυσσημαίνει
οἵτινὲςεἰσινἸσραηλῖταιὧνἡυἱοθεσίακαὶἡδόξακαὶαἱδιαθῆκαικαὶἡνομοθεσίακαὶἡλατρείακαὶἐπαγγελίαιὧνοἱπατέρεςκαὶἐξὧνὁΧριστὸςτὸκατὰσάρκαὁὧνἐπὶπάντωνδεῖξαιθέλειὅτιὁΘεὸςοὐδὲνπαρῆκενεἰςτὴντῶνἸουδαίωνεὐεργεσίαναὐτοὶδὲοἰκεῖαἀγνωμοσύνηπάντωνἐξέπεσονδιὸκαταλέγειτὰςδωρεᾶςτοῦθεοῦ
oὧνἐπίἐνταῦθαλαμπρόταταθεὸντὸνΧριστὸνὀνομάζειὁἀπόστολος
θεὸςεὐλογητὸςεἰςτοῦαἰῶναςἀμήναὐτοςτὴνὑπὲρπάντωνἀνήγαγενεὐχαριστίανεἰγὰρκαὶἸουδαῖοίφησιβλασφημοῦσινεἰςαὐτονἂλλἐγώφησιοταἀπόῤῥηταεἰδὼςκαὶτὴνπρόνοιαναὐτοῦἐπιστάμενοςοἶδαὅτιδοξολογεῖσθαιὑπάρχειἄξιοςοἷαθεός
οὐχοἷονδὲὅτιἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦἰδούφησικαὶἀνάθεμαζητῶγενέσθαιὑπὲρτοῦπιστεῦσαιἸουδαίουςκαὶἵναμὴδόξῃἐψεῦσθαιὁθεὸςἐφ'οἷςἐπήγγελταικαὶὅμωςεὰνἴδωμενἀκριβῶςοὔτενυνἐξέπεσενὁλόγοςκαὶἡἐπαγγελίατοῦθεοῦἡἐψεύσατοταῦταγάρφησινεἶπονοὐχοἷονὅτιἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦτουτέστινοὐκἐπειδὴἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦἂλλἵνατὴνπρὸςαὐτοὺςἀγάπηνἐνδείξωμαικαὶλοιπὸνδείκνυσιπωςὁλόγοςτοῦθεοῦκαὶἡπρὸςἈβραὰμἐπαγγελίατοῦθεοῦοὐκἐκπέπτωκενποίαδὴταῦταἡτὸκατ'ἐπαγγελίανδὲαὐτοῦσπέρμαλέγουσαἰσάριθμονἔσεσθαιτοῖςἄστροιςκατ'ἐπαγγελίανδὲαὐτοῦσπέρματὸτῶνπιστῶνκαὶοὐκἐκπεπτωκότωντῆςθείαςπρονοίας
οὐχοἷονδέΟὐμόνονφησὶνοὐκἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦἀλλ'οὐδὲοἷονἐκπέπτωκενοἷονἀλλ'οὐδ'ἐγγὺςγέγονετοῦἐκπεσεῖνἢδοκεῖνἐκπεπτωκέναι
οὐγὰρπάντεςοἱἐξἸσραὴλοὗτοιἸσραὴλοὐδὅτιεἰσισπέρμαἈβραὰμπάντεςτέκναἂλλἐνἸσαὰκκληθήσεταίσοισπέρμακαίπωςφησινοὐκἐξέπεσενὁλόγοςτοῦθεοῦπωςὅτιοὐπάντεςοἱἐξἸσραὴλἸσραηλῖταιεἰσιτουτέστισπέρμαἈβραὰμεἶτασαφηνίζειαὐτοοὐγὰρἐπειδήπερφησιτέκνασαρκικὰτοῦἈβραὰμἤδεκαὶτέκναεἰσικατ'ἐπαγγελίανκαὶοἷςἡἐπαγγελίαἐδόθηἀλλὰποίαἐστιτέκναἈβραὰμἄκουεφησιτῆςγραφῆςὅραδὲοὐκεἶπενἐξἸακὼβἂλλἐξἸσραὴλτὸτῆςἀρετῆςγνώρισματέθεικετὸἸσραὴλκαὶδεικνὺςτὴνἄνωθενδωρεάν
οὐγὰρπάντεςΕἰοὐχὶπάντεςφησὶνοἱἐκσπέρματοςἈβραὰμοὗτοικαὶτέκναἈβραὰμδηλονότιἄλλοςἐστὶτρόποςὁποιῶναὐτοὺςτέκνατοῦἈβραὰμκαὶοὐχὶἡἐξαὐτοῦγέννησιςτὶςδὲοὗτοςὁτῆςἐπαγγελίαςτοῦτ'ἔστινἐκεῖνοιτέκναεἰσὶνοἱκαὶτῆςἐπαγγελίαςἀξιωθέντεςκαὶπληθυνθέντεςὡςτὰἄστρατοῦοὐρανοῦοἷοὶεἰσινοἱπιστοί
τουτέστινοὐτουτέστινὅτιοὐοτι added by the same hand in the marginτὰτέκνατῆςσαρκόςεἶταἑρμηνεύειτὴνἀναγνωσθεῖσανγραφήντιἐστιτὸἐνἸσαὰκκληθήσεταίσοισπέρμαὅτίφησιοἱἐκτῆςἐπαγγελίαςεἰσιτέκναοὐκεἶπεδὲτοῦἈβραὰμἀλλὰτοῦθεοῦδεικνὺςοὐδὲτὸνἸσαὰκἁπλῶςείναιτοῦἈβραὰμἵναδείξῃὅτιοἱτὴνυἱοθεσίανἔχοντεςαὐτοὶεἰσικατ'ἐπαγγελίαντέκνατοῦἈβραάμ
ταῦτατέκναθεοῦἐπεὶτούτωιτῶιλόγωικαὶοἱἸουδαῖοιἐπειδὴἀπόγονοιεἰσινἈβραὰμὅσοντὸκατὰσάρκαὤφειλονείναιτέκνατοῦθεοῦἂλλοὐκεἰσινκατὰσάρκαγὰραὐτοὶσπέρμαἈβραὰμἂλλἡμεῖςἐσμενκαὶτέκνατοῦἈβραὰμοἱτῆςαὐτῆςαὐτῶιπίστεωςκαὶτέκνατοῦθεοῦδιὰτῆςκολυμβήθρας
ἀλλὰτὰτέκνατῆςἐπαγγελίαςλογίζεταιεἰςσπέρμαἐπαγγελίαςγὰρὁλόγοςοὗτοςκατὰτὸνκαιρὸντοῦτονἐλεύσομαικαὶἔσταιτῆιΣάρραιυἱοςὅσοιφησικατὰτὸνἸσαὰκγεννηθῶσινοὗτοιεἰσικαὶσπέρμαἈβραὰμκαὶυἱοὶθεοῦὁγὰρἸσαὰκοὐκατὰνόμονἐγεννήθηφύσεωςἀλλὰκατὰδύναμινἐπαγγελίαςοὐκοῦνοἱγεννώμενοοὕτωςυἱοὶἈβραὰμεἰσινοὕτωςδὲἡμεῖςγενώμεθαδιὰτῆςκολυμβήθραςῥήμασιγὰρκαὶἡμεῖςἐπαγγελίαςγεννώμεθαῥήμασιμὲνδιὰτὸεἰςὄνομαπατρὸςκαὶυἱοῦκαὶἁγίουπνεύματοςγίνεσθαιτὰςἐντῆικολυμβήθραικατάδυσειςἐπαγγελίαδὲκαθὸοἱπροφῆταιπρὸπολλῶνχρόνωντὸβάπτισμαεὐηγγελίσαντοὡςτὸλούσασθεκαθαροὶγένεσθε
οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶῬεβέκκαἐξἑνὸςκοίτηνἔχουσακαίτιφησιθαυμαστὸνὅτιτῶνἸουδαίωνοἱμὲνπιστεύσαντεςεἰςσπέρμαἈβραὰμλογίζονταιοἱδὲἄπιστοιοὐκέτιτοῦτογὰρκαὶἐπὶτῶνπαλαιωνεὑρήσειςκαὶγὰρὁἸσαὰκλογίζεταιμόνοςεἰςσπέρμακαίτοιὄντωνἀπὸΧεττούραςοὐμόνονδὲτοῦτόφησινἀλλὰκαὶἡῬεβέκκαἐξἑνὸςτοῦἸσαὰκσπέρμαἔχουσακαὶδύογεννήσασαοὐκἔσχετοὺςδύοἀρέσανταςθεῶιοὐδὲλογιζομένουςεἰςσπέρμαἈβραὰμοὕτωφησικαὶἸουδαῖοιοἱμὲνπιστοὶκαὶσπέρμαἈβραὰμεἰσικαὶσώζονταιοἱδὲἄπιστοιοὐκέτι
Ἰσαὰκτοῦπατρὸςἡμῶνἐξὧνοὐκἔσχεφησιτοὺςδύοἀρέσκοντας
μήπωγὰργεννηθέντωνμηδὲπραξάντωντιἀγαθονἡκακόντοῦἨσαῦκαὶτοῦἸακώβ
ἵναἡκατ'ἐκλογὴνπρόθεσιςτοῦθεοῦμένῃἡκατὰπρόγνωσινἐκλογή
μήπωγὰργεννεθεντωνμηδὲπραξάντωντιἀγαθονἡκακόνκατ'ἐκλογήνΕἰπὼνπρόθεσιςτοῦθεοῦτὴνβουλὴναὐτοῦἐδήλωσενεἰπὼνκατ'ἐκλογὴνἔδειξενὅτικαὶδιέφερονἀλλήλωνοὐδεὶςγὰρἐκλέγεταιἕτερονἀφ'ἑτέρουεἰμήτιαὐτοῦδιαλλάσσειεἰπὼνδὲοὐκἐξἔργωνπαρέστησετὸμέγεθοςτῆςκλήσεωςκαὶτῆςχάριτοςαὐτοῦὅτικαὶμηδὲνπραξάντωνἐκλέγεταικαὶπροσκαλεῖταιἀλλ'εἰμηδὲνπραξάντωνἐκλέγεταιπῶςἐκλέγεταιἡμὲνγὰρἐκλογὴἐπὶτῶνκατάτιγίνεταιδιαφεροντωνοἱδὲμηδὲνπράξαντεςτὶδιαφέρουσινκαὶπάνυἀνθρωπίνοιςμὲνγὰρὀφθαλμοῖςἐπεὶοὐδὲνἔπραξανοὐδὲνδιαφέρουσινθείᾳδὲπρογνώσειτοῦμέλλοντοςπολλὰδιαφέρουσινκαὶγὰρὁμὲνεὐηρέστησετῷθεῷὁδὲοὐκέτιὥστεἡἐκλογὴκαὶοὐκἐξἔργωνγέγονεκαὶἀπὸτῆςκλήσεωςκαὶτῆςχάριτοςγέγονεκαὶδικαίαγέγονεἀλλὰτὸδίκαιοντοὺςἀνθρώπουςἐλάνθανενὥσπερπλέονκαὶἔτινῦνλανθάνειτὸδίκαιονἐπὶτῆςἀναιρέσεωςτῶνμοσχοποιησάντωνπάντωνγὰρμοσχοποιησάντωνοὐπάντεςἀνῃρέθησανἀλλ'εἰκαὶτοὺςἀνθρώπουςτὸἐντῇτούτωνἀναιρέσειἐκπέφευγεδίκαιοντῷκριτῇτῶνὅλωνἀκριβῶςκαὶἀδιαπτώτωςἔγνωσταικαὶἐπὶμυρίωνδὲἄλλωνὡσαύτωςκαὶἐπὶτῶνκαθ'ἑκάστηνσυμβαινόντωνπολλὰγὰρἀγνώστουςἡμῖνἔχοντατοὺςλόγουςκαὶτοῖςἀσυνέτοιςἄλογαδοκοῦνταδιὰτοῦτοτῷπαντεποπτῃκαὶπαντεφορῳτῆςδίκηςὀφθαλμῷδικαίωςκαὶκρίνεταιγεγενῆσθαικαὶδιαπράττεταιὁδὲθεῖοςΠαῦλοςφησινὅτιεἰκαὶμηδεὶςλόγοςἀπορρητοςἐνῆντοῖςπραττομένοιςοὐδ'οὕτωςἐχρῆντιναςἀδημονεῖνκαὶἐπικαλεῖνδιὰτὶὁμὲνοὕτωςὁδὲοὕτωςτὸνβίονδιαπορεύεταιἐξουσίανγὰρἔχειὁπλάστηςδημιουργεῖνὡςβούλεταιτοῦτοδὲἐκπεριουσίαςφησὶνἐπεὶκαὶτὸνπροειρημένοντρόποντῆςἀπολογίαςφησὶνἐνοἷςλέγειὅτιἡγραφὴλέγειτῷΦαραὼὅτιεἰςαὐτὸτοῦτοἐξήγειράσεκαὶἑξῆςἐνταῦθαγὰροἱονείφησινὅτιἄλογονἂνἔδοξετοῖςπολλοῖςτὸὑψωθῆναιτὸνΦαραὼκαὶβασιλεῦσαιμιαρὸνοὕτωκαὶὠμὸνκαὶἀπάνθρωπονὄνταἀλλ'ἡγραφὴδιδάξασατὴναἰτίανεἰςεὔλογονμετενήνοχετὸἄλογονκαίτοιφησὶκαὶαὐτὸτὸεὔλογονκαὶἡλύσιςἀπορίανπάλιντοῖςφιλονείκοιςκαὶἀγνώμοσιδύναταιτεκεῖνἐροῦσιγὰρὅτιεἰδιὰτοῦτοἐξήγειρετὸνΦαραὼεἰςβασιλέαἵνατὸὄνομααὐτοῦτιμωρησαμένουαὐτὸντιμωρίᾳπαραδοξῳκαὶθαυμαστῇἐνδοξασθῇτὶὅτιμέμφεταιαὐτονμᾶλλονδὲτὶὅτιἐτιμωρήσατοαὐτονἃγὰρἥμαρτενεἰςδόξαναὐτοῦἥμαρτενεἰμὴγὰρἥμαρτενοὐκἐτιμωρήσατοεἰμὴἐτιμωρήσατοοὐκἂνἐδοξάσθηἀλλὰτοῦτοἐβούλετοὅπωςγὰρφησὶνἐνδείξωμαικαὶἑξῆςεἰδὲἐβούλετοτὶςἀντιστῆναιδύναταιαὐτοῦτῷβουλήματιὁρᾷςπῶςἡτῆςἀπορίαςλύσιςκαὶτῆςαἰτίαςἀποδοσιςοὐκἔλυσετὸἀπορούμενοντοῖςἀγνώμοσινἀλλὰκαὶἑτέραςἀπορίαςἀφορμὴγέγονενδι'ὃἄμεινονμὴζητεῖντὰςτοιαύταςαἰτίαςἢζητοῦνταςμειζόνωνἀποριῶναἰτίαςτὰςλύσειςποιεῖσθαιτοῦτογὰρεὐγνωμονωνπλασμάτωνκαὶδούλωνμὴτὰςαἰτίαςἀπαιτεῖντὸνδημιουργὸνκαὶδεσπότηνἀλλ'ἐπὶπᾶσιτοῖςγινομένοιςεὐχαριστεῖναὐτῷκἂνοὐκατείληφετοὺςλόγουςδι'οὓςγίνεταιμᾶλλονδὲἐπὶτῶντοιούτωνπλέονὀφείλομενεὐχαριστεῖνδῆλονγὰρπρὸςὧνμὴκατειλήφαμενἐπὶτούτωνμείζουςεἰσὶνοἱλόγοικαὶθαυμασιώτεροικαὶτῆςἡμῶνὑπερκείμενοικαταλήψεωςὥστεμείζουςδεῖκαὶτὰςεὐεργεσίαςπροσάγεσθαιαὐτὸςδὲπροϊὼνκαὶτῆςδευτέραςἀπορίαςτίθησιτὴνλύσιν
οὐκἐξἔργωνἂλλἐκτοῦκαλοῦντοςἐρρήθηαὐτῆιὅτιὁμείζωνδουλεύσειτῶιἐλάσσονιμήπωγάρτιπράξαντατὸνἸακὼβἐκάλεσεἀγαπητὸντὸνγὰρἸακώβφησινἠγάπησατὸνδὲἨσαῦἐμίσησα
καθὼςγέγραπταιτὸνἸακὼβἠγάπησατὸνδὲἨσαῦἐμίσησαοἱμὲνγὰρἄνθρωποιἴσωςμετὰτὸγενέσθαιὁδὲθεὸςπρὸγενέσεωςἐπίσταταιτὰἐντῶιἀνθρώπωι
τιοὖνἐροῦμενμὴἀδικίαπαρὰτῶιθεῶιμὴγένοιτοὁμὲνἨσαῦφησινὡςκακὸςἐμισήθητιδὲἐροῦμενπερὶτῶνἐντῆιἐρήμωιΙουδαδιωνοὐπάντεςἐμοσχοποίησανπωςοὖνεἴρηταιἐλεήσωὃνἂνἐλεῶεἰγὰρἀδικίαοὐκἐστιπαρὰτῶιθεῶικαὶὅμωςπάντωνμοσχοποιησάντωνεἶπενἐλεήσωὃνἂνἐλεῶἄρακρυφίοιςὀφθαλμοῖςὁθεὸςἐμβατεύειεἰςτὰςτῶνἀνθρώπωνκαρδίαςκαὶοὐχὥσπεροἱἄνθρωποιοὐκοὖνοὐδεἐπὶτῶννυνἸουδαίωνἀδικεῖὁθεὸςἀλλὰκαίνυνὅσοιμὲνἄξιοισώζονταιπιστεύουσιγὰρὅσοιδὲἀνάξιοὶἀπόλλυνταιοὐπιστεύουσιγάρ
τῶιγὰρΜωϋσεῖλέγειἐλεήσωὃνἂνἐλεῶκαὶοἰκτειρήσωὃνἂνοἰκτείρωὡςεἰεἶπενἐγὼοἶδάτινεςἄξιοισωτηρίαςκαὶὅσοιοὐκἄξιοιεἰοὖνΜωσῆςφησιἠγνόεισχολῇγοῦνἡμεῖςγνοίημεντὰςαἰτίαςτῶνγινομένων
ἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςοὐδετοῦτρέχοντοςἀλλὰτοῦἐλεοῦντοςθεοῦδεῖμὲνοὖνθέλεινκαὶτρέχεινκαὶτὴνἑαυτοῦἕκαστονδύναμινπληροῦνπλὴνὅτιδίχαβουλῆςθεοῦοὔτεὁθέλωνοὔτεὁτρέχωνἀνύειτιπλέον
ἄραοὖνοὐτοῦτρέχοντοςΟὐτοῦθέλοντοςμόνονοὐδὲτοῦτρέχοντοςμόνονἀλλὰδεῖκαὶτοῦθεόθενἐλέουκαὶτῆςἐκεῖθενσυμμαχίαςἢκαὶοὕτωςτὸἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςκαὶἑξῆςοὐκἔστινὡςΠαύλῳὁμολογούμενονἀλλὰμᾶλλονὡςπαρὰτῶνἀπορούντωνπροτεινόμενονεἰγὰρὃνθέλειἐλεεῖκαὶἑξῆςεἰοὖντοῦτοφησὶμάτηνθέλομενκαὶμάτηντρέχομενκαὶἡῥῆσιςδὲεἰςβεβαίωσιντῆςἀπορίαςἀλλ'οὐκεἰςἐπίλυσίντινοςἑτέραςεἶταπάλινἐπανάληψιςτῆςἀπορίαςἄραοὖνὃνθέλειἐλεεῖὃνθέλεισκληρύνειεἶταὡςμὴἐξαρκούσηςτῆςἀπορίαςτοῦἀτοπουτὸμέγεθοςπαραστῆσαιμετάληψιςαὐτῆςἐπὶτὸἐκταύτηςἀνακύπτονἀτοπώτερονκαὶἀπορώτεροντὶγὰρἔτιμέμφεταιφησὶντὶλοιπὸνκολάζειτὶςγὰρἀντιστῆναιδύναταιτῇβουλῇαὐτοῦοὕτωτὴνἀπορίαναὐξήσαςκαὶτραχύναςἐπάγειδι'ἐπιτιμήσεωςτὴνλύσινσφόδραδριμέωςκαὶπροσφυῶςλέγωνσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷοἷονσὺτὶνῦνποιεῖςἀνταποκρινομενοςτῷθεῷἀνθίστασαικαὶπολεμεῖςτῇβουλῇαὐτοῦκαὶτῇπράξειαὐτοῦἢοὒεἰμὲνγὰροὐχὶτὶἀντιλέγειςτὶἀνταποκρίνῃτῷθεῷεἰδὲἀνθίστασαικαὶἀντιλέγειςκαὶἀνταποκρίνῃπῶςλέγειςὅτιτῷγὰρβουλήματιαὐτοῦτὶςἀνθέστηκενὥστεεἰμὲνἀνθίστασαιμάτηνκαὶκατὰσεαυτοῦἐρεῖςτιὅτιμέμφεταιοὐδὲμέμφεταιεἰδὲμὴἀνθίστασαιοὐκέτιἐρεῖςὅλωςτὸτὶὅτιμέμφεταιοὐδὲεἰ δὲ μὴ ἀνθίστασαι, οὐκέτι ἐρεῖς ὅλως τὸ τί ὅτι μέμφεται added by the same hand in the marginτὸἄραὃνθέλειἐλεεῖὃνδὲθέλεισκληρύνειοὐδ'εἰςλογισμοὺςἄραὅλωςἐξαχθήσῃτοιούτουςλογοθετεῖντὸνδημιουργὸνἐφ'οἷςπράττεικαὶοικονομειτὸνκόσμονοὐδ'ἀντιλέγειναὐτῷκαὶἀνθίστασθαιοὕτωςοὖνσπερματικῶςεἰπὼντὴνἀνατροπὴντῆςἀπορίαςκαὶἑτέρανλύσινἀπὸτῆςτῶνπαρ'ἡμῖνδημιουργημάτωνφύσεωςκαὶἰδιοτητοςἐπάγειτοῦτομὲνπαραινετικὴνπεριέχουσανσυμβουλὴνκαὶδιδασκαλίαντοῦτοδὲκαὶἀντιρρητικὸνἔλεγχονκαὶἡμὲνπαραινετικὴσυμβουλὴκαὶδιδασκαλίατοιαύτητὶἀντιλέγειςτὶἀνταποκρίνῃτῷπλάστῃκαὶδημιουργῷμίμησαιτὰἄλλαπλάσματαὁλογικὸςτὰἄλογαὁἔμψυχοςτὰἄψυχαὁπλέονχρεωστῶνἐξυμνεῖντὸνπλάστηνἢἐκεῖνατοὺςπλαστουργοὺςτοὺςἰδίουςἐκεῖναοὐκἀντιλέγειοὐδὲἀνθίσταταιτῷδημιουργοῦντικαίτοιφύσειδουλεύονταἀλλ'ὅμωςπρὸςτὸἐκείνουμετασχηματίζεταιβούλημαπάνταπαραχωροῦντατῷτεχνίτῃκαὶσὺμηδὲφύσεωςἀνάγκῃδουλεύωνἀλλὰλόγῳτιμηθεὶςκαὶαὐτεξουσιοτητιοὐχὑπείκειςτῷτοῦπλάσαντοςβουλήματικαὶστέργειςτὴνκυβέρνησινἀλλὰλογοθετεῖςκαὶἀντιπίπτειςκαὶεὐθύναςἀπαιτεῖςτῶνπραττομένωνκαὶπρονοουμένωνμὴἐρεῖτὸπλάσματῷπλάσαντιτίμεἐποίησαςἡδέγεκατ'ἔλεγχονἀντίρρησιςτοιαύτηἀνταποκρίνῃτῷθεῷφησὶνὡςἄκωνἁμαρτάνειςἅτενικῶντοςαὐτοῦτὴνσὴνγνώμηντοῦβουλήματοςκαὶτὸαὐτεξούσιονταύτῃπεριῃρημένοςκαὶμὴνοὐχὁρῶμενἐπὶτῶνμὴαὐτεξουσίωνπλασμάτωνἃσὺποιεῖςἐκεῖναοὐκἀντιλέγειτοῖςπλάττουσιντίμεοὕτωςἀλλὰμὴοὕτωςἐποίησαςἢτόδετὶοὕτωςἀλλὰμὴοὕτωςἢὅλωςτίμεἐποίησαςσὺδὲκαὶἀντιλέγειςκαὶεὐθύναςτὸνπλάστηνἀπαιτεῖςοὐκἄρατοῦαὐτεξουσίουἐστέρησαιοὐκἄραἄκωνἁμαρτάνειςδικαίωςἄρακαὶκολάζῃσὺκαὶὑπὸμέμψινπίπτειςαὐτεξούσιοςὢνκαὶμὴπράττωντὰδέοντακαὶταῦταμὲνπερὶτούτωνΤὸδὲἢοὐκἔχεικεραμεὺςἐξουσίανκαὶἑξῆςἄλλοἐστὶνἐπιχείρημακατ'ἀντιπαράστασινπροαγόμενονδεδοσθωφησὶκατὰτὸνσὸνλόγονκαίτοιἐλεγχθένταὅτιοὐκεἶαὐτεξούσιοςὅτιὁθεὸςοὕτωςἔπλασέσεοὐδ'οὕτωςἐστὶδίκαιονἀντιλέγεινκαὶμέμφεσθαιτῷθεῷεἰκαὶμηδὲνγὰρἄλλοπρονόμιοναὐτῷἀποδοῦναιβούλειτῷὑπὲρπάνταὄντικαὶλόγονκαὶἔννοιανἀλλὰτέωςτὸπᾶσικοινὸνὑπάρχοντοῖςὁπωςδήποτεδημιουργοῖςλίανἐστὶνἄτοπονκαὶἀσεβὲςἀφαιρεῖνἀπ'αὐτοῦτὶοὖνἐστιτοῦτοοὐδὲντῶνδημιουργημάτωντὸνοἰκεῖονδημιουργὸνἐπιμέμφεταικαὶεὐθύνειἀλλ'ἐξουσίανἔχειἕκαστοςδημιουργὸςδημιουργεῖνὡςβούλεταικαὶπλάττεινκαὶἀνεύθυνοςἐστικαὶμάλισταὑπὸτῶνπλασμάτωνὥστεκαὶσὺεἰκαίωςλέγεινοὕτωςἐπλάσθηνοὐκὀφείλειςμέμφεσθαιἢἀντιλέγεινκατὰτὸνκοινὸντῶνπλασμάτωννόμονκαὶὅ
λέγειγὰρἡγραφὴτῶιφαραώἐδοκειαὐτωἀντικεῖσθαιτιδήποτεἐκβέβληταιοἱΙουδαισμοςπαρὰτῶιθεῶιἀντεισήχθηδὲἡπίστιςθέλωνοὖνἡμᾶςπαιδεῦσαιμὴἀπαιτεῖνεὐθύναςτὸνθεὸνὧνπράττειἀλλὰπάνταἡγεῖσθαικαλὰκἂνἡμεῖςἀγνοῶμενπολλὰθεματοφορεῖτὸδυστέκμαρτοντῶντοῦθεοῦκριμάτωνπαριστῶν
ὅτιεἰςαὐτοτοῦτοἐξήγειράσεὅπωςἐνδείξωμαιἐνσοιτὴνδύναμίνμουκαὶὅπωςδιαγγελῇτὸὄνομάμουἐνπάσηιτῆιγῆιτούτουτὴνλύσινκάτωλέγειὅτίφησινὁφαραὼδιὰτὴνοἰκείανκακίανἔπαθενἅπερἔπαθενὡςὅγεθεὸςσῶσαιαὐτονἤθελετοιγαροῦνκαὶἐμακροθύμειχώραναὐτῶιμετανοίαςδιδούς
ὅτιεἰςαὐτοτοῦτοἐξήγειράσεὅπωςἐνδείξωμαιἐνσοιτὴνδύναμίνμουκαὶὅπωςδιαγγελῇτὸὄνομάμουἐνπάσηιτῆιγῆιδύναμιςθεοῦἡμακροθυμίακαὶδύναμιςμεγίστῃτιςγὰροὐκἂνἐκπλαγείητοσοῦτονμακροθυμήσαντοςτοῦθεοῦφησινοὖνὅτιεἰςτοῦτόσεσυγκεχώρηκαβασιλεῦσαιὅπωςδειχθῇπωςεἰμιμακρόθυμος
ἄραοὖνὃνθέλειἐλέειὃνδὲθέλεισκληρύνειτὸνἄξιονἐλεεῖσθαιἐλέειτὸνδὲσκληρὸνκαὶἀπειθῇσκληρὸνκαὶἀπειθῇείναισυγχωρεῖοὐγὰρκρίσεωςὁπαρὼνκαιρὸςἀλλὰπολιτείαςκαὶαὐτεξουσιότητοςτὸγὰρσκληρύνεισκληρὸνείναισυγχωρεῖνοήσεις
τὸἐσκληρῦνθαιπαρὰθεοῦτὸνΑἰγύπτιοντύραννονοὐχὡςτὴνἀντιτυπίανἐντῆιψυχῆιαὐτοῦτῆςθείαςβουλήσεωςἐντιθείσηςνοητέονἂλλὡςτῆςπροαιρέσεωςδιὰτῆςπρὸςτὴνκακίανπροσκλίσεωςτὸνἐκμαλάσσοντατὴνἀντιτυπίανλόγονοὐδεχομένης
ἐσκλήρυνενὁθεὸςτὸνφαραὼτῆιμακροθυμίαικαὶτῆιτῆςτιμωρίαςἀναβολὴἐπιτείνωναὐτοῦτὴνκακίανἵναεἰςτὸνἔσχατονὅροναὐξηθείσηςαὐτοῦτῆςπονηρίαςτὸδίκαιονἐπ'αὐτωτῆςθείαςκρίσεωςδιαφανῇ
ἐρεῖςοὖνμοιτιἔτιμέμφεταιτῶιγὰρβουλήματιαὐτοῦτιςἀνθέστηκεμενοῦνγεὦἄνθρωπεσύτιςεἰὁἀνταποκρινομενοςτῶιθεῶιὡςἐξἀκολουθίαςἴσωςἐρεῖςτιοὖνλοιπὸνπρὸςἡμᾶςεἶταἐπιστομίζειτοὺςπάνταθέλονταςμαθεῖναποιειὁθεὸςκαὶτοὺςλόγουςαὐτῶνεἰδέναιὑπὲργὰρὧνμανθάνειςφησιχάρινἔχεὑπὲρδὲὧνἀγνοεῖςμὴδυσχεραινεγινώσκωνὅτικατάλογονπάνταπροβαίνεικἂνσὺτοὺςλόγουςἀγνοῇςκαλὸνδὲτὸσύτιςεἰκοινωνόςφησιεἰτῆςἀρχῆςαὐτωἀλλὰκριτήςτιςεἰ
μὴἐρεῖτὸπλάσματῶιπλάσαντιτιμεἐποίησαςοὕτωςοὐτὸαὐτεξούσιονἀναιρῶνλέγειταῦταἄπαγεἀλλὰδεικνὺςὡςπᾶσιτρόποιςχρὴπείθεσθαιτῶιθεῶικἂναγνωμεντοὺςλόγουςτῶνγινομένωνὡςἐντῶγεἀπαιτεῖντῶνγινομένωνεὐθύναςτὸνθεὸνἡμὴἀπαιτεῖνπεπεῖσθαιπροσήκειμηδὲνπηλοῦδιαφέρειν
ἡοὐκἔχειἐξουσίανὁκεραμεὺςτοῦπηλοῦἔχειφησινἐξουσίανὁθεὸςἐγεῖρωντοὺςνεκροὺςτοὺςμὲνεἰςδόξαντοὺςδὲεἰςαἰσχύνηνἔγειραικατὰτὴνἀναλογίαντῶνἑκάστῳβεβιωμένωνοὕτωςὁἐνἁγίοιςΜεθόδιοςἐντῶιπερὶἀναστάσεωςλόγωι
ἐκτοῦαὐτοῦφυράματοςποιῆσαιὁμὲνεἰςτιμὴνσκεῦοςὁδὲεἰςἀτιμίανοὐκἐπειδὴτοὺςμὲνἀγαθοὺςτοὺςδὲοὐτοιούτουςποιεῖὁθεὸςἄπαγεἀλλὰπάνταμὲντὰτοῦθεοῦχρηστὰπρὸςπάνταςκοινὰκαὶτόγεἧκονεἰςαὐτονηβούλετοπάνταςεὐδοκιμεῖνἂλλὡςπρὸςτὴνἐξουσίανἦνἔχειὁθεὸςποιεῖναβουλεταιτοῦτοαὐτῶιεἴρηταιπαντωδὲκαλῶςκαὶπρεπόντωςποιεῖκἂνἡμεῖςτοὺςλόγουςἀγνοῶμενκαίφησιὥσπερὁκεραμεὺςὁθέλειποιεῖκαὶὁπηλὸςοὐδὲνἀντιλέγειἡπεριεργάζεταιοὕτωςμὴδὲσύφησιπεριεργάζουἡἀγνοῶνδυσχεραινεἃἂνθεόςσεἀγνοεῖνβούληταικαὶγὰρκαὶἄγνοιασοιπάντωςσυμφέρειἡγὰρἂνἐδιδάχθης
εἰδὲθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιτὴνὀργὴνκαὶγνωρίσαιτὸδυνατὸναὐτοῦμακροθυμίανἠθέλησενἐνδείξασθαιἂλλἐπειδὴεἰςἀπόνοιαντῆιμακροθυμίαιτοῦθεοῦἐχρήσατολοιπὸνὀργὴνἐνεδείξατο
οὐκἄραὀργῆςπάθειἥλωθεὸςἄπαγεἂλλἐπειδὴταῦταἐποίησενἃἡμεῖςὀργιζόμενοιποιοῦμενὀργὴντὸπρᾶγμαἐκτοῦἡμῖνγνωρίμουἐκάλεσεν
εἰδὲθέλωντοῦτοἢτοῦπρὸαὐτοῦἐπιχειρήματοςἐστινἐξαγγελτικὸνἢἰδίωςἐξαγγελτικὸνἐκεῖνοδιὰπλειόνωνπλατύνονκαὶἀπαγγέλλωνἢἰδίωςεκεινο διὰ πλειονων πλατύνον καὶ ἀπαγγέλλων added by a later hand in the marginπρὸςτοῖςεἰρημένοιςἕτερονεἰσάγειεἰςτὴναὐτὴνὑποθεσινσυντελοῦνἔδειφησὶγνωρισθῆναιτὴντιμωρητικὴνδύναμιντοῦθεοῦἔδειτὴνμακροθυμίανἔδειτὴνφιλανθρωπίανκαὶτὸἔλεοςκαὶτὴνἄφατοναὐτοῦδόξανκαὶπολλὴνταῦταδὲπόθενδείκνυταιἐκτῶνδοκούντωντοῖςπολλοῖςπαραλόγωνἐκτοῦΦαραὼἐκτοῦκαλέσαιτὸνοὐλαὸνλαὸνἐκτοῦτὸκατάλειμμασωθῆναικαὶἐκτῶνπαραπλησίωνὥστεἐξὧνοἱἀγνώμονεςἀδικίανκαταψηφίζονταιτοῦθεοῦοἱεὐγνώμονεςμεγάλακερδαίνουσινοὔκουνἡτῶνπραγμάτωνφύσιςἔχειτὸἄπορονἂλλ'ἡτῶνἀγνωμονούντωντὸβλάσφημονἢμᾶλλοντῶνπρὸαὐτοῦἤρτηταιεἰθέλωνφησὶνὁθεὸςἐνδείξασθαικαὶἵναγνωρίσῃκαὶἐκεῖκληθήσονταιυἱοὶθεοῦζῶντοςκαὶτὸκατάλειμματοῦἸσραὴλσωθῇεἰταῦταποιεῖσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷ
ἤνεγκενἐνπολλῆιμακροθυμίαιτουτέστιπάνυἐμακροθύμησενεἰςμετάνοιανἄγωνὡςδὲοὐκἦλθεπρὸςσωφρονισμὸνἐτιμωρήσατοαὐτον
Ἤνεγκεντοῦτ'ἔστιπάνυἐμακροθύμησενὡςδὲοὐκἦλθενπρὸςσωφρονισμὸνἐτιμωρήσατοαὐτον
σκεύηὀργῆςκατηρτισμέναεἰςἀπώλειανσκεῦοςἦνὀργῆςὁφαραὼτουτέστινἄνθρωποςτὴντοῦθεοῦἀνάπτωνὀργὴνἡτὴντοῦθεοῦὀργὴνἐπισπώμενοςκαὶοὐτοῦτομόνονἀλλὰκαὶεἰςἀπώλειανκατηρτισμένοςτουτέστινἀπηρτισμένοςκαὶτέλειοςπρὸςτὸδεῖνἀπολέσθαιτοῦτοδὲοὐπαρὰτὸνθεὸνἀλλὰπαρὰτὴνοἰκείανκακίαν
καὶἵναγνωρίσῃτὸνπλοῦτοντῆςδόξηςαὐτοῦτιφησινἀλογίανκαταγινώσκειςτοῦθεοῦκατὰὑποστιγμὴνἀναγνωστέον
εἰςἀπώλειανἀπώλειαννῦντὴνδιαφθοράνφησινἤνεγκεδὲφησὶνὁθεὸςεἰςἀπώλειανοὐχὡςἔτυχενἀλλ'ἐκείνουςτοὺςκαταρτίσανταςἑαυτοὺςεἰςσκεύηὀργῆςἀλλ'ὅμωςοὖνκαὶἐπὶτούτωνκαίτοιτοιούτωνἑαυτοὺςπαρασκευασάντωνπολλὰπρότερονμακροθυμήσαςοὕτωςἐχρήσατοτῇκατὰτὸδίκαιοντιμωρίᾳἪμᾶλλονοὕτωνοήσειςἤνεγκενἐνπολλῇμακροθυμίᾳσκεύηὀργῆςκατηρτισμέναεἰςἀπώλειανὑπήνεγκεφησὶνὑπέμεινεκαὶἐνπολλῇμακροθυμίᾳπῶςδὲἐνπολλῇμακροθυμίᾳὅτιἕτοιμακαὶἀπηρτισμέναὄνταεἰςἀπώλειανκαὶμόνονοὐδιὰτὴνὑπερβολὴντῆςκακίαςπεπληρωμέναὄνταδικαίαςὀργῆςὅμωςἔτιἠνείκετοκαὶδιεβάσταζενἐπιστροφὴνἐκδεχομενοςτὶοὖνοὐκἀπολλυταιταῦταπαντίπουδῆλονκατήρτισεγὰρἑαυτὰεἰςἀπώλειανἀπολλυταιδὲμετὰτὸἀπαρτίσαιἑαυτὰμετὰτὸεἰςτέλοςκακίαςἀναδραμεῖνμετὰτὸμηδὲνἀπὸτῆςμακροθυμίαςἀπωνασθαικαὶδείκνυταιδιὰτῆςεἰςαὐτοὺςδικαίαςτιμωρίαςτοῦθεοῦκαὶτὸδυνατὸναὐτοῦτοῦτ'ἔστινἡτιμωρητικὴδύναμιςκαὶἡἔνδειξιςτῆςὀργῆςἧςεἰσινἄξιοιτυγχάνεινοἱτοιοῦτοι
καὶἵναγνωρίσῃτοῖςγὰρκαταφρονοῦσικαὶὑπερορῶσιτῆςδυνάμεωςτοῦθεοῦἀναγκαῖονκαὶσυμφέρονἦνγνωρίσαιαὐτοῖςδιὰτιμωρίαςτὸδυνατὸνκαὶπανσθενὲςκαὶπανεπίσκοποναὐτοῦ
ἐπὶσκεύηἐλέουςὥσπερφησιεἰςτὰσκεύητῆςὀργῆςτουτέστιτὸνφαραὼἤνεγκενὀργὴνπολλὰπρότερονμακροθυμήσαςοὕτωςκαὶεἰςσκεύηἐλέουςτουτέστινεἰςἀξίουςτοῦἐλεεῖσθαιἡμᾶςἤνεγκεφιλανθρωπίαντοῦτογὰρσυνυπακουστέον
απροητοιμασενδυσὶτρόποιςσχηματίζεταιτόδετὸῥητονἀπὸκοινοῦκαὶἐλλειπτικῶςἀπὸκοινοῦμὲνγὰρδεῖλαβεῖντὸἤνεγκενἤνεγκεσκεύηὀργῆςκαὶἤνεγκεσκεύηἐλέουςἐλλειπτικῶςδὲὅτιοὐκεἶπενεἰςτὶἤνεγκεντὰσκεύητοῦἐλέουςὥσπερἐκεῖεἶπενὅτιτὰσκεύητῆςὀργῆςὅτιεἰςἀπώλειανἐξακουστέονοὖνἐνταῦθατὸεἰςσωτηρίανπροητοίμασενδὲὡςπρογνώστηςκαὶεἰδὼςὅτισπουδαῖοιἔσονταιπροητοίμασενοὖναὐτὰτὰἄξιαἐλέουςσκεύηεἰςδόξαντοῦτ'ἔστινεἰςτὸδοξασθῆναιαὐτὰκαὶγὰρὁπλοῦτοςτῆςδόξηςαὐτοῦἐγνωρίσθηἐνἡμῖνὅτιτοῖςεἰδώλοιςπροσανακειμένουςκαὶδούλουςὑπάρχονταςπαθῶνκαὶἁμαρτίαςοὐμόνοντούτωνἠλευθέρωσενἀλλὰκαὶδιὰτῆςυἱοθεσίαςἐδοξασεν
ἃπροητοίμασενεἰςδόξανπροητοίμασεδὲἐπεὶἔγνωἀξίουςἐλέουδιὰτὴνπίστιντοῦτοδὲεἰςδόξαναὐτοῦσυντείνει
οὓςκαὶἐκάλεσενἡμᾶςοὐμόνονἐξἸουδαίωνἀλλὰκαὶἐξἐθνῶνὁρᾷςὅτιοὐμονομερῶςὁθεὸςἀλλὰκαὶἐξἸουδαίωνκαὶἐξἐθνῶνσώζειδιὰτῆςπίστεωςτοὺςἀξίουςσωτηρίας
ὡςκαὶἐντῶιὩσηὲλέγεικαλέσωτὸνοὐλαόνμουλαόνμουὅτιδέφησινοὐχἁπλῶςοὐδὡςἂνεἴποιτιςμονομερῶςἔσωσενὁθεὸςτοὺςἐξἐθνῶνπιστοὺςἂλλἐπειδὴἄξιοιἦσανσωτηρίαςπαράγειτὸνπροφήτηνπρὸτοσούτωνχρόνωντοῦτοπροαναφωνοῦνταἰδοὺγὰρὁθεὸςκαὶλαὸνκαὶἠγαπημένηνἐκκλησίανκαὶυἱοὺςκαλεῖτοὺςἐξἐθνῶντιδήποτεπάντωςδιὰτὴναὐτῶνεὐγνωμοσύνηνκαὶπίστιν
καὶτὴνοὐκἠγαπημένηνἠγαπημένηνκαὶἔσταιἐντῶιτόπωιοὐἐρρήθηαὐτοῖςτὴνἐξἐθνῶνἐκκλησίανἥτιςοὐκηγαπητὸπρότερονοὐγὰρἐγίνωσκεθεόν
οὐλαόςμουὑμεῖςἐκεῖκληθήσονταιυἱοὶθεοῦζῶντοςτὰγὰρἔθνηἀπηρνεῖτοὁθεὸςπάλαιδιὰτὴνδεισιδαιμονίαν
ἨσαΐαςδὲκράζειὑπὲρτοῦἸσραὴλεὰνἦιὁἀριθμὸςτῶνυἱῶνἸσραὴλὡςἡἄμμοςτῆςθαλάσσηςοὐδένφησινυποστελλεομενοςβοᾷ
τὸκατάλειμμασωθήσεταιοὐπάντεςφησινἀλλὰμέροςἐξαὐτῶντοῦτογὰρτὸκατάλειμμα
Τὸκατάλειμμαπρὸςταῦταπάντατὰἀνεξιχνίαστακρίματααὐτοῦσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷκατὰκοινοῦγὰρτοῦτοἀκουστέονἢκατ'ἔλλειψινεκλεπτεονοἷονεἰθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιεἰτάδεκαὶτάδεἐποίησενκαὶπάνταἐπὶσυμφέροντικαὶσοφῶςπῶςσὺτολμᾷςεὐθύναςἀπαιτεῖντῶντοιούτωνπανσόφωνκαὶἀκαταλήπτωνἔργων
λόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωνἐνδικαιοσύνηιτὸσυντελῶνδηλοῖὅτιπέραςἔχουσιπάντεςλόγοιπίστεωςκαὶγνώσεωςθεοῦκαὶοὐκἔσταιἕτεροςμετὰτοῦτοντόννυνκηρυσσόμεονκαθώσπερἦντὰἸουδαίωνκαὶμετεπέσενεἰςτάνυνἂλλἐπὶσυντελείαιπάσηςπίστεωςκαὶπαντὸςλόγουδέδοταιὅνυντῆςπίστεωςλόγος
ΛόγονγὰρσυντελῶνὁμὲνΜωσαϊκὸςνόμοςἐδοθηπροδιατυποῦντοςθεοῦκαὶπροδιαγράφοντοςτὸντῆςχάριτοςτὸνδὲεὐαγγελικὸνδίδωσισυντελῶνκαὶσυντέμνωντοῦτ'ἔστινἀπαρτίζωνἅπαντακαὶεἰςτέλοςἄριστονἄγωνμηδεμίανἑτέρανδυνάμενονἐπανορθωσινἢτελείωσινδέξασθαιτοῦλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωντίνοςἕνεκαἐμνήσθηὥσπεργὰραἰτίαντινοςτῶνπροειρημένωνἀποδιδοὺςτοῦτοσυνῆψενκαὶλέγομενὅτιλίανἁρμοζοντωςκαὶὑπερφυῶςαὐτὸδιὰπολλὰςαἰτίαςἐπισυνῆψενπρῶτονμὲνγὰρἐπειδὴεἶπενκαλέσωτὸνοὐλαόνμουλαόνμουκαὶἑξῆςἵναμήτιςεἴπῃκαὶτὶτοῦτοὥσπεργὰρἐγένοντοἐκλαοῦτινεςοὐλαὸςοὕτωκἂνἐξοὐλαοῦλαὸςγένωνταιοὐδὲνκωλύεικαὶτούτουςπάλινγενέσθαιοὐλαὸνοὐχοὕτωςφησὶνλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωνἐκεῖναμὲνγὰρμετέπιπτεκαὶμετετίθετοἐπὶτὸκρεῖττονπάντωνὀφειλοντωνμεταρρυθμίζεσθαινῦνδὲοὐκέτιὅτιτετελειωμένηἐστὶνἡνῦνκλῆσιςκαὶἡπνευματικὴνομοθεσίακαὶἡὑποσχεσιςδιὰτοῦτομὲνἐμνήσθητὸλόγονγὰρσυντελῶνβδὲἐπειδὴεἶπενὅτιἐὰνᾖὁἀριθμὸςτῶνυἱῶνἸσραὴλὡςἡἄμμοςτῆςθαλάσσηςκαὶἑξῆςἵναμὴεἴπωσινὅτιπολλάκιςπολλῶνἐπαγγελιῶνἀκούσαντεςἢοὐδ'ὅλωςἐτύχομενἢμετὰμακρὸνκαὶπολλῶνχρόνονκαὶγὰρκαὶπολλῶνἐξέπιπτονδιὰτὴνἀχαριστίανκαὶἀγνωμοσύνηναὐτῶνἵναοὖνμὴοὕτωλέγωσινοἱἸουδαῖοιοὐχοὕτωἔσταικαὶνῦνφησὶνἀλλ'ἐὰνμόνονβούλησθετετελειωμένηκαὶσύντομοςἐπὶχεῖραςὑμῶνἐστινἡσωτηρίακαὶταῦταμὲνὅτιλίανἡρμοσμένωςἐπισυνῆψενἜχειδὲκαὶἰδίανδιδασκαλίανκαὶνῦνδιδασκαλίαντοιοῦτονγὰρτὸἰδίωματοῦθεσπεσίουκαὶσυνάπτεικαὶἀλληλουχεῖτὰἐφεξῆςλεγόμενατοῖςπροειρημένοιςκαὶἰδίανπάλινἔννοιανκαὶδιδασκαλίανδι'αὐτῶνπηγάζειγονιμώτατοςγὰρὢντοῖςνοήμασιβραχυτάτοιςῥήμασιπολλὰςκαὶποικίλαςδιανοίαςπεριλαμβάνεικαὶνῦντοιοῦτον γὰρ τὸ ἰδίωμα τοῦ θεσπεσίου καὶ συνάπτει καὶ ἀλληλουχεῖ τὰ ἐφεξῆς λεγομενα τοῖς προειρημένοις, καὶ ἰδίαν πάλιν ἔννοιαν καὶ διδασκαλίαν δι' αὐτῶν πηγάζει· γονιμώτατος γὰρ ὢν τοῖς νοήμασι, βραχυτάτοις ῥήμασι πολλὰς καὶ ποικίλας διανοίας περιλαμβάνει added by the same hand in the marginοὖνφησινμὴνομίζετεὦἸουδαῖοιὅτιἡεὐαγγελικὴνομοθεσίαὥσπερἡΜωϋσαϊκὴπαυθήσεταιἐκείνητύποςἦνπρὸςἄλληνἔβλεπεντελειότητακαλῶςοὖνἐπαύθηἡδὲδεσποτικὴνομοθεσίατετελειωμένηἐστὶνπρὸςταύτηνἔβλεπενἡΜωϋσαϊκὴταύτηςἦντύποςἐναὐτῇγὰρἐστινἡἀληθινὴκαὶτελείαδικαίωσιςἡμῶνκαὶσωτηρίακαὶμετ'αὐτὴνοὐκἔστινἑτέραδι'ὃεἰκοτωςἐκείνημὲνπέπαυταικαὶἔτιτελείωςπαυθήσεταιαὕτηδὲδιαπαντὸςἔσταιταῦταδὲδηλονότιφησὶπροτρέπωνεἰςτὴνεἰςΧριστὸνπίστινκαὶτὴνπολιτείαντὴνκατὰτὸεὐαγγέλιον
ὅτιλόγονσυντετμημένονἔδωκέφησινὁδὲσυντετμημένοςκαὶσυντετελεσμένοςλόγοςὁτῆςπίστεὼςἐστιν
ποιήσεικύριοςἐπὶτῆςγῆςτὴνπίστινλέγειεὰνγάρφησινεἴπῃςἐντῶιστόματισουκύριονΙησονκαὶπιστεύσῃςἐντῆικαρδίαισουὅτιὁθεὸςαὐτονἤγειρενἐκνεκρῶνσωθήσῃὁρᾷςτὴνσυντομίαν
καὶκαθὼςπροείρηκενἨσαΐαςεἰμὴκύριοςσαβαώθδυνάμεωνστρατιῶν
ἐγκατέλιπενἡμῖνσπέρμαὡςΣόδομαἂνἐγενήθημενκαὶὡςΓόμορραἂνὡμοιώθημενδιάτετὴναὐτοῦχάρινκαὶδιὰτὴντῶνκαταλειφθέντωνεὐγνωμοσύνην
δύνῃδὲτοῦτοκαὶπερὶΧριστοῦνοῆσαιὥςφησινὁἐνἁγίοιςΚύριλλος
εἰμὴΚύριοςΣαβαοθ∆ιὰτούτωνδεδίττεταικαὶἐπιτιμᾷαὐτοῖςὡςεἰμὴπάντωςτινὲςὑμῶνπιστεύσουσιτῷΧριστῷΣοδόμωνκαὶΓομόρραςοὐδὲνἂνδιενηνοχότεςεἴητεεἰκαὶἐπὶτῇσυγγενείᾳτοῦἈβραὰμἐναβρύνεσθεἢμᾶλλονπρὸςτὸποιήσειτὸνσυντετμημένονλόγονἐκληπτέοντὴνπροφητικὴνῥῆσινοἷονεἰμὴἐποίησεντοῦτοὁκύριοςκαὶἔδωκενἡμῖντὸντέλειοντοῦεὐαγγελίουνόμονδιὰτοῦυἱοῦαὐτοῦεἰςδικαίωσινκαὶσωτηρίανἡμῶνπάντεςἂνὡςΣόδομαἐγεννήθημενκαὶἑξῆςτὸγὰρσπέρματὸνεὐαγγελικὸνλόγονσημαίνειὡςκαὶὁκύριοςφησινἐξῆλθενὁσπείρωντοῦσπεῖραιτὸδὲἐγκατέλιπενὅτιοὐμόνονφησὶνἔσπειρενἀλλ'οὐδ'εἴασεναὐτὸἀναρπασθῆναιὑπὸτῶνπετεινῶνἢδιαφθαρῆναιὑφ'ἑτέρωντινῶνἀγρίωνκαὶἀκαθάρτωνπνευμάτωνἢλογισμῶνἀλλὰκαὶἔσπειρεκαὶδιετήρησενὥστεἐγκαταλειφθῆναιἡμῖνκαὶεἰςγεώργιονκαὶκαρπὸνπροελθεῖνδύναιοδ'ἂνκαὶσπέρματοὺςἀποστολουςἐκλαβεῖνοἳἐκπάντωντῶνἸουδαίωνδίκηνσπέρματοςἀφαιρεθέντεςτῇοἰκουμένῃἐγκατελείφθησανκαὶτὰἔθνηπάντατῇἐκκλησίᾳΧριστοῦἐγεώργησανκαὶγὰρἐντῷΕὐαγγελίῳἡτῆςζύμηςπαραβολὴκαὶαὐτοῖςἐφαρμοζουσατοῖςπατράσινἡμῖνοὐκὀλίγοιςπαρείληπταιὅσονοὖνφησὶνεἰςτὴνἸουδαίωνἧκενἀπιστίανὡςΓόμορρακαὶΣόδομαἂνἐγενήθημενἀλλὰτὸἀπὸκυρίουΣαβαὼθἐγκαταλειφθὲνἡμῖνσπέρμαοἱἀποστολοικαὶτὰἔθνηκαρποφορήσαντεςκαὶπολύχουντὸγεώργιονδείξαντεςτὰςεἰςτὸνἈβραὰμγεγενημέναςἐπαγγελίαςἐπ'αὐτῶνἀνθούσαςκαὶτελειουμέναςτῶνπραγμάτωνδεικνουσιν
τιοὖνἐροῦμενὅτιἔθνηἰδοὺἡπᾶσαλύσιςτινοςἕνεκενοἱπιστοὶἐσώθησανοἱδὲἐναπομείναντεςτῶιἸουδαϊσμῶιοὐκέτι
τὰμὴδιώκονταδικαιοσύνηνκατέλαβεδικαιοσύνηντὸγὰρξένονὅτιμὴδιώκοντακατέλαβενοἱδὲἸουδαῖοιδιώκοντεςοὐκατέλαβον
τιοὖνἐροῦμενἀπαιτεῖςλόγουςδιὰτὶεἰςσπέρμαἈβραὰμοἱἐκπεριτομῆςλογίζονταιφησὶνδιὰτὶὁοὐλαὸςἐγένετολαὸςκαὶοἱἐκπεριτομῆςἐκβάλλονταιεἶπονμὲνπολλὰὅτιοὐδ'ὅλωςσεχρὴτὰτοιαῦταλογοθετεῖνὅτικαὶπαρὰσοὶτῷἸουδαίῳπολλὰγέγονενὧνἀγνοεῖςτοὺςλόγουςὁἸακὼβπρὸτοῦτιδιαπράξασθαιπροτιμηθεὶςτοῦἩσαῦοἱτῶνμοσχοποιησάντωνκαταδικασθέντεςθανάτῳκαίτοιπάντωνεἰςτὴνδυσσέβειανκατενεχθέντωνὁΦαραὼμυρίαἄλλανῦνδέσοικαὶτοῦτοπροστίθημιὅτιδιὰτοῦτοοἱἐξἐθνῶνεἰςσπέρμαἈβραὰμἐλογίσθησανσὺδὲοὐκέτιδιότιοὐκέτικαὶὅτιοἱμὲνἐδικαιώθησανσὺδὲοὐκέτιδιότικαι οτι οι μεν εδικαιωθησαν συ δε ουκετι added by a later hand in the marginἐκεῖνοιἐκπίστεωςκατέλαβοντὴνδικαίωσινκαὶτὴνσωτηρίαντὴνἐκπίστεωςσὺδὲφυσιούμενοςδικαιωθῆναιδιὰτῶντοῦνόμουἔργωνκαὶτὴνδιὰπίστεωςδικαίωσινὑπερορῶνεἰκοτωςκαὶτοῦδιὰπίστεωςδικαιωθέντοςἈβραὰμἀλλοτριοςὤφθηςτοῦσπέρματοςκαὶἀντὶλαοῦγέγοναςοὐλαὸςκαὶτῆςτῶνπιστῶνσωτηρίαςἐξέπεσες
δικαιοσύνηνδὲτὴνἐκπίστεωςἸσραὴλδὲδιώκοννόμονδικαιοσύνηςαὕτηγὰρἡἀληθῶςδικαιοσύνηὡςἥγετοῦνόμουψευδής
εἰςνόμονδικαιοσύνηςτουτέστιτὴνἐκνόμουδικαιοσύνην
οὐκἔφθασεοὔτεγὰρτὰἐντῶινόμωιἐφύλαξεν
διάτιὅτιοὐκἐκπίστεωςἂλλὡςἐξἔργωννόμουἠθέλησεφησιδικαιωθῆναίτιοὖναἴτιοντοῦμὴφθάσαιδικαιοσύνηνὅτιἐξἔργωνἐζήτησὲδικαιωθῆναίτιςδὲἐξἔργωνδικαιοῦταιἔργωννόμονδικαιοῦταινομον added above the line by a later handἄνθρωποςὧν
προσέκοψανγὰρτῶιλίθωιτοῦπροσκόμματοςπροσέκοψανἠπίστησάνπωςδέτιςπροσκόπτειἐὰνἔξωπροσέχῃὥσπεροὗτοιτῶινόμωιπροσέχοντες
καθὼςγέγραπταιἰδοὺτίθημιἐνΣιὼνλίθονπροσκόμματοςκαὶπέτρανσκανδάλουπροσκόμματοςλίθονκαὶπέτρανσκανδάλουτὸνκύριονκαλεῖἐκτῶνεἰςαὐτονπροσκοψαντῶνκαὶσκανδαλισθέντωντὸὄνομαἐπιθείς
προσπταίεινεἰώθασινοἱἑτέρωσετὴνδιάνοιανἔχοντεςκαὶτὴνὁδὸνπροσκοπεῖνοὐκἐθέλοντεςτοῦτοπεπόνθασινἸουδαῖοιπερὶγὰρδὴτὰπεριττὰτοῦνόμουκεχηνότεςτὸνὑποτῶνπροφητῶνπροαγορευθένταλίθονἰδεῖνοὐκἠθέλησαν
καὶπᾶςὁπιστεύωνἐπ'αὐτῶιοὐκαταισχυνηθεσεταιὁρᾷςὅτιοὐμονομερὴςὁθεὸςἀλλὰπᾶςὁπιστεύωνεἰςαὐτονσωθήσεταιτοῖςμὲνγὰρἀπίστοιςἐναντίωςἤπερἔχειφύσεωςγίνεταιτοῖςδὲπιστοῖςκατὰφύσιν
ἀδελφοὶἡμὲνεὐδοκίαἡσφόδραἐπιθυμία
ἀδελφοὶἦμενεὐδοκίαἘπειδὴκαθήψατοτῶνἸουδαίωνμέλλειδὲκαὶἔτιδιὰτοῦἀδελφοὶκαὶτῶνἄλλωνκαταλεαίνειαὐτοὺςκαὶεἰςνουθεσίανλεληθότοςπροκαταρτίζειἵναμὴὀργισθέντεςὅλωςἀνήκοοιγένωνται
τῆςἐμῆςκαρδίαςκαὶἡδέησιςἡπρὸςτὸνθεὸνὑπὲρτοῦἸσραὴλἐστινεἰςσωτηρίανμέλλωντῶνἸουδαίωνκαθάπτεσθαιπροεισφέρειεὔνοιαντοῦλόγουἵναμὴδόξῃμισοῦντοςείναιἀλλὰκηδομένουτὰῥήματατῆςἐπιτιμήσεωςφησιδὲὅτικαὶσφόδραἐπιθυμῶκαὶδέομαιαὐτοὺςσωθῆναι
ὙπὲρτοῦἸσραήλοὐχἁπλῶςὑπὲραὐτῶναἰτοῦμαιἀλλ'εἰςσωτηρίανἵναπιστεύσαντεςΧριστῷσωθῶσιν
μαρτυρῶγὰραὐτοῖςὅτιζῆλονθεοῦἔχουσινδοκεῖχαρίζεσθαὶαὐτοῖςμαρτυρῶφησιναὐτοῖςὅτιοὐδιὰἄνθρωπὸνεἰσινἀπεσχισμένοιΧριστοῦἀλλὰδιὰζῆλονδῆθενθεοῦτοῦτοδὲκατὰἄγνοιανπράττουσινομίζοντεςγὰρτὸννόμονείναικαλὸνἀπιστοῦσιτῶισώζεινδυναμένωιΧριστῶι
ἂλλοὐκατ'ἐπίγνωσινζῆλονφησινἔχουσινἂλλοὐχἵναἐπιγνῶσιτὸὄντωςκαλὸνὃἐστινὁΧριστὸςεἰγὰρτοιοῦτονἔσχονζῆλονἐπέγνωσανἄν
ἀγνοοῦντεςγάρῥῆμασυγγνώμης
τὴντοῦθεοῦδικαιοσύνηνδικαιοσύνηνθεοῦκαλεῖτὴνεἰςΧριστὸνπίστινδιὰτὸχάριτοςδεῖσθαιθεοῦ
καὶτὴνἰδίανδικαιοσύνηνζητοῦντεςστῆσαιἰδίανδικαιοσύνηντὴνἐκτοῦνόμουλέγειἡδιὰτὸμηκέτιἰσχύεινἡδιὰτὸδεῖσθαιπόνωνκαὶἱδρώτων
ζητοῦντεςφιλονεικοῦντεςκυρῶσαιτὴνἰδίανδικαιοσύνην
τῆιδικαιοσύνηιτοῦθεοῦδηλονότιοὐδεἐντὴνἐννόμωιἐπλήρωσανζητοῦσιγὰρστῆσαιοὐκοῦνοὐκἔστησαν
οὐχυπετεγησανοἷονπειθήνιονοὐχὑπέθηκαναὐχένα
τέλοςγὰρνόμουτέλοςγὰρνόμουΧριστὸςἐντῶιθβιβλίωικατὰἸουλιανοῦοὕτωςκεῖταιὅτιτὸτέλοςκαὶοἷονἀναίρεσιςτοῦνόμουκαὶπλήρωσιςὁΧριστός
τέλοςγὰρνόμουΠῶςτέλοςνόμουΧριστὸςὅτιἐδικαίωσενκαὶἅπερἐκεῖνοςἠθέλησεποιῆσαιοὐκἴσχυσεδὲταῦταὁΧριστὸςἐλθὼνἀπήρτισεκαὶἐτελείωσενεἰςτοὺςαὐτῷπιστεύσαντας
ΧριστὸςεἰςδικαιοσύνηνἐπειδὴὅλωςκαὶτὴνἐκνόμουδικαιοσύνηνἐκάλεσενἵναμὴνομίσωσινὅτιδύναταιδικαιῶσαιὁνόμοςφησιτέλοςείναικαὶπλήρωματοῦνόμουτὸνΧριστὸντὸγὰρτέλειονὁνόμοςἐντῆιεἰςΧριστὸνἔχειπίστειὁοὖνπιστεύωνφησιΧριστῶιπληροῖτὸννόμον
παντὶτῶιπιστεύοντιεἰςτὸδικαιοῦντὸνὄντωςτελειωτὴντοῦνόμουτουτέστιτὸνπιστόν
Μωϋσῆςγὰργράφειτὴνδικαιοσύνηντὴνἐκτοῦνόμουὄροςτῆςἐννόμωιδικαιοσύνης
ὅτιὁποιήσαςαυτὰἄνθρωποςζήσεταιἐναὐτοῖςοὐκοῦνοὐκἑνὶσωθῆναιτὸνμὴπληροῦνταιτὰἐναὐτῶιἐπεὶοὖνοὐδεὶςἀνθρώπωνἐπλήρωσενἐξέπεσενἡδιὰνόμουδικαιοσύνηκαὶἀπρακτεῖ
ἡδὲἐκπίστεωςδικαιοσύνηοὕτωςλέγειεἰρηκὼςτὴνἐκνόμουδικαιοσύνηνλέγεικαὶτὴνἐκπίστεωςκαὶδείκνυσινοὐχοὕτωςοὖσανἐπίπονοντοιγαροῦνταύτηνμέντινεςἔφθασανἐκείνηνδὲοὐδείς
μὴεἴπῃςἐντῆικαρδίαισουτιςἀναβήσεταιεἰςτὸνοὐρανὸντουτέστιΧριστὸνκαταγαγεῖνἡτιςκαταβήσεταιεἰςτὴνἄβυσσοντουτέστιΧριστὸνἐκνεκρῶνἀναγαγεῖνἵναμὴνομισθῇἡπίστιςεὐκατόρθωτοςκαὶεὐκαταφρόνητοςδιὰτοῦτοδείκνυσικαὶαὐτὴνπόνουδεομένηνκαὶπρὸςτοὺςἀφανεῖςλογισμοὺςἔχουσαντὴνπάληνμὴεἴπῃςγὰρμηδὲἐνκαρδίαιτουτέστιμηδὲἐνθυμηθῇςἀλλὰπάνταλογισμὸνἔκβαλεἔξω
ἀλλάτιλέγειἐγγύςσουτὸῥῆμὰἐστινἐντῶιστόματισουκαὶἐντῆικαρδίαισουτοῦτ'ἐστιτὸῥῆματῆςπίστεωςὁκηρύσσομενσύντομοςμὲνἡσωτηρίακαὶοὐδεομένητῶνἔξωθενκόπωνἐνγὰρτῆιδιανοίαικαὶτῆιγλώσσηικεῖταιπλὴνστεῤῥᾶςδεῖταικαὶνουνεχοῦςψυχῆς
ὅτιεὰνὁμολογήσῃςἐντῶιστόματισουκύριονἸησοῦνκαὶπιστεύσῃςἐντῆικαρδίαισουἔδειξέπωςἐνκαρδίαιοἷονἐνλογισμῶικαὶγλώσσηικεῖταιἡσωτηρία
ὅτιὁθεὸςαὐτονἤγειρενἐκνεκρῶνσωθήσηιτρόπονλέγειδι'ουτινοςἐναχθείηπρὸςτὴνπίστινἐννοησονγάρφησιτὸδυνατὸντοῦἐγείραντοςκαὶοὐδυσχερανεῖςπρὸςτὴνπίστιν
καρδίαγὰρπιστεύεταιεἰςδικαιοσύνηνστόματιδὲὁμολογεῖταιεἰςσωτηρίανκαρδίαιμὲνγάρφησιπιστευόμενοςὁΧριστὸςδίκαιοιστόματιδὲὁμολογούμενοςσώζει
λέγειγὰρἡγραφὴπᾶςὁπιστεύωνἐπ'αὐτῶιοὐκαταισχυνθήσεταιτὴνμαρτυρίανἤγαγενἵναδείξῃμὴοὖσανἐντῆιπίστειδιαφορὰνἸουδαίουκαὶἐθνικοῦπᾶςγάρφησινὁπιστεύων
οὐγὰρἐστιδιαστολὴἸουδαίουτεκαὶἝλληνοςτὸπᾶσικοινὸντῆςχάριτοςἀνακηρύττεικαὶὅπερἐποίησενἄνωπολλοῖςλόγοιςθέλωνκαταγαγεῖντὸφύσηματῶνἸουδαίωννυνδιὰβραχέωνποιεῖὅτιοὐκἑνὶμέσονἸουδαίουκαὶἐθνικοῦ
ὁγὰραὐτοςκύριοςπάντωνἄνωπερὶτοῦπατρὸςἔλεγενἡἸουδαίωνὁθεὸςμόνονμόνωνthe second round of ω is added by the same (?) handοὐχὶδὲκαὶἐθνῶννυνδὲτὸαὐτοπερὶτοῦυἱοῦλέγειοὕτωςοὐκοἶδεδιαφορὰντῆςἁγίαςτριάδος
πλουτῶνεἰςπάνταςτοὺςἐπικαλουμένουςαὐτονδείκνυσιτὸνΧριστὸνσφόδραἐφιέμενοντῆςἡμετέραςσωτηρίαςὅπουγεπλοῦτονἴδιονἡγεῖταιτὸπολλοὺςπιστεῦσαικαὶσωθῆναιτοῦτοδὲποιεῖπαιδεύωναὐτοὺςμὴἀπογνῶναιἑαυτῶνὁγάρφησιπλοῦτονοἰκεῖονἡγούμενοςτὸσώζεινοὐκἄνποτεὀκνήσῃἡἀναβάληταισῶσαι
πᾶςγὰρὃςανεπικαλεσηταιτὸὄνομακυρίουσωθήσεταιεἶπαςοὐδὲνπλέονἔχουσινἸουδαῖοιτῶνἐθνῶνμάρτυςδὲὁἸωήλ
πωςοὖνἐπικαλέσονταιεἰςὃνοὐκἐπίστευσανεἶπενπᾶςὃςἂνἐπικαλέσηταιτὸὄνομακυρίουσωθήσεταιπωςτοιγαροῦνἔσταιαὐτοῖςἐπιτυχεῖντῶντοῦπροφήτουῥημάτωνἀνθρώποιςπιστεῦσαιμὴθελήσασινἑαυτοὺςτοιγαροῦνμεμφέσθωσανἀποκλείουσιτὴνσωτηρίανἀφ'ἑαυτῶν
πωςοὖνἐπικαλέσονταιΛίανἐνταῦθασυμπεπλεγμέναςἐννοίαςσυνείρεικαὶθαυμασίωςπροσάγειπλοῦτονἡγεῖταιφησὶνὁΧριστὸςτὸπιστεῦσαικαὶσωθῆναίσεὥστετὸἀπογετοῦΧριστοῦἅπανγέγονενθέλειςοὖνσωθῆναιἐπικάλεσαιτὸνΧριστὸνἀλλὰθέλειςἐπικαλέσασθαιπιστεῦσαιδεῖπρῶτονθέλειςδὲπιστεῦσαιἀκοῦσαίσεδεῖπρότεροντοῦκηρύγματοςἀλλὰτὸνκηρύσσονταζητεῖςἰδοὺἐγὼβοῶἀλλ'ἀγνοεῖςεἰἀπέσταλμαικηρύσσεινπροφητείαἐστὶνἄνωθενκηρύσσουσαἄνωθεντοῦτοκηρύσσουσατουτο added in the margin by a later handὅτιοὐμόνονκηρύξουσικαὶεὐαγγελίσονταιτὴνσωτηρίανκαὶεἰρήνηνἀλλ'ὅτικαὶμεγάλακαὶὑπερφυῆἐξανύσουσινὡςὡραῖοιγὰροἱπόδεςτῶνἐπὶτὸκήρυγματρεχόντωνφησὶτῶντὸεὐαγγέλιονκαταγγελλοντωνὥστεοὐδεμίαπρόφασιςὑμῖντοῦμὴσωθῆναι
πωςδὲπιστεύσουσινοὐοὐκἤκουσανκατὰτὸἀκολουθονγὰρκαὶτοῦτοσυμβαίνειἐπειδὴγὰρτῶναὐτοῦλόγωνἀκοῦσαιοὐκἠβουλήθησανεἰκοτωςοὐδεἐπίστευσαν
πωςδὲἀκούσουσιχωρὶςκηρύσσοντοςτοιγαροῦνἰδούφησικηρύσσωνκαὶπροσῆκονὑμᾶςἀνασχέσθαιτῶνλόγωνκαὶτῶνἐλέγχων
πωςδὲκηρύξουσινεὰνμὴἀποσταλῶσιδείκνυσινὅτιοὐκἐξοἰκείαςαὐθεντίαςἦλθενεἰςτὸκηρύξαιαὐτοῖςἂλλἀποσταλεὶςπαρὰΧριστοῦτοῦτωἑαυτὸναξοπιστονποιῶν
καθὼςγέγραπταιοὐμόνονφησινὅτιἀπέσταλμαιἀλλὰκαὶπάλαιτὸδεῖνἀποστολὴνγενέσθαιπροείρητοἀξιοπιστοςοὖνκατ'ἄμφωἐκτετῆςἀποστολῆςἐκτετοῦπροωρίσθαιτὴνἀποστολήν
ὡςὡραῖοιοἱπόδεςτῶνεὐαγγελιζομένωνεἰρήνηνοἱπόδεςαὐτῶνἐνεκωμιάσθησανδιὰτὸντοῦκηρύγματοςτρόπον
τῶνεὐαγγελιζομένωντὰἀγαθάεἰτοίνυνἄλλωςοὐκἦνπιστεῦσαιδίχατοῦἀκοῦσαικαὶδίχατοῦκηρύξαικεκήρυκταιδὲκαὶἤκουσανεὔδηλονὡςὁθεὸςμὲνοὐδὲνἐλλέλοιπενοἱδὲμὴπιστεύσαντεςἑαυτοῖςμεμφέσθωσαν
ἂλλοὐπάντεςὑπήκουσαντῶιεὐαλγγελίωιἨσαΐαςγὰρλέγεικύριεἐπειδὴτοῦτοαὐτῶιἀντέκειτοὅτιεἰἀπὸθεοῦἀπεστάλητεδιάτιμὴπάντεςὑπήκουσαντῶιεὐαγγελίωιφησινὅτικαὶτοῦτοπρὸπολλοῦἐλέχθηδιὰγὰρτὸείναιἡμᾶςαὐτεξιουσίουςοὐδέναπρὸςβίανἄγειὁθεός
τιςἐπίστευσετῆιἀκοῆιἡμῶνεἰτοῦτόσεφησισκανδαλίζειτὸμὴπάνταςὑπακοῦσαιαὐτόσετοῦτοπιστεῦσαιπεισάτωἐπειδὴπροελέχθηὡςοὐπάντεςπιστεύσουσι
ἄραοὖνἡπίστιςἐξἀκοῆςἐπειδὴἀεὶἸουδαῖοισημεῖαἐπεζήτουνπρόφασινλαβὼντὸπροφητικὸνἐντρέπειαὐτοὺςὡςοὐχρὴσημεῖαἐπιζητεῖνἡγὰρπίστιςὡςὁρᾶτεἐξἀκοῆςοὐκἐκσημείωνγίνεται
ἡδὲἀκοὴδιὰῥήματοςθεοῦἐπειδὴἀκοὴνεἶπενἐπάγειδιὰῥήματοςθεοῦμήφησινεὐτελέςτινομίσῃςτὴνἀκοὴνοὐκἐστινανθρωπιναῥήματαλαλούμεναἀλλὰθεοῦ
ἀλλὰλέγωμὴοὐκἤκουσανμενοῦνγεεἰςπᾶσαντὴνγῆνἐξῆλθενὁφθόγγοςαὐτῶνκαὶεἰςτὰπέρατατῆςοἰκουμένηςτὰῥήματααὐτῶνἐπειδὴεἶπενἡπίστιςἐξἀκοῆςἂλλἐρεῖφησιτιςμὴοὐκἤκουσανοἱἸουδαῖοικαὶφησινὅληφησινὅληἡγῆἤκουσανὅληολη η γη ηκουσαν added in the margin by a later handἡγῆἤκουσενὡςμαρτυρεῖκαὶὁπροφήτηςκαὶοἱἸουδαῖοιπαρὰοἷςμάλιστακεκήρυκταιοὐκεἴχομενἀκοῦσαι
ἀλλὰλέγωμὴοὐκἔγνωἸσραήλναίφησινἐκήρυξανμὲνπολλοὶεἰκὸςδὲτοὺςἐξἸσραὴλμὴγνῶναιτοῦκηρύγματοςτὴνδύναμινκαίπωςἑνὶτοῦτόφησιὅτιτὰμὲνἔθνηοἷςοὐδὲνπροείρητοἔγνωσανὁδὲἸσραὴλοὐκἔγνωκαίτοιπροακούσαςἰδοὺγὰραὐτοςὁνομοθέτηςφησινἐγὼπαραζηλώσωὑμᾶςἐπ'οὐκἔθνειὡςοὖντοὺςἐξἐθνῶνἑωρᾶτεπροσερχομένουςτῆιπίστεικαὶἔτιμὴνἐρχομένουςἑαυτοὺςδὲαπορριπτεμενουςἔδειὑμᾶςτὴναἰτίανεἰδέναιμᾶλλονδὲἑκοντεςἐπελάθεσθετῶνοὕτωσαφῶνπροῤῤήσεων
πρῶτοςΜωσῆςλέγειδεύτεροςγὰρεἶπενἨσαΐας
ἐγὼπαραζηλώσωὑμᾶςἐπ'οὐκἔθνειοἷονπαρακνισωμεγίστῃδὲἡτοῦπροστάγματοςἰσχὺςπολλάκιςγὰρὁπαρακλήσειμὴπεισθεὶςἐπείσθητῶπαρακνισμῷ
ἐπὶἔθνειἀσυνέτωιπαροργιῶὑμᾶςτιγὰρεὐτελέστερονἡἀσυνετώτερονεἰδωλολατρῶν
Ἠσαΐαςδὲἀποτολμᾷκαὶλέγειᾑρήσατοφησικαὶκινδυνεῦσαιμᾶλλονἡσυνεσκιασμεηνεἰπεῖντὴνοἰκονομίαν
εὑρέθηντινεςδὲοἱμὴζητοῦντεςμήτεἐπερωτῶντεςοἱἐξἐθνῶνδηλάδηὁρᾷςπόσαςεἶχοντοῦγνῶναιἀφορμὰςὁρῶντεςγὰρδιὰτῆςπίστεωςεὐδοκιμοῦντατὰἔθνηὤφειλονἀνανῆψαιἀλλὰἑκοντεςἐτυφλώθησαν
τοῖςἐμεμὴζητοῦσινἐμφανὴςἐγενόμηντοῖςἐμεμὴἐπερωτῶσιντῶνἐθνῶνκαθαίρειτὸφρόνημαὅτίφησιτὸπᾶνχάριτοςἦνὅμωςἐστικαὶτῶνἐθνῶντὸγὰρτὸνεὑρεθέντακαὶφανένταμηκέτιἐάσαιτῆςαὐτῶνἦνἀρετῆς
πρὸςδὲτὸνἸσραὴλλέγειὅληντὴνἡμέρανἐξεπέτασατὰςχεῖράςμουὦκατηγορίαςἸουδαίωνἵναγὰρμὴλέγωσιδιατὶἡμῖνμὴγέγονενἐμφανὴςτὸπλέονἐπ'αὐτῶνγενόμενονἔδειξενὅτικαὶπαρεκάλεικαὶοὐκἠκούσθηὁκύριοςὅληνδέφησιτὴνἡμέρανοἷοντὸντῆςένανθρωπησεωςκαιρὸνἡμᾶλλονπάντατὸνἔμπροσθενἐξἧςἐξῆλθονἐξΑἰγύπτου
ἨσαΐαςδὲἀποστολμᾷκαὶλέγειἘμφανέστερονγὰρκαὶἐπιπληκτικώτερονπροφητεύωνκαθήψατοοὗτοςτῆςἸουδαίωνἀγνωμοσύνηςλέγωνπρὸςλαὸνἀπειθοῦντακαὶἀντιλέγονταδιὰτοῦτοφησινἀποτολμᾷ
πρὸςλαὸνἀπειθοῦντακαὶἀντιλέγονταὁμὲνθεὸςἐκάλεικαὶοἷονἐναγκαλίσασθαιηβούλετοτιδὲαὐτοὶἠπείθουνκαὶἀντέλεγον
λέγωοὖνἄραοὖνἐπειδὴἠπείθησανκαὶἀντεῖπονμὴἐνἀποβολῆιγεγένηνταιὡςμὴδὲἐπιστρέψαιδύνασθαικαὶδιὰτοῦτοκατηργεῖσθαιτὰςπρὸςἈβραὰμἐπαγγελίαςοὐμενοῦνκαὶγὰρκαὶλαὸςἐστιναὐτοῦφησικαὶπροέγνωαὐτοντουτέστιπρὸτῶνἐθνῶνκαὶἐγγὺςὁἔλεγχοςαὐτοςἐγώφησινὁκῆρυξκαὶδιδάσκαλοςτῶνἐθνῶνἰσραηλίτηςεἰμιοὐκοῦνοὐκἀπώσθητεἂλλἑαυτοὺςἀπωθεῖσθε
μὴἀπώσατοὁθεὸςτὸνλαὸναὐτοῦμὴγένοιτοκαὶγὰρἐγὼἸσραηλίτηςεἰμιἐκσπέρματοςἈβραὰμφυλῆςΒενιαμίνκατὰἐρώτησινκαὶἀπαγόρευσινπροάγειτὸνλόγον
οὐκἀπώσατοὁθεὸςτὸνλαὸναὐτοῦὃνπροέγνωεἰγὰρἀπώσατοοὐκἂνἐξἸουδαίωνἀποστόλουςκαὶκήρυκαςἐξελέξατο
ἡοὐκοἴδατεἐνἨλίᾳτιλέγειἡγραφὴὡςἐντυγχάνειτῶιθεῶικατὰτοῦἸσραὴλλέγωνκύριετοὺςπροφήταςσουἀπέκτεινανκαὶτὰθυσιαστήριάσουκατέσκαψανἵναμὴλέγωσινἸουδαῖοιεἶτασὺεἰφησινὁἅπαςλαὸςτοῦἸσραὴλκαὶεἰςσεμέλλουσιναἱπρὸςἈβραὰμἐπαγγελίαιπέραςλαμβάνεινφησιπρὸςτοῦτοὅτιπολλοὶεἰσισεσωσμένοιἂλλὑμεῖςἀγνοεῖτεκαὶγὰρὁἨλίαςμόνοςᾤετοὑπολελεῖφθαιἂλλἤκουσενείναικαὶἄλλουςοὕτωκαίνυνφησιπολλοὶεἰσινοἱἐξἸουδαίωνπιστοὶἂλλὑμεῖςἀγνοοῦντεςἐμεμόνονοἴεσθε
κἀγὼὑπελείφθηνμόνοςκαὶζητοῦσιτὴνψυχήνμουεἰδὲὁἨλίαςἠγνόειὅτιμόνοςοὐκἦνσχολῇγἂνὑμεῖςεἰδείητε
ἀλλάτιλέγειαὐτῶιὁχρηματισμόςτουτέστινὁλόγοςτοῦθεοῦ
κατέλιπονἐμαυτῶιἑπτακισχιλίουςἄνδραςοἵτινεςοὐκἔκαμψανγόνυτῆιΒάαλδηλοῖτὸκατέλιπονὅτιτῆςτοῦθεοῦχάριτοςἦντὸπολὺμέρος
οὕτωςοὖνὥσπεροὖντότεφησινἐκπαντὸςτοῦλαοῦἑπτακισχίλιοιεὐηρέστουνοὕτωκαίνυνὀλίγοιεὐαρεστοῦσικαὶαὐτοὶλογίζονταιεἰςσπέρματῶιἈβραὰμκαὶοὐκἐξέπεσενἡἐπαγγελίατοῦθεοῦ
καὶἐντῶινυνκαιρῶιλεῖμμακατ'ἐκλογὴνχάριτοςγέγονενοὐκοῦνκαὶἐπὶτοῦἨλίᾳχάριτιἐσώθησαντοῦτογὰρὁΚάϊνδηλοῖσύνδεσμοςκαὶπάλινὥσπερἐνἨλίαιφησινὑπόλειμμαἐστινεὐαρέστωνκατὰχάρινἐπιλεγέντωντὸδὲεἰπεῖνἐκλογὴνἔδειξεκαὶτῶνἐπιλεγέντωντὴνδοκιμὴνοὐγὰρἂνἀδόκιμοιἐπελέγησαντὸδὲεἰπεῖνχάριτιἔδειξετὴντοῦθεοῦδωρεάν
εἰδὲχάριτιοὐκέτιἐξἔργωνἐπεὶἡχάριςοὐκέτιγίνεταιχάριςεἰδὲἐξἔργωνοὐκέτιἐστιχάριςἵναμὴλέγωσινὅτιεἰκαὶπροφῆταιπροέτρεπονκαὶὁθεὸςπαρεκάλεικαὶἡπαραζήλωσιςἱκανὴἦνἡμᾶςπεῖσαιαπητουμεθαδὲφορτικάτινακαὶδιὰτοῦτοοὐχὑπηκούσαμενφησινχάριςἐστιτὸπᾶνκαὶοὐχρείαἔργωνεἰςτὸπιστεῦσαιοὐδεγὰροἱπροσελθόντεςδιὰἔργαπρογενόμεναἀξιόχρεοιπρὸςτὴνκλῆσινἔδοξανἀλλὰχάριςθεοῦἐστιτὸπᾶν
εἰδὲχάριτιοὐκέτιΕἰχάριτιἐκλεγομεθαῥᾴδιοντὸπροσελθεῖνκαὶπιστεῦσαιΧριστῷοὐδὲγὰρἔργωνδεόμεθαεἰςτὸπροσδραμεῖναὐτῷκαὶπιστεῦσαιἀλλὰμόνῃγνώμηκαὶπροαίρεσιςἀρκεῖκατὰχάρινγὰρκαὶοὐδι'ἔργαπροσδέχεταιὥστεεἰχάριτικαλεῖκαὶπροσδέχεταιοὐκἔχομενεἰςτοῦτοχρείανἔργωνἐπεὶεἰχρείανσχοίημενἔργωνοὐκέτιμένειχάριςἡχάριςδιὰτοῦἔργουεἰςἀντιμισθίανπεριϊσταμένηὥστεοὐκἔστιχάριςἡχάριςοὐμόνονδὲτοῦτοἀκολουθήσειτὸἄτοπονἐὰννομίσωμενὅτιδεῖἡμῖνἔργωνεἰςτὸπροσελθεῖνκαὶπιστεῦσαιΧριστῷἀλλὰκαὶἕτερονὅμοιονεἰγὰρἐξἔργωνπροσιέναιδεῖνἡμᾶςνομίσομενδῆλονὡςἀνῄρηταιἡχάριςἐπεὶεἰμὴἀνῄρηταιοὐκέτιοὐδὲτὸἔργονμένειἔργοντῆςχάριτοςοὐκἐώσηςὅλωςὑποστῆναιἔργονἀλλὰπροῖκατὴνἐκλογὴνἐπιδεικνυμένηςκεχώρισταιμὲνγὰρἀπ'ἀλλήλωντῇφύσειχάριςκαὶἔργονκαὶτῷμὲνἔργῳἕπεταιμισθὸςἀλλ'οὐχάριςἡδὲχάριςδίδοταιοὐχὡςἀντιμισθίαἀλλὰδῶρονκαὶφιλοτιμίαδῆλονοὖνὅτιτῆςχάριτοςτὴνεὐεργεσίανπαρεχομένηςεἴτιςοἴεταιδιὰτῶνἔργωνταύτηςἀπολαύεινἀναιρεῖτὴνχάριντὸὅσονγεἐφ'ἑαυτῷκαὶοὐμένειἡχάριςἔτιχάριςπάλινδὲοὐδὲτὰἔργαμένειἔργατὴνγὰροἰκείανοὐσώζειφύσινἐπεὶτοῖςἔργοιςμισθὸςἀλλ'οὐχάριςἀκολουθεῖτῆςχάριτοςοὖνχορηγούσηςτὴνεὐεργεσίανκἄντιςδι'ἔργωνταύτηςτυχεῖνπειραθείηεἰςμάτηνἔσταιἡπεῖραμήτετῶνἔργωνἔργωνἔτιδυναμένωνδιαμεῖναιοὐγὰρἔσταιτούτοιςμισθὸςτῆςχάριτοςπρολαβούσηςκαὶματαιοπονοῦντοςλαβεῖνδι'ἔργωνὃπροῖκαπαρέσχενἡχάριςἪοὕτωςεἰχάριτιφησὶνοὐκέτιἐξἔργωνἐπεὶεἰσυγχωρηθῇτὸἐξἔργωνἀνῄρηταιἡχάριςχάριςεἶναιπάλινεἰἐξἔργωνοὐκέτιἐστὶχάριςἐπεὶεἰσυγχωρηθῇἡχάριςοὐκέτιμένειτὸἔργονἔργον
ἐπεὶτὸἔργονοὐκέτιἐστινἔργονεἰγὰρἡχάριςἔργονἀπαιτεῖταιἄρατὸἔργονοὐκέτιἐστινἔργοντῆςχάριτοςπρολαβούσηςκαὶγενομένηςἔργονκαὶοἷονἐξωθησάσηςτὸἔργονἐκτοῦείναιἔργον
τιοὖνὁἐπιζητεῖἸσραὴλτοῦτοοὐκἐπέτυχεντοῦτοοὐκἐρωτῶντοςἐστινἂλλἐγκαλοῦντοςἑαυτῷγάρφησιμάχεταιὁἸουδαῖοςζητῶνδικαιοσύνηνἦνοὐβούλεταιλαβεῖντοῦτογάρφησινἐπιζητεῖὁοὐβούλεταιτυχεῖντὸγὰρτοῦτοοὐκἐπέτυχενκατὰοἰκείαννοήσειςβούλησιν
ἡδὲἐκλογὴἐπέτυχενοἷονἐξἸουδαίωνκαὶἐξἐθνῶνπιστοὶἐκλογὴνδὲεἰπὼνδείκνυσικαὶτὴνἐκείνωνδοκιμὴνκαὶτὴντοῦθεοῦχάριντὸδὲἐπέτυχεδηλοῖτῶνἀγαθῶντὸμέγεθος
οἱδὲλοιποὶἐπωρώθησανὅσοιἐναπέμειναντῶιἸουδαϊσμῶιλοιπὸνμετὰτὸνελκεγχονθαῤῥεῖπώρωσιναὐτοῖςἐγκαλεῖν
καθὼςγέγραπταιἔδωκεναὐτοῖςὁθεόςτὸἔδωκεμὴἐνέργειανἀλλὰσυγχώρησιννόειοἷονλαβεῖνσυνεχώρησεν
πνεῦμακατανύξεωςτὴνπερὶτὸχεῖρόννυνἕξινκαὶπροσοχὴντῆςψυχῆςκατάνυξινκαλεῖκατανυγηναιγὰρἐστιτὸἐμπαγῆναίπουκαὶπροσηλωθῆναικαὶἐνκαλῶικαὶἐνκακῶινυνμέντοιτὸἀμετάθετοναὐτῶνπρὸςτὸκακὸνκατάνυξινἐκάλεσεν
ὀφθαλμοὺςτοῦμὴβλέπεινκαὶὦτατοῦμὴἀκούεινἕωςτῆςσήμερονἡμέραςεἰπὼνἐπωρώθησανφέρειτοῦἨσαΐουτὴνμαρτυρίανἵναμὴδόξῃἐπαχθὴςείναιαἰτίανδὲτῆςπωρώσεωςλέγειτὴναὐτῶνγεγενῆσθαιφιλονεικίανὀφθαλμοὺςγὰρἔχοντεςεἰςτὸἰδεῖντὰθαύματατοῦΧριστοῦκαὶὦταεἰςτὸἀκοῦσαιτὴνδιδασκαλίανοὐδενὶτούτωνεἰςδέονἐχρήσαντοἀλλὰτοὺςμὲνἐκάμμυσαντὰδὲἀπέφραξανὡςτοῦτοσπουδάζοντεςτὸμὴσωθῆναι
καὶΔαυὶδλέγειγενηθετωἡτράπεζααὐτῶνλοιπὸντὴνὑπὲρτῆςἀπιστίαςταύτηςτιμωρίαντὸνΔαυὶδφέρειλέγονταἥτιςτέλοςἔλαβεκαὶἐξῆλθε
εἰςπαγίδακαὶεἰςθήραντὰἀγαθὰαὐτῶνκαὶἡτρυφῇεἰςτὸἐναντίονπεριέστη
καὶεἰςσκάνδαλονεὐάλωτοίφησιτοῖςἐπηρεάζουσιγένωνται
καὶεἰςἀνταπόδομααὐτοῖςἀνταπόδομαεἶπεδηλῶνὅτιταῦταπάσχοντεςἁμαρτιῶντίνουσιδίκας
σκοτισθήτωσανοἱὀφθαλμοὶαὐτῶντοῦμὴβλέπεινκαὶτὸννῶτοναὐτῶνδιὰπαντὸςσύγκαμψοντὸαὐθαιρέτωςμέλλονπαρ'αὐτῶνγίνεσθαιὡςἐνκατάραςλέγειμέρειἐπειδὴγάρφησινοὐκηβουληθσαντὸνἥλιοντῆςδικαιοσύνηςεἰδέναιμηδὲἴδοιεν
λέγωοὖνμὴἔπταισανἵναπέσωσιμὴγένοιτοκαθαψαμενοςαὐτῶνσφοδρῶςνυνπειρᾶταιτιναπαραμυθίαναὐτοῖςεὗρετὰμὲνγὰρἁμαρτήματαφησινμέγισταἄραδὲμὴτοιαῦταἔπταισανἵναπεσόντεςμὴδὲἀναστῶσινἔτικἂνβοθυληθῶσιΜὴγένοιτόφησιοἷαγὰρἔπταισανγὰρἂνἔπταισαναν added by the same hand in the marginδεκτὸεἰσιθεῶιβουληθέντεςμόνονπλὴνὅραὅτικαὶἐναὐτῆιτῆιπαραμυθίαὑπευθύνουςαὐτοὺςποιεῖμεγίστωνἁμαρτημάτων
λέγωοὖνμὴἔπταισανἘπειδὴτῶνπροσπταιόντωνοἱμὲνπταίοντεςὑποσκελίζονταιμόνονοἱδὲκαὶκαταπίπτουσινθέλωντοὺςἸουδαίουςἅμαμὲντῆςπολλῆςἀθυμίαςὡςπροϋβρισμένουςἀπαγαγεῖνἅμαδὲκαὶἐπὶτὴνπίστινπροτρέψασθαιφησὶνὅτιτὸπταῖσμααὐτῶνοὐχὶεἰςκατάπτωσιντελείανγέγονενἀλλὰμόνονοἷονὑπεσκελίσθησανκαὶτοῦτοοὐχἁπλῶςἀλλὰδιάτιναοἰκονομίανσυνεχωρήθηἵναἐντῷἐκείνωνπαραπτώματιγένηταιμὲνἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινγένηταιδὲκαὶαὐτῶνἐκείνωνἡἀνορθωσιςπαραζηλούντωνκαὶμιμουμένωντοὺςἐξἐθνῶνὥστετὸπαραπταῖσαιαὐτοὺςτρόποντινὰεἰςἀνορθωσιναὐτῶνσυντελεῖεἴπερἐνμὲντῷπαραπτώματιαὐτῶνἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινἐνδὲτῇσωτηρίᾳἡπαραζήλωσιςδιὰδὲτῆςπαραζηλώσεωςἡτῶνπεπτωκότωνἀνορθωσιςτοιαύτηγὰρἡτοῦθεοῦἄρρητοςκαὶἀκατάληπτοςπρόνοιακαὶοἰκονομίαἐξἀπορωνπόρουςπαρέχεικαὶἐκτῶνἐναντίωντὰχρηστότεραοἱμὲνγὰρἸουδαῖοιἔπταισανὥστεκαὶπεσεῖνκαὶκεῖσθαικαὶμήτεἑαυτοῖςμήτεἑτέροιςχρηστοῦτινοςγενήσεσθαιαἴτιοιὁδὲθεὸςτῷἐκείνωνπαραπτώματικαὶεἰςτὴντῶνἐθνῶνσωτηρίανἀπεχρήσατοκαὶεἰςτὴναὐτῶνἐκείνωνἀπὸτοῦπτώματοςἐπανορθωσινὥστεοὐκἔπταισανταῦτατοῦθεοῦοἰκονομοῦντοςἵναπέσωσινἀλλ'ἔπταισανἵναδιορθώσωνταιμᾶλλονδὲὡςαὐτοςφησινἵναπλοῦτοςκόσμουγένηταικαὶπλοῦτοςἐθνῶνκαὶἐκτούτουπάλιντελείακαταλλαγὴκόσμουκαὶτελείαπάντωνἀναβίωσιςοὐμόνοντῶνπροσπταισάντωνἀλλὰκαὶτῶνμέχριθανάτουκαὶνεκρώσεωςκαταπεσόντωνκαὶὅραἀρχομενοςμὲνπταῖσματὴνἀπείθειανἐκάλειτῶνἸουδαίωνεἶταπαράπτωμαἐπειδὴδὲἔδειξεναὐτοῖςἐὰνβούλωνταιμόνονπεισθῆναιτὸμέγεθοςτῶνἀγαθῶνκαὶἐπῆρεναὐτοὺςπλοῦτονἐθνῶνκαλῶνκαὶκαταλλαγὴνκόσμουκαὶσάρκαοἰκείαντότεκαὶτῆςἀπειθείαςτὸἄτοπονἡλίκονἐστὶνδεικνύεινεκροὺςαὐτοὺςδιὰταύτηςἀποφαινομενοςγενέσθαιἀλλὰκαὶτοῦτολίανθαυμασίωςποιεῖκαὶσοφῶςἐπειδὴγὰρτὸνεκροὺςαὐτοὺςὀνομασθῆναιαὐτοὺςἁπλῶςὀνομασθῆναιαπλως added in the margin by the same handλίανἦνπικρὸνκαὶκαταφορικὸνκαὶεἰςὕβρινμᾶλλονἢπαραίνεσινσυντελοῦνοὐχοὕτωςαὐτὸτίθησιξηρῶςἀλλὰμίγνυσιναὐτὸκαὶἐντάξειἐπαίνουπροάγειλέγωντὶςἡπρόσληψιςαὐτῶνεἰμὴζωὴἐκνεκρῶνδιὰμὲντοῦζωὴτὸεὐφραῖνοντιθεὶςδιὰδὲτοῦἐκνεκρῶνὑποσημαίνωνὅτιἡἀπείθειααὐτῶννέκρωσιςἦνεἶταεἰπὼνὅτιτὸπαράπτωμααὐτῶνσωτηρίαγέγονετῶνἐθνῶνἐφεξῆςἐκτοὺμᾶλλονἐπιχειρεῖὅτιπάντωςκαὶαὐτῶνἔσταισωτηρίαπροαγαγὼνδὲτὸἐπιχείρημαἐπειδὴὡςἔθοςαὐτῷπρὸτοῦἀπαρτίσαιτὴνπερίοδονπεριβολαῖςἐχρήσατοδιὰτοῦὑμῖνγὰρλέγωκαὶἑξῆςπάλινἐπαναλαμβάνειτὸἐπιχείρημακαίφησινεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςκαὶσημείωσαιὅτικατὰτὸπλεῖστονἐνταῖςἐπαναλήψεσινοὐχοὕτωγυμνῶςκαὶὡςἐπεχείρησεπάλινἐπαναλαμβάνειἀλλ'ἢμετὰαὐξήσεωςἢμετὰτελειοτέραςδιὰκαθάρσεωςἢἐμφαντικώτερονκαὶἁπλῶςἄνευτινὸςσχηματισμοῦκαὶδιαμορφώσεωςσπανιάκαςἂναὐτονεὕροιςκαίτοισχεδόντισυνεχῶςχρώμενοντῇἐπαναλήψεικεχρημένον
ἀλλὰτῶιαὐτῶνπαραπτώματιἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινὅλοντὸχωρίοντοῦτοεἴρηταιὅπωςκαὶαὐτοὺςπαραμυθήσηταικαὶπείσῃμὴἀπογνῶναικαὶἵνατῶνἐθνῶνκατενέγκῃτὸφύσημακαὶπείσῃμὴἀπονοεῖσθαιδιὰτοῦτόφησινἐσώθητὰἔθνηὅτιαὐτοὶσωθῆναιοὐκἠνέσχοντοὡςεἴγεἄξιονἦντούτουςἔδειπρώτουςσωθῆναιεἶτατὰἔθνηἐπεὶοὖνοὗτοίφησινοὐκἠθέλησανπρωτότυποιγεγόνατεὑμεῖςὅθενκαὶαὐτόςφησινἸουδαίωιτεπρῶτονκαὶἝλληνικαὶὁκύριοςπορεύεσθεμᾶλλονπρὸςτὰπρόβατατὰἀπολωλόταοἴκουἸσραὴλκαὶτὸὑμῖνἦνἀναγκαῖονπρῶτονλαληθῆναιτὸνλόγονὁρᾷςὅτιἡἀπείθειατῶνἸουδαίωνχώρανἔδωκετοῖςἔθνεσινεἰςτὸγενέσθαιπρωτοτύπουςεἰςτὴνπίστιν
εἰςτὸπαραζηλῶσαιαὐτούςἵναἐπειδὴἀφ'ἑαυτῶνπιστεῦσαιοὐκἠβουλήθησανκἂνκατὰζῆλονπιστεύσωσιν
εἰδὲτὸπαράπτωμααὐτῶνπλοῦτοςκόσμουκαὶτὸἥττημααὐτῶνπλοῦτοςἐθνῶνπρὸςπαραμυθίαναὐτοῖςλαλεῖκαὶπροτροπὴνεἰγάρφησιτὸπαράπτωμααὐτῶνκαὶτὸἥττημαἀφορμὴγέγονενἀγαθῶντοσούτοιςπόσῳμᾶλλωνεὰνπάντεςσωθῶσιτοῦτογὰρδηλοῖτὸπλήρωμαπόσοιςἄραφησιγένωνταιπρόφασιςσωτηρίαςπάντεςσωζόμενοιἐνταυτῷδὲκαὶτὸμὴἀπογνῶναιαὐτοὺςπαιδεύει
πόσῳμᾶλλοντὸπλήρωμααὐτῶντουτέστιγέγονεν
πόσῳμᾶλλονοἷοντὸσυναπαρτισθῆναικαὶαὐτοὺςτοῖςσωζομένοιςεἰοὖνκαὶτούτωνἐλλειποντωνπλοῦτοςκόσμουφησὶγέγονεκαὶπλοῦτοςἐθνῶνπόσῳμᾶλλοντὸσυναπαρτισθῆναικαὶαὐτοῖςἔσταιπλοῦτοςκόσμουκαὶπλοῦτοςἐθνῶν
ὑμῖνγὰρλέγωτοῖςἔθνεσινἐφ'ὅσονμὲνεἰμιἐγὼἐθνῶνἀπόστολοςτὴνδιακονίανμουδοξάζωὑπὲρἸουδαίωνλέγειτῶτεμὴδόξαδιὰμῖσοςἐκεῖναἃεἶπενεἰρηκέναικαὶἵνακαταστείλῃτῶνἐθνῶντὸφρόνημαὑμᾶςφησιτὰἔθνηδιὰδύοαἰτίαςἐπαινῶκαὶδοξάζωπρῶτονὅτιτὴνδιακονίανὑμῶντουτέστιτὸκήρυγμαἐγκεχείρισμαικαὶἀνάγκηνἔχωἐπαινεῖνκαὶδοξάζεινὑμᾶςὡςἐμοὺςμαθητὰςἔπειταἵνακαὶτῶνἸουδαίωντιναςοὓςκαὶσῶμαἴδιονκαλεῖπαρακνισθένταςἐκτῶνπερὶὑμῶνἐπαίνωνσώσωλαμπρύνειδὲκατὰτοῦτοτὰἔθνηὡςαἰτίαγενόμενασωτηρίαςἸουδαίοιςοἱμὲνγὰρἐξἀπωλείαςὑμῖνεἰσίφησινἀφορμὴσωτηρίαςτὰμέντοιἔθνηεκενοιςἐκπίστεως
εἰπωςπαραζηλώσωμουὦφιλονεικίαςἸουδαϊκῆςοὐκεἶπενπείσωἀλλὰπαραζηλώσωὡςοὐκἄλλωςπεισθησομένωνεἰμὴἐξἐπιτάσεώςτινος
τὴνσάρκαἄνωμὲνσυγγενεῖςαὐτοὺςκαὶἀδελφοὺςκαλεῖνυνδὲσάρκαπλέοναὐτοὺςοἰκειούμενος
καὶσώσωτιναςἐξαὐτῶνοὐδεοὕτωςπάνταςἀλλάτιναςοὕτωςαὐτῶνᾔδειτὸμονότονον
εἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκατάλλαγηκόσμουτιςἡπρόσληψιςἐπειδὴπάλιναὐτῶνκαθήψατοπάλιναὐτοὺςἐπαινεῖτὰαυτὰτοῖςἄνωλέγωνεἰγάρφησινἡπρόσκρουσιςαὐτῶνπρόφασιςγέγονεσωτηρίαςτῶικόσμωιτιἂνεἴποιτιςὅτιἔσταιεὰνπροσληφθῶσιπαρὰθεοῦτιμὲνοὖνφησιἕτερονεἰμὴἀνάστασιςἐκνεκρῶνἂλλὥσπερἡἀνάστασιςοὐδιὰτὴνπρόσληψιναὐτῶνἔσταιοὕτωςοὐδεἡσωτηρίατῶνἐθνῶνγέγονεδι'αὐτοὺςἀλλὰλόγουςαὐτοῖςχαρίζεταιεἰςτὸπροτρέψασθαι
εἰγὰρἡἀποβολήτοῦτοἢἐπανάληψὶςἐστιτοῦεἰδὲτὸπαράπτωμααὐτῶνὡςπροείπομενἢαἰτίατῆςσπουδῆςΠαύλουτῆςπερὶτὸσωθῆναιαὐτοὺςὡςἂνεἴτιςἔλεγεντὶσπεύδειςΠαῦλεὑπὲρτῶνἸουδαίωντὶλέγωνεἴπωςπαραζηλώσωτὴνσάρκαμουκαὶσώσωτινὰςἐξαὐτῶντὶἐστινὁτοσοῦτοςσουἀγὼνναὶφησὶνπροσήκειμοισπεύδεινκαὶἀγωνίζεσθαιεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςτοῦτ'ἔστινεἰκαὶτούτωνἐλλειποντωνὅμωςκατηλλάγηὁθεὸςτῷκόσμῳκαὶτὸμεσότοιχονἤρθητῆςπαλαιᾶςἔχθραςτὶἂνοὐγένοιτοχρηστὸνκαὶὑπερθαύμαστονκαὶτούτωνσωθέντωνκαὶπροστεθέντων
εἰγὰρκαὶμεγίστῳμέρειφησὶζημιουμένωνὅμωςζημιουμένωντῶνσωζομένωνὅμωςτῶν σωζομένων added in the margin by the same handἡσωτηρίααὐτῶνκαταλλαγὴγίνεταικόσμουκαὶἡἔχθραἡπρὸςτὸνθεὸνδιαλύεταιτῶνἀνθρώπωντὶχρὴλογίζεσθαιἐπειδὰνκαὶαὐτὸτὸμέροςὅπερἐστὶνοἱἸουδαῖοιπροσληφθῇκαὶπροστεθῇτοῖςσωζομένοιςτὶςοὖναὐτῶνἐστινἡπρόσληψιςκαὶἡπροσθήκηεἰμὴμέγαςπλοῦτοςεἰμὴτελείακαὶὁλοκληροςχαρὰὡςἐπὶτελείᾳκαὶκοινῇζωῇκαὶἀναβιώσειἐκνεκρῶν
εἰμὴζωὴἐκνεκρῶνἡτοῦτόφησιτιἔσταιἡπρόσληψιςαὐτῶνεἰμὴἵναεἴπωμενὅτιἀποθανόνταςαὐτοὺςταῖςἁμαρτίαιςζωοποιεῖὁπροσλαμβάνωνθεός
ΤοῦτοἐπικατασκευαστικὸνὅτιπάντωςἐάνπερθέλωσισωθήσονταιοἱἸουδαῖοικαὶκατασκευάζειαὐτὸδιχῶςπρῶτονμὲνἐκτῆςἀκολουθίαςδεύτερονδὲἀπορίανπρὸςτοῦτοφερομένηνπολλαχῶςἐπιλυομενος
εἰδὲἡἀπαρχὴἁγίαἀπαρχὴνκαὶῥίζανκαλεῖτοὺςἀμφὶτὸνἈβραὰμφύραμαδὲκαὶκλάδουςτοὺςἐκτοῦγένουςαὐτοῦπιστεύσαντας
καὶτὸφύραμακαὶεἰἡῥίζαἁγίακαὶοἱκλάδοιεἰοὖνσὺντῆιἀπαρχὴκαὶτῆιῥίζηιἀνάγκηείναιἅγιοντότεφύραμακαὶτοὺςκλάδουςοἱδὲἸουδαῖοιοὐχἅγιοιἄρακαὶτῆςσυγγενείαςἐξέπεσοντοῦἈβραάμ
ἡὅτιαὐτοὺςἁγίουςκαλεῖπροτρέπωνεἰςτὴνπίστινὡσεὶεἶπενἐπιτήδειοὶἐστεκαὶπρέποντεςτὸθέλεινὑμῖνλείπειμόνον
εἰδέτινεςτῶνκλάδωνὀλιγότητοςσημαντικὴντέθεικελέξινπαραμυθούμενοςαὐτοὺςἐπεὶἄνωδηλοῖὅτιὀλίγοιἐσώθησανὡςὅτανλέγητὸκατάλειμμασωθήσεται
ἐξεκλάσθησανσὺδὲἀγριέλαιοςτῆιἀπιστίαι
ὧνἐνεκεντρίσθηςἐναὐτοῖςὅσονδείκνυσινεὐτελεῖςτοὺςἐξἐθνῶντοσοῦτονπλέονπαρακνίζειαὐτοὺςεἰπὼνδὲἐνεκεντρίσθηςδείκνυσινἐντῆιδιαφερούσῃαὐτοῖςῥίζηιἐφεστηκόταςτοὺςἐξἐθνῶνἄραοὐπαρακνίζοντοςτὰῥήματα
καὶσυγκοινωνὸςτῆςῥίζηςκαὶτῆςπιότητοςτῆςἐλαίαςἐγένουτοῦτοταλαιπωρίαἸουδαίωντὸτοὺςκατὰμηδὲνδιαφέρονταςκοινωνοὺςτῆςδιαφερούσηςαὐτοῖςγενέσθαιῥίζηςαὐτοὺςδὲἐξωσθῆναι
μὴκατάκαυχωτῶνκλάδωνδείκνυσιτὴνἄγανεὐτέλειαντῶνἸουδαίωνοὐγὰρεἶπεκαυχῶἀλλὰκατάκαυχωὅπερἐπὶτῶνχαμαὶκειμένωνγίνεταιεἶτακαὶπαραδάκνειαὐτοὺςδεικνὺςκαυχήσεωςἄξιασυμβεβηκέναιτοῖςἔθνεσινἐκτῆςπίστεωςεἰκαὶμὴπροσήκεικαυχᾶσθαιφησιν
εἰδὲκατάκαυχασαιοὐσὺτὴνῥίζανβαστάζειςἂλλἡῥίζασεκαίτιτοῦτοπρὸςτοὺςἐκκλασθένταςκλάδουςοὐδὲνεἰμὲνγὰρτῆςῥίζηςκατεκαυχώμηνεἶχελόγοντοῦτοεἰδὲτὴνῥίζανὡςἁγίανπροσκυνῶτιπρὸςτοὺςἐκπεσόνταςκλάδουςεἰβασταζομαιὑποτῆςῥίζηςἀλλὰβούλεταισκιὰναὐτοῖςἐξευρεῖνπαραμυθίαςἵναμὴτῆιπερισσοτέραιλύπηικαταποθῶσινἀλλὰἀνανήψωσινὡςὑπολελειμμένηςσωτηρίας
ἐρεῖςοὖνἐξεκλάσθησανκλάδοιἵναἐγὼἐγκεντρισθῶἐσχημάτισταιὁλόγοςὡςτῶνἐθνῶνλεγόντωνκαὶδιάτιμὴκαυχήσομαιτοιούτωνμοιφησινὑπαρξάντωνχρηστῶνοὗτοιἐξεκλάσθησανκαὶἐγὼἐνεκεντρίσθηνκαὶκληρονόμοςγέγονατῆςτῶνπατρωναὐτῶνδόξηςκαὶτῶνἐκείνοιςδοθεισῶνἐπαγγελιῶνὁξένοςἐγὼκαὶκατ'οὐδὲνπροσήκωνἀπολαύωἐκδὲτοῦεἰπεῖνκαλῶςσυναινεῖτοῖςἔθνεσινὡςἀληθῆεἰρηκόσιν
καλῶςτῆιἀπιστίαιἐξεκλάσθησανὅρατὸσοφὸντοῦἀπόστολοἐντῶδοκεῖντὸνὑπὲρΙοδαιωνποιεῖσθαιλόγονπλέοναὐτοὺςἐπιτρίβεικαὶκατακόπτει
σὺδὲτῆιπίστειἕστηκαςμὴὑψηλοφρόνειἀλλὰφοβοῦτὴναἰτίαντῆςτεἐκείνωνἀποβολῆςκαὶτῆςἡμῶνπροσλεψεωςτῆςεἰςΧριστὸνλέγειπίστιν
εἰγὰρὁθεὸςτῶνκατὰφύσινκλάδωνοὐκἐφείσατοθέλειαὐτῶνεκτραγωδησαιτὴνσυμφορὰνενταξειἐπιτιμήσεωςτῶνἐθνῶν
μήπωςοὐδέσουφείσεταιπεριαιρεῖτοῦλόγουτὸφορτικὸντῆιἀμφιβολίαι
ἴδεοὖνχρηστότητακαὶἀποτομίανθεοῦἐπὶμὲντοὺςπεσόνταςἀποτομίανἐπὶδέσεχρηστότηταἐπὶτὸνθεὸνἄγειτὸπρᾶγμακαὶτὴναὐτοῦχάρινοὐδεγὰρλέγειἴδεπόσονἔσχεςπόνονκαὶκατορθώματα
εὰνἐπιμείνῃςτῆιχρεστότητιεὰνἄξιαπράττῃςτῆςτοῦθεοῦφιλανθρωπίαςοὐγὰρπίστεώςσοιδεῖμόνηςφησι
ἐπεὶκαὶσὺἐκκοπήσῃκαὶἐκεῖνοιδὲεὰνμὴἐπιμείνωσιτῆιἀπιστίαιοὔτεγάρσοιτὰἀγαθὰοὔτεἐκείνοιςτὰκακὰἀμετάβλητα
ἐγκεντρισθήσονταιοὐγὰρὁθεὸςαὐτοὺςἐξέκοψενἂλλαὐτοὶἑαυτούς
δυνατὸςγὰρὁθεὸςἐστιπάλινἐγκεντρίσαιαὐτούςτὸπιθανὸντῶιλόγωιἐκτῆςτοῦθεοῦδυνάμεωςπεριποιεῖ
εἰγὰρσὺἐκτῆςκατὰφύσινἐξεκόπηςἀγριελαίουκαὶπαρὰφύσινἐνεκεντρίσθηςεἰςκαλλιέλαιονπόσωιμᾶλλονοὗτοιοἱκατὰφύσινκαὶλογισμὸνἀποδίδωσιτοῦδύνασθαιαὐτοὺςθελήσαντὰςἐγκεντρισθῆναιεἰγάρφησιτὰπαραφυσινἡπίστιςἐποίησεπόσῳμᾶλλοντὰκατὰφύσιν
ἐγκεντρισθήσονταιτῆιἰδίαιἐλαίαιἵναμήτιςπλέοντιτὸνἸουδαῖονἔχειννομίσῃἐντῶιἀκούεινπερὶτῶνἐθνικῶνπαρὰφύσινκαὶἐνεκεντρίσθηςτίθησικαὶπερὶτῶνἸουδαίωντὸἐγκεντρισθῶσινἵναἰσοτιμίανδείξῃκαὶὅτιοὐδὲναὐτοῖςπλέονἐκτοῦείναιἐκτῆςκαλλιέλαιοἅπαξδεομένοιςκαὶαὐτοῖςτοῦἐγκεντρισθῆναι
οὐγὰρθέλωὑμᾶςἀγνοεῖνἀδελφοὶτὸμυστήριοντοῦτοτὸπαρ'ὑμῶνφησινἀγνοούμενον
ἵναμὴἦτεπαρ'ἑαυτοῖςφρόνιμοιτῶιγὰρἀγνοεῖντὴνἰδίανἐκύρουνβουλήν
ἵναμὴἦτεπαρ'ἑαυτοῖςφρόνιμοιωσανδέφησιμὴμέγατικαὶθαυμαστὸνὑπονοοῖτεπερὶἑαυτῶνἀπατώμενοιὡςὄντεςὑπὲρτοὺςἄλλουςὑμεῖςσυνετὸμάθετεσυντόμωςμυστήριονφρικωδέστατονἄφατοντοῦθεοῦτὴνπερὶπάνταςπρόνοιανὑποφαῖνοντῶνἸσραηλιτῶνπλὴντῆςἐκλέξεωςτὸγὰρἀπὸμέρουςτοῦτόφησινπωρωθέντωνκαὶτὴνσωτηρίανἀπωθουμένωνἐφ'ὑμᾶςμετήνεγκεταύτηνὁθεὸςεἰσποιηθέντωνμέντοιπάντωνὑμῶνκἀκείνουςαὖθιςἡχάριςἅπανταςπεριλήψεταιμαρτυρεῖγὰραὐτοτοῦτοκαὶτὸτοῦἨσαΐουκαὶλόγιονγραφικόν
ὅτιπώρωσιςἀπὸμέρουςτῶιἸσραὴλγέγονενοὐκἐξὁλόκληροφησικαὶγὰρἦσανκαὶἐξἸουδαίωνἀμύθητοιπιστεύσαντεςκαὶπιστεύεινμέλλοντες
ἄχριςοὐτὸπλήρωματῶνἐθνῶνεἰσέλθῃκαὶοὕτωςπᾶςἸσραὴλσωθησηταικαθὼςγέγραπταιπλήρωμαἐθνῶνφησιπάνταςτοὺςἐξἐθνῶνπιστεύεινμέλλονταςὅταντοιγαροῦνπάντεςεἰσέλθωσινεἰςτὴνπίστιντότεκαὶὁἸσραὴλπιστεύσαςσωθήσεταιἸσραὴλδέφησιτοὺςἐντῶιἸουδαϊσμῶιἀπομεμενηκόταςὅτιθήσειςγὰραὐτούςφησινῶτονκαὶἐντοῖςπεριλοίποιςτουτέστικαταλοίποιςἑτοιμάσειςτὸπρόσωποναὐτῶν
καὶοὕτωςπᾶςΙηλσωθησηταικαθὼςγέγραπταιἀντὶτοῦοἱπλείονες
τουτέστινἀποστρέψειμὲνἐξἁμαρτιῶνἐπιστρέψειδὲπρὸςἑαυτόν
ἥξειἐκΣιὼνὁῥυόμενοςκαὶἀποστρέψειἀσεβείαςἀπὸἸακώβἵναμήτιςεἰςτοὺςἤδηπεπιστεκουταςἐξἸουδαίωννομίσῃτὴνγραφὴνἁρμόζεινλέγεισημεῖονδι'οὐδείκνυταιὅτιμέλλειἡπροφητείαποῖοντοῦτοὅτανἀφέλωμαιτὰςἁμαρτίαςαὐτῶνεἰοὖνμήπωἀφείλετοἄραμέλλειἡγραφὴὅθενἐπάγειἀμεταμέληταγὰρτὰχαρίσματατοῦθεοῦ
καὶαυτὴαὐτοῖςἡπαρ'ἐμοῦδιαθήκηὅτανἀφέλωμαιτὰςἁμαρτίαςαὐτῶντότεφησινἐκβήσεταιἡἐπαγγελίατοῦθεοῦ
κατὰμὲντὸεὐαγγέλιονἐχθροὶδι'ὑμᾶςὅσονμένφησιἧκενεἰςτὸεὐαγγέλιονδι'ὑμᾶςτοὺςἐξἐθνῶνἐχθροὶεἰσινοἱἸουδαῖοίπωςὑμῶνγὰρτὴνπίστινεὐαγγελισθέντωνφιλονεικότεροιγενόμενοιἀπεσκίρτησαντῆςπίστεως
κατὰμὲντοῦεὐαγγέλιονΕἰἐχθροὶγεγόνασινοἱἸουδαῖοιδιὰτοὺςἐξἐθνῶνπεπιστευκόταςπῶςἀνωτέρωἔλεγενἐφ'ὅσονμὲνεἰμιἐγὼἀποστολοςτὴνδιακονίανμουδοξάζωδιὰτίφησινεἴπωςπαραζηλώσωμουτὴνσάρκαεἰγὰρδιὰτῆςπίστεωςτῶνἐθνῶνπαραζηλοῦσικαὶμιμοῦνταιοἱἸουδαῖοικαὶπιστοὶγίνονταιπῶςδι'αὐτοὺςἐχθροὶγίνονταιπάλιντῆςπίστεωςκαὶτοῦεὐαγγελίουἀλλὰπρῶτονφαμὲνὅτιοὐκἔφηδιὰτῆςπίστεωςτῶνἐξἐθνῶνπαραζηλοῦνκαὶμιμεῖσθαιτοὺςἸουδαίουςἀλλὰδιὰτὸδοξάζεσθαιαὐτοὺςδιὰτὸἐπαινεῖσθαιἡγὰρδόξακαὶὁἔπαινοςὁεἰςτοὺςἐξἐθνῶνἀνερεθίσειαὐτοὺςκαὶεἰςζῆλονκαὶμίμησινπαρακαλέσειὥστεοὐκἐναντίαἐστὶνἀλλήλωντὰεἰρημέναδεύτερονδὲοὐδὲκατ'ἀποφασινἔφηὅτιπαραζηλώσουσινοἱἸουδαῖοιἀλλ'ἀμφιβολωςκαὶδιστάζωνεἴπωςγὰρφησὶπαραζηλώσωμουτὴνσάρκαοἷονἴσωςτάχαὥστεεἰκαὶδιὰτῆςαὐτῶνπίστεωςοὐχὶδὲδιὰτῆςδόξηςκαὶτῶνἐπαίνωνἔλεγεπαραζηλοῦντοὺςἸουδαίουςοὐδ'οὕτωςἐμάχετοδιὰμὲνγὰρτοῦεἰπεῖνἐχθροὶδι'ὑμᾶςτῶνἸουδαίωντὴνἀπιστίανλέγεικαὶτὴναἰτίανδι'ἣνσφοδρότερονἀπεχθάνονταιτῇπίστειδιὰδὲτοῦεἴπωςπαραζηλώσωμουτὴνσάρκατὴνἰδίανἐνδείκνυταισπουδὴνκαὶπροθυμίανἣνεἶχενεἰςτὸσῶσαιτοὺςἐξἸουδαίωνκαὶχωρὶςδὲτῶνεἰρημένωνοὐδ'οὕτωςἐμάχετοτὰλεχθέντακἂνἄμφωἀποφαντικῶςεἴρητοκαὶγὰροὐδὲνἐκώλυέντιναςμὲντῶνπεπιστευκότωνἀνερεθισθένταςτῇπίστειτῶνἐθνῶνπαραζηλῶσαικαὶπιστεῦσαικαὶτῶνμὴπεπιστευκότωνπάλινπολλοὺςἀπεχθείᾳκαὶμίσειτῷπρὸςτοὺςἐξἐθνῶνσκληροτέρουςκαὶἀπειθεστέρουςγενέσθαιτῷεὐαγγελικῷκηρύγματιὡςἔστικαὶἐπ'αὐτῶνἰδεῖντῶνπραγμάτωνοἱμὲνγὰρμιμούμενοιτοὺςἐξἐθνῶνπροσέρχονταιτῇπίστεικαὶσώζονταιοἱδὲτούτοιςἀπεχθανομενοισφοδρότεροιἐχθροὶκαὶτῆςπίστεωςκαθίστανται
κατὰδὲτὴνἐκλογὴνἀγαπητοὶδιὰτοὺςπατέραςἀμεταμέληταγὰρτὰχαρίσματακατὰδὲτὸἐκλελέχθαιπατρόθενὑποθεοῦἀγαπητοὶεἰσιν
εἶταἐπειδὴέναπομεμενηκασιτῆιἀπιστίαικαὶδιὰτοῦτοοὐκεἰσινἀγαπητοὶἀσφαλῶςλαλῶνφησιδιὰτοὺςπατέραςὡσεὶεἶπενεἰκαὶαὐτοὶδιὰτὴνἀπιστίανοὐκἀγαπητοὶδιὰμέντοιτοὺςπατέραςἔτιἀγαπῶνταιὅθενκαὶσωτηρίανἐκδέχονται
καὶἡκλῆσιςτοῦθεοῦἡγενομένηφησιπερὶτὸἔθνος
ὥσπεργὰρκαὶὑμεῖςποτεἠπειθήσατετῶιθεῶινυνδὲἠλεήθητετῆιτούτωνἀπειθείαιοὕτωςκαὶοὗτοίνυνἠπείθησαντῶιὑμετέρωιἐλέειἵνακαὶαὐτοὶἐλεηθῶσιδείκνυσινἐνταῦθατοὺςἐξἐθνῶνπρότερονκεκλημένουςεἶταἐπειδὴοὐχὑπήκουσαντοὺςἸουδαίουςἐκλεχθένταςκαὶτὸαὐτοπάλινσυμβὰνμετὰταῦταἐπειδὴγὰροὐκἠθέλησανοἱἸουδαῖοιπιστεῦσαιπάλινἐκλήθητὰἔθνηκαὶκληθέντατὸδεύτερονἐπίστεσυσανἂλλοὐκεἰςτὴνἐκβολὴντῶνἸουδαίωντελευτᾷἂλλεἰςτὸκαὶαὐτοὺςἐλεηθῆναιπάλιν
ὥσπεργὰρκαὶὑμεῖςἠπειθήσατεΠροτρέπεταιτοὺςἸουδαίουςἐπὶτὴνεἰςΧριστὸνπίστινδιὰτούτωνκαὶἅμακαὶχρηστὰςἐλπίδαςαὐτοῖςὑποτείνεικαὶπᾶσαναἰσχύνηνἀναιρεῖμὴαἰσχυνθῇςφησὶκἂνἠπείθησαςπροσελθεῖνμηδ'ἀπελπίσῃςὡςβραδύτερονπροσερχόμενοςτεύξῃκαὶὀψὲπροσϊὼντοῦἐλέουςκαὶγὰρκαὶτὰἔθνηκληθένταἠπείθησεπρότερονἀλλὰνῦνἐπίστευσανμήτετὴνπροτέραναἰσχυνθένταἀπείθειανμήτεὑπὸτῆςβραδυτῆτοςεἰςτὴνσωτηρίανπαρεμποδισθένταμηδ'αὐτὸςτοίνυνὦἸουδαῖεμὴτ'αἰσχυνθῇςμὴτ'ἀπελπίσῃςἀλλὰπρόσελθεπροθύμωςτῇπίστεικαὶπάντωςἐλεηθήσῃἢοὖνπροτροπῆςκαὶπαραινέσεωςἐπέχειπαραινέσεωςτόπονἐπέχειτοπον added in the margin by the same handτὰεἰρημέναἢκαὶπροφητείαςπιστούμενατὸμέλλονἀπὸτῆςτῶνἐκβεβηκοτωνπαραθέσεωςκαὶμαρτυρίαςτὸδὲἠλεήθητετῇτούτωνἀπειθείᾳκαὶἠπείθησαντῷὑμετέρῳἐλέειφησὶνοὐχὅτιἡἀπείθειατῶνἸουδαίωναἰτίαγέγονετοῦἐλεηθῆναιτὰἔθνηοὐδ'ὅτιτὸἔλεοςτῶνἐθνῶναἴτιονγέγονετῆςἸουδαίωνἀπειθείαςἀλλὰταῦτάφησιδεικνὺςκαὶδιδάσκωνὅτιὁθεὸςοὐδέποτεδιέλιπετὸαὐτουποιῶνκαὶτὸἔλεοςαὐτοῦπηγάζωνκἂνπάλαιμὲνγὰρἠπείθειτὰἔθνηνῦνδ'ἀπειθοῦσινοἱἸουδαῖοιαὐτὸςὅμωςεὐεργετῶνκαὶἐλεῶνοὐδιαλιμπάνεικαὶδῆλονἐκτοῦκαὶτότεἐλεεῖσθαιτοὺςἸουδαίουςἀπειθούντωντῶνἐθνῶνκαὶνῦνἐλεεῖσθαιτὰἔθνηἀπειθούντωντῶνἸουδαίωνκαὶτὸἔτισαφέστερονὅτικαὶἔτιτοὺςἸουδαίουςκἂνἠπείθησανἐλεήσειἅμαδὲκαὶἔνδειξὶςἐστιπρὸςτοὺςἸουδαίουςὅτικἂναὐτοὶφησὶνἐξέστητετῆςπίστεωςμὴνομίσητεὅτιἔλαττοντιἔσχενἡπίστιςὥσπεργὰρπάλαιτῶνἐθνῶνἐξεστηκοτωνοὐδὲνἔλαττονἔσχετὰτῆςεἰςθεὸνθεραπείαςοὕτωκαὶνῦνὑμῶνἀποσχιζομένωντῆςπίστεωςοὐδὲνἔλαττοντὰτῆςπίστεωςἕξειἐσχημάτισταιδὲπρὸςτοὺςἐξἐθνῶντὰεἰρημέναἀνεπαχθέστεροντὸνπρὸςτοὺςἸουδαίουςἔλεγχονβουλόμενοςποιεῖσθαιδυνατὸνδὲκαὶπρὸςτοὺςἐξἐθνῶνἐκλαβεῖνεἰρῆσθαιταῦταὡστεμὴμεγαλοφρονεῖνὅτιἐπίστευσανἐλέειγὰρκαὶὑμεῖςπεπιστεύκατεκαὶοἱἀπειθήσαντεςφησὶνἐλεηθήσονταικαὶπιστεύσουσιν
συνέκλεισεγὰρὁθεὸςτοὺςπάνταςεἰςἀπείθειανσυνέκλεισετουτέστινἤλεγξενἀπειθοῦντας
ἵνατοὺςπάνταςἐλεήσῃἵναφησιτοὺςἑτέρουςδιὰτῆςτῶνἑτέρωνσώσῃφιλονεικίαςτούτουςδι'ἐκείνωνκἀκείνουςδιὰτούτων
συνεκελεισεΠῶςσυνέκλεισενεὐεργετῶνκαὶπρονοούμενοςκαὶοἰκτείρωντὶοὖνἀπειθεῖςγεγονότεςοὐδώσουσιδίκηνκαὶτὶτοῦτοπρὸςτὸνεὐεργέτηνἐκεῖνοςμὲνγὰρἵναπάνταςἐλεήσῃπάντωνπροὐνοεικαὶεὐεργετεῖεἰδὲἠπείθησανἐκεῖνοιοὐδὲντοῦτωνπρὸςτὸνεὐεργέτηνὅμωςοὖνκαὶοὕτωςἐπιστρέφονταςἐλεήσεικαὶοὐκἀποστραφήσεταιἪοὕτωςἠπείθησετὰἔθνηπάλαιἠπείθησαννῦνοἱἸουδαῖοικαίτοιἔδεικἀκείνουςτηλικούτοιςτέρασικαὶσημείοιςεὐεργετουμένουςτοὺςἸουδαίουςὁρῶνταςμὴἀπειθῆσαικαὶτοὺςἸουδαίουςνῦνμείζοναβλέπονταςθαυματουργούμεναπρὸτῶνἐθνῶντῇπίστειπροσελθεῖνἀλλ'οὔτετὰἔθνητότεοὔτενῦνοἱἸουδαῖοιτὸἄμεινονσφίσινεἵλοντοὥστεδῆλονὅτικαὶτότεοἱἸουδαῖοικαὶνῦντὰἔθνηἐλέειθεοῦκαὶφιλανθρωπίᾳκαὶπρὸςτὴνπίστινἐχειραγωγήθησανκαὶτῆςσωτηρίαςἔτυχον
ὦβάθοςὅτιμὲνβάθοςεἶδεπόσονδὲοὐκέτι
πλούτουκαὶσοφίαςκαὶγνώσεωςθεοῦἐννοήσαςτὴνἐξἀρχῆςσοφὴντοῦθεοῦοἰκονομίανκαίτιπρὸςαὐτονεἰπεῖνἀπορήσαςἐθαύμασεμόνον
ὡςἀνεξερεύνητατὰκρίματααὐτοῦοὐγὰρμόνονγνωσθῆναιοὐδύναταιἂλλοὐδεζητηθῆναι
καὶἀνεξιχνίαστοιοὐγὰρμόνονκαταληφθῆναιοὐδύναταιἂλλοὐδεἐρευνηθῆναι
αἱὁδοὶαὐτοῦαἱοἰκονομίαφησι
τιςγὰρἔγνωνοῦνκυρίουἡτιςσύμβουλοςαὐτοῦἐγένετοαὐτόςφησιτὰἑαυτοῦοἶδεμόνος
ἡτιςπροέδωκεναὐτωκαὶἀνταποδοθήσεταιαὐτῶιοὐδενίφησινἀμοιβὴνχρεωστῶνεὐεργετεῖἂλλαὐτοςἀεὶκατάρχεταιτῶνδορεῶν
ὅτιἐξαὐτοῦκαὶδι'αὐτοῦαὐτοςεὗρετὰἀγαθάφησιν
αὐτόςφησικαὶἐποίησετὰὄντα
καὶεἰςαὐτοντὰπάντααὐτόςφησισυγκρατεῖτὰγενόμενα
αὐτῶιἡδόξαεἰςτοὺςαιωανςἀμήνἐπειδὴμεγάλαεἶπεκαὶἄγνωσταεἰςδοξολογίανἐτελεύτησεν
Τὸσυνέκλεισενὁθεὸςδύοδύναταιδηλοῦνἢὅτιἀπειθεῖςἐποίησενὅπεροὐκἔχειχώρανἢὅτιἀπειθεῖςἀπέδειξενὅπερἐστὶνἀληθὲςδιὰγὰρτῆςπολλῆςαὐτοῦπρονοίαςκαὶεὐεργεσίαςἣνδιὰπαντὸςεἰςἀνθρώπουςἐπεδείξατομᾶλλοναὐτῶντὴνἀπείθειανκαὶἀγνωμοσύνηνἐστηλίτευσέτεκαὶἐθριάμβευσενδῆλονδ'ὅτιτῶνμὴπεπιστευκότωνεἰςαὐτονεἴτεἐξἸουδαίωνεἴτεἐξἐθνῶνεἶενδιὸκαὶτὸπάνταςφησὶτοὺςἐκτῶνδύολαῶνἀπιστήσανταςπεριλαμβάνων
παρακαλῶοὖνὑμᾶςἀδελφοὶδιὰτῶνοἰκτίρμωντοῦθεοῦπαραστῆσαιτὰσώματαὑμῶναὐτοίφησινοἱοἰκτιρμοὶτοῦθεοῦδι'ὧνἐσώθητεπαρακαλοῦσινὑμᾶςαὐτοὺςγὰρεἰσφέρειτὴνἱκετηρίανποιουμένουςὅπωςἀξίαναὐτῶνμετέλθητεπολιτείαν
θυσίανζῶσανἐπειδὴεἶπεθυσίανἵναμήτιςνομίσῃὅτικατασφάξαιἑαυτοὺςκελευόμεθαἐπήγαγεζῶσανπωςδὲἔσταιθυσίατὸσῶμαὁράτωσανὀρθὰοἱὀφθαλμοὶἡγλῶσσακαὶἡχεὶρἡμὲνεἰςυμνωδιανθεοῦἡδὲεἰςἐντολὰςἀσχολείσθωκαὶγίνεταιθυσίαζῶσατὸσῶμα
ἁγίανεὐάρεστοντῶιθεῶιδιαιρῶνταύτηντὴνθυσίανἀπὸτῆςἸουδαϊκῆςφησινἁγίανεὐάρεστονκαὶλογικὴνἡγὰρἸουδαϊκὴσωματικὴοὖσαοὐσφόδραἦνἁγίαἡευραρεστος
παραστῆσαιτὰσώματαΕἰςτὰδύοπροτρέπεταιεἰςτὴντοῦβίουἐπιμέλειανκαὶεἰςτὴντῆςπίστεωςσπουδὴνδι'ὧνμὲνγάρφησιπαραστῆσαιτὰσώματαὑμῶνκαὶἑξῆςἀρίστηνπολιτείανπολιτεύεσθαιπαραινεῖδι'ὧνδὲτὴνλογικὴνὑμῶνλατρείανφησὶντὴνὀρθοτητατῆςπίστεωςδιώκειναὐτοὺςἀπαιτεῖπροτίθησιδὲτὰτῆςπολιτείαςἐπειδὴτῷκαθαρῷβίῳκαὶὁτῆςεὐσεβείαςἀκολουθεῖνεἴωθελόγοςὅραδὲπῶςεἶπενἄμφωεὐφυῶςκαὶδριμέωςπαραστήσατεγὰρφησὶτὰσώματαὑμῶνθυσίανζῶσανἁγίανεὐάρεστοντῷθεῷεἶταμὴἀρκεσθεὶςτούτοιςἐπάγεικαὶἕτερονποῖονκατὰτὴνλογικὴνλατρείανὑμῶνφησὶντοῦτ'ἔστικατὰτοὺςἐκείνηςνόμουςσυμφώνωςἐκείνῃκατ'ἐκείνηνἐνμηδενὶδιαφωνοῦντεςαὐτῇτοῦτογὰρἐστινἁγίανκαὶζῶσανκαὶεὐάρεστονθεῷθυσίανπαραστῆσαιτὰσώματαἡμῶντὸμηδὲνἔξωτῶνκατὰτὴνλατρείανἡμῖννομοθετηθέντωνπολιτεύεσθαιδεῖγὰρἄμφωτὴνπίστιντῷβίῳκαὶτὸνβίονσυνομολογεῖντῇπίστειὥσπεργὰρὁπίστινἐπαγγελλόμενοςὀρθὴνφαῦλοςδὲτὸντρόπονδι'ὧνπράττειτὴνὁμολογίανἐλέγχειτῆςπίστεωςοὕτωκαὶὁπράξειςεπιδεικνύμενοςἀγαθὰςπίστινδὲπρεσβεύωνδυσσεβῆδι'ὧνδυσσεβεῖκαὶτὰπράξειςφαυλίζεικαὶθριαμβεύειμηδένακαρπὸναὐταῖςἐνεῖναιπνευματικὸνδεῖἄραπολιτεύεσθαικατὰτὴνλογικὴνλατρείανἡμῶν
τὴνλογικὴνλατεριανὑμῶντὴνπνευματικήνφησιδιακονίαντὴνκατὰΧριστὸνπολιτείανὡςεἰεἶπεπαραστήσατετὰσώματαὑμῶνθυσίανδιὰλογικὴςλατρείαςτουτέστιτῆςἀναιμάκτουἡὅτιπροσενέγκατεθυσίανζῶσανκαὶτὴνλογικὴνλατρείανἀπὸκοινοῦτὸπροσενέγκατε
καὶμὴσυσχηματίζεσθεἡὅτιμὴσυμμεταβάλλεσθετοῖςκαιροῖς
τῶιαἰῶνιτούτωικαίπωςἄντιςἑαυτὸνπροσενέγκῃθυσίανζῶσανπωςμὴσυσχηματίζεσθετουτέστιμὴτυποῦτεἑαυτοὺςκατὰτὸσχῆματοῦκόσμουτούτουοὐδὲνγὰρὑγιὲςἔχειἡμόνιμονδιὸκαὶσχῆμααὐτοκαλεῖΔηλῶντὸμὴμένοντοῦτοδὲεἰπὼνδηλοῖτὸἐπίκηρον
Εἰπὼνμὴσυσχηματίζεσθετῷαἰῶνιτούτῳτοῦτ'ἔστιμὴσυμμεταβάλλεσθεκαὶσυμμετατίθεσθεταῖςδιδασκαλίαιςτῶνἐκτοῦαἰῶνοςτούτουτοῦῥέοντοςκαὶοὐχἱσταμένουτὴνδιδασκαλίανπροσαγοντωντοῦτοεἰπὼνἵναμήτινεςτῶνἸουδαίωνεἴπωσινοὐκοῦνοὐδ'ὅλωςδεῖἡμᾶςμετατίθεσθαικαὶμετασχηματίζεσθαιἀπὸτῆςπαραδεδομένηςἡμῖνἀπὸτοῦνόμουδιδασκαλίαςδιὰτοῦτοἐπάγειἀλλὰμεταμορφοῦσθετοῦτ'ἔστινὅτιδεῖὑμᾶςκατὰτὸθέληματοῦθεοῦμετατίθεσθαιπολὺδὲτὸμέσοντῆςἀπὸτοῦκόσμουδιδασκαλίαςκαὶτῆςκατὰτὸθέληματοῦθεοῦσοφίαςκαὶἡμὲνκαὶαὐτὸτὸσχῆματὸνομικὸνἀπολλυσινεἰςἄλλοσχῆμακακίαςκαὶδιαφθορᾶςἄγουσαἡδὲοὐμόνονοὐκἀπολλυσιτὸτοῦνόμουσχῆμαἐνσχήματιγὰρκαὶτύπῳκαὶσκιᾷτὰτοῦνόμουὑπῆρχενἀλλὰκαὶβελτιοῖαὐτοτὴνλειπομένηναὐτῷμορφὴνκαὶτὸκάλλοςἀπαρτίζουσακαὶἀναπληροῦσαδιὸκαλῶςμὴσυσχηματίζεσθεφησὶνἀλλὰμεταμορφοῦσθετὸμὲνγὰρἐστινἀπώλειατὸδὲσωτηρίακαὶτελειότης
ἀλλὰμεταμορφοῦσθετὸτοῦκόσμουσχῆμακαλῶντὸτῆςἀρετῆςμορφὴνκαλεῖδεικνὺςτὸφυσικὸναὐτῆςκάλλος
τῆιἀνακαινώσειτοῦνοὸςὑμῶνἐπειδὴἄνθρωπονὄνταοὐκἐστιμὴἁμαρτεῖνφησινἀνακαίνουσαυτὸνἀεὶδιὰμετανοίαςοὐδὲνγὰροὕτωςπαλαιὸψυχὴνκαὶσῶμαὡςἁμαρτία
εἰςτὸδοκιμάζεινὑμᾶςτιτὸθέληματοῦθεοῦτὸἀγαθονἡτοῦτόφησιἀνακαινώθητιἵναμάθῃςτιτετὸσυμφέρονκαίτιτὸθέληματοῦθεοῦἡὅτιοὕτωςδυνήσῃἀνακαινωθῆναιεὰνμάθῃςτιτετὸσυμφέρονκαίτιτὸθέληματοῦθεοῦ
καὶεὐάρεστονκαὶτέλειονπρὸςΙουδαουςἀποτείνεταιοἵτινεςεἴχοντοτοῦνόμουλέγωνὅτικαὶὁνόμοςμὲνθέλημαἦνθεοῦἂλλοὐκεὐάρεστονοὔτετέλειονἀλλὰδιὰτὴνἀσθένειανφησινὑμῶνσυγχωρήθεντέλειονδὲκαὶεὐάρεστονἡνέαδιαθήκη
λέγωγὰρδιὰτῆςχάριτοςτῆςδοθείσηςμοιπαντὶτῶιὄντιἐνὑμῖνἄνωδιὰτῶνοἰκτίρμωνεἰρηκώςνυνδιὰτῆςχάριτοςφησινοὐδαμοῦἀξιοπιστονἑαυτὸννομίζωνπρὸςτὸπεῖσαιδιὰτοῦτόποτεμὲντοὺςοἰκτιρμούςποτεδὲτὴνχάρινπροβάλλεταιεἰπὼνδὲδιὰτῆςχάριτοςτῶνεὐεργεσιῶνὑπομιμνήσκειτοῦθεοῦ
παντὶτῶνὄντιἐνὑμῖνΤὸπαντὶτῷὄντιἐνὑμῖνδιαφόρωςἐγχωρεῖνοηθῆναιἢὅτιλέγωπαντὶτῷὄντιἐνὑμῖντοῦτ'ἔστιπᾶσιλέγωπᾶσιπαραινῶκαὶταύτηντὴνἐξουσίανἐκτῆςχάριτοςἔχωἢλέγωμὴὑπερφρονεῖνὑμᾶςἐνπαντὶχαρίσματιτῷὄντιἐνὑμῖνταύτηνγὰρτὴνἔννοιανκαὶτὰἐπαγομεναδηλοῖἐνοἷςφησινἑκάστῳὁθεὸςἐμέρισεκαὶἑξῆςσοφῶςδὲλίανκαὶσυνετῶςπροέταξεμέλλωναὐτοὺςνουθετεῖνεἰςτὸμὴὑπερφρονεῖντὸδιὰτῆςχάριτοςτοῦθεοῦἐπειδὴγὰρκαὶτὸνουθετεῖνκαὶἐπιτάττεινἄλλοιςἐνίοτεἐξὑπερφροσύνηςγίνεταιπρολαβὼνἰάσατοτοὺςτοιούτουςλογισμοὺςοὐκἔστιφησὶνἐξἐμῆςὁρμῆςτὸνουθετεῖνὑμᾶςδιὰτῆςχάριτοςτοῦτοποιῶτοῦθεοῦαὐτὸςκελεύειαὐτοῦτὸἐπίταγμαπληρῶδεῖοὖνπείθεσθαικαὶμὴἀντιλέγειν
μὴὑπερφρονεῖνπαρ'ὁδεῖφρονεῖνμὴπαρὰτὰμέτραφησινἡμῶνφρονῶμεντοῦτογὰρἀνοίαςἡἀπονοίαςἐστιν
ἀλλὰφρονεῖνεἰςτὸσωφρονεῖνφρόνησινγὰρἐλάβομενοὐχἵναεἰςἀπόνοιαναὐτῆιχρησώμεθακαὶμωράνωμεναὐτὴνἂλλἵναεἰςσωφροσύνηντουτέστινεἰςτὸὑγιαίνειντὴνδιάνοιανταύτηνγάρνυνσωφροσύνηνκαλεῖοὐτὴνπρὸςτὴνἀσέλγειανἀντιδιαστελλομένην
ἑκάστωιὡςὁθεὸςἐμέρισεμέτρονἦσαντινεςπαρ'αὐτοῖςχαρισμάτωνἠξιωμένοικαὶοἱμὲνἐφρόνουνμέγαἐπ'αὐτοῖςκαὶἀπενοοῦντοκατὰτῶνἄλλωνοἱδὲἐζήλουνκαίφησιτιἀπονοῇἡτιπαραζηλοῖςεἰὁθεὸςἐμέρισεπάντωςκαλῶςκαὶσυμφερόντωςἐμέρισεστοιχείτωτοιγαροῦνἕκαστοςὧιἔχεικαὶμήτεὑπεραιρέσθωθεοῦγὰρδόσιςἐστινουσονκατόρθωμαμήτεζηλούτωὁθεὸςγὰρἐμέρισεκαὶοἶδεντὸεκαστωςπρέπονκαὶἁρμόδιον
πίστεωςἐξὧνεἰςαὐτόφησιἐμμενέτωκαὶμήτεζηλούτωμήτευπεραιυρεσθωπίστεωςδέφησιχαρίσματος
ἑκάστωιὡςὁθεόςΠῶςἐμέρισενκατὰφιλοτιμίανμὴγένοιτοἀλλὰπῶςκατὰτὸμέτροντῆςπίστεωςπίστεωςδὲοὐτῆςκατὰτὴνλατρείανφησὶνπάντεςγὰρπιστοὶκαὶεὐσεβεῖςκαὶτέλειοιἐναὐτῇεἰσιδηλονότιοἱχαρισμάτωνἀξιωθέντεςἀλλὰτῆςκατὰτὰχαρίσματανῦνφησιπίστεωςκαθὼςκαὶἐνΕὐαγγελίοιςεἴρηταικύριεδὸςἡμῖνπίστινκαὶπάλινἐὰνἔχητεπίστινὡςκόκκονσινάπεωςκαὶπάλινδιὰτὴνὀλιγοπιστίανὑμῶνδῆλονγὰρὡςἕτεροντοῦτοτὸσημαινόμενοντῆςπίστεωςπαρὰτὸἐπὶτῆςεὐσεβείαςλαμβανόμενον
καθάπεργὰρἐνἑνὶσώματιμέληπολλὰἔχομεντὰδὲμέληπάνταοὐτὴναὐτὴνἔχειπρᾶξιντιγὰρσύφησιμέγαφρονεῖςτιδὲσὺζηλοῖςοὐπάντεςἐσμενσῶμαἐνμέληδὲἀλλήλωνκαὶοὐκεἶπενὁεὐτελὲςδοκῶνἔχεινχάρισμαμέλοςἐστιτοῦτομεῖζονἔχοντοςἂλλὅτικαὶὁτὸμεῖζονἔχωντοῦτὸεὐτελὲςτῆιἀνακρίσειθέλωνκαὶτούτουςκαταστεῖλαικἀκείνουςπαραμυθήσασθαι
οὕτωςοἱπολλοὶἐνσῶμὰἐσμενἐνΧριστῶιὁδὲκαθ'εἰςἀλλήλωνμέληπρὸςτοῦτοαὐτοὅραἡπαραβολὴὥσπερφησιτὰμέληδιάφορονἐγκεχείρισταιπρᾶξινοὕτωςδιαφορὰἐδόθηπαρὰτοῦπνεύματοςχαρίσματα
ἔχοντεςδὲχαρίσματακατὰτὴνχάριντὴνδοθεῖσανἡμῖνεἰὁθεὸςἐχαρίσατοσύτιμέγαφρονεῖςμὴγὰρσὸνκατόρθωματὰχαρίσματαθεοῦφησινἡδόσις
διαφοράκαλῶςτὸδιαφορὰἵναδείξῃοὐτὸμὲνμέγατὸδὲμικρὸνμεγάλαγὰρἅπανταἀλλὰποικίλακαὶἁρμόδια
ἔχοντεςδεῖχαρίσματα∆υσὶτρόποιςἐσχημάτισταιὅλοντὸχωρίοντοῦτοἕωςτοῦεἴτεὁπαρακαλῶνἐντῇπαρακλήσειποίοιςτούτοιςτῷλεγομένῳἀπὸκοινοῦκαὶτῷἐλλειπτικῷκαὶγὰρτὸἔχοντεςἀπὸκοινοῦκαθ'ἕκαστονκῶλονπαραλαμβάνεταιοἷονεἴτεπροφητείανἔχειτιςεἴτεδιακονίανἔχειτιςτοῦτοδὲτὸἀπὸκοινοῦκαὶζεῦγμακαλεῖταιὅτισυζεύγνυσιπληθυντικὸνἑνικῷκαὶμετοχὴνῥήματιοὕτωςοὖνἀπὸκοινοῦτὸἔχοντεςκατὰτὸζεῦγμαλαμβανόμενονἀπηρτισμένηνκατὰτοῦτοτέωςτὴνἔννοιανκαὶτὰχωρίαποιεῖἐλλειπτικῷδὲπάλινἐσχημάτισταιὅτιλείπειτιπρὸςαὐτοτέλειαντοῦνοήματοςοἷοντὸμενέτωἐνᾧἔλαβενἕκαστοςχαρίσματιἢἀρκείσθωἢστοιχείτωἤτιτοιοῦτονοἷονεἴτεπροφητείανἔχειτιςεἴτεδιακονίανμενέτωἕκαστοςκαὶὁτὴνπροφητείανἔχωνκαὶὁτὴνδιακονίανκαὶὁτὴνδιδασκαλίανκαὶὁτὴνπαράκλησινἔχωνκαὶἁπλῶςἕκαστοςἐνᾧἔλαβεχαρίσματικαὶπολλὴἐστινἡτῶντοιούτωνχρῆσιςπαρὰτῷθαυμασίῳΠαύλῳκαὶμὴθαυμάσῃςεἰἀμαθὴςὢντούτωνἐκέχρητοτούτοιςἡγὰρχάριςἡτὰμείζωχορηγοῦσακαὶτῶνεὐτελῶνπολλάκιςπαρεῖχετὴνγνῶσινοὐχὡςμέγατιτούτωνὑπαρχοντωντὶγὰρἂνκαὶεἴηπερὶλέξειςκαὶσυλλαβὰςκαὶτὴντούτωνσυνθήκηνμικρολογουμένωνἀνθρώπωνπόνοςκαὶὀνοματαοὔκουνὡςμεγάλωντινῶνὄντωντούτωνἐκέχρητοτούτοιςἀλλ'εἰςτὸκαταισχύνειντοὺςἐπὶτοῖςτοιούτοιςμέγαφρονοῦνταςκαὶκερδῆσαιαὐτοὺςεἰςταπεινοφροσύνηνκαὶὑπακοὴντῆςαὐτοῦνουθεσίαςἄοκναγὰρὑπῆρχενἅπανταΠαύλῳὅσασωτηρίανἔφερενἀνθρώποιςδιὸκαὶχρήσειςποιητικῶνστίχωνκαὶἱστορίαςἙλληνικὰςκαὶμυρίατοιαῦταοὐκὀκνεῖπροκομίζεινἂνμόνονκαὶδιὰτούτωνἐλπίζῃτινὰσωτηρίανἀνθρώπωνἁρπάσαιβαβαὶτῆςτηλικαύτηςψυχῆςκαὶσπουδῆςκαλῶςδὲκαὶτῷτοιούτῳκέχρηταιτῶνλόγωνεἴδεικαὶπάλιντοῦἀποστολικοῦκαὶἁπλοῦκαὶεὐγενοῦςκαὶἀπεριέργουχαρακτῆροςοὐκἀφίσταταιεἰμὲνγὰροὐδ'ὅλωςἐκέχρητοτούτοιςἀδυναμίανἂνοἱπάντατολμῶντεςκαὶἰδιωτισμὸνᾐτιάσαντοὅπουκαὶνῦντινεςμὴσυνιέντεςτὰτοιαῦταἀπορίαναὐτὸντῶντοιούτωνἔχεινἐξὧνοὐδ'αὐτοὶσυνίσασινὑπολαμβάνουσινεἰδ'αὖπάλιντούτοιςδιὰπαντὸςἐχρῆτοὁἀποστολικὸςχαρακτὴρἐντοῖςπαρεωραμένοιςἐτίθετοδιῄτησινοὖνσυνετῶςκαὶπανσοφωςἄμφωἐχρήσατομὲνγὰρἐκείνοιςὥστεδεῖξαιῥᾴδιονεἶναιβουλομένῳτὸτοιοῦτονκαὶὅτιοὐκἀγνοεῖἐνέμεινεδὲτῷἀποστολικῷχαρακτῆριτὴνεὐγένειανκαὶτὸἀπερίεργονκαὶκαθαρὸνκαὶαὐτοφυὲςτοῦλόγουτιμῶντὶοὖνμὴκαὶοἱλοιποὶοὕτωτοὺςἑαυτῶνκατέμιξανλόγουςἀρκεῖκαὶοὗτοςμόνοςδεῖξαιὅτικἀκείνοιςῥᾷονἦνεἴπερἐβούλοντοποιεῖνκαίτοικαὶἐνταῖςἐκείνωνἐπιστολαῖςἐστινεἰκαὶσπανιώτεροντὰτοιαῦταεὑρεῖνεἰδὲτὸἔχοντεςχαρίσματαμηδαμοῦἀναπαυστέονμέχριτοῦεὐλογεῖτετοὺςδιώκονταςὑμᾶςἄλλημὲνδιάνοιαἀνακύψειμονοσχημάτιστοςδὲἡσύνταξιςἔσταιεἰςπνεῦμαδὲλίανἡπερίοδοςἀποτεταμένη
εἴτεπροφητείανκατὰτὴνἀναλογίαντῆςπίστεωςνυνδείκνυσινὅτιτῶνδοκούντωνμειζόνωνχαρισμάτωνοἱλαμβάνοντεςεἰσιναἴτιοιπρὸςτὸλαβεῖνεἰγὰρκαὶχάριςἐστιτοσοῦτονμέντοιἐπιῤῥειὅσονἂνεὕρῃσκεῦοςἐπιτήδειονἑαυτῶικαταστῆσανδιὰτῆςπίστεως
εἴτεδιακονίανἐντῆιδιακονίαιεἴτεὁδιδάσκωνἐντῆιδιδασκαλίαεἴτεὁπαρακαλῶνἐντῆπαρακλήσειἡδιακονίαγενικόντιἐστιπάνταγὰρεἰςδιακονίανδίδοταιτὰχαρίσματαλοιπὸνδὲκαὶτοῖςἰδικοῖςἐπεξέρχεται
ὁμεταδιδοὺςἐνἁπλότητιλοιπὸνδείκνυσινὅτιοἱκακῶςτοῖςχαρίσμασιχρώμενοιἀνόνητααυτὰποιοῦσιν
ὁμεταδιδυοςἘπειδὴτὰχαρίσματαἢἐνδοσειτὴνἐνέργειαναὐτῶνἐπιδείκνυσινἢἐνπροστασίᾳἢἐνἐλέῳφησὶνὅτιοὐχἁπλῶςταῦταδεῖἐπιτελεῖνἀλλὰδιδόναιμὲνμετὰἁπλοτητοςκαὶχαρᾶςοὐχὡςζημιούμενοντιἀλλὰμᾶλλονκερδαίνοντακαὶπροΐστασθαιμὴἀμελῶςἀλλ'ὑπὲρἑαυτοῦσπουδάζοντακαὶἐλεεῖνἱλαρῶςκαὶεὐθύμωςὡςαὐτοντικαρπούμενονἔσταιδὲταῦταπῶςἂνἀγάπηνἔχωμενπρὸςἀλλήλουςἀγάπηνδὲμὴπεπλασμένηνκαὶἐνὑποκρίσειἀλλ'ἄπλαστονκαὶἀνυποκριτονκαὶτελείανκαὶἀληθῶςἀγάπην
ὁπροϊστάμενοςἐνσπουδῆιοὐγὰρἀρκεῖτὸπροστῆναιμόνον
ὁἐλεῶνἐνἱλαρότητιμὴὡςζημιούμενοςἂλλὡςαὐτοςμᾶλλονκερδαίνωνἔνθενγὰρσυμβήσεταιτὸἱλαρόν
ἡἀγάπηἀνυπόκριτοςμὴπλάσμαἀγάπηςἔστωἀλλὰἀγάπηἧςοὔσηςκατορθοῦταιτὰεἰρημένα
ἀποστυγοῦντεςτὸπονηρὸνκολλώμενοιτῶιἀγαθῶιμὴμόνονἀπεχόμενοιἀλλὰκαὶλίανμισοῦντεςτοῦτογὰρδηλοῖτὸἀπὸεἶτάφησιμὴμόνονμισήσητετὸπονηρὸνἀλλὰκαὶἔχεσθετοῦἀγαθοῦτὸδὲκολλώμενοιτὴνπρὸςαὐτοδιάθεσινἐμφαίνει
ἑνὶγὰρείναιἀγάπηνκαὶἐπὶαἰσχροῖς
κολλώμενοιτῶιαγαζωιΠῶςἐστικολληθῆναιτῷἀγαθῷἐντῇφιλαδελφίᾳφησὶτοῦτ'ἔστιδιὰτῆςφιλαδελφίαςἐντούτῳγὰργνώσονταιπάντεςὅτιἐμοὶμαθηταὶἐστεκαὶἑξῆςὁδὲμαθητὴςφυλάττωντὰμαθήματακεκόλληταικαὶἥνωταιτῷδιδασκάλῳὅπερἐστὶτὸκυρίωςἀγαθονὁκύριοςἡμῶνἸησοῦςΧριστὸςἀλλὰπόθενφύεταιἡφιλαδελφίαπόθενἐστὶθηρᾶσαιαὐτὴνἐκτοῦπροηγεῖσθαιἀλλήλουςφησὶτῇτιμῇὡςἀληθῶςγὰρἀρχὴνλαμβάνειφιλίαἀσφαλῆἐὰνἕκαστοςἀγωνίζηταιπρολαβεῖνεἰςτὸτιμῆσαιτὸνπλησίον
τῆφιλαδελφίαεἰςἀλλήλουςφιλόστοργοιτῆιτιμῆιἀλλήλουςπροηγούμενοιεἰγὰρσχοίητέφησιφιλαδελφίανφιλήσετεπάντωςἀλλήλουςἀδελφοὶγὰρἐστεεἶταλέγειπωςἂνἡφιλαδελφίακατορθωθείηεἰἕκαστοςφησιἡγεῖταιτῆςπρὸςἀδελφοντιμῆς
τῆισπουδῆιμὴὀκνηροίκαὶγὰρτοῦτοἀγάπηντίκτειὅτανμὴτιμῶμενμόνονἀλλὰκαὶὑπερσπουδάζωμεν
τῶιπνεύματιζέοντεςζεονἐνἑαυτοῖςἔχετεκαὶδιατεθερμαμένοντὸἅγιονπνεῦμαἔσταιδὲτοῦτοεὰνζῶμενἐνκαλοῖςἔργοις
τῶικυρίωιδουλεύοντεςδιὰτῶνεἰρημένωνγὰρἐκγενήσεταιἡμῖνδουλεύειντῶικυρίωι
τῆιἐλπίδιχαίροντεςπωςδ'ἂνγένοιτοζέειντῶιπνεύματιεὰντῆιἐλπίδιχαίρητέφησινοὐδὲνγὰροὕτωςπρὸςπάνταποιεῖπρόθυμονὡςἐλπὶςκαλὴκαὶεάνφησινυπομενητεκαὶεὰνεὐχὴνἀδιάλειπτονἔχητε
τῆιθλίψειὑπομένοντεςἡγὰρὑπομονὴτίκτειδοκιμήν
τῆιπροσευχῆιπροσκαρτεροῦντεςταύτηςγὰρβοηθούσηςἔσταιῥάιδιαπάντα
ταῖςχρείαιςτῶνἁγίωνκοινωνοῦντεςἐνοἷςἂνἐνχρείαγένωνται
τὴνφιλοξενίανδιώκοντεςεὐλογεῖτετοὺςδιώκονταςὑμᾶςμὴμείνῃςφησινἐκεῖνονἐλθεῖνπρόςσεἐρυθριᾷγὰρἀλλὰσὺδίωξοναὐτον
εὐλογεῖτεκαὶμὴκαταρᾶσθεδιδάξαςπωςδέοιδιακεῖσθαιπρὸςτοὺςἀδελφοὺςδιδάσκειπωςκαὶπρὸςτοὺςπολεμίουςὅραδὲοὐκεἶπεμὴἀμύνουμηδὲκαταρῶἂλλὁμεῖζονεὐλόγεικαὶὑπερεύχου
χαίρεινμετὰχαιρόντωνκαὶκλαίεινμετὰκλαιόντωνμὴμόνονφησιῥήμασινεὐλογεῖτεἀλλὰκαὶἔργοιςχαίρουσιμὲνσυγχαίροντεςἀλγοῦσιδὲσυναλγοῦντεςμεῖζονδὲτὸσυγχαίρεινχαίρουσινὅσονἡεὐημερίατῶνπλησίονκαὶφθόνουπρόφασιςτοῖςἀσεβέσιγίνεται
τὸαὐτοεἰςἀλλήλουςφρονοῦντεςμὴτὰὑψηλὰφρονουτεςἀλλὰτοῖςταπεινοῖςσυναπαγόμενοιοἷονμέγανσεαυτὸννομίζειςτοιοῦτοννόμιζεκαὶτὸνἀδελφονκἂνπένηςἦιἐπεὶμὴἐστιπλούτουκαὶπενίαςδιάκρισιςπαρὰθεῶιπωςδ'ἂνγένοιτόσοιτοῦτοεὰνμὴφρονῇςπερὶσεαυτοῦὑψηλὰἀλλὰσυμφέρῃκαὶσυναπάγῃτοῖςταπεινοῖςκαὶεἰςτὴνἐκείνωνσυγκαταβαίνηςεὐτέλειανἐκδὴτούτωντὴνκενοδοξίανκαταστέλλειεἰκὸςγὰρἦναὐτοὺςδιὰτὴνπόλιντούτωικατισχῆσθαιτῶιπάθει
Ταῖςχρείαιςτῶνἁγίωνκοινωνοῦντεςτὴνπρὸςτοὺςἁγίουςἐλεημοσύνηνεἰσάγειδιὸκαὶἐφύλαξεναὐτὴνἐνἐξαιρέτῳἄνωμὲνπερὶκαθολικῆςεἶπενἐλεημοσύνηςκοινωνοῦντεςφησὶνκοινωνίαγὰρτὸπρᾶγμασὺμὲνγὰρεἰσφέρειςχρήματααὐτοῖςἐκεῖνοιδὲσοὶτὴνπρὸςθεὸνπαρρησίανκαὶτὰμυρίαἀγαθά
μὴτὰὑψηλὰφρονοῦντεςΠωςδ'ἂνγένηταίσοιτοῦτοεὰνμὴφρονῇςπερὶἑαυτοῦὑψηλὰἀλλὰσυμφέρῃκασυναπάγῃτοῖςταπεινοῖςκαὶεἰςτὴνἐκείνωνσυγκαυαβαινηςεὐτέλειανἐκδὲτούτωντὴνκενοδοξίανκαταστέλλειεἰκὸςγὰρἦναὐτοὺςδιὰτὴνπόλιντούτωικατεσχῆσθαιτῶιπάθει
μὴγίνεσθεφρόνιμοιπαρ'ἑαυτοῖςτουτέστιμὴἡγεῖσθεείναισοφοὶκαὶμηδενὸςνοήματοςἐνδεεῖςφησινγὰρἡγραφὴοὐαἱοἱσυνετὸπαρ'ἑαυτοῖςκαὶἐνώπιοναὐτῶνἐπιστήμονες
μηδενὶκακὸνἀντὶκακοῦἀποδιδόντεςεἰγὰρψεκτὸςκαὶἄθλιοςὁποιῶντὸκακὸνἵνατιμὴφεύγῃςτὴνμίμησιντῶνκακῶνἀλλὰτῶἀμύνασθαιἔνοχονσαυτὸνκαθιστὰςκαὶκοινωνὸντῆιἀσέβεια
προνοούμενοικαλὰἐνώπιονπάντωνἀνθρώπωντοῦτόφησινὅτιπρόνοιανποιεῖσθετοῦκαλοὶφαίνεσθαιἐντῶιμηδενὶδιδόναιψόγουπρόφασινἡἐπειδὴἄνωεἶπεμηδενὶκακὸνἀντὶκακοῦἀποδιδόντεςπροσέθηκεκαὶτὸπρονοούμενοικαλὰὡςεἰἔλεγενοὐκἀρκεῖμόνοντὸμὴἀποδιδοναικακὰἀλλὰδεῖκαὶπρονοεῖντοῦποιήσαντοςἡμᾶςκακῶςκαὶγὰρκαὶἄνωοὐκἠρκέσθητῶμὴκαταρᾶσθαιτοὺςδιώκονταςἀλλὰκαὶεὐλογεῖνπροσέταξεν
εἰδυνατὸντὸἐξὑμῶνμετὰπάντωνἀνθρώπωνεἰρηνεύοντεςἐστιγὰρὅτεοὐδυνατὸνἔνθαπερὶεὐσεβείαςὁλόγοςτὸδὲἐξὑμῶντουτέστισὺτὸσὸνποίησονκαὶμὴπαράσχῃςἔχθραςἀφορμὴνμὴἝλληνιμὴἸουδαίωιτοῦτογὰρτὸμετὰπάντων
μὴἑαυτοὺςἐκδικοῦντεςἀγαπητοὶἀλλὰδότετόποντῆιὀργῆιἐπειδὴτοῦτοἀκολουθοντὸνἠδικημένονἐκδικίαςτυχεῖντοῦτοαὐτοἐπαγγέλλεταισοιφησιμὴἐκδικήσῃςσεαυτὸνκαὶὁθεόςσεἐκδικεῖδότεγάρφησιτόπονκαὶχώραντῆιὀργῆιτοῦθεοῦἐλθεῖνἂνγὰρσὺμὴἀμύνηιἥξειἡὀργή
ἐπειδὴτοῦτομάλισταὁἀδικηθεὶςἐπιθυμεῖἰδεῖνἐκδικίαςἑαυτὸνἀπολαύοντατοῦτοαὐτονμετὰπολλῆςδίδωσιπεριουσίαςἂνγὰραὐτοςμὴἀμύνῃθεὸςἔσταιὁτιμωρὸςσυγχώρησονοὖναὐτῶιἐπεξελθεῖντοῦτογὰρτὸδότετόποντῆιὀργῆι
γέγραπταιγάρπαραμυθούμενοςπλέοντὸνἠδικημένονἤγαγετὴνμαρτυρίαν
ἐμοιεδικησιςἐγὼαντανποδωσωλέγεικύριοςἐμοιτουτέστιπαρ'ἐμοι
εὰνοὖνπεινᾷὁἐχθρόςσουψώμιζεαὐτονεὰνδιψᾷπότιζεαὐτοντοῦτογὰρποιῶνἄνθρακαςπυρὸςσωρεύσειςἐπὶτὴνκεφαλὴναὐτοῦμὴμόνονφησιεἰρηνεύετεκαὶμὴἀμύνεσθεἀλλὰκαὶεὐεργετεῖτετρέφοντεςποτίζοντεςεἶταἐπειδὴβαρὺἦνἐπάγειὅτιπῦραὐτῶισωρεύσειςτοῦτοποιῶντοῦτοδὲεἶπεκαὶτοῦτονπαραμυθούμενοςκαὶτὸνἠδικηκόταφοβῶν
τοῦτογὰρποιῶνἄνθρακαςΕἰκαὶσοῦεὐεργετοῦντοςτὸνἐχθρονὁθεὸςἐκδικῶνσεὀργίζεταιαὐτῷκαὶπῦρπειρασμῶνκαὶκακώσεωνἃκατὰτοῦπλησίονἐκεῖνοςἐτέκταινενἐπὶτὴνκεφαλὴναὐτοῦστρέφειἀλλ'οὖνσὺμὴδιὰτοῦτοθελήσῃςαὐτὸνεὐεργετεῖνἵναἐντοιούτοιςαὐτὸνκακοῖςἴδῃςἐπεὶἐνικήθηςὑπὸτοῦκακοῦκἀκεῖνοςμὲνἃμὲνοὐδὲνἧττονἃoὐδὲν ἧττον added in the margin by a later handἔδειπαθεῖναὐτὸνπάσχεισὺδὲἀπώλεσαςτὸνμισθὸννικηθεὶςὑπὸτοῦκακοῦμᾶλλονδὲεἰτοιαύτηνσουτὴνγνώμηνὁθεὸςἴδῃοὐδ'ἐκδικεῖτὸνγὰρἀγαθοντὸνπρᾷοντὸνἀδικηθένταἐκδικεῖἀλλ'οὐχὶτὸνδιὰτοῦθυμοῦκαὶτῆςπροαιρέσεωςἑαυτὸνἐκδικήσαντακαὶδιὰπράξεωςἀγαθῆςτῆςεὐεργεσίαςπονηρευσάμενοντὴνδιαφθορὰνἰδεῖντοῦλυπήσαντοςεὐεργέτειοὖνσὺἵνανικήσῃςτὸκακὸνκαὶἵναγένῃυἱοςὡςὁκύριοςφησιτοῦἐνοὐρανῶιπατρός
μὴνικῶὑποτοῦκακοῦἀλλὰνίκαἐντῶιἀγαθῶιτὸκακόνμαλαξαςπρότεροντὸνἀδικηθέντακαὶπείσαςαὐτονεὐεργετεῖνδιὰτοῦεἰπεῖνἄνθρακαςσωρεύσειςνυνὑψηλοτεροναὐτῶιπαραινεῖεἰγὰρτοιαύτηφησιδιαθέσειτρέφειςἵναπῦραὐτωσωρεύσειςοὐκἐνίκησαςτὸκακὸνἂλλἡττήθηςαὐτῶιἐγὼδέσεφησινικᾷντὸκακὸνβούλομαιτοιγαροῦνμὴδιαθέσεικακοποιῷεὐεργετεῖὑπὲργὰρπαραμυθίαςσουφησινεἴρηταιτὰεἰρημέναοὐχἵναοὕτωποιῇς
Οὐκοῦνοὐδεῖφησὶποιεῖνἵναμὴσωρεύωμενἄνθρακαςἀλλ'ἑτέρωςἐπὶτὴνκεφαλὴντὴνσὴνἄνθρακαςσωρεύεινθέλειςκαὶγὰρτοῦτοποιεῖμνησικακίαοὐγὰρσὺτοῦτοποιεῖςἀλλ'ἐκεῖνοςὁθηριώδηςεἰγὰρεὐεργετοῦντοςσουμένειφυλάττωνἐκεῖνοςτὴνἀπέχθειανἑαυτῷτὸπῦρἀνῆψεναὐτὸςἔφλεξεναὐτοῦτὴνκεφαλὴνσὺδὲἀναίτιοςεἶμὴγίνουτοῦθεοῦφιλανθρωπότεροςἐπεὶμυρίαπείσῃδεινὰμηδὲσοφιζώμεθατὰπροστάγματατοῦθεοῦεἶπεντοῦτοποιῶνἄνθρακαςπυρὸςσωρεύσειςσὺδὲλέγειςφείδομαιτοῦἐχθροῦεἴθεσαυτοῦἐφροντιζεςμὴποίεισκοπῷτοιούτῳμᾶλλονδὲκἂντοιούτῳποίησονσκοπῷἀλλ'οὐποιεῖςοὐλέγωσοιὅτιἄνθρακαςπυρὸςσωρεύσειςἀλλὰκαὶἕτεροντιπλέονλέγωμόνονποίησονταῦταγὰρπάνταἵνασεἐκκαλέσῃτεφησὶνὁΠαῦλοςἐλπίδιτῆςτιμωρίαςλῦσαιτὴνἔχθρανοὐδὲγὰρἐστινεὐεργετοῦντακαὶεὐεργετούμενονμεῖναιἐχθρον
πᾶσαψυχὴἐξουσίαιςὑπερεχούσαιςὑποτασσέσθωπολλὴντοῦκεφαλαίουτούτουπανταχοῦποιεῖταιπρόνοιανδεικνὺςοὐκἐπὶκαταστροφῆιτῆςκοινῆςεὐταξίαςτοὺςτοῦΧριστοῦνόμουςείναικαὶὅτιἀρκοῦσικαὶοἱδιὰτὴνἀλήθειανπολεμοῦντεςφησινἡμῖνκαίτιδεῖκαὶἡμᾶςπεριττοὺςἐπινοεῖνἡμῖναὐτοῖςπολεμίους
οὐγὰρἐστινἐξουσίαεἰμὴἀπὸθεοῦοὐπερὶτοῦκαθεκαστονἄρχοντοςταῦταλέγειἀλλὰπερὶαὐτῆςτῆςἀρχῆςἐπειδὴγὰρτὸὁμότιμονστασιῶδεςἦνεἰσήγαγενὁθεὸςτὰςἐξουσίας
αἱδὲοὖσαιὑποοὖσαιἐξουσίαιὑποεξουσιαι added in the margin by the same handὑποθεοῦτεταγμέναιεἰσινκατὰτοῦαὐτοῦεἶπενεἰπὼνγὰροὐκἐστιἐξουσίαεἰμὴὑποθεοῦπάλιντὸαὐτολέγειαἱδὲοὖσαιφησινἐξουσίαιὑποτοῦθεοῦτεταγμέναιεἰσινοἷονγεγονυῖαιὁθεόςφησινἔταξεκαὶδιωκησεναὐτάς
ώστεὁἀντιτασσόμενοςτῆιἐξουσίαιτῆιτοῦθεοῦδιαταγῆιἀνθέστηκενἵναμὴεὐτελίζεσθαινομίζωσινοἱτοῦΧριστοῦδοῦλοιὑποτασσόμενοιἄρχουσινδείκνυσινὅτιχρὴπείθεσθαικαὶμὴἀντιτάσσεσθαιμηδὲἀπειθεῖντοῖςἄρχουσινὡςὅγετοῦτοποιῶνφησιθεῶιἀντιλέγειτῶιπεποιηκότιτὰςἀρχάς
ώστεαντιττασσομενοςΚερδαίνειςκἀντεῦθενφησὶνὑποτασσομενοςοὐμόνονὅτιἐντολὴνπληροῖςἀλλ'ὅτικαὶτὸνθεὸντιμᾷςτιμῶντὴνὑπ'αὐτοῦτεταγμένηνἐξουσίανκαὶτὸνταύτηνχειρίζονταμακάριοςοὖνὁοὕτωκαὶδιὰταῦτατὴνἐξουσίαντιμῶνκαὶὑποτασσομενοςὥσπερἄθλιοςὁδιὰταῦταμὴὑποκείμενοςκαὶδιπλοῦνγὰρἀποφέρεταικρίμαπρῶτονἐκτοῦθεοῦὅτιτὴνὑπ'αὐτοῦτεταγμένηνκαὶὁρισθεῖσανἀρχὴνἐξουθενεῖδεύτερονκαὶἐκτῶνἠτιμασμένωνἀρχοντωνὅραδὲκαὶτὸκέρδοςτῶνἀρχοντωνκωλύουσιτοὺςφαύλουςπροτρέπονταιτοὺςσπουδαίουςδι'ὧναὐτοὺςτιμῶσικαὶἐπαινοῦσινεἰςἀρετὴνχρὴοὖναὐτοὺςἀποδέχεσθαικαὶδιὰτοῦτοκαὶὅτιθεοῦδιάκονοὶεἰσιτῷθελήματιαὐτοῦὑπηρετούμενοικαὶτρίτονὅτιτὰἴδιαλιπόντεςὑπὲρτῶνκοινῶνφροντίζουσιτῇτῶνπλησίονὠφελείᾳπροσκαρτεροῦντεςκαὶτῆςἰδίαςἀνέσεωςτὸνὑπὲρἐκείνωνπόνονἀποδεχομενοιτὶςτούτοιςεἰκαὶμήτιςφόβοςἐπέκειτοἐξαὐτοῦτοῦσυνειδότοςτῆςκρίσεωςοὐκἂνἀγάσαιτοκαὶἐνπατέρωνθήσειͅκαὶπροστατῶνλόγῳμακάριοὶεἰσινοἱτοιοῦτοιἄρχοντες
οἱδὲανθετηκοτεςἑαυτοῖςκρίμαλήψονταικατάκρισινφησιτὴνπαρὰθεοῦἑαυτοῖςἐπισπῶνται
οἱγὰρἄρχοντεςοὐκεἰσιφόβοςτιἀλγεῖςφησινὑποταγεὶςτῆιἐξουσίαιτιδὲφοβῇαὐτὴνκαὶτρέμειςμὴγὰρἐπιτιμᾷτοῖςκαλῶςζῶσιδὲμὴγὰρἐστιφοβερὸςτῶιτῆςἀρετῆςἐπιμελομένωι
τῶνἀγαθῶνἔργωντουτέστιτοῖςτὰἀγαθὰπράττουσι
ἀλλὰτῶνκακῶντουτέστιτῶντὰκακὰπραττόντων
θέλειςδὲμὴφοβεῖσθαιτὴνἐξουσίαντὸἀγαθονποιεῖκαὶἕξειςἔπαινονἐξαὐτῆςεἰδὲθέλειςφησιμὴμόνονείναισοιτὸνἄρχονταἤπιονἀλλὰδὴκαὶἐπαινοῦντατὸἀγαθονποιεῖ
θεοῦγὰρδιάκονὸςἐστισοιεἰςτὸἀγαθοντοσοῦτονγάρφησινἐπαινέσεισετὸἀγαθονπράττονταὅτιδεῖκαὶσυμπράξεισοιπρὸςτοῦτοὁγὰρφόβοςπρόφασιςσοιγίνεταικαλῶςβιοῦνδιὰτοῦτοδὲεἶπενθεοῦαὐτονείναιδιάκονονεἰςτὸἀγαθονὅτιδιακονεῖτῆιβουλῆιτοῦθεοῦτοὺςἀγαθοὺςἐπαίνωνκαὶτοὺςκακοὺςκολάζωνἐκδὲτούτουεἰςἀγαθόνσεσυνωθεῖ
θεοῦγὰρδιάκονοςἐστισοικαὶσοὶφησὶνἐστὶδιάκονοςεἰςτὸἀγαθοντοῦθεοῦδηλονότιδιάκονοςὑπάρχωνπῶςδὲἐστισοὶδιάκονοςκωλύωντοὺςκακοὺςκαὶτὴνἀπ'αὐτῶνβλάβηνσοιἀφαιρούμενοςκαὶἄδειανπαρέχωνεἰςτὸποιεῖνσετὸἀγαθονδιακονεῖδὲσοὶεἰςτὸἀγαθονκαὶὅτανσεἐπὶτοῖςκακοῖςφοβῇἀνακοπτωνσεἐκεῖθενκαὶπροτρεπόμενοςἐπ'ἀρετὴνἔτιδὲκαὶτιμῶνκαὶἀποδεχομενοςπροτρέπειεἰςαὐτὸτοῦτο
εὰνδὲτὸκακὸνποιῇςφοβοῦοὐγὰρεἰκῆοὐκἄραὁἄρχωναἴτιοςσοιτοῦφοβοῦἀλλὰτὸπράττεινκακῶς
τὴνμάχαιρανφορεῖὁρᾷςπωςἐφόβησεμὲντὸνὑπήκοονκαθώπλισεδὲτὸνἄρχοντα
θεοῦγὰρδιάκονὸςἐστινἔκδικοςεἰςὀργὴντῶιτὸκακὸνπράσσοντιὁγὰρτοὺςκακῶςβιοῦνταςτιμωρούμενοςθεῶδιακονεῖεἰςὀργήν
διὸἀνάγκηὑποτάσσεσθαιοὐμόνονδιὰτὴνὀργὴνἀλλὰκαὶδιὰτὴνσυνείδησινἀνάγκηοὖνφησιτοῖςἄρχουσινὑποτάσσεσθαιοὐμόνονδιὰτὴνὀργὴντοῦθεοῦτὴνκατὰτῶνμὴὑποτασσομένωντῆιἀρχῆιγινομένηνἀλλὰκαὶδιὰτὴνσυνείδησιντουτέστινἵναμὴδόξηςἀσυνείδητόςτιςείναικαὶἀγνώμωντῶιεὐεργέτῃκαὶτῶιδιακονῶτοῦθεοῦμὴὑποτασσομενος
∆ιἀνάγκηὑποτάσσεσθαιεἰγὰρδιάκονοςἐστιθεοῦεἰἐπαίνουςἕξειςἐξαὐτῆςοὐμόνονδεῖδιὰτὴνἐξαὐτῆςὀργὴνἐγγινομένηντοῖςἁμαρτάνουσινὑποτάσσεσθαιαὐτῇἀλλάγεπολλῷμᾶλλονπροσήκεικαὶὡςδιάκονονθεοῦκαὶὡςἐπαινοῦσανκαὶἐπαλείφουσανἐπ'ἀρετὴντιμῆςαὐτὴνἀξιοῦνκαὶγὰρκἂνμηδεὶςᾖφόβοςαὐτὴἡσυνείδησιςεἰςὑπακοὴναὐτῆςκαὶὑποταγὴνπροτρέπεται
οὐμόνονδιὰτὴνὀργήνδιὰμὲντὴνὀργὴνοἱφαῦλοικαὶμὴθέλοντεςὑποτάσσονταιδιὰδὲτὴνσυνείδησινὀφείλουσινοἱσπουδαῖοιἑκοντεςκαὶσὺνπροθυμίᾳὑποτάσσεσθαι
διὰτοῦτογὰρκαὶφόρουςτελεῖτεκαὶτοσοῦτόνφησινεὐεργετοῦσιναἱἐξουσίαιὅτικαὶφόρουςτελεῖτεμισθὸνὥσπερτῆςκηδεμονίαςκαὶτῆςπρονοίαςπαρέχοντες
λειτουργοὶγὰρθεοῦεἰσιντουτέστινὑπουργοὶθεοῦκαὶλειτουργοῦντεςθεῶιτοῦτοτὸἡμῶνκήδεσθαι
εἰςαὐτοτοῦτοπροσκαρτεροῦντεςτῶνοἰκείωνφησιἀμελοῦντεςεἰςτὰςὑπὲρὑμῶνφροντίδαςἀπησχόληνται
ἀπόδοτεοὖνπᾶσιτὰςὀφειλὰςτῶτὸνφόροντὸνφόρονἔδειξεχρέοςὃντὸπρᾶγμαδιὰτοῦτογὰρὀφειλὰςεἶπεν
τῶτὸνφόβοντὸνφόβοντὸτέλοςτὸτέλοςφόβονκαλεῖτὴνἐπιτεταμένηντιμὴνοῦτονἐκτοῦπονηροῦσυνειδότοςφόβον
τῶτὴντιμὴντὴντιμήνοὐμόνονχρήματαφησιχρεωστεῖτεἀλλὰκαὶτὴντιμήν
μηδενὶμηδὲνὀφείλετεεἰμὴτὸἀγαπᾶνἀλλήλουςἐπὶτὴνμητηρατῶνἀγαθῶνἦλθετὴνἀγάπηνδεικνὺςαὐτὴνχρέοςοὖσανκαὶὄφλημα
ὁγὰρἀγαπῶντὸνἕτεροννόμονπεπλήρωκεεἶταδείκνυσιτιτὸκέρδοςτῆςἀγάπηςὅτίφησινὁταύτηνπληρῶντὸννόμονὅλονπληροῖκαὶλέγειπως
ὁγὰρἀγαπῶντὸνἕτερονΠῶςὁἀγαπῶντὸνπλησίοννόμονπεπλήρωκενἢαὐτοθενδῆλονἀγαπῶνγὰροὐκἂντοῦἀγαπωμένουτὸνγάμονδιορύξῃεἰςαὐτὸτὸκεφάλαιοντοῦβίουἐπιβουλεύωντὸνφιλούμενονκαὶζημιῶνἀλλ'οὐδὲμιαιφόνουςχεῖραςὁπλίσῃκατ'αὐτοῦοὐμὴνοὐδὲκλέπτεινἐπιχειρήσῃοὐδ'ἄλλωςπωςεἰςἐπιθυμίαντινὸςτῶναὐτοῦκαταστὰςἀφαιρήσεταιβίᾳλαβὼνοὐδὲνγὰρτούτωνἐστὶφιλοῦντοςοὐμὴνοὐδὲμαρτυρίανψευδῆκατὰτοῦπλησίονμαρτυρήσειοὐδ'ἐπίορκονὅρκονὀμοσειπατέραδὲκαὶμητέραπῶςὁτὸνπλησίονφιλῶνοὐδιαφερόντωςφιλήσεικαὶτιμήσειπῶςδ'οὐχὶτὸθεῖονοὗτοςὡςἀληθῶςἐξὅληςαὐτοῦτῆςκαρδίαςκαὶἐξὅληςτῆςψυχῆςαὐτοῦἀγαπήσεικαὶδοξολογήσειὁδὲτούτοιςἑαυτὸνπεριφράξαςποίανἄλληνἀρετὴνταῖςπροαιρημέναιςοὐσυναυξήσεικαὶσυναπαρτίσειὥστεὁἀγαπῶντὸνπλησίονὅλοντὸννόμονπεπληρωκὼςἂνεἴηἐπειδὴδὲτὸτῆςἀγάπηςὄνομαεἰώθασινοἱἄνθρωποικαὶἐπὶτῶνἀναξίωνδιαθέσεωντῆςκλήσεωςταύτηςτιθέναιὑπογραφὴναὐτῆςαὐτὸςἀποδίδωσινποίανἔφησενἀγάπηνπαριστὰςἐναὑτῇπεριέχειντὸννόμονκαὶσυγκεφαλαιοῦσθαιτῶνἀρετῶντὸπλῆθοςἡἀγάπηγὰρφησὶνἣνἔφηνσυνάπτουσατοὺςπλησίονἀλλήλοιςοὕτωςἑνοποιεῖὡςἑκάτερονοὐχἕτεροννομίζειντὸνσυναφθένταἀλλὰνομίζεινἄλλοναὐτὸνεἶναιἐκεῖνονἐξοὗδηλονότιοὐδὲνἑκάτεροςτῷπλησίονἐργάζεταικακὸνεἶταἐπαναληπτικὸνπλήρωμαοὖννόμουἡἀγάπηἀντὶτοῦἀληθῶςἄρακαὶδικαίωςἔφηνὅτιὁἀγαπῶννόμονπεπλήρωκεν
τὸγὰροὐμοιχεύσειςοὐφονεύσειςοὐκλέψειςοὐψευδομαρτυρήσειςοὐκἐπιθυμήσειςκαὶεἰτιςἕτεραἐντολὴἐντούτωιτῶιλόγωιανακελφαλαιουταιεἰπὼνὅτιὁἀγαπῶντὸννόμονὅλονπληροῖδείκνυσιπωςὅτίφησιπᾶσαιαἱἐντολαὶδιὰτῆςἀγάπηςπληροῦνταιἂλλοὐκεἶπεπληροῦνταιἁπλῶςἂλλἀνακεφαλαιοῦνταιτουτέστισυντόμωςκαὶἐνβραχεῖλόγωιτὸπᾶνγίνεταικαὶὅλονπληροῦταιτῶνἐντολῶντὸἔργονδιὰβραχέων
ἐντῶιἀγαπήσειςτὸνπλησίονσουὡςἑαυτόντὸὡςἑαυτὸντὴνἐπιτεταμένηνἀγάπηνδηλοῖ
ἡἀγάπητῶπλησίονκακὸνοὐκἐργάζεταιπλήρωμαοὖννόμουἡἀγάπηεἶδέςπωςτὰςἀρετὰςἑκατέραςἔχειἡἀγάπητὴντῶνκακῶνἀποχὴνλέγωκαὶτὴνποίησιντῶνἀγαθῶνἰδοὺἡἀποχὴτῶνκακῶντῶπλησίονφησικακὸνοὐκἐργάζεταιἰδοὺἡποίησιςτῶνἀγαθῶνπλήρωμαφησινόμουἡἀγάπητὸνγὰρπλησίονευποιειἅπασαδὲἡσπουδὴτοῦνόμουτοῦτοβούλεται
πληροῦτεφησιτὸτῆςἀγάπηςἔργονεἰδότεςτὸνκαιρὸνκατεπείγοντακαὶἀρετὴνἀπαιτοῦντανυνγὰρἐγγύτερονἡμῶνἡσωτηρίαἡὅτεἐπιστεύσαμεντουτέστινυνὅτεἔγνωμεντῶνἔργωντὰὠφελιμώτερακοῦφονἡμῖνγέγονετὸσωθῆναιἤπερὅτεκατηχούμεθαἔτιτὸντῆςπίστεωςλόγονοὐγὰρἅματῶπιστεῦσαιεἰςΧριστὸνκαὶτὴνἀκριβῆτῶνπρακτέωνκατάληψινεἴχομεν
καὶτοῦτοεἰδότεςτὸνκαιρόντοῦτοτοῖςἄνωσυνήρτηταικαὶπρὸςἐκεῖναἀποδίδοταιἐπίτασιςμᾶλλονὂνκαὶπροτροπὴνἐμφαῖνοντῶνεἰρημένωνποίοιςδὲἄνωπᾶσαψυχὴἐξουσίαιςὑπερεχούσαιςὑποτασσέσθωκαὶἀποδοτεπᾶσιτὰςὀφειλὰςκαὶμηδενὶμηδὲνὀφείλετεεἰμὴτὸἀγαπᾶνἀλλήλουςταῦταοὖνφησὶποιεῖτεδιάτετὰπροειρημένακαὶδιὰτοῦτομάλισταδιὰποῖονεἰδοτεςτὸνκαιρὸνὅτισυντέτμηταιὁτῆςζωῆςἡμῶνχρόνοςκαὶδεῖἡμᾶςεἰκαὶἐκαθεύδομενμηδὲνπράττοντεςὡςἐξὕπνουκἂννῦνγοῦνἐγερθῆναιφανερὸνγὰρὅτινῦνμᾶλλονπρὸςτὸτέλοςἐσμὲντῆςζωῆςἡμῶνἢὅτεἐπιστεύσαμενσωτηρίανδὲκαλεῖτὸτέλοςτῆςζωῆςὅτιτότετοῖςἀξίοιςἡσωτηρίακαὶἡἀπολαυσιςἀποκαλύπτεταιμᾶλλονδιὸκαὶἡμέραναὐτοκαλεῖὡςἡδονὴνπαρέχουσανκαὶφωτίζουσανκαὶφανεροποιοῦσαντὰπρὶνἐνἀγνοίᾳτῇκατὰπεῖρανκαὶκατ'ἀπολαυσινκείμεναμόνῃδὲτῇἐλπίδιθεωρούμεναεἰκοτωςδὲτὸνπαρόνταβίοννύκτακαλεῖπρὸςτὴνμέλλουσανἡμέρανπολλὰγὰρτῶνἐντούτῳνῦνὡςἐννυκτὶκρυπτομένωνἐκεῖφανερὰὡςἐνλαμπρᾷἡμέρᾳγενήσεταικαὶπολλὰτῶνἀγνοουμένωνἐνταῦθαὡςἐνσκότειἐκεῖὡςἐνφωτὶἐπιγνωσθήσεταιπάσηςσκηνῆςλυομένηςκαὶπαντὸςπροσωπείουπεριαιρουμένουκαὶτῆςἐπιπροσθούσηςἀχλύοςτοῖςλογισμοῖςἐκκαθαιρομένουσυνετμήθηοὖνφησὶνἡνὺξτοῦτ'ἔστινὁβίοςἡμῶνκαὶἐγγίζειτὸτέλοςἤτοιἡἡμέραἤδηπλησιάζειτῆςτελευτῆςκαὶτῆςἀνταποδοσεωςχρὴοὖνδιὰταῦταπᾶσανἐντολὴνπροθύμωςἐπιτελεῖνἀγαπᾶνἀλλήλουςἀποδιδοναιπᾶσιτὰςὀφειλὰςὑποτάσσεσθαιταῖςἀρχαῖςκαὶγὰρκαὶὀλίγοςὁπόνοςἤδηοὐκεἰςμῆκοςοἱἀγῶνεςεἴτικαὶδέοιἀγωνίσασθαιἐκτείνονταιβραχὺλίανγέγονετὸστάδιοντῆςζωῆςἡμῶνμηδεὶςὀκνείτωπάντεςσπουδάσωμεν
καὶτοῦτοεἰδότεςτὸνκαιρόνεἰδότεςφησιποῖοντοῦτοτὸνκαιρόνφησι
ὅτιὥραἡμᾶςἤδηἐγγύςφησιτὸτέλοςκαὶδεῖἡμᾶςἐπείγεσθαιεἰςτὴντῶνἀγαθῶνἔργωνἐργασίαν
ἐξὕπνουἐγερθῆναιτῆςῥαθυμίαςἀναστῆναι
νυνγὰρἐγγύτερονἡμῶντοῦγὰρπαρόντοςβίουὑποσυρόμενοκατὰμικρὸνἐγγύτεροςὁτῆςἀναστάσεωςγίνεταικαιρός
ἡσωτηρίαεὰνμὲνοὖνὦμενὡςδεῖπαρεσκευασμένοισωτήριοςἡμῖνἔσταιἡτῆςκρίσεωςἡμέραεἶδεμὴὀλέθριοςπλὴναὐτοςἐκτῶνχρηστοτέρωνδηλοῖτὴνἡμέρανἐκείνην
ἡὅτεἐπιστεύσαμενεἰκὸςἦντούτουςἐνἀρχῆιμὲνὡςνεαροὺςζέειννυνδὲἀπομεμαράνθαιτοῦτοοὖναἰνίττεταιὅτιὅσονφησινἐγγύτερονἡμῶνἡσωτηρίασπουδάζεινμᾶλλονπροσήκειἡραθυμειν
ἡνὺξπροέκοψενἡδὲἡμέραἤγγικεννύκτατὸνπαρόντακαλεῖβίονοὐδὲνγὰρὀνειράτωνδιαφέρειτὰἐναὐτῶιἡμέρανδὲτὸνμέλλονταχρόνονδιὰτὸτὰκρυπτὰἐναὐτῶιφανεροῦσθαι
ἀποθώμεθαοὖντὰἔργατοῦσκότουςκαὶἐνδυσώμεθατὰὅπλατοῦφωτόςἔργασκότουςφησιτὰςπονηρᾶςπράξειςὅπλαδὲφωτὸςτὴνἀρετὴνὡςμὲνοὖνὅπλαἀσφαλίζεταιὡςδὲφωτὸςλαμπρύνει
ὡςἐνἡμέραιεὐσχημονωςπεριπατήσωμενἄνωεἰρηκὼςμέλλειντὴντῆςκρίσεωςἡμέραννυναὐτὴνἐφίστησιπτοῶντὸνἀκροατὴντὸδὲπεριπατήσωμενἀνεπαχθῆποιεῖτὸνλόγονκαὶγὰρκαὶἑαυτὸνἔμιξεν
ὡςἐνἡμέραιευσχημονωςὩςἐνἡμέρᾳὡςἤδηπαρούσηςὡςἐνεστηκυίαςτῆςὅσονοὔπωπαρεσομένηςἡμέραςοὕτωπολιτευσώμεθαεὐσχημονωςτὶδὲἐστιτὸεὐσχημονωςἑρμηνεύειαὐτὸςἐπάγωνμὴκώμοιςκαὶἑξῆςεὐσχημονωςδέφησιλίανἐντρέπωνὅτιεἰκαὶμὴκόλασιςἦνἀποκειμένητοῖςἁμαρτάνουσικαὶἀπολαυσιςτοῖςκατορθοῦσινἔδειτὸαἰσχρὸνκαὶἀπρεπὲςκαὶἀσχημονοῦνφεύγονταςἔχεσθαιτῆςἀρετῆςὅτεδὲκαὶτὰῥηθένταἑκατέρῳβίῳἀκολουθεῖτὶχρὴποιεῖν
μὴκώμοιςκαὶμέθαιςοὐτὸπίνεινἀλλὰτὸἀμέτρωςκωλύει
μὴκοίταιςκαὶἀσελγείαιςοὐτὴνμίξινἀναιρεῖἀλλὰτὴνπορνείαν
μὴἔριδικαὶζήλωιἔριδιπερὶθυμοῦλέγειζήλωιδὲπεριβασκανιας
ἂλλἐνδύσασθετὸνκύριονἸησοῦνΧριστόνὁγὰραὐτονἐνδεδυμένοςἔχεικαθόλουτὴνἀρετήνπωςδὲαὐτονἐνδυτέονεἰπάνταἡμῖναὐτοςεἴηἔσωθενκαὶἔξωθενἐνἡμῖνφαινόμενοςτὸδὲμηδέποτεαὐτοῦἀπολείπεσθαιἔνδυμακαλεῖ
καὶτῆςσαρκὸςπρόνοιανμὴποιεῖσθεεἰςἐπιθυμίαςεἰπὼνμηδεῖνπρονοεῖντῆςσαρκὸςἐπάγειεἰςἐπιθυμίαςἵναμὴνομίσῃςὅτιοὐδεἐντοῖςἀναγκαίοιςἡμᾶςδεῖπρονοεῖσθαιτῆςσαρκὸςοἷονἐνβρώσειἡἐνδύματιπρονοητέοντοιγαροῦναὐτῆςπρὸςδιαμονὴνοὐπρὸςἀσελγείας
τὸνδὲασεθενουντατῆιπίστειπροσλαμβάνεσθεἮσαντινεςἐξἸουδαίωνπιστεύσαντεςοἵτινεςἔτιτοῦνόμουἐχόμενὸπολλὰτῶνβρωμάτωνἐβδελύσσοντοκαὶδιὰτὸμὴγίνεσθαιδηλοῖλάχαναἤσθιονμόναἵναδόξῃἐγκρατείαςἀλλὰμὴβδελυγμοῦείναιἡπαρατήρησιςἦσανδὲκαὶἄλλοιἀπὸἸουδαίωνπιστοὶοἱἑδραίωςπεπιστευκότεςοὐπαρετηροῦντοτὰβρώματαπρὸςτούτουςτοιγαροῦντοὺςεἰλικρινεῖςπιστοὺςἀποτείνωντὸνλόγοντῶντὰβρώματαβδελυττομένωνκαθάπτεταιἀσθενοῦνταςκαλῶντῆιπίστει
τὸνδὲἀσθενοῦνταὍρατὸσυνετὸνκαὶδραστήριονκαὶπρονοητικὸντοῦΠαύλουδεξιούμενοςἐπιπλήττειτὸντοῖςβρώμασιδιακρινόμενοντὸμὲνἵναμὴἀποσκιρτήσῃἀκράτουτοῦἐλέγχουπροτεινομένουτὸδὲἵναμὴδόξῃκαλὸνποιεῖνἀνεπιτίμητοςμένωνδιὸπροσλαμβάνεσθεαὐτονφησὶνἀσθενὴςἐστινμὴκρίνῃςαὐτονφησὶνδιὰτὶοὐχὶὅτιοὐποιεῖκακὸνἀλλ'ὅτικύριονἔχειτὸνκρίνοντααὐτὸνἄλλοντούτῳκαὶἐκεῖνονπαραμυθούμενοςὡςἔφημενἐπὶτῷμὴκατακρίνεσθαιὑπὸτοῦπλησίονκαὶδιδοὺςπάλινἐννοεῖνὅτικἂνοὗτοςαὐτὸνοὐκρίνειἀλλ'οὖνὑπὸκρίμαἐστὶπαρατηρούμενοςτὰβρώματαεἰγὰρκαὶοὗτοςοὐκρίνεισεμονονουχὶλέγωνἀλλ'ἔχειςκύριοντὸνκρίνοντάσεδιὸδεῖσετῆςτοιαύτηςἀποσχέσθαισμικρολογίαςκωλύειδὲπερὶβρωμάτωνκρίνεινἀλλήλουςἵναμὴκατ'ἀρχὰςτῆςπίστεωςπερὶταῦταἐρίζοντεςκαὶφιλονεικοῦντεςδιαφιλονεικοῦντεςδια added in the margin by the same handἐκτούτουκαὶεἰςαὐτὰτὰκαίριαδιαστῆναικινδυνεύσωσινκαὶτὸκεφάλαιοναὐτὴντὴνεἰςΧριστὸνπίστινζημιωθῶσιντὶοὖνἂνἴδωμενπερὶἴδωμεννῦνπερὶνῦν added in the margin by a later handτὰβρώματαἸουδαϊκῶςπαρατηρούμενονοὐμὴκατακρίνομενκαὶμάλιστάγεπῶςοὖνφησινμὴκρίνετεκαὶοὐμὴκριθῆτεοὐπερὶπίστεωςἢτῶνεἰςπίστινσυντελούντωντοῦτοδεῖἐκλαμβάνεινμὴγένοιτοοὐδὲπερὶτῶνἀνέδηνπραττομένωνἀτοπωνἀλλὰπερὶτῶνκατὰτὸνβίονἔργωνπερὶτῶνὑπονοουμένωνπερὶτῶνὡςαὐτὸςὁδεσπότηςκάρφουςλόγονἐχοντωνπερὶτούτωνγὰρκαὶτῶντοιούτωνοὐδὲστόμαδιᾶραιδεῖκαὶμάλισταοἷς
μὴεἰςδιακρίσειςδιαλογισμῶνμίαμὲνκατ'αὐτῶνπληγὴτὸεἰπεῖνἀσθενοῦνταςτῆιπίστειδευτέραδὲτὸπροσλαμβάνεσθεδείκνυσιγὰραὐτῶνπολλῆςδεομένωνἐπιμελείαςτρίτητὸμὴεἰςδιακρίσειςλογισμῶνδηλοῖγὰρτοσοῦτοναὐτοὺςπταίονταςὡςκαὶτοὺςκοινωνοῦνταςαὐτοῖςτῆςφιλίαςδιακρίνεσθαι
ὃςμὲνπιστεύειφαγεῖνπάνταὁδὲἀσθενῶνλάχαναἐσθίειὁμὲνεἰλικρινῶςφησιπιστεύωνκαὶμηδεμίανἔχωνΙουδαικηνπαρατήρησινπάνταἀβδελύκτωςἐσθίειἀνακηρύττειδὲαὐτονἀπὸτῆςπίστεωςὁδέγεφησιπερὶτὴνπίστινἀσθενῶνλάχαναἐσθίειἐνταυτῷκαὶδιελέγχειαὐτονὅτιοὐδι'ἐπαινουμένηνἐγκράτειανἐσθίειτὰλάχανακἂντοῦτοὑποκρίνεταιἀλλὰκατὰασθενιανπίστεως
ὁἐσθίωντὸνμὴἐσθίονταμὴἐξουθενείτωοὐκεἶπεδιορθούσθωἀλλὰμὴἐξουθενείτωδεικνὺςὅτικαταγέλασταπράττειδεῖγὰραὐτονἀδελφικῶςδιορθοῦσθαικαὶοὐχὡςβδελυκτὸνἐξουθενεῖν
καὶὁμὴὁἐσθίωντὸνἐσθίονταμὴκρινέτωὥσπεργὰροἱδιὰπίστινἀδιακρίτωςταῦταἐσθίοντεςἐξουθένουντοὺςπαρατηρουμένουςοὕτωςἐκεῖνοιΤούτουςὡςγαστριμάργουςἔκρινονὅραδὲἐπὶτῶνἐσθιόντωνεἰπὼνὁθεὸςγὰραὐτονπροσελάβετοἐπὶτῶνπαρατηρουμένωνοὐδὲντοιοῦτονεἶπεν
ὁθεὸςγὰραὐτονπροσελάβετοὁθεὸςγὰραὐτόνφησινπρὸςἑαυτὸνἐφειλκύσατοκαὶἀπήλλαξεπάσηςἸουδαϊκῆςπαρατηρήσεως
σύτιςεἰὁκρίνωνἀλλότριονοἰκέτηνὁοἰκέτηςΧριστοῦὃνπροσελάβετοὁΧριστὸςἀλλοτριοςἐστιτοῦνόμουτιςοὖνεἰὁκρίνωνἀπὸτοῦνόμουτὸντοῦνόμουἀλλότριον
σύτιςεἰὁκρίνωνἀλλότριονοἰκέτηνπρὸςτὸνεἰλικρινῆπιστὸνὁλόγοςαὐτῶιἐκδὲτούτουδῆλονὅτιοὐμόνονἐξουθένουνἀλλὰκαὶἔκρινοντοὺςτὰλάχαναἐσθίοντας
τῶιἰδίωικυρίωιστήκειἡπίπτειτοῦθεοῦφησινἐστικαὶτῶιθεῶιδιαφέρεικαὶἡπτῶσιςαὐτοῦκαὶἡἔγερσιςοὐκἐπειδὴοὖνοὐκἄξιαΠοιεῖκατακρίσεωςμὴκρίνεαὐτόνφησινἂλλὅτιἀλλοτριοςἐστινοἰκέτης
σταθήσεταιδὲδυνατὸςγὰρἐστινὁθεὸςστῆσαιαὐτονπάλινπλήττειτοὺςἀσθενεῖςκαὶπαρατηρουμένουςτὰβρώματαεἰπὼνγὰρσταθήσεταιδηλοῖὅτισαλεύονταικαὶτοσοῦτονὡςθεοῦδεῖσθαιστεῤῥοποιοῦντος
ὃςμὲνκρίνειἡμέρανπαρ'ἡμέρανὃςδὲκρίνειπᾶσανἡμέρανεἰκὸςἦντιναςτῶνσυνεχῶςνηστευόντωνκατακρίνειντοὺςμὴσυνεχῶςνηστεύονταςοἷςτὸκατακρίνεινκαὶσφόδραἐγκαλεῖνἀπαγορεύειἦσανγὰρνεήλυδεςἐντῆιπίστεικαὶἐδεδοίκειμὴἡπολλὴἔγκλησιςτέλεοναὐτοὺςἀποσχίσῃτῆςπίστεωςὀργισθένταςταῖςἐγκλήσεσι
ὃςμὲνκρίνειἡμέρανσυμπαρατίθησιτῷπροειρημένῳκεφαλαίῳκαὶἕτερονκαίφησινὅτιοὐμόνονἐπὶτοῦπροειρημένουοὐδεῖκατακρίνεινκαὶἐξουθενεῖντὸνπλησίονἀλλ'οὐδ'ἐπὶτοῦῥηθῆναιμέλλοντοςἔστιδὲτοῦτοτοιοῦτονοἱμὲνἡμέρανπαρ'ἡμέρανἤσθιονοἱδὲκαθ'ἡμέρανφησὶνοὖνὅτιοὐδεῖἐπὶτούτωνκρίνεινκαὶκατακρίνεινἀλλήλουςοὔτετὸνἐσθίοντανηστεύειγὰρὁπλησίονκαὶἀγαθονποιεῖποιῶναὐτὸδιὰτὸνθεὸνοὔτεπάλιντὸννηστεύονταδεῖκατακρίνειντὸνμὴνηστεύονταπαρ'ἡμέρανοὐγὰρνομοθεσίαςἐστὶνἵναἡπαράβασιςπροξενῇκρίμαἀλλὰμόνηςπροαιρέσεως
ἕκαστοςἐντῶιἰδίῳνοῒπληροφορείσθωμὴπερὶπάντωνδέξῃτὸἕκαστοςτῶιἰδίωινοῒπληροφορείσθωἂλλἐπὶνηστείαςμόνονκαὶτοῦτοἐπειδὴἀρτιπαγεῖςἦσανἐντῆιπίστειοἱῬωμαῖοικαὶσυγκατεβαίνεναὐτοῖςὡςεἰγεκαὶπερὶπίστεωςδέξῃτὸεἰρημένοντοῦπαντὸςἐξέπεσες
ὁφρονῶντὴνἡμέρανκυρίωιφρονεῖκατὰτὸνἴδιοννοῦνἕκαστοςπληροφορείσθωἡὅτικαλῶςποιεῖνηστεύωνἀεὶἡὅτικαλῶςποιεῖοὐνηστεύωνἀεί
οὐδεκτέοντὸῥητονἐπὶδόγματοςπίστεωςὅμωςκαὶαὐτοςπροεῖπεν
καὶὁμὴφρονῶντὴνἡμέρανκυρίωιοὐφρονεῖκαὶὁἐσθίωνκυρίωιἐσθίειοὕτωφησιφρονῶνώστεκαθ'ἡμέραννηστεύεινδιὰτὸνκύριονοὕτωφρονεῖπᾶνδὲὁδιὰτὸνκύριονγίνεταικαλὸνἐστιφησι
ὁφρονῶντὴνἡμέραντοῦτοφανερὸνἐκτοῦπροειρημένουἡμῖνὅτιτοῦτολέγειὅτιὁκρίνωνκαὶλογιζόμενοςκαλὸνεἶναικαθ'ἡμέρανφαγεῖντῷκυρίῳφρονεῖτοῦτ'ἔστινἐνκυρίῳτοῦτολογίζεταιτοῦτ'ἔστιδιὰτὸνκύριοναὐτὸποιεῖκαὶὁμὴκρίνωντοῦτομηδὲλογιζόμενοςὅτικαλὸνἐστικαθ'ἡμέρανφαγεῖνδιὰτὸνκύριοντοῦτοκρίνεικαλὸνεἶναικαὶλογίζεταιαἰτίαγὰρἐστιναὐτῷταῦταεἰρημένατοῦἕκαστοςτῷἰδίῳνοῒπληροφορείσθωπῶςλέγειςτοῦτοΠαῦλεκαλῶςεἶπονφησὶνἐπειδὴκαὶὁνηστεύωνὑπὲρἡμέρανκαὶὁἐσθίωνκαθ'ἡμέρανεἰςἀρέσκειανκυρίουτοῦτοποιοῦσικαὶοὐδεῖκρίνεινὅλωςἀλλήλουςἐπὶτούτῳεἶτακαὶἐπιτείνειτὴναἰτίανκαίφησινκαὶγὰρὁἐσθίωνεὐχαριστεῖτῷθεῷἐντῷἐσθίεινὅτιἔδωκενἀνθρώποιςπόρονκαὶσυνέχειανζωῆςκαὶὁνηστεύωνεὐχαριστεῖὅτιἔδωκενἀνθρώποιςκαρτερίανκαὶὑπομονὴνκαὶμεθόδουςδι'ὧντιςδύναταιπεριγενέσθαιτῶντῆςσαρκὸςπαθῶνὁδὲἄλλωςπωςνηστεύωνἢἐσθίωνκατάκριτοςὥσπερτῶναἱρέσεώντινεςΤαῦταοὖνπερὶτῶννηστευόντωνκαὶἐσθιοντωνἰδικῶςἐκληπτέονἀλλὰμὴἐπὶἄλλωντινῶνοὐγὰρἐπὶπάνταὁκανὼνοὗτοςδιήκειἀλλ'ὡςἔφημενἰδικοςἐστινἐπὶτούτουμόνουκαὶτῶνὁμοίωνπαραλαμβανόμενοςδιὸοὐδ'ἐπὶτοῦπρὸμικροῦεἰρημένουκεφαλαίουἁρμοζειοἷονἐπὶτοῦἐντοῖςβρώμασιδιακρινομένουκαὶγὰρἐκεῖνοςμὴἐσθίωνοὐχὶεἰςδόξανοὐκἐσθίειτοῦΧριστοῦἀλλ'ὡςἀσθενὴςκαὶἀστήρικτοςἐντῇπίστειἀλλ'ἐκεῖνονμὲνοὐδεῖκατακρίνεινδιὰτὸνκαιρὸνὅτιἀρχὴτοῦκηρύγματοςἦντὸνδὲἐσθίοντακαθ'ἡμέρανκαὶνηστεύονταὑπὲρἡμέρανοὐδεῖὅλωςοὐδέτερονοὐδετέρῳμέμψινἐπάγεινὅτιἄμφωεἰςδόξανκυρίουποιοῦσινὃποιοῦσινκαὶτὰεφἑξῆςὅσαπερὶτὴναὐτὴνἔννοιανστρέφεταιἐπὶτῶννηστευόντωνὑπὲρἡμέρανκαὶἐσθιοντωνκαθ'ἡμέρανἐκληπτέονμόνονοἷονσὺδὲτὶκρίνειςτὸνἀδελφονσουκαὶἄραοὖνἕκαστοςἡμῶνλόγονδώσειτῷθεῶπερὶαυτουͅεἶταλαβὼνἐντεῦθενἀφορμὴνκαὶἀναμνήσαςὅτικύριονἔχομενκαὶτοῦβήματοςαὐτοῦεἰςπαραίνεσινἀνάγειτὸνλόγονκαθολικὴντὶφησὶτοῦτοἐκεῖνολέγωοὕτωδεῖπρὸςἀλλήλουςδιακεῖσθαιὥστεἐνμηδενὶτὸὅσονἐφ'ἡμῖνἐπάγεινἀλλήλοιςπρόσκομμαἢσκάνδαλοντῷἀδελφῷδὲεἴρηκεκαὶἐκτοῦὀνοματοςδυσωπῆσαιθέλωντὶφησὶσκανδαλίζειςἀδελφοςσοὺἐστινμέλοςσοὺἐστινἕναπατέραἔχετεἕναδημιουργὸνἂνοὖνἀναιρεθῇἀφ'ὑμῶντὰσκάνδαλακαὶτὰπροσσκομματαπολλῷμᾶλλονἀναιρεθήσεταιτὸκρίνεινκαὶκατάκρινειοὐχὶμόνοντὸἐπὶτούτῳκρίνεινκαὶκατακρίνεινἢἐπὶτούτῳἀλλ'ἁπλῶςκαὶκαθόλουἀναιρεθήσεταιτὸκρίνεινὅλωςἀλλήλουςκαὶκατακρίνεινκαὶτότεἔσταιὡςἀληθῶςὅτεκρινόμενοςτρισμακάριστοςκαὶὁμὴκρίνωνπαραπλήσιοςἐνἀρετῇκαὶἁγιοτητιζώντωνἡμῶνκαὶτοῦκρίνεινκαὶκρίνεσθαιπᾶσανἐκποδὼνποιησαμένωνπρόφασινὦΠαύλουφωνῆςὦοἰκοδομουθεμέλιοςτοῦτοκρίνατεφησὶτὸμὴτιθέναιπρόσκομματῷἀδελφῷἢσκάνδαλονταύτηνκρηπῖδαπρώτηνκαταβάλεσθεἂναὕτηἑδρασθῇἐνὑμῖνἡκρηπὶςῥᾷοντἄλλαἐποικοδομεῖνἐστιν
εὐχαριστεῖγὰρτῶιθεῶικαὶὁμὴἐσθίωνκυρίωιοὐκἐσθίεικαὶεὐχαριστεῖτῶιθεῶιεἰοὖνφησιτὸκαίριονγίνεταιτὸδιὰπάντωνεὐχαριστεῖσθαιτὸνθεόντιδιαφέρεσθεπερὶτῆςνηστείαςοὕτωσφοδρωὀλίγονγὰρτὸμέσονσυγκαταβατικῶςμὲνοὕτωςλέγειπλήνπωςδύναταιΧριστῶιεὐχαριστεῖνὁμὴἐσθίωνὡςγὰρτοῦνόμουἐχόμενοςοὐκἐσθίει
οὐδεὶςγὰρἡμῶνἑαυτῶιζῆκαὶοὐδεὶςἑαυτῶιἀποθνήσκειἔχομενφησικύριονὧικαὶζῶμενεὰνζῶμενὧικαὶἀποθνήσκομενεὰνἀποθνήσκωμενεἰοὖντῶικυρίωιδιαφέρειἡμῶνἡζωὴκαὶὁθάνατοςαὐτοςοἰκονομήσειτὰκαθ'ἡμᾶςκαὶοὐχρείακρίνειντὸνπλησίονἡἐξουθενεῖν
εάντεγὰρζῶμεντῶικυρίωιζῶμενεάντεἀποθνήσκωμεντῶικυρίωιἀποθνήσκομενζωῆςγὰραὐτοςκαὶθανάτουμόνοςἔχειτὴνἐξουσίαν
εάντεοὖνζῶμενεάντεἀποθνήσκωμεντοῦκυρίουἐσμεντὸνλογισμὸνἐπήγαγετοῦκαὶζῶνταςἡμᾶςκαὶἀποθανόνταςείναιτοῦΧριστοῦπρὸςδὲτούτοιςκἀκεῖνοδείκνυσινὅτίφησινεἰτοσαύτηιπερὶἡμᾶςἐχρήσατοπρόνοιαὡςκαὶσταυρωθῆναιοὐκἂνἡμῶνκαταφρονήσειεἰγὰρκαὶἀποθανόντωνἡμῶνπρονοεῖπολλῷμᾶλλονζώντωντοῦτοδὲπρὸςτοὺςκατακρίνονταςλέγειὅτιφροντισθῶσιπαρὰθεῶιοἱἀσθενεῖςτῆιπίστειδιὰτὴντοσαύτηναὐτοῦπερὶπάνταςπρόνοιανκαὶτὸνὀλιγόπιστονδὲἐντρέπειτῶνεὐεργεσιῶνὑπομιμνήσκωντοῦθεοῦ
εἰςτοῦτογὰρΧριστὸςκαὶἀπέθανεκαὶἀνέστηκαὶἔζησενἵνακαὶνεκρῶνδικαιώματάφησιπροαπέθετοτῆςἡμετέραςδεσποτείας
καὶζώντωνκυριεύσῃτουτέστιψυχῶνκαὶσωμάτωναἱμὲνγὰρεἰσινἀθάνατοιτὰδὲθνητὰοὕτωςκαὶὁἅγιοςΜεθόδιοςἐντῶιπερὶἀναστάσεωςλόγωι
σὺδέτικρίνειςτὸνἀδελφόνσουπρὸςτὸνολογοπιστονπάλιναὐτωὁλόγος
ἡκαὶσύτιἐξουθενεῖςτὸνἀδελφόνσουπρὸςτὸνἐδραῖοντῆιπίστειὁλόγοςοὗτος
πάντεςγὰρπαραστησόμεθατῶιβήματιτοῦΧριστοῦτῶιὀνόματιτοῦἀδελφοῦλύειαὐτοῖςτὴνἔριν
γέγραπταιγὰρζῶἐγὼλέγεικύριοςδοκεῖμὲνδιὰτῆςπαραγωγῆςτῆςπροφητείαςκαταστέλλειντὸνπιστὸνεἰςτὸμὴἐξουθενεῖντὸνἸουδαΐζονταπλὴνὅλοντὸχωρίονεἶπεκατάσειωντὴνψυχὴντοῦἸουδαΐζοντοςἔτιὧδεμὲντῆιμνήμητῆςχρήσεωςἄνωδὲταῖςεὐεργεσίαιςαὐτοῦτοῦΧριστοῦἐντρέπωνεἰγὰρτῶιΧριστῶιφησινπάντεςπαραστησόμεθακαὶαὐτοςἡμᾶςκαὶοὐχὁνόμοςτὰςεὐθύναςἀπαιτήσειτισὺἔχῃἔτιτοῦνόμουκαὶοὐκαθάπαξἐπιλαμβάνῃτοῦΧριστοῦ
ὅτιἐμοικάμψειπᾶνγόνυκαὶπᾶσαγλῶσσατὴνἁπάντωναὐτῶιδεσποτείανμαρτυρεῖ
ἐξομολογήσεταιτῶιθεῶιτὰςοἰκείαςἁμαρτίαςἐξαὐτοῦτοῦσυνειδότοςἅτεκριτῆι
ἄραοὖνἕκαστοςπερίἕκαστοςἡμῶνπερίημων added by the same hand in the marginἑαυτοῦλόγονδώσειτῶιθεῶιεἴρηταιπερὶτοῦθεοῦκαὶπατρὸςὅτιαὐτοςκρίνειοὐδένατὴνδὲκρίσινδέδωκετῶιυἱῶιδῆλονοὖνὡςπερὶτοῦκριτοῦεἴρηταιτῶιΠαύλωιτὸἐξομολογήσεταιτῶιθεῶικαὶτὸνλόγονδώσειτῶιθεῶιἄραθεὸςὁΧριστὸςκἂνοἱἀσεβεῖςμὴβούλωνται
μηκέτιοὖνἀλλήλουςκρίνωμενἀλλὰτοῦτοκρίνατεμᾶλλονπάλιντοῦπρώτουἔχεταιλόγουἵναμὴδιάμὴδόξηιδιάδoξηι added in the margin by a later handφόβοντῆςκρίσεωςμνησθῆναιἀλλὰδιάτιναλόγουἀκολουθίαν
τὸμὴτιθέναιπρόσκομματῶιἀδελφῶιἡσκάνδαλοντοῦτοκαὶπρὸςτὸνεἰλικρινῆπιστὸνκαὶτὸνἔτιἰουδαΐζονταἁρμοζεικαὶγὰρκαὶὁτέλειοςἐσκανδαλίζετοτῆιτῶνβρωμάτωνπαρατηρήσειτοῦπλησίονκαὶὁτὰβρώματαπαραιτούμενοςτῆισφοδρᾶιἐπιπλήξειτοῦεἰλικρινῶςπιστοῦώστεμίασυμβουλὴτοὺςδύοδιορθοῦταιἀπέχεσθαιτούτωνἃσκανδάλουπρόφασιςτῶπλησίονγίνεται
οἶδακαὶπέπεισμαιἐνκυρίωιἸησοῦἔτιπερὶτῆςτῶνβρωμάτωνπαρατηρεσεωςὁλόγοςαὐτωἐπεὶοὖνεἶπενοἶδακαὶπέπεισμαιὅτιοὐδὲνκοινὸνἵναμὴεἴπῃὁἔτιἰουδαΐζωνκαίτιεἰσὺεἰπεπεισμένοςτοῦνόμουτὸἐναντίονεἰσηγουμένουπροστίθησιτὸἐνκυρίωιἸησοῦδεικνὺςὅτιπαρ'αὐτοῦταῦταμεμάθηκεκαὶπεπληροφόρηταικαὶοὐκἀφ'ἑαυτοῦλέγει
οἶδακαὶπέπεισμαιἘντεῦθενπάλινεἰςτὰπερὶβρωμάτωνἐπάνεισικαὶπαραινεῖτοὺςδυνατοὺςκατὰτὴνπίστινἀντιλαμβάνεσθαιτῶνἀσθενῶνκαὶδείκνυσινἐξὧνλέγεικαλὸνμὲνκαὶτὸἐνβρώμασινἐκεῖνονδιακρινόμενονπειρᾶσθαιδιορθοῦνἄμεινονδὲτὸἀδυνατοῦνταἐντούτῳὑπερορᾶντὸἐλάττωμακαὶχειραγωγεῖνπαντὶτρόπῳἐπὶτὸκερδῆσαικαὶσῶσαιαὐτον
οὐδένφησικοινὸνδι'αὐτοῦἵναγὰρμὴλέγωσισύτιςὧνἀντινομοθετεῖςΜωσῇτὸνΜωσέωςδεσπότηνεἰςμέσονπαράγειδιδάσκωνὡςαὐτοςτὰςνομικὰςπαρατηρήσειςἔπαυσεκαὶοὐδὲνεἴασενομίζεινἀκάθαρτονἔδεσματὸγὰρδι'αὐτοῦτουτέστιδιὰτὴνεὐαγγελικὴναὐτοῦνομοθεσίαν
δι'αὐτοῦτουτέστιτοῦθεοῦ
ὅτιοὐδὲνκοινὸνδι'αὐτοῦεἰμὴτῶιλογιζομένωιτικοινὸνείναιἐκείνωικοινόνδιὰτήννυνδοθεῖσάνφησινχάρινπαρ'αὐτοῦοὐδὲνφύσεικοινὸνἀλλὰποτηςπροαιρέσεωςτοῦμετιόντοςγίνεταικοινὸνὅθενκαὶἐκείνῳμόνονγίνεταικοινὸνοὐχὶδὲκαὶπᾶσινἐκείνῳγάρφησινκοινόν
εἰδὲδιὰβρῶμαὁἀδελφόςσουλυπεῖταιὠνείδιζονγὰραὐτοὺςοἱπιστοὶὡςἰουδαΐζονταςἔτικαὶδιὰτοῦτοπαρατηρουμένουςτὰβρώματαοὐβούλεταιοὖναὐτοὺςἐντοῖςμὴπάνυμεγάλοιςπλήττεσθαισφοδρῶςφοβούμενοςμήπωςολιγοθυμήσαντεςτέλεονἀποστῶσιτῆςπίστεωςεἰοὖνκαὶμηδὲνἐνβρώμασικοινόνφησινπλὴνἀπόσχουτῆςσφοδρᾶςἐγκλήσεωςτοῦἀδελφοῦσουοἰκονομικῶςδιὰτὴνεἰρημένηναἰτίαν
οὐκέτικατὰἀγάπηνπεριπατεῖςβούλεταιγὰρείναιἀγάπηνεἰδὼςπάνταδι'αὐτῆςκατὰμέροςκατορθοῦσθαι
μὴτῶιβρώματίσουἐκεῖνονἀπόλλυεὑπὲροὐΧριστὸςἀπέθανεμὴἐπειδὴσὺπάνταἐσθίειςπιστὸςὧνἐγκαλῶνσφοδρῶςἐκείνῳἐκβάλῃςαὐτοντέλεοντῆςπίστεωςκαὶγὰρκαὶὑπὲραὐτοῦὁΧριστὸςἀπέθανενὅθενὀφείλειςοἰκονομικῶςσυγκαταβαίνειναὐτω
ὦδὲσυμβουλεύεικαὶτοὺςπιστοὺςἀπέχεσθαιβροματωνδιὰτὴντῶνὀλιγοπίστωνσυγκατάβασινὅπερκαὶπαριὼνλέγει
μὴβλασφημείσθωοὖνὑμῶνἐγκαλῶνγὰρκαὶἀεὶφιλονεικῶνπρὸςαὐτονδιὰτὴντήρησιντῶνβρωμάτωνοὐμόνοναὐτονφιλονεικότερονποιεῖςἀλλὰκαὶπρόφασινδίδωςτοῖςἔξωθενβλασφημεῖνἡμῶντὴνπίστινδιὰτὰςτοιαύταςμάχας
τὸἀγαθονἡπίστις
καλῶςμὲνδιδάσκειςἂλλἡμάχηαἰτίαβλασφημίαςγίνεται
μεβλασφημείσθωἀγαθὸνμὲνγὰρτὸδιὰτὸἐστηριγμένονεἶναιτῇπίστειμὴδιακρίνεσθαιἐντοῖςβρώμασινἐρίζοντεςδὲκαὶδιαφιλονεικοῦντεςσφόδραπρὸςτοὺςδιακρινομένουςποιεῖτετὸἀγαθὸνὑμῶνβλασφημεῖσθαιἐλεγχομενοιγὰρἐκεῖνοισυνελαύνονταιλέγεινπρὸςὑμᾶςὡςοὐδιὰπίστιντοῦτοποιεῖτεἀλλὰτὴνγαστέραθεραπεύοντεςεἰοὖνκαὶμὴδι'ἄλλοτιἐχρῆντῆςπερὶτοῦτοἔριδοςἀποσχέσθαιἀλλ'οὖνκαὶαὐτὸτοῦτοτὸμὴβλασφημεῖσθαιτὸἀγαθὸνὑμῶνἱκανονἐστινεἰςτὸπεῖσαιὑμᾶςτὴνἔρινεἰςἀγάπηνκαὶὁμονοιανδιαλῦσαιοὐγὰρἐστιτούτῳπαρορᾶντὰτῆςπίστεωςἀλλὰτιμᾶνἐντῷτὰςκατ'αὐτῆςκωλύεινβλασφημίαςεἰκὸςδὲκαὶτῶνἔξωτινὰςτὰςἔριδαςδιακούονταςἐπιγελᾶνκαὶτὰτῶνΧριστιανῶνχλευάζεινκαὶβλασφημεῖνδι'ἃπάνταἄμεινονἦνἀντὶτοῦἐρίζεινπερὶτὰμὴκαίριαὁμονοοῦνταςπερὶτὰκαίριακαὶτῇἀγάπῃσυνηρμοσμένουςπᾶσανδιαβολῆςκαὶβλασφημίαςπρόφασινἐκκοπτεινταῦταγὰρἐστιτὰεἰσάγονταεἰςτὴνβασιλείαντῶνοὐρανῶνἡἐνπίστειεἰρήνῃκαὶἡἐνἁγίῳπνεύματιχαρὰκαὶἡδικαιοσύνη
οὐγὰρἐστινἡβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςπαῦσαιβούλεταιἐκείνουςτῶνἐγκλήσεωνοὐγὰρδιὰβρώσεωςἡπόσεωςφησινἔχομενεἰσελθεῖνεἰςτὴνβασιλείαντοῦθεοῦ
οὐγὰρἐστιἡβασιλείαΕἰπὼνοὐγὰρἐστινἡβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςδείκνυσιτὴνπερὶτὰβρώματααὐτῶνἔρινσφοδροτάτηνοὖσανκαὶπέρατοῦμέτρουκαὶαἰνίττεταιὡςεἰἦνβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςοὐκἂνπλέονδιηγωνίσασθεἂνἅμαδὲκαὶἐντρεπτικῶςὅτιεἰὑπὲρτούτωνοὕτωποιεῖτετὶχρὴπράττεινὑπὲρδικαιοσύνηςκαὶεἰρήνηςκαὶτῆςπνευματικῆςχαρᾶς
ἀλλὰδικαιοσύνηκαὶεἰρήνηκαὶχαρὰἐνπνεύματιἁγίωιποίαοὖνἐστιτὰεἰσάγονταεἰςτὴνβασιλείανδικαιοσύνηεἰρήνηχαρὰτουτέστινὁἐνάρετοςβίοςἡπρὸςτὸνἀδελφονεἰρήνηἡἐκτῆςὁμονοίαςχαρὰἐπειδὴδὲἑνὶεἰρήνηκαὶχαρὰκαὶἐπὶαἰσχροῖςπροστίθησιτὸἐνπνεύματιἁγίωιὡςεἰεἶπενταύτηνλέγωτὴνεἰρήνηνκαὶχαρὰντὴνἐνπνεύματιἁγίωιγινομένηντουτέστιδιὰτοῦἁγίουπνεύματοςεἰσηγουμένην
Ὁγὰρἐντούτοιςδουλεύωνοὕτωπράττωναὐτὰὡςχρεωστῶνὡςὀφειλέτηςμετὰφοβοῦκαὶμετὰσυντριμμοῦὡςπιστὸςδοῦλοςθεοῦὁγὰρφυσιούμενοςκαὶἀλαζονευομενοςἐντούτοιςοὔτεδουλεύειθεῷοὔτεεὐάρεστοςαὐτῷἐστιν
ὁγὰρἐντούτοιςδουλεύωντῶιΧριστῶιεὐάρετοςτῶιθεῶιἑνὶκαὶἀπὸκενοδοξίαςἐγκαλεῖνκαὶοὐδιὰφόβονἡδι'ἀγάπηνθεοῦδιὸἐπάγειὁγὰρἐντούτοιςδουλεύωντῶιΧριστῶιὃἐστινἐνδικαιοσύνηικαὶχαρᾶικαὶεἰρήνηιπνευματικῆι
καὶδόκιμοςτοῖςἀνθρώποιςκαὶγὰροἱἄνθρωποίσεθαυμάσουσινὁρῶντεςεἰρήνηνἔχοντακαὶχαρὰνκαὶδικαιοσύνηνἤπερδιὰτὰβρώματα
ἄραοὖντὰτῆςεἰρήνηςδιώκωμενκαὶτὰτῆςοἰκοδομῆςτῆςεἰςἀλλήλουςἐπεὶοὖνταῦταἀνωμολόγηταίφησικαὶὅτικαλὸνδέδεικταιἡεἰρήνηνταύτηνφησιμετερχώμεθαδι'ἧςἔσταικαὶἡπάντωνοἰκοδομή
μὴἕνεκενβρώματοςκατάλυεοὐμόνονφησιοὐκοἰκοδομεῖςἐγκαλῶνἀεὶδιὰτὰβρώματαἀλλὰκαὶἦνἔχειπίστινκαταλύειςφιλονεικοτέρουςαὐτοὺςποιῶνκαὶἀποστῆναιτέλεοντῆςπίστεωςπαροξύνων
τὸἔργοντοῦθεοῦὁθεόςφησιδιὰσταυροῦᾠκοδόμησεσὺδὲτὴνοἰκοδομὴνκαταλύειςαὐτοῦ
πάνταμὲνκαθαράἵναμὴτῆιπολλῆιτῶνὑγιαινόντωνἐπιπλήξειβεβαιώσῃτῶἀσθενεῖτὸπαρατηρεῖσθαιτὰβρώματακαὶεἰςαὐτονχωρεῖλοιπόν
ἀλλὰκακὸντῶιἀνθρώπωιτῶιδιὰπροσκόμματοςἐσθίοντιτῶιμετὰκακοῦφησισυνειδότοςἐσθίοντικαὶγὰρεἰἀναγκασθεὶςφάγῃςφησινοὐδὲνὠφέλησαςμετὰγὰρδιακρίσεωςβέβρωκαςοὐγὰρτὸφαγεῖνποιεισεκαθαρὸνἂλλἡγνώμημεθ'ἧςἐσθίεις
καλὸντὸμὴφαγεῖνκρέαμηδὲπιεῖνοἶνονἐνταῦθαοὐμόνοντῶιπιστῶιπαραινεῖμὴσφόρδακαθάπτεσθαιτοῦἀσθενοῦντοςἀλλὰκαὶσυγκαταβῆναιαὐτῶικαὶμὴφαγεῖνκρέαμηδὲπιεῖνοἶνονκἂνὰλλὅτιδέοιπαραιτῆσαιδιὰτὴνσωτηρίαντοῦἀδελφοῦσουμεγίστηνγὰρἔχεισυγκαταβάσεωςἀφορμὴνἡἀσθένεια
μηδὲἐνὧιὁἀδελφόςσουπροσκόπτειἡσκανδαλίζεταιἡἀσθενεῖὅραπωςἐντῶιπρὸςτὸνπιστὸνλόγωιτῶνὀλιγοπίστωνκαθάπτεταιπροσκόπτεινγὰρεἶπενὅπερτυφλωττόντωνἴδιονσκανδαλίζεταιὅπερεὐσκανδαλίστωνἀσθενεῖὅπερὀλιγοπίστων
σὺπίστινἔχειςκατὰσεαυτὸνἔχεπίστινἐνταῦθατὴνπερὶτῶνπροκειμένωνλέγειοἷονβρωμάτωνὡςἥγεπερὶδογμάτωνὁμολογεῖσθαιπᾶσινοφελειἐνταῦθαδὲκαὶκενοδοξεῖναἰνίττεταιτὸντέλειοντέλειοςεἰφησινκαὶἀπηρτισμένοςτιπομπεύειςτὴνἀρετὴνἴστωὁθεὸςτὸπρᾶγμα
μακάριοςὁμὴκρίνωνἑαυτὸνἐνὧιδοκιμάζειτουτέστινἐνὧιἂνδοκιμάσῃπράγματιτοιῶσδεἡτοιῶσδεοἷονφαγειτόδεἡμὴφαγεῖνπωςδὲἔσταιτοῦτοἀπὸκαθαρὸσυνειδότοςἐπειδὴγὰρεἶπενκατὰσεαυτὸνἔχετὴνπίστινφησινὅτικἂνπάντεςσεμέμφωνταιοἰκονομικῶςτιποιοῦνταἡδιὰσωτηρίαντοῦἀδελφοῦτὸδὲσὸνσυνειδὸςοὐκατακρινεισεμακάριοςεἰἐκδὴτούτωντὸνἀσθενῆπλήττειεἰγὰρἐκτοῦσυνειδότοςὁστέφανοςκαὶὁμακαρισμὸςτῶιπιστῶιδηλονότικαὶἡκατάκρισιςμὴοὖνκατὰδιάκρισινἔσθιεδιὰτὴνἀνάγκηνφησιν
μακάριοςὁμὴκρίνωνἈντιπίπτονλύειτὶοὖνφησὶνἂνδιὰτὸνἀσθενῆμηδ'ἐγὼφάγωοὐπαραβάλλομαιαὐτῷοὐγίνομαιαὐτῷὅμοιοςπρὸςοὖντοῦτομονονουχὶλέγειὅτιμὴγένοιτοἡγὰρπίστιςσουἡἐνώπιοντοῦθεοῦκαθαρὰκαὶἀκίβδηλοςμένειεἶτατὶδὲλέγωὅτιοὐδὲνπαραβλάπτῃἐκτούτουκαὶὅτιἡπίστιςσουμένειἐνώπιοντοῦθεοῦκαὶμακαρισμὸνπροξενεῖςσεαυτῷἐὰνδιὰτὴνὠφέλειανκαὶσωτηρίαντοῦἀδελφοῦοὐτρώγῃςμακάριοςγὰρφησὶνὁμὴκατακρίνωνἑαυτὸνἐνᾧδοκιμάζειτοῦτ'ἔστινὁἔχωντὸσυνειδὸςαὐτοῦμαρτυροῦναὐτῷοὐκἐντούτῳμόνονἐνᾧδιὰτὴνσωτηρίαντοῦἀδελφοῦἀπέχεταιβρωμάτωνἀλλὰκαὶἁπλῶςἐνπαντὶπράγματιὃἂνδιὰδοκιμῆςἀκριβοῦςκατανοήσῃὅτιἀγαθονἐστινἔπειταπράττῃαὐτὸτὴνσυνείδησινἔχωνμαρτυροῦσανμακάριοςἐστινὁτοιοῦτοςτοσοῦτονἀπέχειτοῦλαβήντιναἕνεκατούτουδέξασθαι
ὁδὲδιακρινόμενοςεὰνφάγῃκατακέκριταιὅτιοὐκἐκπίστεωςπᾶνδὲὁοὐκἐκπίστεωςἁμαρτίαἐστιντοῦτοπάλινπρὸςτὸνὑγιαίνοντατιγὰραὐτονἐκβιάζῃφαγεῖνουπωςἐστηριγμένονοὐκοἶδαςὅτιὁδιακρινόμενοςεὰνφάγῃκατακέκριταιὅτιμὴἐκπίστεωςἐσθίειἂλλἐξἀνάγκηςἡαἰδοῦςοὔτεγὰρἐπίστευσεναὐτοκαθαρὸνείναικαὶοὕτωςἔφαγετιοὖναὐτῶιπρόφασιςγίνῃκατακρίσεωςεἶταλοιπὸνκατὰἀποφασινλέγειὅτιπᾶνὁἄντιςποιῇοὐκἐκπίστεωςἁμαρτάνει
τῶιδὲδυναμένωιὑμᾶςτὸὑπερβατοντῶιδεδυναμενωιὑμᾶςστηρίξαιδόξαεἰςτοὺςαἰῶναςἀμήν
στηρίξαιλοιπὸνεπευχαταιτοῖςἀσθενέσινευχειςγὰρεἶχονχρείανμᾶλλονἡσυμβουλῆςεἰπὼνδὲστηρίξαιδηλοῖὅτισαλεύονταιεἶταἐπάγεικαὶτὸντρόποντοῦστηριγμοῦκατὰτὸεὐαγγέλιόνμουφησιν
ἵναοὕτωςζῶσιφησινὡςτὸεὐαγγέλιονδιαγορεύει
κατὰτὸεὐαγγέλιόνμουκαὶτὸκήρυγμαἸησοῦΧριστοῦκατὰἀποκάλυψινμυστηρίουχρόνοιςαἰωνίοιςσεσιγημένουὁΧριστὸςαυτὰἐκήρυξέφησινοὐκοῦνοὐκἀνθρώπωνοἱνόμοτοῦεὐαγγελίουἂλλαὐτοῦτοῦΧριστοῦτὸἀξιοπιστονδὲαὐτῶνδείκνυσινἀπότετοῦκηρύγματοςκαὶτοῦὀνόματοςεὐαγγέλιονγὰρλέγεταιποῖονδὲτὸκήρυγματοῦΧριστοῦαὐτοςὁΧριστός
φανερωθέντοςδένυντοῦδοθέντοςφησικατὰἀποκάλυψινμυστηρίουποίουτοῦσεσιγημένουμὲνἐντοῖςπρολαβοῦσιαἰωνίοιςχρόνοιςὃἐστιπολλοῖςφανερωθέντοςδένυν
σημαίνειτὸείναιαὐτοπολλῆςτιμῆςδῶρονοὐμόνονἐκτοῦκηρύξαντοςΧριστοῦκαὶἐκτοῦλέγεσθαιεὐαγγέλιονἀλλὰκαὶἐκτοῦνυνἡμῖνκατὰδωρεὰνφανερωθῆναιεἰκαὶἦνπροαιώνιονἐξἀρχῆςγὰρἦνὁυἱοςἀλλάνυνἐγνώσθηἀγνοούμενοςτὸπρίν
καὶτὸκήρυγμαἸησοῦΧριστοῦΤὶἐστιτὸκήρυγματοῦἸησοῦἵναγινώσκωσίνσεφησὶκαὶὃνἀπέστειλαςἸησοῦνὁἑωρακὼςἐμὲἑώρακετὸνπατέραἐγὼκαὶὁπατὴρἓνἐσμενκαίἐσμενκαὶὡςὁΠέτροςφησὶνὅτιαὐτοςἐστινὁυἱὸςτοῦθεοῦτοῦζῶντοςκαὶὅτιτὴνκρίσινπᾶσανὁυἱὸςἔχεικαίκαὶ ὡς ὁ Πέτρος φησὶν ὅτι αὐτος ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος· καὶ ὅτι τὴν κρίσιν πᾶσαν ὁ υἱὸς ἔχει added in the margin by the same handπορευθέντεςμαθητεύσατεπάντατὰἔθνη
ΤὶςδὲἐστινοὗτοςὁἸησοῦςΧριστὸςὁἐξἀρχῆςμὲνσυνὼντῷπατρὶφανερωθεὶςδὲνῦνπῶςφανερωθεὶςτοῦμυστηρίουφησὶνἀποκαλυφθέντοςἐνχρόνοιςγὰραἰωνίοιςτοῦτοσεσιγημένονὑπῆρχεμόνῳτῷπατρὶκαὶτῷυἱῷκαὶτῷπνεύματιγινωσκόμενοννῦνδὲτοῦμυστηρίουἀποκαλυφθέντοςεἰςπάντατὰἔθνηἐφανερώθηὁΧριστὸςυἱὸςὢντοῦθεοῦκαὶθεὸςὁμοούσιοςἀλλὰπῶςἐφανερώθηδιὰτῶνπροφητῶνδιὰτῶνγραφῶναὐτῶνκαὶπόθενοὗτοιἐλάλησανκαὶἔγραψανἐπιτάττοντοςκαὶἐμπνέοντοςαὐτοῖςτοῦπαναγίουπνεύματοςτοῦτογὰραἰώνιονθεὸνκαλεῖτοῦτ'ἔστινἄχρονοντὶοὖντὸἔργοντῶνπροφητικῶνγραφῶνἃςδιὰτοῦπνεύματοςἐλάλησανγνωρισθῆναιτὸνΧριστὸνπᾶσινἔθνεσινπῶςὑπακουσάντωναὐτῶντῇπίστειδιὰτῶνεὐαγγελισαμένωναὐτοῖςταύτηνὧντὸπλεῖστονμέροςὁτοῦΠαύλουδρόμοςκαὶτὸεὐαγγέλιονἤνυσενἔχειςοὖνκἀνταῦθατὴντριάδασυναπτομένηνδιὰμὲντοῦσοφῷθεῷτὸνπατέραδιὰδὲτοῦἸησοῦΧριστοῦδηλονότιτὸνυἱονδιὰδὲτοῦκατ'ἐπιταγὴντοῦαἰωνίουθεοῦτοὺςπροφήταςπροφητεῦσαιτὸἅγιονπνεῦμακαὶὅρατῆςὡςἀληθῶςὑψηλῆςκαὶοὐρανοδρομουδιανοίαςΠαύλουτὸὀξυωπὲςἐπεὶγὰρὡςἐπίπαντὸμὲνσοφὸνεἶναιτὸπνεῦμαοὐπροσίσταταίτισιντὸδὲἄχρονονεἶναιπροσίσταταιτοῖςπολλοῖςἤμειψεταῦτακαὶτὸμὲνὃπροὔστηἄντισινεἰμὴΠαῦλοςἐβοατίθησινἐπὶτοῦπνεύματοςαἰώνιονθεὸνκαλῶντὸδὲὃκαὶμὴμαρτυροῦντοςεὔληπτοννομίζεινἐπὶτοῦπνεύματοςπατρόςπατρος by a later hand?; correction of the abbreviation πνς with πρςτοῦτοτίθησιμηδὲνδεδιὼςἐπὶτοῦπατρὸςσοφὸνἀποκαλῶνοὐγὰρἐδεδίειμήτιςἀφαιρήσῃτῶνπολλῶνἢτὸσοφὸνἀπὸτοῦπνεύματοςἢτὸαἰώνιονἀπὸτοῦπατρὸςτὸαὐτὸδὲκαὶἐπὶτοῦυἱοῦτὸγὰρχρόνοιςαἰωνίοιςκαὶτὸφανερωθέντοςτὸἄχρονονκηρύσσειτοῦυἱοῦπερὶὃπροσκόπτεινἔμελλοντινεςτοῦτοπροθεραπεύωνὥσπεροὖνῥηθέντοςτοῦυἱοῦκαὶτοῦπνεύματοςαἰωνίουκαὶτὸνπατέρααἰώνιονἡἀκολουθίαδίδωσινοεῖνοὕτωσοφοῦῥηθέντοςτοῦπατρὸςκαὶὁυἱὸςκαὶτὸπνεῦμαεἰκοτωςἐνἀρρήτῳκαὶθεοπρεπεῖσοφίᾳνοηθεῖενἂνκαὶοὔτετὸαἰώνιοντοῦπατρὸςἀφαιρεθείηοὔτετὸσοφὸντοῦπνεύματοςἢτοῦυἱοῦἀποστερηθείηκαὶτὸεἰπεῖνδὲτὸνθεῖονΠαῦλονἐπὶτοῦπατρὸςἐνταῦθασοφῷσυνάψαντατῶμόνῳτῆςὡςἀληθῶςἦντοῦπνεύματοςσοφίαςκαὶτῆςἐκεῖθενχορηγουμένηςΠαύλῳδιανοίαςἐντούτῳγὰρτέθεικεντὸμόνῳἐνᾧπᾶσὶνἐστιἀναμφίβολονκαὶτοῖςλίανφιλονείκοιςὅτιὁυἱὸςκαὶτὸπνεῦμαοὐκἀπεστέρηταιτούτουτὶτοῦτοποιήσαςἵνακαὶἐνοἷςἂνἑτέροιςθεοπρεπέσινοήμασικαὶὀνομασιτὸμόνονἐπισυναπτομενονἀκούσῃςμὴπρὸςἀντιδιαστολὴντοῦυἱοῦκαὶτοῦπνεύματοςτὴνφωνὴνἐκλάβοιςἀλλὰπρὸςἀντιδιαστολὴνμὲντῶνἄλλωνἁπάντωνἕνωσινδὲκαὶσυνάφειαντῆςμοναρχικῆςτριάδοςὁγὰρἐνταῦθατοῦτονοεῖνφανερῶςὑποτιθεὶςκαὶἐπὶτῶνπαραπλησίωντὴναὐτὴνὑποληψινἔχεινδιακελεύεταιἤκουσαςσοφὸντὸνπατέρακαὶτὸνυἱὸνκαὶτὸπνεῦμασυνεξάκουσονσοφὸναἰώνιονεἶποντὸνυἱὸνἢτὸπνεῦμακαὶτὸνπατέραοὕτωμοινοησονβασιλέαεἶποντὸνπατέραδυνατὸνἐξουσιαστὴνκαὶτὸνυἱὸνκαὶτὸπνεῦμαοὕτωδοξάζεινσεχρὴμόνονεἶπονκαλῶςἵνατῇμοναδικῇτριάδισυντηρήσωτὸἐξαίρετονοὐχἵνασχίσαςαὐτὴνἀφαιρήσωτὸἀξίωμαμόνονὅτανσυνάψωτἄλλαπάνταδιαστέλλωἐκείνηνδὲμᾶλλονδιὰτοῦμόνονἑνοποιῶτῆςφυσικῆςσχέσεωςοὐμερίζωντὸἀδιάστατονἀλλὰσυσφίγγωνταῖςτῶνἀκροατῶνδιανοίαιςτὴνἑνοτητα
διάτεγραφῶνπροφητικῶνκατ'ἐπιταγὴντοῦαιωνουθεοῦπωςδέφησινἐφανερώθηδιὰγραφῶνπροφητικῶνοὕτωςτοῦπατρὸςἐπιτάξαντοςγενέσθαιταύτῃδὲτὸνἄπιστονεἰςπίστινπροτρέπεταιτιγὰρφοβῇεἰλικρινῶςαὐτῶιπιστεῦσαιοἱπροφῆταιεἶπονὁθεὸςἐνετείλατο
εἰςυποακοηνπίστεωςὑπακοῆςγὰρχρείανἔχειἡπίστιςοὐχὶπεριεργίανμὴτοίνυνπεριεργάζῃδιάτινυνἐφανερώθηκαὶδιάτιπάλαιἐσιγᾶτο
εἰςπάντατὰἔθνηγνωρισθέντοςμὴφοβοῦφησινοὐσὺμόνονπιστεύειςἀλλὰπᾶσαἡοἰκουμένη
μόνωισοφῶιθεῶιπρὸςἀντιδιατοληντῶνψευδωνὑμῶνθεῶνοὐτοῦΧριστοῦἡτοῦπνεύματοςμὴγένοιτο
διὰἸησοῦΧριστοῦὧιἡδόξαεἰςτοὺςαἰῶναςἀμήνγνωρισθέντοςἐντοῖςἔθνεσιδιὰἸησοῦΧριστοῦὡςκαὶκηρύξαντοςλοιπὸνδιὰμέσουτὸμόνωισοφῶιθεῶιἡδόξα
ἡοὕτωςτῶιδὲδυναμένῳὑμᾶςστηρίξαιμόνωισοφῶιθεῶιστηρίξαιδέπωςδιὰἸησοῦΧριστοῦδόξαφησινεἰςτοὺςαἰῶνας
τὸὦἡδόξαπρὸςτὰτρίαἀκουστέονπρὸςτὸτῶιδὲδυναμένῳἡμᾶςστηρίξαιμόνωισοφῶιθεῶικαὶπρὸςτὸκατ'ἐπιταγὴντοῦαἰωνίουθεοῦκαὶπρὸςτὸδιὰἸησοῦΧριστοῦτῆςτριάδοςγὰρδιὰτούτωνδηλουμένηςκαὶτῆιτριάδιτὴνδόξανἀνήνεγκεν
ὀφείλομενδὲἡμεῖςοἱδυνατοὶτὰἀσθενήματατῶνἀδυνάτωνβαστάζεινπρὸςτοὺςὑγιαίνονταςτρέπειτὸνλόγονδιδάσκωνδεῖνσυγκαταβαίνειντοῖςἀσθενέσιχρεωστοῦμενγὰρτοῦτόφησινὅραδέπωςεὐτελίζειτοὺςἀσθενεῖςπερὶμὲνγὰρτῶνἄλλωνφησινοἱδυνατοὶπερὶτούτωνδὲτὰἀσθενήματακαὶτῶνἀδυνάτωνκαὶτὸβαστάζειν
καὶμὴἑαυτοῖςἀρέσκεινἀλλὰτῶιπλησίονδιὰτῆςσυγκαταβάσεως
ἕκαστοςἡμῶντῶπλησίονἀρεσκέτωεἰςτὸἀγαθονπρὸςοἰκοδομήνδυνατὸςεἰκαὶπιστὸςλαβέτωσουπεῖρανὁἀσθενὴςδιὰσυγκαταβάσεωςδεῖγὰρἕκαστονἡμῶντῶιπλησίονἀρέσκεινἂλλἐπειδὴἑνὶἀρέσκεινκαὶἐπὶκακῶιπροσέθηκενεἰςτὸἀγαθονπρὸςοἰκοδομὴντοῦτογὰρποιῶνοἰκοδομήσειςαὐτονκαὶδιορθώσεις
καὶγὰρὁΧριστὸςὁοὐχἑαυτῶιἤρεσενἀλλὰκαθὼςγέγραπταιεἰἠθέλησεφησινὁΧριστὸςτὸἑαυτοῦσκοπεῖνοὐκἂνἔπαθενεξηνγὰραὐτῶιμηδὲὑβρισθῆναιὰλλοὐχἑαυτῶιἤρεσενοὐδὲτοῦἰδίουἐφρόντισενἀλλὰτοῦἡμέτεροσυμφέροντος
καὶγὰρὁΧριστὸςὁοὐχἑαυτῶιἤρεσενἀλλὰκαθὼςγέγραπταιεξηναὐτῶιμὴὀνειδισθῆναιμὴπαθεῖνἅπερἔπαθενεἰγετὸἑαυτοῦἐσκόπησενἀλλὰτὸἡμῶνσκοπήσαςτὸἑαυτοῦπαρεῖδεκαὶὑβρίσθηκαὶπονηρὰνπαρὰπολλοῖςἔλαβεδόξαν
οἱὀνειδισμοὶτῶνὀνειδιζόντωνσεἐπέπεσονἐπ'ἐμεοὐδένφησιξένονγέγονενἂλλοἱἐντῆιπαλαιᾶιὀνειδίσαντεςκαὶὑβρίσαντέςσεθεὲπάτεροὗτοικαὶκατὰτοῦυἱοῦσουἐμοῦἦλθον
ὅσαγὰρπροεγράφηεἰςτὴνἡμετέρανδιδασκαλίανπροεγράφηταῦτάφησιπρὸςἡμετέρανδιδασκαλίανγέγραπταιἵναμὴμιμώμεθα
ἵναδιὰτῆςὑπομονῆςκαὶτῆςπαρακλήσεωςτῶνγαρφῶντὴνἐλπίδαἔχωμενἵναφησιπαρακαλούμενοιὑποτῶνγραφῶνκαὶδιὰτῆςἐκεῖγεγραμμένηςὑπομονῆςνευρούμενοιμένωμενεἰςτὴνἐλπίδατοῦθεοῦἡγὰρὑπομονὴτῆςἐλπίδοςἐστικατάσκευαστικηκαὶἡἐλπὶςπάλιντῆςὑπομονῆς
ὁδὲθεὸςτῆςὑπομονῆςκαὶτῆςπαρακλήσεωςδώιηὑμῖντὸαὐτοφρονεῖνἐνἀλλήλοιςδείκνυσινὅτιμετὰτῶνγραφῶνκαὶτῆςἐξαὐτῶνδιδασκαλίαςκαὶπαρακλήσεωςκαὶεὐχῶνχρείαπρὸςτὸἐπισπάσασθαιτὴντοῦθεοῦβοήθειαν
κατὰΧριστὸνἸησοῦνἀγάπηναὐτοῖςἐπεύχεταιἂλλἐπειδὴἑνὶκαὶἐπὶκακῶιἀγάπηδιαιρῶνἐκείνηςταύτηνἐπάγεικατὰΧριστὸνἸησοῦν
ἵναὁμοθυμαδὸνἐνἑνὶστόματιδοξάζητετὸνθεὸνκαὶπατέρατοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦτιδὲὄφελοςτοῦἀγάπηνἔχεινκαὶτὸαὐτοφρονεῖνμετ'ἀλλήλωναἴτιονφησιγίνεταιτοῦπάνταςὁμοθυμαδὸνμιᾶιψυχῆιδοξάζειντὸνθεόν
διὸπροσλαμβάνεσθεἀλλήλουςἐπειδὴταῦταοὕτωςἔχειφησιπροσλαμβάνεσθεἀλλήλουςτουτέστικαταλλάσσεσθεἑαυτοῖςκαὶπάλινἐνὑποδείγματιτὸΧριστὸνφέρειτοῦτοδὲποιοῦντεςτὸνθεὸνδοξάσετεδιὰτῆςἀγάπης
καθὼςκαὶὁΧριστὸςπροσελάβετοἡμᾶςεἰςδόξανθεοῦτὸὑπερβατονπροσλαμβάνεσθεἀλλήλουςεἰςδόξανθεοῦ
λέγωδὲΧριστὸνἸησοῦνδιάκονονγεγενῆσθαιπεριτομῆςτοῖςἰουδαΐζουσινἐγκαλεὶκαίφησινὁΧριστὸςἐλθὼνσυνέπραξετῶιπατρὶεἰςτὸτὰςπαρ'αὐτοῦδοθείσαςτοῖςἀμφὶτὸνἈβραὰμἐπαγγελίαςεἰςπέραςἐλθεῖνσυνέπραξεδὲτὸννόμονἅπανταπληρώσαςκαὶπεριτμηθεὶςτοῦτογὰρλέγειπεριτομῆςἵνακαὶταύτῃβεβαιώσῃκαὶπληρώσῃτὸννόμον
ΛέγωγὰρΧριστὸνἸησοῦνοἷονπῶςπροσελάβετοὑμᾶςὁΧριστὸςοὕτωλέγωφησὶντοὺςμὲνἸουδαίουςπεριτμηθεὶςκαὶχρηματίσαςκατὰσάρκαἐκτοῦσπέρματοςαὐτῶνἐξοὗἀληθεῦσαίτεσυνήργησετὸνπατέρακαὶτὰςἐπαγγελίαςἐκπληρῶσαιἵναγὰρμήτιςεἴπῃκαὶτὶςχρείατοῦπροσληφθῆναιτοὺςἸουδαίουςπάλαιτῷπατρὶπροσῳκειωμένουςὄνταςκαὶἐπαγγελίαςἐκδεχομένουςἃςοὐχοἷοντεἦνμὴἐκβῆναιἐπεὶπαναληθὴςὁὑποσχομενοςταῦταφησὶνὅτικἂνπροελήφθησανοἱἸουδαῖοικἂνἐπαγγελίαςἐδέξαντοεἰμὴπροσελάβετοαὐτοὺςὁυἱὸςσαρκωθεὶςκαὶπεριτμηθεὶςοὔτετῶνἐπαγγελιῶνἠξιώθησανἂνἑαυτοὺςτῶνἐντολῶνπαραβάταςἀπεργασάμενοιοὒτ'ἂντὸπερὶτὴνἀλήθειανἄτρεπτονκαὶἀμετάβλητοντοῦπατρὸςεἰςσυμφέροναὐτοῖςἐχρημάτιζεδιὰτῆςπαραβάσεωςπαρεμποδίζουσιταύτηνἀποβῆναιδιὸπροσλαβόμενοςαὐτοὺςκαὶπεριτμηθεὶςκαὶτῇτοῦπατρὸςἀληθείᾳσυνέπραξενκαὶτὰςἐπαγγελίαςτελεσθῆναικαὶβεβαιωθῆναισυνήργησενἀλλὰτοὺςμὲνἸουδαίουςοὕτωτεκαὶδιὰταῦτατὰδὲἔθνηφησὶδιὰτὶπροσελάβετοδι'ἄφατονἔλεοςκαὶτοῦδοξασθῆναιμᾶλλοντὸνπατέραεἰγὰρτὸτὰςἐπαγγελίαςἐκπληρῶσαικαὶμὴδόξατισὶδιαψεύσασθαιτὸνπατέραεἰςδόξαναὐτοῦσυνετέλειτὸμηδ'ὑποσχέσθαιμηδ'ἐπαγγείλασθαιἀλλ'οὕτωςἀθροονχαρίσασθαιτὰὑπερφυῆκαὶμεγάλακαὶἀνέλπισταπῶςοὐχὶεἰςἄφατονδόξαντοῦπατρὸςσυντελέσει
ὑπὲραληθεαιςθεοῦὑπὲρτοῦἀληθεῦσαίφησιτὸνἐπαγγειλάμενονπατέρα
∆ιάκονονγεγενῆσθαιὁΧριστὸςμόνοςἐπλήρωσετὸννόμονπάσαςτὰςἐντολὰςκατορθώσαςἀλλὰκαὶἸουδαῖοςἦνκατὰσάρκατοῦτογὰρκαὶδιὰτῆςπεριτομῆςδηλοῦταιἀλλὰκαὶοἱαὑτῷυἱοθετηθέντεςὡςτὰἄστρατοῦοὐρανοῦἐπληθύνθησανκαὶὡςἡἄμμοςἡπαρὰτὸχεῖλοςτῆςθαλάσσηςὥστεαὐτὸςκαὶτῷπατρὶσυνήργησενεἰςτὸἀληθεῦσαικαὶεἰςτὸτὰςπρὸςτὸνἈβραὰμἐπαγγελίαςἀποπληρωθῆναικαθορθώσαςμὲνπᾶσανἐντολὴνεἰςἈβραὰμδὲσπέρμαλογισθεὶςπᾶσάντετὴνοἰκουμένηνπληρώσαςδιὰτῶνπιστῶν
εἰςτὸβεβαιῶσαιτὰςἐπαγγελίαςτῶνπατέρωνὁδέγενόμοςοὐκἴσχυσεναὐτὰςβεβαιῶσαιπωςοὖνφησινοὐκἄτοποντὸνβεβαιώσανταἡμῶντὰςἐπαγγελίαςἃςοἱπατέρεςἔλαθὸνΧριστὸνπαρορᾶνκαὶτοῦνόμουἔχεσθαιτοῦμὴἰσχύσαντοςτὰςἐπαγγελίαςἡμῖνφυλάξαι
τὰδὲἔθνηὑπὲρἐλέουςδοξάσαιτὸνθεὸνκαθὼςγέγραπταιοἱμὲνἸουδαῖοικἂνἐπαγγελίαςἦσανδεξάμενοιεἰκαὶμηδὲνἐξαὐτῶνὠφελήθησανεἰμὴΧριστὸςαὐτοςἐβεβαίωσενὑμεῖςδέφησιτὰἔθνηὑπὲρμόνηςφιλανθρωπίαςὀφείλετετὸνθεὸνδοξάζεινἐπειδὴμήτεἐπαγγελίαςεἴχετεἂλλἠλεήθητετῆςχάριτοςτὸπᾶνποιησάσηςὅσονοὖνφησινἠλεήθητεχάριτιΧριστοῦτοσοῦτονὀφειλέταιἐστετοῦθεοῦεἰςτὸβαστάζειντοὺςὀλιγοπίστουςἐξἸουδαίωντοῦτογὰρδόξαθεοῦἡὁμόνοιαὑμῶνκαὶεἰρήνηδιαλέγεταιγὰρτοῖςἐξἐθνῶνπιστοῖςοἱμάλισταἐπέκειντοτοῖςπαρατηρουμένοιςτὰβρώματα
τὰδὲἔθνηὑπὲρἐλέουςδοξάσαιτὸνθεὸνκαθὼςγέγραπταιἘπαγγελίαπρὸςτὸνἈβραὰμἦνγεγενημένηλέγουσασοὶδώσωτὴνγῆνκαὶἐντῷσπέρματίσουεὐλογηθήσεταιπάντατὰἔθνηἀλλ’ἐγένοντοκολάσεωςὑπεύθυνοιμετὰταῦταοἱτοῦσπέρματοςἈβραὰμἅπαντεςὁγὰρνόμοςὀργὴναὐτοῖςεἰργάζετοπαραβαινόμενοςκαὶτῆςἐπαγγελίαςἀπεστέρειλοιπὸνἐκείνηςτῆςτῶνπατέρωνπαραγενόμενοςτοίνυνὁΥἱὸςσυνέπραξετῷΠατρὶεἰςτὸτὰςἐπαγγελίαςἀληθεῦσαιἐκείναςπάνταγὰρτὸννόμονπληρώσαςἐνᾧκαὶπεριτομὴἦνκαὶταύτῃκαὶδιὰτοῦσταυροῦἀπαλλάξαςτοὺςἐπὶτῇπαραβάσειοὐκἀφῆκενδιαπεσεῖντὴνἐπαγγελίανὅτανοὖνλέγηΔιάκονονπεριτομῆςτοῦτολέγειὅτιἐλθὼνκαὶπάντατὸννόμονπληρώσαςκαὶπεριτμηθεὶςκαὶγενόμενοςσπέρματοῦἈβραὰμἔλυσεντὴνκατάρανἔπαυσεντὴνὀργὴντοῦΘεοῦἐπιτηδείουςλοιπὸνἐποίησεντοὺςμέλλονταςδέχεσθαιτὴνἐπαγγελίανἽναοὖνμὴλέγωσινοὗτοιοἱἐγκαλούμενοιΠῶςοὖνὁΧριστὸςπεριετέμετοκαὶπάντατὸννόμονἐφύλαξενεἰεἰςτοὐναντίοναὐτονπεριτρέπειφησινοὐγὰρἵναμείνηὁνόμοςτοῦτοἐποίησενἀλλ’ἵνααὐτὸνλύσηκαὶἀπαλλάξητῆςἐκείνουκατάραςεἶταἵναμὴτοῦτοφυσήσητὸυςἐξἐθνῶνφησὶτὰδὲἔθνηὑπὲρἐλέουςδοξάσαιτὸνΘεὸνὋδὲλέγειτοιοῦτονἐστινοἱμὲνἐξἸουδαίωνκἂνἐπαγγελίαςεἶχονσὺδὲοὐδὲτοῦτοἀλλ’ἀπὸφιλανθρωπίαςἐσώθηςμόνηςεἰκαὶτὰμάλισταοὐδὲἐκείνοιςτιπλέονἐγένετοἀπὸτῆςἐπαγγελίαςεἰμὴπαρεγένετοὁΧριστὸςδόξαδὲθεοῦτὸσυνῆφθαιτὸὁμοθυμαδὸνεὐφημεῖντὸβαστάζειντὸνἀσθενέστερον
διὰτοῦτοἐξομολογήσομαίσοιἐνἔθνεσικαὶτῶιὀνόματισουψαλῶκαὶπάλινλέγειεὐγφράνθητεἔθνημετὰτοῦλαοῦαὐτοῦκαὶπάλιναἰνεῖτετὸνκύριονπάντατὰἔθνηκαὶἐπαινέσατεαὐτονπάντεςοἱλαοίτὴνμαρτυρίανφέρειδεικνὺςὅτισυνῆφθαιδεῖτοὺςἐξἸουδαίωντοῖςἔθνεσι
καὶπάλινἨσαΐαςλέγειἔσταιἡῥίζατοῦἸεσσαὶκαὶὁἀνιστάμενοςἄρχεινἐθνῶνἐπ'αὐτῶιἔθνηἐλπιοῦσιντὸΚαὶπαρέλκεταιἵναἦιἔσταιἡῥίζατοῦἸεσσαὶποίααυτὴὁἀνιστάμενοςφησινἄρχεινἐθνῶν
ὁδὲθεὸςτῆςἐλπίδοςπληρῶσαιὑμᾶςπάσηςχαρᾶςκαὶεἰρήνηςἐντῶιπιστεύεινπάλινεἰςεὐχὴνἦλθελέγειδὲὁθεόςφησινἀπαλλάξειὑμᾶςτῆςπρὸςἀλλήλουςμάχηςκαὶτῆςἔνθενἀθυμίας
εἰςτὸπερισσεύεινὑμᾶςἐντῆιἐλπίδιἐνδυνάμειπνεύματοςἁγίουτοῦτογὰρπαρ'ἡμῶνεἰσενεκτέοντὴνπίστινἐκδὴτούτουἔσταιἡμῖντὸπάντωναἴτιοντῶνἀγαθῶνἡεἰςθεὸνἐλπὶςἦνμεθ'ὑπερβολῆςἐπεύχεταιεἰςτὸπερισσεύεινγάρφησινὅπεροὐκἄλλωςἔσταιεἰμὴτῆιδυνάμειτοῦπνεύματοςὁτοίνυντὸπνεῦμαἔχωντὰπάνταἔχει
πέπεισμαιδὲἀδελφοίμουκαὶαὐτοςἐγὼπερὶὑμῶνοὐδέομαίφησιπαρ'ἑτέρων
Ὁδὲθεὸςτῆςἐλπίδοςἐλπίδοςἐστὶφησὶθεὸςὁθεὸςἡμῶνὥστεκαλῶςἐπεύχομαιὑμᾶςἐλπίζωγὰρἐνεργῆσαιτὴνεὐχὴνἂναὐτοὶμόνονβούλοισθεἐνδὲτῷπιστεύεινχαρᾶςκαὶεἰρήνηςτῆςκατὰτοὺςλογισμοὺςπληρούμενοιὅπερὑμῶνὑπερεύχομαιἐστὲκαὶἐντῇἐλπίδιπερισσεύοντεςοἷονπλουτοῦντεςκαὶδαψιλῶςδιακείμενοιταῦταδὲδιὰτῆςχάριτοςκαὶδυνάμεωςτοῦπαναγίουπαραγίνεταιπνεύματος
ὅτικαὶαὐτοὶμεστοὶἐστεἀγαθωσύνηςἀγαθωσύνηνκαλεῖτὴνἀπηρτισμένηνἀρετὴντὸδὲμεστοὶἐπιτάσεωςἐστιῥῆμα
πεπληρωμένοιπάσηςγνώσεωςτιγὰρὅτιφιλάδελφὸςἐστιτιςοὐδυνάμενοςδὲεἰςδέοντῆιἀγάπηιχρήσασθαιδιὰτοῦτόφησιπάσηςγνώσεως
δυνάμενοικαὶἄλλουςνουθετεῖνοὐμόνονουδεισθεφησιπαραινέσεωςἀλλὰκαὶἄλλουςδιδάσκετε
τολμηρότερονδὲἔγραψαὑμῖνἀδελφοὶἀπὸμέρουςὡςἐπαναμιμνήσκωνὑμᾶςἔδειγὰραὐτοὺςκατασκωφθένταςἱκανῶςκαὶλεᾶναι
τολμηρότερονδὲἔγραψαὑμῖνἀδελφοὶἀπὸμέρουςὡςἐπαναμιμνήσκωνὑμᾶςτολμηροτερρονδὲεγραφεἀντὶτοῦτρόποντινὰκαὶεἴτιςμὴτὴνδιάνοιανὅληνβλέπειἀλλ'αὐτὰςτὰςλέξειςἐκμέρουςπολυπραγμονεῖγυμνώσαςτὰςδιανοίαςεἴτιςοὖνἐκμέρουςσκοπεῖδόξειἂναὐτῷσκληρότερόνμεκαὶτραχύτερονὑμῖνπροσενεχθῆναιδιὰτῶνγραμμάτωνἀλλ'ἐγὼὡςἐπαναμιμνήσκωνἔγραψακαὶπάλινἀνάγκηνεἶχοντοῦγράφεινὅτιχάριςμοιἀπὸθεοῦἐδοθηεἰςτὸκηρύσσεινκαὶδιδάσκειντὰἔθνηλειτουργὸςγὰρεἰμιΧριστοῦοἷονὑπουργὸςκαὶὑπηρέτηςκαὶτὶἐργάζῃἱερουργῶφησὶτὸεὐαγγέλιοναὐτοῦτοῦτ'ἔστιθυσίαναὐτῷταύτηνθύωτὸεὐαγγέλιοναὐτοῦκαὶπῶςἐστιθύεινκαὶἱερουργεῖντὸεὐαγγέλιονἐκτοῦπροσφέρειναὐτῷφησὶτὰδι'αὐτοῦπιστεύονταἔθνηκαὶγίνεσθαιαὐτὰεὐπροσδεκτακαὶἡγιασμέναἐνπνεύματιἁγίῳὥστεὁπροσάγωντῇπίστειτὸεὐαγγέλιοντοῦθεοῦἱερουργεῖἢἱερουργοῦνταἀκουστέονἁπλούστερονοἷονἱερῶςἐργαζομενονκαὶσπουδαίωςἀλλὰμὴὡςἔτυχεκαὶἠμελημένωςἢοὖνοὕτωςἢμᾶλλονοὕτωςἐκληπτέοντολμηρότερονἔγραψαἐκμέρουςὑμῖνκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνγράψαςἡγὰρἐπικειμένημοιἀνάγκηκαὶσφοδρότερονκαὶἀκριβέστερονγράφεινἀπαιτεῖἐγὼδὲἐτολμησακαὶτῆςἀκριβείαςκαθυφεῖναικαὶοὐχὡςδιδάσκαλοςγράφεινἀλλὰμετὰπολλῆςφειδοῦςκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνκαίτοιχρεωστῶνκαὶἀκριβέστερονκαὶσφοδρότερονεἰςτοῦτογὰρὑπὸτῆςχάριτοςπροκεχείρισμαικαὶἐντούτῳὑπουργεῖνκαὶδουλεύειντέταγμαιὡςἂνείτιςἔλεγενἴσωςἐνοἷςἔγραψακαθηψάμηνὑμῶνκαὶἔδοξετισινὑμῶνσκληρότερονὑμῖνπροσενεχθῆναιἐγὼδὲτοσούτῳδέωτοῦτοποιῆσαιὅτικαὶφοβοῦμαιμήπωςοὕτωμετὰπολλῆςφειδοῦςκαὶὑποστολῆςγράψαςκαὶεὐθύναςὑφέξωὡςτολμήσαςἔλαττονἔργονδιδασκάλουποιῆσαι
Τὶλέγειςτοσαῦταγράφωντολμηρότερονλέγειςγράφεινκαὶἐκμέρουςκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνκαὶἐνδεῖντινομίζειςτῆςτελειότητοςκαὶἀκριβείαςναὶφησὶνκαὶγὰρμείζοναγράφεινκαὶπλείωὡςτὸδιδάσκεινἐμπεπιστευμένοςχρεωστῶνῦνδὲὡςφειδόμενοςκαὶὡςτολμηροντιπράττωνοὕτωςὑφειμένωςἔγραψα
διὰτὴνχάριντὴνδοθεῖσάνμοιὑποτοῦθεοῦεἰςτὸείναιμελειτουργὸνἸησοῦΧριστοῦεἰςτὰἔθνηοὐκἐμὸςὁπόνοςφησινἀλλὰχάριςἐστιθεοῦδείκνυσιδὲὅτιοὐδεἀναμνῆσαιἂνἐτόλμησενεἰμὴτὰἔθνηἐπεπίστευτοπολλὰδὲμετριάζει
ἱερουργοῦντατὸεὐαγγέλιοντοῦθεοῦἵναγένηταιἡπροσφορὰτῶνἐθνῶνοὐκοῦνκαὶπαρ'ὑμῶνδικαίωςἂνἀκουσθείην
εὐπρόσδεκτοςτοιγαροῦνἐμπιστευθεὶςταύτηντὴνλειτουργίανκαὶἱερουργίανσπουδὴνἔχωεἰςἔργονἀγαγεῖντὴνβουλὴντοῦθεοῦἡδὲἐστινεὐπρόσδεκτονὑμῶνγενέσθαιτὴνπροσφοράν
ηγιαμενηἐνπνεύματιἁγίωιπωςδ'ανἔσεσθεεὐπρόσδεκτοικαὶἡγιασμένοιεἰἔχετέφησιτὸπνεῦμάπωςδὲτοῦτοπαραγίνεταιδιὰβίουἀλήπτουὡςοἴγεμὴὀρθῶςβιοῦντεςδιώκουσιντὸἅγιονπνεῦμαἀφ'ἑαυτῶν
ἔχωοὖνκαύχησινἐνΧριστῶιἸησοῦτὰπρὸςτὸνθεόνκαυχῶμαιτοιγαροῦνοὐκἐνἐμαυτῷοὐδεἐνσπουδῆιἐμῆιἂλλἐνΧριστῶιἐντοῖςπράγμασιτοῖςἀνήκουσικαὶδιαφέρουσιτῶιπατρὶἄραἡεἰςΧριστὸνπίστιςτῶιπατρὶδιαφέρει
ἔχωοὖνκαύχησινΤὶοὖνσὺἐνεπιστεύθηςτὴντῶνἐθνῶνπροσφορὰνναὶφησὶκαὶκαυχήσασθαιδύναμαιἐνοἷςεἰργασάμηνἐναὐτοῖςἡδὲκαύχησίςμουοὐκἐνἐμοὶτοῦτ'ἔστινοὐκἐντῇἰσχύϊἢτῇδυνάμειτῇἐμῇἀλλ'ἐνΧριστῷἸησοῦκαὶγὰρεἴτιἂνεἴπωκαὶκαυχήσωμαιοὐδὲνἄλλοτολμήσωλέγεινἀλλ'ἢἅπερἐνἐμοὶὁΧριστὸςκατειργάσατοεἰςτὸὑπακοῦσαικαὶπιστεῦσαιτὰἔθνητὶοὖνκατειργάσατολόγονεἰςτὸκηρύττεινἔδωκενσημεῖακαὶτέραταεἰςτὸεὐεργετεῖνκαὶπείθεινἐχορήγησεντέλοςοὕτωςηὔξησεκαὶἐπλάτυνεκαὶἐστήριξετὴνδι'ἐμοῦκηρυττομένηνπίστινὥστεἀπὸἸερουσαλὴμἑξῆςτὴνπρώτηνἤνεγκεβλάστηνκαὶπέριξμέχριτοῦἸλλυρικοῦδιαριζωθῆναικαὶδιαφῦναικαὶπληρῶσαιτὸκήρυγματὴντοσαύτηνοἰκουμένηνοὐκοῦνκαλῶςκαὶὑμῖνἔγραψακαὶὑπέμνησατῶνἐνἐκείνοιςκατορθωθέντωνθαρρεῖνκαὶπερὶὑμᾶςὑποτιθεμένωνκαὶτὴνἐξουσίανκαὶἄδειαντοῦνουθετεῖνμετὰτοῦπνεύματοςἐγγυωμένων
οὐγὰρτολμήσωλαλεῖτιὧνοὐκατειργάσατοΧριστὸςδι'ἐμοῦἐπειδὴεἶπενἔχωκαύχημαπροστίθησινὅτιοὐκόμποςφησιῥημάτωντὰεἰρημέναοὐδὲνγὰρεἰπεῖντολμῶτῶνμὴπαρὰΧριστοῦμοιπαρασχεθέντωνεἰςτὴντῶνἐθνῶνἱερουργίανκαὶἵναμουτὰἔθνηυπακουσηἀλλὰκαὶσημείωνποιήσειςκαὶτεράτωνἐπιδείξειςμοιπαρεσχέθησανἀνάγειγὰρλοιπὸνἑαυτὸνἐπειδὴσφόδραἐντοῖςἄνωἐταπείνωσενἑαυτὸνεἰπὼντολμηρότερονἔγραψαὑμῖνἵναμὴὡςεὐτελοῦςἀπόβλητοςὁλόγοςγένηται
εἰςὑπακοὴνἐθνῶνλόγωικαὶἔργωιἐνδυνάμεισημείωνκαὶτεράτωνδείκνυσινὅτιοὐδὲνἦναὐτοῦἀλλὰτὸπᾶνΧριστοῦ
ἐνδυνάμειπνεύματοςθεοῦτὸἀξίωμαλέγειτοῦἁγίουπνεύματοςὅτιταῦταπεποίηκαφησιτῆιδυνάμειαὐτοῦ
ώστεμεἀπὸἹερουσαλὴμκαὶκύκλῳμέχριτοῦἸλλυρικοῦπεπληρωκέναιτὸεὐαγγέλιοντοῦΧριστοῦλοιπὸνἡἀποδειξιςτῶνεἰρημένωντῶνμαθητῶντὸπλῆθοςδιὰτοῦτοδὲεἶπεκαὶκύκλωιἵναμὴτὴνκατ'εὐθείανὁδὸνἐνθυμηθῇςἀλλὰπάντατὰπέριξοὐκεἶπεκηρύξαιἂλλὁμεῖζονἦνπεπληρωκέναι
οὕτωςδὲφιλοτιμούμενονεὐαγγελίζεσθαιοὐχὅπουὠνομάσθηΧριστόςφιλοτιμίαδέμοιἦνφησινἐκεῖεὐαγγελίζεσθαιἔνθαοὔπωἦνὀνομασθεὶςὁΧριστόςτιδήποτεἵναμήφησινἐπ'ἀλλότριονθεμέλιονοἰκοδομῶ
οὕτωςδὲφιλοτιμούμενονεὐαγγελίζεσθαιοὐχὅπουὠνομάσθηΧριστόςοὐχὡςἀπευχόμενοςτῶνλοιπῶνἀποστόλωντὴνκοινωνίανἂλλὡςπλεονεκτικὸνκαὶἄδικονκρίνωντὴντῶνἀλλοτρίωνἔργωνδόξανὑφαρπάζειν
ἵναμὴἐπ'ἀλλότριονθεμέλιονοἰκοδομῶἀλλὰκαθὼςγέγραπταιἀλλότριονθεμέλιονφησιτὴντῶνἄλλωνκηρύκωνδιδαχὴνἀλλότριονδὲουδιατὸἂλλοἷοντοῦκηρύγματοςἀλλὰκατὰτὸντοῦμισθοῦλόγονκαὶτοῦκαμάτου
οἷςοὐκἀνηγγέληπερὶαὐτοῦὄψονταικαὶοἱοὐκἀκηκόασισυνήσουσιδείκνυσινὅτιτοῦτοποιῶνκαὶπροφητείανἐπλήρου
διὸκαὶἐνεκοπτομηντοῦἐνἀρχῆιαὐτῶιεἰρημένουὅτιπολλάκιςπροεθέμηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςνυντὴναἰτίανἀποδίδωσινὅτίφησινἡπρὸςτὰἔθνηδιδασκαλίαἐκώλυσεμε
τὰπολλὰτοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςοἷονπολλάκις
νυνὶδὲμηκέτιτόπονἔχωνἐντοῖςκλίμασιτούτοιςὁρᾷςὅτιοὐτῆςαὐτῶνδόξηςἐφιέμενοςἔγραψενοὐδὲὡςἂνεἴποιτιςκολακεύωναὐτοὺςὡςδυνάσταςκαὶγὰρμονονουχὶτοῦτογράφειἐπειδὴτὸἔργονπεπλήρωκακαὶοὐδὲνἔχωποιῆσαιθέλωἐλθεῖνπρὸςὑμᾶς
ἐπιποθίανδὲἔχωντοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςἀπὸπολλῶνἐτῶνἵναμὴδόξῃἐξευτελίζειναὐτοὺςγραφῶνὅτιμηδὲνἔχωνποιῆσαιἔρχομαιπρὸςὑμᾶςτὸντῆςἀγάπηςἀναπτύσσειλόγον
ὡςεὰνπορεύωμαιεἰςτὴνΣπανίανἐλεύσομαιπρὸςὑμᾶςἐλπίζωγὰρδιαπορευόμενοςθεάσαθαιὑμᾶςἵναμὴπάλιννομισθῇκατὰκολακείανεἰρηκέναιτὸἐπιποθίανἔχωνἀπὸπολλῶνἐτῶνκολάζειτὸεἰρημένονλέγωνὅτιδιὰτοῦτομάλισταἐλθεῖνθέλωἵναεἰςτὴνΣπανίανἀπέλθω
καὶὑφ'ὑμῶνπροπεμφθῆναιἐκεῖεὰνὑμῶνπρῶτονεἶταἵναμὴλέγωσινὁδοῦπάρεργονἡμᾶςποιῇἐπάγειτὸἀφ'ὑμῶνπροπεμφθῆναιἵναπάλιντὴνἀγάπηνἐνδείξηταιἂλλἐπειδὴοὐκἦνἀξιόχρεωντοῦτοπροστίθησιτὸἐμπλησθῶὅπερπατρὸςἦνμᾶλλονἡδιδασκάλου
ἀπὸμέρουςἐμπλησθῶοἷονἐνμέρειοὐδεὶςγὰρχρόνοςτελείωςφησινἐμπλῆσαίμεδύναταιτῆςὑμῶνἀγάπης
νυνὶδὲπορεύομαιεἰςἹερουσαλήμἐπειδὴεἶπεμηκέτιτόπονἔχωνἐντοῖςκλίμασιτούτοιςἔρχομαιπρὸςὑμᾶςἔμελλεδὲἔτιβραδύνεινἵναμὴκεχλευάσθαινομίσωσιλέγειτὴναἰτίαντῆςἔτιμελλήσεως
διακονῶντοῖςἁγίοιςεἰΠαῦλοςδιάκονοςἐννόησοντὸμέγιστοντοῦπράγματος
εὐδόκησανγὰρΜακεδονίακαὶἈχαΐαοὐμόνοντὴναιτιαινθέλειεἰπεῖντῆςἔτιμελλήσεωςἀλλὰκαὶπροτρέψασθαιαὐτοὺςὁμοίωςτοῖςἄλλοιςπέμψαιτοῖςἐνἹερουσαλὴμτοῦτογὰρβούλεταιαὐτωτὸεἰπεῖνκαὶτοὺςπέμποντας
κοινωνίαντιναποιήσασθαιεἰςτοὺςπτωχούςκοινωνίανκαλεῖτὴνἐλεημοσύνηνκαθὸαὐτοὶμὲνχρήματαοἱδὲἅγιοιπρόςἅγιοιτὴνπρόςτην added in the margin by the same handθεὸνπαρρησίανσυνεισφέρουσιν
τῶνἁγίωντῶνἐνἹερουσαλήμδιπλὴἡτῆςἐπιδόσεωςἀνάγκηδιάτετὴνπενίανκαὶδιὰτὴνἀρετήν
εὐδόκησανγὰρκαὶὀφειλέταιαὐτῶνεἰσινδιάτιδὲτοῦτοποιεῖνεβουλευεσαντοἴσασιφησιχρεωστοῦντεςτοῦτοοὐκἄρακατὰἐλεημοσύνηνἀλλὰκατὰχρέοςπέμπουσιν
εἰγὰρτοῖςπνευματικοῖςαὐτῶνἐκοινώνησαντὰἔθνηὀφείλουσικαὶἐντοῖςσαρκικοῖςλειτουργῆσαιαὐτοῖςλοιπὸνλέγειπωςεἰσιναὐτῶνὀφειλέταιδι'αὐτούςφησινμάλισταἦλθενὁΧριστὸςπερὶγὰρτῶνἐκπεριτομῆςπιστῶνὁλόγοςαὐτῶικαὶαὐτῶνἦντὰἀγαθὰκαὶαἱἐπαγγελίαιὥσπεροὖντοῖςπνευματικοῖςαὐτῶνἐκοινώνησετὰἔθνηοὕτωχρὴαὐτοὺςκαὶἐντοῖςσαρκικοῖςλειτουργῆσαιαὐτοῖςοὐκέτιδὲλέγεικοινωνῆσαιἀλλὰλειτουργῆσαιενταξειδιακονῶναὐτοὺςτιθεὶςτῶνἁγίωνφόρουςτελούντωνὡςβασιλεῦσι
τοῦτοοὖνἐπιτελέσαςκαὶσφραγισάμενοςαὐτοῖςὡςἐνἀσύλωιτόπωικαὶἀσφαλεῖμέλλωνἀποτίθεσθαικαὶγὰρἐνοὐρανοῖςἡμελλενἀποτίθεσθαιφησινκαὶσφραγισάμενος
τὸνκαρπὸντοῦτονἀπελεύσομαιδι'ὑμῶνκαρπὸνκαλεῖτὴνἐλεημοσύνηνδεικνὺςκερδαίνοντατὸνπαρέχοντα
εἰςτὴνΣπασιανπάλιντῆςΣπανιαςμέμνηταιδεικνὺςτὸπρὸτοὺςΣπανίουςφίλτρον
οἶδαδὲὅτιἐρχόμενοςπρὸςὑμᾶςἐνπληρώματιεὐλογίαςτοῦεὐαγγελίουτοῦΧριστοῦἐλεύσομαιτουτέστινοἶδαὅτιἐρχόμενοςπρὸςὑμᾶςκομῶνταςὑμᾶςτοῖςἀγαθοῖςεὑρήσωτὸγὰρἐνπληρώματιεὐλογίαςτοῦεὐαγγελίουτὸπάντωνἐντὸςείναιτῶνἀγαθῶνσημαίνει
ἡοὕτωςοἶδαὅτιἐρχόμενοςπρὸςτὸπληρῶσαιὑμᾶςτῆςἐκτοῦεὐαγγελίουεὐλογίαςἐλεύσομαιὃἐστινπρὸςἀρετὴνκαὶπίστινὑμᾶςἀλείψω
παρακαλῶδὲὑμᾶςἀδελφοὶδιὰτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦκαὶδιὰτῆςἀγάπηςτοῦπνεύματοςὡςμὴαὐτοςὧνἀξιόχρεωςπρὸςτὸπεῖσαιδιὰτοῦΧριστοῦὑμᾶςφησινκαὶτοῦἁγίουπνεύματοςπαρακαλῶὅραὅτιυἱοῦκαὶπνεύματοςἐμνήσθηοὐκέτιδὲκαὶπατρὸςτοῦτοδὲεἴρηταιἵναὅτεπατρὸςκαὶυἱοῦμόνουμέμνηταιμὴθορυβηθῇςδιάτιμὴκαὶτοῦπνεύματοςἐμνήσθηἀδιαφόρωςγὰρτὴνἁγίαντίθησιτριάδα
συναγωνίσασθαίμοιἐνταῖςπροσευχαῖςὑπὲρἐμοῦπρὸςτὸνθεόνμεγίστῃταπεινωοφροσύνηὅτιλέγειτῆςτούτωνδεῖσθαιεὐχῆς
ἵναῥυσθῶἀπὸτῶνἀπειθούντωνἐντῆιἸουδαίαιοὐκεἶπενἵνασυμπλακῶκαὶνικήσωαὐτοὺςἀλλὰῥυσθῶθεῖοννόμονπλρωνὅςφησινεὔχεσθαιμὴἐμπεσεῖνεἰςπειρασμόν
καὶἵναἡδιακονίαμουἡἹερουσαλήμἡεἰςἹερουσαλήμεις added above the line by the same handσημαίνειπονηρούςτιναςκαὶλύκουςμᾶλλονἡἀνθρώπουςἐπιθησομένουςαὐτῶι
εὐπρόσδεκτοςγένηταιτοῖςἁγίοιςκαὶἵναφησινἡθυσίαμουεὐπρόσδεκτοςγένηταιπαρὰθεῶικαὶἵνακαὶαὐτοὶμετὰπροθυμίαςκαὶεὐχαριστίαςδέξωνταιτὰἀπ'ἐμοῦ
ἵναἐνχαρὰἔλθωπρὸςὑμᾶςεἰγὰρῥυσθῶφησινἐκτῶνἀπειθούντωνκαὶἡδιακονίαμουεὐπρόσδεκτοςγένηταιἐνχαρᾶικαὶοὐκἐνἀθυμίαιἐλεύσομαι
διὰθελήματοςθεοῦὁἐξἀρχῆςεἶπεκαίνυνλέγειεἴπωςἤδεποτεεὐοδωθήσομαιἐντῶιθελήματιτοῦθεοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶς
καὶσυναναπαύσωμαιὑμῖνὁρᾷςαὐτοῦτὸἄτυφονοπυγὰρεἶπεδιδάξωὑμᾶςἡκατεχήσωἀλλὰσυναναπαύσομαιτουτέστινὑμεῖςἐμοιδιὰτὴνδιδασκαλίανκἀγὼὑμῖνδιὰτὴντῆςπίστεωςὑμῶνἐπίδοσιν
καὶσυναναπαύσωμαιὑμῖνὅπερκατ'ἀρχὰςἔλεγεντοῦτοδὲἐστισυμπαρακληθῆναιδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεως
ὁδὲθεὸςτῆςεἰρήνηςμετὰπάντωνὑμῶνἀμήντοῦτοπανταχοῦἔθοςαὐτῶιεὐχὴντιθέναιμετὰτὴνπαραίνεσιν
συνίστημιδὲὑμῖνΦοίβηντὴνἀδελφὴνἡμῶνοὖσανδιάκονοντῆςἐκκλησίαςτῆςἐνΚεχρεαιςὅραδιὰπόσωναὐτὴνσεμνύνειτῶπρώτηςμεμνῆσθαιτῶἀδελφὴνκαλέσαιτιδὲἴσοντοῦείναιΠαύλουἀδελφήν
ἵνααὐτὴνπροσδέξησθεἐνκυρίωιἀξίωςτῶνἁγίωνἡδιὰτὸνκύριονἡκατὰκύριονκαὶἀξίωςτῶνἁγίωνὃντρόπονφησινπρέπειἁγίουςδέχεσθαιδιπλὴνδέδωκεναὐτῆιθεραπείαςἀφορμὴνκαὶτὸδιὰτὸνκύριοναὐτὴνδι'αυχθηναιδεχθηναιδεχθηναι added below the line by a later handκαὶτὸείναιἁγίαν
καὶπαραστῆτεαὐτῆιἐνὧιἂνὑμῶνχρηζηπράγματικαὶγὰραυτὴπροστάτιςπολλῶνἐγενήθηὁρᾷςτὸἀνεπαχθὲςοὐκεἶπενὅτιἀπαλλάξατεαὐτὴνἐκτῶνἐπικειμένωνἀλλὰπαραστῆτετουτέστιτὰπαρ'ὑμῶνεἰσενέγκατεκαὶχεῖραςὀρέξατε
καὶαὐτοῦἐμοῦμέγαςὁἔπαινοςκαὶἱκανὸςαὐτοὺςπροτρέψασθαι
ἀσπάσασθεΠρίσκανκαὶἈκύλαντὸμέγιστονἐγκώμιοντελευταῖοντέθεικεμακαρίαγὰρὄντωςηδυνηθεισαπροστῆναικαὶἀναπαῦσαιτὴνἁγίανψυχὴνΠαύλουαὐτοῦἐμοῦτουτέστιτοῦἀπόστολοτοῦκήρυκοςτοῦδιδασκάλουτῆςοἰκονουμένης
τοὺςσυνεργούςμουἐνΧριστῶιἸησοῦοἵτινεςὑπὲρτῆςψυχῆςμουτὸνἑαυτῶντράχηλονὑπέθηκανοἷςοὐκἐγὼμόνοςεὐχαριστῶσυνεργησανφησινἐνδιδαχῆιἐνπειρασμοῖςἐνκινδύνοιςμέγαςδὲὁἔπαινος
ἀλλὰκαὶπᾶσαιαἱἐκκλησίαιτῶνἐθνῶνἡδιὰτὴνδιδασκαλίανἡκαὶδιὰτὴνἐκτῶνχρημάτωνεἰςαὐτοὺςσυνεισφοράν
καὶτὴνκατ'οἶκοναὐτῶνἐκκλησίανοὕτωςδὲἦσανεὐδόκιμοιὅτικαὶτὸνοἶκοναὐτῶνἐκκλησίανἐποίησανἡὅτιπανοικὶἦσανπιστοὶὡςτὸνοἶκονλοιπὸνἐκκλησίανείναι
ἀσπάσασθεἘπαίνετοντὸνἀγαπητόνμουὃςἐστιἀπαρχὴτῆςἈχαΐαςεἰςΧριστόνμέγατὸείναιΠαύλουἀγαπητὸντοῦκρίσεικαὶοὐπρὸςχάρινφιλεῖνεἰδότοςἀπαρχὴνδὲαὐτονλέγειἡὅτιπρῶτοςἐπίστευσενἡὅτιπλεῖονἁπάντωνεὐλάβειανἐπεδείκνυτοἵναδὲμὴνομίσῃςὅτιἐνκοσμικοῖςἦνπράγμασινἀπαρχὴπροστίθησινεἰςΧριστόν
ἀσπάσασθεΜαριάμδείκνυσινὅτιμετὰτῆςδιδασκαλίαςκαὶἕτερακέκμηκενεἰςαὐτούς
ἥτιςπολλὰἐκοπίασενεἰςἡμᾶςοὐμόνονφησινεἰςἑαυτὴνἐκοπίασενἵνασωθῇἀλλὰκαὶεἰςἡμᾶςἀπόστολοτάξινπληροῦσακαὶεὐαγγελιστοῦπωςοὖνεἶπεφησινγυναικὶδὲδιδάσκεινοὐκἐπιτρέπωτῆςἐντῶιμέσῳκαὶκοινωπροεδριαςαὐτὴνκωλύωνκαὶτῆςἐνβήματικαθέδραςοὐτῆςτοῦλόγουδιδασκαλίας
ἀσπάσασθεἈνδρόνικονκαὶἸουνίαντοὺςσυγγενεῖςμουκαὶσυναιχμαλώτουςμουμεῖζοντὸἐγκώμιοντὸσυναιχμαλώτουςμουχαλεπώτεραγὰραἰχμαλώτωνἔπασχονδιωκόμενοιὑβριζόμενοιἀδικούμενοι
οἵτινὲςεἰσινἐπίσημοιἐντοῖςἀποστόλοιςμέγαμὲνκαὶτὸείναιἀποστόλουςτὸδὲκαὶἐπισήμουςἐναὐτοῖςμέγιστον
οἱκαὶπρὸἐμοῦγεγόνασινἐνΧριστῶιὅρατὴνἁγίανψυχὴνοὐκἐπαισχύνεταιλέγωνὅτιπρὸἐμοῦἐπίστευσανοὗτοιτῶιΧριστῶι
ἀσπάσασθεἈμπλίαντὸνἀγαπητόνμουἐνκυρίωιμέγαςὁἔπαινος
ἀσπάσασθεΟὐρβανὸντὸνσυνεργὸνἡμῶνἐνΧριστῶικαὶΣτάχυντὸνἀγαπητόνμουτοῦτομεῖζονὅτικαὶσυνήργειἐντῆιδιδασκαλίαι
ἀσπάσασθεἈπελλῆντὸνδόκιμονἐνΧριστῶιοἷονἀνεπίληπτον
ἀσπάσασθετοὺςἐκτῶνΑριστοβολυἴσωςοὐκἦσανὡςοἱπρῶτοιδιὸοὐδεὀνομαστὶαὐτῶνἐμνήσθη
ἀσπάσασθεΗρωδιωνατὸνσυνγγενημουἀσπάσασθετοὺςἐκτῶνΝακρίσσουτοὺςὄνταςἐνκυρίωιἴσοςπᾶσινὁἔπαινοςὅτιἐνκυρίωιἦσανὃἐστιπιστοί
ἀσπάσασθεἈπελλῆντὸνδόκιμονἐνΧριστῶιτοῦτονφασὶπρῶτονἐπίσκοπωνγενέσθαιτοῦΒυζαντίουὑποἈνδρέου
ἀσπάσασθεΤρύφαινανκαὶΤρυφῶσαντὰςκοπιώσαςἐνκυρίωιπερὶΜαρίαςἄνωἔλεγενἥτιςπολλὰἐκοπίασεταύταςδὲἔτικοπιώσαςλέγειδιὸμείζωνὁἔπαινος
ἀσπάσασθεΠερσίδατὴνἀγαπητὴνἥτιςπολλὰἐκοπίασενἐνκυρίωιαὕτημείζωνΤρυφαίνηςκαὶΤρυφώσηςὅτίτεἀγαπητῇκαὶὅτιπολλὰἐκοπίασεν
ἀσπάσασθεῬοῦφοντὸνἐκλεκτὸνἐνκυρίωικαὶτὴνμητέρααὐτοῦκαὶἐμοῦἀσπάσασθεἈσύγκριτονΦλέγονταἙρμᾶνΠατρόβανἙρμῆνκαὶτοὺςσὺναὐτοῖςἀδελφούςδιπλοῦνἀγαθοντὸκαὶτὸνυἱονείναιἀνεπίληπτονκαὶτὴνματηραἐνάρετοντοῦτογὰρδηλοῖτὸκαὶἐμοῦ
ἀσπάσασθεΦιλόλογονκαὶἸουλίανΝηρέακαὶτὴνἀδελφὴναὐτοῦμέγακαὶτούτοιςτὸείναιΠαύλουἀδελφούς
τὸνΦιλόλογονφασὶπρῶτονεπιστκοπονγενέσθαιΣινώπηςὑποἈνδρέου
καὶὈλυμπᾶνκαὶτοὺςσὺναὐτοῖςπάνταςἁγίουςεἰδὲἅγιοιοὐμικρὸναὐτοῖςτὸἐγκώμιον
ἀσπάσασθεἀλλήλουςνυνπάνταςἀναμὶξτίθησινἵναμήτιςλύπηγένηταιτοῖςμὴὀνομαστὶμνημονευθεῖσιν
ἐνφιλήματιἁγίωιἑνὶγὰρκαὶμὴἁγίωι
ἀσπάζονταιὑμᾶςαἱἐκκλησίαιτοῦΧριστοῦοὐκέτιτὸνδεῖναἡτὸνδεῖναἂλλἐκοινοποίησεναὐτοὺςτὸὑμᾶςεἰπών
παρακαλῶδὲὑμᾶςἀδελφοίξένονεἶδοςσυμβουλῆςἱκέτουγὰρὑπέδυπρόσωπονκαὶἀδελφοὺςκαλεῖμετὰπολλῆςτῆςτιμῆς
σκοπεῖντούςἐρευνανφησικαὶκαταμανθανειδείκνυσιδὲτὸδολερὸναὐτῶνκαὶὅτιοὐγίνονταικατάδηλὸπονηροὶὄντεςαυτὴγὰρμάλισταἐκκλησίαςἀνατροπὴτὸδιηρησθαιἀπ'ἀλλήλων
τὰςδιχοστασίαςμετὰγὰρτὴνδιχοστασίανεἴσοδονεὑρίσκειτὰσκάνδαλα
καὶτὰσκάνδαλατιδὲἐστιτὰσκάνδαλαἑρμηνεύειαἱρέσειςφησιπαρὰτὴνδιδαχὴνἡμῶνἐπεισιοῦσα
παρὰτὴνδιδαχὴνἦνὑμεῖςἐμάθετεποιοῦνταςκαὶἐκκλίνατεἀπ'αὐτῶναἱγὰραἱρέσειςπᾶσαικαὶτὰσκάνδαλαἀπὸτοῦδουλεύεινπάθεσικαὶγαστρὶδιόφησινὅτιοὐδουλεύουσιτῶιΧριστῶιἀλλὰτῆικοιλίαιδοκεῖδὲτοὺςἐξἸουδαίωναἰνίττεσθαικαὶγὰρἸουδαίωνπάντεςὡςγαστριμάργωνκατηγοροῦσιν
οἱγὰρτοιοῦτοιτῶικυρίωιἸησοῦΧριστῶιοὐδουλεύουσινἀλλὰτῆιἑαυτῶνκοιλίαιἄχριῥημάτωνἡθεραπείαφησινἡδὲδιάνοιαδολερὰπρὸςὑμᾶςκαινὸνδὲλέγειτρόπονἀπάτηςτὸπρῶτοναὐτοὺςκολακεύειν
καὶδιὰτῆςχρηστολογίαςκαὶεὐλογίαςἐξαπατῶσιτὰςκαρδίαςτῶνἀκάκωνοὐκεἶπενὑμῶνἀλλὰτῶνἀπλουστέρων
ἡγὰρὑμῶνὑπακοὴεἰςπάνταςἀφίκετοκαὶὅτιοὐχὑμᾶςἀλλὰτοὺςἀκάκουςἐξαπατῶσιδῆλονἔνθενὅτιἡὑμῶνὑπακοὴκαὶπείθωεἰςπάνταςἦλθεπολλοὺςδὲαὐτοῖςἐφίστησιμάρτυραςἵναμὴἀναισχυντήσωσιπρὸςτὴνκακὴνδιδακήν
χαίρωοὖντὸἐφ'ὑμῖντοῖςμὴἐξαπατωμένοιςφησι
θέλωδὲὑμᾶςσοφοὺςμὲνείναιεἰςτὸἀγαθονἀκεραίουςδὲεἰςτὸκακόνὑπαινίττεταιὅτικαὶἐξαὐτῶνἦσαντινεςἀπατώμενοιθέλωγάρφησινεἰςμὲντὸἀγαθονείναιὑμᾶςφρονίμουςεἰςδὲτὰφαῦλαἀπείρουςκακοῦ
θέλωδὲὑμᾶςσοφοὺςμὲνείναιεἰςτὸἀγαθονἀκεραίουςεἰςτὸκακόντουτέστινφρονήσειμὲνκεχρῆσθαιεἰςτὸμὴὑφ'ἑτέρωνἀδικεῖσθαιἀκεραιότητιδὲεἰςτὸμὴἑτέροιςἐπιβουλεύειν
ὁδὲθεὸςτῆςεἰρήνηςἐπειδὴἦσανδιχοστασίαιτὸντῆςεἰρήνηςδοτῆραἐπικαλεῖταιἵναπαύσῃτὰσκάνδαλα
συντρίψειὁπολλῷμεῖζονἦντοῦὑποτάξαι
τὸνσατανᾶνὑποτοὺςπόδαςὑμῶνἐντάχειοὐμόνονφησιτοὺςτὰσκάνδαλαπαρεμβαλόνταςσυντρίψειἀλλὰκαὶαὐτοντὸνστρατηγὸναὐτῶνσατανᾶνἐντάχειφησινἐκτοῦχρόνουτὴνπαραμυθίανκατασκευάζων
ἡχάριςτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦμεθ'ὑμῶνἀνέμνησεναὐτοὺςτῆςτοῦθεοῦχάριτοςτῆςἀεὶσωσάσηςεἰδὲἐχθροὺςὄνταςἔσωσεφησινπολλῷμᾶλλοννυνὁρᾷςὅτιμετὰτῶνἔργωνκαὶχάριτοςεἰςτὸσωθῆναιδεόμεθαμετὰγὰρτὸμαρτυρῆσαιαὐτοῖςὑπακοὴντότετὴνχάρινἐπηύξατο
ἀσπάζονταιὑμᾶςΤιμόθεοςὁσυνεργόςμουκαὶΛούκιοςκαὶἸάσωνκαὶΣωσίπατροςεἶδεςἐγκώμιοντοῦΤιμοθέουσυνήργειδὲαὐτῶιἐντῶιεὐαγγελίωι
οἱσυγγενεῖςμουσυγγενεῖςφησιτοὺςεικοταςκατὰτὴνεὐσέβειαν
ἀσπάζομαιὑμᾶςἐγὼΤέρτιοςὁγράψαςτὴνἐπιστολὴνἐνκυρίωιἀντὶμεγάλουτέθεικενἐπαίνουτὸείναιὑπογραφέαΠαύλου
ἀσπάζεταιὑμᾶςΓάϊοςὁξένοςμουκαὶτῆςἐκκλησίαςὅληςτουτέστινὁξενοδοχοσμουκαὶπολὺςὁἔπαινοςὅτιπᾶσαναὐτοςἐξενοδόχειτὴνἐκκλησίανκαὶτὸνΠαῦλονὃςοὐκἂνἁπλῶςπαρ'αὐτῶιἐξενίσθη
ἀσπάζεταιὑμᾶςἜραστοςὁοἰκονόμοςτῆςπόλεωςκαὶΚούαρτοςὁἀδελφοςτὴνἀξίαναὐτοῦτέθεικενἵναγνῷςὅτιοὐπλοῦτοςοὐκἀξίωμακώλυμαγίνεταιτινιπρὸςτὸὀρθῶςβιοῦνἡπιστεύειν
ἡχάριςτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦτῆςχάριτοςμέμνηταιτὸνεὐεργεσιῶνὑπομιμνήσκωντοῦΧριστοῦ
μετὰπάντωνὑμῶνἀμήνοὕτωςἄρχεσθαιἀπὸεὐχῆςκαὶοὕτωςκαταπαύειντὸνλόγονπροσήκειεἰςεὐχὴνταύτηνγὰρθεμέλιονταύτηνὅρονἀεὶποιεῖναὐτῶιφίλον