A transcription of the Pseudo-Oecumenian Catena on Romans in GA 627

A transcription of the Pseudo-Oecumenian Catena on Romans in GA 627CPG C165 <ptr target="https://clavis.brepols.net/clacla/OA/Details.aspx?id=2B1E15B384854DE3947D3A880A9C75CE"/>Created byThe Institute for Textual Scholarship and Electronic Editing (ITSEE), University of Birmingham UKTranscribed byJacopo MarconThe European Union Horizon 2020 research and innovation programme (grant agreement no. 770816).Version 1.0, published on 23.02.2023The Institute for Textual Scholarship and Electronic Editing (ITSEE), University of Birmingham UK

Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) Available for re-use under a Creative Commons license provided attribution is made to the original creators.

Vatican CityVatican CityBiblioteca Apostolica VaticanaVaticanus graecus 206

This transcription was made as part of a doctoral research project on the Pseudo-Oecumenian catena on Romans, available in the University of Birmingham eTheses repository . The data is archived in the the University of Birmingham eData repository and also available online at

The encoding is based on version 1.6 of the IGNTP Guidelines available at . It is an extended version of the TEI P5 schema.

the scholium is added by a later hand in the upper marginPaulusserνusChristiJesuνοcaturapοstοlussegregatusineνangeliοquodantepromiseratperprophetassuosinscripturissacrisdefiliοsuοquifactusestexsemineDaνidsecundumcarnemquipraedestinatusestFiliusDeiinνirtutesecundumspiritumsanctificatiοnisexresurrectiοnemοrtuοrumJesuChristiDοmininοstriperquemaccepimusgratiametapοstοlatumadοbοediendumfideiinοmnibusgentibusprοnοmineeiusinquibusestisetvosvocatiJesuChristiDοmininοstriοmnibusquisuntRomaedilectisDeiνοcatissanctisGratiavobisetpaxadeοpatrenοstrοetdominoJesuChristο

Παῦλος

δοῦλος

ἸησοῦΧριστοῦ

κλητὸςἀπόστολος

ἀφωρισμένος

εἰςεὐαγγέλιονθεοῦ

ὁπροεπηγγείλατοδιὰτὴνπροφητῶναὐτοῦἐνγραφαῖςἁγίαις

περὶτοῦυἱοῦαὐτοῦτοῦγενομένουἐκσπέρματοςΔαυίδ

κατὰσάρκα

τοῦὁρισθέντοςυἱοῦθεοῦ

ἐνδυνάμει

κατὰπνεῦμαἁγιωσύνης

ἐξἀναστάσεωςνεκρῶνἸησοῦΧριστοῦτοῦκυρίουἡμῶν

δι'οὗἐλάβομενχάριν

καὶἀποστολήν

εἰςὑπακοὴνπίστεως

ἐνπᾶσιτοῖςἔθνησιν

ὑπὲρτοῦὀνόματοςαὐτοῦ

ἐνοἷςἐστεκαὶὑμεῖςκλητοὶἸησοῦΧριστοῦ

πᾶσιντοῖςοὖσινἐνῬώμῃ

ἀγαπητοῖςθεοῦ

κλητοῖςἁγίοις

χάριςὑμῖνκαὶεἰρήνη

ἀπὸθεοῦπατρὸςἡμῶνκαὶκυρίουἸησοῦΧριστοῦ

the scholium is added by a later hand in the marginPrimumquidemgratiasagοDeomeoperIesumChristumprοοmnibusνοbisquiafidesvestraannuntiaturinuniνersοmundο

πρῶτονμὲνεὐχαριστῶ

τῶθεῶμου

διὰἸησοῦΧριστοῦὑπὲρπάντωνὑμῶν

ὅτιἡπίστιςὑμῶνκαταγγέλλεταιἐνὅλῳτῶκόσμῳ

μάρτυςγάρμουἐστινὁθεός

Θεοδωρητουsὦλατρεύωεἴδηλατρείαςπολλὰκαὶγὰρὁπροσευχόμενοςθεῶλατρεύεικαὶὁνηστείᾳχρώμενοςκαὶὁτοῖςθείοιςπροσευχῶνλογιοιςηδιμέντοικαὶὁτῆςτῶνἀσθενῶνθεραπείαςεπιμελουμενοςὁδὲθεῖοςἀπόστολοςλατρεύεινἔφησετῶθεῶτὸτοῦυἱοῦπροσφέρωντοῖςἔθνεσινεὐαγγέλιονκαὶλατρεύεινἐντῶπνεύματιτουτέστινἐντῶδιδομένῳχαρίσματι

ἐντῶιπνεύματίμουἐντῶεὐαγγελίῳ

τοῦυἱοῦαὐτοῦὡςἀδιαλείπτως

μνείανὑμῶνποιοῦμαιπάντοτεἐπὶτῶνπροσευχῶνμου

δεόμενοςεἰπωςἤδηποτε

εὐοδωθήσομαιἐντῶθελήματιτοῦθεοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶς

ἐπιποθῶγὰρἰδεῖνὑμᾶς

ἵνατιμεταδῶχάρισμαὑμῖνπνευματικόν

εἰςτὸστηριχθῆναιὑμᾶς

τοῦτοδὲἐστινσυμπαρακληθῆναιἐνὑμῖνδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςὑμῶντεκαὶἐμοῦοὐθέλωδὲὑμᾶςἀγνοεῖνἀδελφοὶὅτιπολλάκιςπροεθέμηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶς

the scholium is added by a later hand in the marginDesiderοenimνidereνοsutaliquidimpertiargratiaeνοbisspiridualisadcοnfirmandοsνοsidestsimulcοnsοlariinνοbiscumpereamquaeinνicemestfidemνestramatquemeam

καὶἐκωλύθην

ἄχριτοῦδεῦρο

ἵνατινακαρπὸνσχῶκαὶἐνὑμῖνκαθώς

καὶἐντοῖςλοιποῖςἔθνεσιν

Ἕλλησίντεκαὶβαρβάροιςσοφοῖςτεκαὶἀνοήτοις

ὀφειλέτηςεἰμι

οὕτωςτὸκατ'ἐμεπρόθυμονκαὶὑμῖντοῖςἐνῬώμῃεὐαγγελίσασθαι

οὐγὰρἐπαισχύνομαιτὸεὐαγγέλιοντοῦΧριστοῦ

δύναμιςγὰρθεοῦἐστινεἰςσωτηρίαν

παντὶτῶπιστεύοντιἸουδαίωιτεπρῶτονκαὶἝλληνι

δικαιοσύνηγὰρθεοῦ

ἐναὐτωἀποκαλύπτεται

ἐκπίστεωςεἰςπίστινκαθὼςγέγραπται

sἐκπίστεωςδεῖγὰρπιστεῦσαιτοὺςπροφεταςκαὶδι'ἐκείνωνεἰςτὴντοῦΕὐαγγελίουπίστινποδηγηθῆναι

continues from previousἡκαὶἄλλωςὁγὰρτῶδεσπότῃπιστεύωνΧριστῷκαὶτοῦβαπτίσματοςτὴνχάρινδεξάμενοςποδηγεῖταιδιὰτούτωνεἰςτὸπιστεῦσαιτοῖςμέλλουσινἀγαθοῖςτῆἐκνεκρῶνἀναστάσειφημικαὶτῆαἰωνίῳζωὴκαὶτῆβασιλείατῶνοὐρανῶν

ΑκακιουτῶμὲνἸουδαίῳἐκτῆςτοῦθέτουνόμουπίστεωςεἰςτὴνδιὰἸησοῦΧριστῷτῶδὲἝλληνιἐκτῆςτοῦφυσικοῦεἰςτὴναὐτὴνἸησοῦΧριστοῦπίστιν

ὁδὲδίκαιοςἐκπίστεωςζήσεται

ἀποκαλύπτεταιγὰρὀργὴθεοῦἀπ'οὐρανοῦἐπὶπᾶσαν

ἀσέβειανκαὶἀδικίανἀνθρώπων

τῶντὴνἀλήθειανἐνἀδικίακατεχόντων

διότιτὸγνωστὸντοῦθεοῦ

φανερὸνἐστινἐναὐτοῖςὁγὰρθεὸςαὐτοῖς

ἐφανέρωσεν

τὰγὰρἀορατααὐτοῦ

ἀπὸκτίσεωςκόσμουτοῖςποημασινοούμενακαθορᾶται

ΚυριλλουsἡτεἀΐδιοςαὐτοῦδύναμιςΠῶςγινώσκεταιδιὰτῆςδημιουργίαςἡἀΐδιοςαὐτοῦδύναμιςὅτιφθαρτὴνἐχοντωντὴνφύσιντῶνπαρηγμένωνεἰςγένεσινκαὶκεκλημένωνἐνχρόνῳπρὸςὕπαρξινἔσταιπουπάντωςὁτούτωνδημιουργὸςἄφθαρτοςκαὶἀΐδιος

καὶθειότηςεἰςτὸείναιαὐτούς

ἀναπολογήτους

διότιγνωντεςτὸνθεόν

οὐχὡςθεὸνἐδοξασανἡεὐχαρίστησαν

ἂλλεμεαταιωθησαν

ἐντοῖςδιαλογισμοῖςαὐτῶν

καὶἐσκοτίσθηἡἀσύνετοςαὐτῶνκαρδία

φάσκοντεςείναισοφοὶἐμωράνθησαν

καὶἤλλαξαντὴνδόξαντοῦἀφθάρτουθεοῦ

ἐνὁμοιώματιεἰκόνοςφθαρτοῦ

ἀνθρώπουκαὶπετηνῶνκαὶτετραπόδωνκαὶἑρπετῶνδιὸκαὶπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςἐνταῖςἐπιθυμίαιςτῶνκαρδιῶναὐτῶνεἰςἀκαθαρσίαντοῦἀτιμάζεσθαιτὰσώματααὐτῶνἐνἑαυτοῖς

οἵτινεςμετήλλαξαν

Θεοδωριτουsτὴνἀλήθειαντοῦθεοῦἐντῶψεύδειἀλήθειανθεοῦκαλεῖτὸθεὸςὄνομαψεῦδοςδὲτὸχειροποίητονεἴδωλονδέονγὰραὐτοὺςτὸνἀληθῆπροσκυνῆσαιθεὸντῆκτίσειτὸθεῖονσέβαςπροσήνκεγκαν

καὶἐσεβάσθησανκαὶἐλάτρευσαν

τῆκτίσειπαρὰτὸνκτίσανταὃςἐστιν

εὐλογητὸςεἰςτοὺςαἰῶναςἀμήν

διὰτοῦτοπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςεἰςπάθηἀτιμίαςαἵτεγὰρθήλειαιαὐτῶν

μετήλλαξαντὴνφυσικὴνχρῆσινεἰςτὴνπαρὰφύσιν

ὁμοίωςτεκαὶοἱἄρρενεςἀφέντες

τὴνφυσικὴνχρῆσιντῆςθηλείας

ἐξεκαύθησαντῆὀρέξειαὐτῶνεἰςἀλλήλους

ἄρσενεςἐνἄρσεσιντὴνἀσχημοσύνηνκατεργαζόμενοικαὶτὴνἀντιμισθίανἦν

ἔδειτῆςπλάνηςαὐτῶνἐνἑαυτοῖςἀπολαμβάνοντεςκαὶκαθώς

οὐκἐδοκίμασαντὸνθεὸνἔχεινἐνἐπιγνώσει

παρέδωκεναὐτοὺςὁθεός

εἰςἀδόκιμοννοῦνποιεῖντὰμὴκαθήκονταπεπληρωμένουςπάσῃἀδικία

Γενναδιουειςτοπεπληρωμενουςπασηαδικιαthe scholium is added in the margin of f. 72vsπεπληρωμένουςπάσῃἀδικίακαὶἐντοῦτωτῶτῆςἀδικίαςπροσρήματικοινῇτὰεἰςάλληλουςαὐτῶνπάνταπεριλαβὼνἁμαρτήματαἐντοῖςἑξῆςἀπαριθμεῖταικαθ'ἕκαστονκαὶπονηρίανμὲνλέγειτὸνἐκκατασκευειςεἰςτιναπαρὰτοῦπονγινόμενονπλεονεξίανδὲτὴνὑπὲρτῆςἐπιθυμίαςτοῦπλείονοςβλάβηνκακίανδὲτὴντοῦκακῶσαὶτὸνπέλαςσπουδὴνφθόνονδὲτὴνἐπὶτοῖςτοῦπλησίονκαλοῖςβασκανίανφόνονδὲτὴνμέχριςἀναιρέσεωςκίνησινἔρινδὲτὴνἐπίψογὸνφιλονεικίανδόλονδὲτὰςἐπὶλυμειλύμῃει erased and η added by the same hand above the lineτῶνἀδελφῶνἐπιβουλάςτεκαὶμηχανὰςκακοήθειανδὲτὴνκακοτροπίανψιθυρισμὸνδὲτὴνυπὀδόντατῶνπαρόντωνκακολογίανκαταλαλίανδὲτὴνεἰςἀπόνταςαπουνταςουν added by a later hand above the lineὑπότινωνβλασφημίανθεοστυγεῖςδὲοὐτοὺςὑποθεοῦστυγομενουοὐγὰραὐτωτοῦτοδεῖξαιπρόκειταινυνἀλλὰτοὺςμισοῦνταςθεὸντὴνγὰρτῶνἀνθρώπωνπεριπανταδιισιβδελυριανὑβριστὰςδὲτοὺςθρασεῖςκαὶλοιδόρουςυπεριφανουςδὲτοὺςκατὰτῶνοὐκἐχόντωνἐφ'οἷςἔχουσιναὐτονφυσωμένουςἀλαζόναςδὲτοὺςἐφ'οἷςοὐκἔχουσιναὐχοῦνταςὡςἔχονταςἐφευρετὰςδὲκακῶντοὺςἐπὶτοῖςπαλαιοῖςκακοῖςἕτερακαινοτομοῦνταςκακὰγονεῦσιδὲἀπειθεῖςτοὺςκαὶμέχριγονέωνἀγνώμοναςἀσυνέτουςδὲτοὺςἀσυνειδήτουςὧνοὐδὲνἀφρονέστερονἀσυνθέτουςδὲτοὺςταῖςσυνθήκαιςἐμμένονταςὡςἂνπρόςτιναςσυνθουνταιἀστόργουςδὲτοὺςἀπηνεῖςκαὶἀφίλουςἀσπόνδουςδὲτοὺςἀδιαλλάκτουςκαὶμνησικάκουςἀνελεήμοναςδὲτοὺςἀκαμπεῖςκαὶἀνενδότουςπρὸςἔλεον

πορνείαπονηρίᾳπλεονεκξιακακίαμεστοὺςφθόνουφόνουἔριδοςδόλουκακοηθείαςψιθυριστὰςκαταλάλουςθεοστυγεῖςὑβριστὰςὑπερηφάνουςἀλαζόνας

Θεοδωριτουsκακίακακίαντῆςψυχῆςλέγειτὴνεπιχειρωρωπην

Γενναδιουsθεοστυγεῖςθεοστυγεῖςουτουςὑποτοῦθεοῦστυγουμενουςτἄλλατοὺςμισοῦνταςθεόν

εφευρεσταςκακῶνγονεῦσινἀπειθεῖς

ἀσυνέτουςἀσυνθέτουςἀστόργουςἀσπόνδουςἀνελεήμονας

τουαυτουsἀσπόνδουςἀσπόνδουςτοὺςαδιαλακτουςἀδιαλλάκτουςλ added by a later hand above the lineλέγεικαὶτοὺςμνησικάκους

οἵτινεςτὸδικαίωματοῦθεοῦἐπιγνόντεςὅτιοἱτὰτοιαῦτα

πράσσοντεςἄξιοιθανάτουεἰσινοὐμόνοναυτά

ποιοῦσινἀλλὰκαὶσυνευδοκοῦσιτοῖςπράσσουσι

Ισιδωρουsποιοῦσινἀλλὰκαὶσυνευδοκοῦσιτοῖςπράσσουσιτινεςμὴνοήσαντεςτὸεἰρημένονἀλλὰδιαπορήσαντεςκαὶπαραπεποιῆσθαιτὰςἀποστολικὰςλέξειςνομίσαντεςοὕτωςαὐτὰςἡρμήνευσανοὐμόνονοἱποιοῦντεςαὐτὰἀλλὰκαὶοἱσυνευδοκοῦντεςτοῖςπράττουσινοὕτωγὰρεἶχενἔφασαντὸπαλαιὸνἀντίγραφονκαὶγὰρἵναμεῖζονἡτὸποιεῖνκαὶἔλαττοντὸσυνευδοκεῖνἐγὼδὲοὔτεἡμαρτῆσθαιἐντοῦτωφήσαςτὰἀποστολικὰβιβλίαοὔτεκαταδραμὼντῶνμὴνενοηκότωνφράσαςτοῖςἐντευξομένοιςἐπιτρέψωτὴνψῆφονφημιτοίνυνὅτιἐπειδὴτοῦπλημμελεῖντὸἐπαινεῖντοὺςπλημμελοῦνταςπολλῷἀργαλεώτερονἐστικαὶμεῖζονεἰςκολάσεωςλόγονεἰκοτωςεἴρηταιοὐμόνοναὐτὰποιοῦσινἀλλὰκαὶσυνευδοκοῦσιτοῖςπράσσουσινὁμὲνγὰρμετὰτοῦπλημμελεῖνκαταγινώσκωντῆςἁμαρτίαςδυνήσεταιχρόνῳποτεἑαυτὸνἀνακτήσασθαιμεγίστηνβοήθειανἔχωνεἰςτὸμεταγνῶναιτὴνκατάγνωσιντῆςἁμαρτίαςὁδὲἐπαίνωντὴνπονηρίαντῆςἐκτοῦμετανοῆσαιβοηθείαςἑαυτὸνἀποστερεῖἐπεὶτοινωνδι'εφθαρμενηςἐστιγνώμηςκαὶψυχῆςἀνίατανοσούσηςαὕτηἡψῆφοςεἰκοτωςτοῦπλημμελοῦντοςὁτὴνἁμαρτίανἐπαίνωνπολλῷπαρανομώτεροςκέκριται

διὸἀναπολόγητοςεἰὦἄνθρωπεπᾶςὁκρίνωνἐνὦγὰρκρίνειςτὸνἕτερον

σεαυτὸνκατακρίνειςτὰγὰραυτὰπράσσειςὁκρίνωνοἴδαμενδὲὅτιτὸκρίματοῦθεοῦἐστι

κατὰἀλήθειανἐπὶτοὺςτὰτοιαῦταπράσσοντας

λογιζειδὲτοῦτοὦἄνθρωπεὁκρίνωντοὺςτὰτοιαῦταπράσσονταςκαὶποιῶναυτὰὅτισὺἐκφεύξῃτὸκρίματοῦθεοῦ

ἡτοῦπλούτουτῆςχρηστότητοςαὐτοῦκαὶτῆςἀνοχῆςκαὶτῆςμακροθυμίας

καταφρονεῖςἀγνοῶνὅτιτὸχρηστὸντοῦθεοῦεἰςμετάνοιάνσεἄγει

κατὰδὲτὴνσκληρότητάσουκαὶἀμετανόητονκαρδίαν

θησαυρίζειςσεαυτῷὀργὴνἐνἡμέρα

ὀργῆςκαὶἀποκαλύψεως

καὶδικαιοκρισίαςτοῦθεοῦὃςἀποδώσειἑκάστῳκατὰτὰἔργααὐτοῦ

τοῖςμὲνκαθ'ὑπομονὴνἔργου

ἀγαθοῦδόξανκαὶτιμήν

καὶἀφθαρσίανζητοῦσιζωὴναἰώνιον

τοῖςδὲἐξἐριθείας

καὶἀπειθοῦσιμὲντῆιἀληθείαιπειθομένοιςδὲτῆιἀδικίαιθυμὸςκαὶὀργή

θλῖψιςκαὶστενοχωρίαἐπὶπᾶσανψυχὴνἀνθρώπουτοῦκατεργεζομενουτὸκακὸνἸουδαίου

πρῶτον

καὶἝλληνος

δόξαδὲκαὶτιμὴκαὶεἰρήνηπαντὶτῶεργεζομενωτὸἀγαθονἸουδαίῳ

τεπρῶτον

καὶἝλληνι

οὐγὰρἐστιπροσωποληψίαπαρὰτῶθεῶ

ὅσοιγὰρἀνόμωςἥμαρτονἀνόμωςκαὶἀπολοῦνταικαὶὅσοιἐννόμῳἥμαρτονδιὰνόμουκριθήσονταιοὐγὰροἱἀκροαταὶτοῦνόμουδίκαιοιπαρὰτῶθεῶ

ΙωαννουsὅσοιγὰρἀνόμωςἥμαρτονἀνόμωςκαὶἀπολοῦνταικαὶὅσοιἐννόμῳἥμαρτονδιὰνόμουκριθήσονταιοὐγὰροἱἀκροαταὶτοῦνόμουδίκαιοιπαρὰτῶθεῶἐνταῦθαοὐμόνονἰσοτιμίανδείκνυσινἸουδαίουκαὶἝλληνοςἀλλὰκαὶπολὺτὸνἸουδαῖονβαρούμενονἀπὸτῆςτοῦνόμουδόσεωςὁμὲνγὰρἝλληνἀνόμωςκρίνεταιτὸδὲἀνόμωςἐνταῦθαοὐτὸχαλεπώτερονἀλλὰτὸἡμερώτερονλέγειτουτέστιοὐκἔχεικατηγοροῦντατὸννόμοντὸγὰρἀνόμωςτουτέστινχωρὶςτῆςἐκείνουκατάκρισεωςφησινἀπὸτῶντῆςφύσεωςλογισμῶνκαταδικάζεταιμόνονὁδὲἸουδαῖοςἐννόμωςτουτέστιμετὰτῆςφύσεωςκαὶτοῦνόμουκατηγοροῦντοςὅσωγὰρπλείονοςαπελαυσεἐπιμελείαςτοσούτῳμείζοναδώσειδίκην

ἂλλοἱποιηταὶτοῦνόμου

δικαιωθήσονταιὅτανγὰρἔθνητὰμὴνόμονἔχονταφύσειτὰτὸτοῦνόμουποιῇοὗτοινόμονμὴἔχοντες

Ιωαννουsφύσειτὰτὸτοῦνόμουποιῇοὗτοινόμονμὴἔχοντεςφύσειὅτανεἴπῃτοῖςἐκφύσεωςλέγειλογισμοῖς

ἑαυτοῖςεἰσινόμοςοἵτινεςἐνδείκνυνταιτὸἔργοντοῦνόμου

γραπτὸνἐνταῖςκαρδίαιςαὐτῶν

συμμαρτυρούσηςαὐτῶντῆςσυνειδήσεως

καὶμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκατηγορούντωνἡκαὶἀπολογουμένωνἐνἡμέραὅτεκρίνειὁθεός

τὰκρυπτὰτῶνἀνθρώπωνκατὰτὸεὐαγγέλιόνμου

διὰἸησοῦΧριστοῦ

ἴδεσὺἸουδαῖος

ἐπονομάζῃ

καὶἐπαναπαύῃτῶνόμῳ

sἴδεσὺἸουδαῖοςἐπονομάζῃκαὶἐπαναπαύῃτῶνόμῳοὐγὰρκάμνειςφησινὡςὁἔξωνόμουπολιτευόμενοςτὸπρακτέονἐπιζητῶνἂλλἔχειςτὸννόμονσαφῶςἅπαντασεδιδάσκοντα

καὶκαυχᾶσαιἐνθεῶ

καὶγινώσκειςτὸθέλημα

καὶδοκιμάζειςτὰδιαφέροντακατηχούμενοςἐκτοῦνόμου

πέποιθάςτεσεαυτὸνὁδηγὸνείναιτυφλῶνφῶςτῶνἐνσκότειπαιδευτὴνἀφρόνωνδιδάσκαλοννηπίων

ἔχοντατὴνμόρφωσιντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἀληθείαςἐντῶνόμῳ

ὁοὖνδιδάσκωνἕτερονσεαυτὸνοὐδιδάσκειςὁκηρύσσωνμὴκλέπτεινκλέπτειςὁλέγωνμὴμοιχεύεινμοιχεύεις

ὁβδελυσσόμενοςτὰεἴδωλα

ἱεροσυλεῖςὃςἐννόμῳκαυχᾶσαιδατῆςπαραβάσεωςτοῦνόμουτὸνθεὸνἀτιμάζεις

τὸγάρ

ὄνοματοῦθεοῦ

δι'ὑμᾶςβλαφθημειταιἐντοῖςἔθνεσινκαθὼςγέγραπται

περιτομὴμὲνγὰρὠφελεῖεὰννόμονπράσσῃςεὰνδὲπαραβάτηςνόμουἧς

ἡπεριτομήσου

ἀκροβυστίαγέγονεν

εὰνοὖνἡἀκροβυστίατὰδικαιώματατοῦνόμουφυλάσσῃοὐχὶἡἀκροβυστίααὐτοῦεἰςπεριτομήν

λογισθήσεται

καὶκρίνει

ἡἐκφύσεωςἡἀκροβυστίαἀκροβυστίαη deleted by a later hand?τὸννόμοντελοῦσα

σετὸνδιὰγράμματοςκαὶπεριτομῆςπαραβάτηννόμουοὐγὰρὁἐντῶφανερῷἸουδαῖὸςἐστινοὐδεἡἐντῶφανερῷἐνσαρκί

περιτομή

ἂλλὁἐντῶκρυπτῷἸουδαῖος

καὶπεριτομή

καρδίαςἐνπνεύματιοὐγράμματιοὐὁἔπαινοςοὐκἐξἀνθρώπων

ἂλλἐκτοῦθεοῦ

τιοὖντὸπερισσὸντοῦἸουδαίουἡτιςἡὠφέλειατῆςπεριτομῆς

ΘεοδωριτουsτιοὖντὸπερισσὸντοῦἰουδαίουἡτιςἡὠφέλειατῆςπεριτομῆςτὴνΙουδαικηνκαταστείλαςὀφρὺνκαὶδείξαςμάτηναὐτονἐπὶτῆπεριτομὴκαὶτῶνόμῳκαὶτῆτοῦἸουδαίουπροσηγορίᾷμεγαλαυχουμενονἵναμήτιςὑπολάβηδυσμενείᾳτοῦτοκαὶἀπεχθείᾳποιεῖνἐπάγειτικαὶτὸπερισσὸντοῦἸουδαίουἡτιςἡὠφέλειατῆςπεριτομῆςεἰτῶνἀλλοφύλωνφησινἐθνῶντινεςθεοσεβείᾳκαὶἀρετὴκοσμούμενοιτῶνθείωνἀναῤῥήσεωνἀπολαύουσιτιδήποτεκαὶτῶνἐθῶνεχωρισετὸνἸσραὴλὁθεὸςκαὶτὴνπεριτομιναὐτοῖςδέδωκέντετὸγὰρπερισσὸντοῦἸουδαίουτὴνπροτιμησινλέγειτῶνἐθνῶνεἶταἐπάγειπολὺκατὰπάντατρόπονἐξελέξατογὰραὐτῶντοὺςπρογόνουςτῆςΑἰγυπτίωνἠλευθέρωσεδυναστείαςπολυθρυλήτουςδιὰτὰςπαντοδαπὰςθαυματουργίαςαπεφηνεννόμονεἰςβοήθειανἔδωκενπροφήταςεπεστησετοῦτογὰρλέγειπολὺκατὰπάντατρόπονταῦταμέντοιπάντασιγήσαςτοῦνόμουτὴνθέσιντίθησιμόνονπρῶτονμὲνὅτιἐπιστεύθησαντὰλόγιατοῦθεοῦ

πολὺκατὰπάντατρόπον

πρῶτονμὲνγὰρἐπιστεύθησαντὰλόγιατοῦθεοῦ

τιγὰρεἰἠπίστησάντινεςμὴἡἀπιστία

αὐτῶντὴνπίστιντοῦθεοῦκαταργήσειμὴγένοιτογινέσθωδὲὁθεὸςἀληθὴςπᾶςδὲἄνθρωποςψεύστηςκαθὼςγέγραπται

ὅπωςἂνδικαιωθῇςἐντοῖςλόγοιςσουκαὶνικήσῃςἐντῶκρίνεσθαίσε

εἰδὲἡἀδικίαἡμῶνθεοῦ

sεἰδὲἡἀδικίαἡμῶνθεοῦἈναγκαίωςτὴνὑφ’ἑτέρωνπροφερομένηνἀντίθεσιντέθεικενκαὶτῇἀπαγορεύσειτὸἄτοπονἔδειξενΟὐγὰρἐγὼφησὶταῦταλέγωἀλλὰτοὺςτῶνἄλλωντέθεικαλογισμοὺςΤοῦτογὰρλέγει«Κατὰἄνθρωπον»ἘπεὶπῶςκρινεῖὁΘεὸςτὸνκόσμονΕἰγὰρἡἀλήθειατοῦΘεοῦἐντῷἐμῷψεύσματιἐπερίσσευσενεἰςτὴνδόξαναὐτοῦτὶἔτικἀγὼὡςἁμαρτωλὸςκρίνομαιΤῶνἀτοπωτάτωνἐστὶφησὶν,τὸταῦταλέγεινΔικαίαγὰρἡψῆφοςτοῦΘεοῦκαὶοὐτὸἐμὸνἄγνωμονπροξενεῖτῷΘεῷτὴνἐπὶφιλανθρωπίᾳδόξανἈδικίαγὰρἐσχάτητοὺςπροξένουςαὐτοῦγενομένουςτῆςδόξηςδίκαςεἰσπράττεσθαιπαρ’αὐτοῦΤοῦτογὰροὐδὲτῶνἄγανἀδικωτάτωνἀνθρώπωνδράσοιτιςἂνἤπουγεαὐτὸςὁτὰςτῆςδικαιοσύνηςἀναβλύζωνπηγὰςδ'ΚαὶμὴκαθὼςβλασφημούμεθακαὶκαθὼςφασίντινεςἡμᾶςλέγεινὅτιΠοιήσωμεντὰκακὰἵναἔλθῃτὰἀγαθὰὧντὸκρῖμαἔνδικον

δικαιοσύνηνσυνίστησιτιἐροῦμενμὴἄδικοςὁθεὸςὁἐπιφέρωντὴνὀργήν

κατὰἄνθρωπονλέγω

μὴγένοιτοἐπείπωςκρίνειὁθεὸςτὸνκόσμον

εἰγὰρἡἀλήθειατοῦθεοῦἐντῶἐμῷψεύσματιἐπερίσσευσεν

εἰςτὴνδόξαναὐτοῦτιἔτικἀγὼὡςἁμαρτωλὸςκρίνομαι

καὶμὴκαθὼςβλασφημούμεθακαὶκαθώςφασιντινεςἡμᾶςλέγεινὅτιποιήσωμεντὰκακὰἵναἔλθῃτὰἀγαθά

sκαὶμὴκαθὼςβλασφημούμεθακαὶκαθώςφασιντινεςἡμᾶςλέγεινὅτιποιήσωμεντὰκακὰἵναἔλθῃτὰἀγαθάτινὲςτῇδυσεβειαδουλεύοντεςψευδολογίαιςκατ’αὐτῶνκεχρημένοιλέγειναὐτοὺςἔφασκονΠοιήσωμεντὰκακὰἵναἔλθῃτὰἀγαθὰἈλλ’οὐχοὗτοςἦνὁτῆςἀποστολικῆςδιδασκαλίαςσκοπὸςΠᾶνγὰρτοὐναντίονἐνομοθέτησανπάσηςἅπανταςπαρανομίαςἀπέχεσθαιΤοὺςδὲτῷπαναγίῳκηρύγματιπροσιόνταςθαῤῥεῖνἐκέλευονὡςτῆςἀφέσεωςτῶνπροτέρωνἁμαρτημάτωνὑπὸτοῦΘεοῦδεδομένης

ὧντὸκρίμαἔνδικὸνἐστι

τιοὖνπροεχομεθὰοὐπάντως

Σευηριανουειςτιουνπροεχομεθαsthe sign is present only in front of the scholium; the scholium is added on f. 75vτιοὖνκατέχομενπερισσὸνπροηιτιασάμεθαγὰρἸουδαίουςτεκαὶἝλληναςκαὶτὰἑξῆςἐλλειπῶςεἴρηταιτὸγάρτιοὖνκατέχομενπερισσὸνἀκολουθονἦνἐπαγαγεῖντὴνἐκπίστεωςδικαιοσύνηνὅπερἐντοῖςἑξῆςπροϊὼνλέγειδικαιοσύνηνθεοῦδιὰπίστεωςἸησοῦΧριστοῦτιοὖνκατέχομενφησιπερισσὸνἡμεῖςτὴνἐκπίστεωςδικαιοσύνηνπροητιασαμεθαγὰρἸουδαίουςτεκαὶἝλληναςπωςδὲπροητιασατοἐντῶἝλληναςμὲνἀπελέγξαιδιαφθείρανταςτὴνφυσικὴνγνῶσινἐνοἷςἔφηὁθεὸςγὰραὐτοῖςἐφανέρωσεντὰγράμματααὐτῶναποκτισεωςκόσμουτοῖςποιήμασινοοῦμενακαθοραταικαὶδιότιγνόντατὸνθεὸνοὐχὡςθεὸνἐδοξασανἡεὐχαρίστησανἸουδαίουςδὲπαραβεβηκόταςτὸννόμονδι'ὧνφησινὃςἐννόμῳκαυχᾶσαιδιὰτῆςπαραβάσεωςτοῦνόμουτὸνθεὸνἀτιμάζειςδείξαςοὖνὅτιπαρ'οἷςμὲνἡφύσιςἠσθένησενπαρ'οἷςδὲκαὶἡφύσιςκαὶὁνόμοςακολουθηντὴντκτοῦΕὐαγγελίουχάρινεἰσάγεικαίφησιτιοὖνἔχομενἡμεῖςἐκτῆςχάριτοςπερισσὸνκαὶἐξαίρετοντὴνπίστινδιὰἸησοῦΧριστοῦδικαιοσύνηςοὖσανἀπεργαστικήν

προητιασαμεθα

γὰρἸουδαίους

τεκαὶἝλληναςπάνταςὑφ'ἁμαρτίανείναικαθὼςγέγραπταιοὐκἐστινδίκαιοςοὐδεεἰςοὐκἐστινὁσυνιῶνοὐκἐστινὁἐκζητῶντὸνθεόν

πάντεςἐξέκλινανἅμαἠχρειώθησανοὐκἐστιποιῶνχρεστοτηταοὐκἐστιἕως

ἑνὸςτάφοςανεωγμενοςὁλάρυγξαὐτῶνταῖςγλώσσαιςαὐτῶνἐδολιοῦσανἰὸςἀσπίδωνὑποτὰχείληαὐτῶνὧντὸστόμαἄραςκαὶπικρίαςγέμειὀξεῖςοἱπόδεςαὐτῶνἐκχέαιαἷμα

σύντριμμακαὶταλαπωριαἐνταῖςὁδοῖςαὐτῶν

καὶὁδὸνεἰρήνηςοὐκἔγνωσανοὐκἐστινφόβοςθεοῦἀπέναντιτῶνὀφθαλμῶναὐτῶν

Θεοδωρητουsοἴδαμενδὲὅτιὅσαὁνόμοςλέγειτοῖςἐντῶνόμῳλαλεῖἵναπᾶνστόμαφραγῇσὺνπολλὴκαὶτοῦτοτέθεικενἀκριβείᾳ

continues from previousοὐγὰρεἶπενπερὶτῶνἐντῶνόμῳἀλλὰτοῖςἐντῶνόμῳπολλὰγὰρκαὶπερὶΒαβυλωνιωνλέγειΠερσῶντεκαὶΜήδωνκαὶΑἰγυπτίωνκαὶἑτέρωνπλείστωνἐθνῶνἂλλὅμωςἸουδαῖοςκαὶτὰςπερὶτούτωνπρορησειςπροσέφερεν

ἵναπᾶνστόμαφραγῇ

καὶὑποδικοςγένηταιπᾶςὁκόσμοςτῶθεῶδιότιἐξἔργωννόμουοὐδικαιωθήσεται

πᾶσασὰρξἐνώπιοναὐτοῦ

διὰγὰρνόμουἐπίγνωσιςἁμαρτίας

Γενναδιουειςτοδιαγαρνομουεπιγνωσιςαμαρτιαςsthe scholium is added on f. 76rδιὰγὰρνόμουἐπίγνωσιςἁμαρτίαςεἰςτοῦτόφησινἡμῖνὁνόμοςἐλυσιτέλησενἐγνώρισεντὴνἁμαρτίανφησινἡμῖνοὐτῶἀπαγορεῦσαιμόνοντῶνἀτοπωντὴνπρᾶξινἀλλὰκαὶτῶπαρακούονταςαὐτοῦτιμωρήσασθαιοὐγὰρἂνκολάσεωςτοῖςπταισμασινἐπιφερομένηςὁποῖόντιτὸτῆςἁμαρτίαςἐστιἐγνωρίσαμενκαὶδιὰτούτωντοίνυνἁπάντωνσφόδραἀκριβῶςσυστήσαςτὸὑφ'ἁμαρτίανείναιτοὺςἅπανταςἐπάγειλοιπὸνδεικνὺςτοῦοἰκείουλόγουτὸπεριττόν

νυνὶδὲχωρὶςνόμου

δικαιοσύνηθεοῦ

πεφανέρωταιμαρτυρουμένηὑποτοῦνόμουκαὶτῶνπροφητῶν

δικαιοσύνηδὲθεοῦδιὰπίστεωςἸησοῦΧριστοῦ

ΓενναδιουsεἰςπάνταςκαὶἐπὶπάνταςτοὺςπιστεύονταςοὐγὰρἐστιδιαστολήεἰςπάνταςμὲντοὺςἸουδαίουςφησινὡςοἴκοθενκαὶἐξαὐτῶνἐσχηκόταςτῆςσωτηρίαςτὸναἴτιονἐπὶπάνταςδὲτοὺςἐθνικοὺςλέγειὡςἀπὸτῶνἸουδαίωνκαὶἐπὶτούτοιςἐκταθείσηςτῆςχάριτοςὅμωςμέντοιτούτωνκἀκείνωνμετασχήσειντῆςχάριτοςἔφησενοὐχἁπλῶςἀλλὰτοὺςπιστεύονταςκαὶπάλινὅτικοινῇδικαίωςἡχάριςκατὰπάντων

πάντεςγὰρἥμαρτον

καὶὑστεροῦνταιτῆςδόξηςτοῦθεοῦδικαιούμενοιδωρεὰντῆαὐτοῦχάριτι

διὰτῆςἀπολυτρώσεωςτῆςἐν

ΧριστῷἸησοῦὃνπροέθετοὁθεὸςἱλαστήριονδιὰτῆςπίστεως

ἐντῶαὐτοῦαἵματιεἰςἔνδειξιν

τῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦ

διὰτὴνπάρεσιντῶνπρογεγονότωνἁμρτημάτων

ἐντῆἀνοχὴτοῦθεοῦπρὸςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦἐντῶνυνκαιρῷ

εἰςτὸείναιαὐτονδίκαιονκαὶδικαιοῦντατὸνἐκπίστεωςἸησοῦ

πουοὖνἡκαύχησιςἐξεκλείσθηδιὰποίουνόμου

Γενναδιουsἐξεκλείσθηδιὰποίουνόμουἀντὶεξεληλαται

τῶνἔργωνοὐχὶἀλλὰδιὰνόμουπίστεως

λογιζόμεθαοὖνπίστειδικαιοῦσθαιἄνθρωπονχωρὶςἔργωννόμου

ἡἸουδαίωνὁθεὸςμόνονοὐχὶδὲκαὶἐθνῶνναὶκαὶἐθνῶν

ἐπείπερεἰςὁθεὸςὃςδικαιώσειπεριτομὴνἐκπίστεωςκαὶἀκροβυστίανδιὰτῆςπίστεως

Ιωαννουsνόμονοὖνκαταργοῦμενδιὰτῆςπίστεωςμὴγένοιτοἀλλὰνόμονἱστῶμενἔργονἦντοῦνόμουώστεδίκαιονποιῆσαιτὸνἄνθρωπονἂλλοὐκἴσχυσεντοῦτοποιῆσαιπάντεςγάρφησινἥμαρτονἡπίστιςδὲἐλθοῦσααὐτωκατώρθωσενὁμοῦγάρτιςἐπίστευσενκαὶἐδικαιώθηοὐκοῦνἔστησεντοῦνόμουτὸθέλημα

ἄνωθενὁνόμοςκαὶοἱπροφῆταιτὰπερὶτῆςπίστεωςπροεθέσπισανδεχομενοιτοίνυντὴνπίστινβεβεαιοῦμεντὸννόμον

ΘεοδωρητουsτιοὖνἐροῦμενἈβραὰμτὸνπατέραἡμῶνεὑρηκέναικατὰσάρκαποίανφησιπρὸτοῦπιστεῦσαιτῶθεῶτὸνἈβραὰμδικαιοσύνηναὐτοῦδι'ἔργωνγεγενημένηνἠκούσαμενκατὰσάρκαγὰρτὴνἐνἔργοιςλέγειἐπειδήπερδιὰτοῦἐκτελοῦμεντὰἔργα

Γενναδιουsthe sign is present only in front of the scholiumμεθ'υπερβατοςἡῥῆσιςἐστινἀκολούθωςγὰροὕτωςεἰπωςἂνἦνσυγκειμενητιοὖνεὑρηκέναιἈβραὰμτὸνκατὰσάρκαπατέραἡμῶνἀνέλθωμενφησινἐπὶτὸνἀρχηγὸντοῦκατὰσάρκαγένουςἡμῶνὃνἐκπάντωνεκλεξαςὁθεὸςτῶνἐθνῶνεὐλόγησεντεκαὶεἰςτοὺςἐξαὐτοῦδι'αὐτονπαραπέμψειντὰτῆςεὐλογίαςυπεχετοδῆλονγὰρὅτιὅπωςἂνἔχοιτὰκατ'αὐτονοὕτωςσχήσεικαὶτὰἡμέτερα

κατὰσάρκα

εἰγὰρἈβραὰμἐξἔργωνἐδικαιώθηἔχεικαύχημαἂλλοὐπρὸςτὸνθεόν

τιγὰρἡγραφὴλέγειἐπίστευσενδὲἈβραὰμτῶθεῶκαὶἐλογίσθη

αὐτωεἰςδικαιοσύνηντῶδὲἐργαζομένῳὁμισθὸςοὐλογίζεταικατὰχάρινἀλλὰκατὰὀφείλημα

τῶδὲμὴἐργαζομένῳπιστεύοντιδὲἐπὶτὸνδικαιοῦντατὸνἀσεβῆλογίζεταιἡπίστιςαὐτοῦ

εἰςδικαιοσύνην

καθάπερκαὶΔαυὶδλέγειτὸνμακαρισμὸντοῦἀνθρώπουὧιὁθεὸςλογίζεταιδικαιοσύνηνχωρὶςἔργων

μακάριοιὧνἀφέθησαναἱἀνομίαικαὶὧνἐπεκαλύφθησαναἱαιμαρτιαιμακάριοςἀνὴρὧιοὐμὴλογίσηταικύριοςἁμαρτίαν

ΣχολιονΣευηριανουsὁμακαρισμὸςοὖνοὗτοςἐπὶτὴνπεριτομήνἡπεριτομὴἐδόθηδιὰτρεῖςαἰτίαςταύταςώστεσημεῖονείναιπίστεωςκαὶτοῦἁβραμιαίουγένουςδηλωτικὴνκαὶσύμβολονκαὶαἴνιγμαπολιτείαςκαθαρᾶςκαὶσώφρονοςώστεοὐχὡςδικαιοσύνηςποιητικὴἐδόθηἀλλὰσφραγὶςκαὶσημεῖοντῆςἐκπίστεωςδικαιοσύνηςτοῦἈβραάμ

ἡκαὶἐπὶτὴνἀκροβυστίανλέγομενγὰρὅτιἐλογίσθητῶἉβρρὰμἡπίστιςεἰςδικαιοσύνηνπωςοὖνἐλογίσθηἐνπεριτομὴὄντιἡἐνἀκροβυστία

οὐκἐνπεριτομὴἂλλἐνἀκροβυστία

καὶσημεῖονἔλαβενπεριτομῆςσφαγιδατῆςδικαιοσύνης

τῆςπίστεωςτῆςἐντῆἀκροβυστίαεἰςτὸείναιαὐτονπατέρα

πάντων

τῶνπιστευόντων

δι'ἀκροβυστίας

εἰςτὸλογισθῆναικαὶαὐτοῖςτὴνδικαιοσύνην

καὶπατέραπεριτομῆςτοῖςοὐκἐκπεριτομῆςμόνον

ἀλλὰκαὶτοῖςστοιχοῦσι

τοῖςἴχνεσιτῆςπίστεως

τῆςἐνἀκροβυστίατοῦπατρὸςἡμῶνἈβραάμ

οὐγὰρδιὰνόμουἡἐπαγγελίατῶἈβραὰμἡτῶσπέρματιαὐτοῦτὸκληρονόμοναὐτονείναιτοῦκόσμου

Σευηριανουsτὸκληρονόμοναὐτονείναιτοῦκόσμουκληρονόμουςτοῦκόσμουτοὺςδικαίουςἔσεσθαιφησινὅτιτῶνἀσεβῶνἐκμέσουγενομένωνκαὶπαραδοθέντωνκολάσειἐντῆτῆςκρίσεωςἡμέρατὸνσυμπάνταλοιπὸνκόσμονἕξουσινοἱδίκαιοιἀνακαινισθέντακαὶαὐτῶνἔσταιτὰοὐράνιαἀγαθὰκαὶτὰἐπίγεια

ἀλλὰδιὰδικαιοσύνηςπίστεως

εἰγὰροἱἐκνόμουκληρονόμοικεκένωταιἡπίστιςκαί

κατήργηταιἡἐπαγγελία

ὁγὰρνόμοςὀργὴνκατεργάζεταιοὐγὰροὐκἐστιννόμοςοὐδεπαράβασις

διὰτοῦτοἐκπίστεωςἵνακατὰχάρινεἰςτὸείναιβεβαίαντὴνἐπαγγελίαν

παντὶτῶσπέρματι

οὐτῶἐκτοῦνόμουμόνονἀλλὰκαί

τῶἐκπίστεωςἈβραὰμὃςἐστιπατὴρπάντωνἡμῶνκαθὼςγέγραπταιὅτιπατέραπολλῶνἐθνῶντεθηκασε

ΘεοδωρητουsκατέναντιοὐἐπίστευσεθεοῦτοῦζωοποιοῦντοςὥσπεργάρφησιπάντωνἐστιποιητὴςὁθεὸςκαὶπάντωνθεόςτεκαὶκηδεμὼνοὕτωκαὶτὸνἈβραὰμπάντωνπατηρακεχειροτόνηκενοὐκΙουδαιοωνμόνονἀλλὰπάντωντῶνπιστευόντων

Σευηριανουsκατέναντιοὐἐπίστευσεθεοῦτοῦζωοποιοῦντοςἀντὶτοῦἐνώπιονπρὸπροσώπουοὐἐπίστευσενθεοῦ

τοὺςνεκροὺςκαὶκαλοῦντοςτὰμὴὄνταὡςὄντα

Σευηριανουsὃςπαρ'ἐλπίδαπαρ'ἐλπίδατῆςοἰκείαςφύσεωςἐπ'ἐλπίδιτῆςτοῦἐπαγγειλαμένουδυνάμεως

ἐπ'ἐλπίδιἐπίστευσενεἰςτὸγενέσθαιαὐτονπατέρα

πολλῶνἐθνῶνκατὰτὸεἰρημένονοὕτωςἔσταιτὸσπέρμασου

καὶμὴἀσθενήσας

τῆπίστειοὐκατενόησεντὸἑαυτοῦσῶμαἤδηνενεκρωμένονἑκατονταετήςπουὑπάρχωνκαὶτὴννέκρωσιντῆςμήτραςΣάρρας

εἰςδὲτὴνἐπαγγελίαντοῦθεοῦ

οὐδιεκρίθητῆἀπιστία

ἂλλἐνεδυναμώθητῆπίστει

δοὺςδόξαντῶθεῶ

καὶπληροφορηθεὶςὅτιὁἐπήγγελταιδυνατὸςἐστινκαὶποιῆσαι

διὸκαὶἐλογίσθηαὐτωεἰςδικαιοσύνην

οὐκἐγράφηδὲδι'αὐτονμόνονὅτιἐλογίσθηαὐτω

ἀλλὰκαὶδι'ἡμᾶςοἷςμέλλειλογίζεσθαιτοῖςπιστεύουσινἐπὶτὸνἐγείρανταἸησοῦντὸνκύριονἡμῶνἐκνεκρῶν

ὃςπαρεδόθηδιὰτὰπαραπτώματαἡμῶνκαὶἠγέρθηδιὰτὴνδικαίωσυνηνἡμῶν

δικαιωθέντεςοὖνἐκπίστεωςεἰρήνηνἔχωμενπρὸςτὸνθεὸνδιὰτοῦκυρίου

ἡμῶνἸησοῦΧριστοῦ

δι'οὐκαὶτὴνπροσαγωγὴνἐσκήκαμεντῆ

πίστει

εἰςτὴνχάρινταύτηνἐνἡἑστήκαμενκαὶκαυχώμεθαἐπ'ἐλπίδιτῆςδόξηςτοῦθεοῦ

οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶκαυχώμεθαἐνταῖςθλίψεσινεἰδότεςὅτι

ἡθλῖψιςὑπομονὴνκατεργεζεταιἡδὲὑπομονὴδοκιμὴνἡδὲδοκιμὴελπιδαν

ἡδὲἐλπὶςοὐκατάισχυνειὅτιἀγάπητοῦθεοῦἐκκέχυταιἐνταῖςκαρδίαιςἡμῶνδιὰπνεύματοςἁγίουτοῦδοθέντοςἡμῖν

ἔτιγὰρΧριστὸςὄντωνἡμῶν

ἀσθενῶν

κατὰκαιρὸνὑπὲρἀσεβῶνἀπέθανενμόλιςγὰρὑπὲρδικαίουτιςἀποθανεῖταιὑπὲργὰρτοῦἀγαθοῦτάχατιςκαὶτολμᾷἀποθανεῖν

συνίστησιδὲτὴνἑαυτοῦἀγάπηνεἰςἡμᾶςὁθεὸςὅτιἔτιἁμαρτωλῶνὄντωνἡμῶνΧριστὸςὑπὲρἡμῶνἀπέθανεν

πολλῷοὖνμᾶλλονδικαιωθέντεςνυνἐντῶαἵματιαὐτοῦσωθησόμεθαδι'αὐτοῦἀπὸτῆςὀργῆς

εἰγὰρἐχθροὶὄντεςκατηλλάγημεντῶθεῶδιὰτοῦθανάτουτοῦυἱοῦαὐτοῦπολλῷμᾶλλονκαταλλαγέντεςσωθησόμεθαἐν

τῆζωὴαὐτοῦ

οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶκαυχώμενοιἐντῶθεῶδιὰτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦδι'οὐνυν

τὴνκαταλλαγὴνἐλάβομεν

διὰτοῦτοὥσπερδι'ἑνὸςἀνθρώπουἡἁμαρτίαεἰςτὸνκόσμονεἰσῆλθενκαὶδιὰτῆςἁμαρτίαςὁ

θάνατοςδιῆλθενθάνατοςκαὶοὕτωςεἰςπάνταςἀνθρώπουςὁθάνατοςδιῆλθενκαι ουτως εις παντας ανθρωπους ο θανατος added by a later hand in the marginἐφ'ὧιπάντεςἥμαρτον

ἄχριγὰρνόμουἁμαρτίαἦνἐνκόσμῳἁμαρτίαδὲοὐκἐλλογεῖταιμὴὄντοςνόμου

ἂλλἐβασίλευενὁθάνατοςἀπὸἈδάμ

μέχριΜωσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἁμαρτήσανταςἐπὶτῶὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδάμ

ΙωαννουsὃςἐστιτύποςτοῦμέλλοντοςπωςτύποςἐστιτοῦΧριστοῦὁἈδὰμὅτιὥσπερἐκεῖνοςτοῖςἐξαὐτοῦκαίτοιγεμὴφαγοῦσινἀπὸτοῦξύλουγέγονεναἴτιοςθανάτουδιὰτὴνβρῶσινεἰσαχθέντοςοὕτωςκαὶὁΧριστὸςτοῖςἐξαὐτοῦκαίτοιγεμὴδικαιοπραγησασινγέγονεπρόξενοςδικαιοσύνης

ἂλλοὐχὡςτὸπαράπτωμα

οὕτωςκαὶτὸχάρισμαεἰγὰρτὸτοῦἑνὸςπαραπτώματιοἱπολλοὶἀπέθανονπολλῷ

μᾶλλονἡχάριςτοῦθεοῦκαὶἡδωρεὰἐνχάριτιτῆτοῦἑνὸςἀνθρώπουἸησοῦΧριστοῦεἰςτοὺςπολλοὺςἐπερίσσευσεν

καὶοὐχὡς

δι'ἑνὸςἁμαρτήσαντοςτὸδώρηματὸμὲνγὰρκρίμαἐξἑνὸςεἰςκατάκριματὸδὲχάρισμαἐκπολλῶνπαραπτωμάτωνεἰςδικαίωμα

εἰγὰρτὸτοῦἑνὸςπαραπτώματιὁθάνατοςἐβασίλευσεδιὰτοῦἑνός

πολλῷμᾶλλονοἱτὴνπερισσείαντῆςχάριτοςκαὶτῆςδωρεᾶςτῆςδικαιοσύνηςλαμβάνοντεςἐνζωῆιβασιλεύσουσιδιὰτοῦἑνὸςἸησοῦΧριστοῦ

ἄραοὖνὡςδι'ἑνὸςπαραπτώματοςεἰςπάνταςἀνθρώπουςεἰςκατάκριμα

οὕτωκαὶδι'ἑνὸςἀνθρώπουδικαιώματοςεἰςπάνταςἀνθρώπουςεἰςδικαίωσινζωῆςὥσπεργὰρδιὰτῆςπαρακοῆςτοῦἑνὸςἀνθρώπου

ἁμαρτωλοὶκατεστάθησανοἱπολλοί

οὕτωςκαὶδιὰτῆςὑπακοῆςτοῦἑνὸςδίκαιοικατασταθήσονταιοἱπολλοί

ΓενναδιουsνόμοςδέἔοικετοῦτοτῆπρὸςΓαλάταςὁνόμοςτῶνπαραβάσεωνχάρινπροσετέθητὸγὰρἵνακἀνταῦθακατὰτὸἰδίωματέθεικεσηναίνειγὰρτὸἀκολουθοντοῖςγὰρμετὰτὸἈδάμφησινἅπασιμᾶλλονδὲκαὶαὐτωτῶἈδὰμνόμουδοθέντοςἐπλεονασετὸπαράπτωμαὅσωγὰρτὰπαραγγέλματαπλείωτοσούτῳπαραβαινομένωναὐτῶνκαὶτὰπαραπτώματα

περεισηλθεν

ἵναπλεονάσῃτὸπαράπτωμαοὐδὲἐπλεόνασενἡἁμαρτία

ὑπερεπερίσσευσενἡχάρις

ἵναὥσπερἐβασίλευσενἡἁμαρτίαἐντῶθανάτῳ

οὕτωςκαὶἡχάριςβασιλεύσῃδιὰδικαιοσύνηςεἰςζωὴναἰώνιον

διὰἸησοῦΧριστοῦτοῦκυρίουἡμῶν

τιοὖνἐροῦμεν

επιμενομεντῆἁμαρτίαἵναἡχάριςπλεονάσῃ

μὴγένοιτο

Σευηριανουsοἵτινεςἀπεθάνομεντῆἁμαρτίαπωςἔτιζήσομενἐναυτήἐπειδὴβαπτιζόμενοιὁμολογοῦμενἀποτεθνηκέναιτῶκόσμῳκαὶἀποτάττεσθαιτῆἁμαρτίακαὶτῶδιαβόλῳ

ἡἀγνοεῖτεὅτιὅσοιἐβαπτίσθημενεἰςΧριστὸνἸησοῦνεἰςτὸνθάνατοναὐτοῦἐβαπτίσθημενσυνετάφημενοὖναὐτωδιὰτοῦβαπτίσματοςεἰςτὸνθάνατονἵναὥσπερἠγέρθηΧριστὸςἐκνεκρῶν

ΘεοδωρητουsδιὰδόξηςτοῦπατρόςδόξαντοῦπατρὸςτὴνθεότητακαλεῖτοῦΧριστοῦκαὶγὰρἐνἑτέρῳφησιἵναὁθεὸςτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦὁπατὴρτῆςδόξης

οὕτωςκαὶἡμεῖς

ἐνκαινότητιζωῆςπεριπατήσωμεν

εἰγὰρσύμφυτοιγεγόναμεντῶὁμοιώματι

τοῦθανάτουαὐτοῦ

ἀλλὰκαὶτῆςἀναστάσεωςἐσόμεθα

τοῦτογινώσκοντεςὅτιὁπαλαιὸςἡμῶνἄνθρωποςσυνεσταυρώθη

sὅτιὁπαλαιὸςἡμῶνἄνθρωποςσυνεσταυρώθηπαλαιὸνἄνθρωπονοὐτὴνφύσινἐκάλεσενἀλλὰτὴνπονηρὰνγνώμηνταύτηνδὲἔφητῶιβαπτίσματινεκρωθῆναι

ΚυριλλουsἵνακαταργηθῇτὸσῶματῆςἁμαρτίαςτοῦμηκέτιδουλεύεινἡμᾶςτῆἁμαρτίακατήργηταιδὲκαὶτὸσῶματῆςἁμαρτίαςτουτέστιτῶνἐναὕτηκινημάτωνἡἔμφυτοςἀγριότηςκατασείουσαμὲνἀεὶπρὸςτὰαἰσχίωτὸννοῦνἐνιεῖσαδὲὥσπερπηλῶιτὰςγεωδεστεραιςἡδοναῖςκαὶτοῦτόφησινὁἅγιοςΠαῦλοςτὸγὰρἀδύνατοντοῦνόμουἐνὦἠσθένειδιὰτῆςσαρκὸςὁθεὸςτὸνἑαυτοῦυἱονπέμψαςἐνὁμοιώματισαρκὸςἁμαρτίαςκατέκρινεντὴνἁμαρτίανἐντῆσαρκὶὁρᾷςπωςτὸσῶματῆςἁμαρτίαςκατηργειταικατακέκριταιγὰρἐντῆσαρκὶτῆςἁμαρτίαςτὸκέντρονκαὶνενέκρωταιμὲνἐνπρώτῳΧριστῷδιέβηδὲπαρ'αὐτοῦτεκαὶδι'αὐτοῦκαὶεἰςἡμᾶςἡχάρις

ὁγὰρἀποθανὼνδεδικαίωταιἀπὸτῆςἁμαρτίας

εἰδὲἀπεθάνομενσὺνΧριστῷπιστεύομενὅτικαὶσυζήσομεναὐτω

εἰδότεςὅτιΧριστὸςἐγερθεὶςἐκνεκρῶνοὐκέτιἀποθνήσκειθάνατοςαὐτοῦοὐκέτικυριερύει

ὁγὰρἀπέθανεντῆἁμαρτίαἀπέθανενἐφάπαξ

ὁδὲζῆζῆτῶθεῶ

οὕτωςκαὶὑμεῖςλογίζεσθεἑαυτοὺςνεκροὺςμὲνείναιτῆἁμαρτίαζῶνταςδὲτῶθεῶ

ἐνΧριστῷἸησοῦτῶκυρίῳἡμῶν

Θεοδωρητουsμὴοὖνβασιλευέτωἡἁμαρτίαβασιλείατυραννίδοςταύτῃδιαφέρειτῶτὴνμὲντυραννίδαἀκόντωνγίνεσθαιτῶνὑπηκόωντὴνδὲβασιλείανβουλομενωντῶνἀρχομένωνπαραινεῖτοίνυνμηκέτιτῆδυναστειατῆςἁμαρτίαςσυντίθεσθαικατελυσενγὰραὐτῆςτὴνβασιλείανὁδεσπότηςἐνανθρωπήσαςκαὶἅτεδὴθνητοῖςἔτικαὶπαθητὸνἔχουσισῶμανομοθετῶνσύμμετρατῆἀσθένειανομοθετεῖκαὶοὐλέγειμὴτυραννείτωἡἁμαρτίαἀλλὰμὴβασιλευέτωτὸμὲνγὰρἴδιονἐκείνηςτὸδὲτῆςἡμετέραςγνώμηςἡμὲνγὰρπαθημάτωνκίνησιςκαὶὄχλησιςκατὰφύσινἡμῖνγίνεταιτῶνδὲἀπειρημένωνἡπρᾶξιςτῆςγνώμηςἐξηρτήται

ἐντῶθνετωὑμῶνσώματιεἰςτὸὑπακούειναυτὴἐνταῖςἐπιθυμίαιςαὐτοῦ

μηδὲπεριστανετετὰμέληὑμῶν

ὅπλα

ἀδικίαςτῆἁμαρτίαἀλλὰπαραστήσατεἑαυτούς

τῶθεῶὡςἐκνεκρῶν

ζῶνταςκαὶτὰμέληὑμῶν

ὅπλαδικαιοσύνηςτῶθεῶ

sἁμαρτίαγὰρὑμῶνοὐκυριεύσειοὐγὰρἐστεποίαἁμαρτίαοὐκυριεύσειἡπρὸτοῦβαπτίσματοςἦνἀφίησινἡχάριςτοῦΧριστοῦτοῦτοδὲὁνόμοςποιεῖνοὐκἠδύνατοοὐκἐστεοὖνφησιὑπονόμοντὸνμὴδυνάμεονῥύσασθαιἀλλὰμᾶλλοντιμωρούμενον

ὑπονόμονἂλλὑποχάριν

τιοὖνἁμαρτήσομενὅτιοὐκἐσμενὑπονόμονἂλλὑποχάρινμὴγένοιτο

οὐκοἴδατεὅτιὁπαριστάνετε

ἑαυτοὺςδούλουςεἰςὑπακοήν

δοῦλοὶἐστεὦὑπακούετε

ἤτοιἁμαρτίαςεἰςθάνατον

ἡὑπακοῆςεἰςδικαιοσύνην

χάριςδὲτῶθεῶὅτιἦτεδοῦλοιτῆςἁμαρτίαςὑπηκούσατε

δὲἐκκαρδίας

εἰςὃνπαρεδόθητετύπονδιδαχῆς

σχολιονsἐλευθερωθέντεςδὲἀπὸτῆςἁμαρτίαςἐδουλώθητετῆδικαιοσύνητῆφύσειμέτρῳφησιντὴνπαραίνεσινοἶδαγὰρτὰἐντῶθνητῷσώματικινούμεναπάθη

ἀνθρώπινονλέγωδιὰτὴνασθενενιαν

τῆςσαρκὸςὑμῶν

ὥσπεργὰρπαρεστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῆἀκαθαρσίακαὶτῆἀνομίαεἰςτὴνἀνομίανοὕτωςνυνπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῆδικαιοσύνηεἰςἁγιασμον

ὅτεγὰρδοῦλοιἦτετῆςἁμαρτίαςἐλεύθεροιἦτετῆδικαιοσύνη

τιναοὖνκαρπὸνεἴχετετότεἐφ'οἷςνυνἐπαισχύνεσθαι

τὸγὰρτέλοςἐκείνωνθάνατοςνυνὶδὲἐλευθερωθέντεςἀπὸτῆςἁμαρτίαςδουλωθέντεςδὲτῶθεῶἔχετε

τὸνκαρπὸνὑμῶνεἰςἁγιασμοντὸδέ

τέλοςτῆςἁμαρτίαςζωὴαἰώνιοςζωὴναἰώνιοντέλοςζωὴναἰώνιοντης αμαρτιας ζωη αιωνιος erased by a later hand?

τὰγὰρὀψώνιατῆςἁμαρτίαςθάνατοςτὸδὲχάρισμα

τοῦθεοῦζωὴαἰῶνοςἐνΧριστῷἸησοῦτῶκυρίῳἡμῶν

ἡἀγνοεῖτεἀδελφοὶγινώσκουσιγὰρνόμονλαλῶ

ὅτιὁνόμοςκυριεύειτοῦἀνθρώπουἐφ'ὅσονχρόνονζῆ

ἡγὰρὕπανδροςγυνὴτῶζῶντιἀνδρὶδέδεταινόμῳεὰνδὲἀποθάνῃ

ὁἀνὴρκατήργηταιἀπὸτοῦνόμουτοῦἀνδρὸςἄραοὖνζῶντοςτοῦἀνδρὸςμοιχαλὶςχρματίσειεὰνγένηταιἀνδρὶἑτέρῳ

εὰνδὲἀποθάνῃὁἀνὴρἐλευθέραἐστινἀπὸτοῦνόμουτοῦμὴείναιαὐτὴνμοιχαλίδαγενομένηνἀνδρὶἑτέρῳ

ώστεἀδελφοίμουκαὶὑμεῖςἐθανατώθητετῶνόμῳ

διὰτοῦσώματοςτοῦΧριστοῦεἰςτὸγενέσθαιὑμᾶςἑτέρῳ

τῶἐκνεκρῶνἐγερθέντι

ἵνακαρποφορήσωμεντῶθεῶ

Θεοδωρητουσχολιονsὅτεγὰρἦμενἐντῆσαρκίτουτέστινἐντῆκατὰνόμονπολιτείᾳσάρκαγὰρτὰςτῆσαρκὶδεδομέναςνομοθεσίαςὠνόμασεντὰςπερὶβρώσεωςκαὶπόσεωςκαὶλέπραςκαὶτῶντοιούτων

τὰπαθήματατῶνἁμαρτιῶντὰδιὰτοῦνόμου

ενεργειτοἐντοῖςμέλεσινἡμῶν

εἰςτὸκαρποφορμῆσαιτῶθανάτῳ

νυνὶδὲκατηργήθημενἀπὸτοῦ

νόμουἀποθανόντεςἐνὦκατηχομεθαώστεδουλεύεινἡμᾶςἐνκαινότητιπνεύματος

καὶοὐπαλαιότητιγράμματος

Σευηριανουsτιοὖνἐροῦμενὁνόμοςἁμαρτίαμὴγένοιτοἀλλὰτὴνἁμαρτίανοὐκἔγνωνεἰμὴδιὰνόμουτήντεγὰρἐπιθυμίανοὐκᾔδεινοὐκεἶπενἀλλὰτὴνἁμαρτίανοὐκἐποίησαεἰμὴδιὰνόμουἂλλοὐκἔγνωνώστεοὐτοῦποιεῖνἀλλὰτοῦδιαγνιωσκειντὴνἁμαρτίανὁνόμοςαἴτιοςπαιδευτικὸςὧνκαὶμὴσυγχωρῶνδιὰτῆςἀγνοίαςεἰςτὴντῶνἀλογωνἐκπίπτεινφύσιν

εἰμὴὁνόμοςἔλεγενοὐκἐπιθυμήσεις

Σευηριανουsἀφορμὴνδὲλαβοῦσαἡἁμαρτίαδιὰτῆςἐντολῆςκατηργασατοἐνἐμοιπᾶσανἐπιθυμίανχωρὶςγὰρνόμουἁμαρτίανεκράἁμαρτίανἔοικενλέγειντὸνδιάβολονὥσπεργὰρτὴνσωτηρίαζωὴνἡγραφὴκαλεῖκαὶδικαιοοσυνηντὸζωῆςκαὶδικαιοσύνηςαἴτιοναὐτονείναιοὕτωκαὶτὴνἐναντίανδύναμινἐκτῆςοἰκείαςἐνεργείαςποτεμὲνἁμαρτίανποτεδὲψεῦδοςποτεδὲθάνατονκαλεῖοὕτωδὲκαὶἐντοῖςἑξῆςεἰπὼνἡἁμαρτίαἀνέζησεντὸνδιάβολονδηλοῖπωνοὖνδιὰτῆςἐντολῆςἀφορμὴνὁδιάβολοςἔλαβενὅτιτὰπαραγγέλματατοῦνόμουὥσπερὕληντινατῆςἑαυτοῦτέχνηςποιησάμενοςεἰςτὸἐναντίονταῖςἐντολαῖςπεριέτρεπετὸνἄνθρωπονδῆλονδὲὅτιδι'ἑαυτοῦὁἀπόστολοςτὸνκοινὸνἄνθρωπονδηλοῖ

ἐγὼδὲἔζων

χωρὶςνόμου

ποτεἐλθούσης

δὲτῆςἐντολῆςἡἁμαρτίαἀνέζησενἐγὼδὲἀπέθανονκαὶεὑρέθημοιἡἡἐντολὴεἰςζωήνἡἐντολὴἡεἰςζωήνη added by the same hand in the marginαυτὴεἰςθάνατον

ἡγὰρἁμαρτίαἀφορμὴνλαβοῦσαδιὰτῆςἐντολῆςἐξηπάτησένμεκαὶδι'αὐτῆςἀπέκτεινεν

ώστεὁμὲννόμος

sἅγιοςκαὶἡἐντολὴἁγίακαὶδικαίακαὶἀγαθήΝόμοντὸνΜωσαϊκὸνλέγειἐντολὴνδὲτῶἈδὰμδεδομένηνἁγίανμὲνὡςτὸδέονδιδάξασανδικαίανδὲὡςὀρθῶςτοῖςπαραβάταιςτὴνψῆφονἐπενεγκοῦσανἀγαθὴνδὲὡςζωὴντοῖςφυλαττουσανεὐτρεπίζουσαν

τὸοὖνἀγαθονἐμοιγέγονεθάνατοςμὴγένοιτοἂλλἡἁμαρτίανἵναφανῇἁμαρτίαδιὰτοῦἀγαθοῦμοικατεργαζομένηθάνατον

ἵναγένηταικαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτία

διὰτῆςἐντολῆςοἴδαμενγὰρὅτι

ὁνόμοςπνευματικὸςἐστιν

ἐγὼδὲσαρκικὸςεἰμι

πεπραμένοςὑποτὴνἁμαρτίαν

ὁδὲγὰρκατεργάζομαιοὐγινώσκω

οὐγὰρὁθέλωτοῦτοποιῶἂλλὁμισῶτοῦτοπράσσω

εἰδὲοὐθέλωτοῦτοποιῶσύμφημιτῶνόμῳὅτικαλῶςνυνὶδὲοὐκέτιἐγὼκατεργάζομαιαὐτοἂλλἡοἰκοῦσαἐνἐμοιἁμαρτία

οἶδαγὰρὅτιοὐκοἰκεῖνἐνἐμοι

τουτέστινἐντῆσαρκίμουἀγαθον

τὸγὰρθέλεινπαράκειταίμοιτὸδὲκατεργάζεσθαιτὸκαλὸνοὐχεὑρίσκω

οὐγὰρὁθέλωποιῶἀγαθονἂλλὁοὐθέλωκακὸντοῦτοπράσσω

εἰδὲὁδὲοὐθέλωἐγὼτοῦτοποιῶοὐκέτιἐγὼκατεργάζομαιαὐτο

ἂλλἡοἰκοῦσαἐνἐμοιἁμαρτία

ευρησκωἄρατὸννόμοντῶθέλοντι

ἐμοιποιεῖντὸκαλὸνὅτιἐμοιτὸκακὸνπαράκειται

συνήδομαιγὰρτῶνόμῳτοῦκυρίου

κατὰτὸνἔσωἄνθρωπονβλέπωδὲἕτεροννόμονἐντοῖςμέλεσίνμουἀντιστρατευομενοντῶνόμῳτοῦνοόςμου

καὶαἰχμαλωτίζοντάμε

τῶνόμῳτῆςἁμαρτίαςτῶὄντι

ἐντοῖςμέλεσίμου

ταλαίπωροςἐγὼἄνθρωπόςτιςμεῥύσεταιἐκτοῦσώματοςτοῦθανάτουτούτου

εὐχαριστῶτῶθεῶδιὰἸησοῦΧριστοῦτοῦκυρίουἡμῶν

ἄραοὖναὐτοςἐγὼτῶμὲννοῒδουλεύω

νόμῳθεοῦτῆδὲσαρκὶνόμῳἁμαρτίας

οὐδὲνἄραἦννυνκατάκριμα

τοῖςἐνΧριστῷἸησοῦμὴκατὰσάρκαπεριπατοῦσινἀλλὰκατὰπνεῦμα

ὁγὰρνόμοςτοῦπνεύματοςτῆςζωῆςἐνΧριστῷἸησοῦἠλευθέρωσένμεἀπὸτοῦνόμουτῆςἁμαρτίαςκαὶτοῦθανάτου

τὸγὰρἀδύνατοντοῦνόμουἐνὦἠσθένειδιὰτῆςσαρκὸςὁθεὸςτὸνἑαυτοῦ

υἱονπέμψας

ΒασιλιουεκτηςπροςτουςΣωζοπολιταςεπιστοληςἐνὁμοιώματισαρκὸςἁμαρτίαςφαίνεταιὁΚύριοςτὰμὲνφυσικὰπάθηπαραδεξάμενοςπρὸςβεβαίωσιντῆςἀληθινῆςκαὶοὐκατὰφαντασίανένανθρωπισεωςτὰδὲἀπὸκακίαςπάθηὅσατὸκαθαρὸντῆςζωῆςἡμῶνκαταρυπαινειὡςἀνάξιατῆςἀχράντουθεότητοςαποσαμενοςδιὰτοῦτοεἴρηταιἐνὁμοιώματιγεγενῆσθαιαὐτονσαρκὸςἁμαρτίαςὥστεσάρκαμὲντὴνἡμετέρανἔλαβενμετὰτῶνφυσικῶναὐτῆςπαθῶνἁμαρτίανδὲοὐκἐποίησεν

κατέκρινετὴνἁμαρτίαν

ἐντῆσαρκί

ἵνατὸδικαίωματοῦνόμουπληρωθῇἐνἡμῖντοῖςμὴκατὰσάρκαπεριπατοῦσινἀλλὰκατὰπνεῦμα

οἱγὰρκατὰσάρκαὄντεςτὰτῆςσαρκὸςφρονοῦσιν

οἱδὲκατὰπνεῦματὰτοῦπνεύματοςτὸγὰρφρόνηματῆςσαρκὸςθάνατοςτὸδὲφρόνηματοῦπνεύματος

ζωὴνκαὶεἰρήνη

διότιτὸφρόνηματῆςσαρκός

ἔχθραεἰςθεὸντῶγὰρνόμῳτοῦθεοῦοὐχὑποτάσσεται

οὐδεγὰρδύναται

οἱδὲἐνσαρκὶὄντεςθεῶἀρέσαιοὐδύνανται

ὑμεῖςδὲοὐκἐστεἐνσαρκὶἂλλἐνπνεύματι

εἴπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖν

εἰδέτιςπνεῦμαΧριστοῦοὐκἔχειοὗτοςοὐκἐστιναὐτοῦ

εἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖν

τὸμὲνσῶμανεκρὸνδι'ἁμαρτίαν

τὸδὲπνεῦμαζωὴδιὰδικαιοσύνην

ΚυριλλουsεἰδὲτὸπνεῦματοῦἐγείραντοςἸησοῦνἐκνεκρῶνοἰκεῖἐνὑμῖνἐγήγερταιμὲνὁκύριοςἡμῶνἸησοῦςὁΧριστὸςπαρὰτοῦπατρὸςἐνεργουμένηςπερὶτὴνσάρκααὐτοῦτῆςζωῆςδιὰτοῦἁγίουπνεύματοςὃἐστιναὐτοῦοὐκοῦνκαὶἐγηγέρθαιλέγοιτοπαρὰτοῦπατρὸςἀλλὰοὖναὐτοςἦνὁανισταςδιὰτοῦἁγίουπνεύματοςπάνταγὰρἐνεργεῖταιτὰθεοπρεπῆπαρὰτοῦπατρὸςδι'υἱοῦἐνπνεύματιἐγερεῖτοίνυνκαὶτὰἡμῶνσώματαἐκνεκρῶνὁΧριστός

ὁἐγείραςτὸνΧριστὸνἐκνεκρῶνζωοποιήσει

καὶτὰθνητὰσώματαἡμῶνδιὰτὸἐνοικοῦναὐτοῦπνεῦμαἐνὑμῖν

ἄραοὖνἀδελφοὶὀφειλέταιἐσμενοὐτῆσαρκὶτοῦκατὰσάρκαζῆνεἰγὰρκατὰσάρκαζῆτεμέλλετε

ἀποθνήσκεινεἰδὲπνεύματι

τὰςπράξειςτοῦσώματοςθανατοῦτεζησεσθαι

ὅσοιγὰρπνεύματιθεοῦἄγονταιοὗτοὶεἰσινυἱοί

θεοῦ

οὐγὰρἐλάβετεπνεῦμα

δουλείαςπάλινεἰςφόβονἂλλἐλάβετεπνεῦμα

υἱοθεσίας

ἐνὦκράζομενἀββᾶὁπατήρ

αὐτοτὸπνεῦμασυμμαρτυρεῖτῶπνεύματιἡμῶνὅτὶἐσμεντέκναθεοῦ

εἰδὲτέκνακαὶκληρονόμοι

κληρονόμοιμὲνθεοῦ

συγκληρονόμοιδὲΧριστοῦ

εἴπερσυμπάσχομενἵνακαὶσυνδοξασθῶμενλογίζομαιγὰρὅτιοὐκἄξιατὰπαθήματα

τοῦνυνκαιροῦ

πρὸςτὴνμέλλουσανδόξαν

ἀποκαλυφθῆναιεἰςἡμᾶς

ἡγὰρἀποκαραδοκίατῆςκτίσεωςτὴνἀποκάλυψιντῶνυἱῶντοῦθεοῦἀπεκδέχεται

τῆιγὰρματαιότητιἡκτίσιςὑπετάγη

οὐχἑκοῦσαἀλλὰδιὰτὸνὑποτάξαντα

ἐπ'ἐλπίδιὅτικαὶαυτὴἡκτίσιςἐλευθερωθήσεταιἀπὸτῆςδουλείαςτῆςφθορᾶς

εἰςτὴνἐλευθερίαντῶντέκνωνἐλευθερίαντῆςδόξηςτῶντέκνωντης δοξης added by a later hand in the marginτοῦθεοῦ

οἴδαμενγὰρὅτιπᾶσαἡκτίσις

συστενάζεικαὶσυνωδίνειἄχριτοῦνυν

οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶαὐτοὶτὴνἀπαρχὴντοῦπνεύματοςἔχοντεςκαὶἡμεῖςαὐτοὶἐνἑαυτοῖς

στενάζομεν

υἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςἡμῶν

τῆγὰρἐλπίδιἐσώθημενἐλπὶςδὲβλεπομένηοὐκἐστινἐλπὶςὁδὲγὰρβλέπειτιςτικαὶἐλπίζει

εἰδὲὁδὲοὐβλέπομενἐλπίζομενδι'ὑπομονῆςαπεκδοχημεθα

ωσαύτοςδὲκαὶτὸπνεῦμασυναντιλαμβάνεται

ταῖςἀσθενείαιςἡμῶντὸγάρτιπροσευξόμεθα

καθὸδεῖοὐκοἴδαμεν

ἂλλαὐτοτὸπνεῦμαὑπερεντυγχάνειὑπὲρἡμῶνστεναγμοῖςἀλαλήτοις

ὁδὲἐρευνῶντὰςκαρδίαςοἶδεντιτὸφρόνημα

τοῦπνεύματος

ὅτικατὰθεὸνἐντυγχάνει

ὑπὲρἁγίων

οἴδαμενδὲὅτιτοῖςἀγαπῶσιτὸνθεόν

πάντασυνεργεῖεἰςἀγαθον

τοῖςκατὰπρόθεσινκλητοῖςοὖσιν

ὅτιοὓςπροέγνω

καὶπροώρισενσυμμόρφουςτῆςεἰκόνοςτοῦυἱοῦαὐτοῦεἰςτὸείναιαὐτονπρωτότοκον

ἐνπολλοῖςἀδελφοῖς

οὓςδὲπροώρισεν

τούτουςκαὶἐκάλεσενκαὶοὓςἐκάλεσεντούτουςκαὶἐδικαίωσενοὓςδὲἐδικαίωσεν

τούτουςκαὶεδοξασεν

τιοὖνἐροῦμενπρὸςταῦτα

εἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντιςκαθ'ἡμῶν

ὅςγετοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοἂλλὑπὲρἡμῶνπάντωνπαρεδοκεναὐτον

πωςοὐχὶκαὶσὺναὐτωτὰπάνταἡμῖνχαρίσεται

τιςἐγκαλέσεικατὰἐκλεκτῶνθεοῦ

θεὸςὁδικαίων

τιςὁκατάκρινων

Χριστός

ὁἀποθανών

μᾶλλονδὲκαὶἐγερθεὶςὃςκαὶἐστινἐνδεξιὰτοῦθεοῦὃςκαὶἐντυγχάνειὑπὲρἡμῶν

τιςἡμᾶςχωρησειχωρίσειη overwritten by ι by the same handἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦ

θλῖψιςἡστενοχωρίαἡδιωγμὸςἡλιμὸςἡγυμνότηςἡκίνδυνοςἡμάχαιρα

καθὼςγέγραπταιὅτι

ἕνεκενσουθανατούμεθα

ὅληντὴνἡμέραν

ἐλογίσθημενὡςπρόβατασφαγῆς

ἂλλἐντούτοιςπᾶσινὑπερνικῶμενδιὰτοῦἀγαπήσαντοςἡμᾶς

πέπεισμαιγὰρὅτιοὔτεθάνατοςοὔτεζωὴοὔτεἄγγελοιοὔτεἀρχαὶοὔτεδυνάμειςοὔτεἐνεστῶταοὔτεμέλλοντα

Θεοδωρητουsοὔτεὕψωμαοὔτεβάθοςοὔτετιςκτίσιςἕτεραδυνήσεταιἡμᾶςχωρίσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦβάθοςὡςοἶμαιτὴνγέεννανὀνομάζειὕψοςδὲτὴνβασιλείανκαὶπρὸςτούτοιςτὴναἰώνιονζωὴνκαὶτὸναἰώνιονθάνατον

άλλοςτουτέστινοὔτετὰἄγανἐπίδοξαοὔτεἄγανἄδοξα

τῆςἐνΧριστῷἸησοῦτῶκυρίῳἡμῶν

ἀλήθειανλέγωἐνΧριστῷοὐψεύδομαισυμμαρτυρούσηςμουτῆςσυνηδησεωςμουἐνπνεύματιἁγίῳὅτιλύπημοιἐστινμεγάληκαὶἀδιάλειπτοςὀδύνητῆκαρδίαμου

ευχομενγὰραὐτοςἐγώ

ἀνάθεμαείναι

ἀπὸτοῦΧριστοῦ

ὑπὲρτῶνἀδελφῶνμουτῶνσυγγενῶνμουκατὰσάρκα

οἵτινὲςεἰσινἸσραηλῖται

Ιωαννουthe scholium is added by a later hand in the marginΤὶοὖνἐστιτὸἀνάθεμαἌκουσοναὐτοῦλέγοντοςΕἴτιςοὐφιλεῖτὸνΚύριονἡμῶνἸησοῦνΧριστὸνἀνάθεμαἔστωτουτέστικεχωρίσθωπάντωνἀλλοτριοςἔστωπάντωνΚαθάπεργὰρτοῦἀναθέματοςτοῦἀνατιθεμένουτῷΘεῷοὐδεὶςἂντολμήσειενἁπλῶςταῖςχερσὶνἅψασθαιοὐδὲἐγγὺςγενέσθαιοὕτωκαὶτὸνχωριζόμενοντῆςἘκκλησίαςπάνταἀποτέμνωνκαὶὡςποῤῥωτάτωἀπάγωντούτῳτῷὀνοματιἀπὸτοῦἐναντίουκαλεῖμετὰπολλοῦτοῦφοβοῦπᾶσινἀπαγορεύωναὐτοῦἀποχωρίζεσθαικαὶἀποπηδᾷνΤῷμὲνγὰρἀναθέματιτιμῆςἕνεκενοὐδεὶςἐτολμαἐγγίσαιτοῦδὲἀποτμηθέντοςἐξἐναντίαςἐχωρίζοντογνώμηςἅπαντεςὭστεὁμὲνχωρισμὸςεἷςκαὶὁμοίωςκαὶτοῦτοκἀκεῖνοτῶνπολλῶνἠλλοτρίωταιὁδὲτρόποςτοῦχωρισμοῦοὐχεἷςἀλλὰκαὶἐναντίοςοὗτοςἐκείνουΤοῦμὲνγὰρἀπείχοντοὡςἀνακειμένουΘεῷτοῦδὲὡςἠλλοτριωμένουΘεῶκαὶἀποῤῥαγέντοςτῆςἘκκλησίαςΤοῦτοοὖνκαὶὁΠαῦλοςδηλῶνἔλεγενΗὐχομηνἀνάθεμαεἶναιἀπὸτοῦΧριστοῦΚαὶοὐδὲἁπλῶςεἶπενὅτιἠβουλόμηνἀλλὰἐπιτείνωναὐτὸφησὶκαὶΗὐχομηνΕἰδὲθορυβησεἅτεἀσθενέστερονὄνταταῦταλεγόμεναμὴτὸπρᾶγμαλογίζουμόνονὅτιχωρισθῆναιηβούλετοἀλλὰκαὶτὴναἰτίανδι’ἣνηβούλετοκαὶτότεὄψηαὐτοῦτὴνὑπερβολὴντῆςἀγάπηςἐπεὶκαὶπεριέτεμενκαὶοὐτῷγενομένῳπροσέχομενἀλλὰτῇγνώμῃκαὶτῇαἰτίᾳτοῦγενομένουκαὶδιὰτοῦτομᾶλλοναὐτοῦθαυμάζομενΟὐπεριέτεμεδὲμόνονἀλλὰκαὶἐξυρᾶτοκαὶἔθυσενκαὶοὐδήπουδιὰτοῦτοαὐτὸνἸουδαῖονεἶναιφαμὲνἀλλὰδι’αὐτὸμὲνοὖντοῦτομάλισταἀπηλλάχθαιἸουδαϊσμοῦκαὶκαθαρεύεινκαὶγνήσιονεἶναιτοῦΧριστοῦθεραπευτὴνὭσπεροὖναὐτὸνπεριτέμνονταβλέπωνκαὶθύονταοὐδιὰτοῦτοαὐτὸνκαταδικάζειςὡςἸουδαΐζονταἀλλὰδι’αὐτὸμὲνοὖντοῦτομάλισταστεφανοῖςὡςἀλλοτριονὄνταἸουδαϊσμοῦοὕτωκαὶὁρῶνἐπιθυμοῦνταἀνάθεμαγενέσθαιμὴδιὰτοῦτοθορυβηθῇςἀλλὰδι’αὐτὸμὲνοὖντοῦτομάλιστααὐτὸνἀνακήρυξοντὴναἰτίανκαταμαθὼνδι’ἣντοῦτοβούλεταιἊνγὰρμὴτὰςαἰτίαςμὴἐξετάσωμενκαὶτὸνἨλίανἀνδροφονονἐροῦμεν

ὧνἡυἱοθεσίακαὶἡδόξακαὶαἱδιαθῆκαικαὶἡνομοθεσίακαὶἡλατρείακαὶαἱἐπαγγελίαιὧνοἱπατέρεςκαὶἐξὧνὁΧριστὸςτὸκατὰσάρκαὁὧνἐπὶπάντωνθεὸςεὐλογητὸςεἰςτοῦαἰῶναςἀμήν

οὐχοἷονδὲὅτιἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦ

οὐγὰρπάντεςοἱἐξἸσραὴλοὗτοιἸσραὴλοὐδὅτὶεἰσινσπέρμαἈβραὰμπάντεςτέκναἂλλἐνἸσαὰκκληθήσεταίσοισπέρμα

τουτέστινὅτιοὐτὰτέκνατῆςσαρκός

ταῦτατέκνατοῦθεοῦ

ἀλλὰτὰτέκνατῆςἐπαγγελίαςλογίζεταιεἰςσπέρμαἐπαγγελίαςγὰρὁλόγοςοὗτοςκατὰτὸνκαιρὸντοῦτονἐλεύσομαικαὶἔσταιτῆΣάρραιυἱος

οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶῬεβέκκαἐξἑνὸςκοίτηνἔχουσα

Ἰσαὰκτοῦπατρὸςἡμῶν

μήπωγὰργεννηθέντωνμηδὲπραξάντωντιἀγαθονἡκακόν

ἵναἡκατ'ἐκλογὴνπρόθεσιςτοῦθεοῦμένῃ

μήπωγὰργεννεθεντωνμηδὲπραξάντωντιἀγαθονἡκακόν

οὐκἐξἔργωνἂλλἐκτοῦκαλοῦντοςἐρρήθηαυτὴὅτιὁμείζωνδουλεύσειτῶἐλάσσονι

καθὼςγέγραπταιτὸνἸακὼβἠγάπησατὸνδὲἨσαῦἐμίσησα

τιοὖνἐροῦμενμὴἀδικίαπαρὰτῶθεῶμὴγένοιτο

τῶγὰρΜωϋσεῖλέγει

ἐλεήσωὃνἂνἐλεῶκαὶοἰκτειρήσωὃνἂνοἰκτείρωἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςοὐδετοῦτρέχοντοςἀλλὰτοῦἐλεοῦντοςθεοῦ

τουαγιουΓρεγοριουΝυσσηςsλέγειγὰρἡγραφὴτῶφαραώτὸἐσκληρῦνθαιπαρὰτοῦθεοῦτὸνΑἰγύπτιοντύραννονοὐχὡςτὴναντυπιανἐντῆψυχὴτοῦφαραὼτῆςθείαςβουλήσεωςεντεθεισηςνοητέονἂλλὡςτῆςπροαιρέσεωςδιὰτῆςπρὸςτὴνκακίανπροσκλίσεωςτὸνἐκμαλάσσοντατῆςτήνν written by the same hand above the lineἀντιτυπίανλόγονοὐδεχομένης

ὅτιεἰςαὐτοτοῦτοἐξήγειράσεὅπωςἐνδείξωμαιἐνσοιτὴνδύναμίνμουκαὶὅπωςδιαγγελῇτὸὄνομάμουἐνπάσῃτῆγῆ

ἄραοὖνὃνθέλειἐλέειὃνδὲθέλεισκληρύνει

τουαγιουΒασιλιουἐσκλήρυνενὁθεὸςτὸνφαραὼτῆμακροθυμίακαὶτῆτῆςτιμωρίαςἀναβολῇἐπιτείνωναὐτοςτὴνκακίανἵναεἰςτὸνἔσχατονὅροναὐξηθείσηςαὐτοῦτῆςπονηρίαςτὸδίκαιονἐπ'αὐτωτῆςθείαςκρίσεωςδιαφανῇ

ἐρεῖςοὖνμοιτιἔτιμέμφεταιτῶγὰρβουλήματιαὐτοῦτιςἀνθέστηκενμενοῦνγεὦἄνθρωπεσύτιςεἰὁἀνταποκρινομενοςτῶθεῶ

μὴἐρεῖτὸπλάσματῶπλάσαντιτιμεἐποίησαςοὕτως

ἡοὐκἔχειἐξουσίανὁκεραμεὺςτοῦπηλοῦ

ἐκτοῦαὐτοῦφυράματοςποιῆσαιὁμὲνεἰςτιμὴνσκεῦοςὁδὲεἰςἀτιμίαν

εἰδὲθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιτὴνὀργὴνκαὶγνωρίσαιτὸδυνατὸναὐτοῦ

ἤνεγκενἐνπολλὴμακροθυμία

σκεύηὀργῆςκατηρτισμέναεἰςἀπώλειαν

καὶἵναγνωρίσῃτὸνπλοῦτοντῆςδόξηςαὐτοῦ

ἐπὶσκεύηἐλέους

ἃπροητοίμασενεἰςδόξαν

οὓςκαὶἐκάλεσενἡμᾶςοὐμόνονἐξἸουδαίωνἀλλὰκαὶἐξἐθνῶν

ὡςκαὶἐντῶὮσιλέγεικαλέσωτὸνοὐλαόνμουλαόνμου

καὶτὴνοὐκἠγαπημένηνἠγαπημένηνκαὶἔσταιἐντῶτόπῳοὐἐρρήθηαὐτοῖς

οὐλαόςμουὑμεῖςἐκεῖκληθήσονταιυἱοὶθεοῦζῶντος

ἨσαΐαςδὲκράζειὑπὲρτοῦἸσραὴλεὰνἡὁἀριθμὸςτῶνυἱῶνἸσραὴλὡςἡἄμμοςτῆςθαλάσσης

τὸκατάλειμμασωθήσεται

λόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωνἐνδικαιοσύνη

ὅτιλόγονσυντετμημένον

ποιήσεικύριοςἐπὶτῆςγῆς

καὶκαθὼςπροείρηκενἨσαΐαςεἰμὴκύριοςσαβαώθ

ἐγκατέλιπενἡμῖνσπέρμαὡςΣόδομαἂνἐγενήθημενκαὶὡςΓόμορραἂνὡμοιώθημεν

τιοὖνἐροῦμενὅτιἔθνη

τὰμὴδιώκονταδικαιοσύνηνκατέλαβενδικαίωσυνην

δικαίωσυνηνδὲτὴνἐκπίστεωςἸσραὴλδὲδιώκοννόμονδικαιωσυνης

εἰςνόμονδικαιοσύνης

οὐκἔφθασεν

διάτιὅτιοὐκἐκπίστεωςἂλλὡςἐξἔργωννόμου

προσέκοψανγὰρτῶλίθῳτοῦπροσκόμματος

καθὼςγέγραπταιἰδοὺτίθημιἐνΣιὼνλίθονπροσκόμματος

Θεοδωρητουsthe sign is present only in front of the scholiumπροσπταίεινεἰώθασινοἱἑτέρωσετὴνδιάνοιανἔχοντεςκαὶτὴνὁδὸνπροσκοπεῖνοὐκἐθέλοντεςτοῦτοπεπόνθασινἸουδαῖοιπερὶγὰρδὴτὰπεριττὰτοῦνόμουκεχηνότεςτὸνὑποτῶνπροφητῶνπροαγορευθένταλίθονἰδεῖνοὐκηθελισαν

καὶπέτρανσκανδάλουκαὶπᾶςὁπιστεύωνἐπ'αὐτωοὐκαταισχυνηθεσεται

ἀδελφοὶἡμὲνεὐδοκία

τῆςἐμῆςκαρδίαςκαὶἡδέησιςἡπρὸςτὸνθεὸνὑπὲρτοῦἸσραὴλἐστινεἰςσωτηρίαν

μαρτυρῶγὰραὐτοῖςὅτιζῆλονθεοῦἔχουσιν

ἂλλοὐκατ'ἐπίγνωσιν

ἀγνοοῦντεςγάρ

τὴντοῦθεοῦδικαιοσύνην

καὶτὴνἰδίανδικαιοσύνηνζητοῦντεςστῆσαι

τῆδικαιοσύνητοῦθεοῦ

οὐχυπετεγησαν

τέλοςγὰρνόμου

Χριστὸςεἰςδικαιοσύνην

παντὶτῶπιστεύοντι

Μωϋσῆςγὰργράφειτὴνδικαιοσύνηντὴνἐκτοῦνόμου

ὅτιὁποιήσαςαυτὰἄνθρωποςζήσεταιἐναὐτοῖς

ἡδὲἐκπίστεωςδικαιοσύνηοὕτωςλέγει

μὴεἴπῃςἐντῆκαρδίασουτιςἀναβήσεταιεἰςτὸνοὐρανὸντουτέστινΧριστὸνκαταγαγεῖνἡτιςκαταβήσεταιεἰςτὴνἄβυσσοντουτέστιΧριστὸνἐκνεκρῶνἀναγαγεῖν

ἀλλάτιλέγειἐγγύςσουτὸῥῆμὰἐστινἐντῶστόματισουκαὶἐντῆκαρδίασουτουτέστιντὸῥῆματῆςπίστεωςὁκηρύσσομεν

ὅτιεὰνὁμολογήσῃςἐντῶστόματισουκύριονἸησοῦνκαὶπιστεύσῃς

ἐντῆκαρδίασουὅτιὁθεὸςαὐτονἤγειρενἐκνεκρῶνσωθήσῃ

καρδίαγὰρπιστεύεταιεἰςδικαιοσύνηνστόματιδὲὁμολογεῖταιεἰςσωτηρίαν

λέγειγὰρἡγραφὴπᾶςὁπιστεύωνἐπ'αὐτωοὐκαταισχυνθήσεται

οὐγὰρἐστιδιαστολὴἸουδαίουτεκαὶἝλληνος

ὁγὰραὐτοςκύριοςπάντων

πλουτῶνεἰςπάνταςτοὺςἐπικαλουμένουςαὐτον

πᾶςγὰρὃςανεπικαλεσητετὸὄνομακυρίουσωθήσεται

πωςοὖνἐπικαλέσηταιεἰςὃνοὐκἐπίστευσαν

πωςδὲπιστεύσουσινοὐοὐκἤκουσαν

πωςδὲἀκούσουσινχωρὶςκηρύσσοντος

πωςδὲκηρύξουσινεὰνμὴἀποσταλῶσιν

καθὼςγέγραπται

ὡςὡραῖοιοἱπόδεςτῶνεὐαγγελιζομένωνεἰρήνην

τῶνεὐαγγελιζομένωντὰἀγαθά

ἂλλοὐπάντεςὑπήκουσαντῶεὐαλγγελίῳἨσαΐαςγὰρλέγεικύριε

τιςἐπίστευσεντῆἀκοὴἡμῶν

ἄραοὖνἡπίστιςἐξἀκοῆς

ἡδὲἀκοὴδιὰῥήματοςθεοῦ

ἀλλὰλέγωμὴοὐκἤκουσανμενοῦνγεεἰςπᾶσαντὴνγῆνἐξῆλθενὁφθόγγοςαὐτῶνκαὶεἰςτὰπέρατατῆςοἰκουμένηςτὰῥήματααὐτῶν

ἀλλὰλέγωμὴοὐκἔγνωἸσραήλ

πρῶτοςΜωσῆςλέγει

ἐγὼπαραζηλώσωὑμᾶςἐπ'οὐκἔθνει

ἐπὶἔθνηἀσυνέτῳπαροργιῶὑμᾶς

Ἠσαΐαςδὲἀποτολμᾷκαὶλέγει

εὑρέθην

τοῖςἐμεμὴζητοῦσινἐμφανὴςἐγενόμηντοῖςἐμεμὴἐπερωτῶσιν

πρὸςδὲτὸνἸσραὴλλέγειὅληντὴνἡμέρανἐξεπέτασατὰςχεῖράςμου

πρὸςλαὸνἀπειθοῦντακαὶἀντιλέγοντα

λέγωοὖν

μὴἀπώσατοὁθεὸςτὸνλαὸναὐτοῦὅναὐτοῦμὴγένοιτοκαὶγὰρἐγὼἸσραηλίτηςεἰμιἐκσπέρματοςἈβραὰμφυλῆςΒενιαμὶνοὐκἀπώσατοὁθεὸςτὸνλαὸναὐτοῦὅνμη γενοιτο και γαρ εγω Iσραηλιτης ειμι εκ σπερματος Αβρααμ φυλης Βενιαμιν ουκ απωσατο ο θεος τον λαον αυτου added by a later hand in the margin

προέγνω

ἡοὐκοἴδατεἐνἨλίᾳτιλέγειἡγραφὴὡςἐντυγχάνειτῶθεῶκατὰτοῦἸσραὴλλέγωνκύριετοὺςπροφήταςσουἀπέκτεινανκαὶτὰθυσιαστήριάσουκατέσκαψαν

κἀγὼὑπελείφθηνμόνοςκαὶζητοῦσιντὴνψυχήνμου

ἀλλάτιλέγειαὐτωὁχρηματισμός

κατέλιπονἐμαυτῶιἑπτακισχιλίουςἄνδραςοἵτινεςοὐκἔκαμψανγόνυτῆΒάαλ

οὕτωςοὖν

καὶἐντῶνυνκαιρῷλεῖμμακατ'ἐκλογὴνχάριτοςγέγονεν

εἰδὲχάριτιοὐκέτιἐξἔργωνἐπεὶἡχάριςοὐκέτιγίνεταιχάριςεἰδὲἐξἔργωνοὐκέτιἐστιχάρις

ἐπεὶτὸἔργονοὐκέτιἐστινἔργον

τιοὖνὁἐπιζητεῖἸσραὴλτοῦτοοὐκἐπέτυχεν

οἱδὲλοιποὶἐπωρώθησαν

καθὼςγέγραπταιἔδωκεναὐτοῖςὁθεός

πνεῦμακατανύξεως

ὀφθαλμοὺςτοῦμὴβλέπεινκαὶὦτατοῦμὴἀκούεινἕωςτῆςσήμερονἡμέρας

καὶΔαυὶδλέγειγενηθετωἡτράπεζααὐτῶν

εἰςπαγίδακαὶεἰςθήραν

καὶεἰσκάνδαλον

καὶεἰςἀνταπόδομααὐτοῖς

σκοτισθήτωσανοἱὀφθαλμοὶαὐτῶντοῦμὴβλέπεινκαὶτὸννῶτοναὐτῶνδιὰπαντὸςσύγκαμψον

λέγωοὖνμὴεπτεσανἵναπέσωσινμὴγένοιτο

ἀλλὰτῶαὐτῶνπαραπτώματιἡσωτηρίατοῖςἔθνεσιν

εἰςτὸπαραζηλῶσαιαὐτούς

εἰδὲτὸπαράπτωμααὐτῶνπλοῦτοςκόσμουκαὶτὸἥττημααὐτῶνπλοῦτοςἐθνῶν

πόσῳμᾶλλοντὸπλήρωμααὐτῶν

ὑμῖνγὰρλέγωτοῖςἔθνεσινἐφ'ὅσονμὲνεἰμιἐγὼἐθνῶνἀπόστολοςτὴνδιακονίανμουδοξάζω

εἰπωςπαραζηλώσωμου

τὴνσάρκα

καὶσώσωτιναςἐξαὐτῶν

εἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκατάλλαγηκόσμουτιςἡπρόσληψις

εἰμὴζωὴἐκνεκρῶν

εἰδὲἡἀπαρχὴἁγία

καὶτὸφύραμακαὶεἰἡῥίζαἁγίακαὶοἱκλάδοι

εἰδέτινες

τῶνκλάδωνἐξεκλάσθησανσὺδὲἀγριέλαιος

ὧνἐνεκεντρίσθηςἐναὐτοῖς

καὶσυγκοινωνὸςτῆςῥίζηςκαὶτῆςπιότητοςτῆςἐλαίαςἐγένου

μὴκατάκαυχωτῶνκλάδων

εἰδὲκατάκαυχασαιοὐσὺτὴνῥίζανβαστάζειςἂλλἡῥίζασε

ἐρεῖςοὖνἐξεκλάσθησανκλάδοιἵναἐγὼἐγκεντρισθῶ

καλῶςτῆἀπιστίαἐξεκλάσθησαν

σὺδὲτῆπίστειἕστηκαςμὴὑψηλοφρόνειἀλλὰφοβοῦ

εἰγὰρὁθεὸςτῶνκατὰφύσινοὐκἐφείσατο

μήπωςοὐδέσουφείσεται

ἴδεοὖνχρηστότητακαὶἀποτομίανθεοῦἐπὶμὲντοὺςπεσόνταςἀποτομίανἐπὶδέσεχρηστότητα

εὰνἐπιμείνῃςτῆχρεστότητι

ἐπεὶκαὶσὺἐκκοπήσῃκαὶἐκεῖνοιδὲεὰνμὴεπιμεινωσιντῆαπιστεια

εγκενθησονταεγκεντριθησονταιτρι added by the same hand above the line

δυνατὸςγὰρὁθεὸςἐστινπάλινἐγκεντρίσαιαὐτούς

εἰγὰρσὺἐκτῆςκατὰφύσινἐξεκόπηςἀγριελαίουκαὶπαρὰφύσινἐνεκεντρίσθηςεἰςκαλλιέλαιονπόσῳμᾶλλονοὗτοιοἱκατὰφύσιν

ἐγκεντρισθήσονταιτῆἴδιαἐλαίᾳ

οὐγὰρθέλωὑμᾶς

ἀγνοεῖνἀδελφοὶτὸμυστήριοντοῦτο

Γενναδιουsἵναμὴἦτεπαρ'ἑαυτοῖςφρονημοιὅτιπώρωσιςἀπὸμέρουςτῶἸσραὴλγέγονενωσανδέφησινμὴμέγατικαὶθαυμαστὸνὑπονοοῖτεπερὶἑαυτῶνἀπατώμενοιὡςὄντεςὑπὲρτοὺςἄλλουςὑμεῖςσυνετὸμάθετεσυντομαςμυστήριονφρικωδέστατονἄφατοντοῦθεοῦτὴνπερὶπάνταςπρόνοιανὑποφαῖνοντῶνΙσραηλιτηνπλὴντῆςἐκλέξεωςτὸγὰρἀπὸμέρουςτοῦτόφησινπωρωθέντωνκαὶτὴνσωτηρίανἀπωθουμένωνἐφ'ὑμᾶςμετηνεγκενταύτηνὁθεὸςεἰσποιηθέντωνμέντοιπάντωνὑμῶνκἀκείνουςαὖθιςἡχάριςἅπανταςπεριλήψεταιμαρτυρεῖγὰραὐτωτοῦτοκαὶτοῦἨσαΐουκαὶλόγιονγραφικόν

ἄχριςοὐτὸπλήρωματῶνἐθνῶνεἰσέλθῃκαὶοὕτωςπᾶςἸσραὴλσωθησηταικαθὼςγέγραπται

ἥξειἐξΣιὼνὁῥυόμενοςκαὶἀποστρέψειἀσεβείαςἀπὸἸακώβ

καὶαυτὴαὐτοῖςἡπαρ'ἐμοῦδιαθήκηὅτανἀφέλωμαιτὰςἁμαρτίαςαὐτῶν

κατὰμὲντὸεὐαγγέλιονἐχθροὶδι'ὑμᾶς

κατὰδὲτὴνἐκλογὴνἀγαπητοὶδιὰτοὺςπατέραςἀμεταμέληταγὰρτὰχαρίσματα

καὶἡκλῆσιςτοῦθεοῦ

ὥσπεργὰρκαὶὑμεῖςποτεἠπειθήσατετῶθεῶνυνδὲἠλεήθητετῆτούτωνἀπείθειαοὕτωςκαὶοὗτοίνυνἠπείθησαντῶὑμετέρῳἐλέειἵνακαὶαὐτοὶἐλεηθῶσιν

συνέκλεισενγὰρὁθεὸςτοὺςπάνταςεἰςἀπείθειαν

ἵνατοὺςπάνταςἐλεήσῃ

ὦβάθος

πλούτουκαὶσοφίαςκαὶγνώσεωςθεοῦ

ὡςἀνεξερεύνητατὰκρίματααὐτοῦ

καὶἀνεξιχνίαστοι

αἱὁδοὶαὐτοῦ

τιςγὰρἔγνωνοὖνκυρίουἡτιςσύμβουλοςαὐτοῦ

the scholium is added by a later hand in the marginὉaltitudοdiνiciarumsapientieacscienciedeiquamincοmprehensibiliasuntiudiciaeiusetinνestigabilesνieeiusquisenimcοgnονitsensumDοminiautquiscοnsiliariuseiusfuitautquispriοrdeditillietretribuetureiquοniamexipsοetperipsumetinipsοsuntοmnia

ἐγένετοἡτιςπροέδωκεναὐτωκαὶἀνταποδοθήσεταιαὐτω

ὅτιἐξαὐτοῦκαὶδι'αὐτοῦ

καὶεἰςαὐτοντὰπάντα

αὐτωἡδόξαεἰςτοὺςαιωανςἀμήν

παρακαλῶοὖνὑμᾶςἀδελφοὶδιὰτῶνοἰκτίρμωντοῦθεοῦπαραστῆσαιτὰσώματαὑμῶν

θυσίανζῶσαν

ἁγίανεὐάρεστοντῶθεῶ

τὴνλογικὴνλατεριανὑμῶν

καὶμὴσυσχηματιζεσθαι

τῶαἰῶνιτοῦτω

ἀλλὰμεταμορφοῦσθε

τῆἀνακαινώσειτοῦνοὸςὑμῶν

εἰςτὸδοκιμάζεινὑμᾶςτιτὸθέληματοῦθεοῦτὸἀγαθον

καὶεὐάρεστονκαὶτέλειον

λέγωγὰρδιὰτῆςχάριτοςτῆςδοθείσηςμοιπαντὶτῶὄντιἐνὑμῖν

μὴὑπερφρονεῖνπαρ'ὁδεῖφρονεῖν

ἀλλὰφρονεῖνεἰςτὸσωφρονεῖν

ἑκάστῳὡςὁθεὸςἐμέρισενμέτρον

πίστεως

καθάπεργὰρἐνἑνὶσώματιμέληπολλὰἔχομεντὰδὲμέληπάνταοὐτὴναὐτὴνἔχειπρᾶξιν

οὕτωςοἱπολλοὶἐνσῶμὰἐσμενἐνΧριστῷὁδὲκαθ'εἰςἀλλήλωνμέλη

ἔχοντεςδὲχαρίσματακατὰτὴνχάριντὴνδοθεῖσανἡμῖν

διαφορά

εἴτεπροφητείανκατὰτὴνἀναλογίαντῆςπίστεως

πίστεως

εἴτεδιακονίανἐντῆδιακονίαεἴτεὁδιδάσκωνἐντῆδιδασκαλίαεἴτεὁπαρακαλῶνἐντῆπαρακλήσει

ὁμεταδιδοὺςἐνἁπλότητι

ὁπροϊστάμενοςἐνσπουδή

ὁἐλεῶνἐνἱλαρότητι

ἡἀγάπηἀνυπόκριτος

ἀποστυγοῦντεςτὸπονηρὸνκολλομενοιτῶἀγαθῷ

τῆφιλαδελφίαεἰςἀλλήλουςφιλόστοργοιτῆτιμὴἀλλήλουςπροηγούμενοι

τῆσπουδὴμὴὀκνηροί

τῶπνεύματιζέοντες

τῶκυρίῳδουλεύοντες

τῆἐλπίδιχαίροντες

τῆθλίψειὑπομένοντες

τῆπροσευχὴπροσκαρτεροῦντες

ταῖςχρείαιςτῶνἁγίωνκοινωνοῦντες

τὴνφιλοξενίανδιώκοντεςεὐλογεῖτετοὺςδιώκονταςὑμᾶς

εὐλογεῖτεκαὶμὴκαταρᾶσθε

χαίρεινμετὰχαιρόντωνκαὶκλαίεινμετὰκλαιόντων

τὸαὐτοεἰςἀλλήλουςφρονοῦντεςμὴτὰὑψηλὰφρονουτεςἀλλὰτοῖςταπεινοῖςσυναπαγόμενοι

μὴγίνεσθεφρόνιμοιπαρ'ἑαυτοῖς

μηδενὶκακὸνἀντὶκακοῦἀποδιδόντες

προνοούμενοικαλὰἐνώπιονπάντωνἀνθρώπων

εἰδυνατὸντὸἐξὑμῶνμετὰπάντωνἀνθρώπωνεἰρηνεύοντες

μὴἑαυτοὺςἐκδικοῦντεςἀγαπητοί

Ιωαννουsἀλλὰδότετόποντῆὀργήἐπειδὴτοῦτομάλισταἐπιθυμεῖὁἀδικηθεὶςἰδεῖνἐκδικίαςἑαυτὸνἀπολαύοντατοῦτωαὐτωμετὰπολλῆςδίδωσιτῆςπεριουσίαςἂνγὰραὐτοςμὴἀμύνῃθεὸςἔσταιὁτιμωρὸςσυγχώρησονοὖναὐτωἐπεξελθεῖντοῦτογὰρτὸδότετόποντῆὀργή

γέγραπταιγάρ

ἐμοιεδικησιςἐγὼαντανποδωσωλέγεικύριος

εὰνοὖνπεινᾷὁἐχθρόςσουψώμιζεαὐτονεὰνδιψᾷπότιζεαὐτοντοῦτογὰρποιῶνἄνθρακαςπυρὸςσωρεύσειςἐπὶτὴνκεφαλὴναὐτοῦ

μὴνικῶὑποτοῦκακοῦἀλλὰνίκαἐντῶἀγαθῷτὸκακόν

πᾶσαψυχὴἐξουσίαιςὑπερεχούσαιςὑποτασσέσθω

οὐγὰρἐστινἐξουσίαεἰμὴὑποθεοῦ

αἱδὲοὖσαιἐξουσίαιὑποοὖσαιὑποτοῦθεοῦτεταγμέναιεἰσιν

ώστεὁἀντιτασσόμενοςτῆἐξουσίατῆτοῦθεοῦδιαταγῇἀνθέστηκεν

οἱδὲανθετηκοτεςἑαυτοῖςκρίμαλήψονται

οἱγὰρἄρχοντεςοὐκεἰσινφόβος

τῶνἀγαθῶνἔργων

ἀλλὰτῶνκακῶν

θέλειςδὲμὴφοβεῖσθαιτὴνἐξουσίαντὸἀγαθονποιεῖκαὶἕξειςἔπαινονἐξαὐτῆς

θεοῦγὰρδιάκονὸςἐστινσοιεἰςτὸἀγαθον

εὰνδὲτὸκακὸνποιῇςφοβοῦοὐγὰρεἰκῆ

τὴνμάχαιρανφορεῖ

θεοῦγὰρδιάκονὸςἐστινἔκδικοςεἰςὀργήν

τῶτὸκακὸνπράσσοντιδιὸἀνάγκηὑποτάσσεσθαιοὐμόνονδιὰτὴνὀργὴνἀλλὰκαὶδιὰτὴνσυνείδησιν

διὰτοῦτογὰρκαὶφόρουςτελεῖτε

λειτουργοὶγὰρθεοῦεἰσιν

εἰςαὐτοτοῦτοπροσκαρτεροῦντες

ἀπόδοτεοὖνπᾶσιτὰςὀφειλὰςτῶτὸνφόροντὸνφόρον

τῶτέλοςτὸτέλος

τῶτὸνφόβοντὸνφόβοντῶτὴντιμὴντὴντιμήν

μηδενὶμηδὲνὀφείλετεεἰμὴτὸἀγαπᾶνἀλλήλους

ὁγὰρἀγαπῶντὸνἕτεροννόμονπεπλήρωκεν

τὸγὰροὐμοιχεύσειςοὐφονεύσειςοὐκἐπιθυμήσειςκαὶεἰτιςἕτεραἐντολὴἐντοῦτωτῶλόγῳανακελφαλαιουται

ἐντῶἀγαπήσειςτὸνπλησίονσουὡςἑαυτόν

ἡἀγάπητῶπλησιωκακὸνοὐκἐργάζεταιπλήρωμαοὖννόμουἡἀγάπη

ΣευηριανουsκαὶτοῦτοεἰδότεςτὸνκαιρόνπληροῦτεφησιντὸτῆςἀγάπηςἔργονεἰδότατὸνκαιρὸνκατεπείγοντακαὶἀρετὴνἀπαιτοῦντανυνγὰρἐγγύτερονἡμῶνἡσωτηρίαἡὅτεἐπιστεύσαμεντουτέστινυνὅτεἔγνωμεντῶνἔργωντὰὠφελιμώτερακοῦφονὁνόμοςγέγονετὸσωθῆναιἤπερὅτεκατηχούμεθαἔτιτὸντῆςπίστεωςλόγονοὐγὰρἅματοῦπιστεῦσαιεἰςΧριστὸνκαὶτὴνἀκριβῆτῶνπρακτέωνκατάληψινεἴχομεν

ὅτιὥραἡμᾶςἤδη

ἐξὕπνουἐγερθῆναι

νυνγὰρἐγγύτερονἡμῶν

ἡσωτηρία

ἡὅτεἐπιστεύσαμεν

ἡνὺξπροέκοψενἡδὲἡμέραἤγγικεν

ἀποθώμεθαοὖντὰἔργατοῦσκότουςκαί

ἐνδυσώμεθατὰὅπλατοῦφωτὸςὡςἐνἡμέραεὐσχημονωςπεριπατήσωμεν

μὴκώμοιςκαὶμέθαις

μὴκοίταιςκαὶἀσελγείαις

μὴἔριδικαὶζηλῶ

ἂλλἐνδύσασθαιτὸνκύριονἸησοῦνΧριστόν

καὶτῆςσαρκὸςπρόνοιανμὴποιησθεεἰςἐπιθυμίας

τὸνδὲασεθενουντατῆπίστειπροσλαμβάνεσθε

μὴεἰςδιακρίσειςδιαλογισμῶν

ὃςμὲνπιστεύειφαγεῖντάπάνταπαν added by a later hand above the lineὁδὲἀσθενῶνλάχαναἐσθίει

ὁἐσθίωντὸνἐσθίοντατὸνμὴἐσθίονταμη added by the same hand? in the marginμὴἐξουθενείτω

καὶὁμὴὁἐσθίωντὸνἐσθίονταμὴκρινέτω

ὁθεὸςγὰραὐτονπροσελάβετο

ΣευηριανουsσύτιςεἰὁκρίνωνἀλλότριονοἰκέτηνὁοἰκέτηςΧριστοῦὃνπροσελάβετοὁΧριστὸςἀλλοτριοςἐστιτοῦνόμουτιςοὖνεἰκρίνωνἀπὸτοῦνόμουτὸντοῦνόμουἀλλότριον

σύτιςεἰὁκρίνωνἀλλότριονοἰκέτην

τῶἰδίωικυρίῳστήκειἡπίπτει

σταθήσεταιδὲδυνατὸςγὰρἐστινὁθεὸςστῆσαιαὐτον

ὃςμὲνκρίνειἡμέρανπαρ'ἡμέρανὃςδὲκρίνειπᾶσανἡμέραν

ἕκαστοςἐντῶἰδίῳνοῒπληροφορείσθω

Γενναδιουsὁφρονῶντὴνἡμέρανκυρίῳφρονεῖἀμφότεροιγὰροὗτόςτεκἀκεῖνοςἑνὶχρῶνταισκοπῷτιμὴτῆπερὶτὸνθεὸνὅτεγὰρπαραφυλαττόμενοςτὴνἡμέρανοἴεταιθεοῦνόμονπληροῦνὅτεἀδιαφορῶνπερὶτοῦτοπᾶσανὡςὑποθεοῦγενομένηνἡμέρανδι'ὁμοίαςἔχειτιμῆς

καὶὁμὴφρονῶντὴνἡμέρανκυρίῳοὐφρονεῖκαὶὁἐσθίωνκυρίῳἐσθίει

εὐχαριστεῖγὰρτῶθεῶκαὶὁμὴἐσθίωνκυρίῳοὐκἐσθίεικαὶεὐχαριστεῖτῶθεῶ

οὐδεὶςγὰρἡμῶνἑαυτῷζῆκαὶοὐδείς

ἑαυτῷἀποθνήσκειεάντεγὰρζῶμεντῶκυρίῳζῶμενεάντεἀποθνήσκομεντῶκυρίῳἀποθνήσκωμεν

εάντεοὖνζῶμενεάντεἀποθνήσκωμεντοῦκυρίουἐσμεν

εἰςτοῦτογὰρΧριστὸςκαὶἀπέθανενκαὶἀνέστηκαὶἔζησενἵνακαὶνεκρῶν

καὶζώντωνκυριεύσῃ

σὺδέτικρίνειςτὸνἀδελφόνσου

ἡκαὶσύτιἐξουθενεῖςτὸνἀδελφόνσου

πάντεςγὰρπαραστησόμεθατῶβήματιτοῦΧριστοῦ

γέγραπταιγὰρζῶἐγὼλέγεικύριος

ὅτιἐμοικάμψειπᾶνγόνυκαὶπᾶσαγλῶσσα

ἐξομολογήσεταιτῶθεῶ

ἄραοὖνἕκαστοςἡμῶνπερὶἑαυτοῦλόγονδώσειτῶθεῶ

μηκέτιοὖνἀλλήλουςκρίνωμενἀλλὰτοῦτοκρίνατεμᾶλλον

τὸμὴτιθέναιπρόσκομματῶἀδελφῷἡσκάνδαλον

οἶδακαὶπέπεισμαιἐνκυρίῳἸησοῦ

Ιωαννουsὅτιοὐδὲνκοινὸνδι'αὐτοῦοὐδὲνκοινὸνδι'ἑαυτοῦτῆφύσειτουτέστινοὐδὲνἀκάθαρτον

Θεοδωρητουsthe sign is present only in front of the scholiumοὐδένφησινκοινὸνδι'αὐτοῦἵναμὴλέγωσισύτιςὧνἀντινομοθετεῖςΜωϋσεῖτὸνΜωσέωςδεσπότηνεἰςμέσονπαρηγαγενδιδάσκωνὡςαυτωςτὰςνομικὰςπαρατηρήσειςἔπαυσενκαὶοὐδὲνεἴασεννομίζεινἀκάθαρτονἔδεσματὸγὰρδι'αὐτοῦτουτέστιδιὰτὴνεὐαγγελικὴναὐτοῦνομοθεσίαν

Σευηριανουδι'αὐτοῦτουτέστιντοῦθεοῦ

εἰμὴτῶλογιζομενωντικοινὸνείναιἐκείνῳκοινόν

εἰδὲδιὰβρῶμαὁἀδελφόςσουλυπεῖται

οὐκέτικατὰἀγάπηνπεριπατεῖς

μὴτῶβρώματίσουἐκεῖνονἀπόλλυεὑπὲροὐΧριστὸςἀπέθανεν

μὴβλασφημείσθω

οὖνὑμῶντὸἀγαθον

οὐγὰρἐστινἡβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσις

ἀλλὰδικαιοσύνηκαὶεἰρήνηκαὶχαρὰἐνπνεύματιἁγίῳ

ὁγὰρἐντούτοιςδουλεύωντῶΧριστῷεὐάρετοςτῶθεῶ

καὶδόκιμοςτοῖςἀνθρώποις

ἄραοὖντὰτῆςεἰρήνηςδιώκωμενκαὶτὰτῆςοἰκοδομῆςτῆςεἰςἀλλήλους

μὴἕνεκενβρώματοςκατάλυε

τὸἔργοντοῦθεοῦ

πάνταμὲνκαθαρά

ἀλλὰκακὸντῶἀνθρώπῳτῶδιὰπροσκόμματοςἐσθίοντι

καλὸντὸμὴφαγεῖνκρέαμηδὲπιεῖνοἶνον

μηδὲἐνὦὁἀδελφόςσουπροσκόπτειἡσκανδαλίζεταιἡἀσθενεῖ

σὺπίστινἔχειςκατὰσεαυτὸνἔχεἐνώπιοντοῦθεοῦ

μακάριοςὁμὴκρίνωνἑαυτὸνἐνὦδοκιμάζει

ὁδὲδιακρινόμενοςεὰνφάγῃκατακέκριταιὅτιοὐκἐκπίστεωςπᾶνδὲὁοὐκἐκπίστεωςἁμαρτίαἐστιν

τῶδὲδυναμένῳὑμᾶς

στηρίξαι

κατὰτὸεὐαγγέλιόνμουκαὶτὸκήρυγμαἸησοῦΧριστοῦκατὰἀποκάλυψινμυστηρίουχρόνοιςαἰωνίοιςσεσιγημένου

φανερωθέντοςδένυν

διάτεγραφῶνπροφητικῶνκατ'ἐπιταγὴντοῦαιωνουθεοῦ

εἰςυποακοηνπίστεως

εἰςπάντατὰἔθνηγνωρισθέντος

μόνῳσοφῷθεῶ

διὰἸησοῦΧριστοῦὦἡδόξαεἰςτοὺςαἰῶναςἀμήν

ὀφείλομενδὲἡμεῖςοἱδυνατοὶτὰἀσθενήματατῶνἀδυνάτωνβαστάζειν

καὶμὴἑαυτοῖςἀρέσκειν

ἕκαστοςἡμῶντῶπλησίονἀρεσκέτωεἰςτὸἀγαθονπρὸςοἰκοδομήν

ΙωαννουsκαὶγὰρὁΧριστὸςὁοὐχἑαυτῷἤρεσενἀλλὰκαθὼςγέγραπταιτιἐστινοὐχἑαυτῷἤρεσενεξηναὐτῶιμὴὀνειδισθῆναιεξηνμὴπαθεῖνἅπερἔπαθενεἰγεἤθελετὸἑαυτοῦσκοπεῖνἂλλὅμωςτὸἡμῶνσκοπήσαςτὸἑαυτοῦπαριδενκαὶὑβρίσθηκαὶπονηρὰνπαρὰπολλοῖςἔλαβεδόξαν

οἱὀνειδισμοὶτῶνὀνειδιζόντωνσεἐπέπεσονἐπ'ἐμε

ὅσαγὰρπροεγράφηεἰςτὴνἡμετέρανδιδασκαλίανπροεγράφη

ἵναδιὰτῆςὑπομονῆςκαὶδιὰτῆςπαρακλήσεωςτῶνγαρφῶντὴνἐλπίδαἔχωμεν

ὁδὲθεὸςτῆςὑπομονῆςκαὶτῆςπαρακλήσεωςδώῃὑμῖντὸαὐτοφρονεῖνἐνἀλλήλοις

κατὰΧριστὸνἸησοῦν

ἵναὁμοθυμαδὸνἐνἑνὶστόματιδοξάζητετὸνθεὸνκαὶπατέρατοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦ

διὸπροσλαμβάνεσθεἀλλήλους

καθὼςκαὶὁΧριστὸςπροσελάβετοἡμᾶςεἰςδόξανθεοῦ

ΙωαννουsλέγωδὲΧριστὸνἸησοῦνδιάκονονἘπαγγελίαπρὸςτὸνἈβραὰμἦνγεγενημένηλέγουσασοὶδώσωτὴνγῆνκαὶἐντῷσπέρματίσουεὐλογηθήσονταιπάντατὰἔθνηἀλλ’ἐγένοντοκολάσεωςὑπεύθυνοιμετὰταῦταοἱτοῦσπέρματοςἈβραὰμἅπαντεςὁγὰρνόμοςὀργὴναὐτοῖςκατηργαζετοκατειγραζετοει added by the same hand? above the lineπαραβαινομενοιςκαὶτῆςἐπαγγελίαςἀπεστέρειλοιπὸνἐκείνηςτῆςτῶνπατέρωνπαραγενόμενοςτοίνυνὁΥἱὸςσυνέπραξεντῷΠατρὶεἰςτὸτὰςἐπαγγελίαςἀληθεῦσαιἐκείναςπάνταγὰρτὸννόμονπληρώσαςἐνᾧκαὶπεριτομὴἦνκαὶταύτῃκαὶδιὰτοῦσταυροῦτῆςκατάραςἀπαλλάξαςτοὺςἐπὶτῇπαραβάσειοὐκἀφῆκενδιαπεσεῖντὴνἐπαγγελίανὅτανοὖνλέγηΔιάκονονπεριτομῆςτοῦτολέγειὅτιἐλθὼνκαὶπάντατὸννόμονπληρώσαςκαὶπεριτμηθεὶςκαὶγενόμενοςσπέρματοςἈβραὰμἔλυσεντὴνκατάρανἔπαυσενἐντοῦθεοῦτὴνὀργὴνἐπιτηδείουςλοιπὸνἐποίησεντοὺςμέλλονταςδέχεσθαιτὴνἐπαγγελίανἽναοὖνμὴλέγωσινοὗτοιοἱἐγκαλούμενοιΠῶςοὖνὁΧριστὸςπεριετέμετοκαὶπάντεςἐφύλαξεντὸννόμονεἰςτοὐναντίοναὐτωπεριτρέπειοὐγὰρἵναμείνηὁνόμοςτοῦτοἐποίησενἀλλ’ἵνααὐτὸνλύσηκαὶἀπαλλάξειτῆςἐκείνουκατάραςεἶταἵναμὴτοῦτοφυσήσητὸυςἐξἐθνῶνφησιντὰδὲἔθνηὑπὲρἐλέουςδοξάσαιτὸνΘεὸνὋδὲλέγειτοιοῦτονἐστινοἱμὲνἐξἸουδαίωνκἂνἐπαγγελίαςεἶχονσὺδὲοὐδὲτοῦτοἀλλ’ἀπὸφιλανθρωπίαςἐσώθηςμόνηςεἰκαὶτὰμάλισταοὐδὲἐκείνοιςτιπλέονἐγένετοἀπὸτῆςἐπαγγελίαςεἰμὴπαρεγένετοὁΧριστὸςδόξαδὲθεοῦτὸσυνῆφθαιτὸὁμοθυμαδὸνεὐφημεῖντὸβαστάζειντὸνἀσθενέστερον

γεγενῆσθαιπεριτομῆςὑπὲραληθεαιςθεοῦ

εἰςτὸβεβαιῶσαιτὰςἐπαγγελίαςτῶνπατέρων

τὰδὲἔθνηὑπὲρελαιουςδοξάσαιτὸνθεὸνκαθὼςγέγραπται

διὰτοῦτοἐξομολογήσομαίσοιἐνἔθνεσινκαὶτῶὀνόματισουψαλῶκαὶπάλινλέγειεὐγφράνθητεἔθνημετὰτοῦλαοῦαὐτοῦκαὶπάλιναἰνεῖτετὸνκύριονπάντατὰἔθνηκαὶἐπαινέσατεαὐτονπάντεςοἱλαοί

καὶπάλινἨσαΐαςλέγειἔσταιἡῥίζατοῦἸεσσαὶκαὶὁἀνιστάμενοςἄρχεινἐθνῶνἐπ'αὐτωἔθνηἐλπιοῦσιν

ὁδὲθεὸςτῆςἐλπίδοςπληρῶσαιὑμᾶςπάσηςχαρᾶςκαὶεἰρήνηςἐντῶπιστεύειν

εἰςτὸπερισσεύεινὑμᾶςἐντῆἐλπίδιἐνδυνάμειπνεύματοςἁγίου

πέπεισμαιδὲἀδελφοίμουκαὶαὐτοςἐγὼπερὶὑμῶν

ὅτικαὶαὐτοὶμεστοὶἐστεἀγαθωσύνης

πεπληρωμένοιπάσηςγνώσεως

δυνάμενοικαὶἄλλουςνουθετεῖν

τολμηρότερονδὲἔγραψαὑμῖνἀδελφοὶἀπὸμέρουςὡςἐπαναμιμνήσκωνὑμᾶς

διὰτὴνχάριντὴνδοθεῖσάνμοιὑποτοῦθεοῦεἰςτὸείναιμελειτουργὸνἸησοῦΧριστοῦεἰςτὰἔθνη

ἱερουργοῦντα

τὸεὐαγγέλιοντοῦθεοῦἵναγένηταιἡπροσφορὰτῶνἐθνῶνεὐπρόσδεκτος

ηγιαμενηἐνπνεύματιἁγίῳ

ἔχωοὖνκαύχησινἐνΧριστῷἸησοῦτὰπρὸςτὸνθεόν

οὐγὰρτολμήσωλαλεῖτιὧνοὐκατηργασατοΧριστὸςδι'ἐμοῦ

εἰςὑπακοὴνἐθνῶνλόγῳκαὶἔργῳἐνδυνάμεισημείωνκαὶτεράτων

ἐνδυνάμειπνεύματοςθεοῦ

ώστεμεἀπὸἹερουσαλὴμκαὶκύκλῳμέχριτοῦἸλλυρικοῦπεπληρωκέναιτὸεὐαγγέλιοντοῦΧριστοῦ

ΣευηριανουsοὕτωςδὲφιλοτιμούμενονεὐαγγελίζεσθαιοὐχὅπουὠνομάσθηΧριστόςοὐχὡςἀπευχόμενοςτῶνλοιπῶνἀποστόλωντὴνκοινωνίανἂλλὡςπλεονεκτικὸνκαὶἄδικονκρίνωντὴντῶνἀλλοτρίωνἔργωνὑφαρπάζεινδόξαν

ἵναμὴἐπ'ἀλλότριονθεμέλιονοἰκοδομῶἀλλὰκαθὼςγέγραπται

οἷςοὐκἀνηγγέληπερὶαὐτοῦὄψονταικαὶοἱοὐκἀκηκόασινσυνήσουσι

διὸκαὶἐνεκοπτομην

τὰπολλὰτοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶς

νυνὶδὲμηκέτιτόπονἔχωνἐντοῖςκλίμασιτούτοις

ἐπιποθίανδὲἔχωντοῦἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςἀπὸπολλῶνἐτῶν

ὡςεὰνπορεύωμαιεἰςτὴνΣπανίανἐλεύσομαιπρὸςὑμᾶςἐλπίζωγὰρδιαπορευόμενοςθεάσαθαιὑμᾶς

καὶὑφ'ὑμῶνπροπεμφθῆναιἐκεῖεὰνὑμῶνπρῶτον

ἀπό

μέρουςἐμπλησθῶνυνὶδὲπορεύομαιεἰςἹερουσαλήμ

διακονῶντοῖςἁγίοις

εὐδόκησανγὰρΜακεδονίακαὶἈχαΐα

κοινωνίαντιναποιήσασθαιεἰςτοὺςπτωχούς

τῶνἁγίωντῶνἐνἹερουσαλήμ

εὐδόκησανγὰρκαὶὀφειλέταιαὐτῶνεἰσιν

εἰγὰρτοῖςπνευματικοῖςαὐτῶνἐκοινώνησαντὰἔθνηὀφείλουσινκαὶἐντοῖςσαρκικοῖςλειτουργῆσαιαὐτοῖς

τοῦτοοὖνἐπιτελέσαςκαὶσφραγισάμενοςαὐτοῖς

τὸνκαρπὸντοῦτονἀπελεύσομαιδι'ὑμῶν

εἰςτὴνΣπασιαν

οἶδαδὲὅτιἐρχόμενοςπρὸςὑμᾶςἐνπληρώματιεὐλογίαςτοῦεὐαγγελίουτοῦΧριστοῦἐλεύσομαι

παρακαλῶδὲὑμᾶςἀδελφοὶδιὰτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦκαὶδιὰτῆςἀγάπηςτοῦπνεύματος

συναγωνίσασθαίμοιἐνταῖςπροσευχαῖςὑπὲρἐμοῦπρὸςτὸνθεόν

ἵναῥυσθῶἀπὸτῶνἀπειθούντωνἐντῆἸουδαία

καὶἵναἡδιακονίαμουἡεἰςἹερουσαλήμ

εὐπρόσδεκτοςγένηταιτοῖςἁγίοις

ἵναἐνχαρὰἔλθωπρὸςὑμᾶς

διὰθελήματοςθεοῦ

καὶσυναναπαύσωμαιὑμῖν

ὁδὲθεὸςτῆςεἰρήνηςμετὰπάντωνὑμῶνἀμήν

συνίστημιδὲἡμῖνΦοίβηντὴνἀδελφὴνἡμῶνοὖσανδιάκονοντῆςἐκκλησίαςτῆςἐνΚεχρεαις

ἵνααὐτὴνπροσδέξησθεἐνκυρίῳἀξίωςτῶνἁγίων

καὶπαραστῆτεαυτὴἐνὦἂνὑμῶνχριζηπράγματικαὶγὰραυτὴπροστάτιςπολλῶνἐγενήθη

καὶαὐτοῦἐμοῦ

ἀσπάσασθεΠρίσκανκαὶἈκύλαν

τοὺςσυνεργούςμουἐνΧριστῷἸησοῦοἵτινεςὑπὲρτῆςψυχῆςμουτὸνἑαυτῶντράχηλονὑπέθηκανοἷςοὐκἐγὼμόνοςεὐχαριστῶ

ἀλλὰκαὶπᾶσαιαἱἐκκλησίαιτῶνἐθνῶν

καὶτὴνκατ'οἶκοναὐτῶνἐκκλησίαν

ἀσπάσασθεἘπαίνετοντὸνἀγαπητόνμουὃςἐστινἀπαρχὴτῆςἈχαΐαςεἰςΧριστόν

ἀσπάσασθεΜαριάμ

ἥτιςπολλὰἐκοπίασενεἰςἡμᾶς

ἀσπάσασθεἈνδρόνικονκαὶἸουνίαντοὺςσυγγενεῖςμου

οἵτινὲςεἰσινἐπίσημοιἐντοῖςἀποστόλοις

οἱκαὶπρὸἐμοῦγεγόνασινἐνΧριστῷ

ἀσπάσασθεἈμπλίαντὸνἀγαπητόνμουἐνκυρίῳ

ἀσπάσασθεΟὐρβανὸντὸνσυνεργὸνἡμῶνἐνΧριστῷκαὶΣτάχυντὸνἀγαπητόνμου

ἀσπάσασθεἈπελλῆντὸνδόκιμονἐνΧριστῷ

ἀσπάσασθετοῖςἐκτῶνΑριστοβολυ

ἀσπάσασθεΗρωδιωνατὸνσυνγγενημουἀσπάσασθετοὺςἐκτῶνΝακρίσσουτοὺςὄνταςἐνκυρίῳ

ἀσπάσασθεΤρύφαινανκαὶΤρυφῶσαντὰςκοπιώσαςἐνκυρίῳ

ἀσπάσασθεΠερσίδατὴνἀγαπητὴνἥτιςπολλὰἐκοπίασενἐνκυρίῳ

ἀσπάσασθεῬοῦφοντὸνἐκλεκτὸνἐνκυρίῳκαὶτὴνμητέρααὐτοῦκαὶἐμοῦἀσπάσασθεἈσύγκριτονΦλέγονταἙρμᾶνΠατρόβανἙρμῆνκαὶτοὺςσὺναὐτοῖςἀδελφούς

ἀσπάσασθεΦιλόλογονκαὶἸουλίανΝηρέακαὶτὴνἀδελφὴναὐτοῦ

καὶὈλυμπᾶνκαὶτοὺςσὺναὐτοῖςπάνταςἁγίους

ἀσπάσασθεἀλλήλους

ἐνφιλήματιἁγίῳ

ἀσπάζονταιὑμᾶςαἱἐκκλησίαιτοῦΧριστοῦ

παρακαλῶδὲὑμᾶςἀδελφοί

σκοπεῖντούς

τὰςδιχοστασίας

καὶτὰσκάνδαλα

παρὰτὴνδιδαχὴνἦνὑμεῖςἐμάθετεποιοῦνταςκαὶἐκκλίνατεἀπ'αὐτῶν

οἱγὰρτοιοῦτοιτῶκυρίῳἸησοῦΧριστῷοὐδουλεύουσινἀλλὰτῆἑαυτῶνκοιλία

καὶδιὰτῆςχρηστολογίαςκαὶεὐλογίαςἐξαπατῶσιντὰςκαρδίας

τῶνἀκάκωνἡγὰρὑμῶνὑπακοὴεἰςπάνταςἀφίκετο

χαίρωοὖντὸἐφ'ὑμῖν

Σευηριανουsθέλωδὲὑμᾶςσοφοὺςμὲνείναιεἰςτὸἀγαθονακαιραιουςδὲεἰςτὸκακόντουτέστινφρονήσειμὲνκεχρῆσθαιεἰςτὸμὴὑφ'ἑτέρωνἀδικεῖσθαιἀκεραιότητιδὲεἰςτὸμὴἑτέροιςἐπιβουλεύειν

ὁδὲθεὸςτῆςεἰρήνης

συντρίψει

τὸνσατανᾶνὑποτοὺςπόδαςὑμῶνἐντάχει

ἡχάριςτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦμεθ'ὑμῶν

ἀσπάζονταιὑμᾶςΤιμόθεοςὁσυνεργόςμουκαὶΛούκιοςκαὶἸάσωνκαὶΣωσίπατρος

οἱσυγγενεῖςμου

ἀσπάζομαιὑμᾶςἐγὼΤέρτιοςὁγράψαςτὴνἐπιστολὴνἐνκυρίῳ

ἀσπάζεταιὑμᾶςΓάϊοςὁξένοςμουκαὶτῆςἐκκλησίαςὅλης

ἀσπάζεταιὑμᾶςἜραστοςὁοἰκονόμοςτῆςπόλεωςκαὶΚούαρτοςὁἀδελφος

ἡχάριςτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦ

μετὰπάντωνὑμῶνἀμήν