A transcription of the Pseudo-Oecumenian Catena on Romans in GA 1862

A transcription of the Pseudo-Oecumenian Catena on Romans in GA 1862CPG C165 <ptr target="https://clavis.brepols.net/clacla/OA/Details.aspx?id=2B1E15B384854DE3947D3A880A9C75CE"/>Created byThe Institute for Textual Scholarship and Electronic Editing (ITSEE), University of Birmingham UKTranscribed byJacopo MarconThe European Union Horizon 2020 research and innovation programme (grant agreement no. 770816).Version 1.0, published on 23.02.2023The Institute for Textual Scholarship and Electronic Editing (ITSEE), University of Birmingham UK

Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) Available for re-use under a Creative Commons license provided attribution is made to the original creators.

GreeceAthosΜονη Ἁγιου Παυλου 2 (Lambros 0129)United KingdomLondonBirish LibraryMS Add 19392a

This transcription was made as part of a doctoral research project on the Pseudo-Oecumenian catena on Romans, available in the University of Birmingham eTheses repository . The data is archived in the the University of Birmingham eData repository and also available online at

The encoding is based on version 1.6 of the IGNTP Guidelines available at . It is an extended version of the TEI P5 schema.

αΠαῦλοςΤὸἀποῦσιγράφειναἴτιοντοῦκεῖσθαιαὐτοῦτὸὄνομα

βδοῦλοςδοῦλοςὡςεξαγορασθειςυπαὐτοῦεἰςδουλείανἀποστολῆς

γἸησοῦΧριστοῦΤὸΙησυςτὸἀνθρώπινονδηλοῖτὸδὲΧρτιστοςτὴνδὲτοῦπνεύματοςχρίσιν

δκλητὸςἀπόστολοςκλητονἑαυτὸνκαλεῖδιὰτὴνκληθῆναιαὐτονἐξοὐρανοῦ

εἀφωρισμένοςαφωρισμενονδέφησιδιὰτὸεἰπεῖντὸπνεῦματὸἅγιονἀφορίσατεδήμοιτὸνΒαρναβανκαὶτὸνΠαῦλονεἰςτὸἔργονοὐπροσκέκλημαιαὐτούς

ϛεἰςεὐαγγέλιονθεοῦὁπροεπηγγείλατοδιὰτὴνπροφητῶναὐτοῦἐνγραφαῖςἁγίαιςπερὶτοῦυἱοῦαὐτοῦτοῦγενομένουἐκσπέρματοςΔαυὶδκατὰσάρκαεἰςΕὐαγγέλιονθεοῦτουτέστιτοῦυἱοῦτὸνγὰρπατηραπροηιδεσανἐκτετῆςπαλαιᾶςκαὶτῶνπροφητῶν

ζτοῦὁρισθέντοςυἱοῦθεοῦτοῦὁρισθέντοςἀντὶτοῦἀποδειχθέντοςκαὶἀποφανθέντοςδιὰτῶνθεοσημειῶνκαὶτῆςἀναστάσεως

ηἐνδυνάμειτουτέστινοὐχάριτιὡςοἱπολλοὶυἱοςἀλλὰδυνάμειοἰκεῖαἦνἐνήργειἐνταῖςθεοσημείαις

θκατὰπνεῦμαἁγιωσύνηςἐξἀναστάσεωςνεκρῶνἸησοῦΧριστοῦτοῦκυρίουἡμῶντουτέστινἐκτετῆςκαὶἐκτοῦἁγίουπνεύματοςἐνεργείας

καὶἐκτῆςἀναστάσεωςἧςἀνέστηἐκνεκρῶντῆιτρίτηἡμέρα

αδι'οὐἐλάβομενχάρινκαὶἀποστολὴνεἰςὑπακοὴνπίστεωςείναιτοῦπνεύματοςἡἀποστολὴαὐτοῦὡςἐνταῖςπράξεσικεῖταιἀλλὰπάντακοινὰτῆςἁγίαςτριάδοςοἶδενἡγραφή

βἐνπᾶσιτοῖςἔθνησινεἰγὰρμὴπᾶσιτοῖςἔθνεσιναὐτοςπεριῆλθενἀλλὰπάντεςευγγελισθησανδιὰτῶνλοιπῶνἀποστόλων

γὑπὲρτοῦὀνόματοςαὐτοῦτουτέστινἵνατῶιὀνόματιαὐτοῦπιστεύσωσινοὐχἵνατὴνοὐσίαναὐτοῦπεριεργαζωνταιτοῦτογὰρπίστεως

δἐνοἷςἐστεκαὶὑμεῖςκλητοὶἸησοῦΧριστοῦτουτέστιμεθ'ὧνἐθνῶνκαὶὑμεῖςἐκλήθητεοὐγὰρἀφ'ἑαυτῶνἥκατε

επᾶσιτοῖςοὖσινἐνῬώμῃἀγαπητοῖςθεοῦκλητοῖςἁγίοιςπᾶσιφησινοὐγὰρἐστιπαρ'αὐτωδιαστολὴπλουσίουκαὶπένητος

continues from previousπρῶτονδὲτὸἀγαπητοῖςθεοῦτέθεικενκαὶτότετὸκλητοῖςἁγίοιςδηλῶνἐκτῆςἀγάπηςείναιτοῦθεοῦτὸνἁγιασμον

ϛχάριςὑμῖνκαὶεἰρήνηἀπὸθεοῦπατρὸςἡμῶνκαὶκυρίουἸησοῦΧριστοῦπρῶτονμὲνεὐχαριστῶτῶθεῶμουδιὰἸησοῦΧριστοῦπερὶπάντωνὑμῶνὅτιἡπίστιςὑμῶνκαταγγέλλεταιἐνὅλῳτῶκόσμῳεἰπὼνθεοῦπατρὸςἡμῶντὴνυἱοθεσίανἐνδείκνυται

ζthe number is present only in front of the scholiumἔδειἐξεὐχαριστίαςπροοιμιάσασθαι

continues from previousτὸνθεῖονἰδιοποῖεταιτὸνθεὸνἀγάπηςἕνεκατὸνγὰρἁπάντωνθεὸνἴδιονφησιν

ημάρτυςγάρμουἐστινὁθεόςεἰκοτωςτὸνθεὸνἄγειμάρτυραἀγνώστουςγὰρἀνθρώπουςπείθεινβούλεται

θὦλατρεύωτοῦλατευωἀντὶτοῦδουλεύωφησιτὸδὲἐντῶιπνεύματιτουτέστινἐντῶιδεδομένωχαρίσματι

continues from previousἡὅτιοὐσαρκικήμουἐστινἡλατρείαἀλλὰπνευματική

ιἐντῶιπνεύματίμουἐντῶιεὐαγγελίωιτοῦυἱοῦαὐτοῦὡςἀδιαλείπτωςμνείανὑμῶνποιοῦμαιπάντοτεἐπὶτῶνπροσευχῶνμουεἰπὼνἐντῶιεὐαγγελίῳτοῦυἱοῦαὐτοῦδείκνυσινὅτικαὶἄνωεἰπὼνεἰςεὐαγγέλιονθεοῦτοῦΧριστοῦἔλεγεν

ιαδεόμενοςεἰπωςἤδηποτεεὐοδωθήσομαιἐντῶιθελήματιτοῦθεοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςἐπιποθῶγὰρἰδεῖνὑμᾶςκαὶγὰρἐλθεῖνἠπείγετοκαὶπαρὰτὸθέληματοῦθεοῦτοῦτοπρᾶξαιοὐκἐβούλετοτὸγὰρἤδεποτεἀντὶτοῦὀψέποτεφησινὅπερσφόδραεπειγομένουσημεῖον

αἵνατιμεταδῶχάρισμαὑμῖνπνευματικόντὸἵνατιμετριάζοντοςἐστιντουτέστινἵναμικροντιτὸδὲμεταδῶδηλοῖὅτιοὐκἐμόντιδώσωἂλλὅπερκαὶἐγὼἔλαβονχάρισμαδέφησιτὴνδιδαχὴνκαὶτὴνκατήχησιν

βεἰςτὸστηριχθῆναιὑμᾶςεἰκὸςἀκμὴνσαλευομένωναὐτῶντῆιπίστειχάρισμαφησιμεταδοῦναιεἰςτὸστεριχθηναιαὐτοὺςτὸμὴσαλεύεσθαι

γτοῦτοδὲἐστισυμπαρακληθῆναιἐνὑμῖνδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςὑμῶντεκαὶἐμοῦοὐθέλωδὲὑμᾶςἀγνοεῖνἀδελφοὶὅτιπολλάκιςπροεθέμηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςσφόδραμετριαζωνἐπάγειτὸσυμπαρακληθῆναιἐνὑμῖνδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςτουτέστινἵνακαὶἐγὼὑμᾶςκαὶὑμεῖςἐμεπαρακαλέσητετῆςγὰρἀλλήλωνδεόμεθαπαρακλήσεωςδιὰτῆςἐνούσηςἡμῖνπίστεωςπολλῶνγὰρπιστῶνσυνοδοςμεγίστηνἐργάζεταιπαράκλησιν

δκαὶἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦροἵνατινακαρπὸνσχῶκαὶἐνὑμῖνκαθὼςκαὶἐντοῖςλοιποῖςἔθνεσινἝλλησίτεκαὶβαρβάροιςσοφοῖςτεκαὶἀνοήτοιςτὸἐκωλύθηνφησινἀντὶτοῦοὐκἔδοξετῶιπνεύματιτῶιἁγίωιυποκειμαιγὰρδεσποτειατῆιτοῦπαράκλητοκαὶταῖςεκενουψηφοιςαφομαι

εὀφειλέτηςεἰμιοὕτωςτὸκατ'ἐμεπρόθυμονκαὶὑμῖντοῖςἐνῬώμῃεὐαγγελίσασθαιοὐδένφησιἴδιονδίδωμιὀφειλέτηςεἰμιπᾶσινεὐαγγελίσασθαικαὶπληρῶσαιτὴνδοθεῖσάνμοιἐντολήν

continues from previousτὸγὰρὀφειλέτηςεἰμιἀπὸκοινοῦδεκτέοντουτέστινἝλλησικαὶβαρβάροιςκαὶὑμῖν

ϛοὐγὰρἐπαισχύνομαιτὸεὐαγγέλιοντοῦΧριστοῦδύναμιςγὰρθεοῦἐστινεἰςσωτηρίανπαντὶτῶπιστεύοντιἐπεὶδὲτοῖςἀπίστοιςπολλὰἄδοξονείναιἐδοκειὅτεὁσταυρὸςκαὶὁθάνατοςτοῦκυρίουἡτῶνἸουδαίωνπαροινίαδιδάσκειαὐτοὺςμηδὲνἄδοξονὲναὐτωὑπονοεῖνκαὶδιὰτοῦτοαισχύνεσθαιδύναμις

continues from previousγὰρθεοῦἐστινταῦταεἰςσωτηρίαντῶνπίστειδεχομένων

ζἸουδαίῳτεπρῶτονκαὶἝλληνιῥήματοςμόνοντιμὴτὸπρῶτονοὐχάριτοςπλεονασμός

αδικαιοσύνηγὰρθεοῦἐναὐτῶιἀποκαλύπτεταιἐκπίστεωςεἰςπίστιντῶιμὲνἸουδαίωιἐκτῆςτοῦθέτουνόμουπίστεωςεἰςτὴνδιὰἸησοῦΧριστοῦτῶιδὲἝλληνιἐκτῆςτοῦφυσικοῦεἰςτὴναὐτὴνἸησοῦΧριστοῦπίστιν

ηκαιαλλωςcontinues from previousπρῶτονγὰρδεῖπιστεῦσαιτοῖςπροφεταιςκαὶδι'ἐκείνωνεἰςτὴντοῦΕὐαγγελίουπίστινποδηγηθῆναι

continues from previousἡὅτιὁτὴνεἰςΧριστὸνπίστινδεχόμενοςποδηγεῖταικαὶεἰςτὴντῶνμελλόντωνἀγαθῶνπίστινφημιδὴτῆιἐκνεκρῶνἀναστάσεικαὶτῆιαἰωνίωζωῆικαὶτῆβασιλείατῶνοὐρανῶν

βκαθὼςγέγραπταιὁδὲδίκαιοςἐκπίστεωςζήσεταιἵναδείξῃὅτιἡπίστιςσωτηρίανδωρεῖταιπαράγειτὸνΑμβακουνμάρτυρα

γἀποκαλύπτεταιγὰρὀργὴθεοῦἀπ'οὐρανοῦἐπὶπᾶσανἀσέβειανκαὶἀδικίανἀνθρώπωνὀργὴνθεοῦφησιντὴντῆςκρίσεωςἡμέρατοῖςἀσεβέσιν

δτῶντὴνἀλήθειανἐνἀδικίακατεχόντωνἀλήθειαμὲνἡτοῦθεοῦγνῶσιςἀδικίαδὲἡτῶνεἰδώλωνἀπάτηἐκεῖνοιοὖντὴνἀλήθειανἐνἀδικίακατέχουσινὅσοιτὸσέβαςτοῦθεοῦπεριάπτουσινεἰδώλοιςτὸδὲκατεχόντωνἀντὶτοῦφυλαττόντων

ὅπερἐστιναὐτοῦδυνατὸνγνωσθῆναιὅτιποιητὴςὅτιπρονοητὴςκαὶτὰὁμοία

εδιότιτὸγνωστὸντοῦθεοῦφανερὸνἐστινἐναὐτοῖςὁγὰρθεὸςαὐτοῖςἐφανέρωσενδιὰτοῦκάλλουςκαὶμεγέθουςταύτηςτῆςκτίσεωςαναλογωςὁγενεσιουργοςυπερειται

continues from previousδιὰγὰρτῆςὁρωμένηςκαὶφθαρτῆς

continues from previousτῆςφύσεωςτῶνπαρηγμένωνεἰςγένεσινκαὶκεκλημένωνἐνχρόνῳπρὸςὕπαρξινἀόρατοςὁτούτωνδημιουργὸςἀΐδιοςτεκαἄφθαρτοςεπιγινωσκεται

ϛτὰγὰρἀορατααὐτοῦἀπὸκτίσεωςκόσμουτοῖςποημασινοούμενακαθορᾶταιεἰτεἀΐδιοςαὐτοῦδύναμιςκαὶθειότηςεἰςτὸείναιαὐτοὺςἀναπολογήτουςδιότιγνόντεςτὸνθεὸνοὐχὡςθεὸνἐδοξασανἡεὐχαρίστησανἀοραταφησιἀγγέλουςκαὶπᾶσαντὴνἐνοὐρανοῖςδύναμινποιήματαδὲτὰὁρώμεναοἷονοὐρανὸνθάλασσανὁγὰροὐρανόνφησιὁρῶνπάντωςὅτικαὶἐντοςαὐτοῦλογίσεταιείναιτιναλειτουργικὰπνεύματα

continues from previousἵναδὲμὴσυναιδουςνομίσῃςτοὺςἀγγέλουςὑποκτίσιναὐτοὺςἄγεικαλῶςδὲτὸκαθορᾶταιἐκγὰρτῶνὁρατῶντὰνοητὰγινώσκεται

αἂλλεμεαταιωθησανἐντοῖςδιαλογισμοῖςαὐτῶνκαὶἐσκοτίσθηἡἀσύνετοςαὐτῶνκαρδίαἐπλανήθησαν

continues from previousδιὰτὸπάνταλογισμοῖςἐπιτρέψαικαὶοὐχὶπίστειβουλόμενοιγὰρἐνσχήματιτὸνἀσχημάτιστονκαὶἐνεἴκοσισωματικαῖςτὸνάσώματονκαταλαβεῖνἐπλανήθησανοὐδυνηθέντωντῶνλογισμῶνπρὸςτὸπέραςἐξικέσθαιοἷονπόθενδῆλονὅτιοὐρανὸνἡγῆνἐποίησενἡτιςπατὴρθεοῦἡτιςαἰτίατῆςὑποστάσεωςαὐτοῦἥτιςὑπόστασις

βφάσκοντεςείναισοφοὶἐμωράνθησανἡαἰτίαφησιτοῦλογισμοῖςἐπιτρέψαιτὸπᾶντὸοἴεσθαισοφοῖςείναικαὶἑαυτοῖςἀρκεῖνπρὸςπᾶσανκατάληψινδιὸκαὶἐμωράνθησαν

γκαὶἤλλαξαντὴνδόξαντοῦἀφθάρτουθεοῦἐνὁμοιώματιεἰκόνοςφθαρτοῦἀνθρώπουκαὶπετεινῶνκαὶτετραπόδωνκαὶἑρπετῶνδόξανκαὶσέβαςεἰδώλωνδόξανδὲθεοῦτὸδημιουργικὸντὸπρονοητικὸνταύτηνπροσεκύρωσανεἰδώλοιςὁμοιώμασινἀνθρώπωνκαὶπετεινῶνκαὶἑρπετῶν

δδιὸκαὶπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςἐνταῖςἐπιθυμίαιςτῶνκαρδιῶναὐτῶνεἰςἀκαθαρσίαντοῦἀτιμάζεσθαιτὰσώματααὐτῶνἐνἑαυτοῖςτὴντοῦθεοῦσυγχώρησινπαράδοσινλέγει

continues from previousἡτάχαἑαυτοὺςπαρέδωκανεἰςὁἐπεθύμουνἐνγὰρταῖςἐπιθυμίαιςτῶνκαρδιῶναὐτῶνπαρέδωκεναὐτούςφησι

εοἵτινεςμετήλλαξαντὴνἀλήθειαντοῦθεοῦἐντῶψεύδειἀλήθειανθεοῦφησιτὸθεὸςὄνομαψεῦδοςδὲτὸχειροποίητονεἴδωλονδέονοὖναὐτοὺςτὸνἀληθῆπροσκυνῆσαιθεὸντῆικτίσειτὸθεῖονσέβαςπροσήνκεγκαν

continues from previousτὰγὰρεἴδωλαψευδωςονομαζονταιθεοί

καὶἐσεβάσθησανκαὶἐλάτρευσαν

τῆικτίσειπαρὰτὸνκτίσανταὃςἐστιν

εὐλογητὸςεἰςτοὺςαἰῶναςἀμήν

διὰτοῦτοπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςεἰςπάθηἀτιμίαςαἵτεγὰρθήλειαιαὐτῶν

μετήλλαξαντὴνφυσικὴνχρῆσινεἰςτὴνπαρὰφύσιν

ὁμοίωςτεκαὶοἱἄρρενεςἀφέντες

τὴνφυσικὴνχρῆσιντῆςθηλείας

ἐξεκαύθησανἐντῆὀρέξειαὐτῶνεἰςἀλλήλους

ἄρσενεςἐνἄρσεσιτὴνἀσχημοσύνηνκατεργαζόμενοι

ακαὶτὴνἀντιμισθίανἦνἔδειτῆςπλάνηςαὐτῶνἐνἑαυτοῖςἀπολαμβάνοντεςτὸνμισθόνφησιτὸνὀφειλόμενονἐντῆιπλάνηιἤτοιτῆιεἰδωλολατρίαἀπολαμβάνουσινἐνἑαυτοῖςασχημονουντεςἀνὴρἀπ'ἀνδρὸςκαὶγυνὴἀπὸγυναικός

βκαὶκαθὼςοὐκἐδοκίμασαντὸνθεὸνἔχεινἐνἐπιγνώσειπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςεἰςἀδόκιμοννοῦνποιεῖντὰμὴκαθήκοντατῆιγὰρἀποστροφῆιτοῦθεοῦεἰσάγεταινοῦςἀδόκιμοςπαρὰτῶνδαιμόνωνκαὶταύτηνπαράδοσινθεοῦἔθοςκαλεῖντῆιγραφῆι

γπεπληρωμένουςπάσῃἀδικίαπορνείαπονηρίᾳπλεονεκξιακακίαμεστοὺςφθόνουφόνουἔριδοςδόλουκακοηθείαςψιθυριστὰςκαταλάλουςθεοστυγεῖςὑβριστὰςὑπερηφάνουςἀλαζόναςεφευρεσταςκακῶνγονεῦσινἀπειθεῖςἀσυνέτουςἀσυνθέτουςἀστόργουςἀσπόνδουςἀνελεήμοναςοὐδένφησισυμμετρονἀλλὰπλήρηςὄνταςπάσῃθεωρῶεἶταγενικῶςεἰπὼντὴνἀδικίανλοιπὸνκαὶἐντοῖςιδικωτεροιςαὐτῆςἐπεξέρχεται

continues from previousκαὶπονηρίανμὲνλέγειτὸνἐκκατασκευῆςεἰςτιναπαρὰτοῦπόνονγινόμενονπλεονεξίανδὲτὴνὑπὲρτῆςἐπιθυμίαςτοῦπλείονοςβλάβηνκακίανδὲτὴντοῦκακῶσαὶτὸνπέλαςσπουδὴνφθόνονδὲτὴνἐπὶτοῖςτοῦπλησίονκαλοῖςβασκανίανφόνονδὲτὴνμέχριςἀναιρέσεωςκίνησινἔρινδὲτὴνἐπίψογὸνφιλονεικίανδόλονδὲτὰςἐπὶλύμῃτῶνἀδελφῶνἐπιβουλάςτεκαὶμηχανὰςκακοήθειανδὲτὴνκακοτροπίανψιθυρισμὸνδὲτὴνυπὀδόντατῶνπαρόντωνκακολογίανκαταλαλίανδὲτὴνεἰςἀπόνταςὑπότινωνβλασφημίανθεοστυγεῖςδὲοὐτοὺςὑποθεοῦστυγομενουἀλλὰτοὺςμισοῦνταςθεὸνὑβριστὰςδὲτοὺςθρασεῖςκαὶλοιδόρουςὑπερηφάνουςδὲτοὺςκατὰτῶνοὐκἐχόντωνἐφ'οἷςἔχουσιναὐτοὶφυσωμένουςἀλαζόναςδὲτοὺςἐφ'οἷςοὐκἔχουσιναὐχοῦνταςὡςἔχονταςἐφευρετὰςδὲκακῶντοὺςἐπὶτοῖςπαλαιοῖςκακοῖςἕτερακαινοτομοῦνταςκακὰγονεῦσιδὲἀπειθεῖςτοὺςκαὶμέχριγονέωνἀγνώμοναςἀσυνέτουςδὲτοὺςἀσυνειδήτουςτῶνγὰρτοιούτωνοὐδὲνἀφρονέστερονἀσυνθέτουςδὲτοὺςταῖςσυνθήκαιςμὴἐμμένονταςἃςἂνπρόςτιναςσυνθῶνταιἀστόργουςδὲτοὺςἀπηνεῖςκαὶἀφίλουςἀσπόνδουςδὲτοὺςἀδιαλλάκτουςκαὶμνησικάκουςἀνελεήμοναςδὲτοὺςἀκαμπεῖςκαὶἀνενδότουςπρὸςἔλεον

δοἵτινεςτὸδικαίωματοῦθεοῦἐπιγνόντεςὅτιοἱτὰτοιαῦταπράσσοντεςἄξιοιθανάτουεἰσινοὐμόνοναυτὰποιοῦσινἀλλὰκαὶσυνευδοκοῦσιτοῖςπράσσουσιἐπειδὴτοῦπλημμελεῖντὸἐπαινεῖντοὺςπλημμελοῦνταςπολλῷχεῖρὸνἐστινεἰκοτωςεἴρηταιοὐμόνονποιοῦσινἀλλὰκαὶσυνευδοκοῦσιτοῖςπράσσουσινὁμὲνγὰρμετὰτοῦπλημμελεῖνκαταγινώσκωντῆςἁμαρτίαςδυνήσεταιχρόνωιποτεἑαυτὸνἀνακτήσασθαιὁδὲἐπαίνωντὴνπονηρίαντῆςἐκτοῦμετανοῆσαιβοηθείαςἑαυτὸνἀποστερεῖἐπεὶτοινωνἀνίατανοσούσηςεπιγνωμηςαὕτηἡψῆφοςεἰκοτωςτοῦπλημμελοῦντοςὁτὴνἁμαρτίανἐπαίνωνπολλῷπαρανομώτεροςκέκριται

διὸἀναπολόγητοςεἰὦἄνθρωπεπᾶςὁκρίνωνἐνὧιγὰρκρίνειςτὸνἕτερον

σεαυτὸνκατακρίνειςτὰγὰραυτὰπράσσειςὁκρίνωνοἴδαμενδὲὅτιτὸκρίματοῦθεοῦἐστι

κατὰἀλήθειανἐπὶτοὺςτὰτοιαῦταπράσσοντας

λογίζηιδὲτοῦτοὦἄνθρωπεὁκρίνωντοὺςτὰτοιαῦταπράσσονταςκαὶποιῶναυτὰὅτισὺἐκφεύξῃτὸκρίματοῦθεοῦ

ἡτοῦπλούτουτῆςχρηστότητοςαὐτοῦκαὶτῆςἀνοχῆςκαὶτῆςμακροθυμίαςκαταφρονεῖςἀγνοῶν

ὅτιτὸχρηστὸντοῦθεοῦεἰςμετάνοιάνσεἄγει

κατὰδὲτὴνσκληρότητάσουκαὶἀμετανόητονκαρδίαν

αθησαυρίζειςσεαυτῶιὀργὴνἐνἡμέραιὀργῆςκαὶἀποκαλύψεωςκαὶδικαιοκρισίαςτοῦθεοῦὃςἀποδώσειἑκάστῳκατὰτὰἔργααὐτοῦἵναμὴὀργὴνθεοῦἀκούωνπάθοςνομίσῃςἐπήγαγενἀποκαλύψεωςδικαιοκρισίας

continues from previousτὸγὰρκαὶὡςπρὸςτὴνἑρμηνείανπαρέλκει

continues from previousthe second half of scholium 104 is added after scholium 105exἔνθαγὰρδικαιοκρισίαοὐκἐστιπάθοςτότεγὰρμάλισταἡδικαιοκρισίαἀποκαλύπτεταιὅτανἀποδίδωσινἑκάστωικατὰτὰἔργααὐτοῦ

βτοῖςμὲνκαθ'ὑπομονὴνἔργουἀγαθοῦδόξανκαὶτιμὴνἀγαθοῦδόξανκαὶτιμὴνκαὶἀφθαρσίανζητοῦσιζωὴναἰώνιοντὸὑπερβατονοὕτωςἔχειτοῖςμὲνκαθ'υπομομνηἔργουἀγαθοῦζητοῦσιζωὴναἰώνιονδόξανκαὶτιμὴνκαὶἀφθαρσίαν

γτοῖςδὲἐξἐριθείαςκαὶἀπειθοῦσιμὲντῆιἀληθείαιπειθομένοιςδὲτῆιἀδικίαιθυμὸςκαὶὀργὴθλῖψιςκαὶστενοχωρίαἐπὶπᾶσανψυχὴνἀνθρώπουτοῦκατεργεζομενουτὸκακόνδείκνυσιὅτιφιλονεικίαςἐστιτὸἁμαρτάνειν

continues from previousτιςγὰροὐκοἶδενὅτικακὸνἡἀδικίακαὶκαλὸνἡἀλήθειαπάλινὧδεπαρέλκειτὸΚάϊντοῖςγὰρἐξἐριθείαςφησινἀπειθοῦσιτῆιἀληθείαικαὶτὰἑξῆς

αἸουδαίουτεπρῶτονκαὶἝλληνοςὅσωγὰρπλείονοςἠξίωταιδιδασκαλίαςτοσούτῳπλέονἁμαρτάνωντιμωρηθησεται

βδόξαδὲκαὶτιμὴκαὶεἰρήνηπαντΙτῶιεργεζομενωιτὸἀγαθονἸουδαίῳτεπρῶτονκαὶἝλληνιοὐγὰρἐστιπροσωποληψίαπαρὰτῶιθεῶιἵναμὴνομίζωσινἸουδαῖοιτὸνἀκροβυστονκἂνθεοσεβὴςἡἔλαττονἔχεινσυνάπτειαὐτούς

continues from previousἝλληναοῦτονειδωλατρηνλέγειἀλλὰτὸνἀκροβυστονμὲνθεοσεβῆδὲκαὶπιστόν

γὅσοιγὰρἀνόμωςἥμαρτονἀνόμωςκαὶἀπολοῦνταικαὶὅσοιἐννόμωιἥμαρτονδιὰνόμουκριθήσονταιοὐγὰροἱἀκροαταὶτοῦνόμουδίκαιοιπαρὰτῶιθεῶιἂλλοἱποιηταὶτοῦνόμουδικαιωθήσονταιτὸἀνόμωςἐνταῦθαοὐτὸχαλεπώτερονἀλλὰτὸἡμερώτεροντουτέστιοὐκἔχεικατηγοροῦντατὸννόμονἂλλἀπὸτῶντῆςφύσεωςλογισμῶνκαταδικάζεταιμόνονὁδὲἸουδαῖοςἐννόμωςτουτέστιμετὰτῆςφύσεωςκαὶτοῦνόμουκατηγοροῦντοςὅσωγὰρπλείονοςἀπέλαυσενἐπιμελείαςτοσούτῳμείζοναδώσειδίκην

continues from previousκαὶἐπὶμὲντοῦἝλληνοςἀπολοῦνταιεἶπενἐπὶδὲτοῦἸουδαίουκριθήσονταιἐπειδὴκρίμαἐνταῦθατὸκατάκριμαλέγειὅπερτὴνἀναμφίβολονἀπώλειανδηλοῖἀλλὰἑνὶτιμωρίαπαρὰτιμωρίανκαὶτὰδύοἀπωλείαςαἰτίαεἰσιν

δὅτανγὰρἔθνητὰμὴνόμονἔχονταφύσειτὰτὸτοῦνόμουποιῇφύσειοὗτοινόμονμὴἔχοντεςἑαυτοῖςεἰσινόμοςοἵτινεςἐνδείκνυνταιτὸἔργοντοῦνόμουγραπτὸνἐνταῖςκαρδίαιςαὐτῶντὸφύσειὅτανεἴπηιτοῖςἐκφύσεωςλέγειλογισμοῖς

ασυμμαρτυρούσηςαὐτῶντῆςσυνειδήσεωςκαὶμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκατηγορούντωνἡκαὶἀπολογουμένωνἐνἐκείνωιγὰρτῶικριτηρίωοὐδεόμεθατῶνἔξωθηνἡκατηγορούντωνἡμαρτυρούντωνἡμῖντὰχρηστὰἂλλοἱἑκάστουλογισμοὶκαὶτὸσυνειδὸςἡκατηγορεῖἡαπολογειται

βἐνἡμέραιὅτεκρίνειὁθεὸςτὰκρυπτὰτῶνἀνθρώπωνκατὰτὸεὐαγγέλιόνμουδιὰἸησοῦΧριστοῦκρίνειὁθεὸςτουτέστινὁπατὴρδιὰἸησοῦΧριστοῦκαθὼςἐγὼεὐαγγελίζομαιτὰκρυπτὰτῶνἀνθρώπωνὡςθεὸςδῆλονὅτιὁγὰρπατήρφησικρίνειοὐδένατὴνδὲκρίσινπᾶσανδέδωκετῶιυἱῶικαθώςφησινευαγγελιστηςἸωάννης

γἴδεσὺἸουδαῖοςἐπονομάζῃοὐγὰρεἰκατὰἀλήθειανἂλλἐπονομάζῃἸουδαίοιςεἰμὴπληροῖςτὸννόμον

δκαὶἐπαναπαύῃτῶινόμωιτὸἐπαναπαύῃδηλοῖὅτιοὐκαμάτωιαὐτῶνἡκατορθώμασινἐδόθηἀλλὰθείαχάριτιμέγαφησιἐπὶτῶινόμωιφρονεῖςκαὶἐντρυφαςαὐτῶιὡςἡξιωμένοςθείουνόμου

continues from previousοὕτωςοὐγὰρκάμνειςφησιτὸπρακτέονἐπιζητῶνἔχειςγὰρτὸννόμονἅπαντασεδιδάσκοντα

εκαὶκαυχᾶσαιἐνθεῶιτὸδὲκαυχᾶσαιἐνθεῶιἀντὶτοῦὡςμόνοςἀγαπηθεὶςπαρὰτοὺςλοιποὺςἀνθρώπουςδοκεῖδὲαὐτοὺςκαὶεἰςἀπόνοιανσκώπτειν

ϛκαὶγινώσκειςτὸθέληματὸδὲγινώσκειςτὸθέλημάφησιτουτέστινγινώσκειςμὲνοὐποιεςδὲκαὶγὰρἐπὶτοῦτωμέγαἐφρόνουνδιὸκαὶἐπὶτούτωισκωπτειαὐτούς

ζκαὶδοκιμάζειςτὰδιαφέροντακατηχούμενοςἐκτοῦνόμουἐπειδὴδὲμὴποιοῦντεςἐπὶτῶεἰδέναιτὴντῶνσυμφερόντωνδοκιμασίανείναινόμουκατήχησιςμὲνμέγαἐφρόνουνἐπὶτοῦτωπωσιςἐπεὶαὐτοὺςὡςυπεροπιας

ηπέποιθάςτεσεαυτὸνὁδηγὸνείναιτυφλῶνφῶςτῶνἐνσκότειπαιδευτὴνἀφρόνωνδιδάσκαλοννηπίωνπέποιθάςτεφησινὁδηγὸνείναιτυφλῶνοὐκεἰφησινἂλλοὕτωπερὶσεαυτοῦλογίζηιτυφλοὺςδὲκαὶἐνσκότεικαὶἄφροναςκαὶνηπίουςλέγειτοὺςπροσκολλωμένουςαὐτοῖςπροσηλύτουςτούτοιςγὰρτοῖςὀνόμασινἀπὸκενοδοξίαςαὐτοὺςἐκάλουνδιὸκαὶαὐτοςἠρέμαἐπονειδίζωναὐτοῖςτοῖςτοιούτοιςὀνόμασινἐχρήσατο

αἔχοντατὴνμόρφωσιντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἀληθείαςἐντῶινόμωιὁοὖνδιδάσκωνἕτερονσεαυτὸνοὐδιδάσκειςὁκηρύσσωνμὴκλέπτεινκλέπτειςὁλέγωνμὴμοιχεύεινμοιχεύειςεὐφυῶςεἶπενμόρφωσινγνώσεωςκαὶεὐσεβείαςδηλῶνὅτιοὐκαὐτὴνἔχουσιτὴνἀληθῆγνῶσινκαὶεὐσέβειανἂλλἐπίπλαστονεἰκονατινασχῆμαμὲνἔχουσανἀληθείαςοὐκοὖσανδὲκαλῶςδέφησινἐντῶινόμωιοὐγὰρἐντῶισυνειδότικαὶἐνταῖςπράξεσικεκτησθαιλέγεικαὶἐπὶτοῦτομέγαἐφρόνουν

βὁβδελυσσόμενοςτὰειδολαἱεροσυλεῖςὃςἐννόμωικαυχᾶσαιδιὰτῆςπαραβάσεωςτοῦνόμουτὸνθεὸνἀτιμάζειςτὸγὰρὄνοματοῦθεοῦδι'ὑμᾶςβλαφθημειταιἐντοῖςἔθνεσικαθὼςγέγραπταιὁμὲννόμοςφησικαὶτὰἐντοῖςεἰδώλοιςχρήματαβδελυκτὰεἶχενὑμεῖςδὲτὰμὲνεἴδωλαβδελύσσεσθετὰδὲχρήματατὰἐναὐτοῖςἀρπάζετεἄραοὖνοὐδετὰεἴδωλαβδελύσσεσθεαλεθως

γπεριτομὴμὲνγὰρὠφελεῖεὰννόμονπράσσῃςεὰνδὲπαραβάτηςνόμουἧςἡπεριτομήσουἀκροβυστίαγέγονενεὰνοὖνἡἀκροβυστίατὰδικαιώματατοῦνόμουφυλάσσηιοὐχὶἡἀκροβυστίααὐτοῦεἰςπεριτομὴνλογισθήσεταικαὶκρίνειἡἐκφύσεωςἀκροβυστίατὸννόμοντελοῦσασετὸνδιὰγράμματοςκαὶπεριτομῆςπαραβάτηννόμουδύοἐνταῦθαπεριτομὰςκαὶδύοἀκροβυστίαςφησινἐστιγὰρπεριτομὴνοητὴἧςτύποςἡαἰσθητὴτὸκεκαθάρθαικαὶπεριτετμῆσθαιπᾶνὅσονοὐφίλονθεῶιἐκδὴτούτουἐστιτιςἀκροβυστοςμὲντὸσῶματὴνδὲτοιαύτηνἔχωνπεριτομὴνκαὶπάλινἐμπερίτομοςτὸσῶμαἀκροβυστοςδὲτὴνψυχήν

αοὐγὰρὁἐντῶιφανερῶιἸουδαῖὸςἐστινοὐδεἡἐντῶιφανερῶιἐνσαρκὶπεριτομὴἂλλὁἐντῶικρυπτῶιἸουδαῖοςκαὶπεριτομὴκαρδίαςἐνπνεύματιοὐγράμματιοὐὁἔπαινοςτὸοὐκἐξἀνθρώπωνἂλλἐκτοῦθεοῦεἰπὼνὅτιοὐχὁἐντῶιφανερῶιΙουσαιοςἐστινἐξέβαλετὰσωματικαπάνταπροσθεὶςδὲἂλλὁἐντῶικρυπτῶιεἰσάγειτὰνοητά

continues from previousοὐγὰρχρείαφησιτὴνσαρκικὴνπεριτέμνεινἀκροβυστίανἀλλὰτὴνκαρδίανἐκτῶνκακῶνπράξεων

continues from previousὁγὰρτὴνκαρδίανφησιπεριτετμημένοςἀπὸπάσηςἀκαθαρσίαςοὗτοςἀληθῶςἸουδαῖοςεἰπὼνδὲἐνπνεύματιπροοδοποιεῖτῆιπίστειοἱγὰρπιστοὶδιὰπνεύματοςἁγίουτὴνπεριτομὴνἔχουσιντῶνἁμαρτιῶν

βτιοὖντὸπερισσὸντοῦἸουδαίουἡτιςἡὠφέλειατῆςπεριτομῆςπολὺκατὰπάντατρόπονπρῶτονμὲνὅτιἐπιστεύθησαντὰλόγιατοῦθεοῦεἰπώντιοὖντὸπερισσὸντοῦἸουδαίουτὰἑξῆςαντιτιθησινἑαυτῶικαίφησινεἰοὖνκατὰτὸνσὸνλόγονοὐδὲνὠφελεῖοὔτετὸείναιἸουδαῖονοὔτετὸπεριτέμνεσθαιτιδήποτεἡμᾶςκαὶἐξελέξατοὁθεὸςδιατὶδὲκαὶπεριτέμνεσθαιπροσέταξεντιοὖνφησιὠφελεῖμὲνὁΙουδαισμοςκατὰτοῦτοἔμαθονὁδὸνσωτηρίαςἔλαβοννόμονὁδηγὸντῶνπρακτέων

γτιγὰρεἰἠπίστησάντινεςμὴἡἀπιστίααὐτῶντὴνπίστιντοῦθεοῦκαταργήσειμὴγένοιτοεἶταἵναμὴλέγωσικαίτιςὠφέλειατοῦνόμονἐγχειρισθῆναιὁπότεπολλοὶοὐκἐπίστευσαναὐτῶικαίτιφησιπρὸςτὸνθεὸνεἰἠπιστήσατεἂλλοἱμὴγὰρἀνάγκησῶσαιαὐτοὺςεἶχενὁθεὸςἄκονταςκαὶμὴγὰρἐπειδήφησιτινεςἠπίστησανπαρὰτοῦτοτὴνπίστιντοῦθεοῦτουτέστιτὴνεὐεργεσίανκατήργησανἤγουνἐματαιοποίησανοὐμενοῦνεἰγὰρκαὶαὐτοὶοὐκἐπίστευσανὁμέντοιθεὸςτὸαὐτοῦπεποίηκενδιὰτοὺςπιστεύσαντας

αγινέσθωδὲὁθεὸςἀληθὴςπᾶςδὲἄνθρωποςψεύστηςκαθὼςγέγραπταιὅπωςἂνδικαιωθῇςἐντοῖςλόγοιςσουκαὶνικήσῃςἐντῶικρίνεσθαίσετὸγινέσθωὁθεὸςἀληθὴςπᾶςὁδὲἄνθρωποςψεύστηςτοῦτοδηλοῖοὐκἐπειδήφησινηπειθεσανοἱἸουδαῖοιδιὰτοῦτοἠλαττώθηἡδωρεὰτοῦθεοῦἀλλὰπάνταγέγονενἵναδι'ἐλεγχθῇκαὶτοῦθεοῦτὸἀληθὲςἐφ'οἷςἐπηγγείλατοτοῖςἀμφὶτὸνἈβραὰμκαὶτῶνἀνθρώπωντὸψευδεςἐψεύσαντογὰρτῆἀπιστίατὸνθεόν

continues from previousδαίμοσιλατρεύσαντες

continues from previousπαράγεικαὶτὸνΔαυὶδμάρτυραλέγονταὅτιδιὰτοῦτοκαὶἀναξίουςεὐεργετεῖὁθεὸςἵνανικήσῃεἰςκρίσιντοῖςἀνθρώποιςκαταστὰςὅτανγὰρδειχθῇαὐτοῦτὸἀγαθον

continues from previousὅτικαὶἀναξίουςεὐεργετεῖτὸδὲἡμέτεροναπειθεςεἰοἷοντεαὐτονκρίνεσθαιμεθ'ἡμῶννίκηςψῆφονηρατοἄν

βεἰδὲἡἀδικίαἡμῶνθεοῦδικαιοσύνηνσυνίστησιτιἐροῦμενμὴἄδικοςὁθεὸςὁἐπιφέρωντὴνὀργὴνκατὰἄνθρωπονλέγωμὴγένοιτοἐπείπωςκρίνειὁθεὸςτὸνκόσμονεἰδέφησιἡἀδικίαἡμῶνμᾶλλονδείκνυσιτὴνδικαιοσύνηντοῦθεοῦκαὶτὴνἀλήθειανἄραἀδίκωςκολάζειτοὺςαἰτίουςαὐτωἀληθείαςκαὶδικαιωσυνηςγενομένουςεἰδὲἀδίκωςοὐκέτικολάζειἄραοὐχἡμεῖςαὐτωτῆςνίκηςαἴτιοι

continues from previousοὔτεγὰρἡἡμῶνἀδικίαεκωλισεναὐτοῖςτουτέστιεἰςτέλοςαγαγειτὰὑποσχεθέντατῶἈβραὰμεἰδὲμὴἀδίκωςκολάζειἄραοὐχἡμεῖςοὕτωςαἴτιοιτῆςἀληθείαςτῆςδικαιοσύνηςγεγόναμενἐπειδὴἀνρθωπίνοιςλογισμοῖςἐχρήσατοοὐκὄνταἄδικονδεικνὺςτὸνθεὸνἐπάγεικατὰἄνθρωπονλέγωτουτέστινκατὰἀνθρώπινονλογισμὸνλαλήσωμενἄδικὸςἐστινὁθεὸςμὴγένοιτόπωςοὖνὀργὴνἐπάγειἡδῆλονὅτιοὐχἡμεῖςαὐτωτῆςἀληθείαςκαὶτῆςδικαιοσύνηςαἴτιοιἂλλαὐτοςἑαυτῷ

continues from previousεἰδὲἦνφησινἄδικοςοὐκἂνἔκρινετὸνκόσμοναὐτογὰρτὸκρίνεινδηλοῖὅτιδίκαιὸςἐστιφύσιςγὰραυτὴκρίσεωςτὸκρίνεινδικαίωςτοὺςἀδίκουςἡδικαίους

γεἰγὰρἡἀλήθειατοῦθεοῦἐντῶιἐμῶιψεύσματιἐπερίσσευσενεἰςτὴνδόξαναὐτοῦthe biblical lemma is on f. 165r and the scholium on f. 165vπάλινεἰπὼνεἰδὲἡἀλήθειατοῦθεοῦἐντῶιἐμῶιψεύσματιἐπερίσσευσετὸαὐτοσυνίστησινεἰγὰρδιὰτοῦτοεπερισσευσεννἡἀλήθειαἡδικαιοσύνηντοῦθεοῦἐπειδὴἐγὼἠδίκησακαὶἐψευσάμηναὐτονἀλόγωςκρίνομαιἔδειγάρμεκαὶἀμοιβῶνἀξιωθῆναιὡςαἴτιοναὐτωνίκηςκαὶἀληθείαςἀλλάνυνἐγὼαἴτιοςἵναδοξάζηταιεπενικηκαὶδικαιοσύνηθεὸςτοιγαροῦνκαὶκρίνομαι

δτιἔτικἀγὼὡςἁμαρτωλὸςκρίνομαικαὶμὴκαθὼςβλασφημούμεθακαὶκαθὼςφασίτινεςἡμᾶςλέγεινὅτιποιήσωμεντὰκακὰἵναἔλθηιτὰἀγαθὰὧντὸκρίμαἔνδικὸνἐστιεἰδὲἡμεῖςφησινοἱαἴτιοινίκηςτῶιθεῶιγενόμενοικρινόμεθαφησινὡςἁμαρτωλοὶκαὶοὐγίνεταικαθώςτινεςἡμᾶςνομίζουσιλέγεινσυκοφαντουντεςὅτιποιήσωμεντὸκακὸνἵναἐκτούτουνικήσαςὁθεὸςἀμείψεταιἡμᾶςεὐεργεσίαιςὡςαἰτίουςνίκηςαὐτωγενομέμουςἐξὧνκακῶςδι'ἐπράξαμεν

continues from previousεἰγὰρμὴγένηταιἐκεῖνοφησινὅπερλέγειννομιζόμεθαὅτιἐκτῆςἀδικίαςἡμῶνεὐεργετεῖἡμᾶςὁθεὸςὡςαἰτίουςαὐτωνίκηςκαὶμὴἔλθῃτὰἀγαθὰἀλλὰτοὐναντίονκαὶκατὰκρινόμεθααδικασυκοφαντουμεθατοῦτολέγεινὑπότινωνοἱτῆςσυκοφαντιαςτισουσιδίκην

continues from previousἤκουσανγάρτινεςτῶνἙλλήνωνΧριστιανῶνλεγόντωνὅπουἐπλεόνασενἡἁμαρτίαὑπερεπερίσσευσενἡχάριςτουτέστιπλεονάσαςὁκόσμοςἁμαρτημάτωναὐτοντὸνυἱοντοῦθεοῦεπεσπασατοεἰςσωτηρίανκαὶἐκτούτουἐπλεόνασενεἰςἡμᾶςἡχάριςαὐτοὶδὲδιασύροντεςτὸεἰρημένονἔφασκοντοὺςΧριστιανοὺςλέγεινδεῖνἁμαρτάνεινἵναπλεονάσῃἡχάριςὧνφησιδηλονότιτῶνοὕτωςβλασφημούντωνἡμᾶςτὸκρίμαἔνδικὸνἐστινὅτιτὰκαλῶςεἰρημένακακῶςμεθερμηνεύοντεςδιασύρουσιν

τιοὖνπροεχομεθὰοὐπάντως

προητιασαμεθα

γὰρἸουδαίους

τεκαὶἝλληναςπάνταςὑφ'ἁμαρτίανείναικαθὼςγέγραπταιοὐκἐστιδίκαιοςοὐδεεἰςοὐκἐστινὁσυνιῶνοὐκἐστινὁἐκζητῶντὸνθεόν

πάντεςἐξέκλινανἅμαἠχρειώθησανοὐκἐστιποιῶνχρεστοτηταοὐκἐστιἕωςἑνός

τάφοςανεωγμενοςὁλάρυγξαὐτῶνταῖςγλώσσαιςαὐτῶνἐδολιοῦσανἰὸςἀσπίδωνὑποτὰχείληαὐτῶνὧντὸστόμαἄραςκαὶπικρίαςγέμειὀξεῖςοἱπόδεςαὐτῶνἐκχέαιαἷμα

εσύντριμμακαὶταλαπωριαἐνταῖςὁδοῖςαὐτῶνκαὶὁδὸνεἰρήνηςοὐκἔγνωσανοὐκἐστιφόβοςθεοῦἀπέναντισύντριμμακαὶταλαιπωρίαντὰςἁμαρτίαςὁδοὺςδὲτὴνπολιτείανκαὶτὴνζωὴνοὐδὲνγὰροὕτωςἐπὶτριβεικαὶἐξίτηλονποιεῖψυχὴνὡςἁμαρτία

continues from previousτῶνὀφθαλμῶναὐτῶνὁδὸνδὲεἰρήνηςτὴνχρηστὴνλέγειπολιτείαν

αοἴδαμενδὲὅτιὅσαὁνόμοςλέγειτοῖςἐντῶινόμωιλαλεῖνόμονἐνταῦθαπᾶσαντὴνπαλαιὰνλέγειτὸνΔαυὶδκαὶτὸνἨσαΐαντοὺςἐντῶνόμῳδὲτοὺςἸουδαίουςλέγει

βἵναπᾶνστόμαφραγῇκαὶὑποδικοςγένηταιπᾶςὁκόσμοςτῶιθεῶιδιὰτοῦτόφησινοἱπροφῆταιδιήλεγξανἸουδαίουςτεκαὶἝλληναςμᾶλλονδὲὅλοντὸνκόσμονυπεθυνονἁμαρτίαιςἵναπροοδοποιήσωσιτῆιπίστειγινώσκοντεςοἱἄνθρωποιὅτιοὔτεἐκνόμουκαὶπεριτομῆςοὔτεἀπὸἀκροβυστίαςἑνὶσωθῆναιπροσέλθωσιτῆιπίστειτῶιχάριτισωζοντιΧριστῶι

γδιότιἐξἔργωννόμουοὐδικαιωθήσεταιπᾶσασὰρξἐνώπιοναὐτοῦδιὰγὰρνόμουἐπίγνωσιςἁμαρτίαςνυνδείκνυσιαὐτοὺςοὐμόνονοὐκωφεληθενταςἀλλὰκαὶβλαβένταςἐκτοῦνόμουοὐπαρὰτὴναὐτοῦφύσινἀλλὰπαρὰτὴναὐτῶνκακίαντὸγὰργνῶναιτὴνἁμαρτίανδιὰτοῦνόμουἔχουσιτὸδὲἐνγνώσειἁμαρτάνεινχαλεπώτεροντοῦἐνἄγνοιαἐστιν

δνυνὶδὲχωρὶςνόμουδικαιοσύνηθεοῦπεφανέρωταιμαρτυρουμένηὑποτοῦνόμουκαὶτῶνπροφητῶνδείξαςαὐτοὺςοὐδὲνωφεληθενταςἐκτοῦνόμουεὐκαίρωςεἰςτὴνπίστινεἰσβάλλειτοῦΧριστοῦ

continues from previousτὴνἐκθεοῦδικαιοσύνην

continues from previousεἰπὼνδὲπεφανέρωταιδείκνυσιὡςἦνμὲνεκρυπτετοδὲκαὶοὐχἁπλῶςπεφανέρωταιἀλλὰκαὶπρομαρτυρηθεῖσανὑποΜωσέωςοὗτοςγὰρὁνόμοςκαὶτῶνπροφητῶν

εδικαιοσύνηδὲθεοῦδιὰπίστεωςἸησοῦΧριστοῦδεικνὺςδὲὅτιὅλωςἑνὶσώζεσθαιμηδὲναὐτοὺςσυνεισενεγκόνταςἐπήγαγεδικαιοσύνηνδὲθεοῦδιὰπίστεωςἸησοῦΧριστοῦκαὶαὐτογὰρτὸπιστεῦσαισυνεισενέγκαιἐστινἀνδρείαςγὰρδεῖταιψυχῆςτὸπιστεῦσαι

ϛεἰςπάνταςκαὶἐπὶπάνταςτοὺςπιστεύονταςοὐγὰρἐστιδιαστολὴπάντεςγὰρἥμαρτονκαὶὑστεροῦνταιτῆςδόξηςτοῦθεοῦδικαιούμενοιδωρεὰντῆιαὐτοῦχάριτιτὸεἰςπάνταςτοὺςἸουδαίουςφησιντὸδὲἐπὶπάνταςτοὺςἐθνικοὺςλέγειὡςἀπὸτῶνἸουδαίωνκαὶἐπὶτοὺςἐθνικοὺςἐκταθείσηςτῆςχάριτος

ζδιὰτῆςἀπολυτρώσεωςτῆςἐνΧριστῶιἸησοῦδιὰτῆςἀπολυτρώσεωςδέφησιτουτέστιδιὰτῆςἀφέσεωςτῶνπαραπτομάτωνἧςτυγχάνομενδιὰἸησοῦΧριστοῦ

αὃνπροέθετοὁθεὸςἱλαστήριονδιὰτῆςπίστεωςἐντῶιαὐτοῦαἵματιεἰπὼνδὲπροέθετοδηλοῖπαλαιὰντὴνπερὶτούτουβουλὴνεὐδοκίαγὰρπατρὸςἐξιλασμαγεγένηταιτῶνἡμετέρωνἁμρτημάτων

continues from previousὁμὲνγὰρπατὴρπροέθετοὁδὲυἱοςτὸαἷμαἐξέχεενὑπὲρἡμῶνκοινῇοὖνἡχάρις

βεἰςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦδιὰτὴνπάρεσιντῶνπρογεγονότωνἁμρτημάτωνἐντῆιἀνοχῆιτοῦθεοῦπρὸςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦἐντῶινυνκαιρῶιεἰςτὸείναιαὐτονδίκαιονκαὶδικαιοῦντατὸνἐκπίστεωςἸησοῦτὸἔνδειξιςτουτέστινεἰςἀπόδειξιντῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦ

continues from previousὅτεγάρφησιπαρειμένουςεὗρετουτέστινενεκρωμένουςταῖςἁμαρτίαιςἐδικαίωσενεἰπὼνδὲἐντῆἀνοχὴτοῦθεοῦδείκνυσιτοὺςἀνθρώπουςἀσύγγνωσταπταίσανταςὅτεγὰρεδεφησιμετανοῆσαιδοθεὶςἀνοχῆςτότεἡμάρτομεν

continues from previousκαὶτοῦτοδὲδικαιοσύνηθεοῦτὸδικαιῶσαικαὶἐπὶτοὺςἀναξίουςσώζεσθαικαὶἀληθεῦσαιτῆςπρὸςἈβραὰμμεταγγελιαςφησιγὰρκαὶἐνευλογηθεσονταιἐντῶσπέρματίσουπάντατὰἔθνη

γπουοὖνἡκαύχησιςἐξεκλείσθηεἰπώνπουοὖντῶνἸουδαίωνἡκαύχησιςδείκνυσιναὐτοὺςεἰκῆκαυχωμένουςοὐκεἶπενδὲἠφανίσθηἂλλἐξεκλείσθηδεικνὺςὅτικαὶχώρανεἶχέποτενυνδὲμέντοιἀπέκλεισεναὐτὴνἡπίστις

δδιὰποίουνόμουτῶνἔργωνοὐχὶἀλλὰδιὰνόμουπίστεωςνόμουἔργωντῶνἔργωνπεριφραστικῶςκαὶνόμουπίστεωςτῆςπίστεωςπεριφραστικῶςφησινουδιἔργωνὧνἐπράξαμενἡἸουδαίωνκαύχησιςἐξεκλείσθηἀλλὰδιὰπίστεως

ελογιζόμεθαοὖνπίστειδικαιοῦσθαιἄνθρωπονχωρὶςἔργωννόμουἡἸουδαίωνὁθεὸςμόνονοὐχὶδὲκαὶἐθνῶνναὶκαὶἐθνῶνἐπείπερεἰςὁθεὸςὃςδικαιώσειπεριτομὴνἐκπίστεωςκαὶἀκροβυστίανδιὰτῆςπίστεωςτοιγαροῦνλέγομενἐκπίστεωςδικαιοῦσθαιἄνθρωπονχωρὶςἐκτῆςνόμουπαρατηρήσεως

continues from previousεἰγὰρμόνουςτοὺςἐκτοῦνόμουἐδικαίουκαὶοὐχὶπάντατὸνἀνθρώπουπιστεύονταμονομερὴςἂνἦνυἱοςὁθεός

ανόμονοὖνκαταργοῦμενδιὰτῆςπίστεωςμὴγένοιτοἀλλὰνόμονἱστῶμενδείκνυσιὅτιοὐμόνονοὐκαταργεῖἡπίστιςτὸννόμονἀλλὰκαὶἵστησινὁμὲνγὰρνόμοςσῶσαιβουλόμενοςοὐκἰσχύειἡδὲπίστιςσώζειτὸνοὖνσκοπὸντοῦνόμουπληροῦσαἡπίστιςἵστησιναὐτον

continues from previousεἰπὼνδὲἱστῶμενἔδειξεσαλευόμενον

βτιοὖνἐροῦμενἈβραὰμτὸνπατέραἡμῶνεὑρηκέναικατὰσάρκαἐπειδὴμέγαἐφρόνουνἐπὶτῶἉμβραὰμοἱἸουδαῖοιδείκνυσινὅτικαὶαὐτοςἈβραὰμοὐκἐξἔργωνἐδικαιώθηἀλλὰδιὰπίστεωςὅθενκαὶεὕρημααὐτὴνκαλεῖἐπειδὴμὴἐξἔργωναὐτὴνἐκτήσατοἀλλὰδιὰπίστεωςἐνχάριτιΧριστοῦ

γεἰγὰρἈβραὰμἐξἔργωνἐδικαιώθηἔχεικαύχημαἂλλοὐπρὸςτὸνθεόντιγὰρἡγραφὴλέγειἐπίστευσενδὲἈβραὰμτῶιθεῶικαὶἐλογίσθηαὐτῶιεἰςδικαιοσύνηνεἰγὰρἐξἰδίωνφησιἔργωνἈβραὰμἐδικαιώθηεἶχενκαύχημαἐφ'ἑαυτῷὡςκατωρτωκοτιἂλλοὐπρὸςτὸνθεὸνὁδὲἐκπίστεωςσωθεὶςἐπεὶμὴἔχῃεἰςἑαυτὸνκαυχήσασθαιοὐδὲνγὰρἔργονἔπραξενεἰςτὸνθεὸνκαυχᾶταιμεῖζονδὲτὸεἰςθεὸνκαυχᾶσθαιεἴπερεἰςἑαυτόν

δτῶιδὲἐργαζομένωιὁμισθὸςοὐλογίζεταικατὰχάρινἀλλὰκατὰὀφείλημαδείκνυσιμείζονατὴνκατὰχάρινδικαιοσύνηνἦνἡπίστιςπαρέχειτῆςἐξἔργωντῶιμὲνγὰρκατορθοῦντιφησινκατὰὀφειλὴνἡἀντιμισθίακεχρεωστατατιδὲδύναταικαὶὁπάνυἐνάρετοςκατορθῶσαιἱνὀφειλέτηνἔχηιθεὸνὁδέγεἐκπίστεωςδικαιούμενοςκατὰχάρινδικαιοῦταιἔνθαδὲΧριστὸςχαρίζεταιπάντωςμεγάλαχαρίζεταιγὰρυἱοθεσίανἀδελφοὺςποιεῖΧριστοῦκληρονόμουςθεοῦσυγκληρονόμουςΧριστοῦἅτινάποτεἂνπαρέσχενἡμῖνοἰκεῖατὰκατορθώματα

τῶιδὲμὴἐργαζομένωιπιστεύοντιδὲἐπὶτὸνδικαιοῦντατὸνἀσεβῆλογίζεταιἡπίστιςαὐτοῦ

εἰςδικαιοσύνην

καθάπερκαὶΔαυὶδλέγειτὸνμακαρισμὸντοῦἀνθρώπουὧιὁθεὸςλογίζεταιδικαιοσύνηνχωρὶςἔργων

αμακάριοιὧνἀφέθησαναἱἀνομίαικαὶὧνἐπεκαλύφθησαναἱαιμαρτιαιμακάριοςἀνὴρὧιοὐμὴλογίσηταικύριοςἁμαρτίανδοκεῖμένπωςἀλλόκοτοςείναιἡμαρτυρίαοὐγὰρἔχειμακάριοςὧιἡπίστιςεἰςδικαιοσύνηνχωρὶςἔργωνλογίζεταιπλὴνσφόδραἐστικατάλληλοςεἰγὰρμακάριοςὧιαἱἁμαρτίακατὰχάρινἀφέθησανπολλῷμᾶλλονὃνἐδικαίωσεκατὰκαρινὁθεός

βὁμακαρισμὸςοὖνοὗτοςἐπὶτὴνπεριτομὴνἡκαὶἐπὶτὴνἀκροβυστίανλέγομενγὰρὅτιἐλογίσθητῶιἉβρρὰμἡπίστιςεἰςδικαιοσύνηνπωςοὖνἐλογίσθηἐνπεριτομῆιὄντιἡἐνἀκροβυστίαιοὐκἐνπεριτομῆιἂλλἐνἀκροβυστίαιδείκνυσιὅτιὁτῶιΔαυὶδεἰρημένοςμακαρισμὸςἐπὶτὴνἀκροβυστίανμᾶλλονχώρανἔχειἡἐπὶτὴνπεριτομὴντῶιτὸνἈβραὰμἐνἀκροβυστίαὄντασωθῆναικαὶδικαιωθῆναι

continues from previousἵναδὲμήτιςλογίσηταιὅτιτοσοῦτονδεῖμεγάληἡπεριτομὴκαὶταύτηςχωρὶςοὐκἑνὶδικαιωθῆναιὅτικαὶαὐτοςὁἐνἀκροβυστίαικατὰτὸνσὸνλόγονδικαιωθεὶςπεριτομῆςἐδεήθηφησινδιὰτῶνἑξῆςὅτιοὐδι'ἕτερόντιπεριετμήθηἡδιὰτὸσημεῖονκαὶἀπόδειξινἐπιφέρεσθαιτὴνπεριτομὴντῆςἐντῆιἀκροβυστίαιὑπαρξάσηςαὐτῶιδικαιοσύνης

γthe second half of scholium 216 is recorded as a separate scholiumκαὶσημεῖονἔλαβεπεριτομῆςσφραγῖδατῆςδικαιοσύνηςτῆςπίστεωςτῆςἐντῆἀκροβυστίασημείουφησιἕνεκενκαὶσφραγῖδοςἔλαβεντὴνπεριτομὴνἈβραὰμκαὶοὐδὲναὕτηπρὸςτὴνδικαιοσύνηνσυνετέλεσενἀλλὰμόνοντὸτοιῶσδεδεδικαιῶσθαιεσημαινεντουτέστινἐντῆιἀκροβυστίαιὧνἠξιώθητῆςδικαιοσύνης

continues from previousδιὰτρεῖςαἰτίαςἡπεριτομὴἐδόθηεἰςτετὸείναισημεῖονπίστεωςκαὶτοῦἁβραμιαίουγένουςδηλωτικὸνκαὶσύμβολονκαὶαἴνιγμαπολιτείαςκαθαρᾶςκαὶσώφρονοςώστεοὐχὡςδικαιοσύνηςποιητικὴἐδόθηἀλλὰσφραγὶςκαὶσημεῖοντῆςἐκπίστεωςδικαιοσύνηςτοῦἈβραάμ

δεἰςτὸείναιαὐτονπατέραπάντωντῶνπιστευόντωνδι'ἀκροβυστίαςεἰςτὸλογισθῆναικαὶαὐτοῖςτὴνδικαιοσύνηνδιὰτοῦτόφησιπεριετμήθηοὐμόνονκατὰτὸνπροειρημένοντρόπονἂλλἵνακαὶκοινὸςγένηταιπατὴρτῶντεἐνπεριτομῆιτῶντεἐνἀκροβυστία

continues from previousπιστευόντωνεἰςτὸνΧριστόν

ακαὶπατέραπεριτομῆςτοῖςοὐκἐκπεριτομῆςμόνονἀλλὰκαὶτοῖςστοιχοῦσιτοῖςἴχνεσιτῆςπίστεωςτῆςἐνἀκροβυστίαιτοῦπατρὸςἡμῶνἈβραάμὥσπεργάρφησινοἱἐνἀκροβυστίαιοὐδιὰτοῦτομόνονσχοῖεντὸνἈβραὰμπατέραδιὰτὸἐνἀκροβυστίααὐτονπεπιστευκέναιεἰμὴκαὶτὴνπίστινμιμησοιντοοὕτωςοὐδεοἱἐνπεριτομῆισχήσουσιδιὰτὸμόνονπεριτμηθῆναιτὸνἈβραὰμεὰνμὴκαὶτὴνπίστιναὐτοῦμιμήσωνται

βοὐγὰρδιὰνόμουἡἐπαγγελίατῶιἈβραὰμἡτῶισπέρματιαὐτοῦτὸκληρονόμοναὐτονείναιτοῦκόσμουἀλλὰδιὰδικαιοσύνηςπίστεωςτὸκληρονόμοναὐτονείναιτοῦκόσμουοὐγὰρὁνόμοςφησισυνετέλεσεντιεἰςτὰςἐπαγγελίαςτῶιἈβραὰμἀλλὰμόνῃἡπίστιςἀκροβύστωγὰρἔτιὄντικαὶπρὸτοῦνόμουἐδόθησαναἱἐπαγγελίαιπιστεύσαντιεἰοὖναὐτοςὁνόμοςοὐδὲνεἰςτὰςἐπαγγελίαςσυνετέλεσενσχολῇγοῦνἡπεριτομὴπρὸςδικαιοσύνηνἐξαρκέσει

γεἰγὰροἱἐκνόμουκληρονόμοικεκένωταιἡπίστιςκαὶκατήργηταιἡἐπαγγελίαεἰγὰροἱἐκνόμουφησιτουτέστινοἱἐξἸουδαίωνπιστεύσαντεςκληρονόμοιτῆςοὐρανῶνβασιλείας

continues from previousκατήργηνταιτουτέστινἄπρακτογεγόνασιναἱἐπαγγελίαιὡςοὐχρειωδειςοὖσαιεἰγὰρἡπίστιςκατήργηνταιδι'ἦναἱἐπαγγελίαιδῆλονὅτισυγκαταργοῦνταιαἱἐπαγγελίαιεἰδὲαὗταικαταργηθῶσινοὔτεὁἈβραὰμπατήρτινος

continues from previous; the first half of scholium 228 is recorded after scholoum 229ὁγὰρἐχόμενοςτοῦνόμουὡςσώζοντοςἀτιμάζειτὴνδιὰπίστεωςσωτηρίαν

δὁγὰρνόμοςὀργὴνκατεργάζεταιοὐγὰροὐκἐστινόμοςοὐδεπαράβασιςὁγὰρμόνονφησιοὐδιὰτοῦνόμουβεβαιοῦνταιαἱἐπαγγελίαιἀλλὰτρόποντινακαὶἐμποδίζονταιὅτιὁνόμοςὀργὴνκαταργαζεταιπαραβαθεὶςδηλονότιοὐδεὶςγὰραὐτονἴσχυσεπληρῶσαιἔνθαδὲὀργήπωςἥξουσιναἱἐπαγγελίαι

εthe second half of scholium 230 is recorded as a separate scholiumδιὰτοῦτοἐκπίστεωςἵνακατὰχάρινεἰςτὸείναιβεβαίαντὴνἐπαγγελίανπαντὶτῶισπέρματιἡδὲπίστιςφησιτὴνχάρινεἰσάγειτοῦθεοῦχάριτοςδὲοὔσηςἔρχονταικαὶπληροῦνταιαἱἐπαγγελίαι

continues from previousἔνθαγὰρχάριςθεοῦοὐκέτιἀμφίβολοιαἱἐπαγγελίαιἀλλὰβεβαιοῖ

ϛοὐτῶιἐκνόμουἐκτοῦνόμουτου added by a later hand? above the lineἀλλὰκαὶτῶιἐκπίστεωςἈβραὰμὃςἐστιπατὴρπάντωνἡμῶνκαθὼςγέγραπταιὅτιπατέραπολλῶνἐθνῶντέθεικάσεἐκτοῦνόμουλέγειτοὺςἐξἸουδαίωνεἰςτὴνπίστινἐλθόντας

continues from previousἐκπίστεωςδὲτοὺςχωρὶςνόμουπιστοὺςγενομένουςσυνάπτειγὰρτοὺςδύολαοὺςκαὶπάντωνποιεῖπατέρατὸνἈβραάμ

ακατέναντιοὐἐπίστευσεθεοῦτοῦζωοποιοῦντοςτοὺςνεκροὺςκαὶκαλοῦντοςτὰμὴὄνταὡςὄντατὸκατέναντιἀντὶτοῦἐνώπιονπρὸπροσώπουοὐἐπίστευσεθεοῦ

continues from previousἤτοιὥσπερὁθεὸςοὐκἐστιμεκρικοςἀλλὰπάντωνθεὸςοὕτωςὁἈβραὰμπάντωνπατὴρἐπίστευσεγὰρὅτικαὶτοὺςνεκροὺςζωοποιεῖκαὶτὰοὐσιῶνπολλῷμᾶλλονδυνήσταιτῶνεκρωμενωδιὰτὸγῆραςσώματιδοῦναισπέρμα

βὃςπαρ'ἐλπίδαἐπ'ἐλπίδιἐπίστευσενεἰςτὸγενέσθαιαὐτονπατέραπολλῶνἐθνῶνκατὰτὸεἰρημένονοὕτωςἔσταιτὸσπέρμασουκαὶμὴἀσθενήσαςτῆιπίστειοὐκατενόησετὸἑαυτοῦσῶμαἤδηνενεκρωμένονὃςπαρ'ἐλπίδαφησιντὴνἀνθρωπίνηνἐπ'ελπίδιτοῦθεοῦἐπίστευσεν

γἑκατονταετήςπουὑπάρχωνκαὶτὴννέκρωσιντῆςμήτραςΣάρραςκαλῶςτὸἑκατονταετήςπουἐπάγειοὐγὰρἦνἑκατονταετὴςἂλλἐνενήκονταθ

δεἰςδὲτὴνἐπαγγελίαντοῦθεοῦοὐδιεκρίθητῆἀπιστίαοὐκεἶπενοὐκἐπίστευσενἂλλοὐδιεκρίθητῆιἀπιστίαιτουτέστινοὐδεἐνεδοίασενοὐδεἀμφέβαλεν

continues from previousκαίπεροὐκἦνἔργωνἡἀποδειξιςἀλλὰψιλὰῥήματα

εἂλλἐνεδυναμώθητῆπίστειδοὺςδόξαντῶθεῶκαὶπληροφορηθεὶςὅτιὁἐπήγγελταιδυνατὸςἐστικαὶποιῆσαιδιὸκαὶἐλογίσθηαὐτῶιεἰςδικαιοσύνηνεἰπὼνδὲἐνεδυναμώθηδείκνυσιπολλῶικαμάτωικαὶδυνάμειψυχῆςκαὶπόνωνκατερθουμενηντὴνπίστιν

continues from previousτὴνδὲἐνεδυναμώθηφησινδοὺςδόξαντῶιθεῶιτουτέστινοὐπεριεργασάμενοςπωςἐγχωρεῖτοῦτογενέσθαιἂλλεὐθὺςπιστεύσαςκαὶεὐλογήσαςὡςεὐεργέτηντὸνθεὸνὡςἤδεδεδωκόταἂνἐπήγγελτο

continues from previousοὐκεἶπενδὲπιστεύσαςἂλλἐμφαντικώτερονκαὶπληροφορηθείς

αοὐκἐγράφηδὲδι'αὐτονμόνονὅτιἐλογίσθηαὐτῶιἀλλὰκαὶδι'ἡμᾶςοἷςμέλλειλογίζεσθαιτοῖςπιστεύουσινἐπὶτὸνἐγείρανταἸησοῦντὸνκύριονἡμῶνἐκνεκρῶνἵναμὴλέγωσιντινεςκαίτιπρὸςἡμᾶςἐκεῖνοςγὰρἐδικαιώθηἐπάγειὅτιταῦταοὐχάρινμόνουτοῦπατριάρχουγέγραπταιἀλλὰκαὶδι'ἡμᾶςἵναπαράδειγματὸνἈβραὰμἔχοντεςπιστοίτεὁμοίωςγινώμεθακαὶὁμοίωςἡπίστιςἡμῖνεἰςδικαιοσύνηνλογίζηται

βὃςπαρεδόθηδιὰτὰπαραπτώματαἡμῶνκαὶἠγέρθηδιὰτὴνδικαίωσινἡμῶνὃςοὐδιὰτὰςοἰκείαςφησινἁμαρτίαςἀπέθανενἐπεὶοὐδεανασταθηναιἀλλὰδιὰτὰςἡμῶνἁμαρτίαςἵναἡμᾶςἀπαλλάξη

continues from previousαὐτῶνδικαιώσαςἡμᾶςοὐγὰρδιὰτοῦτοοἰκειωσάμενοςτὰςἁμαρτίαςἡμῶνδίκηνθανάτουδέδωκενὑπὲρἡμῶνἵναἡμᾶςὑπεύθυνοἔχῃθανάτουἂλλἵναδικαιώσῃἡμᾶς

γδικαιωθέντεςοὖνἐκπίστεωςεἰρήνηνἔχωμενπρὸςτὸνθεὸνδιὰτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦδι'οὐκαὶτὴνπροσαγωγὴνἐσκήκαμεντῆιπίστειεἰςτὴνχάρινταύτηνἐνἦιἑστήκαμενκαὶκαυχώμεθαἐπ'ἐλπίδιτῆςδόξηςτοῦθεοῦεἰοὖνμακρὰνὄντεςἐγγὺςγεγόναμεντῶιθανάτωιαὐτοῦπολλῷμᾶλλονἐγγὺςὄντεςεἰρηνεύσομενπρὸςαὐτονχάριτιΧριστοῦ

continues from previousδι'οὖνκαὶτὴνπροσαγωγὴνἐσχήκαμεντουτέστιτὸπροσαχθῆναιαὐτῶιεἰςτὴνχάρινταύτηντουτέστιτὸκαταζιωθηναιτῆςτοῦθεοῦγνώσεωςκαὶτὸἁμαρτιῶνἀπαλλαγῆναικαὶὅσατὸβάπτισμαχαρίζεταιτὸδὲἐνἦιἑστήκαμενπροσθεὶςβεβειοτηταδηλοῖ

δοὐμόνονδὲἀλλὰκαὶκαυχώμεθαἐνταῖςθλίψεσινεἰδότεςὅτιἡθλῖψιςὑπομονὴνκατεργεζεταιἡδὲὑπομονὴδοκιμὴνἡδὲδοκιμὴἐλπίδαἡδὲἐλπὶςοὐκατάισχυνειὅτιἀγάπητοῦθεοῦἐκκέχυταιἐνταῖςκαρδίαιςἡμῶνδιὰπνεύματοςἁγίουτοῦδοθέντοςἡμῖνἔτιγὰρΧριστὸςὄντωνἡμῶνἀσθενῶνοὐμόνονδέφησινἐπὶτοῖςδοθεῖσικαὶτοῖςμέλλουσινἀγαθοῖςκαυχώμεθαἀλλὰκαὶἐντοῖςἐναντίοιςείναιδοκοῦσινοἷονταῖςθλίψεσίτιδήποτεὅτιπρὸςὑπομονὴνἡμᾶςαἱθλίψειςἀλείφουσιντιςδὲτῆςὑπομονῆςτὸκέρδοςδοκίμουςφησιποιεῖτιδὲτοῦγενέσθαιδοκίμουςτὸὄφελοςἐλπίδαἡμῖνπροξενεῖτῶνμελλόντωνἀγαθῶνὁδέγεἐλπίζωνταῦταοὐκἂνκαταισχυνθείηὁμὲνγὰρἐπὶἀνθρώπῳἐλπίζωνἴσωςκαὶψευσθείητῆςἐλπίδοςὁδὲἐπὶθεῶιοὐκέτιπλὴνοὐμόνονφησινἐνοἷςἑστήκαμενἀγαθοῖςἀλλὰκαὶἐντοῖςπροσδοκωμένοιςὡςἤδηπαροῦσικαυχώμεθατοῦτογὰρπίστεωςἀκριβοῦςκαλῶςδὲδόξηςεἶπενεκβαινονταγὰρτὰἐπαγγελλόμεναδοξάζεσθαιτὸνἐπαγγειλάμενονπαρασκευάζει

ακατὰκαιρὸνὑπὲρἀσεβῶνἀπέθανενμόλιςγὰρὑπὲρδικαίουτιςἀποθανεῖταιὑπὲργὰρτοῦἀγαθοῦτάχατιςκαὶτολμᾷἀποθανεῖντουτέστικατὰτὸνεὔκαιρονκαὶπροσήκοντακαιρὸνκαὶχρόνον

βσυνίστησιδὲτὴνἑαυτοῦἀγάπηνεἰςἡμᾶςὁθεὸςὅτιἔτιἁμαρτωλῶνὄντωνἡμῶνΧριστὸςὑπὲρἡμῶνἀπέθανεἵναμὴἐρυθριῶμενκαὶἀδημονῶμενὅτιτοσοῦτονγεγόναμενδυσσεβειςὡςχρείανγενέσθαικαὶτοῦθανάτουτοῦυἱοῦπρὸςτὸσωθῆναιἡμᾶςἐπάγειοὐμόνονδὲἐσώθημενφησινἀλλὰκαὶκαυχᾶσθαιὀφείλομεντοῦτογὰρδιὰτῶἑξῆςδηλοῖὅτιὅλωςἀπέθανεΧριστὸςὑπὲρἡμῶνὄντωνἀσεβῶντοῦτογὰρτὴνἄγαντοῦπατρὸςἀγάπηνδηλοῖὅτικαὶὑπὲρἀσεβῶντὸνυἱονδέδωκεν

γπολλῷοὖνμᾶλλονδικαιωθέντεςνυνἐντῶιαἵματιαὐτοῦσωθησόμεθαδι'αὐτοῦἀπὸτῆςὀργῆςεἰγὰρτότεφησιοὐπεριεῖδενὅτεκαὶἁμαρτωλοὶἦμενκαὶχρείαἦνπρὸςτὸσῶσαικαὶτοῦθανάτουτοῦυἱοῦαὐτοῦπόσῳμᾶλλοννυνοὐπερὶιδοιἀλλὰσώσειὅτεοὔτεἁμαρτωλοὶἐσμενδικαιωθέντεςτῶιαἵματιτοῦΧριστοῦοὔτεἔτιχρείαθανατωθῆναιτὸνυἱοναὐτοῦ

sthe scholium is added by the same hand in the space between the biblical text and the catenaπολλῷοὖνμᾶλλονδικαιωθέντεςνυνἐντῶιαἵματιαὐτοῦσωθησόμεθαδι'αὐτοῦἀπὸτῆςὀργῆςτῆςμελλούσηςκολάσεωςδηλονότι

εἰγὰρἐχθροὶὄντεςκατηλλάγημεντῶιθεῶιδιὰτοῦθανάτουτοῦυἱοῦαὐτοῦπολλῷμᾶλλονκαταλλαγέντεςσωθησόμεθαἐντῆιζωῆιαὐτοῦ

οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶκαυχώμενοιἐντῶιθεῶιδιὰτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦδι'οὐνυντὴνκαταλλαγὴνἐλάβομεν

αδιὰτοῦτοὥσπερδι'ἑνὸςἀνθρώπουἡἁμαρτίαεἰςτὸνκόσμονεἰσῆλθεκαὶδιὰτῆςἁμαρτίαςὁθάνατοςκαὶοὕτωςεἰςπάνταςἀνθρώπουςὁθάνατοςδιῆλθενἐφ'ὧιπάντεςἥμαρτονἄχριγὰρνόμουἁμαρτίαἦνἐνκόσμωιἁμαρτίαδὲοὐκἐλλογεῖταιμὴὄντοςνόμουἵναμήτιςἀδικίανἐγκαλέσηιτῶιθεῶιὅτιτοῦἈδὰμπταίσαντοςἡμεῖςἀποθνήσκομενἐπάγειἐφ'ὧιπάντεςἥμαρτονὡσεὶἔλεγεναὐτοςμὲντὴνἀρχὴνπαρέσχενκαὶτὴναἰτίανὅτιπάντεςἡμάρτομενκατὰὁμοίωσιναὐτοῦ

βἂλλἐβασίλευενὁθάνατοςἀπὸἈδὰμμέχριΜωσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἁμαρτήσανταςἐπὶτῶιὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδὰμὃςἐστιτύποςτοῦμέλλοντοςθέλειδεῖξαιὅτιοὐτοσοσυτονδιὰτὰςἁμαρτίαςἡμῶνἀποθνήσκομενὅσονδιὰτὸνἈδὰμχώρανπαρεσχηκοταἐκτῆςπαρακοῆςεπεκρατεσεγάρφησιοθαναὐτοςἀπὸἈδὰμμέχριΜωϋσέωςτουτέστιμέχριτοῦνόμου

continues from previousτοῦδοθέντοςΜωϋσέωςλέγειδὲτὸνἄχριἐπιδημίαςτοῦΧριστοῦχρόνον

continues from previousἔθοςγὰρτῆγραφὴτὸννόμονΜωσέακελειντύπουδὲτοῦμέλλοντοςἔρχεσθαιΧριστοῦἈδὰμλέγειὥσπεργὰρτῶιθανάτωιτοῦἈδὰμπάντεςἀπέθνησκονοὕτωςτῶθανάτῳτοῦΧριστοῦπάντεςζησόμεθαὁοὖντύποςἐκτοῦἐναντίουτύποςγὰργέγονενὁΧριστὸςσταυρωθεὶςὑπὲρἡμῶνκαὶἀναστὰςἐνἡμεῖςπάντεςζωοποιηθωμεν

αἂλλοὐχὡςτὸπαράπτωμαοὕτωκαὶτὸχάρισμαεἰγὰρτῶτοῦἑνὸςπαραπτώματιοἱπολλοὶἀπέθανονπολλῷμᾶλλονἡχάριςτοῦθεοῦκαὶἡδωρεὰἐνχάριτιτῆιτοῦἑνὸςἀνθρώπουἸησοῦΧριστοῦεἰςτοὺςπολλοὺςἐπερίσσευσενκαὶοὐχὡςδι'ἑνὸςἁμαρτήσαντοςτὸδώρηματὸμὲνγὰρκρίμαἐξἑνὸςεἰςκατάκριματὸδὲχάρισμαἐκπολλῶνπαραπτωμάτωνεἰςδικαίωμαβούλεταιδεῖξαιμείζοναἐνεργήσασαντὴντοῦΧριστοῦχάρινἤπερενεργησετὸτοῦἈδὰμπαράπτωμαὅτιτὸμὲνκρίματουτέστιτὸκατάκριμαἐκτοῦἑνὸςτοῦἈδὰμεἰςπάνταςἦλθενἀνθρώπουςτὸδὲχάρισμα

continues from previousκαὶἡδωρεὰτοῦθεοῦτοσοῦτονὑπερίσχυσενώστεκαὶαὐτὴντὴντοῦἈδὰμἁμαρτίανἐξαλεῖψαικαὶοὐμόνονδὲτοῦτοἀλλὰκαὶεἰςδικαιοσύνηνἅπανταςἤγαγενπολλῷδὲτὸμέσονἀμνηστίαςἁμαρτιῶνκαὶδικαιοσύνης

βεἰγὰρτῶιτοῦἑνὸςπαραπτώματιὁθάνατοςἐβασίλευσεδιὰτοῦἑνὸςπολλῷμᾶλλονοἱτὴνπερισσείαντῆςχάριτοςκαὶτῆςδωρεᾶςτῆςδικαιοσύνηςλαμβάνοντεςἐνζωῆιβασιλεύσουσιδιὰτοῦἑνὸςἸησοῦΧριστοῦπάλιντὸαὐτοκατασευαζεικαίφησινεἰγὰρἀπὸτοῦἑνὸςχοϊκοῦὁθάνατοςἴσχυσεναναμφιβολωςδιὰτοῦἑνὸςἐπουρανίου

continues from previousἡζωὴβασιλεύσειπερισσείανδέφησιτὴνδαψίλειαντῆςχάριτοςτοῦτοδὲκατασκευαστικὸνἐστιτοῦπάντωςἐντῆιζωῆιβασιλεῦσαιὅσωκαὶἡχάριςοὐφειδωλῶςοὐδεμεμετρημένωςἐδόθηἂλλἐκπερισσείας

continues from previousὥσπεργὰρὁἈδὰμτοῖςἐξαὐτοῦκαίτοιμὴφαγοῦσινἀπὸτοῦξύλουγέγονεναἴτιοςθανάτουδιὰτὴνβρῶσινεἰσαχθέντοςοὕτωςκαὶὁΧριστὸςτοῖςἐξαὐτοῦκαίτοιγεμὴδικαιοπραγήσασιγέγονεπρόξενοςδικαιοσύνης

αἄραοὖνὡςδι'ἑνὸςπαραπτώματοςεἰςπάνταςἀνθρώπουςεἰςκατάκριμαοὕτωςκαὶδι'ἑνὸςδικαιώματοςεἰςπάνταςἀνθρώπουςεἰςδικαίωσινζωῆςὥσπεργὰρδιὰτῆςπαρακοῆςτοῦἑνὸςἀνθρώπουἁμαρτωλοὶκατεστάθησανοἱπολλοὶοὕτωςκαὶδιὰτῆςὑπακοῆςτοῦἑνὸςδίκαιοικατασταθήσονταιοἱπολλοὶνόμοςδὲπερεισηλθενἵναπλεονάσῃτὸπαράπτωματὸἵναοὐκαἰτιολογικῶςκεῖταιἀλλὰτὸὅπωςἐξέβηδηλοῖοὐγὰρδιὰτοῦτοἐδόθηἵναπλεονάσῃτὴνἁμαρτίανἂλλἐδόθημὲνἵναἡμᾶςσώσῃμὴφυλαχθεὶςδὲηὔξεσετὴνἁμαρτίανοὐπαρὰτὴνοἰκείανδὲφύσινἀλλὰπαρὰτὴντῶνμὴφυλαξάντωναὐτονραθυμιαν

βοὐδὲἐπλεόνασενἡἁμαρτίαὑπερεπερίσσευσενἡχάριςἵναὥσπερἐβασίλευσενἡἁμαρτίαἐντῶιθανάτωιοὕτωςκαὶἡχάριςβασιλεύσῃδιὰδικαιοσύνηςεἰςζωὴναἰώνιονδιὰἸησοῦΧριστοῦτοῦκυρίουἡμῶνὅπουπαραβαθεὶςὁνόμοςἐπλεόνασενἡἁμαρτίανὑπερεπερίσσευσεν

continues from previousοὐγὰρμόνοντῶνἁμαρτημάτωνἀπήλλαξενἂλλκαὶμυρίαἔδωκενἀγαθὰκαὶταῦταεἰςζωὴναἰώνιον

ατιοὖνἐροῦμενἐπιμενοῦμεντῆιἁμαρτίαιἵναἡχάριςπλεονάσῃμὴγένοιτοοἵτινεςἀπεθάνομεντῆιἁμαρτίαιπωςἔτιζήσομενἐναὐτῆιἐπειδὴεἶπενἄνωοὐδεἐπλεόνασενἡἁμαρτίαὑπερεπερίσσευσενἡχάριςἵναμὴτοῖςἀνοήτοιςείναιδόξῃτὰεἰρημέναπροτροπὴἁμαρτίαςἀναιρεῖαυτὰκαίφησινἐπιμενοῦμεντῆιἁμαρτίαιἵναἡχάριςπλεονάσῃμὴγένοιτο

continues from previousὅπερἐπὶτῶνπροδηλωςομολογουμενωνὡςατοθωνεἰώθαμενλέγειν

βἡἀγνοεῖτεὅτιὅσοιἐβαπτίσθημενεἰςΧριστὸνἸησοῦνεἰςτὸνθάνατοναὐτοῦἐβαπτίσθημενσυνετάφημενοὖναὐτῶιδιὰτοῦβαπτίσματοςεἰςτὸνθάνατονεπιπληκτικωλόγῳκέχρηταιἑρμενεύωνπωςἀπεθάνομεντῆιἁμαρτίαικαίφησιἀγνοεῖτεὅσοιεἰςΧριστὸνἐβαπτίσθημενεἰςτοῦτοἐβαπτίσθημενεἰςτὸκαὶαὐτοὶἀποθανεῖνθάνατονγὰρμιμεῖταιτὸβάπτισμαεἰγὰρκαὶμὴσωματικὸςἐστιθάνατοςτὸβάπτισμαἁμαρτιῶνμέντοι

γἵναὥσπερἠγέρθηΧριστὸςἐκνεκρῶνδιὰτῆςδόξηςτοῦπατρὸςοὕτωςκαὶἡμεῖςἐνκαινότητιζωῆςπεριπατήσωμενπιθανὴνποιεῖτὴνἀνάστασινδιὰτῆςτοῦἐγείραντοςδόξηςτουτέστιτοῦπατρός

continues from previousἡδόξαντοῦπατρὸςτὴνθεότηταλέγειτοῦΧριστοῦ

continues from previousἦνοὖνἀκολουθονεἰπεῖνοὕτωςκαὶἡμεῖςἀναστησομεθαἂλλεἰςπολιτείανἑτέρανἦλθενἀνάστασινἀπ'αὐτῶντὴνδιὰχρηστῆςπολιτείας

continues from previousἐνκαινοτηταζωῆςκαλεῖἐνἦινεκροῦταιμὲνἡἁμαρτίαἀνίσταταιδὲὁἐνάρετοςβίοςνεκροῦταιπορνείαὅτεἀνίσταταισωφροσυνη

δεἰγὰρσύμφυτοιγεγόναμεντῶιὁμοιώματιτοῦθανάτουαὐτοῦἀλλὰκαὶτῆςἀναστάσεωςτοῦτοἀναστάσεωςἐσόμεθατοῦτοεσομεθα added by the same hand below the lineγινώσκοντεςὅτιὁπαλαιὸςἡμῶνἄνθρωποςσυνεσταυρώθηὁμοιοτηταδεῖξαιἐπιχειρεῖἡμῶντεκαὶτοῦΧριστοῦκαίφησιεἰσύμφυτοιοἷονσυμμέτοχοιγεγόναμεντοῦθανάτουσύμφυτουςδὲλέγειδιὰτοῦτοσυφυτουςκαλεῖδιὰτοῦτοὥσπεργὰρτὸσῶμάφησιντὸδεσποτικὸνταφὲνἐντῆιγῆιεφυτευσεσωτηρίαντῶικόσμωιοὕτωκαὶτὸἡμῶνταφὲνἐντῶιβαστισματιἐφύτευσενδικαιοσύνηνἡμῖναὐτοῖς

continues from previousὁμοίωμαδὲθανάτουἦνὁΧριστοῦθάνατοςδιὰτὸμὴἀπομεμενηκέναιαὐτοντῶιθανάτωιἀλλὰἀναστῆναιτριήμερον

continues from previousὁμοίωμαθανάτουἔσχομενκαὶἡμεῖςἐντῶιβαπτίσματιοὐσωματικὸνθάνατοναἱγὰρτρεῖςκατάδυσειςαἱἐντῶιβαπτίσματικαὶἀναδύσειςθάνατονκαὶἀνάστασιντριήμερονσημαίνουσιν

αἵνακαταργηθῆιτὸσῶματῆςἁμαρτίαςτοῦμηκέτιδουλεύειντῆιἁμαρτίαιδουλεύεινἡμᾶςτῆιἁμαρτίαιημας added by the same hand? in the space between the biblical text and the catenaπαλαιὸνἄνθρωπονοὐτὴνφύσινκαλεῖἀλλὰτὴνπονηρὰνγνώμηνἦνἔφητῶιβαπτίσματινεκρωθῆναι

continues from previousὁγὰρκατεγνωσμένοςβίοςσυνεσταυρώθητῶιΧριστῶιδιὰτοῦβαπτίσματοςἐφ'ὦτεφησικαταργηθῆναιτὸσῶματῆςἁμαρτίαςτουτέστινἵνανέκρωσιναἱκακαὶπράξειςὑπομείνωσινταύταςγάρφησισῶμαἁμαρτίας

βὁγὰρἀποθανὼνδεδικαίωταιἀπὸτῆςἁμαρτίαςεἰδὲἀπεθάνομενσὺνΧριστῶιπιστεύομενὅτικαὶσυζήσομεναὐτῶιεἰδότεςὅτιΧριστὸςἐγερθεὶςἐκνεκρῶνοὐκέτιἀποθνήσκειθάνατοςαὐτοῦοὐκέτικυριερύειφησιτὸδὲδεδικαίωταιἀντὶτοῦἀπήλλακταικαὶἠλευθέρωταιἀπὸτῆςἁμαρτίαςφησιτινεςδὲτοῦτοπερὶτοῦβαπτίσματοςεἰρήκασινἐνὧισυνετάφημεντῶιΧριστῶι

γὁγὰρἀπέθανετῆιἁμαρτίαιἀπέθανενἐφάπαξὁδὲζῆζῆτῶιθεῶιοὕτωςκαὶὑμεῖςλογίζεσθεἑαυτοὺςνεκροὺςμὲνείναιτῆιἁμαρτίαιζῶνταςδὲτῶιθεῶιἐνΧριστῶιἸησοῦτῶικυρίωιἡμῶνἐκεῖνοφησινὁἀπέθανενοὐχὡςὑπεύθυνοςθανάτουκατὰτοὺςλοιποὺςἀνθρώπουςἀπέθανενἀλλὰδιὰτὴντοῦκόσμουἁμαρτίανἵναταύτηνἀνέλῃκαὶθανατώσῃ

continues from previousὡςδὲθεὸςἀπαύστωςκαὶἀκαταλύτωςζῆὡςγὰρνοεῖταιτῆιἁμαρτίαιτουτέστιδιὰτὴνἁμαρτίανοὕτωςνοεῖταικαὶτῶιθεῶιτουτέστιδιὰτὸείναιθεός

δμὴοὖνβασιλευέτωἡἁμαρτίαἐντῶιθνετωιὑμῶνσώματιεἰςτὸὑπακούεινἐνταῖςἐπιθυμίαιςαὐτοῦβασιλείατυραννίδοςδιαφέρειἡμὲνγὰρτυραννὶςἀκόντωνγίνεταιτῶνὑπηκόωνἡδὲβασιλείαβουλομενωντῶνἀρχομένωνπαραινεῖτοίνυνμηκέτιτῆδυναστειατῆςἁμαρτίαςσυντίθεσθαικατέλυσεγὰραὐτῆςτὴνβασιλείανὁδεσπότηςἐνανθρωπήσαςκαὶἅτεδὴθνητοῖςἔτικαὶπαθητὸνἔχουσισῶμανομοθετῶνσύμμετρατῆἀσθένειανομοθετεῖκαὶοὐλέγειμὴτυραννείτωἡἁμαρτίαἀλλὰμὴβασιλευέτωτὸμὲνγὰρἴδιονἐκείνηςτὸδὲτῆςἡμετέραςγνώμηςἡμὲνγὰρπαθημάτωνκίνησιςκαὶὄχλησιςκατὰφύσινἡμῖνγίνεταιτῶνδὲἀπειρημένωνἡπρᾶξιςτῆςγνώμηςἐξηρτήται

αμηδὲπεριστανετετὰμέληὑμῶνὅπλαἀδικίαςτῆιἁμαρτίαιἀλλὰπαραστήσατεἑαυτοὺςτῶιθεῶιὡςἐκνεκρῶνζῶνταςκαὶτὰμέληὑμῶνζῶνταςκαὶτὰμέληὑμῶνὅπλαδικαιοσύνηςτῶιθεῶικαλῶςφησιμὴπαρισταναιτὰμέληὅπλαἀδικίαςτὸγὰρσῶμαἄγεταικαθὰἂνἄγῃτιςδύναταιγάρτιςτὴνχεῖρακαὶὅπλονἐλεημοσύνηςκαὶἁρπαγῆςποιῆσαιτὴνγλῶσσανκαὶεὔφημονκαὶδύσφημον

continues from previousκαὶτὰἀλλὰμέληὁμοίωςἀδικίανδὲτὴνἁμαρτίανκαλεῖἡγὰρἑαυτόντιςἀδικεῖἁμαρτάνωνἡκαὶτὸνπλησίον

continues from previousἀλλὰπαραστήσατεἑαυτοὺςτῶιθεῶιοὐγὰρεἰςὅπλαδικαιοσύνηςτὰμέληπαραστήσαςτῶθεῶιἑαυτὸνπαρίστησιν

continues from previousοὕτωςδὲπαραστήσατεἑαυτοὺςτῶιθεῶιὡςνενεκρωμένουςὑμᾶςταῖςπάλαιἁμαρτίαιςεζωοποιησεν

βἁμαρτίαγὰρὑμῶνοὐκυριεύσειοὐγὰρἐστεὑπονόμονἂλλὑποχάρινποίαἁμαρτίαὑμῶνοὐκυριεύσειἡπρὸτοῦβαπτίσματοςἦνἀφίησινἡχάριςτοῦΧριστοῦτοῦτοδὲὁνόμοςποιεῖνοὐκἠδύνατο

continues from previousεὰνγὰρμὴἑαυτοὺςὑποκλίνωμεντῆιἁμαρτίαιοὐχἁλισκόμεθαὅτιοὐκἐσμενὑποτὸννόμονἔτιτὸνἀπαγορεύονταμὲντὴνἁμαρτίανῥύσασθαιδὲμὴδυνάμενονἂλλὑποτὴντοῦΧριστοῦχάριντὴνκαὶτὰςπρογινομεναςἀφεῖσανἁμαρτίαςκαὶεἰςτὸμέλλονφρουροῦσαν

γτιοὖνἁμαρτήσομενὅτιοὐκἐσμενὑπονόμονἂλλὑποχάρινμὴγένοιτοοὐκοἴδατεὅτιὧιπαριστάνετεἑαυτοὺςδούλουςεἰςὑπακοὴνδοῦλοὶἐστεὧιὑπακούετεἤτοιἁμαρτίαςεἰςθάνατονἡὑπακοῆςεἰςδικαιοσύνηνχάριςδὲτῶιθεῶιὅτιἦτεδοῦλοιτῆςἁμαρτίαςὑπηκούσατεδὲἐκκαρδίαςεἰςὃνπαρεδόθητετύπονδιδαχῆςἐλευθερωθέντεςδὲἀπὸτῆςἁμαρτίαςἐδουλώθητετῆιδικαιοσύνηιἵναοὖνμὴραθυμοςὁἀκροατὴςγένηταιὡςμὴκυριευθησόμενοςὑποτῆςἁμαρτίαςδιὰτὴνχάριντὴνφρουροῦσανἀσφαλίζεταιαὐτον

continues from previousκαίφησινὅτιἐκείνουἐστετοῦπράγματοςδοῦλοιὧιὑπακούετε

continues from previousτὸγὰρπαριστάνετετὸποιεῖτεδῆλονκαὶπαρασκευάζετε

continues from previousτύπονδὲδιδαχῆςηγορυνὅρονκαὶκαινοναφησιτὸὀρθῶςζῆνἐθέλεινκαὶὑγιαίνεινπερὶτὰδόγματα

αἀνθρώπινονλέγωδιὰτὴνασθενενιαντῆςσαρκὸςὑμῶντῆφύσειμέτρῳφησιτὴνπροαίρεσινσυμμετροντιλέγωκαὶμικρὸνοὐχὑπερβαῖνοντὸτῆςφύσεωςἀσθενές

continues from previousοἶδαγὰρτὰἐντῶιθνητῶισῶμάτικινούμεναπάθηοὐκεἶπενδὲτῆςπροαιρέσεωςὅπερἦνἐκείνωνἀδίκημαἀλλὰτῆςσαρκὸςὁπαραγνωμηναὐτῶνἐγίνετοἀνεπαχθῆτὸνποιῶνλόγον

βὥσπεργὰρπαρεστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῆιἀκαθαρσίαικαὶτῆιἀνομίαιεἰςτὴνἀνομίανοὕτωςνυνπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῆιδικαιοσύνηιεἰςἁγιασμονπολλῶιμὲνμείζοναἔδειτῶιΧριστῶιτὴνδουλείανπαρασχεῖνκαὶτῆιδικαιοσύνηιπαρ'ὅσονπαρέχετετῆιἀκαθαρσίαικαὶτῆιἀνομίαιπλὴνδιὰτὴνἀσθένειαντῆςσαρκὸςτὴνἴσηνἀπαιτῶδουλείαν

γὅτεγὰρδοῦλοιἦτετῆςἁμαρτίαςἐλεύθεροιἦτετῆιδικαιοσύνηιὅτεγάρφησινἐνἁμαρτίαιςἐζῆτετοσοῦτονὑπηκούετετῆιἁμαρτίαιὡςμηδὅτιοὖνπράττεινκαλὸντοῦτογὰρδηλοῖτὸἐλεύθεροιἦτετῆιδικαιοσύνηιτουτέστινοὐκἦτεὑποτεταγμένοιαὐτῆιἐνοὐδενὶοὐκοῦνκαίνυνἐπειδὴμετέστητεεἰςτὴνδικαιοσύνηνἐλεύθεροιγίνεσθετῆιἁμαρτίαιτοῦτογάρνυνὑπακούεινὁσκοπὸςτοῦἀνώτεροκεφαλαίουἀπαιτεῖ

δτιναοὖνκαρπὸνεἴχετετότεἐφ'οἷςνυνἐπαισχύνεσθετὸγὰρτέλοςἐκείνωνθάνατοςνυνὶδὲἐλευθερωθέντεςἀπὸτῆςἁμαρτίαςδουλωθέντεςδὲτῶιθεῶιἔχετετὸνκαρπὸνὑμῶνεἰςἁγιασμοντὸδὲτέλοςζωὴναἰώνιοντὰγὰρὀψώνιατῆςἁμαρτίαςθάνατοςτὸδὲχάρισματοῦθεοῦζωὴαἰῶνοςἐνΧριστῶιἸησοῦτῶικυρίωιἡμῶνοὐμόνονἀπὸτὰαἰσχύνηςἀλλὰκαὶἀπὸτῶνἀποτελεσμάτωνκατασκευάζειτὸμοχθηρὸντῆςἁμαρτίας

continues from previousἐκείνωνμὲνγάρφησινὁκαρπὸςθάνατοςκαὶαἰσχύνητούτωνδὲἁγιασμὸςκαὶζωή

continues from previousοὐκεἶπενδὲὁμισθὸςτῶνκατορθωμάτωνἀλλὰτὸχάρισμαδεικνὺςὅτικατὰχάρινἀπηλλάγησαντῶνἁμαρτιῶν

αἡἀγνοεῖτεἀδελφοὶγινώσκουσιγὰρνόμονλαλῶὅτιὁνόμοςκυριεύειτοῦἀνθρώπουἐφ'ὅσονχρόνονζῆεἶπενανωτερεωὅτιἁμαρτίαὑμῶνοὐκυριεύειἀπεθάνομενγὰρτῆιἁμαρτίαινυνδεῖξαιθέλειὅτιοὐτεὁνόμοςκυριεύειεἶταπροϊὼνδείκνυσινὅτιοὐνόμονἡμεῖςἀπεθάνομεντῶικόσμωιἀλλὰκαὶὁνόμοςἡμῖνἀπέθανεντῆιἐπιφανείαιτοῦΧριστοῦ

βἡγὰρὕπανδροςγυνὴτῶιζῶντιἀνδρὶδέδεταινόμωιεὰνδὲἀποθάνῃὁἀνὴρκατήργηταιἀπὸτοῦνόμουτοῦἀνδρὸςἄραοὖνζῶντοςτοῦἀνδρὸςμοιχαλὶςχρηματίσειεὰνγένηταιἀνδρὶἑτέρωιεὰνδὲἀποθάνῃὁἀνὴρἐλευθέραἐστινἀπὸτοῦνόμουτοῦμὴείναιαὐτὴνμοιχαλίδαγενομένηνἀνδρὶἑτέρωιἀνθρώπινονλέγειπαράδειγμακαὶενταξειτοῦἀνδρὸςτέθεικετὸννόμονενταξειδὲγυναικὸςτοὺςπιστεύσανταςτῶιΧριστῶι

continues from previousἐντῶπαραδείγματιὑποτίθεταιτὸννόμονἀποθανόνταἐνδὲτῶισυμπεράσματιτοῦτοσιώπαἵναμὴἐπαχθῆποιήσῃτὸνλόγον

continues from previousἸουδαίοιςγὰρλαλεῖἀλλὰτοὺςπιστεύσανταςεἰσάγειτῶιθανάτωιΧριστοῦἀποθανόνταςἀπὸτοῦνόμουδιὸκαὶἐλευθερωθένταςφησιν

αthe second half of the scholium is recorded as a separate scholiumώστεἀδελφοίμουκαὶὑμεῖςἐθανατώθητετῶινόμωιδιὰτοῦσώματοςτοῦΧριστοῦεἰςτὸγενέσθαιὑμᾶςἑτέρωιτῶιἐκνεκρῶνἐγερθέντιἵνακαρποφορήσωμεντῶιθεῶιεἰοὖντοῦνόμουἀποθανόντοςοὐκἐστιπαραβάτηςὁκαταλιμπάνωναὐτονκαὶπιστεύωντῶιΚυρίωιπολλῷμᾶλλονἂνκαὶαὐτόςτιςἀποθάνηιλέλυταιἀπὸτοῦνόμουκαὶοὐκἐστιπαραβάτηςπιστεύωντῶιΧριστῶι

βὅτεγὰρἦμενἐντῆισαρκὶτὰπαθήματατῶνἁμαρτιῶντὰδιὰτοῦνόμουἐνηργεῖτοἐντοῖςμέλεσινἡμῶνεἰςτὸκαρποφορμῆσαιτῶιθανάτωινυνὶδὲκατηργήθημενἀπὸτοῦνόμουἀποθανόντεςἐνὧικατειχόμεθαώστεδουλεύεινἡμᾶςἐνκαινότητιπνεύματοςκαὶοὐπαλαιότητιγράμματοςὅτεγάρφησινἦμενἐντῆικατὰνόμονπολιτείασάρκαγὰρτὰςτῆισαρκὶδεδομέναςνομοθεσίαςὠνόμασετὰςπερὶβρώσεωςκαὶπόσεως

continues from previousδηλονότιοὐκεἶπενδὲἐντῶινόμωιἵναμὴἀπαράδεκτοςγένηταιἔτιγὰρἔσεβοντὸννόμον

γτιοὖνἐροῦμενὁνόμοςἁμαρτίαμὴγένοιτοτιοὖνμετετραπηφησινὁνόμοςτὴνφύσινκαὶγέγονενεἰςἁμαρτίανὠθῶνοὐχίφησι

continues from previousἂλλὅτιπρόξενόςμοιγέγονεντοῦγνῶναιτὴνἁμαρτίαν

continues from previousοὐκεἶπενγὰρἀλλὰτὴνἁμαρτίανοὐκἐποίησαεἰμὴδιὰνόμουἂλλοὐκἔγνωνώστεοὐτοῦποιεῖνἀλλὰτοῦδιαγνιωσκειντὴνἁμαρτίανὁνόμοςαἴτιοςπαιδευτικὸςὧνκαὶμὴσυγχωρῶνδιὰτῆςἀγνοίαςεἰςτὴντῶνἀλογωνἐκπίπτεινφύσιν

δἀλλὰτὴνἁμαρτίανοὐκἔγνωνεἰμὴδιὰνόμουτήντεγὰρἐπιθυμίανοὐκἤιδεινεἰμὴὁνόμοςἔλεγενοὐκἐπιθυμήσειςἀφορμὴνδὲλαβοῦσαἡἁμαρτίαδιὰτῆςἐντολῆςκατεργασατοἐνἐμοιπᾶσανἐπιθυμίανοὐχὁνόμοςφησιναἴτιοςτῆςἁμαρτίαςἂλλἡἁμαρτίαδιὰτῆςἐντολῆςτοῦνόμουἐξηπάτησέμε

continues from previousἁμαρτίανφασὶλέγειντὸνδιάβολονἐκτῆςοἰκείαςἐνεργείας

continues from previousκαλῶςδὲκαὶτὸπᾶσανἦνγὰρκαὶπρὸτοῦνόμουἐπιθυμίαἀλλάνυνφησικαὶἃςοὐκἤιδεινἐπιθυμίαςἔμαθονἐκτοῦνόμου

αχωρὶςγὰρνόμουἁμαρτίανεκρὰἐγὼδὲἔζωνχωρὶςνόμουποτεκαθεύδεινφησικαὶτεθαναναιἐδόκουναἱπλείουςἁμαρτίαιοὐγὰρᾔδειντὰςπλείουςκαὶἐνἄγνοιαπράττωνοὐχοὕτωςἡμάρτανον

continues from previousτὸδὲἔζωνποτεχωρὶςνόμουφησιπρὸτοῦδοθῆναιτὴνἐντολὴντοῖςπρωτοπλάστοιςτὴνἐντῶιπαραδείσῳζωήν

continues from previousτότεγὰρεἶχονκατήγοροντὸνφυσικὸννόμοννυνὶδὲκαὶτὸνγραπτὸνἤτοιπρὸΜωσέωςἔζωνφησινκαὶοὐκἤμηννεκρὸςτῶπλήθειτῶνἁμαρτιῶνὧνὁνόμοςδιεγραψεν

βἐλθούσηςδὲτῆςἐντολῆςἡἁμαρτίαἀνέζησενἐγὼδὲἀπέθανονκαὶεὑρέθημοιἡἐντολὴἡεἰςζωὴναυτὴεἰςθάνατονἡγὰρἁμαρτίαἀφορμὴνλαβοῦσαδιὰτῆςἐντολῆςἐξηπάτησέμεκαὶδι'αὐτῆςἀπέκτεινενἐντολήνφησιτὸννόμονεἰπὼνδὲἡἁμαρτίαἀνέζησενἔδειξενὅτιἦνμὲνἡἁμαρτίαἂλλἡσύχαζενὁδὲνόμοςὡςεὐεργετῶνἐφανέρωσεναὐτὴνἵναφύγωμεναὐτὴνἡοὖνεἰςζωήνμοιδοθεῖσαεἰςθάνατόνμοιγέγονεοὐδιὰτὴναὐτῆςφύσινἀλλὰδιὰτὴνἡμῶνραθυμιαν

γώστεὁμὲννόμοςἅγιοςκαὶἡἐντολὴἁγίακαὶδικαίακαὶἀγαθὴτὸοὖνἀγαθονἐμοιγέγονεθάνατοςμὴγένοιτοἂλλἡἁμαρτίανἵναφανῇἁμαρτίαδιὰτοῦἀγαθοῦμοικατεργαζομένηθάνατονἵναγένηταικαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτίαδιὰτῆςἐντολῆςΝόμοντὸνΜωσαϊκὸνλέγειἐντολὴνδὲτὴντῶἈδὰμδεδομένηνἁγιασμονὡςτὸδέονδιδάξασανδικαίανδὲὡςὀρθῶςτοῖςπαραβάταιςτὴνψῆφονἐπενεγκοῦσανἀγαθὴνδὲὡςζωὴντοῖςφυλαττουσινεὐτρεπίζουσαν

δἽναοὖνφησιδειχθῇπωςμιαρὰκαὶκαθαρτοςκαὶἰσχυρὰἡἁμαρτίαδιὰτοῦἀγαθοῦαὐτοῦτουτέστιντοῦνόμουτὸνθάνατονκατειργάσατο

continues from previousἵναδειχθῇαὐτῆςὁἅπαςἸὸςκαὶἡπᾶσακακίατὸδὲκαθ'ὑπερβολὴνἐπιτάσεωςἐστινοὐμικρὸνοὖνὤνησενὁνόμοςπᾶσαναὐτῆςτὴνπικρίανἀποκαλύψαςἵναδιὰγοῦντοῦτοφύγωμεναὐτήν

αοἴδαμενγὰρὅτιὁνόμοςπνευματικὸςἐστινἐγὼδὲσάρκινὸςεἰμιπεπραμένοςὑποτὴνἁμαρτίανὁνόμοςπνευματικὸςἐστινὡςὑπαγόρευσιςκαὶδῶροντοῦἁγίουπνεύματος

continues from previousἡὡςδιδάσκαλοςἀρετῆςκαὶπολέμιοςἁμαρτιῶν

continues from previousκαὶπολέμιοςἁμαρτιῶνὁδὲἄνθρωποςσαρκικὸςοὐκαθὸἐστινἄνθρωποςἀλλὰκαθὸειξενἑαυτὸνὑποτὴνἐπιθυμίαντῆςσαρκὸςἐπιτελῶντὰἀρέσκοντατῶσώματι

continues from previousμετὰγὰρτοῦθανάτουφησικαὶὁτῶνπαθῶνὑπεισῆελθενἐσμὸςοἷονὀργὴλύπηἐπιθυμίακακὴκαὶτὰὁμοία

βὁγὰρκατεργάζομαιοὐγινώσκωοὐγὰρὁθέλωτοῦτοποιῶἂλλὁμισῶτοῦτοπράσσωεἰδὲοὐθέλωτοῦτοποιῶσύμφημιτῶινόμωιὅτικαλὸςνυνὶδὲοὐκέτιἐγὼκατεργάζομαιαὐτοἂλλἡοἰκοῦσαἐνἐμοιἁμαρτίαοὐγινώσκωφησιπωςἀπατῶμαικαὶσυναρπάζομαιεἰςτὴνἁμαρτίαν

continues from previousτοῦτογὰρἐστιτὸπεπραμένονείναιἤτοιπαρεδοσθαιτῆιἁμαρτίαιοὐτοῦτοδὲλέγειὅτιβιάζεταιμεκαὶἄκονταἡἁμαρτίαἀλλὰτὸἀπατηλὸναὐτῆςδεῖξαιθέλεικαίπωςἐκτοῦκαταγλυκαίνειντὴναἴσθησινσυναρπάζει

continues from previousτὸγὰρἡδύμοιφησιτοῦπράγματοςπροβαλλομενηεξαπαταμεμὴἐμμένεινοἷςκέκρικακαὶβεβούλευμαιἂλλοὐκαταγινώσκωκαὶμισῶπράγματος

γοἶδαγὰρὅτιοὐκοἰκεῖνἐνἐμοιτουτέστινἐντῆισαρκίμουἀγαθοντὸγὰρθέλεινπαράκειταίμοιτὸδὲκατεργάζεσθαιτὸκαλὸνοὐχεὑρίσκωοὐγὰρὁθέλωποιῶἀγαθονἂλλὁοὐθέλωκακὸντοῦτοπράσσωεἰδὲὁοὐθέλωἐγὼτοῦτοποιῶοὐκέτιἐγὼκατεργάζομαιαὐτοοἶδάφησιὅτιοὐκἀποκεκληρωμένονκαὶἀνάγκηιτινιπαραμένονμοιἔχωτὸπράττειντὰἀγαθὰὥστεκαὶπρὸςκακίανἀφέλκεινμετῶνκακῶντοῦτογὰροἴκησιςἡεἰςἀεὶδιαμονὴκαὶοἷονἐγκάθισις

continues from previousτὸγὰρθέλεινφησινἐστιμοιοὐποιῶδὲδιὰτὴντῆςἁμαρτίαςσυναρπαγὴνκαὶγάρμεσυναρπάζειπρᾶξαιτὰπαρ'ἐμοῦἐπαινούμεναἀλλὰτὰψεγόμενα

αἂλλἡοἰκοῦσαἐνἐμοιἁμαρτίαἵναδὲὅτιἐπὶμὲντοῦἀγαθοῦοὐκεἶπενοἴκησινἐπὶδὲτῆςἁμαρτίαςφησιἂλλἡοἰκοῦσαἐμοιἁμαρτίαφύσειτὴνἁμαρτίανἐνἡμῖνείναιλέγωνἂλλἐκτοῦπολλὰδιαμαρτάνεινκαὶδιὰτοῦτολοιπὸνεἰςἕξιντῆςἁμαρτίαςἐλθεῖν

βεὑρίσκωἄρατὸννόμοντῶιθέλοντιἐμοιποιεῖντὸκαλὸνὅτιἐμοιτὸκακὸνπαράκειταιεὑρίσκωἄραφησιντὸννόμονἐμοιτῶιτὸκαλὸνποιεῖνπροηρημένωιπροτροπὴνκαὶσυμβουλὴνπαρέχοντακαὶμετὰτοῦτοτὸκακὸνπράσσωπαράκειταιγάρμοιτὸκακὸνκαὶἐπιμελῶςἔγκειταιὥστεοὐδεβουλομένῳμοιτὸκαλὸνπρᾶξαιἱκανὸςἐστιὁνόμοςβοηθῆσαι

γσυνήδομαιγὰρτῶινόμωιτοῦθεοῦκατὰτὸνἔσωἄνθρωπονβλέπωδὲἕτεροννόμονἐντοῖςμέλεσίμουἀντιστρατευομενοντῶινόμωιτοῦνοόςμουκαὶαἰχμαλωτίζοντάμεἐντῶινόμωιτῆςἁμαρτίαςτῶιὄντιἐντοῖςμέλεσίμουταλαίπωροςἐγὼἄνθρωποςτέσσαρεςεἰσινἐνταῦθανόμοεἰςμὲνὁνόμοςτοῦθεοῦδεύτεροςὁἀντιστρατευομενοςτῶινόμωιτρίτοςὁτοῦνοὸςτέταρτοςὁτῆςἁμαρτίαςὁἐντοῖςμέλεσίμουτούτωνὁπρῶτοςτὸεὐαγγελικὸνἐστιπροσταγμαἔξωθηνδιὰτοῦκηρύγματοςεισιωνκαὶὁδεύτεροςτῶνἔξωθενἐστινἐπεισιόντωνκατ'ἐνέργειαντοῦπονηροῦὁτρίτοςὁτῆιφύσειἡμῶνἐγκατασπαρεὶςπαρὰτοῦδημιουργὸὁτέταρτοςὁφιλαμαρτήμωνὃςδιὰτῆςπρὸςτὸκακὸνσυνηθείαςἐνεσκιρωσενἐνἡμῖντὰςἁμαρτίαςἔσωδὲἀνθρωπίνηντὸνοὖνἡτοιωψυχήνφησι

δτιςμεῥύσεταιἐκτοῦσώματοςτοῦθανάτουτούτουτιςμεῥύσεταίφησινἐκτῶνσωματικῶνμουπράξεωντῶντὸννοητὸνεπαγοντῶνθάνατονἥτιςμεῥύσεταιἀπὸτοῦμὴσυναρπάζεσθαιὑποτῶνἐντῶσώματιἐπιθυμιῶναἱθάνατὸςεἰσινἡμῖντιςἕτεροςἡὁΧριστὸςτοῦτογὰρἐμφαίνειοὔτεγὰρὁνόμοςῥύεταιοὔτεἡἐμὴπροαίρεσιςσπουδάζουσα

εεὐχαριστῶτῶιθεῶιδιὰἸησοῦΧριστοῦτοῦκυρίουἡμῶνεὐχαριστῶτῶιθεῶιφησιὅτιαὐτόςμεφησινἐρρύσατοδιὰτοῦθανάτουτοῦυἱοῦαὐτοῦἸησοῦΧριστοῦτοῦκυρίουἡμῶν

ϛἄραοὖναὐτοςἐγὼτῶιμὲννοῒδουλεύωἄραοὖναὐτοςἐγώφησινὅσονἧκενεἰςτὴνἐμὴνπροαίρεσινδουλεύωνόμονθεοῦ

continues from previousνόμωιθεοῦτῆιδὲσαρκὶνόμωιἁμαρτίαςδιὰδὲτῆςσαρκὸςκαὶτῶναὐτῆςἐπιθυμιῶντὰἑαυτῆςσυνεργῷτοῦτογάρφησινόμοντῆςἁμαρτίας

αοὐδὲνἄραἦννυνκατάκριματοῖςἐνΧριστῶιἸησοῦμὴκατὰσάρκαπεριπατοῦσινἀλλὰκατὰπνεῦμαοὐδεμίαἄραφησινκατάδικηδι'ἁμαρτίανἐκείνοιςὅσοιμὴἑκοντεςσαρκικὴνζῶσιζωὴνἂλλἐνΧριστῶιἸησοῦἐνΧριστῷἸησοῦἑλομένοιςπνευματικὴνζωὴνοἷοντοῖςουσοινἐντῆιπίστει

βὁγὰρνόμοςτοῦπνεύματοςτῆςζωῆςἐνΧριστῷἸησοῦἠλευθέρωσέμεἀπὸτοῦνόμουτῆςἁμαρτίαςκαὶτοῦθανάτουὥσπερνόμονἁμαρτίαςπεριφραστικῶςφησιτὴνἁμαρτίανοὕτωςκαὶνόμονπνεύματοςτὸπνεῦματὸἅγιονὅπερφησινἐστιζωῆςχορηγὸνκαὶδοτικοντοῦτοτοιγαροῦντὸπνεῦμαδιὰἸησοῦΧριστοῦαὐτοςγὰρὁαἴτιοςἡμῖναἴτιοςτῆςδωρεᾶςτοῦπνεύματοςἠλευθέρωσέμεἀπὸτῆςἀπότετῆςτε added by the same hand above the lineἁμαρτίαςκαὶτοῦἐκτῆςἁμαρτίαςθανάτουὁδηγοῦνπρὸςτὰβελτίωἐπὶδέγετοῦνόμουοὐδὲβουλομενοιςζωὴνὀρθῶςἴσχυσετιβοηθῆσαιμηδενὸςβοηθουμυοςμηδὲσυνεπισχύοντοςδῆλονὅτι

γτὸγὰρἀδύνατοντοῦνόμουἐνὧιἠσθένειδιὰτῆςσαρκόςὅτιοὐτοῦνόμουκαταψηφίζεταινυνοὐγὰρεἶπετὸπονηρὸντοῦνόμουἐνὧιἐκακούργειἀλλὰτὸἀδύνατονἐνὧιἠσθένειἤθελενγὰρσῶσαιἂλλοὐκἴσχυενἐπειδὴἠσθένειδιὰτῆςσαρκὸςτουτέστιτοῦσαρκινουφρονήματοςοὐγὰρτὴνσάρκαδιαβαλειδιαβάλλειλ added by a later hand? above the lineὧδε

δὁθεὸςτὸνἑαυτοῦυἱονπέμψαςἐνὁμοιώματισαρκὸςἁμαρτίαςἄνωεἰπὼντὸπνεῦμαἠλευθέρωσέμενυντὸνυἱονλέγεικοινῇγὰρεὐδοκίατῆςἁγίαςτριάδοςσεσώσμεθα

continues from previousτὸδὲἐνὁμοιώματιοὐπρὸςτὸσαρκὸςὅραἀλλὰπρὸςτὸσαρκὸςἁμαρτίαςοὐγὰρἄλληνπαρὰτὴνἡμῶνἥνωσενἑαυτῷσάρκαἂλλοὐχἁμαρτωλὴνοὐγὰρεἶπενἁμαρτωλῆςσαρκός

continues from previousὥστεφαίνεταιὅτιὁΚύριοςτὰμὲνφυσικὰπάθηπαραδεξατοτὰδὲἀπὸκακίαςπάθηὅσατὸκαθαρὸντῆςζωῆςἡμῶνκαταῤῥυπαίνειαπωσατοι

εκαὶπερὶἁμαρτίαςκατέκρινετὴνἁμαρτίανἐντῆισαρκίοὐχἁπλῶςφησιοὐδεἀνεξετάστωςκαθὸδυνατὸςἐστικατέκρινετὴνἁμαρτίανἀλλὰδιελέγξαςτὰμεγιαταπταίουσαν

continues from previousδιὰτῆςἑαυτοῦσαρκὸςδηλονότιτοῦτογὰρτὸθαυμαστὸνὅτιδιὰτῆςσαρκὸςτῆςπάλαιἔνοχοοὔσηςτῆιἁμαρτίαικατέκρινεναὐτήνπωςτῶφυλάξαιδηλάδηἀναμάρτητονταύτῃγὰρνικήσαςαὐτὴνκαὶἐκόλασενκόλασιςδὲἁμαρτίαςἡἀναίρεσιςαὐτῆς

ϛἵνατὸδικαίωματοῦνόμουπληρωθῇἐνἡμῖντοῖςμὴκατὰσάρκαπεριπατοῦσινἀλλὰκατὰπνεῦματαῦτάφησινἐποίησενὁΧριστὸςἵναὁσκοπὸςτοῦνόμουτοῦτογὰρτὸδικαίωμαπληρωθῇἐνἡμῖντιςδὲὁσκοπὸςτοῦνόμουτὸμὴγενέσθαιἡμᾶςὑπευθύνουςτῆιἆραιτοὺςσοὺςπληρωθῇτοῖςμὴἐθέλουσισαρκικῶςζῆνἀλλὰπνευματικῶς

ζοἱγὰρκατὰσάρκαὄντεςτὰτῆςσαρκὸςφρονοῦσινοἱδὲκατὰπνεῦματὰτοῦπνεύματοςοἱταῖςσαρκικαῖςφησιἐπιθυμίαιςἑαυτοὺςἐκδεδωκότεςταύταςδὴκαὶἐνσπουδὴἔχουσινὁμοίωςκαὶοἱτοῦπνεύματος

ατὸγὰρφρόνηματῆςσαρκὸςθάνατοςτὸδὲφρόνηματοῦπνεύματοςζωὴνκαὶεἰρήνηδιότιτὸφρόνηματῆςσαρκὸςἔχθραεἰςθεὸντῶιγὰρνόμωιτοῦθεοῦοὐχὑποτάσσεταιφρόνηματῆςσαρκὸςκαλεῖφησιτὴνγεώδητῆςδιανοίαςὁρμὴνκαὶτὴνεἰςτὰςἀτόπουςπράξειςῥοπὴντοῦτοδὲοὐδιαβολὴτῆςσαρκὸςοὐγὰρεἶπενἡφύσιςἀλλὰτὸφρόνημαφρόνημαδὲτοῦπνεύματοςτὴνχάρινδεδομένηνἡμῖνκαὶτὴνεὐεργεσίαντὴνἦιπροαιρέσεικρινομενηνφησι

continues from previousτὸμὲνζωὴὡςπρὸςτὸεἰρημένοντὸφρόνηματῆςσαρκὸςθάνατοςτὸδὲεἰρήνηὡςπρὸςτὸἑξῆςδιότιτὸφρόνηματῆςσαρκὸςἔχθραεἰςθεόν

βοὐδεγὰρδύναταιοἱδὲἐνσαρκὶὄντεςθεῶιἀρέσαιοὐδύνανταιεἰπὼνοὐδὲγὰρδύναταιοὐτοῦτολέγειὅτιὁσαρκικὸνφρόνημαἔχωνοὐδέποτεδύναταιθεῶιἀρέσαιἂλλἐνὧιἐπιμἐνειἐναὐτῶιοὐκἂνὑποταγείηθεῶιοὐγὰρεἶπενὁἔχωναὐτοἄνθρωποςοὐδύναταιθεῶιὑποταγῆναιἂλλαὐτοτὸφρόνημαὃεἰσιναἱπονηρᾶιπράξεις

continues from previousὃεἰσιναἱπονηρᾶιπράξειςδιὸἐπάγειοἱδὲἐνσαρκὶὄντεςτουτέστινοἱτὸφρόνηματῆςσαρκὸςἔχοντεςθεῶἀρέσαιοὐδύνανταιἐκπαραλλήλουγὰρτὸαὐτοεἶπεν

γὑμεῖςδὲοὐκἐστεἐνσαρκὶἂλλἐνπνεύματιεἴπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖνὑμεῖςδέφησινδιὰτὴνδοθεῖσάνφησιτοῦθεοῦχάρινοὐκἐστεἐνσαρκὶτουτέστινἐνσαρκικαῖςπράξεσινἂλλἐνπνευματικῶφρονήματι

continues from previousτοῦτογὰρτὸἐνπνεύματιτὸδὲεἴπερἐνταῦθαἀμφιβάλλοντοςἀλλὰπεπεισμένουἀντὶτοῦἐπειδήπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖν

δεἰδέτιςπνεῦμαΧριστοῦοὐκἔχειοὗτοςοὐκἐστιναὐτοῦεἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖντὸμὲνσῶμανεκρὸνδι'ἁμαρτίαντὸδὲπνεῦμαζωὴδιὰδικαιοσύνηνπνεῦμαΧριστοῦφησιτὸπνεῦμα

continues from previousκοινὸνγὰρπατρὸςκαὶυἱοῦτὸπνεῦμα

continues from previousνεκρὸνδὲλέγειτῶσῶμαὡςπρὸςτὴντῆςἁμαρτίαςἐνέργειαντοῦτογὰρτὸδιὰἁμαρτίαν

continues from previousεἶπεδὲτὸμὲνσῶμανεκρὸνἀκολουθονἦνεἰπεῖντὸδὲπνεῦμαζῶνἀλλὰζωήφησιδεικνὺςὅτιοὐμόνονζῶντὸπνεῦμαἀλλὰκαὶζωοποιόν

εεἰδὲτὸπνεῦματοῦἐγείραντοςἸησοῦνἐκνεκρῶνοἰκεῖἐνὑμῖνὁἐγείραςτὸνΧριστὸνἐκνεκρῶνζωοποιήσειἐγήγερταιὁκύριοςἡμῶνἸησοῦςὁΧριστὸςπαρὰτοῦπατρὸςἐνεργουμένηςπερὶτὴνσάρκααὐτοῦτῆςζωῆςδιὰτοῦἁγίουπνεύματοςὃἐστιναὐτοῦοὐκοῦνκαὶεἰἐγηγέρθαιλέγοιτοπαρὰτοῦπατρὸςἀλλὰκαὶαὐτοςἦνὁἀναστὰςδιὰτοῦἁγίουπνεύματοςπάνταγὰρἐνεργεῖταιτὰθεοπρεπῆπαρὰτοῦπατρὸςδι'υἱοῦἐνπνεύματιὁαὐτοςτοίνυνἐγείρεικαὶτὰθνητὰσώματαἐκνεκρῶνὁΧριστός

continues from previousἦνὡςαυτωςοὐκεἶπενδὲἀναστήσειἀλλὰζωοποιήσειτουτέστινεἰςζωὴνκαὶδόξανἀναστήσειπάντεςμὲνγὰρἀνίστανταιἂλλοἱμὲνεἰςζωὴνοἱδὲεἰςτιμωρίαν

καὶτὰτα added by a later handθνητὰσώματαὑμῶνδιὰτοῦἐνοικοῦντοςαὐτοῦπνεύματοςἐνὑμῖνἄραοὖνἀδελφοὶὀφειλέταιἐσμενοὐτῆισαρκὶτοῦκατὰσάρκαζῆνεἰγὰρκατὰσάρκαζῆτεμέλλετεthe biblical text is added by a later hand; ff. 117r-v are defective of Romans 8:11-23

ἀποθνήσκεινεἰδὲπνεύματι

τὰςπράξειςτοῦσώματοςθανατοῦτεζήσεσθε

ὅσοιγὰρπνεύματιθεοῦἄγονταιοὗτοὶεἰσινυἱοί

θεοῦ

οὐγὰρἐλάβετεπνεῦμα

δουλείαςπάλινεἰςφόβονἂλλἐλάβετεπνεῦμα

υἱοθεσίας

ἐνὧικράζομενἈββᾶὁπατήρ

αὐτοτὸπνεῦμασυμμαρτυρεῖτῶιπνεύματιἡμῶνὅτὶἐσμεντέκναθεοῦ

εἰδὲτέκνακαὶκληρονόμοι

κληρονόμοιμὲνθεοῦ

συγκληρονόμοιδὲΧριστοῦ

εἴπερσυμπάσχομενἵνακαὶσυνδοξασθῶμεν

λογίζομαιγὰρὅτιοὐκἄξιατὰπαθήματατοῦνυνκαιροῦthe biblical text is added by a later hand; ff. 117r-v are defective of Romans 8:11-23

πρὸςτὴνμέλλουσανδόξαν

ἀποκαλυφθῆναιεἰςἡμᾶς

ἡγὰρἀποκαραδοκίατῆςκτίσεωςτὴνἀποκάλυψιντῶνυἱῶντοῦθεοῦἀπεκδέχεται

τῆιγὰρματαιότητιἡκτίσιςὑπετάγη

οὐχἑκοῦσαἀλλὰδιὰτὸνὑποτάξαντα

ἐπ'ἐλπίδιὅτικαὶαυτὴἡκτίσιςἐλευθερωθήσεταιἀπὸτῆςδουλείαςτῆςφθορᾶς

εἰςτὴνἐλευθερίαντῆςδόξηςτῶντέκνωντοῦθεοῦ

οἴδαμενγὰρὅτιπᾶσαἡκτίσις

συστενάζεικαὶσυνωδίνειἄχριτοῦνυν

οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶαὐτοὶτὴνἀπαρχὴντοῦπνεύματοςἔχοντεςκαὶἡμεῖςαὐτοὶἐνἑαυτοῖς

συστεναζομεν

υἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιυἱοθεσίαν

αυἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςἡμῶντῆιγὰρἐλπίδιἐσώθημενἐλπὶςδὲβλεπομένηοὐκἐστινἐλπὶςὁγὰρβλέπειτιςτικαὶἐλπίζειεἰδὲὁοὐβλέπομενἐλπίζομενδι'ὑπομονῆςαπεκδοχημεθαμέγαμέροςπίστεωςἡτῶνἐκεῖθενἐλπὶςμὴτοίνυνζητεῖπάντασοιἐνταῦθαπαρεῖναιτὰἀγαθὰἀλλὰτινακαὶτῆἐλπίδιταμίευσαιεἰδὲπάνταπαρεῖναιθέλειςοὐκέτιἐλπίζεις

continues from previousεἰδὲτὰμὴὁρώμεναἐλπίζομενἐνὑπομονῆιἕξομεντὴντούτωνπροσδοκίαν

βωσαύτοςδὲκαὶτὸπνεῦμασυναντιλαμβάνεταιταῖςἀσθενείαιςἡμῶνἵναγὰρἄκουσανὑπομονὴνμὴνομίσῃςκάμνεινἐπήγαγενοὐκεασεισετὸπνεῦμακάμνεινἂλλἀντιλήψεταισουπρὸςτοῦτοἀσθενεῖςγὰρἐσμενκαὶοὐδεὑπομονὴνκατορθῶσαιἰσχύομενδίχατῆςτοῦπνεύματοςβοηθείας

γτὸγάρτιπροσευξόμεθακαθὸδεῖοὐκοἴδαμενἂλλαὐτοτὸπνεῦμαὑπερεντυγχάνειὑπὲρἡμῶνστεναγμοῖςἀλαλήτοιςτὸπαλαιὸνἔθοςἦντὰπνευματικὰχάρισμαπνεύματακαλεῖνἐπειδὴδὲἀγνοοῦντὸπλῆθοςτὸσυμφέρονᾔτειπολλάκιςἀσύμφοραἐλάμβανοντινεςχάρισμαεὐχῆςκαὶὑπὲρτοῦλαοῦπαντὸςηὔχοντοὅπερκαὶαὐτοπνεῦμαἐλέγετοτοῦτοοὖνλέγειὅτιαὕτηἡχάριςτῆςεὐχῆςὑπὲρἡμῶνἐντυγχάνειμεγίστοιςστεναγμοῖς

δὁδὲἐρευνῶντὰςκαρδίαςοἶδεντιτὸφρόνηματοῦπνεύματοςὅτικατὰθεὸνἐντυγχάνειὑπὲρἁγίωνοὐκαγνουνταφησιδιδάσκουσινοἱτὸτῆςεὐχῆςλαβόντεςπνεῦμακαὶχάρισματὸνθεὸνἂλλοἶδενὁπαράκλητοςὅτικατὰθεὸνἐντυγχάνειοὐκατάτιναβλαβερὰνἐπιθυμίαντουτέστινκατὰτὴνβούλησιντοῦθεοῦ

continues from previousὑπὲρἁγίωνδὲτουτέστιτῶνδιὰτῆςεὐχῆςἁγιαζομένων

εοἴδαμενδὲὅτιτοῖςἀγαπῶσιτὸνθεὸνπάντασυνεργεῖεἰςἀγαθοντοῖςκατὰπρόθεσινκλητοῖςοὖσινπάνταεἰςἀγαθὰπεριστρέφειτὸπνεῦματοῖςἀγαπητοῖςκαὶγὰρκαὶτὰκακὰπεριστρέφειὁθεὸςεἰςἀγαθὰεἰςγὰρεὐδοκίμησιντῶνπασχόντωνπεριστρέφεταιμεῖζονδὲτὸεἰςἀγαθὰπεριστρέφεσθαιτοῦμὴπαντελῶςἐπελθεῖν

continues from previousοὐτοῖςτυχοῦσιδέφησιτοῦτοσυμβαίνειἀλλὰτοῖςὑποθεοῦκληθεῖσινἵναδὲμὴνομισθῇμονομερῶςὁθεὸςἐνίουςκαλέσαςφησιτοῖςκατὰπρόθεσινδεικνὺςὅτιπάντεςμὲνἐκλήθημενἐκεῖνοιδὲὑπήκουσανδιὸκαὶβοηθοῦνταιοἱκατὰπρόθεσινοἰκείανγενόμενοικλητοί

αὅτιοὓςπροέγνωκαὶπροώρισεσυμμόρφουςτῆςεἰκόνοςτοῦυἱοῦαὐτοῦεἰςτὸείναιαὐτονπρωτότοκονἐνπολλοῖςἀδελφοῖςοὓςγάρφησιπροέγνωκατ'ἰδίανπρόθεσινκλητοὺςὄντας

continues from previousτούτουςκαὶπροώρισεσυμμόρφουςείναιτοῦυἱοῦαὐτοῦτουτέστιὅπερἐστιὁυἱοςτοῦθεοῦκατὰφύσινἐντῆἐνανθρωπήσειδῆλονδὲὡςἅγιοςκαὶἀναμάρτητοςτοῦτοκαὶαὐτοὶγεγόνασικατὰχάρινεἰκοναγὰρτοῦυἱοῦτὴνοἰκονομίανκαὶτὸαὐτοῦσῶμάφησιν

βοὓςδὲπροώρισετούτουςκαὶἐκάλεσενκαὶοὓςἐκάλεσετούτουςκαὶἐδικαίωσενοὓςδὲἐδικαίωσετούτουςκαὶἐδοξασεπανταχοῦτὸκατὰπρόθεσινκλητοὺςὄνταςσυνυπακούεινδὲαὐτῶνποιεῖτὸκατόρθωμακαὶπροσωποληψίαςἀπαλλάττειτὸνθεόν

continues from previousἐδικαίωσενοὖντούτουςδιὰλουτροῦπαλιγγενεσίας

continues from previousἐδοξασεδὲδιὰτῶνχαρισμάτωνκαὶτῆςυἱοθεσίας

γτιοὖνἐροῦμενπρὸςταῦταεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντιςκαθ'ἡμῶνὡςεἰἔλεγεντούτωνοὕτωςὄντωντιἑνὶεἰπεῖνπρὸςτοσαύτηνἀγαθότητατοῦθεοῦ

continues from previousἵναδὲμηδεὶςπερὶτῶνὧδεπειρασμῶνκαὶκινδύνωνλόγονποιεῖτῶἐπήγαγενεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντιςκαθ'ἡμῶνἰσχύειγάρφησιὁθεὸςτὰςκαθ'ἡμῶνἐπιβουλὰςἀφορμὴνστεφάνωνποιῆσαιοὐδεὶςοὖνκαθ'ἡμῶν

δὅςγετοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοἂλλὑπὲρἡμῶνπάντωνπαρεδοκεναὐτόνπωςοὐχὶκαὶσὺναὐτῶιτὰπάνταἡμῖνχαρίσεταιεἰγὰρτὸνἴδιονυἱονὑπὲρἡμῶνἔδωκενκαὶτοῦτοἁμαρτωλῶνὄντωνκαὶεἰςθάνατόντιδεῖπερὶτῶνλοιπῶνἀγαθῶνἀμφιβάλλεινὁγὰρτὸμέγαδοὺςκαὶτὸἔλαττονδώσει

ετιςἐγκαλέσεικατὰἐκλεκτῶνθεοῦθεὸςὁδικαίωντιςὁκατάκρινωνΧριστὸςὁἀποθανὼνμᾶλλονδὲκαὶἐγερθεὶςὃςἐστινἐνδεξιὰτοῦθεοῦὃςκαὶἐντυγχάνειὑπὲρἡμῶντιςἡμᾶςχωρίσειἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦΧριστοῦθλῖψιςἡστενοχωρίαἡδιωγμὸςἡλιμὸςἡγυμνότηςἡκίνδυνοςἡμάχαιρακαθὼςγέγραπταιὅτιἕνεκάσουθανατούμεθαὅληντὴνἡμέρανἐλογίσθημενὡςπρόβατασφαγῆςκατὰἐρώτησιναυτὰπροάγειὡςἀναντιρρήτωνὄντων

continues from previousκαίφησιτιςὁκατακρίνωντοῦμὲνπατρὸςδικαιοῦντοςτοῦδὲυἱοῦὑπὲρἡμῶνἀποθανόντοςτοῦδὲπνεύματοςσυναντιλαμβανομενοςταῖςἀσθενείαιςἡμῶνοὓςοὖνἡτριὰςεδικαιοωσετιςὁκατακρίνων

continues from previousἵναδὲμὴἐλάττωσιντὴνἐντυχίαννομίσῃςθεὶςπρῶτοντὴνἰσοτιμίαντῶείναιἐνδεξιᾶιτοῦθεοῦοὕτωςεἶπεντὸἐντυγχάνειδεῖξαιθέλωντὴνδιάπυροναὐτοῦἀγάπην

continues from previousτοῦτοδὲὡςπρὸςτὸἀνθρώπινονεἴρηταιὅτιἀρχιερεὺςἦνοὐγὰρὡςαὐτοςασθηνωσωδειτατιτοῦπατρός

αἂλλἐντούτοιςπᾶσινὑπερνικῶμενδιὰτοῦἀγαπήσαντοςἡμᾶςοὐκεἶπεννικῶμενἂλλὑπὲρνικῶμεντουτέστιδι'ὧνἐπιβουλευόμεθαστεφανούμεθαοἱγὰρἐπίβουλοιπρόξενοστεφάνωνἡμῖνγενονταιἂνεὐχαρίστωςφέρωμεν

βπέπεισμαιγὰρὅτιοὔτεθάνατοςοὔτεζωὴοὔτεἄγγελοιοὔτεἀρχαὶοὔτεδυνάμειςοὔτεἐνεστῶταοὔτεμέλλονταοὔτεὕψωμαοὔτεβάθοςοὔτετιςκτίσιςἕτεραδυνήσεταιἡμᾶςχωρίσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦτῆςἐνΧριστῶιἸησοῦτῶικυρίωιἡμῶνἀλήθειανλέγωἐνΧριστῶιοὐψεύδομαισυμμαρτυρούσηςμοιτῆςσυνειδήσεώςμουἐνπνεύματιἁγίωιὅτιλύπημοιἐστιμεγάληκαὶἀδιάλειπτοςὀδύνητῆικαρδίαιμουεἰπὼνἄνωτὰπαρόνταεπιπονανυντὰμέλλονταλέγεικαίφησινοὔτεὁμέλλωνθάνατοςοὔτεἡμέλλουσαζωὴκαὶτὰἑξῆςχωρίσαιτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦδύναταιεἶταἐπειδὴπᾶσανεἶπετὴνκτίσιντήντεὁρατὴνκαὶτὴννοητὴνπροστίθησινὅτιοὔτετιςἕτερακτίσιςτουτέστινεἰκαὶἄλλητιςπαρὰταύταςὑποσταίηκτίσιςἐπειδὴδὲκαὶἀγγέλωνἐμνήσθημὴνομίζειτούτουἀποστῆναιτιναςἐθέλεινἀπὸΧριστοῦἀλλὰτὸνπερὶθεὸνθερμὸνπόθονσημᾶναιζητῶνεἰςτούτουςἦλθεντοὺςλόγους

continues from previousτινεςδὲβάθοςτὴνγέεννανωνομασανὕψοςδὲτὴνβασιλείανἄλλοιδὲτὴναἰώνιονζωὴνκαὶτὸναἰώνιονθάνατον

continues from previousοἱδὲτὰἄγανἐπίδοξαοὔτετὰἄγανἄδοξα

continues from previousἄνωδὲεἰπὼναγαπανθαιἡμᾶςὑποτοῦθεοῦνυνδείκνυσικαὶτὴνἑαυτοῦεἰςτὸνθεὸνἀγάπησινὅσηνείναιεἰκοτωςὁγὰρἀγαπηθεὶςτοσοῦτονοὐθαυμαστὸνεἰἀνταγαπᾷ

the second half of scholium 486 is added after scholium 487ὁμοίωςεἰκαὶμὴκατὰπάντεςἂλλὅσηδύναμιςεἰπὼνδὲτὴντοῦθεοῦἀγάπηνὅσηἐστιδείκνυσιΧριστοῦταύτηνἡμῖνπροσγεγονεναιπροσθεὶςτὸἐνΧριστῶιἸησοῦτῶικυρίωιἡμῶνπάνταγὰρἡμῖνδιὰΧριστοῦπροεξενισταιτὰἀγαθὰδιὸκαὶεἰκοτωςπάνταμικράφησινπρὸἐκείνηντὴνἀγάπην

αευχομενγὰραὐτοςἐγὼἀνάθεμαείναιἀπὸτοῦΧριστοῦὑπὲρτῶνἀδελφῶνμουτῶνσυγγενῶνμουκατὰσάρκαοἵτινὲςεἰσινἸσραηλῖταιὧνἡυἱοθεσίακαὶἡδόξακαὶαἱδιαθῆκαικαὶἡνομοθεσίακαὶἡλατρείακαὶἐπαγγελίαιὧνοἱπατέρεςκαὶἐξὧνὁΧριστὸςτὸκατὰσάρκαὁὧνἐπὶπάντωνθεὸςεὐλογητὸςεἰςτοῦαἰῶναςἀμήνδοκεῖμὲνἐθέλεινὑπὲρτῶνἀδελφῶνκαὶτῶνσυγγενῶνἀλλοτριωθῆναιΧριστοῦτοῦτογὰρἡτοῦἀναθέματοςδύναμιςὅμωςἀκριβῶςθεωροῦντιφανήσεταιὑπὲρτῆςἀγάπηςτοῦΧριστοῦταῦταεἰρηκώςπωςἐπειδὴγὰρἑώρατὸνθεὸνβλασφημούμενονὑποτῶνἸουδαίωνὑπὲρτοῦμὴείναιπρόφασινβλασφημίαςκατὰτοῦθεοῦηβούλετοἐπιστρέψαιτούτουςὡςκαὶἀνάθεμαὑπὲρτούτουθέλεινγενέσθαιὅπερδεικτικὸνἐστιτῆςἀγάπηςτοῦΧριστοῦ

continues from previousηβούλετογὰραὐτονπαρὰπάντωνδοξάζεσθαι

continues from previous; the second half of scholium 490 is added after the first half of scholium 491ὃνγὰροὐδεμίακτίσιςχωρίσαιἴσχυσενπωςἂνἐχώρισενἀγάπησυγγενῶνκαὶἀδελφῶν

continues from previous; the second half of scholium 491 is added after the second half of scholium 490ἀλλὰδέφασινὅτιμὴβουλόμενοςδημοσιεῦσαιτὸχάρισμαχάρισμαγὰρἦντὸοὕτωςἀγαπᾶντὸνΧριστὸντοὺςσυγγενεῖςἀγαπᾶνὑποκρίνεται

the scholium is unnumberedιστεονδὲὅτιἀνάθεμαἐστιτὸεχωρισθαιπάντωνκαὶἀλλότριονείναικαθάπεργὰρτοῦἀναθέματοςτοῦἂναντιθεμενουτῶιθεῶιοὐδεὶςἂντολμησειἐνἁπλῶςταῖςχερσὶνἅψασθαιοὕτωκαὶτῶνχωριζομενωντῆςἐκκλησίαςπάντωναποτεμωνπᾶσινἀπαγορεύειχωρίζεσθαιαὐτοῦκαὶἀποπηδᾷνπλὴντῶμὲνἀναθέματιτιμῆςἕνεκενοὐδεὶςἐγγίσαιτολμᾷτοῦδὲἀποτμηθέντοςἐξενανατιαςἐχωρίζοντογνώμηςἅπαντεςτοῦμὲνγὰρἀπείχοντοὡςανακειμὲνοὐθεῶτοῦδὲὡςἠλλοτριωμένουθεοῦἀποῤῥαγέντοςτῆςἐκκλησίας

βοὐχοἷονδὲὅτιἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦοὐγὰρπάντεςοἱἐξἸσραὴλοὗτοιἸσραὴλοὐδὅτιεἰσισπέρμαἈβραὰμπάντεςτέκναἂλλἐνἸσαὰκκληθήσεταίσοισπέρματουτέστινὅτιοὐτὰτέκνατῆςσαρκὸςταῦτατέκνατοῦθεοῦἀλλὰτὰτέκνατῆςἐπαγγελίαςλογίζεταιεἰςσπέρμαἐπαγγελίαςγὰρὁλόγοςοὗτοςκατὰτὸνκαιρὸντοῦτονἐλεύσομαικαὶἔσταιτῆιΣάρραιυἱοςταῦταλέγωφησιεἰγεἦνχωρισθῆναιτοῦπερὶτὸνΧριστὸνχῶροκαὶἀλλοτριωθῆναιοὐχὶτῆςἀγάπηςαὐτοῦἀλλὰτῆςαπολαυσεωςἐκείνηςκαὶτῆςδόξηςκατεδεξαμηνἂνὥστεμὴτὸνθεὸνβεβλασφημεισθαιἤκουεγάρτινωνλεγόντωνὅτιἄλλουςὑπέσχετοκαὶἄλλοιςἔδωκετοῖςτῶνἸουδαίωνπρογόνοιςἐπηγγείλατοκαὶἐκείνουςἀφεὶςτοὺςοὐδέποτεαὐτονεγνωκοπταςεἰςτὰἐκείνωνεἰςἤγαγενἀγαθὰἵναοὖνμὴταῦταλεγηταιπερὶτοῦθεοῦκαὶβασιλείαςἡδεωςἐξέπιπτονκαὶτῆςδόξηςἐκείνηςτῆςαπορρητουταῦταδὲλέγωφησιοὐχοἷονὅτιπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦτουτέστιοὐκἐπειδὴὁλόγοςκαὶἡἐπαγγελίατοῦθεοῦνυνἐξέπεσενἐψεύσατοἂλλἵνατὴνπρὸςαὐτοὺςἀγάπηνενειξαμαικαὶλοιπὸνδείκνυσιπωςὁλόγοςἡἐπαγγελίατοῦθεοῦεηβεβηκενφησιγὰροὐτὰτέκνατῆςσαρκὸςταῦτατέκνατοῦθεοῦἀκολουθονἦνεἰπεῖνταῦτατέκνατοῦἈβραάμ

continues from previousἂλλοὕτωςφησιἵναδείξῃὅτιοἱτὴνυἱοθεσίανἔχοντεςαὐτοὶεἰσικατ'ἐπαγγελίαντέκνατοῦἈβραάμ

continues from previousὅσοιφησιγὰρκατὰτὸνἸσαὰκγεννηθῶσινοὗτοιεἰσικαὶσπέρμαἈβραὰμκαὶυἱοὶθεοῦὁγὰρἸσαὰκοὐκατὰνόμονἐγεννήθηφύσεωςἀλλὰκατὰδύναμινἐπαγγελίαςοὐκοῦνοἱγεννώμενοοὕτωςυἱοὶἈβραὰμεἰσινοὕτωςδὲἡμεῖςγενώμεθαδιὰτῆςκολυμβήθραςῥήμασιγὰρἡμεῖςκαὶἐπαγγελίαςγεννώμεθαῥήμασιμὲνδιὰτὸεἰςὄνομαπατρὸςκαὶυἱοῦκαὶἁγίουπνεύματοςγίνεσθαιτὰςἐντῆικολυμβήθραικατάδυσειςἐπαγγελίαδὲκαθὸοἱπροφῆταιβάπτισμαπροηγορευονἐνοὐρανοῖςκαὶἨσαΐαςφασκελούσασθεκαθαροὶγένεσθε

γοὐμόνονδὲἀλλὰκαὶῬεβέκκαἐξἑνὸςκοίτηνἔχουσαἸσαὰκτοῦπατρὸςἡμῶνμήπωγὰργεννηθέντωνμηδὲπραξάντωντιἀγαθονἡκακὸνἵναἡκατ'ἐκλογὴνπρόθεσιςτοῦθεοῦμένῃοὐκἐξἔργωνἂλλἐκτοῦκαλοῦντοςἐρρήθηαὐτῆιὅτιὁμείζωνδουλεύσειτῶιἐλάσσονικαθὼςγέγραπταιτὸνἸακὼβἠγάπησατὸνδὲἨσαῦἐμίσησακαίτιφησιθαυμαστὸνὅτιτῶνἸουδαίωνοἱμὲνπιστεύσαντεςεἰςσπέρμαἈβραὰμλογίζονταιοἱδὲἄπιστοιοὐκέτιὅπουκαὶἡῬεβέκκαἐξἑνὸςτοῦἸσαὰκσπέρμαἔχουσακαὶδύογεννήσασαοὐκἔσχετοὺςδύοἀρέσανταςτῶιθεῶιοὐδὲλογιζομένουςεἰςσπέρμαἈβραὰμοὕτωγάρφησικαὶἸουδαῖοισπέρμαὄντεςτοῦἈβραὰμἑνὸςὄντοςοἱμὲνπιστοὶσώζονταιὡςτῆςαὐτῆςαὐτῶιπίστεωςὄντεςκαὶτέκνατῆςἐπαγγελίαςοἱδὲἄπιστοιοὐκέτι

ατιοὖνἐροῦμενμὴἀδικίαπαρὰτῶιθεῶιμὴγένοιτοτῶιγὰρΜωϋσεῖλέγειἐλεήσωὃνἂνἐλεῶκαὶοἰκτειρήσωὃνἂνοἰκτείρωτιοὖνἐροῦμενφησιπρὸςταῦταμὴἀδικίαπαρὰτῶιθεῶιοὐκοῦνδὲἐφ'ἡμῶνκαὶτῶνἸουδαίωνεἰγὰρἀδικίαοὐκἐστιπαρὰτῶιθεῶικαὶτῶνἸουδαίωνπάντωνμοσχοποιησάντωντῶΜωσεῖφησιτουτέστιουσονἐστιεἰδέναιὦΜωσῇτινεςἄξιοιφιλανθρωπίανἂλλἐμοιοὐγὰρὥσπεροἱἄνθρωποιοὕτωςκαὶὁθεὸςἐμβατεύειεἰςτὰςτῶνἀνθρώπωνκαρδίαςεἰοὖνΜωσῆςηγνοιεταςαἰτίαςτῶνγινομένωνσχολῇοὖνἡμεῖςγνοίημενοὐκοὖνοὐδεἐπὶτῶννυνἸουδαίωνἀδικεῖὁθεὸςἀλλὰκαὶνυνὅσοιμὲνἄξιοισώζονταιπιστεύουσιγὰρὅσοιδὲἀνάξιοὶἀπόλλυνταιοὐπιστεύουσιγάρ

βἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςοὐδετοῦτρέχοντοςἀλλὰτοῦἐλεοῦντοςθεοῦοῦτοθέλοντοςἸσαὰκἤθελενγὰρευλογησαιτὸνπρῶτοντοκονυἱονἨσαῦοὐδὲτοῦτρέχοντοςἨσαῦεἰςτὸπεδιονθηρεῦσαὶἀλλὰτοῦἐλεοῦντοςθεοῦτὸνἸακὼβὡςἄξιοντὰελειδεῖμὲνοὖνθέλεινκαὶτρέχεινκαὶτὴνἑαυτοῦἕκαστονδύναμινπληροῦνπλὴνὅτιδίχαβουλῆςθεοῦοὔτεὁθέλωνοὔτεὁτρέχωνἀνύειτιπλέον

γλέγειγὰρἡγραφὴτῶιφαραὼὅτιεἰςαὐτοτοῦτοἐξήγειράσεὅπωςἐνδείξωμαιἐνσοιτὴνδύναμίνμουκαὶὅπωςδιαγγελῇτὸὄνομάμουἐνπάσηιτῆιγῆιτουτέστιεἰςτὸσεσυγκεχώρηκαβασιλεῦσαιὅπωςδειχθῇπωςεἰμιμακρόθυμοςδύναμιςθεοῦἡμακροθυμίακαὶδύναμιςμεγίστῃ

δἄραοὖνὃνθέλειἐλέειὃνδὲθέλεισκληρύνειἐρεῖςοὖνμοιτιἔτιμέμφεταιτῶιγὰρβουλήματιαὐτοῦτιςἀνθέστηκετὸνἄξιοντοῦἐλεεῖσθαιἐλέειτὸνδὲσκληρὸνκαὶἀπειθῇσκληρὸνκαὶἀπειθῇείναισυγχωρεῖοὐγὰρκρίσεωςoπαρὼνκαιρὸςἀλλὰπολιτείαςκαὶαὐτεξουσιότητοςτὸγὰρσκληρύνειἀντὶτοῦσκληρὸνείναισυγχωρεῖνοῆσαιδεῖ

εμενοῦνγεὦἄνθρωπεσύτιςεἰὁἀνταποκρινομενοςτῶιθεῶιἐπιστομίζειτοὺςθέλονταςμαθεῖναποιειὁθεὸςκαὶτοὺςλόγουςαὐτῶνεἰδέναικαλῶςδὲτὸσὺτιςεἰὁαντιλεγωνἡεἰεναντιουμενοςκοινωνὸςφησινεἰτῆςἀρχῆςαὐτωἀλλὰκριτὴςτιςεἰγίνωσκεδὲὅτικατάλογονπάνταπροβαίνεικἂνσὺτοὺςλόγουςἀγνοῇς

αμὴἐρεῖτὸπλάσματῶιπλάσαντιτιμεἐποίησαςοὕτωςοὐτὸαὐτεξούσιονἀναιρεῖλέγειταῦταἀλλὰδείκνυσινὡςπᾶσιτρόποιςχρὴπείθεσθαιτῶιθεῶικἂναγνωμεντοὺςλόγουςτῶνγινομένωντὸγὰρἀπαιτεῖντῶνγινομένωνεὐθύναςτὸνθεὸνπεπεῖσθαιπροσήκειμηδὲνπηλοῦδιαφέρειν

βἡοὐκἔχειἐξουσίανὁκεραμεὺςτοῦπηλοῦἐκτοῦαὐτοῦφυράματοςποιῆσαιὁμὲνεἰςτιμὴνσκεῦοςὁδὲεἰςἀτιμίανὡςπρὸςτὴνἐξουσίανἦνἔχειὁθεὸςποιεῖναβουλεταιτοῦτοαὐτῶιεἴρηταιπαντωδὲκαλῶςκαὶπρεπόντωςποιεῖκἂνἡμεῖςτοὺςλόγουςἀγνοῶμενκαίφησιὥσπερὁκεραμεὺςὁθέλειποιεῖκαὶοὐδὲνἀντιλέγειἡπεριεργάζεταιὁπηλὸςοὕτωςμὴδὲσύφησιπεριεργάζουἡἀγνοῶνδυσχεραινεἃἂνὁθεόςσεἀγνοεῖνβούλεται

continues from previousάλλοςδὲἔχειφησινἐξουσίανὁἐγεῖρωντοὺςνεκροὺςτοὺςμὲνεἰςδόξαντοὺςδὲεἰςαἰσχύνηνἔγειραικατὰτὴνἀναλογίαντῶνἑκάστῳβεβιωμένων

γεἰδὲθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιτὴνὀργὴνκαὶγνωρίσαιτὸδυνατὸναὐτοῦἤνεγκενἐνπολλῆιμακροθυμίαισκεύηὀργῆςκατηρτισμέναεἰςἀπώλειανἤθελενφησινὁθεὸςμακροθυμίανἐνδείξασθαιἂλλἐπειδὴεἰςἀπόνοιαντῆιμακροθυμίαιτοῦθεοῦἐχρήσατολοιπὸνὀργὴνἐνεδείξατο

continues from previousἤνεγκετοίνυνἐνπολλὴμαρκοθυμιατουτέστιπάνυἐμακροθύμησενεἰςμετάνοιανἄγωνὡςδὲοὐκἦλθεπρὸςσωφρονισμὸνἐτιμωρήσατοαὐτον

continues from previousσκεῦοςδὲὀργῆςἦνὁφαραὼτουτέστινἄνθρωποςτὴντοῦθεοῦἀνάπτωνὀργὴνοἰκείαςσκληροτητοςοὐμόνονδὲτοῦτοἀλλὰκαὶκατηρτισμένοςεἰςἀπώλειαντουτέστιντέλειοςπρὸςτὸδεῖνἀπολέσθαιτοῦτοδὲοὐπαρὰτὸνθεὸνἀλλὰπαρὰτὴνοἰκείανκακίαν

δκαὶἵναγνωρίσῃτὸνπλοῦτοντῆςδόξηςαὐτοῦἐπὶσκεύηἐλέουςἃπροητοίμασενεἰςδόξανοὓςκαὶἐκάλεσενἡμᾶςοὐμόνονἐξἸουδαίωνἀλλὰκαὶἐξἐθνῶνὡςκαὶἐντῶιὩσηὲλέγειὥσπερφησιεἰςτὰσκεύητῆςὀργῆςτουτέστιτὸνφαραὼἤνεγκενὀργὴνπολλὰπρότερονμακροθυμήσαςοὕτωςκαὶεἰςσκεύηἐλέουςτουτέστινεἰςτοὺςἀξίουςτοῦἐλεεῖσθαιἡμᾶςἤνεγκενφιλανθρωπίαντοῦτογὰρσυνυπακουστέον

continues from previousπροητοίμασενδὲἐπεὶἔγνωἀξίουςἐλέουςδιὰτὴνπίστινὅπερκαὶεἰςδόξαναὐτοῦσυντείνει

εκαλέσωτὸνοὐλαόνμουλαόνμουκαὶτὴνοὐκἠγαπημένηνἠγαπημένηνκαὶἔσταιἐντῶιτόπωιοὐἐρρήθηαὐτοῖςοὐλαόςμουὑμεῖςἐκεῖκληθήσονταιυἱοὶθεοῦζῶντοςοὐλαὸνκαὶἠγαπημένηνπρότεροντὴνἐξἐθνῶνἐκκλησίανφησινυνδὲκαὶλαὸνκαὶἠγαπημένηνκαὶυἱοὺςκαλεῖδιὰτὴναὐτῶνεὐγνωμοσύνηνκαὶπίστιν

αἨσαΐαςδὲκράζειὑπὲρτοῦἸσραὴλεὰνἦιὁἀριθμὸςτῶνυἱῶνἸσραὴλὡςἡἄμμοςτῆςθαλάσσηςτὸκατάλειμμασωθήσεταιοὐδυσωπειμεφησιτὸγένοςοὐδεαιδουμαιτὸπλῆθοςεκχουμενονἂλλἐκείνουςσωζωμόνουςτοὺςἀξίουςἑαυτοὺςπαρεχονταςκαὶοὐχἁπλῶςἄμμοθαλάσσηςἐμνημόνευσενἂλλἀναμιμνήσκειαὐτοὺςτῆςἐπαγγελίαςἃςἀναξίουςἑαυτοὺςκατέστησαντοὺςτοίνυνθορυβεῖσθεὡςτῆςὑποσχέσεωςδιαπεσουσηςτῶνπροφητῶνδηλοῦντῶνοὐπάνταςείναιτοὺςσωζομένους

βλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωνἐνδικαιοσύνηὅτιλόγονσυντετμημένονποιήσεικύριοςἐπὶτῆςγῆςτὸσυντελῶνδηλοῖὅτιπέραςἔχουσιπάντεςλόγοιπίστεωςκαὶγνώσεωςθεοῦκαὶοὐκἔσταιἕτεροςμετὰτοῦτοντόννυνκηρυσσόμεονἂλλἐπὶσυντελείαιπάσηςπίστεωςκαὶπαντὸςλόγουδέδοταιὅνυντῆςπίστεωςλόγος

continues from previousτοῦτονγὰρσυντετελεσμένοςκαὶσυντετμημένοςφησινὁπροφήτηςεὰνγάρφησινεἴπῃςἐντῶιστόματισουκύριονΙησονκαὶπιστεύσῃςἐντῆικαρδίαισουὅτιὁθεὸςαὐτονἤγειρενἐκνεκρῶνσωθήσῃ

γκαὶκαθὼςπροείρηκενἨσαΐαςεἰμὴκύριοςσαβαὼθἐγκατέλιπενἡμῖνσπέρμαὡςΣόδομαἂνἐγενήθημενκαὶὡςΓόμορραἂνὡμοιώθημεντοῦτοκαὶπερὶτοῦΧριστοῦνοῆσαιδύνηι

continues from previousκαὶτὴναὐτοῦχάρινκαὶδιὰτὴντῶνκαταλειφθέντωνεὐγνωμοσύνην

τιοὖνἐροῦμενὅτιἔθνη

τὰμὴδιώκονταδικαιοσύνηνκατέλαβεδικαιοσύνηνδικαιοσύνηνδὲτὴνἐκπίστεωςἸσραὴλδὲδιώκον

νόμονδικαιοσύνης

εἰςνόμονδικαιοσύνης

οὐκἔφθασεν

διάτιὅτιοὐκἐκπίστεωςἂλλὡςἐξἔργωννόμου

προσέκοψανγὰρτῶιλίθωιτοῦπροσκόμματος

καθὼςγέγραπταιἰδοὺτίθημιἐνΣιὼνλίθονπροσκόμματοςκαὶπέτρανσκανδάλου

καὶπᾶςὁπιστεύωνἐπ'αὐτῶιοὐκαταισχυνηθεσεται

ἀδελφοὶἡμὲνεὐδοκία

τῆςἐμῆςκαρδίαςκαὶἡδέησιςἡπρὸςτὸνθεὸνὑπὲρτοῦἸσραὴλἐστινεἰςσωτηρίαν

μαρτυρῶγὰραὐτοῖςὅτιζῆλονθεοῦἔχουσιν

ἂλλοὐκατ'ἐπίγνωσιν

ἀγνοοῦντεςγάρ

τὴντοῦθεοῦδικαιοσύνην

καὶτὴνἰδίανδικαιοσύνηνζητοῦντεςστῆσαι

τῆιδικαιοσύνηιτοῦθεοῦ

οὐχυπετεγησαν

ατέλοςγὰρνόμουΧριστὸςεἰςδικαιοσύνηνπαντὶτῶιπιστεύοντιΜωϋσῆςγὰργράφειτὴνδικαιοσύνηντὴνἐκτοῦνόμουὅτιὁποιήσαςαυτὰἄνθρωποςζήσεταιἐναὐτοῖςτέλοςγὰρνόμουτουτέστιἀναίρεσιςτοῦνόμουκαὶπλήρωσιςὁΧριστός

continues from previousτὸγὰρτέλειονὁνόμοςἐντῆιεἰςΧριστὸνἔχειπίστειὁοὖνπιστεύωνΧριστῶιπληροῖτὸννόμον

ἡδὲἐκπίστεωςδικαιοσύνηοὕτωςλέγει

βμὴεἴπῃςἐντῆικαρδίαισουτιςἀναβήσεταιεἰςτὸνοὐρανὸντουτέστιΧριστὸνκαταγαγεῖνἡτιςκαταβήσεταιεἰςτὴνἄβυσσοντουτέστιΧριστὸνἐκνεκρῶνἀναγαγεῖνἵναμὴνομισθῇἡπίστιςεὐκατόρθωτοςκαὶεὐκαταφρόνητοςδιὰτοῦτοδείκνυσικαὶαὐτὴνπόνουδεομένηνκαὶπρὸςτοὺςἀφανεῖςλογισμοὺςἔχουσαντὴνπάληνμὴεἴπῃςγάρφησιμηδὲἐνκαρδίατουτέστιμηδὲἐνθυμηθῆιςἀλλὰπάνταλογισμὸνἔκβαλεἔξωτουτέστιστερεᾶςκαινουνεχουςδεῖταιψυχῆς

ἀλλάτιλέγειἐγγύςσουτὸῥῆμὰἐστινἐντῶιστόματισουκαὶἐντῆικαρδίαισουτουτέστιτὸῥῆματῆςπίστεωςὁκηρύσσομεν

ὅτιεὰνὁμολογήσῃςἐντῶιστόματισουκύριονἸησοῦνκαὶπιστεύσῃςἐντῆικαρδίαισου

ὅτιὁθεὸςαὐτονἤγειρενἐκνεκρῶν

σωθήσηικαρδίαγὰρπιστεύεταιεἰςδικαιοσύνηνστόματιδὲὁμολογεῖταιεἰςσωτηρίαν

λέγειγὰρἡγραφὴπᾶςὁπιστεύωνἐπ'αὐτῶιοὐκαταισχυνθήσεται

οὐγὰρἐστιδιαστολὴἸουδαίουτεκαὶἝλληνος

ὁγὰραὐτοςκύριοςπάντων

πλουτῶνεἰςπάνταςτοὺςἐπικαλουμένουςαὐτον

πᾶςγὰρὃςανεπικαλεσηταιτὸὄνομακυρίουσωθήσεται

πωςοὖνἐπικαλέσονταιεἰςὃνοὐκἐπίστευσαν

πωςδὲπιστεύσουσινοὐοὐκἤκουσαν

πωςδὲἀκούσουσιχωρὶςκηρύσσοντος

πωςδὲκηρύξουσινεὰνμὴἀποσταλῶσι

καθὼςγέγραπται

ὡςὡραῖοιοἱπόδεςτῶνεὐαγγελιζομένωνεἰρήνην

τῶνεὐαγγελιζομένωντὰἀγαθά

αἂλλοὐπάντεςὑπήκουσαντῶιεὐαλγγελίωιἨσαΐαςγὰρλέγεικύριέτιςἐπίστευσετῆιἀκοῆιἡμῶνἄραοὖνἡπίστιςἐξἀκοῆςἡδὲἀκοὴδιὰῥήματοςθεοῦεἰτοῦτοσεφησισκανδαλίζειτὸμὴπάνταςὑπακοῦσαιαὐτοσετοῦτοπιστεῦσαιπεισάτωἐπειδὴπροελέχθηὡςοὐπάντεςπιστεύσουσι

continues from previousἐπειδὴδὴἸουδαῖοισημεῖαἐπεζήτουνπρόφασινλαβὼντὸπροφητικὸνἐντρέπειαὐτοὺςὡςοὐχρὴσημεῖαἐπιζητεῖνἡγὰρπίστιςὡςὁρᾶτεἐξἀκοῆςοὐκἐκσημείωνγίνεται

continues from previousἀκοὴνδὲακπυσανμήφησινεὐτελέςτινομίσῃςτὴνἀκοὴνοὐκἐστινανθρωπιναῥήματαλαλούμεναἀλλὰθεοῦ

βἀλλὰλέγωμὴοὐκἤκουσανμενοῦνγεεἰςπᾶσαντὴνγῆνἐξῆλθενὁφθόγγοςαὐτῶνκαὶεἰςτὰπέρατατῆςοἰκουμένηςτὰῥήματααὐτῶνἀλλὰλέγωμὴοὐκἔγνωἸσραὴλπρῶτοςΜωσῆςλέγειἐγὼπαραζηλώσωὑμᾶςἐπ'οὐκἔθνειἐπὶἔθνειἀσυνέτωιπαροργιῶὑμᾶςἨσαΐαςδὲἀποτολμᾷκαὶλέγειεἰδὲλεγοιενμὴἐγνωκέναιτοῦκηρύγματοςτὴνδύναμινκαίπωςτὰἔθνηφησινοἷςοὐδὲνπροείρητοἔγνωσανὁδὲἸσραὴλοὐκἔγνωκαίτοιπροακούσαςδιὰβρώσεωςὡςοὖντοὺςἐξἐθνῶνἑωρᾶτεπροσερχομένουςτῆπίστειὑμᾶςδὲαπορριπτεμενουςἔδειὑμᾶςτὴναἰτίανἔδειτότετὴναἰτίανεἰδέναι

γεὑρέθηντοῖςἐμεμὴζητοῦσινἐμφανὴςἐγενόμηντοῖςἐμεμὴἐπερωτῶσινπρὸςδὲτὸνἸσραὴλλέγειμὴζητοῦντεςμήτεἐπερωτῶντεςοὗτοὶεἰσινοἱἐξἐθνῶνεἰπὼνδὲεὑρέθην

continues from previousἔδειξεντὸπᾶνχάριτοςείναιὅμωςἐστιτικαὶαὐτῶντὸγὰρτὸνεὑρεθέντακαὶφανένταμηκέτιἐάσαιτῆςἑαυτῶνγνώμηςἦν

δὅλητὴνἡμέρανἐξεπέτασατὰςχεῖράςμουπρὸςλαὸνἀπειθοῦντακαὶἀντιλέγονταλέγωοὖνμὴἀπώσατοὁθεὸςτὸνλαὸναὐτοῦμὴγένοιτοκαὶγὰρἐγὼἸσραηλίτηςεἰμιἐκσπέρματοςἈβραὰμφυλῆςΒενιαμίνὅληντὴνἡμέρανοἷοντὸντῆςένανθρωπησεωςλέγεικαιρὸνἡμᾶλλοντὸνἔμπροσθενἐξἧςἐξῆλθενἐξΑἰγύπτου

αοὐκἀπώσατοὁθεὸςτὸνλαὸναὐτοῦὃνπροέγνωεἰἀπώσατοφησιὁθεὸςτὸνλαὸναὐτοῦοὐκἂνἐξελέξατοτοὺςπροέγνωλέγειδὲτοὺςἀποστόλουςκαὶἑαυτόν

βἡοὐκοἴδατεἐνἨλίᾳτιλέγειἡγραφὴὡςἐντυγχάνειτῶιθεῶικατὰτοῦἸσραὴλλέγωνκύριετοὺςπροφήταςσουἀπέκτεινανκαὶτὰθυσιαστήριάσουκατέσκαψανκἀγὼὑπελείφθηνμόνοςκαὶζητοῦσιτὴνψυχήνμουἀλλάτιλέγειαὐτῶιὁχρηματισμὸςκατέλιπονἐμαυτῶιἑπτακισχιλίουςἄνδραςοἵτινεςοὐκἔκαμψανγόνυτῆιΒάαλἵναδὲμὴλέγωσινοἱἸουδαῖοιεἶτασὺεἰὁἅπαςλαὸςτοῦἸσραὴλκαὶεἰςσεμέλλουσιναἱπρὸςἈβραὰμἐπαγγελίαιπέραςλαβεῖνφησιπρὸςτοῦτοπολλοὶεἰσισεσωσμένοιἂλλὑμεῖςἀγνοεῖτεκαὶγὰρὁἨλίαςμόνοςᾤετοὑπολελεῖφθαιἂλλἤκουσενείναικαὶἄλλους

αοὕτωςοὖνκαὶἐντῶινυνκαιρῶιλεῖμμακατ'ἐκλογὴνχάριτοςγέγονενὥσπερφησινἐνἨλίαιοὕτωςκαίνυνὑπόλειμμαἐστινεὐαρέστωνκατὰχάρινεπιλεχθεντωντὴνδοκιμὴνοὐγὰρἂνἀδόκιμοιεπελεχθησαν

βεἰδὲχάριτιοὐκέτιἐξἔργωνἐπεὶἡχάριςοὐκέτιγίνεταιχάριςεἰδὲἐξἔργωνοὐκέτιἐστιχάριςἐπεὶτὸἔργονοὐκέτιἐστινἔργονεἰγὰρἡχάριςἔργονἀπαιτεῖταιἄρατὸἔργονοὐκἐστιτῆςχάριτοςἔτιἔργονπρολαβούσηςκαὶγενομένηςἔργονκαὶοἷονἐξωθησάσηςτὸἔργονἐκτοῦείναιἔργον

γτιοὖνὁἐπιζητεῖἸσραὴλτοῦτοοὐκἐπέτυχεντοῦτοοὐκἐρωτῶντοςἐστινἂλλἐγκαλοῦντοςἑαυτῷφησιμάχεταιὁἸουδαῖοςζητῶνδικαιοσύνηνοὐβούλεταιλαβεῖντοῦτογάρφησινἐπιζητεῖοὐοὐβούλεταιτυχεῖντὸγὰρτοῦτοοὐκἐπέτυχενκατὰοἰκείαννοήσειςβούλησιν

δἡδὲἐκλογὴἐπέτυχενοἱδὲλοιποὶἐπωρώθησανκαθὼςγέγραπταιἐκλογήνφησιντοὺςἐξἸουδαίωνκαὶἐξἐθνῶνπιστοὺςδὲεἰπὼνδείκνυσικαὶτὴνἐκείνωνδοκιμὴνκαὶτὴντοῦθεοῦχάριντὸδὲἐπέτυχενδηλοῖτῶνἀγαθῶντὸμέγεθοςδηλοῖ

εἔδωκεναὐτοῖςὁθεὸςπνεῦμακατανύξεωςὀφθαλμοὺςτοῦμὴβλέπεινκαὶὦτατοῦμὴἀκούεινἕωςτῆςσήμερονἡμέραςκαὶΔαυὶδλέγειτὸἔδωκενμὴἐνέργειανἀλλὰσυγχώρησιννόειτουτέστιλαβεῖνσυνεχώρησεν

continues from previousπνεῦμαδὲκατανύξεωςλέγειτὴνπερὶτὸχεῖροννυξινκαὶπροσοχὴντῆςψυχῆςκατανυγηναιγὰρἐστιτὸἐμπαγῆναίπουκαὶπροσηλωθῆναιἑνὶδὲκαὶἐνκαλῶικαὶἐνκακῶιπροσηλωθῆναιὡςμανιαἀληθὴςκαὶμανιαψευδής

ϛγενηθετωἡτράπεζααὐτῶνεἰςπαγίδακαὶεἰςθήρανκαὶεἰςσκάνδαλονκαὶεἰςἀνταπόδομααὐτοῖςτουτέστιτὰἀγαθὰαὐτῶνκαὶἡτρυφῇεἰςτὸἐναντίονπερισταιη

continues from previousκαὶεὐάλωτοίφησιτοῖςἐπηρεάζουσιγένοιντο

ζσκοτισθήτωσανοἱὀφθαλμοὶαὐτῶντοῦμὴβλέπεινκαὶτὸννῶτοναὐτῶνδιὰπαντὸςσύγκαμψοντὸαὐθαιρέτωςμέλλονπαρ'αὐτῶνγίνεσθαιὡςἐνκατάραςλέγειμέρειἐπειδὴγάρφησινοὐκηβουληθσανφησιτὸνἥλιοντῆςδικαιοσύνηςεἰδέναιμηδὲἴδοιεν

αλέγωοὖνμὴἔπταισανἵναπέσωσιμὴγένοιτοἄραφησινμὴτοιαῦταἔπταισανἵναπεσόντεςμὴδὲἀναστῶσινλοιπὸνἔτικἂνβοθυληθῶσιΜὴγένοιτόφησιοἷαγὰρἂνἔπταισανδεκτὸεἰσιθεῶιβουληθέντεςμόνον

βἀλλὰτῶιαὐτῶνπαραπτώματιἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινεἰςτὸπαραζηλῶσαιαὐτούςδιὰτοῦτόφησινἐσώθητὰἔθνηὅτιαὐτοὶσωθῆναιοὐκἠνέσχοντοὡςεἴγεἤθελονἄξιονἦντούτουςπρώτουςσωθῆναιεἶτατὰἔθνηἐπεὶοὖνοὗτοίφησινοὐκἠθέλησανπρωτότυποιγεγόνατε

continues from previousἵναἐπειδὴἀφ'ἑαυτῶνπιστεῦσαιοὐκἠβουλήθησανκἂνκατὰζῆλονπιστεύσωσιν

γεἰδὲτὸπαράπτωμααὐτῶνπλοῦτοςκόσμουκαὶτὸἥττημααὐτῶνπλοῦτοςἐθνῶνπόσῳμᾶλλοντὸπλήρωμααὐτῶνἵναδὲμὴλέγωσινὅτιοὕτωςἔμελλεγίνεσθαικαὶπείσηιμὴἀπογνῶναιπροτρέπειφησινεἰγὰρτὸπαράπτωμααὐτῶνκαὶτὸἥττημαἀφορμὴγέγονενἀγαθῶντοσούτοιςπόσῳἄραφησιγένωνταιπρόφασιςσωτηρίαςπάντεςσωζόμενοι

τουτέστιγέγονεν

δὑμῖνλέγωὑμῖνγὰρλέγωγαρ added by a later hand? In the marginτοῖςἔθνεσινἐφ'ὅσονμὲνεἰμιἐγὼἐθνῶνἀπόστολοςτὴνδιακονίανμουδοξάζωεἰπωςπαραζηλώσωμουτὴνσάρκακαὶσώσωτιναςἐξαὐτῶνὑμᾶςφησιτὰἔθνηδιὰδύοαἰτίαςἐπαινῶκαὶδοξάζωπρῶτονμὲνὅτιτὴνδιακονίανὑμῶντουτέστιτὸκήρυγμαἐγκεχείρισμαικαὶἀνάγκηνἔχωἐπαινεῖνκαὶδοξάζεινὑμᾶςὡςἐμοῦμαθητὰςἔπειταἵνακαὶτῶνἸουδαίωντιναςοὓςκαὶσῶμαἴδιονκαλεῖπαρακνισθένταςἐκτῶνπερὶὑμῶνἐπαίνωνσώσωλαμπρύνειδὲκατὰτοῦτοτὰἔθνηὡςαἰτίαγενόμενασωτηρίαςἸουδαίοιςοἱμὲνγὰρἐξἀπωλείαςὑμῖνεἰσίφησινἀφορμὴσωτηρίαςτὰμέντοιἔθνηεκενοιςἐκπίστεως

εεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκατάλλαγηκόσμουτιςἡπρόσληψιςεἰμὴζωὴἐκνεκρῶνεἰδὲἡἀπαρχὴἁγίακαὶτὸφύραμακαὶεἰἡῥίζαἁγίακαὶοἱκλάδοιπάλιντὰαυτὰτοῖςἄνωλέγειεἰγάρφησινἡπρόσκρουσιςαὐτῶνπρόφασιςγέγονεσωτηρίαςτῶικόσμωιτιἂνεἴποιτιςὅτὶἐστιεὰνπροσληφθῶσιπαρὰθεοῦτιἕτερόνφησιεἰμὴἀνάστασιςνεκρῶνἂλλὥσπερἡἀνάστασιςοὐδιὰτὴνπρόσληψιναὐτῶνἔσταιοὕτωςοὐδεἡσωτηρίατῶνἐθνῶνγέγονεδι'αὐτοὺςἀλλὰλόγουςαὐτοῖςχαρίζεταιεἰςτὸπροτρέψασθαι

continues from previousἀπαρχὴνδὲκαὶκαὶῥίζανκαλεῖτοὺςἀμφὶτὸνἈβραὰμφύραμαδὲκαὶκλάδουςτοὺςἐκτοῦγένουςαὐτοῦπιστεύσανταςἀνάγκηοὖνσὺντῆιἀπαρχὴκαὶτῆιῥίζηιτότεφύραματοὺςκλάδουςἁγίουςείναι

αεἰδέτινεςτῶνκλάδωνἐξεκλάσθησανσὺδὲἀγριέλαιοςὧνἐνεκεντρίσθηςἐναὐτοῖςκαὶσυγκοινωνὸςτῆςῥίζηςκαὶτῆςπιότητοςτῆςἐλαίαςἐγένουμὴκατάκαυχωτῶνκλάδωνεἰδὲκατάκαυχασαιοὐσὺτὴνῥίζανβαστάζειςἂλλἡῥίζασεταῦταλέγεικαταστελλωντὸφρόνηματῶνἐθνῶνκαὶοὐκεἶπενκαυχῶἀλλὰκατάκαυχωὅπερἐπὶτῶνχαμαὶκειμένωνγίνεταιδεικνὺςτὴνἄγανεὐτέλειαντῶνἸουδαίωνεἶτακαὶπαραδεικνυειαὐτοὺςδεικνὺςκαυχήσεωςἄξιασυμβεβηκέναιτοῖςἔθνεσινἐκτῆςπίστεωςεἰκαὶμὴπροσήκεικαυχᾶσθαι

continues from previousὅλωςεἰδὲκατάκαυχασαικαίτιφησιτοῦτοπρὸςτοὺςἐκκλασθένταςκλάδουςοὐδὲνεἰμὲνγὰρτῆςῥίζηςκατεκαυχώμηνεἶχονλόγοντοῦτοεἰδὲτὴνῥίζανὡςἁγίανπροσκυνῶτιπρὸςτοὺςἐκπεσόνταςκλάδουςεἰβασταζομαιὑποτῆςῥίζης

βἐρεῖςοὖνἐξεκλάσθησανοἱκλάδοιἵναἐγὼἐγκεντρισθῶκαλῶςτῆιἀπιστίαιἐξεκλάσθησανσὺδὲτῆιπίστειἕστηκαςμὴὑψηλοφρόνειἀλλὰφοβοῦεἰγὰρὁθεὸςτῶνκατὰφύσινκλάδωνοὐκἐφείσατομήπωςοὐδέσουφείσεταιἐσχημάτισταιὁλόγοςὡςτῶνἐθνῶνλεγόντωνκαὶδιάτιμὴκαυχήσομαιτοιούτωνμοιὑπαρξάντωνχρηστῶνκληρονόμοςγέγονατῆςτῶνπατρωναὐτῶνδόξηςὁξένοςἐγὼκαὶκατ'οὐδὲνπροσήκωνἐκδὲτοῦεἰπεῖνκαλῶςσυναινεῖτοῖςἔθνεσινὡςἀληθῆεἰρηκόσιν

ἴδεοὖνχρηστότητακαὶἀποτομίανθεοῦἐπὶμὲντοὺςπεσόνταςἀποτομίανἐπὶδέσεχρηστότητα

εὰνἐπιμείνῃςτῆιχρεστότητι

ἐπεὶκαὶσὺἐκκοπήσῃκαὶἐκεῖνοιδὲεὰνμὴἐπιμείνωσιτῆιἀπιστίαι

ἐγκεντρισθήσονται

δυνατὸςγὰρἐστινὁθεὸςπάλινἐγκεντρίσαιαὐτούς

εἰγὰρσὺἐκτῆςκατὰφύσινἐξεκόπηςἀγριελαίουκαὶπαρὰφύσινἐνεκεντρίσθηςεἰςκαλλιέλαιονπόσῳμᾶλλονοὗτοιοἱκατὰφύσιν

ἐγκεντρισθήσονταιτῆιἰδίαιἐλαίαι

οὐγὰρθέλωὑμᾶςἀγνοεῖνἀδελφοὶτὸμυστήριοντοῦτο

ἵναμὴἦτεπαρ'ἑαυτοῖςφρόνιμοι

ὅτιπώρωσιςἀπὸμέρουςτῶιἸσραὴλγέγονεν

αἄχριςοὐτὸπλήρωματῶνἐθνῶνεἰσέλθῃκαὶοὕτωςπᾶςἸσραὴλσωθησηταικαθὼςγέγραπταιπλήρωμαἐθνῶνφησιπάνταςτοὺςἐξἐθνῶνπιστεύεινμέλλονταςὅταντοιγαροῦνπάντεςεἰσέλθωσινεἰςτὴνπίστιντότεκαὶὁἸσραὴλπιστεύσαςσωθήσεταιἸσραὴλδέφησιτοὺςἐντῶιἸουδαϊσμῶιἀπομεμενηκότας

αἥξειἐκΣιὼνὁῥυόμενοςκαὶἀποστρέψειἀσεβείαςἀπὸἸακὼβκαὶαυτὴαὐτοῖςἡπαρ'ἐμοῦδιαθήκηὅτανἀφέλωμαιτὰςἁμαρτίαςαὐτῶνἵναμήτιςεἰςτοὺςἤδηπεπιστεκουταςἐξἸουδαίωννομίσῃτὴνγραφὴνἁρμόζεινλέγεισημεῖονδι'οὐδείκνυταιὅτιμέλλειἡπροφητείαὅτανγάρφησινἀφέλωμαιτὰςἁμαρτίαςαὐτῶνεἰοὖνμήπωἀφείλετοἄραμέλλειἡγραφὴὅθενἐπάγειἀμεταμέληταγὰρτὰχαρίσματα

continues from previousκαὶἡκλῆσιςτοῦθεοῦτὸδὲἀσεβείαςφησιτουτέστινἀποστρέψειμὲνἐξἁμαρτιῶνἐπιστρέψειδὲπρὸςαὐτοναυτὴγὰρἐστιφησινἡπαρ'ἐμοῦδιαθήκητουτέστινἡπρὸςαὐτοὺςἐπαγγελία

βκατὰμὲντὸεὐαγγέλιονἐχθροὶδι'ὑμᾶςκατὰδὲτὴνἐκλογὴνἀγαπητοὶδιὰτοὺςπατέραςἀμεταμέληταγὰρτὰχαρίσματακαὶἡκλῆσιςτοῦθεοῦτουτέστινὑμῶντὴνπίστινεὐαγγελισθέντωνοὗτοιφιλονεικότεροιγενόμενοιἀπεσκίρτησαντῆςπίστεως

continues from previousκατὰδὲτὸεκλελεχθηναιπατρόθενὑποθεοῦἀγαπητοὶεἰσιν

continues from previousεἰγὰρκαὶαὐτοὶδιὰτὴνἀπιστίανοὐκἀγαπητοὶδιὰμέντοιτοὺςπατέραςἀγαπῶνταιὅθενκαὶσωτηρίανἐκδέχονταιἀμεταμέληταγάρφησιτὰχαρίσματακαὶἡκλῆσις

continues from previousἡγενομένηπερὶτὸἔθνοςτοῦθεοῦ

γὥσπεργὰρκαὶὑμεῖςποτεἠπειθήσατετῶιθεῶινυνδὲἠλεήθητετῆιτούτωνἀπειθείαιοὕτωςκαὶοὗτοίνυνἠπείθησαντῶιὑμετέρωιἐλέειἵνακαὶαὐτοὶἐλεηθῶσιδείκνυσινἐνταῦθαπρότεροντοὺςἐξἐθνῶνκεκλημένουςεἶταἐπειδὴοὐχὑπήκουσαντοὺςἸουδαίουςἐκλεχθένταςκαὶτὸαὐτοπάλινσυμβὰνμετὰταῦταἐπειδὴγὰροὐκἠθέλησανοἱἸουδαῖοιπιστεῦσαιπάλινεκληθηνἂντὰἔθνηκαὶκληθέντατὸδεύτερονἐπίστεσυσανἂλλοὐκεἰςτὴνἐκβολὴντῶνἸουδαίωντελευτᾷἂλλεἰςτὸαὐτοὺςἐλεηθῆναιπάλιν

δσυνέκλεισεγὰρὁθεὸςτοὺςπάνταςεἰςἀπείθειανἵνατοὺςπάνταςἐλεήσῃσυνέκλεισεγάρφησιτουτέστινἤλεγξενἀπειθοῦντας

continues from previousἵνατοὺςἑτέρουςδιὰτῆςτῶνἑτέρωνσώσῃφιλονεικίαςτούτουςδι'ἐκείνωνκἀκείνουςδιὰτούτων

αὦβάθοςπλούτουκαὶσοφίαςκαὶγνώσεωςθεοῦὡςἀνεξερεύνητατὰκρίματααὐτοῦκαὶἀνεξιχνίαστοιαἱὁδοὶαὐτοῦτιςγὰρἔγνωνοῦνκυρίουἡτιςσύμβουλοςαὐτοῦἐγένετοἡτιςπροέδωκεναὐτωκαὶἀνταποδοθήσεταιαὐτῶιὅτιἐξαὐτοῦκαὶδι'αὐτοῦκαὶεἰςαὐτοντὰπάντααὐτῶιἡδόξαεἰςτοὺςαιωανςἀμήνἐννοήσαςοὖντὴνἐξἀρχῆςσοφὴντοῦθεοῦοἰκονομίανκαίτιπρὸςαὐτονεἰπεῖνἀπορήσαςἐθαύμασεμόνον

continues from previousφησινὡςἀνεξερεύνητατὰῥήματααὐτοῦτουτέστινοὐγὰρμόνονκαταληφθῆναιοὐδύναταιἂλλοὐδεζητηθῆναιεἰοὖνμόνονζητηθῆναιἂλλοὐδὲἐρευνηθῆναι

continues from previousαἱδὲὁδοὶαὐτοῦτοτεστιναἱοἰκονομίατιςγάρφησιπροέδωκεναὐτωκαὶἀνταποδοθήσεταιαὐτω

continues from previousοὐδενὶἀμοιβὴνχρεωστῶνεὐεργετεῖἂλλαὐτοςἀεὶκατάρχεταιτῶνδορεῶν

continues from previousὅτιἐξαὐτῶντουτέστιναὐτοςεὗρετὰἀγαθά

continues from previousκαὶδι'αὐτοῦκαὶαὐτοςἐποίησετὰπάντατὰπάντακαὶεἰςαὐτοντὰπάντακαι εις αυτον τα παντα added by a later hand in the margin

continues from previousτουτέστιαὐτοςσυγκρατεῖτὰγενόμενα

continues from previousἐπειδὴδὲμεγάλαεἶπενκαὶἄγνωσταεἰςδοξολογίανἐτελεύτησεν

βπαρακαλῶοὖνὑμᾶςἀδελφοὶδιὰτῶνοἰκτίρμωντοῦθεοῦπαραστῆσαιτὰσώματαὑμῶνθυσίανζῶσανἁγίανεὐάρεστοντῶιθεῶιτὴνλογικὴνλατεριανὑμῶναὐτοίφησινοἱοἰκτιρμοὶτοῦθεοῦδι'ὧνσεσωμεθαπαρακαλοῦσινὑμᾶςὅπωςἀξίαναὐτῶνμετέλθητεπολιτείαν

continues from previousἐπειδὴεἶπεθυσίανἵναμήτιςνομίσῃὅτικατασφάξαιἑαυτοὺςκελευόμεθαἐπήγαγεζῶσανπωςδὲἔσταιθυσίατὸσῶμαοἱὀφθαλμοὶὀρθὰὁράτωσανὀρθὰκαὶἡγλῶσσακαὶἡχεὶρἡμὲνεἰςυμνωδιανθεοῦἡδὲεἰςἐντολὰςασχολειτωἄλλων

continues from previousἵναδὲταύτηνδιαστειλητῆςἸουδαϊκῆςφησινἁγίανεὐάρεστοντῶθεῶλογικήντῶθεῶἡγὰρἸουδαϊκὴσωματικὴοὖσαοὐσφόδραἦνἁγίαἡευραρεστοςτῶθεῶη γαρ Ιουδαικη σωματικη ουσα ου σφοδρα ην αγια η ευραρεστος τω θεω added by the same hand in the margin

continues from previousδέφησιτὴνπνευματικὴντουτέστιδιὰλογικὴςλατρείαςἤγουντῆςἀναιμάκτουκατὰΧριστὸνπολιτείαςἀπὸκοινοῦτὸπροσενέγκατε

δκαὶμὴσυσχηματίζεσθετῶιαἰῶνιτούτωιἡὅτιμὴσυμμεταβάλλεσθετοῖςκαιροῖς

continues from previousτουτέστιμὴτυποῦτεἑαυτοὺςκατὰτὸσχῆματοῦκόσμουτούτουοὐδὲνγὰρμόνιμονἐμαυτῷδιὸκαὶσχῆμακαλεῖτὸεἰπὼνδὲτοῦτωδηλοῖτὸεπικαιροναὐτοῦ

εἀλλὰμεταμορφοῦσθετῆιἀνακαινώσειτοῦνοὸςὑμῶνεἰςτὸδοκιμάζεινὑμᾶςτιτὸθέληματοῦθεοῦτὸἀγαθονκαὶεὐάρεστονκαὶτέλειονἐπὶμὲντὸκόσμουσχῆμαφησιἐπὶδὲτῆςἀρετῆςμορφὴνδεικνὺςτὸφυσικὸναὐτῆςκάλλος

continues from previousἐπειδὴδὲἄνθρωπονὄνταοὐκἐστιμὴἁμαρτεῖνφησινἀνακαίνουσαυτὸνδιὰμετανοίας

continues from previousἵναμάθῃςτιτετὸσυμφέρονκαίτιτὸθέληματοῦθεοῦ

continues from previousεἰπὼνδὲτὸεὐάρεστονκαὶτέλειονἔδειξενὅτιὁνόμοςκἂνθέλημαἦνθεοῦἂλλοὐκεὐάρεστονκαὶτέλειον

αλέγωγὰρδιὰτῆςχάριτοςτῆςδοθείσηςμοιπαντὶτῶιὄντιἐνὑμῖνμὴὑπερφρονεῖνπαρ'ὁδεῖφρονεῖνἀλλὰφρονεῖνεἰςτὸσωφρονεῖνἑκάστωιὡςὁθεὸςἐμέρισεμέτρονπίστεωςεἰπὼνδιὰτῆςχάριτοςτῶνεὐεργεσιῶνὑπομιμνήσκειτοῦθεοῦμὴπαρὰτὰμέτραφησινἡμῶνφρονῶμεντοῦτογὰρἀπονοίαςἐστιν

continues from previousἂλλεἰςσωφροσύνηντουτέστινεἰςτὸὑγιαίνειντὴνδιάνοιανοὐγὰρἀντιδιαστελλομένην

continues from previousτῆιἀσελγείαιφησισωφροσύνηνἀλλὰτὴνὑγιῆφρόνησινἦσανγάρτινεςπαρ'αὐτοῖςχαρισμάτωνἠξιωμένοικαὶοἱμὲνἐφρόνουνμέγαἐπ'αὐτοῖςκαὶἀπενοοῦντοκατὰτῶνἄλλωνοἱδὲἐζήλουνκαίφησιτιἀπονοῇἡκαὶσύτιπαραζηλοῖςεἰὁθεὸςἐμέρισεπάντωςκαλῶςκαὶσυμφερόντωςἐμέρισεστοιχείτωτοιγαροῦνἕκαστοςὡςἔχεικαὶμήτεὑπεραιρέσθωθεοῦγὰρδόσιςἐστινουσονκατόρθωμαμήτεζηλούτωὁγὰρθεὸςἐμέρισεκαὶοἶδεντὸεκαστωςπρέπον

βκαθάπεργὰρἐνἑνὶσώματιμέληπολλὰἔχομεντὰδὲμέληπάνταοὐτὴναὐτὴνἔχειπρᾶξινοὕτωςοἱπολλοὶἐνσῶμὰἐσμενἐνΧριστῶιὁδὲκαθ'εἰςἀλλήλωνμέληἔχοντεςδὲχαρίσματακατὰτὴνχάριντὴνδοθεῖσανἡμῖνδιαφορὰεἴτεπροφητείανκατὰτὴνἀναλογίαντῆςπίστεωςπρὸςτοῦτοαὐτοὅραἡπαραβολὴὥσπερφησιτὰμέληδιάφορονἐγκεχείρισταιπρᾶξινοὕτωςδιαφορὰἐδόθηπαρὰτοῦπνεύματοςχαρίσματα

continues from previousκαλῶςδέφησιτὸδιαφορὰἵναδείξῃοὐτὸμὲνμέγατὸδὲμικρὸνμεγάλαγὰρἅπανταἀλλὰποικίλακαὶἁρμόδια

continues from previousτῶνοὖνδοκούντωνμειζόνωνχαρισμάτωνοἱλαμβάνοντεςεἰσιναἴτιοιπρὸςτὸλαβεῖνεἰγὰρκαὶχάριςἐστιτοσοῦτονμέντοιἐπιῤῥειὅσονἂνεὕρῃσκεῦοςἐπιτήδειονἑαυτῶικαταστῆσανδιὰτῆςπίστεως

αεἴτεδιακονίανἐντῆιδιακονίαιεἴτεὁδιδάσκωνἐντῆιδιδασκαλίαεἴτεὁπαρακαλῶνἐντῆπαρακλήσειὁμεταδιδοὺςἐνἁπλότητιὁπροϊστάμενοςἐνσπουδῆιὁἐλεῶνἐνἱλαρότητιἡἀγάπηἀνυπόκριτοςἀποστυγοῦντεςτὸπονηρὸνκολλώμενοιτῶιἀγαθῶιἡδιακονίαγενικόντιἐστιπάνταγὰρεἰςδιακονίανδίδοταιτὰχαρίσματαεἶτακαὶτοῖςἰδικοῖςλοιπὸνἐπεξέρχεταιφημιδὴτότετῆςδιδασκαλίαςκαὶπηςπερικλησεωςεἶτατὸτῆςμεταδοσεωςπροσθεὶςδὲτὸἐνἁπλότητιδείκνυσιν

continues from previousὅτιοἱκακῶςτοῖςχαρίσμασιχρώμενοιἀνόνητααυτὰποιοῦσιν

continues from previousεἶτάφησινἡπροϊστάμενοςἐνσπουδὴοὐγὰρἀρκεῖτὸπροστῆναιμόνον

continues from previousὁἐλεῶνἐνἱλαρότητιμὴὡςζημιούμενοςἂλλὡςαὐτοςμᾶλλονκερδαίνων

continues from previousἡἀγάπηἂνυποκριτοςτουτέστιμὴπλάσμαἀγάπηςἔστωἀποστυγοῦντεςτὸτὸννόμον

continues from previousτουτέστιμὴμόνονἀπεχόμενοιἀλλὰκαὶλίανμισοῦντεςεἶταμὴμόνονφησιμισήσητετὸπονηρὸνἀλλὰκαὶἔχεσθετοῦἀγαθοῦτὸγὰρκολλώμενοιτὴνπρὸςαὐτοδιάθεσινἐμφαίνει

continues from previousἑνὶγὰρείναιἀγάπηνκαὶἐπὶαἰσχροῖς

βτῆφιλαδελφίαεἰςἀλλήλουςφιλόστοργοιτῆιτιμῆιἀλλήλουςπροηγούμενοιτῆισπουδῆιμὴὀκνηροὶτῶιπνεύματιζέοντεςτῶικυρίωιδουλεύοντεςτῆιἐλπίδιχαίροντεςτῆιθλίψειὑπομένοντεςτῆιπροσευχῆιπροσκαρτεροῦντεςταῖςχρείαιςτῶνἁγίωνκοινωνοῦντεςτὴνφιλοξενίανδιώκοντεςεἰγὰρσχοίητέφησιφιλαδελφίανφιλήσετεπάντωςἀλλήλουςπωςδανἡφιλαδελφίακατορθωθείηφησινεἰἕκαστοςφησιἡγεῖταιτῆςπρὸςτὸνἀδελφοντιμῆς

continues from previousκαὶοὐμόνοντιμῶμενἀλλὰκαὶυπερσπουδαζομεν

continues from previousτῶιπνευαμτιζέοντεςτουτέστιζεονἐνἑαυτοῖςἔχοντεςτὸἅγιονπνεῦμα

continues from previousκαὶδιὰτούτωνεγγενησεταιἡμῖνδουλεύειντῶικυρίωι

continues from previousπωςδ'ἂνγενησεατιὑμῖνζέειντῶιπνεύματιεἰτῆιἐλπίδιδιάφησιχαίρητὲοὐδὲνγὰροὕτωςπρὸςπάνταποιεῖπρόθυμονὡςἐλπὶςἀγαθοῦκαὶεὰνπρὸςτοῦτοκαὶὑπομονὴνἔχητε

continues from previousκαὶἀδιάλειπτονεὐχὴνκαὶεἰταῖςχρείαιςτῶνἁγίωνκοινονητε

continues from previousτουτέστινἐντοῖςπιστοῖςδιακονειτεἐνοἷςἂχρεζωσικαὶφιλοξενειητεεἶταδιδάξαςπωςδέοιδιακεῖσθαιπρὸςτοὺςἀδελφοὺςδιδάσκειπωςδεῖπρὸςτοὺςπολεμίουςοὐκεἶπενμὴἀμύνουμηδὲκαταρῶἂλλὁμεῖζονκαὶεὐλόγεικαὶὑπερεύχουφησιν

εὐλογεῖτετοὺςδιώκονταςὑμᾶςεὐλογεῖτεκαὶμὴκαταρᾶσθεχαίρεινμετὰχαιρόντωνκαὶκλαίεινμετὰκλαιόντων

τὸαὐτοεἰςἀλλήλουςφρονοῦντεςμὴτὰὑψηλὰφρονουτεςἀλλὰτοῖςταπεινοῖςσυναγομενοισυναπαγόμενοιαπ added by a later hand above the line

μὴγίνεσθεφρόνιμοιπαρ'ἑαυτοῖς

μηδενὶκακὸνἀντὶκακοῦἀποδιδόντες

απρονοούμενοικαλὰἐνώπιονπάντωνἀνθρώπωντοῦτόφησινἀντὶτοῦπρόνοιανποιεῖσθετοῦκαλοὶφαίνεσθαιἐντῶιμηδενὶδιδόναιψόγουπρόφασινλοιδορίαςχάριν

βεἰδυνατὸντὸἐξὑμῶνμετὰπάντωνἀνθρώπωνεἰρηνεύοντεςἐστιγὰρὅτεοὐδυνατὸνἔνθαπερὶεὐσεβείαςὁλόγοςτὸδὲἐξὑμῶντουτέστισὺτὸσὸνποίησονκαὶμὴπαράσχῃςἔχθραςἀφορμὴνμὴἝλληνιμὴἸουδαίῳ

γμὴἑαυτοὺςἐκδικοῦντεςἀγαπητοὶἀλλὰδότετόποντῆιὀργῆιγέγραπταιγὰρἐμοιεδικησιςἐγὼαντανποδωσωλέγεικύριοςεὰνοὖνπεινᾷὁἐχθρόςσουψώμιζεαὐτονεὰνδιψᾷπότιζεαὐτονἐπειδὴτοῦτοἀκολουθοντὸνἠδικημένονἐκδικίαςτυχεῖντοῦτοαὐτοἐπαγγέλλεταικαίφησιμὴἐκδικήσηιςσαυτὸνκαὶὁθεόςσεἐκδικεῖἂνγὰρσὺμὴἀμύνῃἥξειἡὀργὴἐνθεοῦ

ατοῦτογὰρποιῶνἄνθρακαςπυρὸςσωρεύσειςἐπὶτὴνκεφαλὴναὐτοῦπαραμυθούμενοςπλέοντὸνἠδικημένονἐπήγαγετὴνμαρτυρίαν

continues from previousμὴνικῶὑποτοῦκακοῦἀλλὰνίκαἐντῶιἀγαθῶιτὸκακόνεἴτεἐπειδὴβαρὺἦντὸἐπίταγμαἐπάγειὅτιπῦραὐτῶισωρεύσειςτοῦτοποιῶντοῦτοδέφησικαὶτοῦτονπαραμυθούμενοςκαὶτὸνἠδικηκόταφοβῶν

continues from previousἵναδὲμὴτοιαύτηδιαθέσεικακοποιῷτρεφηἵναπῦραὐτῶισωρευσηφησιμὴνικῶὑποτοῦκακοῦεἰγὰρτοιαύτηδιαθέσειτρέφειςοὐκἐνίκησαςτὸκακὸνἂλλἡττήθηςαὐτῶι

πᾶσαψυχὴἐξουσίαιςὑπερεχούσαιςὑποτασσέσθω

οὐγὰρἐστινἐξουσίαεἰμὴἀπὸθεοῦ

αἱδὲοὖσαιἐξουσίαιὑποοὖσαιὑποτοῦθεοῦτεταγμέναιεἰσιν

ώστεὁἀντιτασσόμενοςτῆιἐξουσίαιτῆιτοῦθεοῦδιαταγῆιἀνθέστηκεν

οἱδὲανθετηκοτεςἑαυτοῖςκρίμαλήψονται

οἱγὰρἄρχοντεςοὐκεἰσιφόβος

τῶνἀγαθῶνἔργων

ἀλλὰτῶνκακῶν

θέλειςδὲμὴφοβεῖσθαιτὴνἐξουσίαντὸἀγαθονποιεῖκαὶἕξειςἔπαινονἐξαὐτῆς

θεοῦγὰρδιάκονὸςἐστισοιεἰςτὸἀγαθον

εὰνδὲτὸκακὸνποιῇςφοβοῦοὐγὰρεἰκῆ

τὴνμάχαιρανφορεῖ

θεοῦγὰρδιάκονὸςἐστινἔκδικοςεἰςὀργὴντῶιτὸκακὸνπράσσοντι

αδιὸἀνάγκηὑποτάσσεσθαιοὐμόνονδιὰτὴνὀργὴνἀλλὰκαὶδιὰτὴνσυνείδησινἀνάγκηφησιτοῖςἄρχουσινὑποτάσσεσθαιοὐμόνονδιὰτὴνὀργὴντοῦθεοῦτὴνκατὰτῶνμὴὑποτασσομένωντῆἀρχὴγινομένηνἀλλὰκαὶδιὰτὴνσυνείδησιντουτέστινἵναμὴδόξηςἀσυνείδητὸςτιςείναικαὶἀγνώμωντῶιεὐεργέτῃκαὶτῶδιακονῷτοῦθεοῦμὴὑποτασσομενος

βδιὰτοῦτογὰρκαὶφόρουςτελεῖτεδιὰτοῦτογάρφησικαὶφόρουςτελεῖτεμισθὸνὥσπερτῆςκηδεμονίαςκαὶτῆςπρονοίαςπαρέχοντες

λειτουργοὶγὰρθεοῦεἰσιν

εἰςαὐτοτοῦτοπροσκαρτεροῦντες

ἀπόδοτεοὖνπᾶσιτὰςὀφειλὰςτῶτὸνφόροντὸνφόρον

τῶιτὸτέλοςτὸτέλοςτῶιτὸνφόβοντὸνφόβον

τῶτὴντιμὴντὴντιμήν

μηδενὶμηδὲνὀφείλετεεἰμὴτὸἀγαπᾶνἀλλήλους

ὁγὰρἀγαπῶντὸνἕτεροννόμονπεπλήρωκε

ατὸγὰροὐμοιχεύσειςοὐφονεύσειςοὐκλέψειςοὐψευδομαρτυρήσειςοὐκἐπιθυμήσειςκαὶεἰτιςἕτεραἐντολὴἐντούτωιτῶιλόγωιανακελφαλαιουταιἐντῶιἀγαπήσειςτὸνπλησίονσουὡςἑαυτὸνἡἀγάπητῶπλησίονκακὸνοὐκἐργάζεταιπλήρωμαοὖννόμουἡἀγάπηκαὶτοῦτοεἰδότεςτὸνκαιρὸνὅτιὥραἡμᾶςἤδηἐξὕπνουἐγερθῆναιτὸἀνακεφαλαιοῦνταιφησινἀντὶτοῦσυντόμωςκαὶἐνβραχεῖλόγῳτὸπᾶνγίνεταικαὶὅλονπληροῦταιτῶνἐντολῶντὸἔργονδιὰβραχέων

βνυνγὰρἐγγύτερονἡμῶνἡσωτηρίαἡὅτεἐπιστεύσαμεντοῦγὰρπαρόντοςβίουὑποσυρόμενοκατὰμικρὸνἐγγύτεροςὁτῆςἀναστάσεωςγίνεταικαιρός

continues from previousἡκαὶοὕτωςὅτεἔγνωμεντῶνἔργωντὰὠφελιμώτερακοῦφονγέγονετὸσωθῆναιἤπερὅτεκατηχούμεθαἔτιτὸντῆςπίστεωςλόγονοὐγὰρἅματῶπιστεῦσαιεἰςΧριστὸνκαὶτὴνἀκριβῆτῶνπρακτέωνκατάληψινἔχομεν

γἡνὺξπροέκοψενἡδὲἡμέραἤγγικεννύκτατὸνπαρόντακαλεῖβίονοὐδὲνγὰρὀνειράτωνδιαφέρειἡμέρανδὲτὸνμέλλονταχρόνονδιὰτὸτὰκρυπτὰἐναὐτῶιφανεροῦσθαι

δἀποθώμεθαοὖντὰἔργατοῦσκότουςκαὶἐνδυσώμεθατὰὅπλατοῦφωτὸςὡςἐνἡμέραιεὐσχημονωςπεριπατήσωμενμὴκώμοιςκαὶμέθαιςμὴκοίταιςκαὶἀσελγείαιςἔργατοῦσκότουςτὰςπονηρᾶςπράξειςφησινὅπλαδὲφωτὸςτὴνἀρετὴνὡςμὲνγὰρὅπλονἀσφαλίζεταιὡςδὲφωτὸςλαμπρύνει

εμὴἔριδικαὶζήλωιεριδαἐνταῦθατὸνθυμὸνλέγειζῆλονδὲτὴνπεριβασκανιαν

ϛἂλλἐνδύσασθετὸνκύριονἸησοῦνΧριστόντότετιεενδυεταιτὸνΧριστὸνεἰοὐδέποτεαὐτοῦαπολειφηειηἂλλἐνδοθεντεκαὶἔξωθενκεκόσμηταιαὐτοῦταῖςἐντολαῖς

ζκαὶτῆςσαρκὸςπρόνοιανμὴποιεῖσθεεἰςἐπιθυμίαςτὸνδὲασεθενουντατῆιπίστειπροσλαμβάνεσθεμὴεἰςδιακρίσειςδιαλογισμῶνεἰπὼνμηδεῖντῆςσαρκὸςποιεισαθαιπρόνοιανἵναμὴνομίσῃτιςὅτιμὴδὲἐντοῖςἀναγκαίοιςδεῖἡμᾶςπρονοεῖσθαιτῆςσαρκὸςοἷονἐνβρώσειἡἐνδύμασινἐπάγειεἰςἐπιθυμίαςτουτέστιτὸμὴὑπερβαίνειντὴνχρείανοὐκοῦνπρὸςυγειανπρονοητέονοὐπρὸςἀσέλγειαν

αὃςμὲνπιστεύειφάγηιπάνταὁδὲἀσθενῶνλάχαναἐσθίειἮσαντινεςἐξἸουδαίωνπιστεύσαντεςἔτιτοῦνόμουἐχόμενὸπολλὰτῶνβρωμάτωνἐβδελύσσοντοδιὰτὸμὴγίνεσθαιδηλοῖλάχαναἤσθιονμόναἵναδόξῃἐγκρατείαςἂλλοὐβδελυγμοῦείναιἡπαρατήρησιςἦσανδὲκαὶἄλλοιἀπὸἸουδαίωνπιστοὶοἱἑδραίωςπεπιστευκότεςοὐπαρετηροῦντοτὰβρώματαπρὸςτούτουςτοιγαροῦνπρὸςτοὺςεἰλικρινεῖςπιστοὺςἀποτείνωντὸνλόγοντῶντὰβρώματαβδελυσσομενωνκαθάπτεταιἀσθενοῦνταςκαλῶντῆιπίστει

βὁἐσθίωντὸνμὴἐσθίονταμὴἐξουθενείτωκαὶὁμὴὁἐσθίωντὸνἐσθίονταμὴκρινέτωὁθεὸςγὰραὐτονπροσελάβετοσύτιςεἰὁκρίνωνἀλλότριονοἰκέτηντῶιἰδίωικυρίωιστήκειἡπίπτεισταθήσεταιδὲδυνατὸςγὰρἐστινὁθεὸςστῆσαιαὐτονὃςμὲνκρίνειἡμέρανπαρ'ἡμέρανὃςδὲκρίνειπᾶσανἡμέρανεἰκὸςἦντιναςτῶνσυνεχῶςνηστευόντωνκατακρίνειντοὺςμὴσυνεχῶςνηστεύονταςοἷςτὸκατακρίνεινἀπαγορεύειἦσανγάρτινεςνεωστιπεπιστευκότεςκαὶἐδεδοίκειμὴἡπολλὴἔγκλησιςτέλεοναὐτοὺςἀποσχίσῃτῆςπίστεωςὀργισθένταςταῖςἐγκλήσεσι

γἕκαστοςἐντῶιἰδίῳνοῒπληροφορείσθωοὐπερὶπάντωνφησιτὸἕκαστοςτῶιἰδίωινοῒπληροφορείσθωἂλλἐπὶνηστείαςμόνονἕκαστοςγὰρκατὰτὸνἴδιοννοῦνπληροφορείσθωἡὅτικαλῶςποιεῖνηστεύωνἀεὶεἰἀεὶἡὅτικαλῶςποιεῖνοὐνηστευεωνἀεὶεἰη οτι καλως ποιειν ου νηστευεων αει added by a later hand in the marginεἰγὰρπερὶπίστεωςδέξῃτὸεἰρημένοντοῦπαντὸςἐξέπεσες

δὁφρονῶντὴνἡμέρανκυρίωιφρονεῖκαὶὁἐσθίωνκυρίωιφρονεῖκαὶὁμὴφρονῶντὴνἡμέρανκυρίωιοὐφρονεῖκαὶὁἐσθίωνκαι ο μη φρονων την ημεραν κυριωι ου φρονει added by a later hand in the marginκυρίωιἐσθίειεὐχαριστεῖγὰρτῶιθεῶικαὶὁμὴἐσθίωνκυρίωιοὐκἐσθίεικαὶεὐχαριστεῖτῶιθεῶιὁφρονῶνφησινώστεκαθ'ἡμέραννηστεύεινδιὰτὸνκύριονοὕτωφρονεῖκαὶὁφρονῶνώστεκαθ'ἡμέρανμὴνεστευεινδιὰτὸνκύριονοὕτωφρονεῖ

continues from previousπᾶνδὲὁδιὰκύριονγίνεταικαλὸνἐστινἂλλὥστεεἶχοντινεςἡμερῶνπαρατηρήσειςκαὶοἱμὲναὐτῶντῶνπιστῶνπαρεφυλαττοντοοἱδὲοὐπαρεφυλαττοντοἀμφότεροιἑνὶχωρομενοισκοπῶιτιμῆιτῆιπρὸςτὸνθεὸνὅτεγὰρπαραφυλαττόμενοςτὴνἡμέρανοἴεταιθεοῦνόμονπληροῦνὅτεἀδιαφορῶνπερὶτοῦτοπᾶσανὡςὑποθεοῦγινομένηνἡμέρανδι'ὁμοίαςἔχειτιμῆς

αοὐδεὶςγὰρἡμῶνἑαυτῶιζῆκαὶοὐδεὶςἑαυτῶιἀποθνήσκειεάντεγὰρζῶμεντῶικυρίωιζῶμενεάντεἀποθνήσκωμεντῶικυρίωιἀποθνήσκομενεάντεοὖνζῶμενεάντεἀποθνήσκωμεντοῦκυρίουἐσμενεἰςτοῦτογὰρΧριστὸςκαὶἀπέθανεκαὶἀνέστηκαὶἔζησενἵνακαὶνεκρῶνκαὶζώντωνκυριεύσῃοὐδείςφησινἡμῶνἑαυτῶιζῆἔχομενγὰρκύριονὧικαὶζῶμενεὰνζῶμενὧικαὶἀποθνήσκομενεὰνἀποθνήσκωμενεἰοὖντῶικυρίωιδιαφέρειἡμῶνἡζωὴκαὶὁθάνατοςαὐτοςοἰκονομήσειτὰκαθ'ἡμᾶςκαὶοὐχρείακρίνειντὸνπλησίονἡἐξουθενεῖν

continues from previousζωῆςγὰραὐτοςκαὶθανάτουμόνοςἔχειτὴνἐξουσίαν

βσὺδέτικρίνειςτὸνἀδελφόνσουἡκαὶσύτιἐξουθενεῖςτὸνἀδελφόνσουπάντεςγὰρπαραστησόμεθατῶιβήματιτοῦΧριστοῦγέγραπταιγὰρζῶἐγὼλέγεικύριοςὅτιἐμοικάμψειπᾶνγόνυκαὶπᾶσαγλῶσσαἐξομολογήσεταιτῶιθεῶιἄραοὖνἕκαστοςἡμῶνπερὶἑαυτοῦλόγονδώσειτῶιθεῶιμηκέτιοὖνἀλλήλουςκρίνωμεντοὺςδύοδιορθοῦταιτόντεὀλιγόπιστονφησικαὶτὸνἐδραῖοντῆιπιστικαὶπρὸςμὲντὸνολογοπιστονφησιτικρίνειςτὸνἀδελφόνσουἐπὶτῆιαδιαφοριαιτῶνβρωμάτων

continues from previousπρὸςδὲτὸνἐδραῖοντῆιπίστει

continues from previousτὸσύτιἐξουθενεῖςτὸνἀδελφόνσουἐπὶτῆτῶνβρωμάτωνπαρατηρήσειεἰγὰρτῶιΧριστῶιπάντεςπαραστησόμεθακαὶαὐτοςἡμᾶςκαὶοὐχὁνόμοςτὰςεὐθύναςἀπαιτεῖαὐτωμᾶλλονπιστεονοὐχὶτῶινόμωι

αἀλλὰτοῦτοκρίνατεμᾶλλοντὸμὴτιθέναιπρόσκομματῶιἀδελφῶιἡσκάνδαλονπάλινασυμβουληιτοὺςδύοδιορθοῦταιἀπέχεσθαιτούτωνἃσκανδάλουπρόφασιςτῶπλησίονγίνεταικαὶγὰρκαὶὁτέλειοςἐσκανδαλίζετοτῆιτῶνβρωμάτωνπαρατηρήσειτοῦπλησίονκαὶὁτὰβρώματαπαραιτούμενοςτῆισφοδρᾶιἐπιπλήξειτοῦεἰλικρινῶςπιστοῦ

βοἶδακαὶπέπεισμαιἐνκυρίωιἸησοῦὅτιοὐδὲνκοινὸνδι'αὐτοῦεἰμὴτῶιλογιζομένωιτικοινὸνείναιἐκείνωικοινόνἵναμὴλέγηιτιςσύτιςὧνἀντινομοθετεῖςΜωσῇτὸνΜωσέωςδεσπότηνεἰςμέσονπαρηγαγεδιόφησινἐνΧριστῶιἸησοῦ

continues from previousοὐδὲνκοινὸνδι'ἑαυτοῦτῆιφύσειτουτέστινἀκάθαρτον

continues from previousἡδι'αὐτοῦτουτέστιτοῦθεοῦοὐδὲνκοινόν

continues from previousἤτοιδιὰτήννυνδοθεῖσάνφησινχάρινπαρ'αὐτοῦοὐδὲνφύσεικοινὸνἀλλὰποτηςπροαιρέσεωςτοῦμετιόντοςγίνεταικοινὸνὅθενκαὶἐκείνῳμόνονγίνεταικοινὸνοὐχὶδὲκαὶπᾶσιντοῦτοδέφησινλυωντὰςνομικὰςπαρατηρήσεις

γεἰδὲδιὰβρῶμαὁἀδελφόςσουλυπεῖταιοὐκέτικατὰἀγάπηνπεριπατεῖςμὴτῶιβρώματίσουἐκεῖνονἀπόλλυεὑπὲροὐΧριστὸςἀπέθανενμὴβλασφημείσθωοὖνὑμῶντὸἀγαθονὦδὲσυμβουλεύεικαὶτοὺςπιστοὺςἀπέχεσθαιβροματωνδιὰτὴντῶνὀλιγοπίστωνσυγκατάβασιν

continues from previousμὴγὰρἐπειδὴπάντασὺἐσθίειςπιστὸςὧνἐγκαλῶνσφοδρῶςἐκείνωιἐκβάλῃςαὐτοντέλεοντῆςπίστεωςκαὶγὰρκαὶὑπὲραὐτοῦΧριστὸςἀπέθανενὅθενὀφείλειςοἰκονομικῶςσυγκαταβαίνειναὐτω

continues from previousἐγκαλῶνγὰρκαὶἀεὶφιλονεικῶνπρὸςαὐτονδιὰτὴντήρησιντῶνβρωμάτωνοὐμόνοναὐτονφιλονεικότερονποιεῖςἀλλὰκαὶπρόφασινδίδωςτοῖςἔξωθενβλασφημεῖνἡμῶντὴνπίστινδιὰτὰςτοιαύταςμάχαςἀγαθονγὰρτὴνπίστινφησιν

δοὐγὰρἐστινἡβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςἀλλὰδικαιοσύνηκαὶεἰρήνηκαὶχαρὰἐνπνεύματιἁγίωιὁγὰρἐντούτοιςδουλεύωντῶιΧριστῶιεὐάρετοςτῶιθεῶικαὶδόκιμοςτοῖςἀνθρώποιςπαῦσαιβούλεταιἐκείνουςτῶνἐγκλήσεωνοὕτωφησινοὐδιὰβρώσεωςἡπόσεωςἔχομενεἰσελθεῖνεἰςτὴντοῦθεοῦβασιλείαν

continues from previousἀλλὰδιὰδικαιοσύνηςκαὶεἰρήνηςκαὶχαρᾶςἤτοιδι'ἐναρέτουπολιτείαςκαὶδιὰτῆςπρὸςἀδελφοὺςεἰρήνηςκαὶἀγάπηςκαὶδιὰτῆςὁμονοίαςτῆςπρὸςἀλλήλουςχαρὰἐπειδὴδὲἑνὶεἰρήνηκαὶχαρὰκαὶἐπὶαἰσχροῖςπροστίθησιἐνπνεύματιἁγίωι

continues from previousκαὶἐπειδὴἑνὶδιὰκενοδοξίαςἐγκαλεῖνκαὶοὐδιὰφόβονἡδι'ἀγάπηνθεοῦδουλυειντῶιΧριστῶιεπεγαγενὁγὰρἐντούτοιςδουλεύωντῶιΧριστῶιεὐάρεστοςτῶιθεῶικαὶδοκινοςτοῖςἀνθρώποις

continues from previousκαὶγὰροἱἄνθρωποιθαυμάσουσινὁρῶντεςεἰρήνηνἔχοντακαὶχαρὰνεἴπερφιλονεικίανδιὰτὰβρώματα

αἄραοὖντὰτῆςεἰρήνηςδιώκωμενκαὶτὰτῆςοἰκοδομῆςτῆςεἰςἀλλήλουςμὴἕνεκενβρώματοςκατάλυετὸἔργοντοῦθεοῦἐπεὶοὖνοὐκοἰκοδομεῖςφησιἐγκαλῶνἀεὶἀλλὰκαὶκαταλύειςκαὶἦνἔχειπίστινδιὰτὰβρώματακαλὸνειρητνηνκατοσυγκαταβαίνεινεἰςτοῖςἀσθενέσιδιὰταύτηςγὰρἐστικαὶεἰςἀλλήλουςοἰκοδομὴμὴτοινθνἕνεκενβρώματοςἀποστῆναιτέλεοντῆςπίστεωςπαροξυνης

continues from previousἦνὁθεὸςδιὰτοῦσταυροῦᾠκοδόμησεκαὶἔσῃὡςκαταλύωνσὺδὲτὴνοἰκοδομὴντοῦθεοῦ

βπάνταμὲνκαθαρὰἀλλὰκακὸντῶιἀνθρώπωιτῶιδιὰπροσκόμματοςἐσθίοντιπάνταμένφησικαθαρὰἂλλοὐδὲνὠφέλησαςτῶιμετὰκακοῦσυνειδότοςἐσθίοντιοὐγὰρτὸφαγεῖνποιεισεκαθαρὸνἂλλἡγνώμημετὰγὰρκαθατονσυνειδότοςἐσθίεις

γκαλὸντὸμὴφαγεῖνκρέαμηδὲπιεῖνοἶνονμηδὲἐνὧιὁἀδελφόςσουπροσκόπτειἡσκανδαλίζεταιἡἀσθενεῖἐνταῦθαδικασκειμὴκαθάπτεσθαιτοῦἀσθενοῦντοςἀλλὰκαὶσυγκαταβῆναιαὐτῶικαὶμήτεκρέαφαγεῖνμήτεπιεῖνοἶνονκἂνὰλλὅτιδέοιδιὰτὴνσωτηρίαντοῦἀδελφοῦσουμεγίστηνγὰρἔχεισυγκαταβάσεωςἀφορμὴνἡαὐτοῦἀσθένεια

δσὺπίστινἔχειςκατὰσεαυτὸνἔχεἐνώπιοντοῦθεοῦπίστινἐνταῦθατὴνπερὶτῶνβρωμάτωνλέγεικαὶγὰρπερὶδογμάτωνὁμολογεῖσθαιπᾶσινοφελει

εμακάριοςὁμὴκρίνωνἑαυτὸνἐνὧιδοκιμάζειἐπειδὴεἶπενκατὰσεαυτὸνἔχετὴνπερὶτῶνβρωμάτωντὴνπίστινφησινὅτικἂνπάντεςσεμέμφωνταιοἰκονομικῶςτιποιοῦνταἡδιὰσωτηρίανἀδελφοῦτὸδὲσὸνσυνειδὸςοὐκατακρινεισεμακάριοςεἰτοῦτοδὲοὐπερὶπάντωνδεῖἐκλαβεῖνἂλλἐπὶτῆςὧιἂνδοκιμάσῃοἷοντοῦφαγεῖντόδεἡμὴφαγεῖνειςιγὰρπολλοὶκεκατακρίνοντεςἑαυτοὺςκαὶσφόδραπλημμελουντεςοὗτοιδὲπάντωνεἰσιναθλιωτεροι

ϛὁδὲδιακρινόμενοςεὰνφάγῃκατακέκριταιὅτιοὐκἐκπίστεωςπᾶνδὲὁοὐκἐκπίστεωςἁμαρτίαἐστινὁδιακρινόμενοςφησικατακέκριταιἐὰνφάγῃοὐκἐπειδὴἀκάθαρτονἂλλἐπειδὴοὐκἐκπίστεωςοὐγὰρἐπίστευσενὅτικαθαρὸνἐστινἂλλὡςκαθαρτουἥψατοἐξανακηςἡαἰδοῦςκαὶλοιπὸναὐτωπρόφασιςγέγονεκατακρίσεωςεἶτακατὰἀποφασινλέγειὅτιπᾶνὁἐάντιςποιῇοὐκἐκπίστεωςἁμαρτάνειδεικνὺςδιὰτούτουκαὶβλάβηνὅσηνἐργάζονταιαναγκαζοντεςκαὶμὴπειθοντεςαπτεσυαιτῶντέωςδοκούντωναὐτοῖςἀκαθάρτωνἵνακἂνδιὰτούτουαποσχωνταιτουτέστιπληττειν

ατῶιδὲδυναμένωιὑμᾶςστηρίξαικατὰτὸεὐαγγέλιόνμουκαὶτὸκήρυγμαἸησοῦΧριστοῦκατὰἀποκάλυψινμυστηρίουχρόνοιςαἰωνίοιςσεσιγημένουφανερωθέντοςδένυνδιάτεγραφῶνπροφητικῶνκατ'ἐπιταγὴντοῦαιωνουθεοῦεἰςυποακοηνπίστεωςεἰςπάντατὰἔθνηγνωρισθέντοςμόνωισοφῶιθεῶιδιὰἸησοῦΧριστοῦὧιἡδόξαεἰςτοὺςαἰῶναςἀμήντὸὑπερβατοντῶιδεδυναμενωιὑμᾶςστηρίξαιμόνῳσοφῶιθεῶιστηρίξαιδέπωςδιὰἸησοῦΧριστοῦαὐτῶιἡδόξαεἰςτοὺςαἰῶνας

continues from previousμόνωιδέφησιθεῶιπρὸςἀντιδιατοληντῶνψευδωνὑμῶνθεῶνοὐτοῦΧριστοῦἡτοῦπνεύματοςκατὰτὸεὐαγγέλιόνμουδὲεἰπὼνἐπήγαγεκαὶτὸκήρυγμαἸησοῦΧριστοῦ

continues from previousτὸἀξιοπιστονδεικνὺςτοῦκηρύγματοςἀπ'αὐτοῦτοῦκερυξαντοςὁΧριστὸςγὰραὐτοἐκήρυξέφησιν

βὀφείλομενδὲἡμεῖςοἱδυνατοὶτὰἀσθενήματατῶνἀδυνάτωνβαστάζεινκαὶμὴἑαυτοῖςἀρέσκεινἕκαστοςἡμῶντῶπλησίονἀρεσκέτωεἰςτὸἀγαθονπρὸςοἰκοδομήνδυνατὸςεἰκαὶπιστὸςλαβέτωσουπεῖρανὁἀσθενὴςδιὰσυγκαταβάσεωςδεῖγὰρἕκαστονἡμῶντῶιπλησίονἀρέσκεινἂλλἐπειδὴἀρέσκεινἑνὶκαὶἐπὶκακοῖςπροσέθηκενεἰςτὸἀγαθονπρὸςοἰκοδομὴντοῦτογὰρεἶπονποιῶνοικοδομησαςαὐτονκαὶἀνωρθώθη

γκαὶγὰρὁΧριστὸςοὐχἑαυτῶιἤρεσενεἰγὰρὁΧριστόςφησινἠθέλησεντὸἑαυτοῦσκοπεῖνοὐκἂνἔπαθενεξηνγὰραὐτονμὴὑβρισθῆναι

continues from previousεξηνμὴὀνειδισθῆναιμὴπαθεῖνἅπερἔπαθενἂλλοὐκαὐτῶιἤρεσενοὐδετοῦιδιοουἐφρόντισενἀλλὰτὸἡμέτερονσκοπήσαςτὸἑαυτοῦπαρειδενκαὶὑβρίσθηκαὶπονηρὰνπαρὰπολλοῖςἔλαβεδόξανἀσθενὴςείναινομισθειςὅπεροὐκἂνἐγένετοειτοἑαυτοῦἐζήτησέν

δἀλλὰκαθὼςγέγραπταιοἱὀνειδισμοὶτῶνὀνειδιζόντωνσεἐπέπεσονἐπ'ἐμεδείκνυσινοὐμόνοντὸνΧριστὸνονειδισθενταἀλλὰκαὶτὸνπατέραὁδὲλέγειτοιοῦτὸνἐστινοὐδὲνσυνεκβαινονοἱγὰρἐντῆιπαλαιᾶιὀνειδίσαντεςσεθεὲπάτεροὗτοικατ'ἐμοῦτοῦσουπαιδὸςεμανησαν

ὅσαγὰρπροεγράφηεἰςτὴνἡμετέρανδιδασκαλίανπροεγράφη

ἵναδιὰτῆςὑπομονῆςκαὶτῆςπαρακλήσεωςτῶνγαρφῶντὴνἐλπίδαἔχωμεν

ὁδὲθεὸςτῆςὑπομονῆςκαὶτῆςπαρακλήσεωςδώιηὑμῖντὸαὐτοφρονεῖνἐνἀλλήλοις

κατὰΧριστὸνἸησοῦν

ἵναὁμοθυμαδὸνἐνἑνὶστόματιδοξάζητετὸνθεὸνκαὶπατέρατοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦ

διὸπροσλαμβάνεσθεἀλλήλους

καθὼςκαὶὁΧριστὸςπροσελάβετοἡμᾶςεἰςδόξανθεοῦ

αλέγωδὲΧριστὸνἸησοῦνδιάκονονγεγενῆσθαιπεριτομῆςὑπὲραληθεαιςθεοῦεἰςτὸβεβαιῶσαιτὰςἐπαγγελίαςτῶνπατέρωντοῖςδὲἸουδαΐζουσινἐγκαλεὶκαίφησινὁΧριστὸςἐλθὼνσυνέπραξετῶιπατρὶεἰςτὸτὰςπαρ'αὐτοῦδοθείσαςτοῖςἀμφὶτὸνἈβραὰμἐπαγγελίαςεἰςπέραςἐλθεῖνσυνέπραξεδὲτὸννόμονπάνταπληρώσαςκαὶπεριτμηθεὶςτοῦτογὰρἐστινὁλέγειδιάκονονπεριτομῆςγεγενῆσθαιτουτέστικαὶαὐτοςπεριτμηθεὶςἵνακαὶταύτῃβεβαιώσῃκαὶπληρώσῃτὸννόμον

continues from previousὑπὲρτοῦἀληθεῦσαιτὸνἐπαγγειλάμενονπρὸςΑμρααμπατέραἐντῶσπέρματισουἐνεὐλογηθήσονταιπάντατὰἔθνη

βτὰδὲἔθνηὑπὲρἐλέουςδοξάσαιτὸνθεὸνκαθὼςγέγραπταιδιὰτοῦτοἐξομολογήσομαίσοιἐνἔθνεσικαὶτῶιὀνόματισουψαλῶκαὶπάλινλέγειεὐγφράνθητεἔθνημετὰτοῦλαοῦαὐτοῦκαὶπάλιναἰνεῖτετὸνκύριονπάντατὰἔθνηκαὶἐπαινέσατεαὐτονπάντεςοἱλαοὶκαὶπάλινἨσαΐαςλέγειἔσταιἡῥίζατοῦἸεσσαίτοῖςἐξἐθνῶνπιστοῖςδιαλέγεταιοἱμάλισταἐπέκειντοτοῖςπαρατηρουμένοιςτὰβρώματαἸουδαίοις

continues from previousδιὸκαὶτὴνμαρτυρίανφέρειδεικνὺςὅτισυνῆφθαιδεῖτοὺςἐξἸουδαίωντοὺςἐξἐθνῶν

ακαὶὁἀνιστάμενοςἄρχεινἐθνῶνἐπ'αὐτῶιἔθνηἐλπιοῦσινιστεονὅτιτὸΚαὶπαρέλκεταιλέγειγὰροὕτωςεσταἡῥίζατοῦἸεσσαὶτοιαύτηὁἀνιστάμενοςφησινἄρχεινἐθνῶνἐπ'αὐτῶιἔθνηἐλπιοῦσιν

βὁδὲθεὸςτῆςἐλπίδοςπληρῶσαιὑμᾶςπάσηςχαρᾶςκαὶεἰρήνηςἐντῶιπιστεύεινεἰςτὸπερισσεύεινὑμᾶςἐντῆιἐλπίδιἐνδυνάμειπνεύματοςἁγίουἐπεύχεταιαὐτοῖςμεθ'ὑπερβολὴἔχειντὴνἐλπίδατῆςπίστεωςεἰςτὸπερισσεύεινγάρφησινἐντῆιἐλπίδι

πέπεισμαιδὲἀδελφοίμουκαὶαὐτοςἐγὼπερὶὑμῶν

ὅτικαὶαὐτοὶμεστοὶἐστεἀγαθωσύνης

πεπληρωμένοιπάσηςγνώσεως

δυνάμενοικαὶἄλλουςνουθετεῖν

τολμηρότερονδὲἔγραψαὑμῖνἀδελφοὶἀπὸμέρουςὡςἐπαναμιμνήσκωνὑμᾶς

διὰτὴνχάριντὴνδοθεῖσάνμοιὑποτοῦθεοῦεἰςτὸείναιμελειτουργὸνἸησοῦΧριστοῦεἰςτὰἔθνη

ἱερουργοῦντατὸεὐαγγέλιοντοῦθεοῦἵναγένηταιἡπροσφορὰτῶνἐθνῶν

εὐπρόσδεκτος

ηγιαμενηἐνπνεύματιἁγίωι

αἔχωοὖνκαύχησινἐνΧριστῶιἸησοῦτὰπρὸςτὸνθεὸνοὐγὰρτολμήσωλαλεῖτιὧνοὐκειργασατοκατειργάσατοατ added by a later hand above the lineΧριστὸςδι'ἐμοῦεἰςὑπακοὴνἐθνῶνλόγωικαὶἔργωιἐνδυνάμεισημείωνκαὶτεράτωνἐνδυνάμειπνεύματοςθεοῦκαυχῶμαιτοιγαροῦνοὐκἐνἐμαυτῶιφησινοὐδεἐνσπουδῆιἐμῆιἂλλἐνΧριστῶιἐντοῖςπράγμασιτοῖςἀνήκουσικαὶδιαφέρουσιτῶιθεῶικαὶπατρί

βώστεμεἀπὸἹερουσαλὴμκαὶκύκλῳμέχριτοῦἸλλυρικοῦπεπληρωκέναιτὸεὐαγγέλιοντοῦΧριστοῦδιὰτοῦτοεἰπὼνἀπὸἹερουσαλὴμεπγγαγεκαὶκύκλωιἵναδείξῃὅτιμὴτὴνκατ'εὐθείανὁδὸνεπευρετοἀλλὰκύκλῳπερηειτὰπέριξτῶνἐθνῶνοὐκεἶπενδὲκηρύξαιἂλλὁμεῖζονἦνπεπληρωκέναι

γοὕτωςδὲφιλοτιμούμενονεὐαγγελίζεσθαιοὐχὅπουὠνομάσθηΧριστόςφιλοτιμίαδέμοιἦνφησινἐκεῖεὐαγγελίζεσθαιἔνθαοὔπωἦνὀνομασθεὶςὁΧριστός

continues from previousοὕτωςδὲφιλοτιμούμενονεὐαγγελίζεσθαιοὐχὅπουὠνομάσθηΧριστόςοὐχὡςἀπευχόμενοςτῶνλοιπῶνἀποστόλωντὴνκοινωνίανἂλλὡςἄδικονκρίνωντὴντῶνἀλλοτρίωνἔργωνὑφαρπάζεινδόξαν

ἵναμὴἐπ'ἀλλότριονθεμέλιονοἰκοδομῶἀλλὰκαθὼςγέγραπται

οἷςοὐκἀνηγγέληπερὶαὐτοῦὄψονταικαὶοἱοὐκἀκηκόασισυνήσουσι

διὸκαὶἐνεκοπτομην

τὰπολλὰτοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶς

νυνὶδὲμηκέτιτόπονἔχωνἐντοῖςκλίμασιτούτοις

ἐπιποθίανδὲἔχωντοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςἀπὸπολλῶνἐτῶν

ὡςεὰνπορεύωμαιεἰςτὴνΣπανίανἐλεύσομαιπρὸςὑμᾶςἐλπίζωγὰρδιαπορευόμενοςθεάσαθαιὑμᾶς

καὶἀφ'ὑμῶνπροπεμφθῆναιἐκεῖεὰνὑμῶνπρῶτον

ἀπὸμέρουςἐμπλησθῶ

ανυνὶδὲπορεύομαιεἰςἹερουσαλὴμδιακονῶντοῖςἁγίοιςεὐδόκησανγὰρΜακεδονίακαὶἈχαΐακοινωνίαντιναποιήσασθαιεἰςτοὺςπτωχοὺςτῶνἁγίωντῶνἐνἹερουσαλὴμεὐδόκησανγὰρκαὶὀφειλέταιαὐτῶνεἰσινεἰγὰρτοῖςπνευματικοῖςαὐτῶνἐκοινώνησαντὰἔθνηὀφείλουσικαὶἐντοῖςσαρκικοῖςλειτουργῆσαιαὐτοῖςἐπειδὴεἶπενμηκέτιτόπονἔχωνἐντοῖςκλίμασιτούτοιςἔρχομαιπρὸςὑμᾶςἤμελλεδὲἔτιβραδύνεινλέγειτὴναἰτίαντῆςἔτιμελλήσεως

continues from previousλέγειτὴναἰτίαντῆςἔτιμελλήσεωςπορεύομαιγάρφησινἐνἹερουσαλὴμδιακονῶντοῖςἁγίοιςθέλοντεςαὐτοὺςτοῦτοπροτρέψασθαιἵναὁμοίωςτοῖςἄλλοιςπέμψαικαὶαὐτοὶτὴνδιακονίαντοῖςἐνἹερουσαλὴμκαὶτοὺςπέμποντας

continues from previousφησικοινωνίανδὲκαλεῖτὴνἐλεημοσύνηνκαθὸαὐτοὶμὲνχρήματαοἱδὲἅγιοιτὴνπρὸςθεὸνπαρρησίανεισφερουσιν

continues from previousεἶπενδὲκοινωνίανἐντοῖςπνευματικοῖςλειτουργίανφησιτοῖςσαρκικοῖςενταξειδιακονῶναὐτοὺςτιθεὶςτῶνἁγίωνφόρουςτελούντωνὡςβασιλεῦσινδιὸκαὶὀφειλέτηςαὐτοὺςεκαλσεν

τοῦτοοὖνἐπιτελέσαςκαὶσφραγισάμενοςαὐτοῖς

τὸνκαρπὸντοῦτονἀπελεύσομαιδι'ὑμῶν

εἰςτὴνΙσπασιαν

οἶδαδὲὅτιἐρχόμενοςπρὸςὑμᾶςἐνπληρώματιεὐλογίαςτοῦεὐαγγελίουτοῦΧριστοῦἐλεύσομαι

απαρακαλῶδὲὑμᾶςἀδελφοὶδιὰτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦκαὶδιὰτῆςἀγάπηςτοῦπνεύματοςνυνυἱοῦκαὶπνεύματοςἐμνήσθηοὐκέτιδὲκαὶπατρὸςἵναὅτεπατρὸςκαὶυἱοῦμέμνηταιμὴθορυβηθῇςδιάτιμὴκαὶτοῦπνεύματοςἐμνήσθηἀδιαφόρωςγὰροὕτωςτὴνἁγίαντίθησιτριάδα

συναγωνίσασθαίμοιἐνταῖςπροσευχαῖςὑπὲρἐμοῦπρὸςτὸνθεόν

ἵναῥυσθῶἀπὸτῶνἀπειθούντωνἐντῆιἸουδαίαι

καὶἵναἡδιακονίαμουἡεἰςἹερουσαλήμ

εὐπρόσδεκτοςγένηταιτοῖςἁγίοις

ἵναἐνχαρὰἔλθωπρὸςὑμᾶς

διὰθελήματοςθεοῦ

καὶσυναναπαύσωμαιὑμῖν

ὁδὲθεὸςτῆςεἰρήνηςμετὰπάντωνὑμῶνἀμήν

ασυνίστημιδὲὑμῖνΦοίβηντὴνἀδελφὴνἡμῶνοὖσανδιάκονοντῆςἐκκλησίαςτῆςἐνΚεχρεαιςἵνααὐτὴνπροσδέξησθεἐνκυρίωιἀξίωςτῶνἁγίωνκαὶπαραστῆτεαὐτῆιἐνὧιἂνὑμῶνχρηζηπράγματικαὶγὰραυτὴπροστάτιςπολλῶνἐγενήθηκαὶαὐτοῦἐμοῦδιπλὴνδέδωκεναὐτῆιθεραπείαςἀφορμὴνκαὶτὸδιὰτὸνκύριοναὐτὴνδεχθηναικαὶτὸείναιἁγίαντὸγὰρἐνκυρίωιἡδιὰτὸνκύριονδηλοῖἡκατὰκύριοντὸδὲἀξίωςτῶνἁγίωνὃντρόπονφησινπρέπειἁγίουςδέχεσθαι

continues from previousοὐκεἶπενδὲὅτιἀπαλλάξατεαὐτὴνἐκτῶνἐπικειμένωνἀλλὰπαραστῆτετουτέστιτὰπαρ'ὑμῶνεἰσενέγκατεκαὶχεῖραὀρέξατε

ἀσπάσασθεΠρίσκανκαὶἈκύλαντοὺςσυνεργούςμουἐνΧριστῶιἸησοῦ

οἵτινεςὑπὲρτῆςψυχῆςμουτὸνἑαυτῶντράχηλονὑπέθηκανοἷςοὐκἐγὼμόνοςεὐχαριστῶ

ἀλλὰκαὶπᾶσαιαἱἐκκλησίαιτῶνἐθνῶν

καὶτὴνκατ'οἶκοναὐτῶνἐκκλησίαν

ἀσπάσασθεἘπαίνετοντὸνἀγαπητόνμουὃςἐστιἀπαρχὴτῆςἈχαΐαςεἰςΧριστόν

ἀσπάσασθεΜαριάμ

ἥτιςπολλὰἐκοπίασενεἰςἡμᾶς

ἀσπάσασθεἈνδρόνικονκαὶἸουνίαντοὺςσυγγενεῖςμουκαὶσυναιχμαλώτουςμου

οἵτινὲςεἰσινἐπίσημοιἐντοῖςἀποστόλοις

οἱκαὶπρὸἐμοῦγεγόνασινἐνΧριστῶι

ἀσπάσασθεἈμπλίαντὸνἀγαπητόνμουἐνκυρίωι

ἀσπάσασθεΟὐρβανὸντὸνσυνεργὸνἡμῶνἐνΧριστῶικαὶΣτάχυντὸνἀγαπητόνμου

ἀσπάσασθεἈπελλῆντὸνδόκιμονἐνΧριστῶι

ἀσπάσασθετοὺςἐκτῶνΑριστοβολυ

ἀσπάσασθεΗρωδιωνατὸνσυνγγενημουἀσπάσασθετοὺςἐκτῶνΝακρίσσουτοὺςὄνταςἐνκυρίωι

ἀσπάσασθεΤρύφαινανκαὶΤρυφῶσαντὰςκοπιώσαςἐνκυρίωι

ἀσπάσασθεΠερσίδατὴνἀγαπητὴνἥτιςπολλὰἐκοπίασενἐνκυρίωι

ἀσπάσασθεῬοῦφοντὸνἐκλεκτὸνἐνκυρίωικαὶτὴνμητέρααὐτοῦκαὶἐμοῦἀσπάσασθεἈσύγκριτονΦλέγονταἙρμᾶνΠατρόβανἙρμῆνκαὶτοὺςσὺναὐτοῖςἀδελφούς

ἀσπάσασθεΦιλόλογονκαὶἸουλίανΝηρέακαὶτὴνἀδελφὴναὐτοῦ

καὶὈλυμπᾶνκαὶτοὺςσὺναὐτοῖςπάνταςἁγίους

αἀσπάσασθεἀλλήλουςἐνφιλήματιἁγίωιἀσπάζονταιὑμᾶςαἱἐκκλησίαιτοῦΧριστοῦνυνπάνταςἀναμὶξτίθησινἵναμήτιςλύπηγένηταιτοῖςμὴὀνομαστὶμνημονευθεῖσιν

continues from previousἐνφιλήματιδὲἁγίωι

continues from previousφησιἑνὶγὰρκαὶμὴἅγιονεἰςτοῦτοὑμᾶςεἰπὼνἐκοινοποίησενἅπαντας

παρακαλῶδὲὑμᾶςἀδελφοί

σκοπεῖντούς

τὰςδιχοστασίας

καὶτὰσκάνδαλαπαρὰτὴνδιδαχὴνἦνὑμεῖςἐμάθετεποιοῦνταςκαὶἐκκλίνατεἀπ'αὐτῶν

αοἱγὰρτοιοῦτοιτῶικυρίωιἸησοῦΧριστῶιοὐδουλεύουσινἀλλὰτῆιἑαυτῶνκοιλίαιαἱαἱρέσειςπᾶσαικαὶτὰσκάνδαλαφησινἀπὸτοῦδουλεύεινπάθεσικαὶγαστρὶγίνονταιδιόφησινὅτιοὐδουλεύουσιΧριστῶιἀλλὰκοιλίαιδοκεῖδὲτοὺςἐξἸουδαίωναἰνίττεσθαικαὶγὰρἸουδαίωνπάντεςὡςγαστριμάργωνκατηγοροῦσιν

καὶδιὰτῆςχρηστολογίαςκαὶεὐλογίαςἐξαπατῶσιτὰςκαρδίαςτῶνἀκάκων

ἡγὰρὑμῶνὑπακοὴεἰςπάνταςἀφίκετο

χαίρωοὖντὸἐφ'ὑμῖν

βθέλωδὲὑμᾶςσοφοὺςμὲνείναιεἰςτὸἀγαθονἀκεραίουςδὲεἰςτὸκακόντουτέστινφρονήσειμὲνκεχρῆσθαιεἰςτὸμὴὑφ'ἑτέρωνἀδικεῖσθαιἀκεραιότητιδὲεἰςτὸμὴἑτέροιςἐπιβουλεύειν

ὁδὲθεὸςτῆςεἰρήνης

συντρίψει

τὸνσατανᾶνὑποτοὺςπόδαςὑμῶνἐντάχει

ἡχάριςτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦμεθ'ὑμῶν

ἀσπάζονταιὑμᾶςΤιμόθεοςὁσυνεργόςμουκαὶΛούκιοςκαὶἸάσωνκαὶΣωσίπατρος

οἱσυγγενεῖςμου

ἀσπάζομαιὑμᾶςἐγὼΤέρτιοςὁγράψαςτὴνἐπιστολὴνἐνκυρίωι

αἀσπάζεταιὑμᾶςΓάϊοςὁξένοςμουκαὶτῆςἐκκλησίαςὅληςτουτέστινὁξενοδοχοσμουὃςκαὶπᾶσινἐξενοδόχειτὴνἐκκλησίανδιὸκαὶπολὺςὁἔπαινος

ἀσπάζεταιὑμᾶςἜραστοςὁοἰκονόμοςτῆςπόλεωςκαὶΚούαρτοςὁἀδελφος

ἡχάριςτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦ

μετὰπάντωνὑμῶνἀμήν