A transcription of the Pseudo-Oecumenian Catena on Romans in GA 1905

A transcription of the Pseudo-Oecumenian Catena on Romans in GA 1905CPG C165 <ptr target="https://clavis.brepols.net/clacla/OA/Details.aspx?id=2B1E15B384854DE3947D3A880A9C75CE"/>Created byThe Institute for Textual Scholarship and Electronic Editing (ITSEE), University of Birmingham UKTranscribed byJacopo MarconThe European Union Horizon 2020 research and innovation programme (grant agreement no. 770816).Version 1.0, published on 23.02.2023The Institute for Textual Scholarship and Electronic Editing (ITSEE), University of Birmingham UK

Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) Available for re-use under a Creative Commons license provided attribution is made to the original creators.

FranceParisBibliothèque nationale de France Coislin 27

This transcription was made as part of a doctoral research project on the Pseudo-Oecumenian catena on Romans, available in the University of Birmingham eTheses repository . The data is archived in the the University of Birmingham eData repository and also available online at

The encoding is based on version 1.6 of the IGNTP Guidelines available at . It is an extended version of the TEI P5 schema.

ιηαδικιαςτῆἁμαρτίαἀλλὰπαραστησατεἑαυτούςκαλῶςτὴνἁμαρτίανἀδικίανἐκάλεσενἡγὰρἑαυτόντιςἀδικεῖδι'αὐτῆςἡτὸνπλησίον

added by a later hand in the marginsἀλλὰπαραστεσατεἀλλὰπαραστήσατεὡςἔστινἄξιοντοὺςτηλικαύτηςεὐεργεσίαςἀξιωθένταςκαὶἐκτῶννεκρῶνκαὶφθοροποιῶνπαθῶνἐλευθερωθένταςκαὶζῶνταςἐπιδειχθέντας

ιθτῶθεῶὡςἐκνεκρωντέωςἐκτῶνὀνομάτωντὸαδιαφορονοἷονγὰρἐστιμὴπαραστῆσαιἑαυτὸντῆιἁμαρτίαιἀλλάτιθεῶι

κζῶνταςκαὶτὰμέληὑμῶνοὕτωςἑαυτούςφησιπαραστησαρτετῶιθεῶιὡςἄξιονὅτινενεκρωμένουςὑμᾶςταῖςπάλαιἁμαρτίαιςἤγουντὸὑποθανάτουβασιλεύεσθαιεζωοποιησεν

καoπλαδικαιοσύνηςτῶθεῶὁγὰρεἰςὅπλαδικαιοσύνηςτὰμέληπαραστήσαςτῶθωιἑαυτὸνπαρίστησιν

ἁμαρτίαγὰρὑμῶνοὐκυριεύσειοὐγὰρἐστεὑπονόμονἂλλὑποχάρινποίαἁμαρτίαοὐκυριεύσειἡπρὸτοῦβαπτίσματοςδηλοντοιἦνἀφίησινἡχάριςτοῦΧρισοτυτοῦτοδὲὁνόμοςποιεῖνοὐκἠδύνατοοὐκἐστεοὖνφησιὑπονόμοντὸνμὴδυνάμεονῥύσασθαιἀλλὰμᾶλλοντιμωρούμενον

added by a later hand in the marginsἁμαρτίαγὰρὑμῶνοὐκυριεύσειοὐγὰρἐστεὑπονόμονἂλλὑποχάρινμὴγὰρἔστωὑμῖνὁτῆςἁμαρτίαςπόλεμοςπρόφασιςἀσθενὴςἐστινῦνἡἁμαρτίαοὐδύναταικυριεύεινἐὰνμὴἡμεῖςἑκοντεςὑποκατακλιθῶμεναὐτῇἀλλὰπροσβάλλειμὲνοὐκυριεύειδὲπῶςοὖνἐκυρίευενἕωςτοῦνῦνὅτιὑπὸνόμονἦσανοἱὑπ'αὐτῆςκυριευόμενοιὑπὸνόμονὃςἀπεθέσπιζενμὲντὴντῆςἁμαρτίαςπρᾶξινοὐκἐνίσχυεδὲεἰςτὸκρατεῖναὐτῆςκαὶπεριγίνεσθαιυμεῖςδὲὑπὸχάρινἐσμὲνἥτιςμετὰτοῦσυμβουλεύεινκαὶδιατάττεσθαιἃχρὴκαὶἐνισχύεικαὶσυνεργεῖεἰςτὴνπρᾶξιναὐτῶνκαὶοὐτοῦτομόνονἀλλὰκαὶτὰςπρογεγενημέναςἡμῖνἁμαρτίαςἐξαλείφει

κβαμαρτιαγὰρὑμῶνοὐκυριεύσειοὐγὰρεστεὑπονόμονἂλλὑποχάρινεάνφησιμὴἑαυτοὺςὑποκλίνωμεντῆιἁμαρτίαιοὐχἁλισκόμεθαπωςὅτιοὐκἐσμενὑποτὸννόμονἔτιτὸνἀπαγορεύονταμὲντὴνἁμαρτίανῥύσασθαιδὲμὴδυνάμενονἂλλὑποτὴνχάρινΧρισουτὴνκαὶτὰςπρογενομέναςἀφεῖσανἁμαρτίαςκαὶεἰςτὸμέλλονφρουροῦσανἐὰνἡμεῖςμὴραθυμησωμεν

κγτιoυνἁμαρτήσωμενὅτιοὐκἐσμενὑπονόμονἂλλὑποχάρινμὴγένοιτοἵναμὴραθυμοςἀκροατὴςγένηταιὡςμὴκυριευθησόμενοςὑποτῆςἁμαρτίαςδιὰτὸείναιὑποχάριντὴνφρουροῦσανἀσφαλίζεταιαὐτον

added by a later hand in the marginsthe symbol is not visible above the biblical lemmaὯιπράγματιδιὰτῆςὑπακοῆςδούλουςἑαυτοὺςπαριστάνετετούτῳκαὶεἰςτὸἑξῆςδοῦλοιχρηματίσετετῆςἑκουσίουὑμῶνὑπακοῆςτὴνδουλείανπαρασχομένηςἤτοιτῆςἐπὶθάνατονἀγούσηςἁμαρτίαςἢτῆςὡςἀληθῶςὑπακοῆςτῆςεἰςδικαιοσύνηνχειραγωγούσηςἢτὸᾧὑπακούετεμᾶλλονἀντὶτοῦἐνᾧκαὶκαθ'ὃντρόπονοἷονὅτιἐντούτῳκαὶκατὰτοῦτοντὸντρόπονδοῦλοὶἐστεἢτῆςἁμαρτίαςἢτῆςδικαιοσύνηςκαθὸκαὶἐνᾧθατέρᾳαὐτῶνὑπακούετεἵναγὰρμήτιςεἴπῃπῶςἐστιδοῦλοντούτωνγενέσθαιτὸντρόποντίθησι

κδουκοἴδατεὅτιὦπαριστάνετεποιεῖτεἀποδείκνυτεπαρασκευάζετε

κεεαυτουςδούλουςεἰςὑπακοήνοὐλέγωφησιτὴνγέεννανοὐδετὰἐκεῖδικαιωτήριααυτὴἡαἰσχύνηοὐχἱκανὴἀναχαιτίσαιὑμᾶςὅτικαταδουλοῦτεἑαυτοὺςτῆιἁμαρτίαιὑποΧριστοῦἐλευθερωθέντες

κϛδοῦλοὶἐστεὦὑπακούετεἐκείνουφησινἐστετοῦπράγματοςδοῦλοιὧιὑπακούετε

κζἤτοιἁμαρτίαςειςθάνατονἡτοιτῆςεἰςθάνατονἀγούσηςἁμαρτίαςφησινὁἡτῆςὑπακοῆςτοῦθεοῦτῆςεἰςδικαιοσύνηνἀγούσης

κηἡὑπακοῆςεἰςδικαιοσύνηνἀπὸκοινοῦδοῦλοὶἐστε

κθχάριςδὲτῶθεῶὅτιἦτεδοῦλοιτῆςἁμαρτίαςὑπηκούσατεφοβήσαςαὐτοὺςτῆιδουλείαιτῆςἁμαρτίαςκαὶτῶιἐκταύτηςθανάτῳτῶνεὐεργεσιῶνυπομιμνεσκειτοῦθεοῦπαραμυθούμενοςτεαὐτοὺςκαὶδεινκὺςεὐκολώτεροντὸμέλλονπρὸςσωτηρίαν

λδὲἐκκαρδίαςμηδενόςφησιβιασαμένουμηδὲαναγκατσαντοςτοῦτοδὲκαὶἐγκώμιονἐστιναὐτῶν

λαεἰςὃνπαρεδόθητετυπονδιδαχῆςεἶταἐπειδὴεἶπεναὐθαίρετοναὐτῶνείναιτὴνπροθυμίανλοιπὸνλέγειγὰρτὴντοῦθεοῦβοηθειανὑμεῖςμὲνγάρφησινἑκοντεςὑπηκούσατεὁδὲθεὸςὑμᾶςεἰςτύποντουτοντῆςδιδαχῆςπαρέδωκεποῖοντὸὀρθῶςζῆνἐθέλεινκαὶὑγιαίνεινπερὶτὰδόγματατύπονδέφησιδιδαχῆςοἷονὅρονκαὶκανόνα

λβελευθερωθενετεςδὲἀπὸτηςαμαρτιαςἐδουλώθητετῆδικαιοσυνηοὐμόνονγάρφησιὁθεὸςἠλευθέρωσενἡμᾶςτῆςἁμαρτίαςἀλλὰκαὶεδουλωσεντῆδικαιοσύνη

added by a later hand in the marginsἐλευθερωθέντεςδὲἀπὸτῆςἁμαρτίαςἈνθρώπινονλέγωφησὶτὸἐδουλώθητεοὐγὰρἐστιτοῦτοκατὰἀλήθειανδουλείατὸκατὰτὴνδικαιοσύνηνπολιτεύεσθαιἀλλὰτοῦτοἡἀληθὴςἐλευθερίακαὶεὐδαιμονίατὶοὖνκαλεῖςαὐτὴνδουλείανεἰμὴἐστιδουλείαδιὰτὴνἀσθένειαντῆςσαρκὸςὑμῶνφησὶτοῦτ'ἔστινἐπειδὴἀντιπίπτεινδοκεῖτὸφρόνηματῆςσαρκὸςκαὶτραχύνεσθαικαὶἀλγύνεσθαικατ'ἀρχὰςπρὸςτὰἐπιτάγματατῆςδικαιοσύνηςδιὰτοῦτοτὸἀπὸτῆςὑμετέραςσαρκὸςἀσθενὲςκαὶἀλγυνομενονλογιζόμενοςκατὰτὴνἀνθρωπίνηνσυνήθειανδουλείαναὐτὸἐκάλεσακαὶγὰρεἰώθαμενἐφ'ὧνἀλγυνομενοικαὶἄκοντέςτιπράττομεντὸτῆςτυραννίδοςκαὶδουλείαςὄνοματιθέναιοὕτωγοῦνκαὶὁΠαῦλοςφησινὅτικατ'ἄνθρωπονλέγωτὸἐδουλώθητετῇδικαιοσύνῃεἶτακατασκευάζειαὐτὸκαὶἐκτοῦἐναντίουὥσπεργὰρφησὶτὰτῆςἀκαθαρσίαςπράττοντεςδοῦλοιἦτετῆςἀκαθαρσίαςοὕτωτὰτῆςδικαιοσύνηςἐπιτελοῦντεςδοῦλοιοὐκἀπεικοτωςἂνκληθὲκατὰτῆςδικαιοσύνηςτοῦτοδὲκαὶἐντρέπωνἅμαἐπήγαγενεἰγὰρδοῦλοιεἶναιοὐκᾐσχύνεσθετῆςἀκαθαρσίαςπῶςοὐκἂνκαὶμέγαφρονήσητεδοῦλοικαταξιωθέντεςγενέσθαιτῆςδικαιοσύνηςεἶτακατασκευάζειτοῦτοκαὶἑτέρωςκαὶπροϊὼνδείκνυσιτῆςτοιαύτηςδουλείαςτὸἀξίωμασυμπερανάμενοςὅτιαὕτηἡδουλείαδούλουςποιεῖτοῦθεοῦοὗτὶἂνεἴηἐλευθερώτερονἢεὐδαιμονέστερονκαὶγάρφησινυνὶδὲἐλευθερωθέντεςκατὰτῆςἁμαρτίαςδουλωθέντεςδὲτῷθεῷκαὶἑξῆςἪτὸἀνθρώπινονλέγωεἰνοηθείηκαθ'ὑπερβατονὡςἐφεξῆςὀφεῖλοντάττεσθαιτὸοὕτωνῦνπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῇδικαιοσύνῃεἰςἁγιασμονεἰοὖνοὕτωςἐκληφθείησημαίνοιἂνὅτιμέτριοντιεἶπονκαὶταπεινὸνταῦταεἰπὼνὁγὰρτὸτέλειονλέγωνεἴποιἂνὅτιπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῇδικαιοσύνῃμὴὡςτῇἁμαρτίᾳἀλλὰπολὺμᾶλλονσπουδαιότερονκαὶπροθυμότεροννῦνδὲδιὰτὸἀσθενὲςὑμῶνφησὶνοὕτωςεἶπονταπεινῶςκαὶμετρίως

λγἀνθρώπινονλέγωδιὰτὴνασθενενιανσυμμετροντιφησιλέγωκαὶμικρὸνοὐχὑπερβαῖνοντὸτῆςφύσεωςἀσθενές

sἀνθρώπινονλέγωδιὰτὴνασθενενιαντῆιφύσειμέτρῳφησιτὴνπαραίνεσινοἶδαγὰρτὰἐντῶιθνητῶισώματικινούμεναπάθη

λδτῆςσαρκὸςυμωνοὐκεἶπετῆςπροαιρέσεωςἡτῆςπροθυμίαςὅπερἦνἐκείνωνἀδίκημαἀλλὰτῆςσαρκόςφησινὁπαραγνωμηναὐτῶνἐγίνετοἀνεπαχθῆτὸνλόγονποιῶν

λεὥσπεργὰρπαρεστησατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῆἀκαθαρσίακαὶτῆἀνομίαεἰςτὴνἀνομίανουτωςνυνπαραστήσατετὰμεληὑμῶνδοῦλατῆδικαιοσυνηεἰςἁγιασμονπολλῶιμὲνμείζοναἔδειτῶιΧριστῶιτὴνδουλείανπαρασχεῖνκαὶτῆιδικαιοσύνηιἤπερὅσηνπαρέσχετετῆιἀκαρθασίαικαὶτῆιἄνοιαπλὴνδιὰτὴνἀσθένειαντῆςσαρκὸςτὴνἴσηνἀπαιτῶ

λϛὅτεγὰρδοῦλοιἦτετῆςἁμαρτίαςἐλεύθεροιἦτετῆδικαιοσυνηὅτεφησιἐνἁμαρτίαιςἐζῆτετοσοῦτονὑπηκούετετῆἁμαρτίαὡςμηδὅτιοὖνπράττεινκαλὸντοῦτογὰρδηλοῖτὸελευθεροιητετῆδικαιοσύνητουτέστινἐνοὐδενὶἦτευποτεταημενοιαὐτῆιοὐκοὖνκαίνυνἐπεὶμετέστητεεἰςτὴνδικαιοσύνηνἐλεύθεροιγένεσθετῆἁμαρτίαιτοῦτογὰρσυνυπακούεινὁσκοπὸςτοῦἀνώτεροκεφαλαίουἀπαιτεῖ

λζτιναοὖνκαρπὸνειχετετότεἐφ'οἷςνυνἐπαισχύνεσθετιοὖντὸὄφελοςὑμῖνφησιντῆςπάλαιπονηρίαςοὐδὲνδῆλονὅτιτὸἐπαισχύνεσθαιὑμᾶςνυνοὕτωςγὰρκακὸνἡἁμαρτίαὅτικαὶμετὰἀπαλλαγὴναἰσχυνεταίτιςἐπ'αυτή

λητὸγὰρτέλοςεκεινωνθανατοςνυνὶδὲἐλευθερωθέντεςἀπὸτῆςἁμαρτίαςδουλωθέντεςδὲτῶθεῶοὐμόνονἀπὸτὰαἰσχύνηςἀλλὰκαὶἀπὸτῶναποτελεσματωννκατασκευάζειτὸμοχθηρὸντῆςἁμαρτίαςτὸτέλοςἐκείνωνφησιθάνατονἔχειτοῦτονδὴτὸννοητόν

λθἔχετετὸνκαρπὸνὑμῶνεἰςἁγιασμοντὸδὲτελοςἐκείνωνμένφησινὁκαρπὸςθάνατοςκαὶαἰσχύνητούτωνδὲὁκαρπὸςἁγιασμὸςκαὶζωὴἂλλὅμωςκαὶτούτωνοὕτωςὄντωνφησινκαὶοὕτωςτῶιθεῶιδουλεύσατεὥσπερκαὶτῆιααρθασιακαὶτῆἀνομία

μζωὴναἰώνιονἐκτῶνδεδομένωντὰπρὸςδοκωμεναπιστουταιτοῦτ'ἐστινἀπὸτοῦἁγιασμοτὴναἰώνιονζωήν

ματὰγὰρὀψώνιατῆςἁμαρτίαςθάνατοςτὰὀψώνιαοἷονὁκαρπὸςὅραδὲἐξὧνἐπεξέρχεταιτῶιλόγωιἀσφαλεστέρουςτεαὐτοὺςπρὸςτὸμέλλονποιεῖκαὶευχαριστουσινὧνἐῤῥύσθησαν

μβτὸδὲχάρισματοῦθεοῦζωὴαἰῶνοςἐνΧριστῷἸησοῦτῶκυρίῳἡμῶνοὐκεἶπενὁμισθὸςτῶνκατορθωμάτωνἀλλὰχάρισμαδεικνὺςὅτιοὐκἐκκαμάτωνἀλλὰκατὰχάρινἀπηλλάγησαντῶνἁμαρτιῶν

μγἡἀγνοεῖτεἀδελφοὶγινώσκουσιγὰρνόμονλαλῶμετ'ἐγκωμίου

μδὅτιὁνόμοςκυριεύειτοῦἀνθρώπουἐφ'ὅσονχρόνονζῆεἶπενἄνωὅτιἀπεθάνομεντῆιἁμαρτίαιτοιγὰροὖνοὐκυριεύειἡμῶντῶνὅσονἐπ'αὐτῆινεηρωννυνδὲθέλειδεῖξαιὅτιοὔτεὁνόμοςἡμῶνκυριεύειἀνθρώπινονδὲλέγειπαράδειγμαεἶταπροϊὼνδείκνυσινὅτιοὐμόνονἡμεῖςἀπεθάνομεντῶινόμωιἀλλὰκαὶὁνόμοςἀπέθανεντῆιἐπιφανείαιτοῦΧριστοῦ

μεἡγὰρὕπανδροςγυνὴτῶζῶντιἀνδρὶδέδεταινόμῳοὐκεἶπενἀνδρὸςἡγυναικὸςἀλλὰἀνθρώπουἵναἀμφοτέρουςδηλώσῃ

added by a later hand in the marginsἐφ'ὅσονχρόνονζῆἐφ'ὅσονχρόνονζῇτὶςἢδηλονότιὁἀνὴρἐλλειπτικῶςοὖνεἴρηταισαφὲςδὲαὐτὸποιεῖτὸἐπαγομενον

μϛεὰνδὲἀποθάνῃὁἀνὴρκατήργηταιἀπὸτοῦνόμουτοῦἀνδρὸςἄραοὖνζῶντοςτοῦἀνδρὸςμοιχαλὶςχρματίσειεὰνγένηταιἀνδρὶἑτέρῳενταξειτοῦἀνδρὸςτέθεικετὸννόμονενταξειδὲγυναικὸςτοὺςπιστεύσαντας

added by a later hand in the marginthe symbol is absentΚατήργηταιἀπὸτοῦνόμουἀπὸτοῦνόμουτοῦνομοθετοῦντοςπερὶτοῦἀνδρὸςκαὶδεσμοῦντοςτὴνγυναῖκαπρὸςαὐτονκατήργηταιἀντὶἀπολέλυταιἠλευθέρωται

μζεὰνδὲἀποθάνῃὁἀνὴρἐλευθέραἐστιἀπὸτοῦνόμουτοῦμὴείναιαὐτὴνμοιχαλίδαγενομένηνἀνδρὶἑτέρῳἐντῶπαραδείγματιτὸννόμονὑποτίθεταιἀποθανόνταἂλλοὐκἐντῶισυμπερεσματιἵναμὴἐπαχθῆποιήσῃτὸνλόγον

μηώστεἀδελφοίμουκαὶὑμεῖςἐθανατώθητετῶνόμῳἐντῶισυμπεράσματιοὐκεἰσάγειαποθανατατὸννόμονδιὰτὸμὴδόξαείναιἐπαχθὴςἸουδαίουςγὰρλαλεῖἀλλὰτοὺςπιστεύσανταςεἰσάγειτῶιθανάτωιΧριστοῦἀποθανόνταςἀπὸτοῦνόμουδιὸκαὶἐλευθερωθένταςεἰοὖντοῦνόμουἀποθανόντοςοὐκἐστιπαραβάτηςὁκαταλιμπάνωναὐτονκαὶπιστεύωντῶικυρίωιπολλῷμᾶλλονἂνκαὶαὐτόςτιςἀποθάνῃὥσπερφησικαὶἡμεῖςἀποθάνουμενλέλυταιἀπὸτοῦνόμουκαὶοὐκἐστιπαραβάτηςὁπιστεύωντῶιΧριστῶι

μθδιὰτοῦσώματοςτοῦΧριστοῦεἰςτὸγενέσθαιὑμᾶςἑτέρῳτοῦθανατωθέντοςὑπὲρἡμῶνσυναπεθάνομενγὰραὐτωἐντῶιβαπτίσματικαὶοὐκἐσμενἑαυτῶνἠγοράσθημενγὰρτιμῆς

ντῶἐκνεκρῶνἐγερθέντιὡςτοῦνόμουἀποθανόντοςδιὸοὔτεπαραβάταιεὑρεθησόμεθα

ναἵνακαρποφορήσωμεντῶθεῶεἶταπροτρέπειἐλπίσικρείττοσιτότεγάρφησιτῶιθανάτωιἐκαρποφοροῦμεντὸπᾶνἐκεῖνοπράττοντεςνυνδὲτῶιθεῶι

Θεοδωρητουsὅτεγὰρἦμενἐντῆσαρκὶτὰπαθήματατῶνἁμαρτιῶντὰδιὰτοῦνόμουτουτέστινἐντῆικατὰνόμονπολιτείασάρκαγὰρτὰςτῆισαρκὶδεδομέναςνομοθεσίαςὠνόμασετὰςπεριβρωσεωςκαὶπόσεωςκαὶλέπραςκαὶτῶντοιούτων

νβὅτεγὰρἦμενἐντῆσαρκὶτὰπαθήματατῶνἁμαρτιῶντὰδιὰτοῦνόμουτοῦτ'ἐστιντῶισαρκικῶβίωιοὐκεἶπεδὲἐντῶινόμωιἵναμὴἀπαράδεκτοςγένηταιἔτιγὰρἔσεβοντὸννόμον

νγἐνηργεῖτοἐντοῖςμέλεσινἡμῶνοὐγὰρἤιδεινφησιτὴνἐπιθυμίανεἰμὴὁνόμοςἔλεγενοὐκἐπιθυμήσειςτὰδιὰτοῦνόμουγνωριζόμενακαὶπάλινοὐκεἶπενἐνεργεῖτὰμέληἵναμὴκατηγορήσῃτῆςσαρκὸςἀλλὰἐνηργεῖτο

νδεἰςτὸκαρποφορμῆσαιτῶθανάτῳδεικνὺςἔξωθενπαραγενόμεναἐνέργειαιτοῦσατανᾶεἰςτὸσυνεισενεγκεῖντῶιθανάτωιδιὰγὰρτῶνἁμαρτιῶντῶιθανάτωικαρποφοροῦμεν

νενυνὶδὲκατηργήθημενἀπὸτοῦνόμουἀποθανόντεςἐνὦκατειχόμεθαπάλιντὸἐπαχθὲςφεύγωνοὐκεἶπενκατήργηταιὁνόμοςἂλλἡμεῖςἀπὸτοῦνόμουτουτέστινἀπολελύμεθακαὶηυλυτωμεθαδιάτιἐπειδὴἀπεθάνομενδιὰτῆςἁμαρτίαςαυτὴγὰρἡκατέχουσακαὶἠγέρθημενοὐδιὰτοῦνόμουἀλλὰδιὰτοῦΧριστοῦδῆλονοὖνὅτιἀπὸμὲντοῦνόμουἀπολελύμεθαὡςἀποθανόντοςὑπετάγημενδὲτῶρυσαμένῳἡμᾶςτοῦθανάτουΧριστῷ

νϛώστεδουλεύεινἡμᾶςἐνκαινότητιπνεύματοςεἶταἵναμὴνομίσωσινὅτιἀπολυθέντεςτοῦνόμουλοιπὸναβουλονταιἀκινδύνωςπράττουσινἐπάγειάλληνδουλείανἀκριβεστέραντὴντοῦπνεύματοςκαλῶςδὲτὸκαινότητιἐπειδὴοὐτὰαυτὰἐντῆνέαεπιταττομεθαἅπεροἱπάλαιἐντῶνόμῳἀλλὰκαινὰκαὶνέαπαραγγέλματακαὶφιλοσοφώτεραὡςεἰεἶπενἵναδουλεύωμεντοῖςνέοιςτοῖςἐκτοῦπνεύματοςεπιταγεισινκαὶγὰρτοῖςμὲνἀρχαίοιςτὸμὴφονεύεινἡμῖνδὲτὸμὴδὲὀργίζεσθαιἐκείνοιςμὴμοιχεύεινἡμῖνδὲτὸμηδὲπερὶεργωςὁρᾷνἐπιτέτακται

νζκαὶοὐπαλαιότητιγράμματοςοὐκέτιγὰρὁνόμοςἐπιτάσσειἀλλὰτὸπνεῦμαεἰπὼνδὲπαλαιότητιἔδειξεντὸσαθρὸντοῦνόμουκαὶἀχρεῖονπᾶνγὰρτὸπαλαιούμενονφησινκαὶγηράσκονἐγγὺςἀφανισμοῦ

added by a later hand in the marginsτιοὖνἐροῦμενὁνόμοςἁμαρτίατιοὖνἐροῦμενὁνόμοςἁμαρτίανΟὐκεἶπετὶοὖνὁνόμοςἀπέθανενἢκατήργηταιτοῦτογὰρἐβούλετοἀλλ'ὅπερμηδὲαὐτῷἐδοκειτὶοὖνφησὶνὁνόμοςἁμαρτίαδιὸἐπάγειμὴγένοιτοἅμακἀκείνουςλεαίνωνκαὶτὸαὐτοῦοὐκἀναιρῶνοὐγὰρεἰμὴἐστινἁμαρτίαἤδηκαὶοὐκἀπέθανενἢοὐκατήργηταιὅπερἐκεῖνοςκαὶἐδείκνυκαὶἐβούλετο

νητιοὖνἐροῦμενὁνόμοςἁμαρτίαἐπειδὴεἶπενἵναδουλεύωμενἐνκαινότητιπνεύματοςὡςτοῦμὲνπνεύματοςσώζοντοςτουδενόμουμὴσώζοντοςφησιτιοὖνεἴποιτιςὅτιὁνόμοςἁμαρτωλὸςἐστινἡἁμαρτίαςπρόξενοςοὐτοῦτόφησιλέγωἂλλὅτιπρόξενόςμοιτοῦγνῶναιτὴνἁμαρτίανοὐκοὖνκαὶχεῖρονὡςτιμωρηθῆναιὅτιἐνγνώσειλοιπὸνἁμαρτάνωὅμωςκατὰμικρὸνδείκνυσιτὸννόμονκαὶκατασκευαστικὸντῆςἁμαρτίαςοὐμὴνπαρὰτὴνοἰκείανφύσινἀλλὰπαρὰτὴναὐτῶνκακίαν

νθμὴγένοιτοἀλλὰτὴνἁμαρτίανοὐκἔγνωνεἰμὴδιὰνόμουτήντεγὰρἐπιθυμίανοὐκᾔδεινμετετραπηφησιὁνόμοςτὴνφύσινκαὶγέγονενεἰςἁμαρτίανὠθῶνοὐχίφησι

Σευηριανουsοὐκἔγνωνεἰμὴδιὰνόμουτήντεγὰρἐπιθυμίανοὐκᾔδεινοὐκεἶπενἀλλὰτὴνἁμαρτίανοὐκἐποίησαεἰμὴδιὰνόμουἂλλοὐκἔγνωνώστεοὐτοῦποιεῖνἀλλὰτοῦδιαγνιωσκειντὴνἁμαρτίανὁνόμοςαἴτιοςπαιδευτικὸςὧνκαὶμὴσυγχωρῶνδιὰτῆςἀγνοίαςεἰςτὴντῶνἀλογωνἐκπιπτεινφύσιν

ξεἰμὴὁνόμοςἔλεγενοὐκεπιθυμεσειςἀφορμὴνδὲλαβοῦσαἡἁμαρτίαδιὰτῆςἐντολῆςκατεργασατοἐνἐμοιοὐχὁνόμοςαἴτιοςφησιτῆςἁμαρτίαςἂλλἡἁμαρτίαδιὰτῆςἐντολῆςἡἐστινὁνόμοςἐξηπάτησέμεὅραπωςἠρέμαδείκνυσιπρόφασιντῆςἁμαρτίαςτὸννόμονφανερῶςδὲοὐλέγειἵναμὴπροστῇαὐτοῖς

Σευηριανουsἀφορμὴνδὲλαβοῦσαἡἁμαρτίαδιὰτῆςἐντολῆςκατεργασατοἐνἐμοιπᾶσανἐπιθυμίανχωρὶςγὰρνόμουἁμαρτίανεκράἁμαρτίανἔοικελέγειντὸνδιάβολονὥσπεροὖντὴνσωτηρίαζωὴνἡγραφὴκαλεῖκαὶδικαιοοσυνηντῶιζωησκαὶδικαιοσύνηςαἴτιονείναιοὕτωκαὶτὴνἐναντίανδύναμινἐκτῆςοἰκείαςἐνεργείαςποτεμὲνἁμαρτίανποτεδὲψεῦδοςκαὶθάνατονκαλεῖοὕτωδὲκαὶἐντοῖςἑξῆςεἰπὼνἡἁμαρτίαἀνέζησεντὸνδιάβολονδηλοῖλοιπὸνοὖνδιὰτῆςἐντολῆςἀφορμὴνὁδιάβολοςἔλαβενὅτιτὰπαραγγέλματατοῦνόμουὡςὕληντινατῆςἑαυτοῦτέχνηςποιησάμενοςεἰςτὸἐναντίονταῖςἐντολαῖςπερὶετρεπετὸνἄνθρωπονδῆλονδὲὅτιδι'ἑαυτοῦἀπόστολοςτὸνκοινὸνἄνθρωπονδηλοῖ

ξαπᾶσανἐπιθυμίανχωρὶςγὰρνόμουἁμαρτίακαλῶςτὸπᾶσανἦνγὰρκαὶπρὸτοῦνόμουἐπιθυμίαἐπεὶδιάτιὁκατακλυσμὸςγέγονεκαὶτὰσόδομαἀπώλετοἀλλάνυνφησικαὶἃςοὐκἤιδεινἐπιθυμίαςἔμαθονἐκτοῦνόμουκαὶμαθὼνἐποίησα

added by a later hand in the marginsχωρὶςγὰρνόμουχωρὶςγὰρνόμουἩμὲνἁμαρτίανεκρὰἐγὼδὲἐνζωῇἅτεμὴἐνοχλούμενοςμηδὲνυττόμενοςμηδὲνεκρούμενοςὑπ'αὐτῆςπῶςοὖνἀνέζησενἐκείνηδιὰτοῦνόμουτίνατρόπονὅτιτοῦνόμουδοθέντοςμᾶλλονἐκείνηπρὸςἐπίθεσινπαρωξύνθηκαὶοἷονἐπηρεάσαιὥρμησενἅτεδὴκαὶστεφανοῦσθαιμέλλοντατὸνφυλάξοντατὴνἐντολὴνὑπολογιζομένηκαὶδιὰτοῦτομᾶλλονδιαβασκαίνουσακαὶἐγὼπάλινγνοὺςδιὰτῆςἐντολῆςτὴνἁμαρτίανὡςἐνγνώσειπράττωνἃφεύγεινἔδειμᾶλλονκατὰτοῦτοἡμάρτανονκαὶμᾶλλοναὐτὴνκατ'ἐμαυτοῦἐπερρώννυονἰσχὺναὐτῇδιὰτῆςκατὰγνῶσινἀτοπουπράξεωςἐπιχορηγῶνκαὶοἷονἀσθενῆκαὶνενεκρωμένηνοὖσανἐνισχύωνκαὶἀναζωπυρῶνἡδὲζήσασαἐμὲἐνέκρωσενπρὸδὲτοῦἀναζῆσαιἐκείνηνἐγὼἔζωνμᾶλλοντοῦτοδὲἦνπρὸτοῦνόμουκαὶτῆςἐντολῆςὥστεεἰκαὶμὴὁνόμοςἁμαρτίαἀλλ'οὖνἐκείνουδοθέντοςκατὰδύοτρόπουςἡἁμαρτίαἀνέζησεναὐτῆςτεἐκείνηςμᾶλλονπρὸςἐπίθεσινἀνακινηθείσηςκαὶδιεγερθείσηςκαὶἡμῶντῇκατὰγνῶσινἐκτοπῳπράξειἐνισχυσάντωναὐτὴνκαὶτὴνκαθ'ἡμῶνἐπιβουλὴνσὺνπαρρησίᾳπαρασχομένωνἀλλ'ἐκείνημὲνἀνέζησενἐγὼδὲἀπέθανον

ξβἐγὼδὲἔζωνἀνενέργητοςεἰγὰρἐνήργεικαὶπρὸτοῦνόμουἂλλοὐτοσοῦτονκαθεύδεινἐδόκουνφησιαἱπλείουςἁμαρτίαικαὶτεθαναναιοὐγὰρᾔδειντὰςπλείουςκαὶἐναγνο[ια πραττων ουχ ου]τωςἡμάρτανον

ξγχωρὶςνομουποτεἔζωνχωρὶςνόμουπρὸτοῦδοθῆναιτὴνἐντολὴντοῖςπρωτοπλάστοιςτὴνἐνπαραδείσῳζωήν

ξδποτεἐλθούσηςπρὸΜωσέωςδηλονότιἔζωνφησινοὐκἡμῶννεκρὸςτῶπλήθειτῶνἁμαρτιῶντότεγὰρμόνονεἶχονκατήγοροντὸνφυσικὸννόμοννυνὶδὲκαὶτὸνγραπτὸνὁρᾷςπωςἐκπεριστάσεωςἔβλαψενὁνόμος

ξεδὲτῆςεντοληςἡἁμαρτίαἀνέζησενἐγὼδὲἀπέθανονκαὶεὑρέθημοιἡἐντολὴἡεἰςζωὴναυτήεἰςθάνατονἐντολήνφησιτὸννόμονεἰπὼνδὲἀνέζησενἔδειξενὅτιἦνμὲνἡἁμαρτίαἂλλἡσύχαζενὁδὲνόμοςεὐεργετῶνἐφανέρωσεναὐτὴνἵναφύγωμεναὐτὴνἂλλἡπερίστασιςτοὺςμὴφυγόνταςἔβλαψενἡοὖνεἰςζωήνμοιδοθεῖσαοὕτωγὰρεἶχεφύσεωςεἰςθάνατόνμοιγέγονεδιὰτὴνἐμῶνραθυμιανοὐδιὰτὴναὐτῆςφύσιν

added by a later hand in the marginsἡγὰρἁμαρτίαἀφορμὴνλαβοῦσαδιὰτῆςἐντολῆςἐξηπάτησέμεκαὶδι'αὐτῆςἀπέκτεινενἩγὰρἁμαρτίαἀφορμὴνἀνωτέρωεἰπὼνὅτιἀφορμὴνλαβοῦσαἡἁμαρτίακατειργάσατοἐνἐμοὶπᾶσανἐπιθυμίανἐπάγειὅτιοὐμόνονἐπιθυμίανπᾶσανκατειργάσατοἀλλὰκαὶἐθανάτωσέμεαὕτημοιγενομένηεἰςθάνατονεἶταὡςἔθοςαὐτῷαἰτίαςαἰτίαιςσυνείρεινκαὶτὴνἀκολουθίανἐνδεικνύναικαὶτῶνπραγμάτωνἐντοῖςλόγοιςἀνατρέχεικαὶτίθησιπῶςκατειργάσατοπᾶσανἐπιθυμίανκαίφησινὅτιἀφορμὴνλαβοῦσαἐξηπάτησέμεεἶταἀφῆκετὸπρορρηθὲννοεῖνἐνταῦθαὅτιἐκτούτουεἰργάσατοτὴνἐπιθυμίανκαὶτοῦτοἀφεὶςἐπισυνάπτειτὸτέλοςκαὶἀπέκτεινενἳνᾖκατὰσυνέχειανεἴτιςἀναλάβοιοὕτωςαὐτῷεἰρήμενονἀφορμὴνλαβοῦσαἡἁμαρτίακατειργάσατοἐνἐμοὶπᾶσανἐπιθυμίαντὴνδὲἐπιθυμίανκατειργάσατοἀπατήσασαἐργασαμένηδὲτὴνἐπιθυμίανἀπέκτεινέμεἔστινοὖνἡἀπάτηαἰτίατῆςἐπιθυμίαςἡδὲἐπιθυμίατοῦθανάτουτὴνδὲἀπάτηνεἰργάσατοδιὰτῆςἐντολῆςἡἁμαρτίαἵναφανῇτὸὑπερβάλλοντῆςκακίαςαὐτῆςδιὰτοῦἀγαθοῦτὸκάκιστονἐργαζομένης

ξϛἡγὰρἁμαρτίαἀφορμὴνλαβοῦσαδιὰτῆςἐντολῆςἐξηπάτησέμεκαὶδι'αὐτῆςἀπέκτεινενΠάλιντὰαὐτὰποικίλωςκατασκευάζεικαὶεἰκοτωςμεγάληνγὰρεἶχεδόξανὁνόμοςδείκνυσινοὖναὐτονμηδὲνὠφελοῦνταἂλλἐκπεριστάσεωςκαὶβλάψανταποιεῖδὲτοῦτοἵναεὐπαράδεκτοςγένηταικηρύσσωντοῦἀφεῖναιμὲντὸννόμονπροσδραμεῖνδὲτῆπίστειΧριστοῦ

added by a later hand in the marginsώστεὁμὲννόμοςἍγιοςὁνόμοςὅτιἐφύλαττενἀπὸἀκαθαρσίαςτοὺςφυλάττονταςαὐτονδίκαιοςὅτιτοῖςμὲνκατορθοῦσινἠμείβετοδωρεαῖςτοῖςδὲπαραβαίνουσινἐπετίθειτὰςτιμωρίαςἀγαθοςὅτιοὐχἡδομενοςταῖςτημωρίαιςἢὀργῇχρώμενοςἐκολαζενἀλλὰτῆςαὐτῶνἕνεκασωτηρίαςκαὶὠφελείαςκαὶβελτιώσεωςκαὶἔτιὅτιμικρὰκατορθοῦσιμεγάλαἐχαρίζετοκαὶἁμαρτάνονταςπεριεῖπεκαὶοὐκατ'ἀξίαντῶνπλημμελημάτωνἐκολαζεναὐτὸςδὲτέωςταῦταπαραδραμὼνἐκτούτωνσυμπεραίνειἅγιονκαὶδίκαιονκαὶἀγαθὸνεἶναιτὸννόμονἤτοιτὴνἐντολινἐξἑνὸςμὲνὅτιἐδίδαξέμεγνωρίσαιτὴνἁμαρτίανκαὶἐπέταξεφυγεῖναὐτὴνἐξἑτέρουδὲὅτικηδόμενοςκαὶφροντίζωντοῦτοἐποίησενεἰςγὰρζωὴνἐμοὶκαὶσωτηρίανταῦταἐποίησενἅγιοςοὖνὅτιἐδίδαξεκαὶφυγεῖνἀπὸτῆςἀκαθαρσίαςαὐτῆςἐπέταξενδίκαιοςὅτιδιδάξαςοὕτωτὴντιμωρίαντοὺςμὴφυλάξανταςἀπαιτεῖἀγαθὸςδὲπάλινὅτιζωήνμοιπρονοούμενοςταῦταἐπετέλει

ξζώστεὁμὲννόμοςΟὐγὰρτῆςτοῦνόμουφύσεωςἦντὸβεβλάφθαιμεἀλλὰτῆςἡμῶνφησικακίαςκαὶῥαθυμίαςἀνθρώπωνοὐκἐφυλάξαμεντὰἐπιταχθέντα

ΘεοδωρητουsἅγιοςκαὶἡἐντολὴἁγίακαὶδικαίακαὶἀγαθήΝόμοντὸνΜωσαϊκὸνλέγειἐντολὴνδὲτὴντῶἈδὰμδεδομένηνἁγίανμὲνὡςτὸδεοδιδάξασανδικαίανδὲὡςὀρθῶςτοῖςπαραβάταιςτὴνψῆφονεπενεγκουσανἀγαθονδὲὡςζωὴντοισφυλάσσουσινεὐτρεπίζουσαν

added by a later hand in the marginsτὸοὖνἀγαθονἐμοίγεγονεθάνατοςμὴγένοιτοἀλλὰἡἁμαρτίαἘπειδὴτῆςἁμαρτίαςἠθέλησετὸμέγεθοςδεῖξαιμεῖζονδὲταύτηςεἰςκακίανοὐκἦνεὑρεῖνδι'αὐτῆςταύτηςτὸμέγεθοςαὐτῆςἐνδεικνύμενοςφησινἀλλ'ἡἁμαρτίαἵναφανῇἁμαρτίατοῦτ'ἔστινἵναἐκκαλυφθῇαὐτῆςὁπᾶςτῆςκακίαςπλοῦτοςκαὶἡἰσχὺςαὐτῆςἡἐναὐτῇἵναὅπερἐστὶνὅληὡςὅληγένηταιἐκφανὴςἐπὶμὲνγὰρτῶνἄλλωνὑπερβολήντιναθέλοντεςπαραστῆσαιδυνάμεθαἄλλοτιἐπιφέρειντῷδιασυρομένῳὑφ'ἡμῶνοἷονμιαρὸςἦνἐπὶτοσοῦτονὁΚάϊνὅτικαὶἀδελφοκτονοςἐγένετοὅτικαὶθεὸνπρῶτοςἐψεύσατοκαὶτὰὅμοιακαὶπάλινοὐδὲμετὰτὴντῶντεραστείωνἐπίδειξινπαρεκλήθηΦαραὼἀπολῦσαιτοὺςἸσραηλίταςἵναφανῇαὐτοῦτὸὠμὸντῆςγνώμηςκαὶἀτίθασονκαὶθεομισὲςκαὶἐπὶτῶνἄλλωνὁμοίωςἔστιγὰρεὑρεῖντιχεῖροντῶνὑποκειμένωνοὗκαὶμετασχόντεςοἱπονηρευόμενοιτὰςκατ'ἐκεῖνοπροσηγορίαςἐπιδέχονταιἐπὶδὲτῆςἁμαρτίαςἐπεὶταύτηςὡςἔφημενοὐκἔστιχεῖρονεὑρεῖναὐτὴνἐφ'ἑαυτῆςκατηγόρησεπικρῶςἅμακαὶδριμέωςτὸνὄγκοναὐτῆςκαὶτὸτυραννικὸνκαὶἀνυπέρβλητονἐνδεικνύμενοςἐπειδὴδὲἀσαφέστερονπωςἔδοξενεἰρῆσθαιτῇταυτολογίᾳτοῦὀνοματοςπάλινδὲμεταλαμβανομένουτοῦὀνοματοςἡτῆςὑπερβολῆςκαὶδριμύτητοςἔνδειξιςἐξελύετοπαρονομάζειμὲνκαὶοὐτελείωςἀφίσταταιτοῦὀνοματοςἐνᾧδὲἐκλελύσθαιἐδοκειτόνονἐπάγειτῇπροσθήκῃτοῦκαθ'ὑπερβολὴνκαὶοὕτωςἐπὶτὸσαφέστερονἅμακαὶὁμοίωςἔντονονκαὶτοῦδριμέωςἐμφαντικὸνμεταλαβὼντὸνλόγονφησὶνἵναγένηταικαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτία

ξηἵναφανῇαμαρτιαδιὰτοῦἀγαθοῦμοικατεργαζομένηθάνατονἽναφησιδειχθῇπωςμιαρὰκαὶἰταμὴκαὶἰσχυρὰἡἁμαρτίαδιὰτοῦἀγαθοῦτοῦτ'ἐστιντοῦνόμουαὐτοῦτὸνθάνατονκατειργάσατομεγίστηνδὲδηλοῖτῆςἁμαρτίαςτὴνἰσχὺνδεῖξαιθέλωντοῦΧριστοῦτὴνδωρεὰνὅσηὅτιταύτηςἡμᾶςτῆςἰσχυρᾶςκαὶἀφύκτουἀπήλλαξεν

ξθἵναγένηταικαθ'υπερβοληνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτίαδιὰτῆςἐντολῆςἵναφησιδειχθῇαὐτῆςὁἅπαςἰὸςκαὶἡπᾶσακακίατὸγὰρκαθ'ὑπερβολὴνεπιτασσεωςἐστινοὐμικρὸνοὖνωνεσενὁνόμοςπᾶσαναὐτῆςτὴνπικρίανἀποκαλύψαςἵναδιὰγοῦντοῦτοφύγωμεναὐτήν

οοἴδαμενγὰρὅτιἐπειδὴεἶπετὸννόμοναἴτιοντῆςἁμαρτίαςεἰκαὶμὴπαρατηναὐτοῦφύσινἵναμὴνομίσωσιναὐτονκατὰτοῦνόμουλέγεινοὐμόνοναὐτονκατηγορίαςἀπαλλάσσειἀλλὰκαἐγκωμιάζειαὐτοκατηγορεῖδὲτῶνμὴφυλαξάντων

οαὁνομοςπνευματικὸςἐστινδιδάσκαλοςφησιἀρετῆςπολέμιοςἁμαρτιῶν

added by a later hand in the marginsτουτέστιτοῦπνεύματοςβούλεταιτὰσυμφέρονταζητεῖτῆςψυχῆςἐγὼδὲτὰςτῆςσαρκὸςἐπιθυμίαςδιώκωνσαρκικὸςεἰμιοὐκεἶπενδὲὅτιὑμεῖςοἱτῷνόμῳχρώμενοικαὶπαραβαίνοντεςἵναμὴτραχὺνκαὶἐπαχθῆτὸνλόγονποιήσῃἀλλ'ἐγὼφησὶτὰἐκείνωνἐφ'ἑαυτοῦσχηματίζωνκαὶἐφεξῆςδὲοὕτωςποιεῖτὸτραχὺκαὶσφοδρὸνἐκλύωνκαὶλεαίνωντῇπερὶεαὐτὸνσχηματολογίᾳ

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumδῶρόνφησιτοῦἁγίουπνεύματοςκαὶὥσπερὑπαγόρευσις

οβἐγὼδὲσαρκικοςεἰμιαὐτοςὁἄνθρωποςοὐκαθ'ὃἐστινἄνθρωποςἀλλὰκαθ'ὁοὕτωςἑαυτοὺςὑποτὴνἐπιθυμίανφησινκείμενοςἤξαμεντῆςσαρκὸςκαὶἐπιτελῶντὰἀρέσκοντατῶισώματι

ογπεπραμένοςὑποτὴναμαρτιανμετὰγὰρτοῦθανάτουφησικαὶὁτῶνπαθῶνὑπεισῆελθενἐσμὸςοἷονὀργὴλύπηἐπιθυμίακακὴτούτοιςφησιπαραδεδομένοςἤμηντοῦτογὰρτὸπεπραμένοςπαρεδεδόμηνδὲτῶνπαθῶνἀρχὴνλαβόντωντὴνἐνἈδὰμπαράβασιν

added by a later hand in the marginsὁγὰρκατεργάζομαιΜετὰγὰρτὸπραθῆναικαὶγενέσθαιτὸνἄνθρωπονὑπὸτὴνἁμαρτίανοὐγινώσκειὃκατεργάζεταιτῆςσυνηθείαςτῆςαἰσχρᾶςπαντελῶςαὐτονκυριευσάσηςκαὶμηδὲσυγχωρούσηςεἰδέναιὅτιὃπράττεικακὸνἐστινδιὸκαὶὃἐμίσειἂνεἰἄπρατοςκαὶἐλεύθεροςἦνκαὶὃοὐκἂνεἵλετοτοῦτοκαὶαἱρεῖταιπεπραμένοςἤδηὢνκαὶπράττειεἰδὲἐλεύθεροςὢνκαὶἄπρατοςκαὶκατὰφύσινοὐκἂνεἱλομηνἃνῦνποιῶσυμμαρτυρῶτῷνόμῳὅτικαλὸςἐκεῖναγάρμοιψηφίζεταιφεύγεινἃκαὶἐγὼἐντῇκατὰφύσινἐλευθερίᾳτυγχάνωνἔκριναφευκτέαεἶναικαὶμισητὰνῦνδὲπραθεὶςφησὶκαὶὑπὸτὴνἁμαρτίανπεσὼνὡςὑπ'ἐκείνηςδεσποζόμενοςκαὶκυριευόμενοςκαὶἐκείνῃὑπηρετῶνοὕτωςἐργάζομαιτὸκακὸνὅπεροὐκἂνἔπραξαἐγὼἐνἐλευθερίᾳὢνδιὸτρόποντινὰοὐκἐργάζομαιαὐτοἐγὼἀλλ'ὁκρατηθεὶςκαὶκυριευθεὶςὑπὸτῆςἁμαρτίαςαὐτὸςδὲἐμφαντικώτερονφησινἀλλ'ἡοἰκοῦσαἐνἐμοὶἁμαρτίαὥσπεργὰρὁτὴνοἰκίανἐνοικῶνἐκεῖνοςπάντατὰκατὰτὴνοἰκίανπράττῃκἂνκέχρηταιἔντισιτῇοἰκίᾳσυνεργῷοὕτωφησὶκαὶἡἁμαρτίαλαβοῦσάμεἔκδοτονκαὶπραθέντααὐτῇενοικησενκαὶἑαυτῆςὅλονἐποιήσατοπᾶνἀγαθὸνἀπελάσασατῆςἐμῆςσαρκὸςοἷονἐπίγνωσινὧνπράττωμετάνοιανἐφ'οἷςἁμαρτάνωκαὶεἴτιτοιοῦτονεἶτατὸγὰρθέλεινπαράκειταίμοιοὐπαντάπασιδὲφησὶνἐξέστηνἐμαυτοῦὥστεμηδ'εἰδέναιτὸἀγαθὸνὅλωςμηδὲἔχεινἐπιθυμίαναὐτοῦἀλλ'ἒσθ'ὅτεδιανίσταμαιπρὸςαὐτοδιὰτοῦτογὰρἔφηπαράκειταίμοιοἷονκεῖταιπαράμοιὁμοίανεκρῷὅμωςδιανίσταμαικειμένουαὐτοῦπαρ'ἐμοὶἀλλὰκυριευόμενοςὑπὸτῆςἁμαρτίαςτὴνπροαίρεσινεἰςτέλοςοὐκἄγωἪοὖνὡςεἴρηταιἢκαὶοὕτωςἐκληπτέοντὰεἰρημένα

οδὁγὰρκατεργάζομαιοὐγινώσκωεἶταλέγειπωςπεπράμεθαὑποτὴνἁμαρτίανοὐγινώσκωφησιπωςἀπατῶμαικαὶσυναρπάζομαιεἰςτὴνἁμαρτίανκλέπτομαιφησινὡςμικροῦμηδὲεἰδέναιτιπάσχω

added by a later hand in the marginsοὐγινώσκωοὐγινώσκωπραθεὶςδηλονότιοὐγὰρὃθέλωἐλεύθεροςὢντοῦτοπράσσωνῦνπεπραμένοςὢνἀλλ'ὃμισῶἐλεύθεροςὢντοῦτοποιῶπεπραμένοςὢνεἰδὲὃοὐθέλωἐλεύθεροςὢντοῦτοπράσσωνυνπεπραμένοςὢνσυμμαρτυρῶἐλεύθεροςὢνὅτικαλὸςὁνόμοςτὰγὰραὐτὰἐκείνῳβούλομαιτότεκαὶοὐχὶἃνῦνποιῶἪοὕτωςοὐγὰρὅπερἤθελονφησὶκαὶἔστεργοντυχὸνπρὸβραχέωςτοῦτονῦνπράσσωἀλλ'ὃἐμίσουνὥστεἐξὧνὃἐμίσουνποιῶκἂνποιῶὅμωςδιὰτοῦμισεῖνκαλῶςτὸννόμονλέγεινμαρτυρῶκαὶκαλὸνεἶναιπόθενδῆλονὅτιπεπραμένοςεἰμὶὑπὸτὴνἁμαρτίανἐκτοῦμὴεἰδέναιμεἃποιῶἐλεύθεροςγὰρκαὶἀκυρίευτοςὢνὑπ'αὐτῆςἐγίνωσκονὅμεδεῖκατεργάζεσθαικαὶὑπὸτοῦφυσικοῦκαὶὑπὸτοῦγραπτοῦδιδασκόμενοςνόμουἀλλ'ἑκὼναὐτῇὑποκατακλιθεὶςἐκυριεύθηνκαὶἐπράθηνκαὶδιὰτοῦτοοὐδεοἶδατὶκατεργάζομαι

οεοὐγὰρὁθέλωτοῦτοποιωἂλλὁμισῶτοῦτοπράσσωοὐτοῦτολέγειὅτιβιάζεταιμεκαὶἄκονταἡἁμαρτίαἀλλὰτὸἀπατηλὸναὐτῆςδεῖξαιθέλεικαὶὅπωςἐκτοῦκαταγλυκαίνειντὴναἴσθησινσυναρπάζειὅτιπολλάκιςοὐκαταγινώσκωπράγματοςκαὶομισωεἰςτοῦτοσυναρπάζομαι

οϛεἰδὲὁοὐθέλωτοῦτοποιῶσύμφημιτῶνόμῳὅτικαλὸςνυνὶδὲοὐκέτιἐγὼκατεργάζομαιαὐτοἂλλἡοἰκοῦσαἐνἐμοιἁμαρτίαοὐμικρὸνἐγκώμιοντοῦνόμουλέγειαὐτογὰρτὸμὴθέλειντὴνἁμαρτίανπαρὰτῆςδιδαχῆςἔχωτοῦνόμουπωςοὖναἴτιοςὁδιδάξαςτὸκακὸναἴτιοςδὲὁοὕτωςχαῦνοςὡςδιὰτὸπρὸςκαιρὸνἡδὺτῆςἁμαρτίαςἐκεῖναπράττωνὧνκαὶαὐτοςἐστικατηγοροςκαὶπρὶνπράξεικαὶμετὰτὸπρᾶξαι

οζοἶδαγὰρὅτιοὐκοἰκεῖἐνἐμοικαίπωςἁμαρτίακατεργάζεταιαὐτοτὸἡδύμοιφησιτοῦπραγαματοςπροβάλλεταικαὶοὕτωςεξαπαταμεμὴἐμμένεινοἷςκέκρικακαὶβεβούλευμαι

Οικουμενιουsοἶδαγὰρὅτιοὐκοἰκεῖἐνἐμοιτὸαὐτεξούσιονθέλειδεῖξαικαὶὅτιὁἄνθρωποςκύριοςτῆςἐπ'ἄμφωτοῦτεἀγαθοῦκαὶκακοῦῥοπῆςφησιοὐοὐκοἰκεῖἐνἐμοιτὸἀγαθονοὐκἀποκεκληρωμένονκαὶἀνάγκηιτινιπαραμένονμοιἔχωτὸπράττειντὰἀγαθὰὥςτεκαὶπροσβιανἀφέλκεινμετῶνκακῶντοῦτογὰροἴκησιςἡεἰςἀεὶδιαμονὴκαὶοἷονἐγκάθισις

οητοῦτ'ἐστινἐντῆσαρκίμουἀγαθοντὴνἀπὸτῆςπραβασεωςεἰςοικισθεισανλέγειοὕτωςὁἐνἁγίοιςΜεθόδιοςἐντῶιπερὶτῆςἀναστάσεως

οθτὸγὰρθέλεινπαράκειταίμοιτὸδὲκατεργάζεσθαιτὸκαλὸνοὐχεὑρίσκωτὸθέλεινφησινἐστιμοιοὐποιῶδὲδιὰτὴντῆςἁμαρτίαςσυναρπαγὴνκαὶγάρμεσυναρπάζειἐφ'ὧιμὴπρᾶξαιτὰπαρ'ἐμοῦἐπαινούμεναἀλλὰτὰψεγόμενα

ποὐγὰρὁθέλωποιῶἀγαθονἂλλὁοὐθέλωκακὸντοῦτοπράσσωδείκνυσιτὸσαυτηντὴνἀπάτηντῆςἁμαρτίαςκαὶτὴνπείθωὅτίφησισπουδήμοιπρᾶξαιτιἀγαθονκαὶσπουδήμοιμὴπρᾶξαιτικακὸνκαὶὅμωςἔπεισινἡἐπιθυμίααἰχμαλωτίζουσάμεκαὶπείθουσατῶνδεδογμένωνὑπὲρἰδεῖνκαὶἐσπουδασμένωνκαὶτὰαὐτῆςπρᾶξαι

παεἰδὲὁοὐθέλωἐγὼτοῦτοποιῶοὐκέτιἐγὼκατεργάζομαιαὐτοσχεδὸνγὰρκαὶἀβουλήτωςπρὸςτὸκακὸνσυναρπάζομαιὡςείναιτὸπάντωντὴνἁμαρτίανὑποτιθεμένωνδαιμόνωνμικρᾶςγὰρχώραςἐπιλαβόμενοιἐκτῆςἡμῶνῥαθυμίαςτὸὅλονἀνατρέπουσιν

πβΟικουμενιουἂλλἡοἰκοῦσαἐνἐμοιἁμαρτίαἐπὶμὲντοῦἀγαθοῦοὐκεἶπενοἴκησινἐπὶδὲτῆςἁμαρτίαςεἶπενλοιπὸνγὰρἐκτοῦδιαμαρτάνεινεἰςἕξιντινατῆςἁμαρτίαςἤλθομεντὸγὰρἄγανἔθοςἴσαφύσεωςγίνεται

added by a later hand in the marginsεὑρίσκωἄρατὸννόμοντῶθέλοντιἘξὧνεἶπονφησὶκαὶἐξὧνἐσκοπησατοῦτομοισυμπεραίνεταικαὶτοῦτοεὑρίσκωποῖοντὸεἶναιτὸννόμοννόμονμὲνεἰςτὸκαλὸντῷθέλοντιἐμοὶποιεῖντὸκαλὸνκαὶτοῦτομόνονχαριζόμενοντὸγὰρκακὸνεὑρίσκωὅτιὁμοίωςἐμοὶπαράκειταικαὶοὐδὲνἐβελτιώθηνἐκτοῦνόμουεἰμὴκαὶβλάβηνμᾶλλονἐδεξάμηνὅτιπαρακεῖσθαίμοικαὶοἷονἐγγίζεινμοιτὸκακὸνπαρέσχενἀφορμὴνὁνόμοςοὖνμόνοννόμοςφησὶνἐγένετομοιεἰςτὸκαλὸνἄλλοδὲοὐδὲνπόθενδῆλονὅτιτὸκακόνμοιὡσαύτωςπαράκειται

added by a later hand in the marginsἪκαὶοὕτωςεὑρίσκωτὸννόμονκαλὸνἵναᾖτὸκαλὸνκαὶἐνὑπερβατῷκαὶἀπὸκοινοῦκείμενονεὑρίσκωφησὶτὸννόμονκαλὸνἐμοὶτῷθέλοντιποιεῖντὸκαλὸντὶοὖνοὐπράττειςαὐτοὅτικακόνμοιπαράκειταιὥστετὸκαλὸντοῦνόμουἐντῷμόνοννομοθετεῖνἀλλ'οὐχὶκαὶῥύεσθαιτοῦκακοῦκαὶσώζεινἰσχύειδιὸαφεκτέοναὐτοῦκαὶπροσιτέονΧριστῷἪμᾶλλονοὕτωςεὑρίσκωἄρατὸννόμοντοῦτ'ἔστικατενόησακαὶκατελαβόμηντὴνἰσχὺνκαὶτὴνφύσιντοῦνόμουἐξεῦροναὐτὸνἀκριβῶςὅτιοὐδένμοιβοηθῆσαιἴσχυσενπόθενδῆλονὅτιθέλοντίμοιποιεῖντὸκαλὸνοὐδὲνἐπικουρεῖἀλλ'ὁμοίωςτὸκακὸνπαράκειταιἄπρακτονμοιτὸθέλεινποιοῦνἐντούτῳοὖνεὗρονἀκριβῶςτὸννόμονὅσονἰσχύεικαὶτὶςἐστινἡφύσιςαὐτοῦἐντῷἐνἐμοὶτῷθέλοντιποιεῖντὸκαλὸνεὑρίσκεινὅτιτὸκακὸνπαράκειταικαὶοὐκἀπελήλαταιὑπ'αὐτοῦἐξἐμοῦκαὶεἴηἂνκαὶτὰἐφεξῆςῥηθησομεναΠαύλῳτῶνπροειρημένωνδύοδιαλήψεωνκατασκευαστικὰἑκατέραςἐγχωρούσηςδιανοίαςκαὶτὴνἀκολουθίανἀπαραποδιστονδιασωζούσης∆υνατὸνδὲκαὶοὕτωςἐγγύτεροντῆςλέξεωςἐκλαβεῖνεὑρίσκωἄρατῷθέλοντιἐμοὶποιεῖντὸκαλὸνκατὰτὸννόμονὅτιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειταικαὶγὰροἱκατὰτὸΕὐαγγέλιονθέλοντεςποιεῖντὸκαλὸνοὐχεὑρίσκουσινὅτιπαράκειταιαὐτοῖςτὸκακὸνδιὰγὰρτοῦβαπτίσματοςἐξώσθηκαὶἀπελήλαταιὥστεδεῖΧριστῷδιὰτοῦβαπτίσματοςπροσελθεῖνκαταλιπόνταςτὸννόμονἘκλάβοιςδ'ἂνκαὶοὕτωςοὐκἀπεικοτωςεὑρίσκωτὸννόμονοἷονσύμμαχονμᾶλλονδὲσυμφωνοῦντατῷθέλοντιἐμοὶτὸκαλὸνκαὶτὶςχρείασυμφωνίαςκαὶἡσυμμαχίαςπολλῆςφησὶδιότιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειταικαὶἀντιστρατεύεταικαὶπολεμεῖκαὶἑξῆςαὐτὸτοῦτοπλατύνεικαὶδιασαφεῖπῶςσυμφωνεῖὁνόμοςπῶςἐπιτίθεταιτὸκακὸνσυνήδομαιγὰρτῷνόμῳτοῦθεοῦὥστεκατὰτοῦτοσυμφωνεῖμοικαὶτρόποντινὰσυμμαχεῖεἰκαὶἀσθενῶςἔχειβοηθῆσαιἀντιστρατευομένουγὰρτοῦἑτέρουνόμουἤτοιτοῦτῆςἁμαρτίαςοὐχὑφίσταταικαὶἐπικουρεῖκαίτοιθέλοντιαὐτὸνκαὶἡδομένῳαὐτῷἀλλ'ἀφίσταταικαταλιμπάνωνκαὶμὴδυνάμενοςἑαυτῷἀρκέσαιαἰχμάλωτοςγίνομαιεἴηδ'ἂνεἰσυνταχθείηοὕτωτῶνεἰρημένωνσαφέστερονεὑρίσκωἄρατῷθέλοντιἐμοὶτὸκαλὸνἤτοιτὸννόμονὅτιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειται

πγεὑρίσκωἄρατὸννόμοντῶθέλοντιἀσαφὲςτὸεἰρημένονἐστιδὲἐπαινῶτὸννόμονφησινκατὰτὸσυνειδιὸςκαὶαὐτονδὲεὑρίσκωτὸννόμονἐμοιτῶιτὸκαλὸνποιεῖνπρὸηρημενωπρὸτροπηνπαρέχοντατιοὖνμετὰτοῦτοτὸκακὸνπράσσωφησιὅτιἐμοιτὸκακὸνπαράκειταιτουτέστινὅτιεπιμελωἔγκειταιὥστεοὐδὲβουλομένῳμοιτὸκαλὸνπρᾶξαιἱκανὸςἐστιὁνόμοςβοηθῆσαιπλὴνγὰρτοῦπροτρέψασθαιοὐδὲνἰσχύειτοιγὰροὖνἀφετέοντὸννόμοντοῦτογὰρτὸκατασκευαζόμενοναὐτῶικαὶπροσελευστέοντῶιΧριστῶιὃςοὐπροτρέπεταιμόνονἀλλὰκαὶἀναιρεῖτὴνπρογενομένηνἁμαρτίανδιὰτοῦβαπτίσματοςκαὶμετὰτοῦτοσώζεικαὶβοήθει

πδἐμοιποιεῖντὸκαλὸνὅτιἐμοιτὸκακὸνπαράκειταιοἷονπρὸτροπηνκαὶσυβουλὴνπαρέχοντα

added by a later hand in the marginsσυνήδομαιγὰρτῶνόμῳτοῦθεοῦΤρεῖςεἰσινόμοἃὁγραπτοςὃννόμονλέγειθεοῦβὁἔμφυτοςὃνλέγεινόμοννοὸςγὁδιὰτῆςἁμαρτίαςἐντοῖςμέλεσινἡμῶνἰσχύσαςὃνκαὶἀντιστρατευομενονλέγεικαὶἐντοῖςμέλεσινἔχειντὴνἰσχὺντοῦἀντιστρατεύεσθαινόμονδὲτοῦτονὡςἰσχύοντακαὶἔχοντατοὺςπειθομένουςαὐτῷφησινεἶταοὗτοςὁνόμοςφησὶνὁἀπὸτῆςἁμαρτίαςἐντοῖςμέλεσινἐπεισελθὼνὁἀντιστρατευομενοςαἰχμαλωτίζειμεἀλλὰπῶςἐπειδὴγὰρἀντιστρατείανεἶπενἵναμὴνομησῃςὅτιδικαίωςαἰχμαλωτίζεικαὶνόμῳπολέμουἐπάγηκαίφησιννόμῳἁμαρτίαςοὐδικαίωςφησὶνμὴγένοιτοποῖονγὰρδίκαιοντὸνἀλλοτριονδοῦλονκαὶποίημαὑφ'ἑαυτῇποιεῖνἀλλὰπῶςνόμῳἁμαρτίαςτοῦτ'ἔστικατὰτὸἰδίωματῆςἁμαρτίαςμεαἰχμαλωτίζεικατὰτὸοἰκεῖονἔθοςαὐτῆςἐξἀναισχυντίαςἐκπολλῆςἰταμοτητοςἐξἐπιβουλῆςἐξἐνέδραςοὐκἐκτοῦφανεροῦἀλλ'ἀπατῶσασυναρπάζουσαεἶταἵναμήτιςεἴπῃοὐκοῦντὸὅλονἐκείνηςἐστὶτὸαἰχμαλωτισθῆναίμεεἴπερκαὶαἰχμαλωτίζειμεκαὶτῷοἰκείῳἔθειμεαἰχμαλωτίζειἐνεδρεύουσακαὶκρυφίωςἐπιτεθεμένηπροστίθησινἐντοῖςμέλεσίνμουοἷονὅτιτὸἐγκαθιδρύσθαιαὐτὴνἐντούτοιςἐμονἐστικαὶἑξῆς

πεσυνήδομαιγὰρτῶνόμῳτοῦθεοῦτέσσαρεςεἰσινἐνταῦθανόμοπερὶὧνδιαλαμβάνειεἰςμὲνὁνόμοςτοῦθεοῦπερὶοὐφησισυνήδομαιγὰρτῶνόμῳτοῦθεοῦδεύτεροςδὲὁἀντιστρατευομενοςτρίτοςπερὶοὐφησιτῶνόμῳτοῦνοοσμουτέταρτοςπερὶοὐλέγειτῶνόμῳτῆςἁμαρτίαςτῶὄντιἐντοῖςμέλεσίμουτούτωνὁπρῶτοςτὸεὐαγγελικὸνἐστιπαίδευμαἔξωθηνδιὰτοῦκηρύγματοςεἰσιὃνκαὶῥυθμίζοντὴνψυχνὁδεύτεροςὁἀντιστρατευομενοςκαὶοὗτοςτῶνἔξωθενἐστινεπεισιοντῶνκατὰἐνέργειαντοῦπονηροῦκαὶτὴνψυχὴναἰχμαλωτίζωντρίτοςὅνφησινόμοννοὸςοὗτὸςἐστινὁτῆφύσειἡμῶνἐγκατασπαρεὶςπαρὰτοῦδημιουργὸἐπὶτὰτῶθεῶφίλαπαροτρύνωνὁτέταρτοςὁτῆςἁμαρτίαςνόμοςοὗτὸςἐστινὁφιλαμαρτήμωνὃςδιὰτῆςπρὸςτὸκακὸνσυνηθείαςἐνεσκιρωσενἐνἡμῖντὰςἁμαρτίαςὅραοὖνπωςἐκδιαμέτρουἐναντίοιςπεριεστοιχίσμεθανόμοιςοἱμὲνγὰρδύοἔξωθενἡμῖνἐπεισρέουσινὁμένονπρὸςαγαθοεργειανπροκαλουμενοςτουτέστινὁεὐαγγελικὸςὁδὲπρὸςκακίανπαρακαλῶνὁἀντιστρατευομενοςτοῦπονεροῦνόμοςοἱδὲλοιποὶδύοἔνδονεἰσικαὶτὴνψυχὴνσυνέχουσὶνὁμὲντοῦνοὸςπαρὰτοῦδημιουργὸἡμῖνἐγκατεσπαρμένοςκαὶὁδηγῶνπρὸςτὰκρεῖττοναὁδὲτέταρτοςὁκαὶνόμοςτῆςἁμαρτίαςδιὰτὴνπρὸςτὸκακὸνἕξινἐνσκιρωθειςἐνἡμῖνδιὸπρὸςσχεςπωςἀκριβῶςεἶπενβλέπωδέφησινἕτεροννόμονἀντιστρατευομενοντῶνόμῳτοῦνοσμουτοῦτωδὴτῶιἐμφύτῳπρὸςτὰκαλὰκαὶαἰχμαλωτίζοντὰμὲνἐντῶινόμωιτῆςἁμαρτίαςτῶὄντιἐντοῖςμελεσιμουὡςεἰἔλεγενἔξωθενεἰςπνεωνσυγκινεῖκαὶἐρεθίζειπάντατὸνἐνἐμοιἀποκείμενονκονιορτὸνκαὶβόρβορονἡπρὸςἁμαρτίανμοιἕξιςενεπιλωσεκαὶἐνέκαυσεν

symbol absentοὕτωςὁἐνἁγίοιςΜεθόδιοςἐντῶιπερὶἀναστάσεωςλόγῳκαὶγὰρκαὶὁνόμοςτοῦθεοῦὁεὐαγγελικὸςκινεῖκαὶἐρεθίζειτὰἐνἡμῖνἔμφυτακαὶἐγκατεσπαρμέναπαρὰτοῦδημιουργὸπρὸςἀγαθοεργίανσπέρματαἕκαστοςγὰρτῶἔξωθενεπεισιοντῶντὸνοἰκεῖονκαὶκατάλληλοντῶνἔνδονκαὶἐνἡμῖνὄντωννόμωνκινῶνκαὶδιερεθίζωνἡεὐσεβεῖνἡἀσεβεῖνἡμᾶςπροτρέπεται

πϛκατὰτὸνἔσωἄνθρωπονβλέπωδὲἕτεροννόμονἐντοῖςμέλεσίμουἀντιστρατευομενοντῶνόμῳτοῦνοόςμουἔσωἄνθρωποντὸννοῦνἡτοιτὴνψυχὴνκαλεῖφησιοὖνὅτιοὐθέλειὁνοῦςπράττεινἅπερὁνόμοςλέγειἂλλἐναὐτῶιφησιτῶικαιρῶιτῆςἁμαρτίαςδιὰτῆςἁμαρτίαςσυναρπάζομαιταύτηνγάρφησιἕτεροννόμονδιὰτὸἴδιατινακαὶἔξωτοῦνόμουἐπιτάσσεινοὗτόςτοιγὰροὖνὁνόμοςἡτοιἡἁμαρτίααπαταμεδιὰτῆςἐντοῖςμέλεσινἡμῶνκαὶἐνἡμῖναὐτοῖςἐγκειμένηςἐπιθυμίαςκαὶαἰχμαλωτίζειμετὴνγὰρἐνἡμῖνπρὸςτὸσυμφέρονἐνοῦσανἐπιθυμίανεἰςτὰἀσύμφορατρέψασαἡἁμαρτίαἡμῖναὐτοῖςχρῆταικαθ'ἡμῶνεπιτειχισμασιν

πζΟικουμενιουκαὶαιχμαλοτιζονταμεκαλῶςεἶπεναἰχμαλωτίζοντάμεμάχηςγὰρκινουμένηςμεταξὺτῆςἁμαρτίαςκαὶτῶντοῦνόμουἐπιταγμάτωνἤγουντοῦἀντιλέγοντοςλογισμοῦτῆιἁμαρτίαιἄπεισινικήσασαἡαμρτιααἰχμάλωτονλαβοῦσατὸνταλαίπωρονἄνθρωπον

πητῶνόμῳτῆςἁμαρτίαςτῶὄντινόμονἁμαρτίαςπεριφραστικῶςτὴνἁμαρτίανκαλεῖ

πθἐντοῖςμέλεσίμουτῶδιὰτῶνμελῶνμουφησιπολεμουντιμοιτοῦτοδὲοὐκατάγνωσιςτοῦσώματοςοὐγὰρεἰβασιλέωςοἰκίαντύραννοςκαταβάλῃἡδὴτῆςοικιαςἡαἰτία

ϟταλαιπωροςἐγὼἄνθρωπόςτιςμεῥύσεταιἐκτοῦσώματοςτοῦθανάτουτούτουτιςμεῥύσεταίφησινἐκτῶνσωματικῶνμουπράξεωντῶντὸννοητὸνεπαγοντῶνθάνατονἥτιςμεῥύσεταιἀπὸτοῦμὴσυναρπάζεσθαιὑποτῶνἐντῶσώματιἐπιθυμιῶναἱθάνατὸςεἰσινἡμῖντιςμεοὖνἄλλοςἡὁΧριστὸςτοῦτογὰρἠρέμαἐμφαίνειοὔτεγὰρὁνόμοςῥύεταιοὔτεἡἐμὴπροαίρεσιςσπουδάζουσα

ϟαεὐχαριστῶτῶθεῶδιὰἸησοῦΧριστοῦτοῦκυρίουἡμῶνὅτιαὐτόςμεφησινἐρρύσατοδιὰτοῦθανάτουτοῦυἱοῦαὐτοῦ

ϟβἄραοὖναὐτοςἐγὼτῶμὲννοῒδουλεύωὅσονφησινἧκενεἰςτὴνπροαίρεσιντὴνἐμὴνὁἔλεγενἄνωσυνήδομαιγὰρκατὰτὸνἔσωἄνθρωποντῶινόμωιτοῦθεοῦ

ϟγνόμῳθεοῦτῆδὲσαρκὶνόμῳἁμαρτίαςἡγὰρἁμαρτίαδιὰτῆςσαρκὸςκαὶτῶναὐτῆςἐπιθυμιῶντὰἑαυτῆςἐνεργείας

ϟδοὐδὲνἄρανυνκατάκριμαὁμὲννόμοςοὕτωςφησινὁδέγεΧριστὸςοὐμόνοντῶνπρογενομένωναπηλλαξενἁμαρτιῶνἀλλὰκαὶπρὸςτὸμέλλοναχειρωτοὺςἐποίησεντοῦτογὰρδηλοῖτὸοὐδὲνἄρακατάκριμαοἷονοὐδεμίαδιὰἁμαρτίαςκατάδικη

ϟετοῖςἐνΧριστῷἸησοῦμὴκατὰσάρκαπεριπατοῦσινἀλλὰκατὰπνεῦματιοὖνοὐδεμίακατὰδίκηοὐδὲἁμαρτίανυνἀσφαλίζεταιαὐτοοὐχὶφησινἂλλἐκείνοιςὅσοιμὴἑκοντεςσαρκικὴνζῶσιζωὴνεἰγὰρμόνονπροελοιντὸπνευματικῶςζῆνοὐχἁμαρτήσονταιἐπὶδέγετοῦνόμουοὐδεὁβουλόμενοςζῆνορθωςἴσχυενμηδενὸςβοηθοῦντοςμὴδὲσυνεπισχουντοςἐνδὲΧριστῷἸησοῦοἷοντοῖςοὖσινἐντῆιΧριστοῦπίστεικαὶἑλομένοιςπνευματικὴνζωήν

ϟϛὁγὰρνόμοςτοῦπνεύματοςτῆςζωῆςἐνΧριστῷἸησοῦηλευθερωσεμεἀπὸτοῦνόμουτῆςαμαρτιαςκαὶτοῦθανάτουὥσπερνόμοναμαρτιαςτὴνἁμαρτίανφησινοὕτωςκαὶνόμονπνεύματοςτὸπνεῦμαὅπερφησινἐστιζωῆςχορηγοντοῦτότοιγαρουντὸπνεῦμαδιὰἸησοῦΧριστοῦαὐτοςγὰρἡμῖναἴτιοςτῆςδωρεᾶςτοῦπνεύματοςολυσαςτὴνἁμαρτίανκαὶἐπισπασάμενοςκαθὸἐστινἄνθρωποςτὸπνεῦμακαὶἡμῖνμεταδουςτοῦτοτοιγαροῦντὸπνεῦμαἠλευθέρωσένμεἀπὸτῆςἁμαρτίαςκαὶτοῦἐντεῦθενθανατουὁδηγοῦνπρὸςτὰβελτίω

added by a later hand in the marginsτοῦπνεύματοςὁεὐαγγελικὸςοὗτοςγὰρκυρίωςνόμοςτοῦπνεύματος

ϟζτὸγὰρἀδύνατοντοῦνομουἐνὦἠσθένειδιατῆςσαρκὸςὁθεὸςτὸνἑαυτοῦὁρᾷςὅτιοὐτοῦνόμουκαταψηφίζεταιοὐγὰρεἶπετὸπονηρὸντοῦνόμουἐνὧιἐκακούργειἀλλὰτὸἀδύνατονκαὶἐνὧιἠσθένειὡςεἰεἶπενἤθελενσῶσαιἂλλοὐκἴσχυενἐπειδὴἠσθένειδιὰτῆςσαρκὸςτοῦτ'ἐστιτοῦφρονήματοςαὐτῆςοὐγὰρτὴνσάρκαδιαβάλλει

ϟηυἱονπέμψαςἄνωεἰπὼντὸπνεῦμαἠλευθερωκέναινυντὸνυἱονλέγεικοινῇγὰρεὐδοκίαιτῆςἁγίαςτριάδοςσεσώσμεθα

ϟθἐνομοιωματισαρκὸςαμαρτιαςτὸἐνὁμοιώματιοὐπρὸςτὸσαρκὸςὅραἀλλὰπρὸςτὸσαρκὸςἁμαρτίαςοὐγὰρἄλληνπαρὰτὴνἡμῶνἥνωσενἑαυτῷἄπαγεἂλλοὐχἁμαρτωλὴνὡςεἰεἶπενἐνὁμοιώματιἁμαρτωλῆςσαρκὸςἀναμάρτητονδὲὁἐνἁγίοιςKυριλλοςἐνβιβλίῳετῆςκατὰἸουλιανοῦτὸσῶμάφησινΧριστοῦοὐκἦνἁμαρτίαςσωμαἂλλὁμοίωμασαρκὸςἁμαρτίας

ΒασιλιουεκτηςπροςΣωζοπολιτανουςεπιστοληςsομοιωματισαρκὸςαμαρτιαςφαίνεταιὁΚύριοςτὰμὲνφυσικαπάθηπαραδεξάμενοςπροβεβαιωσιντῆςἀληθινῆςκαὶοὐκατὰφαντασιανένανθρωπησεωςτὰδὲἀπὸκακίαςπάθηὅσατὸκαθαροντῆςζωῆςημωνκαταρσπαινειὡςἀνάξιατῆςαχραντοῦθεότητοςαπωσαμενοςδιὰτοῦτοειρηταιἐνὁμοιώματιγεγενῆσθαιαὐτονσαρκὸςἁμαρτίαςὥστεσάρκαμὲντὴνεμετερανἔλαβεμετὰτῶνφυσικῶναὐτῆςπαθῶνἁμαρτίανδὲοὐκἐποίησεν

ρκαὶπερὶαμαρτιαςκατεκρινεντὴναμαρτιανοὐχἁπλῶςφησιουδεἀνεξετάστωςκαθ'ὁδὲδυναστοςἐστικατέκρινετὴνἁμαρτίανἀλλὰπρῶτονδιελεγξαςταμεγιαταπταινουσανκαὶἁμαρτάνουσαν

added by a later hand in the marginsΚαὶπερὶἁμαρτίαςδιχῶςἐστινἐκλαβεῖνἢστίζονταςἐνταῦθαἵναᾖἀπέστειλενὁθεὸςτὸνυἱὸνἐνὁμοιώματιτῆςἁμαρτησάσηςσαρκὸςκαὶπερὶἁμαρτίαςδὲτοῦτ'ἔστιἕνεκατῆςἁμαρτίαςτοῦἐξᾶραιαὐτὴνκαὶἐλευθερῶσαιἡμᾶςἀπὸταύτηςπῶςοὖνἐξῆρενκατακρίναςαὐτὴνοὐγὰρἁπλωςὡςἐξουσιαστικῶςἀλλ'ὑπὸδίκηνἀγαγὼναὐτὴνκαὶδείξαςἁλοῦσανπῶςοὖνἑάλωκαὶἥττηταιἐντῇσαρκὶαὐτοῦπροσιέναιγὰρβουληθεῖσακαὶμὴἰσχύσασαἑάλωκαὶἥττηταιἢοὖνοὕτωςἐκληπτέονἐνταῦθαστίζονταςἢσυνάπτονταςαὐτὸτοῖςἐφεξῆςἳνᾖκαὶπερὶἁμαρτίαςκατέκρινετὴνἁμαρτίαντοῦτ'ἔστινὡςὑπερβαλοντωςἁμαρτήσασανοἷονὡςδιὰτοῦἀγαθοῦτὸκακὸνἐπιτελέσασανὅπερἀνωτέρωἔλεγενκαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτίαπῶςδὲτοῦτογέγονενκαὶπῶςκατεκρίθηδιὰτῆςσαρκὸςαὐτοῦφησίν

αἐντῆσαρκιδιατηςσαρκὸςαὐτοῦφησιτοῦτογὰρτὸθαυμαστὸνὅτιδιὰτῆςσαρκὸςτῆςπαλαιενοχουοὔσηςτῆαμαρτιακατέκρινεναὐτήνπωςτῶφυλάξαιδηλάδηαναμαρτητονταύτηιγὰρνικησαςαὐτὴνκαὶἐκόλασενκόλασιςδὲἁμαρτίαςἡἀναίρεσιςαὐτῆςκαὶοὕτωπαραδοῦναιεἰςτὸνθεὸνἐπὶἀναιρέσειτῆςἁμαρτίας

βἵνατὸδικαιωματοῦνόμουπληρωθῇἐνἡμῖντοῖςμὴκατὰσάρκαπεριπατοῦσινἀλλὰκατὰπνεῦμαἵναμήτιςλέγηκαίτιπρὸςἡμᾶςτοῦτόφησιταῦταἐποίησενὁΧριστὸςἵναὁσκοπὸςτοῦνόμουτοῦτογὰρτὸδικαίωμαπληρωθῇἐνἡμῖντιςδὲὁσκοπὸςτοῦνόμουτὸμὴγενέσθαιἡμᾶςὑπευθύνουςτῆιἆραιπληρωθῇδὲἐνἡμῖντισιτοῖςμήφησιἐθέλουσισαρκικῶςζῆνἀλλὰπνευματικὸςἵναγὰρμὴεἴπῃςἐνίκησενὁΧριστὸςκαὶοὐκέτιχρείαζῆνἀσφαλῶςπροσέθηκετοῖςμὴκατὰσάρκαπεριπατοῦσινὡς[ει ει]πενκατώρθωταιμὲνἡμῖνὁσκοπὸςτοῦνόμουδιὰΧριστοῦπλὴνἀλλὰκαὶἡμῶνχρείαἐκεῖνοςμὲνγὰρἔδωκετὴννίκηνκαὶτὸνστέφανονἡμῶνδὲτὸδυνηθῆναικατασχεῖντὰδοθένταδιὰπολιτείαςχρηστῆςκαὶπίστεως

γοἱγὰρκατὰσάρκαὄντεςτὰτῆςσαρκὸςφρονοῦσινοἱταῖςσαρκικαῖςφησιἐπιθυμίαιςἑαυτοὺςἐκδεδωκότεςταύταςδὴκαὶἐνσπουδῆιἔχουσιν

δοἱδὲκατὰπνεῦματὰτοῦπνεύματοςἀπὸκοινοῦτὸφρονυσιν

ετὸγὰρφρόνηματῆςσαρκὸςθάνατοςφρόνημασαρκὸςκαλεῖτὴνγεώδητῆςδιανοίαςὁρμὴνκαὶτὴνεἰςτὰςἀτόπουςπράξειςῥοπὴντοῦτοδὲοὐδιαβολὴτῆςσαρκὸςοὐγὰρεἶπενἡφύσιςἀλλὰτὸφρόνηματὸδυνάμενονκαὶὀρθωθῆναι

ϛτὸδὲφρόνηματοῦπνεύματοςεἰπνευματικὸνοὐμένειἐνἡμῖνδιάνοια

ζζωὴνκαὶεἰρήνητὸμὲνζωὴὡςπρὸςτὸεἰρημένονὅτιτὸφρόνηματῆςσαρκὸςθάνατοςτὸδὲεἰρήνηὡςπρὸςτὸἑξῆςδιότιτὸφρόνηματῆςσαρκὸςεχραεἰςθεόν

ηδιότιτὸφρόνηματῆςσαρκὸςἔχθραεἰςθεὸντῶγὰρνόμῳτοῦθεοῦφρόνημασαρκὸςοὐχἡσὰρξἀλλὰτὸπρὸςἀκρασίαναὐτῆςὅρμημαοὕτωςὁἐνἁγίοιςΜεθόδιοςἐντῶιπερὶἀναστάσεως

added by a later hand in the marginsοὐχὑποτάσσεταιΚαλῶςφησινὅτιτὸφρόνηματὸσαρκικὸντῷνόμῳτοῦθεοῦοὐχὑποτάσσεταιἐνὅσῳμὲνγὰρἔστιδηλονότιοὐχὑποτάσσεταιἐνὅσῳδὲπαρέλθῃκαὶἀπογένηταιτοῦἀνθρώπουοὐδ'ὅλοςἔστινὥστεοὐδ'ὑποτάσσεταιπῶςγὰρἂντὸμὴὂνἢἀντισταίηἢὑποταγείητινὶοὐδ'ὅλωςἄραδύναταιὑποταγῆναιτῷνόμῳτοῦθεοῦτὶςοὖνὑποτάσσεταιὁἄνθρωποςὁἐνᾧτὸσαρκικὸνφρόνημαἀλλ'ἔτιμὲντοῦσαρκικοῦπαρόντοςφρονήματοςοὐδ'ἐκεῖνοςκαταβληθέντοςδὲδιὰμετανοίαςκαὶὑποχωρήσαντοςτότεἐκεῖνοςἀγαθοεργεῖκαὶὑποτάσσεταιτῷνόμῳτοῦθεοῦ

θοὐχὑποτάσσεταιεἶπετὴναἰτίαντῆςἔχθραςδιὰτὸμὴεἴκειντῶιθείωινόμωι

ιοὐδεγὰρδύναταιμὴθορυβηθῇςἀκούωντοῦτοοὐγὰρτοῦτολέγειὅτιὁσαρκικὸνφρόνημαἔχωνοὐδέποτεδύναταιθεῶιἀρέσαιἂλλἐνὧιἐπιμἐνειἐναὐτῶιοὐκἂνυποταγειἡθεῶιἐπείπωςμετανοήσαντεςπολλοὶἐσώθησανοὐγὰρεἶπεὅτιὁἔχωναὐτοἄνθρωποςοὐδύναταιθεῶιὑποταγῆναιἂλλαὐτοτὸφρόνημαὃεἰσιναἱπονηρᾶιπράξειςἃςκαὶκαταλιπεῖνἔξεστιν

ιαοἱδὲἐνσαρκὶὄντεςθεῶἀρέσαιοὐδύνανταιτινεςδὲοἱἐνσαρκὶὄντεςδηλάδηοἱτὸφρόνηματῆςσαρκὸςἔχοντεςἐκπαραλλήλουγὰρτὸαὐτοεἶπεν

ιβὑμεῖςδὲοὐκἐστεἐνσαρκὶἂλλἐνπνεύματιδιὰτὴνδοθεῖσάνφησιτοῦθεοῦχάρινοὐκἐστεἐνσαρκὶτοῦτ'ἐστινἐνσαρκικαῖςκαὶἁμαρτωλοῖςπράξεσινἂλλἐνπνευματικῶφρονήματι

ιγεἴπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖνοὐκἐστιτὸεἴπερἐνταῦθαἀμφιβάλλοντοςἀλλὰπεπεισμένουἀντὶτοῦἐπειδήπερπνεῦμαθεοῦοικειενὑμῖνὡςκαὶἐκεῖἐπείπερδίκαιονπαρὰθεῶἀποδοῦναιτοῖςθλίβουσινὑμᾶςθλῖψινκαὶγὰρκἀκεῖτὸεἴπερἀντὶτοῦἐπειδὴπερκειται

added by a later hand in the marginsεἴπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖνὍραπῶςφησινεἴπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖνκαὶπάλινεἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖνἔνθαγὰρἓντῶντῆςἁγίαςτριάδοςοἰκήσειἐκεῖπάρεστηνἡτριὰςεἶτάφησινἐπειδὴΧριστὸςἐνὑμῖνδηλονότιτὸμὲνσῶμανεκρὸνκατὰτὴνἁμαρτίαντοῦτογὰρδηλοῖτὸδι'ἁμαρτίανοὐγὰρἂνἐνῴκειΧριστὸςεἰμὴκατὰτὴνἁμαρτίαντὸσῶμανενέκρωτονεκρὸνοὖντὸσῶμακατὰτὴνἁμαρτίαντὸδὲπνεῦμα

ιδεἰδέτιςπνεῦμαΧριστοῦοὐκἔχειοὗτοςοὐκἐστιαὐτοῦἵναμὴλυπήσηοὐκεἶπενεἰδὲοὐκἔχετεἀλλὰεἰτιςὡςἐπὶἄλλων

added by a later hand in the marginsπνεῦμαὅραθεὸντὸνΧριστόν

Σευηριανουthe attribution is present only in front of the scholiumπνεῦμαΧριστοῦεἶπεντὰχαρίσματατῆςκαινῆςδιαθήκης

ιεΟικουμενιουκοινὸνγὰρπατρὸςκαὶυἱοῦτὸπνεῦμα

Ιωαννουsthe sign is present only in front of the scholiumἔδειξενὡςοὐτῆςσαρκὸςκατηγορεῖἀλλὰτῆςἁμαρτίαςτῆιγὰρἁμαρτίαιπροσέταξετοῦτογενέσθαινεκρὸνἀντὶτοῦτὴνἁμαρτίανμὴἐνεργεῖνπνεῦμαδὲἐνταῦθατὴνψυχὴνπροσηγόρευσενὡςπνευματικὴνἤδηγεγενημενενταύτῃμετιέναιτὴνδικαιοσύνηνκελεύειἧςκαρπὸςἀξιέραστοςἡζωή

ιϛεἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖντὸλυπηρονἐπὶἂλλουθειςκαὶἑνὸςεἰδέτιςφησιπνεῦμαθεοῦτὸποθητὸνεἶπενἐπὶαὐτῶνκαὶπληθυντικῶςεἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖν

ιζτὸμὲνσῶμανεκρὸνδι'ἁμαρτίαντὸσῶμάφησινἔσταινεκρὸνὡςπρὸςτὴντῆςἁμαρτίαςἐνέργειαντοῦτογὰρτὸδιὰἁμαρτίαν

ιητὸδὲπνεῦμαζωὴδιὰδικαιοσύνηνεἰδὲτὸπνεῦματοῦἐγείραντοςἸησοῦνἐκνεκρῶνοἰκεῖἐνὑμῖνμὴφοβησθῇςφησινἀκούωννεκρὸνἔχειςγὰρκαὶζωὴντὸπνεῦμαεἰςδικαιοσύνηςἐνέργειανὥσπερδὲεἶπεντὸμὲνσῶμανεκρὸνοὕτωςἦνἀκολουθονεἰπεῖντὸδὲπνεῦμαζωὴἂλλεἶπενζωὴδεικνὺςοὐμόνονζῶντὸπνεῦμαἀλλὰκαὶζωοποιὸνν

ΚυριλλουsὁἐγείραςτὸνΧριστὸνἐκνεκρῶνζωοποιήσειἐγήγερταιὁκύριοςἡμῶνἸησοῦςΧριστὸςπαρὰτοῦπατρὸςἐνεργουμένηςπερὶτὴνσάρκααὐτοῦτῆςζωῆςδιὰτοῦἁγίουπνεύματοςὃἐστιναὐτοῦοὐκοὖνκαὶεἰἐγηγέρθαιλέγοιτὸπαρὰτοῦπατρὸςἀλλὰκαὶαὐτοςἦνὁανισταςδιὰτοῦἁγίουπνεύματοςπάνταγὰρἐνεργεῖταιτὰθεοπρεπῆπαρὰτοῦπατρὸςδι'υἱοῦἐνπνεύματιἐγερεῖτοίνυνκαὶτὰἡμῶνσώματαἐκνεκρῶνὁΧριστός

ιθὁἐγείραςτὸνΧριστὸνἐκνεκρῶνζωοποιήσειεἰςτὸνπερὶἀναστάσεωςἦλθελόγονἐπεὶοὖνἐνταύτηιπάντεςμὲνἀνίστανταιἂλλοἱμένονεἰςζωὴνοἱδέονεἰςτιμωρίανοὐκεἶπενἀναστήσειἀλλὰζωοποιήσειτουτέστινεἰςζωὴνκαὶδόξανἀναστήσει

κκαὶτὰθνητὰσώματαὑμῶνδιὰτὸἐνοικοῦναὐτοῦπνεῦμαἐνὑμῖντὴναἰτίανεἶπετῆςζωοποιήσεωςἐνοικουνδὲεἶπεντὴνδι'ολουμονεηνδηλῶν

καἄραοὖνἀδελφοὶὀφειλέταιἐσμενοὐτῆσαρκὶτοῦκατὰσάρκαζῆνεἰγὰρκατὰσάρκαζῆτεμετὰγὰρτὴντοσαύτηνχάρινχρεωστοῦμενκατὰτὸθέληματοῦθεοῦζῆνκαὶοὐκέτικατὰσάρκαεἶταἵναμὴνομισθῇτὰςἀναγκαίαςἀναιρεῖντοῦσώματοςὑπηρεσίαςοἷοντροφὴνἔνδυμαἐπάγειτοῦκατὰσάρκαζῆντουτέστινἐνἁμαρτίαιςκαὶεἰςτὸἐπιτρέπεινταῖςσαρκικαῖςἐπιθυμίαις

κβμέλλετεἀποθνήσκειντὸνἀθάνατονθάνατοντῆιγεέννηι

κγεἰδὲπνεύματιτὰςπράξειςτοῦσώματοςθανατοῦτεζήσεσθεεἶδεδιὰπνεύματοςἁγίουτὰςπράξειςτοῦσώματοςτουτέστιτὰςπονηρᾶςαναιρετεζήσεσθετὴνμακαρίανἐκείνηνζωήν

κδὅσοιγὰρπνεύματιθεοῦἄγονταιοὗτοὶεἰσινυἱοίοὐκεἶπενὅσοιπνεῦμαθεοῦλάβωσινἂλλὅσοιπνεύματιἄγονταιτουτέστιπαντὸςτοῦβίουἡνίοχονκαὶἡγεμόναπροστήσονταιπάντεςμὲνγὰροἱβαπτιζόμενοιπνεῦμαἅγιονλαμβανουσινἂλλοὐπάντεςαὐτῶιτὴνἡγεμονίανἐνδιδόασιν

κεθεοῦἰδοὺκαὶτὴνυἱοθεσίανεὐαγγελίζεται

κϛοὐγὰρἐλάβετεπνεῦμαἐπειδὴυἱοθεσίαςἐμνήσθηἦσανδὲκαὶἸουδαῖοιτούτουἠξιωμένοιτοῦὀνόματοςὡςτὸυἱοςπρωτότοκοςμουἸσραὴλκαὶἐγὼεἰπᾶθεοὶἐστεκαὶυἱοῦὑψίστουπάντεςθέλειδεῖξαιτὴντῶνυἱοθεσιῶνδιαφορὰνοὐγὰρἐλάβομενφησιπνεῦμαδουλείαςπάλινεἰςφόβονοὐχὥσπερφησινἸουδαῖοιπνευματικὸνἔλαβοννόμονὡςδοῦλοιεἰςφόβοντοῦτογὰρδηλοῖτὸπνεῦμαδουλείαςαὐτοὶγὰρδιὰτοῦἐνχερσὶτοῦπαρακειμένουφοβοῦὡςδοῦλοιἠναγκάζοντοτὰδέονταποιεῖνἡμεῖςδέφησινὡςυἱοὶδιὰτὴνἐνοὐρανοῖςἐλπίδατὰδέονταποιοῦμενοὐκοὖνἐκείνοιςμὲντοῖςενταξειδούλωνἐνφόβῳζῶσινἄχριςὀνόματοςκαὶτιμῆςἡυιοθησιαἡμῖνδὲκατὰἀλήθειαν

added by a later hand in the marginsthe sign is not visibleἘλάβετεφησὶπνεῦμαυἱοθεσίαςπόθενδῆλονπατέρακαλοῦμεντὸνθεὸνφησὶνἐνᾧκράζομενἈββᾶὁπατὴρἐναὐτῷγὰρτῷτῆςυἱοθεσίαςπνεύματιτὴνφωνὴνταύτηνἠξιώμεθαπροσάπτειντῷθεῷκαὶπατέρακαλεῖναὐτονκαὶπόθενδῆλονὅτικαλῶςκαὶἀρεσκοντωςτῷθεῷταύτηναὐτῷἀναφέρομεντὴνφωνὴνὁυἱὸςἡμᾶςἐδίδαξενοὕτωλέγεινΠάτερἡμῶνὁἐντοῖςοὐρανοῖςκαὶἑξῆςαὐτὸςδὲἐπειδὴκοινὰοἶδετὰτῆςεἰςἡμᾶςοἰκονομίαςἔργατοῦΧριστοῦτὸπνεῦμάφησισυμμαρτυρεῖνΧριστοῦγὰρπαραδεδωκότοςταύτηντὴνεὐχὴνκαὶτὸπνεῦμαπαραδίδωσικαὶσυμμαρτυρεῖτῷἐνἡμῖνδοθέντιχαρίσματιδι'αὐτοῦτὶδὲσυμμαρτυρεῖὅτικαλῶςκαὶἀρεσκοντωςθεῷλέγομεναὐτὸνπατέραἡμῶνὅτιτέκνααὐτοῦἐσμενυἱοθετηθέντεςαὐτῷτῷβαπτίσματιεἰδὲτέκναφησὶκαὶκληρονόμοιοἱδέγεἸουδαῖοιεἰκαὶἐκαλοῦντοτέκναθεοῦἀλλὰπαμπολληκλήσεωςἑκατέραςκαὶυἱοθεσίαςἡδιαφορὰοἱμὲνγὰρτυπικῶςονομάζοντοὥσπερκαὶτἄλλααὐτοῖςεἰςτύπονἐτελεῖτοτῆςχάριτοςἡμεῖςδὲοὐτυπικῶςἀλλ'αὐτοτελῶςκαὶοἱμὲνεἰκαὶἐκαλοῦντουἱοὶἀλλ'οὐκἦναὐτοῖςδεδομένοντὸκαὶαὐτοὺςτὸνθεὸνκαλεῖνπατέραἡμῖνδὲκαὶτοῦτοκεχάρισταικαὶπολλὴἄλληδιαφορά

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumὥσπερπάντατὰπαρ'αὐτοῖςτύποςἦντῶνἡμετέρωνοὕτωςἡγοῦμαικατὴνυἱοθεσίαν

κζδουλείαςπάλινεἰςφόβονἂλλἐλάβετεπνεῦματὸνπμευματικονφησινόμονοὐγὰρἔλαβονκαθολικῶςπνεῦμαἸουδαῖοι

κηυἱοθεσίαςκαίτοιἀκολουθονἦνεἰπεῖνἐλευθερίαςἂλλὅμωςτὸμεῖζονλέγει

κθἐνὦκράζομενἀββᾶὁπατήρλέγομενγὰρπάτερἡμῶνὁἐντοῖςοὐρανοῖςτέθεικεδὲκαὶτὴνεβραιανλέξινἵνατὸγνήσιονδείξῃδιὰπάντων

λαὐτοτὸπνεῦμασυμμαρτυρεῖτῶπνεύματιἡμῶνὅτὶἐσμεντέκναθεοῦἐπειδὴἸουδαῖοιπατέραἐκάλουντὸνθεὸνθελειδεῖξαιὅτιαὐτοῖςμὲνοὐκἐπετέτραπτοτοῦτοἡμῖνδὲναὶκαὶδῆλονἐκτοῦμαρτυρουντοπνεύματοςκαίφησιναὐτοτὸπνεῦματουτέστιναὐτοςὁπαράκλητοςσυμμαρτυρεῖτῶπνεύματιἡμῶνὃἐστιτῶδοθέντιἡμῖνπαρ'αὐτοῦχαρίσματιοὐγὰρμονοντοῦχαρίσματοςἡτοιαύτηφωνὴνἀλλὰκαὶτοῦδωρησαμένουἔνθαοὖντὸπνεῦμαμαρτυρειποίαἐστιἀμφισβήτησις

λαεἰδὲτέκνακαὶκληρονομοιλοιπὸναὔξειτὴνἀξίανἑνὶγὰρτέκναμὴκληρονομοῦντα

λβκληρονόμοιμὲνθεοῦὁρᾷςὅτιάλληἐστινἡυἱοθεσίαἡμῶνπαρὰτὴντῶνἸουδαίωνἡμεῖςγὰρκαὶκληρονομοιοἱδὲοὐχίφησιγὰρπερὶαὐτῶνκακοὺςκακῶςαπολεσεικαὶτὸἀμπέλῳιναἐκδώσειἄλλοιςκαὶπάλινπολλοίφησιἥξουσικαὶανακλιθησονταιμετὰἈβραὰμοἱδὲυἱοὶτῆςβασιλείαςἐκβληθήσονται

λγσυγκληρονομοιδὲΧριστοῦπάλιναὔξειτὸἀξίωμακαὶφιλονεικεῖἐγγὺςἡμᾶςστῆσαιτοῦδεσπότου

λδεἴπερσυμπασχομενἵνακαὶσυνδοξασθωμενλογίζομαιγὰρὅτιοὐκἄξιατὰπαθήματαἵναμὴραθυμοτεροιτὸπᾶνχάριτοςείναιλογιζόμενοιγενωμεθαἀπαιτεῖκαὶτὰπαρ'ἡμῶνεἰγὰρεντοιςλυπηροῖςφησικοινωσομενκαὶεντοιςχρηστοῖς

λετοῦνυνκαιροῦτὸπρὸςκαιρὸντῶνπαθημάτωνδηλοῖδιὰτοῦνυνκαιροῦ

λϛπρὸςτὴνμελλουσανδόξανεἶταδείκνυσιτὸὅλονσχεδὸντῆςχάριτοςὃνδιὰτὸνικᾷνταῖςἀντιδόσεσιτὸνθεὸνκαὶὅτιοὐκἰσχύομενἄξιόντιτῆςἐκεῖἀντιδόσεωςπαθεῖνἡσυνεισενέγκαι

λζἀποκαλυφθῆναιεἰςημαςκαλῶςτὸἀποκαλυφθῆναιἐστιγὰρκαίνυνἀλλὰκέκρυπται

ληthe number is visible only in front of the scholiumὁλέγειτοιοῦτὸνἐστικαὶαὕτηφησιἡκτίσιςσφόδραπροσδοκᾷτὴνμέλλουσανἡμῶνδόξανδιάτιἄφθαρτοςφησιπλασθεῖσαδιὰτὰςτῶνἀνθρώπωνἁμαρτίαςφθαρτὴγέγονενἐπεὶκαὶἡμεῖςεξαφθαρτωνφθαρτὸγεγόναμενβούλεταιοὖνἡκτίσιςφησιτοὺςἀνθρώπουςτὴνἀφθαρσίανἀπολαβεῖνἔσταιδὲτοῦτοἐντῆιἀναστάσειἵνακαὶαὕτητὴνοἰκείανἀφθαρσίανἀπολάβῃτοῦγὰρἀνθρώπουδι'ὃνγέγονεφθαρτὴτὴνἀφθαρσίαναπολαβανοντοςκαὶαὕτητὴνοἰκείανἀφθαρσίανσυναπολήψεταιπροσωποποιίαδὲἐστιτὸπᾶνἵνατετῶνἀγαθῶντὴνὑπερβολὴνδηλώσῃκαὶἵναδείξῃὅτιἡμεῖςμᾶλλονὀφείλομενσπουδάζειντῆςτοιαύτηςδόξηςκαὶἀφθαρσίαςἐπιτυχεῖνἤπερἡκτίσιςἐπεὶμὴνόμιζετὴνἄψυχονκαὶἀναίσθητονκτίσιντὰτοιαῦταπροσδοκᾶνἡαἰσθάνεσθαι

sσφόδραπροσδοκία

λθἡγὰρἀποκαραδοκίατῆςκτίσεωςοἷονἐπιτεταμένηπροσδοκία

μτὴνἀποκάλυψιντῶνυἱῶντοῦθεοῦἀπεκδέχεταιτὸτέλοςὅτανμέλλωσιδείκνυσθαιτινεςυἱοὶθεοῦκαίτινεςυἱοὶδιαβόλου

ματῆγὰρματαιότητιἡκτίσιςὑπετάγηοἷοντῆιφθορατουτογὰρκατεκρίθηδιὰτὰςἡμῶνἁμαρτίας

μβοὐχἑκοῦσαἀλλὰδιὰτὸνὑποτάξαντατῆςτοῦΧριστοῦδυνάμεωςφησιτοῦτοτὸἔργοντὸκαὶἄκουσανὑποτάξαι

μγἐπ'ἐλπίδιὅτικαὶαυτὴἡκτίσιςελευθερωθησεταιαποτῆςδουλείαςτῆςφθοραςκαὶαυτὴγάρφησιτὴνἀπαλλαγὴνἐλπίζειἐπ'ἐλπίδιοὖνἀπαλλαγῆςὑπετάγηλοιπὸνἑαυτὸνεφερμηνευειπωςἐπ'ἐλπίδιὅτικαὶαυτὴἡκτίσιςἐλευθερωθήσεται

μδεἰςτὴνἐλευθερίαντῆςδόξηςτῶντέκνωντοῦθεοῦεἰςτὴνἐλευθερίανοἷονδιὰτὴνἐλευθερίαντῆςδόξηςτοῦτ'ἐστιδι'ἡμᾶςἔσταικαὶἡκτίσιςαφθαρτοςὥσπερκαὶδι'ἡμᾶςγέγονεφθαρτή

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumἡτὸεἰςτὴνἐλευθερίανδηλοῖτουτέστινεἰςτὴναὐτὴνεἰςἦνκαὶἡμεῖςἐλευθερίαντῆςφθορᾶςἐλεύσεταιοἷονἐκφθαρτῆςἄφθαρτοςἔσται

μεοἴδαμενγὰρὅτιπᾶσαἡκτίσιςστενάζειφησιἡκτίσιςβουλουμένητὴνφθορὰνἀποθέσθαιλοιπὸνεἰδὲἡκτίσιςπολλῷμᾶλλονἡμεῖςτοῦτοἐθέλεινὀφείλομενκαὶμὴτοῖςὦδὲκεχηνέναιοἱκαὶλόγῳτετιμημένοικαὶυἱοθεσίανπροσδοκῶντες

μϛσυστενάζεικαὶσυνωδίνειἄχριτοῦνυνἐπειδὴκαὶοἱτὴνἀπαρχὴντοῦπνεύματοςἔχοντεςκαὶἡμεῖςαὐτοὶστενάζομενδιὰτοῦτοσυνωδίνει

μζοὐμόνονδὲἀλλὰκαὶαὐτοὶτὴνἀπαρχὴντοῦπνεύματοςἔχοντεςκαὶἡμεῖςαὐτοὶἐνἑαυτοῖςοὐμόνονφησιἡκτίσιςστενάζειἀλλὰκαὶοἱἀρχήντιναμακρὰνκαὶγεῦσιντοῦπνεύματοςλαβόντεςσπουδουσιπρὸςτὰἐκεῖμεταβῆναιεἰγὰρἡἀπαρχὴτοῦπνεύματοςτοιαύτηώστεποιεῖνθαυματουργίαςἐκτῆςσκιᾶςτιτὸτέλειον

μηστενάζομενἵναμήτιςεἴπῃσὺεἶπαςθεοὶἐσμενκαὶποίανἄλληνπροσδοκῶμενυιοθησιανφησιτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςτουτέστιτὴνἀφθαρσίαντότεγὰρβεβαίαἡυἱοθεσίακαὶτότεἥξειτὰαὐτῆςἀποτελέσματανυνγὰροὔτεἡδόξαδήληἀλλὰκαὶπροσδοκίαἐκπτωσεωςδιὰυἱοῦκατεγνωσμένου

added by a later hand in the marginsυἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςἡμῶνΥἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιποίαντὶγὰροὐκἐλάβομενταύτηνδιὰτοῦβαπτίσματοςοὐχὶδὲκαὶαὐτὸςπρὸμικροῦἔφηςὅτιπνεῦμαυἱοθεσίαςἐλάβετεναὶφησὶνποίανοὖνἐκδεχομεθατὴνφανερουμένηνφησὶκατὰτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςἄλληνπαρὰτὴνεἰρημένηνμὴγένοιτοἀλλ'αὐτὴνἐκείνηντελειότερὸνφανερουμένηνκαὶδιὰπείραςαὐτῆςἐπιγινωσκομένηνμετὰγὰρτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςτότεἡτῶνἀγαθῶνἀπολαυσιςτότεαὐτοῦτοῦσώματοςἡἀνάστασιςκαὶἀφθαρσίατότεἡτῆςτῶνοὐρανῶνβασιλείαςκληρονομίατότεπάντατὰτῆςυἱοθεσίαςγνωρίσματακαὶἀποτελέσματακαὶνῦνγὰρἐπ'ἐλπίδιτούτωνἐλάβομεντὴνυἱοθεσίαναὐτὸςδὲἐμφαντικώτερονεἶπενἐσώθημενδηλῶνὡςἀπὸκλύδωνοςκαὶταραχῆςμεγάληςτῆςκατὰτὴνἁμαρτίανυἱοθετηθέντεςἐσώθημενπῶςοὖνἠλπίσαμενταῦταμὴτούτωνπαραγεγονότωνἤδημηδ'ὑπ'ὄψινἡμῶνπεσόντωνμηδ'ὑπὸπεῖρανκαλῶςφησικαὶεὐλογωςεἰγὰρὑπ'ὄψινἡμῶνκαὶὑπὸπεῖρανἤδητὰἐλπιζομεναἐγεγονειοὐκἂνἦνἐλπιζομεναὃγάρτιςκατέχειπῶςοἷοντὲἐστινἐλπίζεινοὐκοῦνκατὰφύσιντῆςἐλπίδοςἴδιοντοῦτοτὸπερὶτῶνμελλόντωναὐτὴνκαὶμήπωπαρόντωνεἶναιὥστεκαὶἡμᾶςἃοὐβλέπομενἐκεῖναδεῖἐλπίζεινεἰδὲἃοὐβλέπομενὥσπερδὴἐκεῖνακαὶἐλπίζομενὑπομένεινχρὴκαὶἀποδέχεσθαιτὰπροσδοκηθέντακαὶμὴἀθροονἐπιζητεῖναὐτὰπαραγενέσθαιμάλιστατοῦπνεύματοςδιὰτῶνἐνταῦθαχαρισμάτωνκαὶεὐεργεσιῶνπιστουμένουτὰἐκεῖθενκαὶτὴνἀσθένειαντῶνλογισμῶνἡμῶνσυναντιλαμβανομένουκαὶθεραπεύοντοςπόσαγὰρεὐεργετεῖἐναὐταῖςἡμῶνταῖςεὐχαῖςἵνανῦντὰἄλλαἐάσωδιδάσκονὅπωςχρὴεὔχεσθαιἐρευναντὰςκαρδίαςκαὶἁπλῶςπάνταεἰςἀγαθὸνσυνεργοῦνἌλλωςδιὰτὶἀπεκδέχῃὅτιτῇἀπεκδοχῇκαὶἐλπίδιἐσώθημενπῶςοὖνοὐχρὴἀπεκδέχεσθαικαὶἐλπίζεινἔτιεἰδὲδεῖἐλπίζεινδεῖπάντωςὑπομένεινκαὶδι'ὑπομονῆςτὰἐλπιζομενααπἐκδέχεσθαιἔχομενδὲπρὸςτούτοιςκαὶτὰπνευματικὰ[/dub̀]χαρίσματασυναντιλαμβάνονταταῖςἀσθενείαιςἡμῶνκαὶμὴἐῶνταἡμᾶςπρὸςτὰςἐλπίδαςὀκλάσαιὅτιδὲτὸπνευματικὸνχάρισμασυναντιλαμβάνεταιταῖςἀσθενείαιςἡμῶναὐτίκαδῆλονκαὶἀπὸτοῦπνευματικοῦχαρίσματοςτοῦπερὶτὰςεὐχὰςχορηγηθέντοςἡμῖντὸπνεῦμαγὰρἐνταῦθατρὶςὀνομάσαςτὸπνευματικὸνἐδήλωσεχάρισμαἐρευνῶνδὲτὰςκαρδίαςαὐτὸτὸπανάγιονπνεῦματὸἐκπατρὸςπροερχόμενον

μθυἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςἡμῶνεἶταἵναμὴνομισθῇτὰπαρόνταδιαβάλλεινκαὶδῷλαβὴντοῖςαἱρετικοῖςφησινοὐδετὰπαρόντακακὰἀλλὰτὰπροσδοκώμεναβελτίωἃἐστινυἱοθεσία

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumτότεγὰρτὰτῆςυἱοθεσίαςἀποτελέσματα

ντῆγὰρἐλπίδιἐσώθημενἐλπὶςδὲβλεπομένηοὐκἐστινἐλπὶςὁγὰρβλέπειτιςτικαὶἐλπίζειὡςεἰἔλεγενπάνταλαβόντεςπαρὰθεοῦἡμεῖςπίστιναὐτωπροσηγάγομενἧςμέγαμέροςἡτῶνἐκεῖσεἐλπὶςμὴτοιγαροῦνζητεῖπάντασοιἐνταῦθαπαρεῖναιτὰἀγαθὰἀλλάτινακαὶτῆἐλπίδιταμίευσαιεἰδὲπάνταπαρεῖναιθέλειςοὐκέτιἐλπίζειςἐλπὶςγὰρβλεπωμενηοὐκἐστινἐλπίς

ναεἰδὲὁοὐβλέπομενἐλπίζομενδι'ὑπομονῆςαπεκδοχημεθαεἶδεφησιτὰμὴὁρώμεναἐλπίζομενἐνὑπομονῆιἕξομεντὸντοῦτωπροσδοκίανἡδὲὑπομονὴὅτιμέροςμέγιστονἀρετῆςπαντίπουδῆλονώστεἡἐλπὶςκαὶπίστεωςκαὶὑπομονῆςποιητικηι

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumὡσαύτωςδὲκαὶτὸπνεῦμαφροντίσεισουεἰδὲἀμελεῖςἀμεληθήσῃ

νβωσαύτοςδὲκαὶτὸπνεῦμασυναντιλαμβάνεταιταῖςἀσθενείαιςἡμῶνκαὶμὴνόμιζέφησινκάμνεινὑπομένωνοὐγὰρεασεισετὸπνεῦμακάμνεινἂλλἀντιλήψεταισουπρὸςτοῦτοἀσθενεῖςγὰρἐσμενκαὶοὐδεὑπομονὴνκατορθῶσαιἰσχύομενδίχατῆςτοῦπνεύματοςβοηθείας

anonymousthis scholium is added by a later hand in the space between the biblical text and the Catena and repeated by the same hand in the following foliumτὸπνευματικὸνχάρισμα

νγτὸγάρτιπροσευξόμεθακαίτιλέγωφησιὅτιπρὸςκατόρθωσινὑπομονῆςδεόμεθαἀντιλήψεωςπαρὰτοῦἁγίουπνεύματοςκαὶἐντοῖςδοκοῦσιφησιεὐχερέσινοἷονἐντῆιεὐχὴἐστινγὰρὅτεἀσύμφορααἰτοῦμεν

νδκαθὸδεῖοὐκοἴδαμενκαὶἑαυτὸνἔμιξενἵναμὴεὑρέθηἐπαχθής

νεἂλλαὐτοτὸπνεῦμαὑπερεντυγχάνειὑπὲρἡμῶνστεναγμοῖςἀλαλήτοιςτὸπαλαιὸνχαρίσματαδιαφορὰπολλοὶἐλάμβανονπροφητειῶνἑρμηνειῶνγλωσσῶνἅπερπάνταπνεύματαἐκάλουνκαὶεὐχῆςδὲχάρισμαἐλάμβανοντινεςἐπειδὴγὰρἀγνοοῦντὸπλῆθοςτὸσυμφέρονἤιτειπολλάκιςἀσύμφοραἐλάμβανοντινεςχάρισμαεὐχῆςκαὶὑπὲρπαντὸςτοῦλαοῦηὔχοντοὅπερκαὶαὐτοπνεῦμαἐλέγετοτοῦτοοὖνλέγειὅτικαὶαὕτηἡχάριςτῆςεὐχῆςὑπὲρἡμῶντῶιθεῶιἐντυγχάνειμεγίστοιςστεναγμοῖςτοῦτοδὲεἶπενσυστῆσαιβουλόμενοςὅτιἀγνοοῦμενκαθὸδεῖπροσεύξασθαιεἰγὰρμὴτοῦτόφησιἦντιςχρείαλαβεῖντιναςχάρισμαεἰςτὸεὔχεσθαιὑπὲρτοῦλαοῦ

Οικουμενιουsἂλλαὐτοτὸπνεῦμαὑπερεντυγχάνειὑπὲρἡμῶνστεναγμοῖςἀλαλήτοιςτοῦτόνυνὁδιάκονοςπληροῖλιτανεύων

added by a later hand in the marginsἂλλαὐτοτὸπνεῦμαὑπερεντυγχάνειὑπὲρἡμῶνστεναγμοῖςἀλαλήτοιςΟὐκεἶπενἐντυγχάνειἀλλ'ὑπερεντυγχάνειτὴνσύντονονκαὶκατἐσπουδασμένηνδηλῶνἔντευξινκαὶὅτὶἀνύσειὑπὲρὧνὑπερεντυγχάνει

νεὁδὲἐρευνῶντὰςκαρδίαςοἶδετιτὸφρόνημααὐτοςὁπαράκλητοςὁτὰςκαρδίαςτῶνπνευματικῶνἀνθρώπωνἐρευνῶντῶντὴνχάρινδηλάδηκαὶτὸπνεῦματοῦεὔχεσθαιλαβόντων

νϛτοῦπνεύματοςτῶνπνευματικῶνἀνθρώπωντῶτὸεἰρημένοντῆςεὐχῆςλαβόντωνπνεῦμακαὶχάρισμα

νζὅτικατὰθεὸνἐντυγχάνειοὐκαγνουνταφησιδιδάσκουσινοἱπνευματικοὶτὸνθεὸνἂλλοἶδενὁπαράκλητοςὅτικατὰθεὸνἐντυγχάνειοὐκατάτιναβλαβερὰνἐπιθυμίανἀλλὰκατὰθεὸνὃἐστικατὰτὴνβούλησιντοῦθεοῦ

νηὑπὲρἁγίωντῶνδιὰτῆςεὐχῆςἁγιαζομένων

νηadded by a later hand in the marginsὑπὲρἁγίωνἢὅτιὑπὲρκαθαρῶνκαὶθεαρέστωνἔργωντὰςαἰτήσειςποιεῖταιἢὑπὲρἀνθρώπωντὸνἁγιασμὸνἐπιποθούντων

νθοἴδαμενδὲὅτιτοῖςἀγαπῶσιτὸνθεόνοὕτωφησιδιὰτὴνἐντῶιεὔξασθαιἄγνοιανβοηθούμεθαὑποτοῦπνεύματοςὅτικαὶτὰκακὰεἰςἀγαθὰἡμῖνπεριτρέπει

ξπάντασυνεργεῖεἰςἀγαθονπάνταφησικαὶτὰκακὰκαὶγὰρταῦταπεριστρέφειὁθεὸςεἰςἀγαθὰεἰςγὰρεὐδοκίμησιντῶνπασχόντωνπεριστρέφεταιμεῖζονδὲτὸεἰςἀγαθὰπεριστρέφεσθαιτοῦμὴπαντελῶςἐπελθεῖν

ξατοῖςκατὰπρόθεσινκλητοῖςοὖσινἐπειδὴἀπίθανονείναιἐδοκειτὸπεριστρέφεσθαιτὰκακὰεἰςἀγαθὰπροσθεὶςτὴντοῦθεοῦκλῆσινἐπιστώσατοτὸεἰρημένεονοὐγὰρτοῖςτυχοῦσιφησιτοῦτοσυμβαίνειἀλλὰτοῖςὑποθεοῦκληθεῖσινεἶταἵναμὴνομισθῇμονομερῶςὁθεὸςἐνίουςκαλέσαςφησιτοῖςκατὰπρόθεσινδεικνὺςὅτιπάντεςμὲνἐκλήθημενἐκεῖνοιδὲυποκουσανδιὸκαὶβοηθοῦνταιοἱκατὰοἰκείανπρόθεσινγενόμενοικλητοί

added by a later hand in the marginsκατὰπρόθεσινκλητοῖςοὖσινὅτιοὕςτοῖςκατὰγνώμηνκατὰπροαίρεσιναξοωθεισιτῆςκλήσεως

ξβὅτιοὓςπροέγνωἀπὸκοινοῦκατὰπρόθεσινκλητοὺςὄντας

ξγκαὶπροώρισεσυμμόρφουςτῆςεἰκόνοςτοῦυἱοῦαὐτοῦεἰςτὸείναιαὐτονπρωτότοκονὅπερἐστιφησινὁυἱοςτοῦθεοῦκατὰφύσινἐντῆιἐνανθρωπήσειδῆλονδὲὡςἅγιοςκαὶἀναμάρτητοςτοῦτοκαὶαὐτοὶγεγόνασικατὰχάρινσυμμόρφουςγὰρτοὺςἰσομόρφουςεἰκοναδὲτὴνοἰκονομίανκαλεῖκαὶτὸἐντεῦθεναὐτοῦσῶμακατὰγὰρτὴνοἰκονομίανσύμμορφοικαὶἀδελφοὶαὐτοῦοἱἄνθρωποικατὰδὲτὴνθεότηταμονογενὴςἐστιν

ΚυριλλουsσυμμόρφουςτῆςεἰκόνοςτοῦυἱοῦαὐτοῦεἰςτὸείναιαὐτονπρωτότοκονεἰκὼντοῦθεοῦτιςἂννοοῖτοσαφηνιεῖλέγωναὐτὸςὭσπεργὰρἐφορέσαμεντὴνεἰκονατοῦχοϊκοῦφορέσομενκαὶτὴνεἰκονατοῦἐπουρανίουτουτέστιτὴνἐνἁγιασμῷζωὴντὴνπρὸςπᾶνὅτιοὖναμωμητὸνπολιτείανὥσπεργὰρεἰκονατοῦχοικοῦτουτέστινἈδὰμτὴνἐνπαρακοῇτεκαὶἁμαρτίαιςζωὴνεἶναὶφαμὲνοὕτωκαὶεἰκονατοῦἐπουρανίουτουτέστιΧριστοῦτὸνἁγιασμὸνκαὶτὴνδικαίοσυνηντὴνὑπακοήν

ξδἐνπολλοῖςἀδελφοῖςδιὰπάντωντὴνσυγγένειανἡμῶντὴνπρὸςτὸνΧριστὸνσημᾶναιθέλεισυγγένειανδὲτὴνἐντῆιοἰκονομίατῆςσαρκὸςαὐτοῦ

ξεοὓςδὲπροώρισετούτουςκαὶἐκάλεσεπανταχοῦτὸκατὰπρόθεσινκλητοὺςὄνταςσυνυπάκουεἐπεὶἄτοπονἅπανταεἰὁθεόςτιναςμὲνευεποιησετιναςδὲοὐτὸδὲκατὰπρόθεσινσυνυπακούομενοναὐτῶνποιεῖτὸκατόρθωμακαὶπροσωποληψίαςἀπαλλάττειτὸνθεόν

ξϛκαὶοὓςἐκάλεσετούτουςκαὶεδικαιωσενοὓςδὲεδικαιωσεδιὰτῆςτοῦλουτροῦπαλιγγενεσίας

ξζτοῦτουςκαὶεδοξασενδιὰτῶνχαρισμάτωνδιὰτῆςυἱοθεσίας

ξητιοὖνἐροῦμενπρὸςταῦταὡςεἰἔλεγεντούτωνοὕτωςὄντωνμηδεὶςλοιπὸνπερὶτῶνὧδεπειρασμῶνἡκινδύνωνλογοποιεσθωτιγὰρἑνὶεἰπεῖνπρὸςτὴντοσαύτηνἀγαθότητατοῦθεοῦ

added by a later hand in the marginsτιοὖνἐροῦμενπρὸςταῦταΤὶοὖνἐροῦμενπρὸςταῦταποῖαὅτιπροώρισενὅτιἐκάλεσενὅτιἐδικαίωσενὅτιἐδοξασενπρὸςτοσαύτηνἀφθονίανεὐεργεσιῶντὶἐροῦμενοὐδὲεὐχαρίστωνφησὶλόγωνευποροῦμενμὴτίγεἔργωνἀμοιβὴντοσαύτηἐστὶνἄφατοςαὐτοῦἡπερὶἡμᾶςχάριςεἶταὥσπερπόρισμαλαβὼνἐντεῦθένφησινεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντὶςκαθ'ἡμῶνοὐδεὶςκἂνγάρτινεςβλάπτεινἐπιχειρήσωσινοὐβλάψουσινἀλλ'ὠφελήσουσινπόθενδὲδῆλονὅτιὑπὲρἡμῶνὁθεὸςἔκτετῶνπροειρημένωνκαὶτὸμέγιστονκαὶπᾶσανἐκπλῆττονδιάνοιανὅτιὑπὲρἡμῶντοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοεἰοὖνὁθεὸςὑπὲρἡμῶνδηλονότιπάνταεἰςσυμφέρονμεταστήσεικαὶτὰδοκοῦνταλυπηρὰχαρᾶςπρόξεναπαρασκευάσειὥσπερκαπιτῶνἀποστολωναὐτῶνκαὶμαρτύρωντὰςθλίψειςκαὶτοὺςδιωγμοὺςκαὶτοὺςθανάτουςὑποθεσινστεφάνωνκαὶβραβείωνἐποιήσατοκαὶπρόξενατῆςβασιλείαςτῶνοὐρανῶνοὕτωςοὖνἂνἡμεῖςμόνονμὴἐκλυθῶμενοὐδεὶςἰσχύεικαθ'ἡμῶντέθεικεδὲτὸὅςγετοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοκαὶἑξῆςτήντεκηδεμονίαντὴνἄφατονὡςἔφημεντοῦθεοῦπερὶἡμᾶςἐνδεικνύμενοςκαὶἅμαεἴτιδυσχερὲςὑποτινωνπάσχομενὑπομένεινκαὶκαρτερεῖνδιὰτοῦπαραδείγματοςπαραινῶνοὐμόνονδὲἀλλὰκαὶἀνακτώμενοςκαὶπαρηγορῶνεἰγὰρὁυἱὸςὑπὲρσοῦτοσαῦταἔπαθεντίσεχρὴπαθεῖνὑπὲραὐτοῦκαὶεἰἐκεῖνοςτοσαῦταπαθὼντῆςπατρικῆςδόξηςκαὶθεότητοςοὐδέντικαθυφειμένονἐδέξατομηδὲσὺὀλιγωρήσῃςπάσχωνταῦταπάντωςγὰρτῶνἐπηγγελμένωνκαὶμετὰτὰπάθηκαὶμετὰτὸνθάνατονἀξιωθήσῃτὸδὲπῶςοὐχὶκαὶσὺναὐτῷχαρίσεταιτὸἀπροφάσιστονκαὶἀπαραίτητονθέλωνπαραστῆσαιτῆςδωρεᾶςσὺναὐτῷτὰπάνταἡμῖνχαρίσεταιφησὶνἐρεῖςφησὶνὅτιμήποτεἡμῶνἐπιλήσεταιοὐκοῦνκαὶτοῦυἱοῦσὺναὐτῷγὰρτὰπάνταἡμῖνχαρίζεταιὥστεπάντωςκαὶἀπροφασίστωςτευξόμεθαὧνἐπηγγέλμεθαεἰπὼνδὲτοὺςπειρασμοὺςτοὺςδιὰθλίψεωνκαὶβασάνωνἐντῷεἰπεῖντὶςκαθ'ἡμῶννῦνἕτερονεἶδοςπειρασμῶνλέγειτοὺςὀνειδισμοὺςτὰςμέμψειςτὰςλοιδορίαςτὰςδιαβολὰςἃςκατέχεονοἱἄπιστοιτῶνπιστῶνκαὶτοῦτοδηλοῖδιὰτοῦλέγειντὶςἐγκαλέσεικατὰἐκλεκτῶνθεοῦκαὶἀποδείκνυσικἀνταῦθαὥσπερκαὶἐπὶτῶνπροειρημένωνὅτιθεοῦδικαιοῦντοςεἰςμάτηνγλωσσαλγοῦσινοἱαἰτιώμενοικαὶκατακρίνοντες

ξθεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντιςκαθ'ἡμῶνἵναγὰρμὴλέγωσινὅτιβασιλεῖςκαθ'ἡμῶνκαὶδῆμοκαὶἡγεμόνεςπάντεςγὰρἐπεβούλευοντοῖςπιστοῖςφησινὅτιἰσχύειθεὸςτὰςκαθ'ἡμῶνἐπιβουλὰςἀφορμὴνστεφάνωνποιήσασθαιοὐδεὶςοὖνὁκαθ'ἡμῶν

οὅςγετοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοἂλλὑπὲρἡμῶνπαντωνπαρεδοκεναὐτονπωςοὖνφησινἡμᾶςπροήσεταιὁθεὸςοὓςοὐμόνονσυμμόρφουςτοῦυἱοῦαὐτοῦἐποίησενἀλλὰκαὶἐδικαίωσενκαὶεδοξασενκαὶοὐτοῦτομόνονἀλλὰκαὶτὸνυἱονἔδωκενὑπὲρἡμῶνπάντωνφησινκαὶἁμαρτωλῶνκαὶτελωνῶνκαὶπορνῶν

οαπωςοὐχὶκαὶσὺναὐτωτὰπάνταἡμῖνχαρίσεταιεἰτὸνυἱόνφησινἔδωκενεἰςθάνατόντιδεῖπερὶτῶνἄλλωνἀμφιβάλλεινὁγὰρτὸμέγαδοὺςκαὶτὸἔλαττονδώσει

οβτιςἐγκαλέσεικατὰἐκλεκτῶνθεοῦπολλοὶἀσεβεῖςἐμέμφοντοτοὺςπιστεύσανταςφησινοὖντιςἱκανὸςἐγκαλέσαιημεμψασθαιτοῖςὑποθεοῦεκλεχθεισινκαὶὅραοὐκεἶπενδούλοιςθεοῦἡπιστοῖςἀλλὰἐκλεκτοῖςἐπαίρωντὸἀξίωμα

ογθεὸςὁδικαίωνοὐκεἶπενὁἀφεὶςἁμαρτίαςἀλλὰτὸμεῖζονὁδικαίων

οδτιςὁκατάκρινωνὅτανγὰρὁθεὸςψήφωιτινιοἰκείαδικαιώσῃτιςἐστινὁκατακρίνωντιδὲκαὶκατακρίνωνὠφελεῖτὸδὲκατακρίνωνὡςἐπὶαμαρτημασιν

οεΧριστόςκατὰἐρώτησιναυτὰπρὸαγειωςἀναντιρρήτωνὄντων

οϛὁἀποθανὼνμᾶλλονδὲκαὶἐγερθείςτιςφησινὁκατακρίνωντοῦμὲνπνεύματοςσυναντιλαμβανομένουταῖςἀσθενείαιςἡμῶντοῦδὲπατρὸςδικαιοῦντοςτοὺςδὲυἱοῦὑπὲρἡμῶνἀποθανόντοςοὓςγὰρἡτριὰςαπεδικαιωσεντιςὁκατακρίνων

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumοὕτωςδύνῃνοῆσαιὡςπρὸςτὸκατὰπόδατοῦῥητοῦεἰτὸπνεῦμάφησιἀντιλαμβάνεταιεἰὁπατὴρἐδικαίωσεντιςὁκατακρῖναιδυνάμενοςὑπολείπεταιφησιὁυἱοςὁυἱοςοὖνφησιἔχεικατακρῖναικαὶτοιτοσοῦτονἀγαπᾶιὡςκαὶθάνατοναἱρήσασθαιὑπὲρἡμῶνκαὶὧνἐνδεξιᾶιτοῦπατρὸςκαὶεἰςτὴνἰδίανἐπανελθὼνδόξανοὐκἐπαύσατοτῆςπρὸςἡμᾶςἀγάπηςἀλλὰκαὶπαρακελεῖτὸνπατέραὑπὲρἡμῶντοῦτογὰρτὸἐντυγχάνειτὴνδὲπαράκλησινουτονόειαὐτωτῶἐνηνθρωπηκέναιπαρακάλειτὸπατέραὑπὲρἡμῶν

οζὃςκαὶἐστινἐνδεξιᾶιτοῦθεοῦὃςκαὶἐντυγχάνειὑπὲρἡμῶνἵναγὰρμὴἐλάττωσιντὴνἐντυχίαννομισησθειςπρῶτοντὴνἰσοτιμίαντῶείναιενδεξιατοῦθεοῦοὕτωςεἶπετὸἐντυγχάνειδειξαθέλωντὴνδιὰπυροναὐτοῦἀγάπηνοὐγὰρὡςαὐτοςἀσθενῶνσῶσαιδιὰτοῦπατρὸςἄπαγε

Κυριλλουsκαὶἐντυγχάνειὑπὲρἡμῶνὡςπρὸςτὸἀνθρώπινονεἴρηταιὅτιἀρχιερεὺςἦν

added by a later hand in the marginsκαὶἐντυγχάνειὑπὲρἡμῶνὃςκαὶἐντυγχάνειΤῆςκυριακῆςἐκείνηςφωνῆςτὸννοῦνἐνταῦθαδηλοῖκαὶὑπαινίττεταιτῆςἐντύπῳεὐχῆςτῷπατρὶπροσαγομένηςπάτερτήρησοναὐτοὺςἐντῇἀληθείᾳσουκαὶἵναφυλάξῃςαὐτοὺςἀπὸτοῦπονηροῦκαὶτὰὁμοίαεἰοὖνοὕτωςκήδεταιὁυἱὸςὥστεκαὶἐντυγχάνεινἡγὰρτότεῥηθεῖσαεὐχὴτοσαύτηνἔχειἰσχὺνὥστεδιαπαντὸςἐνεργὴςεἶναικαὶτὰτῆςἐντυχίαςἀπαρτίζεινεἰοὖνοὕτωςκήδεταιτὶςὁκατακρίνωντοὺςἐναὐτῷπεπιστευκόταςὁπατὴρἐδικαίωσεκαὶἐδοξασετὸπνεῦμασυναντιλαμβάνεταιὁΧριστὸς

οητιςἡμᾶςχωρίσειἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦτιςοὐδείςφησιτοὺςτοσαύτηςἀγάπηςκαὶπρονοίαςηξηιωμενουςπαρὰθεοῦ

the second half of scholium 478ph added by a later hand in the marginsthe sign is visible only in front of the scholiumαπέθανενὑπὲρἡμῶνκαὶἀνέστηκαὶἐντυγχάνειτὶςλοιπὸνὁκατακρίνωνἢἐγκαλῶνἡκατακρίνωνοὕτωςτῆςἁγίαςτριάδοςπροασπιζούσηςκαὶδικαιούσηςἡμᾶς

added by a later hand in the marginsthe sign is visible only in front of the scholiumTὶςἡμᾶςχωρίσειτοῦτὶοὖνἐροῦμενἐστὶνἐπαναληπτικονὥσπερκαὶτὸθεὸςὁδικαιῶντὶςὁκατακρίνωντοῦεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντὶςκαθ'ἡμῶνκέχρηταιγὰρτῷτοιούτῳσχήματιπολλαχῶςδιὰτὴνσυνέχειαντῆςπεριβολῆςοὐδεὶςγὰρσχεδὸνὅσαγεἐμὲεἰδέναιοὔτετῶνκαθ'ἡμᾶςοὔτετῶνθύραθεντῇἰδέᾳταύτῃὡςὁμέγαςΠαῦλοςἐχρήσατοἵναοὖνμὴεἰςτὸἀσαφὲςαὐτῷἐκπίπτοιλίανὁλόγοςκαὶταῖςἐπαναλήψεσιπροσεχρήσατοδύναταιδὲκαὶὡςἀπὸἰδίαςἀρχῆςτὰχωρίαταῦταεἰλῆφθαικαὶμὴὡςἐπαναληπτικὰτῶνεἰρημένων

οθθλῖψιςἡστενοχωριαἡδιωγμὸςἡλιμὸςἡγυμνοτηςἡκίνδυνοςἡμαχαιραοὐκεἶπενχρήματαδόξανκαὶὅσαανθρωπινακαλὰἂλλἅτινακαὶβιάζεσθαιπέφυκετὴνἀνθρωπίνηνφύσιντῶδὲτῆςθλίψεωςὀνόματιπολλὰδηλοῦταιφυλακαὶἁλύσειςἐξορίαικαὶὅσατοιαῦτα

πκαθωςγέγραπταιὅτιἐντρέψαιαὐτοὺςβουλόμενοςἤγαγετὴνμαρτυρίανεἰγὰροἱἐντῆιπαλαιᾶιφησιζωῆςκατεφρονουνοἷςτὰἔπαθλαγῆἵνακαὶτὰἐντῆγῆἀγαθὰπολλῷμᾶλλονἡμεῖςὀφείλομεντὴνβασιλείαντῶνοὐρανῶνἔχοντεςτῶνπόνωνἀμοιβήν

παἕνεκασουθανατουμεθατῆιματυρίαιτοῦλόγονπιστοῦται

πβὅληντὴνἡμέρανἐστιγὰρπρὸαιρεσειπολλάκιςτῆςἡμέραςκαταφρονεῖν

πγελογισθημενὡςπρόβατασφαγῆςπᾶσιφησινεἰςτὸἀδικεῖνπροκείμεθαοἱἀπόστολοιδῆλονὡςπρόβατασφαζόμεναμὴἀντιλέγοντες

πδἂλλἐντούτοιςπᾶσινὑπερνικῶμενδιὰτοῦἀγαπήσαντοςἡμᾶςἐπαίρειτὸνἀκροατὴνἵναμὴκαταπέσῃθλῖψινἀκούσαςκαὶδιωγμὸνκαὶὅσαεἶπενκαίφησιπάντωνκρατοῦμενχάριτιΧριστοῦκαὶοὐκεἶπεννικῶμενἂλλὑπὲρνικῶμεντουτέστιδι'ὧνἐπιβουλευόμεθαστεφανούμεθαοἱγὰρἐπίβουλοιπρόξενοστεφάνωνἡμῖνἂνεὐχαρίστωςφέρωμεν

πεπέπεισμαιγὰρὅτιοὔτεθάνατοςοὔτεζωὴουτεἄγγελοιοὔτεἀρχαὶοὔτεδυνάμειςοὔτεἐνεστῶταοὔτεμέλλονταοὔτευψωμαοὔτεβαθοςοὔτετιςκτίσιςετεραδυνησεταιἡμᾶςχωρῆσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦἐπειδὴἄνωτὰπαρόνταεἶπενυντὰμέλλονταλέγεικαίφησινοὔτεὁμέλλωνθάνατοςοὔτεἡμέλλουσαζωὴοὔτεἄγγελοιοὔτεδυνάμειςδύνανταίμεχωρίσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦτῆςδιὰΧριστοῦμοιφησιπροξενηθεισηςπάνταμοιφησιμικρὰπρὸςἐκείνηντὴνἀγάπηνεἶταἐπειδὴπᾶσανεἶπεντὴνκτίσιντὴνὁρατὴνκαινοητηνπρὸςτίθησινοὔτετιςκτησιςἕτερατοῦτ'ἐστινεἰκαὶἄλλητιςπαρὰτὴνοὖσανὑποσταίηοὐδεαὕτημοιείναιτιδοκεῖπρὸςτὴνἀγάπηντοῦθεοῦἐπειδὴδὲκαὶἀγγέλωνκαὶδυνάμεωνἐμνήσθημὴνόμιζετοὺςἀγγέλουςἡτὰςδυνάμειςἀποστῆσαίτιναςἐθέλεινἀπὸΧριστοῦἄπαγεἀλλὰτὸνπερὶθεὸνθερμὸνπόθονσημᾶναιζητῶνεἰςτούτουςἦλθεντοὺςλόγους

Θεοδωρητουsοὔτεοὔτετιςκτίσιςετεραδυνησεταιἡμᾶςχωρῆσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦβάθοςὡςοἶμαιτὴνγέεννανὀνομάζειὕψοςδὲτὴνβασιλείανκαὶπρὸςτούτοιςτὴναἰώνιονζωὴνκαὶτὸναἰώνιονθάνατον

άλλοςτουτέστινοὔτετὰἄγανεπιδοξανοὔτετὰἄγανἄδοξα

πϛτῆςἐνΧριστῷἸησοῦτῶκυρίῳἡμῶνἄνωπρῶτονεἶπεντὴνἀγάπηντοῦθεοῦἵναμὴψεύδεσθαιδόξῃπερὶτῆςἰδίαςλέγωνἀγάπηςὁγὰρἀγαπηθεὶςοὐθαυμαστὸνεἰἂνταγαπα

πζἀλήθειανλέγωἐνΧριστῷοὐψεύδομαισυμμαρτυρούσηςμοιτῆςσυνειδήσεώςμουἐνπνεύματιἁγίῳὅτιλύπημοιἐστιμεγάληκαὶἀδιάλειπτοςὀδύνητῆκαρδίαμουμέγαθέλειεἰπεῖνδιὸπροοδοποιεῖτῶπιστευθεναιὅραδὲἀλήθειανφησιλέγωἐνΧριστῷκαὶοὐψεύδομαικαὶἡσυνείδησιςμοιεἰςτοῦτομάρτυςσὺντῶιἁγίωιπνεύματι

added by a later hand in the marginsηὐχομηνγὰραὐτοςἐγώὋνοὐδὲνδύναταιχωρίσαιτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦοὐθάνατοςἀπειλούμενοςοὐζωὴπροτεινομένηοὐτὰἐκεῖθενἁπλῶςοὒτὰἐνταῦθαοὐχἅπερἄντιςἐπινοήσῃδιὰτοῦτογὰρκαὶἀγγέλωνἐμνήσθηκαὶδυνάμεωνκαὶβάθουςκαὶὕψουςὃντοίνυνοὐδὲνχωρίσαιδύναταιπῶςαὐτὸςἑκουσίωςἀφίσταταικαὶτότεὑπὲρτῶνκατὰσάρκασυγγενῶνκαὶοὐμόνονἑκουσίωςχωρίζεταιἀλλὰκαὶἐπιθυμεῖκαὶἐπιζητεῖκαὶεὔχεταιχωρισθῆναιτῆςἀγάπηςτοῦΧριστοῦηὐχομηνγὰρφησὶναὐτὸςἐγὼἀνάθεμαεἶναιἀπὸτοῦΧριστοῦτὶοὖνἐστιτοῦτοπῶςσυμβήσεταιτὰἀσύμβαταπρῶτονμὲνφαμὲνὅτιοὐκἔστιταῦταἐναντίαοὐγὰρἐστινἐναντίοντὸἀγαπᾶντὸνΧριστὸνοὕτωςὥστεμήτεδιὰκολάσεωςμήτεδι'ὑποσχέσεωςπάσηςἀφίστασθαιτῆςἀγάπηςαὐτοῦκαὶτὸἀγαπᾶντὸνπλησίονοὕτωςὥστετὴνσωτηρίαναὐτῶνἴσηνκαὶμείζονατῆςἰδίαςἡγεῖσθαισωτηρίαςοὔκουνταῦταἐναντίαἀλλὰκαὶμᾶλλονσυνᾴδονταὁγὰρἀγαπῶντὸνἀδελφὸναὐτοῦἀγαπᾷκαὶτὸνδεσπότηνκαὶἔμπαλινκαὶἐντούτῳγνώσονταιπάντεςὅτιἐμοιμαθεταιἐστεἐὰνἀγαπᾶτεἀλλήλουςκαὶαὐτοςὁΠαῦλοςφησινπλήρωμανόμοςἡἀγάπηκαὶὁκύριοςπάλινπερὶτῆςεἰςθεὸνἀγάπηςκαὶτῆςεἰςτὸνπλησίονἐνταύταιςφησὶταῖςδυσὶνἐντολαῖςὅλοςὁνόμοςκαὶοἱπροφῆταιὡςκεφάλαιονοὐσῶντῶνἄλλωνπάντωντῆςτεεἰςθεὸνκαὶτῆςεἰςτὸνπλησίονἀγάπηςναὶφησὶνἀλλ'ἐνταῦθαπροκρίνειτὴντῶνπλησίονἀγάπηντῆςπρὸςτὸνθεὸνκαὶεὔχεταιἐκεῖνονἀπαρνήσασθαικαὶἐκείνουςκερδῆσαιὁδὲΧριστόςφησινὁφιλῶνπατέραἢμητέραὑπὲρἐμὲοὐκἔστινμουἄξιοςἀλλ'οὐκἔστιτοῦτοφιλεῖνὑπὲρτὸνΧριστὸντὶγὰρἦντὸφιλεῖνἐκείνουςτὸοἰκειῶσαιαὐτοὺςτῷΧριστῷπῶςοὖνἐστιφιλεῖνἐκείνουςὑπὲρτὸνΧριστὸνὅπουκἀκείνουςεἰςτὴνφιλίανκαὶὑπακοὴνἔσπευδεἑλκύσαιτοῦΧριστοῦμᾶλλονγὰρἐπιδεικνύντοςτὴνὑπερβάλλουσανἀγάπηνἣνεἶχενεἰςΧριστὸνὅτικαὶἑτέρουςσυνήλαυνενεἰςαὐτονναὶφησὶνεἰμὴἐχώριζεναὐτοντοῦΧριστοῦλέγωνηὐχομηνγὰραὐτὸςἐγὼκαὶἑξῆςτὶοὖνφαμὲνἢὅτιμὴγένοιτοοὐκἐχώριζενοὐγὰρεἶπενεὔχομαιτοῦτογενέσθαιἀλλὰτὸδιάπυροντοῦπόθουὅπερπρὸςτὸνΧριστὸνεἶχενκαὶτὴνσπουδὴνἣνκατεβάλλετοεἰςτὸπροσαγαγεῖνπάνταςαὐτῶνκαὶμάλιστατοὺςἸουδαίουςοὗτοιγὰρκαὶσυγγενεῖςκαὶμάλισταἀντιπίπτοντεςετυγχανονταῦταοὖνπαραστῆσαιβουλόμενόςφησινὅτιεἰἦνδυνατὸνδιὰτῆςἐμῆςἀπωλείαςδοξασθῆναιτὸνΧριστὸνκαὶσωθῆναιτοὺςἸουδαίουςοὐδειτοῦτοἂνπαρῃτησάμηνηὐχομηνγὰρφησὶνεἰἐνεχώρειεἰἐνεδέχετοεἲτίςμοιταύτηνἐδίδουτὴναἵρεσινπότερονβούλειδιαστῆναιΧριστοῦἵναπᾶντὸἸουδαίωνἔθνοςἑνωθῇκαὶδοξασθῇὁΧριστὸςκαὶπληρωθῶσιναἱἐπαγγελίαιτοῦπατρὸςἢἐντῇσῇἑνώσειἵνατὸἸουδαίωνἔθνοςστασιάζῃκαὶδιΐσταταικαὶβλασφημῆταιὁΧριστὸςεἰοὖνταῦταπροετίθηπροετίμησαἂνφησὶτὴνδόξανΧριστοῦκαὶτὴντῶνπολλῶνσωτηρίαντῆςἰδίαςεἶδεςὑπερβολὴνἀγαπήσεωςΧριστοῦἐπειδὴἐκτῶνὄντωνπάντωντὴνἀγάπηνἐπεδείξατοτοῦΧριστοῦνῦνκαὶἐκτῶνμὴὄντωνμὲνκαθ'ὑποθεσινδὲλαμβανομένωνδιὰτοῦνοήματοςτούτουταύτηνπαρίστησινὅτικαὶτὴνἐμὴνσωτηρίανἐνὑποθέσειὑπὲρτῆςδόξηςαὐτοῦκαὶτῆςεἰςαὐτὸντῶνἸουδαίωνἐπιστροφῆςκατεβαλομηνἂνκαὶγὰρδιϊστάμενοςΠαῦλοςὑπὲρτῆςδόξηςΧριστοῦκαὶτῆςἐναὐτῷτῶνἸουδαίωνἑνώσεωςῥᾷονπάλινἡνοῦτοκαὶσυνήπτετοὥσπερτιςπῶλοςμικρὸντῆςμητρὸςἀποσπασθεὶςκαὶοὕτωπάλιναὐτοςτεἐσώζετοκαὶὁΧριστὸςἐπὶπλέονἐδοξάζετοκαὶτὸἸουδαίωνἔθνοςἐσώζετοκαὶαἱδιαθῆκαικαὶαἱἐπαγγελίαιεἰςπέραςἤρχοντομᾶλλονδὲοὕτωκαὶἐπὶτούτοιςδιϊστάμενοςοὐδιΐστατοἀλλὰπλέονἡνοῦτοἢοὐδοκεῖσοιὅτεΤιμόθεονπεριέτεμενὅτεαὐτὸςἡγνίσατοὅτετὰτοῦνόμουἐτέλειτὴνχάρινκηρύσσωνὅτιτρόποντιναπρὸςτὴνχάρινἐδοκειδιΐστασθαικαὶἑαυτῷἐναντιοῦσθαιἀλλ'οὔτεδιΐστατοοὔτεἑαυτῷεναντιοῦτοὑπὲργὰρτῆςχάριτοςκαὶτοῦπροσαγαγεῖνπάνταςτῷΧριστῷκαὶταῦτακαὶτὰἄλλασυμπάνταἔπραττεντοῦτ'ἔστινἀγάπησιςἀξίαςΧριστοῦτοῦτ'ἔστιψυχῆςὅληςδι'ὅλουεἰςτὸνπόθονἀναφλεγομένηςτοῦΧριστοῦἄλλωςτεδὲοὐδὲλέγειἀνάθεμαγενέσθαιτοῦτ'ἔστινἀπὸτοῦνῦναὐτοῦχωρισθῆναιτοῦτογὰρἀπευκτοτατονἀλλὰἀνάθεμαεἶναιτοῦτ'ἔστικεχωρισμένοςἔτιεἶναικαὶμήπωτῷΧριστῷπροσελθεῖντοῦτοφησὶνηὐχομηνἂντὸἐμὲαὐτὸνμήπωπροσελθεῖντῷΧριστῷἀλλ'ἔτικεχωρισμένοναὐτοῦεἶναιεἰτοῦτοεἰςτὴνὑμετέρανεἴσοδονκαὶπίστιντὴνεἰςαὐτὸνσυνετέλειμὴγὰρὅτιπροσῆλθονΧριστῷδιὰτοῦτοκαὶὑμᾶςμεπροσκαλεῖσθαινομίσητεφησὶνκαὶπρὸἐμοῦὑμᾶςἐβουλομηνπροσδραμεῖναὐτῷεἶταἑξῆςλέγεικαὶτὰςαἰτίας

πηηὐχομηνγὰραὐτοςἐγώὅρατὴνἐπίτασινοὐκεἶπενἡβουλομηνἂλληὐχομην

πθἀνάθεμαείναιδοκεῖμὲνἐθέλεινὑπὲρτῶνἀδελφῶνκαὶτῶνσυγγενῶνἀλλοτριωθῆναιΧριστοῦτοῦτογὰρἡτοῦαθενατοςδύναμιςὅμωςἀκριβῶςθεωροῦντιφανήσεταιὑποτῆςἀγάπηςτοῦΧριστοῦταῦταεἰρηκώςπωςἐπειδὴἑώρατὸνθεὸνβλασφημούμενονὑποτῶνἸουδαίωνὅτίφησινἡμεῖςοἱτὸννόμονκαὶτὰςἐπαγγελίαςδεξάμενοικαὶπροπάτορεςαὐτοῦτοῦΧριστοῦεἰςοὓςἡμῶνἡυἱοθεσίαἐκβεβλήμεθαἀντεισῆλθονδὲἄνθρωποιἄρτιτῶνβωμῶνκαὶτῆςκνίσηςἐξελθόντεςἐπεὶοὖνταῦταλέγονταςᾔδειὑπὲρτοῦμὴείναιπρόφασινβλασφημίαςκατὰτοῦθεοῦηβούλετοἐπιστρέψαικαὶτοὺςἸουδαίουςὡςκαὶἀνάθεμαὑπὲρτούτουἐθέλεινγενέσθαιὅπερδεικτικὸνἐστιτῆςἀγάπηςτοῦΧριστοῦὃνγὰροὐδεμίακτίσιςχωρίσαιἴσχυσενπωςανεχωρισεἀγάπησυγγενῶνκαὶἀδελφῶν

the scholium is added by a later hand in the column between the biblical text and the catenaΑὐτὸςἐγὼοὐχἑτέρουςφησὶνὑπὲρὑμῶνπροτιμῶμαιεἰςτὸπροσελθεῖντῷΧριστῷἀλλ'οὐδὲἐμὲαὐτονεἱλομηνγὰρἂνμήπωπροσελθεῖναὐτῷἂνδιὰτούτουὑμεῖςπροσήρχεσθε

ϟἀπὸτοῦΧριστοῦὁδιδάσκαλοςφησιπάντωνὁμυρίουςπροσδοκῶνστεφάνουςὁπάντωντὴναὐτοῦἀγάπηνπροτιμῶν

ϟαὑπὲρτῶνἀδελφῶνμουτῶνσυγγενῶνμουκατὰσάρκαδιὰτὴνἀγάπηντοῦΧριστοῦτοῦτοεἶπενηβούλετογὰραὐτονπαρὰπάντωνδοξάζεσθαιἀλλὰμὴβουλόμενοςδημοσιεῦσαιτὸχάρισμαχάρισμαγὰρτὸοὕτωςἀγαπᾶντὸνΧριστὸντοὺςσυγγενεῖςἀγαπᾶνὑποκρίνεται

the scholium is added by a later hand in the column between the biblical text and the catenaὑπὲρτῶνἀδελφῶνθέλωνδεῖξαιτὴνἄφατοναὐτοῦστοργὴνκαὶσπουδὴντὴνὑπὲρἸουδαίουςαὐτίκαμετὰεἰπεῖνὅτιοὐδένμεδύναταιχωρίσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦἐπάγειἀλλ'ὑπὲρτῶνἀδελφῶνμουεἰἦντοῦτοσυντελοῦνεἰςὄνησιναὐτῶνηὐξάμηνἂνχωρισθῆναιτοῦτογὰρτὸἀνάθεμασυσσημαίνει

ϟβοἵτινὲςεἰσινἸσραηλῖταιὧνἡυἱοθεσίακαὶἡδόξακαὶαἱδιαθῆκαικαὶἡνομοθεσίακαὶἡλατρείακαὶαἱἐπαγγελίαιὧνοἱπατέρεςκαὶἐξὧνὁΧριστὸςτὸκατὰσάρκαὁὧνἐπὶπάντωνδεῖξαιθέλειὅτιὁθεὸςοὐδὲνπαρῆκενεἰςτὴντῶνἸουδαίωνεὐεργεσίαναὐτοὶδὲοἰκεῖαἀγνωμοσύνῃπάντωνἐξέπεσονδιὸκαταλέγειτὰςδωρεᾶςτοῦθεοῦ

the scholium is added by a later hand in the column between the biblical text and the catenasthe sign is present only in front of the scholiumἐνταῦθαλαμπρόταταθεὸντὸνΧρτιστονὀνομάζειὁἀπόστολος

ϟγθεὸςεὐλογητὸςεἰςτοῦαἰῶναςἀμήναὐτοςτὴνὑπὲρπάντωνἀνήγαγενεὐχαριστίανεἰγὰρκαὶἸουδαῖοίφησιβλασφημοῦσινεἰςαὐτονἂλλἐγώφησινοταἀπόῤῥηταεἰδὼςκαὶτὴνπρόνοιαναὐτοῦἐπιστάμενοςοἶδαὅτιδοξολογεῖσθαιὑπάρχειἄξιοςοἷαθεός

ϟδοὐχοἷονδὲὅτιἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦἰδούφησικαὶἀνάθεμαζητῶγενέσθαιὑπὲρτοῦπιστεῦσαιἸουδαίουςκαὶἵναμὴδόξῃἐψεῦσθαιὁθεὸςἐφ'οἷςἐπήγγελταικαὶὅμωςεὰνἴδωμενἀκριβῶςοὔτενυνἐξέπεσενὁλόγοςκαὶἡἐπαγγελίατοῦθεοῦἡἐψεύσατοταῦταγάρφησινεἶπονοὐχοἷονὅτιἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦτουτέστινοὐκἐπειδὴἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦἂλλἵνατὴνπρὸςαὐτοὺςἀγάπηνἐνδείξωμαικαὶλοιπὸνδείκνυσιπωςὁλόγοςτοῦθεοῦκαὶἡπρὸςἈβραὰμἐπαγγελίατοῦθεοῦοὐκἐκπέπτωκενποίαδηταἡτὸκατ'ἐπαγγελίαναὐτοῦσπέρμαλέγουσαισαρθιμονἔσεσθαιτοῖςἄστροιςκατεπαγγελιανδὲαὐτοῦσπέρματὸτῶνπιστῶνκαὶοὐκἐκπεπτωκότωντῆςθείαςπρονοίας

the scholium is added by a later hand in the column between the biblical text and the catenasthe sign is visible only above the biblical lemmaοὐχοἷονδὲὅτιἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦΟὐμόνονφησὶνοὐκἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦἀλλ'οὐδὲοἷονἐκπέπτωκενοἷονἀλλ'οὐδ'ἐγγὺςγέγονετοῦἐκπεσεῖνἢδοκεῖνἐκπεπτωκέναι

ϟεοὐγὰρπάντεςοἱἐξἸσραὴλοὗτοιἸσραὴλοὐδὅτιεἰσισπέρμαἈβραὰμπάντεςτέκναἂλλἐνἸσαὰκκληθήσεταίσοισπέρμακαίπωςφησινοὐκἐξέπεσενὁλόγοςτοῦθεοῦπωςὅτιοὐπάντεςοἱἐξἸσραὴλἸσραηλῖταὶεἰσιντουτέστισπέρμαἈβραὰμεἶτασαφηνίζειαὐτοοὐγὰρἐπειδήτινεςφησιτέκνασαρκικὰτοῦἈβραὰμἤδεκαὶτέκναεἰσικατεπαγγελιανκαὶοἷςἡἐπαγγελίαἐδόθηἀλλὰποίαἐστιτὰτέκναἈβραὰμἄκουεφησιτῆςγραφῆςὅραδὲοὐκεἶπενἐξἸακὼβἂλλἐξἸσραὴλτὸτῆςἀρετῆςγνώρισματεθηκωςτὸἸσραὴλκαὶδεικνὺςτὴνἄνωθενδωρεάν

added by a later hand in the marginsοὐγὰρπάντεςοἱἐξἸσραὴλοὗτοιἸσραὴλοὐδὅτιεἰσισπέρμαἈβραὰμπάντεςτέκναἂλλἐνἸσαὰκκληθήσεταίσοισπέρμαΕἰοὐχὶπάντεςφησὶνοἱἐκσπέρματοςἈβραὰμοὗτοικαὶτέκνατοῦἈβραὰμδηλονότιἄλλοςἐστὶτρόποςὁποιῶναὐτοὺςτέκνατοῦἈβραὰμκαὶοὐχὶἡἐξαὐτοῦγέννησιςτὶςδὲοὗτοςὁτῆςἐπαγγελίαςτοῦτ'ἔστινἐκεῖνοιτέκναεἰσὶνοἱκαὶτῆςἐπαγγελίαςἀξιωθέντεςκαὶπληθυνθέντεςὡςτὰἄστρατοῦοὐρανοῦοἷοὶεἰσινοἱπιστοί

ϟϛτοῦτ'ἐστινοὐτὰτέκνατῆςσαρκόςεἶταἑρμηνεύειτὴνἀναγνωσθεῖσανγραφήντιἐστιτὸἐνἸσαὰκκληθήσεταίσοισπέρμαὅτίφησινοἱἐκτῆςἐπαγγελίαςεἰσιτέκναοὐκεἶπενδὲτοῦἈβραὰμἀλλὰτοῦθεοῦδεικνὺςοὐδὲτὸνἸσαὰκἁπλῶςείναιτοῦἈβραὰμἵναδείξῃὅτιοἱτὴνυἱοθεσίανἔχοντεςαὐτοὶεἰσικατ'ἐπαγγελίαντέκνατοῦἈβραάμ

ϟζταῦτατέκνατοῦθεοῦἐπὶτοῦτωτῶλόγῳκαὶοἱΙδουμαιοιἐπειδὴἀπόγονοιεἰσινἈβραὰμὅσοντὸκατὰσάρκαὤφειλονείναιτέκνατοῦθεοῦἂλλοὐκεἰσινκατὰσάρκαγὰραὐτοὶσπέρμαἈβραὰμἂλλἡμεῖςἐσμενκαὶτέκνατοῦἈβραὰμοἱτῆςαὐτῆςαὐτωπίστεωςκαὶτέκνατοῦθεοῦδιὰτῆςκολυμβήθρας

ϟηἀλλὰτὰτέκνατῆςἐπαγγελίαςλογίζεταιεἰςσπέρμαἐπαγγελίαςγὰρὁλόγοςοὗτοςκατὰτὸνκαιρὸντοῦτονἐλεύσομαικαὶἔσταιτῆΣάρραυἱοςὅσοιφησικατὰτὸνἸσαὰκγεννηθῶσινοὗτοιεἰσικαὶσπέρμαἈβραὰμκαὶυἱοὶθεοῦὁγὰρἸσαὰκοὐκατὰνόμονἐγεννήθηφύσεωςἀλλὰκατὰδύναμινἐπαγγελίαςοὐκοῦνοἱγεννώμενοοὕτωςυἱοὶἈβραὰμεἰσινοὕτωςδὲἡμεῖςγενώμεθαδιὰτῆςκολυμβήθραςῥήμασιγὰρκαὶἡμεῖςἐπαγγελίαςγεννώμεθαῥήμασιμὲνδιὰτὸεἰςὄνομαπατρὸςκαὶυἱοῦκαὶἁγίουπνεύματοςγίνεσθαιτὰςἐντῆκολυμβήθρακατάδυσειςἐπαγγελίαδὲκαθὸοἱπροφῆταιπρὸπολλῶνχρόνωντὸβάπτισμαεὐηγγελίσαντοὡςτὸλούσασθεκαθαροὶγένεσθε

ϟθοὐμόνονδὲἀλλὰκαὶῬεβέκκαἐξἑνὸςκοίτηνἔχουσακαίτιφησιθαυμαστὸνὅτιτῶνἸουδαίωνοἱμὲνπιστεύσαντεςσπέρμαἈβραὰμλογίζονταιοἱδὲἄπιστοιοὐκέτιτοῦτογὰρκαὶἐπὶτῶνπαλαιωνεὑρήσειςκαὶγὰρὁἸσαὰκλογίζεταιμόνοςεἰςσπέρμακαίτοιὄντωνκαὶτῶνἀπὸΧεττούραςοὐμόνονδὲτοῦτόφησινἀλλὰκαὶἡῬεβέκκαἐξἑνὸςτοῦἸσαὰκσπέρμαἔχουσακαὶδύογεννήσασαοὐκἔσχεντοὺςδύοἀρέσανταςθεῶοὐδὲλογιζομένουςεἰςσπέρμαἈβραὰμοὕτωφησικαὶἸουδαῖοιοἱμὲνπιστοὶκαὶσπέρμαἈβραὰμεἰσικαὶσώζονταιοἱδὲἄπιστοιοὐκέτι

ρἸσαὰκτοῦπατρὸςἡμῶνἐξὧνοὐκἔσχεφησιτοὺςδύοἀρέσκοντας

αμήπωγὰργεννηθέντωνμηδὲπραξάντωντιἀγαθονἡκακόντοῦἨσαῦκαὶτοῦἸακώβ

added by a later hand in the marginsγεννεθεντωνμηδὲπραξάντωντιἀγαθονἡκακὸνἵναἡκατ'ἐκλογήνΕἰπὼνπρόθεσιςτοῦθεοῦτὴνβουλὴναὐτοῦἐδήλωσενεἰπὼνκατ'ἐκλογὴνἔδειξενὅτικαὶδιέφερονἀλλήλωνοὐδεὶςγὰρἐκλέγεταιἕτερονἀφ'ἑτέρουεἰμήτιαὐτοῦδιαλλάσσειεἰπὼνδὲοὐκἐξἔργωνπαρέστησετὸμέγεθοςτῆςκλήσεωςκαὶτῆςχάριτοςαὐτοῦὅτικαὶμηδὲνπραξάντωνἐκλέγεταικαὶπροσκαλεῖταιἀλλ'εἰμηδὲνπραξάντωνἐκλέγεταιπῶςἐκλέγεταιἡμὲνγὰρἐκλογὴἐπὶτῶνκατάτιγίνεταιδιαφεροντωνοἱδὲμηδὲνπράξαντεςτὶδιαφέρουσινκαὶπάνυἀνθρωπίνοιςμὲνγὰρὀφθαλμοῖςἐπεὶοὐδὲνἔπραξανοὐδὲνδιαφέρουσινθείᾳδὲπρογνώσειτοῦμέλλοντοςπολλὰδιαφέρουσινκαὶγὰρὁμὲνεὐηρέστησετῷθεῷὁδὲοὐκέτιὥστεἡἐκλογὴκαὶοὐκἐξἔργωνγέγονεκαὶἀπὸτῆςκλήσεωςευσωσαιτῆςχάριτοςγέγονεκαὶδικαίαγέγονεἀλλὰτὸδίκαιοντοὺςἀνθρώπουςἐλάνθανενὥσπερπλέονκαὶἔτινῦνλανθάνειτὸδίκαιοντὸἐπὶτῆςἀναιρέσεωςτῶνμοσχοποιησάντωνπάντωνγὰρμοσχοποιησάντωνοὐπάντεςἀνῃρέθησανἀλλ'εἰκαὶτοὺςἀνθρώπουςτὸἐντῇτούτωνἀναιρέσειἐκπέφευγεδίκαιοντῷκριτῇτῶνὅλωνἀκριβῶςκαὶἀδιαπτώτωςἔγνωσταικαὶἐπὶμυρίωνδὲἄλλωνὡσαύτωςκαὶἐπὶτῶνκαθ'ἑκάστηνσυμβαινόντωνπολλὰγὰρἀγνώστουςἡμῖνἔχοντατοὺςλόγουςκαὶτοῖςἀσυνέτοιςἄλογαδοκοῦνταδιὰτοῦτοτῷπαντεποπτῃκαὶπαντεφορῳτῆςδίκηςὀφθαλμῷδικαίωςκαὶκρίνεταιγεγενῆσθαικαὶδιαπράττεταιὁδὲθεῖοςΠαῦλοςφησινὅτιεἰκαὶμηδεὶςλόγοςἀπορρητοςἐνῆντοῖςπραττομένοιςοὐδ'οὕτωςἐχρῆντιναςἀδημονεῖνκαὶἐπικαλεῖνδιὰτὶὁμὲνοὕτωςὁδὲοὕτωςτὸνβίονδιαπορεύεταιἐξουσίανγὰρἔχειὁπλάστηςδημιουργεῖνὡςβούλεταιτοῦτοδὲἐκπεριουσίαςφησὶνἐπεὶκαὶτὸνπροειρημένοντρόποντῆςἀπολογίαςφησὶνἐνοἷςλέγειὅτιἡγραφὴλέγειτῷΦαραὼὅτιεἰςαὐτὸτοῦτοἐξήγειράσεκαὶἑξῆςἐνταῦθαγὰροἱονείφησινὅτιἄλογονἂνἔδοξετοῖςπολλοῖςτὸὑψωθῆναιτὸνΦαραὼκαὶβασιλεῦσαιμιαρὸνοὕτωκαὶὠμὸνκαὶἀπάνθρωπονὄνταἀλλ'ἡγραφὴδιδάξασατὴναἰτίανεἰςεὔλογονμετενήνοχετὸἄλογονκαίτοιφησὶκαὶαὐτὸτὸεὔλογονκαὶἡλύσιςἀπορίανπάλιντοῖςφιλονείκοιςκαὶἀγνώμοσιδύναταιτεκεῖνἐροῦσιγὰρὅτιεἰδιὰτοῦτοἐξήγειρετὸνΦαραὼεἰςβασιλέαἵνατὸὄνομααὐτοῦτιμωρησαμένουαὐτὸντιμωρίᾳπαραδοξῳκαὶθαυμαστῇἐνδοξασθῇτὶὅτιμέμφεταιαὐτονμᾶλλονδὲτὶὅτιἐτιμωρήσατοαὐτονἃγὰρἥμαρτενεἰςδόξαναὐτοῦἥμαρτενεἰμὴγὰρἥμαρτενοὐκἐτιμωρήσατοεἰμὴἐτιμωρήσατοοὐκἂνἐδοξάσθηἀλλὰτοῦτοἐβούλετοὅπωςγὰρφησὶνἐνδείξωμαικαὶἑξῆςεἰδὲἐβούλετοτὶςἀντιστῆναιδύναταιαὐτοῦτῷβουλήματιὁρᾷςπῶςἡτῆςἀπορίαςλύσιςκαὶτῆςαἰτίαςἀποδοσιςοὐκἔλυσετὸἀπορούμενοντοῖςἀγνώμοσινἀλλὰκαὶἑτέραςἀπορίαςἀφορμὴγέγονενδι'ὃἄμεινονμὴζητεῖντὰςτοιαύταςαἰτίαςἢζητοῦνταςμειζόνωνἀποριῶναἰτίαςτὰςλύσειςποιεῖσθαιτοῦτογὰρεὐγνωμονωνπλασμάτωνκαὶδούλωνμὴτὰςαἰτίαςἀπαιτεῖντὸνδημιουργὸνκαὶδεσπότηνἀλλ'ἐπὶπᾶσαντοῖςγινομένοιςεὐχαριστεῖναὐτῷκἂνοὐκατείληφετοὺςλόγουςδι'οὓςγίνεταιμᾶλλονδὲἐπὶτῶντοιούτωνπλέονὀφείλομενεὐχαριστεῖνδῆλονγὰρὡςὧνμὴκατειλήφαμενἐπὶτούτωνμείζουςεἰσὶνοἱλόγοικαὶθαυμασιώτεροικαὶτῆςἡμῶνὑπερκείμενοικαταλήψεωςὥστεμείζουςδεῖκαὶτὰςεὐεργεσίαςπροσάγεσθαιαὐτὸςδὲπροϊὼνκαὶτῆςβἀπορίαςτίθησιντὴνλύσιν

βἵναἡκατ'ἐκλογὴνπρόθεσιςτοῦθεοῦμένῃἡκατὰπρόγνωσινἐκλογή

γοὐκἐξἔργωνἂλλἐκτοῦκαλοῦντοςἐρρήθηαὕτηὅτιὁμείζωνδουλεύσειτῶἐλάσσονιμήπωγάρτιπράξαντατὸνἸακὼβἐκάλεσενἀγαπητὸντὸνγὰρἸακώβφησινἠγάπησατὸνδὲἨσαῦἐμίσησα

δκαθὼςγέγραπταιτὸνἸακὼβἠγάπησατὸνδὲἨσαῦἐμίσησαοιμενγὰρἄνθρωποιἴσωςμετὰτὸγενέσθαιὁδὲθεὸςπρὸγενέσεωςεπασταταιτὰἐντῶιἀνθρώπωι

ετιοὖνἐροῦμενμὴἀδικίαπαρὰτῶθεῶμὴγένοιτοὁμὲνἨσαῦφησινὡςκακὸςἐμισήθητιδὲἐροῦμενπερὶτῶνἐντῆἐρήμῳΙουδαδιωνοὐπάντεςἐμοσχοποίησανπωςοὖνεἴρηταιἐλεήσωὃνἂνἐλεῶεἰγὰρἀδικίαοὐκἐστιπαρὰτῶθεῶκαὶὅμωςπάντωνμοσχοποιησαντωνεἶπενἐλεήσωὃνἂνἐλεῶἄρακρυφίοιςὀφθαλμοῖςὁθεὸςἐμβατεύειεἰςτὰςτῶνἀνθρώπωνκαρδίαςκαὶοὐχὥσπεροἱἄνθρωποιοὐκοὖνοὐδεἐπὶτῶννυνἸουδαίωνἀδικεῖὁθεὸςἀλλὰκαίνυνὅσοιμὲνἄξιοισώζονταιπιστεύουσιγὰρὅσοιδὲἀνάξιοὶἀπόλλυνταιοὐπιστεύουσιγάρ

ϛτῶιγὰρΜωϋσεῖλέγειἐλεήσωὃνἂνἐλεῶκαὶοἰκτειρήσωὃνἂνοικτειρωὡςεἰεἶπενἐγὼοἶδάτινεςἄξιοισωτηρίαςκαὶὅσοιοὐκἄξιοιεἰοὖνΜωσῆςφησιἠγνόεισχολῇγοῦνἡμεῖςγνοίημεντὰςαἰτίαςτῶνγινομένων

ζἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςοὐδετοῦτρέχοντοςἀλλὰτοῦἐλεοῦντοςθεοῦδεῖμὲνοὖνθέλεινκαὶτρέχεινκαὶτὴνἑαυτοῦἕκαστονδύναμινπληροῦνπλὴνὅτιδιχαβουληςθεοῦοὔτεὁθέλωνοὔτεὁτρέχωνἀνύειτιπλέον

added by a later hand in the marginsthe sign is visible only above the biblical lemmaἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςοὐδετοῦτρέχοντοςἀλλὰτοῦἐλεοῦντοςθεοῦἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςοὐδετοῦτρέχοντοςΟὐτοῦθέλοντοςμόνονοὐδὲτοῦτρέχοντοςμόνονἀλλὰδεῖκαὶτοῦθεόθενἐλέουκαὶτῆςἐκεῖθενσυμμαχίαςἢκαὶοὕτωςεκλεπτεοντὸἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςκαὶἑξῆςοὐκἔστινὡςΠαύλῳὁμολογούμενονἀλλὰμᾶλλονὡςπαρὰτῶνἀπορούντωνπροτεινόμενονεἰγὰρὃνθέλειἐλεεῖκαὶἑξῆςεἰοὖντοῦτοφησὶμάτηνθέλομενκαὶμάτηντρέχομενκαὶἡῥῆσιςδὲεἰςβεβαίωσιντῆςἀπορίαςἀλλ'οὐκεἰςἐπίλυσίντινοςἑτέραςεἶταπάλινἐπανάληψιςτῆςἀπορίαςἄραοὖνὃνθέλειἐλεεῖὃνθέλεισκληρύνειεἶταὡςμὴἐξαρκούσηςτῆςἀπορίαςτοῦἀτοπουτὸμέγεθοςπαραστῆσαιμετάληψιςαὐτῆςἐπὶτὸἐκταύτηςἀνακύπτονἀτοπώτερονκαὶἀπορώτεροντὶγὰρἔτιμέμφεταιφησὶντὶλοιπὸνκολάζειτὶςγὰρἀντιστῆναιδύναταιτῇβουλῇαὐτοῦοὕτωτὴνἀπορίαναὐξήσαςκαὶτραχύναςἐπάγειδι'ἐπιτιμήσεωςτὴνλύσινσφόδραδριμέωςκαὶπροσφυῶςλέγωνσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷοἷονσὺτὶνῦνποιεῖςἀνταποκρινομενοςτῷθεῷἀνθίστασαικαὶπολεμεῖςτῇβουλῇαὐτοῦκαὶτῇπράξειαὐτοῦἢοὒεἰμὲνγὰροὐχὶτὶἀντιλέγειςτὶἀνταποκρίνῃτῷθεῷεἰδὲἀνθίστασαικαὶἀντιλέγειςκαὶἀνταποκρίνῃπῶςλέγειςὅτιτῷγὰρβουλήματιαὐτοῦτὶςἀνθέστηκενὥστεεἰμὲνἀνθίστασαιμάτηνκαὶκατὰσεαυτοῦἐρεῖςτὶὅτιμέμφεταιεἰδὲμὴἀνθίστασαιοὐκέτιἐρεῖςὅλωςτὸυτὶὅτιμέμφεταιοὐδὲτὸἄραὃνθέλειἐλεεῖὃνδὲθέλεισκληρύνειοὐδ'εἰςλογισμοὺςἄραἐξαχθήσηὅλωςτοιούτουςλογοθετεῖντὸνδημιουργὸνἐφ'οἷςπράττεικαὶοικονομειτὸνκόσμονοὐδ'ἀντιλέγειναὐτῷκαὶἀνθίστασθαιοὕτωςοὖνσπερματικῶςεἰπὼντὴνἀνατροπὴντῆςἀπορίαςκαὶἑτέρανλύσινἀπὸτῆςτῶνπαρ'ἡμῖνδημιουργημάτωνφὺσ[εως]καὶἰδιοτητοςἐπάγειτοῦτωμὲνπαραινετικὴνπεριέχουσανσυμβουλὴνκαὶδιδασκαλίαντοῦτωδὲκαὶἀντιρρητικὸνἔλεγχονκαὶἡμὲνπαραινετικὴσυμβουλὴκαὶδιδασκαλίατοιαύτητὶἀντιλέγειςτὶἀνταποκρίνῃτῷπλάστῃκαὶδημιουργῷμίμησαιτὰἄλλαπλάσματαὁλογικὸςτὰἄλογαὁἔμψυχοςτὰἄψυχαὁπλέονχρεωστῶνἐξυμνεῖντὸνπλάστηνἢἐκεῖνατοὺςπλαστουργοὺςτοὺςἰδίουςἐκεῖναοὐκἀντιλέγειοὐδὲἀνθίσταταιτῷδημιουργοῦντικαίτοιφύσειδουλεύονταἀλλ'ὅμωςπρὸςτὸἐκείνουμετασχηματίζεταιβούλημαπάνταπαραχωροῦντατῷτεχνίτῃκαὶσὺμηδὲφύσεωςἀνάγκῃδουλεύωνἀλλὰλόγῳτιμηθεὶςκαὶαὐτεξουσιοτητιοὐχὑπείκειςτῷτοῦπλάσαντοςβουλήματικαὶστέργειςτὴνκυβέρνησινἀλλὰλογοθετεῖςκαὶἀντιπίπτειςκαὶεὐθύναςἀπαιτεῖςτῶνπραττομένωνκαὶπρονοουμένωνμὴἐρεῖτὸπλάσματῷπλάσαντιτίμεἐποίησαςἡδέγεκατ'ἔλεγχονἀντίρρησιςτοιαύτηἀνταποκρίνῃτῷθεῷφησὶνὡςἄκωνἁμαρτάνειςἅτενικῶντοςαὐτοῦτὴνσὴνγνώμηντοῦβουλήματοςκαὶτὸαὐτεξούσιονταύτῃπεριῃρημένοςκαὶμὴνοὐχὁρῶμενἐπὶτῶνμὴαὐτεξουσίωνπλασμάτωνἃσὺποιεῖςἐκεῖναοὐκἀντιλέγειτοῖςπλάττουσιντίμεοὕτωςἀλλὰμὴοὕτωςἐποίησαςἢτόδετὶοὕτωςἀλλὰμὴοὕτωςἢὅλωςτίμεἐποίησαςσὺδὲκαὶἀντιλέγειςκαὶεὐθύναςτὸνπλάστηνἀπαιτεῖςοὐκἄρατοῦαὐτεξουσίουἐστέρησαιοὐκἄραἄκωνἁμαρτάνειςδικαίωςἄρακαὶκολάζῃσὺκαὶὑπὸμέμψινπίπτειςαὐτεξούσιοςὢνκαὶμὴπράττωντὰδέοντακαὶταῦταμὲνπερὶτούτωνΤὸδὲἢοὐκἔχεικεραμεὺςἐξουσίανκαὶἑξῆςἄλλοἐστὶνἐπιχείρημακατὰἀντιπαράστασινπροαγόμενονδεδοσθωφησὶκατὰτὸνσὸνλόγονκαίτοιἐλεγχθένταὅτιοὐκεἶαὐτεξούσιοςὅτιὁθεὸςοὕτωςἔπλασέσεοὐδ'οὕτωςἐστὶδίκαιονἀντιλέγεινκαὶμέμφεσθαιτῷθεῷεἰκαὶμηδὲνγὰρἄλλοπρονόμιοναὐτῷἀποδοῦναιβούλειτῷὑπὲρπάνταὄντικαὶλόγονκαὶἔννοιανἀλλὰτέωςτὸπᾶσικοινὸνὑπάρχοντοῖςὁπωσδήποτεδημιουργοῖςλίανἐστὶνἄτοπονκαὶἀσεβὲςἀφαιρεῖνἀπ'αὐτοῦτὶοὖν[ἐστι]τοῦτοοὐδὲντῶνδημιουργημάτωντὸνοἰκεῖονδημιουργὸνἐπιμέμφεταικαὶεὐθύνειἀλλ'ἐξουσίανἔχειἕκαστοςδημιουργὸςδημιουργεῖνὡςβούλεταικαὶπλάττεινκαὶἀνεύθυνοςἐστικαὶμάλισταὑπὸτῶνπλασμάτωνὥστεκαὶσὺεἰκαὶὡςλέγειςοὕτωςἐπλάσθηςοὐκὀφείλειςμέμφεσθαιἢἀντιλέγεινκατὰτὸνκοινὸντῶνπλασμάτωννόμονκαὶὅρον

ηλέγειγὰρἡγραφὴτῶΦαραώἐδοκειαὐτωἀντικεῖσθαιτιδήποτεἐκβέβληταιοἱΙουδαισμοςπαρὰτῶθεῶἀντεισήχθηδὲἡπίστιςθέλωνοὖνἡμᾶςπαιδεῦσαιμὴἀπαιτεῖνεὐθύναςτὸνθεὸνὧνπράττειἀλλὰπάνταἡγεῖσθαικαλὰκἂνἡμεῖςἀγνοῶμενπολλὰθεματοφορεῖτὸδυστέκμαρτοντῶντοῦθεοῦκριμάτωνπαριστῶν

θὅτιεἰςαὐτοτοῦτοἐξήγειράσεὅπωςἐνδείξωμαιἐνσοιτὴνδύναμίνμουκαὶὅπωςδιαγγελῇτὸὄνομάμουἐνπάσῃτῆγῆτούτουτὴνλύσινκάτωλέγειὅτίφησινὁφαραὼδιὰτὴνοἰκείανκακίανἔπαθενἅπερἔπαθενὡςὅγεθεὸςσῶσαιαὐτονἤθελεντοιγαροῦνκαὶἐμακροθύμειχώραναὐτῶιμετανοίαςδιδούς

Οικουμενιουsὅτιεἰςαὐτοτοῦτοἐξήγειράσεὅπωςἐνδείξωμαιἐνσοιτὴνδύναμίνμουκαὶὅπωςδιαγγελῇτὸὄνομάμουἐνπάσῃτῆγῆδύναμιςθεοῦἡμακροθυμίακαὶδύναμιςμεγίστῃτιςγὰροὐκἂνἐκπλαγείητοσοῦτονμακροθυμήσαντοςτοῦθεοῦφησινοὖνὅτιεἰςτοῦτόσεσυγκεχώρηκαβασιλευσαιὅπωςεἰμίπωςεἰμιμακρόθυμος

ιἄραοὖνὃνθέλειἐλέειὃνδὲθέλεισκληρύνειτὸνἄξιονἐλεεῖσθαιἐλέειτὸνδὲσκληρὸνκαὶἀπειθῇσκληρὸνκαὶἀπειθῇείναισυγχωρεῖοὐγὰρκρίσεωςπαρὼνκαιρὸςἀλλὰπολιτείαςκαὶαὐτεξουσιότητοςτὸγὰρσκληρύνεισκληρὸνείναισυγχωρεῖνοήσεις

ΓρεγοριουΝυσηςsthe sign is visible only in front of the scholiumτὸἐσκληρῦνθαιπαρὰτοῦθεοῦτὸνΑἰγύπτιοντύραννονοὐχὡςτὴνἀντιτυπίανἐντῆψυχὴαὐτοῦτῆςθείαςβουλήσεωςἐντεθεισηςνοητέονἂλλὡςτῆςπροαιρέσεωςδιὰτῆςπρὸςτὴνκακίανπροσκλησεωςτὸνἐκμαλάσσοντατὴνἀντιτυπίανλόγονουδεχομενης

τουαγιουΒασιλιουthe attribution is present only in front of the scholiumἐσκλήρυνενὁθεὸςτὸνφαραὼτῆμακροθυμίακαὶτῆτῆςτιμωρίαςἀναβολὴἐπιτείνωναὐτοῦτὴνκακίανἵναεἰςτὸνἔσχατονὅροναὐξηθείσηςαὐτοῦτῆςπονηρίαςτὸδίκαιονἐπ'αὐτωτῆςθείαςκρίσεωςδιαφανῇ

ιαἐρεῖςοὖνμοιτιἔτιμέμφεταιτῶγὰρβουλήματιαὐτοῦτιςἀνθέστηκενμενοῦνγεὦἄνθρωπεσύτιςεἰὁἀνταποκρινομενοςτῶθεῶὡςἐξἀκολουθίαςἴσωςἐρεῖςτιοὖνλοιπὸνπαρ'ἡμᾶςεἶταἐπιστομίζειτοὺςπάνταθέλονταςμαθεῖναποιειὁθεὸςκαὶτοὺςλόγουςαὐτῶνεἰδέναιὑπὲργὰρὧνμανθάνειςφησιχάρινἔχεὑπὲρδὲὧνἀγνοεῖςμὴδυσχεραινεγινώσκωνὅτικατάλογονπάνταπροβαίνεικἂνσὺτοὺςλόγουςἀγνοεῖςκαλὸνδὲτὸσύτιςεἰκοινωνόςφησινεἰτῆςἀρχῆςαὐτωἀλλὰκριτὴςεἰ

ιβμὴἐρεῖτὸπλάσματῶπλάσαντιτιμεἐποίησαςοὕτωςουτοαὐτεξούσιονἀναιρῶνλέγειταῦταἄπαγεἀλλὰδεικνὺςὡςπᾶσιτρόποιςχρὴπείθεσθαιτῶθεῶκἂναγνωμεντοὺςλόγουςτῶνγινομένωνὡςἐντῶγεἀπαιτεῖντῶνγινομένωνεὐθύναςτὸνθεὸνἡμὴἀπαιτεῖνπεπεῖσθαιπροσήκειμηδὲνπηλοῦδιαφέρειν

ιγἡουκἔχειἐξουσίανὁκεραμεὺςτοῦπηλοῦἔχειφησινἐξουσίανὁθεὸςἐγεῖρωντοὺςνεκροὺςτοὺςμένεινεἰςδόξαντοὺςδὲεἰςαἰσχύνηνἔγειραικατὰτὴνἀναλογίαντῶνἑκάστῳβεβιωμένωνοὕτωςὁἐνἁγίοιςΜεθόδιοςἐντῶιπερὶἀναστάσεωςλόγωιγ

ιδἐκτοῦαὐτοῦφυράματοςποιῆσαιὁμὲνεἰςτιμὴνσκεῦοςὁδὲεἰςἀτιμίανοὐκἐπειδὴτοὺςμὲνἀγαθοὺςτοὺςδὲοὐτοιούτουςποιεῖὁθεὸςἄπαγεἀλλὰπάνταμὲντὰτοῦθεοῦχρηστὰπρὸςπάνταςκοινὰκαὶτόγεἧκονεἰςαὐτονηβούλετοπάνταςεὐδοκιμεῖνἂλλὡςπρὸςτὴνἐξουσίανἦνἔχειὁθεὸςποιεῖναβουλεταιτοῦτοαὐτωεἴρηταιπαντωδὲκαλῶςκαὶπρεπόντωςποιεῖκἂνἡμεῖςτοὺςλόγουςἀγνοῶμενκαίφησινὥσπερὁκεραμεὺςὁθέλειποιεῖκαὶὁπηλὸςοὐδὲνἀντιλέγειἡπεριεργάζεταιοὕτωςμὴδὲσύφησιπεριεργάζουἡἀγνοῶνδυσχεραινεἃἂνὁθεόςσεἀγνοεῖνβούλεταικαὶγὰρκαὶἄγνοιασοιπάντωςσυμφέρειἡγὰρἂνἐδιδάχθης

added by a later hand in the marginsεἰδὲθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιτὴνὀργὴνκαὶγνωρίσαιτὸδυνατόντὸεἰδὲθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιἢτοῦπρὸαὐτοῦἐπιχειρήματοςἐστινἐξαγγελτικὸνδιὰπλειόνωνἐκεῖνοπλατύνωνκαὶἀπαγγέλλωνἢἰδίωςπρὸςτοῖςεἰρημένοιςἕτερονεἰσάγειεἰςτὴναὐτὴνὑποθεσινσυντελοῦνἔδειφησὶγνωρισθῆναιτὴντιμωρητικὴνδύναμιντοῦθεοῦἔδειτὴνμακροθυμίανἔδειτὴνφιλανθρωπίανκαὶτὸἔλεοςκαὶτὴνἄφατοναὐτοῦδόξανκαὶπολλὴνταῦταδὲπόθενδείκνυταιἐκτῶνδοκούντωντοῖςπολλοῖςπαραλόγωνἐκτοῦΦαραὼἐκτοῦκαλέσαιτὸνοὐλαὸνλαὸνἐκτοῦτὸκατάλειμμασωθῆναιἐκτῶνπαραπλησίωνὥστεἐξὧνοἱἀγνώμονεςἀδικίανκαταψηφίζονταιτοῦθεοῦοἱεὐγνώμονεςμεγάλακερδενουσινοὒκἄραἡτῶνπραγμάτωνφύσιςἔχειτὸἄπορονἂλλ'ἡτῶνἀγνωμονούντωντὸβλάσφημοντὸεἰθέλωνκαὶἑξῆςτῶνπρὸαὐτοῦεἴρηταιεἰθέλωνφησὶνὁθεὸςἐνδείξασθαικαὶἵναγνωρησῃκαὶἐκεῖκληθήσονταιυἱοὶθεοῦζῶντοςκαὶτὸκατάλειμματοῦἸσραὴλσωθῇεἰταῦταποιεῖσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷ

ιεεἰδὲθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιτὴνὀργὴνκαὶγνωρίσαιτὸδυνατὸναὐτοῦμακροθυμίανἠθέλησενἐνδείξασθαιἂλλἐπειδὴεἰςἀπόνοιαντῆμακροθυμίατοῦθεοῦἐχρήσατολοιπὸνὀργὴνἐπεδείξατο

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumοὐκἄραὀργῆςπάθειἥλωθεὸςἄπαγεἂλλἐπειδὴταῦταἐποίησενἃἡμεῖςὀργιζόμενοιποιοῦμενὀργὴντὸπρᾶγμαἐκτοῦἡμῖνγνωρίμουἐκάλεσεν

ιϛἤνεγκενἐνπολλὴμακροθυμίατουτέστιπάνυἐμακροθύμησενεἰςμετάνοιανἄγωνὡςδὲοὐκἦλθεπρὸςσωφρονισμὸνἐτιμωρήσατοαὐτον

added by a later hand in the marginsαὐτοῦἤνεγκενἐνπολλὴμακροθυμίατοῦτ'ἔστιπάνυἐμακροθύμησενὡςδὲοὐκἦλθενπρὸςσωφρονισμὸνἐτιμωρήσατοαὐτον

ιζσκεύηὀργῆςκατηρτισμέναεἰςἀπώλειανσκεῦοςἦνὀργῆςὁφαραὼτουτέστινἄνθρωποςτὴντοῦθεοῦἀνάπτωνὀργὴνἡτὴντοῦθεοῦὀργὴνἐπισπώμενοςκαὶοὐτοῦτομόνονἀλλὰκαὶεἰςἀπώλειανκατηρτισμένοςτουτέστινἀπηρτισμένοςκαὶτέλειοςπρὸςτὸδεῖνἀπολέσθαιτοῦτοδὲοὐπαρὰτὸνθεὸνἀλλὰπαρὰτὴνοἰκείανκακίαν

ιηκαὶἵναγνωρίσῃτὸνπλοῦτοντῆςδόξηςαὐτοῦτιφησινἀλογίανκαταγινώσκειςτοῦθεοῦκατὰυποστηγμηνἀναγνωστέον

added by a later hand in the marginsεἰςἀπώλειανεἰςἀπώλειανἀπώλειαννῦντὴνδιαφθοράνφησινἤνεγκεδὲφησὶνὁθεὸςεἰςἀπώλειανοὐχὡςἔτυχενἀλλ'ἐκείνουςτοὺςκαταρτησαντας̔αυτοὺςεἰςσκεύηὀργῆςἀλλ'ὅμωςοὖνκαὶἐπὶτούτωνκαίτοιτοιούτωνἑαυτοὺςπαρασκευασάντωνπολλὰπρότερονμακροθυμήσαςοὕτωςἐχρήσατοτῇκατὰτὸδίκαιοντιμωρίᾳἪμᾶλλονοὕτωνοήσειςἤνεγκενἐνπολλῇμακροθυμίᾳσκεύηὀργῆςκατηρτισμέναεἰςἀπώλειανὑπήνεκενφησὶνὑπέμεινενκαὶἐνπολλῇμακροθυμίᾳπῶςδὲἐνπολλὴμαχρομυθιαὅτιἕτοιμακαὶἀπηρτιμέναὄνταεἰςἀπώλειανκαὶμόνονοὐδιὰτὴνὑπερβολὴντῆςκακίαςπεπληρωμέναὄνταδικαίαςὀργῆςὅμωςἔτιανεικετοκαὶδιεβάσταζενἐπιστροφὴνἐκδεχομενοςτὶοὖνοὐκἀπολλυταιταῦταπαντίπουδῆλονκατήρτισεγὰρἑαυτὰεἰςἀπώλειανἀπολλυταιδὲμετὰτὸἀπαρτίσαιἑαυτὰμετὰτὸεἰςτέλοςκακίαςἀναδραμεῖνμετὰτὸμηδὲνἀπὸτῆςμακροθυμίαςἀπωνασθαικαὶδείκνυταιδιὰτῆςεἰςαὐτοὺςδικαίαςτιμωρίαςτοῦθεοῦκαὶτὸδυνατὸναὐτοῦτοῦτ'ἔστινἡτιμωρητικὴδύναμιςκαὶἡἔνδειξιςτῆςὀργῆςἧςεἰσινἄξιοιτυγχάνεινοἱτοιοῦτοι

added by a later hand in the marginsκαὶἵναγνωρίσῃδυσὶτρόποιςσχηματίζεταιτόδετὸῥητονἀπὸκοινοῦκαὶἐλλειπτικῶςἀπὸκοινοῦμὲνγὰρδεῖλαβεῖντὸἤνεγκενἤνεγκεσκεύηὀργῆςκαὶἤνεγκεσκεύηἐλέουςἐλλειπτικῶςδὲὅτιοὐκεἶπενεἰςτὶἤνεγκεντὰσκεύητοῦἐλέουςὥσπερἐκεῖεἶπεντὰσκεύητῆςὀργῆςὅτιεἰςἀπώλειανἐξακουστέονοὖνἐνταῦθατὸεἰςσωτηρίαν

added by a later hand in the marginsκαὶἵναγνωρίσῃτοῖςγὰρκαταφρονοῦσικαὶὑπερορῶσιτῆςδυνάμεωςτοῦθεοῦἀναγκαῖονκαὶσυμφέρονἦνγνωρίσαιαὐτοῖςδιὰτιμωρίαςτὸδυνατὸνκαὶπανσθενὲςκαὶπανεπίσκοποναὐτοῦ

ιθἐπὶσκεύηἐλέουςὥσπερφησινεἰςτὰσκεύητῆςὀργῆςτουτέστιτὸνφαραὼἤνεγκενὀργὴνπολλὰπρότερονμακροθυμησενοὕτωςκαὶεἰςσκεύηἐλέουςτουτέστινεἰςἀξίουςτοῦελεισθαιἡμᾶςἤνεγκεφιλανθρωπίαντοῦτογὰρσυνυπακουστέον

added by a later hand in the marginsἃπροητοίμασενεἰςδόξανοὓςκαὶἐκάλεσενἡμᾶςοὐμόνονπροητοίμασενὡςπρογνώστηςκαὶεἰδὼςὅτισπουδαῖοιἔσονταιπροητοίμασενοὖναὐτὰτὰἄξιαἐλέουςσκεύηεἰςδόξαντοῦτ'ἔστινεἰςτὸδοξασθῆναιαὐτὰκαὶγὰρὁπλοῦτοςτῆςδόξηςαὐτοῦἐγνωρίσθηἐνἡμῖνὅτιτοῖςεἰδώλοιςπροσανακειμένουςκαὶδούλουςὑπάρχονταςπαθῶνκαὶἁμαρτίαςοὐμόνοντούτωνἠλευθέρωσενἀλλὰκαὶδιὰτῆςυἱοθεσίαςἐδοξασεν

κἃπροητοίμασενεἰςδόξανπροητοίμασενδὲἐπεὶἔγνωἀξίουςἐλέουδιὰτὴνπίστιντοῦτοδὲεἰςδόξαναὐτοῦσυντείνει

καοὓςκαὶἐκάλεσενἡμᾶςοὐμόνονἐξἸουδαίωνἀλλὰκαὶἐξἐθνῶνὁρᾷςὅτιοὐμονομερῶςὁθεὸςἀλλὰκαὶἐξἸουδαίωνκαὶἐξἐθνῶνσώζειδιὰτῆςπίστεωςτοὺςἀξίουςσωτηρίας

κβὡςκαὶἐντῶὩσηὲλέγεικαλέσωτὸνοὐλαόνμουλαόνμουὅτιδέφησινοὐχἁπλῶςοὐδἂνεἴποιτιςμονομερῶςἔσωσενὁθεὸςτοὺςἐξἐθνῶνπιστοὺςἂλλἐπειδὴἄξιοιἦσανσωτηρίαςπαράγειτὸνπροφητονπρὸτοσούτωνχρόνοντοῦτοπροαναφωνοῦνταἰδοὺγὰρὁθεὸςκαὶλαὸνκαὶἠγαπημένηνἐκκλησίακαὶυἱοὺςκαλεῖτοὺςἐξἐθνῶντιδήποτεπάντωςδιὰτὴναὐτῶνεὐγνωμοσύνηνκαὶπίστιν

κγκαὶτὴνοὐκἠγαπημένηνἠγαπημένηνκαὶἔσταιἐντῶτόπῳοὐἐρρήθηαὐτοῖςτὴνἐξἐθνῶνἐκκλησίανἥτιςοὐκηγαπητὸπρότερονοὐγὰρἐγίνωσκεθεόν

κδοὐλαόςμουὑμεῖςἐκεῖκληθήσονταιυἱοὶθεοῦζῶντοςτὰγὰρἔθνηαπηρνειτὸὁθεὸςπάλαιδιὰτὴνδεισιδαιμονίαν

κεἨσαΐαςδὲκράζειὑπὲρτοῦἸσραὴλεὰνἡὁἀριθμὸςτῶνυἱῶνἸσραὴλὡςἡἄμμοςτῆςθαλάσσηςοὐδένφησινυποστελλεομενοςβοᾷ

the scholium is added by a later hand in the space between the biblical text and the catenasτὸκατάλειμμασωθήσεταιπρὸςταῦτατὰἀνεξιχνίαστακρίματααὐτοῦσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷκατὰκοινοῦγὰρτοῦτοἀκουστέονἢκατ'ἔλλειψινεκλεπτεονοἷονεἰθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιεἰτάδεκαὶτάδεἐποίησενκαὶπάνταἐπὶσυμφέροντικαὶσοφῶςπῶςσὺτολμᾷςεὐθύναςἀπαιτεῖντῶντοιούτωνπανσόφωνκαὶἀκαταλήπτωνἔργων

κϛτὸκατάλειμμασωθήσεταιὁπάντεςφησνἀλλὰμέροςἐξαὐτῶντοῦτογὰρτὸκατάλειμμα

added by a later hand in the marginsλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωνἐνδικαιοσύνηὁμὲνΜωσαϊκὸςνόμοςἐδοθηπροδιατυποῦντοςθεοῦκαὶπροδιαγράφοντοςτὸντῆςχάριτοςτὸνδὲεὐαγγελικὸνδίδωσισυντελῶνκαὶσυντέμνωντοῦτ'ἔστινἀπαρτίζωνἅπαντακαὶεἰςτέλοςἄριστονἄγωνμηδεμίανἑτέρανδυνάμενονἐπανορθωσινἢτελείωσινενδέξασθαιτοῦλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωντίνοςἕνεκαἐμνήσθηὥσπεργὰραἰτίαντινοςτῶνπροειρημένωνἀποδιδοὺςτοῦτοσυνῆψενκαὶλέγομενὅτιλίαναὐτοἁρμοζοντωςκαὶπροφυῶςαὐτὸδιὰπολλὰςαἰτίαςἐπισυνῆψενπρῶτονμὲνγὰρἐπειδὴεἶπενὅτικαλέσωτὸνοὐλαόνμουλαόνμουκαὶἑξῆςἵναμήτιςεἴπῃκαὶτὶτοῦτοὥσπεργὰρἐγένοντοἐκλαοῦτινεςοὐλαὸςοὕτωκἂνἐξοὐλαοῦλαὸςγένωνταιοὐδὲνκωλύεικαὶτούτουςπάλινγενέσθαιοὐλαὸνοὐχοὕτωςφησὶνλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωνἐκεῖναγὰρμὲνμετέπιπτενκαὶμετετίθετοἐπὶτὸκρεῖττονπάντωνὀφειλοντωνμεταρυθμίζεσθαινῦνδὲοὐκέτιὅτιτετελειωμένηἐστὶνἡνυνκλῆσιςκαὶἡπνευματικὴνομοθεσίακαὶἡὑποσχεσιςδιὰτοῦτομὲνἐμνήσθητὸλόγονγὰρσυντελῶνβδὲἐπειδὴεἶπενὅτιἐὰνᾖὁἀριθμὸςτῶνυἱῶνἸσραὴλὡςἡἄμμοςτῆςθαλάσσηςκαὶἑξῆςἵναμὴεἴπωσινὅτιπολλάκιςἐπαγγελιῶνπολλῶνἀκούσαντεςἢοὐδ'ὅλωςἐτύχομενἢμετὰμακρὸνκαὶπολλῶνχρόνονκαὶγὰρκαὶπολλῶνἐξέπιπτονδιὰτὴνἀχαριστίανκαὶἀγνωμοσύνηναὐτῶνἵναοὖνμὴοὕτωλέγωσινοἱἸουδαῖοιοὐχοὕτωδὲκαὶνῦνφησὶνἀλλ'ἐὰνμόνονβούλησθετετελειωμένηκαὶσύντομοςἐπὶχεῖραςὑμῶνἐστινἡσωτηρίακαὶταῦταμὲνὅτιλίανἡρμοσμένωςἐπισυνῆψενἜχειδὲκαὶἰδίανδιδασκαλίαντοιοῦτονγὰρτὸἰδίωματοῦθεσπεσίουκαὶσυνάπτεικαὶἀλληλουχεῖτὰἐφεξῆςλεγόμενατοῖςπροειρημένοιςκαὶἰδίανπάλινἔννοιανκαὶδιδασκαλίανδι'αὐτῶνπιγάζειγονιμώτατοςγὰρὢντοῖςνοήμασιβραχυτάτοιςῥήμασιπολλὰςκαὶποικίλαςδιανοίαςπεριλαμβάνεικαὶνῦνοὖνφησινμὴνομίζετεὦἸουδαῖοιὅτιἡεὐαγγελικὴνομοθεσίαὥσπερἡΜωϋσαϊκὴπαυθήσεταιἐκείνητύποςἦνπρὸςἄλληνἔβλεπεντελειότητακαλῶςοὖνἐπαύθηἡδὲδεσποτικὴνομοθεσίατετελειωμένηἐστὶνπρὸςταύτηνἔβλεπενἡΜωϋσαϊκὴταύτηςἦντύποςἐναὐτῇγὰρἐστινἡἀληθινὴκαὶτελείαδικαίωσιςἡμῶνκαὶσωτηρίακαὶμετ'αὐτὴνοὐκἔστινἑτέραδι'ὃεἰκοτωςἐκείνημὲνπέπαυταικαὶἔτιτελείωςπαυθήσεταιαὕτηδὲδιὰπαντὸςἔσταιταῦταδὲδηλονότιφησὶπροτρέπωνεἰςτὴνεἰςΧριστὸνπίστινκαὶτὴνπολιτείαντὴνκατὰτὸεὐαγγέλιον

κζΟικουμενιουλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωνἐνδικαιοσύνητὸσυντελῶνδηλοῖὅτιπέραςἔχουσιπάντεςλόγοιπίστεωςκαὶγνώσεωςθεοῦκαὶοὐκἔσταιἕτεροςμετὰτοῦτοντόννυνκηρυσσόμεονκαθὼςπερὶἦντὰἸουδαίωνκαὶμετεπέσενεἰςτάνυνἂλλεπισυντελειαιπάσηςπίστεωςκαὶπαντὸςλόγουδέδοταιὅνυντῆςπίστεωςλόγος

κηὅτιλόγονσυντετμημένονἔδωκένφησινὁδὲσυντετμημένοςκαὶσυντετελεμενοςλόγοςὁτῆςπίστεὼςἐστιν

κθποιήσεικύριοςἐπὶτῆςγῆςτὴνπίστινλέγειεὰνγάρφησινεἴπῃςἐντῶιστόματισουκύριονΙησυνκαὶπιστεύσῃςἐντῆκαρδίασουὅτιὁθεὸςαὐτονἤγειρενἐκνεκρῶνσωθήσῃὁρᾷςτὴνσυντομίαν

added by a later hand in the marginsεἰμὴκύριοςσαβαώθ∆ιὰτούτωνδεδίττεταικαὶἐπιτιμᾷαὐτοῖςὡςεἰμὴπάντωςτινὲςὑμῶνπιστεύσουσιτῷΧριστῷΣοδόμωνκαὶΓομόρραςοὐδὲνἂνδιενηνοχότεςεἴητεεἰκαὶἐπὶτῇσυγγενείᾳτοῦἈβραὰμἐναβρύνεσθαιἢμᾶλλονπρὸςτὸποιήσειτὸνσυντετμημένονλόγονἐκληπτέοντὴνπροφητικὴνῥῆσινοἷονεἰμὴἐποίησεντοῦτοὁκύριοςκαὶἔδωκενἡμῖντὸντέλειοντοῦεὐαγγελίουνόμονδιὰτοῦυἱοῦαὐτοῦεἰςδικαίωσινκαὶσωτηρίανἡμῶνπάντεςἂνὡςΣόδομαἐγενήθημενκαὶἑξῆςτὸγὰρσπέρματὸνεὐαγγελικὸνλόγονσημαίνειὡςκαὶὁκύριοςφησινἐξῆλθενὁσπείρωντοῦσπεῖραιτὸδὲἐγκατέλιπενὅτιοὐμόνονφησὶνἔσπειρενἀλλ'οὐδεεἴασεναὐτὸἀναρπασθῆναιὑπὸτῶνπετεινῶνἢδιαφθαρῆναιὑποἑτέρωντινῶνἀγρίωνκαὶἀκαθάρτωνπνευμάτωνἢλογισμῶνἀλλὰκαὶἔσπειρεκαὶδιετήρησενὥστεἐγκαταλειφθῆναιἡμῖνκαὶεἰςγεώργιανκαὶκαρπὸνπροελθεῖνδύναιοδ'ἂνκαὶσπέρματοὺςἀποστολουςἐκλαβεῖνοἳἐκπάντωντῶνἸουδαίωνδίκηνσπέρματοςἀφαιρεθέντεςτῇοἰκουμένῃἐγκατελείφθησανκαὶτὰἔθνηπάντατῇἐκκλησίᾳΧριστοῦἐγεώργισανκαὶγὰρἐντῷΕὐαγγελίῳἡτῆςζύμηςπαραβολὴκαὶαὐτοῖςἐφαρμοζουσατοῖςπατράσινἡμῶνοὐκὀλίγοιςπαρείληπταιὅσονοὖνφησὶνεἰςτὴνἸουδαίωνἧκενἀπιστίανὡςΓόμορρακαὶΣόδομαἂνἐγενήθημενἀλλὰτὸἀπὸκυρίουΣαβαὼθἐγκαταλειφθὲνἡμῖνσπέρμαοἱἀποστολοικαὶτὰἔθνηκαρποφορήσαντεςκαὶπολύχουντὸγεώργιονδείξαντεςτὰςεἰςτὸνἈβραὰμγεγενημέναςἐπαγγελίαςἐπ'αὐτῶνἀνθούσαςκαὶτελειουμέναςτῶνπραγμάτωνδεικνουσιν

λκαθὼςπροείρηκενἨσαΐαςεἰμὴκύριοςσαβαώθδυνάμεωνστρατιῶν

λαἐγκατέλιπενἡμῖνσπέρμαὡςΣόδομαἂνἐγενήθημενκαὶὡςΓόμορραἂνὡμοιώθημενδιάτετὴναὐτοῦχάρινκαὶδιὰτὴντῶνκαταλειφθέντωνεὐγνωμοσύνην

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumδύνῃδὲτοῦτοκαὶπερὶΧριστοῦνοῆσαιὥςφησινὁἐνἁγίοιςΚύριλλος

added by a later hand in the marginsτιοὖνἐροῦμενὅτιἔθνηἀπαιτεῖςλόγουςδιὰτὶεἰςσπέρμαἈβραὰμοἱἐκπεριτομῆςλογίζονταιφησὶνδιὰτὶὁοὐλαὸςἐγένετολαὸςκαὶοἱἐκπεριτομῆςἐκβάλλονταιεἶπονμὲνπολλὰὅτιοὐδ'ὅλωςσεχρὴτὰταῦταλογοθετεῖνὅτικαὶπαρὰσοὶτῷἸουδαίῳπολλὰγέγονενὧνἀγνοεῖςτοὺςλόγουςὁἸακὼβπρὸτοῦτιδιαπράξασθαιπροτιμηθεὶςτοῦἩσαῦοἱτῶνμοσχοποιησάντωνκαταδικασθέντεςθανάτῳκαίτοιπάντωνεἰςτὴνδυσσέβειανκατενεχθέντωνὁΦαραὼμυρίαἄλλανῦνδέσοικαὶτοῦτοπροστίθημιὅτιδιὰτοῦτοοἱἐξἐθνῶνεἰςσπέρμαἈβραὰμἐλογίσθησανσὺδὲοὐκέτικαὶὅτιοἱμὲνἐδικαιώθησανσὺδὲοὐκέτιδιότιἐκεῖνοιἐκπίστεωςκατέλαβοντὴνδικαίωσινκαὶτὴνσωτηρίαντὴνἐκπίστεωςσὺδὲφυσιούμενοςδικαιωθῆναιδιὰτῶντοῦνόμουἔργωνκαὶτὴνδιὰπίστεωςδικαίωσινὑπερχορῶνεἰκοτωςκαὶτοῦδιὰπίστεωςδικαιωθέντοςἈβραὰμἀλλοτριοςὤφθηςτοῦσπέρματοςκαὶἀντὶλαοῦγέγοναςοὐλαὸςκαὶτῆςτῶνπιστῶνσωτηρίαςἐξέπεσες

λβτιοὖνἐροῦμενὅτιἔθνηἰδοὺἡπᾶσαλύσιςτινοςἕνεκενοἱποιστοἐσώθησανοἱδὲἐναπομείναντεςτῶἸουδαϊσμῷοὐκέτι

λγτὰμὴδιώκονταδικαιοσύνηνκατέλαβενδικαιοσύνηντὸγὰρξένονὁτιμὴδιώκοντακατέλαβενοἶδεἸουδαῖοιδιώκοντεςοὐκατέλαβον

λδδικαιοσύνηνδὲτὴνἐκπίστεωςἸσραὴλδὲδιώκοννόμονδικαιοσύνηςαὕτηγὰρἡἀληθῶςδικαιοσύνηὡςἡγετοῦνόμουψευδής

λεεἰςνόμονδικαιοσύνηςτουτέστιτὴνἐκνόμουδικαιοσύνην

λϛοὐκἔφθασενοὔτεγὰρτὰἐντῶνόμῳἐφύλαξεν

λζδιάτιὅτιοὐκἐκπίστεωςἂλλὡςἐξἔργωννόμουἠθέλησεφησιδικαιωθῆναίτιοὖναἴτιοντοῦμὴφθάσαιτὴνδικαιοσύνηνὅτιἐξἔργωνἐζήτησὲδικαιωθῆναίτιςδὲἐξἔργωννόμονδικαιοῦταιἄνθρωποςὧν

ληπροσέκοψανγὰρτῶλίθῳτοῦπροσκόμματοςπροσέκοψανἠπίστησάνπωςδέτιςπροσκόπτειἂνἐξὦπροσέχῃὥσπεροὗτοιτῶνόμῳπροσέχοντες

λθκαθὼςγέγραπταιἰδοὺτίθημιἐνΣιὼνλίθονπροσκόμματοςκαὶπέτρανσκανδάλουπροσκόμματοςλίθονκαὶπέτρανσκανδάλουτὸνκύριονκαλεῖἐκτῶνεἰςαὐτονπροσκοψαντῶνκαὶσκανδαλισθέντωντὸὄνομαἐπιθείς

ΘεοδωρητουsλίθονπροσκόμματοςκαὶπέτρανσκανδάλουπροσπταίεινεἰώθασινοἱἑτέρῳσετὴνδιάνοιανἔχοντεςκαὶτὴνὁδὸνπροσκόπτεινοὐκἐθέλοντεςτοῦτοπεπόνθασινἸουδαῖοιπερὶγὰρδὴτὰπεριττὰτοῦνόμουκεχηνότεςτὸνὑποτῶνπροφητῶνπροαγορευθένταλίθονἰδεῖνοὐκἠθέλησαν

μκαὶπᾶςὁπιστεύωνἐπ'αὐτωοὐκαταισχυνηθεσεταιὁρᾷςὅτιοὐμονομερὴςὁθεὸςἀλλὰπᾶςὁπιστεύωνεἰςαὐτονσωθήσεταιτοῖςμὲνγὰρἀπίστοιςἐναντίωςἤπερἔχειφύσεωςγίνεταιτοῖςδὲπιστοῖςκατὰφύσιν

added by a later hand in the marginsἀδελφοὶἡμὲνεὐδοκίαἘπειδὴκαθήψατοτῶνἸουδαίωνμέλλειδὲκαὶἔτιδιὰτοῦἀδελφοὶκαὶτῶνἄλλωνκαταλεαίνειαὐτοὺςκαὶἔχῃςνουθεσίανλεληθότωςπροκαταρτίζειἵναμὴὀργισθέντεςὅλωςἀνήκοοιγένωνται

μαἀδελφοὶἡμὲνεὐδοκίαἡσφόδραἐπιθυμία

μβτῆςἐμῆςκαρδίαςκαὶἡδέησιςἡπρὸςτὸνθεὸνὑπὲρτοῦἸσραὴλἐστινεἰςσωτηρίανμελλωντωνἸουδαίωνκαθάπτεσθαιπροεισφέρειεὔνοιαντοῦλόγουἵναμὴδόξῃμισοῦντοςείναιἀλλὰκηδομένουτὰῥήματατῆςἐπιτιμήσεωςφησιδὲὅτικαὶσφόδραἐπιθυμῶκαὶδέομαιαὐτοὺςσωθῆναι

added by a later hand in the marginsοὐχἁπλῶςὑπὲραὐτῶναἰτοῦμαιἀλλ'εἰςσωτηρίανἵναπιστεύσαντεςΧριστῷσωθῶσινφησιν

μγμαρτυρῶγὰραὐτοῖςὅτιζῆλονθεοῦἔχουσινδοκεῖχαρίζεσθαὶαὐτοῖςμαρτυρῶφησινὅτιοὐδιὰἄνθρωπὸνεἰσιναπεσχοινισμενοιΧριστοῦἀλλὰδιὰζῆλονδῆθενθεοῦτοῦτοδὲκατὰἄγνοιανπράττουσινομίζοντεςγὰρτὸννόμονείναικαλὸνἀπιστοῦσιτῶισώζεινδυναμένῳΧριστῷ

μδἂλλοὐκατ'ἐπίγνωσινζῆλονφησινἔχουσινἂλλοὐχἵναἐπιγνῶσιτὸὄντωςκαλὸνὃἐστινὁΧριστὸςεἰγὰρτοιοῦτονἔσχονζῆλονἐπέγνωσανἄν

μεἀγνοοῦντεςγὰρτὴντοῦθεοῦδικαιοσύνηνῥῆμασυγγνώμης

μϛἀγνοοῦντεςγὰρτὴντοῦθεοῦδικαιοσύνηνδικαιοσύνηνθεοῦκαλεῖτὴνεἰςΧριστὸνπίστινδιὰτὸχάριτοςδεῖσθαιθεοῦ

μζκαὶτὴνἰδίανδικαιοσύνηνζητοῦντεςστῆσαιἰδίανδικαιοσύνηντὴνἐκτοῦνόμουλέγειἡδιὰτὸμηκέτιἰσχύεινἡδιὰτὸδεῖσθαιπόνωνκαὶἱδρώτων

added by a later hand in the marginsδικαιοσύνηνζητοῦντεςστῆσαιφιλονεικοῦντεςκυρῶσαιτὴνἰδίανδικαιοσύνην

μητῆδικαιοσύνητοῦθεοῦδῆλονὅτιοὐδεἐντὴνἐννόμῳἐπλήρωσενζητοῦσιγὰρστῆσαιοὐκοῦνοὐκἔστησαν

μθοὐχυπετεγησανοἷονπειθήνιονοὐχὑπέθηκαναὐχένα

ντέλοςγὰρνόμουτέλοςγὰρνόμουΧριστὸςἐντῶιθβιβλίωικατὰἸουλιανοῦοὕτωςκεῖταιὅτιτὸτέλοςκαὶοἷονἀναίρεσιςτοῦνόμουκαὶπλήρωσιςὁΧριστός

added by a later hand in the marginsτέλοςγὰρνόμουΠῶςτέλοςνόμουΧριστὸςὅτιἐδικαίωσενκαὶἅπερἐκεῖνοςἠθέλησεποιῆσαιοὐκἴσχυσεδὲταῦταὁΧριστὸςἐλθὼνἀπήρτησενκαὶἐτελείωσενεἰςτοὺςαὐτῷπιστεύσαντας

ναΧριστὸςεἰςδικαιοσύνηνἐπειδὴὅλωςκαὶτὴνἐκνόμουδικαιοσύνηνἐκάλεσενἵναμὴνομίσωσινὅτιδύναταιδικαιῶσαιὁνόμοςφησιτέλοςείναικαὶπλήρωματοῦνόμουτὸνΧριστὸντὸγὰρτέλειονὁνόμοςἐντῆεἰςΧριστὸνἔχειπίστειοὖνπιστεύωνφησιΧριστῷπληροῖτὸννόμον

νβπαντὶτῶπιστεύοντιεἰςτὸδικαιουντονὄντωςτελειωτὴντοῦνόμουτουτέστιτὸνπιστόν

νγΜωϋσῆςγὰργράφειτὴνδικαιοσύνηντὴνἐκτοῦνόμουὁρᾷςτῆςἐννόμῳδικαιοσύνης

νδὅτιὁποιήσαςαυτὰἄνθρωποςζήσεταιἐναὐτοῖςοὐκοῦνοὐκενισωθηναιτὸνμὴπληρουντατὰἐναὐτωἐπεὶοὖνοὐδεὶςἀνθρώπωνἐπλήρωσενἐξέπεσενἡδιὰνόμουδικαιοσύνηκαὶἀπρακτεῖ

νεἡδὲἐκπίστεωςδικαιοσύνηοὕτωςλέγειεἰρηκὼςτὴνἐκνόμουδικαιοσύνηνλέγεικαὶτὴνἐκπίστεωςκαὶδείκνυσινοὐχοὕτωςοὖσανἐπίπονοντοιγαρουνταύτηνμέντινεςἔφθασανἐκείνηνδὲοὐδείς

νϛμὴεἴπῃςἐντῆκαρδίασουτιςἀναβήσεταιεἰςτὸνοὐρανὸντουτέστιΧριστὸνκαταγαγεῖνἡτιςκαταβήσεταιεἰςτὴνἄβυσσοντουτέστιΧριστὸνἐκνεκρῶνἀναγαγεῖνἵναμὴνομισθῇἡπίστιςεὐκατόρθωτοςκαὶεὐκαταφρόνητοςδιὰτοῦτοδείκνυσικαὶαὐτὴνπόνουδεομένηνκαὶπρὸςτοὺςἀφανεῖςλογισμοὺςἔχουσαντὴνπάληνμὴεἴπῃςγὰρμὴδὲἐνκαρδίατουτέστιμηδὲἐνθυμηθῇςἀλλὰπάνταλογισμὸνἔκβαλεἔξω

νζἀλλάτιλέγειἐγγύςσουτὸῥῆμὰἐστινἐντῶστόματισουκαὶἐντῆκαρδίαισουτοῦτ'ἐστιτὸῥῆματῆςπίστεωςὁκηρύσσομενσύντομοςμὲνἡσωτηρίακαὶοὐδεομένητῶνἔξωθενκόπωνἐνγὰρτῆιδιανοίαικαὶτῆγλώσσῃκεῖταιπλὴνστεῤῥᾶςδεῖταικαὶνοῦνεχουςψυχῆς

νηὅτιεὰνὁμολογήσῃςἐντῶστόματισουκύριονἸησοῦνκαὶπιστεύσῃςἐντῆκαρδίασουἔδειξένπωςἐνκαρδίαοἷονἐνλογισμῷκαὶγλώσσῃκεῖταιἡσωτηρία

νθὅτιὁθεὸςαὐτονἤγειρενἐκνεκρῶνσωθήσῃτρόπονλέγειδι'ουτιςἐναχθείηπρὸςτὴνπίστινἐννόησονγάρφησιτὸδυνατὸντοῦἐγείραντοςκαὶοὐδυσχερανεῖςπρὸςτὴνπίστιν

ξκαρδίαγὰρπιστεύεταιεἰςδικαιοσύνηνστόματιδὲὁμολογεῖταιεἰςσωτηρίανκαρδίαμὲνγάρφησιπιστευόμενοςὁΧριστὸςδίκαιοιστόματιδὲὁμολογούμενοςσώζει

added by a later hand in the margin

ξαλέγειγὰρἡγραφὴπᾶςὁπιστεύωνἐπ'αὐτωοὐκαταισχυνθήσεταιτὴνμαρτυρίανἤγαγενἵναδείξῃμὴοὖσανἐντῆπίστειδιαφορὰνἸουδαίουκαὶἐθνικοῦπᾶςγάρφησινὁπιστεύων

ξβοὐγὰρἐστιδιαστολὴἸουδαίουτεκαὶἝλληνοςτὸπᾶσικοινὸντῆςχάριτοςἀνακηρύττεικαὶὅπερἐποίησενἄνωπολλοῖςλόγοιςθέλωνκαταγαγεῖντὸφύσηματῶνἸουδαίωννυνδιὰβραχέωνποιεῖὅτιοὐκἑνὶμέσονἸουδαίουκαὶἐθνικοῦ

ξγὁγὰραὐτοςκύριοςπάντωνἄνωπερὶτοῦπατρὸςἔλεγενἡἸουδαίωνὁθεὸςμόνονοὐχὶδὲκαὶἐθνῶννυνδὲτὸαὐτοπερὶτοῦυἱοῦλέγειοὕτωςοὐκοἶδενδιαφορὰντῆςἁγίαςτριάδος

ξδπλουτῶνεἰςπάνταςτοὺςἐπικαλουμένουςαὐτονδείκνυσιτὸνΧριστὸνσφόδραἐφιέμενοντῆςἡμετέραςσωτηρίαςὅπουγεπλοῦτονἴδιονἡγεῖταιτὸπολλοὺςπιστεῦσαικαὶσωθῆναιτοῦτοδὲποιεῖπαιδεύωναὐτοὺςμὴἀπογνῶναιἑαυτῶνὁγάρφησιπλοῦτονοἰκεῖονἡγούμενοςτὸσώζεινοὐκἄνποτεὀκνήσῃἡἀναβάληταισῶσαι

ξεπᾶςγὰρὃςανεπικαλεσηταιτὸὄνομακυρίουσωθήσεταιεἶπαςοὐδὲνπλέονἔχουσινἸουδαῖοιτῶνἐθνῶνμάρτυςδὲὁἸωήλ

ξϛπωςοὖνἐπικαλέσονταιεἰςὃνοὐκἐπίστευσανεἶπενπᾶςὃςἂνἐπικαλέσηταιτὸὄνομακυρίουσωθήσεταιπωςτοιγαροῦνἔσταιαὐτοῖςἐπιτυχεῖντῶντοῦπροφήτουῥημάτωνἀνθρώποιςπιστεῦσαιμὴθελήσασινἑαυτοὺςτοιγαροῦνμεμφέσθωσανἀποκλείουσιτὴνσωτηρίαναναφἑαυτῶν

added by a later hand in the marginsπωςοὖνἐπικαλέσονταιεἰςὃνοὐκἐπίστευσανπωςοὖνἐπικαλέσονταιΛίανἐνταῦθασυμπεπλεγμέναςἐννοίαςσυνείρεικαὶθαυμασίωςπροάγειπλοῦτονἡγεῖταιφησὶνὁΧριστὸςτὸπιστεῦσαικαὶσωθῆναίσεὥστετὸἀπογετοῦΧριστοῦἅπανγέγονενθέλειςοὖνσωθῆναιἐπικάλεσαιτὸνΧριστὸνἀλλὰθέλειςἐπικαλέσασθαιπιστεῦσαιδεῖπρότερονθέλειςδὲπιστεῦσαιἀκοῦσαίσεδεῖπρότεροντοῦκηρύγματοςἀλλὰτὸνκηρύσσονταζητεῖςἰδοὺἐγὼβοῶἀλλ'ἀγνοεῖςεἰἀπέσταλμαικηρύσσεινπροφητείαἐστὶνἄνωθεντοῦτοκηρύσσουσαὅτιοὐμόνονκηρύξουσικαὶεὐαγγελίσονταιτὴνσωτηρίανκαὶεἰρήνηνἀλλ'ὅτικαὶμεγάλακαὶὑπερφυῆἐξανύσουσινὡςὡραῖοιγὰροἱπόδεςτῶνἐπὶτὸκήρυγματρεχόντωνφησὶτῶντὸεὐαγγέλιονκαταγγελλοντωνὥστεοὐδεμίαπρόφασιςὑμῖντοῦμὴσωθῆναι

ξζπωςδὲπιστεύσουσινοὐοὐκἤκουσανκατὰἀκολουθονγὰρκαὶτοῦτοσυμβαίνειἐπειδὴγὰρτῶναὐτοῦλόγωνἀκοῦσαιοὐκἠβουλήθησανεἰκοτωςοὐδεἐπίστευσαν

ξηπωςδὲἀκούσουσιχωρὶςκηρύσσοντοςτοιγαροῦνἰδούφησικηρύσσωνκαὶπροσῆκονὑμᾶςἀνασχέσθαιτῶνλόγωνκαὶτῶνἐλέγχων

ξθπωςδὲκηρύξουσινεὰνμὴἀποσταλῶσιδείκνυσινὅτιοὐκἐξοἰκείαςαὐθεντίαςἦλθενεἰςτὸκηρύξαιαὐτοῖςἂλλἀποσταλεὶςπαρὰΧριστοῦτοῦτωἑαυτὸναξοπιστονποιῶν

οκαθὼςγέγραπταιοὐμόνονφησινὅτιἀπέσταλμαιἀλλὰκαὶπάλαιτὸδεῖνἀποστολὴνγενέσθαιπροείρητοἀξιοπιστοςοὖνκατ'ἄμφωἐκτετῆςἀποστολῆςἐκτετοῦπροωρίσθαιτὴνἀποστολήν

οαὡςὡραῖοιοἱπόδεςτῶνεὐαγγελιζομένωνεἰρήνηνοἱπόδεςαὐτῶνἐνεκωμιάσθησανδιὰτὸντοῦκηρύγματοςτρόπον

οβτῶνεὐαγγελιζομένωντὰἀγαθάεἰτοίνυνἄλλωςοὐκἦνπιστεῦσαιδίχατοῦἀκοῦσαικαὶδίχατοῦκηρύξαικεκήρυκταιδὲκαὶἤκουσανεὔδηλονὡςὁθεὸςμὲνοὐδὲνἐλλέλοιπενοἱδὲμὴπιστεύσαντεςἑαυτοῖςμεμφέσθωσαν

ογἂλλοὐπάντεςὑπήκουσαντῶεὐαγγελίῳἨσαΐαςγὰρλέγεικύριεἐπειδὴτοῦτοαὐτωἀντέκειτοὅτιεἰἀπὸθεοῦἀπεστάλητεδιάτιμὴπάντεςὑπήκουσαντῶεὐαγγελίῳφησινὅτικαὶτοῦτοπρὸπολλοῦἐλέχθηδιὰγὰρτὸείναιἡμᾶςαὐτεξιουσίουςοὐδέναπρὸςβίανἄγειὁθεός

οδτιςἐπίστευσεντῆἀκοὴἡμῶνεἰτοῦτόσεφησισκανδαλίζειτὸμὴπάνταςὑπακοῦσαιαυτοσετοῦτοπιστεῦσαιπεισάτωἐπειδὴπροελέχθηὡςοὐπάντεςπιστεύσουσι

οεἄραἡπίστιςἐξἀκοῆςἐπειδὴἀεὶἸουδαῖοισημεῖαἐπεζήτουνπρόφασινλαβὼντὸπροφητικὸνἐντρέπειαὐτοὺςὡςοὐχρὴσημεῖαεπιζητειινἡγὰρπίστιςὡςὁρᾶτεἐξἀκοῆςοὐκἐκσημείωνγίνεται

οϛἡδὲἀκοὴδιὰῥήματοςθεοῦἐπειδὴἀκοὴνεἶπενἐπάγειδιὰῥήματοςθεοῦμήφησινεὐτελέςτινομίσῃςτὴνἀκοὴνοὐκἐστινανθρωπιναῥήματαλαλούμεναἀλλὰθεοῦ

οζἀλλὰλέγωμὴοὐκἤκουσανμενοῦνγεεἰςπᾶσαντὴνγῆνἐξῆλθενὁφθόγγοςαὐτῶνκαὶεἰςτὰπέρατατῆςοἰκουμένηςτὰῥήματααὐτῶνἐπειδὴεἶπενἡπίστιςἐξἀκοῆςἂλλἐρεῖφησιτιςμὴοὐκἤκουσανοἱἸουδαῖοικαίφησινὅληἡγῇἤκουσανὡςμαρτυρεῖκαὶὁπροφήτηςκαὶοἱἸουδαῖοιπαρὰοἷςμάλιστακεκήρυκταιοὐκεἴχομενἀκοῦσαι

οηἀλλὰλέγωμὴοὐκἔγνωἸσραήλναίφησινἐκήρυξανμὲνπολλοὶεἰκὸςδὲτοὺςἐξἸσραὴλμὴγνῶναιτοῦκηρύγματοςτὴνδύναμινκαίπωςἑνὶτοῦτόφησιὅτιτὰμὲνἔθνηοἷςοὐδὲνπροείρητοἔγνωσανὁδὲἸσραὴλοὐκἔγνωκαίτοιπροακούσαςἰδοὺγὰραὐτοςονομοθετηςφησινἐγὼπαραζηλώσωὑμᾶςἐπ'οὐκἔθνειὡςοὖντοὺςἐξἐθνῶνἑωρᾶτεπροσερχομένουςτῆιπίστεικαὶἔτιμὴνἐρχομένουςεαυτοςδὲαπορριπτεμενουςἔδειὑμᾶςτὴναἰτίανεἰδέναιμᾶλλονδὲἑκοντεςἐπελάθεσθετῶνοὕτωσαφῶνπροῤῤήσεων

οθπρῶτοςΜωσῆςλέγειδεύτεροςγὰρεἶπενἨσαΐας

πἐγὼπαραζηλώσωὑμᾶςἐπ'οὐκἔθνειοἷονπαρακνισωμεγίστῃδὲἡτοῦπράγματοςἰσχὺςπολλάκιςγὰρὁπαρακλήσειμὴπεισθεὶςἐπείσθητῶπαρακνισμῷ

παἐπὶἔθνειἀσυνέτῳπαροργιῶὑμᾶςτιγὰρεὐτελέστερονἡἀσυνετώτερονεἰδωλολατρῶν

πβἨσαΐαςδὲἀποτολμᾷκαὶλέγειᾑρήσατοφησικαὶκινδυνεῦσαιμᾶλλονἡσυνεσκιασμεηνεἰπεῖντὴνοἰκονομίαν

πγεὑρέθηντοῖςἐμεμὴζητοῦσιντινεςδὲοἱμὴζητοῦντεςμηδὲἐπερωτῶντεςοἱἐξἐθνῶνδηλάδηὁρᾷςπόσαςεἶχοντοῦγνῶναιἀφορμὰςὁρῶντεςγὰρδιὰτῆςπίστεωςεὐδοκιμοῦντατὰἔθνηὤφειλονἀνανῆψαιἀλλὰἑκοντεςἐτυφλώθησαν

πδἐμφανὴςἐγενόμηντοῖςἐμεμὴἐπερωτῶσιντῶνἐθνῶνκαθαιρειτοφρόνημαὅτίφησιτὸπᾶνχάριτοςἦνὅμωςἐστικαὶτῶνἐθνῶντὸγὰρτὸνεὑρεθέντακαὶφανένταμηκέτιεασαιατῆςαὐτῶνἦνἀρετῆς

πεπρὸςδὲτὸνἸσραὴλλέγειὅληντὴνἡμέρανεξεπεστασατὰςχεῖράςμουὦκατηγορίαςἸουδαίωνἵναγὰρμὴλέγωσιδιάτιἡμῖνμὴγέγονενἐμφανὴςτὸπλέονἐπ'αὐτῶνγενόμενονἔδειξενὅτικαὶπαρεκάλεικαὶοὐκἠκούσθηὁκύριοςὅληνδέφησιτὴνἡμέρανοἷοντὸντῆςένανθρωπισεωςκαιρὸνἡμᾶλλονπάντατὸνεμπροαθενἐξἧςἐξῆλθενἐξΑἰγύπτου

added by a later hand in the marginἘμφανέστερονγὰρκαὶἐπιπληκτικώτερονπροφητεύωνκαθήψατοοὗτοςτῆςἸουδαίωνἀγνωμοσύνηςλέγωνπρὸςλαὸνἀπειθοῦντακαὶἀντιλέγονταδιὰτοῦτοφησινἀποτολμᾷ

πϛπρὸςλαὸνἀπειθοῦντακαὶἀντιλέγονταὁμὲνθεὸςἐκάλεικαὶοἷονἐναγκαλίσασθαιηβούλετοτιδὲαὐτοὶἠπείθουνκαὶἀντέλεγον

πζλέγωοὖναροὖνἐπειδὴἠπείθησανκαὶἀντεῖπονμὴἐνἀποβολὴγεγένηνταιὡςμὴδὲἐπιστρέψαιδύνασθαικαὶδιὰτοῦτοκατηργεῖσθαιτὰςπρὸςἈβραὰμἐπαγγελίαςοὐμὲνοὖνκαὶγὰρκαὶλαὸςἐστιναὐτοῦφησικαὶπροέγνωαὐτοντουτέστιπρὸτῶνἐθνῶνκαὶἐγγὺςὁἔλεγχοςαὐτοςἐγώφησινὁκῆρυξκαὶδιδάσκαλοςτῶνἐθνῶνἰσραηλίτηςεἰμι

πημὴἀπώσατοὁθεὸςτὸνλαὸναὐτοῦμὴγένοιτοκαὶγὰρἐγὼἸσραηλίτηςεἰμιἐκσπέρματοςἈβραὰμφυλῆςΒενιαμίνκατὰἐρώτησινκαὶἀπαγόρευσινπροάγειτὸνλόγον

πθοὐκἀπώσατοὁθεὸςτὸνλαὸναὐτοῦὃνπροέγνωεἰγὰρἀπώσατοοὐκἂνἐξἸουδαίωνἀποστόλουςκαὶκήρυκαςἐξελέξατο

ϟἡοὐκοἴδατεἐνἨλίᾳτιλέγειἡγραφὴὡςἐντυγχάνειτῶθεῶκατὰτοῦἸσραὴλλέγωνκύριετοὺςπροφήταςσουἀπέκτεινανκαὶτὰθυσιαστήριάσουκατεκαψανἵναμὴλέγωσινἸουδαῖοιεἶτασὺνεἰφησινὁἅπαςλαὸςτοῦἸσραὴλκαὶεἰςσεμέλλουσιναἱπρὸςἈβραὰμἐπαγγελίαιπέραςλαμβάνεινφησιπρὸςτοῦτοὅτιπολλοὶεἰσισεσωσμένοιἂλλὑμεῖςἀγνοεῖτεκαὶγὰρὁἨλίαςμόνοςᾤετοὑπολελεῖφθαιἂλλἤκουσενείναικαὶἄλλουςοὕτωκαίνυνφησιπολλοὶεἰσινοἱἐξἸουδαίωνπιστοὶἂλλὑμεῖςἀγνοοῦντεςἐμεμόνονοἴεσθε

ϟακἀγὼὑπελείφθηνμόνοςκαὶζητοῦσιτὴνψυχήνμουεἶδεὁἨλίαςἠγνόειὅτιμόνοςοὐκἦνσχολῇγανὑμεῖςεἰδείητε

ϟβἀλλάτιλέγειαὐτωὁχρηματισμόςτουτέστινὁλόγοςτοῦθεοῦ

ϟγκατέλιπονἐμαυτῷἑπτακισχιλίουςἄνδραςοἵτινεςοὐκἔκαμψανγόνυτῆΒάαλδηλοῖτὸκατέλιπονὅτιτῆςτοῦθεοῦχάριτοςἦντὸπολυμερος

ϟδοὕτωςοὖνὥσπεροὖντότεφησινἐκπαντὸςτοῦλαοῦἑπτακισχίλιοιεὐηρέστουνοὕτωκαίνυνὀλίγοιεὐαρεστοῦσικαὶαὐτοὶλογίζονταιεἰςσπέρματῶἈβραὰμκαὶοὐκἐξέπεσενἡἐπαγγελίατοῦθεοῦ

ϟεκαὶἐντῶνυνκαιρῷλεῖμμακατ'ἐκλογὴνχάριτοςγέγονενοὐκοῦνκαὶἐπὶτοῦἨλίᾳχάριτιἐσώθησαντοῦτογὰρὁΚάϊνδηλοῖσύνδεσμοςκαὶπάλινὥσπερἐνἨλίᾳφησινὑπόλειμμαἐστινεὐαρέστωνκατὰχάρινεπιλεγεντῶντὸδὲεἰπεῖνἐκλογὴνἔδειξενκαὶτῶνἐπιλεγέντωντὴνδοκιμὴνοὐγὰρἂνἀδόκιμοιἐπελέγησαντὸδὲεἰπεῖνχάριτιἔδειξετὴντοῦθεοῦδωρεάν

ϟϛεἰδὲχάριτιοὐκέτιἐξἔργωνἐπεὶἡχάριςοὐκέτιγίνεταιχάριςεἰδὲἐξἔργωνοὐκέτιἐστιχάριςἵναμὴλέγωσινὅτιεἰκαὶπροφῆταιπροέτρεπονκαὶὁθεὸςπαρεκάλεικαὶἡπαραζήλωσιςἱκανὴἦνἡμᾶςπεῖσαιαπητουμεθαδὲφορτικάτινακαὶδιὰτοῦτοοὐχὑπηκούσαμενφησινχάριςἐστιτὸπᾶνκαὶοὐχρείαἔργωνεἰςτὸπιστεῦσαιοὐδὲγὰροἱπροσελθόντεςδιὰἔργαπρογενόμεναἀξιόχρεοιπρὸςτὴνκλῆσινἔδοξανἀλλὰχάριςθεοῦἐστιτὸπᾶν

added by a later hand in the marginsthe sign is visible only in front of the scholiumΕἰχάριτιἐκλεγομεθαῥᾴδιοντὸπροσελθεῖνκαὶπιστεῦσαιΧριστῷοὐδὲγὰρἔργωνδεόμεθαεἰςτὸπροσδραμεῖναὐτῷκαὶπιστεῦσαιἀλλὰμόνῃγνώμηκαὶπροαίρεσιςἀρκεῖκατὰχάρινγὰρκαὶοὐδι'ἔργαπροσδέχεταιὥστεεἰχάριτικαλεῖκαὶπροσδέχεταιοὐκἔχομενεἰςτοῦτοχρείανἔργωνἐπεὶεἰχρείανσχοίημενἔργωνοὐκέτιμένειχάριςἡχάριςδιὰτοῦἔργουεἰςἀντιμισθίανπεριϊσταμένηὥστεοὐκἔστιχάριςἡχάριςοὐμόνονδὲτοῦτοἀκολουθήσειτὸἄτοπονἐὰννομίσωμενὅτιδεῖἡμῖνἔργωνεἰςτὸπροσελθεῖνκαὶπιστεῦσαιΧριστῷἀλλὰκαὶἕτερονὅμοιονεἰγὰρἐξἔργωνπροσιέναιδεῖνἡμᾶςνομίσομενδῆλονὡςἀνῄρηταιἡχάριςἐπεὶεἰμὴἀνῄρηταιοὐκέτιοὐδὲτὸἔργονμένειἔργοντῆςχάριτοςοὐκἐώσηςὅλωςἔργονὑποστῆναιἀλλὰπροῖκατὴνἐκλογὴνἐπιδεικνυμένηςκεχώρισταιμὲνγὰρἀπ'ἀλλήλωντῇφύσειχάριςκαὶἔργονκαὶτῷμὲνἔργῳἕπεταιμισθὸςἀλλ'οὐχάριςἡδὲχάριςδίδοταιοὐχὡςἀντιμισθίαἀλλὰδῶρονκαὶφιλοτιμίαδῆλονοὖνὅτιτῆςχάριτοςτὴνεὐεργεσίανπαρεχομένηςεἴτιςοἴεταιδιὰτῶνἔργωνταύτηςἀπολαύεινἀναιρεῖτὴνχάριντὸὅσονγεἐφ'ἑαυτῷκαὶοὐμένειχάριςἔτιἡχάριςπάλινδὲοὐδὲτὰἔργαμένειἔργατὴνγὰροἰκείανοὐσώζειφύσινἐπεὶτοῖςἔργοιςμισθὸςἀλλ'οὐχάριςἀκολουθεῖτῆςχάριτοςοὖνχορηγούσηςτὴνεὐεργεσίανκἄντιςδι'ἔργωνταύτηςτυχεῖνπειραθηεἰςμάτηνἔσταιἡπεῖραμήτετῶνἔργωνἔργωνἔτιδυναμένωνδιαμεῖναιοὐγὰρἔσταιτούτοιςμισθὸςτῆςχάριτοςπρολαβούσηςκαὶματαιοπονοῦντοςλαβεῖνδι'ἔργωνὃπροῖκαπαρέσχενἡχάριςἄλλωςεἰχάριτιφησὶνοὐκέτιἐξἔργωνἐπεὶεἰσυγχωρηθειͅτὸἐξἔργωνἀνῄρηταιἡχάριςχάριςεἶναιπάλινεἰἐξἔργωνοὐκέτιἐστὶχάριςἐπεὶεἰσυγχωρήθεἡχάριςοὐκέτιμένειτὸἔργονἔργον

ϟζἐπεὶτὸἔργονοὐκέτιἐστινἔργονεἰγὰρἡχάριςἔργονἀπαιτεῖταιἄρατὸἔργονοὐκέτιἐστινἔργοντῆςχάριτοςπρολαβούσηςκαὶγενομένηςἔργονκαὶοἷονἐξωθησάσηςτὸἔργονἐκτοῦείναιἔργον

ϟητιοὖνὁἐπιζητεῖἸσραὴλτοῦτοοὐκἐπέτυχεντοῦτοοὐκἐρωτῶντοςἐστινἂλλἐγκαλοῦντοςἑαυτῷγάρφησιμάχεταιὁἸουδαῖοςζητῶνδικαιοσύνηνἦνοὐβούλεταιλαβεῖντοῦτογάρφησινἐπιζητεῖὁἸουδαῖοςοὐβούλεταιτυχεῖντὸγὰρτοῦτοοὐκἐπέτυχενκατὰοἰκείαννοήσειςβούλησιν

ϟθἡδὲἐκλογὴἐπέτυχενοἷονἐξἸουδαίωνκαὶἐξἐθνῶνπιστοὶἐκλογὴνδὲεἰπὼνδείκνυσικαὶτὴνἐκείνωνδοκιμὴνκαὶτὴντοῦθεοῦχάριντὸδὲἐπέτυχενδηλοῖτῶνἀγαθῶντὸμέγεθος

ροἱδὲλοιποὶἐπωρώθησανὅσοιἐναπεμειναντῶἸουδαϊσμῷλοιπὸνμετὰτὸνελκεγχονθαῤῥεῖπώρωσιναὐτοῖςἐγκαλεῖν

ακαθὼςγέγραπταιἔδωκεναὐτοῖςὁθεόςτὸἔδωκεμὴἐνέργειανἀλλὰσυγχώρησιννόειοἷονλαβεῖνσυνεχώρησεν

βπνεῦμακατανύξεωςτὴνπερὶτὸχεῖρόννυνἕξινκαὶπροσοχὴντῆςψυχῆςκατάνυξινκαλεῖκατανυγηναιγὰρἐστιτὸἐμπαγῆναίπουκαὶπροσηλωθῆναικαὶἐνκαλῷκαὶἐνκακῷνυνμέντοιτὸἀμετάθετοναὐτῶνπρὸςτὸκακὸνκατάνυξινἐκάλεσεν

γὀφθαλμοὺςτοῦμὴβλέπεινκαὶὦτατοῦμὴἀκούεινἕωςτῆςσήμερονἡμέραςεἰπὼνἐπ'ωρωθησανφέρειτοῦἨσαΐουτὴνμαρτυρίανἵναμὴδόξῃἐπαχθὴςείναιαἰτίανδὲτῆςπωρώσεωςλέγειτὴναὐτῶνγεγενῆσθαιφιλονεικίανὀφθαλμοὺςγὰρἔχοντεςεἰςτὸἰδεῖντὰθαύματατοῦΧριστοῦκαὶὦταεἰςτὸἀκοῦσαιτὴνδιδασκαλίανοὐδενὶτοῦτωεἰςδέονἐχρήσαντοἀλλὰτοὺςμένονἐκάμμυσαντὰδὲἀπέφραξανὡςτοῦτοσπουδάζοντεςτὸμὴσωθῆναι

δκαὶΔαυὶδλέγειγενηθετωἡτράπεζααὐτῶνλοιπὸντὴνὑπὲρτῆςἀπιστίαςταύτηςτιμωρίαντὸνΔαυὶδφέρειλέγονταἥτιςτέλοςἔλαβενκαὶἐξῆλθεν

εεἰςπαγίδακαὶεἰςθήραντὰἀγαθὰαὐτῶνκαὶἡτρυφῇεἰςτὸἐναντίονπεριέστη

ϛκαὶεἰςσκάνδαλονεὐάλωτοίφησιτοῖςἐπηρεάζουσιγένωνται

ζκαὶεἰςἀνταπόδομααὐτοῖςἀνταπόδομαεἶπενδηλῶνὅτιταῦταπάσχοντεςἁμαρτιῶντεινουσιδίκας

ηΟικουμενιουσκοτισθήτωσανοἱὀφθαλμοὶαὐτῶντοῦμὴβλέπεινκαὶτὸννῶτοναὐτῶνδιὰπαντὸςσυγκαψοντὸαὐθαιρέτωςμέλλονπαρ'αὐτῶνγίνεσθαιὡςἐνκατάραςλέγειμέρειἐπειδὴγάρφησινοὐκβουληθσαντὸνἥλιοντῆςδικαιοσύνηςεἰδέναιμηδὲἴδοιεν

sτὸννῶτοναὐτῶνδιὰπαντὸςσυγκαψοντὸμέλλειναὐτοὺςὑποῬωμαίουςγίνεσθαιδηλοῖτὸδὲδιὰπαντὸςὡςοὐδεελέυθερωθειενποτεσημαίνει

added by a later hand in the marginsλέγωοὖνμὴἔπταισανἵναπέσωσιμὴγένοιτοἘπειδὴτῶνπροσπταιόντωνοἱμὲνπταίοντεςὑποσκελλίζονταιμόνονοἱδὲκαὶκαταπίπτουσινθέλωντοὺςἸουδαίουςἅμαμὲντῆςπολλῆςἀθυμίαςὡςπροϋβρισμένουςἀπαγαγεῖνἅμαδὲκαὶἐπὶτὴνπίστινπροτρέψασθαιφησὶνὅτιτὸπταῖσμααὐτῶνοὐχὶεἰςκατάπτωσιντελείανγέγονενἀλλὰμόνονοἷονὑπεσκελίσθησανκαὶτοῦτοοὐχἁπλῶςἀλλὰδιάτιναοἰκονομίανσυνεχωρήθηἵναἐντῷἐκείνωνπαραπτώματιγένηταιμὲνἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινγένηταιδὲκαὶαὐτῶνἡανοθωσιςἐκείνωνπαραζηλούντωνκαὶμιμουμένωντοὺςἐξἐθνῶνὥστετὸπροσπταῖσαιαὐτοὺςτρόποντινὰεἰςἀνορθωσιναὐτῶνσυντελεῖεἴπερἐνμὲντῷπαραπτώματιαὐτῶνἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινἐνδὲτῇσωτηρίᾳἡπαραζήλωσιςδιὰδὲτῆςπαραζηλώσεωςἡτῶνπεπτωκότωνἀνορθωσιςτοιαύτηγὰρἡτοῦθεοῦἄρρητοςκαὶἀκατάληπτοςπρόνοιακαὶοἰκονομίαἐξἀπορωνπόρουςπαρέχεικαὶἐκτῶνἐναντίωντὰχρηστότεραοἱμὲνγὰρἸουδαῖοιἔπταισανὥστεκαὶπεσεῖνκαὶκεῖσθαικαὶμήτεἑαυτοῖςμήτεἑτέροιςχρηστοῦτινοςγενήσεσθαιαἴτιοιὁδὲθεὸςτῷἐκείνωνπαραπτώματικαὶπρὸςτὴντῶνἐθνῶνσωτηρίανἀπεχρήσατοκαὶεἰςτὴναὐτῶνἐκείνωνἀπὸτοῦπτώματοςἐπανορθωσινὥστεοὐκἔπταισανταῦτατοῦθεοῦοἰκονομοῦντοςἵναπέσωσινἀλλ'ἔπταισανἵναδιορθώσωνταιμᾶλλονδὲὡςαὐτοςφησινἵναπλοῦτοςκόσμουγένηταικαὶπλοῦτοςἐθνῶνκαὶἐκτούτουπάλιντελείακαταλλαγὴκόσμουκαὶτελείαπάντωνἀναβίσιςοὐμόνοντῶνπροσπταισάντωνἀλλὰκαὶτῶνμέχριθανάτουκαὶνεκρώσεωςκαταπεσόντωνκαὶὅραἀρχομενοςμὲνπταῖσματὴνἀπείθειανἐκάλειτῶνἸουδαίωνεἶταπαράπτωμαἐπειδὴδὲἔδειξεναὐτοῖςἐὰνβούλωνταιμόνονπεισθῆναιτὸμέγεθοςτῶνἀγαθῶνκαὶἐπῆρεναὐτοὺςπλοῦτονἐθνῶνκαλῶνκαὶκαταλλαγὴνκόσμουκαὶσάρκαοἰκείαντότεκαὶτῆςἀπειθείαςτὸἄτοπονἡλίκονἐστὶνδεικνύεινεκροὺςαὐτοὺςδιὰταύτηςἀποφαινομενοςγενέσθαιἀλλὰκαὶτοῦτολίανθαυμασίωςποιεῖκαὶσοφῶςἐπειδὴγὰρτὸνεκροὺςαὐτοὺςἁπλῶςὀνομασθῆναιλίανἦνπικρὸνκαὶκαταφορικὸνκαὶεἰςὕβρινμᾶλλονἢπαραίνεσινσυντελοῦνοὐχοὕτωςαὐτὸτίθησιξηρῶςἀλλὰμίγνυσιναὐτὸκαὶἐντάξειἐπαίνουπροάγειλέγωντὶςἡπρόσληψιςαὐτῶνεἰμὴζωὴἐκνεκρῶνδιὰμὲντοῦζωὴτὸεὐφραῖνοντιθεὶςδιὰδὲτοῦἐκνεκρῶνὑποσημαίνωνὅτιἡἀπείθειααὐτῶννέκρωσιςἦνεἶταεἰπὼνὅτιτὸπαράπτωμααὐτῶνσωτηρίαγέγονετῶνἐθνῶνἐφεξῆςἐκτοὺμᾶλλονἐπιχειρεῖὅτιπάντωςκαὶαὐτῶνἔσταισωτηρίαπροαγαγὼνδὲτὸἐπιχείρημαἐπειδὴὡςἔθοςαὐτῷπρὸτοῦἀπαρτίσαιτὴνπερίοδονπεριβολαῖςἐχρήσατοδιὰτοῦὑμῖνγὰρλέγωκαὶἑξῆςπάλινἐπαναλαμβάνειτὸἐπιχείρημακαίφησινεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςκαὶσημείωσαιὅτικατὰτὸπλεῖστονἐνδὲἐπαναλήψεσινοὐχοὕτωγυμνῶςκαὶὡςἐπεχείρησεπάλινἐπαναλαμβάνειἀλλ'ἢμετὰαὐξήσεωςἢμετὰτελειοτέραςδιὰκαθάρσεωςἢἐμφαντικώτερονκαὶἁπλῶςἄνευτινὸςσχηματισμοῦκαὶδιαμορφώσεωςσπανιάκιςεὕροιςἂναὐτονκαίτοισυνεχῶςσχεδὸνχρώμενοντῇἐπαναλήψεικεχρημένον

θλέγωοὖνμὴἔπταισανἵναπέσωσιμὴγένοιτοκαθαψαμενοςαὐτῶνσφοδρῶςπειρᾶταιτιναπαραμυθίαναὐτοῖςεὑρεῖντὰμὲνγὰρἁμαρτήματαφησιμέγισταἄραδὲμὴτοιαῦταἔπταισανἵναπεσοτεςμὴδὲἀναστῶσινἔτικἂνβοθυληθῶσιΜὴγένοιτόφησινοἷαγὰρἂνἔπταισανδεκτὸεἰσιθεῶιβουληθέντεςμόνονπλὴνὅραὅτικαὶἐναὕτητῆπαραμυθίᾳὑπευθύνουςαὐτοὺςποιεῖμεγίστωνἁμαρτημάτων

ιἀλλὰτῶαὐτῶνπαραπτώματιἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινὅλοντὸχωρίοντοῦτοεἴρηταιὅπωςκαὶαὐτοὺςπαραμυθήσηταικαὶπείσῃμὴἀπογνῶναικαὶἵνατῶνἐθνῶνκατενέγκῃτὸφύσημακαὶπείσῃμὴἀπονοεῖσθαιδιὰτοῦτόφησινἐσώθητὰἔθνηὅτιαὐτοὶσωθῆναιοὐκἦνεσχοντοὡςεἰγεἄξιονἦντούτουςἔδειπρώτουςσωθῆναιεἶτατὰἔθνηἐπεὶοὖνοὗτοίφησινοὐκἠθέλησανπρωτότυποιγεγόνατεὑμεῖςὅθενκαὶαὐτόςφησινἸουδαίῳτεπρώτῳκαὶἝλληνικαὶὁκύριοςπορεύεσθεμᾶλλονπρὸςτὰπρόβατατὰἀπολωλόταοἴκουἸσραὴλκαὶτὸὑμῖνἦνἀναγκαῖονπρῶτονλαληθῆναιτὸνλόγονὁρᾷςὅτιἡἀπείθειατῶνἸουδαίωνχώρανἔδωκετοῖςἔθνεσινεἰςτὸγενέσθαιπρωτοτύπουςεἰςτὴνπίστιν

ιαεἰςτὸπαραζηλῶσαιαὐτούςἵναἐπειδὴἀφ'ἑαυτῶνπιστεῦσαιοὐκἠβουλήθησανκἂνκατὰζῆλονπιστεύσωσιν

ιβεἰδὲτὸπαράπτωμααὐτῶνπλοῦτοςκόσμουκαὶτὸἥττημααὐτῶνπλοῦτοςἐθνῶνπρὸςπαραμυθίαναὐτοῖςλαλεῖκαὶπρὸτροπηνεἰγάρφησιτὸπαράπτωμααὐτῶνκαὶτὸἥττημαἀφορμὴγέγονενἀγαθῶντοσούτοιςπόσῳμᾶλλωνεὰνπάντεςσωθῶσιτοῦτογὰρδηλοῖτὸπλήρωμαπόσοιςἄραφησιγενονταιπρόφασιςσωτηρίαςπάντεςσωζόμενοιἐνταυτῷδὲκαὶτὸμὴἀπογνῶναιαὐτοὺςπαιδεύει

ιγπόσῳμᾶλλοντὸπλήρωμααὐτῶντουτέστιγέγονεν

added by a later hand in the marginsπόσῳμᾶλλοντὸπλήρωμααὐτῶνπόσῳμᾶλλοντὸπλήρωμααὐτοῦοἷοντὸσυναπαρτισθῆναικαὶαὐτοὺςτοῖςσωζομένοιςεἰοὖνκαὶτούτωνἐλλειποντωνπλοῦτοςκόσμουφησὶγέγονεκαὶπλοῦτοςἐθνῶνπόσῳμᾶλλοντὸσυναπαρτισθῆναικαὶαὐτοὺςἔσταιπλοῦτοςκόσμουκαὶπλοῦτοςἐθνῶν

ιδὑμῖνγὰρλέγωτοῖςἔθνεσινἐφ'ὅσονμὲνεἰμιἐγὼἐθνῶνἀπόστολοςτὴνδιακονίανμουδοξάζωὑπὲρἸουδαίωνλέγειτῶτεμὴδόξαδιὰμισονἐκεῖναἃεἶπενεἰρηκέναικαὶἵνακαταστείλῃτῶνἐθνῶντὸφρόνημαὑμᾶςφησιτὰἔθνηδιὰδύοαἰτίαςἐπαινῶκαὶδοξάζωπρῶτονὅτιτὴνδιακονίανὑμῶντουτέστιτὸκήρυγμαἐγκεχείρισμαικαὶἀνάγκηνἔχωἐπαινεῖνκαὶδοξάζεινὑμᾶςὡςἐμοὺςμαθητὰςἔπειταἵνακαὶτῶνἸουδαίωντιναςοὓςκαὶσῶμαἴδιονκαλεῖπαρακνισθένταςἐκτῶνπεριυμωνἐπαίνωνσώσωλαμπρύνειδὲκατὰτοῦτοτὰἔθνηὡςαἰτίαγενόμενασωτηρίαςἸουδαίοιςοἱμὲνγὰρἐξἀπωλείαςὑμῖνεἰσίφησινἀφορμὴσωτηρίαςτὰμέντοιἔθνηεκενοιςἐκπίστεως

ιεεἰπωςπαραζηλώσωμουὦφιλονεικίαςἰουδαϊκῆςοὐκεἶπενπείσωἀλλὰπαραζηλώσωὡςοὐκἄλλωςπεισθησομένωνεἰμὴἐξἐπιτάσεώςτινος

ιϛτὴνσάρκαἄνωμὲνσυγγενεῖςαυτουτςκαὶἀδελφοὺςκαλεῖνυνδὲσάρκαπλέοναὐτοὺςοἰκειούμενος

ιζκαὶσώσωτιναςἐξαὐτῶνοὐδὲοὕτωςπάνταςἀλλάτιναςοὕτωςαὐτῶνᾔδειτὸμονότονον

added by a later hand in the marginsεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶντὸγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςἢἐπανάληψὶςἐστιτοῦεἰδὲτὸπαράπτωμααὐτῶνὡςπροείπομενἢαἰτίατῆςσπουδῆςΠαύλουτῆςπερὶτὸσωθῆναιαὐτοὺςὡςἂνεἴτιςἔλεγεντὶσπεύδειςΠαῦλεὑπὲρτῶνἸουδαίωντὶλέγωνεἴπωςπαραζηλώσωτὴνσάρκακαὶσώσωτινὰςἐξαὐτῶντὶἐστινὁτοσοῦτοςσουἀγὼνναὶφησὶνπροσήκειμοισπεύδεινκαὶἀγωνίζεσθαιεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςτοῦτ'ἔστινεἰκαὶτούτωνἐλλειποντωνὅμωςκατηλλάγηὁθεὸςτῷκόσμῳκαὶτὸμεσότοιχονἤρθητῆςπαλαιᾶςἔχθραςτὶἂνοὐγένοιτοχρηστὸνκαὶὑπερθαύμαστονκαὶτούτωνσωθέντωνκαὶπροστεθέντων

ιηnumber present only in front of the scholiumεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκατάλλαγηκόσμουτιςἡπρόσληψιςἐπειδὴπάλιναὐτῶνκαθήψατοπάλιναὐτοὺςἐπαινεῖτὰαυτὰτοῖςανωλεγωνεἰγάρφησινἡπρόσκρουσιςαὐτῶνπρόφασιςγέγονεσωτηρίαςτῶκόσμῳτιἂνεἴποιτιςὅτιἔσταιεὰνπροσληφθῶσιπαρὰθεοῦτιμὲνοὖνφησινἕτερονεἰμὴἀνάστασιςἐκνεκρῶνἂλλὥσπερἡἀνάστασιςοὐδιὰτὴνπρόσληψιναὐτῶνἔσταιοὕτωςοὐδὴἡσωτηρίατῶνἐθνῶνγέγονενδι'αὐτοὺςἀλλὰλόγουςαὐτοῖςχαρίζεταιεἰςτὸπροτρέψασθαι

added by a later hand in the marginsκαταλλαγὴκόσμουτιςἡπρόσληψιςεἰγὰρκαὶμεγίστῳμέρειφησὶζημιουμένωντῶνσωζομένωνὅμωςἡσωτηρίααὐτῶνκαταλλαγὴγίνεταικόσμουκαὶἡἔχθραἡπρὸςτὸνθεὸνδιαλύεταιτῶνἀνθρώπωντὶχρὴλογίζεσθαιἐπειδὰνκαὶαὐτὸτὸμέροςὅπερἐστὶνοἱἸουδαῖοιπροσληφθῇκαὶπροστεθῇτοῖςσωζομένοιςτὶςοὖναὐτῶνἐστινἡπρόσληψιςκαὶἡπροσθήκηεἰμὴμέγαςπλοῦτοςεἰμὴτελείακαὶὁλοκληροςχαρὰὡςἐπὶτελείᾳκαὶκοινῇζωῇκαὶἀναβιώσεινεκρῶν

ιθΟικουμενιουεἰμὴζωὴἐκνεκρῶνἡτοῦτόφησιτιἔσταιἡπρόσληψιςαὐτῶνεἰμὴἵναεἴπωμενὅτιἀποθανόνταςαὐτοὺςταῖςἁμαρτίαιςζωοποιεῖὁπροσλαμβάνωνθεός

sΤοῦτοἐπικατασκευαστικὸνὅτιπάντωςἐάνπερθέλωσισωθήσονταιοἱἸουδαῖοικαὶκατασκευάζειαὐτὸδιχῶςπρῶτονμὲνἐκτῆςἀκολουθίαςδεύτερονδὲἀπορίανπρὸςτοῦτοφερομένηνπολλαχῶςἐπιλυομενος

κεἰδὲἡἀπαρχὴἁγίαἀπαρχὴνκαὶῥίζανκαλεῖτοὺςἀμφὶτὸνἈβραὰμφύραμαδὲκαὶκλάδουςτοὺςἐκτοῦγένουςαὐτοῦπιστεύσαντας

κακαὶτὸφύραμακαὶεἰἡῥίζαἁγίακαὶοἱκλάδοιεἰοὖνσὺντῆἀπαρχὴκαὶτῆῥίζηιἀνάγκηείναιἅγιοντὸφύραμακαὶτοὺςκλάδουςοἱδὲἸουδαῖοιοὐχἅγιοιἄρακαὶτῆςσυγγενείαςἐξέπεσαντοῦἈβραάμ

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumἡὅτιαὐτοὺςἁγίουςκαλεῖπροτρέπωνεἰςτὴνπίστινὡσεὶεἶπενἐπιτήδειοὶἐστεκαὶπρέποντεςτὸθέλεινὑμῖνλειπομενον

κβεἰδέτινεςτῶνκλάδωνὀλιγότητοςσημαντικὴντέθεικελέξινπαραμυθούμενοςαὐτοὺςἐπεὶἄνωδηλοῖὅτιὀλίγοισεωθησανὡςὅτανλέγητὸκατάλειμμασωθήσεται

κγεξεκλαθησανσὺδὲἀγριέλαιοςτῆἀπιστία

κδὧνἐνεκεντρίσθηςἐναὐτοῖςὅσονδείκνυσινεὐτελεῖςτοὺςεξεθωντοσοῦτονπλέονπαρακνίζειαὐτοὺςεἰπὼνδὲἐνεκεντρίσθηςδείκνυσινἐντῆδιαφερούσῃαὐτοῖςῥίζῃἐφεστηκόταςτοὺςἐξἐθνῶνἄραοὐπαρακνίζοντοςτὰῥήματα

κεκαὶσυγκοινωνὸςτῆςῥίζηςκαὶτῆςπιότητοςτῆςἐλαίαςἐγένουτοῦτοταλαιπωρίαἸουδαίωντὸτοὺςκατὰμηδὲνδιαφεφερονταςsic!κοινωνοὺςτῆςδιαφερούσηςαὐτοῖςγενέσθαιῥίζηςαὐτοὺςδὲἐξωσθῆναι

κϛμὴκατάκαυχωτῶνκλάδωνδείκνυσιτὴνἄγανεὐτέλειαντῶνἸουδαίωνοὐγὰρεἶπεκαυχῶἀλλὰκατάκαυχωὅπερἐπὶτῶνχαμαὶκειμένωνγίνεταιεἶτακαὶπαραδάκνειαὐτοὺςδεικνὺςκαυχήσεωςἄξιασυμβεβηκέναιτοῖςἔθνεσινἐκτῆςπίστεωςεἰκαὶμὴπροσήκεικαυχᾶσθαιφησιν

κζεἰδὲκατάκαυχασαιοὐσὺτὴνῥίζανβαστάζειςἂλλἡῥίζασεκαίτιτοῦτοπρὸςτοὺςεκηλασθενταςκλάδουςοὐδὲνεἰμὲνγὰρτῆςῥίζηςκατεκαυχώμηνεἶχενλόγοντοτοεἰδὲτὴνῥίζανὡςἁγίανπροσκυνῶτιπρὸςτοὺςἐκπεσόνταςκλάδουςεἰβασταζομαιὑποτῆςῥίζηςἀλλὰβούλεταισκιὰναὐτοῖςἐξευρεῖνπαραμυθίαςἵναμὴτῆιπερισσοτέρᾳλύπηκαταποθῶσινἀλλὰἀνανήψωσινὡςὑπολελειμμένηςσωτηρίας

κηἐρεῖςοὖνἐξεκλάσθησανκλάδοιἵναἐγὼἐγκεντρισθῶἐσχημάτισταιὁλόγοςὡςτῶνἐθνῶνλεγόντωνκαὶδιάτιμὴκαυχήσομαιτοιούτωνμοιφησινὑπαρξάντωνχρηστῶνοὗτοιἐξεκλάσθησανκαὶἐγὼἐνεκεντρίσθηνκαὶκληρονόμοςγέγονατῆςτῶνπατρωναὐτῶνδόξηςκαὶτῶνἐκείνοιςδοθεισῶνἐπαγγελιῶνὁξένοςἐγὼκαὶκατ'οὐδὲνπροσήκωνἀπολαύωἐκδὲτοῦεἰπεῖνκαλῶςσυναινεῖτοῖςἔθνεσινὡςἀληθῆεἰρηκόσιν

κθκαλῶςτῆἀπιστίαἐξεκλάσθησανὅρατὸσοφὸντοῦἀπόστολοἐντῶδοκεῖντὸνὑπὲρΙοδαιωνποιεῖσθαιλόγονπλέοναὐτοὺςἐπιτρίβεικαὶκατακόπτει

λσὺδὲτῆπίστειἕστηκαςμὴὑψηλοφρόνειἀλλὰφοβοῦτὴναἰτίαντῆςτεἐκείνωνἀποβολῆςκαὶτῆςἡμῶνπροσλεψεωςτῆςεἰςΧριστὸνλέγειπίστιν

λαεἰγὰρὁθεὸςτῶνκατὰφύσινκλάδωνοὐκἐφείσατοθέλειαὐτῶνἐκτραγωδησαιτὴνσυμφορὰνενταξειἐπὶτιμησεωςτῶνἐθνῶν

λβμήπωςοὐδέσουφείσεταιπερὶαἴρειτοῦλόγουτὸφορτικὸντῆἀμφιβολίᾳ

λγἴδεοὖνχρηστότητακαὶἀποτομίανθεοῦἐπὶμὲντοὺςπεσόνταςἀποτομίανἐπὶδέσεχρηστότηταἐπὶτὸνθεὸνἄγειτὸπρᾶγμακαὶτὴναὐτοῦχάρινοὐδὲγὰρλέγειἴδεπόσονἔσχεςπόνονκαὶκατορθώματα

λδεὰνἐπιμείνῃςτῆχρεστότητιεὰνἄξιαπράττῃςτῆςτοῦθεοῦφιλανθρωπίαςοὐγὰρπίστεώςσοιδειμονηςφησι

λεἐπεὶκαὶσὺἐκκοπήσῃκαὶἐκεῖνοιδὲεὰνμὴἐπιμείνωσιτῆἀπιστίαοὔτεγάρσοιτὰἀγαθὰοὔτεἐκείνοιςτὰκακὰἀμετάβλητα

λϛἐγκεντρισθήσονταιοὐγὰρὁθεὸςαὐτοὺςἐξέκοψενἂλλαὐτοὶἑαυτούς

λζδυνατὸςγὰρὁθεὸςἐστιπάλινἐγκεντρίσαιαὐτούςτὸπιθανὸντῶλόγῳἐκτῆςτοῦθεοῦδυνάμεωςπεριποιεῖ

ληεἰγὰρσὺἐκτῆςκατὰφύσινἐξεκόπηςἀγριελαίουκαὶπαρὰφύσινἐνεκεντρίσθηςεἰςκαλλιέλαιονπόσῳμᾶλλονοὗτοιοἱκατὰφύσινκαὶλογισμὸνἀπὸδίδωσιτοῦδύνασθαιαὐτοὺςθελήσαντὰςἐγκεντρισθῆναιεἰγάρφησιτὰπαραφυσινἡπίστιςἐποίησενπόσῳμᾶλλοντὰκατὰφύσιν

λθἐγκεντρισθήσονταιτῆἰδίαιἐλαίᾳἵναμήτιςπλέοντιτὸνἸουδαῖονἔχειννομίσῃἐντῶἀκούεινπερὶτῶνἐθνικῶνπαρὰφύσινκαὶἐνεκεντρίσθηςτίθησικαὶπερὶτῶνἸουδαίωντὸἐγκεντρισθῶσινἵναἰσοτιμίανδείξῃκαὶὅτιοὐδὲναὐτοῖςπλέονἐκτοῦείναιἐκτῆςκαλλιέλαιοἅπαξδεομένοιςκαὶαὐτοῖςτοῦἐγκεντρισθῆναι

μοὐγὰρθέλωὑμᾶςἀγνοεῖνἀδελφοὶτὸμυστήριοντοῦτοτὸπαρ'ὑμῶνφησινἀγνοούμενον

μαἵναμὴἦτεπαρ'ἑαυτοῖςφρόνιμοιτῶγὰρἀγνοεῖντὴνἰδίανἐκύρουνβουλήν

ΓενναδιουsφρόνιμοιὅτιπώρωσιςωσανδέφησιμὴμέγατικαὶθαυμαστὸνὑπονοοῖτεπερὶἑαυτῶνἀπατώμενοιὡςὄντεςὑπὲρτοὺςἄλλουςὑμεῖςσυνετὸμάθετεσυντόμωςμυστήριονφρικωδέστατονἄφατοντοῦθεοῦτὴνπερὶπάνταςπρόνοιανὑποφαῖνοντῶνἸσραηλιτῶνπλὴντῆςἐκλέξεωςτὸγὰρἀπὸμέρουςτοῦτόφησιπωρωθέντωνκαὶτὴνσωτηρίαναποθουμενωνἐφ'ὑμᾶςμετήνεγκεταύτηνὁθεὸςεἰσποιηθέντωνμέντοιπάντωνὑμῶνκἀκείνουςαὖθιςἡχάριςἅπανταςπεριλήψεταιμαρτυρεῖγὰραὐτοτοῦτοκαὶτὸτοῦἨσαΐουκαὶλόγιονγραφικόν

μβὅτιπώρωσιςἀπὸμέρουςτῶἸσραὴλγέγονενοὐκἐξὁλόκληροφησικαὶγὰρἮσανκαὶἐξἸουδαίωνἀμύθητοιπιστεύσαντεςκαὶπιστεύεινμέλλοντες

added by a later hand in the marginσυνέκλεισεγὰρὁθεὸςτοὺςπαντὸςεἰςἀπείθειανΤὸσυνέκλεισενγὰρὁθεὸςτοὺςπάνταςεἰςἀπειθεῖςδύοδύναταιδηλοῦνἢὅτιἀπειθεῖςἐποίησενὅπεροὐκἔχειχώρανἢὅτιἀπειθεῖςἀπέδειξενὅπερἐστὶνἀληθὲςδιὰγὰρτῆςπολλῆςαὐτοῦπρονοίαςκαὶεὐεργεσίαςἣνδιὰπαντὸςεἰςἀνθρώπουςἐπεδείξατομᾶλλοναὐτῶντὴνἀπείθειανκαὶἀγνωμοσύνηνἐστηλίτευσέτεκαὶἐθριάμβευσενδῆλονδ'ὅτιτῶνμὴπεπιστευκότωνεἰςαὐτονεἴτεἐξἸουδαίωνεἴτεἐξἐθνῶνεἶενδιὸκαὶτὸπάνταςφησὶτοὺςἐκτῶνδύολαῶνἀπιστήσανταςπεριλαμβάνων

ἂλλοὐκἔχει

μγἄχριςοὐτὸπλήρωματῶνἐθνῶνεἰσέλθῃκαὶοὕτωςπᾶςἸσραὴλσωθησηταικαθὼςγέγραπταιπλήρωμαἐθνῶνφησιπάνταςτοὺςἐξἐθνῶνπιστεύεινμέλλονταςὅταντοιγαροῦνπάντεςεἰσέλθωσινεἰςτὴνπίστιντότεκαὶὁἸσραὴλπιστεύσαςσωθήσεταιἸσραὴλδέφησιτοὺςἐντῶἸουδαϊσμῷἀπομεμενηκόταςὅτιθήσειςγὰραὐτούςφησινῶτονκαὶἐντοῖςπεριλοίποιςτουτέστικαταλοίποιςἑτοιμάσειςτὸπρόσωποναὐτῶν

ΔιονυσιουΑλεξανδρειαςσχολιονκαὶοὕτωςπᾶςΙηλσωθησηταιἀντὶτοῦοἱπλείονες

μδτουτέστινἀποστρέψειμὲνἐξἁμαρτιῶνἐπιστρέψειπρὸςἑαυτόν

μεἥξειἐκΣιὼνὁῥυόμενοςκαὶἀποστρέψειἀσεβείαςἀπὸἸακώβἵναμήτιςεἰςτοὺςἤδηπεπιστεκοτανἐξἸουδαίωννομίσῃτὴνγραφὴνἁρμόζεινλέγεισημεῖονδι'οὐδείκνυταιὅτιμέλλειἡπροφετειαποῖοντοῦτοὅτανἀφέλωμαιτὰςἁμαρτίαςαὐτῶνεἰοὖνμήπωαφειλατοἄραμέλλειἡγραφὴὅθενἐπάγειἀμεταμέληταγὰρτὰχαρίσματατοῦθεοῦ

μϛκαὶαυτὴαὐτοῖςἡπαρ'ἐμοῦδιαθήκηὅτανἀφέλωμαιτὰςἁμαρτίαςαὐτῶντότεφησινἐκβήσεταιἡἐπαγγελίατοῦθεοῦ

μζκατὰμὲντὸεὐαγγέλιονἐχθροὶδι'ὑμᾶςὅσονμένφησιἧκενεἰςτὸεὐαγγέλιονδι'ὑμᾶςτοὺςἐξἐθνῶνἐχθροὶεἰσινοἱἸουδαῖοίπωςὑμῶνγὰρτὴνπίστινεὐαγγελισθέντωνφιλονεικότεροιγενόμενοιἀπεσκίρτησαντῆςπίστεως

added by a later hand in the marginsκατὰμὲντὸεὐαγγέλιονἐχθροὶδι'ὑμᾶςἐχθροὶγεγόνασινοἱἸουδαῖοιδιὰτοὺςἐξἐθνῶνπεπιστευκόταςπῶςἀνωτέρωἔλεγενἐφ'οὖνσὸνμὲνεἰμιἐγὼἀποστολοςτὴνδιακονίανμουδοξάζωδιὰτίφησινεἴπωςπαραζηλώσωμουτὴνσάρκαεἰγὰρδιὰτῆςπίστεωςτῶνἐθνῶνπαραζηλοῦσικαὶμιμοῦνταιοἱἸουδαῖοικαὶπιστοὶγίνονταιπῶςδι'αὐτοὺςἐχθροὶγίνονταιπάλιντῆςπίστεωςκαὶτοῦεὐαγγελίουἀλλὰπρῶτονφαμὲνὅτιοὐκἔφηδιὰτῆςπίστεωςτῶνἐξἐθνῶνπαραζηλοῦνκαὶμιμεῖσθαιτοὺςἸουδαίουςἀλλὰδιὰτὸδοξάζεσθαιαὐτοὺςδιὰτὸἐπαινεῖσθαιἡγὰρδόξακαὶὁἔπαινοςὁεἰςτοὺςἐξἐθνῶνἀνερεθίσειαὐτοὺςκαὶεἰςζῆλονκαὶμίμησινπαρακαλέσειὥστεοὐκἐναντίαἐστὶνἀλλήλωντὰεἰρημέναδεύτερονδὲοὐδὲκατὰἀποφασινἔφηὅτιπαραζηλώσουσινοἱἸουδαῖοιἀλλ'ἀμφιβολωςκαὶδιστάζωνεἴπωςγὰρφησὶπαραζηλώσωμουτὴνσάρκαοἷονἴσωςτάχαὥστεεἰκαὶδιὰτῆςαὐτῶνπίστεωςοὐχὶδὲδιὰτῆςδόξηςκαὶτῶνἐπαίνωνἔλεγεπαραζηλοῦντοὺςἸουδαίουςοὐδ'οὕτωςἐμάχετοδιὰμὲνγὰρτοῦεἰπεῖνἐχθροὶδι'ὑμᾶςτῶνἸουδαίωντὴνἀπιστίανλέγεικαὶτὴναἰτίανδι'ἣνσφοδρότερονἀπεχθάνονταιτῇπίστειδιὰδὲτοῦεἴπωςπαραζηλώσωμουτὴνσάρκατὴνἰδίανἐνδείκνυταισπουδὴνκαὶπροθυμίανἣνεἶχενεἰςτὸσῶσαιτοὺςἐξἸουδαίωνκαὶχωρὶςδὲτῶνεἰρημένωνοὐδ'οὕτωςἐμάχετοτὰλεχθέντακἂνἄμφωἀποφαντικῶςεἴρητοκαὶγὰροὐδὲνἐκώλυέντιναςμὲντῶνπεπιστευκότωνἀνερεθισθένταςτῇπίστειτῶνἐθνῶνπαραζηλῶσαικαὶπιστεῦσαικαὶτῶνμὴπεπιστευκότωνπάλινπολλοὺςἀπεχθείᾳκαὶμίσειπρὸςτοὺςἐξἐθνῶνσκληροτέρουςκαὶἀπειθεστέρουςγενέσθαιτῷεὐαγγελικῷκηρύγματιὡςἔστικαὶἐπ'αὐτῶνἰδεῖντῶνπραγμάτωνοἱμὲνγὰρμιμούμενοιτοὺςἐξἐθνῶνπροσέρχονταιτῇπίστεικαὶσώζονταιοἱδὲτούτοιςἀπεχθανομενοισφοδρότεροιἐχθροὶκαὶτῆςπίστεωςκαθίστανται

μηκατὰδὲτὴνἐκλογὴνἀγαπητοὶδιὰτοὺςπατέραςἀμεταμέληταγὰρτὰχαρίσματακατὰδὲτὸἐκλελέχθαιπατρόθενὑποθεοῦἀγαπητοὶεἰσιν

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumεἶταἐπειδὴέναπομεμενηκασιτῆἀπιστίακαὶδιὰτοῦτοοὐκεἰσινἀγαπητοὶἀσφαλῶςλαλῶνφησιδιὰτοὺςπατέραςὡσεὶεἶπενεἰκαὶαὐτοὶδιὰτὴνἀπιστίανοὐκἀγαπητοὶδιὰμέντοιτοὺςπατέραςἔτιἀγαπῶνταιὅθενκαὶσωτηρίανἐκδέχονται

μθΟικουμενιουκαὶἡκλῆσιςτοῦθεοῦηγενομενηφησιπερὶτὸἔθνος

νὥσπεργὰρκαὶὑμεῖςποτεἠπειθήσατετῶθεῶνυνδὲἠλεήθητετῆτούτωνἀπείθειαοὕτωςκαὶοὗτοίνυνἠπείθησαντῶὑμετέρῳἐλέειἵνακαὶαὐτοὶἐλεηθῶσιδείκνυσινἐνταῦθατοὺςἐξἐθνῶνπρότερονκεκλημένουςεἶταἐπειδὴοὐχὑπήκουσαντοὺςἸουδαίουςἐκλεχθένταςκαὶτὸαὐτοπάλινσυμβὰνμετὰταῦταἐπειδὴγὰροὐκἠθέλησανοἱἸουδαῖοιπιστεῦσαιπάλινἐκλήθητὰἔθνηκαὶκληθέντατὸδεύτερονἐπίστεσυσανἂλλοὐκεἰςτὴνἐκβολὴντῶνἸουδαίωντελευτᾷἂλλεἰςτὸκαὶαὐτοὺςἐλεηθῆναιπάλιν

added by a later hand in the marginsἠπειθήσατετῶθεῶνυνδὲἠλεήθητετῆιτούτωνἀπείθειαοὕτωςκαὶοὗτοίνυνἠπείθησαντῶὑμετέρῳἐλέειἵνακαὶαὐτοὶἐλεηθῶσιπροτρεπικωςτοὺςἸουδαίουςἐπὶτὴνεἰςΧριστὸνπίστινδιὰτούτωνκαὶἅμακαὶχρηστὰςαὐτοῖςἐλπίδαςὑποτείνεικαὶπᾶσαναἰσχύνηνἀναιρεῖμὴαἰσχυνθῇςφησὶκἂνἠπείθησαςπροσελθεῖνμηδ'ἀπελπίσῃςὡςβραδύτερονπροσερχόμενοςτεύξῃκαὶὀψὲπροσϊὼντοῦἐλέουςκαὶγὰρκαὶτὰἔθνηκληθένταἠπείθησενπρότερονἀλλὰνῦνἐπίστευσενμήτετὴνπροτέραναἰσχυνθένταἀπείθειανμήτεὑπὸτῆςβραδυτῆτοςεἰςτὴνσωτηρίανπαρεμποδισθένταμηδ'αὐτὸςτοίνυνὦἸουδαῖεμὴτ'αἰσχυνθῇςμὴτ'ἀπελπίσῃςἀλλὰπρόσελθεπροθύμωςτῇπίστεικαὶπάντωςἐλεηθήσῃἢοὖνπροτροπῆςκαὶπαραινέσεωςτρόπονἐπέχειτὰεἰρημέναἢκαὶπροφητείαςπιστούμενατὸμέλλονἀπὸτῆςτῶνἐκβεβηκοτωνπαραθέσεωςκαὶμαρτυρίαςτὸδὲἠλεήθητετῇτούτωνἀπειθείᾳκαὶἠπείθησαντῷὑμετέρῳἐλέειφησὶνοὐχὅτιἡἀπείθειατῶνἸουδαίωναἰτίαγέγονετοῦἐλεηθῆναιτὰἔθνηοὐδ'ὅτιτὸἔλεοςτῶνἐθνῶναἴτιονγέγονετῆςἸουδαίωνἀπειθείαςἀλλὰταῦτάφησιδεικνὺςκαὶδιδάσκωνὅτιὁθεὸςοὐδέποτεδιέλιπεντὸαὐτουποιῶνκαὶτὸἔλεοςαὐτοῦπηγάζωνκἂνπάλαιμὲνγὰρἠπείθειτὰἔθνηνῦνδ'ἀπειθοῦσινοἱἸουδαῖοιαὐτὸςὅμωςεὐεργετῶνἐλεῶνοὐδιαλιμπάνεικαὶδῆλονἐκτοῦκαὶτότεἐλεεῖσθαιτοὺςἸουδαίουςἀπειθούντωντῶνἐθνῶνκαὶνῦνἐλεεῖσθαιτὰἔθνηἀπειθούντωντῶνἸουδαίωνκαὶτὸἔτισαφέστερονὅτικαὶἔτιτοὺςἸουδαίουςκἂνἠπείθησανἐλεήσειἅμαδὲκαὶἔνδειξὶςἐστιπρὸςτοὺςἸουδαίουςὅτικἂναὐτοὶφησὶνἐξέστητετῆςπίστεωςμὴνομίσητεὅτιἔλαττοντιἔσχενἡπίστιςὥσπεργὰρπάλιντῶνἐθνῶνἐξεστηκοτωνοὐδὲνἔλαττονἔσχετὰτῆςεἰςθεὸνθεραπείαςοὕτωκαὶνῦνὑμῶνἀποσχιζομένωντῆςπίστεωςοὐδὲνἔλαττοντὰτῆςπίστεωςἕξειἐσχημάτισταιδὲπρὸςτοὺςἐξἐθνῶντὰεἰρημέναἀνεπαχθέστεροντὸνπρὸςτοὺςἸουδαίουςἔλεγχονβουλομένουποιεῖσθαιδυνατὸνδὲκαὶπρὸςτοὺςἐξἐθνῶνἐκλαβεῖνεἰρῆσθαιταῦταὡστεμὴμεγαφρονεῖνὅτιἐπίστευσανἐλέειγὰρκαὶὑμεῖςπεπιστεύκατεκαὶοἱἀπειθήσαντεςφησὶνἐλεηθήσονταικαὶπιστεύσουσιν

νασυνέκλεισεγὰρὁθεὸςτοὺςπάνταςεἰςἀπείθειανσυνέκλεισεντουτέστινηλαξενἀπειθοῦντας

νβἵνατοὺςπάνταςἐλεήσῃἵναφησιτοὺςἑτέρουςδιὰτῆςτῶνἑτέρωνσώσῃφιλονεικίαςτούτουςδι'ἐκείνωνκἀκείνουςδιὰτούτων

added by a later hand in the marginsthe sign is visible only above the biblical lemmaσυνεκελεισεγὰρὁθεόςΠῶςσυνέκλεισενὁθεὸςτοὺςπάνταςεἰςαπειθονεὐεργετῶνκαὶπρονοούμενοςκαὶοἰκτείρωντὶοὖνἀπειθεῖςγεγονότεςοὐδώσουσιδίκηνκαὶτὶτοῦτοπρὸςτὸνεὐεργέτηνἐκεῖνοςμὲνγὰρἵναπάνταςἐλεήσῃπάντωνπροὐνοεικαὶεὐεργετεῖεἰδὲἠπείθησανἐκεῖνοιοὐδὲντοῦτοπρὸςτὸνεὐεργέτηνὅμωςοὖνκαὶοὕτωςἐπιστρέφονταςἐλεήσεικαὶοὐκἀποστραφήσεταιἪοὕτωςἠπείθησετὰἔθνηπάλαιἠπείθησαννῦνοἱἸουδαῖοικαίτοιἔδεικἀκείνουςτηλικούτοιςτέρασικαὶσημείοιςεὐεργετουμένουςτοὺςἸουδαίουςὁρῶνταςμὴἀπειθῆσαικαὶτοὺςἸουδαίουςνῦνμείζοναβλέπονταςθαυματουργούμεναπρὸτῶνἐθνῶντῇπίστειπροσελθεῖνἀλλ'οὔτετὰἔθνητότεοὔτενῦνοἱἸουδαῖοιτὸἄμεινονσφίσινεἵλοντοὥστεδῆλονὅτικαὶτότεοἱἸουδαῖοικαὶνῦντὰἔθνηἐλέειθεοῦκαὶφιλανθρωπίᾳκαὶπρὸςτὴνπίστινἐχειραγωγήθησανκαὶτῆςσωτηρίαςἔτυχονἡμᾶλλονοὕτωςἐπειδὴεἶπενἵνακαὶαὐτοὶελεηθβσιτοὺςἸουδαίουςδῆλον

νγὦβάθοςὅτιμὲνβάθοςεἶδενπόσονδὲοὐκέτι

νδπλούτουκαὶσοφίαςκαὶγνώσεωςθεοῦἐννοήσαςτὴνἐξἀρχῆςσοφὴντοῦθεοῦοἰκονομίανκαίτιπρὸςαὐτονεἰπεῖναπορρησαςἐθαύμασεμόνον

νεὡςἀνεξερεύνητατὰκρινατααὐτοῦοὐγὰρμόνονκαταληφθῆναιοὐδύναταιἂλλοὐδεερευμηθηναι

νϛκαὶἀνεξιχνίαστοιοὐγὰρμόνονγνωσθῆναιοὐδύναταιἂλλοὐδεζητησθηναι

νζαἱὁδοὶαὐτοῦαἱοἰκονομίαφησι

νητιςγὰρἔγνωνοῦνκυρίουἡτιςσύμβουλοςαὐτοῦἐγένετοαὐτόςφησιτὰἑαυτοῦοἶδενμόνος

νθἡτιςπροέδωκεναὐτωκαὶἀνταποδοθήσεταιαὐτωοὐδενίφησινἀμοιβὴνχρεωστῶνευεργητειἂλλαὐτοςἀεὶκατάρχεταιτῶνδορεῶν

ξὅτιἐξαὐτοῦαὐτοςεὗρεντὰἀγαθάφησιν

ξακαὶδι'αὐτοῦαὐτόςφησικαὶἐποίησετὰὄντα

ξβκαὶεἰςαὐτοντὰπάντααὐτόςφησισυγκρατεῖτὰγενόμενα

ξγαὐτωἡδόξαεἰςτοὺςαιωανςἀμήνἐπειδὴμεγάλαεἶπεκαὶἄγνωσταεἰςδοξολογίανἐτελεύτησεν

ξδπαρακαλῶοὖνὑμᾶςἀδελφοὶδιὰτῶνοἰκτίρμωντοῦθεοῦπαραστῆσαιτὰσώματαὑμῶναὐτοίφησινοἱοἰκτιρμοὶτοῦθεοῦἐσώθητεπαρακαλοῦσινὑμᾶςαὐτοὺςγὰρεἰςφέρειτὴνἱκετηρίανποιουμένουςὅπωςἀξίαναὐτῶνμετέλθητεπολιτείαν

added by a later hand in the marginsπαραστησδαιτὰσώματαὑμῶνΕἰςτὰδύοπροτρέπεταιεἰςτὴντοῦβίουἐπιμέλειανκαὶεἰςτὴντῆςπίστεωςσπουδὴνδι'ὧνμὲνγάρφησιπαραστῆσαιτὰσώματαὑμῶνκαὶἑξῆςἀρίστηνπολιτείανπολιτεύεσθαιπαραινεῖδι'ὧνδὲτὴνλογικὴνὑμῶνλατρείανφησὶντὴνὀρθοτητατῆςπίστεωςδιώκειναὐτοὺςἀπαιτεῖπροτίθησιδὲτὰτῆςπολιτείαςἐπειδὴτῷκαθαρῷβίῳκαὶὁτῆςεὐσεβείαςἀκολουθεῖνεἴωθελόγοςὅραδὲπῶςεἶπενἄμφωεὐφυῶςκαὶδριμέωςπαραστήσατεγὰρφησὶτὰσώματαὑμῶνθυσίανζῶσανἁγίανεὐάρεστοντῷθεῷεἶταμὴἀρκεσθεὶςτούτοιςἐπάγεικαὶἕτερονποῖονκατὰτὴνλογικὴνλατρείανὑμῶνφησὶντοῦτ'ἔστικατὰτοὺςἐκείνηςνόμουςσυμφώνωςἐκείνῃκατ'ἐκείνηνἐνμηδενὶδιαφωνοῦντεςαὐτῇτοῦτογὰρἐστινἁγίανκαὶζῶσανκαὶεὐάρεστονθεῷθυσίανπαραστῆσαιτὰσώματαἡμῶντὸμηδὲνἔξωτὴνκατὰτὴνλατρείανἡμωννομοθετηθέντωνπολιτεύεσθαιδεῖγὰρἄμφωτὴνπίστιντῷβίῳκαὶτὸνβίονσυνομολογεῖντῇπίστειὥσπεργὰρὁπίστινἐπαγγειλάμενοςὀρθὴνφαῦλοςτὸντρόπονδι'ὧνπράττειτὴνὁμολογίανἐλέγχειτῆςπίστεωςοὕτωκαὶὁπράξειςεπιδεικνύμενοςἀγαθὰςπίστινδὲπρεσβεύωνδυσσεβῆδι'ὧνδυσσεβεῖκαὶτὰπράξειςφαυλίζεικαὶθριαμβεύειμηδένακαρπὸναὐταῖςἐνεῖναιπνευματικὸνδεῖἄραπολιτεύεσθαικατὰτὴνλογικὴνλατρείανἡμῶν

ξεθυσίανζῶσανἐπειδὴεἶπενθυσίανἵναμήτιςνομίσῃὅτικατασφάξαιἑαυτοὺςκελευόμεθαἐπήγαγενζῶσανπωςδὲἔσταιθυσίατὸσῶμαὁράτωσανὀρθὰοἱὀφθαλμοὶἡγλῶσσακαὶἡχεὶρἡμὲνεἰςυμνωδιανθεοῦἡδὲεἰςἐντολὰςἀσχολείσθωκαὶγίνεταιθυσίαζῶσατὸσῶμα

ξϛἁγίανεὐάρεστοντῶθεῶδιαιρῶνταύτηντὴνθυσίανἀπὸτῆςἸουδαϊκῆςφησινἁγίανεὐάρεστονκαὶλογικὴνἡγὰρἸουδαϊκὴσωματικὴοὖσαοὐσφόδραἦνἁγίαἡευραρεστος

ξζτὴνλογικὴνλατεριανὑμῶντὴνπνευματικήνφησιδιακονίαντὴνκατὰΧριστὸνπολιτείανὡςεἰεἶπεπαραστήσατετὰσώματαὑμῶνθυσίανδιαλογικηςλατρείαςτουτέστιτῆςἀναιμάκτουἡὅτιπροσενέγκατεθυσίανζῶσανκαὶτὴνλογικὴνλατρείανἀπὸκοινοῦτὸπροσενέγκατε

added by a later hand in the marginsκαὶμὴσυσχηματίζεσθεΕἰπὼνμὴσυσχηματίζεσθετῷαἰῶνιτούτῳτοῦτ'ἔστιμὴσυμμεταβάλλεσθεκαὶσυμμετατίθεσθεταῖςδιδασκαλίαιςτῶνἐκτοῦαἰῶνοςτούτουτοῦῥέοντοςκαὶοὐχἱσταμένουτὴνδιδασκαλίανπροσαγοντωντοῦτοεἰπὼνἵναμήτινεςτῶνἸουδαίωνεἴπωσινοὐκοῦνοὐδ'ὅλωςδεῖἡμᾶςμετατίθεσθαικαὶμετασχηματίζεσθαιἀπὸτῆςπαραδεδομένηςἡμῖνἀπὸτοῦνόμουδιδασκαλίαςδιὰτοῦτοἐπάγειἀλλὰμεταμορφοῦσθετοῦτ'ἔστινὅτιδεῖὑμᾶςκατὰτὸθέληματοῦθεοῦμετατίθεσθαιπολὺδὲτὸμέσοντῆςἀπὸτοῦκόσμουδιδασκαλίαςκαὶτῆςκατὰτὸθέληματοῦθεοῦσοφίαςκαὶἡμὲνκαὶαὐτὸτὸσχῆματὸνομικὸνἀπολλυσινεἰςἄλλοσχῆμακακίαςκαὶδιαφθορᾶςἄγουσαἡδὲοὐμόνονοὐκἀπολλυσιτὸτοῦνόμουσχῆμαἐνσχήματιγὰρκαὶτύπῳκαὶσκιᾷτὰτοῦνόμουὑπῆρχενἀλλὰκαὶβελτιοῖαὐτοτὴνλειπομένηναὐτῷμορφὴνκαὶτὸκάλλοςἀπαρτίζουσακαὶἀναπληροῦσαδιὸκαλῶςμὴσυσχηματίζεσθεφησὶνἀλλὰμεταμορφοῦσθετὸμὲνγὰρἐστινἀπώλειατὸδὲσωτηρίακαὶτελειότης

ξηΟικουμενιουκαὶμὴσυσχηματίζεσθεἡὅτιμὴσυμμεταβάλλεσθετοῖςκαιροῖς

ξθτῶαἰῶνιτοῦτωκαίπωςἄντιςἑαυτὸνπροσενέγκῃθυσίανζῶσανπωςμὴσυσχηματίζεσθετουτέστιμὴτύπουτεἑαυτοὺςκατὰτὸσχῆματοῦκόσμουτούτουοὐδὲνγὰρὑγιὲςἔχειἡμόνιμονδιὸκαὶσχῆμααὐτοκαλεῖΔηλῶντὸμὴμένοντοῦτοδὲεἶπονδηλοῖἐπίκηρον

added by a later hand in the marginsΤὸσυνέκλεισενγὰρὁθεὸςτοὺςπάνταςεἰςἀπειθειανδύοδύναταιδηλοῦνἢὅτιἀπειθεῖςἐποίησενὅπεροὐκἔχειχώρανἢὅτιἀπειθεῖςἀπέδειξενὅπερἐστὶνἀληθὲςδιὰγὰρτῆςπολλῆςαὐτοῦπρονοίαςκαὶεὐεργεσίαςἣνδιὰπαντὸςεἰςἀνθρώπουςἐπεδείξατομᾶλλοναὐτῶντὴνἀπείθειανκαὶἀγνωμοσύνηνἐστηλίτευσέτεκαὶἐθριάμβευσενδῆλονδ'ὅτιτῶνμὴπεπιστευκότωνεἰςαὐτονεἴτεἐξἸουδαίωνεἴτεἐξἐθνῶνεἶενδιὸκαὶτὸπάνταςφησὶτοὺςἐκτῶνδύολαῶνἀπιστήσανταςπεριλαμβάνων

οἀλλὰμεταμορφοῦσθετὸτοῦκόσμουσχῆμακαλῶντὸτῆςἀρετῆςμορφὴνκαλεῖδεικνὺςτὸφυσικὸναὐτῆςκάλλος

οατῆἀνακαινώσειτοῦνοὸςὑμῶνἐπειδὴἄνθρωπονὄνταοὐκἐστιμὴἁμαρτεῖνφησινἀνακαίνουσαυτὸνἀεὶδιὰμετανοίαςοὐδὲνγὰροὕτωςπαλαιὸψυχὴνκαὶσῶμαὡςἁμαρτία

οβεἰςτὸδοκιμάζεινὑμᾶςτιτὸθέληματοῦθεοῦτὸἀγαθονἡτοῦτόφησιἀνακαινώθητιἵναμάθῃςτιτετὸσυμφέρονκαίτιτὸθέληματοῦθεοῦἡὅτιοὕτωςδυνήσῃἀνακαινωθῆναιεὰνμάθῃςτιτετὸσυμφέρονκαίτιτὸθέληματοῦθεοῦ

ογκαὶευαρεστρονκαὶτέλειονπρὸςΙουδαουςἀποτείνεταιοἵτινεςεἴχοντοτοῦνόμουλέγωνὅτικαὶὁνόμοςμὲνθέλημαἦνθεοῦἂλλοὐκεὐάρεστονοὔτετέλειονἀλλὰδιὰτὴνἀσθένειανφησινὑμῶνσυγχωρήθεντέλειονδὲκαὶεὐάρεστονἡνέαδιαθήκη

οδλέγωγὰρδιὰτῆςχάριτοςτῆςδοθείσηςμοιπαντὶτῶὄντιἐνὑμῖνἄνωδιὰτῶνοἰκτίρμωνεἰρηκώςνυνδιὰτῆςχάριτοςφησινοὐδαμοῦἀξιοπιστονἑαυτὸννομίζωνπρὸςτὸπεῖσαιδιὰτοῦτόποτεμὲντοὺςοἰκτιρμούςποτεδὲτὴνχάρινπροβάλλεταιεἰπὼνδὲδιὰτῆςχάριτοςτῶνεὐεργεσιῶνὑπομιμνήσκειτοῦθεοῦ

added by a later hand in the marginsτῆςχάριτοςτῆςδοθείσηςμοιπαντὶτῶὄντιἐνὑμῖνμὴὑπέρΤὸπαντὶτῷὄντιἐνὑμῖνδιαφόρωςἐγχωρεῖνοηθῆναιἢὅτιλέγωπαντὶτῷὄντιἐνὑμῖντοῦτ'ἔστιπᾶσιλέγωπᾶσιπαραινῶκαὶταύτηντὴνἐξουσίανἐκτῆςχάριτοςἔχωἢλέγωμὴὑπερφρονεῖνὑμᾶςἐνπαντὶχαρίσματιτῷὄντιἐνὑμῖνταύτηνγὰρτὴνἔννοιανκαὶτὰἐπαγομεναδηλοῖἐνοἷςφησινἑκάστῳὁθεὸςἐμέρισεκαὶἑξῆςσοφῶςδὲλίανκαὶσυνετῶςπροέταξεμέλλωναὐτοὺςνουθετεῖνεἰςτὸμὴὑπερφρονεῖντὸδιὰτῆςχάριτοςτοῦθεοῦἐπειδὴγὰρκαὶτὸνουθετεῖνκαὶἐπιτάττεινἄλλοιςἐνίοτεἐξὑπερφροσύνηςγίνεταιπρολαβὼνἰάσατοτοὺςτοιούτουςλογισμοὺςοὐκἔστιφησὶνἐξἐμῆςὁρμῆςτὸνουθετεῖνὑμᾶςδιὰτῆςχάριτοςτοῦτοποιῶτοῦθεοῦαὐτὸςκελεύειαὐτοῦτὸἐπίταγμαπληρῶδεῖοὖνπείθεσθαικαὶμὴἀντιλέγειν

οεμὴὑπερφρονεῖνπαρ'ὁδεῖφρονεῖνμὴπαρὰτὰμέτραφησινἡμῶνφρονῶμεντοῦτογὰρἀνοίαςἡἀπονοίαςἐστιν

οϛἀλλὰφρονεῖνεἰςτὸσωφρονεῖνφρόνησινγὰρἐλάβομενοὐχἵναεἰςἀπόνοιαναὕτηχρησώμεθακαὶμωράνωμεναὐτὴνἂλλἵναεἰςσωφροσύνηντουτέστινεἰςτὸὑγιαίνειντὴνδιάνοιανταύτηνγάρνυνσωφροσύνηνκαλεῖοὐτὴνπρὸςτὴνἀσέλγειαναντιδιαστελλουμενην

οζἑκάστῳὡςὁθεὸςἐμέρισεμέτρονἦσαντινεςπαρ'αὐτοῖςχαρισμάτωνἠξιωμένοικαὶοἱμὲνἐφρόνουνμέγαἐπ'αὐτοῖςκαὶαπενοουντὸκατὰτῶνἄλλωνοἱδὲἐζήλουνκαίφησιτιἀπονοῇἡτιπαραζηλοῖςεἰὁθεὸςἐμέρισενπάντωςκαλῶςκαὶσυμφερόντωςἐμέρισεστοιχειτῶτοιγαροῦνἕκαστοςὦἔχεικαὶμήτεὑπεραιρέσθωθεοῦγὰρδόσιςἐστινουσονκατόρθωμαμήτεζηλούτωὁθεὸςγὰρἐμέρισενκαὶοἶδεντὸεκαστωςπρέπονκαὶἁρμόδιον

sὡςὁθεὸςἐμέρισεμέτρονΠῶςἐμέρισενκατὰφιλοτιμίανμὴγένοιτοἀλλὰπῶςκατὰτὸμέτροντῆςπίστεωςπίστεωςδὲοὐτῆςκατὰτὴνλατρείανφησὶνπάντεςγὰρπιστοὶκαὶεὐσεβεῖςκαὶτέλειοιἐναὐτῇεἰσιδηλονότιοἱχαρισμάτωνἀξιωθέντεςἀλλὰτῆςκατὰτὰχαρίσματανῦνφησιπίστεωςκαθὼςκαὶἐνΕὐαγγελίοιςεἴρηταικύριεδὸςἡμῖνπίστινκαὶπάλινἐὰνἔχηταιπίστινὡςκόκκονσινάπεωςκαὶπάλινδιὰτὴνὀλιγοπιστίανὑμῶνδῆλονγὰρὡςἕτεροντοῦτοτὸσημαινόμενοντῆςπίστεωςπαρὰτὸἐπὶτῆςεὐσεβείαςλαμβανόμενον

οηπίστεωςἔζωνεἰςαὐτόφησιἐμμενέτωκαὶμήτεζηλούτωμήτευπεραιυρεσθωνπίστεωςδέφησιχαρίσματος

οθκαθάπεργὰρἐνἑνὶσώματιμέληπολλὰἔχομεντὰδὲμέληπάνταοὐτὴναὐτὴνἔχειπρᾶξιντιγὰρσύφησιμεγαφρονειςτιδὲσὺζηλοῖςοὐπάντεςἐσμενσῶμαἐνμέληδὲἀλλήλωνκαὶοὐκεἶπενὁεὐτελὲςδοκῶνἔχεινχάρισμαμέλοςἐστιτοῦτομεῖζονἔχοντοςἂλλὅτικαὶὁτὸμεῖζονἔχωντοῦτοεὐτελὲςτῆἀνακρίσειθέλωνκαὶτούτουςκαταστεῖλαικἀκείνουςπαραμυθήσασθαι

ποὕτωςοἱπολλοὶἐνσῶμὰἐσμενἐνΧριστῷὁδὲκαθ'εἰςἀλλήλωνμέληπρὸςτοῦτοαὐτωὅραἡπαραβολὴὥσπερφησιτὰμέληδιάφορονἐγκεχείρισταιπρᾶξινοὕτωςδιαφορὰἐδόθηπαρὰτοῦπνεύματοςχαρίσματα

added by a later hand in the marginsἔχοντεςδὲχαρίσματα∆υσὶτρόποιςἐσχημάτισταιὅλοντὸχωρίοτοῦτοἕωςτοῦεἴτεὁπαρακαλῶνἐντῇπαρακλήσειποίοιςτούτοιςτῷλεγομένῳἀπὸκοινοῦκαὶτῷἐλλειπτικῷκαὶγὰρτὸἔχοντεςἀπὸκοινοῦκαθ'ἕκαστονκῶλονπαραλαμβάνεταιοἷονεἴτεπροφητείανἔχειτιςεἴτεδιακονίανἔχειτιςτοῦτοδὲτὸἀπὸκοινοῦκαὶζεῦγμακαλεῖταιὅτισυζεύγνυσιπληθυντικὸνἑνικῷκαὶμετοχὴνῥήματιοὕτωςοὖνἀπὸκοινοῦτὸἔχοντεςκατὰτὸζεῦγμαλαμβανόμενονἀπηρτισμένηνκατὰτοῦτοτέωςτὴνἔννοιανκαὶτὰχωρίαποιεῖἐλλειπτικῷδὲπάλινἐσχημάτισταιὅτιλείπειτιπρὸςαὐτοτέλειαντοῦνοήματοςοἷοντὸμενέτωἐνᾧἔλαβενἕκαστοςχαρίσματιἢἀρκείσθωἢστοιχείτωἤτιτοιοῦτονοἷονεἴτεπροφητείανἔχειτιςεἴτεδιακονίανμενέτωἕκαστοςκαὶὁτὴνπροφητείανἔχωνκαὶὁτὴνδιακονίανκαὶὁτὴνδιδασκαλίανκαὶὁτὴνπαράκλησινἔχωνκαὶἁπλῶςἕκαστοςἐνᾧἔλαβεχαρίσματικαὶπολλὴἐστινἡτῶντοιούτωνχρῆσιςπαρὰτῷθαυμασίῳΠαύλῳκαὶμὴθαυμάσῃςεἰἀμαθὴςὢντούτωνἐκέχρητοτούτοιςἡγὰρχάριςἡτὰμείζωχωρηγοῦσακαὶτῶνεὐτελῶνπολλάκιςπαρεῖχετὴνγνῶσινοὐχὡςμέγατιτούτωνὑπαρχοντωντὶγὰρἂνκαὶεἴηπερὶλέξειςκαὶσυλλαβὰςκαὶτὴντούτωνσυνθήκηνμικρολογουμένωνἀνθρώπωνπόνοςκαὶὀνοματαοὔκουνὡςμεγάλωντινῶντούτωνὄντωνἐκέχρητοτούτοιςἀλλ'εἰςτὸκαταισχύνειντοὺςἐπὶτοῖςτοιούτοιςμέγαφρονοῦνταςκαὶκερδῆσαιαὐτοὺςεἰςταπεινοφροσύνηνκαὶὑπακοὴντῆςαὐτοῦνουθεσίαςἄοκναγὰρὑπῆρχενἅπανταΠαύλῳὅσασωτηρίανἔφερενἀνθρώποιςδιὸκαὶχρήσειςποιητικῶνστίχωνκαὶἱστορίαςἙλληνικὰςκαὶμυρίατοιαῦταοὐκὀκνεῖπροκομίζεινἂνμόνονκαὶδιὰτούτωνἐλπίζῃτινὰσωτηρίανἀνθρώπωνἁρπάσαιβαβαὶτῆςτιλικαύτηςψυχῆςκαὶσπουδῆςκαλῶςδὲκαὶτῷτοιούτῳκέχρηταιτῶνλόγωνεἴδεικαὶπάλιντοῦἀποστολικοῦκαὶἁπλοῦκαὶεὐγενοῦςκαὶἀπεριέργουχαρακτῆροςοὐκἀφίσταταιεἰμὲνγὰροὐδ'ὅλωςἐκέχρητοτούτοιςἀδυναμίανἂνοἱπάντατολμῶντεςκαὶἰδιωτισμὸνᾐτιάσαντοὅπουκαὶνῦντινεςμὴσυνιέντεςτὰτοιαῦτααπειριαναὐτὸντῶντοιούτωνἔχεινἐξὧνοὐδ'αὐτοὶσυνίσασινὑπολαμβάνουσινεἰδ'αὖπάλιντούτοιςδιὰπαντὸςἐχρῆτοὁἀποστολικὸςχαρακτὴρἐντοῖςπαρεωραμένοιςἐτίθετοδιῄτησινοὖνσυνετῶςκαὶπανσοφωςἄμφωἐχρήσατομὲνγὰρἐκείνοιςὥστεδεῖξαιῥᾴδιονεἶναιβουλομένῳτὸτοιοῦτονκαὶὅτιοὐκἀγνοεῖἐνέμεινεδὲτῷἀποστολικῷχαρακτῆριτὴνεὐγένειανκαὶτὸἀπερίεργονκαὶκαθαρὸνκαὶαὐτοφυὲςτοῦλόγουτιμῶντὶοὖνμὴκαὶοἱλοιποὶοὕτωτοὺςἑαυτῶνκατέμιξανλόγουςἀρκεῖκαὶοὗτοςμόνοςδεῖξαιὅτικἀκείνοιςῥᾷονἦνεἴπερἐβούλοντοποιεῖνκαίτοικαὶἐνταῖςἐκείνωνἐπιστολαῖςἐστινεἰκαὶσπανιώτεροντὰτοιαῦταεὑρεῖν

added by a later hand in the marginεἰδὲτὸἔχοντεςχαρίσματαμηδαμοῦἀναπαυστέονμέχριτοῦεὐλογεῖτετοὺςδιώκονταςὑμᾶςἄλλημὲνδιάνοιαἀνακύψειμονοσχημάτιστοςδὲἡσύνταξιςἔσταιεἰςπνεῦμαδὲλίανἡπερίοδοςἀποτεταμένη

παἔχοντεςδὲχαρίσματακατὰτὴνχάριντὴνδοθεῖσανἡμῖνεἰὁθεὸςχαρισατοσύτιμεγαφρονειςμὴγὰρσὸνκατόρθωματὰχαρίσματαθεοῦφησινἡδόσις

πβδιαφοράκαλῶςτὸδιαφορὰἵναδείξῃοὐτὸμὲνμέγατὸδὲμικρὸνμεγάλαγὰρἅπανταἀλλὰποικίλακαὶἁρμόδια

πγεἴτεπροφητείανκατὰτὴνἀναλογίαντῆςπίστεωςνυνδείκνυσινὅτιτῶνδοκούντωνμειζόνωνχαρισμάτωνοἱλαμβάνοντεςεἰσιναἴτιοιπρὸςτὸλαβεῖνεἰγὰρκαὶχάριςἐστιντοσοῦτονμέντοιἐπιῤῥειὅσονανευρησκευοςἐπιτήδειονἑαυτῶικαταστῆσανδιὰτῆςπίστεως

sthe scholium is added in the outer marginπίστεωςἔχομενφησιν

πδεἴτεδιακονίανἐντῆδιακονίαεἴτεὁδιδάσκωνἐντῆδιδασκαλίαεἴτεὁπαρακαλῶνἐντῆπαρακλήσειἡδιακονίαγενικοντιἐστιπάνταγὰρεἰςδιακονίανδίδοταιτὰχαρίσματαλοιπὸνδὲκαὶτοῖςδικοιςἐπεξέρχεται

sthe scholium is added in the outer marginδιακονίανἔλαβεντις

sthe scholium is added in the outer marginτῆιδιακονίαιμενέτωφησιν

sthe scholium is added in the outer marginὁδιδάσκωνἔλαβενφησιχάρισμαδιδασκαλίαςἀπὸκοινοῦτὸμενέτω

sthe scholium is added in the outer marginπαρακαλῶνχάρισμαφησινἔλαβενπαρακλήσεωςἐντῆπαρακλήσειμενέτω

ΦωτιουὁμεταδιδοὺςἐνἁπλότητιἘπειδὴτὰχαρίσματαἢἐνδοσειτὴνἐνέργειαναὐτῶνἐπιδείκνυσινἢἐνπροστασίᾳἢἐνἐλέῳφησὶνὅτιοὐχἁπλῶςταῦταδεῖἐπιτελεῖνἀλλὰδιδόναιμὲνμετὰἁπλοτητοςκαὶχαρᾶςοὐχὡςζημιούμενοντιἀλλὰμᾶλλονκερδαίνοντακαὶπροΐστασθαιμὴἀμελῶςἀλλὡςὑπὲρἑαυτοῦσπουδάζοντακαὶἐλεεῖνἱλαρῶςκαὶεὐθύμωςὡςαὐτοντικαρπούμενονἔσταιδὲταῦταπῶςἂνἀγάπηνἔχωμενπρὸςἀλλήλουςἀγάπηνδὲμὴπεπλασμένηνκαὶἐνὑποκρίσειἀλλ'ἄπλαστονκαὶἀνυποκριτονκαὶτελείανκαὶἀληθῶςἀγάπην

πεὁμεταδιδοὺςἐνἁπλότητιλοιπὸνδείκνυσινὅτιοἱκακῶςτοῖςχαρίσμασιχρώμενοιἀνόνητααυτὰποιοῦσιν

πϛὁπροϊστάμενοςἐνσπουδήοὐγὰρἀρκεῖτὸπροστῆναιμόνον

πζὁἐλεῶνἐνἱλαρότητιμὴὡςζημιούμενοςἂλλὡςαὐτοςμᾶλλονκερδαίνωνἔνθενγὰρσυμβήσεταιτὸἱλαρόν

πηἡἀγάπηἀνυπόκριτοςμὴπλάσμαἀγάπηςἔστωἀλλὰἀγάπηἧςοὔσηςκατορθοῦταιτὰεἰρημένα

sthe scholium is added in the outer marginυποκριτοςἔστωφησιν

πθἀποστυγοῦντεςμὴμόνονασπεχομενοιἀλλὰκαὶλίανμισοῦντεςτοῦτογὰρδηλοῖτὸἀπὸεἶτάφησιμὴμόνονμισειτετὸπονηρὸνἀλλὰκαὶἔχεσθαιτοῦἀγαθοῦτὸδὲκολλώμενοιτὴνπρὸςαὐτοδιάθεσινἐμφαίνει

ϟτὸπονηρὸνκολλώμενοιτῶἀγαθῷτῆφιλαδελφίαἑνὶγὰρείναιἀγάπηνκαὶἐπὶαἰσχροῖς

added by a later hand in the marginsτὸπονηρὸνκολλώμενοιτῶαγαζωτῆφιλαδελφίαΠῶςἐστικολληθῆναιτῷἀγαθῷἐντῇφιλαδελφίᾳφησὶτοῦτ'ἔστιδιὰτῆςφιλαδελφίαςἐντούτῳγὰργνώσονταιἐὰναγαπατεςἀλλήλουςὁδὲμαθητὴςφυλάττωντὰμαθήματακεκόλληταικαὶἥνωταιτῷδιδασκάλῳὅπερἐστὶτὸκυρίωςἀγαθονὁκύριοςἡμῶνἸησοῦςΧριστὸςἀλλὰπόθενφύεταιἡφιλαδελφίαπόθενἐστὶθηρᾶσαιταὐτὴνἐκτοῦπροηγεῖσθαιἀλλήλουςφησὶτῇτιμῇὡςἀληθῶςγὰρἀρχὴνλαμβάνειφιλίαἀσφαλῆἐὰνἕκαστοςἀγωνίζηταιπρολαβεῖνεἰςτὸτιμῆσαιτὸνπλησίον

ϟαεἰςἀλλήλουςφιλόστοργοιτῆτιμὴἀλλήλουςπροηγούμενοιεἰγὰρσχοίητέφησιφιλαδελφίανφιλήσετεπάντωςἀλλήλουςἀδελφοὶγὰρἐστεεἶταλέγειπωςἂνἡφιλαδελφίακατορθωθείηεἰἕκαστοςφησινἡγεῖταιτῆςπρὸςἀδελφοντιμῆς

ϟβτῆσπουδὴμὴὀκνηροίκαὶγὰρτοῦτοἀγάπηντίκτειὅτανμὴτιμῶμενἀλλὰκαὶὑπερσπουδάζωμεν

ϟγτῶπνεύματιζέοντεςζεονἐνἑαυτοῖςἔχετεκαὶδιαθερμαμμενοντὸἅγιονπνεῦμαἔσταιδὲτοῦτοεὰνζῶμενἐνκαλοῖςἔργοις

ϟδτῶκυρίῳδουλεύοντεςδιὰτῶνεἰρημένωνγὰρἐκγενήσεταιημνδουλεύειντῶικυρίωι

ϟετῆἐλπίδιχαίροντεςπωςδ'ἂνγένοιτοζειντῶιπνεύματιεὰντῆιἐλπίδιχαίρητέφησινοὐδὲνγὰροὕτωςπρὸςπάνταποιεῖπρόθυμονὡςἐλπὶςκαλὴκαὶεάνφησινυπομενητεκαὶεὰνευχοινἀδιάλειπτονἔχητε

ϟϛτῆθλίψειὑπομένοντεςἡγὰρὑπομονὴτίκτειδοκιμήν

ϟζτῆπροσευχὴπροσκαρτεροῦντεςταύτηςγὰρβοηθούσηςἔσταιραδιαπάντα

added by a later hand in the marginsταῖςχρείαιςτῶνἁγίωνκοινωνοῦντεςΤαῖςχρείαιςτῶνἁγίωνκοινωνοῦντεςτὴνπρὸςτοὺςἁγίουςἐλεημοσύνηνεἰσάγειδιὸκαὶἐφύλαξεναὐτὴνἐνἐξαιρέτῳἄνωμὲνπερὶκαθολικῆςεἶπενἐλεημοσύνηςκοινωνοῦντεςφησὶνκοινωνίαγὰρτὸπρᾶγμασὺμὲνγὰρεἰσφέρειςχρήματααὐτοῖςἐκεῖνοιδὲσοὶτὴνπρὸςθεὸνπαρρησίανκαὶτὰμυρίαἀγαθά

ϟηταῖςχρείαιςτῶνἁγίωνκοινωνοῦντεςἐνοἷςἂνἐνχρείαγένωνται

ϟθτὴνφιλοξενίανδιώκοντεςεὐλογεῖτετοὺςδιώκονταςὑμᾶςμημεινηςφησινἐκεῖνονἐλθεῖνπρόςσεἐρυθριᾷγὰρἀλλὰσὺδίωξοναὐτον

ρεὐλογεῖτεκαὶμὴκαταρᾶσθεδιδάξαςπωςδέοιδιακεῖσθαιπρὸςτοὺςἀδελφοὺςδιδάσκειπωςκαὶπρὸςτοὺςπολεμίουςὅραδὲοὐκεἶπενμὴἀμύνουμηδὲκαταρῶἂλλὁμεῖζονεὐλόγεικαὶυπερευχον

αχαίρεινμετὰχαιρόντωνκαὶκλαίεινμετὰκλαιόντωνμὴμόνονφησιῥήμασινεὐλογεῖτεἀλλὰκαὶἔργοιςχαίρουσιμὲνσυγχαίροντεςἀλγοῦσιδὲσυναλγοῦντεςμεῖζονδὲτὸσυγχαίρεινχαίρουσινὅσονἡεὐημερίατῶνπλησιωνκαὶφθόνουπρόφασιςτοῖςἀσεβέσιγίνεται

βτὸαὐτοεἰςἀλλήλουςφρονοῦντεςμὴτὰὑψηλὰφρονουτεςἀλλὰτοῖςταπεινοῖςσυναπαγόμενοιοἷονμέγανσεαυτὸννομίζειςτοιοῦτοννόμιζεκαὶτὸνἀδελφονκἂνπένηςἡἐπεὶμὴἐστιπλούτουκαὶπενίαςδιάκρισιςπαρὰθεῶπωςδ'ἂνγένοιτόσοιτοῦτοεὰνμὴφρονῇςπερὶσεαυτὸνὑψηλὰἀλλὰσυμφέρῃκαὶσυναπάγῃτοῖςταπεινοῖςκαὶεἰςτὴνἐκείνωνσυγκαταβαινειςεὐτέλειανἐκδὴτούτωντὴνκενοδοξίανκαταστέλλειεἰκὸςγὰρἦναὐτοὺςδιὰτὴνπόλιντοῦτωκατισχῆσθαιτῶπάθει

added by a later hand in the marginsμὴτὰὑψηλὰφρονουνντεςἀλλὰτοῖςταπεινοῖςσυναπαγόμενοιμὴτὰὑψηλὰφρονοῦντεςΠωςδ'ἂνγένηταίσοιτοῦτοεὰνμὴφρονῇςπερὶσεαυτοῦὑψηλὰἀλλὰσυμφέρῃκασυναπάγῃτοῖςταπεινοῖςκαὶεἰςτὴνἐκείνωνσυγκαυαβαινηςεὐτέλειανἐκδὴτούτωντὴνκενοδοξίανκαταστέλλειεἰκὸςγὰρἦναὐτοὺςδιὰτὴνπόλιντούτωικατεσχηισθαιτῶιπάθει

γμὴγίνεσθεφρόνιμοιπαρ'ἑαυτοῖςτουτέστιμὴἡγεῖσθεείναισοφοὶκαὶμηδενὸςνοήματοςἐνδεεῖςφησιγὰρἡγραφὴοὐαἱοἱσυνετὸπαρ'ἑαυτοῖςκαὶἐνώπιοναὐτῶνἐπιστήμονες

δμηδενὶκακὸνἀντὶκακοῦἀποδιδόντεςεἰγὰρψεκτὸςκαὶἄθλιοςὁποιῶντὸκακὸνἵνατιμὴφεύγῃςτὴνμίμησιντῶνκακῶνἀλλὰτῶνἀμύνασθαιἐνοχονσαυτὸνκαθιστὰςκαὶκοινωνὸντῆἀσεβεῖ

επρονοούμενοικαλὰἐνώπιονπάντωνἀνθρώπωντοῦτόφησινὅτιπρόνοιανποιεῖσθετοῦκαλοὶφαίνεσθαιἐντῶμηδενὶδιδόναιψόγουπρόφασινἡἐπειδὴἄνωεἶπεμηδενὶκακὸνἀντὶκακοῦἀποδιδόντεςπροσέθηκενκαὶτὸπρονοούμενοικαλὰὡςεἰἔλεγενοὐκἀρκεῖμόνοντὸμὴἀποδιδοναικακὰἀλλὰδεῖκαὶπρονοεῖντοῦποιήσαντοςἡμᾶςκακῶςκαὶγὰρκαὶἄνωοὐκἠρκέσθητῶνμὴκαταρᾶσθαιτοὺςδιώκονταςἀλλὰκαὶεὐλογεῖνπροσέταξεν

ϛεἰδυνατὸντὸἐξὑμῶνμετὰπάντωνἀνθρώπωνειρμηνευοντεςἐστιγὰρὅτεοὐδυνατὸνἔνθαπερὶεὐσεβείαςὁλόγοςτὸδὲἐξὑμῶντουτέστισὺτὸσὸνποίησονκαὶμὴπαράσχῃςἔχθραςἀφορμὴνμὴἝλληνιμὴἸουδαίῳτοῦτογὰρτὸμετὰπάντων

ζμὴἑαυτοὺςἐκδικοῦντεςἀγαπητοὶἀλλὰδότετόποντῆὀργήἐπειδὴτοῦτοἀκολουθοντὸνἡδηκημενονἐκδικιαςτυχεῖντοῦτοαὐτοἐπαγγέλλεταισοιφησιμὴἐκδικήσῃςσεαυτὸνκαὶὁθεόςσεἐκδικειδότεγάρφησιτόπονκαὶχώραντῆὀργὴτοῦθεοῦἐλθεῖνἂνγὰρσὺμὴἀμύνῃἥξειἡὀργή

Ιωαννουthe attribution is present only in front of the scholiumἐπειδὴτοῦτομάλισταὁἀδικηθεὶςἐπιθυμεῖἰδεῖνἐκδικίαςἑαυτὸνἀπολαύοντατοῦτοαὐτονμετὰπολλῆςδίδωσιπεριουσίαςἂνγὰραὐτοςμὴἀμύνῃθεὸςἔσταιὁτιμωρὸςσυγχώρησονοὖναὐτῶιἐπεξελθεῖντοῦτογὰρτὸδότετὸποντηὀργή

ηγέγραπταιγάρπαραμυθούμενοςπλέοντὸνἠδικημένονἤγαγεντὴνμαρτυρίαν

θἐμοιἐκδίκησιςἐγὼαντανποδωσωλέγεικύριοςἐμοιτουτέστιπαρ'ἐμοι

ιεὰνοὖνπεινᾷὁἐχθρόςσουψώμιζεαὐτονεὰνδιψᾷπότιζεαὐτοντοῦτογὰρποιῶνἄνθρακαςπυρὸςσωρεύσειςἐπὶτὴνκεφαλὴναὐτοῦμὴμόνονφησιειρημενευετεκαὶμὴἀμύνεσθεἀλλὰκαὶεὐεργετεῖτετρέφοντεςποτίζοντεςεἶταἐπειδὴβαρὺἦνἐπάγειὅτιπῦραὐτωσωρεύσειςτοῦτοποιῶντοῦτοδὲεἶπενκαὶτοῦτονπαραμυθούμενοςκαὶτὸνἡδικηκοταφοβῶν

added by a later hand in the marginsμὴνικῶὑποτοῦκακοῦἀλλὰνίκαἐντῶἀγαθῷτὸκακὸνπᾶσαψυχὴἐξουσίαιςΕἰκαὶσοῦεὐεργετοῦντοςτὸνἐχθρονὁθεὸςἐκδικῶνσεὀργίζεταιαὐτῷκαὶπῦρπειρασμῶνκαὶκακώσεωνἃκατὰτοῦπλησίονἐκεῖνοςἐτέκταινενἐπὶκεφαλὴναὐτοῦστρέφειἀλλ'οὖνσὺμὴδιὰτοῦτοθελήσῃςαὐτὸνεὐεργετεῖνἵναἐντοιούτοιςαὐτὸνκακοῖςἴδῃςἐπεὶἐνικήθηςὑπὸτοῦκακοῦκἀκεῖνοςμὲνοὐδὲνἧττονἃἔδειπαθεῖναὐτὸνπάσχεισὺδὲἀπώλεσαςτὸνμισθὸννικηθεὶςὑπὸτοῦκακοῦμᾶλλονδὲεἰτοιαύτηνσουτὴνγνώμηνὁθεὸςἴδῃοὐδεἐκδικεῖτὸνγὰρἀγαθοντὸνπρᾷοντὸνἀδικηθένταἐκδικεῖἀλλ'οὐχὶτὸνδιὰτοῦθυμοῦκαὶτῆςπροαιρέσεωςἑαυτὸνἐκδικήσαντακαὶδιὰπράξεωςἀγαθῆςτῆςεὐεργεσίαςπονηρευσάμενοντὴνδιαφθορὰνἰδεῖντοῦλυπήσαντοςεὐεργέτειοὖνσὺἵνανικήσῃςτὸκακὸνκαὶἵναγένῃυἱοςὡςὁκύριοςφησιτοῦἐνοὐρανοῖςπατρός

ιαμὴνικῶὑποτοῦκακοῦἀλλὰνίκαἐντῶἀγαθῷτὸκακόνμαλαξαςπρότεροντὸνἀδικηθέντακαὶπείσαςαὐτονεὐεργετεῖνδιὰτοῦεἰπεῖνἄνθρακαςσωρεύσειςνυνὑψηλοτεροναὐτωπαραινεῖεἰγὰρτοιαύτηφησιδιαθέσειτρέφειςἵναπῦραὐτωσωρευσηςοὐκἐνίκησαςτὸκακὸνἂλλἡττήθηςαὐτωἐγὼδέσεφησινικᾷντὸκακὸνβούλομαιτοιγαροῦνμὴδιαθέσεικακοποιῷεὐεργετεῖὑπὲργὰρπαραμυθίαςσουφησινεἴρηταιτὰεἰρημέναοὐχἵναοὕτωποιῇς

ιβπᾶσαψυχὴἐξουσίαιςὑπερεχούσαιςὑποτασσέσθωπολλὴντοῦκεφαλαίουτούτουπανταχοῦποιεῖταιπρόνοιανδεικνὺςοὐκἐπὶκαταστροφῇτῆςκοινῆςεὐταξίαςτοὺςτοῦΧριστοῦνόμουςείναικαὶὅτιἀρκοῦσικαὶοἱδιὰτὴνἀλήθειανπολεμοῦντεςφησινἡμῖνκαίτιδεῖκαὶἡμᾶςπεριττοὺςἐπινοεῖνἡμῖναὐτοῖςπολεμίους

ιγοὐγὰρἐστινἐξουσίαεἰμὴἀπὸθεοῦοὐπερὶτοῦκαθεκαστονἄρχοντοςταῦταλέγειἀλλὰπερὶαὐτῆςτῆςἀρχῆςἐπειδὴγὰρτὸὁμότιμονστασιῶδεςἦνεἰσήγαγενὁθεὸςτὰςἐξουσίας

ιδαἱδὲοὖσαιἐξουσίαιὑποθεοῦτεταγμέναιεἰσινκατὰτοῦαὐτοῦεἶπενεἰπὼνγὰροὐκἐστινἐξουσίαεἰμὴὑποθεοῦπάλιντὸαὐτολέγειαἱδὲοὖσαιφησινἐξουσίαιὑποτοῦθεοῦτεταγμέναιεἰσινοἷονγεγονυῖαιὁθεόςφησινἔταξεκαὶδιωκησεναὐτάς

ιεώστεὁἀντιτασσόμενοςτῆἐξουσίατῆτοῦθεοῦδιαταγῇανθετηκενἵναμὴεὐτελίζεσθαινομίζωσινοἱτοῦΧριστοῦδοῦλοιὑποτασσόμενοιἄρχουσινδείκνυσινὅτιχρὴπείθεσθαικαὶμὴἀντιτάσσεσθαιμηδὲἀπειθεῖντοῖςἄρχουσινὡςὅγετοῦτοποιῶνφησιθεῶιἀντιλέγειτῶιπεποιηκότιτὰςἀρχάς

ΦωτιουὁἀντιτασσόμενοςτῆιἐξουσίαιτῆιτοῦθεοῦδιαταγῆιανθετηκενοἱδὲανθετηκοτεςΚερδαίνειςκἀντεῦθενφησὶνὑποτασσομενοςοὐμόνονὅτιἐντολὴνπληροῖςἀλλ'ὅτικαὶτὸνθεὸντιμᾷςτιμῶντὴνὑπ'αὐτοῦτεταγμένηνἐξουσίανκαὶτὸνταύτηνχειρίζονταμακάριοςοὖνὁοὕτωκαὶδιὰταῦτατὴνἐξουσίαντιμῶνκαὶὑποτασσομενοςὥσπερἄθλιοςὁδιὰταῦταμὴὑποκείμενοςκαὶδιπλοῦνγὰρἀποφέρεταικρίμαἐκτοῦθεοῦὅτιτὴνὑπ'αὐτοῦτεταγμένηνκαὶὁρισθεῖσανἀρχὴνἐξουθενεῖβκαὶἐκτῶνἠτιμασμένωνἀρχοντωνὅραδὲκαὶτὸκέρδοςτῶνἀρχοντωνκωλύουσιτοὺςφαύλουςπροτρέπονταιτοὺςσπουδαίουςδι'ὧναὐτοὺςτιμῶσικαὶἐπαινοῦσινεἰςἀρετὴνχρὴοὖναὐτοὺςἀποδέχεσθαικαὶδιὰτοῦτοκαὶὅτιθεοῦδιάκονοὶεἰσιτῷθελήματιαὐτοῦὑπηρετούμενοικαὶτρίτονὅτιτὰἴδιαλιπόντεςὑπὲρτῶνκοινῶνφροντίζουσιτῇτῶνπλησίονὠφελείᾳπροσκαρτεροῦντεςκαὶτῆςἰδίαςἀνέσεωςτὸνὑπὲρἐκείνωνπόνονἀδεχομενοιτὶςτούτοιςεἰκαὶμήτιςφόβοςἐπέκειτοἐξαὐτοῦτοῦσυνειδότοςτῆςκρίσεωςοὐκἂνἀγάσαιτοκαὶἐνπατέρωνθήσεικαὶπροστατῶνλόγῳμακάριοὶεἰσινοἱτοιοῦτοιἄρχοντες

ιϛοἱδὲανθετηκοτεςἑαυτοῖςκρίμαλήψονταικατάκρισινφησιτοῦπαρὰτοῦθεοῦἑαυτοῖςἐπισπῶνται

ιζοἱγὰρἄρχοντεςοὐκεἰσιφόβοςτιἀλγεῖςφησινὑποταγεὶςτῆἐξουσίατιδὲφοβῇαὐτὴνκαὶτρέμειςμὴγὰρἐπιτιμᾷτοῖςκαλῶςζῶσιδὲμὴγὰρἐστιφοβερὸςτῶτῆςἀρετῆςἐπιμελομένῳ

ιητῶνἀγαθῶνἔργωντουτέστιτοῖςτὰἀγαθὰπράττουσι

ιθἀλλὰτῶνκακῶντουτέστιτῶντὰκακὰπραττόντων

κθέλειςδὲμὴφοβεῖσθαιτὴνἐξουσίαντὸἀγαθονποιεῖκαὶἕξειςἔπαινονἐξαὐτῆςεἰδὲθέλειςφησιμὴμόνονείναισοιτὸνἄρχονταἤπιονἀλλὰδὴκαὶἐπαινοῦντατὸἀγαθονποιεῖ

καθεοῦγὰρδιάκονὸςἐστισοιεἰςτὸἀγαθοντοσοῦτονγάρφησινἐπαινέσεισετὸἀγαθονπράττοντατιδεῖκαὶσυμπράξεισοιπρὸςτοῦτοὁγὰρφόβοςπρόφασιςσοιγίνεταικαλῶςβιοῦνδιὰτοῦτοδὲεἶπενθεοῦαὐτονείναιδιάκονονεἰςτὸἀγαθονὅτιδιακονεῖτῆιβουλῆιτοῦθεοῦτοὺςἀγαθοὺςἐπαίνωνκαὶτοὺςκακοὺςκολάζωνἐκδὲτούτουεἰςἀγαθόνσεσυνωθεῖ

added by a later hand in the marginsκαὶσοὶφησὶνδιάκονοςεἰςτὸἀγαθοντοῦθεοῦδηλονότιδιάκονοςὑπάρχωνπῶςδὲἐστισοὶδιάκονοςκωλύωντοὺςκακοὺςκαὶτὴνἀπ'αὐτῶνβλάβηνσοιἀφαιρούμενοςκαὶἄδειανπαρέχωνεἰςτὸποιεῖνσετὸἀγαθονδιακονεῖδὲσοὶεἰςτὸἀγαθονκαὶὅτανσεἐπὶτοῖςκακοῖςφοβῇἀνακοπτωνσεἐκεῖθενκαὶπροτρεπόμενοςἐπ'ἀρετὴνἔτιδὲκαὶτιμῶνκαὶἀποδεχομενοςπροτρέπειεἰςαὐτὸτοῦτο

κβεὰνδὲτὸκακὸνποιῇςφοβοῦοὐγὰρεἰκῆοὐκἄραὁἄρχωναἴτιοςσοιτοῦφοβοῦἀλλὰτὸπράττεινκακῶς

κγτὴνμάχαιρανφορεῖὁρᾷςπωςἐφόβησεμὲντὸνὑπήκοονκαθωπλισενδὲτὸνἄρχοντα

κδθεοῦγὰρδιάκονὸςἐστινἔκδικοςεἰςὀργὴντῶτὸκακὸνπράσσοντιὁγὰρτοὺςκακῶςβιοῦνταςτιμωρούμενοςθεῶδιακονεῖεἰςὀργήν

added by a later hand in the marginsεἰγὰρδιάκονοςἐστιθεοῦεἰἐπαίνουςἕξειςἐξαὐτῆςοὐμόνονδεῖδιὰτὴνἐξαὐτῆςὀργὴνἐγγινομένηντοῖςἁμαρτάνουσινὑποτάσσεσθαιαὐτῇἀλλάγεπολὺμᾶλλονπροσήκεικαὶὡςδιάκονονθεοῦκαὶὡςἐπαινοῦσανκαὶἐπαλείφουσανἐπ'ἀρετὴντιμῆςαὐτὴνἀξιοῦνκαὶγὰρκἂνμηδεὶςᾖφόβοςαὐτὴἡσυνείδησιςεἰςὑπακοὴναὐτῆςκαὶὑποταγὴνπροτρέπεται

κεδιὸἀνάγκηὑποτάσσεσθαιοὐμόνονδιὰτὴνὀργὴνἀλλὰκαὶδιὰτὴνσυνείδησινἀνάγκηοὖνφησιτοῖςἄρχουσινὑποτάσσεσθαιοὐμόνονδιὰτὴνὀργὴντοῦθεοῦτὴνκατὰτῶνμὴὑποτασσομένωντῆἀρχὴγινομένηνἀλλὰκαὶδιὰτὴνσυνείδησιντουτέστινἵναμὴδόξηςἀσυνείδητόςτιςείναικαὶἀγνώμωντῶεὐεργέτῃκαὶτῶδιακονῷτοῦθεοῦμὴὑποτασσομενος

added by a later hand in the marginsδιὰμὲντὴνὀργὴνοἱφαῦλοικαὶμὴθέλοντεςὑποτάσσονταιδιὰδὲσυνείδησινὀφείλουσινοἱσπουδαῖοιἑκοντεςκαὶσὺνπροθυμίᾳὑποτάσσεσθαι

κϛδιὸτοῦτογὰρκαὶφόρουςτελεῖτεκαὶτοσοῦτόνφησινεὐεργετοῦσιναἱἐξουσίαιὅτικαὶφόρουςτελεῖτεμισθὸνὥσπερτῆςκηδεμονίαςκαὶτῆςπρονοίαςπαρέχοντες

κζλειτουργοὶγὰρθεοῦεἰσιντουτέστινὑπουργοὶθεοῦκαὶλειτουργοῦντεςθεῶτοῦτοτὸἡμῶνκήδεσθαι

κηεἰςαὐτοτοῦτοπροσκαρτεροῦντεςτῶνοἰκείωνφησινἀμελοῦντεςεἰςτὰςὑπὲρὑμῶνφροντιδοςἀπησχόληνται

κθἀπόδοτεοὖνπᾶσιτὰςὀφειλὰςτῶτὸνφόροντὸνφόρονἔδειξεχρέοςὧντὸπρᾶγμαδιὰτοῦτογὰρὀφειλὰςεἶπεν

λτῶτέλοςτὸτέλοςτῶτὸνφόβοντὸνφόβονφόβονκαλεῖτὴνεπιτεταμμενηντιμὴνοὐτὸνἐκτοῦπονηροῦσυνειδότοςφόβον

λατῶτὴντιμὴντὴντιμήνοὐμόνονχρήματαφησιχρεωστειτεἀλλὰκαὶτὴντιμήν

λβμηδενὶμηδὲνὀφείλετεεἰμὴτὸἀγαπᾶνἀλλήλουςἐπὶτὴνματηρατῶνἀγαθῶνἦλθετὴνἀγάπηνδεικνὺςαὐτὴνχρέοςοὖσανκαὶὄφλημα

added by a later hand in the marginsΠῶςὁἀγαπῶντὸνπλησίοννόμονπεπλήρωκενἢαὐτοθενδῆλονἀγαπῶνγὰροὐκἂντοῦἀγαπωμένουτὸνγάμονδιορύξῃεἰςαὐτὸτὸκεφάλαιοντοῦβίουἐπιβουλεύωντὸνφιλούμενονκαὶζημιῶνἀλλ'οὐδὲμιαιφόνουςχεῖραςὁπλησεικατ'αὐτοῦοὐμὴνοὐδὲκλέπτεινἐπιχειρήσειͅοὐδ'ἄλλωςπωςεἰςἐπιθυμίαντινὸςτῶναὐτοῦκαταστὰςἀφαιρήσεταιβίᾳλαβὼνοὐδὲνγὰρτούτωνἐστὶφιλοῦντοςοὐμὴνοὐδὲμαρτυρίανψευδῆκατὰτοῦπλησίονψευδομαρτυρήσειοὐδ'ἐπίορκονὅρκονὀμοσειπατέραδὲκαὶμητέραπῶςὁτὸνπλησίονφιλῶνοὐδιαφερόντωςφιλήσεικαὶτιμήσειπῶςδ'οὐχὶτὸθεῖονοὗτοςὡςἀληθῶςἐξὅληςαὐτοῦτῆςκαρδίαςκαὶἐξὅληςτῆςἰσχύοςαὐτοῦἀγαπήσεικαὶδοξολογήσειὁδὲτούτοιςἑαυτὸνπεριφράξαςποίανἄλληνἀρετὴνταῖςπροαιρημέναιςοὐσυναυξήσεικαὶσυναπαρτίσειὥστεὁἀγαπῶντὸνπλησίονὅλοντὸννόμονπεπληρωκὼςἂνεἴηεἶταἐπειδὴδὲτὸτῆςἀγάπηςὄνομαεἰώθασινοἱἄνθρωποικαὶἐπὶτῶνἀναξίωνδιαθέσεωντῆςκλήσεωςταύτηςτιθέναιὑπογραφὴναὐτῆςαὐτὸςἀποδίδωσινποίανἔφησενἀγάπηνπαριστὰςἐναὑτῇπεριέχειντὸννόμονκαὶσυγκεφαλαιοῦσθαιτῶνἀρετῶντὸπλῆθοςἡἀγάπηγὰρφησὶνἣνἔφηνσυνάπτουσατοὺςπλησίονἀλλήλοιςοὕτωςἑνοποιεῖὡςἑκάτερονοὐχἕτερονεγεισθαιτὸνσυναφθένταἀλλὰνομίζεινἄλλοναὐτὸνεἶναιἐκεῖνονἐξοὗδηλονότιοὐδὲνἑκάτεροςτῷπλησίονἐργάζεταικακόν

sεἶταἐπαναληπτικὸνσυμπερουμενπλήρωμαοὖννόμουἡἀγάπηἀντὶτοῦἀληθῶςἄρακαὶδικαίωςἔφηνὅτιὁἀγαπῶννόμονπεπλήρωκεν

λγὁγὰρἀγαπῶντὸνἕτεροννόμονπεπλήρωκεεἶταδείκνυσιτιτὸκέρδοςτῆςἀγάπηςὅτίφησινὁταύτηνπληρῶντὸννόμονὅλονπληροῖκαὶλέγειπως

λδτὸγὰροὐμοιχεύσειςοὐμοιχεύσειςοὐφονεύσειςοὐκλέψειςοὐψευδομαρτυρήσειςοὐκἐπιθυμήσειςκαὶεἰτιςἕτεραἐντολὴἐντοῦτωτῶλόγῳανακελφαλαιουταιεἰπὼνὅτιἀγαπῶντὸννόμονὅλονπληροῖδείκνυσιπωςὅτίφησιπᾶσαιαἱἐντολαὶδιὰτῆςἀγάπηςπληροῦνταιἂλλοὐκεἶπεπληροῦνταιἁπλῶςἂλλἀνακεφαλαιοῦνταιτουτέστισυντόμωςκαὶἐνβραχεῖλόγῳτὸπᾶνγίνεταικαὶὅλονπληροῦταιτῶνἐντολῶντὸἔργονδιὰβραχέων

λεἐντῶἀγαπήσειςτὸνπλησίονσουὡςἑαυτόντὸὡςἑαυτὸντὴνἐπιτεταμένηνἀγάπηνδηλοῖ

λϛἡἀγάπητῶπλησίονκακὸνοὐκεργεζεταιπλήρωμαοὖννόμουἡἀγάπηεἶδεπωςτὰςἀρετὰςἑκατέραςἔχειἡἀγάπητὴντῶνκακῶνἀποχὴνλέγωκαὶτὴνποίησιντῶνἀγαθῶνἰδοὺἡἀποχὴτῶνκακῶντῶπλησίονφησικακὸνοὐκἐργάζεταιἰδοὺἡποίησιςτῶνἀγαθῶνπλήρωμαφησινόμουἡἀγάπητὸνγὰρπλησίονευποιειἅπασαδὲἡσπουδὴτοῦνόμουτοῦτοβούλεται

Σευηριανουthe attribution is present only in front of the scholiumπληροῦτεφησιτὸτῆςἀγάπηςἔργονεἰδότεςτὸνκαιρὸνκατεπείγοντακαὶἀρετὴνἀπαιτοῦντανυνγὰρἐγγύτερονἡμῶνἡσωτηρίαἡὅτεἐπιστεύσαμεντουτέστινυνὅτεἔγνωμεντῶνἔργωντὰὠφελιμώτερακοῦφονομωςγεγονετὸσωθῆναιἤπερὅτεκατηχούμεθαἔτιτὸντῆςπίστεωςλόγονοὐγὰρἅματῶπιστεῦσαιεἰςΧριστὸνκαὶτὴνἀκριβῆτῶνπρακτέωνκατάληψινεἴχομεν

added by a later hand in the marginsκαὶτοῦτοεἰδότεςτοῖςἄνωτοῦτοσυνήρτηταικαὶπρὸςἐκεῖναἀποδίδοταιἐπίτασιςμᾶλλονὂνκαὶπροτροπὴνἐμφαῖνοντῶνεἰρημένωνποίοιςδὲἄνωπᾶσαψυχὴἐξουσίαιςὑπερεχούσαιςὑποτασσέσθωκαὶἀποδοτεπᾶσιτὰςὀφειλὰςκαὶμηδενὶμηδὲνὀφείλετεἂλλἡτὸἀγαπᾶνἀλλήλουςταῦταοὖνφησὶποιεῖτεδιάτετὰπροειρημένακαὶδιὰτοῦτομάλισταδιὰποῖονεἰδοτεςτὸνκαιρὸνὅτισυντέτμηταιὁτῆςζωῆςἡμῶνχρόνοςκαὶδεῖἡμᾶςεἰκαὶἐκαθεύδομενμηδὲνπράττοντεςὡςἐξὕπνουκἂννῦνγοῦνἐγερθῆναιφανερὸνγὰρὅτινῦνμᾶλλονπρὸςτὸτέλοςἐσμὲντῆςζωῆςἡμῶνἢὅτεἐπιστεύσαμενσωτηρίανδὲκαλεῖτὸτέλοςτῆςζωῆςὅτιτότετοῖςἀξίοιςἡσωτηρίακαὶἡἀπολαυσιςἀποκαλύπτεταιμᾶλλονδιὸκαὶἡμέραναὐτοκαλεῖὡςἡδονὴνπαρέχουσανκαὶφωτίζουσανκαὶφανεροποιοῦσαντὰπρὶνἐνἀγνοίᾳτῇκατὰπεῖρανκαὶκατ'ἀπολαυσινκείμεναμόνῃδὲτῇἐλπίδιθεωρούμεναεἰκοτωςδὲτὸνπαρόνταβίοννύκτακαλεῖνπρὸςτὴνμέλλουσανἡμέρανπολλὰγὰρτῶνἐντούτῳνῦνὡςἐννυκτὶκρυπτομένωνἐκεῖφανερὰὡςἐνλαμπρᾷἡμέρᾳγενήσεταικαὶπολλὰτῶνἀγνοουμένωνἐνταῦθαὡςἐνσκότειἐκεῖὡςἐνφωτὶἐπιγνωσθήσεταιπάσηςσκηνῆςλυομένηςκαὶπαντὸςπροσωπείωπεριαιρουμένουκαὶτῆςἐπιπροσθούσηςἀχλύοςτοῖςλογισμοῖςεκκαθαιρομενωνσυνετμήθηοὖνφησὶνἡνὺξτοῦτ'ἔστινὁβίοςἡμῶνκαὶἐγγίζειτὸτέλοςἤτοιἡἡμέραἤδηπλησιάζειτῆςτελευτῆςκαὶτῆςἀνταποδοσεωςχρὴοὖνδιὰκαὶταῦταπᾶσανἐντολὴνπροθύμωςἐπιτελεῖνἀγαπᾶνἀλλήλουςἀποδιδοναιπασηντὰςὀφειλὰςὑποτάσσεσθαιταῖςἀρχαῖςκαὶγὰρκαὶὀλίγοςὁπόνοςἤδηοὐκεἰςμῆκοςοἱἀγῶνεςεἴτικαὶδέοιἀγωνίσασθαιἐκτείνονταιβραχὺλίανγέγονετὸστάδιοντῆςζωῆςἡμῶνμηδεὶςὀκνείτωπάντεςσπουδάσωμεν

λζκαὶτοῦτοεἰδότεςτὸνκαιρόνεἰδότεςφησιποῖοντοῦτοτὸνκαιρόνφησι

ληὅτιὥραἡμᾶςἤδηἐγγύςφησιτὸτέλοςκαὶδεῖἡμᾶςἐπείγεσθαιεἰςτὴντῶνἀγαθῶνἔργωνἐργασίαν

λθἐξὕπνουἐγερθῆναιτῆςῥαθυμίαςἀναστῆναι

μνυνγὰρἐγγύτερονἡμῶντοῦγὰρπαρόντοςβίουὑποσυρόμενοκατάμικρονἐγγύτεροςὁτῆςἀναστάσεωςγίνεταικαιρός

μαἡσωτηρίαεὰνμὲνὦμενὡςδεῖπαρεσκευασμένοισωτήριοςἡμῖνἔσταιἡτῆςκρίσεωςἡμέραεἰδὲμὴὀλέθριοςπλὴναὐτοςἐκτῶνχρηστοτέρωνδηλοῖτὴνἡμέρανἐκείνην

μβἡὅτεἐπιστεύσαμενεἰκὸςἦντούτοιςἐνἀρχὴμὲνὡςνεαροὺςζετειννυνδὲἀπομεμαράνθαιτοῦτοοὖναἰνίττεταιὅτιὅσονφησινἐγγύτερονἡμῶνἡσωτηρίασπουδάζεινμᾶλλονπροσήκειἡραθυμειν

μγἡνὺξπροέκοψενἡδὲἡμέραἤγγικεννύκτατὸνπαρόντακαλεῖβίονοὐδὲνγὰρονειρατῶνδιαφέρειτὰἐναὐτωημηερανδὲτὸνμέλλονταχρόνονδιὰτὸτὰκρυπτὰἐναὐτωφανεροῦσθαι

μδἀποθώμεθαοὖντὰἔργατοῦσκότουςκαὶἐνδυσωμεθατὰὅπλατοῦφωτόςἔργασκότουςφησιτὰςπονηρᾶςπράξειςὅπλαδὲφωτὸςτὴνἀρετὴνὡςμὲνοὖνὅπλαἀσφαλίζεταιὡςδὲφωτὸςλαμπρύνει

added by a later hand in the marginsὩςἐνἡμέρᾳὡςἤδηπαρούσηςὡςἐνεστηκυίαςτῆςὅσονοὔπωπαρεσομένηςἡμέραςοὕτωπολιτευσώμεθαεὐσχημονωςτὶδὲἐστιτὸεὐσχημονωςἑρμηνεύειαὐτὸςἐπάγωνμὴκώμοιςκαὶἑξῆςεὐσχημονωςδέφησιλίανἐντρέπωνὅτιεἰκαὶμὴκόλασιςἦνἀποκειμένητοῖςἁμαρτάνουσικαὶἀπολαυσιςτοῖςκατορθοῦσινἔδειτὸαἰσχρὸνκαὶἀπρεπὲςκαὶἀσχημονοῦνφεύγονταςἔχεσθαιτῆςἀρετῆςὅτεδὲκαὶτὰῥηθένταἑκατέρῳβίῳἀκολουθεῖτὶχρὴποιεῖν

μεὡςἐνἡμέραεὐσχημονωςπεριπατήσωμενἄνωεἰρηκὼςμέλλειντὴντῆςκρίσεωςἡμέραννυναὐτὴνεφιστησινπτοῶντὸνἀκροατὴντὸδὲπεριπατήσωμενἀνεπαχθῆποιεῖτὸνλόγονκαὶγὰρκαὶἑαυτὸνἔμιξεν

μϛμὴκώμοιςκαὶμέθαιςοὐτὸπίνεινἀλλὰτὸἀμέτρωςκωλύει

μζμὴκοίταιςκαὶἀσελγείαςοὐτὴνμίξινἀναιρεῖἀλλὰτὴνπορνείαν

μημὴἔριδικαὶζηλῶἔριδιπερὶθυμοῦλέγειζηλῶδὲπερὶβασκανίας

μθἂλλἐνδύσασθετὸνκύριονἸησοῦνΧριστόνὁγὰραὐτονἐνδεδυμένοςἔχεικαθόλουτὴνἀρετήνπωςδὲαὐτονἐνδυτέονεἰπάνταἡμῖναὐτοςεἴηἔσωθενκαὶἔξωθενἐνἡμῖνφαινόμενοςτὸδὲμηδέποτεαὐτοῦἀπολείπεσθαιενδυνακαλεῖ

νκαὶτῆςσαρκὸςπρόνοιανμὴποιεῖσθεεἰςἐπιθυμίαςεἰπὼνμηδεῖνπρονοεῖντῆςσαρκὸςἐπάγειεἰςἐπιθυμίαςἵναμὴνομίσῃςὅτιοὐδεἐντοῖςἀναγκαίοιςἡμᾶςδεῖπρονοεῖσθαιτῆςσαρκὸςοἷονἐνβρώσειἡἐνδυματιπρονοητέοντοιγαροῦναὐτῆςπρὸςδιαμονὴνοὐπρὸςἀσελγείας

added by a later hand in the marginsὍρατὸσυνετὸνκαὶδραστήριονκαὶπρονοητικὸντοῦΠαύλουδεξιούμενοςἐπιπλήττειτὸντοῖςβρώμασιδιακρινόμενοντὸμὲνἵναμὴἀποσκιρτήσῃἀκράτουτοῦἐλέγχουπροτεινομένουτὸδὲἵναμὴδόξῃκαλὸνποιεῖνἀνεπιτίμητοςμένωνδιὸπροσλαμβάνεσθεαὐτονφησὶνἀσθενὴςἐστινμὴκρίνῃςαὐτονφησὶνδιὰτὶοὐχὶὅτιοὐποιεῖκακὸνἀλλ'ὅτικύριονἔχειτὸνκρίνοντααὐτὸνἄλλοντούτῳκαὶἐκεῖνονπαραμυθούμενοςὡςἔφημενἐπὶτῷμὴκατακρίνεσθαιὑπὸτοῦπλησίονκαὶδιδοὺςπάλινἐννοεῖνὅτικἂνοὗτοςαὐτὸνοὐκρίνειἀλλ'οὖνὑπὸκρίμαἐστὶπαρατηρούμενοςτὰβρώματαεἰγὰρκαὶοὗτοςοὐκρίνεισεμονονουχὶλέγωνἀλλ'ἔχωνκύριοντὸνκρίνοντάσεδιὸδεῖσετῆςτοιαύτηςἀποσχέσθαιμικρολογίαςκωλύειδὲπερὶβρωμάτωνκρίνεινἀλλήλουςἵναμὴκατ'ἀρχὰςτῆςπίστεωςπερὶταῦταἐρίζοντεςκαὶδιαφιλονεικοῦντεςἐκτούτουκαὶεἰςαὐτὰτὰκαίριαδιαστῆναικινδυνεύσωσινκαὶτὸκεφάλαιοναὐτὴντὴνεἰςΧριστὸνπίστηνζημιωθῶσηντὶοὖνἂνἴδωμεννῦνπερὶτὰβρώματαἸουδαϊκῶςπαρατηρούμενονοὐμὴκατακρίνομενκαὶμάλιστάγεπῶςοὖνφησινμὴκρίνετεκαὶοὐμὴκριθῆτεοὐπερὶπίστεωςἢτῶνεἰςπίστινσυντελούντωντοῦτοδεῖἐκλαμβάνεινμὴγένοιτοοὐδὲπερὶτῶνἀνέδηνπραττομένωνἀτοπωνἀλλὰπερὶτῶνκατὰτὸνβίονἔργωνπερὶτῶνὑπονοουμένωνπερὶτῶνὡςαὐτὸςὁδεσπότηςκάρφουςλόγονἐχοντωνπερὶτούτωνγὰρκαὶτῶντοιούτωνοὐδὲστόμαδιᾶραιδεῖκαὶμάλισταοἷς

νατὸνδὲασεθενουντατῆπίστειπροσλαμβάνεσθεἮσαντινεςἐξἸουδαίωνπιστεύσαντεςοἵτινεςἔτιτοῦνόμουἐχόμενὸπολλὰτῶνβρωμάτωνἐβδελύσσοντοκαὶδιὰτὸμὴγίνεσθαιδηλοῖλάχαναἤσθιονμόναἵναδόξῃεγκρατειηςἀλλὰμὴβδελυγμοῦείναιἡπαρατήρησιςἦσανδὲκαὶἄλλοιἀπὸἸουδαίωνπιστοὶοἱἑδραίωςπεπιστευκότεςοὐπαρετηροῦντοτὰβρώματαπρὸςτούτουςτοιγαρουντοὺςεἰλικρινεῖςπιστοὺςἀποτείνωντὸνλόγοντῶντὰβρώματαβδελυττομένωνκαθάπτεταιασθενουντὴνκαλῶντῆπίστει

νβμὴεἰςδιακρίσειςδιαλογισμῶνμίαμὲνκατ'αὐτῶνπληγὴτὸεἰπεῖνασθενουνταναςτῆπίστειδευτέραδὲτὸπροσλαμβάνεσθεδείκνυσιγὰραὐτῶνπολλῆςδεομένωνἐπιμελείαςτρίτητὸμὴεἰςδιακρίσειςλογισμῶνδηλοῖγὰρτοσοῦτοναὐτοὺςπταίονταςὡςκαὶτοὺςκοινωνοῦνταςαὐτοῖςτῆςφιλίαςδιακρίνεσθαι

νγὃςμὲνπιστεύειφαγεῖνπάνταὁδὲἀσθενῶνλάχαναἐσθίειὁμὲνεἰλικρινῶςφησιπιστεύωνκαὶμηδεμίανἔχωνΙουδαικηνπαρατήρησινπάνταἀβδελύκτωςἐσθίειἀνακηρύττειδὲαὐτονἀπὸτῆςπίστεωςὁδέγεφησιπερὶτὴνπίστινἀσθενῶνλάχαναἐσθίειἐνταυτῷκαὶδιελέγχειαὐτονὅτιοὐκἐπαινουμένηνἐγκράτειανἐσθίειτὰλάχανακἂντοῦτοὑποκρίνεταιἀλλὰκατὰασθενιανπίστεως

νδὁἐσθίωντὸνμὴἐσθίονταμὴἐξουθενείτωοὐκεἶπενδιορθούσθωἀλλὰμὴεξουθενειτωδεικνὺςὅτικαταγέλασταπράττειδεῖγὰραὐτονἀδελφικῶςδιορθοῦσθαικαὶοὐχὡςβδελυκτὸνἐξουθενεῖν

νεκαὶὁμὴὁἐσθίωντὸνἐσθίονταμὴκρινέτωὥσπεργὰροιδιαιπίστιναδισκριτωςταῦταἐσθίοντεςἐξουθένουντοὺςπαρατηρουμένουςοὕτωςἐκεῖνοιτούτουςὡςγαστριμάργουςἔκρινονὅραδὲἐπὶτῶνἐσθιόντωνεἰπὼνὁθεὸςγὰραὐτονπροσελάβετοἐπὶτῶνπαρατηρουμένωνοὐδὲντοιοῦτονεἶπεν

νϛὁθεὸςγὰραὐτονπροσελάβετοὁθεὸςγὰραὐτόνφησινπρὸςἑαυτὸνἐφειλκύσατοκαὶἀπήλλαξενπάσηςἸουδαϊκῆςπαρατηρήσεως

ΣευηριανουsσύτιςεἰὁκρίνωνἀλλότριονοἰκέτηνὁοἰκέτηςΧριστοῦὃνπροσελάβετοὁΧριστὸςἀλλοτριοςἐστιτοῦνόμουτιςοὖνεἰὁκρίνωνἀπὸτοῦνόμουτὸντοῦνόμουἀλλότριον

νζσύτιςεἰὁκρίνωνἀλλότριονοἰκέτηνπρὸςτὸνεἰλικρινῆπιστὸνὁλόγοςαὐτωἐκδὲτούτουδηλονότιοὐμόνονἐξουθένουνἀλλὰκαὶἔκρινοντοὺςτὰλάχαναἐσθίοντας

νητῶἰδίῳκυρίῳστήκειἡπίπτειτοῦθεοῦφησινἐστικαὶτῶθεῶδιαφέρεικαὶἡπτῶσιςαὐτοῦκαὶἡἔγερσιςοὐκἐπειδὴοὖνοὐκἄξιαποιεῖκατακρίσεωςμὴκρίνεαὐτόνφησινἂλλὅτιἀλλοτριοςἐστινοἰκέτης

νθσταθήσεταιδὲδυνατὸςγὰρἐστινὁθεὸςστῆσαιαὐτονπάλινπλήττειτοὺςἀσθενεῖςκαὶπαρατηρουμένουςτὰβρώματαεἰπὼνγὰρσταθήσεταιδηλοῖὅτισαλεύονταικαὶτοσοῦτονὡςθεοῦδεῖσθαιστεῤῥοποιοῦντος

added by a later hand in the marginsσυμπαρατίθησηντῷπροειρημένῳκεφαλαίῳκαὶἕτερονκαίφησινὅτιοὐμόνονἐπὶτοῦπροειρημένουοὐδεῖκατακρίνεινκαὶἐξουθενεῖντὸνπλησίονἀλλ'οὐδ'ἐπὶτοῦῥηθῆναιμέλλοντοςἔστιδὲτοῦτοτοιοῦτονοἱμὲνἡμέρανπαρ'ἡμέρανἤσθιονοἱδὲκαθ'ἡμέρανφησὶνοὖνὅτιοὐδεῖοὐδἐπὶτούτωνκρίνεινκαὶκατακρίνεινἀλλήλουςοὔτεἐσθίοντανηστεύειγὰρὁπλησίονκαὶἀγαθονποιεῖποιῶναὐτὸδιὰτὸνθεὸνοὔτεπάλιντὸννηστεύονταδεῖκατακρίνειντὸνμὴνηστεύονταπαρ'ἡμέρανοὐγὰρνομοθεσίαςἐστὶνἵναἡπαράβασιςπροξενεῖκρίμαἀλλὰμόνηςπροαιρέσεως

ξὃςμὲνκρίνειἡμέρανπαρ'ἡμέρανὃςδὲκρίνειπᾶσανἡμέρανεἰκὸςἦντιναςτῶνσυνεχῶςνηστευόντωνκατακρίνειντοὺςμὴσυνεχῶςνηστεύονταςοἷςτὸκατακρίνεινκαὶσφόδραἐγκαλεῖνἀπαγορεύειἦσανγὰρνεήλυδεςἐντῆπισεικαὶἐδεδοίκειμὴἡπολλὴἔγκλησιςτελεοναὐτοὺςαποσχισειτῆςπίστεωςὀργισθέντεςταῖςεγκλησεσιν

ξαἕκαστοςἐντῶἰδίῳνοῒπληροφορείσθωμὴπερὶπάντωνδέξῃτὸἕκαστοςτῶἰδίῳνοῒπληροφορείσθωἂλλἐπὶνηστείαςμόνονκαὶτοῦτοἐπειδὴἀρτιπαγεῖςἦσανἐντῆπίστειοἱῬωμαῖοικαὶσυγκατεβαίνεναὐτοῖςὡςεἰγεκαὶπερὶπίστεωςδέξῃτὸεἰρημένοντοῦπαντὸςἐξέπεσες

added by a later hand in the marginsτὸὁφρονῶντὴνἡμέρανκυρίῳοὐφρονεῖκαὶὁμὴφρονῶντὴνἡμεκυρίῳοὐφρονεῖφανερὸνἐκτοῦπροειρημένουἡμῖνὅτιτοῦτολέγειὅτιὁκρίνωνκαὶλογιζόμενοςκαλὸνεἶναικαθ'ἡμέρανφαγεῖντῷκυρίῳφρονεῖτοῦτ'ἔστινἐνκυρίῳτοῦτολογίζεταιτοῦτ'ἔστιδιὰτὸνκύριοναὐτὸποιεῖκαὶὁμὴκρίνωντοῦτομηδὲλογιζόμενοςὅτικαλὸνἐστικαθ'ἡμέρανφαγεῖνδιὰτὸνκύριοντοῦτωκρίνεικαλὸνεἶναικαὶλογίζεταιαἰτίαγὰρἐστιναὐτῷταῦταεἰρημένατοῦἕκαστοςτῷἰδίῳνοῒπληροφορείσθωπῶςλέγειςτοῦτοΠαῦλεκαλῶςεἶπονφησὶνἐπειδὴκαὶὁνηστεύωνὑπὲρἡμέρανκαὶὁἐσθίωνκαθ'ἡμέρανεἰςἀρέσκειανκυρίουτοῦτοποιοῦσικαὶοὐδεῖκρίνεινὅλωςἀλλήλουςἐπὶτούτῳεἶτακαὶἐπιτείνειτὴναἰτίανκαίφησινκαὶγὰρὁἐσθίωνεὐχαριστεῖτῷθεῷἐντῷἐσθίεινὅτιἔδωκενἀνθρώποιςπόρονκαὶσυνέχειανζωῆςκαὶὁνηστεύωνεὐχαριστεῖὅτιἔδωκενἀνθρώποιςκαρτερίανκαὶὑπομονὴνκαὶμεθόδουςδι'ὧντιςδύναταιπεριγενέσθαιτῶντῆςσαρκὸςπαθῶνὁδὲἄλλωςπωςνηστεύωνἢἐσθίωνκατάκριτοςὥσπερτῶναἱρέσεώντινεςΤαῦταοὖνπερὶτῶννηστευόντωνκαὶἐσθιοντωνἰδικῶςἐκληπτέονἀλλὰμὴἐπὶἄλλωντινῶνοὐγὰρἐπὶπαντὶὁκανὼνοὗτοςδιήκειἀλλ'ὡςἔφημενἰδικοςἐστινἐπὶτούτουμόνονκαὶτῶνὁμοίωνπαραλαμβανόμενοςδιὸοὐδ'ἐπὶτοῦπρὸμικροῦεἰρημένουκεφαλαίουἁρμοζειοἷονἐπὶτοῦἐντοῖςβρώμασιδιακρινομένουκαὶγὰρἐκεῖνοςμὴἐσθίωνοὐχὶεἰςδόξανοὐκἐσθίειτοῦΧριστοῦἀλλ'ὡςἀσθενὴςκαὶἀστήρικτοςἐντῇπίστειἀλλ'ἐκεῖνονμὲνοὐδεῖκατακρίνεινδιὰτὸνκαιρὸνὅτιἀρχὴτοῦκηρύγματοςἦντὸνδὲἐσθίοντακαθ'ἡμέρανκαὶνηστεύονταὑπὲρἡμέρανοὐδεῖὅλωςοὐδέτερονοὐδετέρῳμέμψινἐπάγεινὅτιἄμφωεἰςδόξανκυρίουποιοῦσινὃποιοῦσινκαὶτὰἐφ'ἑξῆςὅσαπερὶτὴναὐτὴνἔννοιανστρέφεταιἐπὶτῶννηστευόντωνὑπὲρἡμέρανκαὶἐσθιοντωνκαθ'ἡμέρανἐκληπτέονμόνονοἷονσὺδὲτὶκρίνειςτὸνἀδελφονσουκαὶἄραοὖνἕκαστοςἡμῶνπερὶαὐτοῦλόγονδώσειτῷθεῶεἶταλαβὼνἐντεῦθενἀφορμὴνκαὶἀναμνήσαςὅτικύριονἔχομενκαὶτοῦβήματοςαὐτοῦεἰςπαραίνεσινἀνάγειτὸνλόγονκαθολικὴντὶφησὶτοῦτοἐκεῖνολέγωοὕτωδεῖπρὸςἀλλήλουςδιακεῖσθαιὥστεἐνμηδενὶτὸὅσονἐφ'ἡμῖνἐπάγεινἀλλήλοιςπρόσκομμαἢσκάνδαλοντῷἀδελφῷδὲεἴρηκενκαὶἐκτοῦὀνοματοςδυσωπῆσαιθέλωντὶφησὶσκανδαλίζειςἀδελφοςσοὺἐστινμέλλοςσοὺἐστινἕναπατέραἔχετεἕναδημιουργὸνἂνοὖνἀναιρεθῇἀφ'ὑμῶντὰσκάνδαλακαὶτὰπροσσκομματαπολλῷμᾶλλονἀναιρεθήσεταιτὸκρίνεινκαὶκατακρίνεινοὐχὶμόνοντὸἐπὶτούτῳκρίνεινκαὶκατακρίνεινἢἐπὶτούτῳἀλλ'ἁπλῶςκαὶκαθόλουἀναιρεθήσεταιτὸκρίνεινὅλωςἀλλήλουςκαὶκατακρίνεινκαὶτότεἔσταιὡςἀληθῶςὅτεμὴκρινόμενοςτρισμακάριστοςκαὶὁμὴκρίνωνπαραπλήσιοςἐνἀρετῇκαὶἁγιοτητιζώντωνἡμῶνκαὶτοῦκρίνεινκαὶκρίνεσθαιπᾶσανἐκποδὼνποιησαμένωνπρόφασινὦΠαύλουφωνῆςὦοἰκοδομουθεμέλιοςτοῦτοκρίνατεφησὶτὸμὴτιθέναιπρόσκομματῷἀδελφῷἢσκάνδαλονταύτηνκρηπῖδαπρώτηνκαταβάλεσθεἂναὕτηἑδρασθῇἐνὑμῖνἡκριπηςῥᾷοντἄλλαἐποικοδομεῖνἐστιν

ξβὁφρονῶντὴνἡμέρανκυρίῳφρονεῖκατὰτὸνἴδιοννοῦνἕκαστοςπληροφορείσθωἡὅτικαλῶςποιεῖνηστεύωνἀεὶἡὅτιοὐκαλῶςποιεῖοὐνηστεύωνἀεί

Οικουμενιουsπληροφορείσθωοφρονωντὴνἡμέρανκυρίῳφρονεῖοὐδεκτέοντὸῥητονἐπὶδόγματοςπίστεωςὅμωςκαὶαὐτοςπροεῖπεν

πληροφορείσθωοφρονωντὴνἡμέρανκυρίῳφρονεῖἀμφότεροιγὰροὗτόςτεκἀκεῖνοςἑνὶχρῶνταισκοπωςτιμῆιτῆιπερὶτὸνθεὸνὅτεγὰρπαραφυλαττόμενοςτὴνἡμέρανοἴεταιθεοῦνόμονπληροῦνὅτεἀδιαφορῶνπερὶτοῦτοπᾶσανὡςὑποθεοῦγενομένηςἡμέρανδι'ὁμοίαςἔχειτιμῆς

ξγκαὶὁμὴφρονῶντὴνἡμέρανκυρίῳοὐφρονεῖκαὶὁἐσθίωνκυρίῳἐσθίειοὕτωφησιφρονῶνώστεκαθ'ἡμέραννηστεύεινδιὰτὸνκύριονοὕτωφρονεῖκαὶὁφρονῶνώστεκαθ'ἡμέρανμὴνηστεύεινδιὰτὸνκύριονοὕτωςφρονεῖπᾶνδὲὁδιὰτὸνκύριονγίνεταικαλὸνἐστιφησι

ξδεὐχαριστεῖγὰρτῶθεῶκαὶὁμὴἐσθίωνκυρίῳοὐκἐσθίεικαὶεὐχαριστεῖτῶθεῶεἰοὖνφησιτὸκαίριονγίνεταιτὸδιὰπάντωνεὐχαριστεῖσθαιτὸνθεόντιδιαφέρεσθεπερὶτῆςνηστείαςοὕτωσφοδρῶςὀλίγονγὰρτὸμέσονσυγκαταβατικῶςμὲνοὕτωςλέγειπλήνπωςδύναταιΧριστῷεὐχαριστεῖνμὴἐσθίωνὡςγὰρτοῦνόμουἐχόμενοςοὐκἐσθίει

ξεοὐδεὶςγὰρἡμῶνἑαυτῷζῆκαὶοὐδεὶςἑαυτῷἀποθνήσκειἔχομενφησικύριονὦκαὶζῶμενεὰνζῶμενὦκαὶἀποθνήσκομενεὰνἀποθνήσκωμενεἰοὖντῶκυρίῳδιαφέρειεἰἡμῶνἡζωὴκαὶὁθάνατοςαὐτοςοἰκονομήσειτὰκαθ'ἡμᾶςκαὶοὐχρείακρίνειντὸνπλησίονἡἐξουθενεῖν

ξϛεάντεγὰρζῶμεντῶκυρίῳζῶμενεάντεἀποθνήσκωμεντῶκυρίῳἀποθνήσκομενζωῆςγὰραὐτοςκαὶθανάτουμόνοςἔχειτὴνἐξουσίαν

ξζεάντεοὖνζῶμενεάντεἀποθνήσκωμεντοῦκυρίουἐσμεντὸνλογισμὸνἐπήγαγεντοῦκαὶζῶνταςἡμᾶςκαὶἀποθανόνταςείναιτοῦΧριστοῦπρὸςδὲτούτοιςκἀκεῖνοδείκνυσινὅτίφησινεἰτοσαύτηπερὶἡμᾶςἐχρήσατοπρόνοιαὡςκαὶσταυρωθῆναιοὐκἂνἡμῶνκαταφρονήσειεἰγὰρκαὶἀποθανόντωνἡμῶνπρονοεῖπολλῷμᾶλλονζώντωντοῦτοδὲπρὸςτοὺςκατακρίνονταςλέγειὅτιφροντισθῶσιπαρὰθεῶοἱἀσθενεῖςτῆπίστειδιὰτὴντοσαύτηναὐτοῦπερὶπάνταςπρόνοιανκαὶτὸνὀλιγόπιστονδὲἐντρέπειτῶνεὐεργεσιῶνὑπομιμνήσκωντοῦθεοῦ

ξηεἰςτοῦτογὰρΧριστὸςκαὶἀπέθανενκαὶἀνέστηκαὶἔζησενδικαιώματάφησιπροαπέθετοτῆςἡμετέραςδεσποτείας

ξθἵνακαὶνεκρῶνκαὶζώντωνκυριεύσῃτοῦτ'ἐστιψυχῶνκαὶσωμάτωναἱμὲνγὰρεἰσινἀθάνατοιτὰδὲθνητὰοὕτωςκαὶὁἅγιοςΜεθόδιοςἐντῶιπερὶἀναστάσεωςλόγωι

οσὺδέτικρίνειςτὸνἀδελφόνσουπροτονολογοπιστονπάλιναὐτωὁλόγος

οαἡκαὶσύτιἐξουθενεῖςτὸνἀδελφόνσουπρὸςτὸνἐδραῖοντῆπίστειὀλίγοςοὗτος

οβπάντεςγὰρπαραστησόμεθατῶβήματιτοῦΧριστοῦτῶὀνόματιτοῦἀδελφοῦλύειαὐτοῖςτὴἔριν

ογγέγραπταιγὰρζῶἐγὼλέγεικύριοςδοκεῖμὲνδιὰτῆςπαραγωγῆςτῆςπροφητείαςκαταστέλλειντὸνπιστὸνεἰςτὸμὴἐξουθενεῖντὸνἸουδαΐζονταπλὴνὅλοντὸχωρειονεἶπενκατάσειωντὴνψυχὴντοῦἸουδαΐζοντοςἔτιὧδεμὲντῆμνήμῃτῆςχρισεωςἄνωδὲταῖςεὐεργεσίαιςαὐτοῦτοῦΧριστοῦἐντρέπωνεἰγὰρτῶΧριστῷφησινπάντεςπαραστησόμεθακαὶαὐτοςἡμᾶςκαὶοὐχὁνόμοςτὰςεὐθύναςἀπαιτήσειτισὺἔχῃἔτιτοῦνόμουκαὶοὐκαθ'ἅπαξἐπιλαμβάνῃτοῦΧριστοῦ

οδὅτιἐμοικάμψειπᾶνγόνυκαὶπᾶσαγλῶσσατὴνἁπάντωναὐτωδεσποτείανμαρτυρεῖ

οεἐξομολογήσεταιτῶθεῶτὰςοἰκείαςἁμαρτίαςἐξαὐτοῦτοῦσυνειδότοςἅτεκριτῇ

οϛΟικουμενιουἄραοὖνἕκαστοςἡμῶνπερὶἑαυτοῦλόγονδώσειτῶθεῶεἴρηταιπερὶτοῦθεοῦκαὶπατρὸςὅτιαὐτοςκρίνειοὐδένατὴνδὲκρίσινδέδωκεντῶυἱῷδῆλονοὖνὡςπερὶτοῦκριτοῦεἴρηταιτῶΠαύλῳτὸἐξομολογήσεταιτῶθεῶκαὶτὸνλόγονδώσειτῶθεῶἄραθεὸςὁΧριστὸςκἂνοἱἀσεβεῖςμὴβούλωνται

οζμηκέτιοὖνἀλλήλουςκρίνωμενἀλλὰτοῦτοκρίνατεμᾶλλονπάλιντοῦπρώτουἔχεταιλόγουἵναμὴδόξῃδιὰφόβοντῆςκρίσεωςμνησθῆναιἀλλὰδιάτιναλόγουἀκολουθίαν

οητὸμὴτιθέναιπρόσκομματῶἀδελφῷἡσκάνδαλοντοῦτοκαὶπρὸςτὸνεἰλικρινῆπιστὸνκαὶτὸνἔτιἰουδαΐζονταἁρμοζεικαὶγὰρκαὶὁτέλειοςἐσκανδαλίζετοτῆτῶνβρωμάτωνπαρατηρήσειτοῦπλησίονκαὶὁτὰβρώματαπαραιτούμενοςτῆισφοδρᾶιἐπιπλήξειτοῦειιλικρινωςπιστοῦώστεμίασυμβουλὴτοὺςδύοδιορθοῦταιἀπέχεσθαιτούτωνασκανδαλονπρόφασιςτῶπλησίονγίνεται

added by a later hand in the marginsἘντεῦθενπάλινεἰςτὰπερὶβρωμάτωνἐπάνεισικαὶπαραινεῖτοὺςδυνατοὺςκατὰτὴνπίστινἀντιλαμβάνεσθαιτῶνἀσθενῶνκαὶδείκνυσινἐξὧνλέγεικαλὸνμὲνκαὶτὸἐνβρώμασινἐκεῖνονδιακρινόμενονπειρᾶσθαιδιορθοῦνἄμεινονδὲτὸἀδυνατοῦνταἐντούτῳὑπερορᾶντὸἐλάττωμακαὶχειραγωγεῖνπαντὶτρόπῳἐπὶτὸκερδῆσαικαὶσῶσαιαὐτον

οθοἶδακαὶπέπεισμαιἐνκυρίῳἸησοῦἔτιπερὶτῆςτῶνβρωμάτωνπαρατηρεσεωςὁλόγοςαὐτωἐπεὶοὖνεἶπενοἶδακαὶπέπεισμαιὅτιοὐδὲνκοινὸνἵναμὴεἴπῃὁἔτιἰουδαΐζωνκαίτιεἰσὺειπεπεισμενοςτοῦνόμουτὸἐναντίονεἰσηγουμένουπροτίθησιτὸἐνκυρίῳἸησοῦδεικνὺςὅτιπαρ'αὐτοῦταῦταμεμαθηκενκαὶπεπληροφόρηταικαὶοὐκἀφ'ἑαυτοῦλέγει

Θεοδωρητουsὅτιοὐδὲνκοινὸνδι'αὐτοῦεἰμὴτῶλογιζομένῳτικοινὸνείναιἐκείνῳκοινόνοὐδένφησικοινὸνδι'αὐτοῦἵναγὰρμὴλέγωσισύτιςὧνἀντινομοθετεῖςΜωσῇτὸνΜωσέωςδεσπότηνεἰςμέσονπαράγειδιδάσκωνὡςαὐτοςτὰςνομικὰςπαρατηρήσειςἔπαυσενκαὶοὐδὲνεἴασενομίζεινἀκάθαρτονἔδεσματὸγὰρδι'αὐτοῦτουτέστιδιὰτὴνεὐαγγελικὴναὐτοῦνομοθεσίαν

οὐδὲνκοινὸνδι'ἑαυτοῦτῆφύσειτοῦτ'ἐστινἀκάθαρτον

Σευηριανουthe attribution is present only in front of the scholiumδι'αὐτοῦτοῦτ'ἐστιτοῦθεοῦ

πὅτιοὐδὲνκοινὸνδι'αὐτοῦεἰμὴτῶλογιζομένῳτικοινὸνείναιἐκείνῳκοινόνδιὰτήννυνδοθεσανφησιχάρινπαρ'αὐτοῦοὐδὲνφύσεικοινὸνἀλλὰποτηςπροαιρέσεωςτοῦμετιόντοςγίνεταικοινὸνὅθενκαὶἐκείνῳμόνονγίνεταικοινὸνοὐχὶδὲκαὶπᾶσινἐκείνῳγάρφησινκοινόν

παεἰδὲδιὰβρῶμαὁἀδελφόςσουλυπεταιὠνείδιζονγὰραὐτοὺςοἱπιστοὶὡςἰουδαΐζονταςἔτικαὶδιὰτοῦτοπαρατηρουμένουςτὰβρώματαοὐβούλεταιοὖναὐτοὺςἐντοῖςμὴπάνυμεγάλοιςπλήττεσθαισφοδρῶςφοβούμενοςμήπωςολιγοθυμήσαντεςτέλεονἀποστῶσιτῆςπίστεωςεἰοὖνκαὶμηδὲνἐνβρώμασικοινόνφησινπλὴνἀπόσχουτῆςσφοδρᾶςἐγκλήσεωςτοῦἀδελφοῦσουοἰκονομικῶςδιὰτὴνεἰρημένηναἰτίαν

πβοὐκέτικατὰἀγάπηνπεριπατεῖςβούλεταιγὰρείναιἀγάπηνεἰδὼςπάνταδι'αὐτῆςκατὰμέροςκατορθυσθαι

πγμὴτῶβρώματίσουἐκεῖνονἀπόλλυεὑπὲροὐΧριστὸςἀπέθανενμὴἐπειδὴσὺπάνταἐσθίειςπιστὸςὧνἐγκαλῶνσφοδρῶςἐκείνῳἐκβάλῃςαὐτοντέλεοντῆςπίστεωςκαὶγὰρκαὶὑπὲραὐτοῦὁΧριστὸςἀπέθανενὅθενὀφείλειςοἰκονομικῶςσυγκαταβαίνειναὐτοῦ

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumὦδὲσυμβουλεύεικαὶτοὺςπιστοὺςἀπέχεσθαιβροματωνδιὰτὴντῶνὀλιγοπίστωνσυγκατάβασινὅπερκαὶπαριὼνλέγει

added by a later hand in the marginsμεβλασφημείσθωοὖνὑμῶντὸἀγαθονἀγαθὸνμὲνγὰρτὸδιὰτὸἐστηρηγμένονεἶναιτῇπίστειμὴδιακρίνεσθαιἐντοῖςβρώμασινἐρίζοντεςδὲκαὶδιαφιλονεικοῦντεςσφόδραπρὸςτοὺςδιακρινομένουςποιεῖτετὸἀγαθὸνὑμῶνβλασφημεῖσθαιἐλεγχομενοιγὰρἐκεῖνοισυνελαύνονταιλέγεινπρὸςὑμᾶςὡςοὐδιὰπίστιντοῦτοποιεῖτεἀλλὰτὴνγαστέραθεραπεύοντεςεἰοὖνκαὶμὴδι'ἄλλοτιἐχρῆντῆςπερὶτοῦτοἔριδοςἀποσχέσθαιἀλλ'οὖνκαὶαὐτὸτοῦτοτὸμὴβλασφημεῖσθαιτὸἀγαθὸνὑμῶνἱκανονἐστινεἰςτὸπεῖσαιὑμᾶςτὴνἔρινεἰςὁμονοιανκαὶἀγάπηνδιαλῦσαιοὐγὰρἐστιτούτῳπαρορᾶντὰτῆςπίστεωςἀλλὰτιμᾶνἐντῷτὰςκατ'αὐτῆςκωλύεινβλασφημίαςεἰκὸςδὲκαὶτῶνἔξωτινὰςτὰςἔριδαςδιακούονταςἐπιγελᾶνκαὶτὰτῶνΧριστιανῶνχλευάζεινκαὶβλασφημεῖνδι'ἃπάνταἄμεινονἦνἀντὶτοῦἐρίζεινπερὶτὰμὴκαίριαὁμονοοῦνταςπερὶτὰκαίριακαὶτῇἀγάπῃσυνηρμοσμένουςπᾶσανδιαβολῆςκαὶβλασφημίαςπρόφασινἐκκοπτεινταῦταγὰρἐστιτὰεἰσάγονταεἰςτὴνβασιλείαντῶνοὐρανῶνἡἐνπίστεικαὶεἰρήνῃκαὶἡἐνἁγίῳπνεύματιχαρὰκαὶἡδικαιοσύνη

πδμὴβλασφημείσθωοὖνὑμῶνἐγκαλῶνγὰρκαὶἀεὶφιλονεικῶνπρὸςαὐτονδιὰτὴντήρησιντῶνβρωμάτωνοὐμόνοναὐτονφιλονεικότερονποιεῖςἀλλὰκαὶπρόφασινδίδωςτοῖςἔξωθενβλασφημεῖνἡμῶντὴνπίστινδιὰτὰςτοιαύταςμάχας

πετὸἀγαθονἡπίστις

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumκαλῶςμὲνδιδάσκειςἂλλἡμάχηαἰτίαβλασφημίαςγίνεται

added by a later hand in the marginsΕἰπὼνοὐγὰρἡβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςδείκνυσιτὴνπερὶτὰβρώματααὐτῶνἔρινσφοδροτάτηνοὖσανκαὶπέρατοῦμέτρουκαὶαἰνίττεταιὡςεἰἦνβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςοὐκἂνπλέονδιηγωνησασθεἂνἅμαδὲκαὶἐντρεπτικῶςὅτιεἰὑπὲρτούτωνοὓποιεῖτετὶχρὴπράττεινὑπὲρδιικαιοσύνηςsic!καὶεἰρήνηςκαὶτῆςπνευματικῆςχαρᾶς

πϛοὐγὰρἐστινἡβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςπαῦσαιβούλεταιἐκείνουςτῶνεγκληματωνοὐγὰρδιὰβρώσεωςἡπόσεωςφησινἔχομενεἰσελθεῖνεἰςτὴνβασιλείαντοῦθεοῦ

πζἀλλὰδικαιοσύνηκαὶεἰρήνηκαὶχαρὰἐνπνεύματιἁγίῳποίαοὖνἐστιτὰεἰσάγονταεἰςτὴνβασιλείανδικαιοσύνηεἰρήνηχαρὰτουτέστινὁἐνάρετοςβίοςἡπρὸςτὸνἀδελφονεἰρήνηἡἐκτῆςὁμονοίαςχαρὰἐπειδὴδὲἑνὶεἰρήνηκαὶχαρὰκαὶἐπὶαἰσχροῖςπροστίθησιτὸἐνπνεύματιἁγίῳὡςεἰεἶπενταύτηνλέγωτὴνεἰρήνηνκαὶχαρὰτὴνἐνπνεύματιἁγίῳγινομένηντουτέστιδιὰτοῦἁγίουπνεύματοςεἰσηγουμένην

the scholium is added by a later hand in the space between the biblical text and the catena, in the lower marginsοὕτωπράττωναὐτὰὡςχρεωστῶνὡςὀφειλέτηςμετὰφοβοῦκαὶμετὰσυντριμμοῦὡςπιστὸςδοῦλοςθεοῦὁγὰρφυσιούμενοςκαὶἀλαζονευομενοςἐντούτοιςοὔτεδουλεύειθεῷοὔτεεὐάρεστοςαὐτοῦἐστιν

πηὁγὰρἐντούτοιςδουλεύωντῶΧριστῷεὐάρεστοςτῶθεῶἑνὶκαὶἀπὸκενοδοξίαςἐγκαλεῖνκαὶοὐδιὰφόβονἡδι'ἀγάπηνθεοῦδιὸἐπάγειὁγὰρἐντούτοιςδουλεύωντῶΧριστῷὃἐστινἐνδικαιοσύνηκαὶχαρὰκαὶεἰρήνηπνευματική

πθκαὶδόκιμοςτοῖςἀνθρώποιςκαὶγὰροἱἄνθρωποίσεθαυμάσουσινὁρῶντεςεἰρήνηνἔχοντακαὶχαρὰκαὶδικαιοσύνηνἤπερδιὰτὰβρώματα

ϟἄραοὖντὰτῆςεἰρήνηςδιώκωμενκαὶτὰτῆςοἰκοδομῆςτῆςεἰςἀλλήλουςἐπεὶοὖνταῦταἀνωμολόγηταίφησικαὶὅτικαλὸνδέδεικταιἡεἰρήνηνταύτηνφησιμετερχώμεθαδι'ἧςἔσταικαὶἡπάντωνοἰκοδομή

ϟαμὴἕνεκενβρώματοςκατάλυεοὐμόνονφησινοὐκοἰκοδομεῖςἐγκαλῶνἀεὶδιὰτὰβρώματαἀλλὰκαὶἦνἔχειπίστινκαταλύειςφιλονεικοτέρουςαὐτοὺςποιῶνκαὶἀποστῆναιτέλεοντῆςπίστεωςπαροξύνων

ϟβΟικουμενιουτὸἔργοντοῦθεοῦὁθεόςφησιδιὰσταυροῦᾠκοδόμησενσὺδὲτὴνοἰκοδομὴνκαταλύειςαὐτοῦ

ϟγπάνταμὲνκαθαράἵναμὴτῆπολλὴτῶνὑγιαινόντωνἐπιπλήξειβεβαιώσῃτῶασθενετὸπαρατηρεῖσθαιτὰβρώματακαὶεἰςαὐτονχωρεῖλοιπόν

ϟδἀλλὰκακὸντῶἀνθρώπῳτῶδιὰπροσκόμματοςἐσθίοντιτῶμετὰκακοῦφησισυνειδότοςἐσθίοντικαὶγὰρεἰἀναγκασθεὶςφάγῃςφησινοὐδὲνὠφέλησαςμετὰγὰρδιακρίσεωςβέβρωκαςοὐγὰρτὸφαγεῖνποιεισεκαθαρὸνἂλλἡγνώμημεθ'ἧςἐσθίεις

ϟεκαλὸντὸμὴφαγεῖνκρέαμηδὲπιεῖνοἶνονἐνταῦθαοὐμόνοντῶπιστῷπαραινεῖμὴσφόρδακαθάπτεσθαιτοῦἀσθενοῦντοςἀλλὰκαὶσυγκαταβῆναιαὐτωκαὶμὴφαγεῖνκρέαμηδὲπιεῖνοἶνονκἂνάλλοτιδέοιπαρατησαιδιὰτὴνσωτηρίαντοῦἀδελφοῦσουμεγίστηνγὰρἔχεισυγκαταβάσεωςἀφορμὴνἡἀσθένεια

ϟϛμηδὲἐνὦὁἀδελφόςσουπροσκόπτειἡσκαδαλιζεταιἡἀσθενεῖὅραπωςἐντῶπρὸςτὸνπιστὸνλόγῳτῶνολιπιστωνκαθάπτεταιπροσκόπτεινμὲνγὰρεἶπενὅπερτυφλωττόντωνἴδιονσκανδαλίζεταιὅπερεὐσκανδαλίστωνἀσθενεῖὅπερὀλιγοπίστων

ϟζσὺπίστινἔχειςκατὰσεαυτὸνἔχεπίστινἐνταῦθατὴνπερὶτῶνπροκειμένωνλέγειοἷονβρωμάτωνὡςἥγεπερὶδογμάτωνὁμολογεῖσθαιπᾶσινοφελειἐνταῦθαδὲκαὶκενοδοξεῖναἰνίττεταιτὸντέλειοντέλειοςεἰφησικαὶἀπηρτισμένοςτιπονπευειςτὴνἀρετὴνἴστωὁθεὸςτὸπρᾶγμα

added by a later hand in the marginsἈντιπίπτονλύειτὶοὖνφησὶνἂνδιὰτὸνἀσθενῆμηδ'ἐγὼφάγωοὐπαραβάλλομαιαὐτῷοὐγίνομαιαὐτῷὅμοιοςπρὸςοὖντοῦτομονονουχὶλέγειὅτιμὴγένοιτοἡγὰρπίστιςσουἡἐνώπιοντοῦθεοῦκαθαρὰκαὶἀκίβδηλοςμένειεἶτατὶδὲλέγωὅτιοὐδὲνπαραβλάπτειἐκτούτουκαὶὅτιἡπίστιςσουμένειἐνώπιοντοῦθεοῦκαὶμακαρισμὸνπροξενεῖςσεαυτῷἐὰνδιὰτὴνὠφέλειανκαὶσωτηρίαντοῦἀδελφοῦοὐτρώγῃςμακάριοςγὰρφησὶνὁμὴκατακρίνωνἑαυτὸνἐνᾧδοκιμάζειτοῦτ'ἔστινὁἔχωντὸσυνειδὸςαὐτοῦμαρτυροῦναὐτῷοὐκἐντούτῳμόνονἐνᾧδιὰτὴνσωτηρίαντοῦἀδελφοῦἀπέχεταιβρωμάτωνἀλλὰκαὶἁπλῶςἐνπαντὶπράγματιὃἂνδιὰδοκιμῆςἀκριβοῦςκατανοήσῃὅτιἀγαθονἐστινἔπειταπράττῃαὐτὸτὴνσυνείδησινἔχωνμαρτυροῦσανμακάριοςἐστινὁτοιοῦτοςτοσοῦτονἀπέχειτοῦλαβεῖντιναἕνεκεντούτουδέξασθαι

ϟημακάριοςὁμὴκρίνωνἑαυτὸνἐνὦδοκιμάζειτουτέστινἐνὦἂνδοκιμάσῃπράγματιτοιωςδὲἡτοιωςδὲοἷονφαγειτὸδὲἡμὴφαγεῖνπωςδὲἔσταιτοῦτοἀπὸκαθαρὸσυνειδότοςἐπειδὴγὰρεἶπενκατὰσεαυτὸνἔχετὴνπίστινφησινὅτικἂνπάντεςσεμέμφωνταιοἰκονομικῶςποιοῦνταἡδιὰσωτηρίαντοῦἀδελφοῦτὸδὲσὸνσυνειδὸςοὐκατακρινεισεμακάριοςεἰἐκδὴτούτωντὸνἀσθενῆπλήττειεἰγὰρἐκτοῦσυνειδότοςὁστέφανοςκαὶὁμακαρισμὸςτῶπιστῷδηλονότικαὶἡκατὰκρίσιςμὴοὖνκατὰδιάκρισινἔσθιεδιὰτὴνἀνάγκηνφησιν

ϟθὁδὲδιακρινόμενοςεὰνφάγῃκατακέκριταιὅτιοὐκἐκπίστεωςπᾶνδὲὁοὐκἐκπίστεωςἁμαρτίαἐστιντοῦτοπάλινπρὸςτὸνὑγιαίνοντατιγὰραὐτονἐκβιάζῃφαγεῖνουπωςἐστηριγμένονοὐκοἶδαςὅτιὁδιακρινόμενοςεὰνφάγῃκατακέκριταιὅτιμὴἐκπίστεωςἐσθίειἂλλἐξἀνάγκηςἡαἰδοῦςοὔτεηαρἐπίστευσεναὐτοκαθαρὸνείναικαὶοὕτωςἔφαγεντιοὖναὐτωπρόφασιςγίνῃκατακρίσεωςεἶταλοιπὸνκατὰἀποφασινλέγειὅτιπᾶνὁἄντιςποιῇοὐκἐκπίστεωςἁμαρτάνει

ρτῶδὲδυναμένῳὑμᾶςτὸὑπερβατοντῶιδεδυναμενωὑμᾶςστηρίξαιδόξαεἰςτοὺςαἰῶναςἀμήν

αστηρίξαιλοιπὸνεπευχαταιτοῖςἀσθενέσινευχειςγὰρεἶχονχρείανμᾶλλονἡσυμβουλῆςεἰπὼνδὲστηρίξαιδηλοῖὅτισαλεύονταιεἶταἐπάγεικαὶτὸντρόποντοῦστηριγμοῦκατὰτὸεὐαγγέλιόνμουφησιν

Οικουμενιουsἵναοὕτωςζῶσιφησιὡςτὸεὐαγγέλιόνμουφησιἵναοὕτωςζῶσιφησινὡςτὸεὐαγγέλιονδιαγορεύει

added by a later hand in the marginsΤὶδὲἐστιτὸκήρυγματοῦἸησοῦἵναγινώσκωσίνσεφησὶκαὶὃνἀπέστειλαςἸησοῦνὁἑωρακὼςἐμὲἑώρακετὸνπατέραἐγὼκαὶὁπατὴρἓνἐσμενκαὶὡςὁΠέτροςφησὶνὅτιαὐτοςἐστινὁυἱὸςτοῦθεοῦτοῦζῶντοςκαὶὅτιτὴνκρίσινπᾶσανὁυἱὸςἔχεικαὶπορευθέντεςμαθητεύσατεπάντατὰἔθνηβαπτίζοντεςαὐτοὺςεἰςτὸὄνοματοῦπατρὸςκαὶτοῦυἱονκαὶτοῦἁγίουπνεύματοςκαὶτὰὁμοία

added by a later hand in the marginscontinues from previousκαὶτὸκήρυγμαΙησυςΧριστὸςΤὶςδὲἐστινοὗτοςὁἸησοῦςΧριστὸςὁἐξἀρχῆςμὲνσυνὼντῷπατρὶφανερωθεὶςδὲνῦνπῶςδὲφανερωθεὶςτοῦμυστηρίουφησὶνἀποκαλυφθέντοςἐνχρόνοιςγὰραἰωνίοιςτοῦτοσεσιγημένονὑπῆρχενμόνῳτῷπατρὶκαὶτῷυἱῷκαὶτῷπνεύματιγινωσκόμενοννῦνδὲτοῦμυστηρίουἀποκαλυφθέντοςεἰςπάντατὰἔθνηἐφανερώθηὁΧριστὸςὁυἱὸςὢντοῦθεοῦκαὶθεὸςὁμοούσιοςἀλλὰπῶςἐφανερώθηδιὰτῶνπροφητῶνδιὰτῶνγραφῶναὐτῶνκαὶπόθενοὗτοιἐλάλησανκαὶἔγραψανἐπιττάτοντοςsic!καὶἐμπνέοντοςαὐτοῖςτοῦπαναγίουπνεύματοςτοῦτογὰραἰώνιονθεὸνκαλεῖτοῦτ'ἔστινἄχρονοντὶοὖντὸἔργοντῶνπροφητικῶνγραφῶνἃςδιὰτοῦπνεύματοςἐλάλησανγνωρισθῆναιτὸνΧριστὸνπᾶσινἔθνεσινπῶςὑπακουσάντωναὐτῶντῇπίστειδιὰτῶνεὐαγγελισαμένωναὐτοῖςταύτηνὧντὸπλεῖστονμέροςὁτοῦΠαύλουδρόμοςκαὶτὸεὐαγγέλιονἤνυσενἔχειςοὖνκἀνταῦθατὴντριάδασυναπτομένηνδιὰμὲντοῦσοφῷθεῷτὸνπατέραδιὰδὲτοῦἸησοῦΧριστοῦδηλονότιτὸνυἱονδιὰδὲτοῦκατ'ἐπιταγὴντοῦαἰωνίουθεοῦτοὺςπροφήταςπροφητεῦσαιτὸἅγιονπνεῦμακαὶὅρατῆςὑψηλῆςὡςἀληθῶςοὐρανοδρομουδιανοίαςΠαύλουτὸὀξυοπὲςἐπεὶγὰρὡςἐπείπαντὸμὲνσοφὸνεἶναιτὸπνεῦμαοὐπροσίσταταίτισιντὸδὲἄχρονονεἶναιπροσίσταταιτοῖςπολλοῖςειμηψεταῦτακαὶτὸμὲνὃπροὔστηἄντισινεἰμὴΠαῦλοςἐβοατίθησινἐπὶτοῦπνεύματοςαἰώνιονθεὸνκαλῶντὸδὲὃκαὶμὴμαρτυροῦντοςεὔληπτοννομίζεινἐπὶτοῦπνεύματοςτοῦτοτίθησιμηδὲνδεδιὼςἐπὶτοῦπατρὸςσοφὸνἀποκαλῶνοὐγὰρἐδεδίειμήτιςἀφαιρήσῃτῶνπολλῶνἢτὸσοφὸνἀπὸτοῦπνεύματοςἢτὸαἰώνιονἀπὸτοῦπατρὸςτὸαὐτὸδὲκαὶἐπὶτοῦυἱοῦτὸγὰρχρόνοιςαἰωνίοιςκαὶτὸφανερωθέντοςτὸἄχρονονκηρύσσειτοῦυἱοῦπερὶὃπροσκόπτεινἔμελλοντινεςτοῦτοπροθεραπεύωνὥσπεροὖνῥηθέντοςτοῦυἱοῦκαὶτοῦπνεύματοςαἰωνίουκαὶτὸνπατέρααἰώνιονἡἀκολουθίαδίδωσινοεῖνοὕτωσοφοῦῥηθέντοςτοῦπατρὸςκαὶὁυἱὸςκαὶτὸπνεῦμαεἰκοτωςἐνἀρρήτῳκαὶθεοπρεπεῖσοφίᾳνοηθεῖενἂνκαὶοὔτετὸαἰώνιοντοῦπατρὸςἀφαιρεθείηοὔτετὸσοφὸντοῦπνεύματοςἢτοῦυἱοῦἀποστερηθείηκαὶτὸεἰπεῖνδὲτὸνθεῖονΠαῦλονἐπὶτοῦπατρὸςἐνταῦθασοφῷσυνάψαντατῶμόνῳτῆςὡςἀληθῶςτοῦπνεύματοςσοφίαςκαὶτῆςἐκεῖθενχορηγουμένηςΠαύλῳδιανοίαςἐντούτῳγὰρτέθεικεντὸμόνῳἐνᾧπᾶσὶνἐστιἀναμφίβολονκαὶτοῖςλίανφιλονείκοιςὅτιὁυἱὸςκαὶτὸπνεῦμαοὐκἀπεστέρηταιτούτουτὶτοῦτοποιήσαςἵνακαὶἐνοἷςἂνἑτέροιςθεοπρεπέσινοήμασικαὶὀνομασιτὸμόνονἐπισυναπτομενονἀκούσῃςμὴὡςἀντιδιαστολὴντοῦυἱοῦκαὶτοῦπνεύματοςτὴνφωνὴνἐκλάβοιςἀλλὰπρὸςἀντιδιαστολὴνμὲντῶνἄλλωνἁπάντωνἕνωσινδὲκαὶσυνάφειαντῆςμοναρχικῆςτριάδοςὁγὰρἐνταῦθατοῦτονοεῖνφανερῶςὑποτιθεὶςκαὶἐπὶτῶνπαραπλησίωντὴναὐτὴνὑποληψινἔχεινδιακελεύεται

βκατὰτὸεὐαγγέλιόνμουκαὶτὸκήρυγμαἸησοῦΧριστοῦκατὰἀποκάλυψινμυστηρίουχρόνοιςαἰωνίοιςσεσιγημένουὁΧριστὸςαυτὰἐκήρυξέφησινοὐκοὖνοὐκἀνθρώπωνοἱνόμοτοῦεὐαγγελίουἂλλαὐτοῦτοῦΧριστοῦτὸἀξιοπιστονδὲαὐτῶνδείκνυσινἀπότετοῦκηρύγματοςκαὶτοῦὀνόματοςεὐαγγέλιονγὰρλέγεταιποῖονδὲτὸκήρυγματοῦΧριστοῦαὐτοςὁΧριστός

γφανερωθέντοςδένυντοῦδοθέντοςφησικατὰἀποκάλυψινμυστηρίουποίουτοῦσεσιγημένουμὲνἐντοῖςπρολαβοῦσιαἰωνίοιςχρόνοιςὃἐστιπολλοῖςφανερωθέντοςδένυν

σημαίνειτὸείναιαὐτοπολλῆςτιμῆςδῶρονοὐμόνονἐκτοῦκηρύξαντοςΧριστοῦκαὶἐκτοῦλέγεσθαιεὐαγγέλιονἀλλὰκαὶἐκτοῦνυνἡμῖνκατὰδωρεὰνφανερωθῆναιεἰκαὶἦνπροαιώνιονἐξἀρχῆςγὰρἦνὁυἱοςἀλλάνυνἐγνώσθηαγνοιυμεενοςτὸπρίν

δδιάτεγραφῶνπροφητικῶνκατ'ἐπιταγὴντοῦαιωνουθεοῦπωςδέφησινἐφανερώθηδιὰγραφῶνπροφητικῶνοὕτωςτοῦπατρὸςἐπιτάξαντοςγενέσθαιταύτῃδὲτὸνἄπιστονεἰςπίστινπροτρέπεταιτιγὰρφοβῇεἰλικρινῶςαυτωςπιστεῦσαιοἱπροφῆταιεἶπονὁθεὸςἐνετείλατο

εεἰςυποακοηνπίστεωςὑπακοῆςγὰρχρείανἵναμήτιςπεριεργάζῃδιάτινυνἐφανερώθηκαὶδιάτιπάλαιἐσιγᾶτο

ϛεἰςπάντατὰἔθνηγνωρισθέντοςμὴφοβοῦφησινοὐσὺμόνονπιστεύειςἀλλὰπᾶσαἡοἰκουμένη

ζμόνῳσοφῷθεῶπρὸςἀντιδιατοληντῶνψευδωνὑμῶνθεῶνοὐτοῦΧριστοῦἡτοῦπνεύματοςμὴγένοιτο

added by a later hand in the marginsἤκουσαςσοφὸντὸνπατέρακαὶτὸνυἱὸνκαὶτὸπνεῦμασυνεξάκουσονσοφὸναἰώνιονεἶποντὸνυἱὸνἢτὸπνεῦμακαὶτὸνπατέραοὕτωμοινοησονβασιλέαεἶποντὸνπατέραδυνατὸνἐξουσιαστὴνκαὶτὸνυἱὸνκαὶτὸπνεῦμαοὕτωδοξάζεινσεχρὴμόνονεἶπονκαλῶςἵνατῇμοναδικῇτριάδισυντηρήσωτὸἐξαίρετονοὐχἵνασχίσαςαὐτὴνἀφαιρήσωτὸἀξίωμαμόνονὅτανσυνάψωτἄλλαπάνταδιαστέλλωἐκείνηνδὲμᾶλλονδιὰτοῦμόνονἑνοποιῶτῆςφυσικῆςσχέσεωςοὐμερίζωντὸἀδιάστατονἀλλὰσυσφίγγωνταῖςτῶνἀκροατῶνδιανοίαιςτὴνἑνοτητα

ηδιὰἸησοῦΧριστοῦὦἡδόξαεἰςτοὺςαἰῶναςἀμήνγνωρισθέντοςἐντοῖςἔθνεσιδιὰἸησοῦΧριστοῦὡςκαὶκηρύξαντοςλοιπὸνδιὰμέσουτὸμόνῳσοφῷθεῶἡδόξα

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumἡοὕτωςτῶιδὲδυναμένῳὑμᾶςστηρίξαιμόνωισοφῶιθεῶιστηρίξαιδέπωςδιὰἸησοῦΧριστοῦδόξαφησινεἰςτοὺςαἰῶνας

sτὸωιπαρέλκεταιτὸὦἡδόξαπρὸςτὰτρίαἀκουστέονὡςτὸτῶιδὲδυναμένῳἡμῖνστηρίξαιμόνωισοφῷθεῶκαὶὡςτὸκατ'ἐπιταγὴντοῦαἰωνίουθεοῦκαὶυἱοῦτὸδιὰἸησοῦΧριστοῦτῆςτριάδοςγὰρδιὰτούτωνδηλουμένηςκαὶτῆιτριάδιτὴνδόξανἀνήνεγκεν

θὀφείλομενδὲἡμεῖςοἱδυνατοὶτὰἀσθενήματατῶνἀδυνάτωνβαστάζεινπρὸςτοὺςὑγιαίνονταςτρέπειτὸνλόγονδιδάσκωνδεῖνσυγκαταβαίνειντοῖςἀσθενέσινχρεωστοῦμενγὰρτοῦτόφησινὅραδέπωςεὐτελίζειτοὺςἀσθενεῖςπερὶμὲνγὰρτῶνἄλλωνφησινοὐδυνατοὶπερὶτούτωνδὲτὰἀσθενήματακαὶτῶνἀδυνάτωνκαὶτὸβαστάζειν

ικαὶμὴἑαυτοῖςἀρέσκεινἀλλὰτῶιπλησίονδιὰτῆςσυγκαταβάσεως

ιαἕκαστοςἡμῶντῶπλησίονἀρεσκέτωεἰςτὸἀγαθονπρὸςοἰκοδομήνδυνατὸςεἰκαὶπιστὸςλαβέτωσουπεῖρανὁἀσθενὴςδιὰσυγκαταβάσεωςδεῖγὰρἕκαστονἡμῶντῶπλησίονἀρέσκεινἂλλεπειφηἑνὶἀρέσκεινκαὶἐπὶκακῷπροσέθηκενεἰςτὸἀγαθονπρὸςοἰκοδομὴντοῦτογὰρποιῶνοἰκοδομήσειςαὐτονκαὶδιορθώσεις

ιβκαὶγὰρὁΧριστὸςὁοὐχἑαυτῷἤρεσενἀλλὰκαθὼςγέγραπταιεἰἠθέλησεφησινὁΧριστὸςτὸἑαυτοῦσκοπεῖνοὐκἂνἔπαθενεξηνγὰραὐτωμηδὲὑβρισθῆναιὰλλοὐχἑαυτῷἤρεσενοὐδὲτοῦἰδίουἐφρόντισενἀλλὰτοῦἡμέτεροσυμφέροντος

Ιωαννουsεξηναὐτωμὴὀνειδισθῆναιμὴπαθεῖνἅπερἔπαθενεἰγετὸἑαυτοῦἐσκόπησενἀλλὰτὸἡμῶνσκοπήσαςτὸἑαυτοῦπαρειδενκαὶὑβρίσθηκαὶπονηρὰνπαρὰπολλοῖςἔλαβεδόξαν

ιγοἱὀνειδισμοὶτῶνὀνειδιζόντωνσεἐπέπεσονἐπ'ἐμεοὐδένφησιξένονγέγονενἂλλοἱἐντῆπαλαιὰὀνειδίσαντεςκαὶὑβρίσαντέςσεθεὲπάτεροὗτοικαὶκατὰτοῦυἱοῦσουὁμοῦἦλθον

ιδὅσαγὰρπροεγράφηεἰςτὴνἡμετέρανδιδασκαλίανπροεγράφηταῦτάφησιπρὸςἡμετέρανδιδασκαλίανγέγραπταιἵναμιμώμεθα

ιεἵναδιὰτῆςὑπομονῆςκαὶτῆςπαρακλήσεωςτῶνγαρφῶντὴνεπιδαἔχωμενἵναφησιπαρακαλούμενοιὑποτῶνγραφῶνκαὶδιὰτῆςἐκεῖγεγραμμένηςὑπομονῆςνευρούμενοιμένωμενεἰςτὴνἐλπίδατοῦθεοῦἡγὰρὑπομονὴτῆςἐλπίδοςἐστικατάσκευαστικηκαὶἡἐλπὶςπάλιντῆςὑπομονῆς

ιϛὁδὲθεὸςτῆςὑπομονῆςκαὶτῆςπαρακλήσεωςδώῃὑμῖντὸαὐτοφρονεῖνἐνἀλλήλοιςδείκνυσινὅτιμετὰτῶνγραφῶνκαὶτῆςἐξαὐτῶνδιδασκαλίαςκαὶπαρακλήσεωςκαὶεὐχῶνχρείαπρὸςτὸἐπισπάσασθαιτὴντοῦθεοῦβοήθειαν

ιζκατὰΧριστὸνἸησοῦνἀγάπηναὐτοῖςἐπεύχεταιἂλλἐπειδὴἑνὶκαὶἐπὶκακῷἀγάπηδιαιρῶνἐκείνηςταύτηνἐπάγεικατὰΧριστὸνἸησοῦν

ιηἵναὁμοθυμαδὸνἐνἑνὶστόματιδοξάζητετὸνθεὸνκαὶπατέρατοῦκυρίουἡμῶνἼσοΧριστοῦτιδὲὄφελοςτοῦἀγάπηςἔχεινκαὶτὸαὐτοφρονεῖνμετ'ἀλλήλωναἴτιονφησιγίνεταιτοῦπάνταςὁμοθυμαδὸνμιᾶιψυχὴδοξάζειντὸνθεόν

ιθδιὸπροσλαμβάνεσθεἐπειδὴταῦταοὕτωςἔχειφησιπροσλαμβάνεσθεαλλελουςτουτέστικαταλλάσσεσθεἑαυτοῖςκαὶπάλινἐνὑποδείγματιτὸΧριστὸνφέρειτοῦτοδὲποιοῦντεςτὸνθεὸνδοξάσετεδιὰτῆςἀγάπης

κἀλλήλουςκαθὼςκαὶὁΧριστὸςπροσελάβετοἡμᾶςεἰςδόξανθεοῦτὸὑπερβατονπροσλαμανεσθεαλληηλουςεἰςδόξανθεοῦ

καλέγωδὲΧριστὸνἸησοῦδιάκονονγεγενῆσθαιπεριτομῆςτοῖςἰουδαΐζουσινἐγκαλεὶκαίφησινὁΧριστὸςἐλθὼνσυνέπραξετῶπατρὶεἰςτὸτὰςπαρ'αὐτοῦδοθείσαςτοῖςἀμφὶτὸνἈβραὰμἐπαγγελίαςεἰςπέραςἐλθεῖνσυνέπραξενδὲτὸννόμονἅπανταπληρώσαςκαὶπεριτμηθεὶςτοῦτογὰρλέγειπεριτομῆςἵνακαὶταύτηνβεβαιώσῃκαὶπληρώσῃτὸννόμον

added by a later hand in the marginsΛέγωγὰρΧριστὸνἸησοῦνκαὶἑξῆςοἷονπῶςπροσελάβετοὑμᾶςὁΧριστὸςοὕτωλέγωφησὶντοὺςμὲνἸουδαίουςπεριτμηθεὶςκαὶχρηματίσαςκατὰσάρκαἐκτοῦσπέρματοςαὐτῶνἐξοὗἀληθεῦσαίτεσυνήργησετὸνπατέρακαὶτὰςἐπαγγελίαςἐκπληρῶσαιἵναγὰρμήτιςεἴπῃκαὶτὶςχρείατοῦπροσληφθῆναιτοὺςἸουδαίουςπάλαιτῷπατρὶπροσοιͅκειωμένουςὄνταςκαὶἐπαγγελίαςἐκδεχομένουςἃςοὐχοἷοντεἦνμὴἐκβῆναιἐπεὶπαναληθὴςὁὑποσχομενοςταῦταφησὶνὅτικἂνπροελήφθησανοἱἸουδαῖοικἂνἐπαγγελίαςἐδέξαντοεἰμὴπροσελάβετοαὐτοὺςὁυἱὸςσαρκωθεὶςκαὶπεριτμηθεὶςοὔτετῶνἐπαγγελιῶνἠξιώθησανἂνἑαυτοὺςτῶνἐντολῶνπαραβάταςἀπεργασάμενοιοὒτ'ἂντὸπερὶτὴνἀλήθειανἄτρεπτονκαὶἀμετάβλητοντοῦπατρὸςεἰςσυμφέροναὐτοῖςἐχρημάτιζεδιὰτῆςπαραβάσεωςπαρεμποδίζουσιταύτηνἀποβῆναιδιὸὡςλαβομενοςαὐτοὺςκαὶπεριτμηθεὶςκαὶτῇτοῦπατρὸςἀληθείᾳσυνέπραξενκαὶτὰςἐπαγγελίαςτελεσθῆναικαὶβεβαιωθῆναισυνήργησενἀλλὰτοὺςμὲνἸουδαίουςοὕτωτεκαὶδιὰταῦτατὰδὲἔθνηφησὶδιὰτὶπροσελάβετοδι'ἄφατονἔλεοςκαὶτοῦδοξασθῆναιμᾶλλοντὸνπατέραεἰγὰρτὸτὰςἐπαγγελίαςἐκπληρῶσαικαὶμὴδόξατισὶδιαψεύσασθαιτὸνπατέραεἰςδόξαναὐτοῦσυνετέλειτὸμηδ'ὑποσχέσθαιμηδ'ἐπαγγείλασθαιἀλλ'οὕτωςἀθροονχαρίσασθαιτὰὑπερφυῆκαὶμεγάλακαὶἀνέλπισταπῶςοὐχὶεἰςἄφατονδόξαντοῦπατρὸςσυντελέσει

sἑνὶκαὶοὕτωςνοῆσαιδιάκονοςγέγονενὁΧριστὸςτῶνἸουδαίωντοῦτ'ἐστινὑπὲρτοῦτοὺςἸουδαίουςἐντοςγενέσθαιτῶνἐπαγγελιῶνἵνακαὶὁταύταςἐπαγγειλάμενοςπατὴρἀληθεύσῃ

added by a later hand in the marginsὁΧριστὸςμόνοςἐπλήρωσετὸννόμονπάσαςτὰςἐντολὰςκατορθώσαςἀλλὰκαὶἸουδαῖοςἦνκατὰσάρκατοῦτογὰρκαὶδιὰτῆςπεριτομῆςδηλοῦταιἀλλὰκαὶοἱαὑτῷυἱοθετηθέντεςὡςτὰἄστρατοῦοὐρανοῦἐπληθύνθησανκαὶὡςἡἄμμοςἡπαρὰτὸχεῖλοςτῆςθαλάσσηςὥστεαὐτὸςκαὶτῷπατρὶσυνήργησενεἰςτὸἀληθεῦσαικαὶεἰςτὸτὰςπρὸςτὸνἈβραὰμἐπαγγελίαςἀποπληρωθῆναικαθορθώσαςμὲνπᾶσανἐντολὴνεἰςἈβραὰμδὲσπέρμαλογισθεὶςπᾶσάντετὴνοἰκουμένηνπληρώσαςδιὰτῶνπιστῶν

κβὑπὲραληθεαιςθεοῦὑπὲρτοῦἀληθεῦσαίφησιτὸνἐπαγγειλάμενονπατέρα

κγεἰςτὸβεβαιῶσαιτὰςἐπαγγελίαςτῶνπατέρωνὁδέγενόμοςοὐκἴσχυσαναὐτὰςβεβαιῶσαιπωεοὖνφησινοὐκἄτοποντὸνβεβαιώσανταἡμῶντὰςἐπαγγελίαςἃςοἱπατέρεςἔλαθὸνΧριστὸνπαρορᾶνκαὶτοῦνόμουἔχεσθαιτοῦμὴἰσχύσαντοςτὰςἐπαγγελίαςἡμῖνφυλάξαι

κδτὰδὲἔθνηὑπὲρελουςδοξάσαιτὸνθεὸνκαθὼςγέγραπταιοἱμὲνἸουδαῖοικἂνἐπαγγελίαςἦσανδεξάμενοιεἰκαὶμηδὲνἐξαὐτῶνὠφελήθησανεἰμὴΧριστὸςαὐτοςἐβεβαίωσενὑμεῖςδέφησιτὰἔθνηὑπὲρμόνηςφιλανθρωπίαςὀφείλετετὸνθεὸνδοξάζεινἐπειδὴμήτεἐπαγγελίαςεἴχετεἂλλἠλεήθητετῆςχάριτοςτὸπᾶνποιησάσηςὅσονοὖνφησινἠλεήθητεχάριτιΧριστοῦτοσοῦτονὀφειλέταιἐστετοῦθεοῦεἰςτὸβαστάζειντοὺςὀλιγοπίστουςἐξἸουδαίωντοῦτογὰρδόξαθεοῦἡὁμόνοιαὑμῶνκαὶεἰρήνηδιαλέγεταιγὰρτοῖςἐξἐθνῶνπιστοῖςοἱμάλισταἐπέκειντοτοῖςπαρατηρουμένοιςτὰβρώματα

ΙωαννουειςολονχωριοναπότουλεγωδεΧριστονΙησουνthe attribution is present only in front of the scholiumἘπαγγελίαπρὸςτὸνἈβραὰμἦνγεγενημένηλέγουσασοὶδώσωτὴνγῆνκαὶἐντῷσπέρματίσουεὐλογηθήσεταιπάντατὰἔθνηἀλλ’ἐγένοντοκολάσεωςὑπεύθυνοιμετὰταῦταοἱτοῦσπέρματοςἈβραὰμἅπαντεςὁγὰρνόμοςὀργὴναὐτοῖςεἰργάζετοπαραβαινόμενοςκαὶτῆςἐπαγγελίαςἀπεστέρειλοιπὸνἐκείνηςτῆςτῶνπατέρωνπαραγενόμενοςτοίνυνὁΥἱὸςσυνέπραξετῷΠατρὶεἰςτὸτὰςἐπαγγελίαςἀληθεῦσαιἐκείναςπάνταγὰρτὸννόμονπληρώσαςἐνᾧκαὶπεριτομὴἦνκαὶταύτῃκαὶδιὰτοῦσταυροῦἀπαλλάξαςτοὺςἐπὶτῇπαραβάσειοὐκἀφῆκενδιαπεσεῖντὴνἐπαγγελίανὅτανοὖνλέγηΔιάκονονπεριτομῆςτοῦτολέγειὅτιἐλθὼνκαὶπάντατὸννόμονπληρώσαςκαὶπεριτμηθεὶςκαὶγενόμενοςσπέρματοῦἈβραὰμἔλυσεντὴνκατάρανἔπαυσεντὴνὀργὴντοῦΘεοῦἐπιτηδείουςλοιπὸνἐποίησεντοὺςμέλλονταςδέχεσθαιτὴνἐπαγγελίανἽναοὖνμὴλέγωσινοὗτοιοἱἐγκαλούμενοιΠῶςοὖνὁΧριστὸςπεριετέμετοκαὶπάντατὸννόμονἐφύλαξενεἰεἰςτοὐναντίοναὐτονπεριτρέπειφησινοὐγὰρἵναμείνηὁνόμοςτοῦτοἐποίησενἀλλ’ἵνααὐτὸνλύσηκαὶἀπαλλάξητῆςἐκείνουκατάραςεἶταἵναμὴτοῦτοφυσήσητὸυςἐξἐθνῶνφησὶτὰδὲἔθνηὑπὲρἐλέουςδοξάσαιτὸνΘεὸνὋδὲλέγειτοιοῦτονἐστινοἱμὲνἐξἸουδαίωνκἂνἐπαγγελίαςεἶχονσὺδὲοὐδὲτοῦτοἀλλ’ἀπὸφιλανθρωπίαςἐσώθηςμόνηςεἰκαὶτὰμάλισταοὐδὲἐκείνοιςτιπλέονἐγένετοἀπὸτῆςἐπαγγελίαςεἰμὴπαρεγένετοὁΧριστὸςδόξαδὲθεοῦτὸσυνῆφθαιτὸὁμοθυμαδὸνεὐφημεῖντὸβαστάζειντὸνἀσθενέστερον

κεδιὰτοῦτοἐξομολογήσομαίσοιἐνἔθνεσικαὶτῶὀνόματισουψαλῶκαὶπάλινλέγειεὐφράνθητεἔθνημετὰτοῦλαοῦαὐτοῦκαὶπάλιναἰνεῖτετὸνκύριονπάντατὰἔθνηκαὶἐπαινέσατεαὐτονπάντεςοἱλαοίτὴνμαρτυρίανφέρειδεικνὺςἐστισυνῆφθαιεἰςτοὺςἐξἸουδαίωντοῖςἔθνεσι

κϛκαὶπάλινἨσαΐαςλέγειἔσταιἡῥίζατοῦἸεσσαὶκαὶὁἀνιστάμενοςἄρχεινἐθνῶνἐπ'αὐτωἔθνηἐλπιοῦσιντὸΚαὶπαρέλκεταιἵναἡἔσταιἡῥίζατοῦἸεσσαὶποίααυτὴὁἀνιστάμενοςφησινἄρχεινἐθνῶν

κζὁδὲθεὸςτῆςἐλπίδοςπληρῶσαιὑμᾶςπάσηςχαρᾶςκαὶεἰρήνηςπάλινεἰςεὐχὴνἦλθενλέγειδὲὁθεόςφησινἀπαλλάξειὑμᾶςτῆςπροσἀλλήλουςμάχηςκαὶτῆςἔνθενἀθυμίας

added by a later hand in the marginsthe scholium is added in the space between the biblical text and the catena, in the upper and inner marginsὉθεὸςτῆςἐλπίδοςἐλπίδοςἐστὶφησὶθεὸςὁθεὸςἡμῶνὥστεκαλῶςἐπεύχομαιὑμᾶςἐλπίζωγὰρἐνεργῆσαιτὴνεὐχὴνἂναὐτοὶμόνονβούλοισθεἐνδὲτῷπιστεύεινχαρᾶςκαὶεἰρήνηςτῆςκατὰτοὺςλογισμοὺςπληρούμενοιὅπερὑμῶνὑπερεύχομαιἐστὲκαὶἐντῇἐλπίδιπερισεύοντεςοἷονπλουτοῦντεςκαὶδαψιλῶςδιακείμενοιταῦταδὲδιὰτῆςχάριτοςκαὶδυνάμεωςτοῦπαναγίουπαραγίνεταιπνεύματος

κηἐντῶπιστεύεινεἰςτὸπερισσεύεινὑμᾶςἐντῆἐλπίδιἐνδυνάμειπνεύματοςἁγίουτοῦτογὰρπαρ'ἡμῶνεἰσενεκτέοντὴνπίστινἐκδὴτούτουἔσταιἡμῖντὸπάντωναἴτιοντῶνἀγαθῶνἡεἰςθεὸνἐλπὶςἦνμεθ'ὑπερβολῆςἐπεύχεταιεἰςτὸπερισσεύεινγάρφησινὅπεροὐκἄλλωςἔσταιεἰμὴτῆδυνάμειτοῦπνεύματοςὁτοίνυντὸπνεῦμαἔχωντὰπάνταἔχει

κθπέπεισμαιδὲἀδελφοίμουκαὶαὐτοςἐγὼπερὶὑμῶνοὐδέομαίφησιμαθεῖνπαρ'ἑτέρων

λὅτικαὶαὐτοὶμεστοὶἐστεἀγαθωσύνηςἀγαθωσύνηκαλεῖτὴνἀπηρτισμένηνἀρετὴντὸδὲμεστοὶἐπιτάσεωςἐστιῥῆμα

λαπεπληρωμένοιπάσηςγνώσεωςτιγὰρὅτιφιλάδελφὸςἐστιτιςοὐδυνάμενοςδὲεἰςδέοντῆἀγάπηχρήσασθαιδιὰτοῦτόφησιπάσηςγνώσεως

λβδυνάμενοικαὶἄλλουςνουθετεῖνοὐμόνονουδεισθεφησιπαραινέσεωςἀλλὰκαὶἄλλουςδιδάσκετε

λγτολμηρότερονδὲἔγραψαὑμῖνἀπὸμέρουςὑμῖνἀδελφοὶἀπὸμέρουςαδελφοι added by the same hand in the marginὡςἐπαναμιμνήσκωνὑμᾶςἔδειγὰραὐτοὺςκατασκωφθένταςἱκανῶςκαὶλεᾶναι

sἡρεμαφησιπωςωσανεἰἀναμνήσαςτουτέστιμικρὸνἀναμνήσαςἡδὲτοιαύτησημασίατῶνλεξεωνκολάζειτῶμὴκαθόλουαὐτοὺςἀναμεμνῆσθαιὅθενοὐδέφησιδιδάσκωνἂλλἀναμιμνήσκων

added by a later hand in the marginsthe sign is visible only in front of the scholiumτολμηροτερρονἀπὸμέρουςἀντὶτοῦτρόποντινὰκαὶεἴτιςμὴτὴνδιάνοιανὅληνβλέπειἀλλ'αὐτὰςτὰςλέξειςἐκμέρουςπολυπραγμονεῖγυμνώσαςτὰςδιανοίαςεἴτιςοὖνἐκμέρουςσκοπεῖδόξειἂναὐτῷσκληρότερόνμεκαὶτραχύτερονὑμῖνπροσενεχθῆναιδιὰτῶνγραμμάτωνἀλλ'ἐγὼὡςἐπαναμιμνήσκωνἔγραψακαὶπάλινἀνάγκηνεἶχοντοῦγράφεινὅτιχάριςμοιἀπὸθεοῦἐδοθηεἰςτὸκηρύσσεινκαὶδιδάσκειντὰἔθνηλειτουργὸςγὰρεἰμιΧριστοῦοἷονὑπουργὸςκαὶὑπηρέτηςκαὶτὶἐργάζῃἱερουργῶφησὶτὸεὐαγγέλιοναὐτοῦτοῦτ'ἔστιθυσίαναὐτῷταύτηνθύωτὸεὐαγγέλιοναὐτοῦκαὶπῶςἐστιθύεινκαὶἱερουργεῖντὸεὐαγγέλιονἐκτοῦπροσφέρειναὐτῷφησὶτὰδι'αὐτοῦπιστεύονταἔθνηκαὶγίνεσθαιαὐτὰεὐπροσδεκτακαὶἡγιασμέναἐνπνεύματιἁγίῳὥστεὁπροσάγωντῇπίστειτὸεὐαγγέλιοντοῦθεοῦἱερουργεῖἢἱερουργοῦνταἀκουστέονἁπλούστερονοἷονἱερῶςἐργαζομενονκαὶσπουδαίωςἀλλὰμὴὡςἔτυχενκαὶἠμελημένωςἢοὖνοὕτωςἢμᾶλλονοὕτωςἐκληπτέοντολμηρότερονἔγραψαἐκμέρουςὑμῖνκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνγράψαςἡγὰρἐπικειμένημοιἀνάγκηκαὶσφοδρότερονκαὶἀκριβέστερονγράφεινἀπαιτεῖἐγὼδὲἐτολμησακαὶτῆςἀκριβείαςκαθυφεῖναικαὶοὐχὡςδιδάσκαλοςγράφεινἀλλὰμετὰπολλῆςφειδοῦςκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνκαίτοιχρεοστῶνκαὶἀκριβέστερονκαὶσφοδρότερονεἰςτοῦτογὰρὑπὸτῆςχάριτοςπροκεχείρισμαικαὶἐντούτῳὑπουργεῖνκαὶδουλεύειντέταγμαιὡσανείτιςἔλεγενἴσωςἐνοἷςἔγραψακαθηψάμηνὑμῶνκαὶἔδοξετισινὑμῶνσκληρότερονὑμῖνπροσενεχθῆναιἐγὼδὲτοσούτῳδέωτοῦτοποιῆσαιὅτικαὶφοβοῦμαιμήπωςοὕτωμετὰπολλῆςφειδοῦςκαὶὑποστολῆςγράψαςκαὶεὐθύναςὑφέξωὡςτολμήσαςἔλαττονἔργονδιδασκάλουποιῆσαι

ειςαυτουadded by a later hand in the marginΤὶλέγειςτοσαῦταγράφωντολμηρότερονλέγειςγράφεινκαὶἐκμέρουςκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνκαὶἐνδεῖντινομίζειςτῆςτελειότητοςκαὶἀκριβείαςναὶφησὶνκαὶγὰρμείζοναγράφεινκαὶπλείωὡςτὸδιδάσκεινἐμπεπιστευμένοςχρεωστῶνῦνδὲὡςφειδόμενοςκαὶὡςτολμηροντιπράττωνοὕτωςὑφειμένωςἔγραψα

λδδιὰτὴνχάριντὴνδοθεῖσάνμοιὑποτοῦθεοῦεἰςτὸείναιμελειτουργὸνἸησοῦΧριστοῦεἰςτὰἔθνηοὐκἑνὸςὁπόνοςφησινἀλλὰχάριςἐστιθεοῦδείκνυσιδὲὅτιοὐδὲἀναμνῆσαιἂνἐτόλμησενεἰμὴτὰἔθνηἐπεπίστευτοπολλὰδὲμετριάζει

λεἱερουργοῦντατὸεὐαγγέλιοντοῦθεοῦἵναγένηταιἡπροσφορὰτῶνἐθνῶνοὐκοῦνκαὶπαρ'ὑμῶνδικαίωςανακουσθειην

λϛευπροοσδεκτοςτοιγὰροὖνἐμπιστευθεὶςταύτηντὴνλειτουργίανκαὶἱερουργίανσπουδὴνἔχωεἰςἔργονἀγαγεῖντὴνβουλὴντοῦθεοῦἡδὲἐστινεὐπρόσδεκτονὑμῶνγενέσθαιτὴνπροσφοράν

λζηγιαμενηἐνπνεύματιἁγίῳπωςδ'ανεσεσθεεὐπρόσδεκτοικαὶἡγιασμένοιεἰἔχετέφησιτὸπνεῦμάπωςδὲτοῦτοπαραγίνεταιδιὰβίουἀλήπτουὡςοἵγεμὴὀρθῶςβιοῦντεςδιώκουσιντὸἅγιονπνεῦμαἀφ'ἑαυτῶν

ληἔχωοὖνκαύχησινἐνΧριστῷἸησοῦτὰπρὸςτὸνθεόνκαυχῶμαιτοιγὰροὖνοὐκἐνἐμαυτῷοὐδὲἐνσπουδὴἐμὴἂλλἐνΧριστῷἐντοῖςπράγμασιτοῖςἀνήκουσικαὶδιαφέρουσιτῶπατρὶἄραἡεἰςΧριστὸνπίστιςτῶπατρὶδιαφέρει

added by a later hand in the marginsΤὶοὖνσὺἐνεπιστεύθηςτὴντῶνἐθνῶνπροσφορὰνναὶφησὶκαὶκαυχήσασθαιδύναμαιἐνοἷςεἰργασάμηνἐναὐτοῖςἡδὲκαύχησίςμουοὐκἐνἐμοὶτοῦτ'ἔστινοὐκἐντῇἰσχύϊἢτῇδυνάμειτῇἐμῇἀλλ'ἐνΧριστῷἸησοῦκαὶγὰρεἴτιἂνεἴπωκαὶκαυχήσωμαιοὐδὲνἄλλοτολμήσωλέγεινἀλλ'ἢἅπερΧριστὸςἐνἐμοικατειργάσατοεἰςτὸὑπακοῦσαικαὶπιστεῦσαιτὰἔθνητὶοὖνκατειργάσατολόγονεἰςτὸκηρύττεινἔδωκενσημεῖακαὶτέραταεἰςτὸεὐεργετεῖνκαὶπείθεινἐχορήγησεντέλοςοὕτωςηὔξησενκαὶἐπλάτυνενκαὶἐστήριξεντὴνδι'ἐμοῦκηρυττομένηνπίστινὥστεἀπὸἸερουσαλὴμἑξῆςτὴνπρώτηνἤνεγκενβλάστηνκαὶπέριξμέχριτοῦἸλληρεικοῦδιαριζωθῆναικαὶδιαφῦναικαὶπληρῶσαιτὸκήρυγματὴντοσαύτηνοἰκουμένηνοὐκοῦνκαὶὑμῖνἔγραψακαὶὑπέμνησατῶνἐνἐκείνοιςκατορθωθέντωνθαρρεῖνκαὶπερὶὑμᾶςὑποτιθεμένωνκαὶτὴνἐξουσίανκαὶἄδειαντοῦνουθετεῖνμετὰτοῦπνεύματοςἐγγυομένων

λθοὐγὰρτολμήσωλαλεῖντιὧνοὐκατειργάσατοΧριστὸςδι'ἐμοῦἐπειδὴεἶπενἔχωκαύχημαπροστίθησινὅτιοὐκόμποςφησιῥημάτωντὰεἰρημέναοὐδὲνγὰρεἰπεῖντολμῶτῶνμὴπαρὰΧριστοῦμοιπαρασχεθέντωνεἰςτὴντῶνἐθνῶνἱερουργίανκαὶιναμουτὰἔθνηυπακουσηἀλλὰκαὶσημείωνποιήσειςκαὶτεράτωνἐπιδείξειςμοιπαρεσχέθησανἀνάγειγὰρλοιπὸνἑαυτὸνἐπειδὴσφόδραἐντοῖςἄνωἐταπείνωσενἑαυτὸνεἰπὼντολμηρότερονἔγραψαὑμῖνἵναμὴὡςεὐτελοῦςασποβλητοςὁλόγοςγένηται

μεἰςὑπακοὴνἐθνῶνλόγῳκαὶἔργῳἐνδυνάμεισημείωνκαὶτεράτωνδείκνυσινὅτιοὐδὲνἦναὐτοῦἀλλὰτὸπᾶνΧριστοῦ

μαἐνδυνάμειπνεύματοςθεοῦτὸἀξίωμαλέγειτοῦἁγίουπνεύματοςὅτιταῦταπεποίηκαφησιτῆδυνάμειαὐτοῦ

μβώστεμεἀπὸἹερουσαλὴμκαὶκύκλῳμέχριτοῦἸλλυρικοῦπεπληρωκέναιτὸεὐαγγέλιοντοῦΧριστοῦλοιπὸνἡἀποδειξιςτῶνεἰρημένωντῶνμαθητῶντὸπλῆθοςδιὰτοῦτοδὲεἶπενκαὶκύκλῳἵναμὴτὴνκατευθειανὁδὸνἐνθυμηθῇςἀλλὰπάντατὰπέριξοὐκεἶπενκηρύξαιἂλλὁμεῖζονἦνπεπληρωκέναι

μγοὕτωςδὲφιλοτιμούμενονεὐαγγελίζεσθαιοὐχὅπουὠνομάσθηΧριστόςφιλοτιμίαδέμοιἦνφησινἐκεῖεὐαγγελίζεσθαιἔνθαὁυπωηνὀνομασθεὶςὁΧριστόςτιδήποτεἵναμήφησινἐπ'ἀλλότριονθεμέλιονοἰκοδομῶ

Σευηριανουsοὐχὡςἀπευχόμενοςτῶνλοιπῶνἀποστόλωντὴνκοινωνίανἂλλὡςπλεονεκτικὸνκαὶἄδικονκρινωντηντῶνἀλλοτρίωνἔργωνδόξανὑφαρπάζειν

μδἵναμὴἐπ'ἀλλότριονθεμέλιονοἰκοδομῶἀλλὰκαθὼςγέγραπταιἀλλότριονθεμέλιονφησιτὴντῶνἄλλωνκηρύκωνδιδαχὴνἀλλότριονδὲοὐδιὰτὸἂλλοἷοντοῦκηρύγματοςἀλλὰκατὰτὸντοῦμισθοῦλόγονκαὶτοῦκαμάτου

μεοἷςοὐκἀνηγγέληπερὶαὐτοῦὄψονταικαὶοἱοὐκἀκηκόασισυνήσουσιδείκνυσινὅτιτοῦτοποιῶνκαὶπροφητείανἐπλήρου

μϛδιὸκαὶἐνεκοπτομηντοῦἐνἀρχῆιαὐτῶιεἰρημένουὅτιπολλάκιςπροεθέμηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςνυντὴναἰτίανἀποδίδωσινὅτίφησινἡπρὸςτὰἔθνηδιδασκαλίαἐκώλυσεμε

μζτὰπολλὰτοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςοἷονπολλάκις

μηνυνὶδὲμηκέτιτόπονἔχωνἐντοῖςκλίμασιτούτοιςὁρᾷςὅτιοὐτῆςαὐτῶνδόξηςἐφιέμενοςἔγραψενοὐδὲὡςἂνεἴποιτιςἔγραψενοὐδὲὡςἂνεἴποιτιςκολακεύωναὐτοὺςὡςδυνάσταςκαὶγὰρμονονουχὶτοῦτογράφειἐπειδὴτὸἔργονπεπλήρωκακαὶοὐδὲνἔχωποιῆσαιθέλωἐλθεῖνπρὸςὑμᾶς

μθἐπιποθίανδὲἔχωντοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςἀπὸπολλῶνἐτῶνἵναμὴδόξῃἐξευτελιζειναὐτοὺςγραφῶνὅτιμηδὲνἔχωνποιῆσαιἔρχομαιπρὸςὑμᾶςτὸντῆςἀγάπηςἀναπτύσσειλόγον

νὡςεὰνπορεύωμαιεἰςτὴνΣπανίανΙσπανιανI added by a later hand?ἐλεύσομαιπρὸςὑμᾶςἐλπίζωγὰρδιαπορευόμενοςθεάσαθαιὑμᾶςἵναμὴπάλιννομισθῇκατὰκολακείανεἰρηκέναιτὸἐπιποθίανἔχωνἀπὸπολλῶνἐτῶνκολάζειτὸεἰρημένονλέγωνὅτιδιὰτοῦτομάλισταἐλθεῖνθέλωἵναεἰςτὴνσπανίανἀπέλθω

νακαὶἀφ'ὑμῶνπροπεμφθῆναιἐκεῖεὰνὑμῶνπρῶτονεἶταἵναμὴλέγωσινὁδοῦπάρεργονἡμᾶςποιῇἐπάγειτὸἀφ'ὑμῶνπροπεμφθῆναιἵναπάλιντὴνἀγάπηνἐνδείξηταιἂλλἐπειδὴοὐκἦνἀξιόχρεωντοῦτοπροστίθησιτὸἐμπλησθῶὅπερπατρὸςἦνμᾶλλονἡδιδασκάλου

νβἀπὸμέρουςἐμπλησθῶοἷονἐνμέρειοὐδεὶςγὰρχρόνοςτελείωςφησινἐμπλῆσαίμεδύναταιτῆςὑμῶνἀγάπης

νγνυνὶδὲπορεύομαιεἰςἹερουσαλήμἐπειδὴεἶπεμηκέτιτόπονἔχωνἐντοῖςκλίμασιτούτοιςἔρχομαιπρὸςὑμᾶςἔμελλεδὲἔτιβραδύνεινἵναμὴκεχλευάσθαινομίσωσινλέγειτὴναἰτίαντῆςἔτιμελλήσεως

νδδιακονῶντοῖςἁγίοιςεἰΠαῦλοςδιάκονοςἐννόησοντὸμέγιστοντοῦπράγματος

νεεὐδόκησανγὰρΜακεδονίακαὶἈχαΐαοὐμόνοντὴναιτιαινθέλειεἰπεῖντῆςἔτιμελλήσεωςἀλλὰκαὶπροτρέψασθαιαὐτοὺςὁμοίωςτοῖςἄλλοιςπέμψαιτοῖςἐνΙεροσαλημτοῦτογὰρβούλεταιαὐτωτὸεἰπεῖνκαὶτοὺςπέμποντας

νϛκοινωνίαντιναποιήσασθαιεἰςτοὺςπτωχούςκοινωνίανκαλεῖτὴνἐλεημοσύνηνκαθὸαὐτοὶμὲνχρήματαοἱδὲἅγιοιτὴνπρὸςθεὸνπαρρησίανσυνεισφέρουσιν

νζτῶνἁγίωντῶνἐνἹερουσαλήμδιπλὴἡτῆςἐπιδόσεωςἀνάγκηδιάτετὴνπενίανκαὶδιὰτὴνἀρετήν

νηεὐδόκησανγὰρκαὶὀφειλέταιαὐτῶνεἰσινδιάτιδὲτοῦτοποιεῖνεβουλευεσαντοἴσασιφησιχρεωστοῦντεςτοῦτοοὐκἄρακατὰἐλεημοσύνηνἀλλὰκατὰχρέοςπέμπουσιν

νθεἰγὰρτοῖςπνευματικοῖςαὐτῶνἐκοινώνησαντὰἔθνηὀφείλουσικαὶἐντοῖςσαρκικοῖςλειτουργῆσαιαὐτοῖςλοιπὸνλέγειπωςεἰσιναὐτῶνὀφειλέταιδι'αὐτούςφησινμάλισταἦλθενὁΧριστὸςπερὶγὰρτῶνἐκπεριτομῆςπιστῶνὁλόγοςαὐτωκαὶαὐτῶνἦντὰἀγαθὰκαὶαἱἐπαγγελίαιὥσπεροὖντοῖςπνευματικὸςαὐτῶνἐκοινώνησεντὰἔθνηοὕτωςχρὴαὐτοὺςκαὶἐντοῖςσαρκικοῖςλειτουργῆσαιαὐτοῖςοὐκέτιδὲλέγεικοινωνῆσαιἀλλὰλειτουργῆσαιενταξειδιακονῶναὐτοὺςτιθεὶςτῶνἁγίωνφόρουςτελούντωνὡςβασιλεῦσιν

ξτοῦτοοὖνἐπιτελέσαςκαὶσσφραγισαμενοςαὐτοῖςὡςἐνἀσύλῳτόπῳκαὶἀσφαλεῖμέλλωνἀποτίθεσθαικαὶγὰρἐνοὐρανοῖςἡμελλενἀποτίθεσθαιφησινκαὶσφραγισάμενος

ξατὸνκαρπὸντοῦτοἀπελεύσομαιδι'ὑμῶνκαρπὸνκαλεῖτὴνἐλεημοσύνηνδεικνὺςκερδαίνοντατὸνπαρέχοντα

ξβεἰςτὴνΣπασιανπάλιντῆςσπανιαςμέμνηταιδεικνὺςτὸπρὸςτοὺςσπανίουςφίλτρον

ξγοἶδαδὲὅτιἐρχόμενοςπρὸςὑμᾶςἐνπληρώματιεὐλογίαςτοῦεὐαγγελίουτοῦΧριστοῦἐλεύσομαιτουτέστινοἶδαὅτιἐρχόμενοςπρὸςὑμᾶςκομῶνταςὑμᾶςτοῖςἀγαθοῖςεὑρήσωτὸγὰρἐνπληρώματιεὐλογίαςτοῦεὐαγγελίουτὸπάντωνἐντὸςείναιτῶνἀγαθῶνσημαίνει

Οικουμενιουthe attribution is present only in front of the scholiumἡοὕτωςοἶδαὅτιἐρχόμενοςπρὸςτὸπληρῶσαιὑμᾶςτῆςἐκτοῦεὐαγγελίουεὐλογίαςἐλεύσομαιὃἐστιπρὸςἀρετὴνκαὶπίστινὑμᾶςἀλείψω

ξδπαρακαλῶδὲὑμᾶςἀδελφοὶδιὰτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦκαὶδιὰτῆςἀγάπηςτοῦπνεύματοςὡςμὴαὐτοςὧνἀξιόχρεωςπρὸςτὸπεῖσαιδιὰτοῦΧριστοῦὑμᾶςφησινκαὶτοῦἁγίουπνεύματοςπαρακαλῶὅραὅτιυἱοῦκαὶπνεύματοςἐμνήσθηοὐκέτιδὲκαὶτοῦπατρὸςτοῦτοδὲεἴρηταιἵναὅτεπατρὸςκαὶυἱοῦμόνουμέμνηταιμὴθορυβηθῇςδιάτιμὴκαὶτοῦπνεύματοςἐμνήσθηἀδιαφόρωςγὰρτὴνἁγίαντίθησιτριάδα

ξεσυναγωνίσασθαίμοιἐνταῖςπροσευχαῖςὑπὲρἐμοῦπρὸςτὸνθεόνμεγίστῃταπεινωοφροσύνηὅτιλέγειτῆςτούτωνδεῖσθαιεὐχῆς

ξϛἵναρωθωἀπὸτῶνἀπειθούντωνἐντῆἸουδαίαοὐκεἶπενἵνασυμπλακῶκαὶνικήσωαὐτοὺςἀλλὰῥυσθῶθεῖοννόμονπλρωνὅςφησινεὔχεσθαιμὴἐμπεσεῖνεἰςπειρασμόν

ξζκαὶἵναἡδιακονίαμουἡεἰςἹερουσαλήμσημαίνειπονηρούςτιναςκαὶλύκουςμᾶλλονἡἀνθρώπουςἐπιθησομένουςαὐτω

ξηεὐπρόσδεκτοςγένηταιτοῖςἁγίοιςκαὶἵναφησινἡθυσίαμουεὐπρόσδεκτοςγένηταιπαρὰθεῶκαὶἵνακαὶαὐτοὶμετὰπροθυμίαςκαὶεὐχαριστίαςδέξωνταιτὰἀπ'ἐμοῦ

ξθἵναἐνχαρὰἔλθωπρὸςὑμᾶςεἰγὰρῥυσθῶφησινἐκτῶναπειθουντῶνκαὶἡδιακονίαμουεὐπρόσδεκτοςγένηταιἐνχαρᾶικαὶοὐκἐνἀθυμίᾳἐλεύσομαι

οδιὰθελήματοςθεοῦὁἐξἀρχῆςεἶπενκαίνυνλέγειεἶπεκαίνυνλέγειεἴπωςἤδεποτεεὐοδωθήσομαιἐντῶθελήματιτοῦθεοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶς

added by a later hand in the marginsὅπερκατ'ἀρχὰςἔλεγεντοῦτοδὲἐστισυμπαρακληθῆναιδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεως

οακαὶσυναναπαύσωμαιὑμῖνὁρᾷςαὐτοῦτὸἄτυφονοπυγὰρεἶπεδιδάξωὑμᾶςἡκατεχήσωἀλλὰσυναναπαύσομαιτουτέστινὑμεῖςἐμοιδιὰτὴνδιδασκαλίανκἀγὼὑμῖνδιὰτὴντῆςπίστεωςὑμῶνἐπίδοσιν

οβὁδὲθεὸςτῆςεἰρήνηςμετὰπάντωνὑμῶνἀμήντοῦτοπανταχοῦἔθοςεὐχὴὅτιθεναιμετὰτὴνπαραίνεσιν

ογσυνίστημιδὲὑμῖνΦοίβηντὴνἀδελφὴνἡμῶνοὖσανδιάκονοντῆςἐκκλησίαςτῆςἐνΚεχρεαιςὅραδιὰπόσωναὐτὴνσεμνύνειτῶπρώτηςμεμνῆσθαιτῶἀδελφὴνκαλέσαιτιδὲἴσοντοῦείναιΠαύλουἀδελφήν

οδἵνααὐτὴνπροσδέξησθεἐνκυρίῳἀξίωςτῶνἁγίωνἡδιὰτὸνκύριονἡκατὰκύριονκαὶἀξίωςτῶνἁγίωνὃντρόπονφησιπρέπειἁγίουςδέχεσθαιδιπλὴνδέδωκεναὕτηθεραπείαςἀφορμὴνκαὶτὸδιὰτὸνκύριοναὐτὴνδεχθηναικαὶτὸείναιἁγίαν

οεκαὶπαραστῆτεαὐτῆιἐνὦἂνὑμῶνχρηζηπράγματικαὶγὰραυτὴπροστάτιςπολλῶνἐγενήθηὁρᾷςτὸἀνεπαχθὲςοὐκεἶπενὅτιἀπαλλάξατεαὐτὴνἐκτῶνἐπικειμένωνἀλλὰπαραστῆτετοῦτ'ἐστιτὰπαρ'ὑμῶνεἰσενέγκατεκαὶχεῖραςὀρέξατε

οϛκαὶαὐτοῦἐμοῦμέγαςὁἔπαινοςκαὶἱκανὸςαὐτοὺςπροτρέψασθαι

οζἀσπάσασθεΠρίσκανκαὶἈκύλαντὸμέγιστονἐγκώμιοντελευταῖοντέθεικενμακαρίαγὰρὄντωςηδυνηθεισαπροστῆναικαὶἀναπαῦσαιτὴνἁγίανψυχὴνΠαύλουαὐτοῦἐμοῦτοῦκήρυκοςτοῦδιδασκάλουτῆςοἰκονουμένης

οητοὺςσυνεργούςμουἐνΧριστῷἸησοῦοἵτινεςὑπὲρτῆςψυχῆςμουτὸνἑαυτῶντράχηλονὑπέθηκανοἷςοὐκἐγὼμόνοςεὐχαριστῶσυνεργησανφησινἐνδιδαχὴἐνπειρασμοῖςἐνκινδύνοιςμέγαςδὲὁἔπαινος

οθἀλλὰκαὶπᾶσαιαἱἐκκλησίαιτῶνἐθνῶνἡδιὰτὴνδιδασκαλίανἡκαὶδιὰτὴνἐκτῶνχρημάτωνεἰςαὐτοὺςσυνεισφοράν

πκαὶτὴνκατ'οἶκοναὐτῶνἐκκλησίανοὕτωςδὲἦσανεὐδόκιμοιὅτικαὶτὸνοἶκοναὐτῶνἐκκλησίανἐποίησανἡὅτιπανοικὶἦσανπιστοὶὡςτὸνοἶκονλοιπὸνἐκκλησίανείναι

παἀσπάσασθεἘπαίνετονἀγαπητόνμουὃςἐστινἀπαρχὴτῆςἈχαΐαςεἰςΧριστόνμέγατὸείναιΠαύλουἀγαπητὸντοῦκρίσεικαὶοὐπρὸςχάρινφιλεῖεἰδότοςἀπαρχὴνδὲαὐτονλέγειἡὅτιπρῶτοςἐπίστευσενἡὅτιπλείοναπάντωνεὐλάβειανἐπεδείκνυτοἵναδὲμὴνομίσῃςὅτιἐνκοσμικοῖςἦνπράγμασινἀπαρχὴπροστίθησινεἰςΧριστόν

πβἀσπάσασθεΜαρίανδείκνυσινὅτιμετὰτῆςδιδασκαλίαςκαὶἕτερακέκμηκενεἰςαὐτούς

πγἥτιςπολλὰἐκοπίασενεἰςἡμᾶςοὐμόνονφησινεἰςἑαυτὴνἐκοπίασενἵνασωθῇἀλλὰκαὶεἰςἡμᾶςἀπόστολοτάξινπληροῦσακαὶεὐαγγελιστοῦπωςοὖνεἶπένφησινγυναικὶδὲδιδάσκεινοὐκἐπιτρέπωτῆςἐντῶμέσῳκαὶκοινῷπροεδρίαςαὐτὴνκωλύωνκαὶτῆςἐνβήματικαθέδραςοὐτῆςτοῦλόγουδιδασκαλίας

πδἀσπάσασθεἈνδρόνικονκαὶἸουνίαντοὺςσυγγενεῖςμουκαὶσυναιχμαλώτουςμουμεῖζοντὸἐγκώμιοντὸσυναιχμαλώτουςμουχαλεπώτεραγὰραἰχμαλώτωνἔπασχονδιωκόμενοιὑβριζόμενοιἀδικούμενοι

πεοἵτινὲςεἰσινἐπίσημοιἐντοῖςἀποστόλοιςμέγαμὲνκαὶτὸείναιἀποστόλουςτὸδὲκαὶἐπισήμουςἐναὐτοῖςμέγιστον

πϛοἱκαὶπρὸἐμοῦγεγόνασινἐνΧριστῷὅρατὴνἁγίανψυχὴνοὐκἐπαισχύνεταιλέγωνὅτιπρὸἐμοῦἐπίστευσανοὗτοιτῶΧριστῷ

πζἀσπάσασθεἈμπλίαντὸνἀγαπητόνμουἐνκυρίῳμέγαςὁἔπαινος

πηἀσπάσασθεΟὐρβανὸντὸνσυνεργὸνἡμῶνἐνΧριστῷκαὶΣτάχυντὸνἀγαπητόνμουτοῦτομεῖζονὅτισυνήργειἐντῆδιδασκαλία

πθἀσπάσασθεἈπελλῆντὸνδόκιμονἐνΧριστῷοἷονἀνεπίληπτον

ϟἀσπάσασθετοὺςἐκτῶνΑριστουβολουἴσωςοὐκἦσανὡςοἱπρῶτοιδιὸοὐδεὀνομαστὶαὐτῶνἐμνήσθη

ϟαἀσπάσασθεΗρωδιωνατὸνσυνγγενημουἀσπάσασθετοὺςἐκτῶνΝακρίσσουτοὺςὄνταςἐνκυρίῳἴσοςπᾶσινὁἔπαινοςὅτιἐνκυρίῳἦσανὃἐστινπιστοί

ϟβἀσπάσασθεΤρύφαινανκαὶΤρυφῶσαντὰςκοπιώσαςἐνκυρίῳπερὶΜαρίαςἄνωἔλεγενἥτιςπολλὰἐκοπίασενταύταςδὲἔτικοπιώσαςλέγειδιὸμείζωνὁἔπαινος

ϟγἀσπάσασθεΠερσίδατὴνἀγαπητὴνἥτιςπολλὰἐκοπίασενἐνκυρίῳαὕτημείζωνΤρυφαίνηςκαὶΤρυφώσηςὅτίτεἀγαπητῇκαὶὅτιπολλὰἐκοπίασεν

ϟδἀσπάσασθεῬοῦφοντὸνἐκλεκτὸνἐνκυρίῳκαὶτὴνμητέρααὐτοῦκαὶἐμοῦἀσπάσασθεἈσύγκριτονΦλέγονταἙρμᾶνΠατρόβανἙρμῆνκαὶτοὺςσὺναὐτοῖςἀδελφούςδιπλοῦνἀγαθοντὸκαὶτὸνυἱονείναιἀνεπίληπτονκαὶτὴνματηραἐνάρετοντοῦτογὰρδηλοῖτὸκαὶἐμοῦ

ϟεἀσπάσασθεΦιλόλογονκαὶἸουλίανΝηρέακαὶτὴνἀδελφὴναὐτοῦμέγακαὶτούτοιςτὸείναιΠαύλουἀδελφούς

added by a later hand in the marginsτὸνΦιλόλογονφασὶπρῶτονεπιστκοπονγενέσθαιΣινώπηςὑποἈνδρέου

ϟϛκαὶὈλυμπᾶνκαὶτοὺςσὺναὐτοῖςπάνταςἁγίουςεἶδεἅγιοιοὐμικρὸναὐτοῖςτὸἐγκώμιον

ϟζἀσπάσασθεἀλλήλουςνυνπάνταςἀναμὶξτίθησινἵναμήτιςλύπηγένηταιτοῖςμὴὀνομαστὶμνημονευθεῖσιν

ϟηἐνφιλήματιἁγίῳἑνὶγὰρκαὶμὴἁγίῳ

ϟθἀσπάζονταιὑμᾶςαἱἐκκλησίαιτοῦΧριστοῦοὐκέτιτὸνδεῖναἡτὸνδεῖναἂλλἐκοινοποίησεναὐτοὺςτὸὑμᾶςεἰπών

ρπαρακαλῶδὲὑμᾶςἀδελφοίξένονεἶδοςσυμβουλῆςἱκέτουγὰρὑπέδυπρόσωπονκαὶἀδελφοὺςκαλεῖμετὰπολλῆςτῆςτιμῆς

ασκοπεῖντούςἐρευνανφησικαὶκαταμανθανειδείκνυσιδὲτὸδολερὸναὐτῶνκαὶὅτιοὐγίνονταικατάδηλὸπονηροὶὄντεςαυτὴγὰρμάλισταἐκκλησίαςἀνατροπὴτὸδιηρησθαιἀπ'ἀλλήλων

βτὰςδιχοστασίαςμετὰγὰρτὴνδιχοστασίανεἴσοδονεὑρίσκειτὰσκάνδαλα

γκαὶτὰσκάνδαλατιδὲἐστιτὰσκάνδαλαἑρμηνεύειαἱρέσειςφησιπαρὰτὴνδιδαχὴνἡμῶνἐπεισιοῦσα

δπαρὰτὴνδιδαχὴνἦνὑμεῖςἐμάθετεποιοῦνταςκαὶἐκκλίνατεἀπ'αὐτῶναἱγὰραἱρέσειςπᾶσαικαὶτὰσκάνδαλαἀπὸτοῦδουλεύεινπάθεσικαὶγαστρὶδιοφησιντιοὐδουλεύουσιτῶΧριστῷἀλλὰτῆκοιλίαδοκεῖδὲτοὺςἐξἸουδαίωναἰνίττεσθαικαὶγὰρἸουδαίωνπάντεςὡςγαστριμάργωνκατηγοροῦσιν

εοἱγὰρτοιοῦτοιτῶκυρίῳἸησοῦΧριστῷοὐδουλεύουσινἀλλὰτῆἑαυτῶνκοιλίαἄχριῥημάτωνἡθεραπείαφησινἡδὲδιάνοιαδολερὰπρὸςὑμᾶςκαινὸνδὲλέγειτρόπονἀπάτηςτὸπρῶτοναὐτοὺςκολακεύειν

ϛκαὶδιὰτῆςχρηστολογίαςκαὶεὐλογίαςἐξαπατῶσιτὰςκαρδίαςτῶνἀκάκωνοὐκεἶπενὑμῶνἀλλὰτῶνἀπλουστέρων

ζἡγὰρὑμῶνὑπακοὴεἰςπάνταςἀφίκετοκαὶὅτιοὐχὑμᾶςἀλλὰτοὺςἀκάκουςἐξαπατῶσινδῆλονἔνθενὅτιἡὑμῶνυποκοηκαὶπείθωεἰςπάνταςἦλθενπολλοὺςδὲαὐτοῖςἐφίστησιμάρτυραςἵναμὴἀναισχυντήσωσιπρὸςτὴνκακὴνδιδακήν

ηχαίρωοὖντὸἐφ'ὑμῖντοῖςμὴἐξαπατωμένοιςφησιν

θθέλωδὲὑμᾶςσοφοὺςμὲνείναιεἰςτὸἀγαθονἀκεραίουςδὲεἰςτὸκακόνὑπαινίττεταιὅτικαὶἐξαὐτῶνἦσαντινεςἀπατώμενοιθέλωγάρφησινεἰςμὲντὸἀγαθονείναιὑμᾶςφρονίμουςεἰςδὲτὰφαῦλαἀπείρουςκακοῦ

Σευηριανουsθέλωδὲὑμᾶςσοφοὺςμὲνείναιεἰςτὸἀγαθονἀκεραίουςεἰςτὸκακόντοῦτ'ἐστιφρονήσειμὲνκεχρῆσθαιεἰςτὸμὴὑφ'ἑτέρωνἀδικεῖσθαιἀκεραιότητιδὲεἰςτὸμὴἑτέροιςἐπιβουλεύειν

ιὁδὲθεὸςτῆςεἰρήνηςἐπειδὴἦσανδιχοστασίαιτὸντῆςεἰρήνηςδοτῆραἐπικαλεῖταιἵναπαύσῃτὰσκάνδαλα

ιασυντρίψειὁπολλῷμεῖζονἦντοῦὑποτάξαι

ιβτὸνσατανᾶνὑποτοὺςπόδαςὑμῶνἐντάχειοὐμόνονφησιτοὺςτὰσκάνδαλαπαρεμβαλόνταςσυντρίψειἀλλὰκαὶαὐτοντὸνστρατηγὸναὐτῶνσατανᾶνἐντάχειφησινἐκτοῦχρόνουτὴνπαραμυθίανκατασκευάζων

ιγἡχάριςτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦμεθ'ὑμῶνἀνέμνησεναὐτοὺςτῆςτοῦθεοῦχάριτοςτῆςἀεὶσωσάσηςεἰδὲἐχθροὺςὄνταςἔσωσεφησινπολλῷμᾶλλοννυνὁρᾷςὅτιμετὰτῶνἔργωνκαὶχάριτοςεἰςτὸσωθῆναιδεόμεθαμετὰγὰρτὸμαρτυρῆσαιαὐτοῖςὑπακοὴντότετὴνχαριἐπηύξατο

ιδἀσπάζονταιὑμᾶςΤιμόθεοςὁσυνεργόςμουκαὶΛούκιοςκαὶἸάσωνκαὶΣωσίπατροςεἶδεἐγκώμιοντοῦΤιμοθέουσυνήργειδὲαὐτωἐντῶιεὐαγγελίῳ

ιεοἱσυγγενεῖςμουσυγγενεῖςφησιτοὺςεικοταςκατὰτὴνεὐσέβειαν

ιϛἀσπάζομαιὑμᾶςἐγὼΤέρτιοςὁγράψαςτὴνἐπιστολὴνἐνκυρίῳἀντὶμεγάλουτέθεικενἐπαίνουτὸείναιὑπογραφέαΠαύλου

ιζἀσπάζεταιὑμᾶςΓάϊοςὁξένοςμουκαὶτῆςἐκκλησίαςὅληςτοῦτ'ἐστινὁξενοδοχοσμουκαὶπολὺςὁἔπαινοςὅτιπᾶσαναὐτοςξενοδοχειτὴνἐκκλησίανκαὶτὸνΠαῦλονὃςοὐκἂνἁπλῶςπαρ'αὐτωἐξενίσθη

ιηἀσπάζεταιὑμᾶςἜραστοςὁοἰκονόμοςτῆςπόλεωςκαὶΚούαρτοςὁἀδελφοςτὴνἀξίαναὐτοῦτέθεικενἵναγνῷςὅτιοὐπλοῦτοςοὐκἀξίωμακώλυμαγίνεταιτινιπρὸςτὸὀρθῶςβιοῦνἡπιστεύειν

ιθἡχάριςτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦτῆςχάριτοςμέμνηταιτὸνεὐεργεσιῶνὑπομιμνήσκωντοῦΧριστοῦ

κμετὰπάντωνὑμῶνἀμήνοὕτωςἄρχεσθαιἀπὸεὐχῆςκαὶοὕτωςκαταπαύειντὸνλόγονπροσήκειεἰςεὐχὴνταύτηνγὰρθεμέλιονταύτηνὅρονἀεὶποιεῖναὐτωφίλον