The Pseudo-Oecumenian Catena on Romans: Synopsis of Scholia Photiana, created by Jacopo MarconCPG C165 <ptr target="https://clavis.brepols.net/clacla/OA/Details.aspx?id=2B1E15B384854DE3947D3A880A9C75CE"/>Created byJacopo MarconThe European Union Horizon 2020 research and innovation programme (grant agreement no. 770816).Version 1.0, published on 23.02.2023The Institute for Textual Scholarship and Electronic Editing (ITSEE), University of Birmingham UK

Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) Available for re-use under a Creative Commons license provided attribution is made to the original creators.

This synopsis was made as part of a doctoral research project on the Pseudo-Oecumenian catena on Romans, available in the University of Birmingham eTheses repository . The data is archived in the the University of Birmingham eData repository and also available online at

The encoding is based on version 1.6 of the IGNTP Guidelines available at . It is an extended version of the TEI P5 schema.

ΠαῦλοςΠροέταξετὸΠαῦλος,μηδὲδιαίρεινστόμαἄνευτοῦμεμνῆσθαιτῆςδεσποτικῆςεὐεργεσίαςβουλόμενος,οἷον·Παῦλος,φησίν,ὁκαὶαὐτὴντὴνκλῆσινἐξεὐεργεσίας,ἐκχάριτος,ἐκφιλοτιμίαςἔχωνδεσποτικῆς·Παῦλος,ὁπάνταφέρωνἀπὸτοῦΧριστοῦ,τὴνκλῆσιν,τὴνχάριν,τὴνπολιτείαν.∆οῦλος·αὐτῷγὰρὅλοςπέπραμαι,ἐλευθερωθεὶςἀπὸτοῦνόμουκαὶτῆςἁμαρτίας.δοῦλος·τοῦτομουτὸἀξίωμα,ἀπὸτούτουβούλομαιπᾶσιγνωρίζεσθαι.οἱμὲνἐνκόσμῳἀναστρεφομενοιἀπὸτῶνἐνκόσμῳἀξιωμάτωνδηλοῦσθαιβούλονται,ὑπάτουςἑαυτοὺςκαὶστρατηγοὺςἀναγράφοντες,ΠαύλῳδὲἀρκεῖεἰςμέγεθοςἀξιώματοςτὸδοῦλοςεἶναιΧριστοῦ.
ΠροταττειδὲτὸοἰκεῖονὄνομαἡκατὰσυνήθειαναρχαιανοἷονΚλαύδιοςΛυσίαςτῶικρατίστωιἡγεμόνιΦιλεκιχαίρεινΠροέταξετὸΠαῦλοςμηδὲδιαίρεινστόμαἄνευτοῦμεμνῆσθαιτῆςδεσποτικῆςοἷονΠαῦλοςφησὶνὁκαὶαὐτὴντὴνκλῆσινἐξεὐεργεσίαςὁκαὶφιλοτιμίαςἔχωνδεσποτικῆςΠαῦλοςὁπάνταφέρωνἀπὸΧριστοῦτὴνκλῆσιντὴνχάριντὴνπολιτείανἡἀποῦσιγραφῶνεἰκοτωςαὐτοῦτὸὄνομαπροέταξεδιὰτοῦτοδὲἀπὸΣαύλουεἰςΠαῦλονμετεσθηἵναμὴδ'ἐντοῦτωφανῇἡἔλαττονεχωντωνἀποστόλωνμηδαὐτοῦτοῦκορυφαίουΠέτρου
ΠαῦλοςΠροέταξετὸΠαῦλοςμηδὲδιαίρεινστόμαἄνευτοῦμεμνῆσθαιτῆςδεσποτικῆςεὐεργεσίαςβουλόμενοςοἷονΠαῦλοςφησὶνὁκαὶαὐτὴντὴνκλῆσινἐξεὐεργεσίαςἐκχάριτοςἐκφιλοτιμίαςἔχωνδεσποτικῆςΠαῦλοςὁπάνταφέρωνἀπὸτοῦΧριστοῦτὴνκλῆσιντὴνχάριντὴνπολιτείαν∆οῦλοςαὐτῷγὰρὅλοςπέπραμαιἐλευθερωθεὶςἀπὸτοῦνόμουκαὶτῆςἁμαρτίαςδοῦλοςτοῦτομουτὸἀξίωμαἀπὸτούτουβούλομαιπᾶσιγνωρίζεσθαιοἱμὲνἐνκόσμῳἀναστρεφομενοιἀπὸτῶνἐνκόσμῳἀξιωμάτωνδηλοῦσθαιβούλονταιὑπάτουςἑαυτοὺςκαὶστρατηγοὺςἀναγράφοντεςΠαύλῳδὲἀρκεῖεἰςμέγεθοςἀξιώματοςτὸδοῦλοςεἶναιΧριστοῦ
εἰςεὐαγγέλιονθεοῦΕὐαγγέλιονθεοῦ,ὅτιθεὸνεὐηγγελίζετο·θεὸςγὰρὁΧριστὸςὃνὁΠαῦλοςεὐηγγελίζετο.μᾶλλονδὲθεοῦτοῦπατρὸςλέγει·οὗτοςγὰρδιὰτῶνπροφητῶναὐτοῦπερὶτοῦἀληθῶςυἱοῦαὐτοῦἐλάλησεν
εἰςεὐαγγέλιονθεοῦΕὐαγγέλιονθεοῦὅτιθεὸνεὐηγγελίζετοθεὸςγὰρὁΧριστὸςὃνὁΠαῦλοςεὐηγγελίζετομᾶλλονδὲθεοῦτοῦπατρὸςλέγειοὗτοςγὰρδιὰτῶνπροφητῶναὐτοῦπερὶτοῦἀληθῶςυἱοῦαὐτοῦἐλάλησεν
τοῦὁρισθέντοςυἱοῦθεοῦΤοῦὁρισθέντοςἐπιγνωσθέντος,εἰςγνῶσινἀνθρώποιςἐλθοντος·εἰώθαμενγὰρδι'ὁρισμῶντινωνἐπιγινώσκεινἃβεβαίωςκαὶοὐκἐνδισταγμῷἐπιστάμεθα.εἶταπῶςοὖνὡρίσθη;πῶςεἰςγνῶσινἧκεν;ἐκπροφητικῶνχρησμῶν,ἐκτῶνδυνάμεωνἃςἐπετέλει,ἐκτοῦπνεύματοςτοῦἁγίουὃπαρεῖχεντοῖςεἰςαὐτὸνπεπιστευκόσιν,ἐκτοῦἀναστῆναιαὐτὸνἐκνεκρῶν·τούτωνγὰρἡσυνδρομὴδιορίζειαὐτὸνἐκτῶνἄλλωνἁπάντωντῶνκατὰχάρινκληθέντωνυἱῶν,καὶδείκνυσιναὐτὸνκαὶδιδάσκειπάνταςαὐτὸνεἶναιτὸνἀληθῆκαὶφύσειυἱὸντοῦθεοῦκαὶθεόν.ὅθενδυνάμεθακαὶκατ'εὐθείανταῦτασυνείραντες,τότεἐξαίρετοντῆςυἱοτητοςαὐτοῦκαὶἀκοινώνητονπαραστῆσαικαὶτὴνπερὶαὐτοῦγνῶσινσαφῆτοῖςπιστοῖςπαρασχέσθαι,οἷονλέγοντες·Χριστὸςἐστινὁδιὰτῶνπροφητῶνμὲνπροκηρυχθείς,γενόμενοςδὲκατὰσάρκαἐκσπέρματος∆αυίδ,δυνάμεσιδὲκαὶπνεύματοςἁγίουχορηγίᾳτὸτῶνἀνθρώπωνγένοςεὐεργετῶνκαὶδιὰτῆςοἰκείαςἀναστάσεωςθάνατοννεκρώσαςκαὶσυναναστήσαςτοὺςἀπ'αἰῶνοςνεκρούς·οὗτοςἐστινὁΧριστός,οὗτοςἐστινὁυἱὸςτοῦθεοῦ,ὡςἔστινἐνἀφορισμῷκαὶσυνοψειεἰπεῖν.πρόσθεςεἰβούλειπρὸςἐξάπλωσινσαφεστέραν,δι'οὗκαὶΠαῦλοςἔλαβεχάρινἀποστολῆς,εἰςτὸπεῖσαιτὰβάρβαραἔθνηκαὶπαρασκευάσαιὑπακοῦσαιτῇπίστειτῇεἰςτὸὄνοματοῦκυρίουἸησοῦΧριστοῦ,τοῦτ'ἔστιπιστεῦσαιεἰςαὐτὸνκαὶλατρεύειναὐτῷὡςἀληθινῷθεῷκαὶυἱῷ.
τούτωνγὰρἡσυνδρομὴδιορίζειαὐτὸνἐκτῶνἄλλωνἁπάντωντῶνκατὰχάρινκληθέντωνυἱῶνδιὸκαίτιςτοῦὁρισθέντοςἐπιγνωσθέντοςφησικαὶεἰςγνῶσινἀνθρώποιςἐλθοντοςεἰώθαμενγὰρδι'ὁρισμῶντινωνἐπιγινώσκεινἃβεβαίωςκαὶοὐκἐνδισταγμῷἐπιστάμεθα
τοῦὁρισθέντοςυἱοῦθεοῦΤοῦὁρισθέντοςἐπιγνωσθέντοςεἰςγνῶσινἀνθρώποιςἐλθοντοςεἰώθαμενγὰρδι'ὁρισμῶντινωνἐπιγινώσκεινἃβεβαίωςκαὶοὐκἐνδισταγμῷἐπιστάμεθαεἶταπῶςοὖνὡρίσθηπῶςεἰςγνῶσινἧκενἐκπροφητικῶνχρησμῶνἐκτῶνδυνάμεωνἃςἐπετέλειἐκτοῦπνεύματοςτοῦἁγίουὃπαρεῖχεντοῖςεἰςαὐτὸνπεπιστευκόσινἐκτοῦἀναστῆναιαὐτὸνἐκνεκρῶντούτωνγὰρἡσυνδρομὴδιορίζειαὐτὸνἐκτῶνἄλλωνἁπάντωντῶνκατὰχάρινκληθέντωνυἱῶνκαὶδείκνυσιναὐτὸνκαὶδιδάσκειπάνταςαὐτὸνεἶναιτὸνἀληθῆκαὶφύσειυἱὸντοῦθεοῦκαὶθεὸνὅθενδυνάμεθακαὶκατ'εὐθείανταῦτασυνείραντεςτότεἐξαίρετοντῆςυἱοτητοςαὐτοῦκαὶἀκοινώνητονπαραστῆσαικαὶτὴνπερὶαὐτοῦγνῶσινσαφῆτοῖςπιστοῖςπαρασχέσθαιοἷονλέγοντεςΧριστὸςἐστινὁδιὰτῶνπροφητῶνμὲνπροκηρυχθεὶςγενόμενοςδὲκατὰσάρκαἐκσπέρματος∆αυὶδδυνάμεσιδὲκαὶπνεύματοςἁγίουχορηγίᾳτὸτῶνἀνθρώπωνγένοςεὐεργετῶνκαὶδιὰτῆςοἰκείαςἀναστάσεωςθάνατοννεκρώσαςκαὶσυναναστήσαςτοὺςἀπ'αἰῶνοςνεκροὺςοὗτοςἐστινὁΧριστὸςοὗτοςἐστινὁυἱὸςτοῦθεοῦὡςἔστινἐνἀφορισμῷκαὶσυνοψειεἰπεῖνπρόσθεςεἰβούλειπρὸςἐξάπλωσινσαφεστέρανδι'οὗκαὶΠαῦλοςἔλαβεχάρινἀποστολῆςεἰςτὸπεῖσαιτὰβάρβαραἔθνηκαὶπαρασκευάσαιὑπακοῦσαιτῇπίστειτῇεἰςτὸὄνοματοῦκυρίουἸησοῦΧριστοῦτοῦτ'ἔστιπιστεῦσαιεἰςαὐτὸνκαὶλατρεύειναὐτῷὡςἀληθινῷθεῷκαὶυἱῷ
δι'ουἐλάβομενχάρινκαὶἀποστολήνΧάρινκαὶἀποστολὴνἀντὶτοῦχάρινεἰςἀποστολήν.ἔστιδὲπαρὰπολλοῖςτὸτοιοῦτονσχῆματοῦλόγου,καὶμάλισταπαρὰτῇθεοπνεύστῳγραφῇὡςἐπίπανὁκαὶπαρέλκει.
χάρινκαὶἀποστολὴνἀντὶτοῦχάρινεἰςἀποστολήν
δι'οὗἐλάβομενχάρινκαὶἀποστολήνΧάρινκαὶἀποστολὴνἀντὶτοῦχάρινεἰςἀποστολὴνἔστιδὲπαρὰπολλοῖςτὸτοιοῦτονσχῆματοῦλόγουκαὶμάλισταπαρὰτῇθεοπνεύστῳγραφῇὡςἐπίπανὁκαὶπαρέλκει
πίστεωςἡπίστιςεἰςτὸὄνομααὐτοῦγέγονεν·αὐτὸνγὰρτὰἔθνηοὐκἐθεάσαντο,ἀλλὰμόνουκηρυττομένουτοῦὀνοματοςἐκεῖνοιἐπίστευον.ὄντωςπλήρηςἦνχάριτοςἡἀποστολὴτῶνμαθητῶν,ὅτιἔπεισανὑπακοῦσαικαὶπιστεῦσαιτὰἔθνητῷΧριστῷ,καὶτότεἄνθρωποικαὶἁλιεῖςκαὶἀγράμματοι.
ὑπὲρτοῦὀνόματοςαὐτοῦπερ (sic!) του ονοματος αυτου added in the margin by a different handἡπίστιςεἰςτὸὄνομααὐτοῦγέγονεναὐτὸνγὰρτὰἔθνηοὐκἐθεάσαντοἀλλὰμόνουκηρυττομένουτοῦὀνοματοςἐκεῖνοιἐπίστευονὄντωςπλήρηςἦνχάριτοςἡἀποστολὴτῶνμαθητῶνὅτιἔπεισανὑπακοῦσαικαὶπιστεῦσαιτὰἔθνητῷΧριστῷκαὶτότεἄνθρωποικαὶἁλιεῖςκαὶἀγράμματοι
πίστεωςἡπίστιςεἰςτὸὄνομααὐτοῦγέγονεναὐτὸνγὰρτὰἔθνηοὐκἐθεάσαντοἀλλὰμόνουκηρυττομένουτοῦὀνοματοςἐκεῖνοιἐπίστευονὄντωςπλήρηςἦνχάριτοςἡἀποστολὴτῶνμαθητῶνὅτιἔπεισανὑπακοῦσαικαὶπιστεῦσαιτὰἔθνητῷΧριστῷκαὶτότεἄνθρωποικαὶἁλιεῖςκαὶἀγράμματοι
κλητοῖςἁγίοιςπόθενἐκλήθητε;ἐκποίωνπόνων;ἐκποίωνκατορθωμάτων;πόθενἐστὲἅγιοι;ἀλλ'ἢἐκμονηςτῆςἀγάπηςθεοῦ·αὐτὸςγὰρδωρεὰνἀγαπήσαςὑμᾶςκαὶτὸαἷμααὐτοῦὑπὲρἡμῶνἐκχέας,ἐκάλεσενἡμᾶςεἰςἁγιασμὸνκαὶκληρονομίαντῆςβασιλείαςαὐτοῦ.ἁγίουςδὲτοὺςπιστοὺςκαλεῖπάντας
πόθενἐκλήθητεφησινἐκποίωνπόνωνἐκποίωνκατορθωμάτωνπόθενἐστὲἅγιοιἀλλ'ἢἐκμόνηςτῆςἀγάπηςθεοῦαὐτὸςγὰρδωρεὰνἀγαπήσαςὑμᾶςκαὶτὸαἷμααὐτοῦὑπὲρἡμῶνἐκχέαςἐκάλεσενἡμᾶςεἰςἁγιασμὸνκαὶκληρονομίαντῆςβασιλείαςαὐτοῦ
κλητοῖςἁγίοιςπόθενἐκλήθητεἐκποίωνπόνωνἐκποίωνκατορθωμάτωνπόθενἐστὲἅγιοιἀλλ'ἢἐκμόνηςτῆςἀγάπηςθεοῦαὐτὸςγὰρδωρεὰνἀγαπήσαςὑμᾶςκαὶτὸαἷμααὐτοῦὑπὲρἡμῶνἐκχέαςἐκάλεσενἡμᾶςεἰςἁγιασμὸνκαὶκληρονομίαντῆςβασιλείαςαὐτοῦἁγίουςδὲτοὺςπιστοὺςκαλεῖπάντας
πᾶσιτοῖςοὖσινἐνῬώμῃΠᾶσιτοῖςοὖσινἐνῬώμῃἀγαπητοῖςἐξαὐτῆςτῆςπροσφωνήσεωςταπεινοφρονεῖναὐτοὺςπροοιμιάζεται·εἰπὼνγὰρπᾶσικαὶμὴμερίσαςεἰςἄρχονταςκαὶἀρχομένους,δούλουςκαὶἐλευθέρους,ὁμοτίμουςἀλλήλουςἡγεῖσθαιλεληθοτωςσυμβουλεύει.εἶτα,ἵναμὴεἴπωσιν·τὶοὖν;πάνταςὁμοτίμουςἡγῇ,καὶἀγαθοὺςκαὶφαύλους,καὶπιστοὺςκαὶἀπίστους;ἐπισυνῆψε·κλητοῖςἁγίοις·ἅπαντεςγὰραὐτῷοἱἅγιοιὁμοτιμοι,καὶδιαστολὴοὐκἔστινἐναὐτοῖς
εἶταἐπειδὴεἶπενἵναμὴεἴπωσιντὶοὖνπάνταςὁμοτίμουςἡγῇκαὶἀγαθοὺςκαὶφαύλουςκαὶπιστοὺςκαὶἀπίστουςἐπισυνῆψεκλητοῖςἁγίοιςἅπαντεςγὰραὐτῷοἱἅγιοιὁμοτιμοικαὶδιαστολὴοὐκἔστινἐναὐτοῖς
πᾶσιτοῖςοὖσινἐνῬώμῃΠᾶσιτοῖςοὖσινἐνῬώμῃἀγαπητοῖςἐξαὐτῆςτῆςπροσφωνήσεωςταπεινοφρονεῖναὐτοὺςπροοιμιάζεταιεἰπὼνγὰρπᾶσικαὶμὴμερίσαςεἰςἄρχονταςκαὶἀρχομένουςδούλουςκαὶἐλευθέρουςὁμοτίμουςἀλλήλουςἡγεῖσθαιλεληθότωςσυμβουλεύειεἶταἵναμὴεἴπωσιντὶοὖνπάνταςὁμοτίμουςἡγῇκαὶἀγαθοὺςκαὶφαύλουςκαὶπιστοὺςκαὶἀπίστουςἐπισυνῆψεκλητοῖςἁγίοιςἅπαντεςγὰραὐτῷοἱἅγιοιὁμοτιμοικαὶδιαστολὴοὐκἔστινἐναὐτοῖς
τοῦτοδέἐστισυμπαρακληθῆναιΤὸμεταδοῦναιὑμῖνχάρισμαοὐκἔστινἐμὸνμόνον,ἀλλὰτῆςδιακονίαςμὲντῆςἐμῆς,τῆςδὲὑπουργίαςτῆςὑμετέρας·ἵναγὰρμὴἀκούσαντεςὅτιεἰσὶνἐνδεεῖς,καὶὅτιδέονταιστηριχθῆναι,ἔτιδυσανασχετήσωσι,κοινοποιεῖταικαὶτὸχάρισματὸπνευματικὸνκαὶτὸστηριχθῆναιαὐτούς.καὶοὐκἔστι,φησί,τὸταῦταγενέσθαιἐμαἢτῆςἐμῆςμονηςπροαιρέσεωςκαὶδιακονίας,ἀλλὰκοινὰἐστινὑμῶντεκαὶἐμοῦ·καὶοὐδὲτότεἁπλῶς,ἀλλὰδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεως.πῶςκαὶτίνατρόπον;ἐὰναὐτοὶἔχητε,φησί,πίστιντοῦλαβεῖντὸχάρισμα,ἐγώτεπάλινπίστιντοῦδοῦναιὑμῖν,τότεδὴκαὶτὸχάρισμαπνευματικὸνὑπάρχονδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςἐνεργεῖταικαὶδίδοται·ἐὰνγὰρἐγὼμὲνπίστινἔχωτοῦδοῦναικαὶπολὺνἀγῶνακαὶσπουδήν,ὑμεῖςδὲοὐκἔχητεπίστιντοῦλαβεῖν,οὐδ'ἐπιθυμίανκαὶἐπιμέλειανπερὶτὸλαβεῖν,οὐπαραγίνεταιὑμῖν,κἂνἐγὼβούλωμαι,τὸχάρισματὸπνευματικόν.δεῖοὖνἀμφοτερασυνδραμεῖν,καὶτὸἐξἐμοῦκαὶτὸἐξὑμῶν·ἀλλὰτὸἐξἐμοῦπάρεστινἐγὼγὰροὐμόνονἁπλῶςκρίνωδεῖνὑμᾶςλαβεῖντὴνδωρεὰνἀλλὰκαὶἐπιποθῶ,λοιπὸνἐστιτὸἐξὑμῶν.τοῦτοδὲπαραγίνεταιδι'ἔργωνἀγαθῶνκαὶκαρπῶνἀξίωντῆςδωρεᾶς·τότεγὰραὐτοὶπίστινἕξετετοῦλαβεῖνκαὶἐπιθυμίαν,ὅτεἀξίουςἑαυτοὺςπαρασκευασοιτετῆςδωρεᾶς·καὶτότεἔτιμᾶλλονκἀγὼπλέονἕξωπίστινκαὶἐπιποθησιντοῦδοῦναι,ὥστεπανταχόθενἐξὑμῶνὑπάρχειτὸλαβεῖνὑμᾶς.λαμβανοντωνδὲὑμῶντὸχάρισμα,κοινὸνγίνεταιτὸκέρδος,καὶδηλονοτιπαρακαλούμεθακαὶεὐφραινομεθαἐνἀλλήλοις.
ἡοὕτωςΤὸμεταδοῦναιὑμῖνχάρισμαοὐκἔστινἐμὸνμόνονἢτῆςἐμῆςπροαιρέσεωςκαὶδιακονίαςἀλλὰκοινὸνἐμοῦτεκαὶὑμῶντῆςδιακονίαςμὲντῆςἐμῆςτῆςδὲὑπουργίαςτῆςὑμετέραςκαὶοὐδὲτότεἁπλῶςἀλλὰδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςπῶςκαὶτίνατρόπονἐὰναὐτοὶἔχητεφησὶπίστιντοῦλαβεῖντὸχάρισμαἐγώτεπάλινπίστιντοῦδοῦναιὑμῖντότεδὴκαὶτὸχάρισμαπνευματικὸνὑπάρχονδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςἐνεργεῖταικαὶδίδοταιἐὰνγὰρἐγὼμὲνπίστινἔχωτοῦδοῦναικαὶπολὺνἀγῶνακαὶσπουδὴνὑμεῖςδὲοὐκἔχητεπίστιντοῦλαβεῖνοὐδ'ἐπιθυμίανκαὶἐπιμέλειανπερὶτὸλαβεῖνοὐπαραγίνεταιὑμῖνκἂνἐγὼβούλωμαιτὸχάρισματὸπνευματικὸνδεῖοὖνἀμφοτερασυνδραμεῖνκαὶτὸἐξἐμοῦκαὶτὸἐξὑμῶντότεγὰραὐτοὶπίστινἕξετετοῦλαβεῖνκαὶἐπιθυμίανὅτεἀξίουςἑαυτοὺςπαρασκευασετετῆςδωρεᾶςδι'ἔργωνἀγαθῶνλαμβανόντωνδὲὑμῶντὸχάρισμαδῆλονὅτιπαρακαλούμεθακαὶεὐφραινομεθαἐνἀλλήλοιςκοινὸνγὰρτὸκέρδοςπολλῶνγὰρπιστῶνσυνοδοςμεγίστηνἐργάζεταιπαράκλησιν
τοῦτοδὲἐστισυμπαρακληθῆναιΤὸμεταδοῦναιὑμῖνχάρισμαοὐκἔστινἐμὸνμόνονἀλλὰτῆςδιακονίαςμὲντῆςἐμῆςτῆςδὲὑπουργίαςτῆςὑμετέραςἵναγὰρμὴἀκούσαντεςὅτιεἰσὶνἐνδεεῖςκαὶὅτιδέονταιστηριχθῆναιἔτιδυσανασχετήσωσικοινοποιεῖταικαὶτὸχάρισματὸπνευματικὸνκαὶτὸστηριχθῆναιαὐτοὺςκαὶοὐκἔστιφησὶτὸταῦταγενέσθαιἐμαἢτῆςἐμῆςμόνηςπροαιρέσεωςκαὶδιακονίαςἀλλὰκοινὰἐστινὑμῶντεκαὶἐμοῦκαὶοὐδὲτότεἁπλῶςἀλλὰδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςπῶςκαὶτίνατρόπονἐὰναὐτοὶἔχητεφησὶπίστιντοῦλαβεῖντὸχάρισμαἐγώτεπάλινπίστιντοῦδοῦναιὑμῖντότεδὴκαὶτὸχάρισμαπνευματικὸνὑπάρχονδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςἐνεργεῖταικαὶδίδοταιἐὰνγὰρἐγὼμὲνπίστινἔχωτοῦδοῦναικαὶπολὺνἀγῶνακαὶσπουδὴνὑμεῖςδὲοὐκἔχητεπίστιντοῦλαβεῖνοὐδ'ἐπιθυμίανκαὶἐπιμέλειανπερὶτὸλαβεῖνοὐπαραγίνεταιὑμῖνκἂνἐγὼβούλωμαιτὸχάρισματὸπνευματικὸνδεῖοὖνἀμφοτερασυνδραμεῖνκαὶτὸἐξἐμοῦκαὶτὸἐξὑμῶνἀλλὰτὸἐξἐμοῦπάρεστινἐγὼγὰροὐμόνονἁπλῶςκρίνωδεῖνὑμᾶςλαβεῖντὴνδωρεὰνἀλλὰκαὶἐπιποθῶλοιπὸνἐστιτὸἐξὑμῶντοῦτοδὲπαραγίνεταιδι'ἔργωνἀγαθῶνκαὶκαρπῶνἀξίωντῆςδωρεᾶςτότεγὰραὐτοὶπίστινἕξετετοῦλαβεῖνκαὶἐπιθυμίανὅτεἀξίουςἑαυτοὺςπαρασκευάσοιτετῆςδωρεᾶςκαὶτότεἔτιμᾶλλονκἀγὼπλέονἕξωπίστινκαὶἐπιποθησιντοῦδοῦναιὥστεπανταχόθενἐξὑμῶνὑπάρχειτὸλαβεῖνὑμᾶςλαμβανόντωνδὲὑμῶντὸχάρισμακοινὸνγίνεταιτὸκέρδοςκαὶδηλονοτιπαρακαλούμεθακαὶεὐφραινομεθαἐνἀλλήλοις
∆ιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςὑμῶνμὲνδιὰτοῦπαραλαβεῖνκαὶπαραδέξασθαιτὴνπίστιν,ἐμοῦδὲδιὰτοῦκηρύξαικαὶπαραδοῦναιταύτην·ἢκαὶὑμῶνμὲνἀξιοπιστονεἰςτὸκηρύξαικαὶδιδάξαιμεὑπολαμβανοντων,ἐμοῦδὲπάλινἀξιοπίστουςεἰςτὸἐμπιστευθῆναιτὰλόγιατοῦθεοῦκαὶτὴντελειοτέρανκρίναντοςδιδασκαλίαν·ἢἐμοῦμὲνὁρῶντοςπροθύμωςὑποδεχομένουςὑμᾶςκαὶἐξἑτοίμουτὸκήρυγμα,ὑμῶνδὲπάλιντὴνἐμὴνσπουδὴνκαὶτὴνπερὶαὐτὸἐπιμέλειαναὐτῇπαραλαμβανοντωνὄψει·μέγαγὰρεἰςπαράκλησινμαθητῶνσπουδὴδιδασκάλου,καὶπάλινεἰςδιδασκάλουπαράκλησινμαθητῶνἑτοιμοτηςκαὶπροθυμία.συντελεῖδὲτοῦτοκαὶεἰςμείζοναπληροφορίαντῆςπίστεωςἑκατέροις,ὅτανὁμὲνκηρύσσωνὁρᾷτὰςτῶνἀνθρώπωνψυχὰςπαραδοξωςεἰςὑπακοὴνἑλκομέναςμᾶλλονγὰρτὴνθειοτητακαὶτὸμεγαλεῖοντῆςπίστεωςἀποθαυμάζεικαὶμᾶλλονῥώννυταιεἰςτὸκηρύσσεινταύτην,καὶὅτανπάλινὁρῶσινοἱμαθηταὶεὐτονωςκαὶσὺνἐλπίδιβεβαίᾳτὸνκήρυκατὴνπίστινπαραδιδόντα·μᾶλλονγὰρὑποδέχονταιταὐτὴνκαὶμᾶλλονστηρίζονταιἐναὐτῇ,καὶδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςοὕτωςἑκάτεροιπαρακαλοῦνται.
ἢὑμῶνμὲνἀξιοπιστονεἰςτὸκηρύξαικαὶδιδάξαιμεὑπολαμβανοντωνἐμεἐμεδὲπάλινἀξιοπίστουςεἰςτὸἐμπιστευθῆναιτὰλόγιατοῦθεοῦκαὶτὴντελειοτέρανκρίναντοςδιδασκαλίανἢἐμοῦμὲνὁρῶντοςπροθύμωςὑποδεχομένουςὑμᾶςκαὶἐξἑτοίμουτὸκήρυγμαὑμῶνδὲπάλινορωντωντὴνἐμὴνπερὶαὐτὸἐπιμέλειανκαὶσπουδὴνσυντελεῖδὲτοῦτοκαὶεἰςμείζοναπληροφορίαντῆςπίστεωςἑκατέροιςὅτανὁμὲνκηρύσσωνὁρᾷτὰςτῶνἀνθρώπωνψυχὰςπαραδόξωςεἰςὑπακοὴνἑλκομέναςμᾶλλονγὰρῥώννυταιεἰςτὸκηρύσσεινκαὶὅτανπάλινὁρῶσινοἱμαθηταὶσὺνἐλπίδιβεβαίᾳτὸνκήρυκατὴνπίστινπαραδιδόνταμᾶλλονὑποδέχονταιταὐτὴνκαὶοὕτωςδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςἑκάτεροιπαρακαλοῦνται
∆ιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςὑμῶνμὲνδιὰτοῦπαραλαβεῖνκαὶπαραδέξασθαιτὴνπίστινἐμοῦδὲδιὰτοῦκηρύξαικαὶπαραδοῦναιταύτηνἢκαὶὑμῶνμὲνἀξιοπιστονεἰςτὸκηρύξαικαὶδιδάξαιμεὑπολαμβανοντωνἐμοῦδὲπάλινἀξιοπίστουςεἰςτὸἐμπιστευθῆναιτὰλόγιατοῦθεοῦκαὶτὴντελειοτέρανκρίναντοςδιδασκαλίανἢἐμοῦμὲνὁρῶντοςπροθύμωςὑποδεχομένουςὑμᾶςκαὶἐξἑτοίμουτὸκήρυγμαὑμῶνδὲπάλιντὴνἐμὴνσπουδὴνκαὶτὴνπερὶαὐτὸἐπιμέλειαναὐτῇπαραλαμβανόντωνὄψειμέγαγὰρεἰςπαράκλησινμαθητῶνσπουδὴδιδασκάλουκαὶπάλινεἰςδιδασκάλουπαράκλησινμαθητῶνἑτοιμοτηςκαὶπροθυμίασυντελεῖδὲτοῦτοκαὶεἰςμείζοναπληροφορίαντῆςπίστεωςἑκατέροιςὅτανὁμὲνκηρύσσωνὁρᾷτὰςτῶνἀνθρώπωνψυχὰςπαραδόξωςεἰςὑπακοὴνἑλκομέναςμᾶλλονγὰρτὴνθειότητακαὶτὸμεγαλεῖοντῆςπίστεωςἀποθαυμάζεικαὶμᾶλλονῥώννυταιεἰςτὸκηρύσσεινταύτηνκαὶὅτανπάλινὁρῶσινοἱμαθηταὶεὐτονωςκαὶσὺνἐλπίδιβεβαίᾳτὸνκήρυκατὴνπίστινπαραδιδόνταμᾶλλονγὰρὑποδέχονταιταὐτὴνκαὶμᾶλλονστηρίζονταιἐναὐτῇκαὶδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεωςοὕτωςἑκάτεροιπαρακαλοῦνται
ἵνατινακαρπὸνσχῶκαὶἐνὑμῖνκαθώςἽνατινακαρπὸνσχῶΤὸἵνατινὰκαρπὸνσχῶκαθ'ὑπερβατὸνκεῖται·τὸγὰρἀκολουθονεἴηἄν·πολλάκιςπροεθέμηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶς,ἵνακαρπόντινασχῶκαὶἐνὑμῖν,ἀλλ'ἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦρο.ἀλλ'εἴποιτιςὅτιεἰἡπίστιςαὐτῶνἐνὅλῳτῷκόσμῳκατηγγέλλετο,τίνακαρπὸναὐτὸςἤθελεπαραγενόμενοςπαρασχεῖν;ἀλλὰπολὺνμὲνοὖνἐροῦμεν·εἰγὰρκαὶἐπεπιστεύκεισαν,παμπολλωνὅμωςἐδέοντο.καὶτοῦτοδηλοῦταικαὶδι'ὅληςτῆςἐπιστολῆςκαὶπρὸὀλίγουλέγοντοςεἰςτὸστηριχθῆναιὑμᾶς,καὶἡνίκαμὴκρίνεινἀλλήλουςπαραινεῖ,καὶἡνίκαἐκκλίνειντὰςδιχοστασίαςκαὶτὰσκάνδαλα,καὶμυρία.οὐδὲνοὖνἀπεικὸςκαὶτὴνπίστιναὐτῶνκαταγγέλλεσθαικαὶαὐτοὺςἔτιπολλῆςδεῖσθαιτῆςΠαύλουἐπικουρίαςκαὶτῆςδι'αὐτοῦκαρποφορίας.ὅραδὲπῶςφησίν·ἵνατινὰκαρπὸνσχῶκαὶἐνὑμῖν;τοῦτομὲνδεικνύς,ὅτιὁἐκείνωνκαρπὸςοἰκεῖοςἐλογίζετοτῷΠαύλῳκαρπός,καὶοὕτωςἔχαιρενἐντοῖςτῶνπλησίονκατορθώμασιν,ὥστεκαὶαὐτὸςἔχεινἡγεῖτοτὸνκαρπόν.τοῦτοδὲπάλινδεικνύς,ὅτιἕνεκεντῆςαὐτῶνὠφελείαςτὴνπρὸςαὐτοὺςἔσπευδεστείλασθαιπορείαν,ἂλλ'ὥστεδὲκαὶΠαύλουκαρπὸςἦνἀληθῶςὁἐκείνωνκαρπός·ἔργονγὰρἦνκαὶσπουδὴτὸκαρποφορεῖντὰἔθνη.καλῶςοὖνφησιν·ἵνατινὰκαρπὸνσχῶ,ἀμφοτεραδηλῶν,καὶτὸἐκείνουςτὴνἀρετὴνκαρποφορεῖνκαὶτὸἐκεῖνοναὐτοὺςτούτους·ἐνγὰρτῇἐκείνωνκαρποφορίᾳἡτοῦΠαύλουἐδείκνυτοκαρποφορία.ἀλλ'οὕτωμὲνταῦτα.Ἔστιδὲκαὶμὴκαθ'ὑπερβατὸντὸχωρίονἐκλαβομένους,ἀλλ'ὡςἔχειτάξεως,παρειληφοταςτοιοῦτονἐναὐτῷθηρᾶσαιτὸννοῦν·ἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦρο·διὰτί;φησίν.ἵναμὴθᾶττονἐλθὼνἀκάρπουςὑμᾶςἔτικαταλήψωμαι,διὸἀνεβαλομηντὴνπαρουσίαν,ἕωςοὗκαὶἐνὑμῖνκαρπόντιναβλαστάνοντατῆςπίστεωςἄξιονκαὶτελεσφορούμενονμάθω.τὶοὖνἂνκαὶκαρποφορῶσιν;τὶςἡχρείατῆςΠαύλουπαρουσίας;πολλὴμὲνοὖν·οὐγὰρπάντατὸνκαρπὸνἀνέμενενΠαῦλοςαὐτοὺςκαρποφορῆσαι,ἀλλὰτινά.καὶμάλαεἰκοτως·ὥσπεργὰρπεριττὸντὸτὸντελείουςκαρποφοροῦνταεἰςκαρποφορίανπαραινεῖν,οὕτωςἐπίπονονκαὶὄκνονἐμποιεῖτὸμὴπρὸςκαρπογονίανεὔχρηστονκαὶπαρέχονἐλπίδαςχρηστάς.εἰδὲκαὶκαρπὸςτὶςἦνκαὶοὗτοςτέλειος,οὐδ'οὕτωςἁπλῶςἐνεκοπτετοτὴνπαρουσίανὁΠαῦλος·ὀφειλέτηνγὰραὐτὸνἀποκαλεῖὥστε,εἰκαὶτοῖςἔργοιςἐκομων,αὐτὸςἂντὸαὐτοῦοὐκἀπέστηποιῶν.Ἔστιδὲκαὶἄλλωςτὸνόημασυνιδεῖν.ἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦρο·διὰτί;ὅτικαρπόντιναἔτιμοισυνέλεγονλείποντα.καὶταύτηντὴνἔννοιανἐπὶτέλειτῆςἐπιστολῆςὥσπερτὰπροοιμιασθένταἐπιλογιζομένουτοῦἀποστολουἔστιβεβαιουμένηντῶνἄλλωνἑρμηνειῶνμᾶλλονἰδεῖν·καὶγάρφησιν·διὸκαὶἐνεκοπτομηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶς,νυνὶδὲμηκέτιἔχωντόπονἐντοῖςκλίμασιτούτοις,ἐλεύσομαιπρὸςὑμᾶς.ὥστεὁἕωςτοῦνῦνἐλπιζομενοςεἰςσυλλογὴνκαρπὸςἐντοῖςἄλλοιςκλίμασινἐκώλυεναὐτὸνἐπὶῬώμηνδραμεῖν,ἀτέλεστονἐνἐκείνοιςτὸἔργονκαταλείποντα.εἶτατὸκαὶἐνὑμῖνκαὶτὰἐφεξῆςὥσπερἀντιπίπτοντοςλύσιςἐστίν,οἷον·τί;φησίν,ἐνἡμῖνοὐμέλεισοικαρπὸνσχεῖν;ναί,φησί,καὶἐνὑμῖντοῦτοσπεύδω,τοῦτοἐπιζητῶ,ὀφειλέτηςεἰμί,χρεωστῶπᾶσι.
ἡοὕτωςΤὸἵνατινὰκαρπὸνσχῶκαθ'ὑπερβατὸνκεῖταιτὸγὰρἀκολουθονεἴηἂνπολλάκιςπροεθέμηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςἵνακαρπόντινασχῶκαὶἐνὑμῖνἀλλ'ἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦροἀλλ'εἴποιτιςὅτιεἰἡπίστιςαὐτῶνἐνὅλῳτῷκόσμῳκατηγγέλλετοτίνακαρπὸναὐτὸςἤθελεπαραγενόμενοςπαρασχεῖνἀλλὰπολὺνμὲνοὖνἐροῦμενεἰγὰρκαὶἐπεπιστεύκεισανπαμπόλλωνὅμωςἐδέοντοκαὶτοῦτοδηλοῦταικαὶδι'ὅληςτῆςἐπιστολῆςκαὶπρὸὀλίγουλέγοντοςεἰςτὸστηριχθῆναιὑμᾶςκαὶἡνίκαμὴκρίνεινἀλλήλουςπαραινεῖκαὶἀλλὰμυρίαἵνατινὰκαρπὸνσχῶτοῦτομὲνδεικνὺςὅτιὁἐκείνωνκαρπὸςοἰκεῖοςἐλογίζετοκαρπὸςτῶιΠαύλωιοὕτωςγὰρἔχαιρενἐντοῖςτοῦπλησίονκατορθώμασινὥστεαὐτὸςἔχεινἡγεῖτοτὸνκαρπὸντοῦτοδὲὅτιἕνεκεντῆςαὐτῶνὠφελείαςτὴνπρὸςαὐτοὺςἔσπευδεστείλασθαιπορείανἂλλ'ὥστεκαὶΠαύλουκαρπὸςἦνἀληθῶςὁἐκείνωνκαρπὸςἐπεὶγὰρἔργονἦναὐτῶικαὶσπουδὴτὸκαρποφορεῖντὰἔθνηκαλῶςἐντῇἐκείνωνκαρποφορίᾳἡτοῦΠαύλουἐδείκνυτοκαρποφορίαἀλλ'οὕτωμὲνταῦταἜστιδὲκαὶμὴκαθ'ὑπερβατὸντὸχωρίονἐκλαβομένουςἀλλ'ὡςἔχειτάξεωςπαρειληφόταςτοιοῦτονἐναὐτῷθηρᾶσαιτὸννοῦνἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦροδιὰτὶφησὶνἵναμὴθᾶττονἐλθὼνἀκάρπουςὑμᾶςἔτικαταλαβωνδιὸἀνεβαλομηντὴνπαρουσίανἕωςοὗκαὶἐνὑμῖνκαρπόντιναβλαστάνοντατῆςπίστεωςἄξιονκαὶτελεσφορούμενονμάθωἜστιδὲκαὶἄλλωςτὸνόημασυνιδεῖνἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦροδιὰτὶὅτικαρπόντιναἔτιμοισυνέλεγονλείποντακαὶταύτηντὴνἔννοιανἐπὶτέλειτῆςἐπιστολῆςἔστιβεβαιουμένηνἰδεῖνὥσπερἐπιλογιζομένουτοῦἀποστολουτὰπροοιμιασθέντακαὶγάρφησινδιὸκαὶἐνεκοπτομηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςνυνὶδὲμηκέτιἔχωντόπονἐντοῖςκλίμασιτούτοιςἐλεύσομαιπρὸςὑμᾶςὥστεὁἕωςτοῦνῦνἐλπιζομενοςεἰςσυλλογὴνκαρπὸςἐντοῖςἄλλοιςκλίμασινἐκώλυσεναὐτὸνἐπὶῬώμηνδραμεῖνἀτέλεστονἐνἐκείνοιςτὸἔργονκαταλίπονταεἶτατὸκαὶἐνὑμῖνκαὶτὰεξῆςὥσπερἀντιπίπτοντοςλύσιςἐστὶνοἷοντὶφησὶνἐνἡμῖνοὐμέλλεισοικαρπὸνσχεῖνναὶφησὶκαὶἐνὑμῖντοῦτοσπεύδωτοῦτοἐπιζητῶὀφειλέτηςεἰμὶχρεωστῶπᾶσι
ἵνατινακαρπὸνσχῶκαὶἐνὑμῖνκαθώςἽνατινακαρπὸνσχῶΤὸἵνατινὰκαρπὸνσχῶκαθ'ὑπερβατὸνκεῖταιτὸγὰρἀκολουθονεἴηἂνπολλάκιςπροεθέμηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςἵνακαρπόντινασχῶκαὶἐνὑμῖνἀλλ'ἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦροἀλλ'εἴποιτιςὅτιεἰἡπίστιςαὐτῶνἐνὅλῳτῷκόσμῳκατηγγέλλετοτίνακαρπὸναὐτὸςἤθελεπαραγενόμενοςπαρασχεῖνἀλλὰπολὺνμὲνοὖνἐροῦμενεἰγὰρκαὶἐπεπιστεύκεισανπαμπόλλωνὅμωςἐδέοντοκαὶτοῦτοδηλοῦταικαὶδι'ὅληςτῆςἐπιστολῆςκαὶπρὸὀλίγουλέγοντοςεἰςτὸστηριχθῆναιὑμᾶςκαὶἡνίκαμὴκρίνεινἀλλήλουςπαραινεῖκαὶἡνίκαἐκκλίνειντὰςδιχοστασίαςκαὶτὰσκάνδαλακαὶμυρίαοὐδὲνοὖνἀπεικὸςκαὶτὴνπίστιναὐτῶνκαταγγέλλεσθαικαὶαὐτοὺςἔτιπολλῆςδεῖσθαιτῆςΠαύλουἐπικουρίαςκαὶτῆςδι'αὐτοῦκαρποφορίαςὅραδὲπῶςφησὶνἵνατινὰκαρπὸνσχῶκαὶἐνὑμῖντοῦτομὲνδεικνὺςὅτιὁἐκείνωνκαρπὸςοἰκεῖοςἐλογίζετοτῷΠαύλῳκαρπὸςκαὶοὕτωςἔχαιρενἐντοῖςτῶνπλησίονκατορθώμασινὥστεκαὶαὐτὸςἔχεινἡγεῖτοτὸνκαρπὸντοῦτοδὲπάλινδεικνὺςὅτιἕνεκεντῆςαὐτῶνὠφελείαςτὴνπρὸςαὐτοὺςἔσπευδεστείλασθαιπορείανἂλλ'ὥστεδὲκαὶΠαύλουκαρπὸςἦνἀληθῶςὁἐκείνωνκαρπὸςἔργονγὰρἦνκαὶσπουδὴτὸκαρποφορεῖντὰἔθνηκαλῶςοὖνφησινἵνατινὰκαρπὸνσχῶἀμφοτεραδηλῶνκαὶτὸἐκείνουςτὴνἀρετὴνκαρποφορεῖνκαὶτὸἐκεῖνοναὐτοὺςτούτουςἐνγὰρτῇἐκείνωνκαρποφορίᾳἡτοῦΠαύλουἐδείκνυτοκαρποφορίαἀλλ'οὕτωμὲνταῦταἜστιδὲκαὶμὴκαθ'ὑπερβατὸντὸχωρίονἐκλαβομένουςἀλλ'ὡςἔχειτάξεωςπαρειληφόταςτοιοῦτονἐναὐτῷθηρᾶσαιτὸννοῦνἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦροδιὰτὶφησὶνἵναμὴθᾶττονἐλθὼνἀκάρπουςὑμᾶςἔτικαταλήψωμαιδιὸἀνεβαλομηντὴνπαρουσίανἕωςοὗκαὶἐνὑμῖνκαρπόντιναβλαστάνοντατῆςπίστεωςἄξιονκαὶτελεσφορούμενονμάθωτὶοὖνἂνκαὶκαρποφορῶσιντὶςἡχρείατῆςΠαύλουπαρουσίαςπολλὴμὲνοὖνοὐγὰρπάντατὸνκαρπὸνἀνέμενενΠαῦλοςαὐτοὺςκαρποφορῆσαιἀλλὰτινὰκαὶμάλαεἰκοτωςὥσπεργὰρπεριττὸντὸτὸντελείουςκαρποφοροῦνταεἰςκαρποφορίανπαραινεῖνοὕτωςἐπίπονονκαὶὄκνονἐμποιεῖτὸμὴπρὸςκαρπογονίανεὔχρηστονκαὶπαρέχονἐλπίδαςχρηστὰςεἰδὲκαὶκαρπὸςτὶςἦνκαὶοὗτοςτέλειοςοὐδ'οὕτωςἁπλῶςἐνεκοπτετοτὴνπαρουσίανὁΠαῦλοςὀφειλέτηνγὰραὐτὸνἀποκαλεῖὥστεεἰκαὶτοῖςἔργοιςἐκομωναὐτὸςἂντὸαὐτοῦοὐκἀπέστηποιῶνἜστιδὲκαὶἄλλωςτὸνόημασυνιδεῖνἐκωλύθηνἄχριτοῦδεῦροδιὰτὶὅτικαρπόντιναἔτιμοισυνέλεγονλείποντακαὶταύτηντὴνἔννοιανἐπὶτέλειτῆςἐπιστολῆςὥσπερτὰπροοιμιασθένταἐπιλογιζομένουτοῦἀποστολουἔστιβεβαιουμένηντῶνἄλλωνἑρμηνειῶνμᾶλλονἰδεῖνκαὶγάρφησινδιὸκαὶἐνεκοπτομηνἐλθεῖνπρὸςὑμᾶςνυνὶδὲμηκέτιἔχωντόπονἐντοῖςκλίμασιτούτοιςἐλεύσομαιπρὸςὑμᾶςὥστεὁἕωςτοῦνῦνἐλπιζομενοςεἰςσυλλογὴνκαρπὸςἐντοῖςἄλλοιςκλίμασινἐκώλυεναὐτὸνἐπὶῬώμηνδραμεῖνἀτέλεστονἐνἐκείνοιςτὸἔργονκαταλείπονταεἶτατὸκαὶἐνὑμῖνκαὶτὰἐφεξῆςὥσπερἀντιπίπτοντοςλύσιςἐστὶνοἷοντὶφησὶνἐνἡμῖνοὐμέλεισοικαρπὸνσχεῖνναὶφησὶκαὶἐνὑμῖντοῦτοσπεύδωτοῦτοἐπιζητῶὀφειλέτηςεἰμὶχρεωστῶπᾶσι
ἸουδαίῳδὲπρῶτονὁγὰρἸουδαῖοςἀπαιτεῖταιπρῶτονπιστεύειν,ἅτεδὴκατηχημένοςτὰπερὶτοῦΧριστοῦἐκνόμουκαὶτῶνπροφητῶνμᾶλλοντῶνἐθνῶν,καὶὅτι,εἰκαὶἐπὶκοινῇτοῦγένουςτῶνἀνθρώπωνσωτηρίᾳἐπεδήμησενὁΧριστός,ἀλλ'οὖνἐντοῖςἸουδαίοιςκαὶἐγεννήθηκαὶἐπολιτεύσατοκαὶἐδίδαξεκαὶτὰςθεοσημείαςἐναὐτοῖςεἰργάσατο·δι'ἃπάνταὀφειλέταιεἰσὶνἸουδαῖοιπρῶτοιπιστεύεινεἰςΧριστὸνἤπερτὰἔθνη.
ὁγὰρἸουδαῖοςἀπαιτεῖταιπρῶτονπιστεύεινἅτεδὴκατηχημένοςτὰπερὶτοῦΧριστοῦἐκνόμουκαὶτῶνπροφητῶνμᾶλλοντῶνἐθνῶνκαὶὅτιεἰκαὶἐπὶκοινῇτοῦγένουςτῶνἀνθρώπωνσωτηρίᾳἐπεδήμησενὁΧριστὸςἀλλ'οὖνἐντοῖςἸουδαίοιςκαὶἐγεννήθηκαὶἐπολιτεύσατοκαὶἐδίδαξεκαὶτὰςθεοσημείαςἐναὐτοῖςεἰργάσατοδι'ἃπάνταὀφειλέταιεἰσὶνἸουδαῖοιπρῶτοιπιστεύεινεἰςΧριστὸνἤπερτὰἔθνη
ἸουδαίῳδὲπρῶτονὁγὰρἸουδαῖοςἀπαιτεῖταιπρῶτονπιστεύεινἅτεδὴκατηχημένοςτὰπερὶτοῦΧριστοῦἐκνόμουκαὶτῶνπροφητῶνμᾶλλοντῶνἐθνῶνκαὶὅτιεἰκαὶἐπὶκοινῇτοῦγένουςτῶνἀνθρώπωνσωτηρίᾳἐπεδήμησενὁΧριστὸςἀλλ'οὖνἐντοῖςἸουδαίοιςκαὶἐγεννήθηκαὶἐπολιτεύσατοκαὶἐδίδαξεκαὶτὰςθεοσημείαςἐναὐτοῖςεἰργάσατοδι'ἃπάνταὀφειλέταιεἰσὶνἸουδαῖοιπρῶτοιπιστεύεινεἰςΧριστὸνἤπερτὰἔθνη
Δικαιοσύνηγὰρθεοῦἐναὐτῶι∆ικαιοσύνηγὰρθεοῦ,φησίν,ἐντῷεὐαγγελίῳἀποκαλύπτεται,τοῦτ'ἔστινἅπασαἡἀρετὴδιὰτοῦεὐαγγελίουφανεροῦται·δικαιοσύνηνγὰρπολλάκιςεἴωθεπᾶσανλέγειντὴνἀρετήν.πῶςδὲἀποκαλύπτεταικαὶτίσι;τοῖςἐκπίστεωςτῷεὐαγγελίῳπροσιοῦσι·πᾶσιμὲνγὰρκηρύττειτὴνἀρετὴντὸεὐαγγέλιονκαὶπᾶσιπαραινεῖἀντέχεσθαιτῆςἀρετῆς,ἐκείνοιςδὲἀποκαλύπτειτὸκάλλοςτῆςἀρετῆς,καὶἐκείνουςποιεῖἐραστὰςαὐτῆς,τοὺςμετὰπίστεωςπροσιοντας.τὶοὖν;παύεταιἡπίστιςτῆςἀρετῆςκατορθουμένης;οὐμενοῦν,ἀλλὰκαὶεἰςτὸτελειότερὸνκαὶὑψηλοτερονπροεισιν.ἐπίστευσεν,πράττειδιὰτοῦτοτὴνἀρετήν·ἀρετὴνκατορθοῖ,εἰςτελειοτέρανπροκοπτειπίστιν·ἡμὲνγὰρπρώτηπίστιςκατάνυξίςτιςψυχῆςἦνκαὶπροθυμία,ἡδὲτῇτῶνἀρετῶνἐργασίᾳσυναυξηθεῖσακαὶτελειωθεῖσαπίστιςβεβαίωσὶςἐστινἀμετάπιστοςκαὶπληροφορία.καὶἡμὲνἔοικεκαταβολῇσπέρματος,ἡδὲτῶνἀρετῶνἐργασίᾳκαρποφορίᾳ,ἡδὲδι'αὐτῶνσυναυξηθεῖσακαὶτελειωθεῖσαπίστιςἀπολαύσεικαὶεὐδαιμονίᾳ.οὕτωςοὖνδικαιοσύνηθεοῦἀποκαλύπτεταιἐντῷεὐαγγελίῳἐκπίστεωςεἰςπίστιν.καλεῖδὲθεοῦδικαιοσύνηντὴνἀρετήν,ὅτιθεῖοντὶἐστινἡἀρετή,καὶὅτιπάντατὰἀγαθὰἐκθεοῦ
Δικαιοσύνηγὰρθεοῦφησὶνἐντῷεὐαγγελίῳἀποκαλύπτεταιτοῦτ'ἔστινἅπασαἡἀρετὴδιὰτοῦεὐαγγελίουτελειοῦταιδικαιοσύνηνγὰρπολλάκιςεἴωθεπᾶσανλέγειντὴνἀρετὴνπῶςδὲἀποκαλύπτεταικαὶτίσιτοῖςἐκπίστεωςτῷεὐαγγελίῳπροσιοῦσιπᾶσιμὲνγὰρκηρύττειτὴνἀρετὴντὸεὐαγγέλιονκαὶπᾶσιπαραινεῖἀντέχεσθαιτῆςἀρετῆςἐκείνοιςδὲἀποκαλύπτειτὸκάλλοςτῆςἀρετῆςκαὶἐκείνουςποιεῖἐραστὰςαὐτῆςτοὺςμετὰπίστεωςπροσιόνταςτὶοὖνπαύεταιἡπίστιςτῆςἀρετῆςκατορθουμένηςοὐμενοῦνἀλλὰκαὶεἰςτὸτελειότερὸνκαὶὑψηλοτερονπρόεισινἡμὲνγὰρπρώτηπίστιςκατάνυξίςτιςἦνκαὶπροθυμίαψυχῆςἡδὲτῇτῶνἀρετῶνἐργασίᾳσυναυξηθεῖσακαὶτελειωθεῖσαπίστιςβεβαίωσὶςἐστινἀμετάπιστοςκαὶπληροφορίακαὶἡμὲνἔοικεκαταβολῇσπέρματοςἡδὲκαρποφορίᾳἡτῶνἀρετῶνἐργασίᾳἡδὲδι'αὐτῶντελειωθεῖσαπίστιςἀπολαύσεικαὶεὐδαιμονίᾳοὕτωςοὖνδικαιοσύνηθεοῦἀποκαλύπτεταιἐντῷεὐαγγελίῳἐκπίστεωςεἰςπίστινκαλεῖδὲθεοῦδικαιοσύνηντὴνἀρετὴνὅτιθεῖοντὶἐστινἡἀρετὴκαὶὅτιπάντατὰἀγαθὰἐκθεοῦ
Δικαιοσύνηγὰρθεοῦἐναὐτῶι∆ικαιοσύνηγὰρθεοῦφησὶνἐντῷεὐαγγελίῳἀποκαλύπτεταιτοῦτ'ἔστινἅπασαἡἀρετὴδιὰτοῦεὐαγγελίουφανεροῦταιδικαιοσύνηνγὰρπολλάκιςεἴωθεπᾶσανλέγειντὴνἀρετὴνπῶςδὲἀποκαλύπτεταικαὶτίσιτοῖςἐκπίστεωςτῷεὐαγγελίῳπροσιοῦσιπᾶσιμὲνγὰρκηρύττειτὴνἀρετὴντὸεὐαγγέλιονκαὶπᾶσιπαραινεῖἀντέχεσθαιτῆςἀρετῆςἐκείνοιςδὲἀποκαλύπτειτὸκάλλοςτῆςἀρετῆςκαὶἐκείνουςποιεῖἐραστὰςαὐτῆςτοὺςμετὰπίστεωςπροσιόνταςτὶοὖνπαύεταιἡπίστιςτῆςἀρετῆςκατορθουμένηςοὐμενοῦνἀλλὰκαὶεἰςτὸτελειότερὸνκαὶὑψηλοτερονπρόεισινἐπίστευσενπράττειδιὰτοῦτοτὴνἀρετὴνἀρετὴνκατορθοῖεἰςτελειοτέρανπροκόπτειπίστινἡμὲνγὰρπρώτηπίστιςκατάνυξίςτιςψυχῆςἦνκαὶπροθυμίαἡδὲτῇτῶνἀρετῶνἐργασίᾳσυναυξηθεῖσακαὶτελειωθεῖσαπίστιςβεβαίωσὶςἐστινἀμετάπιστοςκαὶπληροφορίακαὶἡμὲνἔοικεκαταβολῇσπέρματοςἡδὲτῶνἀρετῶνἐργασίᾳκαρποφορίᾳἡδὲδι'αὐτῶνσυναυξηθεῖσακαὶτελειωθεῖσαπίστιςἀπολαύσεικαὶεὐδαιμονίᾳοὕτωςοὖνδικαιοσύνηθεοῦἀποκαλύπτεταιἐντῷεὐαγγελίῳἐκπίστεωςεἰςπίστινκαλεῖδὲθεοῦδικαιοσύνηντὴνἀρετὴνὅτιθεῖοντὶἐστινἡἀρετὴκαὶὅτιπάντατὰἀγαθὰἐκθεοῦ
Ἐκπίστεωςεἰςπίστινπιστεύεινγὰρδεῖὅτιθεὸςἐφάνηἐπὶγῆςμετὰσαρκός,ὅπερἐστὶνἀρχή·καὶπάλινὅτιἔσταιτοῖςπιστεύσασινεἰςκλῆρονἡβασιλείατῶνοὐρανῶν,ὅπερἐστὶπίστεωςτέλος.
πιστεύεινγὰρδεῖὅτιθεὸςἐφάνηἐπὶγῆςμετὰσαρκὸςὅπερἐστὶνἀρχὴκαὶπάλινὅτιἔσταιτοῖςπιστεύσασινεἰςκλῆρονἡβασιλείατῶνοὐρανῶνὅπερἐστὶπίστεωςτέλος
Ἐκπίστεωςεἰςπίστινπιστεύεινγὰρδεῖὅτιθεὸςἐφάνηἐπὶγῆςμετὰσαρκὸςὅπερἐστὶνἀρχὴκαὶπάλινὅτιἔσταιτοῖςπιστεύσασινεἰςκλῆρονἡβασιλείατῶνοὐρανῶνὅπερἐστὶπίστεωςτέλος
Τὸδὲὁδὲδίκαιοςἐκπίστεωςζήσεταιμαρτυρίαμὲνἐστιτῶνεἰρημένωνκαὶἀποδειξις·προφητικὴγὰρἡῥῆσιςεἰρημένητῷἈμβακούμ,τοιοῦτονδὲτίφησιν·καλῶςεἶπον,φησί,τὸνσπουδαῖονἐκπίστεωςεἰςπίστινδι'ἀρετῆςπροϊέναι,καὶγὰρὁἈμβακούμ,φησίν,ἄνωθεντοῦτοδιὰτοῦαὐτοῦπνεύματοςβοᾷ,ὅτιὁσπουδαῖοςἄνθρωποςἐκπίστεωςζῇ,τοῦτ'ἔστιπᾶσαντὴνζωὴναὐτοῦπίστειπαρατεινομένηνἔχει.ἢοἰκειοτερον·ἐπεὶζωὴἀληθινὴτῷδικαίῳτὸθάλλεινκαὶἀναζῆνἐντῇκτήσειτῶνἀρετῶν,ὁδίκαιος,φησίν,ἤτοιὁσπουδαῖοςἐκπίστεωςζήσεταιτὴνκατὰτὰςἀρετὰςζωήν·ζωῆςγὰρἐνταῦθατοῦῥητοῦτῆςῥεούσηςκαὶεπικηρου.οὐλίανὁλόγοςοἰκεῖος,καὶεἴηἂντὸὁδὲδίκαιοςἐκπίστεωςζήσεταικατασκευαστικὸντοῦἀποκαλύπτεταιδικαιοσύνηἐκπίστεως.ἀλλ'οὕτωμὲνταῦτα.Εἰδὲτὸδικαιοσύνηθεοῦοὐχὶτὴνἐνἀνθρώπῳπαρὰθεοῦδιδομένηνἐκλάβοιτις,ἀλλ',ἐγγύτεροντῆςλέξεως,τὴνἐνοῦσαντῷθεῷκαὶἐνεργουμένηνὑπ'αὐτοῦ,τοιοῦτοντινάμοιδοκεῖἀνακύπτειντὸνἀποστολικὸννοῦν,ὅτιἡτοῦθεοῦδικαιοσύνηἣνπερὶἡμᾶςἐπιδείκνυταιφιλανθρωπίαςὅρῳκαὶνόμῳ,ἐντῷεὐαγγελίῳαὐτοῦδείκνυται.πῶςκαὶτίνατρόπον;ὅτιἐκμονηςπίστεωςἡμᾶςσώζεικαὶνεκρωθένταςἤδηζωοποιεῖ,μὴπροεπιδειξαμένουςἔργα.καὶτοῦτοκαὶπροϊὼνὁΠαῦλοςἐμφανέστερονπεριστᾷἐνοἷςφησιν·καὶδικαιοῦντατὸνἐκπίστεως,καὶπάλιν·δικαιωθέντεςοὖνἐκπίστεως,καὶπάλιν·ἐὰνὁμολογήσῃςἐντῷστοματίσουκύριονἸησοῦν,εἶτακαὶπιστεύσῃςἐντῇκαρδίᾳσου,σωθήσῃ.τοῦτοοὖνδικαιοσύνηςθεοῦνικώσηςφιλανθρωπίανἀνθρωπίνην,τὸἐκμονηςπίστεωςνεκρωθένταςἡμᾶςτῆςἁμαρτίαιςἤδηἀνεγεῖραικαὶζωοποιῆσαι,ὥστεκαλῶςπροεῖπενὅτιδύναμὶςἐστιτὸεὐαγγέλιονεἰςσωτηρίαντῷπιστεύοντι·καὶγὰρδυναμοῦταιὁπιστεύσαςδιὰτῆςἐναὐτῷἀποκαλυπτομένηςδικαιοσύνηςἀναστῆναιτοῦἀπὸτῶνἁμαρτιῶνπτώματοςκαὶζωοποιηθῆναι.Καλῶςδὲεἶπεν·ἀποκαλύπτεται·τοῖςμὲνγὰρμὴπιστεύουσικέκρυπταιἡτοιαύτητοῦθεοῦδικαιοσύνη,διὰδὲτῶνπιστευόντωνἀποκαλύπτεταικαὶφανεροῦται.ἀλλ'εἰςτὶζωοποιεῖται,φησίν,ὁπιστεύσαςεἰςτὴντελειοτάτηνκαὶκατ'ἀμετάπιστονἕξεωςἰσχὺνπίστιν·ἐκγὰρπίστεωςεἰςπίστινἡζωοποίησις.δυνατὸνδὲκαὶἄλλωςκατὰνοῆσαι·ἡτοῦθεοῦδικαιοσύνηδιὰτοῦεὐαγγελίουἀποκαλύπτεται,ὅτιλαμβάνωνπαρ'ἡμῶνἀρχὴνμόνονκαὶσπέρμαπίστεως,αὐτὸςαὐξάνεικαὶἑδράζεικαὶτελειοποιεῖἡμᾶςεἰςαὐτὴνταύτην.τοῦτοδικαιοσύνηςὡςἀληθῶςθεοῦ,τὸμόνονἀφορμὴνπροαιρέσεωςλαβόντααὐτὸνἀπαρτίσαιτὸπᾶν·ἵναγὰρμήτιςεἴπῃ,ἀνωτέρωλέγοντοςτοῦΠαύλουὅτιδύναμὶςἐστιτῷπιστεύοντιεἰςσωτηρίαντὸεὐαγγέλιον·καὶπῶςἔνιπιστεῦσαιἀκούοντασταυρόν,ἀκούονταθάνατον,ἀκούονταπάθη;ἐπάγειτὸδικαιοσύνηθεοῦἐναὐτῷἀποκαλύπτεται.μὴἔστω,φησί,ταῦταπρόφασις·ἐὰνγὰρμόνονπροαιρεθῇς,τότεμᾶλλονἔχειςθαυμάσαιτὴντοῦθεοῦπερὶσὲκηδεμονίανκαὶπρόνοιαν,ὅτιτὴνἀπὸγνώμηςπίστινλαβών,αὐτοςσοιχορηγεῖτὴνἐκπληροφορίαςπίστινκαὶβεβαίωσιν.ἀλλὰτῶνἀπίστωνμέντιςτοῦτοοὐκἂνἐπιγνῷ,μυριάκιςἑρμηνευομενος,τῶνδὲπιστῶνμονηςδεῖταιἀναμνήσεως·οἶδενγὰρτοῦτοτῇπείρᾳὅτιτὴνἐκπροαιρέσεωςκατ'ἀρχὰςπίστιναὐτὸςπροβαλλομενος,ἐκταύτηςεἰςτὴνκατὰγνῶσινκαὶτελειότηταπίστινἀνατρέχεικαὶἀναβιβάζεται.Εἶταἵναμὴνομίσῃςὅτικαινόντιλέγεικαὶπρόσφατον,τὸνπροφήτηνπαράγειμάρτυρα·τὸαὐτομοι,φησί,καὶὁπροφήτηςἈμβακοὺμἔκπαλαι,ὅτιἡτοῦδικαίουζωὴπίστειπεριλαμβάνεταικαὶπερατοῦται,ἀρχομένημὲνἀπὸτῆςκατὰπροαίρεσινπίστεως,τελειουμένηδὲκαὶπροϊοῦσαεἰςτὴνκατὰθείανσυνεργίανκαὶἀποκάλυψινπίστιν.διόπερἀεὶὁδίκαιοςἐκπίστεωςζῇ.τὸδὲζήσεταικαλῶςεἴρηται,τοῦτ'ἔστινὁδίκαιοςοὐζῇμὲνἐκπίστεως,παύεταιδέ,ἀλλὰδιὰπαντὸςζήσεταιἐναὐτῇπροκοπτωνκαὶστηριζομενος.ζήσεταιδὲεἶπεν,οὐκἄλλοτιοἷονἐκπίστεωςπροκοπτειἢστηρίζεταιἢἄλλοτι,τὴνἐπιτεταμένηνδιάθεσινδηλῶν,ὅτιοὐδὲζῆναἱρήσεταιοὐδ'ἀναπνεῖνχωρὶςπίστεως.εἰοὖνκαὶδύναμὶςἐστινεἰςσωτηρίαντῷπιστεύσαντιτὸεὐαγγέλιον,καὶπιστεῦσαιῥᾷονπροαιρέσεωςγὰρμονηςδεῖται,καὶπιστεύσανταἔνικατὰτὴνπίστινἑδρασθῆναιὑπὸθεοῦκαὶτελειωθῆναι.καὶτελειωθεῖσικατὰτὴνπίστινἔρωςκαὶἡδονὴἐμφύεταιπερὶαὐτήν,ὥστεμηδὲζῆναἱρεῖσθαιἄνευταύτης.δεῖἄραπροθύμωςδιὰταῦταπάντακαὶμετὰσπουδῆςπροσιέναιτῷκηρύγματιτοῦεὐαγγελίου.καλῶςδὲἄρακαὶΠαῦλοςἔλεγεν·οὐγὰρἐπαισχύνομαιτὸεὐαγγέλιοντοῦΧριστοῦτοσούτωνἀγαθῶνθεσαυρονἡμῖνπροξενοῦν.
μαρτυρίαπαράγειτῶνεἰρημένωνκαὶἀποδειξιςτὴνπροφητικὴῥῆσιντὴντῶιἈββακοὺμεἰρημένητοιοῦτονδὲτίφησινκαλῶςεἶποντὸνσπουδαῖονἐκπίστεωςεἰςπίστινπροϊέναιδι'ἀρετῆςκαὶγὰρὁἈββακοὺμφησὶνἄνωθεντοῦτοδιὰτοῦαὐτοῦπνεύματοςβοᾷὅτιὁσπουδαῖοςἄνθρωποςἐκπίστεωςζῇτοῦτ'ἔστιπᾶσαντὴνζωὴναὐτοῦπίστειπαρατεινομένηνἔχειἢοἰκειοτερονἐπεὶζωὴἀληθινὴτῷδικαίῳτὸθάλλεινκαὶἀναζῆνἐντῇκτήσειτῶνἀρετῶνὁδίκαιοςφησὶνἤτοιὁσπουδαῖοςἐκπίστεωςζήσεταιτὴνκατὰτὰςἀρετὰςζωὴνκαὶεἴηἂντὸὁδὲδίκαιοςἐκπίστεωςζήσεταικατασκευαστικὸντοῦἀποκαλύπτεταιδικαιοσύνηἐκπίστεωςἀλλ'οὕτωμὲνταῦταΕἰδὲτὸδικαιοσύνηθεοῦοὐχὶτὴνἐνἀνθρώπῳπαρὰθεοῦδιδομένηνἐκλάβοιτιςἀλλ'ἐγγύτεροντῆςλέξεωςτὴνἐνοῦσαντῷθεῷκαὶἐνεργουμένηνὑπ'αὐτοῦτοιοῦτοντινάμοιδοκεῖἀνακαλύπτειννοῦνὅτιἡτοῦθεοῦδικαιοσύνηἣνπερὶἡμᾶςἐπιδείκνυταιφιλανθρωπίαςὅρῳκαὶνόμῳἐντῷεὐαγγελίῳαὐτοῦδείκνυταιπῶςκαὶτίνατρόπονὅτιἐκμόνηςπίστεωςἡμᾶςσώζεικαὶνεκρωθένταςἤδηζωοποιεῖμὴπροεπιδειξαμένουςἔργακαὶτοῦτοπροϊὼνκαὶὁΠαῦλοςἐμφανέστερονπαριστᾷἐνοἷςφησινκαὶδικαιοῦντατὸνἐκπίστεωςκαὶπάλινδικαιωθέντεςοὖνἐκπίστεωςκαὶπάλινἐὰνὁμολογήσῃςἐντῷστοματὶκύριονἸησοῦνεἶτακαὶπιστεύσειςἐντῇκαρδίᾳσουσωθήσῃτοῦτοοὖνδικαιοσύνηςθεοῦνικώσηςφιλανθρωπίανἀνθρωπίνηντὸἐκμόνηςπίστεωςνεκρωθένταςἡμᾶςτῆςἁμαρτίαιςἤδηἀνεγεῖραικαὶζωοποιῆσαιὥστεκαλῶςπροεῖπενὅτιδύναμὶςἐστιτὸεὐαγγέλιονεἰςσωτηρίαντῷπιστεύοντικαὶγὰρδυναμοῦταιὁπιστεύσαςδιὰτῆςἐναὐτῷἀποκαλυπτομένηςδικαιοσύνηςδιὰδὲτῶνπιστευόντωνἀποκαλύπτεταικαὶφανεροῦταιἀλλ'εἰςτὶζωοποιεῖταιφησὶνὁπιστεύσαςεἰςτὴντελειοτάτηνκαὶκατ'ἀμετάπειστονἕξεωςἰσχὺνπίστινἐκγὰρπίστεωςεἰςπίστινἡζωοποίησιςδυνατὸνδὲκαὶἄλλωςκατὰνοῆσαιἡτοῦθεοῦδικαιοσύνηδιὰτοῦεὐαγγελίουἀποκαλύπτεταιὅτιλαμβάνωνπαρ'ἡμῶνἀρχὴνμόνονκαὶσπέρμαπίστεωςαὐτὸςαὐξάνεικαὶἑδράζεικαὶτελειοποιεῖἡμᾶςεἰςαὐτὴνταύτηντοῦτοδικαιοσύνηςὡςἀληθῶςθεοῦτὸμόνονἀφορμὴνπροαιρέσεωςλαβόντααὐτὸνἀπαρτίσαιτὸπᾶνἀνωτέρωλέγοντοςτοῦΠαύλουὅτιδύναμὶςἐστιτῷπιστεύοντιεἰςσωτηρίαντὸεὐαγγέλιονἵναμήτιςεἴπῃκαὶπῶςἔνιπιστεῦσαιἀκούοντασταυρὸνἀκούονταθάνατονἀκούονταπάθηἐπάγειτὸδικαιοσύνηθεοῦἐναὐτῷἀποκαλύπτεταιμὴοὖνφησὶταῦταπροφασιζουἐὰνγὰρμόνονπροαιρεθῇςτότεμᾶλλονἔχειςθαυμάσαιτὴντοῦθεοῦπερὶσὲκηδεμονίανκαὶπρόνοιανὅτιτὴνἀπὸγνώμηςπίστινλαβὼναὐτοςσοιχορηγεῖτὴνἐκπληροφορίαςπίστινκαὶβεβαίωσεωΕἶταἵναμὴνομίσῃςὅτικαινόντιλέγεικαὶπρόσφατοντὸνπροφήτηνπαράγειμάρτυρατὸαὐτομοιφησὶκαὶὁπροφήτηςἈββακοὺμἔκπαλαιὅτιἡτοῦδικαίουζωὴπίστειπεριλαμβάνεταικαὶπερατοῦταιἀρχομένημὲνἀπὸτῆςκατὰπροαίρεσινπίστεωςτελειουμένηδὲκαὶπροϊοῦσαεἰςτὴνκατὰθείανσυνεργίανκαὶἀποκάλυψινπίστινδιόπερἀεὶὁδίκαιοςἐκπίστεωςζῇτὸδὲζήσεταικαλῶςεἴρηταιτοῦτ'ἔστινὁδίκαιοςοὐζῇμὲνἐκπίστεωςπαύεταιδὲἀλλὰδιὰπαντὸςζήσεταιἐναὐτῇπροκόπτωνκαὶστηριζόμενοςζήσεταιδὲεἶπενοὐκἄλλοτιοἷονἐκπίστεωςπροκόπτειἢστηρίζεταιἢἄλλοτιτὴνἐπιτεταμένηνδιάθεσινδηλῶνὅτιοὐδὲζῆναἱρήσεταιοὐδ'ἀναπνεῖνχωρὶςπίστεως
ΤὸδὲὁδὲδίκαιοςἐκπίστεωςζήσεταιμαρτυρίαμὲνἐστιτῶνεἰρημένωνκαὶἀποδειξιςπροφητικὴγὰρἡῥῆσιςεἰρημένητῷἈμβακοὺμτοιοῦτονδὲτίφησινκαλῶςεἶπονφησὶτὸνσπουδαῖονἐκπίστεωςεἰςπίστινδι'ἀρετῆςπροϊέναικαὶγὰρὁἈμβακοὺμφησὶνἄνωθεντοῦτοδιὰτοῦαὐτοῦπνεύματοςβοᾷὅτιὁσπουδαῖοςἄνθρωποςἐκπίστεωςζῇτοῦτ'ἔστιπᾶσαντὴνζωὴναὐτοῦπίστειπαρατεινομένηνἔχειἢοἰκειοτερονἐπεὶζωὴἀληθινὴτῷδικαίῳτὸθάλλεινκαὶἀναζῆνἐντῇκτήσειτῶνἀρετῶνὁδίκαιοςφησὶνἤτοιὁσπουδαῖοςἐκπίστεωςζήσεταιτὴνκατὰτὰςἀρετὰςζωὴνζωῆςγὰρἐνταῦθατοῦῥητοῦτῆςῥεούσηςκαὶἐπικήρουοὐλίανὁλόγοςοἰκεῖοςκαὶεἴηἂντὸὁδὲδίκαιοςἐκπίστεωςζήσεταικατασκευαστικὸντοῦἀποκαλύπτεταιδικαιοσύνηἐκπίστεωςἀλλ'οὕτωμὲνταῦταΕἰδὲτὸδικαιοσύνηθεοῦοὐχὶτὴνἐνἀνθρώπῳπαρὰθεοῦδιδομένηνἐκλάβοιτιςἀλλ'ἐγγύτεροντῆςλέξεωςτὴνἐνοῦσαντῷθεῷκαὶἐνεργουμένηνὑπ'αὐτοῦτοιοῦτοντινάμοιδοκεῖἀνακύπτειντὸνἀποστολικὸννοῦνὅτιἡτοῦθεοῦδικαιοσύνηἣνπερὶἡμᾶςἐπιδείκνυταιφιλανθρωπίαςὅρῳκαὶνόμῳἐντῷεὐαγγελίῳαὐτοῦδείκνυταιπῶςκαὶτίνατρόπονὅτιἐκμόνηςπίστεωςἡμᾶςσώζεικαὶνεκρωθένταςἤδηζωοποιεῖμὴπροεπιδειξαμένουςἔργακαὶτοῦτοκαὶπροϊὼνὁΠαῦλοςἐμφανέστερονπεριστᾷἐνοἷςφησινκαὶδικαιοῦντατὸνἐκπίστεωςκαὶπάλινδικαιωθέντεςοὖνἐκπίστεωςκαὶπάλινἐὰνὁμολογήσῃςἐντῷστοματίσουκύριονἸησοῦνεἶτακαὶπιστεύσῃςἐντῇκαρδίᾳσουσωθήσῃτοῦτοοὖνδικαιοσύνηςθεοῦνικώσηςφιλανθρωπίανἀνθρωπίνηντὸἐκμόνηςπίστεωςνεκρωθένταςἡμᾶςτῆςἁμαρτίαιςἤδηἀνεγεῖραικαὶζωοποιῆσαιὥστεκαλῶςπροεῖπενὅτιδύναμὶςἐστιτὸεὐαγγέλιονεἰςσωτηρίαντῷπιστεύοντικαὶγὰρδυναμοῦταιὁπιστεύσαςδιὰτῆςἐναὐτῷἀποκαλυπτομένηςδικαιοσύνηςἀναστῆναιτοῦἀπὸτῶνἁμαρτιῶνπτώματοςκαὶζωοποιηθῆναιΚαλῶςδὲεἶπενἀποκαλύπτεταιτοῖςμὲνγὰρμὴπιστεύουσικέκρυπταιἡτοιαύτητοῦθεοῦδικαιοσύνηδιὰδὲτῶνπιστευόντωνἀποκαλύπτεταικαὶφανεροῦταιἀλλ'εἰςτὶζωοποιεῖταιφησὶνὁπιστεύσαςεἰςτὴντελειοτάτηνκαὶκατ'ἀμετάπιστονἕξεωςἰσχὺνπίστινἐκγὰρπίστεωςεἰςπίστινἡζωοποίησιςδυνατὸνδὲκαὶἄλλωςκατὰνοῆσαιἡτοῦθεοῦδικαιοσύνηδιὰτοῦεὐαγγελίουἀποκαλύπτεταιὅτιλαμβάνωνπαρ'ἡμῶνἀρχὴνμόνονκαὶσπέρμαπίστεωςαὐτὸςαὐξάνεικαὶἑδράζεικαὶτελειοποιεῖἡμᾶςεἰςαὐτὴνταύτηντοῦτοδικαιοσύνηςὡςἀληθῶςθεοῦτὸμόνονἀφορμὴνπροαιρέσεωςλαβόντααὐτὸνἀπαρτίσαιτὸπᾶνἵναγὰρμήτιςεἴπῃἀνωτέρωλέγοντοςτοῦΠαύλουὅτιδύναμὶςἐστιτῷπιστεύοντιεἰςσωτηρίαντὸεὐαγγέλιονκαὶπῶςἔνιπιστεῦσαιἀκούοντασταυρὸνἀκούονταθάνατονἀκούονταπάθηἐπάγειτὸδικαιοσύνηθεοῦἐναὐτῷἀποκαλύπτεταιμὴἔστωφησὶταῦταπρόφασιςἐὰνγὰρμόνονπροαιρεθῇςτότεμᾶλλονἔχειςθαυμάσαιτὴντοῦθεοῦπερὶσὲκηδεμονίανκαὶπρόνοιανὅτιτὴνἀπὸγνώμηςπίστινλαβὼναὐτοςσοιχορηγεῖτὴνἐκπληροφορίαςπίστινκαὶβεβαίωσινἀλλὰτῶνἀπίστωνμέντιςτοῦτοοὐκἂνἐπιγνῷμυριάκιςἑρμηνευομενοςτῶνδὲπιστῶνμόνηςδεῖταιἀναμνήσεωςοἶδενγὰρτοῦτοτῇπείρᾳὅτιτὴνἐκπροαιρέσεωςκατ'ἀρχὰςπίστιναὐτὸςπροβαλλόμενοςἐκταύτηςεἰςτὴνκατὰγνῶσινκαὶτελειότηταπίστινἀνατρέχεικαὶἀναβιβάζεταιΕἶταἵναμὴνομίσῃςὅτικαινόντιλέγεικαὶπρόσφατοντὸνπροφήτηνπαράγειμάρτυρατὸαὐτομοιφησὶκαὶὁπροφήτηςἈμβακοὺμἔκπαλαιὅτιἡτοῦδικαίουζωὴπίστειπεριλαμβάνεταικαὶπερατοῦταιἀρχομένημὲνἀπὸτῆςκατὰπροαίρεσινπίστεωςτελειουμένηδὲκαὶπροϊοῦσαεἰςτὴνκατὰθείανσυνεργίανκαὶἀποκάλυψινπίστινδιόπερἀεὶὁδίκαιοςἐκπίστεωςζῇτὸδὲζήσεταικαλῶςεἴρηταιτοῦτ'ἔστινὁδίκαιοςοὐζῇμὲνἐκπίστεωςπαύεταιδὲἀλλὰδιὰπαντὸςζήσεταιἐναὐτῇπροκόπτωνκαὶστηριζόμενοςζήσεταιδὲεἶπενοὐκἄλλοτιοἷονἐκπίστεωςπροκόπτειἢστηρίζεταιἢἄλλοτιτὴνἐπιτεταμένηνδιάθεσινδηλῶνὅτιοὐδὲζῆναἱρήσεταιοὐδ'ἀναπνεῖνχωρὶςπίστεωςεἰοὖνκαὶδύναμὶςἐστινεἰςσωτηρίαντῷπιστεύσαντιτὸεὐαγγέλιονκαὶπιστεῦσαιῥᾷονπροαιρέσεωςγὰρμόνηςδεῖταικαὶπιστεύσανταἔνικατὰτὴνπίστινἑδρασθῆναιὑπὸθεοῦκαὶτελειωθῆναικαὶτελειωθεῖσικατὰτὴνπίστινἔρωςκαὶἡδονὴἐμφύεταιπερὶαὐτὴνὥστεμηδὲζῆναἱρεῖσθαιἄνευταύτηςδεῖἄραπροθύμωςδιὰταῦταπάντακαὶμετὰσπουδῆςπροσιέναιτῷκηρύγματιτοῦεὐαγγελίουκαλῶςδὲἄρακαὶΠαῦλοςἔλεγενοὐγὰρἐπαισχύνομαιτὸεὐαγγέλιοντοῦΧριστοῦτοσούτωνἀγαθῶνθεσαυρονἡμῖνπροξενοῦν
Τῶντὴνἀλήθειανἐνἀδικίᾳκαλυπτοντων,γνώμηςπονηρίᾳἐπισκοτιζοντων·ῥᾷονγάρ,εἴπερἐβούλοντο,ἀπὸτῶνὁρωμένωνκαὶἑαυτοὺςκαὶἑτέρουςὠφελῆσαιεἰςθεογνωσίαν.οἱδὲμᾶλλονδι'αὐτῶντούτωνσυνεκάλυψανκαὶκατέσχονμὴδιαλάμψαιτὴνθεογνωσίαν,αὐτὰταῦταθεοποιήσαντες,καὶἀδικήσαντες,τὸὅσονἐπ'αὐτοῖς,τήντετῆςθεογνωσίαςἀλήθειανκαὶἑαυτοὺςκαὶαὐτάγεδὴἅπερτιμᾶνἔδοξαν.δῆλονδὲὅτιτοὺςτῶνἙλλήνωνσοφοὺςἐπιπλήττεικαὶτοὺςὁμοίουςἐκείνοις
ἡκαλυπτοντωνγνώμηςπονηρίᾳἐπισκοτιζοντωνῥᾷονγὰρεἴπερἐβούλοντοἀπὸτῶνὁρωμένωνκαὶἑαυτοὺςκαὶἑτέρουςὠφελῆσαιεἰςθεογνωσίανοἱδὲμᾶλλονδι'αὐτῶντούτωνσυνεκάλυψανκαὶκατέσχονμὴδιαλάμψαιτὴνθεογνωσίαναὐτὰταῦταθεοποιήσαντεςκαὶἀδικήσαντεςτὸὅσονἐπ'αὐτοῖςτήντετῆςθεογνωσίαςἀλήθειανκαὶἑαυτοὺςκαὶαὐτάγεδὴἅπερτιμᾶνἔδοξανδῆλονδὲὅτιτοὺςτῶνἙλλήνωνσοφοὺςἐπιπλήττεικαὶτοὺςὁμοίουςἐκείνοις
ἐνἀδικίᾳκατεχόντωνκαλυπτοντωνγνώμηςπονηρίᾳἐπισκοτιζοντωνῥᾷονγὰρεἴπερἐβούλοντοἀπὸτῶνὁρωμένωνκαὶἑαυτοὺςκαὶἑτέρουςὠφελῆσαιεἰςθεογνωσίανοἱδὲμᾶλλονδι'αὐτῶντούτωνσυνεκάλυψανκαὶκατέσχονμὴδιαλάμψαιτὴνθεογνωσίαναὐτὰταῦταθεοποιήσαντεςκαὶἀδικήσαντεςτὸὅσονἐπ'αὐτοῖςτήντετῆςθεογνωσίαςἀλήθειανκαὶἑαυτοὺςκαὶαὐτάγεδὴἅπερτιμᾶνἔδοξανδῆλονδὲὅτιτοὺςτῶνἙλλήνωνσοφοὺςἐπιπλήττεικαὶτοὺςὁμοίουςἐκείνοις
Τῶντὴνἀλήθειανἐνἀδικίᾳκαλυπτοντωνγνώμηςπονηρίᾳἐπισκοτιζοντωνῥᾷονγὰρεἴπερἐβούλοντοἀπὸτῶνὁρωμένωνκαὶἑαυτοὺςκαὶἑτέρουςὠφελῆσαιεἰςθεογνωσίανοἱδὲμᾶλλονδι'αὐτῶντούτωνσυνεκάλυψανκαὶκατέσχονμὴδιαλάμψαιτὴνθεογνωσίαναὐτὰταῦταθεοποιήσαντεςκαὶἀδικήσαντεςτὸὅσονἐπ'αὐτοῖςτήντετῆςθεογνωσίαςἀλήθειανκαὶἑαυτοὺςκαὶαὐτάγεδὴἅπερτιμᾶνἔδοξανδῆλονδὲὅτιτοὺςτῶνἙλλήνωνσοφοὺςἐπιπλήττεικαὶτοὺςὁμοίουςἐκείνοις
Τὸγνωστὸνὅπερδυνατὸνἐστινγνωσθῆναιὅτιποιητὴςὅτιπρονοητὴςκαὶτὰὁμοία
διότιτὸγνωστὸντοῦθεοῦὅπεραὐτοῦδυνατὸνγνωσθῆναιὅτιποιητὴςὅτιπρονοητὴςκαὶτὰὁμοία
ΤὰγὰρἀορατααὐτοῦΤὰγὰρἀορατααὐτοῦ,οἷονἄγγελοικαὶαἱἄλλοιἀσώματοιοὐσίαι,ἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςκαταλαμβάνεταικαὶκαθορᾶται.πῶς;καὶαὐτὰἐντοῖςποιήμασινοούμενακαὶσυναριθμούμενα.καθ'ὑπερβατὸνοὖνἡσύνταξις·ἢτοῖςποιήμασινοούμενα,ἀντὶτοῦἐναὐτοῖςτοῖςποιήμασινἐνεῖναικαὶτῇτοῦθεοῦβουλήσειὑπηρετεῖνκαὶπληροῦντὰκελευομενα·ἢἀορατααὐτοῦλέγειαὐτὸτὸἀορατοναὐτουτῆςοὐσίας.καὶπῶςἔνι,φησί,τὸθεῖονἀορατονὂνκατιδεῖνκαὶκατανοῆσαι;ναὶἐστι,φησίν,ἀπὸτῶνκτισμάτωναὐτοῦκατιδεῖναὐτοῦτὴνθειοτητακαὶτὴνδύναμιν
οἷονἄγγελοικαὶαἱἄλλοιἀσώματοιοὐσία
ἡἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςκαταλαμβάνεταικαὶκαθορᾶταιπῶςκαὶαὐτὰἐντοῖςποιήμασινοούμενακαὶσυναριθμούμενακαθ'ὑπερβατὸνοὖνἡσύνταξιςἢτοῖςποιήμασινοούμεναἀντὶτοῦἐναὐτοῖςτοῖςποιήμασινἐνεῖναικαὶτῇτοῦθεοῦβουλήσειὑπηρετεῖνκαὶπληροῦντὰκελευόμεναἢἀορατααὐτοῦλέγειαὐτὸτὸἀορατοναὐτουτῆςοὐσίαςκαὶπῶςἔνιφησὶτὸθεῖονἀορατονὂνκατιδεῖνκαὶκατανοῆσαιναὶἐστιφησὶνἀπὸτῶνκτισμάτωναὐτοῦκατιδεῖναὐτοῦτὴνθειότητακαὶτὴνδύναμιν
Τὰγὰρἀορατααὐτοῦοἷονἄγγελοικαὶἄλλοιἀσώματοιοὐσίαιαὐτοῖςτοῦκόσμουκτίσεωςκαταλαμβάνεταικαὶκαθορᾶταιπῶςκαὶαὐτὰἐντοῖςποιήμασινοούμενακαὶσυναριθμούμενακαθ'ὑπερβατὸνοὖνἡσύνταξιςἢτοῖςποιήμασινοούμεναἀντὶτοῦἐναὐτοῖςτοῖςποιήμασινἐνεῖναικαὶτῇτοῦθεοῦβουλήσειὑπηρετεῖνκαὶπληροῦντὰκελευόμεναἢἀορατααὐτοῦλέγειαὐτὸτὸἀορατοναὐτουτῆςοὐσίαςκαὶπῶςἔνιφησὶτὸθεῖονἀορατονὂνκατιδεῖνκαὶκατανοῆσαιναὶἐστιφησὶνἀπὸτῶνκτισμάτωναὐτοῦκατιδεῖναὐτοῦτὴνθειότητακαὶτὴνδύναμιν
ΤὰγὰρἀορατααὐτοῦΤὰγὰρἀορατααὐτοῦοἷονἄγγελοικαὶαἱἄλλοιἀσώματοιοὐσίαιἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςκαταλαμβάνεταικαὶκαθορᾶταιπῶςκαὶαὐτὰἐντοῖςποιήμασινοούμενακαὶσυναριθμούμενακαθ'ὑπερβατὸνοὖνἡσύνταξιςἢτοῖςποιήμασινοούμεναἀντὶτοῦἐναὐτοῖςτοῖςποιήμασινἐνεῖναικαὶτῇτοῦθεοῦβουλήσειὑπηρετεῖνκαὶπληροῦντὰκελευόμεναἢἀορατααὐτοῦλέγειαὐτὸτὸἀορατοναὐτουτῆςοὐσίαςκαὶπῶςἔνιφησὶτὸθεῖονἀορατονὂνκατιδεῖνκαὶκατανοῆσαιναὶἐστιφησὶνἀπὸτῶνκτισμάτωναὐτοῦκατιδεῖναὐτοῦτὴνθειότητακαὶτὴνδύναμιν
ἡτεἀΐδιοςαὐτοῦδύναμιςπῶςἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡθειότηςτοῦθεοῦκαὶἀΐδιοςδύναμιςγινώσκεται;εἶδέντιςτὸνκόσμονκαὶτὰἐναὐτῷἀστέρωνκάλλη,μέγεθοςκαὶδρόμονσελήνηςκαὶἡλίουτάξινκαὶεἱρμὸνἀπαράβατον·οὐχἡμέρανσελήνηποιεῖοὐδὲτὴννύκταὁἥλιος,αἱνύκτεςεὐτάκτωςταῖςἡμέραιςἐξίστανται,καὶαἱἡμέραιταῖςνυξὶπαραχωροῦσιτὸἀνάλογον.ὁαἰθὴρτὸνοἰκεῖοντόπονφυλάττει,καὶὁἀὴρὑφίσταται,καὶοὔτεἐκεῖνοςτὴνἀλλοτρίανὑπέρχεταιχώραν,οὔτεὁἀὴρεἰςτὰὑπὲραὐτὸνἐπεκτείνεται.ἕστηκενἡγῆ,οὐκἔχουσατὸνὑπερείδονταβάροςἄπειρονκαὶμηδὲδυναμένηἐπερείδεσθαι,ἐγκέχυταιαὐτῇτὸὕδωρκαὶπερικέχυταιπροσθήκῃθαύματος·τοῦτεγὰρβάρουςπροσθήκηνποιεῖκαὶεὐδιάλυτονκαὶπρὸςτὸκαταφέρεσθαιπολυπλάσιοντὸαἴτιον,ἀλλ'ὅμωςἀκίνητοςἕστηκεν,φωνῆςἁπάσηςλαμπροτεροντὴνκατέχουσανἀνακηρύττουσαδύναμιν.φέρεικαρποὺςμυρίους,μυρίαιςἰδέαιςἐξαλλάττοντας,μυρίαιςδυνάμεσιδιαφέροντας,χρώμασι,μεγέθεσι,μίαοὖσα,γῆοὖσα.τρέφειζῴωνγένηἄπειρα,ἥμερα,ἄγρια,ζῳοτοκα,ᾠοτοκα,ἄπειρονἄλληνδιαφορὰνκαὶἀνομοιοτητακατὰγένεσινἔχοντα,ἰοβολα,ἀλεξιτήρια,ἕρποντα,ἱπτάμενα,βαδίζοντα,νηχομενα.τὶἄντιςἐπιχειροίηλέγειντὰςδιαφορὰςὧνεἰςπέραςοὐστήσεται;ἀλλὰκαιρῶνεὐτάκτουςμεταβολάς,ἀλλ'ὑετοὺςἐτησίους,ἀλλὰκαὶτὰδοκοῦνταπάθη,σεισμούς,κεραυνούς,ἀλλ'εἴτιτούτωνἐπισκοπήσεις,εἰςτὸνδημιουργὸνπαραπέμπειτὸνπροσέχοντα·τὶτὸσυνέχον;τὶτὸσυγκρατοῦν;πῶςκυβερνᾶται;πῶςδιασώζεται;ἔστινἄραγνῶναισαφῶςἀπὸτῆςκτίσεως,ὅτιἔστιδημιουργός,ὅτιπρονοητής,ὅτιπαντοδύναμος,ὅτιἀγαθοςἀγαθοῦγὰρκαὶἡδημιουργίακαὶἡπρονοια,ὅτιἀΐδιος·τῷγὰρπαντοδυνάμῳτὶςἐπιβουλεύσει;καὶεἰμὴοὗτοςἀΐδιος,ὑπ'ἄλλουπάντωςἀϊδίουκαὶσυνέχεταικαὶπροήχθη·καὶτοῦτοἐπάπειρον,ὥστεκαὶἀΐδιος.οὕτωςοὖνἡθειότηςαὐτοῦκαὶἀΐδιοςδύναμιςἐντοῖςποιήμασικαθορᾶται,οὕτωςἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡτοῦθεοῦγνῶσιςτοῖςἀνθρώποιςἐγγίνεται,οὕτωςτὸγνωστὸναὐτοῦἐνπᾶσινἐφανέρωσεν·τὸγὰργνωστὸντοῦθεοῦταῦτακαὶτὰτοιαῦτὰἐστιν,οὐσίαδὲκαὶφύσιςπαντελῶςπᾶσινἄληπτα.ταῦτακαὶἝλληνεςἔγνωσαν,ἀλλὰγνόντεςοὐχὡςθεὸνἐδοξασαν.ἀλλ'ὦπολλῆςματαιότητοςκαὶμωρίας·ἅπερὡςπερὶθεοῦθεοπρεπῶςἐφαντάσθησαν,ταῦταεἰδώλοιςκαὶδαίμοσικαὶτοῖςἔργοιςτῶνχειρῶναὐτοῦλίανἀθλίωςκαὶδυσσεβῶςπεριέθηκαν,ἀλλάξαντεςτὴντοῦθεοῦδόξανεἰδώλωνδόξῃ.καὶἀντὶτοῦσέβεινθεὸνἐσεβάσθησανεἰδώλοις,καὶφθαρτῶνεἰδώλοιςἐπίτασιςπωρώσεωςκαὶἀνοίας,καὶἔτιτὸκακὸνὑπερβολὴνοὐκἔχονἑρπετῶνκαὶπετεινῶνκαὶτετραπόδωνεἰδώλοις.ἴδεμανίαν,μᾶλλονδὲἴδεπρᾶξινἧςοὐκἔστινοὐδ'ἄξιονὄνομαεὐπορῆσαι.ἀλλ'ὅτιμὲνἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡἀΐδιοςτοῦθεοῦδύναμιςκαὶθειότηςκαθορᾶται,καὶὅτιγνόντεςτὸνθεὸνοὐχὡςθεὸνἐδοξασαν,δῆλον.πῶςδὲἐματαιώθησανἐντοῖςδιαλογισμοῖςαὐτῶν;ποίωνγὰρδιαλογισμῶνπροσκυνεῖνλίθοιςκαὶξύλοις;ποίωνδιαλογισμῶνδημιουργοὺςκαὶθεοὺςκαὶἀϊδίουςκαὶκηδεμοναςταῦτακαλεῖν;τὶοὖνἀπορεῖς,ὅτιοὐπροσεκύνησαν,ὅτιοὐκἐθεοποίησαν;ἢτοῦτομὲνδῆλον.ποίοιςδὲζητεῖςλογισμοῖς;ἀλλ'ἔχειςκαὶτοῦτο·ματαίοιςγὰρκαὶἐσκοτισμένοιςκαὶμωροῖς.
ἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡθειότηςτοῦθεοῦκαὶἀΐδιοςδύναμιςγινώσκεταιεἶδέντιςτὸνκόσμονκαὶτὰἐναὐτῷἀστέρωνκάλλημέγεθοςκαὶδρόμονσελήνηςκαὶἡλίουτάξινκαὶεἱρμὸνἀπαράβατονοὐχἡμέρανσελήνηποιεῖοὐδὲτὴννύκταὁἥλιοςὁαἰθὴρτὸνοἰκεῖοντόπονφυλάττεικαὶὁἀὴρἕστηκενἡγῆοὐκἔχουσατὸνὑπερείδονταβάροςἄπειρονἐγκέχυταιαὐτῇτὸὕδωρκαὶπερικέχυταιπροσθήκῃβάρουςπροσθήκηνἀλλ'ὅμωςἕστηκεἀκίνητοςτὴνκατέχουσανἀνακηρύττουσαδύναμινφέρεικαρποὺςμυρίουςκαὶἰδέαιςδυνάμεσιδιαφέρονταςμίαοὖσαγῆοὖσατρέφειζῴωνγένηἄπειραἀλλὰκαιρῶνεὐτάκτουςμεταβολὰςκαὶὑετοὺςἐτησίουςἀλλὰκαὶτὰδοκοῦνταπάθησεισμοὺςκεραυνοὺςἀλλ'εἴτιτούτωνἐπισκοπήσειςεἰςτὸνδημιουργὸνπαραπέμπειτὸνπροσέχοντατὶτὸσυνέχοντὶτὸσυγκρατοῦνἔστινἄραγνῶναισαφῶςἀπὸτῆςκτίσεωςὅτιἔστιδημιουργὸςὅτιπρονοητὴςὅτιπαντοδύναμοςὅτιἀγαθοςἀγαθοῦγὰρκαὶἡδημιουργίακαὶἡπρόνοιαὅτιἀΐδιοςτῷγὰρπαντοδυνάμῳτὶςἐπιβουλεύειοὕτωςοὖνἡθειότηςαὐτοῦκαὶἀΐδιοςδύναμιςἐντοῖςποιήμασικαθορᾶταιοὕτωςἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡτοῦθεοῦγνῶσιςτοῖςἀνθρώποιςἐγγίνεταιοὕτωςτὸγνωστὸναὐτοῦἐνπᾶσινἐφανέρωσεντὸγὰργνωστὸντοῦθεοῦταῦτακαὶτὰτοιαῦτὰἐστινοὐσίαδὲφύσιςπαντελῶςπᾶσινἄληπταταῦτακαὶἝλληνεςἔγνωσανἀλλὰγνόντεςοὐχὡςθεὸνἐδοξασαν
ἡτεἀΐδιοςαὐτοῦδύναμιςκαὶθειότηςπῶςἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡθειότηςτοῦθεοῦκαὶἀΐδιοςδύναμιςγινώσκεταιεἶδέντιςτὸνκόσμονκαὶἐναὐτῷἀστέρωνκάλληδρόμονσελήνηςκαὶἡλίουτάξινκαὶεἱρμὸνἀπαράβατονοὐχἡμέρανσελήνηποιεῖοὐδὲτὴννύκταὁἥλιοςαἱνύκτεςεὐτάκτωςταῖςἡμέραιςἐξίστανταικαὶαἱἡμέραιταῖςνυξὶπαραχωροῦσιτὸἀνάλογονὁαἰθὴρτὸνοἰκεῖοντόπονφυλάττεικαὶὁἀὴρὑφίσταταικαὶοὔτεἐκεῖνοςτὴνἀλλοτρίανὑπέρχεταιχώρανοὔτεὁἀὴρεἰςτὰὑπὲραὐτὸνἐπεκτείνεταιἕστηκενἡγῆοὐκἔχουσατὸνὑπερείδονταβάροςἄπειρονκαὶμηδὲδυναμένηἐπερείδεσθαιἐκκέχυταιαὐτῇτὸὕδωρκαὶπερικέχυταιπροσθήκῃθαύματοςτοῦτεγὰρβάρουςπροσθήκηνποιεῖκαὶεὐδιάλυτονκαὶπρὸςτὸκαταφέρεσθαιπολυπλάσιοντὸαἴτιονἀλλ'ὅμωςἀκίνητοςἕστηκενφωνῆςἁπάσηςλαμπρότεροντὴνκατέχουσανἀνακηρύττουσαδύναμινφέρεικαρποὺςμυρίαιςειδέαιςἐξαλλάττονταςμυρίαιςδυνάμεσιδιαφέρονταςχρώμασιμεγέθεσιμίαοὖσαγῆοὖσατρέφειζῴωνγένηἄπειραἥμεραἄγριαζῳοτοκαᾠοτοκαἄπειρονἄλληνδιαφορὰνκαὶἀνομοιοτητακατὰγένεσινἔχονταἰοβολαἀλεξιτήριαἕρπονταἱπτάμεναβαδίζοντανηχόμενατὶἄντιςἐπιχειροίηλέγειντὰςδιαφορὰςὧνεἰςπέραςοὐστήσεταιἀλλὰκαιρῶνεὐτάκτουςμεταβολὰςἀλλ'ὑετοὺςἐτησίουςἀλλὰκαὶτὰδοκοῦνταπάθησεισμοὺςκεραυνοὺςἀλλ'εἴτιτούτωνἐπισκοπήσειςεἰςτὸνδημιουργὸνπαραπέμπειτὸνπροσέχοντατὶτὸσυνέχοντὶτὸσυγκρατοῦνπῶςκυβερνᾶταιπῶςδιασώζεταιἔστινἄραγνῶναισαφῶςἀπὸτῆςκτίσεωςὅτιἔστιδημιουργὸςὅτιπρονοητὴςὅτιπαντοδύναμοςὅτιἀγαθοςἀγαθοῦγὰρκαὶἡδημιουργίακαὶἡπρόνοιαὅτιἀΐδιοςτῷγὰρπαντοδυνάμῳτὶςἐπιβουλεύσεικαὶεἰμὴοὗτοςἀΐδιοςὑπ'ἄλλουπάντωςἀϊδίουκαὶσυνέχεταικαὶπροήχθηκαὶτοῦτοἐπάπειρονὥστεκαὶἀΐδιοςοὕτωςοὖνἡθειότηςαὐτοῦκαὶἀΐδιοςδύναμιςἐντοῖςποιήμασικαθορᾶταιοὕτωςἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡτοῦθεοῦγνῶσιςτοῖςἀνθρώποιςἐγγίνεταιοὕτωςτὸγνωστὸναὐτοῦἐνπᾶσινἐφανέρωσεντὸγὰργνωστὸντοῦθεοῦταῦτακαὶτὰτοιαῦτὰἐστινοὐσίαδὲκαὶφύσιςπαντελῶςπᾶσινἄληπταταῦτακαὶἝλληνεςἔγνωσανἀλλὰγνόντεςοὐχὡςθεὸνἐδοξασανἀλλ'ὦπολλῆςματαιότητοςκαὶμωρίαςἅπερὡςπερὶθεοῦθεοπρεπῶςἐφαντάσθησανταῦταεἰδώλοιςκαὶδαίμοσικαὶτοῖςἔργοιςτῶνχειρῶναὐτοῦλίανἀθλίωςκαὶδυσσεβῶςπεριέθηκανἀλλάξαντεςτὴντοῦθεοῦδόξανεἰδώλωνδόξῃκαὶἀντὶτοῦσέβεινθεὸνἐσεβάσθησανεἰδώλοιςκαὶφθαρτῶνεἰδώλοιςἐπίτασιςπωρώσεωςκαὶἀνοίαςκαὶἔτιτὸκακὸνὑπερβολὴνοὐκἔχονἑρπετῶνκαὶπετεινῶνκαὶτετραπόδωνεἰδώλοιςἴδεμανίανμᾶλλονδὲἴδεπρᾶξινἧςοὐκἔστινοὐδ'ὄνομαεὐπορῆσαιπῶςδὲἐματαιώθησανἐντοῖςδιαλογισμοῖςαὐτῶνποίωνγὰρδιαλογισμῶνπροσκυνεῖνλίθοιςκαὶξύλοιςκαὶδιαλογισμῶνδημιουργοὺςθεοὺςκαὶἀϊδίουςκαὶκηδεμοναςταῦτακαλεῖν
ἡτεἀΐδιοςαὐτοῦδύναμιςπῶςἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡθειότηςτοῦθεοῦκαὶἀΐδιοςδύναμιςγινώσκεταιεἶδέντιςτὸνκόσμονκαὶτὰἐναὐτῷἀστέρωνκάλλημέγεθοςκαὶδρόμονσελήνηςκαὶἡλίουτάξινκαὶεἱρμὸνἀπαράβατονοὐχἡμέρανσελήνηποιεῖοὐδὲτὴννύκταὁἥλιοςαἱνύκτεςεὐτάκτωςταῖςἡμέραιςἐξίστανταικαὶαἱἡμέραιταῖςνυξὶπαραχωροῦσιτὸἀνάλογονὁαἰθὴρτὸνοἰκεῖοντόπονφυλάττεικαὶὁἀὴρὑφίσταταικαὶοὔτεἐκεῖνοςτὴνἀλλοτρίανὑπέρχεταιχώρανοὔτεὁἀὴρεἰςτὰὑπὲραὐτὸνἐπεκτείνεταιἕστηκενἡγῆοὐκἔχουσατὸνὑπερείδονταβάροςἄπειρονκαὶμηδὲδυναμένηἐπερείδεσθαιἐγκέχυταιαὐτῇτὸὕδωρκαὶπερικέχυταιπροσθήκῃθαύματοςτοῦτεγὰρβάρουςπροσθήκηνποιεῖκαὶεὐδιάλυτονκαὶπρὸςτὸκαταφέρεσθαιπολυπλάσιοντὸαἴτιονἀλλ'ὅμωςἀκίνητοςἕστηκενφωνῆςἁπάσηςλαμπρότεροντὴνκατέχουσανἀνακηρύττουσαδύναμινφέρεικαρποὺςμυρίουςμυρίαιςἰδέαιςἐξαλλάττονταςμυρίαιςδυνάμεσιδιαφέρονταςχρώμασιμεγέθεσιμίαοὖσαγῆοὖσατρέφειζῴωνγένηἄπειραἥμεραἄγριαζῳοτοκαᾠοτοκαἄπειρονἄλληνδιαφορὰνκαὶἀνομοιοτητακατὰγένεσινἔχονταἰοβολαἀλεξιτήριαἕρπονταἱπτάμεναβαδίζοντανηχόμενατὶἄντιςἐπιχειροίηλέγειντὰςδιαφορὰςὧνεἰςπέραςοὐστήσεταιἀλλὰκαιρῶνεὐτάκτουςμεταβολὰςἀλλ'ὑετοὺςἐτησίουςἀλλὰκαὶτὰδοκοῦνταπάθησεισμοὺςκεραυνοὺςἀλλ'εἴτιτούτωνἐπισκοπήσειςεἰςτὸνδημιουργὸνπαραπέμπειτὸνπροσέχοντατὶτὸσυνέχοντὶτὸσυγκρατοῦνπῶςκυβερνᾶταιπῶςδιασώζεταιἔστινἄραγνῶναισαφῶςἀπὸτῆςκτίσεωςὅτιἔστιδημιουργὸςὅτιπρονοητὴςὅτιπαντοδύναμοςὅτιἀγαθοςἀγαθοῦγὰρκαὶἡδημιουργίακαὶἡπρόνοιαὅτιἀΐδιοςτῷγὰρπαντοδυνάμῳτὶςἐπιβουλεύσεικαὶεἰμὴοὗτοςἀΐδιοςὑπ'ἄλλουπάντωςἀϊδίουκαὶσυνέχεταικαὶπροήχθηκαὶτοῦτοἐπάπειρονὥστεκαὶἀΐδιοςοὕτωςοὖνἡθειότηςαὐτοῦκαὶἀΐδιοςδύναμιςἐντοῖςποιήμασικαθορᾶταιοὕτωςἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡτοῦθεοῦγνῶσιςτοῖςἀνθρώποιςἐγγίνεταιοὕτωςτὸγνωστὸναὐτοῦἐνπᾶσινἐφανέρωσεντὸγὰργνωστὸντοῦθεοῦταῦτακαὶτὰτοιαῦτὰἐστινοὐσίαδὲκαὶφύσιςπαντελῶςπᾶσινἄληπταταῦτακαὶἝλληνεςἔγνωσανἀλλὰγνόντεςοὐχὡςθεὸνἐδοξασανἀλλ'ὦπολλῆςματαιότητοςκαὶμωρίαςἅπερὡςπερὶθεοῦθεοπρεπῶςἐφαντάσθησανταῦταεἰδώλοιςκαὶδαίμοσικαὶτοῖςἔργοιςτῶνχειρῶναὐτοῦλίανἀθλίωςκαὶδυσσεβῶςπεριέθηκανἀλλάξαντεςτὴντοῦθεοῦδόξανεἰδώλωνδόξῃκαὶἀντὶτοῦσέβεινθεὸνἐσεβάσθησανεἰδώλοιςκαὶφθαρτῶνεἰδώλοιςἐπίτασιςπωρώσεωςκαὶἀνοίαςκαὶἔτιτὸκακὸνὑπερβολὴνοὐκἔχονἑρπετῶνκαὶπετεινῶνκαὶτετραπόδωνεἰδώλοιςἴδεμανίανμᾶλλονδὲἴδεπρᾶξινἧςοὐκἔστινοὐδ'ἄξιονὄνομαεὐπορῆσαιἀλλ'ὅτιμὲνἀπὸτῆςτοῦκόσμουκτίσεωςἡἀΐδιοςτοῦθεοῦδύναμιςκαὶθειότηςκαθορᾶταικαὶὅτιγνόντεςτὸνθεὸνοὐχὡςθεὸνἐδοξασανδῆλονπῶςδὲἐματαιώθησανἐντοῖςδιαλογισμοῖςαὐτῶνποίωνγὰρδιαλογισμῶνπροσκυνεῖνλίθοιςκαὶξύλοιςποίωνδιαλογισμῶνδημιουργοὺςκαὶθεοὺςκαὶἀϊδίουςκαὶκηδεμοναςταῦτακαλεῖντὶοὖνἀπορεῖςὅτιοὐπροσεκύνησανὅτιοὐκἐθεοποίησανἢτοῦτομὲνδῆλονποίοιςδὲζητεῖςλογισμοῖςἀλλ'ἔχειςκαὶτοῦτοματαίοιςγὰρκαὶἐσκοτισμένοιςκαὶμωροῖς
διότιγνόντεςτὸνθεὸντοῦτ'ἐστιτιποτεἐστιθεόςτιὀφείλειυπολαμβανεσθαιθεὸςτοῦτογνόντεςτοῖςἐφ'ἑξῆςἑκοντεςεσφαλησηαν
γνόντεςτὸνθεὸντουτέστιτιποτεἐστιθεόςτιὀφείλειυπολαμβάνεσθαιθεὸςτοῦτογνόντεςἑκοντεςεσφαλησηαν
διότιγνόντεςτὸνθεὸντοῦτ'ἐστιτιποτεἐστιθεόςτιὀφείλειυπολαμβάνεσθαιθεὸςτοῦτογνόντεςτοῖςἐφ'ἑξῆςἑκοντεςεσφαλησηαν
∆ιοτιγνόντεςτὸνθεόν,τοῦτ'ἔστιγνῶναιδυνηθέντες,εἴπερἠθέλησαν.γνόντεςδέ,φησίν,ὅτιὅσονἀπὸτῆςτῶνὁρωμένωνδιδασκαλίαςἔγνωσαν,καὶἀπήρτιστοαὐτῶνἡγνῶσις.ἢγνόντες,φησί,κυρίως,ὅτικαὶἔγνωσαντὸνθεὸνκαθ'ὅσονἐστὶναὐτοῦτοῖςἀνθρώποιςγνωστόν·διὸκαὶἔλεγενὅτιτὸγνωστὸντοῦθεοῦφανερὸνἐστινἐναὐτοῖς.τὶοὖνἐστιτὸγνωστὸναὐτοῦ;ὅτιπρονοητικος,ὅτιδημιουργικος,ὅτιἀγαθος,ὅτιδεσπότης,ὅτιἐξουσιαστής·ταῦταοὗτοιὅτιεἶναιδεῖτῷθεῷἔγνωσαν,καὶὅτιδεῖσέβεσθαιαὐτον·γνόντεςδ'ἐντούτῳτὸνθεὸνκαὶμέχριτούτουπροελθόντεςκαλῶς,ἐξετράπησαντοῦλοιποῦκαὶτῆςἀληθείαςἀπηνέχθησαν·ταῦταγὰρτὰὑψηλὰκαὶἀξιοπρεπῆπερὶθεοῦφαντασθέντες,ἐφ'ἑξῆςοὐχὡςπροσῆκονθεῷ,οὐδ'ὡςθεὸνὑπέλαβονκαὶἐδοξασαν,ἀλλὰκατηνέχθησανεἰςἀλογουςπαντελῶςκαὶματαίουςἐννοίας,εἴδωλονφθαρτοῦἀνθρώπουκαὶἀλογωνζῴωντὸνθεὸνεἶναιφαντασιωθέντεςκαὶἀνατυπώσαντες.συμβέβηκεδὲαὐτοῖςτοῦτοτὸπάθοςκαὶἡἐσχάτηἀπώλεια,ὅτιλογισμοῖςἐπίστευοντὸπᾶντῆςπερὶθεὸνκαταλήψεως.εἰςτοῦτοδὲπάλινπεριῆλθονἐκτοῦνομίζειναὐτοὺςὅτισοφοὶεἰσικαὶἱκανοὶεἰςτὸθηρᾶσαιπᾶνὅπερἐστὶνἀνθρώποιςκαταληπτον.ὦπόσονἡοἴησιςκακόν.διὸκαὶτελείωςμωρανθέντεςἔλαβοντὰςθεοπρεπεῖςἐννοίαςκαὶὀνομασίας,οἷοντὰεἰρημένα·τὸδημιουργικος,τὸἀγαθος,τὸπρονοητικος,τὸδεσποτικος,τὸἐξουσιαστής,τὸσεβαστὸςκαὶτὰὅμοια,καὶπεριῆψαναὐτὰτοῖςἔργοιςτῶνχειρῶναὐτῶν,ἀλλάξαντεςτὴνδόξαντοῦθεοῦἐνὁμοιώματικαὶἑξῆς.ἀλλ'ὅρατὴντιμωρίαν,σκοπεῖτὴνἀντιμισθίαν·ἐγκατελείφθησανὑπὸτοῦθεοῦκαὶἐγένοντοεἰςπάθηἀτιμίαςπαραδεδομένοι,προοίμιονταῦτατῆςἐκεῖθενἀτελευτήτουκολάσεωςἑαυτοῖςὑποστησάμενοι.
ἡγνόντεςτὸνθεὸντοῦτ'ἔστιγνῶναιδυνηθέντεςεἴπερἠθέλησανἡὅτιὅσονἀπὸτῆςτῶνὁρωμένηςκτίσεωςκαὶδιδασκαλίαςἔγνωσανκαὶἀπήρτιστοαὐτῶνἡγνῶσιςὅτικαὶἔγνωσαντὸνθεὸνκαθ'ὅσονἐστὶναὐτοῦτοῖςἀνθρώποιςγνωστὸνδιὸκαὶἔλεγενὅτιτὸγνωστὸντοῦθεοῦφανερὸνἐστινἐναὐτοῖςτὶοὖνἐστιτὸγνωστὸναὐτοῦὅτιδημιουργικὸςὅτιπρονοητικὸςὅτιἀγαθοςὅτιδεσπότηςκαὶὅτιδεῖσέβεσθαιταῦταγνόντεςκαὶμέχριτούτουπροελθόντεςκαλῶςἐξετράπησαντὰγὰρὑψηλὰταῦταπερὶθεοῦφαντασθέντεςἐφ'ἑξῆςοὐχὡςπροσῆκονθεῷοὐδ'ὡςθεὸνὑπέλαβονκαὶἐδοξασαν
∆ιότιγνόντεςτὸνθεὸντοῦτ'ἔστιγνῶναιδυνηθέντεςεἴπερἠθέλησανγνόντεςδὲφησὶνὅτιὅσονἀπὸτῆςτῶνὁρωμένωνδιδασκαλίαςἔγνωσανκαὶἀπήρτιστοαὐτῶνἡγνῶσιςἢγνόντεςφησὶκυρίωςὅτικαὶἔγνωσαντὸνθεὸνκαθ'ὅσονἐστὶναὐτοῦτοῖςἀνθρώποιςγνωστὸνδιὸκαὶἔλεγενὅτιτὸγνωστὸντοῦθεοῦφανερὸνἐστινἐναὐτοῖςτὶοὖνἐστιτὸγνωστὸναὐτοῦὅτιπρονοητικὸςὅτιδημιουργικὸςὅτιἀγαθοςὅτιδεσπότηςὅτιἐξουσιαστὴςταῦταοὗτοιὅτιεἶναιδεῖτῷθεῷἔγνωσανκαὶὅτιδεῖσέβεσθαιαὐτονγνόντεςδ'ἐντούτῳτὸνθεὸνκαὶμέχριτούτουπροελθόντεςκαλῶςἐξετράπησαντοῦλοιποῦκαὶτῆςἀληθείαςἀπηνέχθησανταῦταγὰρτὰὑψηλὰκαὶἀξιοπρεπῆπερὶθεοῦφαντασθέντεςἐφ'ἑξῆςοὐχὡςπροσῆκονθεῷοὐδ'ὡςθεὸνὑπέλαβονκαὶἐδοξασανἀλλὰκατηνέχθησανεἰςἀλογουςπαντελῶςκαὶματαίουςἐννοίαςεἴδωλονφθαρτοῦἀνθρώπουκαὶἀλογωνζῴωντὸνθεὸνεἶναιφαντασιωθέντεςκαὶἀνατυπώσαντεςσυμβέβηκεδὲαὐτοῖςτοῦτοτὸπάθοςκαὶἡἐσχάτηἀπώλειαὅτιλογισμοῖςἐπίστευοντὸπᾶντῆςπερὶθεὸνκαταλήψεωςεἰςτοῦτοδὲπάλινπεριῆλθονἐκτοῦνομίζειναὐτοὺςὅτισοφοὶεἰσικαὶἱκανοὶεἰςτὸθηρᾶσαιπᾶνὅπερἐστὶνἀνθρώποιςκαταληπτονὦπόσονἡοἴησιςκακὸνδιὸκαὶτελείωςμωρανθέντεςἔλαβοντὰςθεοπρεπεῖςἐννοίαςκαὶὀνομασίαςοἷοντὰεἰρημένατὸδημιουργικὸςτὸἀγαθοςτὸπρονοητικὸςτὸδεσποτικὸςτὸἐξουσιαστὴςτὸσεβαστὸςκαὶτὰὅμοιακαὶπεριῆψαναὐτὰτοῖςἔργοιςτῶνχειρῶναὐτῶνἀλλάξαντεςτὴνδόξαντοῦθεοῦἐνὁμοιώματικαὶἑξῆςἀλλ'ὅρατὴντιμωρίανσκοπεῖτὴνἀντιμισθίανἐγκατελείφθησανὑπὸτοῦθεοῦκαὶἐγένοντοεἰςπάθηἀτιμίαςπαραδεδομένοιπροοίμιονταῦτατῆςἐκεῖθενἀτελευτήτουκολάσεωςἑαυτοῖςὑποστησάμενοι
ἂλλεμεαταιωθησανἐκτῶνὁρατῶνκαὶἐκτῶννοητῶν,φησίν,ἃἔκτισενὁθεός,ἠδύναντοτὴνδύναμιναὐτοῦκαὶθειοτητακατιδεῖνκαὶἐπιγνῶναι,ἀλλ'οὐκἠβουλήθησαν.διὸαὐτοὶἑαυτοὺςἀναπολογήτουςκατέστησαν·ποῖονγὰρἦνεὐκολώτερον,κύκλουςκαὶζώδιαεἰδωλοποιῆσαιἐνοὐρανῷκαὶἀτράκτουςκαὶνήματακαὶεἱμαρμένηνκαὶλοξὸνκαὶτέμνοντακαὶπολουςκαὶἀντίποδαςκαὶἀντώμουςκαὶμακρὰνφλυαρίαν,ἢτὸγνῶναιὅτιἔστιταύτηςτῆςὁρωμένηςκαὶὑπερφυοῦςκαλλονῆςδημιουργὸςκαὶκηδεμὼνκαὶπηδαλιοῦχος
ποῖονγὰρἦνεὐκολώτερονκύκλουςκαὶζώδιαεἰδωλοποιῆσαιἐνοὐρανῷἢτὸγνῶναιὅτιἔστιταύτηςτῆςὁρωμένηςκαὶὑπερφυοῦςκαλλονῆςδημιουργὸςκαὶκηδεμὼνκαὶπηδαλιοῦχος
ἂλλεμεαταιωθησανἐκτῶνὁρατῶνκαὶἐκτῶννοητῶνφησὶνἃἔκτισενὁθεὸςἠδύναντοτὴνδύναμιναὐτοῦκαὶθειότητακατιδεῖνκαὶἐπιγνῶναιἀλλ'οὐκἠβουλήθησανδιὸαὐτοὶἑαυτοὺςἀναπολογήτουςκατέστησανποῖονγὰρἦνεὐκολώτερονκύκλουςκαὶζώδιαεἰδωλοποιῆσαιἐνοὐρανῷκαὶἀτράκτουςκαὶνήματακαὶεἱμαρμένηνκαὶλοξὸνκαὶτέμνοντακαὶπόλουςκαὶἀντίποδαςκαὶἀντώμουςκαὶμακρὰνφλυαρίανἢτὸγνῶναιὅτιἔστιταύτηςτῆςὁρωμένηςκαὶὑπερφυοῦςκαλλονῆςδημιουργὸςκαὶκηδεμὼνκαὶπηδαλιοῦχος
διὸκαὶπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςἐνταῖςἐπιθυμίαιςτῶνκαρδιῶναὐτῶνεἰςἀκαθαρσίαντοῦἀτιμάζεσθαιτὰσώματααὐτῶνἐνἑαυτούςΤὸπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεός,τοῦτ'ἔστινἡεἰςτὸνθεὸνπλημμέλειακαὶπαροινία·καὶἐπὶτοῦἐναντίουγὰρεἰώθαμενλέγεινὅτιἀπώλεσεναὐτὸντὸἀργύριον,καίτοιοὐτὸἀργύριονἀπολλυσινἀλλ'ἡἄσωτοςαὐτοῦκαὶἐπὶκακῷχρῆσις.καὶδιέφθειρεναὐτὸντῶνκολάκωντὸπλῆθος,καίτοιοὐκἐκεῖνοιδιαφθείρουσινἀλλὰτὸπροσέχεινκαὶπείθεσθαιτούτοις·τὸμὲνγὰρεἶναικολακαςἢμὴεἶναιοὐκἐνἐμοί,τὸδὲπείθεσθαιτούτοιςἢμὴἐντῇγνώμῃτῇἐμῇ.καὶμυρίαἐστὶνἡτοιαύτηχρῆσις,ἔντετῇπρὸςἀλλήλουςὁμιλίᾳκαὶτῇτῶνσυγγραμμάτωνἑρμηνείᾳ,οὐτῶνκαθ'ἡμᾶςμόνον,ἀλλὰκαὶαὐτῶντῶνἔξωτῆςἡμετέραςἑστηκοτωναὐλῆς
Τὸδὲπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςτοῦτ'ἔστινἡεἰςθεὸνπλημμέλειακαὶπαροινία
καὶἐπὶτοῦἐναντίουγὰρεἰώθαμενλέγεινὅτιἀπώλεσεναὐτὸντὸἀργύριονκαίτοιοὐτὸἀργύριονἀπολλυσινἀλλ'ἡἄσωτοςαὐτοῦκαὶἐπὶκακῷχρῆσιςκαὶδιέφθειρεναὐτὸντῶνκολάκωντὸπλῆθοςκαίτοιοὐκἐκεῖνοιδιαφθείρουσινἀλλὰτὸπροσέχεινκαὶπείθεσθαιτούτοις·οπερἐστιἐντῇγνώμῃτὸπείθεσθαιἡμή
διὸκαὶπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςἐνταῖςἐπιθυμίαιςτῶνκαρδιῶναὐτῶνεἰςἀκαθαρσίαντοῦἀτιμάζεσθαιτὰσώματααὐτῶνἐνἑαυτούςΤὸπαρέδωκεναὐτοὺςὁθεὸςτοῦτ'ἔστινἡεἰςτὸνθεὸνπλημμέλειακαὶπαροινίακαὶἐπὶτοῦἐναντίουγὰρεἰώθαμενλέγεινὅτιἀπώλεσεναὐτὸντὸἀργύριονκαίτοιοὐτὸἀργύριονἀπολλυσινἀλλ'ἡἄσωτοςαὐτοῦκαὶἐπὶκακῷχρῆσιςκαὶδιέφθειρεναὐτὸντῶνκολάκωντὸπλῆθοςκαίτοιοὐκἐκεῖνοιδιαφθείρουσινἀλλὰτὸπροσέχεινκαὶπείθεσθαιτούτοιςτὸμὲνγὰρεἶναικολακαςἢμὴεἶναιοὐκἐνἐμοὶτὸδὲπείθεσθαιτούτοιςἢμὴἐντῇγνώμῃτῇἐμῇκαὶμυρίαἐστὶνἡτοιαύτηχρῆσιςἔντετῇπρὸςἀλλήλουςὁμιλίᾳκαὶτῇτῶνσυγγραμμάτωνἑρμηνείᾳοὐτῶνκαθ'ἡμᾶςμόνονἀλλὰκαὶαὐτῶντῶνἔξωτῆςἡμετέραςἑστηκοτωναὐλῆς
επιγινοντεςὅτιοἱτὰτοιαυτάΤοῦτογὰρὁνόμοςὁΜωϋσαϊκὸςτρανῶςκαὶἀποτομωςδιακελεύεται,ἀξίουςθανάτουκρίνωντοὺςτὰτοιαῦταπράττοντας
ὁγὰρνόμοςὁΜωϋσαϊκὸςτρανῶςκαὶἀποτομωςδιακελεύεταιἀξίουςθανάτουκρίνωντοὺςτὰτοιαῦταπράττοντας
ΤοῦτογὰρὁνόμοςὁΜωϋσαϊκὸςτρανῶςκαὶἀποτομωςδιακελεύεταιἀξίουςθανάτουκρίνωντοὺςτὰτοιαῦταπράττοντας
επιγινοντεςὅτιοἱτὰτοιαυτάΤοῦτογὰρὁνόμοςὁΜωϋσαϊκὸςτρανῶςκαὶἀποτομωςδιακελεύεταιἀξίουςθανάτουκρίνωντοὺςτὰτοιαῦταπράττοντας
Ὑπερβολὴνπαρανομίαςλέγεικαὶἔπραττοναὐτοὶτὰπαράνομακαὶσυνέτρεχοντοῖςπράττουσινκαὶἐπειδ'ἄντιςἁλοὺςὑποτινοςἐπὶκρίσινἤγετοαὐτοὶἐκαθέζοντοκαὶκατέκρινονἐκεῖνονοὗτὰἴσααὐτοὶἔπραττονκαὶᾧεἰςτὸπράττεινσυνέτρεχονκαὶὅμωςκατέκρινονοὕτωςᾔδεισανὅτιἁμαρτάνουσινὥστεπολλῷμᾶλλονἑαυτοὺςπροκατέκρινον
διὸἀναπολόγητοςεἰὦἄνθρωπεπᾶςὁκρίνωνἐνὧιγὰρκρίνειςτὸνἕτερονδιὸἀναπολόγητοςεἰὦἄνθρωπεὙπερβολὴνπαρανομίαςλέγει·καὶἔπραττοναὐτοὶτὰπαράνομακαὶσυνέτρεχοντοῖςπράττουσιν,καὶἐπειδ'ἄντιςἁλοὺςὑποτινοςἐπὶκρίσινἤγετο,αὐτοὶἐκαθέζοντοκαὶκατέκρινονἐκεῖνονοὗτὰἴσααὐτοὶἔπραττονκαὶᾧεἰςτὸπράττεινσυνέτρεχον,καὶὅμωςκατέκρινοναὐτον.οὕτωςᾔδεισανὅτιἁμαρτάνουσιν,ὥστεπολλῷμᾶλλονἑαυτοὺςπροκατέκρινον
διὸἀναπολόγητοςεἰὦἄνθρωπεπᾶςὁκρίνωνἐνὧιγὰρκρίνειςτὸνἕτερονδιὸἀναπολόγητοςεἰὙπερβολὴνπαρανομίαςλέγεικαὶἔπραττοναὐτοὶτὰπαράνομακαὶσυνέτρεχοντοῖςπράττουσινκαὶἐπειδ'ἄντιςἁλοὺςὑποτινοςἐπὶκρίσινἤγετοαὐτοὶἐκαθέζοντοκαὶκατέκρινονἐκεῖνονοὗτὰἴσακαὶαὐτοὶἔπραττονκαὶᾧεἰςτὸπράττεινσυνέτρεχον
διὸἀναπολόγητοςεἰὦἄνθρωπεπᾶςὁκρίνωνἐνὧιγὰρκρίνειςτὸνἕτερονδιὸἀναπολόγητοςεἰὦἄνθρωπεὙπερβολὴνπαρανομίαςλέγεικαὶἔπραττοναὐτοὶτὰπαράνομακαὶσυνέτρεχοντοῖςπράττουσινκαὶἐπειδ'ἄντιςἁλοὺςὑποτινοςἐπὶκρίσινἤγετοαὐτοὶἐκαθέζοντοκαὶκατέκρινονἐκεῖνονοὗτὰἴσααὐτοὶἔπραττονκαὶᾧεἰςτὸπράττεινσυνέτρεχονκαὶὅμωςκατέκρινοναὐτονοὕτωςᾔδεισανὅτιἁμαρτάνουσινὥστεπολλῷμᾶλλονἑαυτοὺςπροκατέκρινον
τοῖςμὲνκαθ'ὑπομονὴνἔργουἈπὸκοινοῦτὸἀποδώσει·ὃςκαὶἀποδώσει·ἀποδώσειγὰρτοῖςμὲντὰἀγαθά,τοῖςδὲἀποδοθήσεταιθυμὸςκαὶὀργὴκαὶτὰὅμοια.ἔστιδὲδιπλοῦντὸσχῆματοῦλόγου·καὶἀπὸκοινοῦγὰρκαὶζεῦγμα.σκοπεῖδὲὅτιτὰμὲνἀγαθὰἀποδώσει,φησί,τὴνδὲκόλασινοὐκἀποδώσειἀλλ'ἀποδοθήσεται·καὶοὐδὲτοῦτοκατὰλέξινεἶπεν,ἀλλ'ἀφῆκενσυνεπινοηθῆναι.οὕτωςοἶδετὸμὲνδικαιοῦνκαὶσώζεινοἰκεῖονθεοῦ,τὸδὲτιμωρεῖναὐτὸνκαὶκολάζεινἀπὸτῆςτῶνἁμαρτανοντωνπωρώσεωςκαὶτοῦμὴμετανοεῖνκαὶἐπιστρέφειν
Ἀπὸκοινοῦτὸἀποδώσειὃςκαὶἀποδώσειἀποδώσειγὰρτοῖςμὲντὰἀγαθὰτοῖςδὲἀποδοθήσεταιθυμὸςκαὶὀργὴκαὶτὰὅμοιαἔστιδὲδιπλοῦντὸσχῆματοῦλόγουκαὶἀπὸκοινοῦγὰρκαὶζεῦγμασκοπεῖδὲὅτιτὰμὲνἀγαθὰἀποδώσειφησὶτὴνδὲκόλασινοὐκἀποδώσειἀλλ'ἀποδοθήσεταικαὶοὐδὲτοῦτοκατὰλέξινεἶπενἀλλ'ἀφῆκενσυνεπινοηθῆναιοὕτωςοἶδετὸμὲνδικαιοῦνκαὶσώζεινοἰκεῖονθεοῦτὸδὲτιμωρεῖναὐτὸνκαὶκολάζεινἀπὸτῆςτῶνἁμαρτανοντωνπωρώσεωςκαὶτοῦμὴμετανοεῖνκαὶἐπιστρέφειν
τοῖςμὲνκαθ'ὑπομονὴνἔργουτοῖςμὲνκαθ'ὑπομονὴνἔργουἈπὸκοινοῦτὸἀποδώσειὃςκαὶἀποδώσειἀποδώσειγὰρτοῖςμὲντὰἀγαθὰτοῖςδὲἀποδοθήσεταιθυμὸςκαὶὀργὴκαὶτὰὅμοιαἔστιδὲδιπλοῦντὸσχῆματοῦλόγουκαὶἀπὸκοινοῦγὰρκαὶζεῦγμασκοπεῖδὲὅτιτὰμὲνἀγαθὰἀποδώσειφησὶτὴνδὲκόλασινοὐκἀποδώσειἀλλ'ἀποδοθήσεταικαὶοὐδὲτοῦτοκατὰλέξινεἶπενἀλλ'ἀφῆκενσυνεπινοηθῆναιοὕτωςοἶδετὸμὲνδικαιοῦνκαὶσώζεινοἰκεῖονθεοῦτὸδὲτιμωρεῖναὐτὸνκαὶκολάζεινἀπὸτῆςτῶνἁμαρτανοντωνπωρώσεωςκαὶτοῦμὴμετανοεῖνκαὶἐπιστρέφειν
τοῖςμὲνκαθ'ὑπομονὴνἔργουἈπὸκοινοῦτὸἀποδώσειὃςκαὶἀποδώσειἀποδώσειγὰρτοῖςμὲντὰἀγαθὰτοῖςδὲἀποδοθήσεταιθυμὸςκαὶὀργὴκαὶτὰὅμοιαἔστιδὲδιπλοῦντὸσχῆματοῦλόγουκαὶἀπὸκοινοῦγὰρκαὶζεῦγμασκοπεῖδὲὅτιτὰμὲνἀγαθὰἀποδώσειφησὶτὴνδὲκόλασινοὐκἀποδώσειἀλλ'ἀποδοθήσεταικαὶοὐδὲτοῦτοκατὰλέξινεἶπενἀλλ'ἀφῆκενσυνεπινοηθῆναιοὕτωςοἶδετὸμὲνδικαιοῦνκαὶσώζεινοἰκεῖονθεοῦτὸδὲτιμωρεῖναὐτὸνκαὶκολάζεινἀπὸτῆςτῶνἁμαρτανοντωνπωρώσεωςκαὶτοῦμὴμετανοεῖνκαὶἐπιστρέφειν
μεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκατηγορούντωνἡκαὶἀπολογουμένωνἐνἡμέραιὅτεκρίνειὁθεόςΤὸμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκαθ'ὑπερβατὸνεἴρηται·ἐφεξῆςγὰρἐστιτοῦοὐγὰροἱἀκροαταὶτοῦνόμουδίκαιοιπαρὰτῷθεῷ,ἀλλ'οἱποιηταὶτοῦνόμουδικαιωθήσονται·ἑρμηνείαγὰρἐστι,πῶςοἱμὲνοὐδικαιοῦνται,οἱδὲδικαιοῦνται.καίφησινὅτιοὐδεομένουτοῦκριτηρίουμαρτύρων,οὔτινωνἔξωθενἀποδείξεων,ἀλλ'οἴκοθενἐξαὐτῶντῶνλογισμῶνκαὶἡἁμαρτίαπαρίσταταικαὶἡἀρετὴἐπίδηλοςγίνεται.διὸκἂνἄνθρωποιἐνταῦθαἀθῳουσιν,οὐδεῖτούτοιςθαρρεῖν·οὐδὲνγὰρἐκείνουςὠφελήσουσιν.κἂνπάλινκατακρίνωσιν,οὐχρὴφροντίζειν·οὐδὲνγὰρἐκεῖβλάψουσιν,ἀλλ'ἀρκεῖκαὶεἰςκατάκρισινκαὶεἰςἀθῴωσινἡτῶνοἰκείωνσυλλογισμῶνσυναίσθησιςκαὶμαρτυρία.διὰτὶδὲεἰπὼνκατηγορούντωντῶνλογισμῶν,οὐκεἶπεκαὶδικαιούντων;οὕτωγὰρἂνἐδηλοῦντοοἱκολαζομενοίτεδιὰτοῦκατηγορούντων,καὶοἱσωζόμενοιδιὰτοῦδικαιούντων.νῦνδὲὡςἐπὶἑνὸςκαὶτοῦαὐτοῦπροτρέπεταινοεῖνἡἀκολουθία,καὶτὸκατηγορούντωνκαὶτὸἀπολογουμένων.φαμὲνοὖνὅτιοὐδεῖἐπὶτοῦἑνὸςκαὶτοῦαὐτοῦἀμφοτεραλαβεῖν,ἀλλὰκατηγορούντωνμὲντῶνλογισμῶνἐφ'ἑτέρωνἤτοιτῶνκολασθησομένων,ἀπολογουμένωνδὲἐφ'ἑτέρωνἤτοιτῶνσωθησομένων.διὰτὶοὐκεἶπεν·δικαιούντωνκαὶκατακρινοντων;ὅτιοὐδικαιοῦσινοὗτοιοὐδὲτιμωροῦνται,ἀλλὰκατηγοροῦσιμὲνἢἀπολογοῦνται·τὴνδὲκρίσιντῆςτιμωρίαςἢτῆςδικαιώσεωςὁκριτὴςἐπάγει.καλῶςοὖνφησιν·τῶνλογισμῶνκατηγορούντωνἢκαὶἀπολογουμένων.Πάλινἔστινεἰπεῖν·τὶοὖν;πῶςἀπολογοῦνταιμηδενὸςκατηγοροῦντος;τὸγὰρκατηγορούντωνεἴρηται,ὅτιἐπὶτῶνκολασθησομένωνδεῖλαβεῖν,τὸδὲἀπολογουμένωνἐπὶτῶνδικαιωθησομένωνκαλῶςεἴρηται.πῶςοὖνἀπολογοῦνταιμηδενὸςκατηγοροῦντος;κατηγοροῦσικαὶἐνταῦθαοὐγὰρἔστιν,οὐκἔστινἄνθρωπονἄνευἁμαρτίαςἐκεῖθενὀφθῆναι,ἀλλ'ἡκατηγορία,ἐπεὶοὐκἔστιβάροςἔχοντακαὶὄγκοντὰἁμαρτήματα,οὐκἔστισφοδρὰοὐδὲἀπαράγραπτος·ἀλλ'ἀπολογίανπροάγουσιπρὸςαὐτὴνοἱλογισμοί,τὸεὐολισθοντῆςφύσεως,τὸἀσθενές,τὴντοῦθεοῦφιλανθρωπίαν,τὸνἔλεον.καὶπαύεταιμὲνἐκείνη,νικᾷδὲἡἀπολογία.ἀπὸτῆςἀπολογίαςοὖνεἰσιν,κἂνἡκατηγορίαπροηγήσατο,ἄξιοιοὗτοισημαίνεσθαι.ἐπειδὴδὲἐντοῖςἀπολλυμένοιςἄτοπαμὲνκαὶχαλεπὰτὰἁμαρτήματα,σφοδρὰδὲκαὶἀπαραίτητοςἡκατηγορία,οὐδαμοῦδὲἡἀπολογία,τίθησιπάλινμόνονἐπ'αὐτῶντὸκατηγορούντων.εἰσὶδὲσυγγνωστὰμὲνἃκατὰλογισμοὺςἡμάρτομεν,ἀσύγγνωσταδὲἃμέχριπράξεωνπαρειλκύσαμεν·καὶπάλινσυγγνωστὰμὲνἃδιὰμετανοίαςκαθηράμεθα,ἀσύγγνωσταδὲοἷςμηδὲτὸδιὰταύτηςἰατήριονκαὶτὴνθεραπείανπροσενηνοχαμεν.∆ύναταιδὲκαὶὡςἔχειτάξεωςἡλέξις,τοῦῥητοῦἡδιάνοιαπαραληφθῆναι,οἷον·οἱμὲντὸννόμονλαβόντεςκαὶτὸννόμονκαὶτὴνσυνείδησινἔχουσινἐφ'οἷςἁμαρτάνουσικατηγοροῦσαν.οἱδὲμὴπαρειληφοτες,φησί,τὸννόμον,πράττοντεςδὲἀπὸσυνειδήσεωςτὰτοῦνόμου,οὗτοιτὴνσυνείδησινπροβάλλονταιμάρτυρατῆςἀγαθοεργίας·ἵναγὰρμήτιςεἴπῃ·οὐκοῦνκατὰτύχηνπράττουσιτὸἀγαθον,εἰμὴνόμῳπράττουσιν,οὐμενοῦν,φησίν,ἀλλὰμετὰσυνειδήσεως,διδάσκαλονταύτηνκαὶμάρτυραἔχοντεςτῆςἀγαθοεργίας.διὸκαὶμείζονοςἄξιοιἀποδοχῆς,καὶμείζονατὸνἔλεγχονκατὰτῶνμετὰνόμουἁμαρτανοντωνἐπάγονται.εἶταἐπειδὴοὐπάντεςοἱχωρὶςνόμουἀγαθοεργοῦσιν,ἀλλ'εἰσὶνοἳκαὶπλημμελοῦσιν,δείκνυσινοὐδ'αὐτοὺςἐσομένουςἀτιμωρήτους·εἰγὰρκαὶμὴνόμονἔχουσι,φησί,τὸνκατηγοροῦντα,ἀλλὰκαὶοὗτοιδίκαςὑφέξουσιμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκατηγορούντων.τὸδὲἢκαὶἀπολογουμένωνπίστωσὶςἐστινἐκτοῦἐναντίουἐπαγομένη,ὡσανεὶἔλεγενὅτι,ὥσπερἀπολογουμένωντῶνλογισμῶνἀθῴωσιςἀκολουθεῖτοῦνόμουχωρίς,οὕτωκατηγορούντωνπάλινχωρὶςτοῦνόμουἡκατάκρισιςἕπεται.ποτεδὲταῦτα;ἐντῇδευτέρᾳπαρουσίᾳ.
Τὸμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκαθ'ὑπερβατὸνεἴρηταιἐφεξῆςγὰρἐστιτοῦοὐγὰροἱἀκροαταὶτοῦνόμουδίκαιοιπαρὰτῷθεῷἀλλ'οἱποιηταὶτοῦνόμουδικαιωθήσονταιἑρμηνείαγὰρἐστιπῶςοἱμὲνδικαιοῦνταιοἱδὲοὐδικαιοῦνταικαίφησινὅτιοὐδεομένουτοῦκριτηρίουμαρτύρωνοὔτινωνἔξωθενἀποδείξεωνἀλλ'οἴκοθενἐξαὐτῶντῶνλογισμῶνκαὶἡἁμαρτίαπαρίσταταικαὶἡἀρετὴἐπίδηλοςγίνεταιδιὸκἂνἄνθρωποιἐνταῦθαἀθῳωσινοὐδεῖτούτοιςθαρρεῖνοὐδὲνγὰρἐκείθενὠφελήσουσινκἂνπάλινκατακρίνωσινοὐχρὴφροντίζεινοὐδὲνγὰρἐκεῖβλάψουσινἀλλ'ἀρκεῖκαὶεἰςκατάκρισινκαὶεἰςἀθῴωσινἡτῶνοἰκείωνλογισμῶνσυναίσθησιςκαὶμαρτυρίαδιὰτὶδὲεἰπὼνκατηγορούντωντῶνλογισμῶνοὐκεἶπεκαὶδικαιούντωνοὕτωγὰρἂνἐδηλοῦντοοἱκολαζομενοίτεδιὰτοῦκατηγορούντωνκαὶοἱσωζόμενοιδιὰτοῦδικαιούντωννῦνδὲὡςἐπὶἑνὸςκαὶτοῦαὐτοῦπροτρέπεταινοεῖνἡἀκολουθίακαὶτὸκατηγορούντωνκαὶτὸἀπολογουμένωνφαμὲνοὖνὅτιοὐδεῖἐπὶτοῦἑνὸςκαὶτοῦαὐτοῦἀμφοτεραλαβεῖνἀλλὰκατηγορούντωνμὲντῶνλογισμῶνἐφ'ἑτέρωνἤτοιτῶνκολασθησομένωνἀπολογουμένωνδὲἐφ'ἑτέρωνἤτοιτῶνσωθησομένωνδιὰτὶοὐκεἶπενδικαιούντωνκαὶκατακρινοντωνὅτιοὐδικαιοῦσινοὗτοιοὐδὲτιμωροῦνταιἀλλὰκατηγοροῦσιμὲνἢἀπολογοῦνταιτὴνδὲκρίσιντῆςτιμωρίαςἢτῆςδικαιώσεωςὁκριτὴςἐπάγεικαλῶςοὖνφησιντῶνλογισμῶνκατηγορούντωνἢκαὶἀπολογουμένωνΠάλινἔστινεἰπεῖντὶοὖνπῶςἀπολογοῦνταιμηδενὸςκατηγοροῦντοςτὸγὰρκατηγορούντωνεἴρηταιὅτιἐπὶτῶνκολασθησομένωνδεῖλαβεῖντὸδὲἀπολογουμένωνἐπὶτῶνδικαιωθησομένωνκαὶκαλῶςεἴρηταιπῶςοὖνἀπολογοῦνταιμηδενὸςκατηγοροῦντοςκατηγοροῦσικαὶἐνταῦθαοὐγὰρἔστινοὐκἔστινἄνθρωπονἄνευἁμαρτίαςἐκεῖθενὀφθῆναιἀλλ'ἡκατηγορίαἐπεὶοὐκἔστιβάροςἔχοντακαὶὄγκοντὰἁμαρτήματαοὐκἔστισφοδρὰοὐδὲἀπαράγραπτοςἀλλ'ἀπολογίανπροάγουσιπρὸςαὐτὴνοἱλογισμοὶτὸεὐολισθοντῆςφύσεωςτὸἀσθενὲςτὴντοῦθεοῦφιλανθρωπίαντὸνἔλεονκαὶπαύεταιμὲνἐκείνηνικᾷδὲἡἀπολογίαἀπὸτῆςἀπολογίαςοὖνεἰσινκἂνἡκατηγορίαπροηγήσατοἄξιοιοὗτοισημαίνεσθαιἐπειδὴδὲἐντοῖςἀπολλυμένοιςἄτοπαμὲνκαὶχαλεπὰτὰἁμαρτήματασφοδρὰδὲκαὶἀπαραίτητοςἡκατηγορίαοὐδαμοῦδὲἡἀπολογίατίθησινἐπ'αὐτῶνπάλινμόνοντὸκατηγορούντωνεἰσὶδὲσυγγνωστὰμὲνἃκατὰλογισμοὺςἡμάρτομενἀσύγγνωσταδὲἃμέχριπράξεωνπαρειλκύσαμενκαὶπάλινσυγγνωστὰμὲνἃδιὰμετανοίαςκαθηράμεθαἀσύγγνωσταδὲοἷςμηδὲτὸδιὰταύτηςἰατήριονκαὶτὴνθεραπείανπροσενηνόχαμεν∆ύναταιδὲκαὶὡςἔχειτάξεωςἡλέξιςτοῦῥητοῦἡδιάνοιαπαραληφθῆναιοἷονὁμὲντὸννόμονλαβόντεςκαὶτὸννόμονκαὶτὴνσυνείδησινἔχουσινἐφ'οἷςἁμαρτάνουσικατηγοροῦσανοἱδὲμὴπαρειληφότεςφησὶτὸννόμονπράττοντεςδὲἀπὸσυνειδήσεωςτὰτοῦνόμουοὗτοιτὴνσυνείδησινπροβάλλονταιμάρτυρατῆςἀγαθοεργίαςἵναγὰρμήτιςεἴπῃοὐκοῦνκατὰτύχηνπράττουσιτὸἀγαθονεἰμὴνόμῳπράττουσινοὐμενοῦνφησὶνἀλλὰμετὰσυνειδήσεωςδιδάσκαλονταύτηνκαὶμάρτυραἔχοντεςτῆςἀγαθοεργίαςδιὸκαὶμείζονοςἄξιοιἀποδοχῆςκαὶμείζονατὸνἔλεγχονκατὰτῶνμετὰνόμουἁμαρτανοντωνἐπάγονταιεἶταἐπειδὴοὐπάντεςοἱχωρὶςνόμουἀγαθοεργοῦσινἀλλ'εἰσὶνοἳκαὶπλημμελοῦσινδείκνυσινοὐδ'αὐτοὺςἐσομένουςἀτιμωρήτουςεἰγὰρκαὶμὴνόμονἔχουσιφησὶτὸνκατηγοροῦνταἀλλὰκαὶοὗτωςδίκαςὑφέξουσιμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκατηγορούντωντὸδὲἢκαὶἀπολογουμένωνπίστωσὶςἐστινἐκτοῦἐναντίουἐπαγομένηὡσανεὶἔλεγενὅτιὥσπερἀπολογουμένωντῶνλογισμῶνἀθῴωσιςἀκολουθεῖτοῦνόμουχωρὶςοὕτωκατηγορούντωνπάλινχωρὶςτοῦνόμουἡκατάκρισιςἕπεταιποτεδὲταῦταἐντῇδευτέρᾳπαρουσίᾳ
καὶμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνδιὰτὶεἰπὼνκατηγορούντωνοὐκεἶπεκαὶδικαιούντωνοὕτωγὰρἂνἐδηλοῦντοοἱκολαζομενοίτεδιὰτοῦκατηγορούντωνκαὶοἱσωζόμενοιδιὰτοῦδικαιούντωννῦνδὲὡςἐπὶἑνὸςκαὶτοῦαὐτοῦπροτρέπεταινοεῖνἡἀκολουθίακαὶτὸκατηγορούντωνκαὶτὸἀπολογουμένωνφαμὲνοὖνὅτιοὐδεῖἐπὶτοῦἑνὸςκαὶτοῦαὐτοῦἀμφοτεραλαβεῖνἀλλὰκατηγορούντωνμὲντῶνλογισμῶνἐφ'ἑτέρωνἤτοιτῶνκολασθησομένωνἀπολογουμένωνδὲἐφ'ἑτέρωνἤτοιτῶνσωθησομένωνδιὰτὶοὐκεἶπενδικαιούντωνκαὶκατακρινοντωνὅτιοὐδικαιοῦσινοὗτοιοὐδὲτιμωροῦνταιἀλλὰκατηγοροῦσιμὲνἢἀπολογοῦνταιτὴνδὲκρίσινὁκριτὴςἐπάγειΠάλινἔστινεἰπεῖντὶοὖνπῶςἀπολογοῦνταιμηδενὸςκατηγοροῦντοςεἰτὸμὲνἐπὶτῶνσωζομένωντὸδὲἐπὶτῶνδὲαπολλυμενωντέτακταὶκατηγοροῦσικαὶἐνταῦθαοὐγὰροὐκἔστινἄνθρωπονἄνευἁμαρτίαςἐκεῖθενὀφθῆναιἀλλ'ἡκατηγορίαἐπεὶοὐκἔστιβάροςἔχοντακαὶὄγκοντὰἁμαρτήματαοὐκἔστισφοδρὰοὐδὲἀπαράγραπτοςἀλλ'ἀπολογίανπροάγουσηνπρὸςαὐτὴνοἱλογισμοὶτὸεὐολισθοντῆςφύσεωςτὸἀσθενὲςτὴντοῦθεοῦφιλανθρωπίαντὸνἔλεονκαὶπαύεταιμὲνἐκείνηνικᾷδὲἡἀπολογίαἀπὸτῆςἀπολογίαςοὖνεἰσινἄξιοιτοῦσημαίνεσθαικἂνἡκατηγορίαπροηγήσατοἐπειδὴδὲἐντοῖςἀπολλυμένοιςἄτοπαμὲνκαὶχαλεπὰτὰἁμαρτήματασφοδρὰδὲκαὶἀπαραίτητοςἡκατηγορίαοὐδαμοῦδὲἡἀπολογίατίθησιπάλινμόνονἐπ'αὐτῶντὸκατηγορούντωνεἰσὶδὲσυγγνωστὰμὲνἃκατὰλογισμοὺςἡμάρτομενἀσύγγνωσταδὲἃμέχριπράξεωνπαρειλκύσαμενκαὶπάλινσυγγνωστὰμὲνἃδιὰμετανοίαςεκαθηράμεθαἀσύγγνωσταδὲοἷςμηδὲτὸδιὰταύτηςἰατήριονκαὶτὴνθεραπείανπροσενηνόχαμεν
εἰςμεταξὺἀλλήλωντῶνλόγων∆ύναταιὡςἔχειτάξεωςἡλέξιςτοῦῥητοῦἡδιάνοιαπαραληφθῆναιοἷονοἱμὲντὸννόμονλαβόντεςκαὶτὸννόμονκαὶτὴνσυνείδησινἔχουσινἐφ'οἷςἁμαρτάνουσικατηγοροῦσανοἱδὲμὴπαρειληφότεςφησὶτὸννόμονπράττοντεςδὲἀπὸσυνειδήσεωςτὰτοῦνόμουοὗτοιτὴνσυνείδησινπροβάλλονταιμάρτυρατῆςἀγαθοεργίαςἵναγὰρμήτιςεἴπῃοὐκοῦνκατὰτύχηνπράττουσιτὸἀγαθονεἰμὴνόμῳπράττουσινοὐμενοῦνφησὶνἀλλὰμετὰσυνειδήσεωςδιδάσκαλονταύτηνκαὶμάρτυραἔχοντεςτῆςἀγαθοεργίαςδιὸκαὶμείζονοςἄξιοιἀποδοχῆςκαὶμείζονατὸνἔλεγχονκατὰτῶνμετὰνόμουἁμαρτανοντωνἐπάγονταιεἶταἐπειδὴοὐπάντεςοἱχωρὶςνόμουἀγαθοεργοῦσινἀλλ'εἰσὶνοἳκαὶπλημμελοῦσινδείκνυσινοὐδ'αὐτοὺςἐσομένουςἀτιμωρήτουςεἰγὰρκαὶμὴνόμονἔχουσιφησὶτὸνκατηγοροῦνταἀλλὰκαὶοὗτοιδίκαςὑφέξουσιμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκατηγορούντωντὸδὲἢκαὶἀπολογουμένωνπίστωσὶςἐστινἐκτοῦἐναντίουἐπαγομένηὡσανεὶἔλεγενὅτιὥσπερἀπολογουμένωντῶνλογισμῶνἀθῴωσιςἀκολουθεῖτοῦνόμουχωρὶςοὕτωκατηγορούντωνπάλινχωρὶςτοῦνόμουἡκατάκρισιςἕπεταιποτεδὲταῦταἐντῇδευτέρᾳπαρουσίᾳ
μεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκατηγορούντωνἡκαὶἀπολογουμένωνἐνἡμέραιὅτεκρίνειὁθεόςΤὸμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκαθ'ὑπερβατὸνεἴρηταιἐφεξῆςγὰρἐστιτοῦοὐγὰροἱἀκροαταὶτοῦνόμουδίκαιοιπαρὰτῷθεῷἀλλ'οἱποιηταὶτοῦνόμουδικαιωθήσονταιἑρμηνείαγὰρἐστιπῶςοἱμὲνοὐδικαιοῦνταιοἱδὲδικαιοῦνταικαίφησινὅτιοὐδεομένουτοῦκριτηρίουμαρτύρωνοὔτινωνἔξωθενἀποδείξεωνἀλλ'οἴκοθενἐξαὐτῶντῶνλογισμῶνκαὶἡἁμαρτίαπαρίσταταικαὶἡἀρετὴἐπίδηλοςγίνεταιδιὸκἂνἄνθρωποιἐνταῦθαἀθῳουσινοὐδεῖτούτοιςθαρρεῖνοὐδὲνγὰρἐκείνουςὠφελήσουσινκἂνπάλινκατακρίνωσινοὐχρὴφροντίζεινοὐδὲνγὰρἐκεῖβλάψουσινἀλλ'ἀρκεῖκαὶεἰςκατάκρισινκαὶεἰςἀθῴωσινἡτῶνοἰκείωνσυλλογισμῶνσυναίσθησιςκαὶμαρτυρίαδιὰτὶδὲεἰπὼνκατηγορούντωντῶνλογισμῶνοὐκεἶπεκαὶδικαιούντωνοὕτωγὰρἂνἐδηλοῦντοοἱκολαζομενοίτεδιὰτοῦκατηγορούντωνκαὶοἱσωζόμενοιδιὰτοῦδικαιούντωννῦνδὲὡςἐπὶἑνὸςκαὶτοῦαὐτοῦπροτρέπεταινοεῖνἡἀκολουθίακαὶτὸκατηγορούντωνκαὶτὸἀπολογουμένωνφαμὲνοὖνὅτιοὐδεῖἐπὶτοῦἑνὸςκαὶτοῦαὐτοῦἀμφοτεραλαβεῖνἀλλὰκατηγορούντωνμὲντῶνλογισμῶνἐφ'ἑτέρωνἤτοιτῶνκολασθησομένωνἀπολογουμένωνδὲἐφ'ἑτέρωνἤτοιτῶνσωθησομένωνδιὰτὶοὐκεἶπενδικαιούντωνκαὶκατακρινοντωνὅτιοὐδικαιοῦσινοὗτοιοὐδὲτιμωροῦνταιἀλλὰκατηγοροῦσιμὲνἢἀπολογοῦνταιτὴνδὲκρίσιντῆςτιμωρίαςἢτῆςδικαιώσεωςὁκριτὴςἐπάγεικαλῶςοὖνφησιντῶνλογισμῶνκατηγορούντωνἢκαὶἀπολογουμένωνΠάλινἔστινεἰπεῖντὶοὖνπῶςἀπολογοῦνταιμηδενὸςκατηγοροῦντοςτὸγὰρκατηγορούντωνεἴρηταιὅτιἐπὶτῶνκολασθησομένωνδεῖλαβεῖντὸδὲἀπολογουμένωνἐπὶτῶνδικαιωθησομένωνκαλῶςεἴρηταιπῶςοὖνἀπολογοῦνταιμηδενὸςκατηγοροῦντοςκατηγοροῦσικαὶἐνταῦθαοὐγὰρἔστινοὐκἔστινἄνθρωπονἄνευἁμαρτίαςἐκεῖθενὀφθῆναιἀλλ'ἡκατηγορίαἐπεὶοὐκἔστιβάροςἔχοντακαὶὄγκοντὰἁμαρτήματαοὐκἔστισφοδρὰοὐδὲἀπαράγραπτοςἀλλ'ἀπολογίανπροάγουσιπρὸςαὐτὴνοἱλογισμοὶτὸεὐολισθοντῆςφύσεωςτὸἀσθενὲςτὴντοῦθεοῦφιλανθρωπίαντὸνἔλεονκαὶπαύεταιμὲνἐκείνηνικᾷδὲἡἀπολογίαἀπὸτῆςἀπολογίαςοὖνεἰσινκἂνἡκατηγορίαπροηγήσατοἄξιοιοὗτοισημαίνεσθαιἐπειδὴδὲἐντοῖςἀπολλυμένοιςἄτοπαμὲνκαὶχαλεπὰτὰἁμαρτήματασφοδρὰδὲκαὶἀπαραίτητοςἡκατηγορίαοὐδαμοῦδὲἡἀπολογίατίθησιπάλινμόνονἐπ'αὐτῶντὸκατηγορούντωνεἰσὶδὲσυγγνωστὰμὲνἃκατὰλογισμοὺςἡμάρτομενἀσύγγνωσταδὲἃμέχριπράξεωνπαρειλκύσαμενκαὶπάλινσυγγνωστὰμὲνἃδιὰμετανοίαςκαθηράμεθαἀσύγγνωσταδὲοἷςμηδὲτὸδιὰταύτηςἰατήριονκαὶτὴνθεραπείανπροσενηνόχαμεν∆ύναταιδὲκαὶὡςἔχειτάξεωςἡλέξιςτοῦῥητοῦἡδιάνοιαπαραληφθῆναιοἷονοἱμὲντὸννόμονλαβόντεςκαὶτὸννόμονκαὶτὴνσυνείδησινἔχουσινἐφ'οἷςἁμαρτάνουσικατηγοροῦσανοἱδὲμὴπαρειληφότεςφησὶτὸννόμονπράττοντεςδὲἀπὸσυνειδήσεωςτὰτοῦνόμουοὗτοιτὴνσυνείδησινπροβάλλονταιμάρτυρατῆςἀγαθοεργίαςἵναγὰρμήτιςεἴπῃοὐκοῦνκατὰτύχηνπράττουσιτὸἀγαθονεἰμὴνόμῳπράττουσινοὐμενοῦνφησὶνἀλλὰμετὰσυνειδήσεωςδιδάσκαλονταύτηνκαὶμάρτυραἔχοντεςτῆςἀγαθοεργίαςδιὸκαὶμείζονοςἄξιοιἀποδοχῆςκαὶμείζονατὸνἔλεγχονκατὰτῶνμετὰνόμουἁμαρτανοντωνἐπάγονταιεἶταἐπειδὴοὐπάντεςοἱχωρὶςνόμουἀγαθοεργοῦσινἀλλ'εἰσὶνοἳκαὶπλημμελοῦσινδείκνυσινοὐδ'αὐτοὺςἐσομένουςἀτιμωρήτουςεἰγὰρκαὶμὴνόμονἔχουσιφησὶτὸνκατηγοροῦνταἀλλὰκαὶοὗτοιδίκαςὑφέξουσιμεταξὺἀλλήλωντῶνλογισμῶνκατηγορούντωντὸδὲἢκαὶἀπολογουμένωνπίστωσὶςἐστινἐκτοῦἐναντίουἐπαγομένηὡσανεὶἔλεγενὅτιὥσπερἀπολογουμένωντῶνλογισμῶνἀθῴωσιςἀκολουθεῖτοῦνόμουχωρὶςοὕτωκατηγορούντωνπάλινχωρὶςτοῦνόμουἡκατάκρισιςἕπεταιποτεδὲταῦταἐντῇδευτέρᾳπαρουσίᾳ
ἔχοντατὴνμόρφωσιντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἀληθείαςἐντῶινόμωιΜορφοῦταιτὴνμόρφωσιντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἐντῷνόμῳἀληθείαςὁεἰδὼςαὐτὸνκαὶπολιτευομενοςκατ'αὐτον·τέθεικεγὰρτὸμὲνμόρφωσινγνώσεωςἐπὶτοῦεἰδέναι,τὸδὲμόρφωσινἀληθείαςἐπὶτοῦπράττειν·ἐκεῖνοςγὰρἀληθῆτὴνἐντῷνόμῳγνῶσινδεικνύει,ὁδιὰτῶνἔργωνπληρῶναὐτήν,ἐκεῖνοςπιστήν.σὺδέ,φησί,πέποιθαςμὲνσεαυτὸνεἶναιπαιδευτὴνκαὶὁδηγὸνκαὶδιδάσκαλον,οὐχἁπλῶς,ἀλλ'ἔχοντατὴνμόρφωσιντῆςἐντῷνόμῳγνώσεωςκαὶτῆςἐντῷνόμῳἀληθείας·οὕτωςδὲπολιτεύῃὡςμηδὲδιδασκαλίαςνομικῆςπωἀκούσας.ὁοὖντὴνμόρφωσινπεποιθὼςἔχειντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἀληθείας,ὁτῶνἀφρονωνπαιδευτὴςεἶναιπεποιθώς,ὁὁδηγος,ὁδιδάσκαλοςεἶναιπεποιθώς,πρῶτονσεαυτὸνδίδαξον·διδάξειςδέ,ὅτεἐπὶτοῖςἔργοιςδείξειςἀληθεύουσαντὴνδιδασκαλίαν.
Μορφοῦταιτὴνμόρφωσιντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἐντῷνόμῳἀληθείαςὁεἰδὼςαὐτὸνκαὶπολιτευόμενοςκατ'αὐτοντέθεικεγὰρτὸμὲνμόρφωσινγνώσεωςἐπὶτοῦεἰδέναιτὸδὲμόρφωσινἀληθείαςἐπὶτοῦπράττεινἐκεῖνοςγὰρἀληθῆτὴνἐντῷνόμῳγνῶσινδεικνύειὁδιὰτῶνἔργωνπληρῶναὐτὴνἐκεῖνοςπιστὴνσὺδὲφησὶπέποιθαςμὲνσεαυτὸνεἶναιπαιδευτὴνκαὶὁδηγὸνκαὶδιδάσκαλονοὐχἁπλῶςἀλλ'ἔχοντατὴνμόρφωσιντῆςἐντῷνόμῳγνώσεωςκαὶτῆςἐντῷνόμῳἀληθείαςοὕτωςδὲπολιτεύῃὡςμηδὲδιδασκαλίαςνομικῆςπωςἀκούσαςὁοὖντὴνμόρφωσινπεποιθὼςἔχειντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἀληθείαςὁτῶνἀφρονωνπαιδευτὴςεἶναιπεποιθὼςὁὁδηγοςὁδιδάσκαλοςεἶναιπεποιθὼςπρῶτονσεαυτὸνδίδαξονδιδάξειςδὲὅτεἐπὶτοῖςἔργοιςδείξειςἀληθεύουσαντὴνδιδασκαλίαν
ἔχοντατὴνμόρφωσιντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἀληθείαςἐντῶινόμωιΜορφοῦταιτὴνμόρφωσιντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἐντῷνόμῳἀληθείαςὁεἰδὼςαὐτὸνκαὶπολιτευόμενοςκατ'αὐτοντέθεικεγὰρτὸμὲνμόρφωσινγνώσεωςἐπὶτοῦεἰδέναιτὸδὲμόρφωσινἀληθείαςἐπὶτοῦπράττεινἐκεῖνοςγὰρἀληθῆτὴνἐντῷνόμῳγνῶσινδεικνύειὁδιὰτῶνἔργωνπληρῶναὐτὴνἐκεῖνοςπιστὴνσὺδὲφησὶπέποιθαςμὲνσεαυτὸνεἶναιπαιδευτὴνκαὶὁδηγὸνκαὶδιδάσκαλονοὐχἁπλῶςἀλλ'ἔχοντατὴνμόρφωσιντῆςἐντῷνόμῳγνώσεωςκαὶτῆςἐντῷνόμῳἀληθείαςοὕτωςδὲπολιτεύῃὡςμηδὲδιδασκαλίαςνομικῆςπωἀκούσαςὁοὖντὴνμόρφωσινπεποιθὼςἔχειντῆςγνώσεωςκαὶτῆςἀληθείαςὁτῶνἀφρονωνπαιδευτὴςεἶναιπεποιθὼςὁὁδηγοςὁδιδάσκαλοςεἶναιπεποιθὼςπρῶτονσεαυτὸνδίδαξονδιδάξειςδὲὅτεἐπὶτοῖςἔργοιςδείξειςἀληθεύουσαντὴνδιδασκαλίαν
ὁβδελυσσόμενοςτὰειδολαἱεροσυλεῖςεἰγάρτιςβδελύσσεταιτὰεἴδωλα,ὡςτῶνοἰκείωνἐθῶνκαὶνομίμωνκαὶἱερῶνἀκριβὴςφύλαξ,ἔπειτατὰοἰκεῖαἱερὰἀποσυλᾷ,ποσηςοὗτοςοὐκἔστινἄξιοςτιμωρίας;δι'ὧνμὲνπροσποιεῖταιἀποστρέφεσθαιτὰεἴδωλα,τιμᾶνκαὶπεριπτύσσεσθαιδοκῶντὴνοἰκείανλατρείανκαὶτὰπερὶαὐτὴνἱερά,δι'ὧνδὲτολμηρὰνκαὶκλέπτουσανχεῖραἐπαφίησιναὐτοῖς,μᾶλλοντῶνεἰδώλωνἐξυβρίζωνκαὶεἰςτὸμηδὲνἡγούμενοςαὐτά,παραπλήσιοςἐστινοὗτοςὡςἀληθῶςτῷλέγοντιμὲνἑτέροιςμὴδεῖκλέπτειν,πράττοντιδὲτὰτῶνκλεπτοντων·ὥσπεργὰρἐκεῖνοςἐναντίατοῖςλόγοιςδιὰτῶνἔργωνπράττωνἐπιδείκνυται,οὕτωκαὶοὗτοςἐναντίατοῦβδελύσσεσθαιτὰεἴδωλαδι'ὧνἱεροσυλεῖδιαπράττεται,διὰτῆςεἰςτὰἱερὰκλοπῆςκαὶὕβρεωςθεραπεύωντοὺςδαίμοναςὧνἦσαντὰεἴδωλαοἰκητήρια.
εἰγάρτιςβδελύσσεταιτὰεἴδωλαὡςτῶνοἰκείωνἐθῶνκαὶνομίμωνκαὶἱερῶνἀκριβὴςφύλαξἔπειτατὰοἰκεῖαἱερὰἀποσυλᾷπόσηςοὗτοςοὐκἔστινἄξιοςτιμωρίαςδι'ὧνμὲνπροσποιεῖταιἀποστρέφεσθαιτὰεἴδωλατιμᾶνκαὶπεριπτύσσεσθαιδοκῶντὴνοἰκείανλατρείανκαὶτὰπερὶαὐτὴνἱερὰδι'ὧνδὲτολμηρὰνκαὶκλέπτουσανχεῖραἐπαφίησιναὐτοῖςμᾶλλοντῶνεἰδώλωνἐξυβρίζωνκαὶεἰςτὸμηδὲνἡγούμενοςαὐτὰπαραπλήσιοςἐστινοὗτοςὡςἀληθῶςτῷλέγοντιμὲνἑτέροιςμὴδεῖκλέπτεινπράττοντιδὲτὰτῶνκλεπτόντωνὥσπεργὰρἐκεῖνοςἐναντίατοῖςλόγοιςδιὰτῶνἔργωνπράττεινἐπιδείκνυταιοὕτωκαὶοὗτοςἐναντίατοῦβδελύσσεσθαιτὰεἴδωλαδι'ὧνἱεροσυλεῖδιαπράττεταιδιὰτῆςεἰςτὰἱερὰκλοπῆςκαὶὕβρεωςθεραπεύωντοὺςδαίμοναςὧνἦσαντὰεἴδωλαοἰκητήρια
ὁβδελυσσόμενοςτὰειδολαἱεροσυλεῖςεἰγάρτιςβδελύσσεταιτὰεἴδωλαὡςτῶνοἰκείωνἐθῶνκαὶνομίμωνκαὶἱερῶνἀκριβὴςφύλαξἔπειτατὰοἰκεῖαἱερὰἀποσυλᾷπόσηςοὗτοςοὐκἔστινἄξιοςτιμωρίαςδι'ὧνμὲνπροσποιεῖταιἀποστρέφεσθαιτὰεἴδωλατιμᾶνκαὶπεριπτύσσεσθαιδοκῶντὴνοἰκείανλατρείανκαὶτὰπερὶαὐτὴνἱερὰδι'ὧνδὲτολμηρὰνκαὶκλέπτουσανχεῖραἐπαφίησιναὐτοῖςμᾶλλοντῶνεἰδώλωνἐξυβρίζωνκαὶεἰςτὸμηδὲνἡγούμενοςαὐτὰπαραπλήσιοςἐστινοὗτοςὡςἀληθῶςτῷλέγοντιμὲνἑτέροιςμὴδεῖκλέπτεινπράττοντιδὲτὰτῶνκλεπτόντωνὥσπεργὰρἐκεῖνοςἐναντίατοῖςλόγοιςδιὰτῶνἔργωνπράττωνἐπιδείκνυταιοὕτωκαὶοὗτοςἐναντίατοῦβδελύσσεσθαιτὰεἴδωλαδι'ὧνἱεροσυλεῖδιαπράττεταιδιὰτῆςεἰςτὰἱερὰκλοπῆςκαὶὕβρεωςθεραπεύωντοὺςδαίμοναςὧνἦσαντὰεἴδωλαοἰκητήρια
ἐὰνδὲπαραβάτηςἧςἡπεριτομήἘπεὶοὖνσημεῖονἐστινἡπεριτομὴπαθῶνἐκκοπῆς,ἥτιςοὐκἐκκέκοπταιτὰπάθη,δηλονότιἀκροβυστοςἐστι,κἂντὸσημεῖονἐπὶτοῦσώματοςφέρῃ·τοὐναντίονγὰροὐμόνονοὐδὲνὠφελεῖταιοὗτοςἀλλὰκαὶπλέονβλάπτεται,ψευδομενοςτεκατὰτῆςἀληθοῦςπεριτομῆςἧςἦνσύμβολονἡκατὰσάρκα,καὶαὐτὴνταύτηνὑβρίζωνὡςἄχρηστονποιῶνκαὶμηδὲνσημαίνουσανὧνἐδοθησημεῖονεἶναι.εἰδέτιςἐκκέκοπταιτὰπάθη,κἂντὸσημεῖονοὐκἐντετύπωταιτῇσαρκί,οὐδὲνἧττονπεριτέτμηταιτὴνἀληθινὴνπεριτομήν,εἰμὴκαὶμᾶλλονὅσῳμηδὲδεηθεὶςτῆςαἰσθητῆς,ἥτιςχάρινπαρελαμβάνετομνήμηςκαὶσύμβολο.
Ἐπεὶοὖνσημεῖονἐστινἡπεριτομὴπαθῶνἐκκοπῆςεἰτιςοὐκἐκκέκοπταιτὰπάθηδηλονότιἀκροβυστοςἐστικἂντὸσημεῖονἐπὶτοῦσώματοςφέρῃτοὐναντίονγὰροὐμόνονοὐδὲνὠφελεῖταιοὗτοςἀλλὰκαὶπλέονβλάπτεταιψευδόμενόςτεκατὰτῆςἀληθοῦςπεριτομῆςἧςἦνσύμβολονἡκατὰσάρκακαὶαὐτὴνταύτηνενὑβρίζωνὡςἄχρηστονποιῶνκαὶμηδὲνσημαίνουσανὧνἐδοθησημεῖονεἶναιεἰδέτιςἐκκέκοπταιτὰπάθηκἂντὸσημεῖονοὐκἐντετύπωταιτῇσαρκὶοὐδὲνἧττονπεριτέτμηταιτὴνἀληθινὴνπεριτομὴνεἰμὴκαὶμᾶλλονὅσῳμηδὲδεηθεὶςτῆςαἰσθητῆςἥτιςχάρινπαρελαμβάνετομνήμηςκαὶσύμβολο
ἐὰνδὲπαραβάτηςἧςἡπεριτομήἘπεὶοὖνσημεῖονἐστινἡπεριτομὴπαθῶνἐκκοπῆςἥτιςοὐκἐκκέκοπταιτὰπάθηδηλονότιἀκροβυστοςἐστικἂντὸσημεῖονἐπὶτοῦσώματοςφέρῃτοὐναντίονγὰροὐμόνονοὐδὲνὠφελεῖταιοὗτοςἀλλὰκαὶπλέονβλάπτεταιψευδόμενόςτεκατὰτῆςἀληθοῦςπεριτομῆςἧςἦνσύμβολονἡκατὰσάρκακαὶαὐτὴνταύτηνὑβρίζωνὡςἄχρηστονποιῶνκαὶμηδὲνσημαίνουσανὧνἐδοθησημεῖονεἶναιεἰδέτιςἐκκέκοπταιτὰπάθηκἂντὸσημεῖονοὐκἐντετύπωταιτῇσαρκὶοὐδὲνἧττονπεριτέτμηταιτὴνἀληθινὴνπεριτομὴνεἰμὴκαὶμᾶλλονὅσῳμηδὲδεηθεὶςτῆςαἰσθητῆςἥτιςχάρινπαρελαμβάνετομνήμηςκαὶσύμβολο
Ἡπεριτομήσουἀκροβυστίαγέγονεν,τοῦτ'ἔστιβδελυκτὸνκατὰτὸνἐκείνωννοῦν·βδελυκτὸνγὰρἐκεῖνοιτὸνἀκροβυστονἡγοῦντο.ἐὰνοὖν,φησίν,οὐφυλάττῃςοὐδὲπράττῃςτὰτοῦνόμου,ἡπεριτομήσουὅπερἦνθεάρεστον,γέγονεβδελυκτὸνκαὶἀποβλητον.ἐὰνδὲὁἀκροβυστοςτὰδικαιώματαφυλάττῃτοῦνόμου,ἡἀκροβυστίααὐτοῦὅπερἦνβδελυκτόν,θεάρεστονκαὶθεοφιλὲςλογισθήσεταιαὐτῷτῷνομοθέτῃκαὶδημιουργῷ,καὶτοσοῦτονθεάρεστονκαὶἀποδεκτονὅσονκαὶσὲδιὰαὐτοῦἐλέγχεσθαικαὶκατακρίνεσθαι.σκοπεῖδὲπῶςσοφῶςκαὶδριμέωςφησίν·ἐὰνοὖνἡἀκροβυστίατὰδικαιώματατοῦνόμουφυλάσσῃ,καὶοὐκεἶπετὸννόμονφυλάττῃ,ἵναγὰρμὴεἴπῃὁἸουδαῖος·καὶπῶςἔνιτὸνἀκροβυστονφυλάττειντὸννόμοναὐτῷτούτῳπαραβαίνοντα,τῷἀκροβυστονεἶναιἵναοὖνμηδ'ἐντούτῳδῷαὐτοῖςλαβήν,οὐχοὕτωςφησὶνἀλλὰτὰδικαιώματατοῦνόμου.καὶἐπὶμὲναὐτῶνἐκείνωντὸννόμονφησίν,ἐπὶδὲτῶνἀκροβύστωντὰδικαιώματατοῦνόμου.οὐπάντα,φησί,τὸννόμονεἶπονἀλλὰτὰδικαιοῦνταμόνα,ἅμασοφῶςὑπεμφαίνωνὅτιοὐπάντατὰἐντῷνόμῳἦσανδικαιοῦντα,ἀλλὰτὰμὲνδικαιώματαἦσανκαὶἐδικαίουὅσασυνεφώνειτῇχάριτι,τὰδὲἕνεκαμονηςτῆςἐκείνωνἀσθενείαςἦσανδεδομένα.
ἄλλοἩπεριτομήσουἀκροβυστίαγέγονεντοῦτ'ἔστιβδελυκτὸνκατὰτὸνἐκείνωννοῦνβδελυκτὸνγὰρἐκεῖνοιτὸνἀκροβυστονἡγοῦντοἐὰνοὖνφησὶνοὐφυλάττῃςοὐδὲπράττῃςτὰτοῦνόμουἡπεριτομήσουὅπερἦνθεάρεστονγέγονεβδελυκτὸνκαὶἀποβλητονἐὰνδὲὁἀκροβυστοςτὰδικαιώματαφυλάττῃτοῦνόμουἡἀκροβυστίααὐτοῦὅπερἦνβδελυκτὸνθεάρεστονκαὶθεοφιλὲςλογισθήσεταιαὐτῷτῷνομοθέτῃκαὶδημιουργῷκαὶτοσοῦτονθεάρεστονκαὶἀποδεκτονὅσονκαὶσὲδιὰαὐτοῦἐλέγχεσθαικαὶκατακρίνεσθαισκοπεῖδὲπῶςσοφῶςκαὶδρομέωςφησὶνἐὰνοὖνἡἀκροβυστίατὰδικαιώματατοῦνόμουφυλάσσῃκαὶοὐκεἶπετὸννόμονφυλάσσῃἵναγὰρμὴεἴπῃὁἸουδαῖοςκαὶπῶςἔνιτὸνἀκροβυστονφυλάττειντὸννόμοναὐτῷτούτῳπαραβαίνοντατὸννόμοντῷἀκροβυστονεἶναιἵναοὖνμηδ'ἐντούτῳδῷαὐτοῖςλαβὴνοὐχοὕτωςφησὶνἀλλὰτὰδικαιώματατοῦνόμουκαὶἐπὶμὲναὐτῶνἐκείνωντὸννόμονφησὶνἐπὶδὲτῶνἀκροβύστωντὰδικαιώματατοῦνόμουοὐπάνταφησὶτὸννόμονεἶπονἀλλὰτὰδικαιοῦνταμόναἅμασοφῶςὑπεμφαίνωνὅτιοὐπάντατὰἐντῷνόμῳἦσανδικαιοῦνταἀλλὰτὰμὲνδικαιώματαἦσανκαὶἐδικαίουὅσασυνεφώνειτῇχάριτιτὰδὲἕνεκαμόνηςτῆςἐκείνωνἀσθενείαςἦσανδεδομένα
Ἡπεριτομήσουἀκροβυστίαγέγονεντοῦτ'ἔστιβδελυκτὸνκατὰτὸνἐκείνωννοῦνβδελυκτὸνγὰρἐκεῖνοιτὸνἀκροβυστονἡγοῦντοἐὰνοὖνφησὶνοὐφυλάττῃςοὐδὲπράττῃςτὰτοῦνόμουἡπεριτομήσουὅπερἦνθεάρεστονγέγονεβδελυκτὸνκαὶἀποβλητονἐὰνδὲὁἀκροβυστοςτὰδικαιώματαφυλάττῃτοῦνόμουἡἀκροβυστίααὐτοῦὅπερἦνβδελυκτὸνθεάρεστονκαὶθεοφιλὲςλογισθήσεταιαὐτῷτῷνομοθέτῃκαὶδημιουργῷκαὶτοσοῦτονθεάρεστονκαὶἀποδεκτονὅσονκαὶσὲδιὰαὐτοῦἐλέγχεσθαικαὶκατακρίνεσθαισκοπεῖδὲπῶςσοφῶςκαὶδριμέωςφησὶνἐὰνοὖνἡἀκροβυστίατὰδικαιώματατοῦνόμουφυλάσσῃκαὶοὐκεἶπετὸννόμονφυλάττῃἵναγὰρμὴεἴπῃὁἸουδαῖοςκαὶπῶςἔνιτὸνἀκροβυστονφυλάττειντὸννόμοναὐτῷτούτῳπαραβαίνοντατῷἀκροβυστονεἶναιἵναοὖνμηδ'ἐντούτῳδῷαὐτοῖςλαβὴνοὐχοὕτωςφησὶνἀλλὰτὰδικαιώματατοῦνόμουκαὶἐπὶμὲναὐτῶνἐκείνωντὸννόμονφησὶνἐπὶδὲτῶνἀκροβύστωντὰδικαιώματατοῦνόμουοὐπάνταφησὶτὸννόμονεἶπονἀλλὰτὰδικαιοῦνταμόναἅμασοφῶςὑπεμφαίνωνὅτιοὐπάντατὰἐντῷνόμῳἦσανδικαιοῦνταἀλλὰτὰμὲνδικαιώματαἦσανκαὶἐδικαίουὅσασυνεφώνειτῇχάριτιτὰδὲἕνεκαμόνηςτῆςἐκείνωνἀσθενείαςἦσανδεδομένα
οὐχὶἡἀκροβυστίααὐτοῦεἰςπεριτομὴνλέγεικαὶκρίνειἐλέγξεισε,φησίν,ὁτὸσημεῖονμὲνμὴἔχων,τὰδὲτοῦσημείουκατορθώσας,ὡςμὴκατορθώσαντα,καίτοιδέον,ἐπεὶκαὶὑπέσχουδιὰτοῦσημείου,μᾶλλονἐκείνουτὸκατόρθωμαἐπιδεικνύναι
ἡἐλέγξεισεφησὶνὁτὸσημεῖονμὲνμὴἔχωντὰδὲτοῦσημείουκατορθώσαςὡςμὴκατορθώσαντακαίτοιδέονἐπεὶκαὶὑπέσχουδιὰτοῦσημείουμᾶλλονἐκείνουτὸκατόρθωμαἐπιδεικνύναι
οὐχὶἡἀκροβυστίααὐτοῦεἰςπεριτομὴνλέγεικαὶκρίνειἐλέγξεισεφησὶνὁτὸσημεῖονμὲνμὴἔχωντὰδὲτοῦσημείουκατορθώσαςὡςμὴκατορθώσαντακαίτοιδέονἐπεὶκαὶὑπέσχουδιὰτοῦσημείουμᾶλλονἐκείνουτὸκατόρθωμαἐπιδεικνύναι
Τὸννόμοντελοῦσακατ'ἐκεῖνοδηλονότικαθὸτὰδικαιώματααὐτοῦφυλάττει.σκοπεῖδέ·πρῶτονμὲνδικαιώματανόμουεἰπὼνκαὶοὐκαὐτὸντὸννόμον,νῦναὐτὸντὸννόμοντελεῖνφησιν,ὑποδηλῶνὅτιταῦτὰἐστικυρίωςνόμος,ἡδὲπεριτομὴκαὶτὰτοιαῦταοὐδὲκυρίωςνόμος.
τὸννόμοντελοῦσακατ'ἐκεῖνοδηλονότικαθὸτὰδικαιώματααὐτοῦφυλάττεισκοπεῖδὲπρῶτονμὲνδικαιώματανόμουεἰπὼνκαὶοὐκαὐτὸντὸννόμοννῦναὐτὸντὸννόμοντελεῖνφησινὑποδηλῶνὅτιταῦτὰἐστικυρίωςνόμοςἡδὲπεριτομὴκαὶτὰτοιαῦταοὐδὲκυρίωςνόμος
Τὸννόμοντελοῦσακατ'ἐκεῖνοδηλονότικαθὸτὰδικαιώματααὐτοῦφυλάττεισκοπεῖδὲπρῶτονμὲνδικαιώματανόμουεἰπὼνκαὶοὐκαὐτὸντὸννόμοννῦναὐτὸντὸννόμοντελεῖνφησινὑποδηλῶνὅτιταῦτὰἐστικυρίωςνόμοςἡδὲπεριτομὴκαὶτὰτοιαῦταοὐδὲκυρίωςνόμος
τιγὰρεἰἠπίστησαντινεςμὴἡἀπιστίαἈντιπίπτονλύει·τὶγὰρεἰἠπίστησάντινες;ἀπορήσειεγὰρἄντιςὅτιἐνεπιστεύθησανμὲντὰλόγιατοῦθεοῦ,τὰδὲλόγιατοῦθεοῦμεγάλαςμὲνδωρεὰςκαὶεὐεργεσίαςὑπισχνεῖτο,ἀλλ'ἐντῇτῶνπαραδεξαμένωνπίστεικαὶπαραφυλακῇαὗταιτὴνὑποστασινκαὶτὴνἔκβασινεἶχον.πολλῶνδὲἀπιστησάντωνκαὶπαραβεβηκοτωνἀκολουθονκεκωλύσθαιμὲντὰςὑποσχέσειςεἰςπέραςἐξελθεῖν,μάτηνδὲκαὶτὰλόγιατοῦθεοῦκαταπιστευθῆναιτούτοις,εἰςμηδὲνδὲχρήσιμονκαὶτὴνπεριτομὴνἐξελεγχθῆναι,εἴγεἡμὲνπεριτομὴδιὰτὰλόγια,τὰλόγιαδὲδιὰτὰςδωρεάς,αἱδὲδωρεαὶδιὰτῆςπίστεωςἐλάμβανονπέρας·τὴνπίστινδὲἠθέτησανοἱπαραβεβηκοτες,ὥστεοὐδεμία,φησίν,ὠφέλειατῆςπεριτομῆς.ταύτηνοὖνἐπιλυομενοςτὴνἀπορίανφησίν·τὶγὰρεἰἠπίστησάντινες;μὴἡἀπιστίααὐτῶντὴνπίστιντοῦθεοῦκαταργήσει;τοῦτ'ἔστιτὸπιστὸντῶνὑποσχέσεωναὐτοῦ,τὸἀληθές,τὸἀμετάθετον.μὴγένοιτο,φησί,διὰτὴνἐκείνωνἀπιστίανἢτὸἐνταῖςὑποσχέσεσιναὐτοῦπιστὸνκαὶἀληθὲςμάταιονἀπελεγχθῆναι,ἢτῆςπεριτομῆςτὴννομοθεσίανεἰςμηδὲνὠφέλιμονχρηματίσαι·τὴνγὰραἰτίανἔχεινοὐκἄλλοςἀλλ'οἱπαραβεβηκοτεςεἰσὶδίκαιοι.ἢοὕτως·μὴγένοιτοὑπερισχύσαιτὴνἀπιστίανἐκείνων,ὥστεδι'ἐκείνωνκαταργηθῆναικαὶἀτελὲςκαὶἀνέκβατονὀφθῆναιτὸἐνταῖςὑποσχέσεσιναὐτοῦπιστὸνκαὶπανάληθες·κἂνγὰρἐκεῖνοιἠπίστησαν,αὐτὸςοὐδὲνἔλαττοντὸἑαυτοῦἐποίησενκαὶτὰςἐπαγγελίαςἐξεπλήρωσεν.δυνατὸνδὲπίστινθεοῦἐκλαβεῖνκαὶτὴνἐντοῖςμὴπαραβεβηκοσιδιαμείνασανπίστιν·αὕτηγὰρθεοῦπίστις,ὡςεἰςθεὸνοὖσακαὶἐκθεοῦαὐτοῖςδιαφυλαχθεῖσα·ἡμὲνγὰρἀπιστίατῆςμοχθηρίαςτῶνἀπιστησάντων,ἡδὲπίστιςἐκθεοῦἑδράζεταιτοῖςἀξίοις.ἡοὖνἐκείνωνἀπιστία,μὴγένοιτο,φησίν,ὅτιεκνικᾷτὴνεἰςθεὸνκαὶδιὰθεοῦμεμενηκυῖανπίστιν·ὥστετέλοςἕξουσιναἱἐπαγγελίαι,ὥστεἐστὶνὠφέλειακαὶτῆςπεριτομῆς.
ἌλλοςἈντιπίπτονλύειτὶγὰρεἰἠπίστησάντινεςἀπορήσειεγὰρἄντιςὅτιἐνεπιστεύθησανμὲντὰλόγιατοῦθεοῦτὰδὲλόγιατοῦθεοῦμεγάλαςμὲνδωρεὰςκαὶεὐεργεσίαςὑπισχνεῖταιἀλλ'ἐντῇτῶνπαραδεξαμένωνπίστεικαὶπαραφυλακῇαὗταιτὴνὑποστασινκαὶτὴνἔκβασινεἶχονπολλῶνδὲἀπιστησάντωνκαὶπαραβεβηκότωνἀκολουθονκεκωλύσθαιμὲντὰςὑποσχέσειςεἰςπέραςἐξελθεῖνμάτηνδὲτὰλόγιατοῦθεοῦκαταπιστευθῆναιτούτοιςεἰςμηδὲνδὲχρήσιμονκαὶτὴνπεριτομὴνἐξελεγχθῆναιεἴγεἡμὲνπεριτομὴδιὰτὰλόγιατὰλόγιαδὲδιὰτὰςδωρεὰςαἱδὲδωρεαὶδιὰτῆςπίστεωςἐλάμβανονπέραςτὴνπίστινδὲἠθέτησανοἱπαραβεβηκότεςὥστεοὐδεμίαφησὶνὠφέλειατῆςπεριτομῆςταύτηνοὖνἐπιλυομενοςτὴνἀπορίανφησὶντὶγὰρεἰἠπίστησάντινεςμὴἡἀπιστίααὐτῶντὴνπίστιντοῦθεοῦκαταργήσειτοῦτ'ἔστιτὸπιστὸντῶνὑποσχέσεωναὐτοῦτὸἀληθὲςτὸἀμετάθετονμὴγένοιτοφησὶδιὰτὴνἐκείνωνἀπιστίανἢτὸἐνταῖςὑποσχέσεσιναὐτοῦπιστὸνκαὶἀληθὲςμάταιονἀπελεγχθῆναιἢτῆςπεριτομῆςτὴννομοθεσίανεἰςμηδὲνὠφέλιμονχρηματίσαιτὴνγὰραἰτίανἔχεινοὐκἄλλοςἀλλ'οἱπαραβεβηκότεςεἰσὶδίκαιοιἢμᾶλλονοὕτωςμὴγένοιτοὑπερισχύσαιτὴνἀπιστίανἐκείνωνὥστεδι'ἐκείνωνκαταργηθῆναικαὶἀτελὲςκαὶἀνέκβατονὀφθῆναιτὸἐνταῖςὑποσχέσεσιναὐτοῦπιστὸνκαὶπανάληθεςκἂνγὰρἐκεῖνοιἠπίστησαναὐτὸςοὐδὲνἔλαττοντὸἑαυτοῦἐποίησεκαὶτὰςἐπαγγελίαςἐξεπλήρωσενδυνατὸνδὲπίστινθεοῦἐκλαβεῖνκαὶτὴνἐντοῖςμὴπαραβεβηκόσιδιαμείνασανπίστιναὕτηγὰρθεοῦπίστιςὡςεἰςθεὸνοὖσακαὶἐκθεοῦαὐτοῖςδιαφυλαχθεῖσαἡμὲνγὰρἀπιστίατῆςμοχθηρίαςτῶνἀπιστησάντωνἡδὲπίστιςἐκθεοῦἑδράζεταιτοῖςἀξίοιςἡοὖνἐκείνωνἀπιστίαμὴγένοιτοφησὶνὅτιεκνικᾷτὴνεἰςθεὸνκαὶδιὰθεοῦμεμενηκυῖανπίστινὥστετέλοςἕξουσιναἱἐπαγγελίαιὥστεἐστὶνὠφέλειακαὶτῆςπεριτομῆς
τιγὰρεἰἠπίστησαντινεςμὴἡἀπιστίαἈντιπίπτονλύειτὶγὰρεἰἠπίστησάντινεςἀπορήσειεγὰρἄντιςὅτιἐνεπιστεύθησανμὲντὰλόγιατοῦθεοῦτὰδὲλόγιατοῦθεοῦμεγάλαςμὲνδωρεὰςκαὶεὐεργεσίαςὑπισχνεῖτοἀλλ'ἐντῇτῶνπαραδεξαμένωνπίστεικαὶπαραφυλακῇαὗταιτὴνὑποστασινκαὶτὴνἔκβασινεἶχονπολλῶνδὲἀπιστησάντωνκαὶπαραβεβηκότωνἀκολουθονκεκωλύσθαιμὲντὰςὑποσχέσειςεἰςπέραςἐξελθεῖνμάτηνδὲκαὶτὰλόγιατοῦθεοῦκαταπιστευθῆναιτούτοιςεἰςμηδὲνδὲχρήσιμονκαὶτὴνπεριτομὴνἐξελεγχθῆναιεἴγεἡμὲνπεριτομὴδιὰτὰλόγιατὰλόγιαδὲδιὰτὰςδωρεὰςαἱδὲδωρεαὶδιὰτῆςπίστεωςἐλάμβανονπέραςτὴνπίστινδὲἠθέτησανοἱπαραβεβηκότεςὥστεοὐδεμίαφησὶνὠφέλειατῆςπεριτομῆςταύτηνοὖνἐπιλυομενοςτὴνἀπορίανφησὶντὶγὰρεἰἠπίστησάντινεςμὴἡἀπιστίααὐτῶντὴνπίστιντοῦθεοῦκαταργήσειτοῦτ'ἔστιτὸπιστὸντῶνὑποσχέσεωναὐτοῦτὸἀληθὲςτὸἀμετάθετονμὴγένοιτοφησὶδιὰτὴνἐκείνωνἀπιστίανἢτὸἐνταῖςὑποσχέσεσιναὐτοῦπιστὸνκαὶἀληθὲςμάταιονἀπελεγχθῆναιἢτῆςπεριτομῆςτὴννομοθεσίανεἰςμηδὲνὠφέλιμονχρηματίσαιτὴνγὰραἰτίανἔχεινοὐκἄλλοςἀλλ'οἱπαραβεβηκότεςεἰσὶδίκαιοιἢοὕτωςμὴγένοιτοὑπερισχύσαιτὴνἀπιστίανἐκείνωνὥστεδι'ἐκείνωνκαταργηθῆναικαὶἀτελὲςκαὶἀνέκβατονὀφθῆναιτὸἐνταῖςὑποσχέσεσιναὐτοῦπιστὸνκαὶπανάληθεςκἂνγὰρἐκεῖνοιἠπίστησαναὐτὸςοὐδὲνἔλαττοντὸἑαυτοῦἐποίησενκαὶτὰςἐπαγγελίαςἐξεπλήρωσενδυνατὸνδὲπίστινθεοῦἐκλαβεῖνκαὶτὴνἐντοῖςμὴπαραβεβηκόσιδιαμείνασανπίστιναὕτηγὰρθεοῦπίστιςὡςεἰςθεὸνοὖσακαὶἐκθεοῦαὐτοῖςδιαφυλαχθεῖσαἡμὲνγὰρἀπιστίατῆςμοχθηρίαςτῶνἀπιστησάντωνἡδὲπίστιςἐκθεοῦἑδράζεταιτοῖςἀξίοιςἡοὖνἐκείνωνἀπιστίαμὴγένοιτοφησὶνὅτιεκνικᾷτὴνεἰςθεὸνκαὶδιὰθεοῦμεμενηκυῖανπίστινὥστετέλοςἕξουσιναἱἐπαγγελίαιὥστεἐστὶνὠφέλειακαὶτῆςπεριτομῆς
ΓινέσθωδὲὁθεὸςἀληθὴςπᾶςδὲανθρωποψευδηςκαθὼςγεγρπταιὁπᾶςἂνδικαιωθενΓινέσθωὑμῖν,φησίν,ὁθεὸςἀληθής·λογιζέσθω,νοείσθω,φρονείσθωὅτιὁθεὸςἀληθής,καὶὅτιπᾶςἄνθρωποςψεύστης.εἰοὖντοῦτο,εἰκαίτινεςἠπείθησαν,οὐδὲνἧττονὁθεὸςἃἐπηγγείλατοτῷἈβραὰμεἰςτέλοςἄξει.πῶςοὖν,φησί,καὶἀπιστοῦσικαὶπαρανομοῦσιν;ναί,φησίν·τὰςγὰροἰκείαςἐπαγγελίαςαὐτοῦἐπάγοντος,ἐκείνωνπαραβεβηκοτωνκαὶἡμαρτηκοτων,καὶτὸἐκείνωνἄγνωμονκαὶἀχάριστονἐλέγχεταιμᾶλλον.οὐμὴνἀλλὰκαὶτὸὑπερβάλλοντῆςεὐεργεσίαςκαὶἀληθείαςτοῦθεοῦκαὶδικαιοσύνηςἐπίπλεονἀπογυμνοῦταικαὶἐπιδείκνυται,καὶνίκηαὐτῷλαμπρὰἐκτούτουπεριγίνεται,ὡςκαὶὁ∆αυὶδμαρτυρεῖλέγων·ὅπωςἂνδικαιωθῇςἐντοῖςλόγοιςσουκαὶνικήσῃςἐντῷκρίνεσθαίσε.ὥστεεἰἐκτῆςἐπαγγελίαςτὸπέραςτῆςἐπαγγελίας,ταύτηνδὲκατεπιστεύθησανοἱἸουδαῖοι,πολὺκατὰπάντατρόποντὸπερισσὸντοῦἸουδαίου,εἰκαίτινεςαὐτῶνγεγόνασιπαραβάται.εἶτατὶοὖν,φησίν,εἰἐκτῆςἡμῶνἀδικίαςνίκηγίνεταιτῷθεῷ.
ἄλλοςΓινέσθωὑμῖνφησὶνὁθεὸςἀληθὴςλογιζέσθωνοείσθωφρονείσθωὅτιὁθεὸςἀληθὴςκαὶὅτιπᾶςἄνθρωποςψεύστηςεἰοὖντοῦτοεἰκαίτινεςἠπείθησανοὐδὲνἧττονὁθεὸςἃἐπηγγείλατοτῷἈβραὰμεἰςτέλοςἄξειπῶςοὖνφησὶκαὶἀπιστοῦσικαὶπαρανομοῦσινναὶφησὶντὰςγὰροἰκείαςἐπαγγελίαςαὐτοῦἐπάγωνἐκείνωνπαραβεβηκότωνκαὶἡμαρτηκοτωνκαὶτὸἐκείνωνἄγνωμονκαὶἀχάριστονἐλέγχεταιοὐμὴνἀλλὰκαὶτὸὑπερβάλλοντῆςεὐεργεσίαςκαὶἀληθείαςτοῦθεοῦκαὶδικαιοσύνηςἐπίπλεονἀπογυμνοῦταικαὶἐπιδείκνυταικαὶνίκηαὐτῷλαμπρὰἐκτούτουπεριγίνεταιὡςκαὶὁ∆αυὶδμαρτυρεῖλέγωνὅπωςἂνδικαιωθῇςἐντοῖςλόγοιςσουκαὶνικήσῃςἐντῷκρίνεσθαίσεὥστεεἰἐκτῆςἐπαγγελίαςτὸπέραςτῆςἐπαγγελίαςταύτηνδὲκατεπιστεύθησανοἱἸουδαῖοιπολὺκατὰπάντατρόποντὸπερισσὸντοῦἸουδαίουεἰκαίτινεςαὐτῶνγεγόνασιπαραβάταιεἶτατὶοὖνφησὶνεἰἐκτῆςἡμῶνἀδικίαςἡμῶννίκηγίνεταιτῷθεῷ
ΓινέσθωδὲὁθεὸςἀληθὴςπᾶςδὲανθρωποψευδὴςκαθὼςγεγρπταιὁπᾶςἂνδικαιωθενΓινέσθωὑμῖνφησὶνὁθεὸςἀληθὴςλογιζέσθωνοείσθωφρονείσθωὅτιὁθεὸςἀληθὴςκαὶὅτιπᾶςἄνθρωποςψεύστηςεἰοὖντοῦτοεἰκαίτινεςἠπείθησανοὐδὲνἧττονὁθεὸςἃἐπηγγείλατοτῷἈβραὰμεἰςτέλοςἄξειπῶςοὖνφησὶκαὶἀπιστοῦσικαὶπαρανομοῦσινναὶφησὶντὰςγὰροἰκείαςἐπαγγελίαςαὐτοῦἐπάγοντοςἐκείνωνπαραβεβηκότωνκαὶἡμαρτηκοτωνκαὶτὸἐκείνωνἄγνωμονκαὶἀχάριστονἐλέγχεταιμᾶλλονοὐμὴνἀλλὰκαὶτὸὑπερβάλλοντῆςεὐεργεσίαςκαὶἀληθείαςτοῦθεοῦκαὶδικαιοσύνηςἐπίπλεονἀπογυμνοῦταικαὶἐπιδείκνυταικαὶνίκηαὐτῷλαμπρὰἐκτούτουπεριγίνεταιὡςκαὶὁ∆αυὶδμαρτυρεῖλέγωνὅπωςἂνδικαιωθῇςἐντοῖςλόγοιςσουκαὶνικήσῃςἐντῷκρίνεσθαίσεὥστεεἰἐκτῆςἐπαγγελίαςτὸπέραςτῆςἐπαγγελίαςταύτηνδὲκατεπιστεύθησανοἱἸουδαῖοιπολὺκατὰπάντατρόποντὸπερισσὸντοῦἸουδαίουεἰκαίτινεςαὐτῶνγεγόνασιπαραβάταιεἶτατὶοὖνφησὶνεἰἐκτῆςἡμῶνἀδικίαςνίκηγίνεταιτῷθεῷ
εἰδὴἡἀδικίαἡμῶνθεοῦδιακοσυνηἈπορίανδιὰτούτωνμεγάληνἀνακινεῖκαὶἐπιλύεταιλίανσοφῶςκαὶἐμφρονως.εἰμὴἥμαρτον,φησίν,ἐροῦσίτινες,οὐκἂνὁθεὸςἐφάνηἀληθής,οὐκἂνδίκαιος,οὐκἂνἐνίκησεν.πρὸςοὓςλέγει·εἰσὺτῆςνίκηςαὐτῷκαὶτῆςἀληθείαςκαὶτῆςδικαιοσύνηςαἴτιος,πῶςσεκολάζειἁμαρτάνοντα;πῶςσετιμωρεῖται;μὴἄδικοναὐτὸνἐρεῖς;καὶποίαςδικαιοσύνηςαὐτοῦσαυτὸνἔλεγεςαἴτιον;τοῦτογὰροἶμαιδηλοῦναὐτὸνδιὰτοῦεἰπεῖν·ἐπεὶπῶςκρινεῖὁθεὸςτὸνκόσμον;ἀντὶτοῦπῶςαὐτὸνδίκαιονἔλεγεςκαὶκριτήν;δι'ὧνγὰρσαυτὸναἴτιονἔλεγεςτῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦ,κριτὴνἀνωμολογειςαὐτὸνκαὶδίκαιον·δικαιοσύνηγὰρτέλοςκρίσεως.εἰοὖνἐπάγειὀργὴντοῖςἁμαρτάνουσιν,πῶςαἴτιοιτῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦ;ἀλλ'ἄδικονἐρεῖς,φησίν,ἀλλ'οὐκἔχειςεἰπεῖν·δίκαιονγὰρδι'ὧνἠπορεις,ἀνωμολογησας.ὥστεοὒκεἰσινοἱἁμαρτάνοντεςοὔτετῆςνίκηςοὔτετῆςἀληθείαςοὔτετῆςδικαιοσύνηςαἴτιοι.εἶταπροάγεικαὶἑτέρωςτὸἐπιχείρημα·εἰδιὰτοῦἐμοῦψεύδους,δοξάζεταιὁθεὸςἀληθής,οὐκατακρίσεωςἀλλὰτιμῆςἀπολαύεινμᾶλλονὤφειλον.καὶπλέονψεύδεσθαικαὶἁμαρτάνεινἔδειμε,ἵναπλέονἐδοξάζετοὁθεὸςκαὶπλέονἀπέλαυονἐγὼτῶνἀγαθῶν.ἀλλὰμὴνοὐδεὶςἂντοῦτοτολμήσειελέγειν·δῆλονγὰρτὸἄτοπον.διὸκαὶεἴτινεςλέγουσιπερὶἡμῶν,ὅτιφρονοῦμενὡςἐντῇπράξειτῶνκακῶνἔρχεταιἡμῖντὰἀγαθά,ἀπαραίτητονκρίμαἕξουσιν,ὅτιεἰςτηλικαύτηνσυκοφαντίανἡμᾶςδιασύρουσιν.καὶὅρασοφίαν·αὐξῆσαιγὰρθέλωντὸἄτοπον,οὐδὲτοὺςἀποροῦνταςταῦτατοῦτολέγονταςεἰσάγειἀλλ'ἑτέρουςτινάς,καὶβλασφημίαναὐτὸκαλεῖ·καθὼςγάρ,φησί,βλασφημούμεθα.εἰοὖνοἱλέγοντεςτοῦτοκαθ'ἡμῶνἀπαραίτητονἕξουσιτὴνδίκην,πολλῷμᾶλλονοὐκἂντολμήσαιμενἡμεῖςοὐδ'εἰςνοῦνπαραδέξασθαι,ὅτιἐντῇπράξειτῶνκακῶνπαραγίνεταιτὰἀγαθά.εἰδὲμὴτοῦτο,οὐδ'ὅτιἐπίπλεονἁμαρτάνεινδεῖ,ἵναπλεῖονδοξασθῇὁθεός·εἰδὲμηδὲτοῦτο,δῆλονὡςοὐδὲτὸλέγεινὅτιδιὰτοῦἐμοῦψεύσματοςδοξάζεταιὁθεὸςἀληθής.οὐδεὶςἄρααἴτιοςθεῷοὔτετῆςἀληθείαςαὐτοῦοὔτετῆςδικαιοσύνηςοὔτετῆςνίκηςαὐτοῦ.
Ἀπορίανδιὰτούτωνμεγάληνἀνακινεῖκαὶἐπιλύεταιλίανσοφῶςκαὶἐμφρονωςεἰμὴἥμαρτονφησὶνἐροῦσίτινεςοὐκἂνὁθεὸςἐφάνηἀληθὴςοὐκἂνδίκαιοςοὐκἂνἐνίκησενπρὸςοὓςλέγειεἰσὺτῆςνίκηςαὐτῷκαὶτῆςἀληθείαςκαὶτῆςδικαιοσύνηςαἴτιοςπῶςσεκολάζειἁμαρτάνονταπῶςσετιμωρεῖταιμὴἄδικοναὐτὸνἐρεῖςκαὶποίαςδικαιοσύνηςαὐτοῦσαυτὸνἔλεγεςαἴτιοντοῦτογὰροἶμαιδηλοῦναὐτὸνδιὰτοῦεἰπεῖνἐπεὶπῶςκρινεῖὁθεὸςτὸνκόσμονἀντὶτοῦπῶςαὐτὸνδίκαιονἔλεγεςκαὶκριτὴνδι'ὧνγὰρσαυτὸναἴτιονἔλεγεςτῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦκριτὴνἀνωμολογειςκαὶδίκαιονδικαιοσύνηγὰρτέλοςκρίσεωςεἰοὖνἐπάγειὀργὴντοῖςἁμαρτάνουσινπῶςαἴτιοιτῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦἀλλ'ἄδικονἐρεῖςφησὶνἀλλ'οὐκἔχειςεἰπεῖνδίκαιονγὰρδι'ὧνἠπορειςἀνωμολογησαςὥστεοὒκεἰσινοἱἁμαρτάνοντεςοὔτετῆςνίκηςοὔτετῆςἀληθείαςοὔτετῆςδικαιοσύνηςαἴτιοιεἶταπροάγεικαὶἑτέρωςτὸἐπιχείρημαεἰδιὰτοῦἐμοῦψεύδουςὡςλέγειςδοξάζεταιὁθεὸςἀληθὴςοὐκατακρίσεωςἀλλὰτιμῆςἀπολαύεινμᾶλλονὤφειλονκαὶπλέονψεύδεσθαικαὶἁμαρτάνεινἔδειμεἵναπλέονἐδοξάζετοὁθεὸςκαὶπλέονἀπέλαυονἐγὼτῶνἀγαθῶνἀλλὰμὴνοὐδεὶςἂντοῦτοτολμήσειελέγεινδῆλονγὰρτὸἄτοπονδιὸκαὶεἴτινεςλέγουσιπερὶἡμῶνὅτιφρονοῦμενὡςἐντῇπράξειτῶνκακῶνἔρχεταιἡμῖντὰἀγαθὰἀπαραίτητονκρίμαἕξουσινὅτιεἰςτηλικαύτηνσυκοφαντίανἡμᾶςδιασύρουσινκαὶὅρασοφίαναὐξῆσαιγὰρθέλωντὸἄτοπονοὐδὲτοὺςἀποροῦνταςταῦτατοῦτολέγονταςεἰσάγειἀλλ'ἑτέρουςτινὰςκαὶβλασφημίαναὐτὸκαλεῖκαθὼςγὰρφησὶβλασφημούμεθαεἰοὖνοἱλέγοντεςτοῦτοκαθ'ἡμῶνἀπαραίτητονἕξουσιτὴνδίκηνπολλῷμᾶλλονοὐκἂντολμήσαιμενἡμεῖςοὐδ'εἰςνοῦνπαραδέξασθαιὅτιἐντῇπράξειτῶνκακῶνπαραγίνεταιτὰἀγαθὰεἰδὲμὴτοῦτοοὐδ'ὅτιἐπίπλεονἁμαρτάνεινδεῖἵναπλεῖονδοξασθῇὁθεὸςεἰδὲμηδὲτοῦτοδῆλονὡςοὐδὲτὸλέγεινὅτιδιὰτοῦἐμοῦψεύσματοςδοξάζεταιὁθεὸςἀληθὴςοὐδεὶςἄρααἴτιοςθεῷοὔτετῆςἀληθείαςαὐτοῦοὔτετῆςδικαιοσύνηςοὔτετῆςνίκηςαὐτοῦ
εἰδὴἡἀδικίαἡμῶνθεοῦδιακοσυνηἈπορίανδιὰτούτωνμεγάληνἀνακινεῖκαὶἐπιλύεταιλίανσοφῶςκαὶἐμφρονωςεἰμὴἥμαρτονφησὶνἐροῦσίτινεςοὐκἂνὁθεὸςἐφάνηἀληθὴςοὐκἂνδίκαιοςοὐκἂνἐνίκησενπρὸςοὓςλέγειεἰσὺτῆςνίκηςαὐτῷκαὶτῆςἀληθείαςκαὶτῆςδικαιοσύνηςαἴτιοςπῶςσεκολάζειἁμαρτάνονταπῶςσετιμωρεῖταιμὴἄδικοναὐτὸνἐρεῖςκαὶποίαςδικαιοσύνηςαὐτοῦσαυτὸνἔλεγεςαἴτιοντοῦτογὰροἶμαιδηλοῦναὐτὸνδιὰτοῦεἰπεῖνἐπεὶπῶςκρινεῖὁθεὸςτὸνκόσμονἀντὶτοῦπῶςαὐτὸνδίκαιονἔλεγεςκαὶκριτὴνδι'ὧνγὰρσαυτὸναἴτιονἔλεγεςτῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦκριτὴνἀνωμολογειςαὐτὸνκαὶδίκαιονδικαιοσύνηγὰρτέλοςκρίσεωςεἰοὖνἐπάγειὀργὴντοῖςἁμαρτάνουσινπῶςαἴτιοιτῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦἀλλ'ἄδικονἐρεῖςφησὶνἀλλ'οὐκἔχειςεἰπεῖνδίκαιονγὰρδι'ὧνἠπορειςἀνωμολογησαςὥστεοὒκεἰσινοἱἁμαρτάνοντεςοὔτετῆςνίκηςοὔτετῆςἀληθείαςοὔτετῆςδικαιοσύνηςαἴτιοιεἶταπροάγεικαὶἑτέρωςτὸἐπιχείρημαεἰδιὰτοῦἐμοῦψεύδουςδοξάζεταιὁθεὸςἀληθὴςοὐκατακρίσεωςἀλλὰτιμῆςἀπολαύεινμᾶλλονὤφειλονκαὶπλέονψεύδεσθαικαὶἁμαρτάνεινἔδειμεἵναπλέονἐδοξάζετοὁθεὸςκαὶπλέονἀπέλαυονἐγὼτῶνἀγαθῶνἀλλὰμὴνοὐδεὶςἂντοῦτοτολμήσειελέγεινδῆλονγὰρτὸἄτοπονδιὸκαὶεἴτινεςλέγουσιπερὶἡμῶνὅτιφρονοῦμενὡςἐντῇπράξειτῶνκακῶνἔρχεταιἡμῖντὰἀγαθὰἀπαραίτητονκρίμαἕξουσινὅτιεἰςτηλικαύτηνσυκοφαντίανἡμᾶςδιασύρουσινκαὶὅρασοφίαναὐξῆσαιγὰρθέλωντὸἄτοπονοὐδὲτοὺςἀποροῦνταςταῦτατοῦτολέγονταςεἰσάγειἀλλ'ἑτέρουςτινὰςκαὶβλασφημίαναὐτὸκαλεῖκαθὼςγὰρφησὶβλασφημούμεθαεἰοὖνοἱλέγοντεςτοῦτοκαθ'ἡμῶνἀπαραίτητονἕξουσιτὴνδίκηνπολλῷμᾶλλονοὐκἂντολμήσαιμενἡμεῖςοὐδ'εἰςνοῦνπαραδέξασθαιὅτιἐντῇπράξειτῶνκακῶνπαραγίνεταιτὰἀγαθὰεἰδὲμὴτοῦτοοὐδ'ὅτιἐπίπλεονἁμαρτάνεινδεῖἵναπλεῖονδοξασθῇὁθεὸςεἰδὲμηδὲτοῦτοδῆλονὡςοὐδὲτὸλέγεινὅτιδιὰτοῦἐμοῦψεύσματοςδοξάζεταιὁθεὸςἀληθὴςοὐδεὶςἄρααἴτιοςθεῷοὔτετῆςἀληθείαςαὐτοῦοὔτετῆςδικαιοσύνηςοὔτετῆςνίκηςαὐτοῦ
τιοὖνπροεχομεθὰοὐπάντωςΤὶοὖν;προεχομεθά;οὐπάντωςτὶοὖνἔχομεν,φησίν,ἡμεῖςοἱἸουδαῖοιπλέον;τί;οὐδέν.τὶδήποτε;ὅτιπάντεςὑφ'ἁμαρτίανἐσμὲνἸουδαῖοικαὶἝλληνες.διὰτοῦνόμου,φησί,καὶτῆςπεριτομῆςοὐδὲνπροκατέχομενπλέονὧνἔχομεν.Τὸχωρίοντοῦτοδιττῶςδύναταιἀναγνωσθῆναικαὶδύοκαὶτὰςἐννοίαςἔχειν·μίανμὲνὡςἀπὸτῶνἸουδαίωνπροτεινομενον,ἑτέρανδὲὡςἀπὸτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνπροβαλλομενον.εἰμὲνοὖνἀναγνῶμεντὶοὖνπροεχομεθά;ἅμασυνείροντεςτῷἐρωτηματικῷμορίῳτὸπροεχομεθά,ὡςἀπὸτῶνἸουδαίωνδηλοῦταιπροτεινομενον,καὶἔννοιανἔχοιἂντοιαύτην·τὶοὖν,φησίν,προέχομεν;καὶτὶἐκερδήσαμενπροκριθέντεςτῶνἀκροβύστων;πρὸςοὓςτὸοὐπάντωςἀποκρισιςἀποδίδοται,τοῦτ'ἔστινοὐκἐκπαντὸςτρόποκέρδοςὑμῖντοῦτο·μὴφυλάξασιγὰρτὰἐμπιστευθένταοὐδεμίαδιαφορὰοὐδὲκέρδος,ἀλλὰκαὶἡτιμωρίαμείζων.οὕτῳμέν,εἰἐνσυνεπείᾳτὸτὶοὖνμετὰτοῦπροεχομεθάτιςἀναγνῷ.εἰδὲκατὰδιαστολὴνἄμφωποιῶνἐρωτηματικὰκαὶτὸτὶοὖν;καὶτὸπροεχομεθά;ὡςἀπὸτῶνἀκροβύστωνπιστῶνεἴηἂνδιαπορούμενον.ἐπειδὴγὰρπροεῖπενὅτιπολὺτὸπερισσὸντοῦἸουδαίου,ἐπάγειὁἀκροβυστοςδιαπορῶνκαὶλέγων·τὶοὖν;προεκρίθησανἐκεῖνοι;προέλαβον;ἡμεῖςπροεληφθημεν;προεχομεθά;ποῦἡτοῦθεοῦδικαιοσύνη;πρὸςοὓςὁθεῖοςΠαῦλοςφησιν·μὴγένοιτο·οὐπάντωςγάρ,φησί,τοῦτ'ἔστιμὴκατορθώσαντεςμὲνὑπαίτιοὶεἰσινὥσπερκαὶὑμεῖςμὴκατορθώσαντες·κατορθωσάντωνδὲἑκατέρωνἴσηἡσωτηρία.ὥστεοὐπροέχεσθε.
ΤὸχωρίοντοῦτοδιττῶςδύναταιἀναγνωσθῆναικαὶδύοκαὶτὰςἐννοίαςἔχεινμίανμὲνὡςἀπὸτῶνἸουδαίωνπροτεινόμενονἑτέρανδὲὡςἀπὸτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνπροβαλλομενονεἰμὲνγὰρἀναγνῶμεντὶοὖνπροεχομεθὰἅμασυνείροντεςτῷἐρωτηματικῷμορίῳτὸπροεχομεθὰὡςἀπὸτῶνἸουδαίωνδηλοῦταιπροτεινόμενονκαὶἔννοιανἔχοιἂντοιαύτηντὶοὖνφησὶνπροέχομενκαὶτὶἐκερδήσαμενπροκριθέντεςτῶνἀκροβύστωνπρὸςοὓςτὸοὐπάντωςἀποκρισιςἀποδίδοταιτοῦτ'ἔστινοὐκἐκπαντὸςτρόποκέρδοςὑμῖντοῦτομὴφυλάξασιγὰρτὰἐμπιστευθένταοὐδεμίαδιαφορὰοὐδὲκέρδοςἀλλὰκαὶἡτιμωρίαμείζωνοὕτῳμὲνεἰἐνσυνεπείᾳτὸτὶοὖνμετὰτοῦπροεχομεθάτιςἀναγνῷεἰδὲκατὰδιαστολὴνἄμφωποιῶνἐρωτηματικὰκαὶτὸτὶοὖνκαὶτὸπροεχομεθὰὡςἀπὸτῶνἀκροβύστωνπιστῶνεἴηἂνδιαπορούμενονἐπειδὴγὰρπροεῖπενὅτιπολὺτὸπερισσὸντοῦἸουδαίουἐπάγειὁἀκροβυστοςδιαπορῶνκαὶλέγωντὶοὖνπροεκρίθησανἐκεῖνοιπροέλαβονἡμεῖςπροελήφθημενπροεχομεθὰποῦἡτοῦθεοῦδικαιοσύνηπρὸςοὓςὁθεῖοςΠαῦλοςφησινμὴγένοιτοοὐπάντωςγὰρφησὶμὴκατορθώσαντεςμὲνὑπαίτιοὶεἰσινὥσπερκαὶὑμεῖςμὴκατορθώσαντεςκατορθωσάντωνδὲἑκατέρωνἴσηἡσωτηρίαὥστεοὐπροέχομεθα
τιοὖνπροεχομεθὰοὐπάντωςΤὶοὖνπροεχομεθὰοὐπάντωςτὶοὖνἔχομενφησὶνἡμεῖςοἱἸουδαῖοιπλέοντὶοὐδὲντὶδήποτεὅτιπάντεςὑφ'ἁμαρτίανἐσμὲνἸουδαῖοικαὶἝλληνεςδιὰτοῦνόμουφησὶκαὶτῆςπεριτομῆςοὐδὲνπροκατέχομενπλέονὧνἔχομενΤὸχωρίοντοῦτοδιττῶςδύναταιἀναγνωσθῆναικαὶδύοκαὶτὰςἐννοίαςἔχεινμίανμὲνὡςἀπὸτῶνἸουδαίωνπροτεινόμενονἑτέρανδὲὡςἀπὸτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνπροβαλλομενονεἰμὲνοὖνἀναγνῶμεντὶοὖνπροεχομεθὰἅμασυνείροντεςτῷἐρωτηματικῷμορίῳτὸπροεχομεθὰὡςἀπὸτῶνἸουδαίωνδηλοῦταιπροτεινόμενονκαὶἔννοιανἔχοιἂντοιαύτηντὶοὖνφησὶνπροέχομενκαὶτὶἐκερδήσαμενπροκριθέντεςτῶνἀκροβύστωνπρὸςοὓςτὸοὐπάντωςἀποκρισιςἀποδίδοταιτοῦτ'ἔστινοὐκἐκπαντὸςτρόποκέρδοςὑμῖντοῦτομὴφυλάξασιγὰρτὰἐμπιστευθένταοὐδεμίαδιαφορὰοὐδὲκέρδοςἀλλὰκαὶἡτιμωρίαμείζωνοὕτῳμὲνεἰἐνσυνεπείᾳτὸτὶοὖνμετὰτοῦπροεχομεθάτιςἀναγνῷεἰδὲκατὰδιαστολὴνἄμφωποιῶνἐρωτηματικὰκαὶτὸτὶοὖνκαὶτὸπροεχομεθὰὡςἀπὸτῶνἀκροβύστωνπιστῶνεἴηἂνδιαπορούμενονἐπειδὴγὰρπροεῖπενὅτιπολὺτὸπερισσὸντοῦἸουδαίουἐπάγειὁἀκροβυστοςδιαπορῶνκαὶλέγωντὶοὖνπροεκρίθησανἐκεῖνοιπροέλαβονἡμεῖςπροελήφθημενπροεχομεθὰποῦἡτοῦθεοῦδικαιοσύνηπρὸςοὓςὁθεῖοςΠαῦλοςφησινμὴγένοιτοοὐπάντωςγὰρφησὶτοῦτ'ἔστιμὴκατορθώσαντεςμὲνὑπαίτιοὶεἰσινὥσπερκαὶὑμεῖςμὴκατορθώσαντεςκατορθωσάντωνδὲτερωνἑκατέρωνεκα added by the same hand in the marginἴσηἡσωτηρίαὥστεοὐπροέχεσθε
τιοὖνπροεχομεθὰοὐπάντωςΜάχεσθαιδοκεῖτὸτὶοὖν;προεχομεθά;καὶἑξῆςπρὸςτὸπροειρημένον,ὅτιπολὺκατὰπάντατρόποντὸπερισσὸντῶνἸουδαίωνκαὶἡὠφέλειατῆςπεριτομῆς·λέγειγὰρἐκεῖμὲνπολὺπροκεκρίσθαικαὶπλέοντοὺςπεριτετμημένουςτῶνἀκροβύστωνἔχειν,ἐνταῦθαδὲοὐδὲνπροέχειν.ἢοὐκἔστιμαχομενον·ἐκεῖμὲνγὰρπλέονἔχεινφησὶνἀπὸτῆςφιλανθρωπίαςκαὶἀληθείαςτοῦθεοῦ,ὅτιτὰλόγιακατεπίστευσεν,ὅτιτὰςὑποσχέσειςἐπλήρωσενμὴκωλυθεὶςὑπὸτῶνἀπιστησάντων,ἐνταῦθαδὲαὐτὰκαθ'ἑαυτὰτὰπρόσωπασυγκρίνειτῶνἀκροβύστωνκαὶτῶνπεριτετμημένων,καὶλέγειαὐτοὺςμηδὲνἑτέρουςἑτέρωνπροέχειν.οἵτεγὰρκατορθοῦντεςτὴνἀρετήν,ὁποίαςἂνεἴησαντάξεως,ὁμοίωςτῆςεὐεργεσίαςἀπολαύσουσιν·οἵτεπάλινπαραβαίνοντες,κἄντετῶνἀκροβύστωνεἶεν,κἄντετῶνἐμπεριτομων,τὴνὁμοίαντιμωρίανἑαυτοῖςἐπισπάσονται.ὥστεοὐμάχεταιτὸοὐδὲνπροεχομεθὰκαὶτὸπολὺτὸπερισσὸντοῦἸουδαίουκαὶἡὠφέλειατῆςπεριτομῆς·κατ'ἄλλονγὰρτρόπονἐκεῖεἴρηταικαὶκατ'ἄλλοννῦνἡσύγκρισιςπαρείληπται.
ἄλλοΜάχεσθαιδοκεῖτὸτὶοὖνπροεχομεθὰκαὶἑξῆςπρὸςτὸπροειρημένονὅτιπολὺκατὰπάντατρόποντὸπερισσὸντῶνἸουδαίωνκαὶἡὠφέλειατῆςπεριτομῆςλέγειγὰρἐκεῖμὲνπροκεκρίσθαικαὶπλέοντοὺςπεριτετμημένουςτῶνἀκροβύστωνἔχεινἐνταῦθαδὲοὐδὲνπροέχεινἢοὐκἔστιμαχόμενονἐκεῖμὲνγὰρπλέονἔχεινφησὶνἀπὸτῆςφιλανθρωπίαςκαὶἀληθείαςτοῦθεοῦὅτιτὰλόγιακατεπίστευσενὅτιτὰςὑποσχέσειςἐπλήρωσενμὴκωλυθεὶςὑπὸτῶνἀπιστησάντωνἐνταῦθαδὲαὐτὰκαθ'ἑαυτὰτὰπρόσωπασυγκρίνειτῶνἀκροβύστωνκαὶτῶνπεριτετμημένωνκαὶλέγειαὐτοιςμηδὲνἑτέρουςἑτέρωνπροέχεινοἵτεγὰρκατορθοῦντεςτὴνἀρετὴνὁποίαςἂνεἴησυντάξεωςὁμοίωςτῆςεὐεργεσίαςἀπολαύσουσινοἵτεπάλινπαραβαίνοντεςκἄντετῶνἀκροβύστωνεἶενκἄντετῶνἐμπεριτομωντὴνὁμοίαντιμωρίανἑαυτοῖςἐπισπάσονταιὥστεοὐμάχεταιτὸοὐδὲνπροεχομεθὰκαὶτὸπολὺτὸπερισσὸντοῦἸουδαίουκαὶἡὠφέλειατῆςπεριτομῆςκατ'ἄλλονγὰρτρόπονἐκεῖεἴρηταικαὶκατ'ἄλλοννῦνἡσύγκρισιςπαρείληπται
ΤὶοὖνπροεχομεθὰοὐπάντωςΜάχεσθαιδοκεῖτὸτὶοὖνπροεχομεθὰκαὶἑξῆςπρὸςτὸπροειρημένονὅτιπολὺκατὰπάντατρόποντὸπερισσὸντῶνἸουδαίωνκαὶἡὠφέλειατῆςπεριτομῆςλέγειγὰρἐκεῖμὲνπολὺπροκεκρίσθαικαὶπλέοντοὺςπεριτετμημένουςτῶνἀκροβύστωνἔχεινἐνταῦθαδὲοὐδὲνπροέχεινἢοὐκἔστιμαχόμενονἐκεῖμὲνγὰρπλέονἔχεινφησὶνἀπὸτῆςφιλανθρωπίαςκαὶἀληθείαςτοῦθεοῦὅτιτὰλόγιακατεπίστευσενὅτιτὰςὑποσχέσειςἐπλήρωσενμὴκωλυθεὶςὑπὸτῶνἀπιστησάντωνἐνταῦθαδὲαὐτὰκαθ'ἑαυτὰτὰπρόσωπασυγκρίνειτῶνἀκροβύστωνκαὶτῶνπεριτετμημένωνκαὶλέγειαὐτοὺςμηδὲνἑτέρουςἑτέρωνπροέχεινοἵτεγὰρκατορθοῦντεςτὴνἀρετὴνὁποίαςἂνεἴησαντάξεωςὁμοίωςτῆςεὐεργεσίαςἀπολαύουσινοἵτεπάλινπαραβαίνοντεςκἄντετῶνἀκροβύστωνεἶενκἄντετῶνἐμπεριτομωντὴνὁμοίαντιμωρίανἑαυτοῖςἐπισπάσονταιὥστεοὐμάχεταιτὸοὐδὲνπροεχομεθὰκαὶτὸπολὺτὸπερισσὸντοῦἸουδαίουκαὶἡὠφέλειατῆςπεριτομῆςκατ'ἄλλονγὰρτρόπονἐκεῖεἴρηταικαὶκατ'ἄλλοννῦνἡσύγκρισιςπαρείληπται
τιοὖνπροεχομεθὰοὐπάντωςΜάχεσθαιδοκεῖτὸτὶοὖνπροεχομεθὰκαὶἑξῆςπρὸςτὸπροειρημένονὅτιπολὺκατὰπάντατρόποντὸπερισσὸντῶνἸουδαίωνκαὶἡὠφέλειατῆςπεριτομῆςλέγειγὰρἐκεῖμὲνπολὺπροκεκρίσθαικαὶπλέοντοὺςπεριτετμημένουςτῶνἀκροβύστωνἔχεινἐνταῦθαδὲοὐδὲνπροέχεινἢοὐκἔστιμαχόμενονἐκεῖμὲνγὰρπλέονἔχεινφησὶνἀπὸτῆςφιλανθρωπίαςκαὶἀληθείαςτοῦθεοῦὅτιτὰλόγιακατεπίστευσενὅτιτὰςὑποσχέσειςἐπλήρωσενμὴκωλυθεὶςὑπὸτῶνἀπιστησάντωνἐνταῦθαδὲαὐτὰκαθ'ἑαυτὰτὰπρόσωπασυγκρίνειτῶνἀκροβύστωνκαὶτῶνπεριτετμημένωνκαὶλέγειαὐτοὺςμηδὲνἑτέρουςἑτέρωνπροέχεινοἵτεγὰρκατορθοῦντεςτὴνἀρετὴνὁποίαςἂνεἴησαντάξεωςὁμοίωςτῆςεὐεργεσίαςἀπολαύσουσινοἵτεπάλινπαραβαίνοντεςκἄντετῶνἀκροβύστωνεἶενκἄντετῶνἐμπεριτομωντὴνὁμοίαντιμωρίανἑαυτοῖςἐπισπάσονταιὥστεοὐμάχεταιτὸοὐδὲνπροεχομεθὰκαὶτὸπολὺτὸπερισσὸντοῦἸουδαίουκαὶἡὠφέλειατῆςπεριτομῆςκατ'ἄλλονγὰρτρόπονἐκεῖεἴρηταικαὶκατ'ἄλλοννῦνἡσύγκρισιςπαρείληπται
ΚαὶὑποδικοςγένηταιὑποχρεωςεἰςτὸπιστεῦσαιΧριστῷτῷθεῷ·εἰγὰρτοῖςὑπὸνόμονεἴρηταιὑπ'αὐτῶντῶνπροφητῶν,ὅτιοὐκὀρθοποδοῦσινἀλλὰπόρρωτῆςὀρθῆςβαδίζουσιπολιτείας,τὰδὲἔθνηπολλῷμᾶλλονὑπάρχειἐνἀπωλείᾳκαὶπλάνῃ,δηλονότιπᾶςὁκόσμοςὑποχρεὼςἐστιπιστεῦσαιΧριστῷτῷθεῷ,τῷμόνῳδυναμένῳῥύσασθαικαὶἸουδαίουςκαὶἝλληναςκαὶπάντατὸνκόσμονδιὰτῆςοἰκείαςχάριτοςἐκτῶνἁμαρτημάτωναὐτῶνκαὶτῆςμακρᾶςπλάνηςκαὶἀπωλείαςαὐτῶν.εἶταπάλινὥσπερἀντιπίπτονλύει.ἴναγὰρμήτιςεἴπῃ·τὶοὖν;ὁνόμοςοὐδὲνὠφέλησεν;ἐπάγει·διότιἐξἔργωννόμουοὐδικαιωθήσεταιπᾶσασάρξ,ὡσεὶἔλεγενὅτιὠφέλειἂνἴσωςὁνόμος,εἰἐφύλαξανοἱπαρειληφοτεςτὰπροστάγματααὐτοῦ.ἐπειδὴδὲοὐκἐφύλαξαν,ἐκπεριστάσεωςκαὶἔβλαψεν,οὐτῇἑαυτοῦφύσει,ἀλλὰτῇτῶνμὴφυλαξάντωνγνώμῃ.
ΚαὶὑποδικοςὑποχρεωςεἰςτὸπιστεῦσαιΧριστῷτῷθεῷεἰγὰρτοῖςὑπὸνόμονεἴρηταιὑπ'αὐτῶντῶνπροφητῶνὅτιοὐκὀρθοποδοῦσινἀλλὰπόρρωτῆςὀρθῆςβαδίζουσιπολιτείαςτὰδὲἔθνηπολλῷμᾶλλονὑπάρχειἐνἀπωλείᾳκαὶπλάνῃδηλονότιπᾶςὁκόσμοςὑποχρεὼςἐστιπιστεῦσαιΧριστῷτῷθεῷτῷμόνῳδυναμένῳῥύσασθαικαὶἸουδαίουςκαὶἝλληναςκαὶπάντατὸνκόσμονδιὰτῆςοἰκείαςχάριτοςἐκτῶνἁμαρτημάτωναὐτῶνκαὶτῆςμακρᾶςπλάνηςκαὶἀπωλείαςαὐτῶνεἶταπάλινὥσπερἀντιπίπτονλύειἴναγὰρμήτιςεἴπῃτὶοὖνὁνόμοςοὐδὲνὠφέλησενἐπάγειδιότιἐξἔργωννόμουοὐδικαιωθήσεταιπᾶσασὰρξὡσεὶἔλεγενὅτιὠφέλειἂνἴσωςὁνόμοςεἰἐφύλαξανοἱπαρειληφότεςτὰπροστάγματααὐτοῦἐπειδὴδὲοὐκἐφύλαξανἐκπεριστάσεωςκαὶἔβλαψενοὐτῇἑαυτοῦφύσειἀλλὰτῇτῶνμὴφυλαξάντωνγνώμῃ
ΚαὶὑποδικοςγένηταιπᾶςὁκόσμοςτῶθεῶὑποχρεωςεἰςτὸπιστεῦσαιΧριστῷτῷθεῷτῷμόνῳδυναμένῳῥύσασθαικαὶἸουδαίουςκαὶἝλληναςκαὶπάντατὸνκόσμονδιὰτῆςοἰκείαςχάριτοςἐκτῶνἁμαρτημάτωναὐτῶνκαὶτῆςμακρᾶςπλάνηςκαὶἀπωλείαςαὐτῶνεἶταπάλινὥσπερἀντιπίπτονλύειἴναγὰρμήτιςεἴπῃτὶοὖνὁνόμοςοὐδὲνὠφέλησενἐπάγειδιότιἐξἔργωννόμουοὐδικαιωθήσεταιπᾶσασὰρξὡσεὶἔλεγενὅτιὠφέλειἂνὁνόμοςεἰἐφύλαξανοἱπαρειληφότεςτὰπροστάγματααὐτοῦἐπειδὴδὲοὐκἐφύλαξανἐκπεριστάσεωςκαὶἔβλαψενοὐτῇἑαυτοῦφύσειἀλλὰτῇτῶνμὴφυλαξάντωνγνώμῃ
ΚαὶὑποδικοςγένηταιὑποχρεωςεἰςτὸπιστεῦσαιΧριστῷτῷθεῷεἰγὰρτοῖςὑπὸνόμονεἴρηταιὑπ'αὐτῶντῶνπροφητῶνὅτιοὐκὀρθοποδοῦσινἀλλὰπόρρωτῆςὀρθῆςβαδίζουσιπολιτείαςτὰδὲἔθνηπολλῷμᾶλλονὑπάρχειἐνἀπωλείᾳκαὶπλάνῃδηλονότιπᾶςὁκόσμοςὑποχρεὼςἐστιπιστεῦσαιΧριστῷτῷθεῷτῷμόνῳδυναμένῳῥύσασθαικαὶἸουδαίουςκαὶἝλληναςκαὶπάντατὸνκόσμονδιὰτῆςοἰκείαςχάριτοςἐκτῶνἁμαρτημάτωναὐτῶνκαὶτῆςμακρᾶςπλάνηςκαὶἀπωλείαςαὐτῶνεἶταπάλινὥσπερἀντιπίπτονλύειἴναγὰρμήτιςεἴπῃτὶοὖνὁνόμοςοὐδὲνὠφέλησενἐπάγειδιότιἐξἔργωννόμουοὐδικαιωθήσεταιπᾶσασὰρξὡσεὶἔλεγενὅτιὠφέλειἂνἴσωςὁνόμοςεἰἐφύλαξανοἱπαρειληφότεςτὰπροστάγματααὐτοῦἐπειδὴδὲοὐκἐφύλαξανἐκπεριστάσεωςκαὶἔβλαψενοὐτῇἑαυτοῦφύσειἀλλὰτῇτῶνμὴφυλαξάντωνγνώμῃ
νυνὶδὲχωρὶςνόμουδικαιοσύνηθεοῦπεφανερωσται∆ικαιοσύνηθεοῦἡἀπὸθεοῦδικαίωσιςκαὶἀθῴωσιςκαὶἀπαλλαγὴτῶνἁμαρτιῶνὧνὁνόμοςοὐκἴσχυσενἀπαλλάξαι.
Ἡδικαιοσύνηθεοῦἡἀπὸθεοῦδικαίωσιςκαὶἀθῴωσιςκαὶἀπαλλαγὴτῶνἁμαρτιῶνὧνὁνόμοςοὐκἴσχυσενἀπαλλάξαι
∆ικαιοσύνηθεοῦἡἀπὸθεοῦδικαίωσιςκαὶἀθῴωσιςκαὶἀπαλλαγὴτῶνἁμαρτιῶνὧνὁνόμοςοὐκἴσχυσενἀπαλλάξαι
νυνὶδὲχωρὶςνόμουδικαιοσύνηθεοῦπεφανερωσται∆ικαιοσύνηθεοῦἡἀπὸθεοῦδικαίωσιςκαὶἀθῴωσιςκαὶἀπαλλαγὴτῶνἁμαρτιῶνὧνὁνόμοςοὐκἴσχυσενἀπαλλάξαι
καὶὙστεροῦνταιτῆςδόξηςτοῦθεοῦκατοπινἐγένοντο,οὐκἔφθασαντοῦδοξάζειντὸνθεόν.ἐκπεπτώκασινἅπαντεςτοῦτιμᾶναὐτον,οἱμὲνἸουδαῖοιπαραβάταιγινόμενοιτῶνδιὰτοῦνόμουἐντολῶν,οἱδὲἐθνικοὶεἰδώλοιςλατρεύσαντες·διὸπάντεςπιστεύοντεςεἰςΧριστὸνδωρεὰνδικαιοῦνται,τὸπιστεύεινμόνονσυνεισάγοντες.πῶςδὲδικαιούμεθα;ἀπολυτρούμενοιτὰςἁμαρτίαςἡμῶν.διὰτίνοςδὲἀπολυτρούμεθα;διὰἸησοῦΧριστοῦ.πῶςλυτροῦντοςἐκείνου;τῷἰδίῳαἵματι.
ὙστεροῦνταιτῆςδόξηςτοῦθεοῦκατόπινἐγένοντοοὐκἔφθασαντοῦδοξάζειντὸνθεὸνἐκπεπτώκασινἅπαντεςτοῦτιμᾶναὐτονοἱμὲνἸουδαῖοιπαραβάταιγινόμενοιτῶνδιὰτοῦνόμουἐντολῶνοἱδὲἐθνικοὶεἰδώλοιςλατρεύσαντεςδιὸπάντεςπιστεύσαντεςεἰςΧριστὸνδωρεὰνδικαιοῦνταιτὸπιστεύεινμόνονσυνεισάγοντεςπῶςδὲδικαιούμεθαἀπολυτρούμενοιτὰςἁμαρτίαςἡμῶνδιὰτίνοςδὲἀπολυτρούμεθαδιὰἸησοῦΧριστοῦπῶςλυτροῦντοςἐκείνουτῷἰδίῳαἵματι
καὶὙστεροῦνταιτῆςδόξηςτοῦθεοῦκατόπινἐγένοντοοὐκἔφθασαντοῦδοξάζειντὸνθεὸνἐκπεπτώκασινἅπαντεςτοῦτιμᾶναὐτονοἱμὲνἸουδαῖοιπαραβάταιγινόμενοιτῶνδιὰτοῦνόμουἐντολῶνοἱδὲἐθνικοὶεἰδώλοιςλατρεύσαντεςδιὸπάντεςπιστεύοντεςεἰςΧριστὸνδωρεὰνδικαιοῦνταιτὸπιστεύεινμόνονσυνεισάγοντεςπῶςδὲδικαιούμεθαἀπολυτρούμενοιτὰςἁμαρτίαςἡμῶνδιὰτίνοςδὲἀπολυτρούμεθαδιὰἸησοῦΧριστοῦπῶςλυτροῦντοςἐκείνουτῷἰδίῳαἵματι
καὶὙστεροῦνταιτῆςδόξηςτοῦθεοῦκατόπινἐγένοντοοὐκἔφθασαντοῦδοξάζειντὸνθεὸνἐκπεπτώκασινἅπαντεςτοῦτιμᾶναὐτονοἱμὲνἸουδαῖοιπαραβάταιγινόμενοιτῶνδιὰτοῦνόμουἐντολῶνοἱδὲἐθνικοὶεἰδώλοιςλατρεύσαντεςδιὸπάντεςπιστεύοντεςεἰςΧριστὸνδωρεὰνδικαιοῦνταιτὸπιστεύεινμόνονσυνεισάγοντεςπῶςδὲδικαιούμεθαἀπολυτρούμενοιτὰςἁμαρτίαςἡμῶνδιὰτίνοςδὲἀπολυτρούμεθαδιὰἸησοῦΧριστοῦπῶςλυτροῦντοςἐκείνουτῷἰδίῳαἵματι
ἡκαὶοὕτωςθεὸςαὐτοὺςδοξάζειπιστεύονταςυἱοθεσίαςγὰρἀξιοῖκαὶκληρονόμουςτῆςαὐτοῦβασιλείαςἀποφαίνειἧςδηλονότιἐξὧνἡμάρτομενπάντεςὁμοίωςὑστερούμεθαδιὸδωρεὰνἡμᾶςτούτωνἀξιοῖ
Ἢκαὶοὕτωνοητέονἧςαὐτοὺςδοξάζειπιστεύονταςυἱοθεσίαςγὰρἀξιοῖκαὶκληρονόμουςτῆςαὐτοῦβασιλείαςἀποφαίνεταιἧςδηλονότιἐξὧνἡμάρτομενπάντεςὁμοίωςὑστερούμεθαδιὸδωρεὰνἡμᾶςτούτωνἀξιοῖ
διὰτὴνπάρεσιντῶνπρὸγεγονότωνΠαρείθημενταῖςἁμαρτίαιςκαὶπαρελελύμεθα·εἶταδέοντῆςπαρέσεωςἀπαιτηθῆναιδίκας,ἀνοχῆςκαὶφιλανθρωπίαςἐτύχομεν.ἀλλὰκαὶτῆςἀνοχῆςτυχοντες,δέονμετανοεῖνκαὶτὰφθάσανταἐξιλεοῦσθαι,ἔτιτοῖςαὐτοῖςἐγκαλινδούμεθα.τὶοὖνἔδειτότεκαὶτὸνλίανφιλάνθρωπονκριτὴνπρᾶξαι;πάντωςκολάσαικαὶτιμωρήσασθαιὑπὲρὧντεἐξἀρχῆςἡμάρτομεν,καὶὑπὲρὧνἀνοχῆςτυχοντεςοὐμετεμελήθημεν,καὶὑπὲρὧνοὐμόνονοὐμετεμελήθημενἀλλὰκαὶτὴνκακίανἐπετείνομεν.ὁδὲτὶποιεῖ;τότελύτρονδίδωσινἑαυτὸνὑπὲρἡμῶν,καὶοὐμόνονἐξαρπάζειτῆςτιμωρίας,ἀλλὰκαὶδικαιοῖκαὶσώζεικαὶκληρονόμουςαὐτοῦποιεῖταιτῆςβασιλείας.ὄντωςχάριςμέτρονοὐκἔχουσα,ὄντωςτοῦτοδωρεά,δωρεᾶςἁπάσηςνικῶσατὴνδύναμιν.τοῦτοἔνδειξιςὡςἀληθῶςἀφάτουδικαιοσύνης,καὶδικαιοσύνηςοὐκἀνθρωπίνηςἀλλὰθείαςκαὶὑπὲρἄνθρωπον.διὸκαὶαὐτὸςεἰπὼνεἰςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνης,οὐχἁπλῶςἀλλὰαὐτοῦφησιν,τοῦτ'ἔστιαὐτοῦμόνουἡτοιαύτηκαὶτοσαύτηδικαιοσύνη·ἐνᾧγὰρἔδεικαιρῷκολασθῆναι,τότεἠξίωσετῆςεὐεργεσίας.ὦπαράστασιςἄφατοςδικαιοσύνης,ὦἀποδειξιςπαντὸςδύναμινλόγουἐλέγχουσα
καὶοὕτωςΠαρείθημενταῖςἁμαρτίαιςκαὶπαρελελύμεθαεἶταδέοντῆςπαρέσεωςἀπαιτηθῆναιδίκαςἀνοχῆςκαὶφιλανθρωπίαςἐτύχομενἀλλὰκαὶτῆςἀνοχῆςτυχόντεςδέονμετανοεῖνκαὶτὰφθάσανταἐξιλεοῦσθαιἔτιτοῖςαὐτοῖςἐγκαλινδούμεθατὶοὖνἔδειτότεκαὶτὸνλίανφιλάνθρωπονκριτὴνπρᾶξαιπάντωςκολάσαικαὶτιμωρήσασθαιὑπὲρὧντεἐξἀρχῆςἡμάρτομενκαὶὑπὲρὧνἀνοχῆςτυχόντεςοὐμετεμελήθημενκαὶὑπὲρὧνοὐμόνονοὐμετεμελήθημενἀλλὰκαὶτὴνκακίανἐπετείνομενὁδὲτὶποιεῖτότελύτρονἑαυτὸνδίδωσινὑπὲρἡμῶνκαὶοὐμόνονἐξαρπάζειτῆςτιμωρίαςἀλλὰκαὶδικαιοῖκαὶσώζεικαὶκληρονόμουςαὐτοῦποιεῖταιτῆςβασιλείαςὄντωςχάριςμέτρονοὐκἔχουσαὄντωςτοῦτοδωρεὰδωρεᾶςἁπάσηςνικῶσατὴνδύναμιντοῦτοἔνδειξιςὡςἀληθῶςἀφάτουδικαιοσύνηςκαὶδικαιοσύνηςοὐκἀνθρωπίνηςἀλλὰθείαςκαὶὑπὲρἄνθρωπονδιὸκαὶαὐτὸςεἰπὼνεἰςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςοὐχἁπλῶςἀλλὰαὐτοῦφησιντοῦτ'ἔστιαὐτοῦμόνουἡτοιαύτηκαὶτοσαύτηδικαιοσύνηἐνᾧγὰρἔδεικαιρῷκολασθῆναιτότεἠξίωσετῆςεὐεργεσίας
διὰτὴνπάρεσιντῶνπρὸγεγονότωνΠαρείθημενταῖςἁμαρτίαιςκαὶπαρελελύμεθαεἶταδέοντῆςπαρέσεωςἀπαιτηθῆναιδίκαςἀνοχῆςκαὶφιλανθρωπίαςἐτύχομενἀλλὰκαὶτῆςἀνοχῆςτυχόντεςδέονμετανοεῖνκαὶτὰφθάσανταἐξιλεοῦσθαιἔτιτοῖςαὐτοῖςἐγκαλινδούμεθατὶοὖνἔδειτότεκαὶτὸνλίανφιλάνθρωπονκριτὴνπρᾶξαιπάντωςκολάσαικαὶτιμωρήσασθαιὑπὲρὧντεἐξἀρχῆςἡμάρτομενκαὶὑπὲρὧνἀνοχῆςτυχόντεςοὐμετεμελήθημενκαὶὑπὲρὧνοὐμόνονοὐμετεμελήθημενἀλλὰκαὶτὴνκακίανἐπετείνομενὁδὲτὶποιεῖτότελύτρονδίδωσινἑαυτὸνὑπὲρἡμῶνκαὶοὐμόνονἐξαρπάζειτῆςτιμωρίαςἀλλὰκαὶδικαιοῖκαὶσώζεικαὶκληρονόμουςαὐτοῦποιεῖταιτῆςβασιλείαςὄντωςχάριςμέτρονοὐκἔχουσαὄντωςτοῦτοδωρεὰδωρεᾶςἁπάσηςνικῶσατὴνδύναμιντοῦτοἔνδειξιςὡςἀληθῶςἀφάτουδικαιοσύνηςκαὶδικαιοσύνηςοὐκἀνθρωπίνηςἀλλὰθείαςκαὶὑπὲρἄνθρωπονδιὸκαὶαὐτὸςεἰπὼνεἰςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςοὐχἁπλῶςἀλλὰαὐτοῦφησιντοῦτ'ἔστιαὐτοῦμόνουἡτοιαύτηκαὶτοσαύτηδικαιοσύνηἐνᾧγὰρἔδεικαιρῷκολασθῆναιτότεἠξίωσετῆςεὐεργεσίαςὦπαράστασιςἄφατοςδικαιοσύνηςὦἀποδειξιςπαντὸςδύναμινλόγουἐλέγχουσα
πρὸςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςΠρὸςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦεἰπών,ἐπήγαγεν·ἐντῷνῦνκαιρῷ·ἡγὰρἐντῷνῦνκαιρῷδικαιοσύνητοῦθεοῦ,τοῦτ'ἔστινἐνᾧτὴνἀπολύτρωσινἡμῶνεἰργάσατο,πλήρηςἦνφιλανθρωπίας,πλήρηςδωρεᾶς,πλήρηςχάριτος.διὸκαὶἔλεγεν·οὐγὰρἦλθονκρῖναιτὸνκόσμον,ἀλλ'ἵνασωθῇὁκόσμος.ἡδὲμέλλουσαδικαιοσύνηοὐκέτιὁμοίως,ἀλλ'ἀνταποδοσὶςἐστινἑκάστῳτῶνβεβιωμένων,ὡςκαὶαὐτὸςπάλινφησίν·ἀποκαλύπτεταιγὰρὀργὴθεοῦκαὶἑξῆς.Ἢκαὶοὕτωςἐκληπτέον·ἔνδειξιςγέγονενἐντῷνῦνκαιρῷἡἀνοχὴαὐτοῦκαὶἡδωρεὰκαὶἡχάριςτῆςμελλούσηςδικαιοσύνης.πῶςκαὶτίνατρόπον;εἰγὰρτοσοῦτονμακροθυμήσας,τοσοῦτονχαρισάμενος,τοσαύτηςδωρεᾶςἀξιώσαςοὐκἐπέστρεψενοὐδ'ἔσχενβελτιωθέντας,μετὰπολλῆςἄραδικαιοσύνηςἐκεῖθενἐπάγειτὰςτιμωρίας.
ἐντῶινυνκαιρῶιΠρὸςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦεἰπὼνἐπήγαγενἐντῷνῦνκαιρῷἡγὰρἐντῷνῦνκαιρῷδικαιοσύνητοῦθεοῦτοῦτ'ἔστινἐνᾧτὴνἀπολύτρωσινἡμῶνεἰργάσατοπλήρηςἦνφιλανθρωπίαςπλήρηςδωρεᾶςπλήρηςχάριτοςδιὸκαὶἔλεγενοὐκἦλθονκρῖναιτὸνκόσμονἀλλ'ἵνασωθῇὁκόσμοςἡδὲμέλλουσαδικαιοσύνηοὐκέτιὁμοίωςἀλλ'ἀνταποδοσὶςἐστινἑκάστῳτῶνβεβιωμένωνὡςκαὶοὕτωςπάλινφησὶνἀποκαλύπτεταιγὰρὀργὴθεοῦκαὶἑξῆςἪοὕτωςἐκληπτέονἔνδειξιςγέγονενἐντῷνῦνκαιρῷἡἀνοχὴαὐτοῦκαὶἡδωρεὰκαὶἡχάριςτῆςμελλούσηςδικαιοσύνηςπῶςκαὶτίνατρόπονεἰγὰρτοσοῦτονμακροθυμήσαςτοσοῦτονχαρισάμενοςτοσαύτηςδωρεᾶςἀξιώσαςοὐκἐπέστρεψενοὐδ'ἔσχενβελτιωθένταςμετὰπολλῆςἄραδικαιοσύνηςἐκεῖθενἐπάγειτὰςτιμωρίας
Πρὸςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦεἰπὼνἐπήγαγενἐντῷνῦνκαιρῷἡγὰρἐντῷνῦνκαιρῷδικαιοσύνητοῦθεοῦτοῦτ'ἔστινἐνᾧτὴνἀπολύτρωσινἡμῶνεἰργάσατοπλήρηςἦνφιλανθρωπίαςπλήρηςδωρεᾶςπλήρηςχάριτοςδιὸκαὶἔλεγενοὐγὰρἦλθονκρῖναιτὸνκόσμονἀλλ'ἵνασωθῇὁκόσμοςἡδὲμέλλουσαδικαιοσύνηοὐκέτιὁμοίωςἀλλ'ἀνταποδοσὶςἐστινἑκάστῳτῶνβεβιωμένωνὡςκαὶαὐτὸςπάλινφησὶνἀποκαλύπτεταιγὰρὀργὴθεοῦκαὶἑξῆςἪκαὶοὕτωςἐκληπτέονἔνδειξιςγέγονενἐντῷνῦνκαιρῷἡἀνοχὴαὐτοῦκαὶἡδωρεὰκαὶἡχάριςτῆςμελλούσηςδικαιοσύνηςπῶςκαὶτίνατρόπονεἰγὰρτοσοῦτονμακροθυμήσαςτοσοῦτονχαρισάμενοςτοσαύτηςδωρεᾶςἀξιώσαςοὐκἐπέστρεψενοὐδ'ἔσχενβελτιωθένταςμετὰπολλῆςἄραδικαιοσύνηςἐκεῖθενἐπάγειτὰςτιμωρίας
πρὸςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςΠρὸςἔνδειξιντῆςδικαιοσύνηςαὐτοῦεἰπὼνἐπήγαγενἐντῷνῦνκαιρῷἡγὰρἐντῷνῦνκαιρῷδικαιοσύνητοῦθεοῦτοῦτ'ἔστινἐνᾧτὴνἀπολύτρωσινἡμῶνεἰργάσατοπλήρηςἦνφιλανθρωπίαςπλήρηςδωρεᾶςπλήρηςχάριτοςδιὸκαὶἔλεγενοὐγὰρἦλθονκρῖναιτὸνκόσμονἀλλ'ἵνασωθῇὁκόσμοςἡδὲμέλλουσαδικαιοσύνηοὐκέτιὁμοίωςἀλλ'ἀνταποδοσὶςἐστινἑκάστῳτῶνβεβιωμένωνὡςκαὶαὐτὸςπάλινφησὶνἀποκαλύπτεταιγὰρὀργὴθεοῦκαὶἑξῆςἪκαὶοὕτωςἐκληπτέονἔνδειξιςγέγονενἐντῷνῦνκαιρῷἡἀνοχὴαὐτοῦκαὶἡδωρεὰκαὶἡχάριςτῆςμελλούσηςδικαιοσύνηςπῶςκαὶτίνατρόπονεἰγὰρτοσοῦτονμακροθυμήσαςτοσοῦτονχαρισάμενοςτοσαύτηςδωρεᾶςἀξιώσαςοὐκἐπέστρεψενοὐδ'ἔσχενβελτιωθένταςμετὰπολλῆςἄραδικαιοσύνηςἐκεῖθενἐπάγειτὰςτιμωρίας
ΤιοὖνἐροῦμενἈβραὰμτὸνπατέραἡμῶνεὑρηκέναικατὰσάρκαΤὸκατὰσάρκαἐνὑπερβατῷκεῖται.ἡδὲκατὰφύσινἀλλὰμὴκατὰσχῆμαἑρμηνείατοῦλόγου·τὶοὖνἐροῦμενἈβραὰμεὑρηκέναιτὸνκατὰσάρκαπατέραἡμῶν;πρὸςἸουδαίουςδὲὁλόγος,οἷον·ἐπεί,φησί,τὸπᾶνὑμῖντῆςσεμνολογίαςκαὶμεγαλαυχίαςἐντῷκατὰσάρκαπατρὶἡμῶνἈβραὰμἐστιν,σκοπήσωμεντὶἂνεἴποιμενἐκεῖνονεὑρηκέναι.καίφησιναὐτὸςπροϊών,ὅτιδικαιοσύνηνεὗρεν·τοῦτογὰρἐστιτὸἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνην,τοῦτ'ἔστινὅτιἐδικαιώθη·τὸγὰρεὑρεῖνδικαιοσύνηνδικαιωθῆναὶἐστιν.εὗρενοὖνδικαιοσύνην,ἀλλὰπῶςεὗρεν;ἐξἔργωνἢἐκπίστεως;καὶδείκνυσινὅτιἐκπίστεως,μάρτυρατὴνγραφὴνπαριστάς·ἐπίστευσεγάρ,φησίν,Ἀβραὰμτῷθεῷ,καὶἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνην.τὶοὖν;φησίν·οὐκεἶχενἔργαἈβραάμ;οὐκἐδικαίουταῦτααὐτον;μὴγένοιτο·ἔργαμὲνεἶχεν,ὥστεπρὸςτοὺςσυμπολιτευομένουςαὐτῷἀνθρώπουςκρινομενονδικαιωθῆναικαὶπροκριθῆναιἐκείνων·τὸδὲπρὸςτὸνθεὸνδικαιωθῆναιἐκτῶνἔργωναὐτοῦ,ὥστεἄξιονκαὶἰσοστάσιονἑαυτὸνπαραστῆσαιτῆςἐκεῖθενπαρεχομένηςεὐεργεσίαςκαὶδωρεᾶς,παντελῶςἀπελείπετο.οὐκοῦνοὐδὲνὅλωςἔχεικαύχημαἤτοιπροτέρημακαὶκατόρθωμαπρὸςτὸνθεὸνεἰςτὸἀξιωθῆναιτῆςεὐεργεσίαςκαὶδωρεᾶς.τὶγὰρἄντιςκαὶδι'ἔργωνεπιδειξηταιἄξιοντοῦμετὰστείρωσινκαὶπαρακμὴνδύοπαθῶντὰςπηγὰςτῆςγονῆςξηρανάντωνκαὶτοὺςτῆςγενέσεωςὀφθαλμοὺςπηρωσάντων;τὶοὖντιςἄξιονπράξοι,ὥστεμετὰτηλικαύτηνφύσεωςνέκρωσινπαιδὸςπατέραςὀφθῆναικαὶβλαστὸνκοιλίαςἐκφῦναι;τὶδ'ἄντιςὅλωςἄξιονοἴσειτοῦπληθυνθῆναιτὸσπέρμααὐτοῦὡςτὴνἄμμοντῆςθαλάσσης,τοῦἐνευλογηθῆναιτὰἔθνηἐντῷσπέρματιαὐτοῦ,τοῦΧριστὸναὐτὸνἐκεῖθεντὸνκοινὸνσωτῆραπροελθεῖν;ὁρᾷςὅτιοὐδὲνὅλωςἔχει,οὐδ'ἴχνοςἔργωνπρὸςτὰςτηλικαύταςἐκθεοῦδωρεάς.πόθενοὖνἠξιώθηταῦτα;ἐκμονηςπίστεως·ἐπίστευσενγάρ,φησὶνἡγραφή,Ἀβραὰμἐπίστευσε,καὶἐδικαιώθηπαρὰθεοῦτοσούτωνκαὶτηλικούτωντυχεῖν.ὦπίστεωςπᾶσανπρᾶξιντὴνἐννόμῳδευτέρανποιούσης.ἐκείνηνπράττωνἈβραὰμεἶχέντιμικρὸνκαύχημα,ἀλλὰπρὸςτοὺςὑπὸτὸναὐτὸναὐτῷτελοῦνταςνόμον·τὴνπίστινδὲπροβαλλομενος,ἀθροονπατὴρἐγένετοπάντων,καὶτῶνμυρίωνἐκείνωνἀγαθῶνἐδικαιώθηἀπολαύειν.ὡςἐνπορίσματοςδὲμοίρᾳεἴληπται,καὶλύσιςἐκτῶνεἰρημένων.πῶςοὗτοςμὲνἐκπίστεωςλέγειδικαιωθῆναιτὸνἈβραάμ,ὁδὲθεῖοςἸάκωβοςἐξἔργωνλέγων·Ἀβραὰμὁπατὴρἡμῶνοὐκἐξἔργωνἐδικαιώθη,ἀνενέγκαςἸσαὰκτὸνυἱὸναὐτοῦκαὶἑξῆς
ΤὸκατὰσάρκαἐνὑπερβατῷκεῖταιἡδὲκατὰφύσινἀλλὰμὴκατὰσχῆμαἑρμηνείατοῦλόγουτὶοὖνἐροῦμενἈβραὰμεὑρηκέναιτὸνκατὰσάρκαἡμῶνπατέραπρὸςἸουδαίουςδὲὁλόγοςοἷονἐπεὶφησὶτὸπᾶνὑμῖντῆςσεμνολογίαςκαὶμεγαλαυχίαςἐντῷκατὰσάρκαπατρὶἡμῶνἈβραὰμἐστινσκοπήσωμεντὶἂνεἴποιμενἐκεῖνονεὑρηκέναικαίφησιναὐτὸςπροϊὼνὅτιδικαιοσύνηνεὗρετοῦτογὰρἐστιτὸἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνηντοῦτ'ἔστινὅτιἐδικαιώθητὸγὰρεὑρεῖνδικαιοσύνηνδικαιωθῆναὶἐστινεὗρενοὖνδικαιοσύνηνἀλλὰπῶςεὗρενἐξἔργωνἢἐκπίστεωςκαὶδείκνυσινὅτιἐκπίστεωςμάρτυρατὴνγραφὴνπαριστὰςἐπίστευσεγὰρφησὶνἈβραὰμτῷθεῷκαὶἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνηντὶοὖνφησὶνοὐκεἶχενἔργαἈβραὰμοὐκἐδικαίουταῦτααὐτονμὴγένοιτοἔργαμὲνγὰρεἶχενὥστεπρὸςτοὺςσυμπολιτευομένουςαὐτῷἀνθρώπουςκρινόμενονδικαιωθῆναικαὶπροκριθῆναιἐκείνωντὸδὲπρὸςτὸνθεὸνδικαιωθῆναιἐκτῶνἔργωναὐτοῦὥστεἄξιονκαὶἰσοστάσιονἑαυτὸνπαραστῆσαιτῆςἐκεῖθενπαρεχομένηςεὐεργεσίαςκαὶδωρεᾶςπαντελῶςἀπελείπετοοὐκοῦνοὐδὲνὅλωςἔχεικαύχημαἤτοιπροτέρημακαὶκατόρθωμαπρὸςτὸνθεὸνεἰςτὸἀξιωθῆναιτῆςεὐεργεσίαςκαὶδωρεᾶςτὶγὰρἄντιςκαὶδι'ἔργωνεπιδειξειενἄξιοντοῦμετὰτηλικαύτηνφύσεωςνέκρωσινπαιδὸςπατέραςὀφθῆναικαὶβλαστὸνκοιλίαςἐκφῦναικαὶτοῦπληθυνθῆναιτὸσπέρμααὐτοῦὡςτὴνἄμμοντῆςθαλάσσηςκαὶτοῦἐνευλογηθῆναιτὰἔθνηἐντῷσπέρματιαὐτοῦκαὶτοῦΧριστὸναὐτὸνἐκεῖθεντὸνκοινὸνσωτῆραπροελθεῖνὁρᾷςὅτιοὐδὲνὅλωςἔχειοὐδ'ἴχνοςἔργωνπρὸςτὰςτηλικαύταςἐκθεοῦδωρεὰςπόθενοὖνἠξιώθητούτωνἐκμόνηςπίστεωςἐπίστευσενγὰρφησὶνἡγραφὴἈβραὰμτῶιθεῶικαὶἐλογίσθηαὐτῶιεἰςδικαιοσύνηνἐπίστευσεκαὶἐδικαιώθηπαρὰθεοῦτοσούτωνκαὶτηλικούτωντυχεῖνὦπίστεωςπᾶσανπρᾶξιντὴνἐννόμῳδευτέρανποιούσηςἐκείνηνπράττωνἈβραὰμεἶχέτιμικρὸνκαύχημαἀλλὰπρὸςτοὺςὑπὸτὸναὐτῷτελοῦνταςνόμοντὴνπίστινδὲπροβαλλόμενοςἀθροονπατὴρἐγένετοπάντωνκαὶτῶνμυρίωνἐκείνωνἀγαθῶνἐδικαιώθηἀπολαύεινὡςἐνπορίσματοςδὲμοίρᾳεἴληπταικαὶλύσιςἐκτῶνεἰρημένωνπῶςοὗτοςμὲνἐκπίστεωςλέγειδικαιωθῆναιτὸνἈβραὰμὁδὲθεῖοςἸάκωβοςἐξἔργωνλέγωνἈβραὰμὁπατὴρἡμῶνοὐκἐξἔργωνἐδικαιώθηἀνενέγκαςἸσαὰκτὸνυἱὸναὐτοῦκαὶἑξῆς
ΤιοὖνἐροῦμενἈβραὰμτὸνπατέραἡμῶνεὑρηκέναικατὰσάρκαΤὸκατὰσάρκαἐνὑπερβατῷκεῖταιἡδὲκατὰφύσινἀλλὰμὴκατὰσχῆμαἑρμηνείατοῦλόγουτὶοὖνἐροῦμενἈβραὰμεὑρηκέναιτὸνκατὰσάρκαπατέραἡμῶνπρὸςἸουδαίουςδὲὁλόγοςοἷονἐπεὶφησὶτὸπᾶνὑμῖντῆςσεμνολογίαςκαὶμεγαλαυχίαςἐντῷκατὰσάρκαπατρὶἡμῶνἈβραὰμἐστινσκοπήσωμεντὶἂνεἴποιμενἐκεῖνονεὑρηκέναικαίφησιναὐτὸςπροϊὼνὅτιδικαιοσύνηνεὗρεντοῦτογὰρἐστιτὸἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνηντοῦτ'ἔστινὅτιἐδικαιώθητὸγὰρεὑρεῖνδικαιοσύνηνδικαιωθῆναὶἐστινεὗρενοὖνδικαιοσύνηνἀλλὰπῶςεὗρενἐξἔργωνἢἐκπίστεωςκαὶδείκνυσινὅτιἐκπίστεωςμάρτυρατὴνγραφὴνπαριστὰςἐπίστευσεγὰρφησὶνἈβραὰμτῷθεῷκαὶἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνηντὶοὖνφησὶνοὐκεἶχενἔργαἈβραὰμοὐκἐδικαίουταῦτααὐτονμὴγένοιτοἔργαμὲνεἶχενὥστεπρὸςτοὺςσυμπολιτευομένουςαὐτῷἀνθρώπουςκρινόμενονδικαιωθῆναικαὶπροκριθῆναιἐκείνωντὸδὲπρὸςτὸνθεὸνδικαιωθῆναιἐκτῶνἔργωναὐτοῦὥστεἄξιονκαὶἰσοστάσιονἑαυτὸνπαραστῆσαιτῆςἐκεῖθενπαρεχομένηςεὐεργεσίαςκαὶδωρεᾶςπαντελῶςἀπελείπετοοὐκοῦνοὐδὲνὅλωςἔχεικαύχημαἤτοιπροτέρημακαὶκατόρθωμαπρὸςτὸνθεὸνεἰςτὸἀξιωθῆναιτῆςεὐεργεσίαςκαὶδωρεᾶςτὶγὰρἄντιςκαὶδι'ἔργωνἐπιδείξηταιἄξιοντοῦμετὰστείρωσινκαὶπαρακμὴνδύοπαθῶντὰςπηγὰςτῆςγονῆςξηρανάντωνκαὶτοὺςτῆςγενέσεωςὀφθαλμοὺςπηρωσάντωντὶοὖντιςἄξιονπράξοιὥστεμετὰτηλικαύτηνφύσεωςνέκρωσινπαιδὸςπατέραςὀφθῆναικαὶβλαστὸνκοιλίαςἐκφῦναιτὶδ'ἄντιςὅλωςἄξιονοἴσειτοῦπληθυνθῆναιτὸσπέρμααὐτοῦὡςτὴνἄμμοντῆςθαλάσσηςτοῦἐνευλογηθῆναιτὰἔθνηἐντῷσπέρματιαὐτοῦτοῦΧριστὸναὐτὸνἐκεῖθεντὸνκοινὸνσωτῆραπροελθεῖνὁρᾷςὅτιοὐδὲνὅλωςἔχειοὐδ'ἴχνοςἔργωνπρὸςτὰςτηλικαύταςἐκθεοῦδωρεὰςπόθενοὖνἠξιώθηταῦταἐκμόνηςπίστεωςἐπίστευσενγὰρφησὶνἡγραφὴἈβραὰμἐπίστευσεκαὶἐδικαιώθηπαρὰθεοῦτοσούτωνκαὶτηλικούτωντυχεῖνὦπίστεωςπᾶσανπρᾶξιντὴνἐννόμῳδευτέρανποιούσηςἐκείνηνπράττωνἈβραὰμεἶχέντιμικρὸνκαύχημαἀλλὰπρὸςτοὺςὑπὸτὸναὐτὸναὐτῷτελοῦνταςνόμοντὴνπίστινδὲπροβαλλόμενοςἀθροονπατὴρἐγένετοπάντωνκαὶτῶνμυρίωνἐκείνωνἀγαθῶνἐδικαιώθηἀπολαύεινὡςἐνπορίσματοςδὲμοίρᾳεἴληπταικαὶλύσιςἐκτῶνεἰρημένωνπῶςοὗτοςμὲνἐκπίστεωςλέγειδικαιωθῆναιτὸνἈβραὰμὁδὲθεῖοςἸάκωβοςἐξἔργωνλέγωνἈβραὰμὁπατὴρἡμῶνοὐκἐξἔργωνἐδικαιώθηἀνενέγκαςἸσαὰκτὸνυἱὸναὐτοῦκαὶἑξῆς
μακάριοιὧνἀφέθησανΚατάλληλοςλίανκαὶἁρμοζουσαἡψαλμικὴχρῆσις·καὶγὰρπᾶσαδικαίωσιςἀπὸθεοῦ·ἢἐκτοῦἀφεθῆναιγίνεταιτὰςἀνομίαςκαὶἁμαρτίας,ἢἐκτοῦἐπικαλυφθῆναι,οἷονδιάτινωνκατορθωμάτωνἐκνικηθῆναικαὶκαταποθῆναι,ἢἐκτοῦμὴλογίσασθαιτὸνθεὸντὸπραχθὲνεἰςἁμαρτίαν.καὶδιὰτῶντριῶντούτωνφιλανθρώπωντροπωνλογίζεταιὁθεὸςτῷἀνθρώπῳτὴνδικαιοσύνηνὡςσυμπαθῶν,ὡςοἰκονομῶν,ὡςφιλοτιμούμενος·ἡμὲνγὰρἄφεσιςσυμπαθείας,ἡδὲἐπικάλυψιςοἰκονομίας,τὸδὲμὴλογίσασθαιεἰςἁμαρτίανφιλοτιμίας.τίνεςοὖνἀξιοῦνταιτούτων;οἱπιστοί,καὶδιὰτῆςπίστεως·διὸκαὶμακαρίζειαὐτοὺςκαὶὁπροφήτης∆αυίδ.τοῖςδὲἐννόμῳκαὶἐξἔργωνζητοῦσιδικαιωθῆναιοὐδεμίατῶντριῶνδικαίωσιςἕπτεται,τοῖςδὲἐκπίστεωςδιὰτῶντριῶντούτωντροπωνἡδικαιοσύνηλογίζεται.προσφορωςἄρατὴνδαυϊτικὴνμαρτυρίανὁθεσπέσιοςΠαῦλοςτῇἰδίᾳἥρμοσεδιδασκαλίᾳ.
Κατάλληλοςλίανκαὶἁρμοζουσαἡψαλμικὴχρῆσιςκαὶγὰρπᾶσαδικαίωσιςἀπὸθεοῦἢἐκτοῦἀφεθῆναιγίνεταιτὰςἀνομίαςκαὶἁμαρτίαςἢἐκτοῦἐπικαλυφθῆναιοἷονδιάτινωνκατορθωμάτωνἐκνικηθῆναικαὶκαταποθῆναιἢἐκτοῦμὴλογίσασθαιτὸνθεὸντὸπραχθὲνεἰςἁμαρτίανκαὶδιὰτῶντριῶντούτωνφιλανθρώπωντρόπωνλογίζεταιὁθεὸςτῷἀνθρώπῳτὴνδικαιοσύνηνὡςσυμπαθῶνὡςοἰκονομῶνὡςφιλοτιμούμενοςἡμὲνγὰρἄφεσιςσυμπαθείαςἡδὲἐπικάλυψιςοἰκονομίαςτὸδὲμὴλογίσασθαιεἰςἁμαρτίανφιλοτιμίαςτίνεςοὖνἀξιοῦνταιτούτωνοἱπιστοὶκαὶδιὰτῆςπίστεωςδιὸκαὶμακαρίζειαὐτοὺςκαὶὁπροφήτης∆αυὶδτοῖςδὲἐννόμῳκαὶἐξἔργωνζητοῦσιδικαιωθῆναιοὐδεμίατῶντριῶνδικαίωσιςἕπτεταιτοῖςδὲἐκπίστεωςδιὰτῶντριῶντούτωντρόπωνἡδικαιοσύνηλογίζεταιπροσφόρωςἄρατὴνδαυϊτικὴνμαρτυρίανὁθεσπέσιοςΠαῦλοςτῇἰδίᾳἥρμοσεδιδασκαλίᾳ
μακάριοιὧνἀφέθησαναἱἀνομίαικαὶὧνἐπεκαλύφθησαναἱἁμαρτίαιμακάριοςἀνὴρὧιοὐμὴλογίσηταικύριοςἁμαρτίανΚατάλληλοςλίανκαὶἁρμοζουσαἡψαλμικὴχρῆσιςκαὶγὰρπᾶσαδικαίωσιςἀπὸθεοῦἢἐκτοῦἀφεθῆναιγίνεταιτὰςἀνομίαςκαὶἁμαρτίαςἢἐκτοῦἐπικαλυφθῆναιοἷονδιάτινωνκατορθωμάτωνἐκνικηθῆναικαὶκαταποθῆναιἢἐκτοῦμὴλογίσασθαιτὸνθεὸντὸπραχθὲνεἰςἁμαρτίανκαὶδιὰτῶντριῶντούτωνφιλανθρώπωντρόπωνλογίζεταιὁθεὸςτῷἀνθρώπῳτὴνδικαιοσύνηνὡςσυμπαθῶνὡςοἰκονομῶνὡςφιλοτιμούμενοςἡμὲνγὰρἄφεσιςσυμπαθείαςἡδὲἐπικάλυψιςοἰκονομίαςτὸδὲμὴλογίσασθαιεἰςἁμαρτίανφιλοτιμίαςτίνεςοὖνἀξιοῦνταιτούτωνοἱπιστοὶκαὶδιὰτῆςπίστεωςδιὸκαὶμακαρίζειαὐτοὺςκαὶὁπροφήτης∆αυὶδτοῖςδὲἐννόμῳκαὶἐξἔργωνζητοῦσιδικαιωθῆναιοὐδεμίατῶντριῶνδικαίωσιςἕπεταιτοῖςδὲἐκπίστεωςδιὰτῶντριῶντούτωντρόπωνἡδικαιοσύνηλογίζεται
μακάριοιὧνἀφέθησανΚατάλληλοςλίανκαὶἁρμοζουσαἡψαλμικὴχρῆσιςκαὶγὰρπᾶσαδικαίωσιςἀπὸθεοῦἢἐκτοῦἀφεθῆναιγίνεταιτὰςἀνομίαςκαὶἁμαρτίαςἢἐκτοῦἐπικαλυφθῆναιοἷονδιάτινωνκατορθωμάτωνἐκνικηθῆναικαὶκαταποθῆναιἢἐκτοῦμὴλογίσασθαιτὸνθεὸντὸπραχθὲνεἰςἁμαρτίανκαὶδιὰτῶντριῶντούτωνφιλανθρώπωντρόπωνλογίζεταιὁθεὸςτῷἀνθρώπῳτὴνδικαιοσύνηνὡςσυμπαθῶνὡςοἰκονομῶνὡςφιλοτιμούμενοςἡμὲνγὰρἄφεσιςσυμπαθείαςἡδὲἐπικάλυψιςοἰκονομίαςτὸδὲμὴλογίσασθαιεἰςἁμαρτίανφιλοτιμίαςτίνεςοὖνἀξιοῦνταιτούτωνοἱπιστοὶκαὶδιὰτῆςπίστεωςδιὸκαὶμακαρίζειαὐτοὺςκαὶὁπροφήτης∆αυὶδτοῖςδὲἐννόμῳκαὶἐξἔργωνζητοῦσιδικαιωθῆναιοὐδεμίατῶντριῶνδικαίωσιςἕπτεταιτοῖςδὲἐκπίστεωςδιὰτῶντριῶντούτωντρόπωνἡδικαιοσύνηλογίζεταιπροσφόρωςἄρατὴνδαυϊτικὴνμαρτυρίανὁθεσπέσιοςΠαῦλοςτῇἰδίᾳἥρμοσεδιδασκαλίᾳ
καὶσημεῖονἔλαβεπεριτομῆς∆ιὰτί,φησί,πρῶτονἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνην,καὶοὕτωπεριετμήθη;πρῶτονμέν,ἵναὡςσημεῖοννομισθῇἀρετῆςἡπεριτομή,καὶοὐχὡςαὐτοαρετὴκαὶκατόρθωμα·τὸγὰρσημεῖοντῆςπεριτομῆς,φησί:,σφραγὶςἐστιν,οἷον·σημεῖονἐστικαὶπαράστασιςτῆςἐντῆιἀκροβυστίᾳδιὰπίστεωςδικαιοσύνης.δεύτερονδέ,ἵνακαὶτῶνἀκροβύστωνκαὶτῶνἐμπεριτομωνκοινὸςἐπιγνωσθῇκαὶἀνακηρυχθῇπατήρ·τῶνμὲνἀκροβύστωνὡςἐντῇἀκροβυστίᾳκαὶπιστεύσαςκαὶδικαιωθείς,τῶνδὲἐμπεριτομωνὡςκαὶαὐτὸςπεριτμηθεὶςμετὰτὸπιστεῦσαι.πάντωνοὖνεἰκοτωςἂνλογισθείηπατὴρτῶντὴνπίστινδηλονότιπαραδεξαμένων,εἴτεἀπερίτμητοι,εἴτεπεριτετμημένοιεἶεν.ἂνδὲτὴνπίστινμὴἔχωσιν,οὐδὲτὴνπρὸςἐκεῖνονσυγγένειανἔχουσιν,οἵτινεςἂνεἶεν,οὐδὲκληρονόμοιἄρατῆςπρὸςἐκεῖνονἐπαγγελίας·τοῖςγὰρσυγγενέσι,καὶτῷγὰρσπέρματιαὐτοῦ,αἱὑποσχέσειςκαὶαἱεὐλογίαι.
∆ιὰτὶφησὶπρῶτονἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνηνκαὶοὕτωπεριετμήθηπρῶτονμὲνἵναὡςσημεῖοννομισθῇἀρετῆςἡπεριτομὴκαὶοὐχὡςαὐτοαρετὴκαὶκατόρθωματὸγὰρσημεῖοντῆςπεριτομῆςφησὶσφραγὶςἐστινοἷονσημεῖοντεκαὶπαράστασιςτῆςἐντῆἀκροβυστίαδιὰπίστεωςδικαιοσύνηςδεύτερονδὲἵνακαὶτῶνἀκροβύστωνκαὶτῶνἐμπεριτομωνκοινὸςἐπιγνωσθῇκαὶἀνακηρυχθῇπατὴρτῶνμὲνἀκροβύστωνὡςἐντῇͅἀκροβυστίακαὶπιστεύσαςκαὶδικαιωθεὶςτῶνδὲἐμπεριτομωνὡςκαὶαὐτὸςπεριτμηθεὶςμετὰτὸπιστεῦσαιπάντωνοὖνεἰκοτωςἂνλογισθείηπατὴρτῶντὴνπίστινδηλονότιπαραδεξαμένωνεἴτεἀπερίτμητοιεἴτεπεριτετμημένοιεἶενἂνδὲτὴνπίστινμὴἔχωσινοὐδὲτὴνπρὸςἐκεῖνονσυγγένειανἔχουσινοἵτινεςἂνεἶενοὐδὲκληρονόμοιἄρατῆςπρὸςἐκεῖνονἐπαγγελίαςτοῖςγὰρσυγγενέσιτῷγὰρσπέρματιαὐτοῦαἱὑποσχέσειςκαὶαἱεὐλογίαι
καὶσημεῖονἔλαβεπεριτομῆς∆ιὰτὶφησὶπρῶτονἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνηνκαὶοὕτωπεριετμήθηπρῶτονμὲνἵναὡςσημεῖοννομισθῇἀρετῆςἡπεριτομὴκαὶοὐχὡςαὐτοαρετὴκαὶκατόρθωματὸγὰρσημεῖοντῆςπεριτομῆςφησὶσφραγὶςἐστινοἷονσημεῖονἐστικαὶπαράστασιςτῆςἐντῆιἀκροβυστίᾳδιὰπίστεωςδικαιοσύνηςδεύτερονδὲἵνακαὶτῶνἀκροβύστωνκαὶτῶνἐμπεριτομωνκοινὸςἐπιγνωσθῇκαὶἀνακηρυχθῇπατὴρτῶνμὲνἀκροβύστωνὡςἐντῇἀκροβυστίᾳκαὶπιστεύσαςκαὶδικαιωθεὶςτῶνδὲἐμπεριτομωνὡςκαὶαὐτὸςπεριτμηθεὶςμετὰτὸπιστεῦσαιπάντωνοὖνεἰκοτωςἂνλογισθείηπατὴρτῶντὴνπίστινδηλονότιπαραδεξαμένωνεἴτεἀπερίτμητοιεἴτεπεριτετμημένοιεἶενἂνδὲτὴνπίστινμὴἔχωσινοὐδὲτὴνπρὸςἐκεῖνονσυγγένειανἔχουσινοἵτινεςἂνεἶενοὐδὲκληρονόμοιἄρατῆςπρὸςἐκεῖνονἐπαγγελίαςτοῖςγὰρσυγγενέσικαὶτῷγὰρσπέρματιαὐτοῦαἱὑποσχέσειςκαὶαἱεὐλογίαι
Καὶπατέραπεριτομῆςοὐχἁπλῶςφησιπατὴρτῶνἐμπεριτμήτωντοῦτογὰρδηλοῖτὸπεριτομῆς,ἀλλὰπατὴρἐκείνωντῶνἐμπεριτμήτων,τῶνμὴμόνονπεριτετμημένωνἀλλὰκαὶκατὰτὰἴχνηαὐτοῦτὴνπίστινΧριστοῦεἰσοικιζομένων.ἐκεῖνοιδὲκατὰτὰἴχνηκαὶκατὰμίμησιντοῦἈβραὰμπιστεύουσινεἰςΧριστόν,οἱἀδιστάκτωςκαὶχωρὶςφιλονεικίαςκαὶενδυασμουπροσερχόμενοιτῷΧριστῷ.
ΚαὶπατέραπεριτομῆςΟὐχἁπλῶςφησιπατὴρτῶνἐμπεριτμήτωντοῦτογὰρδηλοῖτὸπεριτομῆςἀλλὰπατὴρἐκείνωντῶνἐμπεριτμήτωντοῦτογὰρδηλοῖτὸπεριτομῆςἀλλὰπατὴρἐκείνωντῶντῶνἐμπεριτμήτωντῶντουτο γαρ δηλοι το περιτομης αλλα πατηρ εκεινων deleted with dots above the lineμὴμόνονπεριτετμημένωνἀλλὰκαὶκατὰτὰἴχνηαὐτοῦτὴνπίστινΧριστοῦεἰσοικιζομένωνἐκεῖνοιδὲκατὰτὰἴχνηκαὶκατὰμίμησιντοῦἈβραὰμπιστεύουσινεἰςΧριστὸνοἱἀδιστάκτωςκαὶχωρὶςφιλονεικίαςκαὶενδοιασμουπροσερχόμενοιτῷΧριστῷ
ΚαὶπατέραπεριτομῆςοὐχἁπλῶςφησιπατὴρτῶνἐμπεριτμήτωντοῦτογὰρδηλοῖτὸπεριτομῆςἀλλὰπατὴρἐκείνωντῶνἐμπεριτμήτωντῶνμὴμόνονπεριτετμημένωνἀλλὰκαὶκατὰτὰἴχνηαὐτοῦτὴνπίστινΧριστοῦεἰσοικιζομένωνἐκεῖνοιδὲκατὰτὰἴχνηκαὶκατὰμίμησιντοῦἈβραὰμπιστεύουσινεἰςΧριστὸνοἱἀδιστάκτωςκαὶχωρὶςφιλονεικίαςκαὶἐνδυασμοῦπροσερχόμενοιτῷΧριστῷ
τοῖςἴχνεσιἼχνηλέγεταιτὰτῶνπροοδευσάντωνσύμβολακαὶσημεῖατῶνιχνων.ἐπεὶοὖνοὗτοιμεταγενέστεροι,οἰκείωςκαὶἁρμοδίωςφησίν·τοῖςἐμμένουσικαὶἐπακολουθοῦσιτοῖςἴχνεσιν,ἤτοιπορευομένοιςκατὰτὰἐκείνουἴχνηκαὶτὴνἐκείνουὁδὸνἥτιςχωρὶςπεριτομῆςὑπῆρχε.
Ἴχνηλέγεταιτὰτῶνπροοδευσάντωνσύμβολακαὶσημεῖατῶνἰχνῶνἐπεὶοὖνοὗτοιμεταγενέστεροιοἰκείωςκαὶἁρμοδίωςφησὶντοῖςἐμμένουσικαὶἐπακολουθοῦσιτοῖςἴχνεσινἤτοιπορευομένοιςκατὰτὰἐκείνουἴχνηκαὶτὴνἐκείνουὁδὸνἥτιςχωρὶςπεριτομῆςὑπῆρχε
τοῖςἴχνεσιἼχνηλέγεταιτὰτῶνπροοδευσάντωνσύμβολακαὶσημεῖατῶνἰχνῶνἐπεὶοὖνοὗτοιμεταγενέστεροιοἰκείωςκαὶἁρμοδίωςφησὶντοῖςἐμμένουσικαὶἐπακολουθοῦσιτοῖςἴχνεσινἤτοιπορευομένοιςκατὰτὰἐκείνουἴχνηκαὶτὴνἐκείνουὁδὸνἥτιςχωρὶςπεριτομῆςὑπῆρχε
ΕἰγὰροἱἐκνόμουκληρονόμοιεἰπὼνπρότερονὅτιδιὰτοῦτοἀκροβυστοςὢνὁἈβραὰμἐπίστευσεκαὶἐδικαιώθη,ἵναπατὴρλογισθῇτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶν,καὶδιὰτοῦτοπάλινπεριετμήθη,ἵνακαὶτῶνἐνπεριτομῇπιστῶνπατὴρλογισθῇ,καὶἐπαγαγὼνκαὶἀποδείξαςὅτικαὶμᾶλλονλογίζεταιπατὴρτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶν,ὅσῳκαὶπρὸτῆςπεριτομῆςκαὶπρὸαὐτοῦτοῦνόμουτοῦκαὶτὴνπεριτομὴνπεριέχοντοςαὐτὸςκαὶἐπίστευσεν,καὶἡπίστιςαὐτοῦἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνην·ταῦταεἰπὼνκαὶπαραστήσας,νῦνκαὶἑτέρῳτρόπῳτὸαὐτὸδείκνυσικαίφησιν·ὑποκείσθωμὴοὕτωςἔχεινὡςἔφημεν,ἀλλὰτοὺςἐκνόμουμόνουςεἶναικληρονόμουςτῶνπρὸςἈβραὰμἐπαγγελιῶν,οὔκουνεἰςμάτηνγέγονενἡπίστιςτῷἈβραάμ;αὐτὸςγὰρπρὸτοῦνόμουκαὶχωρὶςτοῦνόμουἐπίστευσεν.κεκένωταιἄραἡπίστις,οὐδὲνἐστιναὐτῆς,τὸὅλονἠφάνισται·ἀλλὰκαὶαἱἐπαγγελίαικατηργήθησαν,οἷονἄχρηστοικαὶἀτέλεστοιγεγένηνται.εἰγὰρἡπίστιςδι'ἣνἡἐπαγγελίαἐκενώθη,καὶαἱἐπαγγελίαιδηλονότι,αἱἐπὶτῇπίστειἑδραζομεναισυναπερρύησανκαὶγεγόνασιφροῦδοι.τὶοὖνοἱδιὰνόμουκληρονομήσουσιν,τῆςμὲνπίστεωςκενωθείσης,συνεκρυείσηςδὲτῇπίστειτῆςἐπαγγελίας;ὁρᾷςὡςδι'ὧνλέγουσιδιὰνόμουκληρονομεῖν,διὰτούτωνδείκνυνταιμηδ'ὅλωςκληρονομεῖν.οὕτωτοίνυνδιχῶςτὰςἀποδείξειςἐποιήσατο,ὅτιὁμακαρισμὸςἐπὶτὴνδιὰπίστεωςἀκροβυστίανμᾶλλονἁρμοζειἢἐπὶτὴνπεριτομήν,τὴνπρώτηνμὲνἐπ'εὐθείαςπροαγαγὼνκαὶἐξαὐτῶντῶνκατὰτὸνἈβραὰμπραχθέντων,τὴνδευτέρανδὲσυνδραμὼνἐκείνοιςκαὶὑποθεὶςτὸπαρὰτὼνἐναντίωνλεγόμενον,καὶδείξαςοἷονἄτοπονἕπεταιτῇὑποθέσειαὐτῶν.τίθησιδὲκαὶτρίτηνἀποδειξινἐξαὐτοῦλαμβανομένηντοῦνόμουκαίφησιν·ὁνόμοςἐφ'ᾧἐπερείδεσθε,παραβαθεὶςὀργὴνκατεργάζεται.τοῦτοεἰπών,τὸἀκολουθονὡςδῆλονὑπάρχονκατέλιπεν,οἷον·ὑμεῖςδὲπαραβεβήκατεδῆλονγὰρτοῦτοκαὶσυνεπινοούμενον·εἰοὖνὁνόμοςὀργὴνκατεργάζεταιπαραβαθείς,ὑμεῖςδὲπαραβεβήκατε,οὐμόνονἐπαγγελιῶνοὒκἐστεἄξιοι,ἀλλὰκαὶτιμωρηθήσεσθε·τοῦτογὰρὑμῖνὁνόμοςπαραβεβηκοσινδιὰπαντὸςἐπανατείνεται.πόθενοὖνσωθήσεσθε;πόθενὑμῖναἱἐπαγγελίαι;ἐπεὶοὖντάτεἄλλαεἴρηταικαὶδέδεικταιὅτικαὶἐκτοῦνόμουοὐκἔστινὅλωςδικαιωθῆναι,λείπεταικαταφυγεῖνἐπὶτὴνδιὰπίστεωςχάριν·διὰταύτηςγὰρκαὶαἱἐπαγγελίαιπερατοῦνται,καὶὁἈβραὰμπάντωνγίνεταιπατήρ.ὥστεὁτοῦ∆αυὶδμακαρισμὸςκοινὸςὑπάρχωνἐπὶτῶνδιὰπίστεωςσωζομένωνπάντων,οὐχἧττονἀλλὰκαὶμᾶλλονἐστινἐπὶτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνἐφαρμοζων,ὅσῳκαὶπρῶτονἐπὶτοῦἐνἀκροβυστίᾳἈβραὰμἐφάνηἐπαληθεύων.ταῦταδὲἤρτηταιτοῦνυνὶδὲχωρὶςνόμουδικαιοσύνηθεοῦπεφανέρωταικαὶἑξῆς,καὶδεῖἐπισκοπεῖν.δυνατὸνδὲταῦτακαὶἄλλαιςἐπιβολαῖςδιασαφῆσαι,ὡςεἴρηταιἐντῷπλάτει.
εἰπὼνπρότερονὅτιδιὰτοῦτοἀκροβυστοςὢνὁἈβραὰμἐπίστευσεκαὶἐδικαιώθηἵναπατὴρλογισθῇτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνκαὶδιὰτοῦτοπάλινπεριετμήθηἵνακαὶτῶνἐνπεριτομῇπιστῶνπατὴρνομισθῆικαὶἐπαγαγὼνκαὶἀποδείξαςὅτικαὶμᾶλλονλογίζεταιπατὴρτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνὅσῳκαὶπρὸτῆςπεριτομῆςκαὶπρὸαὐτοῦτοῦνόμουτοῦκαὶτὴνπεριτομὴνπεριέχοντοςαὐτὸςκαὶἐπίστευσεκαὶἡπίστιςαὐτοῦἐλογίσθηεἰςδικαιοσύνηνταῦταεἰπὼνκαὶπαραστήσαςνῦνκαὶἑτέρῳτρόπῳτὸαὐτὸδείκνυσικαίφησινὑποκείσθωμὴοὕτωςἔχεινὡςἔφημενἀλλὰτοὺςἐκνόμουμόνουςεἶναικληρονόμουςτῶνπρὸςἈβραὰμἐπαγγελιῶνοὔκουνεἰςμάτηνγέγονενἡπίστιςτῷἈβραὰμαὐτὸςγὰρπρὸτοῦνόμουκαὶχωρὶςτοῦνόμουἐπίστευσεκεκένωταιἄραἡπίστιςοὐδὲνἐστιναὐτῆςτὸὅλονἠφάνισταιἀλλὰκαὶαἱἐπαγγελίαικατηργήθησανοἷονἄχρηστοικαὶἀτέλεστοιγεγένηνταιεἰγὰρἡπίστιςδι'ἣνἡἐπαγγελίαἐκενώθηκαὶαἱἐπαγγελίαιδηλονότιαἱἐπὶτῇπίστειἑδραζομεναισυναπερρύησανκαὶγεγόνασιφροῦδοιτὶοὖνοἱδιὰνόμουκληρονομήσουσιντῆςμὲνπίστεωςκενωθείσηςσυνεκρυείσηςδὲτῇπίστειτῆςἐπαγγελίαςὁρᾷςὡςδι'ὧνλέγουσιδιὰνόμουκληρονομεῖνδιὰτούτωνδείκνυνταιμηδ'ὅλωςκληρονομεῖνοὕτωτοίνυνδιχῶςτὰςἀποδείξειςἐποιήσατοὅτιὁμακαρισμὸςἐπὶτὴνδιὰπίστεωςἀκροβυστίανμᾶλλονἁρμοζειἢἐπὶτὴνπεριτομὴντὴνπρώτηνμὲνἐπ'εὐθείαςπροαγαγὼνκαὶἐξαὐτῶντῶνκατὰτὸνἈβραὰμπραχθέντωντὴνδευτέρανδὲσυνδραμὼνἐκείνοιςκαὶὑποθεὶςτὸπαρὰτὼνἐναντίωνλεγόμενονκαὶδείξαςοἷονἄτοπονἕπεταιτῇὑποθέσειαὐτῶντίθησιδὲκαὶτρίτηνἀποδειξινλαμβανομένηνἐξαὐτοῦτοῦνόμουκαίφησινὁνόμοςἐφ'ᾧἐπερείδεσθεπαραβαθεὶςὀργὴνκατεργάζεταιτοῦτοεἰπὼντὸἀκολουθονὡςδῆλονὑπάρχονκατέλιπενεἰοὖνὁνόμοςὀργὴνκατεργάζεταιπαραβαθεὶςὑμεῖςδὲπαραβεβήκατεοὐμόνονἐπαγγελιῶνοὒκἐστεἄξιοιἀλλὰκαὶτιμωρηθήσεσθετοῦτογὰρὑμῖνδιὰπαντὸςὁνόμοςπαραβεβηκόσινἐπανατείνεταιπόθενοὖνσωθήσεσθεπόθενὑμῖναἱἐπαγγελίαιἐπεὶοὖντάτεἄλλαεἴρηταικαὶδέδεικταιὅτικαὶἐκτοῦνόμουοὐκἔστινὅλωςδικαιωθῆναιλείπεταικαταφυγεῖνἐπὶτὴνδιὰπίστεωςχάρινδιὰταύτηςγὰρκαὶαἱἐπαγγελίαιπερατοῦνταικαὶὁἈβραὰμπάντωνγίνεταιπατὴρὥστεὁτοῦ∆αυὶδμακαρισμὸςκοινὸςὑπάρχωνἐπὶτῶνδιὰπίστεωςσωζομένωνπάντωνοὐχἧττονἀλλὰκαὶμᾶλλονἐστινἐπὶτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνἐφαρμοζωνὅσῳκαὶπρῶτονἐπὶτοῦἐνἀκροβυστίᾳἈβραὰμἐφάνηαληθεύωνταῦταδὲείρηταιτοῦνυνὶδὲχωρὶςνόμουδικαιοσύνηθεοῦπεφανέρωταικαὶἑξῆςκαὶδεῖἐπισκοπεῖνδυνατὸνδὲταῦτακαὶἄλλαιςἐπιβολαῖςδιασαφῆσαιὡςεἴρηταιἐντῷπλάτει
ΕἰγὰροἱἐκνόμουκληρονόμοιεἰπὼνπρότερονὅτιδιὰτοῦτοἀκροβυστοςὢνὁἈβραὰμἐπίστευσεκαὶἐδικαιώθηἵναπατὴρλογισθῇτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνκαὶδιὰτοῦτοπάλινπεριετμήθηἵνακαὶτῶνἐνπεριτομῇπιστῶνπατὴρλογισθῇκαὶἐπαγαγὼνκαὶἀποδείξαςὅτιμᾶλλονλογίζεταιπατὴρτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνὅσῳκαὶπρὸτῆςπεριτομῆςκαὶπρὸαὐτοῦτοῦνόμουτοῦκαὶτὴνπεριτομὴνπεριέχοντοςκαὶἐπίστευσενκαὶἡπίστιςαὐτοῦἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνηνταῦταεἰπὼνκαὶπαραστήσαςνῦνκαὶἑτέρῳτρόπῳτὸαὐτὸδείκνυσικαίφησινὑποκείσθωμὴοὕτωςἔχεινὡςἔφημενἀλλὰτοὺςἐκνόμουμόνουςεἶναικληρονόμουςτῶνἈβραὰμἐπαγγελιῶνοὔκουνεἰςμάτωνγέγονενἡπίστιςτῷἈβραὰμαὐτὸςγὰρπρὸτοῦνόμουκαὶχωρὶςτοῦνόμουἐπίστευσενκεκένωταιἄραἡπίστιςοὐδὲνἐστιναὐτῆςτὸὅλονἠφάνισταιἀλλὰκαὶαἱἐπαγγελίαικατηργήθησανοἷονἄχρηστοικαὶἀτέλεστοιγεγένηνταιεἰγὰρἡπίστιςδι'ἣνἡἐπαγγελίαἐκενώθηκαὶαἱἐπαγγελίαιδηλονότιαἱἐπὶτῇπίστειἑδραζομεναισυναπερρύησανκαὶγεγόνασιφροῦδοιτὶοὖνοἱδιὰνόμουκληρονομήσουσιντῆςμὲνπίστεωςκενωθείσηςσυνεκρυείσηςδὲτῇπίστειτῆςἐπαγγελίαςὁρᾷςὡςδι'ὧνλέγουσιδιὰνόμουκληρονομεῖνδιὰτούτωνδείκνυνταιμηδ'ὅλωςκληρονομεῖνοὕτωτοίνυνδιχῶςτὰςἀποδείξειςἐποιήσατοὅτιὁμακαρισμὸςἐπὶτὴνδιὰπίστεωςἀκροβυστίανμᾶλλονἁρμοζειἢἐπὶτὴνπεριτομὴντὴνμὲνπρώτηνἐπ'εὐθείαςπροαγαγὼνκαὶἐξαὐτῶντῶνκατὰτὸνἈβραὰμπραχθέντωντὴνδευτέρανδὲσυνδραμὼνἐκείνοιςκαὶὑποθεὶςτὸπαρὰτὼνἐναντίωνλεγόμενονκαὶδείξαςοἷονἄτοπονἕπεταιτῇὑποθέσειαὐτῶντίθησιδὲκαὶτρίτηνἀποδειξινἐξαὐτοῦλαμβανομένηντοῦνόμουκαίφησινὁνόμοςἐφ'ᾧἐπερείδεσθεπαραβαθεὶςὀργὴνκατεργάζεταιτοῦτοεἰπὼντὸἀκολουθονὡςδῆλονὑπάρχονκατέλιπενοἷονὑμεῖςδὲπαραβεβήκατεδῆλονγὰρτοῦτοκαὶσυνεπινοούμενονεἰοὖνὁνόμοςὀργὴνκατεργάζεταιπαραβαθεὶςὑμεῖςδὲπαραβεβήκατεοὐμόνονἐπαγγελιῶνοὒκἐστεἄξιοιἀλλὰκαὶτιμωρηθήσεσθετοῦτογὰρὑμῖνοὗτοςὁνόμοςπαραβεβηκόσινἐπανατείνεται
ΕἰγὰροἱἐκνόμουκληρονόμοιεἰπὼνπρότερονὅτιδιὰτοῦτοἀκροβυστοςὢνὁἈβραὰμἐπίστευσεκαὶἐδικαιώθηἵναπατὴρλογισθῇτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνκαὶδιὰτοῦτοπάλινπεριετμήθηἵνακαὶτῶνἐνπεριτομῇπιστῶνπατὴρλογισθῇκαὶἐπαγαγὼνκαὶἀποδείξαςὅτικαὶμᾶλλονλογίζεταιπατὴρτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνὅσῳκαὶπρὸτῆςπεριτομῆςκαὶπρὸαὐτοῦτοῦνόμουτοῦκαὶτὴνπεριτομὴνπεριέχοντοςαὐτὸςκαὶἐπίστευσενκαὶἡπίστιςαὐτοῦἐλογίσθηαὐτῷεἰςδικαιοσύνηνταῦταεἰπὼνκαὶπαραστήσαςνῦνκαὶἑτέρῳτρόπῳτὸαὐτὸδείκνυσικαίφησινὑποκείσθωμὴοὕτωςἔχεινὡςἔφημενἀλλὰτοὺςἐκνόμουμόνουςεἶναικληρονόμουςτῶνπρὸςἈβραὰμἐπαγγελιῶνοὔκουνεἰςμάτηνγέγονενἡπίστιςτῷἈβραὰμαὐτὸςγὰρπρὸτοῦνόμουκαὶχωρὶςτοῦνόμουἐπίστευσενκεκένωταιἄραἡπίστιςοὐδὲνἐστιναὐτῆςτὸὅλονἠφάνισταιἀλλὰκαὶαἱἐπαγγελίαικατηργήθησανοἷονἄχρηστοικαὶἀτέλεστοιγεγένηνταιεἰγὰρἡπίστιςδι'ἣνἡἐπαγγελίαἐκενώθηκαὶαἱἐπαγγελίαιδηλονότιαἱἐπὶτῇπίστειἑδραζομεναισυναπερρύησανκαὶγεγόνασιφροῦδοιτὶοὖνοἱδιὰνόμουκληρονομήσουσιντῆςμὲνπίστεωςκενωθείσηςσυνεκρυείσηςδὲτῇπίστειτῆςἐπαγγελίαςὁρᾷςὡςδι'ὧνλέγουσιδιὰνόμουκληρονομεῖνδιὰτούτωνδείκνυνταιμηδ'ὅλωςκληρονομεῖνοὕτωτοίνυνδιχῶςτὰςἀποδείξειςἐποιήσατοὅτιὁμακαρισμὸςἐπὶτὴνδιὰπίστεωςἀκροβυστίανμᾶλλονἁρμοζειἢἐπὶτὴνπεριτομὴντὴνπρώτηνμὲνἐπ'εὐθείαςπροαγαγὼνκαὶἐξαὐτῶντῶνκατὰτὸνἈβραὰμπραχθέντωντὴνδευτέρανδὲσυνδραμὼνἐκείνοιςκαὶὑποθεὶςτὸπαρὰτὼνἐναντίωνλεγόμενονκαὶδείξαςοἷονἄτοπονἕπεταιτῇὑποθέσειαὐτῶντίθησιδὲκαὶτρίτηνἀποδειξινἐξαὐτοῦλαμβανομένηντοῦνόμουκαίφησινὁνόμοςἐφ'ᾧἐπερείδεσθεπαραβαθεὶςὀργὴνκατεργάζεταιτοῦτοεἰπὼντὸἀκολουθονὡςδῆλονὑπάρχονκατέλιπενοἷονὑμεῖςδὲπαραβεβήκατεδῆλονγὰρτοῦτοκαὶσυνεπινοούμενονεἰοὖνὁνόμοςὀργὴνκατεργάζεταιπαραβαθεὶςὑμεῖςδὲπαραβεβήκατεοὐμόνονἐπαγγελιῶνοὒκἐστεἄξιοιἀλλὰκαὶτιμωρηθήσεσθετοῦτογὰρὑμῖνὁνόμοςπαραβεβηκόσινδιὰπαντὸςἐπανατείνεταιπόθενοὖνσωθήσεσθεπόθενὑμῖναἱἐπαγγελίαιἐπεὶοὖντάτεἄλλαεἴρηταικαὶδέδεικταιὅτικαὶἐκτοῦνόμουοὐκἔστινὅλωςδικαιωθῆναιλείπεταικαταφυγεῖνἐπὶτὴνδιὰπίστεωςχάρινδιὰταύτηςγὰρκαὶαἱἐπαγγελίαιπερατοῦνταικαὶὁἈβραὰμπάντωνγίνεταιπατὴρὥστεὁτοῦ∆αυὶδμακαρισμὸςκοινὸςὑπάρχωνἐπὶτῶνδιὰπίστεωςσωζομένωνπάντωνοὐχἧττονἀλλὰκαὶμᾶλλονἐστινἐπὶτῶνἐνἀκροβυστίᾳπιστῶνἐφαρμοζωνὅσῳκαὶπρῶτονἐπὶτοῦἐνἀκροβυστίᾳἈβραὰμἐφάνηἐπαληθεύωνταῦταδὲἤρτηταιτοῦνυνὶδὲχωρὶςνόμουδικαιοσύνηθεοῦπεφανέρωταικαὶἑξῆςκαὶδεῖἐπισκοπεῖνδυνατὸνδὲταῦτακαὶἄλλαιςἐπιβολαῖςδιασαφῆσαιὡςεἴρηταιἐντῷπλάτει
Κατέναντιἐναντίον,ἐνώπιον,εἰςπρόσωπονθεοῦ·εἰςπρόσωπονγὰρθεοῦεἴρηται,οἷονὡςἐκπροσώπουτοῦθεοῦτὸπατέραπολλῶνἐθνῶντέθεικάσε.ἐπειδὴγὰρεἶπενκαθὼςγέγραπται,μὴπροσθείς,ποῦγέγραπταιἢπῶς,ἐπήγαγεν,εἰκαὶὑπερβάς,τὸκατέναντιθεοῦ,τὸἀξιοπιστονκαὶβέβαιοντοῦγέγραπταιπαριστῶν.καθὼςγέγραπταικατενώπιονθεοῦ,τοῦτ'ἔστινεἰςπρόσωπονθεοῦκαὶἐκπροσώπουθεοῦ.ἀξιοπιστοςἐστι,φησίν,ἡγραφή,ἀμετάπτωτος,βεβαία,θεὸςἐστινἐναὐτῇεἰπών·πατέραπολλῶνἐθνῶντέθεικάσε.τὸγοῦνἐφεξῆςτῆςτοῦλόγουσυμφράσεως·καθὼςγέγραπταικατέναντιοὗἐπίστευσεθεοῦ,ὅτιπατέραπολλῶνἐθνῶνκαὶἑξῆς.
Κατέναντιἐναντίονἐνώπιονεἰςπρόσωπονθεοῦεἰςπρόσωπονγὰρθεοῦεἴρηταιοἷονὡςἐκπροσώπουθεοῦτὸπατέραπολλῶνἐθνῶντέθεικάσεἐπειδὴγὰρεἶπεκαθὼςγέγραπταιμὴπροσθεὶςποῦγέγραπταιἢπῶςἐπήγαγενεἰκαὶὑπερβὰςτὸκατέναντιθεοῦτὸἀξιοπιστονκαὶβέβαιοντοῦγέγραπταιπαριστῶνκαθὼςγέγραπταικατενώπιονθεοῦτοῦτ'ἔστινεἰςπρόσωπονθεοῦκαὶἐκπροσώπουθεοῦἀξιοπιστοςἐστιφησὶνἡγραφὴἀμετάπτωτοςβεβαίαθεὸςἐστινἐναὐτῇεἰπὼνπατέραπολλῶνἐθνῶντέθεικάσετὸγοῦνἐφεξῆςτῆςτοῦλόγουσυμφράσεωςκαθὼςγέγραπταικατέναντιοὗἐπίστευσεθεοῦὅτιπατέραπολλῶνἐθνῶνκαὶἑξῆς
εἰςτὸΚατέναντιοὐἐπίστευσενἐναντίονἐνώπιονεἰςπρόσωπονθεοῦεἰςπρόσωπονγὰρεἴρηταιθεοῦοἷονὡςἐκπροσώπουτοῦθεοῦτὸπατέραπολλῶνἐθνῶντέθεικάσεἐπειδὴγὰρεἶπενκαθὼςγέγραπταιμὴπροσθεὶςποῦγέγραπταιἢπῶςἐπήγαγεντὸκατέναντιθεοῦτὸἀξιοπιστονκαὶβέβαιοντοῦγέγραπταιπαριστῶνκαθὼςγέγραπταικατενώπιονθεοῦτοῦτ'ἔστινεἰςπρόσωπονθεοῦκαὶἐκπροσώπουτοῦθεοῦἀξιοπιστοςἐστιφησὶνἡγραφὴἀμετάπτωτοςβεβαίαθεὸςἐστινἐναὐτῇεἰπὼνπατέραπολλῶνἐθνῶντέθεικάσετὸδὲἑξῆςκαθὼςγέγραπταικατέναντιοὗἐπίστευσεθεοῦὅτιπατέραπολλῶνἐθνῶνκαὶἑξῆς
Κατέναντιἐναντίονἐνώπιονεἰςπρόσωπονθεοῦεἰςπρόσωπονγὰρθεοῦεἴρηταιοἷονὡςἐκπροσώπουτοῦθεοῦτὸπατέραπολλῶνἐθνῶντέθεικάσεἐπειδὴγὰρεἶπενκαθὼςγέγραπταιμὴπροσθεὶςποῦγέγραπταιἢπῶςἐπήγαγενεἰκαὶὑπερβὰςτὸκατέναντιθεοῦτὸἀξιοπιστονκαὶβέβαιοντοῦγέγραπταιπαριστῶνκαθὼςγέγραπταικατενώπιονθεοῦτοῦτ'ἔστινεἰςπρόσωπονθεοῦκαὶἐκπροσώπουθεοῦἀξιοπιστοςἐστιφησὶνἡγραφὴἀμετάπτωτοςβεβαίαθεὸςἐστινἐναὐτῇεἰπὼνπατέραπολλῶνἐθνῶντέθεικάσετὸγοῦνἐφεξῆςτῆςτοῦλόγουσυμφράσεωςκαθὼςγέγραπταικατέναντιοὗἐπίστευσεθεοῦὅτιπατέραπολλῶνἐθνῶνκαὶἑξῆς
Καλῶςφησιν·καὶκαλοῦντοςτὰμὴὄνταὡςὄντα·λόγῳγὰρτὰμὴὄνταεἰςτὸεἶναικαὶἅματῷκαλέσαιπαράγει,ὥστεεἶναι.παρ'αὐτῷδυνατὸνκαὶῥᾷον,καὶτὰμὴὄνταὡςὄντα,καὶἔμπαλινεἰβουληθείη,καὶτὰὄνταὡςμὴὄντακαλεῖν.
καὶκαλοῦντοςΚαλῶςφησινκαὶκαλοῦντοςτὰμὴὄνταὡςὄνταλόγῳγὰρτὰμὴὄνταεἰςτὸεἶναικαὶἅματῷκαλέσαιπαράγειὥστεεἶναιπαρ'αὐτῷδυνατὸνκαὶῥᾷονκαὶτὰμὴὄνταὡςὄντακαὶἔμπαλινεἰβουληθείηκαὶτὰὄνταὡςμὴὄντακαλεῖν
Καλῶςφησινκαὶκαλοῦντοςτὰμὴὄνταὡςὄνταλόγῳγὰρτὰμὴὄνταεἰςτὸεἶναικαὶἅματῷκαλέσαιπαράγειὥστεεἶναιπαρ'αὐτῷδυνατὸνκαὶῥᾷονκαὶτὰμὴὄνταὡςὄντακαὶἔμπαλινεἰβουληθείηκαὶτὰὄνταὡςμὴὄντακαλεῖν
Ὃςπαρ'ἐλπίδαἀντὶτοῦἐπαγγελίαιςἐπίστευσε,πολὺτὸἀνέλπιστονἐχούσαιςκατὰἀνθρώπινονλογισμόν,μόνῃἑδρασθεὶςτῇἐπὶθεὸνἐλπίδι.
παρ'ἐλπίδαἀντὶτοῦἐπαγγελίαιςἐπίστευσεπολὺτὸἀνέλπιστονἐχούσαιςκατὰἀνθρώπινονλογισμὸνπαρ'ἐλπίδαγάρφησιτὴνἀνθρωπίνηνμόνῃἑδρασθεὶςτῇἐπὶθεὸνἐλπίδι
ἀντὶτοῦἐπαγγελίαιςἐπίστευσεπολὺτὸἀνέλπιστονἐχούσαιςκατὰἀνθρώπινονλογισμὸνμόνῃἑδρασθεὶςτῇἐπὶθεὸνἐλπίδι
Ὃςπαρ'ἐλπίδαἀντὶτοῦἐπαγγελίαιςἐπίστευσεπολὺτὸἀνέλπιστονἐχούσαιςκατὰἀνθρώπινονλογισμὸνμόνῃἑδρασθεὶςτῇἐπὶθεὸνἐλπίδι
δικαιοωθεντεςοὖνἐκπίστεως∆είκνυσιτοὺςἸουδαίουςστασιάζονταςπρὸςτὴνπίστιν,καὶμὴπαραδεχομένουςτὸνκύριονἡμῶνἸησοῦνΧριστόν,καὶπρὸςαὐτὸνστασιάζειντὸνπατέρατὸνἐγείραντααὐτὸνἐκνεκρῶν.ἵναγάρ,φησί,δικαιωθῶμενἡμεῖς,διὰτοῦτοκαὶἐννεκροῖςἐλογίσθηκαὶἀνέστηἐκτῶννεκρῶν,ὑμεῖςδὲοὐπροσδεχόμενοιαὐτον,καὶτῷπατρὶπολεμεῖτετῷἀναστήσαντιαὐτον.ἀλλ'οἱδικαιωθέντες,φησίν,εἰρήνηνἔχωμενπρὸςτὸνπατέρα,καταλύσωμεντελείωςτὸνπρὸςαὐτὸνπόλεμον.πῶςδὲκαταλύεται;διὰτελείαςκαὶἀδιστάκτουπίστεωςτῆςεἰςτὸνκύριονἡμῶνἸησοῦνΧριστόν·αὐτὸςγὰρἐστικαὶὁπροσάγωνἡμᾶςαὐτῷτῷπατρί.
καὶοὕτως∆είκνυσιτοὺςἸουδαίουςστασιάζονταςπρὸςτὴνπίστινκαὶμὴπαραδεχομένουςτὸνκύριονἡμῶνἸησοῦνΧριστὸνκαὶπρὸςαὐτὸνστασιάζειντὸνπατέρατὸνἐγείραντααὐτὸνἐκνεκρῶνἵναγὰρφησὶδικαιωθῶμενἡμεῖςδιὰτοῦτοκαὶἐννεκροῖςἐλογίσθηκαὶἀνέστηἐκτῶννεκρῶνὑμεῖςδὲοὐπροσδεχόμενοιαὐτονκαὶτῷπατρὶπολεμεῖτετῷἀναστήσαντιαὐτονἀλλ'οἱδικαιωθέντεςφησὶνεἰρήνηνἔχωμενπρὸςτὸνπατέρακαταλύσωμεντελείωςτὸνπρὸςαὐτὸνπόλεμονπῶςδὲκαταλύεταιδιὰτελείαςκαὶἀδιστάκτουπίστεωςτῆςεἰςτὸνκύριονἡμῶνἸησοῦνΧριστὸναὐτὸςγὰρἐστικαὶὁπροσάγωνἡμᾶςαὐτῷτῷπατρί
δικαιοωθεντεςοὖνἐκπίστεως∆είκνυσιτοὺςἸουδαίουςστασιάζονταςπρὸςτὴνπίστινκαὶμὴπαραδεχομένουςτὸνκύριονἡμῶνἸησοῦνΧριστὸνκαὶπρὸςαὐτὸνστασιάζειντὸνπατέρατὸνἐγείραντααὐτὸνἐκνεκρῶνἵναγὰρφησὶδικαιωθῶμενἡμεῖςδιὰτοῦτοκαὶἐννεκροῖςἐλογίσθηκαὶἀνέστηἐκτῶννεκρῶνὑμεῖςδὲοὐπροσδεχόμενοιαὐτονκαὶτῷπατρὶπολεμεῖτετῷἀναστήσαντιαὐτονἀλλ'οἱδικαιωθέντεςφησὶνεἰρήνηνἔχωμενπρὸςτὸνπατέρακαταλύσωμεντελείωςτὸνπρὸςαὐτὸνπόλεμονπῶςδὲκαταλύεταιδιὰτελείαςκαὶἀδιστάκτουπίστεωςτῆςεἰςτὸνκύριονἡμῶνἸησοῦνΧριστὸναὐτὸςγὰρἐστικαὶὁπροσάγωνἡμᾶςαὐτῷτῷπατρί
Εἰςτὴνχάρινταύτην.δεικτικῶςτὸμέγεθοςτῶνἐμπεριεχομένωντῇχάριτικαὶτὸπλῆθοςδηλῶν,καὶγὰραὐτὴἡπροσαγωγὴμέγακαὶθαυμάσιον,καὶπρὸτούτουἡτῶνἁμαρτιῶνἄφεσις,καὶμετὰταῦταἡτῶνοὐρανῶνἐπηγγελμένηβασιλεία.ἐπὶποίᾳπράξει;ἐπὶποίῳκατορθώματιαὕτηἡχάριςἐδοθη;ἐπὶπίστειμόνῃ·μόνονγὰρἐπιστεύσαμεν,καὶδιὰτοῦβαπτίσματοςπάνταἡμῖνταῦταἡχάριςἐχαρίσατο.ἢοὕτως·ὥσπερεἰςτὴνχάρινταύτηνἐνᾗἑστήκαμενκαυχώμεθαἐπ'ἐλπίδιτῆςδόξηςτοῦθεοῦ,οὕτωςπάλινκαυχώμεθακαὶἐνταῖςθλίψεσιν,εἰδοτεςὅτιδι'αὐτῶνκαὶδιὰτῆςὑπομονῆςκαὶδοκιμῆςεἰςτὴναὐτὴνἀκαταίσχυντονἐπανατρέχομενἐλπίδα.
Εἰςτὴνχάρινταύτηνδεικτικῶςτὸμέγεθοςτῶνἐμπεριεχομένωντῇχάριτικαὶτὸπλῆθοςδηλῶνκαὶγὰραὐτὴἡπροσαγωγὴμέγακαὶθαυμάσιονκαὶπρὸτούτουἡτῶνἁμαρτιῶνἄφεσιςκαὶμετὰταῦταἡτῶνοὐρανῶνἐπηγγελμένηβασιλείαἐπὶποίᾳπράξειἐπὶποίῳκατορθώματιαὕτηἡχάριςἐδοθηἐπὶπίστειμόνῃμόνονγὰρἐπιστεύσαμενκαὶδιὰτοῦβαπτίσματοςπάνταἡμῖνταῦταἡχάριςἐχαρίσατοἢοὕτωςὥσπερεἰςτὴνχάρινταύτηνἐνᾗἑστήκαμενκαυχώμεθαἐπ'ἐλπίδιτῆςδόξηςτοῦθεοῦοὕτωςπάλινκαυχώμεθακαὶἐνταῖςθλίψεσινεἰδοτεςὅτιδι'αὐτῶνκαὶδιὰτῆςὑπομονῆςκαὶδοκιμῆςεἰςτὴναὐτὴνἀκαταίσχυντονἐπανατρέχομενἐλπίδα
Εἰςτὴνχάρινταύτηνδεικτικῶςτὸμέγεθοςτῶνἐμπεριεχομένωντῇχάριτικαὶτὸπλῆθοςδηλῶνκαὶγὰραὐτὴἡπροσαγωγὴμέγακαὶθαυμάσιονκαὶπρὸτούτουἡτῶνἁμαρτιῶνἄφεσιςκαὶμετὰταῦταἡτῶνοὐρανῶνἐπηγγελμένηβασιλείαἐπὶποίᾳπράξειἐπὶποίῳκατορθώματιαὕτηἡχάριςἐδοθηἐπὶπίστειμόνῃμόνονγὰρἐπιστεύσαμενκαὶδιὰτοῦβαπτίσματοςπάνταἡμῖνταῦταἡχάριςἐχαρίσατοἢοὕτωςὥσπερεἰςτὴνχάρινταύτηνἐνᾗἑστήκαμενκαυχώμεθαἐπ'ἐλπίδιτῆςδόξηςτοῦθεοῦοὕτωςπάλινκαυχώμεθακαὶἐνταῖςθλίψεσινεἰδοτεςὅτιδι'αὐτῶνκαὶδιὰτῆςὑπομονῆςκαὶδοκιμῆςεἰςτὴναὐτὴνἀκαταίσχυντονἐπανατρέχομενἐλπίδα
Ἐπ'ἐλπίδιτῆςδόξηςἢὅτιδοξάζεταιὁθεός,ἢὅτιδοξάζειἡμᾶςὁθεός·καὶδοξάζειἀρρήτῳκαὶὑπερφυεῖδόξῃ,δωρούμενοςἃἐπηγγείλατο,υἱοθεσίαςκαὶβασιλείαςοὐρανῶνἀξιῶν,καὶδοξάζεταικαὶαὐτος,εἰκαὶμὴκατ'ἀξίανἀλλ'ὅσονἐστὶνἀγγέλοιςκαὶἀνθρώποιςδυνατόν,τοσαύτηνφιλοτιμίανπερὶτὸἀνθρώπινονἐπιδεικνύμενοςγένος,καὶταῦταπεραίνωνκαὶεἰςἔργονἄγωνἃμονηςἐστὶτῆςαὐτοῦθειοτητοςκαὶφιλανθρωπίαςἐνδεικτικά.
Ἐπ'ἐλπίδιτῆςδόξηςἢὅτιδοξάζεταιὁθεὸςἢὅτιδοξάζειἡμᾶςὁθεὸςκαὶδοξάζειἀρρήτῳκαὶὑπερφυεῖδόξῃδωρούμενοςἃἐπηγγείλατουἱοθεσίαςκαὶβασιλείαςοὐρανῶνἀξιῶνκαὶδοξάζεταικαὶαὐτοςεἰκαὶμὴκατ'ἀξίανἀλλ'ὅσονἐστὶνἀγγέλοιςκαὶἀνθρώποιςδυνατὸντοσαύτηνφιλοτιμίανπερὶτὸἀνθρώπινονἐπιδεικνύμενοςγένοςκαὶταῦταπεραίνωνκαὶεἰςἔργονἄγωνἃμόνηςἐστὶτῆςαὐτοῦθειότητοςκαὶφιλανθρωπίαςἐνδεικτικά
οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶκαυκωμεθαΠῶςκαυχώμεθαἐνταῖςθλίψεσιν;καλῶςφησιν·αἱγὰρθλίψειςγυμνάζουσιπρὸςὑπομονήν.ἀλλὰτὶτὸκέρδοςτῆςὑπομονῆς;μέγα,φησίν·δοκιμωτέρουςγὰρἐργάζονταιὥσπερκαὶτὸνχρυσὸνἡχωνεία.τὶδὲγίνεταιἐκτοῦδοκιμωτέρουςὀφθῆναι;πολὺὄφελος·ἡγὰρἐλπὶςἡμῶνἐντεῦθενβεβαιοτέρακαὶἀσφαλεστέρακαθίσταται.ἐκδὲταύτηςτί;τὸπᾶνἀνύεται,φησίν.ποῖον;τυγχάνομενὧνἐλπίζομεν·ἡγὰρἐλπὶςἡβεβαίαἡδιὰδοκιμῆςἀχθεῖσακαὶὑπομονῆςκαὶθλίψεων,οὐδέποτεκαταισχύνει.καὶὅραοπῶςεἰπὼνἀνωτέρωὅτικαυχώμεθαἐπ'ἐλπίδι,πάλινκαὶἐνταῦθαεἰςἐλπίδακατέληξεν·καὶγὰρἀπ'ἐλπίδοςδεῖἄρχεσθαι,καὶὁμοίωςεἰςἐλπίδακαὶκαταλήγειν.ἀλλ'ἡμὲνἀρχομένωνἐλπίς,οὔπωδῆλονὅπωςἔχει,μήπωθλίψεωνκαὶπειρασμῶνπροσβαλοντων·ἡδὲδιὰτούτωνὁδεύσασακαὶδοκιμασθεῖσακαὶφανεῖσαἀδίστακτοςκαὶμὴσαλευομένη,αὕτηκαὶτὸτέλειονἔχει,καὶτῶνἐλπισθέντωνἐνἀπολαύσειγενέσθαιπαρασκευάζει.ἤλπισενὁἈβραὰμμετὰγῆραςκαὶστείρωσινμήτραςὅτιἔσταικατὰτὴνἐπαγγελίανπατήρ·μέγαμέν,ἀλλ'οὐχοἷονμετὰτὴνδοκιμήν.ἐπείρασεναὐτὸνὁθεὸςκαὶἐχώνευσενὡςἀληθῶςχωνείανφρικτὴνκαὶφοβερὰνπῦρτοῖςἐγκάτοιςὑφάψας,ὅτεσφάξαιπροσέταξετὸνυἱον.ἔδειξενἐκεῖνοςκαὶδιὰτούτωνἀσάλευτονκαὶσταθερὰντὴνἐλπίδα·ἔδραμεγὰρσφάξαιτὸνυἱον,καὶοὐκἐδίστασελογισάμενος·πῶςοὖνἔσομαιπατήρ.τοῦτοὑπερμεγέθηςὡςἀληθῶςἐλπίς,διὸκαὶτυγχάνειὧνἤλπισεν
εἰδότεςὅτιἡθλῖψιςπωςκαυχώμεθαἐνταῖςθλίψεσινκαλῶςφησιναἱγὰρθλίψειςγυμνάζουσιπρὸςὑπομονὴνἀλλὰτὶτὸκέρδοςτῆςὑπομονῆςμέγαφησὶνδοκιμωτέρουςγὰρἐργάζονταιὥσπερκαὶτὸνχρυσὸνἡχωνείαιτὶδὲγίνεταιἐκτοῦδοκιμωτέρουςὀφθῆναιπολὺὄφελοςἡγὰρἐλπὶςἡμῶνἐντεῦθενβεβαιοτέρακαὶἀσφαλεστέρακαθίσταταιἐκδὲταύτηςτὶτὸπᾶνἀνύεταιφησὶνποῖοντυγχάνομενὧνἐλπίζομενἡγὰρἐλπὶςἡβεβαίακαὶδιὰδοκιμῆςἀχθεῖσακαὶὑπομονῆςκαὶθλίψεωνοὐδέποτεκαταισχύνεικαὶὅραπῶςεἰπὼνἀνωτέρωὅτικαυχώμεθαἐπ'ἐλπίδιπάλινκαὶἐνταῦθαεἰςἐλπίδακατέληξενκαὶγὰρἀπ'ἐλπίδοςδεῖἄρχεσθαικαὶὁμοίωςεἰςἐλπίδακαὶκαταλήγεινἀλλ'ἡμὲνἀρχομένωνἐλπὶςοὔπωδῆλονὅπωςἔχειμήπωθλίψεωνκαὶπειρασμῶνπροσβαλόντωνἡδὲδιὰτούτωνὁδεύσασακαὶδοκιμασθεῖσακαὶφανεῖσαἀδίστακτοςκαὶμὴσαλευομένηαὕτηκαὶτὸτέλειονἔχεικαὶτῶνἐλπισθέντωνἐνἀπολαύσειπαρασκευάζειἤλπισενὁἈβραὰμμετὰγῆραςκαὶστείρωσινμήτραςὅτιἔσταικατὰτὴνἐπαγγελίανπατὴρμέγαμὲνἀλλ'οὐχοἷονμετὰτὴνδοκιμὴνἐπείρασεναὐτὸνὁθεὸςκαὶἐχώνευσενὡςἀληθῶςχωνείανφρικτὴνκαὶφοβερὰνπῦρτοῖςἐγκάτοιςὑφάψαςὅτεσφάξαιπροσέταξετὸνυἱονἔδειξενἐκεῖνοςκαὶδιὰτούτωνἀσάλευτονκαὶσταθερὰντὴνἐλπίδαἔδραμεγὰρσφάξαιτὸνυἱονκαὶοὐκἐδίστασελογισάμενοςπῶςοὖνἔσομαιπατὴρτοῦτοὑπερμεγέθηςὡςἀληθῶςἐλπὶςδιὸκαὶτυγχάνειὧνἤλπισεν
οὐμόνονδὲἀλλὰκαὶκαυκώμεθαΠῶςκαυχώμεθαἐνταῖςθλίψεσινκαλῶςφησιναἱγὰρθλίψειςγυμνάζουσιπρὸςὑπομονὴνἀλλὰτὶτὸκέρδοςτῆςὑπομονῆςμέγαφησὶνδοκιμωτέρουςγὰρἐργάζονταιὥσπερκαὶτὸνχρυσὸνἡχωνείατὶδὲγίνεταιἐκτοῦδοκιμωτέρουςὀφθῆναιπολὺὄφελοςἡγὰρἐλπὶςἡμῶνἐντεῦθενβεβαιοτέρακαὶἀσφαλεστέρακαθίσταταιἐκδὲταύτηςτὶτὸπᾶνἀνύεταιφησὶνποῖοντυγχάνομενὧνἐλπίζομενἡγὰρἐλπὶςἡβεβαίαἡδιὰδοκιμῆςἀχθεῖσακαὶὑπομονῆςκαὶθλίψεωνοὐδέποτεκαταισχύνεικαὶὅραοπῶςεἰπὼνἀνωτέρωὅτικαυχώμεθαἐπ'ἐλπίδιπάλινκαὶἐνταῦθαεἰςἐλπίδακατέληξενκαὶγὰρἀπ'ἐλπίδοςδεῖἄρχεσθαικαὶὁμοίωςεἰςἐλπίδακαὶκαταλήγεινἀλλ'ἡμὲνἀρχομένωνἐλπὶςοὔπωδῆλονὅπωςἔχειμήπωθλίψεωνκαὶπειρασμῶνπροσβαλόντωνἡδὲδιὰτούτωνὁδεύσασακαὶδοκιμασθεῖσακαὶφανεῖσαἀδίστακτοςκαὶμὴσαλευομένηαὕτηκαὶτὸτέλειονἔχεικαὶτῶνἐλπισθέντωνἐνἀπολαύσειγενέσθαιπαρασκευάζειἤλπισενὁἈβραὰμμετὰγῆραςκαὶστείρωσινμήτραςὅτιἔσταικατὰτὴνἐπαγγελίανπατὴρμέγαμὲνἀλλ'οὐχοἷονμετὰτὴνδοκιμὴνἐπείρασεναὐτὸνὁθεὸςκαὶἐχώνευσενὡςἀληθῶςχωνείανφρικτὴνκαὶφοβερὰνπῦρτοῖςἐγκάτοιςὑφάψαςὅτεσφάξαιπροσέταξετὸνυἱονἔδειξενἐκεῖνοςκαὶδιὰτούτωνἀσάλευτονκαὶσταθερὰντὴνἐλπίδαἔδραμεγὰρσφάξαιτὸνυἱονκαὶοὐκἐδίστασελογισάμενοςπῶςοὖνἔσομαιπατὴρτοῦτοὑπερμεγέθηςὡςἀληθῶςἐλπὶςδιὸκαὶτυγχάνειὧνἤλπισεν
πόθενκαυχώμεθαἐνταῖςθλίψεσιν;ὅτιἐρῶμενσφόδρατοῦθεοῦ·ἐραστὴςγὰρἅπαςχαίρεικαὶσεμνύνεται,ἡνίκαπάσχειὑπὲροὗἐρᾷ.ἀλλὰπόθενὁθεῖοςἔρωςἐκεῖνοςἐκκέχυταικαὶὅληνἐμπεριείληφετὴνἡμῶνκαρδίαν;ἐκτοῦπαναγίουπνεύματοςτοῦδοθέντοςἡμῖν,ὥστετὸὅλοντῆςἄνωχάριτος.ἀλλὰκαὶχρεωστοῦμενὑπερερᾶναὐτοῦ,κἄντιδέοιπαθεῖν,μὴἀφίστασθαιτοῦπρὸςαὐτὸνἔρωτος.διὰτί;ὅτιαὐτὸςἡμῶνἠράσθηπρῶτος.καὶτότετίνων;ἐχθρῶνκαὶπολεμίωνὑπαρχοντων.εἶδεςὑπερβολήν,εἶδεςπόσοντὸχρέος.πρόσθεςκαὶτὸἔτιμεῖζον·οὐκἠράσθημόνονἀλλὰκαὶἠτιμάσθηὑπὲρἡμῶνκαὶἐρραπίσθηκαὶἐσταυρώθηκαὶἐννεκροῖςἐλογίσθηκαὶδιὰτούτωἁπάντωντὸνπερὶἡμᾶςαὐτοῦπαρέστησενἔρωτα.ὦἔρωτοςἀγγέλουςκαταπλήξαντος,ἀνθρώπουςεἰςοὐρανοὺςἀνυψώσαντος,καὶδαιμόνωντυραννίδακαταργήσαντος.τὶςἐραστὴντοιοῦτονοὐφιλεῖ;μᾶλλονδὲτὶςτὶπράξαςἄξιοντοῦτηλικούτουἔρωτοςἐπιτελέσει,ἢκἂνβραχὺγοῦντοῦχρέουςἀποτίσει;κἂνγὰρμυριάκιςἀποθάνοι,οὐμέγαεἰσήνεγκεν·ὑπὲργὰρεὐεργέτου,ὑπὲρἐραστοῦ,ἀλλ'οὐχὑπὲρἐχθρῶνπολεμίωνὡςἐκεῖνοςἔπαθεν,καὶἡμῶνἕκαστοςπάσχει.διὸἡνίκαπάσχομεν,χαίρεινὀφείλομενκαὶσεμνύνεσθαι,ὅτικἂνβραχὺγοῦνὑπὲρτηλικούτουἐραστοῦκαὶἡμεῖςπαθεῖντικατηξιώθημεν
ἀλλὰκαὶκαυχώμεθαἐνταῖςθλίψεσινπόθενκαυχώμεθαἐνταῖςθλίψεσινὅτιἐρῶμενσφόδρατοῦθεοῦἐραστὴςγὰρἅπαςχαίρεικαὶσεμνύνεταιἡνίκαπάσχειὑπὲροὗἐρᾷἀλλὰπόθενὁθεῖοςἔρωςἐκεῖνοςἐκκέχυταικαὶὅληνἐμπεριείληφετὴνἡμῶνκαρδίανἐκτοῦπαναγίουπνεύματοςτοῦδοθέντοςἡμῖνὥστετὸὅλοντῆςἄνωθενχάριτοςἀλλὰκαὶχρεωστοῦμενὑπερερᾶναὐτοῦκἄντιδέοιπαθεῖνμὴἀφίστασθαιτοῦπρὸςαὐτὸνἔρωτοςδιὰτὶὅτιαὐτὸςἡμῶνἠράσθηπρῶτοςκαὶτότετίνωνἐχθρῶνκαὶπολεμίωνὑπαρχοντωνεἶδεςὑπερβολὴνεἶδεςπόσοντὸχρέοςπρόσθεςκαὶτὸἔτιμεῖζονοὐκἠράσθημόνονἀλλὰκαὶἠτιμάσθηὑπὲρἡμῶνκαὶἐρραπίσθηκαὶἐσταυρώθηκαὶἐννεκροῖςἐλογίσθηκαὶδιὰτούτωνἁπάντωντὸνπερὶἡμᾶςαὐτοῦπαρέστησενἔρωταὦἔρωτοςἀγγέλουςκαταπλήξαντοςἀνθρώπουςεἰςοὐρανοὺςἀνυψώσαντοςκαὶδαιμόνωντυραννίδακαταργήσαντοςτὶςἐραστὴντοιοῦτονοὐφιλεῖμᾶλλονδὲτὶςτὶπράξαςἄξιοντοῦτηλικούτουἔρωτοςἐπιτελέσειἢκἂνβραχὺγοῦντοῦχρέουςἀποτίσεικἂνγὰρμυριάκιςἀποθάνοιοὐμέγαεἰσήνεγκενὑπὲργὰρεὐεργέτουὑπὲρἐραστοῦἀλλ'οὐχὑπὲρἐχθρῶνπολεμίωνὡςἐκεῖνοςἔπαθενκαὶἡμῶνἕκαστοςπάσχειδιὸἡνίκαπάσχομενχαίρεινὀφείλομενκαὶσεμνύνεσθαιὅτικἂνβραχὺγοῦνὑπὲρτηλικούτουἐραστοῦκαὶἡμεῖςπαθεῖντικατηξιώθημεν
πόθενκαυχώμεθαἐνταῖςθλίψεσινὅτιἐρῶμενσφόδρατοῦθεοῦἐραστὴςγὰρἅπαςχαίρεικαὶσεμνύνεταιἡνίκαπάσχειὑπὲροὗἐρᾷἀλλὰπόθενὁθεῖοςἔρωςἐκεῖνοςἐκκέχυταικαὶὅληνἐμπεριείληφετὴνἡμῶνκαρδίανἐκτοῦπαναγίουπνεύματοςτοῦδοθέντοςἡμῖνὥστετὸὅλοντῆςἄνωχάριτοςἀλλὰκαὶχρεωστοῦμενὑπερερᾶναὐτοῦκἄντιδέοιπαθεῖνμὴἀφίστασθαιτοῦπρὸςαὐτὸνἔρωτοςδιὰτὶὅτιαὐτὸςἡμῶνἠράσθηπρῶτοςκαὶτότετίνωνἐχθρῶνκαὶπολεμίωνὑπαρχοντωνεἶδεςὑπερβολὴνεἶδεςπόσοντὸχρέοςπρόσθεςκαὶτὸἔτιμεῖζονοὐκἠράσθημόνονἀλλὰκαὶἠτιμάσθηὑπὲρἡμῶνκαὶἐρραπίσθηκαὶδιὰτούτωνἐρραπίσθηκαὶἐσταυρώθηκαὶἐννεκροῖςἐλογίσθηκαὶδιὰτούτωνκαι εσταυρωθη και εν νεκροις ελογισθη added by by the same hand in the marginἁπάντωντὸνπερὶἡμᾶςαὐτοῦπαρέστησενἔρωταὦἔρωτοςἀγγέλουςκαταπλήξαντοςἀνθρώπουςεἰςοὐρανοὺςἀνυψώσαντοςκαὶδαιμόνωντυραννίδακαταργήσαντοςτὶςἐραστὴντοιοῦτονοὐφιλεῖμᾶλλονδὲτὶςτὶπράξαςἄξιοντοῦτηλικούτουἔρωτοςἐπιτελέσειἢκἂνβραχὺγοῦντοῦχρέουςἀποτίσεικἂνγὰρμυριάκιςἀποθάνοιοὐμέγαεἰσήνεγκενὑπὲργὰρεὐεργέτουὑπὲρἐραστοῦἀλλ'οὐχὑπὲρἐχθρῶνπολεμίωνὡςἐκεῖνοςἔπαθενκαὶἡμῶνἕκαστοςπάσχειδιὸἡνίκαπάσχομενχαίρεινὀφείλομενκαὶσεμνύνεσθαιὅτικἂνβραχὺγοῦνὑπὲρτηλικούτουἐραστοῦκαὶἡμεῖςπαθεῖντικατηξιώθημεν
ἔτιγὰρΧριστὸςὄντωνἡμῶνΤρίατίθησιτὴνὑπερβολὴνδεικνύντατῆςἀγάπηςτοῦθεοῦκαὶἅμασυνιστῶντακαὶτὴνεἰςτὸἔπειτααὐτοῦπρόνοιανκαὶφιλανθρωπίαν.ταῦταδὲτὰγἀπὸμόνουλαμβάνειτοῦὑποκειμένου,ἤτοιἐξἐκείνωνπερὶἃἡτῆςἀγάπηςἐπίδειξις.ἐπεὶἔστικαὶἄλλαπάλινἐξαὐτοῦτοῦἀγαπήσαντος,δι'ὧνπάλινἡὑπερβολὴτῆςἀγαπήσεωςσυνίσταταικαὶπαρίσταται,οἷοναὐτὸτὸπαρθενικὴνἐνοικῆσαιμήτρανκαὶσαρκωθῆναιἐξαὐτῆς,ὑπηρετήσασθαιτεταῖςκατὰνόμονἐντολαῖςτὸννομοθέτην,εἶταἀτιμασθῆναι,ὑβρισθῆναιραπτισθηναικαὶτὸκεφάλαιον·διὰσταυροῦθανατωθῆναι.αὐτὸςδὲτὰμὲνἐκτοῦἀγαπήσαντοςσυγκεφαλαιωσάμενος,καὶτὸνθάνατονμόνοντέωςεἰπὼντὰἀπὸτῶνἀγαπηθέντωνδιεῖλεν,συντελούσηςαὐτῷἐνταῦθατῆςτοιαύτηςμεταχειρήσεωςεἰςτὸὅτιἔτικαὶἔτιπρονοήσεταικαὶὑπερασπιεῖκαὶῥύσεταιἐκπάσηςὀργῆς,τῆςτεπαρούσηςὅτετοῦτοσυμφέρεινοἶδε,καὶτῆςμελλούσηςἥτιςἐστινὡςἀληθῶςἐσχάτηὀργή.ἃδὲτίθησιτρίαταῦτὰἐστιν·ἀσθενεῖςἦμεν,φησίν,ἀσθενεῖςδὲοὐκἐκφύσεωςἀλλ'ἐξοἰκείαςγνώμηςκαὶπράξεως·ἀσθενεῖςοὖνἦμενκαὶπολλῆςβοηθείαςἐχρῄζομεν.ἀλλὰκαὶἀσεβεῖςἦμεν,αὐτὸντὸνμέλλοντα,φησί,βοηθεῖνἀπωθούμεθα,ἑτέροιςμὲντὸσέβαςπροσάπτοντες,αὐτὸνδὲἐχθροῖςἴσακαὶπολεμίοιςἐνυβρίζοντες.οὐκοῦνἄποραπανταχόθεντὰἡμέτερα·εἰγὰραὐτοὶμὲνκαὶἀσθενεῖςκαὶἀδύνατοιἀναστῆναιτοῦνοσήματος,πολλῆςδὲβοηθείαςδεόμενοι,τὸνδὲβοηθὸνἐνυβρίσαντεςἀπωσάμεθα,πῶςοὐκεἰςἔσχατονἀπορίαςτὰἡμέτερα;εἶταἀλλὰκαὶἁμαρτωλοί,φησί,καὶὁβίος,φησί,καθεῖλκεμᾶλλονἐπὶτὸπτῶμακαὶἀνενεγκεῖνοὐσυνεχώρει.οὕτωςδὲἐχοντωνκαὶπάσηςὑπαρχούσηςἀπογνώσεως,τότεαὐτὸςὁἀγαθος,ὁφιλάνθρωπος,ὁτοῦθεοῦπαῖςκαὶἠγάπησεκαὶτὴνψυχὴναὐτοῦὑπὲρἡμῶντέθεικεν.εἰδὲτότεμυρίοιςἐνεχομένουςκακοῖςκαὶεἰςπαντελῆἀσχημοσύνηνκαὶαἰσχροτητακατηντηκοταςκαὶἠγάπησανκαὶτῆςἀσθενείαςἀνέστησεκαὶἐδυνάμωσε,τὸαὐτοῦλύτρονὑπὲρἡμῶνδεδωκὼςαἷμα,πολλῷμᾶλλονοἰκειωσάμενοςκαὶδικαιώσας,καὶπροστήσεταικαὶἀντιλήψεταικαὶὑπερασπιεῖ,ὅτεμήτεχρείαθανεῖναὐτον,μήτεοὕτωςὡςπρότερονεἰςἀρρωστίανκαὶἀσχημοσύνηνκατηνέχθημεν,ἀλλὰμηδ'αὐτὸνἀπωσάμεθατὸσέβαςἑτέροιςπεριθέμενοι.οὐχρὴτοιγαροῦνἐνδισταγμῷτὴνἐλπίδατῶνἐπηγγελμένωνἔχειν,ἀλλὰβεβαίανκαὶὡςπαροντωντῶνἀγαθῶν,οὕτωκαὶχαίρεινκαὶδοξάζειντὸνἐπαγγειλάμενονκαὶπαρέξονταπάντωςκύριονἡμῶνκαὶθεόν·οὐγὰρμόνονἀπὸτῆςὀργῆςσώσειἡμᾶς,ἀλλὰκαὶτῆςοὐρανίουδόξηςἀξιώσει.
Τρίατίθησιτὴνὑπερβολὴνδεικνύντατῆςἀγάπηςτοῦθεοῦκαὶἅμασυνιστῶντακαὶτὴνεἰςτὸἔπειτααὐτοῦπρόνοιανκαὶφιλανθρωπίανταῦταδὲτὰτρίαἀπὸμόνουλαμβάνειτοῦὑποκειμένουἤτοιἐξἐκείνωνπερὶἃἡτῆςἀγάπηςἀποδειξιςἐπεὶἔστικαὶἄλλαπάλινἐξαὐτοῦτοῦἀγαπήσαντοςδι'ὧνπάλινἡὑπερβολὴτῆςἀγαπήσεωςσυνίσταταικαὶπαρίσταταιοἷοναὐτὸτὸπαρθενικὴνἐνοικῆσαιμήτρανκαὶσαρκωθῆναιἐξαὐτῆςὑπηρετήσασθαιτεταῖςκατὰνόμονἐντολαῖςτὸννομοθέτηνεἶταἀτιμασθῆναιὑβρισθῆναιραπισθηναικαὶτὸκεφάλαιονδιὰσταυροῦθανατωθῆναιαὐτὸςδὲτὰμὲνἐκτοῦἀγαπήσαντοςσυγκεφαλαιωσάμενοςκαὶτὸνθάνατονμόνοντέωςεἰπὼντὰἀπὸτῶνἀγαπηθέντωνδιεῖλενσυντελούσηςαὐτῷἐνταῦθατῆςτοιαύτηςμεταχειρισεωςεἰςτὸὅτιἔτικαὶἔτιπρονοήσεταικαὶὑπερασπιεῖκαὶῥύσεταιἐκπάσηςὀργῆςτῆςτεπαρούσηςὅτετοῦτοσυμφέρεινοἶδεκαὶτῆςμελλούσηςἥτιςἐστινὡςἀληθῶςἐσχάτηὀργὴἃδὲτίθησιτρίαταῦτὰἐστινἀσθενεῖςἦμενφησὶνἀσθενεῖςδὲοὐκἐκφύσεωςἀλλ'ἐξοἰκείαςγνώμηςκαὶπράξεωςἀσθενεῖςοὖνἦμενκαὶπολλῆςβοηθείαςἐχρῄζομενἀλλὰκαὶἀσεβεῖςἦμεναὐτὸντὸνμέλλονταβοηθεῖνἀπωθούμεθαἑτέροιςμὲντὸσέβαςπροσάπτοντεςαὐτωιδὲἐχθροῖςἴσακαὶπολεμίοιςἐνυβρίζοντεςοὐκοῦνἄποραπάνταἔχομεντὰἡμέτεραεἰγὰραὐτοὶμὲνκαὶἀσθενεῖςκαὶἀδύνατοιἀναστῆναιτοῦνοσήματοςπολλῆςδὲβοηθείαςδεόμενοιτὸνδὲβοηθὸνἐνυβρίσαντεςἀπωσάμεθαπῶςοὐκεἰςἔσχατονἀπορίαςτὰἡμέτεραεἶταἀλλὰἁμαρτωλοὶφησὶκαὶὁβίοςφησὶμᾶλλονκαθεῖλκεἐπὶτὸπτῶμακαὶἀνενεγκεῖνοὐσυνεχώρειοὕτωςδὲἐχοντωνκαὶπάσηςὑπαρχούσηςἀπογνώσεωςτότεαὐτὸςὁἀγαθοςὁφιλάνθρωποςὁτοῦθεοῦπαῖςκαὶἠγάπησεκαὶτὴνψυχὴναὐτοῦὑπὲρἡμῶντέθεικενεἰδὲτότεμυρίοιςἐνεχομένουςκακοῖςκαὶεἰςπαντελῆἀσχημοσύνηνκαὶαἰσχροτητακατηντηκόταςκαὶἠγάπησεκαὶτῆςἀσθενείαςἀνέστησεκαὶἐδυνάμωσετὸαὐτοῦλύτρονὑπὲρἡμῶνδεδωκὼςαἷμαπολλῷμᾶλλονοἰκειωσάμενοςκαὶδικαιώσαςκαὶπροστήσεταικαὶἀντιλήψεταικαὶὑπερασπιεῖὅτεμήτεχρείαθανεῖναὐτονμήτεοὕτωςὡςπρότερονεἰςἀρρωστίανκαὶἀσχημοσύνηνκατηνέχθημενἀλλὰμηδ'αὐτὸνἀπωσάμεθατὸσέβαςἑτέροιςπεριθέμενοιοὐχρὴτοιγαροῦνἐνδισταγμῷτὴνἐλπίδατῶνἐπηγγελμένωνἔχεινἀλλὰβεβαίανκαὶὡςπαρόντωντῶνἀγαθῶνοὕτωκαὶχαίρεινκαὶδοξάζειντὸνἐπαγγειλάμενονκαὶπαρέξονταπάντωςκύριονἡμῶνκαὶθεὸνοὐγὰρμόνονἀπὸτῆςὀργῆςσώσειἡμᾶςἀλλὰκαὶτῆςοὐρανίουδόξηςἀξιώσει
ἔτιγὰρΧριστὸςὄντωνἡμῶνΤρίατίθησιτὴνὑπερβολὴνδεικνύντατῆςἀγάπηςτοῦθεοῦκαὶἅμασυνιστῶντακαὶτὴνεἰςτὸἔπειτααὐτοῦπρόνοιανκαὶφιλανθρωπίανταῦταδὲτὰγἀπὸμόνουλαμβάνειτοῦὑποκειμένουἤτοιἐξἐκείνωνπερὶἃἡτῆςἀγάπηςἐπίδειξιςἐπεὶἔστικαὶἄλλαπάλινἐξαὐτοῦτοῦἀγαπήσαντοςδι'ὧνπάλινἡὑπερβολὴτῆςἀγαπήσεωςσυνίσταταικαὶπαρίσταταιοἷοναὐτὸτὸπαρθενικὴνἐνοικῆσαιμήτρανκαὶσαρκωθῆναιἐξαὐτῆςὑπηρετήσασθαιτεταῖςκατὰνόμονἐντολαῖςτὸννομοθέτηνεἶταἀτιμασθῆναιὑβρισθῆναικαίὑβρισθῆναιῤαπτισθῆναικαίραπτισθηναι added by the same hand in the marginτὸκεφάλαιονδιὰσταυροῦθανατωθῆναιαὐτὸςδὲτὰμὲνἐκτοῦἀγαπήσαντοςσυγκεφαλαιωσάμενοςκαὶτὸνθάνατονμόνοντέωςεἰπὼντὰἀπὸτῶνἀγαπηθέντωνδιεῖλενσυντελούσηςαὐτῷἐνταῦθατῆςτοιαύτηςμεταχειρήσεωςεἰςτὸὅτιἔτικαὶἔτιπρονοήσεταικαὶὑπερασπιεῖκαὶῥύσεταιἐκπάσηςὀργῆςτῆςτεπαρούσηςὅτετοῦτοσυμφέρεινοἶδεκαὶτῆςμελλούσηςἥτιςἐστινὡςἀληθῶςἐσχάτηὀργὴἃδὲτίθησιτρίαταῦτὰἐστινἀσθενεῖςἦμενφησὶνἀσθενεῖςδὲοὐκἐκφύσεωςἀλλ'ἐξοἰκείαςγνώμηςκαὶπράξεωςἀσθενεῖςοὖνἦμενκαὶπολλῆςβοηθείαςἐχρῄζομενἀλλὰκαὶἀσεβεῖςἦμεναὐτὸντὸνμέλλονταφησὶβοηθεῖνἀπωθούμεθαἑτέροιςμὲντὸσέβαςπροσάπτοντεςαὐτὸνδὲἐχθροῖςἴσακαὶπολεμίοιςἐνυβρίζοντεςοὐκοῦνἄποραπανταχόθεντὰἡμέτεραεἰγὰραὐτοὶμὲνκαὶἀσθενεῖςκαὶἀδύνατοιἀναστῆναιτοῦνοσήματοςπολλῆςδὲβοηθείαςδεόμενοιτὸνδὲβοηθὸνἐνυβρίσαντεςἀπωσάμεθαπῶςοὐκεἰςἔσχατονἀπορίαςτὰἡμέτεραεἶταἀλλὰκαὶἁμαρτωλοὶφησὶκαὶὁβίοςφησὶκαθεῖλκεμᾶλλονἐπὶτὸπτῶμακαὶἀνενεγκεῖνοὐσυνεχώρειοὕτωςδὲἐχοντωνκαὶπάσηςὑπαρχούσηςἀπογνώσεωςτότεαὐτὸςὁἀγαθοςὁφιλάνθρωποςὁτοῦθεοῦπαῖςκαὶἠγάπησεκαὶτὴνψυχὴναὐτοῦὑπὲρἡμῶντέθεικενεἰδὲτότεμυρίοιςἐνεχομένουςκακοῖςκαὶεἰςπαντελῆἀσχημοσύνηνκαὶαἰσχροτητακατηντηκόταςκαὶἠγάπησανκαὶτῆςἀσθενείαςἀνέστησεκαὶἐδυνάμωσετὸαὐτοῦλύτρονὑπὲρἡμῶνδεδωκὼςαἷμαπολλῷμᾶλλονοἰκειωσάμενοςκαὶδικαιώσαςκαὶπροστήσεταικαὶἀντιλήψεταικαὶὑπερασπιεῖὅτεμήτεχρείαθανεῖναὐτονμήτεοὕτωςὡςπρότερονεἰςἀρρωστίανκαὶἀσχημοσύνηνκατηνέχθημενἀλλὰμηδ'αὐτὸνἀπωσάμεθατὸσέβαςἑτέροιςπεριθέμενοιοὐχρὴτοιγαροῦνἐνδισταγμῷτὴνἐλπίδατῶνἐπηγγελμένωνἔχεινἀλλὰβεβαίανκαὶὡςπαρόντωντῶνἀγαθῶνοὕτωκαὶχαίρεινκαὶδοξάζειντὸνἐπαγγειλάμενονκαὶπαρέξονταπάντωςκύριονἡμῶνκαὶθεὸνοὐγὰρμόνονἀπὸτῆςὀργῆςσώσειἡμᾶςἀλλὰκαὶτῆςοὐρανίουδόξηςἀξιώσει
διὰτοῦτοὥσπερδι'ἑνόςΣωθησόμεθα,φησί,πάντωςὑπὸτοῦθεοῦ,ἐάνπεραὐτοὶμόνονθέλωμεν,καὶεἴρηνταιμὲνμικρῷπρόσθεναἱἀποδείξεις·ἀλλὰκαὶδιὰτοῦτο,φησί,σωθησόμεθα.διὰποῖον;ὅτικαὶδυνατὸντοῦτοκαὶεὔλογονκαὶἀκολουθον.πόθενταῦταδῆλον;ἐκτοῦἐναντίου,φησίν·καὶγὰρδι'ἑνὸςἀνθρώπουκαὶἡἁμαρτίαεἰσῆλθενεἰςτὸνκόσμονκαὶαὐτὸςὁθάνατος.εἰοὖνδι'ἑνὸςἀνθρώπουταῦταγέγονενἡμῖντὰχαλεπά,δυνατὸνκαὶἀκολουθονδι'ἑνὸςἀνθρώπου,τοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦ,καὶτὰπαρεισαχθένταἀναιρεθῆναιχαλεπὰκαὶτὰἀμείνωδωρηθῆναιἡμῖν.αὐτὸςδὲτὰτοῦἈδὰμπαραθείς,κατέλιπενἅπερἔπραξενὁΧριστός,διδοὺςτοῦτοἐκτοῦἐναντίουἐννοεῖν,καὶἅμαπροειρηκὼςαὐτά,καὶδυνατὸνκἀνταῦθαἐκεῖνασυνεπινοεῖν.διὸμόνοντὴνπαραβολὴνπροτάξαςὡςἐφελκυστικὸνἐκείνουτοῦνοήματος·ἀπαιτεῖγὰρπάντωςτὸεἰπεῖν·ὥσπερτοδεκαὶτὸἀκολουθονοἷονοὕτωςκαὶτοδε.ἀλλ'ὡςἔφημεν,διὰτῆςπαραβολῆςτὸἀκολουθονἐνδειξάμενοςῥητῶςοὐπαρέθετο,ἀλλ'αὐτοὺςἡμᾶςσυνεπινοεῖνπροετρέψατο.
Σωθησόμεθαφησὶὑπὸτοῦθεοῦπάντωςἐὰνπαρ'αὐτοὶμόνονθέλωμενκαὶεἴρηνταιμὲνμικρῷπρόσθεναἱἀποδείξειςἀλλὰκαὶδιὰτοῦτοφησὶσωθησόμεθαδιὰποῖονὅτικαὶδυνατὸντοῦτοκαὶεὔλογονκαὶἀκολουθονπόθενταῦταδῆλονἐκτοῦἐναντίουφησὶνκαὶγὰρδι'ἑνὸςἀνθρώπουκαὶἡἁμαρτίαεἰσῆλθενεἰςτὸνκόσμονκαὶαὐτὸςὁθάνατοςεἰοὖνδι'ἑνὸςἀνθρώπουταῦταγέγονενἡμῖντὰχαλεπὰδυνατὸνκαὶἀκολουθονδι'ἑνὸςἀνθρώπουτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦκαὶτὰπαρεισαχθένταἀναιρεθῆναιχαλεπὰκαὶτὰἀμείνωδωρηθῆναιἡμῖναὐτὸςδὲτὰτοῦἈδὰμπαραθεὶςκατέλιπενἅπερἔπραξενὁΧριστὸςδιδοὺςτοῦτοἐκτοῦἐναντίουἐννοεῖνκαὶἅμαπροειρηκὼςαὐτὰκαὶδυνατὸνκἀνταῦθαἐκεῖνασυνεπινοεῖνδιὸμόνοντὴνπαραβολὴνπροτάξαςὡςἐφελκυστικὸνἐκείνουτοῦνοσήματοςἀπαιτεῖγὰρπάντωςτὸεἰπεῖνὥσπερτόδεκαὶτὸἀκολουθονοἷονοὕτωςκαὶτόδεἀλλ'ὡςἔφημενδιὰτῆςπαραβολῆςτὸἀκολουθονἐνδειξάμενοςῥητῶςοὐπαρέθετοἀλλ'αὐτοὺςἡμᾶςσυνεπινοεῖνπροετρέψατο
διὰτοῦτοὥσπερδι'ἑνόςΣωθησόμεθαφησὶπάντωςὑπὸτοῦθεοῦἐάνπεραὐτοὶμόνονθέλωμενκαὶεἴρηνταιμὲνμικρῷπρόσθεναἱἀποδείξειςἀλλὰκαὶδιὰτοῦτοφησὶσωθησόμεθαδιὰποῖονὅτικαὶδυνατὸντοῦτοκαὶεὔλογονκαὶἀκολουθονπόθενταῦταδῆλονἐκτοῦἐναντίουφησὶνκαὶγὰρδι'ἑνὸςἀνθρώπουκαὶἡἁμαρτίαεἰσῆλθενεἰςτὸνκόσμονκαὶαὐτὸςὁθάνατοςεἰοὖνδι'ἑνὸςἀνθρώπουταῦταγέγονενἡμῖντὰχαλεπὰδυνατὸνκαὶἀκολουθονδι'ἑνὸςἀνθρώπουτοῦκυρίουἡμῶνἸησοῦΧριστοῦκαὶτὰπαρεισαχθένταἀναιρεθῆναιχαλεπὰκαὶτὰἀμείνωδωρηθῆναιἡμῖναὐτὸςδὲτὰτοῦἈδὰμπαραθεὶςκατέλιπενἅπερἔπραξενὁΧριστὸςδιδοὺςτοῦτοἐκτοῦἐναντίουἐννοεῖνκαὶἅμαπροειρηκὼςαὐτὰκαὶδυνατὸνκἀνταῦθαἐκεῖνασυνεπινοεῖνδιὸμόνοντὴνπαραβολὴνπροτάξαςὡςἐφελκυστικὸνἐκείνουτοῦνοήματοςἀπαιτεῖγὰρπάντωςτὸεἰπεῖνὥσπερτόδεκαὶτὸἀκολουθονοἷονοὕτωςκαὶτόδεἀλλ'ὡςἔφημενδιὰτῆςπαραβολῆςτὸἀκολουθονἐνδειξάμενοςῥητῶςοὐπαρέθετοἀλλ'αὐτοὺςἡμᾶςσυνεπινοεῖνπροετρέψατο
Ἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτον·ἐπὶτούτῳφησίν,συναποθνήσκομεντῷἈδάμ,ἐφ'ᾧκαὶσυναμαρτάνομεν.καὶτὴνμὲνἀρχὴνἐκεῖνοςπαρέσχεν,ἡμεῖςδ'ἐκεῖθεντὴνἀφορμὴνλαβόντεςοὐκἐκωλύσαμεντὸκακόν,ἀλλὰκαὶσυνηργήσαμενκαὶἐπὶμέγαχωρῆσαιπαρεσκευάσαμεν.
ἐφ'ὧιἐπὶτούτῳφησὶνσυναποθνήσκομεντῷἈδὰμἐφ'ᾧκαὶσυναμαρτάνομενκαὶτὴνμὲνἀρχὴνἐκεῖνοςπαρέσχενἡμεῖςδ'ἐκεῖθεντὴνἀφορμὴνλαβόντεςοὐκἐκωλύσαμεντὸκακὸνἀλλὰκαὶσυνηργήσαμενκαὶἐπὶμέγαχωρῆσαιπαρεσκευάσαμεν
Ἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονἐπὶτούτῳφησὶνσυναποθνήσκομεντῷἈδὰμἐφ'ᾧκαὶσυναμαρτάνομενκαὶτὴνμὲνἀρχὴνἐκεῖνοςπαρέσχενἡμεῖςδ'ἐκεῖθεντὴνἀφορμὴνλαβόντεςοὐκἐκωλύσαμεντὸκακὸνἀλλὰκαὶσυνηργήσαμενκαὶἐπὶμέγαχωρῆσαιπαρεσκευάσαμεν
Ἄχριγὰρνόμουἁμαρτίαἦνἐνκόσμωιεἰπὼνἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονἵναμήτιςεἴπῃκαὶπῶςἦνἁμαρτεῖννόμουμὴὄντοςαὐτὸςγὰρσὺἀνωτέρωἔφηςὅτιοὗοὐκἔστινόμοςοὐδὲπαράβασιςπαραβάσεωςδὲμὴοὔσηςοὐδὲἁμαρτίαδηλονότιπῶςοὖνδιῆλθενὁθάνατοςεἰςπάνταςἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονἵναοὖνμὴᾖτιςλέγωντοῦτοπρολαβὼνλύειτὴνἀπορίανκαίφησινὅτιἦνκαὶπρὸτοῦνόμουἐπράττετογὰρκαὶτὸπραττόμενονοὐκἔστιμὴγενέσθαιἦνοὖνἡἁμαρτίαἀλλ'οὐχοὕτωπᾶσινἐλογίζετοοὐδ'εἰςὅσονχωρεῖτιμωρίαςτῶνἁμαρτανομένωνἕκαστονἐγνωρίζετοτοῦδὲνόμουτάξαντοςκαὶὁρίσαντοςτὰςτιμωρίαςκαὶδιὰτῆςποινηλασίαςἐκδηλοτεροναὐτὰςκαταστήσαντοςκαὶτὰμεγέθητῶνἁμαρτημάτωνἐμφανίσαντοςμᾶλλονκαὶπᾶσινἐγένοντογνώριμοικαὶσυνετῷκαὶἀσυνέτῳκαὶνέῳκαὶπρεσβύτῃκαὶγυναικὶκαὶἀνδρὶδιὰτοῦτοοὖνπρὸτοῦνόμουοὐχὁμοίωςἐλογίζετοἡἁμαρτίαὅτιτεοὐχὥριστοἡτιμωρίακαὶὅτιοὐδὲτὸμέγεθοςαὐτῶνἀκριβῶςἐγινώσκετοκαὶὅτιοὐδὲκατὰπόδαςἠκολούθειτοῖςπλημμελοῦσινἡτιμωρίαἐπεὶὅτιἦνἁμαρτίακαὶὅτιεἰκαὶμετὰπολλῆςἀνοχῆςκαὶμακροθυμίαςὅμωςἐπιμενοντωναὐτῶνκαὶἀνιάτωςἐχοντωναἱτῶνδικῶνεἰσπράξειςἐγένοντομαρτυρεῖσαφῶςτάτεΣοδομιτῶνπάθηκαὶπρόγετούτουτὸκοινὸνναυάγιονὁκατακλυσμὸςκαὶτοιαῦθἕτεραἦνοὖνἁμαρτίαπρὸτοῦνόμουκαὶἐλογίζετοἀλλ'οὐχοὕτωςὡςμετὰτὸννόμονὥστεἄμφωκαλῶςἔχεικαὶτὸδιῆλθενεἰςπάνταςἀνθρώπουςὁθάνατοςἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονκαὶτὸοὗγὰροὐκἔστιννόμοςοὐδὲπαράβασιςλέλυταιγὰρτὸδοκοῦνἀντιπίπτεινδιὰτοῦεἰπεῖντὸνθεσπέσιονΠαῦλονἄχριγὰρνόμουἁμαρτίαἦνἐνκόσμῳ
Ἄχριγὰρνόμουεἰπὼνἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονἵναμήτιςεἴπῃκαὶπῶςἦνἁμαρτεῖννόμουμὴὄντοςαὐτὸςγὰρσὺἀνωτέρωἔφηςὅτιοὗοὐκἔστινόμοςοὐδὲπαράβασιςπαραβάσεωςδὲμὴοὔσηςοὐδὲἁμαρτίαδηλονότιπῶςοὖνδιῆλθενὁθάνατοςεἰςἀντὶτῆςἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονἵναοὖνμὴᾖτιςλέγωντοῦτοπρολαβὼνλύειτὴνἀπορίανκαίφησινὅτιἦνκαὶπρὸτοῦνόμουἐπράττετογὰρκαὶτὸπραττόμενονοὐκἔστιμὴγενέσθαιἦνοὖνἡἁμαρτίαἀλλ'οὐχοὕτωπᾶσινἐλογίζετοοὐδ'εἰςὅσονχωρεῖτιμωρίαςτῶνἁμαρτανομένωνἕκαστονἐγνωρίζετοτοῦδὲνόμουτάξαντοςκαὶὁρίσαντοςτὰςτιμωρίαςκαὶδιὰτῆςποινηλασίαςἐκδηλοτεροναὐτὰςκαταστήσαντοςκαὶτὰμεγέθητῶνἁμαρτημάτωνἐμφανίσαντοςμᾶλλονκαὶπᾶσινἐγένοντογνώριμοικαὶσυνετῷκαὶἀσυνέτῳκαὶνέῳκαὶπρεσβύτῃκαὶγυναικὶκαὶἀνδρὶδιὰτοῦτοοὖνπρὸτοῦνόμουοὐχὁμοίωςἐλογίζετοἡἁμαρτίαὅτιτεοὐχὥριστοἡτιμωρίακαὶὅτιοὐδὲτὸμέγεθοςαὐτῶνἐγινώσκετοἀκριβῶςκαὶὅτιοὐδὲκατὰπόδαςἠκολούθειτοῖςπλημμελοῦσινἡτιμωρίαἐπεὶὅτιἦνἁμαρτίακαὶὅτιεἰκαὶμετὰπολλῆςἀνοχῆςκαὶμακροθυμίαςὅμωςἐπιμενοντωναὐτῶνκαὶἀνιάτωςἐχοντωναἱτῶνδικῶνεἰσπράξειςἐγένοντομαρτυρεῖσαφῶςτάτεΣοδομητῶνπάθηκαὶπρόγετούτωντὸκοινὸνναυάγιονὁκατακλυσμὸςκαὶτοιαῦταἕτεραἦνοὖνἁμαρτίαπρὸτοῦνόμουκαὶἐλογίζετοἀλλ'οὐχοὕτωςὡςμετὰτὸννόμονὥστεἄμφωκαλῶςἔχεικαὶτὸδιῆλθενεἰςπάνταςἀνθρώπουςὁθάνατοςἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονκαὶτὸοὗγὰροὐκἔστιννόμοςοὐδὲπαράβασιςλέλυταιγὰρτὸδοκοῦνἀντιπίπτεινδιὰτοῦεἰπεῖντὸνθεσπέσιονΠαῦλονἄχριγὰρνόμουἁμαρτίαἦνἐνκόσμῳκαὶἑξῆς
Ἄχριγὰρνόμουεἰπὼνἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονἵναμήτιςεἴπῃκαὶπῶςἦνἁμαρτεῖννόμουμὴὄντοςαὐτὸςγὰρσὺἀνωτέρωἔφηςὅτιοὗοὐκἔστινόμοςοὐδὲπαράβασιςπαραβάσεωςδὲμὴοὔσηςοὐδὲἁμαρτίαδηλονότιπῶςοὖνδιῆλθενὁθάνατοςἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονἵναοὖνμὴᾖτιςλέγωντοῦτοπρολαβὼνλύειτὴνἀπορίανκαίφησινὅτιἦνκαὶπρὸτοῦνόμουἐπράττετογὰρκαὶτὸπραττόμενονοὐκἔστιμὴγενέσθαιἦνοὖνἡἁμαρτίαἀλλ'οὐχοὕτωπᾶσινἐλογίζετοοὐδ'εἰςὅσονχωρεῖτιμωρίαςτῶνἁμαρτανομένωνἕκαστονἐγνωρίζετοτοῦδὲνόμουτάξαντοςκαὶὁρίσαντοςτὰςτιμωρίαςκαὶδιὰτῆςποινηλασίαςἐκδηλοτεροναὐτὰςκαταστήσαντοςκαὶτὰμεγέθητῶνἁμαρτημάτωνἐμφανίσαντοςμᾶλλονκαὶπᾶσινἐγένοντογνώριμοικαὶσυνετῷκαὶἀσυνέτῳκαὶνέῳκαὶπρεσβύτῃκαὶγυναικὶκαὶἀνδρὶδιὰτοῦτοοὖνπρὸτοῦνόμουοὐχὁμοίωςἐλογίζετοἡἁμαρτίαὅτιτεοὐχὥριστοἡτιμωρίακαὶὅτιοὐδὲτὸμέγεθοςαὐτῶνἀκριβῶςἐγινώσκετοκαὶὅτιοὐδὲκατὰπόδαςἠκολούθειτοῖςπλημμελοῦσινἡτιμωρίαἐπεὶὅτιἦνἁμαρτίακαὶὅτιεἰκαὶμετὰπολλῆςἀνοχῆςκαὶμακροθυμίαςὅμωςἐπιμενοντωναὐτῶνκαὶἀνιάτωςἐχοντωναἱτῶνδικῶνεἰσπράξειςἐγένοντομαρτυρεῖσαφῶςτάτεΣοδομιτῶνπάθηκαὶπρόγετούτουτὸκοινὸνναυάγιονὁκατακλυσμὸςἦνὁκατακλυσμὸςκαὶτοιαῦθἕτεραἦνκαι τοιαυθ ετερα added by the same hand in the marginοὖνἁμαρτίαπρὸτοῦνόμουκαὶἐλογίζετοἀλλ'οὐχοὕτωςὡςμετὰτὸννόμονὥστεἄμφωκαλῶςἔχεικαὶτὸδιῆλθενεἰςπάνταςἀνθρώπουςὁθάνατοςἐφ'ᾧπάντεςἥμαρτονκαὶτὸοὗγὰροὐκἔστιννόμοςοὐδὲπαράβασιςλέλυταιγὰρτὸδοκοῦνἀντιπίπτεινδιὰτοῦεἰπεῖντὸνθεσπέσιονΠαῦλονἄχριγὰρνόμουἁμαρτίαἦνἐνκόσμῳ
Ἀλλ'ἐβασίλευσεντοῦτ'ἔστινεἰςἔννομονἐξουσίανἐλογίσθηαὐτῷἡτυραννὶςτῷτεχρόνῳσεμνυνομένηκαὶτοῖςἡμῶνἁμαρτήμασικρατυνομένη.ἀπὸἈδάμ,φησί,τοῦκατὰπαράβασινἐντολῆςνενομοθετημένηςἁμαρτήσαντος·ἀπὸἈδὰμοὖνὁθάνατοςἐβασίλευσε,τοῦτ'ἔστικατ'ἐξουσίανπολλὴνἐκράτησε,καὶἐπὶτοὺςμὴἐπὶτῷὁμοιώματιτοῦἈδὰμἁμαρτήσαντας.μέχριτίνος;μέχριΜωσέως·οἱγὰρμεταξὺἈδὰμκαὶΜωσέωςἥμαρτονμέν,ἀλλ'οὐχὶἐπὶὁμοιώματιτῆςἈδὰμπαραβάσεως·ὁμὲνγὰρὡρισμένηνκαὶνομοθετηθεῖσανἐντολὴνθεοῦπαρέβηκαὶἥμαρτεν,οἱδὲἡμάρτανοντὸναὐτοδίδακτοντῆςφύσεωςλόγονἐνυβρίζοντες,οὐμήνγενόμονεἰσαχθένταῥητῶςπαραβαίνοντες.καὶοἱμὲνμέχριΜωσέωςοὕτωςἡμάρτανον,ἀπὸδὲΜω̈σέωςμέχριτῆςπαρουσίαςΧριστοῦκατὰὁμοιοτητατῆςτοῦἈδὰμπαραβάσεωςἡμάρτανον,νόμουςγὰρῥητοὺςκαὶνόμουςἐκθεοῦδιὰΜωσέωςδοθένταςπαραβαίνοντεςἡμάρτανον.ἐβασίλευσεδὲὁθάνατος,εἰπών,ἀπὸἈδὰμμέχριΜωϋσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἐπὶτῷὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδὰμἁμαρτήσαντας,οὐκἐξάγειτοὺςἐξἐκείνουμέχριΧριστοῦἡμαρτηκοτας·πῶςγὰρἂνἐξῆγετοὺςμᾶλλονἐοικοταςταῖςπαραβάσεσιτῇτοῦἈδὰμἁμαρτίᾳ;οὐκἐξάγειτοίνυντούτουςτῆςτοῦθανάτουβασιλείαςκαὶἐπικρατείας,ἀλλὰδιὰτοῦεἰπεῖνκαὶἐπὶτοὺςμὴκατὰὁμοιοτητατοῦἈδὰμἁμαρτήσανταςτῇπροσρήσειτοῦκαὶἐκείνουςμάλισταπαρεδήλωσεν,οἷον·οὐμόνονἐπὶτῶνκατὰὁμοιοτητατοῦἈδὰμἁμαρτησάντωνἐβασίλευσενὁθάνατος,ἀλλὰκαὶἐπὶτῶνμὴἐπὶτῷὁμοιώματιαὐτοῦἁμαρτησάντων.ἢοὖνοὕτωῥητέον,ἢἐνὑπερβατῷνοήσανταςτὸἐπὶτῷὁμοιώματικαὶσυμφράσανταςτὸἐπὶτῶιτὸὁμοιώματιτὸῥητὸντὸντρόποντοῦτον·ἀλλ'ἐβασίλευσενὁθάνατοςἀπὸἈδὰμἐπὶτῷὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδὰμμέχριΜωσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἁμαρτήσαντας.οὕτωοὖνσυντάξανταςδεῖτὸννοῦνἀναπτύξαι.
καὶἑξῆςεἶταἀλλ'ἐβασίλευσενὁθάνατοςτοῦτ'ἔστινεἰςἔννομονἐξουσίανἐλογίσθηαὐτουἡτυραννὶςτῷτεχρόνῳσεμνυνομένηκαὶτοῖςἡμῶνἁμαρτήμασικρατυνομένηἀπὸἈδὰμφησὶτοῦκατὰπαράβασινἐντολῆςνενομοθετημένηςἁμαρτήσαντοςἀπὸἈδὰμοὖνὁθάνατοςἐβασίλευσετοῦτ'ἔστικατ'ἐξουσίανπολλὴνἐκράτησεκαὶἐπὶτοὺςμὴἐπὶτῷὁμοιώματιτοῦἈδὰμἁμαρτήσανταςμέχριτίνοςμέχριΜωσέωςοἱγὰρμεταξὺἈδὰμκαὶΜωσέωςἥμαρτονμὲνἀλλ'οὐχὶἐπὶτῶιὁμοιώματιτῆςτοῦἈδὰμπαραβάσεωςὁμὲνγὰρὡρισμένηνκαὶνομοθετηθεῖσανἐντολὴνθεοῦπαρέβηκαὶἥμαρτενοἱδὲἡμάρτανοντὸναὐτοδίδακτοντῆςφύσεωςλόγονἐνυβρίζοντεςοὐμήνγενόμονεἰσαχθένταῥητῶςπαραβαίνοντεςκαὶοἱμὲνμέχριΜωσέωςἡμάρτανονοὕτωςἀπὸδὲΜω̈σέωςμέχριτῆςπαρουσίαςΧριστοῦκατὰὁμοιοτητατῆςτοῦἈδὰμπαραβάσεωςἡμάρτανοννόμουςγὰρῥητοὺςκαὶνόμουςἐκθεοῦδιὰΜωσέωςδοθένταςπαραβαίνοντεςἡμάρτανονἐβασίλευσεδὲὁθάνατοςεἰπὼνἀπὸἈδὰμμέχριΜωϋσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἐπὶτῷὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδὰμἁμαρτήσανταςοὐκἐξάγειτοὺςἐξἐκείνουμέχριΧριστοῦἡμαρτηκοταςπῶςγὰρἂνἐξῆγετοὺςμᾶλλονἐοικοταςταῖςπαραβάσεσιτῇτοῦἈδὰμἁμαρτίᾳοὐκἐξάγειτοίνυντούτουςτῆςτοῦθανάτουβασιλείαςκαὶἐπικρατείαςἀλλὰδιὰτοῦεἰπεῖνκαὶἐπὶτοὺςμὴκατὰὁμοιοτητατοῦἈδὰμἁμαρτήσανταςτῇπροσρήσειτοῦκαὶἐκείνουςμάλισταπαρεδήλωσενοἷονοὐμόνονἐπὶτῶνκατὰὁμοιοτητατοῦἈδὰμἁμαρτησάντωνἐβασίλευσενὁθάνατοςἀλλὰκαὶἐπὶτῶνμὴἐπὶτῷὁμοιώματιαὐτοῦἁμαρτησάντωνἢοὕτωῥητέονἢἐνὑπερβατῷνοήσανταςτὸἐπὶτῷὁμοιώματικαὶσυμφράσανταςτὸῥητὸντὸντρόποντοῦτονἀλλ'ἐβασίλευσενὁθάνατοςἀπὸἈδὰμἐπὶτῷὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδὰμμέχριΜωσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἁμαρτήσανταςοὕτωοὖνσυντάξανταςδεῖτὸννοῦνἀναπτύξαι
Ἀλλ'ἐβασίλευσενὁθάνατοντοῦτ'ἔστινεἰςἔννομονἐξουσίανἐλογίσθηαὐτῷἡτυραννὶςτῷτεχρόνῳσεμνυνομένηκαὶτοῖςἡμῶνἁμαρτήμασικρατυνομένηἀπὸἈδὰμφησὶτοῦκατὰπαράβασινἐντολῆςνενομοθετημένηςἁμαρτήσαντοςἀπὸἈδὰμοὖνὁθάνατοςἐβασίλευσετοῦτ'ἔστικατ'ἐξουσίανπολλὴνἐκράτησεκαὶἐπὶτοὺςμὴἐπὶτῷὁμοιώματιτοῦἈδὰμἁμαρτήσανταςμέχριτίνοςμέχριτοῦΜωσέωςοἱγὰρμεταξὺἈδὰμκαὶΜωσέωςἥμαρτονμὲνἀλλ'οὐχὶἐπὶτῶὁμοιώματιτῆςτοῦἈδὰμπαραβάσεωςὁμὲνγὰρὡρισμένηνκαὶνομοθετηθεῖσανἐντολὴνθεοῦπαρέβηκαὶἥμαρτενοἱδὲἡμάρτανοντὸναὐτοδίδακτοντῆςφύσεωςἐνυβρίζοντεςοὐμήνγενόμονεἰσαχθένταῥητῶςπαραβαίνοντεςκαὶοἱμὲνμέχριΜωσέωςοὕτωςἡμάρτανονἀπὸδὲΜω̈σέωςμέχριτῆςπαρουσίαςΧριστοῦκατὰὁμοιοτητατῆςτοῦἈδὰμπαραβάσεωςἡμάρτανοννόμουςγὰρῥητοὺςκαὶνόμουςἐκθεοῦδιὰΜωσέωςδοθένταςπαραβαίνοντεςἡμάρτανονἐβασίλευσεδὲὁθάνατοςεἰπὼνἀπὸἈδὰμμέχριΜωϋσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἐπὶτῷὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδὰμἁμαρτήσανταςοὐκἐξάγειτοὺςἐξἐκείνουμέχριΧριστοῦἡμαρτηκοταςπῶςγὰρἂνἐξῆγετοὺςμᾶλλονἐοικοταςταῖςπαραβάσεσιτῇτοῦἈδὰμἁμαρτίᾳοὐκἐξάγειτοίνυντούτουςτῆςτοῦθανάτουβασιλείαςκαὶἐπικρατείαςἀλλὰδιὰτοῦεἰπεῖνκαὶἐπὶτοὺςμὴκατὰὁμοιοτητατοῦἈδὰμἁμαρτήσανταςτῇπροσρήσειτοῦκαὶἐκείνουςμάλισταπαρεδήλωσενοἷονοὐμόνονἐπὶτῶνκατὰὁμοιοτητατοῦἈδὰμἁμαρτησάντωνἐβασίλευσενὁθάνατοςἀλλὰκαὶτῶνμὴἐπὶτῷὁμοιώματιαὐτοῦἁμαρτησάντωνἢοὖνοὕτωῥητέονἢἐνὑπερβατῷνοήσανταςτὸἐπὶτῷὁμοιώματικαὶσυμφράσανταςτὸἐπὶτῶιτὸὁμοιώματιτὸῥητὸντὸντρόποντοῦτονἀλλ'ἐβασίλευσενὁθάνατοςἀπὸἈδὰμἐπὶτῷὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδὰμμέχριΜωσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἁμαρτήσανταςοὕτωοὖνσυντάξανταςδεῖτὸννοῦνἀναπτύξαι
Ἀλλ'ἐβασίλευσεντοῦτ'ἔστινεἰςἔννομονἐξουσίανἐλογίσθηαὐτῷἡτυραννὶςτῷτεχρόνῳσεμνυνομένηκαὶτοῖςἡμῶνἁμαρτήμασικρατυνομένηἀπὸἈδὰμφησὶτοῦκατὰπαράβασινἐντολῆςνενομοθετημένηςἁμαρτήσαντοςἀπὸἈδὰμοὖνὁθάνατοςἐβασίλευσετοῦτ'ἔστικατ'ἐξουσίανπολλὴνἐκράτησεκαὶἐπὶτοὺςμὴἐπὶτῷὁμοιώματιτοῦἈδὰμἁμαρτήσανταςμέχριτίνοςμέχριΜωσέωςοἱγὰρμεταξὺἈδὰμκαὶΜωσέωςἥμαρτονμὲνἀλλ'οὐχὶἐπὶὁμοιώματιτῆςἈδὰμπαραβάσεωςὁμὲνγὰρὡρισμένηνκαὶνομοθετηθεῖσανἐντολὴνθεοῦπαρέβηκαὶἥμαρτενοἱδὲἡμάρτανοντὸναὐτοδίδακτοντῆςφύσεωςλόγονἐνυβρίζοντεςοὐμήνγενόμονεἰσαχθένταῥητῶςπαραβαίνοντεςκαὶοἱμὲνμέχριΜωσέωςοὕτωςἡμάρτανονἀπὸδὲΜω̈σέωςμέχριτῆςπαρουσίαςΧριστοῦκατὰὁμοιοτητατῆςτοῦἈδὰμπαραβάσεωςἡμάρτανοννόμουςγὰρῥητοὺςκαὶνόμουςἐκθεοῦδιὰΜωσέωςδοθένταςπαραβαίνοντεςἡμάρτανονἐβασίλευσεδὲὁθάνατοςεἰπὼνἀπὸἈδὰμμέχριΜωϋσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἐπὶτῷὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδὰμἁμαρτήσανταςοὐκἐξάγειτοὺςἐξἐκείνουμέχριΧριστοῦἡμαρτηκοταςπῶςγὰρἂνἐξῆγετοὺςμᾶλλονἐοικοταςταῖςπαραβάσεσιτῇτοῦἈδὰμἁμαρτίᾳοὐκἐξάγειτοίνυντούτουςτῆςτοῦθανάτουβασιλείαςκαὶἐπικρατείαςἀλλὰδιὰτοῦεἰπεῖνκαὶἐπὶτοὺςμὴκατὰὁμοιοτητατοῦἈδὰμἁμαρτήσανταςτῇπροσρήσειτοῦκαὶἐκείνουςμάλισταπαρεδήλωσενοἷονοὐμόνονἐπὶτῶνκατὰὁμοιοτητατοῦἈδὰμἁμαρτησάντωνἐβασίλευσενὁθάνατοςἀλλὰκαὶἐπὶτῶνμὴἐπὶτῷὁμοιώματιαὐτοῦἁμαρτησάντωνἢοὖνοὕτωῥητέονἢἐνὑπερβατῷνοήσανταςτὸἐπὶτῷὁμοιώματικαὶσυμφράσανταςτὸἐπὶτῶιτὸὁμοιώματιτὸῥητὸντὸντρόποντοῦτονἀλλ'ἐβασίλευσενὁθάνατοςἀπὸἈδὰμἐπὶτῷὁμοιώματιτῆςπαραβάσεωςἈδὰμμέχριΜωσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἁμαρτήσανταςοὕτωοὖνσυντάξανταςδεῖτὸννοῦνἀναπτύξαι
μέχριΜωσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἁμαρτήσανταςἐπὶτῶιομοιοωματιτῆςπαραβάσεωςἈδάμτρίαἐστὶνἐντούτοιςτοῖςπαραβολικῶςἀλλήλοιςπαρατεθεῖσιν·ὁμοιοτηςτις,ἐναντιοτης,ὑπερβολὴκατὰτὴνὁμοιοτητα.ἐναντιοτηςμέν·τῆιἁμαρτία,τὸἀναμάρτητον·ἔχθραπρὸςθεόν,καταλλαγὴπρὸςθεόν·κατάκριμα,δικαίωμα·ἀπώλειακαὶπτῶμακαὶθάνατος,σωτηρίακαὶζωὴκαὶἀνάστασις.ἡμὲνοὖνἐναντιοτηςἐντούτοις.ἡδὲὁμοιοτης·ὥσπερδι'ἑνὸςτοῖςπᾶσιτὰχείρωσυνέπεσεν,οὕτωδι'ἑνὸςτὰἀμείνωτοῖςπᾶσινἐπιγέγονεν.ἡδὲὑπερβολή·ὅτιἐπὶμὲντῶνχειρονωνσυνέπραξαντῷἑνὶοἱπολλοὶἐπὶτὸμετασχεῖναὐτοῖςτῶνκακῶν,ἐπὶδὲτῶνἀμεινονωνοὐδεὶςσυνέπραξεν,ἀλλὰμόνουτοῦἑνὸςΧριστοῦτὸχάρισμαγέγονεν,ὥστεοὐχὁμοίωςκαὶἐπ'ἴσης,ἀλλὰκαθ'ὑπερβολὴνκαὶἐκπερισσείαςἡὁμοιοτης.πάλινδιὰτοῦἈδὰμτῶνχειρονωνεἰσαχθέντων,οὐκἀνῃρέθημόνονταῦταἅπερὡςἐνἐναντίοιςὅμοιονκαὶἀνάλογον,ἀλλὰκαὶἐπεδοθηπαρὰΧριστοῦτὰἀμείνω,ὅπερτὴνὑπερβολὴνκαὶτὴνπερισσείανπαρίστησι.
τρίαἐστὶνἐντούτοιςτοῖςπαραβολικῶςἀλλήλοιςπαρατεθεῖσινὁμοιοτηςτιςἐναντιοτηςὑπερβολὴκατὰτὴνὁμοιοτηταἐναντιοτηςμὲνἁμαρτίαἀναμάρτητονἔχθραπρὸςθεὸνκαταλλαγὴπρὸςθεὸνκατάκριμαδικαίωμαἀπώλειακαὶπτῶμακαὶθάνατοςσωτηρίακαὶζωὴκαὶἀνάστασιςἡμὲνοὖνἐναντιοτηςἐντούτοιςἡδὲὁμοιοτηςὥσπερδι'ἑνὸςτοῖςπᾶσιτὰχείρωσυνέπεσενοὕτωδι'ἑνὸςτὰἀμείνωτοῖςπᾶσινἐπιγέγονενἡδὲὑπερβολὴὅτιἐπὶμὲντῶνχειρόνωνσυνέπραξαντῷἑνὶοἱπολλοὶἐπὶτὸμετασχεῖναὐτουςτῶνκακῶνἐπὶδὲτῶνἀμεινονωνοὐδεὶςσυνέπραξενἀλλὰμόνουτοῦἑνὸςΧριστοῦτὸχάρισμαγέγονενὥστεοὐχὁμοίωςκαὶἐπ'ἴσηςἀλλὰκαθ'ὑπερβολὴνκαὶἐκπερισσείαςἡὁμοιοτηςπάλινδιὰτοῦἈδὰμτῶνχειρόνωνεἰσαχθέντωνοὐκἀνῃρέθημόνονταῦταὅπερὡςἐνἐναντίοιςὅμοιονκαὶἀνάλογονἀλλὰκαὶἐπεδοθηπαρὰΧριστοῦτὰἀμείνωὅπερτὴνὑπερβολὴνκαὶτὴνπερισσείανπαρίστησι
Ἀλλ'ἐβασίλευσενὁθάνατοντρίαἐστὶνἐντούτοιςτοῖςπαραβολικῶςἀλλήλοιςπαρατεθεῖσινὁμοιοτηςτιςἐναντιοτηςὑπερβολὴκατὰτὴνὁμοιοτηταἐναντιοτηςμὲνἁμαρτίαἀναμάρτητονἔχθραπρὸςθεὸνκαταλλαγὴπρὸςθεὸνκατάκριμαδικαίωμαἀπώλειακαὶπτῶμακαὶθάνατοςσωτηρίαζωὴκαὶἀνάστασιςἡμὲνοὖνἐναντιοτηςἐντούτοιςἡδὲὁμοιοτηςὥσπερδι'ἑνὸςτοῖςπᾶσιτὰχείρωσυνέπεσενοὕτωδι'ἑνὸςτὰἀμείνωτοῖςπᾶσινἐπιγέγονενἡδὲὑπερβολὴὅτιἐπὶμὲντῶνχειρόνωνσυνέπραξαντῷἑνὶοἱπολλοὶἐπὶτὸμετασχεῖναὐτοῖςτῶνκακῶνἐπὶδὲτῶνἀμεινονωνοὐδεὶςσυνέπραξενἀλλὰμόνουτοῦἑνὸςΧριστοῦτὸχάρισμαγέγονενὥστεοὐχὁμοίωςκαὶἐπ'ἴσηςἀλλὰκαθ'ὑπερβολὴνκαὶἐκπερισσείαςἡὁμοιοτηςπάλινδιὰτοῦἈδὰμτῶνχειρόνωνεἰσαχθέντωνοὐκἀνῃρέθημόνονταῦταἅπερὡςἐνἐναντίοιςὅμοιονκαὶἀνάλογονἀλλὰκαὶἐπεδοθηπαρὰΧριστοῦτὰἀμείνωὅπερτὴνὑπερβολὴνκαὶτὴνπερισσείανπαρίστησι
μέχριΜωσέωςκαὶἐπὶτοὺςμὴἁμαρτήσανταςἐπὶτῶιομοιοωματιτῆςπαραβάσεωςἈδάμτρίαἐστὶνἐντούτοιςτοῖςπαραβολικῶςἀλλήλοιςπαρατεθεῖσινὁμοιοτηςτιςἐναντιοτηςὑπερβολὴκατὰτὴνὁμοιοτηταἐναντιοτηςμὲντῆιἁμαρτίατὸἀναμάρτητονἔχθραπρὸςθεὸνκαταλλαγὴπρὸςθεὸνκατάκριμαδικαίωμαἀπώλειακαὶπτῶμακαὶθάνατοςσωτηρίακαὶζωὴκαὶἀνάστασιςἡμὲνοὖνἐναντιοτηςἐντούτοιςἡδὲὁμοιοτηςὥσπερδι'ἑνὸςτοῖςπᾶσιτὰχείρωσυνέπεσενοὕτωδι'ἑνὸςτὰἀμείνωτοῖςπᾶσινἐπιγέγονενἡδὲὑπερβολὴὅτιἐπὶμὲντῶνχειρόνωνσυνέπραξαντῷἑνὶοἱπολλοὶἐπὶτὸμετασχεῖναὐτοῖςτῶνκακῶνἐπὶδὲτῶνἀμεινονωνοὐδεὶςσυνέπραξενἀλλὰμόνουτοῦἑνὸςΧριστοῦτὸχάρισμαγέγονενὥστεοὐχὁμοίωςκαὶἐπ'ἴσηςἀλλὰκαθ'ὑπερβολὴνκαὶἐκπερισσείαςἡὁμοιοτηςπάλινδιὰτοῦἈδὰμτῶνχειρόνωνεἰσαχθέντωνοὐκἀνῃρέθημόνονταῦταἅπερὡςἐνἐναντίοιςὅμοιονκαὶἀνάλογονἀλλὰκαὶἐπεδοθηπαρὰΧριστοῦτὰἀμείνωὅπερτὴνὑπερβολὴνκαὶτὴνπερισσείανπαρίστησι
εἰγὰρτῶιτοῦἑνὸςπαράΕἰπὼνὅτιτύποςἦντοῦΧριστοῦὁἈδὰμ,τύποςδὲδηλονότιἐκτοῦἐναντίουὡςγὰρἐκεῖνοςαἴτιοςἀνθρώποιςθανάτου,οὕτωςὁΧριστὸςαἴτιοςἀνθρώποιςἀναστάσεως·εἰπὼνοὖν,ὡςἔφημεν,ὅτιτύποςἦνὁἈδὰμτοῦΧριστοῦ,ἐπειδὴμέλλωναὐτὸκατασκευάζειν,οὐμόνοντὴνὁμοιοτητακατασκευάζεικαὶτὸντύπον,ἀλλὰκαὶτὴνἐντῷτύπῳκαὶὁμοιοτητιὑπεροχὴνκαὶπερισσείαν·τοῦτογὰρἐνδείκνυταιδιὰτοῦλέγειν·ἀλλ'οὐχὡςτὸπαράπτωμα,καὶπάλιν·καὶοὐχὡςδι'ἑνὸςἁμαρτήσαντος.ἐπεὶοὖνσύνθετοναὐτῷπωςγέγονετὸἐπιχείρημα,ἀνομοιοτητάπωςἐνὁμοιοτητιδιαπλέκοντι,νῦνἐπαναλαμβάνεταιμὲντὸαὐτο,καθαρῶςδὲτὴνὁμοιοτηταδείκνυσι,καὶοὐκἐπιπλέκωνὅσονἀπὸτῆςλέξεώςτιναἀνομοιοτητοςμάχην.εἶτασαφῶςτοῦτοκαὶκαθαρῶςἐνδειξάμενος,ὅτιὥσπερδι'ἑνὸςἐβασίλευσενὁθάνατος,πολλῷμᾶλλονἐνζωῇβασιλεύσουσιδι'ἑνὸςΧριστοῦ,ἐπάγειὥσπερσυμπεραινομενοςκαὶεἰςτὸἔτισαφέστερονκαὶσυνεσταλμένονἀνάγωντὸνλόγον,καίφησιν·ἄραοὖνὡςδι'ἑνὸςπαραπτώματοςεἰςπάνταςἀνθρώπουςεἰςκατάκριμακαὶἑξῆς.εἶταἐπειδὴκαὶἐντῷπρώτῳκαὶσυνθέτῳἐπιχειρήματι,καὶἐνβκαὶδιακεκαθαρμένῳκαὶἐπαναληπτικῷ,καὶἐντῷὥσπερσυμπεράσματιἐπενεχθέντι,παραπτώματοςμὲνκαὶχαρίσματος,καὶκατακρίματοςκαὶδωρήματοςκαὶδικαιώματος,καὶτοιούτωνμνημονεύει,ὅθενδὲτὴνἀρχὴνεἴληφενἑκάτερατῶνἐναντίων,ἡσυστοιχίααὕτηοὐδέπωἐπεσημήνατο,νῦναὐτὸτοῦτοδιασαφεῖκαὶἀποκαλύπτει,καίφησινὅτιτὰμὲνἐκπαρακοῆςἐρρύη,τὰδὲἐξὑπακοῆςἤνθησεν,ὥστεκατασκευαστικὸνἂνεἴητοῦτοτοῦἐπιχειρήματοςτοῦκατασκευάζοντοςτὸντύπονκαὶτὴνὁμοιοτητα,οἷον·εἰγὰρτῷτοῦἑνὸςπαραπτώματιὁθάνατοςκαὶἑξῆς.οὐταυτολογεῖτοίνυν,ὡςἄντιςοἰηθείη,ὁθεῖοςἀποστολοςἐντούτοις,ἀλλὰσαφῶςλίανκαὶδιηκριβωμένωςἀλληλουχεῖκαὶἐντάττειτῶνκεφαλαίωντὴνδύναμιν.ἔστινοὖντὸμὲνἀλλ'οὐχὡςτὸπαράπτωμακαὶἑξῆςἕωςτοῦἐκπολλῶνπαραπτωμάτωνεἰςδικαίωμαἐπιχείρημαμέν,ὡςἔφημεν,δεικτικὸντοῦτύπουκαὶτῆςὁμοιοτητος,ἀλλὰδιαπεπλεγμένονπωςκαὶσυντεθειμένονδι'ἀνομοιοτητος.ἐδεῖτοοὖνσαφηνείαςκαὶδιακαθάρσεως·τοῦτοποιεῖτὸἐφεξῆςἐπιχείρημαἐπαναλαμβάνοντὸπροειρημένονκαὶδιακαθαῖρονκαὶεἰςτὸσαφὲςἀπαγγέλλον.ἀλλ'ἔδεικαὶτοῦτολαβεῖνἀξίωμακαὶμὴἐξὑποθέσεωςπροτείνεσθαιμόνον.οὐδὲτοῦτοπαρορᾷ,ἀλλ'ὥσπερσυμπεραινομενοςκαὶτῇτοῦλόγουθαρρῶνἀληθείᾳ,μετὰβεβαιώσεωςἀποφαίνεται·ἄραοὖνὡςδι'ἑνὸςπαραπτώματοςκαὶἑξῆς.εἶταἐπεὶοὐκἦνεἰπὼνἐντοσούτοιςἐπιχειρήμασινοὐδαμοῦ,πόθενἔσχενἀρχὴντὸδικαίωμακαὶτὸκατάκριμα,οὐδὲτοῦτοπαρορᾷ,ἀλλὰπροστιθησιλέγων·ὥσπεργὰρδιὰτῆςπαρακοῆςκαὶἑξῆς.
εἰγὰρτῶιτοῦἑνὸςπαραπτώματιΕἰπὼνὅτιτύποςἦνὁἈδὰμτοῦΧριστοῦτύποςδὲδηλονότιἐκτοῦἐναντίουὡςγὰρἐκεῖνοςαἴτιοςἀνθρώποιςθανάτουοὕτωςὁΧριστὸςαἴτιοςἀνθρώποιςἀναστάσεωςεἰπὼνοὖνὡςἔφημενὅτιτύποςἦνὁἈδὰμτοῦΧριστοῦἐπειδὴμέλλωναὐτὸκατασκευάζεινοὐμόνοντὴνὁμοιοτητακατασκευάζεικαὶτὸντύπονἀλλὰκαὶτὴνἐντῷτύπῳκαὶὁμοιοτητιὑπεροχὴνκαὶπερισσείαντοῦτογὰρἐνδείκνυταιδιὰτοῦλέγεινἀλλ'οὐχὡςτὸπαράπτωμακαὶπάλινκαὶοὐχὡςδι'ἑνὸςἁμαρτήσαντοςἐπεὶοὖνσύνθετοναὐτῷπωςγέγονετὸἐπιχείρημαἀνομοιοτητάπωςἐνὁμοιοτητιδιαπλέκοντινῦνἐπαναλαμβάνεταιμὲντὸαὐτοκαθαρῶςδὲτὴνὁμοιοτηταδείκνυσικαὶοὐκἐπιπλέκωνὅσονἀπὸτῆςλέξεώςτιναἀνομοιοτητοςμάχηνεἶτασαφῶςτοῦτοκαὶκαθαρῶςἐνδειξάμενοςὅτιὥσπερδι'ἑνὸςἐβασίλευσενὁθάνατοςπολλῷμᾶλλονἐνζωῇβασιλεύσουσιδι'ἑνὸςΧριστοῦἐπάγειὥσπερσυμπεραινόμενοςκαὶεἰςτὸἔτισαφέστερονκαὶσυνεσταλμένονἀνάγωντὸνλόγονκαίφησινἄραοὖνὡςδι'ἑνὸςπαραπτώματοςεἰςπάνταςἀνθρώπουςεἰςκατάκριμακαὶἑξῆςεἶταἐπειδὴκαὶἐντῷπρώτῳκαὶσυνθέτῳἐπιχειρήματικαὶἐντῶιδευτέρωικαὶδιακεκαθαρμένῳκαὶἐπαναληπτικῷκαὶἐντῷὥσπερσυμπεράσματιἐπενεχθέντιπαραπτώματοςμὲνκαὶχαρίσματοςκαὶκατακρίματοςκαὶδωρήματοςκαὶδικαιώματοςκαὶτοιούτωνμνημονεύειὅθενδὲτὴνἀρχὴνεἴληφενἑκάτερατῶνἐναντίωνἡσυστοιχίααὕτηοὐδέπωἐπεσημήνατονῦναὐτὸτοῦτοδιασαφεῖκαὶἀποκαλύπτεικαίφησινὅτιτὰμὲνἐκπαρακοῆςἐρρύητὰδὲἐξὑπακοῆςἤνθησενὥστεκατασκευαστικὸνἂνεἴητοῦτοτοῦἐπιχειρήματοςτοῦκατασκευάζοντοςτὸντύπονκαὶτὴνὁμοιοτηταοἷοντοῦεἰγὰρτῷτοῦἑνὸςπαραπτώματιὁθάνατοςκαὶἑξῆςοὐταυτολογεῖτοίνυνὡςἄντιςοἰηθείηὁθεῖοςἀποστολοςἐντούτοιςἀλλὰσαφῶςλίανκαὶδιηκριβωμένωςἀλληλουχεῖκαὶἐντάττειτῶνκεφαλαίωντὴνδύναμινἔστινοὖντὸμὲνἀλλ'οὐχὡςτὸπαράπτωμακαὶἑξῆςἕωςτοῦἐκπολλῶνπαραπτωμάτωνεἰςδικαίωμαἐπιχείρημαμὲνὡςἔφημενδεικτικὸντοῦτύπουκαὶτῆςὁμοιοτητοςἀλλὰδιαπεπλεγμένονπωςκαὶσυντεθειμένονδι'ἀνομοιοτητοςἐδεῖτοοὖνσαφηνείαςκαὶδιακαθάρσεωςτοῦτοποιεῖτὸἐφεξῆςἐπιχείρημαἐπαναλαμβάνοντὸπροειρημένονκαὶδιακαθαῖρονκαὶεἰςτὸσαφὲςἀπαγγέλλονἀλλ'ἔδεικαὶτοῦτολαβεῖνἀξίωμακαὶμὴἐξὑποθέσεωςπροτείνεσθαιμόνονοὐδὲτοῦτοπαρορᾷἀλλ'ὥσπερσυμπεραινόμενοςκαὶτῇτοῦλόγουθαρρῶνἀληθείᾳμετὰβεβαιώσεωςἀποφαίνεταιἄραοὖνὡςδι'ἑνὸςπαραπτώματοςκαὶἑξῆςεἶταἐπεὶοὐκἦνεἰπὼνἐντοσούτοιςἐπιχειρήμασινοὐδαμοῦπόθενἔσχενἀρχὴντὸδικαίωμακαὶτὸκατάκριμαοὐδὲτοῦτοπαρορᾷἀλλὰπροστίθησιλέγωνὥσπεργὰρδιὰτῆςπαρακοῆςκαὶἑξῆς
εἰγὰρτῶιτοῦἑνὸςπαράΕἰπὼνὅτιτύποςἦντοῦΧριστοῦὁἈδὰμτύποςδὲδηλονότιἐκτοῦἐναντίουὡςγὰρἐκεῖνοςαἴτιοςἀνθρώποιςθανάτουοὕτωςὁΧριστὸςαἴτιοςἀνθρώποιςἀναστάσεωςεἰπὼνοὖνὡςἔφημενὅτιτύποςἦνὁἈδὰμτοῦΧριστοῦἐπειδὴμέλλωναὐτὸκατασκευάζεινοὐμόνοντὴνὁμοιοτητακατασκευάζεικαὶτὸντύπονἀλλὰκαὶτὴνἐντῷτύπῳκαὶὁμοιοτητιὑπεροχὴνκαὶπερισσείαντοῦτογὰρἐνδείκνυταιδιὰτοῦλέγεινἀλλ'οὐχὡςτὸπαράπτωμακαὶπάλινκαὶοὐχὡςδι'ἑνὸςἁμαρτήσαντοςἐπεὶοὖνσύνθετοναὐτῷπωςγέγονετὸἐπιχείρημαἀνομοιοτητάπωςἐνὁμοιοτητιδιαπλέκοντινῦνἐπαναλαμβάνεταιμὲντὸαὐτοκαθαρῶςδὲτὴνὁμοιοτηταδείκνυσικαὶοὐκἐπιπλέκωνὅσονἀπὸτῆςλέξεώςτιναἀνομοιοτητοςμάχηνεἶτασαφῶςτοῦτοκαὶκαθαρῶςἐνδειξάμενοςὅτιὥσπερδι'ἑνὸςἐβασίλευσενὁθάνατοςπολλῷμᾶλλονἐνζωῇβασιλεύσουσιδι'ἑνὸςΧριστοῦἐπάγειὥσπερσυμπεραινόμενοςκαὶεἰςτὸἔτισαφέστερονκαὶσυνεσταλμένονἀνάγωντὸνλόγονκαίφησινἄραοὖνὡςδι'ἑνὸςπαραπτώματοςεἰςπάνταςἀνθρώπουςεἰςκατάκριμακαὶἑξῆςεἶταἐπειδὴκαὶἐντῷπρώτῳκαὶσυνθέτῳἐπιχειρήματικαὶἐνβκαὶδιακεκαθαρμένῳκαὶἐπαναληπτικῷκαὶἐντῷὥσπερσυμπεράσματιἐπενεχθέντιπαραπτώματοςμὲνκαὶχαρίσματοςκαὶκατακρίματοςκαὶδωρήματοςκαὶδικαιώματοςκαὶτοιούτωνμνημονεύειὅθενδὲτὴνἀρχὴνεἴληφενἑκάτερατῶνἐναντίωνἡσυστοιχίααὕτηοὐδέπωἐπεσημήνατονῦναὐτὸτοῦτοδιασαφεῖκαὶἀποκαλύπτεικαίφησινὅτιτὰμὲνἐκπαρακοῆςἐρρύητὰδὲἐξὑπακοῆςἤνθησενὥστεκατασκευαστικὸνἂνεἴητοῦτοτοῦἐπιχειρήματοςτοῦκατασκευάζοντοςτὸντύπονκαὶτὴνὁμοιοτηταοἷονεἰγὰρτῷτοῦἑνὸςπαραπτώματιὁθάνατοςκαὶἑξῆςοὐταυτολογεῖτοίνυνὡςἄντιςοἰηθείηὁθεῖοςἀποστολοςἐντούτοιςἀλλὰσαφῶςλίανκαὶδιηκριβωμένωςἀλληλουχεῖκαὶἐντάττειτῶνκεφαλαίωντὴνδύναμινἔστινοὖντὸμὲνἀλλ'οὐχὡςτὸπαράπτωμακαὶἑξῆςἕωςτοῦἐκπολλῶνπαραπτωμάτωνεἰςδικαίωμαἐπιχείρημαμὲνὡςἔφημενδεικτικὸντοῦτύπουκαὶτῆςὁμοιοτητοςἀλλὰδιαπεπλεγμένονπωςκαὶσυντεθειμένονδι'ἀνομοιοτητοςἐδεῖτοοὖνσαφηνείαςκαὶδιακαθάρσεωςτοῦτοποιεῖτὸἐφεξῆςἐπιχείρημαἐπαναλαμβάνοντὸπροειρημένονκαὶδιακαθαῖρονκαὶεἰςτὸσαφὲςἀπαγγέλλονἀλλ'ἔδεικαὶτοῦτολαβεῖνἀξίωμακαὶμὴἐξὑποθέσεωςπροτείνεσθαιμόνονοὐδὲτοῦτοπαρορᾷἀλλ'ὥσπερσυμπεραινόμενοςκαὶτῇτοῦλόγουθαρρῶνἀληθείᾳμετὰβεβαιώσεωςἀποφαίνεταιἄραοὖνὡςδι'ἑνὸςπαραπτώματοςκαὶἑξῆςεἶταἐπεὶοὐκἦνεἰπὼνἐντοσούτοιςἐπιχειρήμασινοὐδαμοῦπόθενἔσχενἀρχὴντὸδικαίωμακαὶτὸκατάκριμαοὐδὲτοῦτοπαρορᾷἀλλὰπροστίθησιλέγωνὥσπεργὰρδιὰτῆςπαρακοῆςκαὶἑξῆς
νόμοςδὲπαρεσηλθενΤὸγεγονὸςλέγει,οὐκαἰτίανφησὶτὸννόμοντῆςἁμαρτίας,οἷον·νόμοςδὲπαρεισῆλθεκαὶἐπλεονασετὸπαράπτωμα·τοῦτογὰρἐπ'αὐτωὤφθητῶνἔργωνκαὶπράξεων.ἅμαδὲκαὶἐπιπληκτικῶςπρὸςτοὺςἸουδαίουςεἴρηται·πρὸςγὰρἐκείνουςἀποτείνεται,καὶἐκεῖνοιἦσανοἱὑπέρογκατῷνόμῳφρονοῦντες.ἐπιπλήττωνοὖνὑπαινίττεται,ὅτιμάτηντῷνόμῳμέγαφρονεῖτε·ὅσῳγὰρἐπὶταῖςἡμετέραιςἐργασίαιςὁνόμοςπαρεισῆλθενἵναπλεονάσῃτὸπαράπτωμα.τοῦτοδὲνῦνἔφη,ἐπειδὴτῶνἐκτοῦἈδὰμχαλεπῶνἐπεμνήσθη,καὶτούτωνἀπαλλαγὴνμόνονἔφηγενέσθαιτὸνσωτῆρα,ἵναμὴλέγωσιν·τὶοὖν;ὁνόμοςοὐδὲνσυνεβάλλετοεἰςτὴνἐκείνωνἀπαλλαγήν;τίθησιτοῦτο,ὅτιοὐμόνονοὐδὲνσυνεισήνεγκεν,ἀλλ'ὅσονἐφ'ὑμῖνκαὶἐπλεονασετὴνἁμαρτίανἐκείνην.
νόμοςδὲπαρεισῆλθενΤὸγεγονὸςλέγειοὐκαἰτίανφησὶτὸννόμοντῆςἁμαρτίαςοἷοννόμοςδὲπαρεισῆλθεκαὶἐπλεονασετὸπαράπτωματοῦτογὰρἐπ'αὐτωὤφθητῶνἔργωνκαὶπράξεωνἅμαδὲκαὶἐπιπληκτικῶςπρὸςτοὺςἸουδαίουςεἴρηταιπρὸςγὰρἐκείνουςἀποτείνεταικαὶἐκεῖνοιἦσανοἱὑπέρογκατῷνόμῳφρονοῦντεςἐπιπλήττωνοὖνὑπαινίττεταιὅτιμάτηντῷνόμῳμέγαφρονεῖτεὅσῳγὰρἐπὶταῖςἡμετέραιςἐργασίαιςὁνόμοςπαρεισῆλθενἵναπλεονάσῃτὸπαράπτωματοῦτοδὲνῦνἔφηἐπειδὴτῶνἐκτοῦἈδὰμχαλεπῶνἐπεμνήσθηκαὶτούτωνἀπαλλαγὴνμόνονἔφηγενέσθαιτὸνσωτῆραἵναμὴλέγωσιντὶοὖνὁνόμοςοὐδὲνσυνεβάλετοεἰςτὴνἐκείνωνἀπαλλαγὴντίθησιτοῦτοὅτιοὐμόνονοὐδὲνσυνήνεγκενἀλλ'ὅσονἐφ'ὑμῖνκαὶἐπλεονασετὴνἁμαρτίανἐκείνην
νόμοςδὲπαρεσηλθενΤὸγεγονὸςλέγειοὐκαἰτίανφησὶτὸννόμοντῆςἁμαρτίαςοἷοννόμοςδὲπαρεισῆλθεκαὶἐπλεονασετὸπαράπτωματοῦτογὰρἐπ'αὐτωὤφθητῶνἔργωνκαὶπράξεωνἅμαδὲκαὶἐπιπληκτικῶςπρὸςτοὺςἸουδαίουςεἴρηταιπρὸςγὰρἐκείνουςἀποτείνεταικαὶἐκεῖνοιἦσανοἱὑπέρογκατῷνόμῳφρονοῦντεςἐπιπλήττωνοὖνὑπαινίττεταιὅτιμάτηντῷνόμῳμέγαφρονεῖτεὅσῳγὰρἐπὶταῖςἡμετέραιςἐργασίαιςὁνόμοςπαρεισῆλθενἵναπλεονάσῃτὸπαράπτωματοῦτοδὲνῦνἔφηἐπειδὴτῶνἐκτοῦἈδὰμχαλεπῶνἐπεμνήσθηκαὶτούτωνἀπαλλαγὴνμόνονἔφηγενέσθαιτὸνσωτῆραἵναμὴλέγωσιντὶοὖνὁνόμοςοὐδὲνσυνεβάλλετοεἰςτὴνἐκείνωνἀπαλλαγὴντίθησιτοῦτοὅτιοὐμόνονοὐδὲνσυνεισήνεγκενἀλλ'ὅσονἐφ'ὑμῖνκαὶἐπλεονασετὴνἁμαρτίανἐκείνην
δικαιοσύνηςἡσύνταξιςδιὰδικαισυνηςτῆςδιὰἸησοῦΧριστοῦἐπιτελεσθείσηςκαὶκαταπραχθείσης
ἡἀγνοεῖτεΕἰςτὸπαραπλήσιοναὐτοῦθάνατονἀποθανεῖν,ἢεἰςτὸτέλειοναὐτὸνκαὶλυσιτελέστατονὀφθῆναι.γίνεταιδὲταῦταδιὰτοῦβαπτίσματος·βαπτιζόμενοιγὰρἀποτιθέμεθατὰςἁμαρτίας,ὅπερἤρξατοκατεργάζεσθαιὁθάνατοςτοῦΧριστοῦ·καὶγὰρὑπὲρτῶνἡμετέρωνἀπέθανενἁμαρτιῶν,ἐλευθερῶσαιτούτωνἡμᾶςβουλόμενος.ἐνήργησενοὖνὁθάνατοςτοῦΧριστοῦτὴνἀποθεσινκαὶνέκρωσιντῶνἁμαρτιῶν,καὶὅσονἐφ'ἑαυτῷ,τὸὅλονἀπήρτισε.λείπειδὲμόνῃἡἡμῶνπίστιςκαὶγνώμηκαὶπροαίρεσις·ταῦταδὲδιὰτοῦβαπτίσματοςἐπιδείκνυται,οὗπερἐπιτελουμένου,ὁθάνατοςμᾶλλοντοῦΧριστοῦεἰςὅσονὤνησεσωτηρίαςἐμφανίζεται.καλῶςοὖνφησιν·εἰςτὸνθάνατοναὐτοῦἐβαπτίσθημεν,οἷον·εἰςτὸἀποθανεῖνἡμᾶςτὸνπαραπλήσιοναὐτῷθάνατον,τὰςἁμαρτίαςτῷβαπτίσματιἐνθάπτοντας,καὶεἰςτὸἐμφανέστεροντοῦσωτηρίουθανάτουαὐτοῦτὸκέρδοςδιὰπάντωνἐπιδειχθῆναι,καὶἡμῶνπρὸςτὴνὁλοκληρίαντῆςσωτηρίαςτὴνγνώμηνκαὶτὴνπροαίρεσινκαὶτὴνπίστινσυνεισαγοντωνδιὰτοῦβαπτίσματος.
ἡἀγνοεῖτεΕἰςτὸπαραπλήσιοναὐτοῦθάνατονἀποθανεῖνἢεἰςτὸτέλειοναὐτὸνκαὶλυσιτελέστατονὀφθῆναιγίνεταιδὲταῦταδιὰτοῦβαπτίσματοςβαπτιζόμενοιγὰρἀποτιθέμεθατὰςἁμαρτίαςὅπερἤρξατοκατεργάζεσθαιὁθάνατοςτοῦΧριστοῦκαὶγὰρὑπὲρτῶνἡμετέρωνἀπέθανενἁμαρτιῶνἐλευθερῶσαιτούτωνἡμᾶςβουλόμενοςἐνήργησενοὖνὁθάνατοςτοῦΧριστοῦτὴνἀποθεσινκαὶνέκρωσιντῶνἁμαρτιῶνκαὶὅσονἐφ'ἑαυτῷτὸὅλονἀπήρτισελείπειδὲμόνῃἡἡμῶνπίστιςκαὶγνώμηκαὶπροαίρεσιςταῦταδὲδιὰτοῦβαπτίσματοςἐπιδείκνυταιοὗπερἐπιτελουμένουὁθάνατοςμᾶλλοντοῦΧριστοῦεἰςὅσονὤνησεσωτηρίαςἐμφανίζεταικαλῶςοὖνφησινεἰςτὸνθάνατοναὐτοῦἐβαπτίσθημενοἷονεἰςτὸἀποθανεῖνἡμᾶςτὸνπαραπλήσιοναὐτῷθάνατοντὰςἁμαρτίαςτῷβαπτίσματιἐνθάπτονταςκαὶεἰςτὸἐμφανέστεροντοῦσωτηρίουθανάτουαὐτοῦτὸκέρδοςδιὰπάντωνἐπιδειχθῆναικαὶἡμῶνπρὸςτὴνὁλοκληρίαντῆςσωτηρίαςτὴνγνώμηνκαὶτὴνπροαίρεσινκαὶτὴνπίστινσυνεισαγόντωνδιὰτοῦβαπτίσματος
ἐνκαινότητινέανδεῖείναιτὴντῶνπιστῶνζωὴνμηδὲντῆςπαλαιᾶςἁμαρτίαςεπισυρομενηνεφοδιον
νέανδεῖείναιτῶνπιστῶντὴνζωὴνμηδὲντῆςπαλαιᾶςἁμαρτίαςἐπισυρομένηνἐφόδιον
ἐνκαινότητινέανδεῖείναιτὴντῶνπιστῶνζωὴνμηδὲντῆςπαλαιᾶςζωῆςἁμαρτίαςγρ(αφεται) αμαρτιας added by the same hand in the marginἐπισυρομένηνἐφόδιον
Εἰγὰρσύμφυτοιεἰγὰρσύμφυτοικατὰμεταφορὰνἡλέξιςἀπὸτῶνκατὰσυγγένειανδένδρωνἅμαφυτευομένωνκαὶσὺνἀλλήλοις.σύμφυτοιοὖν,φησί,γεγόναμεντῷὁμοιώματιτοῦθανάτουαὐτοῦ,τοῦτ'ἔστισυναπεθάνομεναὐτῷ.οἰκείωςδὲἐχρήσατοτῇτροπῇ·ὥσπεργὰρτὸφυτὸνἐνγῇκατατεθὲνχρόνοντινὰοἷοννέκρωσίντινακαὶἀκινησίανὑπομένει,ἔπειταδὲἀθροονἀναζῇκαὶἀναθάλλει,οὕτωκαὶτὸκυριακὸνσῶμαἐπὶχρόνονβραχὺντεθὲνἐντῷτάφῳ,ἀθροονἤνθησενἐκεῖθενκαὶἐβλάστησετῇοἰκουμένῃτὴνσωτηρίαν.καὶἡμεῖςδὲβαπτιζόμενοικαὶἐνθαπτομενοι,καὶτρόποντινὰὥσπερτὰφυτὰτῇγῇ,οὕτωκαὶἡμεῖςἐννεκρούμενοιτῷὕδατι,ἀθροονθάλλοντεςκαὶἀκμάζοντεςτὴνσφῶνσωτηρίανἀνερχομεθα.καλῶςδὲοὐκεἶπεν·σύμφυτοιτῷθανάτῳ,ἀλλὰτῷὁμοιώματιτοῦθανάτου·ἀλλὰτοῦτοκαὶτοῖςπρὸἡμῶνδιευκρίνηται.
κατὰμεταφορὰνἡλέξιςἀπὸτῶνκατὰσυγγένειανδένδρωνἅμαφυτευομένωνκαὶσὺνἀλλήλοιςσύμφυτοιοὖνφησὶγεγόναμεντῷὁμοιώματιτοῦθανάτουαὐτοῦτοῦτ'ἔστισυναπεθάνομεναὐτῷοἰκείωςδὲἐχρήσατοτῇτροπῇὥσπεργὰρτὸφυτὸνἐντῆιγῇκατατεθὲνχρόνοντινὰοἷοννέκρωσίντινακαὶἀκινησίανὑπομένειἔπειταδὲἀθροονἀναζῇκαὶἀναθάλλειοὕτωκαὶτὸκυριακὸνσῶμαἐπὶχρόνονβραχὺντεθὲνἐντῷτάφῳἀθροονἤνθησενἐκεῖθενκαὶἐβλάστησετῇοἰκουμένῃτὴνσωτηρίανκαὶἡμεῖςδὲβαπτιζόμενοικαὶἐνθαπτομενοικαὶτρόποντινὰὥσπερτὰφυτὰτῇγῇοὕτωκαὶἡμεῖςἐννεκρούμενοιτῷὕδατιἀθροονθάλλοντεςκαὶἀκμάζοντεςτὴνσφῶνσωτηρίανἀνερχομεθακαλῶςδὲοὐκεἶπεσύμφυτοιτῷθανάτῳἀλλὰτῷὁμοιώματι
Εἰγὰρσύμφυτοιεἰγὰρσύμφυτοικατὰμεταφορὰνἡλέξιςἀπὸτῶνκατὰσυγγένειανδένδρωνἅμαφυτευομένωνκαὶσὺνἀλλήλοιςσύμφυτοιοὖνφησὶγεγόναμεντῷὁμοιώματιτοῦθανάτουαὐτοῦτοῦτ'ἔστισυναπεθάνομεναὐτῷοἰκείωςδὲἐχρήσατοτῇτροπῇὥσπεργὰρτὸφυτὸνἐνγῇκατατεθὲνχρόνοντινὰοἷοννέκρωσίντινακαὶἀκινησίανὑπομένειἔπειταδὲἀθροονἀναζῇκαὶἀναθάλλειοὕτωκαὶτὸκυριακὸνσῶμαἐπὶχρόνονβραχὺντεθὲνἐντῷτάφῳἀθροονἤνθησενἐκεῖθενκαὶἐβλάστησετῇοἰκουμένῃτὴνσωτηρίανκαὶἡμεῖςδὲβαπτιζόμενοικαὶἐνθαπτομενοικαὶτρόποντινὰὥσπερτὰφυτὰτῇγῇοὕτωκαὶἡμεῖςἐννεκρούμενοιτῷὕδατιἀθροονθάλλοντεςκαὶἀκμάζοντεςτὴνσφῶνσωτηρίανἀνερχομεθακαλῶςδὲοὐκεἶπενσύμφυτοιτῷθανάτῳἀλλὰτῷὁμοιώματιτοῦθανάτουἀλλὰτοῦτοκαὶτοῖςπρὸἡμῶνδιευκρίνηται
τοῦτογινώσκοντεςτοῦτ'ἔστινὁἐνταῖςἁμαρτίαιςπαλαιωθείς.οὗτοςοὖνβαπτιζομένωνἡμῶνσυσταυροῦταιΧριστῷκαὶἀποθνήσκει,καὶἀνερχομεθαἀπὸτοῦβαπτίσματοςκαινοὶκαὶπρόσφατο,πάντατὸνπαλαιωθένταἄνθρωπονἀποθέμενοι,καὶκαταργεῖταικαὶτὸσῶματῆςἁμαρτίαςἐνᾗἐστηρίζετοκαὶὑφ'ἧςἐμορφοποιεῖτοὁπαλαιὸςἡμῶνἄνθρωπος,τοῦτ'ἔστινὁκαταγηράσαςβίοςἡμῶντοῖςπαραπτώμασιν.ἄνθρωπονδὲκαλεῖτὸντοιοῦτον,τὴντῶνἀνθρώπωνπρὸςαὐτὸνδηλῶνδυσαποσπαστονκαὶπολυχρονιονσχέσιν·οὕτωγὰρἐντετήκεσαναὐτῷπρὸτῆςδεσποτικῆςἐπιδημίαςκαὶοἰκονομίαςοἱἄνθρωποι,ὡςμηδ'ἂνἄνθρωποιαἱρεῖσθαιεἶναι,καὶμηδ'ὅλωςεἶναιχωρὶςφιληδόνουπολιτείαςκαὶἀκολάστωνπράξεων.τῷοὖνσυμπεπλέχθαιαὐτῷτοὺςἀνθρώπουςκαὶσυνανακεκρᾶσθαικαὶδυσαποσπάστωςἔχειν,ἄνθρωπονἐπιπληκτικῶςτὸντοιοῦτονἐκάλεσεν,τοῦτ'ἔστινὃνπρὸςαὐτοὺςἡμᾶς,μᾶλλονδὲκαὶἡμῶνπλέονκαὶἐστέργομενκαὶπεριειχομεθα.
oπᾶλαιοςτοῦτ'ἔστινὁἐνταῖςἁμαρτίαιςπαλαιωθεὶςοὗτοςοὖνβαπτιζομένωνἡμῶνσυσταυροῦταιΧριστῷκαὶἀποθνήσκεικαὶἀνερχομεθαἀπὸτοῦβαπτίσματοςκαινοὶκαὶπρόσφατοπάντατὸνπαλαιωθένταἄνθρωπονἀποθέμενοικαὶκαταργεῖταικαὶτὸσῶματῆςἁμαρτίαςἐνᾗἐστηρίζετοκαὶὑφ'ἧςἐμορφοποιεῖτοὁπαλαιὸςἡμῶνἄνθρωποςτοῦτ'ἔστινὁκαταγηράσαςβίοςἡμῶντοῖςπαραπτώμασινἄνθρωπονδὲκαλεῖτὸντοιοῦτοντὴντῶνἀνθρώπωνπρὸςαὐτὸνδηλῶνδυσαπόσπαστονκαὶπολυχρόνιονσχέσινοὕτωγὰρἐντετήκεσαναὐτῷπρὸτῆςδεσποτικῆςἐπιδημίαςκαὶοἰκονομίαςοἱἄνθρωποιὡςμηδ'ἂνἄνθρωποιαἱρεῖσθαιεἶναικαὶμηδ'ὅλωςεἶναιχωρὶςφιληδόνουπολιτείαςκαὶἀκολάστωνπράξεωντῷοὖνσυμπεπλέχθαιαὐτῷτοὺςἀνθρώπουςκαὶσυνανακεκρᾶσθαικαὶδυσαποσπάστωςἔχεινἄνθρωπονἐπιπληκτικῶςτὸντοιοῦτονβίονἐκάλεσεντοῦτ'ἔστινὃνὡςαὐτοὺςἡμᾶςμᾶλλονδὲκαὶἡμῶνπλέονκαὶἐστέργομενκαὶπεριειχόμεθα
τοῦτογινώσκοντεςτοῦτ'ἔστινὁἐνταῖςἁμαρτίαιςπαλαιωθεὶςοὗτοςοὖνβαπτιζομένωνἡμῶνσυσταυροῦταιΧριστῷκαὶἀποθνήσκεικαὶἀνερχομεθαἀπὸτοῦβαπτίσματοςκαινοὶκαὶπρόσφατοπάντατὸνπαλαιωθένταἄνθρωπονἀποθέμενοικαὶκαταργεῖταικαὶτὸσῶματῆςἁμαρτίαςἐνᾗἐστηρίζετοκαὶὑφ'ἧςἐμορφοποιεῖτοὁπαλαιὸςἡμῶνἄνθρωποςτοῦτ'ἔστινὁκαταγηράσαςβίοςἡμῶντοῖςπαραπτώμασινἄνθρωπονδὲκαλεῖτὸντοιοῦτοντὴντῶνἀνθρώπωνπρὸςαὐτὸνδηλῶνδυσαπόσπαστονκαὶπολυχρόνιονσχέσινοὕτωγὰρἐντετήκεσαναὐτῷπρὸτῆςδεσποτικῆςἐπιδημίαςοἱἄνθρωποιἐπιδημίαςκαὶοἰκονομίαςοἱἄνθρωποικαι οικονομιας added by the same hand in the marginὡςμηδ'ἂνἄνθρωποιαἱρεῖσθαιεἶναικαὶμηδ'ὅλωςεἶναιχωρὶςφιληδόνουπολιτείαςκαὶἀκολάστωνπράξεωντῷοὖνσυμπεπλέχθαιαὐτῷτοὺςἀνθρώπουςκαὶσυνανακεκρᾶσθαικαὶδυσαποσπάστωςἔχεινἄνθρωπονἐπιπληκτικῶςτὸντοιοῦτονἐκάλεσεντοῦτ'ἔστινὃνπρὸςαὐτοὺςἡμᾶςμᾶλλονδὲκαὶἡμῶνπλέονκαὶἐστέργομενκαὶπεριειχόμεθα
τὸσῶματῆςἁμαρτίαςπεριφραστικῶςαὐτὴἡἁμαρτίατοῦτ'ἔστινὅληδι'ὅλουἀργὴκαὶἄχρηστοςτὸλοιπὸνχρηματίζουσαπῶςδὲκαταργεῖταιἡμῶνμὴχρωμένωναὐτῇεἶτακαὶτὸντρόποντῆςχρήσεωςδριμέωςκαὶὀνειδιστικῶςτοῦμηκέτιδουλεύεινἡμᾶςτῇἁμαρτίᾳἡγὰρχρῆσιςτῆςἁμαρτίαςδούλουςἡμᾶςποιεῖτῆςἁμαρτίας
τὸσῶματῆςἁμαρτίαςπεριφραστικῶςαὐτὴἡἁμαρτίατοῦτ'ἔστινὅληδι'ὅλουἀργὴκαὶἄχρηστοςτὸλοιπὸνχρηματίζουσαπῶςδὲκαταργεῖταιἡμῶνμὴχρωμένωναὐτῇεἶτακαὶτὸντρόποντῆςχρήσεωςδριμέωςκαὶὀνειδιστικῶςτοῦμηκέτιδουλεύεινἡμᾶςτῇἁμαρτίᾳἡγὰρχρῆσιςτῆςἁμαρτίαςδούλουςἡμᾶςποιεῖτῆςἁμαρτίας
Εἰδὲἀπεθάνομενὀφείλομεν,φησί,πιστεύεινὅτικαὶσυζήσομεναὐτῷ·παρακελεύσεωςοὖντὸπιστεύομενκαὶσυμβουλῆς.
ὀφείλομενφησὶπιστεύεινὅτικαὶσυζήσομεναὐτῷπαρακελεύσεωςοὖντὸπιστεύωμενκαὶσυμβουλῆς
Εἰδὲἀπεθάνομενὀφείλομενφησὶπιστεύεινὅτικαὶσυζήσομεναὐτῷπαρακελεύσεωςοὖντὸπιστεύομενκαὶσυμβουλῆς
εἰδὲἀπεθάνομενσὺνΧριστῶιΕἰδὲπεριπατήσομενἐνκαινότητιζωῆςδηλονότικαὶἀναστησομεθαὥσπερὁΧριστὸςἠγέρθηἐκνεκρῶντοῦτογὰρἀκολουθοντοῦεἰρημένουαὐτὸςδὲτὴνπροηγουμένηντῆςἀναστάσεωςπολιτείανἐπαγαγὼντοῖςεἰρημένοιςτὸἐξἀνάγκηςἑπομενονκατέλιπενἐννοεῖν
ΕἰδὲπεριπατήσομενἐνκαινότητιζωῆςδηλονότικαὶἀναστησομεθαὥσπερὁΧριστὸςἠγέρθηἐκνεκρῶντοῦτογὰρἀκολουθοντοῦεἰρημένουαὐτὸςδὲτὴνπροηγουμένηντῆςἀναστάσεωςπολιτείανἐπαγαγὼντοῖςεἰρημένοιςτὸἐξἀνάγκηςἑπομενονκατέλιπενἐννοεῖν
μὴοὖνβασιλευόντωνἘπεὶγάρ,φησίν,ἀπεθάνομενκαὶνεκρὸνἡμῶνγέγονετὸσῶματῇἁμαρτίᾳ,μὴποιήσωμενπάλιναὐτὸἀναζῆσαιτὴνἐντῇἁμαρτίᾳζωήν,μηδὲπαρασκευασώμεθαοὕτωςὥστεπάλινἐναὐτῷθνητῷγενομένῳδιὰτοῦβαπτίσματοςβασιλεύειντὴνἁμαρτίαν.τὶδὲἐστιβασιλεύεινἐνἡμῖντὴνἁμαρτίαν;τὸἐπιτελεῖντὰςἐπιθυμίαςτοῦσώματος
Ἐπεὶγὰρφησὶνἀπεθάνομενκαὶνεκρὸνἡμῶνγέγονετὸσῶματῇἁμαρτίᾳμὴποιήσωμενπάλιναὐτὸἀναζῆσαιτὴνἐντῇἁμαρτίᾳζωὴνμηδὲπαρασκευασώμεθαοὕτωςὥστεπάλινἐναὐτῷθνητῷγενομένῳδιὰτοῦβαπτίσματοςβασιλεύειντὴνἁμαρτίαντὶδὲἐστιβασιλεύεινἐνἡμῖντὴνἁμαρτίαντὸἐπιτελεῖντὰςἐπιθυμίαςτοῦσώματος
μὴοὖνβασιλευόντωνἘπεὶγὰρφησὶνἀπεθάνομενκαὶνεκρὸνἡμῶνγέγονετὸσῶματῇἁμαρτίᾳμὴποιήσωμενπάλιναὐτὸἀναζῆσαιτὴνἐντῇἁμαρτίᾳζωὴνμηδὲπαρασκευασώμεθαοὕτωςὥστεπάλινἐναὐτῷθνητῷγενομένῳδιὰτοῦβαπτίσματοςβασιλεύειντὴνἁμαρτίαντὶδὲἐστιβασιλεύεινἐνἡμῖντὴνἁμαρτίαντὸἐπιτελεῖντὰςἐπιθυμίαςτοῦσώματος
ἀλλὰπαραστήσατεὡςἔστινἄξιοντοὺςτηλικαύτηςεὐεργεσίαςἀξιωθένταςκαὶἐκτῶννεκρῶνκαὶφθοροποιῶνπαθῶνἐλευθερωθένταςκαὶζῶνταςἐπιδειχθέντας.
ἡὡςἔστινἄξιοντοὺςτηλικαύτηςεὐεργεσίαςἀξιωθένταςκαὶἐκτῶννεκρῶνκαὶφθοροποιῶνπαθῶνἐλευθερωθένταςκαὶζῶνταςαποδειχθέντας
ἀλλὰπαραστεσατεἀλλὰπαραστήσατεὡςἔστινἄξιοντοὺςτηλικαύτηςεὐεργεσίαςἀξιωθένταςκαὶἐκτῶννεκρῶνκαὶφθοροποιῶνπαθῶνἐλευθερωθένταςκαὶζῶνταςἐπιδειχθέντας
ἀλλὰπαραστήσατεὡςἔστινἄξιοντοὺςτηλικαύτηςεὐεργεσίαςἀξιωθένταςκαὶἐκτῶννεκρῶνκαὶφθοροποιῶνπαθῶνἐλευθερωθένταςκαὶζῶνταςἐπιδειχθέντας
Ἁμαρτίαγὰρὑμῶνμὴγὰρἔστωὑμῖνὁτῆςἁμαρτίαςπόλεμοςπρόφασις·ἀσθενὴςἐστινῦνἡἁμαρτία,οὐδύναταικυριεύειν,ἐὰνμὴἡμεῖςἑκοντεςὑποκατακλιθῶμεναὐτῇ·ἀλλὰπροσβάλλειμέν,οὐκυριεύειδέ.πῶςοὖνἐκυρίευενἕωςτοῦνῦν;ὅτιὑπὸνόμονἦσανοἱὑπ'αὐτῆςκυριευομενοι,ὑπὸνόμονὃςἀπεθέσπιζεμὲντὴντῆςἁμαρτίαςπρᾶξιν,οὐκἐνίσχυεδὲεἰςτὸκρατεῖναὐτῆςκαὶπεριγίνεσθαι.υμεῖςδὲὑπὸχάρινἐσμὲνἥτιςμετὰτοῦσυμβουλεύεινκαὶδιατάττεσθαιἃχρή,καὶἐνισχύεικαὶσυνεργεῖεἰςτὴνπρᾶξιναὐτῶν.καὶοὐτοῦτομόνον,ἀλλὰκαὶτὰςπρογεγενημέναςἡμῖνἁμαρτίαςἐξαλείφει
ἁμαρτίαγὰρὑμῶνοὐκυριεύσειοὐγὰρἐστεὑπονόμονἂλλὑποχάρινμὴγὰρἔστωὑμῖνὁτῆςἁμαρτίαςπόλεμοςπρόφασιςἀσθενὴςἐστινῦνἡἁμαρτίαοὐδύναταικυριεύεινἐὰνμὴἡμεῖςἑκοντεςὑποκατακλιθῶμεναὐτῇἀλλὰπροσβάλλειμὲνοὐκυριεύειδὲπῶςοὖνἐκυρίευενἕωςτοῦνῦνὅτιὑπὸνόμονἦσανοἱὑπ'αὐτῆςκυριευόμενοιὑπὸνόμονὃςἀπεθέσπιζενμὲντὴντῆςἁμαρτίαςπρᾶξινοὐκἐνίσχυεδὲεἰςτὸκρατεῖναὐτῆςκαὶπεριγίνεσθαιυμεῖςδὲὑπὸχάρινἐσμὲνἥτιςμετὰτοῦσυμβουλεύεινκαὶδιατάττεσθαιἃχρὴκαὶἐνισχύεικαὶσυνεργεῖεἰςτὴνπρᾶξιναὐτῶνκαὶοὐτοῦτομόνονἀλλὰκαὶτὰςπρογεγενημέναςἡμῖνἁμαρτίαςἐξαλείφει
Ἁμαρτίαγὰρὑμῶνμὴγὰρἔστωὑμῖνὁτῆςἁμαρτίαςπόλεμοςπρόφασιςἀσθενὴςἐστινῦνἡἁμαρτίαοὐδύναταικυριεύεινἐὰνμὴἡμεῖςἑκοντεςὑποκατακλιθῶμεναὐτῇἀλλὰπροσβάλλειμὲνοὐκυριεύειδὲπῶςοὖνἐκυρίευενἕωςτοῦνῦνὅτιὑπὸνόμονἦσανοἱὑπ'αὐτῆςκυριευόμενοιὑπὸνόμονὃςἀπεθέσπιζεμὲντὴντῆςἁμαρτίαςπρᾶξινοὐκἐνίσχυεδὲεἰςτὸκρατεῖναὐτῆςκαὶπεριγίνεσθαιυμεῖςδὲὑπὸχάρινἐσμὲνἥτιςμετὰτοῦσυμβουλεύεινκαὶδιατάττεσθαιἃχρὴκαὶἐνισχύεικαὶσυνεργεῖεἰςτὴνπρᾶξιναὐτῶνκαὶοὐτοῦτομόνονἀλλὰκαὶτὰςπρογεγενημέναςἡμῖνἁμαρτίαςἐξαλείφει
οὐκοἴδατεὯιπράγματιδιὰτῆςὑπακοῆςδούλουςἑαυτοὺςπαριστάνετε,τούτῳκαὶεἰςτὸἑξῆςδοῦλοιχρηματίσετετῆςἑκουσίουὑμῶνὑπακοῆςτὴνδουλείανπαρασχομένης,ἤτοιτῆςἐπὶθάνατονἀγούσηςἁμαρτίας,ἢτῆςὡςἀληθῶςὑπακοῆςτῆςεἰςδικαιοσύνηνχειραγωγούσης.ἢτὸᾧὑπακούετεμᾶλλονἀντὶτοῦἐνᾧκαὶκαθ'ὃντρόπον,οἷον·ὅτιἐντούτῳκαὶκατὰτοῦτοντὸντρόπονδοῦλοὶἐστε,ἢτῆςἁμαρτίαςἢτῆςδικαιοσύνης,καθὸκαὶἐνᾧθατέρᾳαὐτῶνὑπακούετε.ἵναγὰρμήτιςεἴπῃ·πῶςἐστιδοῦλοντούτωνγενέσθαι;τὸντρόποντίθησι.
oὐκοἴδατεὧιπαριστάνετεὯιπράγματιδιὰτῆςὑπακοῆςδούλουςἑαυτοὺςπαριστάνετε
τούτῳκαὶεἰςτὸἑξῆςδοῦλοιχρηματίσετετῆςἑκουσίουὑμῶνὑπακοῆςτὴνδουλείανπαρασχομένηςἤτοιτῆςἐπὶθάνατονἀγούσηςἁμαρτίαςἢτῆςὡςἀληθῶςὑπακοῆςτῆςεἰςδικαιοσύνηνχειραγωγούσηςἢτὸᾧὑπακούετεμᾶλλονἀντὶτοῦἐνᾧκαὶκαθ'ὃντρόπονοἷονὅτιἐντούτῳκαὶκατὰτοῦτοντὸντρόπονδοῦλοὶἐστεἢτῆςἁμαρτίαςἢτῆςδικαιοσύνηςκαθὸκαὶἐνᾧθατέρᾳαὐτῶνὑπακούετεἵναγὰρμήτιςεἴπῃπῶςἐστιδοῦλοντούτωνγενέσθαιτὸντρόποντίθησι
Ὧιπράγματιδιὰτῆςὑπακοῆςδούλουςἑαυτοὺςπαριστάνετετούτῳκαὶεἰςτὸἑξῆςδοῦλοιχρηματίσετετῆςἑκουσίουὑμῶνὑπακοῆςτὴνδουλείανπαρασχομένηςἤτοιτῆςἐπὶθάνατονἀγούσηςἁμαρτίαςἢτῆςὡςἀληθῶςὑπακοῆςτῆςεἰςδικαιοσύνηνχειραγωγούσηςἢτὸᾧὑπακούετεμᾶλλονἀντὶτοῦἐνᾧκαὶκαθ'ὃντρόπονοἷονὅτιἐντούτῳκαὶκατὰτοῦτοντὸντρόπονδοῦλοὶἐστεἢτῆςἁμαρτίαςἢτῆςδικαιοσύνηςκαθὸκαὶἐνᾧθατέρᾳαὐτῶνὑπακούετεἵναγὰρμήτιςεἴπῃπῶςἐστιδοῦλοντούτωνγενέσθαιτὸντρόποντίθησι
οὐκοἴδατεὯιπράγματιδιὰτῆςὑπακοῆςδούλουςἑαυτοὺςπαριστάνετετούτῳκαὶεἰςτὸἑξῆςδοῦλοιχρηματίσετετῆςἑκουσίουὑμῶνὑπακοῆςτὴνδουλείανπαρασχομένηςἤτοιτῆςἐπὶθάνατονἀγούσηςἁμαρτίαςἢτῆςὡςἀληθῶςὑπακοῆςτῆςεἰςδικαιοσύνηνχειραγωγούσηςἢτὸᾧὑπακούετεμᾶλλονἀντὶτοῦἐνᾧκαὶκαθ'ὃντρόπονοἷονὅτιἐντούτῳκαὶκατὰτοῦτοντὸντρόπονδοῦλοὶἐστεἢτῆςἁμαρτίαςἢτῆςδικαιοσύνηςκαθὸκαὶἐνᾧθατέρᾳαὐτῶνὑπακούετεἵναγὰρμήτιςεἴπῃπῶςἐστιδοῦλοντούτωνγενέσθαιτὸντρόποντίθησι
ἐλευθερωθέντεςἈνθρώπινονλέγω,φησί,τὸἐδουλώθητε·οὐγὰρἐστιτοῦτοκατὰἀλήθειανδουλείατὸκατὰτὴνδικαιοσύνηνπολιτεύεσθαι,ἀλλὰτοῦτοἡἀληθὴςἐλευθερίακαὶεὐδαιμονία.τὶοὖνκαλεῖςαὐτὴνδουλείαν,εἰμὴἐστιδουλεία;διὰτὴνἀσθένειαντῆςσαρκὸςὑμῶν,φησί,τοῦτ'ἔστινἐπειδὴἀντιπίπτεινδοκεῖτὸφρόνηματῆςσαρκὸςκαὶτραχύνεσθαικαὶἀλγύνεσθαικατ'ἀρχὰςπρὸςτὰἐπιτάγματατῆςδικαιοσύνης.διὰτοῦτοτὸἀπὸτῆςὑμετέραςσαρκὸςἀσθενὲςκαὶἀλγυνομενονλογιζόμενος,κατὰτὴνἀνθρωπίνηνσυνήθειανδουλείαναὐτὸἐκάλεσα·καὶγὰρεἰώθαμενἐφ'ὧνἀλγυνομενοικαὶἄκοντέςτιπράττομεν,τὸτῆςτυραννίδοςκαὶδουλείαςὄνοματιθέναι.οὕτωγοῦνκαὶὁΠαῦλοςφησινὅτικατ'ἄνθρωπονλέγωτὸἐδουλώθητετῇδικαιοσύνῃ·εἶτακατασκευάζειαὐτὸκαὶἐκτοῦἐναντίου·ὥσπεργάρ,φησί,τὰτῆςἀκαθαρσίαςπράττοντεςδοῦλοιἦτετῆςἀκαθαρσίας,οὕτωτὰτῆςδικαιοσύνηςἐπιτελοῦντεςδοῦλοιοὐκἀπεικοτωςἂνκαλεῖσθετῆςδικαιοσύνηςτοῦτοδὲκαὶἐντρέπωνἅμαἐπήγαγεν·εἰγὰρδοῦλοιεἶναιοὐκᾐσχύνεσθετῆςἀκαθαρσίας,πῶςοὐκἂνκαὶμέγαφρονήσητε,δοῦλοικαταξιωθέντεςγενέσθαιτῆςδικαιοσύνης;εἶτακατασκευάζειτοῦτοκαὶἑτέρως,καὶπροϊὼνδείκνυσιτῆςτοιαύτηςδουλείαςτὸἀξίωμα,συμπερανάμενοςὅτιαὕτηἡδουλείαδούλουςποιεῖτοῦθεοῦ,οὗτὶἂνεἴηἐλευθερώτερονἢεὐδαιμονέστερον;καὶγάρφησι·νυνὶδὲἐλευθερωθέντεςἀπὸτῆςἁμαρτίας,δουλωθέντεςδὲτῷθεῷκαὶἑξῆς.Ἢτὸἀνθρώπινονλέγω,εἰνοηθείηκαθ'ὑπερβατον,ὡςἐφεξῆςὀφεῖλοντάττεσθαιτοῦοὕτωνῦνπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῇδικαιοσύνῃεἰςἁγιασμον.εἰοὖνοὕτωςἐκληφθείη,σημαίνοιἂνὅτιμέτριοντιεἶπονκαὶταπεινὸνταῦταεἰπών·ὁγὰρτὸτέλειονλέγωνεἴποιἂνὅτιπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῇδικαιοσύνῃ,μὴπρὸςτῇἁμαρτίᾳἀλλὰπολὺμᾶλλονσπουδαιότερονκαὶπροθυμοτερον.νῦνδὲδιὰτὸἀσθενὲςὑμῶν,φησίν,οὕτωςεἶπονταπεινῶςκαὶμετρίως.
ἐλευθερωθέντεςδὲἀπὸτῆςἁμαρτίαςἈνθρώπινονλέγωφησὶτὸἐδουλώθητεοὐγὰρἐστιτοῦτοκατὰἀλήθειανδουλείατὸκατὰτὴνδικαιοσύνηνπολιτεύεσθαιἀλλὰτοῦτοἡἀληθὴςἐλευθερίακαὶεὐδαιμονίατὶοὖνκαλεῖςαὐτὴνδουλείανεἰμὴἐστιδουλείαδιὰτὴνἀσθένειαντῆςσαρκὸςὑμῶνφησὶτοῦτ'ἔστινἐπειδὴἀντιπίπτεινδοκεῖτὸφρόνηματῆςσαρκὸςκαὶτραχύνεσθαικαὶἀλγύνεσθαικατ'ἀρχὰςπρὸςτὰἐπιτάγματατῆςδικαιοσύνηςδιὰτοῦτοτὸἀπὸτῆςὑμετέραςσαρκὸςἀσθενὲςκαὶἀλγυνομενονλογιζόμενοςκατὰτὴνἀνθρωπίνηνσυνήθειανδουλείαναὐτὸἐκάλεσακαὶγὰρεἰώθαμενἐφ'ὧνἀλγυνομενοικαὶἄκοντέςτιπράττομεντὸτῆςτυραννίδοςκαὶδουλείαςὄνοματιθέναιοὕτωγοῦνκαὶὁΠαῦλοςφησινὅτικατ'ἄνθρωπονλέγωτὸἐδουλώθητετῇδικαιοσύνῃεἶτακατασκευάζειαὐτὸκαὶἐκτοῦἐναντίουὥσπεργὰρφησὶτὰτῆςἀκαθαρσίαςπράττοντεςδοῦλοιἦτετῆςἀκαθαρσίαςοὕτωτὰτῆςδικαιοσύνηςἐπιτελοῦντεςδοῦλοιοὐκἀπεικοτωςἂνκληθὲκατὰτῆςδικαιοσύνηςτοῦτοδὲκαὶἐντρέπωνἅμαἐπήγαγενεἰγὰρδοῦλοιεἶναιοὐκᾐσχύνεσθετῆςἀκαθαρσίαςπῶςοὐκἂνκαὶμέγαφρονήσητεδοῦλοικαταξιωθέντεςγενέσθαιτῆςδικαιοσύνηςεἶτακατασκευάζειτοῦτοκαὶἑτέρωςκαὶπροϊὼνδείκνυσιτῆςτοιαύτηςδουλείαςτὸἀξίωμασυμπερανάμενοςὅτιαὕτηἡδουλείαδούλουςποιεῖτοῦθεοῦοὗτὶἂνεἴηἐλευθερώτερονἢεὐδαιμονέστερονκαὶγάρφησινυνὶδὲἐλευθερωθέντεςκατὰτῆςἁμαρτίαςδουλωθέντεςδὲτῷθεῷκαὶἑξῆςἪτὸἀνθρώπινονλέγωεἰνοηθείηκαθ'ὑπερβατονὡςἐφεξῆςὀφεῖλοντάττεσθαιτὸοὕτωνῦνπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῇδικαιοσύνῃεἰςἁγιασμονεἰοὖνοὕτωςἐκληφθείησημαίνοιἂνὅτιμέτριοντιεἶπονκαὶταπεινὸνταῦταεἰπὼνὁγὰρτὸτέλειονλέγωνεἴποιἂνὅτιπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῇδικαιοσύνῃμὴὡςτῇἁμαρτίᾳἀλλὰπολὺμᾶλλονσπουδαιότερονκαὶπροθυμότεροννῦνδὲδιὰτὸἀσθενὲςὑμῶνφησὶνοὕτωςεἶπονταπεινῶςκαὶμετρίως
ἐλευθερωθέντεςἈνθρώπινονλέγωφησὶτὸἐδουλώθητεοὐγὰρἐστιτοῦτοκατὰἀλήθειανδουλείατὸκατὰτὴνδικαιοσύνηνπολιτεύεσθαιἀλλὰτοῦτοἡἀληθὴςἐλευθερίακαὶεὐδαιμονίατὶοὖνκαλεῖςαὐτὴνδουλείανεἰμὴἐστιδουλείαδιὰτὴνἀσθένειαντῆςσαρκὸςὑμῶνφησὶτοῦτ'ἔστινἐπειδὴἀντιπίπτεινδοκεῖτὸφρόνηματῆςσαρκὸςκαὶτραχύνεσθαικαὶἀλγύνεσθαικατ'ἀρχὰςπρὸςτὰἐπιτάγματατῆςδικαιοσύνηςδιὰτοῦτοτὸἀπὸτῆςὑμετέραςσαρκὸςἀσθενὲςκαὶἀλγυνομενονλογιζόμενοςκατὰτὴνἀνθρωπίνηνσυνήθειανδουλείαναὐτὸἐκάλεσακαὶγὰρεἰώθαμενἐφ'ὧνἀλγυνομενοικαὶἄκοντέςτιπράττομεντὸτῆςτυραννίδοςκαὶδουλείαςὄνοματιθέναιοὕτωγοῦνκαὶὁΠαῦλοςφησινὅτικατ'ἄνθρωπονλέγωτὸἐδουλώθητετῇδικαιοσύνῃεἶτακατασκευάζειαὐτὸκαὶἐκτοῦἐναντίουὥσπεργὰρφησὶτὰτῆςἀκαθαρσίαςπράττοντεςδοῦλοιἦτετῆςἀκαθαρσίαςοὕτωτὰτῆςδικαιοσύνηςἐπιτελοῦντεςδοῦλοιοὐκἀπεικοτωςἂνκαλεῖσθετῆςδικαιοσύνηςεἶτατῆςδικαιοσύνηςτοῦτοδὲκαὶἐντρέπωνἅμαἐπήγαγενεἰγὰρδοῦλοιεἶναιοὐκᾐσχύνεσθετῆςἀκαθαρσίαςπῶςοὐκἂνκαὶμέγαφρονήσητεδοῦλοικαταξιωθέντεςγενέσθαιτῆςδικαιοσύνηςεἶτατοῦτο δὲ καὶ ἐντρέπων ἅμα ἐπήγαγεν· εἰ γὰρ δοῦλοι εἶναι οὐκ ᾐσχύνεσθε τῆς ἀκαθαρσίας, πῶς οὐκ ἂν καὶ μέγα φρονήσητε, δοῦλοι καταξιωθέντες γενέσθαι τῆς δικαιοσύνης added by the same hand in the marginκατασκευάζειτοῦτοκαὶἑτέρωςκαὶπροϊὼνδείκνυσιτῆςτοιαύτηςδουλείαςτὸἀξίωμασυμπερανάμενοςὅτιαὕτηἡδουλείαδούλουςποιεῖτοῦθεοῦοὗτὶἂνεἴηἐλευθερώτερονἢεὐδαιμονέστερονκαὶγάρφησινυνὶδὲἐλευθερωθέντεςἀπὸτῆςἁμαρτίαςδουλωθέντεςδὲτῷθεῷκαὶἑξῆςἪτὸἀνθρώπινονλέγωεἰνοηθείηκαθ'ὑπερβατονὡςἐφεξῆςὀφεῖλοντάττεσθαιτοῦοὕτωνῦνπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῇδικαιοσύνῃεἰςἁγιασμονεἰοὖνοὕτωςἐκληφθείησημαίνοιἂνὅτιμέτριοντιεἶπονκαὶταπεινὸνταῦταεἰπὼνὁγὰρτὸτέλειονλέγωνεἴποιἂνὅτιπαραστήσατετὰμέληὑμῶνδοῦλατῇδικαιοσύνῃμὴπρὸςτῇἁμαρτίᾳἀλλὰπολὺμᾶλλονσπουδαιότερονκαὶπροθυμότεροννῦνδὲδιὰτὸἀσθενὲςὑμῶνφησὶνοὕτωςεἶπονταπεινῶςκαὶμετρίως
τὸγὰρὀψώνιαἃδιὰτῆςἁμαρτίαςὠνούμεθα,ἃἡμῖνἐκείνηπραττομένηἀντιδίδωσικαὶπροξενεῖ
oψωνιαδιὰτῆςἁμαρτίαςὠνούμεθαἃἡμῖνἐκείνηπραττομένηἀντιδίδωσικαὶπροξενεῖ
τὸγὰρὀψώνιαἃδιὰτῆςἁμαρτίαςὠνούμεθαἃἡμῖνἐκείνηπραττομένηἀντιδίδωσικαὶπροξενεῖ
ἐφ'ὅσονχρόνοντίς;ἢδηλονότιὁἀνήρ.ἐλλειπτικῶςοὖνεἴρηται,σαφὲςδὲαὐτὸποιεῖτὸἐπαγομενον.
ἐφ'ὅσονχρόνονζῆἐφ'ὅσονχρόνονζῇτὶςἢδηλονότιὁἀνὴρἐλλειπτικῶςοὖνεἴρηταισαφὲςδὲαὐτὸποιεῖτὸἐπαγομενον
ἐφ'ὅσονχρόνοντὶςἢδηλονότιὁἀνὴρἐλλειπτικῶςοὖνεἴρηταισαφὲςδὲαὐτὸποιεῖτὸἐπαγομενον
εὰνδὲἀποθάνῃἀπὸτοῦνόμουτοῦνομοθετοῦντοςπερὶτοῦἀνδρὸςκαὶδεσμοῦντοςτὴνγυναῖκαπρὸςαὐτον.κατήργηται,ἀντὶτοῦἀπολέλυται,ἠλευθέρωται.
Κατήργηταιἀπὸτοῦνόμουἀπὸτοῦνόμουτοῦνομοθετοῦντοςπερὶτοῦἀνδρὸςκαὶδεσμοῦντοςτὴνγυναῖκαπρὸςαὐτονκατήργηταιἀντὶἀπολέλυταιἠλευθέρωται
εὰνδὲἀποθάνῃἀπὸτοῦνόμουτοῦνομοθετοῦντοςπερὶτοῦἀνδρὸςκαὶδεσμοῦντοςτὴνγυναῖκαπρὸςαὐτονκατήργηταιἀντὶτοῦἀπολέλυταιἠλευθέρωται
τιοὖνἐροῦμενΟὐκεἶπε·τὶοὖν;ὁνόμοςἀπέθανενἢκατήργηται;τοῦτογὰρἐβούλετοἀλλ'ὅπερμηδὲαὐτῷἐδοκει·τὶοὖν;φησίν,ὁνόμοςἁμαρτία;διὸἐπάγει·μὴγένοιτο,ἅμακἀκείνουςλεαίνωνκαὶτὸαὐτοῦοὐκἀναιρῶν·οὐγάρ,εἰμὴἐστινἁμαρτία,ἤδηκαὶοὐκἀπέθανενἢοὐκατήργηται,ὅπερἐκεῖνοςκαὶἐδείκνυκαὶἐβούλετο.
Οὐκεἶπετὶοὖνὁνόμοςἀπέθανενἢκατήργηταιτοῦτογὰρἐβούλετοἀλλ'ὅπερουδὲαὐτῷἐδοκειτὶοὖνφησὶνὁνόμοςἁμαρτίαδιὸἐπάγειμὴγένοιτοἅμακἀκείνουςλεαίνωνκαὶτὸαὐτοῦοὐκἀναιρῶνοὐγὰρεἰμὴἐστινἁμαρτίαἤδηοὐκἀπέθανενἢοὐκατήργηταιὅπερἐκεῖνοςκαὶἐδείκνυκαὶἐβούλετο
τιοὖνἐροῦμενὁνόμοςἁμαρτίατιοὖνἐροῦμενὁνόμοςἁμαρτίανΟὐκεἶπετὶοὖνὁνόμοςἀπέθανενἢκατήργηταιτοῦτογὰρἐβούλετοἀλλ'ὅπερμηδὲαὐτῷἐδοκειτὶοὖνφησὶνὁνόμοςἁμαρτίαδιὸἐπάγειμὴγένοιτοἅμακἀκείνουςλεαίνωνκαὶτὸαὐτοῦοὐκἀναιρῶνοὐγὰρεἰμὴἐστινἁμαρτίαἤδηκαὶοὐκἀπέθανενἢοὐκατήργηταιὅπερἐκεῖνοςκαὶἐδείκνυκαὶἐβούλετο
τιοὖνἐροῦμενΟὐκεἶπετὶοὖνὁνόμοςἀπέθανενἢκατήργηταιτοῦτογὰρἐβούλετοἀλλ'ὅπερμηδὲαὐτῷἐδοκειτὶοὖνφησὶνὁνόμοςἁμαρτίαδιὸἐπάγειμὴγένοιτοἅμακἀκείνουςλεαίνωνκαὶτὸαὐτοῦοὐκἀναιρῶνοὐγὰρεἰμὴἐστινἁμαρτίαἤδηκαὶοὐκἀπέθανενἢοὐκατήργηταιὅπερἐκεῖνοςκαὶἐδείκνυκαὶἐβούλετο
χωρὶςγὰρνόμουἩμὲνἁμαρτίανεκρά,ἐγὼδὲἐνζωῇ,ἅτεμὴἐνοχλούμενοςμηδὲνυττόμενοςμηδὲνεκρούμενοςὑπ'αὐτῆς.πῶςοὖνἀνέζησενἐκείνη;διὰτοῦνόμου.τίνατρόπον;ὅτιτοῦνόμουδοθέντοςμᾶλλονἐκείνηπρὸςἐπίθεσινπαρωξύνθηκαὶοἷονἐπηρεάσαιὥρμησεν,ἅτεδὴκαὶστεφανοῦσθαιμέλλοντατὸνφυλάξοντατὴνἐντολὴνὑπολογιζομένη,καὶδιὰτοῦτομᾶλλονδιαβασκαίνουσα.καὶἐγὼπάλινγνοὺςδιὰτῆςἐντολῆςτὴνἁμαρτίαν,ὡςἐνγνώσειπράττωνἃφεύγεινἔδει,μᾶλλονκατὰτοῦτοἡμάρτανον,καὶμᾶλλοναὐτὴνκατ'ἐμαυτοῦἐπερρώννυον,ἰσχὺναὐτῇδιὰτῆςκατὰγνῶσινἀτοπουπράξεωςἐπιχορηγῶν,καὶοἷονἀσθενῆκαὶνενεκρωμένηνοὖσανἐνισχύωνκαὶἀναζωπυρῶν.ἡδὲζήσασαἐμὲἐνέκρωσεν.πρὸδὲτοῦἀναζῆσαιἐκείνηνἐγὼἔζωνμᾶλλον·τοῦτοδὲἦνπρὸτοῦνόμουκαὶτῆςἐντολῆς,ὥστε,εἰκαὶμὴὁνόμοςἁμαρτία,ἀλλ'οὖνἐκείνουδοθέντοςκατὰδύοτρόπουςἡἁμαρτίαἀνέζησεν·αὐτῆςτεἐκείνηςμᾶλλονπρὸςἐπίθεσινἀνακινηθείσηςκαὶδιεγερθείσης,καὶἡμῶντῇκατὰγνῶσινἐκτοπῳπράξειἐνισχυσάντωναὐτὴνκαὶτὴνκαθ'ἡμῶνἐπιβολὴνσὺνπαρρησίᾳπαρασχομένων.ἀλλ'ἐκείνημὲνἀνέζησεν,ἐγὼδὲἀπέθανον.
Ἡμὲνἁμαρτίανεκρὰἐγὼδὲἐνζωῇἅτεμὴἐνοχλούμενοςμηδὲνυττόμενοςμηδὲνεκρούμενοςὑπ'αὐτῆςπῶςοὖνἀνέζησενἐκείνηδιὰτοῦνόμουτίνατρόπονὅτιτοῦνόμουδοθέντοςμᾶλλονἐκείνηπρὸςἐπίθεσινπαρωξύνθηκαὶοἷονἐπηρεάσαιὥρμησενἅτεδὴκαὶστεφανοῦσθαιμέλλοντατὸνφυλάξαντατὴνἐντολὴνὑπολογιζομένηκαὶδιὰτοῦτομᾶλλονδιαβασκαίνουσακαὶἐγὼπάλινγνοὺςδιὰτῆςἐντολῆςτὴνἁμαρτίανὡςἐνγνώσειπράττωνἃφεύγεινἔδειμᾶλλονκατὰτοῦτοἡμάρτανονκαὶμᾶλλοναὐτὴνκαθ'ἑαυτοῦἐπερώννυονἰσχὺναὐτῇδιὰτῆςκατὰγνῶσινἀτοπουπράξεωςἐπιχορηγῶνκαὶοἷονἀσθενῆκαὶνενεκρωμένηνοὖσανἐνισχύωνκαὶἀναζωπυρῶνἡδὲζήσασαἐμὲἐνέκρωσεπρὸδὲτοῦἀναζῆσαιἐκείνηνἐγὼἔζωνμᾶλλοντοῦτοδὲἦνπρὸτοῦνόμουκαὶτῆςἐντολῆςὥστεεἰκαὶμὴὁνόμοςἁμαρτίαἀλλ'οὖνἐκείνουδοθέντοςκατὰδύοτρόπουςἡἁμαρτίαἀνέζησεναὐτῆςτεἐκείνηςμᾶλλονπρὸςἐπίθεσινἀνακινηθείσηςκαὶδιεγερθείσηςκαὶἡμῶντῇκατὰγνῶσινἐκτοπῳπράξειἐνισχυσάντωναὐτὴνκαὶτὴνκαθ'ἡμῶνἐπιβουλὴνσὺνπαρρησίᾳπαρασχομένωνἀλλ'ἐκείνημὲνἀνέζησενἐγὼδὲἀπέθανον
χωρὶςγὰρνόμουχωρὶςγὰρνόμουἩμὲνἁμαρτίανεκρὰἐγὼδὲἐνζωῇἅτεμὴἐνοχλούμενοςμηδὲνυττόμενοςμηδὲνεκρούμενοςὑπ'αὐτῆςπῶςοὖνἀνέζησενἐκείνηδιὰτοῦνόμουτίνατρόπονὅτιτοῦνόμουδοθέντοςμᾶλλονἐκείνηπρὸςἐπίθεσινπαρωξύνθηκαὶοἷονἐπηρεάσαιὥρμησενἅτεδὴκαὶστεφανοῦσθαιμέλλοντατὸνφυλάξοντατὴνἐντολὴνὑπολογιζομένηκαὶδιὰτοῦτομᾶλλονδιαβασκαίνουσακαὶἐγὼπάλινγνοὺςδιὰτῆςἐντολῆςτὴνἁμαρτίανὡςἐνγνώσειπράττωνἃφεύγεινἔδειμᾶλλονκατὰτοῦτοἡμάρτανονκαὶμᾶλλοναὐτὴνκατ'ἐμαυτοῦἐπερρώννυονἰσχὺναὐτῇδιὰτῆςκατὰγνῶσινἀτοπουπράξεωςἐπιχορηγῶνκαὶοἷονἀσθενῆκαὶνενεκρωμένηνοὖσανἐνισχύωνκαὶἀναζωπυρῶνἡδὲζήσασαἐμὲἐνέκρωσενπρὸδὲτοῦἀναζῆσαιἐκείνηνἐγὼἔζωνμᾶλλοντοῦτοδὲἦνπρὸτοῦνόμουκαὶτῆςἐντολῆςὥστεεἰκαὶμὴὁνόμοςἁμαρτίαἀλλ'οὖνἐκείνουδοθέντοςκατὰδύοτρόπουςἡἁμαρτίαἀνέζησεναὐτῆςτεἐκείνηςμᾶλλονπρὸςἐπίθεσινἀνακινηθείσηςκαὶδιεγερθείσηςκαὶἡμῶντῇκατὰγνῶσινἐκτοπῳπράξειἐνισχυσάντωναὐτὴνκαὶτὴνκαθ'ἡμῶνἐπιβουλὴνσὺνπαρρησίᾳπαρασχομένωνἀλλ'ἐκείνημὲνἀνέζησενἐγὼδὲἀπέθανον
χωρὶςγὰρνόμουἩμὲνἁμαρτίανεκρὰἐγὼδὲἐνζωῇἅτεμὴἐνοχλούμενοςμηδὲνυττόμενοςμηδὲνεκρούμενοςὑπ'αὐτῆςπῶςοὖνἀνέζησενἐκείνηδιὰτοῦνόμουτίνατρόπονὅτιτοῦνόμουδοθέντοςμᾶλλονἐκείνηπρὸςἐπίθεσινπαρωξύνθηκαὶοἷονἐπηρεάσαιὥρμησενἅτεδὴκαὶστεφανοῦσθαιμέλλοντατὸνφυλάξοντατὴνἐντολὴνὑπολογιζομένηκαὶδιὰτοῦτομᾶλλονδιαβασκαίνουσακαὶἐγὼπάλινγνοὺςδιὰτῆςἐντολῆςτὴνἁμαρτίανὡςἐνγνώσειπράττωνἃφεύγεινἔδειμᾶλλονκατὰτοῦτοἡμάρτανονκαὶμᾶλλοναὐτὴνκατ'ἐμαυτοῦἐπερρώννυονἰσχὺναὐτῇδιὰτῆςκατὰγνῶσινἀτοπουπράξεωςἐπιχορηγῶνκαὶοἷονἀσθενῆκαὶνενεκρωμένηνοὖσανἐνισχύωνκαὶἀναζωπυρῶνἡδὲζήσασαἐμὲἐνέκρωσενπρὸδὲτοῦἀναζῆσαιἐκείνηνἐγὼἔζωνμᾶλλοντοῦτοδὲἦνπρὸτοῦνόμουκαὶτῆςἐντολῆςὥστεεἰκαὶμὴὁνόμοςἁμαρτίαἀλλ'οὖνἐκείνουδοθέντοςκατὰδύοτρόπουςἡἁμαρτίαἀνέζησεναὐτῆςτεἐκείνηςμᾶλλονπρὸςἐπίθεσινἀνακινηθείσηςκαὶδιεγερθείσηςκαὶἡμῶντῇκατὰγνῶσινἐκτοπῳπράξειἐνισχυσάντωναὐτὴνκαὶτὴνκαθ'ἡμῶνἐπιβολὴνσὺνπαρρησίᾳπαρασχομένωνἀλλ'ἐκείνημὲνἀνέζησενἐγὼδὲἀπέθανον
Ἡγὰρἁμαρτίαἀφορμὴνἀνωτέρωεἰπὼνὅτιἀφορμὴνλαβοῦσαἡἁμαρτίακατειργάσατοἐνἐμοὶπᾶσανἐπιθυμίαν,ἐπάγειὅτιοὐμόνονπᾶσανἐπιθυμίανκατειργάσατο,ἀλλὰκαὶἐθανάτωσέμεαὕτημοιγενομένηεἰςθάνατον.εἶταὡςἔθοςαὐτῷαἰτίαςαἰτίαιςσυνείρεινκαὶτὴνἀκολουθίανἐνδεικνύναιτῶνπραγμάτωνἐντοῖςλόγοις,ἀνατρέχεικαὶτίθησιπῶςκατειργάσατοπᾶσανἐπιθυμίαν.καίφησινὅτιἀφορμὴνλαβοῦσαἐξηπάτησέμε.εἶταἀφῆκετὸπρορρηθὲννοεῖνἐνταῦθα,ὅτιἐκτούτουδὲ|εἰρ?|γάσατοτὴνἐπιθυμίαν,καὶτοῦτοἀφεὶςἐπισυνάπτειτὸτέλος·καὶἀπέκτεινεν,ἳνᾖκατὰσυνέχειαν,εἴτιςἀναλάβοι,οὕτωςαὐτῷεἰρήμενον·ἀφορμὴνλαβοῦσαἡ|ἁμαρτία?|κατειργάσατοἐνἐμοὶπᾶσανἐπιθυμίαν,τὴνδὲἐπιθυμίανκατειργάσατο.ἀπατήσασα,ἐργασαμένηδὲτὴνἐπιθυμίανἀπέκτεινέμε.ἔστινοὖνἡἀπάτηαἰτίατῆςἐπιθυμίας,ἡδὲἐπιθυμίατοῦθανάτου·τὴνδὲἀπάτηνεἰργάσατοδιὰτῆςἐντολῆςἡἁμαρτία,ἵναφανῇτὸὑπερβάλλοντῆςκακίαςαὐτῆς,διὰτοῦἀγαθοῦτὸκάκιστονἐργαζομένης.
ἀνωτέρωεἰπὼνὅτιἀφορμὴνλαβοῦσαἡἁμαρτίακατειργάσατοἐνἐμοὶπᾶσανἐπιθυμίανἐπάγειὅτιοὐμόνονἐπιθυμίανπᾶσανκατειργάσατοἀλλὰκαὶἐθανάτωσέμεαὕτημοιγενομένηεἰςθάνατονεἶταὡςἔθοςαὐτῷαἰτίαςαἰτίαιςσυνείρεινκαὶτὴνἀκολουθίανἐνδεικνύναιτῶνπραγμάτωνκαὶἐντοῖςλόγοιςἀνατρέχεικαὶτίθησιπῶςκατειργάσατοπᾶσανἐπιθυμίανκαίφησινὅτιἀφορμὴνλαβοῦσαἐξηπάτησέμεεἶταἀφῆκετὸπρορρηθὲννοεῖνἐνταῦθαὅτιἐκτούτουδὲεἰργάσατοτὴνἐπιθυμίανκαὶτοῦτοἀφεὶςἐπισυνάπτειτὸτέλοςκαὶἀπέκτεινενἳνᾖκατὰσυνέχειανεἴτιςἀναλάβοιοὕτωςαὐτῷεἰρήμενονἀφορμὴνλαβοῦσαἡἁμαρτιακατειργάσατοἐνἐμοὶπᾶσανἐπιθυμίαντὴνδὲἐπιθυμίανκατειργάσατοἀπατήσασαἐργασαμένηδὲτὴνἐπιθυμίανἀπέκτεινέμεἔστινοὖνἡἀπάτηαἰτίατῆςἐπιθυμίαςἡδὲἐπιθυμίατοῦθανάτουτὴνδὲἀπάτηνεἰργάσατοδιὰτῆςἐντολῆςἡἁμαρτίαἵναφανῇτὸὑπερβάλλοντῆςκακίαςαὐτῆςδιὰτοῦἀγαθοῦτὸκάκιστονἐργαζομένης
ἡγὰρἁμαρτίαἀφορμὴνλαβοῦσαδιὰτῆςἐντολῆςἐξηπάτησέμεκαὶδι'αὐτῆςἀπέκτεινενἩγὰρἁμαρτίαἀφορμὴνἀνωτέρωεἰπὼνὅτιἀφορμὴνλαβοῦσαἡἁμαρτίακατειργάσατοἐνἐμοὶπᾶσανἐπιθυμίανἐπάγειὅτιοὐμόνονἐπιθυμίανπᾶσανκατειργάσατοἀλλὰκαὶἐθανάτωσέμεαὕτημοιγενομένηεἰςθάνατονεἶταὡςἔθοςαὐτῷαἰτίαςαἰτίαιςσυνείρεινκαὶτὴνἀκολουθίανἐνδεικνύναικαὶτῶνπραγμάτωνἐντοῖςλόγοιςἀνατρέχεικαὶτίθησιπῶςκατειργάσατοπᾶσανἐπιθυμίανκαίφησινὅτιἀφορμὴνλαβοῦσαἐξηπάτησέμεεἶταἀφῆκετὸπρορρηθὲννοεῖνἐνταῦθαὅτιἐκτούτουεἰργάσατοτὴνἐπιθυμίανκαὶτοῦτοἀφεὶςἐπισυνάπτειτὸτέλοςκαὶἀπέκτεινενἳνᾖκατὰσυνέχειανεἴτιςἀναλάβοιοὕτωςαὐτῷεἰρήμενονἀφορμὴνλαβοῦσαἡἁμαρτίακατειργάσατοἐνἐμοὶπᾶσανἐπιθυμίαντὴνδὲἐπιθυμίανκατειργάσατοἀπατήσασαἐργασαμένηδὲτὴνἐπιθυμίανἀπέκτεινέμεἔστινοὖνἡἀπάτηαἰτίατῆςἐπιθυμίαςἡδὲἐπιθυμίατοῦθανάτουτὴνδὲἀπάτηνεἰργάσατοδιὰτῆςἐντολῆςἡἁμαρτίαἵναφανῇτὸὑπερβάλλοντῆςκακίαςαὐτῆςδιὰτοῦἀγαθοῦτὸκάκιστονἐργαζομένης
Ἡγὰρἁμαρτίαἀφορμὴνἀνωτέρωεἰπὼνὅτιἀφορμὴνλαβοῦσαἡἁμαρτίακατειργάσατοἐνἐμοὶπᾶσανἐπιθυμίανἐπάγειὅτιοὐμόνονπᾶσανἐπιθυμίανκατειργάσατοἀλλὰκαὶἐθανάτωσέμεαὕτημοιγενομένηεἰςθάνατονεἶταὡςἔθοςαὐτῷαἰτίαςαἰτίαιςσυνείρεινκαὶτὴνἀκολουθίανἐνδεικνύναιτῶνπραγμάτωνἐντοῖςλόγοιςἀνατρέχεικαὶτίθησιπῶςκατειργάσατοπᾶσανἐπιθυμίανκαίφησινὅτιἀφορμὴνλαβοῦσαἐξηπάτησέμεεἶταἀφῆκετὸπρορρηθὲννοεῖνἐνταῦθαὅτιἐκτούτουδὲ|εἰρ?|γάσατοτὴνἐπιθυμίανκαὶτοῦτοἀφεὶςἐπισυνάπτειτὸτέλοςκαὶἀπέκτεινενἳνᾖκατὰσυνέχειανεἴτιςἀναλάβοιοὕτωςαὐτῷεἰρήμενονἀφορμὴνλαβοῦσαἡ|ἁμαρτία?|κατειργάσατοἐνἐμοὶπᾶσανἐπιθυμίαντὴνδὲἐπιθυμίανκατειργάσατοἀπατήσασαἐργασαμένηδὲτὴνἐπιθυμίανἀπέκτεινέμεἔστινοὖνἡἀπάτηαἰτίατῆςἐπιθυμίαςἡδὲἐπιθυμίατοῦθανάτουτὴνδὲἀπάτηνεἰργάσατοδιὰτῆςἐντολῆςἡἁμαρτίαἵναφανῇτὸὑπερβάλλοντῆςκακίαςαὐτῆςδιὰτοῦἀγαθοῦτὸκάκιστονἐργαζομένης
ώστεὁμὲνὁνόμοςἍγιοςὁνόμος,ὅτιἐφύλαττενἀπὸἀκαθαρσίαςτοὺςφυλάττονταςαὐτον·δίκαιος,ὅτιτοῖςμὲνκατορθοῦσινἠμείβετοδωρεαῖς,τοῖςδὲπαραβαίνουσινἐπετίθειτὰςτιμωρίας·ἀγαθος,ὅτιοὐχἡδομενοςταῖςτιμωρίαιςἢὀργῇχρώμενοςἐκολαζεν,ἀλλὰτῆςαὐτῶνἕνεκασωτηρίαςκαὶὠφελείαςκαὶβελτιώσεως,καὶἔτιὅτιμικρὰκατορθοῦσιμεγάλαἐχαρίζετο,καὶἁμαρτάνονταςπεριεῖπε,καὶοὐκατ'ἀξίαντῶνπλημμελημάτωνἐκολαζεν.αὐτὸςδὲτέωςταῦταπαραδραμὼνἐκτούτωνσυμπεραίνειἅγιονκαὶδίκαιονκαὶἀγαθὸνεἶναιτὸννόμονἤτοιτὴνἐντολήν·ἐξἑνὸςμὲνὅτιἐδίδαξέμεγνωρίσαιτὴνἁμαρτίανκαὶἐπέταξεφυγεῖναὐτήν,ἐξἑτέρουδὲὅτικηδομενοςκαὶφροντίζωντοῦτοἐποίησενεἰςγὰρζωὴνἐμοὶκαὶσωτηρίανταῦταἐποίησεν.ἅγιοςοὖν,ὅτιἐδίδαξεκαὶφυγεῖνἀπὸτῆςἀκαθαρσίαςαὐτῆςἐπέταξεν·δίκαιος,ὅτιδιδάξαςοὕτωτὴντιμωρίαντοὺςμὴφυλάξανταςἀπαιτεῖ·ἀγαθὸςδὲπάλιν,ὅτιζωήνμοιπρονοούμενοςταῦταἐπετέλει.
ώστεὁμὲννόμοςἍγιοςὁνόμοςὅτιἐφύλαττενἀπὸἀκαθαρσίαςτοὺςφυλάττονταςαὐτονδίκαιοςὅτιτοῖςμὲνκατορθοῦσινἠμείβετοδωρεαῖςτοῖςδὲπαραβαίνουσινἐπετίθειτὰςτιμωρίαςἀγαθοςὅτιοὐχἡδομενοςταῖςτημωρίαιςἢὀργῇχρώμενοςἐκολαζενἀλλὰτῆςαὐτῶνἕνεκασωτηρίαςκαὶὠφελείαςκαὶβελτιώσεωςκαὶἔτιὅτιμικρὰκατορθοῦσιμεγάλαἐχαρίζετοκαὶἁμαρτάνονταςπεριεῖπεκαὶοὐκατ'ἀξίαντῶνπλημμελημάτωνἐκολαζεναὐτὸςδὲτέωςταῦταπαραδραμὼνἐκτούτωνσυμπεραίνειἅγιονκαὶδίκαιονκαὶἀγαθὸνεἶναιτὸννόμονἤτοιτὴνἐντολινἐξἑνὸςμὲνὅτιἐδίδαξέμεγνωρίσαιτὴνἁμαρτίανκαὶἐπέταξεφυγεῖναὐτὴνἐξἑτέρουδὲὅτικηδόμενοςκαὶφροντίζωντοῦτοἐποίησενεἰςγὰρζωὴνἐμοὶκαὶσωτηρίανταῦταἐποίησενἅγιοςοὖνὅτιἐδίδαξεκαὶφυγεῖνἀπὸτῆςἀκαθαρσίαςαὐτῆςἐπέταξενδίκαιοςὅτιδιδάξαςοὕτωτὴντιμωρίαντοὺςμὴφυλάξανταςἀπαιτεῖἀγαθὸςδὲπάλινὅτιζωήνμοιπρονοούμενοςταῦταἐπετέλει
ώστεὁμὲνὁνόμοςἍγιοςὁνόμοςὅτιἐφύλαττενἀπὸἀκαθαρσίαςτοὺςφυλάττονταςαὐτονδίκαιοςὅτιτοῖςμὲνκατορθοῦσινἠμείβετοδωρεαῖςτοῖςδὲπαραβαίνουσινἐπετίθειτὰςτιμωρίαςἀγαθοςὅτιοὐχἡδομενοςταῖςτιμωρίαιςἢὀργῇχρώμενοςἐκολαζενἀλλὰτῆςαὐτῶνἕνεκασωτηρίαςκαὶὠφελείαςκαὶβελτιώσεωςκαὶἔτιὅτιμικρὰκατορθοῦσιμεγάλαἐχαρίζετοκαὶἁμαρτάνονταςπεριεῖπεκαὶοὐκατ'ἀξίαντῶνπλημμελημάτωνἐκολαζεναὐτὸςδὲτέωςταῦταπαραδραμὼνἐκτούτωνσυμπεραίνειἅγιονκαὶδίκαιονκαὶἀγαθὸνεἶναιτὸννόμονἤτοιτὴνἐντολὴνἐξἑνὸςμὲνὅτιἐδίδαξέμεγνωρίσαιτὴνἁμαρτίανκαὶἐπέταξεφυγεῖναὐτὴνἐξἑτέρουδὲὅτικηδόμενοςκαὶφροντίζωντοῦτοἐποίησενεἰςγὰρζωὴνἐμοὶκαὶσωτηρίανταῦταἐποίησενἅγιοςοὖνὅτιἐδίδαξεκαὶφυγεῖνἀπὸτῆςἀκαθαρσίαςαὐτῆςἐπέταξενδίκαιοςὅτιδιδάξαςοὕτωτὴντιμωρίαντοὺςμὴφυλάξανταςἀπαιτεῖἀγαθὸςδὲπάλινὅτιζωήνμοιπρονοούμενοςταῦταἐπετέλει
ώστεὁμὲνὁνόμοςἍγιοςὁνόμοςὅτιἐφύλαττενἀπὸἀκαθαρσίαςτοὺςφυλάττονταςαὐτονδίκαιοςὅτιτοῖςμὲνκατορθοῦσινἠμείβετοδωρεαῖςτοῖςδὲπαραβαίνουσινἐπετίθειτὰςτιμωρίαςἀγαθοςὅτιοὐχἡδομενοςταῖςτιμωρίαιςἢὀργῇχρώμενοςἐκολαζενἀλλὰτῆςαὐτῶνἕνεκασωτηρίαςκαὶὠφελείαςκαὶβελτιώσεωςκαὶἔτιὅτιμικρὰκατορθοῦσιμεγάλαἐχαρίζετοκαὶἁμαρτάνονταςπεριεῖπεκαὶοὐκατ'ἀξίαντῶνπλημμελημάτωνἐκολαζεναὐτὸςδὲτέωςταῦταπαραδραμὼνἐκτούτωνσυμπεραίνειἅγιονκαὶδίκαιονκαὶἀγαθὸνεἶναιτὸννόμονἤτοιτὴνἐντολὴνἐξἑνὸςμὲνὅτιἐδίδαξέμεγνωρίσαιτὴνἁμαρτίανκαὶἐπέταξεφυγεῖναὐτὴνἐξἑτέρουδὲὅτικηδόμενοςκαὶφροντίζωντοῦτοἐποίησενεἰςγὰρζωὴνἐμοὶκαὶσωτηρίανταῦταἐποίησενἅγιοςοὖνὅτιἐδίδαξεκαὶφυγεῖνἀπὸτῆςἀκαθαρσίαςαὐτῆςἐπέταξενδίκαιοςὅτιδιδάξαςοὕτωτὴντιμωρίαντοὺςμὴφυλάξανταςἀπαιτεῖἀγαθὸςδὲπάλινὅτιζωήνμοιπρονοούμενοςταῦταἐπετέλει
ἂλλἡἁμαρτίαἘπειδὴτῆςἁμαρτίαςἠθέλησετὸμέγεθοςδεῖξαι,μεῖζονδὲταύτηςεἰςκακίανοὐκἦνεὑρεῖν,δι'αὐτῆςταύτηςτὸμέγεθοςαὐτῆςἐνδεικνύμενοςφησιν·ἀλλ'ἡἁμαρτία,ἵναφανῇἁμαρτία,τοῦτ'ἔστινἵναἐκκαλυφθῇαὐτῆςὁπᾶςτῆςκακίαςπλοῦτοςκαὶἡἰσχὺςαὐτῆςἡἐναὐτῇ,ἵναὅπερἐστὶνὅληὡςὅληγένηταιἐκφανής.ἐπὶμὲνγὰρτῶνἄλλωνὑπερβολήντιναθέλοντεςπαραστῆσαι,δυνάμεθαἄλλοτιἐπιφέρειντῷδιασυρομένῳὑφ'ἡμῶν,οἷον·μιαρὸςἦνἐπὶτοσοῦτονὁΚάϊν,ὅτικαὶἀδελφοκτονοςἐγένετο,ὅτικαὶθεὸνπρῶτοςἐψεύσατο,καὶτὰὅμοια.καὶπάλιν·οὐδὲμετὰτὴντῶντεραστείωνἐπίδειξινπαρεκλήθηΦαραὼἀπολῦσαιτοὺςἸσραηλίτας,ἵναφανῇαὐτοῦτὸὠμὸντῆςγνώμηςκαὶατιθασονκαὶθεομισές.καὶἐπὶτῶνἄλλωνὁμοίως.ἔστιγὰρεὑρεῖντιχεῖροντῶνὑποκειμένωνοὗκαὶμετασχοντεςοἱπονηρευομενοι,τὰςκατ'ἐκεῖνοπροσηγορίαςἐπιδέχονται.ἐπὶδὲτῆςἁμαρτίας,ἐπεὶταύτης,ὡςἔφημεν,οὐκἔστιχεῖρονεὑρεῖν,αὐτὴνἐφ'ἑαυτῆςκατηγορησε,πικρῶςἅμακαὶδριμέωςτὸνὄγκοναὐτῆςκαὶτὸτυραννικὸνκαὶἀνυπέρβλητονἐνδεικνύμενος.ἐπειδὴδὲἀσαφέστερονπωςἔδοξενεἰρῆσθαιτῇταυτολογίᾳτοῦὀνοματος,πάλινδὲμεταλαμβανομένουτοῦὀνοματοςἡτῆςὑπερβολῆςκαὶδριμύτητοςἔνδειξιςἐξελύετο,παρονομάζειμέν,καὶοὐτελείωςἀφίσταταιτοῦὀνοματος·ἐνᾧδὲἐκλελύσθαιἐδοκει,τονονἐπάγειτῇπροσθήκῃτοῦκαθ'ὑπερβολήν,καὶοὕτωςἐπὶτὸσαφέστερονἅμακαὶὁμοίωςἔντονονκαὶτοῦδριμέωςἐμφαντικὸνμεταλαβὼντὸνλόγονφησίν·ἵναγένηταικαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτία.
ἂλλἡἁμαρτίαἘπειδὴτῆςἁμαρτίαςἠθέλησετὸμέγεθοςδεῖξαιμεῖζονδὲταύτηςεἰςκακίανοὐκἦνεὑρεῖνδι'αὐτῆςταύτηςτὸμέγεθοςαὐτῆςἐνδεικνύμενοςφησινἀλλ'ἡἁμαρτίαἵναφανῇἁμαρτίατοῦτ'ἔστινἵναἐκκαλυφθῇαὐτῆςὁπᾶςτῆςκακίαςπλοῦτοςκαὶἡἰσχὺςαὐτῆςἡἐναὐτῇἵναὅπερἐστὶνὅληὡςὅληγένηταιἐκφανὴςἐπὶμὲνγὰρτῶνἄλλωνὑπερβολήντιναθέλοντεςπαραστῆσαιδυνάμεθαἄλλοτιἐπιφέρειντῷδιασυρομένῳὑφ'ἡμῶνοἷονμιαρὸςἦνἐπὶτοσοῦτονὁΚάϊνὅτικαὶἀδελφοκτονοςἐγένετοὅτικαὶθεὸνπρῶτοςἐψεύσατοκαὶτὰὅμοιακαὶπάλινοὐδὲμετὰτὴντῶντεραστίωνἐπίδειξινπαρεκλήθηΦαραὼἀπολῦσαιτοὺςἸσραηλίταςἵναφανῇαὐτοῦτὸὠμὸνκαὶἀτίθασοντῆςγνώμηςκαὶθεομισὲςκαὶἐπὶτῶνἄλλωνὁμοίωςἔστιγὰρεὑρεῖντιχεῖροντῶνὑποκειμένωνοὗκαὶμετασχόντεςοἱπονηρευόμενοιτὰςκατ'ἐκεῖνοπροσηγορίαςἐπιδέχονταιἐπὶδὲτῆςἁμαρτίαςἐπεὶταύτηςὡςἔφημενοὐκἔστιχεῖρονεὑρεῖναὐτὴνἐφ'ἑαυτῆςκατηγόρησεπικρῶςἅμακαὶδριμέωςτὸνὄγκοναὐτῆςκαὶτὸτυραννικὸνκαὶἀνυπέρβλητονἐνδεικνύμενοςἐπειδὴδὲἀσαφέστερονπωςἔδοξενεἰρῆσθαιτῇταυτολογίᾳτοῦὀνοματοςπάλινδὲμεταλαμβανομένουτοῦὀνοματοςἡτῆςὑπερβολῆςκαὶδριμύτητοςἔνδειξιςἐξελύετοπαρονομάζειμὲνκαὶοὐτελείωςἀφίσταταιτοῦὀνοματοςἐνᾧδὲἐκλελύσθαιἐδοκειτόνονἐπάγειτῇπροσθήκῃτοῦκαθ'ὑπερβολὴνκαὶοὕτωςἐπὶτὸσαφέστερονἅμακαὶὁμοίωςἔντονονκαὶτοῦδριμέωςἐμφαντικὸνμεταλαβὼντὸνλόγονφησὶνἵναγένηταικαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτία
τὸοὖνἀγαθονἐμοίγεγονεθάνατοςμὴγένοιτοἀλλὰἡἁμαρτίαἘπειδὴτῆςἁμαρτίαςἠθέλησετὸμέγεθοςδεῖξαιμεῖζονδὲταύτηςεἰςκακίανοὐκἦνεὑρεῖνδι'αὐτῆςταύτηςτὸμέγεθοςαὐτῆςἐνδεικνύμενοςφησινἀλλ'ἡἁμαρτίαἵναφανῇἁμαρτίατοῦτ'ἔστινἵναἐκκαλυφθῇαὐτῆςὁπᾶςτῆςκακίαςπλοῦτοςκαὶἡἰσχὺςαὐτῆςἡἐναὐτῇἵναὅπερἐστὶνὅληὡςὅληγένηταιἐκφανὴςἐπὶμὲνγὰρτῶνἄλλωνὑπερβολήντιναθέλοντεςπαραστῆσαιδυνάμεθαἄλλοτιἐπιφέρειντῷδιασυρομένῳὑφ'ἡμῶνοἷονμιαρὸςἦνἐπὶτοσοῦτονὁΚάϊνὅτικαὶἀδελφοκτονοςἐγένετοὅτικαὶθεὸνπρῶτοςἐψεύσατοκαὶτὰὅμοιακαὶπάλινοὐδὲμετὰτὴντῶντεραστείωνἐπίδειξινπαρεκλήθηΦαραὼἀπολῦσαιτοὺςἸσραηλίταςἵναφανῇαὐτοῦτὸὠμὸντῆςγνώμηςκαὶἀτίθασονκαὶθεομισὲςκαὶἐπὶτῶνἄλλωνὁμοίωςἔστιγὰρεὑρεῖντιχεῖροντῶνὑποκειμένωνοὗκαὶμετασχόντεςοἱπονηρευόμενοιτὰςκατ'ἐκεῖνοπροσηγορίαςἐπιδέχονταιἐπὶδὲτῆςἁμαρτίαςἐπεὶταύτηςὡςἔφημενοὐκἔστιχεῖρονεὑρεῖναὐτὴνἐφ'ἑαυτῆςκατηγόρησεπικρῶςἅμακαὶδριμέωςτὸνὄγκοναὐτῆςκαὶτὸτυραννικὸνκαὶἀνυπέρβλητονἐνδεικνύμενοςἐπειδὴδὲἀσαφέστερονπωςἔδοξενεἰρῆσθαιτῇταυτολογίᾳτοῦὀνοματοςπάλινδὲμεταλαμβανομένουτοῦὀνοματοςἡτῆςὑπερβολῆςκαὶδριμύτητοςἔνδειξιςἐξελύετοπαρονομάζειμὲνκαὶοὐτελείωςἀφίσταταιτοῦὀνοματοςἐνᾧδὲἐκλελύσθαιἐδοκειτόνονἐπάγειτῇπροσθήκῃτοῦκαθ'ὑπερβολὴνκαὶοὕτωςἐπὶτὸσαφέστερονἅμακαὶὁμοίωςἔντονονκαὶτοῦδριμέωςἐμφαντικὸνμεταλαβὼντὸνλόγονφησὶνἵναγένηταικαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτία
ἂλλἡἁμαρτίαἵναφανῇἁμαρτίαἘπειδὴτῆςἁμαρτίαςἠθέλησεντὸμέγεθοςδεῖξαιμεῖζονδὲταύτηςεἰςκακίανοὐκἦνεὑρεῖνδι'αὐτῆςταύτηςτὸμέγεθοςαὐτῆςἐνδεικνύμενοςφησινἀλλ'ἡἁμαρτίαἵναφανῇἁμαρτίατοῦτ'ἔστινἐκκαλυφθῇαὐτῆςὁπᾶςτῆςκακίαςπλοῦτοςκαὶἡἰσχὺςαὐτῆςἡἐναὐτῇἵναὅπερἐστὶνὅληὡςὅληγένηταιἐμφανὴςἐπειδηταύτηςοὐκἦνχεῖρονεὑρεῖναὐτὴνἐφ'ἑαυτῆςκατηγόρησεπικρῶςἅμακαὶδριμέωςτὸνὄγκοναὐτῆςκαὶτὸτυραννικὸνκαὶἀνυπέρβλητονἐνδεικνύμενος
ἂλλἡἁμαρτίαἘπειδὴτῆςἁμαρτίαςἠθέλησετὸμέγεθοςδεῖξαιμεῖζονδὲταύτηςεἰςκακίανοὐκἦνεὑρεῖνδι'αὐτῆςταύτηςτὸμέγεθοςαὐτῆςἐνδεικνύμενοςφησινἀλλ'ἡἁμαρτίαἵναφανῇἁμαρτίατοῦτ'ἔστινἵναἐκκαλυφθῇαὐτῆςὁπᾶςτῆςκακίαςπλοῦτοςκαὶἡἰσχὺςαὐτῆςἡἐναὐτῇἵναὅπερἐστὶνὅληὡςὅληγένηταιἐκφανὴςἐπὶμὲνγὰρτῶνἄλλωνὑπερβολήντιναθέλοντεςπαραστῆσαιδυνάμεθαἄλλοτιἐπιφέρειντῷδιασυρομένῳὑφ'ἡμῶνοἷονμιαρὸςἦνἐπὶτοσοῦτονὁΚάϊνὅτικαὶἀδελφοκτονοςἐγένετοὅτικαὶθεὸνπρῶτοςἐψεύσατοκαὶτὰὅμοιακαὶπάλινοὐδὲμετὰτὴντῶντεραστείωνἐπίδειξινπαρεκλήθηΦαραὼἀπολῦσαιτοὺςἸσραηλίταςἵναφανῇαὐτοῦτὸὠμὸντῆςγνώμηςκαὶἀτίθασονκαὶθεομισὲςκαὶἐπὶτῶνἄλλωνὁμοίωςἔστιγὰρεὑρεῖντιχεῖροντῶνὑποκειμένωνοὗκαὶμετασχόντεςοἱπονηρευόμενοιτὰςκατ'ἐκεῖνοπροσηγορίαςἐπιδέχονταιἐπὶδὲτῆςἁμαρτίαςἐπεὶταύτηςὡςἔφημενοὐκἔστιχεῖρονεὑρεῖναὐτὴνἐφ'ἑαυτῆςκατηγόρησεπικρῶςἅμακαὶδριμέωςτὸνὄγκοναὐτῆςκαὶτὸτυραννικὸνκαὶἀνυπέρβλητονἐνδεικνύμενοςἐπειδὴδὲἀσαφέστερονπωςἔδοξενεἰρῆσθαιτῇταυτολογίᾳτοῦὀνοματοςπάλινδὲμεταλαμβανομένουτοῦὀνοματοςἡτῆςὑπερβολῆςκαὶδριμύτητοςἔνδειξιςἐξελύετοπαρονομάζειμὲνκαὶοὐτελείωςἀφίσταταιτοῦὀνοματοςἐνᾧδὲἐκλελύσθαιἐδοκειτόνονἐπάγειτῇπροσθήκῃτοῦκαθ'ὑπερβολὴνκαὶοὕτωςἐπὶτὸσαφέστερονἅμακαὶὁμοίωςἔντονονκαὶτοῦδριμέωςἐμφαντικὸνμεταλαβὼντὸνλόγονφησὶνἵναγένηταικαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτία
οἴδαμενγὰρὅτιτουτέστιτὰτοῦπνεύματοςβούλεται,τὰσυμφέρονταζητεῖτῆςψυχῆς·ἐγὼδὲτὰςτῆςσαρκὸςἐπιθυμίαςδιώκωνσαρκικοςεἰμι.οὐκεἶπενδὲὅτιὑμεῖςοἱτῷνόμῳχρώμενοικαὶπαραβαίνοντες,ἵναμὴτραχὺνκαὶἐπαχθῆποιήσῃτὸνλόγον·ἀλλ'ἐγώ,φησί,τὰἐκείνωνἐφ'ἑαυτοῦσχηματίζων,καὶἐφεξῆςδὲοὕτωςποιεῖ,τὸτραχὺκαὶσφοδρὸνἐκλύωνκαὶλεαίνωντῇπερὶεαὐτὸνσχηματολογίᾳ.
ἡοττὰτοῦπνεύματοςβούλεταιτὰσυμφέρονταζητεῖτῆςψυχῆςἐγὼδὲτὰςτῆςσαρκὸςἐπιθυμίαςδιώκωνσαρκικὸςεἰμιοὐκεἶπενδὲὑμεῖςοἱτῷνόμῳχρώμενοικαὶπαραβαίνοντεςἵναμὴτραχὺνκαὶἐπαχθῆτὸνλόγονποιήσῃἀλλ'ἐγὼφησὶτὰἐκείνωνἐφ'ἑαυτοῦσχηματίζωνκαὶἐφεξῆςδὲοὕτωςποιεῖτὸτραχὺκαὶσφοδρὸνἐκλύωνκαὶλεαίνωντῇπερὶεαὐτὸνσχηματολογίᾳ
τουτέστιτοῦπνεύματοςβούλεταιτὰσυμφέρονταζητεῖτῆςψυχῆςἐγὼδὲτὰςτῆςσαρκὸςἐπιθυμίαςδιώκωνσαρκικὸςεἰμιοὐκεἶπενδὲὅτιὑμεῖςοἱτῷνόμῳχρώμενοικαὶπαραβαίνοντεςἵναμὴτραχὺνκαὶἐπαχθῆτὸνλόγονποιήσῃἀλλ'ἐγὼφησὶτὰἐκείνωνἐφ'ἑαυτοῦσχηματίζωνκαὶἐφεξῆςδὲοὕτωςποιεῖτὸτραχὺκαὶσφοδρὸνἐκλύωνκαὶλεαίνωντῇπερὶεαὐτὸνσχηματολογίᾳ
οἴδαμενγὰρὅτιτουτέστιτὰτοῦπνεύματοςβούλεταιτὰσυμφέρονταζητεῖτῆςψυχῆςἐγὼδὲτὰςτῆςσαρκὸςἐπιθυμίαςδιώκωνσαρκικὸςεἰμιοὐκεἶπενδὲὅτιὑμεῖςοἱτῷνόμῳχρώμενοικαὶπαραβαίνοντεςἵναμὴτραχὺνκαὶἐπαχθῆποιήσῃτὸνλόγονἀλλ'ἐγὼφησὶτὰἐκείνωνἐφ'ἑαυτοῦσχηματίζωνκαὶἐφεξῆςδὲοὕτωςποιεῖτὸτραχὺκαὶσφοδρὸνἐκλύωνκαὶλεαίνωντῇπερὶεαὐτὸνσχηματολογίᾳ
ὁγὰρκατεργάζομαιΜετὰγὰρτὸπραθῆναικαὶγενέσθαιτὸνἄνθρωπονὑπὸτὴνἁμαρτίαν,οὐγινώσκειὃκατεργάζεται,τῆςσυνηθείαςτῆςαἰσχρᾶςπαντελῶςαὐτονκυριευσάσης,καὶμηδὲσυγχωρούσηςεἰδέναιὅτιὃπράττεικακὸνἐστιν.διὸκαὶὃἐμίσειἄν,εἰἄπρατοςκαὶἐλεύθεροςἦν,καὶὃοὐκἂνεἵλετο,τοῦτοκαὶαἱρεῖταιπεπραμένοςἤδηὢνκαὶπράττει.εἰδὲἐλεύθεροςὢνκαὶἄπρατος,καὶκατὰφύσινοὐκἂνεἱλομηνἃνῦνποιῶ,συμμαρτυρῶτῷνόμῳὅτικαλός·ἐκεῖναγάρμοιψηφίζεταιφεύγειν,ἃκαὶἐγὼἐντῇκατὰφύσινἐλευθερίᾳτυγχάνωνἔκριναφευκτέαεἶναικαὶμισητά.νῦνδὲπραθείς,φησί,καὶὑπὸτὴνἁμαρτίανπεσών,ὡςὑπ'ἐκείνηςδεσποζομενοςκαὶκυριευομενοςκαὶἐκείνῃὑπηρετῶν,οὕτωςἐργάζομαιτὸκακὸνὅπεροὐκἂνἔπραξαἐγὼἐνἐλευθερίᾳὤν·διὸτρόποντινὰοὐκἐργάζομαιἐγὼαὐτο,ἀλλ'ὁκρατηθεὶςκαὶκυριευθεὶςὑπὸτῆςἁμαρτίας.αὐτὸςδὲἐμφαντικώτερονφησιν·ἀλλ'ἡοἰκοῦσαἐνἐμοὶἁμαρτία·ὥσπεργὰρὁτὴνοἰκίανἐνοικῶνἐκεῖνοςπάντατὰκατὰτὴνοἰκίανπράττῃκἂνκέχρηταιἔντισιτῇοἰκίᾳσυνεργῷ,οὕτω,φησί,καὶἡἁμαρτίαλαβοῦσάμεἔκδοτονκαὶπραθέντααὐτῇἐνῴκησε,καὶἑαυτῆςὅλονἐποιήσατο,πᾶνἀγαθὸνἀπελάσασατῆςἐμῆςσαρκός,οἷονἐπίγνωσινὧνπράττω,μετάνοιανἐφ'οἷςἁμαρτάνω,καὶεἴτιτοιοῦτον.εἶτα·τὸγὰρθέλεινπαράκειταίμοι.οὐπαντάπασιδέ,φησίν,ἐξέστηνἐμαυτοῦὥστεμηδ'εἰδέναιτὸἀγαθὸνὅλωςμηδὲἔχεινἐπιθυμίαναὐτοῦ,ἀλλ'ἒσθ'ὅτεδιανίσταμαιπρὸςαὐτο·διὰτοῦτογὰρἔφη·παράκειταίμοι,οἷον·κεῖταιπαρ'ἐμοὶὅμοιαινεκρῷ·ὅμωςδιανίσταμαικειμένουαὐτοῦπαρ'ἐμοί,ἀλλὰκυριευομενοςὑπὸτῆςἁμαρτίαςτὴνπροαίρεσινεἰςτέλοςοὐκἄγω.Ἢοὖνὡςεἴρηται,ἢκαὶοὕτωςἐκληπτέοντὰεἰρημένα·
Μετὰγὰρτὸπραθῆναικαὶγενέσθαιτὸνἄνθρωπονὑπὸτὴνἁμαρτίανοὐγινώσκειὃκατεργάζεταιτῆςσυνηθείαςτῆςαἰσχρᾶςπαντελῶςαὐτουκυριευσάσηςκαὶμηδὲσυγχωρούσηςεἰδέναιὅτιὃπράττεικακὸνἐστινδιὸκαὶὃἐμίσειἂνεἰἄπρατοςκαὶἐλεύθεροςἦνκαὶὃοὐκἂνεἵλετοτοῦτοκαὶαἱρεῖταιπεπραμένοςἤδηὢνκαὶπράττειεἰδὲἐλεύθεροςὢνκαὶἄπρατοςκαὶκατὰφύσινοὐκἂνεἱλομηνἃνῦνποιῶσυμμαρτυρῶτῷνόμῳὅτικαλὸςἐκεῖναγάρμοιψηφίζεταιφεύγεινἃκαὶἐγὼἐντῇκατὰφύσινἐλευθερίᾳτυγχάνωνἔκριναφευκτέαεἶναικαὶμισητὰνῦνδὲπραθεὶςφησὶκαὶὑπὸτὴνἁμαρτίανπεσὼνὡςὑπ'ἐκείνηςδεσποζόμενοςκαὶκυριευόμενοςκαὶἐκείνῃὑπηρετῶνοὕτωςἐργάζομαιτὸκακὸνὅπεροὐκἂνἔπραξαἐγὼἐνἐλευθερίᾳὢνδιὸτρόποντινὰοὐκἐργάζομαιαὐτοἐγὼἀλλ'ὁκρατηθεὶςκαὶκυριευθεὶςὑπὸτῆςἁμαρτίαςαὐτὸςδὲἐμφαντικώτερονφησινἀλλ'ἡοἰκοῦσαἐνἐμοὶἁμαρτίαὥσπεργὰρὁτὴνοἰκίανοικῶνἐκεῖνοςπάντατὰκατὰτὴνοἰκείανπράττῃκἂνκέχρηταιἔντισιτῇοἰκίᾳσυνεργῷοὕτωφησὶκαὶἡἁμαρτίαλαβοῦσάμεἔκδοτονκαὶπραθέντααὐτῇἐνῴκησεκαὶἑαυτῆςὅλονἐποιήσατοπᾶνἀγαθὸνἀπελάσασατῆςἐμῆςσαρκὸςοἷονἐπίγνωσινὧνπράττωμετάνοιανἐφ'οἷςἁμαρτάνωκαὶεἴτιτοιοῦτονεἶτατὸγὰρθέλεινπαράκειταίμοιοὐπαντάπασιδὲφησὶνἐξέστηνἐμαυτοῦὥστεμηδ'εἰδέναιτὸἀγαθὸνὅλωςμηδὲἔχεινἐπιθυμίαναὐτοῦἀλλ'ἒσθ'ὅτεδιανίσταμαιπρὸςαὐτοδιὰτοῦτογὰρἔφηπαράκειταίμοιοἷονκεῖταιπαρ'ἐμοὶὅμοιαινεκρῷὅμωςδιανίσταμαικειμένουαὐτοῦπαρ'ἐμοὶἀλλὰκυριευόμενοςὑπὸτῆςἁμαρτίαςτὴνπροαίρεσινεἰςτέλοςοὐκἄγωἪοὖνὡςεἴρηταιἢκαὶοὕτωςἐκληπτέοντὰεἰρημένα
ὁγὰρκατεργάζομαιΜετὰγὰρτὸπραθῆναικαὶγενέσθαιτὸνἄνθρωπονὑπὸτὴνἁμαρτίανοὐγινώσκειὃκατεργάζεταιτῆςσυνηθείαςτῆςαἰσχρᾶςπαντελῶςαὐτονκυριευσάσηςκαὶμηδὲσυγχωρούσηςεἰδέναιὅτιὃπράττεικακὸνἐστινδιὸκαὶὃἐμίσειἂνεἰἄπρατοςκαὶἐλεύθεροςἦνκαὶὃοὐκἂνεἵλετοτοῦτοκαὶαἱρεῖταιπεπραμένοςἤδηὢνκαὶπράττειεἰδὲἐλεύθεροςὢνκαὶἄπρατοςκαὶκατὰφύσινοὐκἂνεἱλομηνἃνῦνποιῶσυμμαρτυρῶτῷνόμῳὅτικαλὸςἐκεῖναγάρμοιψηφίζεταιφεύγεινἃκαὶἐγὼἐντῇκατὰφύσινἐλευθερίᾳτυγχάνωνἔκριναφευκτέαεἶναικαὶμισητὰνῦνδὲπραθεὶςφησὶκαὶὑπὸτὴνἁμαρτίανπεσὼνὡςὑπ'ἐκείνηςδεσποζόμενοςκαὶκυριευόμενοςκαὶἐκείνῃὑπηρετῶνοὕτωςἐργάζομαιτὸκακὸνὅπεροὐκἂνἔπραξαἐγὼἐνἐλευθερίᾳὢνδιὸτρόποντινὰοὐκἐργάζομαιαὐτοἐγὼἀλλ'ὁκρατηθεὶςκαὶκυριευθεὶςὑπὸτῆςἁμαρτίαςαὐτὸςδὲἐμφαντικώτερονφησινἀλλ'ἡοἰκοῦσαἐνἐμοὶἁμαρτίαὥσπεργὰρὁτὴνοἰκίανἐνοικῶνἐκεῖνοςπάντατὰκατὰτὴνοἰκίανπράττῃκἂνκέχρηταιἔντισιτῇοἰκίᾳσυνεργῷοὕτωφησὶκαὶἡἁμαρτίαλαβοῦσάμεἔκδοτονκαὶπραθέντααὐτῇενοικησενκαὶἑαυτῆςὅλονἐποιήσατοπᾶνἀγαθὸνἀπελάσασατῆςἐμῆςσαρκὸςοἷονἐπίγνωσινὧνπράττωμετάνοιανἐφ'οἷςἁμαρτάνωκαὶεἴτιτοιοῦτονεἶτατὸγὰρθέλεινπαράκειταίμοιοὐπαντάπασιδὲφησὶνἐξέστηνἐμαυτοῦὥστεμηδ'εἰδέναιτὸἀγαθὸνὅλωςμηδὲἔχεινἐπιθυμίαναὐτοῦἀλλ'ἒσθ'ὅτεδιανίσταμαιπρὸςαὐτοδιὰτοῦτογὰρἔφηπαράκειταίμοιοἷονκεῖταιπαράμοιὁμοίανεκρῷὅμωςδιανίσταμαικειμένουαὐτοῦπαρ'ἐμοὶἀλλὰκυριευόμενοςὑπὸτῆςἁμαρτίαςτὴνπροαίρεσινεἰςτέλοςοὐκἄγωἪοὖνὡςεἴρηταιἢκαὶοὕτωςἐκληπτέοντὰεἰρημένα
ὁγὰρκατεργάζομαιΜετὰγὰρτὸπραθῆναικαὶγενέσθαιτὸνἄνθρωπονὑπὸτὴνἁμαρτίανοὐγινώσκειὃκατεργάζεταιτῆςσυνηθείαςτῆςαἰσχρᾶςπαντελῶςαὐτονκυριευσάσηςκαὶμηδὲσυγχωρούσηςεἰδέναιὅτιὃπράττεικακὸνἐστινδιὸκαὶὃἐμίσειἂνεἰἄπρατοςκαὶἐλεύθεροςἦνκαὶὃοὐκἂνεἵλετοτοῦτοκαὶαἱρεῖταιπεπραμένοςἤδηὢνκαὶπράττειεἰδὲἐλεύθεροςὢνκαὶἄπρατοςκαὶκατὰφύσινοὐκἂνεἱλομηνἃνῦνποιῶσυμμαρτυρῶτῷνόμῳὅτικαλὸςἐκεῖναγάρμοιψηφίζεταιφεύγεινἃκαὶἐγὼἐντῇκατὰφύσινἐλευθερίᾳτυγχάνωνἔκριναφευκτέαεἶναικαὶμισητὰνῦνδὲπραθεὶςφησὶκαὶὑπὸτὴνἁμαρτίανπεσὼνὡςὑπ'ἐκείνηςδεσποζόμενοςκαὶκυριευόμενοςκαὶἐκείνῃὑπηρετῶνοὕτωςἐργάζομαιτὸκακὸνὅπεροὐκἂνἔπραξαἐγὼἐνἐλευθερίᾳὢνδιὸτρόποντινὰοὐκἐργάζομαιἐγὼαὐτοἀλλ'ὁκρατηθεὶςκαὶκυριευθεὶςὑπὸτῆςἁμαρτίαςαὐτὸςδὲἐμφαντικώτερονφησινἀλλ'ἡοἰκοῦσαἐνἐμοὶἁμαρτίαὥσπεργὰρὁτὴνοἰκίανἐνοικῶνἐκεῖνοςπάντατὰκατὰτὴνοἰκίανπράττῃκἂνκέχρηταιἔντισιτῇοἰκίᾳσυνεργῷοὕτωφησὶκαὶἡἁμαρτίαλαβοῦσάμεἔκδοτονκαὶπραθέντααὐτῇἐνῴκησεκαὶἑαυτῆςὅλονἐποιήσατοπᾶνἀγαθὸνἀπελάσασατῆςἐμῆςσαρκὸςοἷονἐπίγνωσινὧνπράττωμετάνοιανἐφ'οἷςἁμαρτάνωκαὶεἴτιτοιοῦτονεἶτατὸγὰρθέλεινπαράκειταίμοιοὐπαντάπασιδὲφησὶνἐξέστηνἐμαυτοῦὥστεμηδ'εἰδέναιτὸἀγαθὸνὅλωςμηδὲἔχεινἐπιθυμίαναὐτοῦἀλλ'ἒσθ'ὅτεδιανίσταμαιπρὸςαὐτοδιὰτοῦτογὰρἔφηπαράκειταίμοιοἷονκεῖταιπαρ'ἐμοὶὅμοιαινεκρῷὅμωςδιανίσταμαικειμένουαὐτοῦπαρ'ἐμοὶἀλλὰκυριευόμενοςὑπὸτῆςἁμαρτίαςτὴνπροαίρεσινεἰςτέλοςοὐκἄγωἪοὖνὡςεἴρηταιἢκαὶοὕτωςἐκληπτέοντὰεἰρημένα
οὐγινώσκωπραθεὶςδηλονότιοὐγὰρὃθέλωἐλεύθεροςὢντοῦτοπράσσωνῦνπεπραμένοςὢνἀλλ'ὃμισῶἐλεύθεροςὢντοῦτοποιῶπεπραμένοςὢνεἰδὲὃοὐθέλωἐλεύθεροςὢντοῦτοπράσσωπεπραμένοςὢνσυμμαρτυρῶἐλεύθεροςὢνὅτικαλὸςὁνόμοςτὰγὰραὐτὰἐκείνῳβούλομαιτότεκαὶοὐχὶἃνῦνποιῶἪοὕτωςοὐγὰρὅπερἤθελονφησὶκαὶἔστεργοντυχὸνπρὸβραχέωςτοῦτονῦνπράσσωἀλλ'ὃἐμίσουνὥστεἐξὧνὃἐμίσουνποιῶκἂνποιῶὅμωςδιὰτοῦμισεῖνκαλῶςτὸννόμονλέγεινμαρτυρῶκαὶκαλὸνεἶναιπόθενδῆλονὅτιπεπραμένοςεἰμὶὑπὸτὴνἁμαρτίανἐκτοῦμὴεἰδέναιμεἃποιῶἐλεύθεροςγὰρκαὶἀκυρίευτοςὢνὑπ'αὐτῆςἐγίνωσκονὅμεδεῖκατεργάζεσθαικαὶὑπὸτοῦφυσικοῦκαὶὑπὸτοῦγραπτοῦδιδασκόμενοςνόμουἀλλ'ἑκὼναὐτῇὑποκατακλιθεὶςἐκυριεύθηνκαὶἐπράθηνκαὶδιὰτοῦτοοὐδεοἶδατὶκατεργάζομαι
οὐγινώσκωοὐγινώσκωπραθεὶςδηλονότιοὐγὰρὃθέλωἐλεύθεροςὢντοῦτοπράσσωνῦνπεπραμένοςὢνἀλλ'ὃμισῶἐλεύθεροςὢντοῦτοποιῶπεπραμένοςὢνεἰδὲὃοὐθέλωἐλεύθεροςὢντοῦτοπράσσωνυνπεπραμένοςὢνσυμμαρτυρῶἐλεύθεροςὢνὅτικαλὸςὁνόμοςτὰγὰραὐτὰἐκείνῳβούλομαιτότεκαὶοὐχὶἃνῦνποιῶἪοὕτωςοὐγὰρὅπερἤθελονφησὶκαὶἔστεργοντυχὸνπρὸβραχέωςτοῦτονῦνπράσσωἀλλ'ὃἐμίσουνὥστεἐξὧνὃἐμίσουνποιῶκἂνποιῶὅμωςδιὰτοῦμισεῖνκαλῶςτὸννόμονλέγεινμαρτυρῶκαὶκαλὸνεἶναιπόθενδῆλονὅτιπεπραμένοςεἰμὶὑπὸτὴνἁμαρτίανἐκτοῦμὴεἰδέναιμεἃποιῶἐλεύθεροςγὰρκαὶἀκυρίευτοςὢνὑπ'αὐτῆςἐγίνωσκονὅμεδεῖκατεργάζεσθαικαὶὑπὸτοῦφυσικοῦκαὶὑπὸτοῦγραπτοῦδιδασκόμενοςνόμουἀλλ'ἑκὼναὐτῇὑποκατακλιθεὶςἐκυριεύθηνκαὶἐπράθηνκαὶδιὰτοῦτοοὐδεοἶδατὶκατεργάζομαι
οὐγινώσκωπραθεὶςδηλονότιοὐγὰρὃθέλωἐλεύθεροςὢντοῦτοπράσσωνῦνπεπραμένοςὢνἀλλ'ὃμισῶἐλεύθεροςὢντοῦτοποιῶπεπραμένοςὢνεἰδὲὃοὐθέλωἐλεύθεροςὢντοῦτοπράσσωπεπραμένοςὢνσυμμαρτυρῶἐλεύθεροςὢνὅτικαλὸςὁνόμοςτὰγὰραὐτὰἐκείνῳβούλομαιτότεκαὶοὐχὶἃνῦνποιῶἪοὕτωςοὐγὰρὅπερἤθελονφησὶκαὶἔστεργοντυχὸνπρὸβραχέωςτοῦτονῦνπράσσωἀλλ'ὃἐμίσουνὥστεἐξὧνὃἐμίσουνποιῶκἂνποιῶὅμωςδιὰτοῦμισεῖνκαλῶςτὸννόμονλέγεινμαρτυρῶκαὶκαλὸνεἶναιπόθενδῆλονὅτιπεπραμένοςεἰμὶὑπὸτὴνἁμαρτίανἐκτοῦμὴεἰδέναιμεἃποιῶἐλεύθεροςγὰρκαὶἀκυρίευτοςὢνἀπ'αὐτῆςἐγίνωσκονὅμεδεῖκατεργάζεσθαικαὶὑπὸτοῦφυσικοῦκαὶὑπὸτοῦγραπτοῦδιδασκόμενοςνόμουἀλλ'ἑκὼναὐτῇὑποκατακλιθεὶςἐκυριεύθηνκαὶἐπράθηνκαὶδιὰτοῦτοοὐδεοἶδατὶκατεργάζομαι
εὑρίσκωἄρατὸννόμονἘξὧνεἶπον,φησί,καὶἐξὧνἐσκοπησα,τοῦτομοισυμπεραίνεταικαὶτοῦτοεὑρίσκω.ποῖον;τὸεἶναιτὸννόμοννόμονμὲνεἰςτὸποιεῖντὸκαλὸντῷθέλοντιἐμοὶποιεῖντὸκαλὸνκαὶτοῦτομόνονχαριζόμενον·τὸγὰρκακὸνεὑρίσκω,ὅτιὁμοίωςἐμοὶπαράκειται,καὶοὐδὲνἐβελτιώθηνἐκτοῦνόμου,εἰμὴκαὶβλάβηνμᾶλλονἐδεξάμην,ὅτιπαρακεῖσθαίμοικαὶοἷονἐγγίζεινμοιτὸκακὸνπαρέσχενἀφορμήν.ὁνόμοςοὖννόμοςφησινἐγένετομοιεἰςτὸκαλόν,ἄλλοδὲοὐδέν·πόθενδῆλονὅτιτὸκακόνμοιὡσαύτωςπαράκειται.
ἄλλοςἘξὧνεἶπονφησὶκαὶἐξὧνἐσκοπησατοῦτομοισυμπεραίνεταικαὶτοῦτοεὑρίσκωποῖοντὸεἶναιτὸννόμοννόμονμὲνεἰςτὸκαλὸντῷθέλοντιἐμοὶποιεῖντὸκαλὸνκαὶτοῦτομόνονχαριζόμενοντὸγὰρκακὸνεὑρίσκωὅτιὁμοίωςἐμοὶπαράκειταικαὶοὐδὲνἐβελτιώθηνἐκτοῦνόμουεἰμὴκαὶβλάβηνμᾶλλονἐδεξάμηνὅτιπαρακεῖσθαίμοικαὶοἷονἐγγίζεινμοιτὸκακὸνπαρέσχενἀφορμὴνὁνόμοςοὖνμόνοννόμοςφησὶνἐγένετομοιεἰςτὸκαλὸνἄλλοδὲοὐδὲνπόθενδῆλονὅτιτὸκακόνμοιὡσαύτωςπαράκειται
εὑρίσκωἄρατὸννόμοντῶθέλοντιἘξὧνεἶπονφησὶκαὶἐξὧνἐσκοπησατοῦτομοισυμπεραίνεταικαὶτοῦτοεὑρίσκωποῖοντὸεἶναιτὸννόμοννόμονμὲνεἰςτὸκαλὸντῷθέλοντιἐμοὶποιεῖντὸκαλὸνκαὶτοῦτομόνονχαριζόμενοντὸγὰρκακὸνεὑρίσκωὅτιὁμοίωςἐμοὶπαράκειταικαὶοὐδὲνἐβελτιώθηνἐκτοῦνόμουεἰμὴκαὶβλάβηνμᾶλλονἐδεξάμηνὅτιπαρακεῖσθαίμοικαὶοἷονἐγγίζεινμοιτὸκακὸνπαρέσχενἀφορμὴνὁνόμοςοὖνμόνοννόμοςφησὶνἐγένετομοιεἰςτὸκαλὸνἄλλοδὲοὐδὲνπόθενδῆλονὅτιτὸκακόνμοιὡσαύτωςπαράκειται
εὑρίσκωἄρατὸννόμονἘξὧνεἶπονφησὶκαὶἐξὧνἐσκοπησατοῦτομοισυμπεραίνεταικαὶτοῦτοεὑρίσκωποῖοντὸεἶναιτὸννόμοννόμονμὲνεἰςτὸποιεῖντὸκαλὸντῷθέλοντιἐμοὶποιεῖντὸκαλὸνκαὶτοῦτομόνονχαριζόμενοντὸγὰρκακὸνεὑρίσκωὅτιὁμοίωςἐμοὶπαράκειταικαὶοὐδὲνἐβελτιώθηνἐκτοῦνόμουεἰμὴκαὶβλάβηνμᾶλλονἐδεξάμηνὅτιπαρακεῖσθαίμοικαὶοἷονἐγγίζεινμοιτὸκακὸνπαρέσχενἀφορμὴνὁνόμοςοὖννόμοςἐγένετονόμοςφησινἐγένετοφησιν added by the same hand in the marginμοιεἰςτὸκαλὸνἄλλοδὲοὐδὲνπόθενδῆλονὅτιτὸκακόνμοιὡσαύτωςπαράκειται
Ἢκαὶοὕτωςεὑρίσκωἄρατὸννόμονκαλὸνἳνᾖτὸκαλὸνκαὶἐνὑπερβατῷκαὶἀπὸκοινοῦκείμενονεὑρίσκωφησὶτὸννόμονκαλὸνἐμοὶτῷθέλοντιποιεῖντὸκαλὸντὶοὖνοὐπράττειςαὐτοὅτιτὸκακόνμοιπαράκειταιὥστετὸκαλὸντοῦνόμουἐντῷμόνοννομοθετεῖνἀλλ'οὐχὶκαὶῥύεσθαιτοῦκακοῦκαὶσώζεινἰσχύειδιὸαφεκτέοναὐτοῦκαὶπροσιτέονΧριστῷἪμᾶλλονοὕτωςεὑρίσκωἄρατὸννόμοντοῦτ'ἔστικατενόησακαὶκατελαβόμηντὴνἰσχὺνκαὶτὴνφύσιντοῦνόμουἐξεῦροναὐτὸνἀκριβῶςὅτιοὐδένμοιβοηθῆσαιἴσχυσεπόθενδῆλονὅτιθέλοντίμοιποιεῖντὸκαλὸνοὐδὲνἐπικουρεῖἀλλ'ὁμοίωςτὸκακὸνπαράκειταιἄπρακτονμοιτὸθέλεινποιοῦνἐντούτῳοὖνεὗρονἀκριβῶςτὸννόμονὅσονἰσχύεικαὶτὶςἐστινἡφύσιςαὐτοῦἐντῷἐνἐμοὶτῷθέλοντιποιεῖντὸκαλὸνεὑρίσκεινὅτιτὸκακὸνπαράκειταικαὶοὐκἀπελήλαταιὑπ'αὐτοῦἐξἐμοῦκαὶεἴηἂνκαὶτὰἐφεξῆςῥηθησομεναΠαύλῳτῶνπροειρημένωνδύοδιαλήψεωνκατασκευαστικὰἑκατέραςἐγχωρούσηςδιανοίαςκαὶτὴνἀκολουθίανἀπαραποδιστονδιασωζούσης∆υνατὸνδὲκαὶοὕτωςἐγγύτεροντῆςλέξεωςἐκλαβεῖνεὑρίσκωἄρατῷθέλοντιἐμοὶποιεῖντὸκαλὸνκατὰτὸννόμονὅτιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειταικαὶγὰροἱκατὰτὸΕὐαγγέλιονθέλοντεςποιεῖντὸκαλὸνοὐχεὑρίσκουσινὅτιπαράκειταιαὐτοῖςτὸκακὸνδιὰτοῦβαπτίσματοςγὰρἐξώσθηκαὶἀπελήλαταιὥστεδεῖΧριστῷδιὰτοῦβαπτίσματοςπροσελθεῖνκαταλιπόνταςτὸννόμονἘκλάβοιςδ'ἂνκαὶοὕτωςοὐκἀπεικοτωςεὑρίσκωτὸννόμονοἷονσύμμαχονμᾶλλονδὲσυμφωνοῦντατῷθέλοντιἐμοὶτὸκαλὸνκαὶτὶςχρείασυμφωνίαςἡσυμμαχίαςπολλῆφησὶδιότιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειταικαὶἀντιστρατεύεταικαὶπολεμεῖκαὶἑξῆςαὐτὸτοῦτοπλατύνεικαὶδιασαφεῖπῶςσυμφωνεῖὁνόμοςπῶςἐπιτίθεταιτὸκακὸνσυνήδομαιγὰρτῷνόμῳτοῦθεοῦὥστεκατὰτοῦτοσυμφωνεῖμοικαὶτρόποντινὰσυμμαχεῖεἰκαὶἀσθενῶςἔχειβοηθῆσαιἀντιστρατευομένουγὰρτοῦἑτέρουνόμουἤτοιτοῦτῆςἁμαρτίαςοὐχὑφίσταταικαὶἐπικουρεῖκαίτοιθέλοντιαὐτὸνκαὶἡδομένῳαὐτῷἀλλ'ἀφίσταταικαταλιμπάνωνκαὶμὴδυνάμενουἑαυτῷἀρκέσαιαἰχμάλωτοςγίνομαιεἴηδ'ἂνεἰσυνταχθείηοὕτωτῶνεἰρημένωνσαφέστερονεὑρίσκωἄρατῷθέλοντιἐμοὶτὸκαλὸνἤτοιτὸννόμονὅτιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειται
Ἢκαὶοὕτωςεὑρίσκωτὸννόμονκαλὸνἵναᾖτὸκαλὸνκαὶἐνὑπερβατῷκαὶἀπὸκοινοῦκείμενονεὑρίσκωφησὶτὸννόμονκαλὸνἐμοὶτῷθέλοντιποιεῖντὸκαλὸντὶοὖνοὐπράττειςαὐτοὅτικακόνμοιπαράκειταιὥστετὸκαλὸντοῦνόμουἐντῷμόνοννομοθετεῖνἀλλ'οὐχὶκαὶῥύεσθαιτοῦκακοῦκαὶσώζεινἰσχύειδιὸαφεκτέοναὐτοῦκαὶπροσιτέονΧριστῷἪμᾶλλονοὕτωςεὑρίσκωἄρατὸννόμοντοῦτ'ἔστικατενόησακαὶκατελαβόμηντὴνἰσχὺνκαὶτὴνφύσιντοῦνόμουἐξεῦροναὐτὸνἀκριβῶςὅτιοὐδένμοιβοηθῆσαιἴσχυσενπόθενδῆλονὅτιθέλοντίμοιποιεῖντὸκαλὸνοὐδὲνἐπικουρεῖἀλλ'ὁμοίωςτὸκακὸνπαράκειταιἄπρακτονμοιτὸθέλεινποιοῦνἐντούτῳοὖνεὗρονἀκριβῶςτὸννόμονὅσονἰσχύεικαὶτὶςἐστινἡφύσιςαὐτοῦἐντῷἐνἐμοὶτῷθέλοντιποιεῖντὸκαλὸνεὑρίσκεινὅτιτὸκακὸνπαράκειταικαὶοὐκἀπελήλαταιὑπ'αὐτοῦἐξἐμοῦκαὶεἴηἂνκαὶτὰἐφεξῆςῥηθησομεναΠαύλῳτῶνπροειρημένωνδύοδιαλήψεωνκατασκευαστικὰἑκατέραςἐγχωρούσηςδιανοίαςκαὶτὴνἀκολουθίανἀπαραποδιστονδιασωζούσης∆υνατὸνδὲκαὶοὕτωςἐγγύτεροντῆςλέξεωςἐκλαβεῖνεὑρίσκωἄρατῷθέλοντιἐμοὶποιεῖντὸκαλὸνκατὰτὸννόμονὅτιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειταικαὶγὰροἱκατὰτὸΕὐαγγέλιονθέλοντεςποιεῖντὸκαλὸνοὐχεὑρίσκουσινὅτιπαράκειταιαὐτοῖςτὸκακὸνδιὰγὰρτοῦβαπτίσματοςἐξώσθηκαὶἀπελήλαταιὥστεδεῖΧριστῷδιὰτοῦβαπτίσματοςπροσελθεῖνκαταλιπόνταςτὸννόμονἘκλάβοιςδ'ἂνκαὶοὕτωςοὐκἀπεικοτωςεὑρίσκωτὸννόμονοἷονσύμμαχονμᾶλλονδὲσυμφωνοῦντατῷθέλοντιἐμοὶτὸκαλὸνκαὶτὶςχρείασυμφωνίαςκαὶἡσυμμαχίαςπολλῆςφησὶδιότιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειταικαὶἀντιστρατεύεταικαὶπολεμεῖκαὶἑξῆςαὐτὸτοῦτοπλατύνεικαὶδιασαφεῖπῶςσυμφωνεῖὁνόμοςπῶςἐπιτίθεταιτὸκακὸνσυνήδομαιγὰρτῷνόμῳτοῦθεοῦὥστεκατὰτοῦτοσυμφωνεῖμοικαὶτρόποντινὰσυμμαχεῖεἰκαὶἀσθενῶςἔχειβοηθῆσαιἀντιστρατευομένουγὰρτοῦἑτέρουνόμουἤτοιτοῦτῆςἁμαρτίαςοὐχὑφίσταταικαὶἐπικουρεῖκαίτοιθέλοντιαὐτὸνκαὶἡδομένῳαὐτῷἀλλ'ἀφίσταταικαταλιμπάνωνκαὶμὴδυνάμενοςἑαυτῷἀρκέσαιαἰχμάλωτοςγίνομαιεἴηδ'ἂνεἰσυνταχθείηοὕτωτῶνεἰρημένωνσαφέστερονεὑρίσκωἄρατῷθέλοντιἐμοὶτὸκαλὸνἤτοιτὸννόμονὅτιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειται
Ἢκαὶοὕτωςεὑρίσκωτὸννόμονκαλὸνἵναᾖτὸκαλὸνκαὶἐνὑπερβατῷκαὶἀπὸκοινοῦκείμενονεὑρίσκωφησὶτὸννόμονκαλὸνἐμοὶτῷθέλοντιποιεῖντὸκαλὸντὶοὖνοὐπράττειςαὐτοὅτιτὸκακόνμοιπαράκειταιὥστετὸκαλὸντοῦνόμουἐντῷμόνοννομοθετεῖνἀλλ'οὐχὶκαὶῥύεσθαιτοῦκακοῦκαὶσώζεινἰσχύειδιὸαφεκτέοναὐτοῦκαὶπροσιτέονΧριστῷἪμᾶλλονοὕτωςεὑρίσκωἄρατὸννόμοντοῦτ'ἔστικατενόησακαὶκατελαβόμηντὴνἰσχὺνκαὶτὴνφύσιντοῦνόμουἐξεῦροναὐτὸνἀκριβῶςὅτιοὐδένμοιβοηθῆσαιἴσχυσενπόθενδῆλονὅτιθέλοντίμοιποιεῖντὸκαλὸνοὐδὲνἐπικουρεῖἀλλ'ὁμοίωςτὸκακὸνπαράκειταιἄπρακτονμοιτὸθέλεινποιοῦνἐντούτῳοὖνεὗρονἀκριβῶςτὸννόμονὅσονἰσχύεικαὶτὶςἐστινἡφύσιςαὐτοῦἐντῷἐνἐμοὶτῷθέλοντιποιεῖντὸκαλὸνεὑρίσκεινὅτιτὸκακὸνπαράκειταικαὶοὐκἀπελήλαταιὑπ'αὐτοῦἐξἐμοῦκαὶεἴηἂνκαὶτὰἐφεξῆςῥηθησομεναΠαύλῳτῶνπροειρημένωνδύοδιαλήψεωνκατασκευαστικὰἑκατέραςἐγχωρούσηςδιανοίαςκαὶτὴνἀκολουθίανἀπαραποδιστονδιασωζούσηςἐκλάβοιςδιασωζούσης∆υνατὸνδὲκαὶοὕτωςἐγγύτεροντῆςλέξεωςἐκλαβεῖνεὑρίσκωἄρατῷθέλοντιἐμοὶποιεῖντὸκαλὸνκατὰτὸννόμονὅτιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειταικαὶγὰροἱκατὰτὸΕὐαγγέλιονθέλοντεςποιεῖντὸκαλὸνοὐχεὑρίσκουσινὅτιπαράκειταιαὐτοῖςτὸκακὸνδιὰγὰρτοῦβαπτίσματοςἐξώσθηκαὶἀπελήλαταιὥστεδεῖΧριστῷδιὰτοῦβαπτίσματοςπροσελθεῖνκαταλιπόνταςτὸννόμονἐκλάβοις∆υνατὸν δὲ καὶ οὕτως ἐγγύτερον τῆς λέξεως ἐκλαβεῖν· εὑρίσκω ἄρα τῷ θέλοντι ἐμοὶ ποιεῖν τὸ καλὸν κατὰ τὸν νομον, ὅτι ἐμοὶ τὸ κακὸν παράκειται· καὶ γὰρ οἱ κατὰ τὸ Εὐαγγέλιον θέλοντες ποιεῖν τὸ καλὸν οὐχ εὑρίσκουσιν, ὅτι παράκειται αὐτοῖς τὸ κακον. διὰ γὰρ τοῦ βαπτίσματος ἐξώσθη καὶ ἀπελήλαται, ὥστε δεῖ Χριστῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος προσελθεῖν καταλιποντας τὸν νομον added by the same hand in the marginsἘκλάβοιςδ'ἂνκαὶοὕτωςεὑρίσκωτὸννόμονοἷονσύμμαχονμᾶλλονδὲσυμφωνοῦντατῷθέλοντιἐμοὶτὸκαλὸνκαὶτὶςχρείασυμφωνίαςκαὶσυμμαχίαςπολλῆςφησὶδιότιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειταικαὶἀντιστρατεύεταικαὶπολεμεῖκαὶἑξῆςαὐτὸτοῦτοπλατύνεικαὶδιασαφεῖπῶςσυμφωνεῖὁνόμοςπῶςἐπιτίθεταιτὸκακὸνσυνήδομαιγὰρτῷνόμῳτοῦθεοῦὥστεκατὰτοῦτοσυμφωνεῖμοικαὶτρόποντινὰσυμμαχεῖεἰκαὶἀσθενῶςἔχειβοηθῆσαιἀντιστρατευομένουγὰρτοῦἑτέρουνόμουἤτοιτοῦτῆςἁμαρτίαςοὐχὑφίσταταικαὶἐπικουρεῖκαίτοιθέλοντιαὐτὸνκαὶἡδομένῳαὐτῷἀλλ'ἀφίσταταικαταλιμπάνωνκαὶμὴδυνάμενοςἑαυτῷἀρκέσαιαἰχμάλωτοςγίνομαιεἴηδ'ἂνεἰσυνταχθείηοὕτωτῶνεἰρημένωνσαφέστερονεὑρίσκωἄρατῷθέλοντιἐμοὶτὸκαλὸνἤτοιτὸννόμονὅτιἐμοὶτὸκακὸνπαράκειται
Τρεῖςεἰσινόμοὁγραπτοςὃννόμονλέγειθεοῦβὁἔμφυτοςὃνλέγεινόμοννοὸςγὁδιὰτῆςἁμαρτίαςἐντοῖςμέλεσινἡμῶνἰσχύσαςὃνκαὶἀντιστρατευομενονλέγεικαὶἐντοῖςμέλεσινἔχειντὴνἰσχὺντοῦἀντιστρατεύεσθαινόμονδὲτοῦτονὡςἰσχύοντακαὶἔχοντατοὺςπειθομένουςαὐτῷφησινεἶταοὗτοςὁνόμοςφησὶνὁἀπὸτῆςἁμαρτίαςἐντοῖςμέλεσινἐπεισελθὼνὁἀντιστρατευομενοςαἰχμαλωτίζειμεἀλλὰπῶςἐπειδὴγὰρἀντιστρατείανεἶπενἵναμὴνομίσῃςὅτιδικαίωςαἰχμαλωτίζεικαὶνόμῳπολέμουἐπάγεικαίφησιννόμῳἁμαρτίαςοὐδικαίωςφησὶνμὴγένοιτοποῖονγὰρδίκαιοντὸνἀλλοτριονδοῦλονκαὶποίημαὑφ'ἑαυτῇποιεῖνἀλλὰπῶςνόμῳἁμαρτίαςτοῦτ'ἔστικατὰτὸἰδίωματῆςἁμαρτίαςμεαἰχμαλωτίζεικατὰτὸοἰκεῖονἔθοςαὐτῆςἐξἀναισχυντίαςἐκπολλῆςἰταμοτητοςἐξἐπιβουλῆςἐξἐνέδραςοὐκἐκτοῦφανεροῦἀλλ'ἀπατῶσακαὶσυναρπάζουσαεἶταἵναμήτιςεἴπῃοὐκοῦντὸὅλονἐκείνηςἐστὶτὸαἰχμαλωτισθῆναίμεεἴπερκαὶαἰχμαλωτίζειμεκαὶτῷοἰκείῳἔθειμεαἰχμαλωτίζειἐνεδρεύουσακαὶκρυφίωςἐπιτεθεμένηπροστίθησινἐντοῖςμέλεσίνμουοἷονὅτιτὸἐγκαθιδρύσαιαὐτὴνἐντούτοιςἐμονἐστικαὶἑξῆς
συνήδομαιγὰρτῶνόμῳτοῦθεοῦΤρεῖςεἰσινόμοἃὁγραπτοςὃννόμονλέγειθεοῦβὁἔμφυτοςὃνλέγεινόμοννοὸςγὁδιὰτῆςἁμαρτίαςἐντοῖςμέλεσινἡμῶνἰσχύσαςὃνκαὶἀντιστρατευομενονλέγεικαὶἐντοῖςμέλεσινἔχειντὴνἰσχὺντοῦἀντιστρατεύεσθαινόμονδὲτοῦτονὡςἰσχύοντακαὶἔχοντατοὺςπειθομένουςαὐτῷφησινεἶταοὗτοςὁνόμοςφησὶνὁἀπὸτῆςἁμαρτίαςἐντοῖςμέλεσινἐπεισελθὼνὁἀντιστρατευομενοςαἰχμαλωτίζειμεἀλλὰπῶςἐπειδὴγὰρἀντιστρατείανεἶπενἵναμὴνομησῃςὅτιδικαίωςαἰχμαλωτίζεικαὶνόμῳπολέμουἐπάγηκαίφησιννόμῳἁμαρτίαςοὐδικαίωςφησὶνμὴγένοιτοποῖονγὰρδίκαιοντὸνἀλλοτριονδοῦλονκαὶποίημαὑφ'ἑαυτῇποιεῖνἀλλὰπῶςνόμῳἁμαρτίαςτοῦτ'ἔστικατὰτὸἰδίωματῆςἁμαρτίαςμεαἰχμαλωτίζεικατὰτὸοἰκεῖονἔθοςαὐτῆςἐξἀναισχυντίαςἐκπολλῆςἰταμοτητοςἐξἐπιβουλῆςἐξἐνέδραςοὐκἐκτοῦφανεροῦἀλλ'ἀπατῶσασυναρπάζουσαεἶταἵναμήτιςεἴπῃοὐκοῦντὸὅλονἐκείνηςἐστὶτὸαἰχμαλωτισθῆναίμεεἴπερκαὶαἰχμαλωτίζειμεκαὶτῷοἰκείῳἔθειμεαἰχμαλωτίζειἐνεδρεύουσακαὶκρυφίωςἐπιτεθεμένηπροστίθησινἐντοῖςμέλεσίνμουοἷονὅτιτὸἐγκαθιδρύσθαιαὐτὴνἐντούτοιςἐμονἐστικαὶἑξῆς
συνήδομαιγὰρτῶινόμωιΤρεῖςεἰσινόμοὁγραπτοςὃννόμονλέγειθεοῦὁἔμφυτοςὃνλέγεινόμοννοὸςὁδιὰτῆςἁμαρτίαςἐντοῖςμέλεσινἡμῶνἰσχύσαςὃνκαὶἀντιστρατευομενονλέγεικαὶἐντοῖςμέλεσινἔχειντὴνἰσχὺντοῦἀντιστρατεύεσθαινόμονδὲτοῦτονὡςἰσχύοντακαὶἔχοντατοὺςπειθομένουςαὐτῷφησινεἶταοὗτοςὁνόμοςφησὶνὁἀπὸτῆςἁμαρτίαςἐντοῖςμέλεσινἐπεισελθὼνὁἀντιστρατευομενοςαἰχμαλωτίζειμεἀλλὰπῶςἐπειδὴγὰρἀντιστρατείανεἶπενἵναμὴνομίσῃςὅτιδικαίωςαἰχμαλωτίζεικαὶνόμῳπολέμουἐπάγεικαίφησιννόμῳἁμαρτίαςοὐδικαίωςφησὶνμὴγένοιτοποῖονγὰρδίκαιοντὸνἀλλοτριονδοῦλονκαὶποίημαὑφ'ἑαυτῇποιεῖνἀλλὰπῶςνόμῳἁμαρτίαςτοῦτ'ἔστικατὰτὸἰδίωματῆςἁμαρτίαςμεαἰχμαλωτίζεικατὰτὸοἰκεῖονἔθοςαὐτῆςἐξἀναισχυντίαςἐκπολλῆςἰταμοτητοςἐξἐπιβουλῆςἐξἐνέδραςοὐκἐκτοῦφανεροῦἀλλ'ἀπατῶσασυναρπάζουσαεἶταἵναμήτιςεἴπῃοὐκοῦντὸὅλονἐκείνηςἐστὶτὸαἰχμαλωτισθῆναίμεεἴπερκαὶαἰχμαλωτίζειμεκαὶτῷοἰκείῳἔθειμεαἰχμαλωτίζειἐνεδρεύουσακαὶκρυφίωςἐπιτεθεμένη)προστίθησινἐντοῖςμέλεσίνμουοἷονὅτιτὸἐγκαθιδρύσαιαὐτὴνἐντούτοιςἐμονἐστικαὶἑξῆς
ὁγὰρνόμοςὁευαγγελικοςοὗτοςγὰρκυρίωςνόμοςτοῦπνεύματος
τοῦπνεύματοςὁεὐαγγελικὸςοὗτοςγὰρκυρίωςνόμοςτοῦπνεύματος
ὁγὰρνόμοςὁεὐαγγελικὸςοὗτοςγὰρκυρίωςνόμοςτοῦπνεύματος
καὶπερὶἁμαρτίαςΚαὶπερὶἁμαρτίαςδιχῶςἐστινἐκλαβεῖν·ἢστίζονταςἐνταῦθα,ἵναᾖ·ἀπέστειλενὁθεὸςτὸνυἱὸνἐνὁμοιώματιτῆςἁμαρτησάσηςσαρκός,καὶπερὶἁμαρτίαςδέ,τοῦτ'ἔστιἕνεκατῆςἁμαρτίαςτοῦἐξᾶραιαὐτὴνκαὶἐλευθερῶσαιἡμᾶςἀπὸταύτης.πῶςοὖνἐξῆρεν;κατακρίναςαὐτήν·οὐγὰρἁπλῶςκαὶἐξουσιαστικῶςἀλλ'ὑπὸδίκηνἀγαγὼναὐτὴνκαὶδείξαςἁλοῦσαν.πῶςοὖνἑάλωκαὶἥττηται;ἐντῇσαρκὶαὐτοῦ·προσιέναιγὰρβουληθεῖσακαὶμὴἰσχύσασαἑάλωκαὶἥττηται.ἢκαὶοὕτωςἐκληπτέονἐνταῦθαστίζοντας,ἢσυνάπτονταςαὐτὸτοῖςἐφεξῆς,ἳνᾖ·καὶπερὶἁμαρτίαςκατέκρινετὴνἁμαρτίαν,τοῦτ'ἔστινὡςὑπερβαλοντωςἁμαρτήσασαν,οἷονὡςδιὰτοῦἀγαθοῦτὸκακὸνἐπιτελέσασαν,ὅπερἀνωτέρωἔλεγεν·καθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτία.πῶςδὲτοῦτογέγονεν;καὶπῶςκατεκρίθη;διὰτῆςσαρκὸςαὐτοῦ,φησίν.
Καὶπερὶἁμαρτίαςδιχῶςἐστινἐκλαβεῖνἢστίζονταςἐνταῦθαἵναᾖἀπέστειλενὁθεὸςτὸνυἱὸνἐνὁμοιώματιτῆςἁμαρτησάσηςσαρκὸςκαὶπερὶἁμαρτίαςδὲτοῦτ'ἔστιἕνεκατῆςἁμαρτίαςτοῦἐξᾶραιαὐτὴνκαὶἐλευθερῶσαιἡμᾶςἀπὸταύτηςπῶςοὖνἐξῆρενκατακρίναςαὐτὴνοὐγὰρἁπλωςὡςἐξουσιαστικῶςἀλλ'ὑπὸδίκηνἀγαγὼναὐτὴνκαὶδείξαςἁλοῦσανπῶςοὖνἑάλωκαὶἥττηταιἐντῇσαρκὶαὐτοῦπροσιέναιγὰρβουληθεῖσακαὶμὴἰσχύσασαἑάλωκαὶἥττηταιἢοὖνοὕτωςἐκληπτέονἐνταῦθαστίζονταςἢσυνάπτονταςαὐτὸτοῖςἐφεξῆςἳνᾖκαὶπερὶἁμαρτίαςκατέκρινετὴνἁμαρτίαντοῦτ'ἔστινὡςὑπερβαλοντωςἁμαρτήσασανοἷονὡςδιὰτοῦἀγαθοῦτὸκακὸνἐπιτελέσασανὅπερἀνωτέρωἔλεγενκαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτίαπῶςδὲτοῦτογέγονενκαὶπῶςκατεκρίθηδιὰτῆςσαρκὸςαὐτοῦφησίν
καὶπερὶἁμαρτίαςΚαὶπερὶἁμαρτίαςδιχῶςἐστινἐκλαβεῖνἢστίζονταςἐνταῦθαἵναᾖἀπέστειλενὁθεὸςτὸνυἱὸνἐνὁμοιώματιτῆςἁμαρτησάσηςσαρκὸςκαὶπερὶἁμαρτίαςδὲτοῦτ'ἔστιἕνεκατῆςἁμαρτίαςτοῦἐξᾶραιαὐτὴνκαὶἐλευθερῶσαιἡμᾶςἀπὸταύτηςπῶςοὖνἐξῆρενκατακρίναςαὐτὴνοὐγὰρἁπλῶςκαὶἐξουσιαστικῶςἀλλ'ὑπὸδίκηνἀγαγὼναὐτὴνκαὶδείξαςἁλοῦσανπῶςοὖνἑάλωκαὶἥττηταιἐντῇσαρκὶαὐτοῦπροσιέναιγὰρβουληθεῖσακαὶμὴἰσχύσασαἑάλωκαὶἥττηταιἢκαὶοὕτωςἐκληπτέονἐνταῦθαστίζονταςἢσυνάπτονταςαὐτὸτοῖςἐφεξῆςἳνᾖκαὶπερὶἁμαρτίαςκατέκρινετὴνἁμαρτίαντοῦτ'ἔστινὡςὑπερβαλοντωςἁμαρτήσασανοἷονὡςδιὰτοῦἀγαθοῦτὸκακὸνἐπιτελέσασανὅπερἀνωτέρωἔλεγενκαθ'ὑπερβολὴνἁμαρτωλὸςἡἁμαρτίαπῶςδὲτοῦτογέγονενκαὶπῶςκατεκρίθηδιὰτῆςσαρκὸςαὐτοῦφησίν
τῶιγὰρνόμωιτοῦθεοῦΚαλῶςφησινὅτιτὸφρόνηματὸσαρκικὸντῷνόμῳτοῦθεοῦοὐχὑποτάσσεται·ἐνὅσῳμὲνγὰρἔστι,δηλονότιοὐχὑποτάσσεται,ἐνὅσῳδὲπαρέλθῃκαὶἀπογένηταιτοῦἀνθρώπου,οὐδ'ὅλωςἔστιν,ὥστεοὐδ'οὕτωςὑποτάσσεται·πῶςγὰρἂντὸμὴὂνἢἀντισταίηἢὑποταγείητινί;οὐδ'ὅλωςἄραδύναταιὑποταγῆναιτῷνόμῳτοῦθεοῦ.τὶςοὖνὑποτάσσεται;ὁἄνθρωποςὁἐνᾧτὸσαρκικὸνφρόνημα.ἀλλ'ἔτιμὲντοῦσαρκικοῦπαρόντοςφρονήματοςοὐδ'ἐκεῖνος,καταβληθέντοςδὲδιὰμετανοίαςκαὶὑποχωρήσαντος,τότεἐκεῖνοςἀγαθοεργεῖκαὶὑποτάσσεταιτῷνόμῳτοῦθεοῦ.
Καλῶςφησινὅτιτὸφρόνηματὸσαρκικὸντῷνόμῳτοῦθεοῦοὐχὑποτάσσεταιἐνὅσῳμὲνγὰρἔστιδηλονότιοὐχὑποτάσσεταιἐνὅσῳδὲπαρέλθῃκαὶἀπογένηταιτοῦἀνθρώπουοὐδ'ὅλωςἔστινὥστεοὐδ'οὕτωςὑποτάσσεταιπῶςγὰρἂντὸμὴὂνἢἀντισταίηἢὑποταγείητινὶοὐδ'ὅλωςἄραδύναταιὑποταγῆναιτῷνόμῳτοῦθεοῦτὶςοὖνὑποτάσσεταιὁἄνθρωποςὁἐνᾧτὸσαρκικὸνφρόνημαἀλλ'ἔτιμὲντοῦσαρκικοῦπαρόντοςφρονήματοςοὐδ'ἐκεῖνοςκαταβληθέντοςδὲδιὰμετανοίαςκαὶὑποχωρήσαντοςτότεἐκεῖνοςἀγαθοεργεῖκαὶὑποτάσσεταιτῷνόμῳτοῦθεοῦ
οὐχὑποτάσσεταιΚαλῶςφησινὅτιτὸφρόνηματὸσαρκικὸντῷνόμῳτοῦθεοῦοὐχὑποτάσσεταιἐνὅσῳμὲνγὰρἔστιδηλονότιοὐχὑποτάσσεταιἐνὅσῳδὲπαρέλθῃκαὶἀπογένηταιτοῦἀνθρώπουοὐδ'ὅλοςἔστινὥστεοὐδ'ὑποτάσσεταιπῶςγὰρἂντὸμὴὂνἢἀντισταίηἢὑποταγείητινὶοὐδ'ὅλωςἄραδύναταιὑποταγῆναιτῷνόμῳτοῦθεοῦτὶςοὖνὑποτάσσεταιὁἄνθρωποςὁἐνᾧτὸσαρκικὸνφρόνημαἀλλ'ἔτιμὲντοῦσαρκικοῦπαρόντοςφρονήματοςοὐδ'ἐκεῖνοςκαταβληθέντοςδὲδιὰμετανοίαςκαὶὑποχωρήσαντοςτότεἐκεῖνοςἀγαθοεργεῖκαὶὑποτάσσεταιτῷνόμῳτοῦθεοῦ
τῶιγὰρνόμωιτοῦθεοῦΚαλῶςφησινὅτιτὸφρόνηματὸσαρκικὸντῷνόμῳτοῦθεοῦοὐχὑποτάσσεταιἐνὅσῳμὲνγὰρἔστιδηλονότιοὐχὑποτάσσεταιἐνὅσῳδὲπαρέλθῃκαὶἀπογένηταιτοῦἀνθρώπουοὐδ'ὅλωςἔστινὥστεοὐδ'οὕτωςὑποτάσσεταιπῶςγὰρἂντὸμὴὂνἢἀντισταίηἢὑποταγείητινὶοὐδ'ὅλωςἄραδύναταιὑποταγῆναιτῷνόμῳτοῦθεοῦτὶςοὖνὑποτάσσεταιὁἄνθρωποςὁἐνᾧτὸσαρκικὸνφρόνημαἀλλ'ἔτιμὲντοῦσαρκικοῦπαρόντοςφρονήματοςοὐδ'ἐκεῖνοςκαταβληθέντοςδὲδιὰμετανοίαςκαὶὑποχωρήσαντοςτότεἐκεῖνοςἀγαθοεργεῖκαὶὑποτάσσεταιτῷνόμῳτοῦθεοῦ
εἴπερπνεῦμαθεοῦὍραπῶςφησιν·εἴπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖν,καὶπάλιν·εἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖν·ἔνθαγὰρἓντῶντῆςἁγίαςτριάδοςοἰκήσει,ἐκεῖπάρεστινἡτριάς.εἶτάφησιν·ἐπειδὴΧριστὸςἐνὑμῖν,δηλονότιτὸμὲνσῶμανεκρὸνκατὰτὴνἁμαρτίαν·τοῦτογὰρδηλοῖτὸδι'ἁμαρτίαν·οὐγὰρἂνἐνῴκειΧριστός,εἰμὴκατὰτὴνἁμαρτίαντὸσῶμανενέκρωτο.νεκρὸνοὖντὸσῶμακατὰτὴνἁμαρτίαντὸδὲπνεῦμα
ὍραπῶςφησινεἴπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖνκαὶπάλινεἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖνἔνθαγὰρἓντῶντῆςἁγίαςτριάδοςοἰκήσειἐκεῖπάρεστινἡτριὰςεἶτάφησινἐπειδὴΧριστὸςἐνὑμῖνδηλονότιτὸμὲνσῶμανεκρὸνκατὰτὴνἁμαρτίαντοῦτογὰρδηλοῖτὸδι'ἁμαρτίανοὐγὰρἂνἐνῴκειΧριστὸςεἰμὴκατὰτὴνἁμαρτίαντὸσῶμανενέκρωτονεκρὸνοὖντὸσῶμακατὰτὴνἁμαρτίαν
εἴπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖνὍραπῶςφησινεἴπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖνκαὶπάλινεἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖνἔνθαγὰρἓντῶντῆςἁγίαςτριάδοςοἰκήσειἐκεῖπάρεστηνἡτριὰςεἶτάφησινἐπειδὴΧριστὸςἐνὑμῖνδηλονότιτὸμὲνσῶμανεκρὸνκατὰτὴνἁμαρτίαντοῦτογὰρδηλοῖτὸδι'ἁμαρτίανοὐγὰρἂνἐνῴκειΧριστὸςεἰμὴκατὰτὴνἁμαρτίαντὸσῶμανενέκρωτονεκρὸνοὖντὸσῶμακατὰτὴνἁμαρτίαντὸδὲπνεῦμα
εἴπερπνεῦμαθεοῦὍραπῶςφησινεἴπερπνεῦμαθεοῦοἰκεῖἐνὑμῖνκαὶπάλινεἰδὲΧριστὸςἐνὑμῖνἔνθαγὰρἓντῶντῆςἁγίαςτριάδοςοἰκήσειἐκεῖπάρεστινἡτριὰςεἶτάφησινἐπειδὴΧριστὸςἐνὑμῖνδηλονότιτὸμὲνσῶμανεκρὸνκατὰτὴνἁμαρτίαντοῦτογὰρδηλοῖτὸδι'ἁμαρτίανοὐγὰρἂνἐνῴκειΧριστὸςεἰμὴκατὰτὴνἁμαρτίαντὸσῶμανενέκρωτονεκρὸνοὖντὸσῶμακατὰτὴνἁμαρτίαντὸδὲπνεῦμα
πνεῦμαὅραθεὸντὸνΧριστόν
ἊλλἘλάβετε,πνεῦμαπόθενδῆλον;πατέρακαλοῦμεντὸνθεόν,φησίν,ἐνᾧκράζομεν·Ἀββᾶὁπατήρ·ἐναὐτῷγὰρτῷτῆςυἱοθεσίαςπνεύματιτὴνφωνὴνταύτηνἠξιώμεθαπροσάπτειντῷθεῷκαὶπατέρακαλεῖναὐτον.καὶπόθενδῆλονὅτικαλῶςκαὶἀρεσκοντωςτῷθεῷταύτηναὐτῷἀναφέρομεντὴνφωνήν;ὁυἱὸςἡμᾶςἐδίδαξενοὕτωλέγειν·Πάτερἡμῶνὁἐντοῖςοὐρανοῖςκαὶἑξῆς.αὐτὸςδὲἐπειδὴκοινὰοἶδετὰτῆςεἰςἡμᾶςοἰκονομίαςἔργατοῦΧριστοῦ,τὸπνεῦμάφησισυμμαρτυρεῖν·Χριστοῦγὰρπαραδεδωκοτοςταύτηντὴνεὐχὴνκαὶτὸπνεῦμαπαραδίδωσικαὶσυμμαρτυρεῖτῷἐνἡμῖνδοθέντιχαρίσματιδι'αὐτοῦ.τὶδὲσυμμαρτυρεῖ;ὅτικαλῶςκαὶἀρεσκοντωςθεῷλέγομεναὐτὸνπατέραἡμῶν,ὅτιτέκνααὐτοῦἐσμενυἱοθετηθέντεςαὐτῷτῷβαπτίσματι.εἰδὲτέκνα,φησί,καὶκληρονόμοι.οἱδέγεἸουδαῖοι,εἰκαὶἐκαλοῦντοτέκναθεοῦ,ἀλλὰπαμπολληκλήσεωςἑκατέραςκαὶυἱοθεσίαςἡδιαφορά·οἱμὲνγὰρτυπικῶςὠνομάζοντο,ὥσπερκαὶτἄλλααὐτοῖςεἰςτύπονἐτελεῖτοτῆςχάριτος,ἡμεῖςδὲοὐτυπικῶςἀλλ'αὐτοτελῶς·καὶοἱμὲνεἰκαὶἐκαλοῦντουἱοί,ἀλλ'οὐκἦναὐτοῖςδεδομένοντὸκαὶαὐτοὺςτὸνθεὸνκαλεῖνπατέρα,ἡμῖνδὲκαὶτοῦτοκεχάρισται.καὶπολλὴἄλληδιαφορά.
ἘλάβετεφησὶπνεῦμαυἱοθεσίαςπόθενδῆλονπατέρακαλοῦμεντὸνθεὸνφησὶνἐνᾧκράζομενἈββᾶὁπατὴρἐναὐτῷγὰρτῷτῆςυἱοθεσίαςπνεύματιτὴνφωνὴνταύτηνἠξιώμεθαπροσάπτειντῷθεῷκαὶπατέρακαλεῖναὐτονκαὶπόθενδῆλονὅτικαλῶςκαὶἀρεσκοντωςτῷθεῷταύτηναὐτῷἀναφέρομεντὴνφωνὴνὁυἱὸςἡμᾶςἐδίδαξενοὕτωλέγεινΠάτερἡμῶνὁἐντοῖςοὐρανοῖςκαὶἑξῆςαὐτὸςδὲἐπειδὴκοινὰοἶδετὰτῆςεἰςἡμᾶςοἰκονομίαςἔργατοῦΧριστοῦτὸπνεῦμάφησισυμμαρτυρεῖνΧριστοῦγὰρπαραδεδωκότοςταύτηντὴνεὐχὴνκαὶτὸπνεῦμαπαραδίδωσικαὶσυμμαρτυρεῖτῷἐνἡμῖνδοθέντιχαρίσματιδι'αὐτοῦτὶδὲσυμμαρτυρεῖὅτικαλῶςκαὶἀρεσκοντωςθεῷλέγομεναὐτὸνπατέραἡμῶνὅτιτέκνααὐτοῦἐσμενυἱοθετηθέντεςαὐτῷτῷβαπτίσματιεἰδὲτέκναφησὶκαὶκληρονόμοιοἱδέγεἸουδαῖοιεἰκαὶἐκαλοῦντοτέκναθεοῦἀλλὰπαμπολληκλήσεωςἑκατέραςκαὶυἱοθεσίαςἡδιαφορὰοἱμὲνγὰρτυπικῶςονομάζοντοὥσπερκαὶτἄλλααὐτοῖςεἰςτύπονἐτελεῖτοτῆςχάριτοςἡμεῖςδὲοὐτυπικῶςἀλλ'αὐτοτελῶςκαὶοἱμὲνεἰκαὶἐκαλοῦντουἱοὶἀλλ'οὐκἦναὐτοῖςδεδομένοντὸκαὶαὐτοὺςτὸνθεὸνκαλεῖνπατέραἡμῖνδὲκαὶτοῦτοκεχάρισταικαὶπολλὴἄλληδιαφορά
ἊλλἘλάβετεπνεῦμαπόθενδῆλονπατέρακαλοῦμεντὸνθεὸνφησὶνἐνᾧκράζομενἈββᾶὁπατὴρἐναὐτῷγὰρτῷτῆςυἱοθεσίαςπνεύματιτὴνφωνὴνταύτηνἠξιώμεθαπροσάπτειντῷθεῷκαὶπατέρακαλεῖναὐτονκαὶπόθενδῆλονὅτικαλῶςκαὶἀρεσκοντωςτῷθεῷταύτηναὐτῷἀναφέρομεντὴνφωνὴνὁυἱὸςἡμᾶςἐδίδαξενοὕτωλέγεινΠάτερἡμῶνὁἐντοῖςοὐρανοῖςκαὶἑξῆςαὐτὸςδὲἐπειδὴκοινὰοἶδετὰτῆςεἰςἡμᾶςοἰκονομίαςἔργατοῦΧριστοῦτὸπνεῦμάφησισυμμαρτυρεῖνΧριστοῦγὰρπαραδεδωκότοςταύτηντὴνεὐχὴνκαὶτὸπνεῦμαπαραδίδωσικαὶσυμμαρτυρεῖτῷἐνἡμῖνδοθέντιχαρίσματιδι'αὐτοῦτὶδὲσυμμαρτυρεῖὅτικαλῶςκαὶἀρεσκοντωςθεῷλέγομεναὐτὸνπατέραἡμῶνὅτιτέκνααὐτοῦἐσμενυἱοθετηθέντεςαὐτῷτῷβαπτίσματιεἰδὲτέκναφησὶκαὶκληρονόμοιοἱδέγεἸουδαῖοιεἰκαὶἐκαλοῦντοτέκναθεοῦἀλλὰπαμπολληκλήσεωςἑκατέραςκαὶυἱοθεσίαςἡδιαφορὰοἱμὲνγὰρτυπικῶςὠνομάζοντοὥσπερκαὶτἄλλααὐτοῖςεἰςτύπονἐτελεῖτοτῆςχάριτοςἡμεῖςδὲοὐτυπικῶςἀλλ'αὐτοτελῶςκαὶοἱμὲνεἰκαὶἐκαλοῦντουἱοὶἀλλ'οὐκἦναὐτοῖςδεδομένοντὸκαὶαὐτοὺςτὸνθεὸνκαλεῖνπατέραἡμῖνδὲκαὶτοῦτοκεχάρισταικαὶπολλὴἄλληδιαφορά
Υἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιποίαν;τὶγὰροὐκἐλάβομενταύτηνδιὰτοῦβαπτίσματος;οὐχὶδὲκαὶαὐτὸςπρὸμικροῦἔφηςὅτιπνεῦμαυἱοθεσίαςἐλάβετε;ναί,φησίν.ποίανοὖνἐκδεχομεθα;τὴνφανερουμένην,φησί,κατὰτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματος.ἄλληνπαρὰτὴνεἰρημένην;μὴγένοιτο·ἀλλ'αὐτὴνἐκείνην,τελειότερὸνφανερουμένηνκαὶδιὰπείραςαὐτῆςἐπιγινωσκομένην.μετὰγὰρτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματος,τότεἡτῶνἀγαθῶνἀπολαυσις,τότεαὐτοῦτοῦσώματοςἡἀνάστασιςκαὶἀφθαρσία,τότεἡτῆςτῶνοὐρανῶνβασιλείαςκληρονομία,τότεπάντατὰτῆςυἱοθεσίαςγνωρίσματακαὶἀποτελέσματα·καὶνῦνγὰρἐπ'ἐλπίδιτούτωνἐλάβομεντὴνυἱοθεσίαν.αὐτὸςδὲἐμφαντικώτερονεἶπεν·ἐσώθημεν,δηλῶνὡςἀπὸκλύδωνοςκαὶταραχῆςμεγάληςτῆςκατὰτὴνἁμαρτίανυἱοθετηθέντεςἐσώθημεν.πῶςοὖνἠλπίσαμενταῦταμὴτούτωνπαραγεγονοτωνἤδη,μηδ'ὑπ'ὄψινἡμῶνπεσοντων,μηδ'ὑπὸπεῖραν;καλῶςφησικαὶεὐλογως·εἰγὰρὑπ'ὄψινἡμῶνκαὶὑπὸπεῖρανἤδητὰἐλπιζομεναἐγεγονει,οὐκἂνἦνἐλπιζομενα·ὃγάρτιςκατέχει,πῶςοἷοντὲἐστινἐλπίζειν;οὐκοῦνκατὰφύσιντῆςἐλπίδοςἴδιοντοῦτο,τὸπερὶτῶνμελλόντωναὐτὴνκαὶμήπωπαροντωνεἶναι·ὥστεκαὶἡμᾶςἃοὐβλέπομεν,ἐκεῖναδεῖἐλπίζειν.εἰδὲἃοὐβλέπομεν,ὥσπερδεῖἐκεῖνακαὶἐλπίζομεν,ὑπομένεινχρὴκαὶἀποδέχεσθαιτὰπροσδοκηθέντακαὶμὴἀθροονἐπιζητεῖναὐτὰπαραγενέσθαι,μάλιστατοῦπνεύματοςδιὰτῶνἐνταῦθαχαρισμάτωνκαὶεὐεργεσιῶνπιστουμένουτὰἐκεῖθεν,καὶτὴνἀσθένειαντῶνλογισμῶνἡμῶνσυναντιλαμβανουκαὶθεραπεύοντος.πόσαγὰρεὐεργετεῖἐναὐταῖςἡμῶνταῖςεὐχαῖς,ἵνανῦντὰἄλλαἐάσω,διδάσκονὅπωςχρὴεὔχεσθαι,ἐρευνῶντὰςκαρδίαςκαὶἁπλῶςπάνταεἰςἀγαθὸνσυνεργοῦν;Ἄλλως·υἱοθεσίανἀπεκδεχομενοι.διὰτὶἀπεκδέχῃ;ὅτιτῇἀπεκδοχῇκαὶἐλπίδιἐσώθημεν.πῶςοὖνοὐχρὴἀπεκδέχεσθαικαὶἐλπίζεινἔτι;εἰδὲδεῖἐλπίζειν,δεῖπάντωςὑπομένεινκαὶδι'ὑπομονῆςτὰἐλπιζομενααπἐκδέχεσθαι.ἔχομενδὲπρὸςτούτοιςκαὶτὰπνευματικὰχαρίσματασυναντιλαμβάνονταταῖςἀσθενείαιςἡμῶνκαὶμὴἐῶνταἡμᾶςπρὸςτὰςἐλπίδαςὀκλάσαι.ὅτιδὲτὸπνευματικὸνχάρισμασυναντιλαμβάνεταιταῖςἀσθενείαιςἡμῶν,αὐτίκαδῆλονκαὶἀπὸτοῦπνευματικοῦχαρίσματοςτοῦπερὶτὰςεὐχὰςχορηγηθέντοςἡμῖν·τὸπνεῦμαγὰρἐνταῦθατρὶςὀνομάσας,τὸπνευματικὸνἐδήλωσεχάρισμα.ἐρευνῶνδὲτὰςκαρδίαςαὐτὸτὸπανάγιονπνεῦματὸἐκπατρὸςπροερχομενον.
υἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςἡμῶνΥἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιποίαντὶγὰροὐκἐλάβομενταύτηνδιὰτοῦβαπτίσματοςοὐχὶδὲκαὶαὐτὸςπρὸμικροῦἔφηςὅτιπνεῦμαυἱοθεσίαςἐλάβετεναὶφησὶνποίανοὖνἐκδεχομεθατὴνφανερουμένηνφησὶκατὰτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςἄλληνπαρὰτὴνεἰρημένηνμὴγένοιτοἀλλ'αὐτὴνἐκείνηντελειότερὸνφανερουμένηνκαὶδιὰπείραςαὐτῆςἐπιγινωσκομένηνμετὰγὰρτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςτότεἡτῶνἀγαθῶνἀπολαυσιςτότεαὐτοῦτοῦσώματοςἡἀνάστασιςκαὶἀφθαρσίατότεἡτῆςτῶνοὐρανῶνβασιλείαςκληρονομίατότεπάντατὰτῆςυἱοθεσίαςγνωρίσματακαὶἀποτελέσματακαὶνῦνγὰρἐπ'ἐλπίδιτούτωνἐλάβομεντὴνυἱοθεσίαναὐτὸςδὲἐμφαντικώτερονεἶπενἐσώθημενδηλῶνὡςἀπὸκλύδωνοςκαὶταραχῆςμεγάληςτῆςκατὰτὴνἁμαρτίανυἱοθετηθέντεςἐσώθημενπῶςοὖνἠλπίσαμενταῦταμὴτούτωνπαραγεγονότωνἤδημηδ'ὑπ'ὄψινἡμῶνπεσόντωνμηδ'ὑπὸπεῖρανκαλῶςφησικαὶεὐλογωςεἰγὰρὑπ'ὄψινἡμῶνκαὶὑπὸπεῖρανἤδητὰἐλπιζομεναἐγεγονειοὐκἂνἦνἐλπιζομεναὃγάρτιςκατέχειπῶςοἷοντὲἐστινἐλπίζεινοὐκοῦνκατὰφύσιντῆςἐλπίδοςἴδιοντοῦτοτὸπερὶτῶνμελλόντωναὐτὴνκαὶμήπωπαρόντωνεἶναιὥστεκαὶἡμᾶςἃοὐβλέπομενἐκεῖναδεῖἐλπίζεινεἰδὲἃοὐβλέπομενὥσπερδὴἐκεῖνακαὶἐλπίζομενὑπομένεινχρὴκαὶἀποδέχεσθαιτὰπροσδοκηθέντακαὶμὴἀθροονἐπιζητεῖναὐτὰπαραγενέσθαιμάλιστατοῦπνεύματοςδιὰτῶνἐνταῦθαχαρισμάτωνκαὶεὐεργεσιῶνπιστουμένουτὰἐκεῖθενκαὶτὴνἀσθένειαντῶνλογισμῶνἡμῶνσυναντιλαμβανομένουκαὶθεραπεύοντοςπόσαγὰρεὐεργετεῖἐναὐταῖςἡμῶνταῖςεὐχαῖςἵνανῦντὰἄλλαἐάσωδιδάσκονὅπωςχρὴεὔχεσθαιἐρευναντὰςκαρδίαςκαὶἁπλῶςπάνταεἰςἀγαθὸνσυνεργοῦνἌλλωςδιὰτὶἀπεκδέχῃὅτιτῇἀπεκδοχῇκαὶἐλπίδιἐσώθημενπῶςοὖνοὐχρὴἀπεκδέχεσθαικαὶἐλπίζεινἔτιεἰδὲδεῖἐλπίζεινδεῖπάντωςὑπομένεινκαὶδι'ὑπομονῆςτὰἐλπιζομενααπἐκδέχεσθαιἔχομενδὲπρὸςτούτοιςκαὶτὰπνευματικὰ[/dub̀]χαρίσματασυναντιλαμβάνονταταῖςἀσθενείαιςἡμῶνκαὶμὴἐῶνταἡμᾶςπρὸςτὰςἐλπίδαςὀκλάσαιὅτιδὲτὸπνευματικὸνχάρισμασυναντιλαμβάνεταιταῖςἀσθενείαιςἡμῶναὐτίκαδῆλονκαὶἀπὸτοῦπνευματικοῦχαρίσματοςτοῦπερὶτὰςεὐχὰςχορηγηθέντοςἡμῖντὸπνεῦμαγὰρἐνταῦθατρὶςὀνομάσαςτὸπνευματικὸνἐδήλωσεχάρισμαἐρευνῶνδὲτὰςκαρδίαςαὐτὸτὸπανάγιονπνεῦματὸἐκπατρὸςπροερχόμενον
Υἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιποίαντὶγὰροὐκἐλάβομενταύτηνδιὰτοῦβαπτίσματοςοὐχὶδὲκαὶαὐτὸςπρὸμικροῦἔφηςὅτιπνεῦμαυἱοθεσίαςἐλάβετεναὶφησὶνποίανοὖνἐκδεχομεθατὴνφανερουμένηνφησὶκατὰτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςἄλληνπαρὰτὴνεἰρημένηνμὴγένοιτοἀλλ'αὐτὴνἐκείνηντελειότερὸνφανερουμένηνκαὶδιὰπείραςαὐτῆςἐπιγινωσκομένηνμετὰγὰρτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςτότεἡτῶνἀγαθῶνἀπολαυσιςτότεαὐτοῦτοῦσώματοςἡἀνάστασιςκαὶἀφθαρσίατότεἡτῆςτῶνοὐρανῶνβασιλείαςκληρονομίατότεπάντατὰτῆςυἱοθεσίαςγνωρίσματακαὶἀποτελέσματακαὶνῦνγὰρἐπ'ἐλπίδιτούτωνἐλάβομεντὴνυἱοθεσίαναὐτὸςδὲἐμφαντικώτερονεἶπενἐσώθημενδηλῶνὡςἀπὸκλύδωνοςκαὶταραχῆςμεγάληςτῆςκατὰτὴνἁμαρτίανυἱοθετηθέντεςἐσώθημενπῶςοὖνἠλπίσαμενταῦταμὴτούτωνπαραγεγονότωνἤδημηδ'ὑπ'ὄψινἡμῶνπεσόντωνμηδ'ὑπὸπεῖρανκαλῶςφησικαὶεὐλογωςεἰγὰρὑπ'ὄψινἡμῶνκαὶὑπὸπεῖρανἤδητὰἐλπιζομεναἐγεγονειοὐκἂνἦνἐλπιζομεναὃγάρτιςκατέχειπῶςοἷοντὲἐστινἐλπίζεινοὐκοῦνκατὰφύσιντῆςἐλπίδοςἴδιοντοῦτοτὸπερὶτῶνμελλόντωναὐτὴνκαὶμήπωπαρόντωνεἶναιὥστεκαὶἡμᾶςἃοὐβλέπομενἐκεῖναδεῖἐλπίζεινεἰδὲἃοὐβλέπομενὥσπερδεῖἐκεῖνακαὶἐλπίζομενὑπομένεινχρὴκαὶἀποδέχεσθαιτὰπροσδοκηθέντακαὶμὴἀθροονἐπιζητεῖναὐτὰπαραγενέσθαιμάλιστατοῦπνεύματοςδιὰτῶνἐνταῦθαχαρισμάτωνκαὶεὐεργεσιῶνπιστουμένουτὰἐκεῖθενκαὶτὴνἀσθένειαντῶνλογισμῶνσυνατιλαμβανουλογισμῶνἡμῶνσυναντιλαμβανουημων added by the same hand in the marginκαὶθεραπεύοντοςπόσαγὰρεὐεργετεῖἐναὐταῖςἡμῶνταῖςεὐχαῖςἵνανῦντὰἄλλαἐάσωδιδάσκονὅπωςχρὴεὔχεσθαιἐρευνῶντὰςκαρδίαςκαὶἁπλῶςπάνταεἰςἀγαθὸνσυνεργοῦνἌλλωςυἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιδιὰτὶἀπεκδέχῃὅτιτῇἀπεκδοχῇκαὶἐλπίδιἐσώθημενπῶςοὖνοὐχρὴἀπεκδέχεσθαικαὶἐλπίζεινἔτιεἰδὲδεῖἐλπίζεινδεῖπάντωςὑπομένεινκαὶδι'ὑπομονῆςτὰἐλπιζομενααπἐκδέχεσθαιἔχομενδὲπρὸςτούτοιςκαὶτὰπνευματικὰχαρίσματασυναντιλαμβάνονταταῖςἀσθενείαιςἡμῶνκαὶμὴἐῶνταἡμᾶςπρὸςτὰςἐλπίδαςὀκλάσαιὅτιδὲτὸπνευματικὸνχάρισμασυναντιλαμβάνεταιταῖςἀσθενείαιςἡμῶναὐτίκαδῆλονκαὶἀπὸτοῦπνευματικοῦχαρίσματοςτοῦπερὶτὰςεὐχὰςχορηγηθέντοςἡμῖντὸπνεῦμαγὰρἐνταῦθατρὶςὀνομάσαςτὸπνευματικὸνἐδήλωσεχάρισμαἐρευνῶνδὲτὰςκαρδίαςαὐτὸτὸπανάγιονπνεῦματὸἐκπατρὸςπροερχόμενον
Υἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιποίαντὶγὰροὐκἐλάβομενταύτηνδιὰτοῦβαπτίσματοςοὐχὶδὲκαὶαὐτὸςπρὸμικροῦἔφηςὅτιπνεῦμαυἱοθεσίαςἐλάβετεναὶφησὶνποίανοὖνἐκδεχομεθατὴνφανερουμένηνφησὶκατὰἀπολύτρωσιντοῦσώματοςἄλληνπαρὰτὴνεἰρημένηνμὴγένοιτοἀλλ'αὐτὴνἐκείνηντελειότερὸνφανερουμένηνκαὶδιὰπείραςαὐτῆςἐπιγινωσκομένηνμετὰγὰρτὴνἀπολύτρωσιντοῦσώματοςτότεἡτῶνἀγαθῶνἀπολαυσιςτότεαὐτοῦτοῦσώματοςἡἀνάστασιςκαὶἀφθαρσίατότεἡτῆςοὐρανῶνβασιλείαςκληρονομίατότεπάντατὰτῆςυἱοθεσίαςγνωρίσματακαὶἀποτελέσματακαὶνῦνγὰρἐπ'ἐλπίδιτούτωνἐλάβομεντὴνυἱοθεσίαναὐτὸςδὲἐμφαντικώτερονεἶπενἐσώθημενδηλῶνὡςἀπὸκλύδωνοςκαὶταραχῆςμεγάληςτῆςκατὰτὴνἁμαρτίανυἱοθετηθέντεςἐσώθημενπῶςοὖνἠλπίσαμενταῦταμὴτούτωνπαραγεγονότωνἤδημηδ'ὑπ'ὄψινἡμῶνπεσόντωνμηδ'ὑπὸπεῖρανκαλῶςφησικαὶεὐλογωςεἰγὰρὑπ'ὄψινἡμῶνκαὶὑπὸπεῖρανἤδητὰἐλπιζομεναἐγεγονειοὐκἂνἦνἐλπιζομεναὃγάρτιςκατέχειπῶςοἷοντὲἐστινἐλπίζεινοὐκοῦνκατὰφύσιντῆςἐλπίδοςἴδιοντοῦτοτὸπερὶτῶνμελλόντωναὐτὴνκαὶμήπωπαρόντωνεἶναιὥστεκαὶἡμᾶςἃοὐβλέπομενἐκεῖναδεῖἐλπίζεινεἰδὲἃοὐβλέπομενὥσπερδεῖἐκεῖνακαὶἐλπίζομενὑπομένεινχρὴκαὶἀπεδέχεσθαιτὰπροσδοκηθέντακαὶμὴἀθροονἐπιζητεῖναὐτὰπαραγενέσθαιμάλιστατοῦπνεύματοςδιὰτῶνἐνταῦθαχαρισμάτωνκαὶεὐεργεσιῶνπιστουμένουτὰἐκεῖθενκαὶτὴνἀσθένειαντῶνλογισμῶνἡμῶνσυναντιλαμβανομένουκαὶθεραπεύοντοςπόσαγὰρεὐεργετεῖἐναὐταῖςἡμῶνταῖςεὐχαῖςἵνανῦντὰἄλλαἐάσωδιδάσκονὅπωςχρὴεὔχεσθαιἐρευνῶντὰςκαρδίαςκαὶἁπλῶςπάνταεἰςἀγαθὸνσυνεργοῦν
υἱοθεσίανἀπεκδεχομενοιδιὰτὶἀπεκδέχῃὅτιτῇἀπεκδοχῇκαὶἐλπίδιἐσώθημενπῶςοὖνοὐχρὴἀπεκδέχεσθαικαὶἐλπίζεινἔτιεἰδὲδεῖἐλπίζεινδεῖπάντωςὑπομένεινκαὶδι'ὑπομονῆςτὰἐλπιζομενααπἐκδέχεσθαιἔχομενδὲπρὸςτούτοιςκαὶτὰπνευματικὰχαρίσματασυναντιλαμβάνονταταῖςἀσθενείαιςἡμῶνκαὶμὴἐῶνταἡμᾶςπρὸςτὰςἐλπίδαςὀκλάσαιὅτιδὲτὸπνευματικὸνχάρισμασυναντιλαμβάνεταιταῖςἀσθενείαιςἡμῶναὐτίκαδῆλονκαὶἀπὸτοῦπνευματικοῦχαρίσματοςτοῦπερὶτὰςεὐχὰςχορηγηθέντοςἡμῖντὸπνεῦμαγὰρἐνταῦθατρὶςὀνομάσαςτὸπνευματικὸνἐδήλωσεχάρισμαἐρευνῶνδὲτὰςκαρδίαςαὐτὸτὸπανάγιονπνεῦματὸἐκπατρὸςπροερχόμενον
ὑπὲρἐντυγχάνειΟὐκεἶπενἐντυγχάνει,ἀλλ'ὑπερεντυγχάνει,τὴνσύντονονκαὶκατἐσπουδασμένηνδηλῶνἔντευξιν,καὶὅτικαὶἀνύσειὑπὲρὧνὑπερεντυγχάνει
Οὐκεἶπενἐντυγχάνειἀλλ'ὑπερεντυγχάνειτὴνσύντονονκαὶκατἐσπουδασμένηνδηλῶνἔντευξιν
ἂλλαὐτοτὸπνεῦμαὑπερεντυγχάνειὑπὲρἡμῶνστεναγμοῖςἀλαλήτοιςΟὐκεἶπενἐντυγχάνειἀλλ'ὑπερεντυγχάνειτὴνσύντονονκαὶκατἐσπουδασμένηνδηλῶνἔντευξινκαὶὅτὶἀνύσειὑπὲρὧνὑπερεντυγχάνει
ὑπὲρἐντυγχάνειΟὐκεἶπενἐντυγχάνειἀλλ'ὑπερεντυγχάνειτὴνσύντονονκαὶκατἐσπουδασμένηνδηλῶνἔντευξινκαὶὅτικαὶἀνύσειὑπὲρὧνὑπερεντυγχάνει
ὑπὲρἁγίωνἢὅτιὑπὲρκαθαρῶνκαὶθεαρέστωνἔργωντὰςαἰτήσειςποιεῖται,ἢὑπὲρἀνθρώπωντὸνἁγιασμὸνἐπιποθούντων
ἢὅτιὑπὲρκαθαρῶνκαὶθεαρέστωνἔργωντὰςαἰτήσειςποιεῖταιἢὑπὲρἀνθρώπωντὸνἁγιασμὸνἐπιποθούντων
ὑπὲρἁγίωνἢὅτιὑπὲρκαθαρῶνκαὶθεαρέστωνἔργωντὰςαἰτήσειςποιεῖταιἢὑπὲρἀνθρώπωντὸνἁγιασμὸνἐπιποθούντων
ὑπὲρἁγίωνἢὅτιὑπὲρκαθαρῶνκαὶθεαρέστωνἔργωντὰςαἰτήσειςποιεῖταιἢὑπὲρἀνθρώπωντὸνἁγιασμὸνἐπιποθούντων
τοῖςκατὰπρόθεσιντοῖςκατὰγνώμηνκατὰπροαίρεσιναξοωθεισιτῆςκλήσεως
κατὰπρόθεσινκλητοῖςοὖσινὅτιοὕςτοῖςκατὰγνώμηνκατὰπροαίρεσιναξοωθεισιτῆςκλήσεως
τοῖςκατὰπρόθεσιντοῖςκατὰγνώμηνκατὰπροαίρεσιναξοωθεισιτῆςκλήσεως
Τὶοὖνἐροῦμενπρὸςποῖα;ὅτιπροώρισεν,ὅτιἐκάλεσεν,ὅτιἐδικαίωσεν,ὅτιἐδοξασεν.πρὸςτοσαύτηνἀφθονίανεὐεργεσιῶντὶἐροῦμεν;οὐδὲεὐχαρίστων,φησί,λόγωνευποροῦμεν,μὴτίγεἔργωνἀμοιβήν·τοσαύτηἐστὶνἄφατοςαὐτοῦἡπερὶἡμᾶςχάρις.εἶταὥσπερπορισμαλαβὼνἐντεῦθένφησιν·εἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶν,τὶςκαθ'ἡμῶν;οὐδείς·κἂνγάρτινεςβλάπτεινἐπιχειρήσωσιν,οὐβλάψουσινἀλλ'ὠφελήσουσιν.πόθενδὲδῆλονὅτιὑπὲρἡμῶνὁθεός;ἔκτετῶνπροειρημένων,καὶτὸμέγιστονκαὶπᾶσανἐκπλῆττονδιάνοιαν·ὅτιὑπὲρἡμῶντοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατο.εἰοὖνὁθεὸςὑπὲρἡμῶν,δηλονότιπάνταεἰςσυμφέρονμεταστήσει,καὶτὰδοκοῦνταλυπηρὰχαρᾶςπροξεναπαρασκευάσει,ὥσπερκαπιτῶνἀποστολωναὐτῶνκαὶμαρτύρωντὰςθλίψειςκαὶτοὺςδιωγμοὺςκαὶτοὺςθανάτουςὑποθεσινβραβειωνκαὶστεφανωνἐποιήσατοκαὶπροξενατῆςβασιλείαςτῶνοὐρανῶν.οὕτωςοὖνἂνἡμεῖςμόνονμὴἐκλυθῶμεν,οὐδεὶςἰσχύεικαθ'ἡμῶν.τέθεικεδὲτὸὅςγετοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοκαὶἑξῆς,τήντεκηδεμονίαντὴνἄφατον,ὡςἔφημεν,τοῦθεοῦπερὶἡμᾶςἐνδεικνύμενος,καὶἅμαεἴτιδυσχερὲςὑποτινωνπάσχομεν,ὑπομένεινκαὶκαρτερεῖνδιὰτοῦπαραδείγματοςπαραινῶν·οὐμόνονδέ,ἀλλὰκαὶἀνακτώμενοςκαὶπαρηγορῶν.εἰγὰρὁυἱὸςὑπὲρσοῦτοσαῦταἔπαθεν,τίσεχρὴπαθεῖνὑπὲραὐτοῦ;καὶεἰἐκεῖνοςτοσαῦταπαθὼντῆςπατρικῆςδόξηςκαὶθεότητοςοὐθέντικαθυφειμένονἐδέξατο,μηδὲσὺὀλιγωρήσῃςπάσχωνταῦτα·πάντωςγὰρτῶνἐπηγγελμένωνκαὶμετὰτὰπάθηκαὶμετὰτὸνθάνατονἀξιωθήσῃ.τὸδὲπῶςοὐχὶκαὶσὺναὐτῷχαρίσεται;τὸἀπροφάσιστονκαὶἀπαραίτητονθέλωνπαραστῆσαιτῆςδωρεᾶς,σὺναὐτῷτὰπάνταἡμῖνχαρίσεται,φησίν.ἐρεῖς,φησίν,ὅτιμήποτεἡμῶνἐπιλήσεται;οὐκοῦνκαὶτοῦυἱοῦ·σὺναὐτῷγὰρτὰπάνταἡμῖνχαρίζεται·ὥστεπάντωςκαὶἀπροφασίστωςτευξομεθαὧνἐπηγγέλμεθα.εἰπὼνδὲτοὺςπειρασμοὺςτοὺςδιὰθλίψεωνκαὶβασάνωνἐντῷεἰπεῖν·τὶςκαθ'ἡμῶν;νῦνἕτερονεἶδοςπειρασμῶνλέγει·τοὺςὀνειδισμούς,τὰςμέμψεις,τὰςλοιδορίας,τὰςδιαβολὰςἃςκατέχεονοἱἄπιστοιτῶνπιστῶν.καὶτοῦτοδηλοῖδιὰτοῦλέγειν·τὶςἐγκαλέσεικατὰἐκλεκτῶνθεοῦ;καὶἀποδείκνυσικἀνταῦθαὥσπερκαὶἐπὶτῶνπροειρημένων,ὅτιθεοῦδικαιοῦντοςεἰςμάτηνγλωσσαλγοῦσινοἱαἰτιώμενοικαὶκατακρίνοντες.
Τὶοὖνἐροῦμενπρὸςταῦταποῖαὅτιπροώρισενὅτιἐκάλεσενὅτιἐδικαίωσενὅτιἐδοξασεπρὸςτοσαύτηνἀφθονίανεὐεργεσιῶντὶἐροῦμενοὐδὲεὐχαρίστωνφησὶλόγωνευποροῦμενμὴτίγεἔργωναμοιβηςτοσαύτηἐστὶνἄφατοςαὐτοῦἡπερὶἡμᾶςχάριςεἶταὥσπερπόρισμαλαβὼνἐντεῦθένφησινεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντὶςκαθ'ἡμῶνοὐδεὶςκἂνγάρτινεςβλάπτεινἐπιχειρήσωσινοὐβλάψουσινἀλλ'ὠφελήσουσινπόθενδὲδῆλονὅτιὑπὲρἡμῶνὁθεὸςἔκτετῶνπροειρημένωνκαὶτὸμέγιστονκαὶπᾶσανἐκπλῆττονδιάνοιανὅτιὑπὲρἡμῶντοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοεἰοὖνὁθεὸςὑπὲρἡμῶνδηλονότιπάνταεἰςσυμφέρονμεταστήσεικαὶτὰδοκοῦνταλυπηρὰχαρᾶςπρόξεναπαρασκευάσειὥσπερκαὶἐπὶτῶνἀποστολωναὐτῶνκαὶτῶνμαρτύρωντὰςθλίψειςκαὶτοὺςδιωγμοὺςκαὶτοὺςθανάτουςὑποθεσινστεφάνωνκαὶβραβείωνἐποιήσατοκαὶπρόξενατῆςβασιλείαςτῶνοὐρανῶνοὕτωςοὖνἂνἡμεῖςμόνονμὴἐκλυθῶμενοὐδεὶςἰσχύεικαθ'ἡμῶντέθεικεδὲτὸὅςγετοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοκαὶἑξῆςτήντεκηδεμονίαντὴνἄφατονὡςἔφημεντοῦθεοῦπερὶἡμᾶςἐνδεικνύμενοςκαὶἅμαεἴτιδυσχερὲςὑποτινωνπάσχομενὑπομένεινκαὶκαρτερεῖνδιὰτοῦπαραδείγματοςπαραινῶνοὐμόνονδὲἀλλὰκαὶἀνακτώμενοςκαὶπαρηγορῶνεἰγὰρὁυἱὸςὑπὲρσοῦτοσαῦταἔπαθεντίσεχρὴπαθεῖνὑπὲραὐτοῦκαὶεἰἐκεῖνοςτοσαῦταπαθὼντῆςπατρικῆςδόξηςκαὶθεότητοςοὐδέντικαθυφειμένονἐδέξατομηδὲσὺὀλιγωρήσῃςπάσχωνταῦταπάντωςγὰρτῶνἐπηγγελμένωνκαὶμετὰτὰπάθηκαὶμετὰτὸνθάνατονἀξιωθήσῃτὸδὲπῶςοὐχὶκαὶσὺναὐτῷχαρίσεταιτὸἀπροφάσιστονκαὶἀπαραίτητονθέλωνπαραστῆσαιτῆςδωρεᾶςσὺναὐτῷτὰπάνταἡμῖνχαρίσεταιφησὶνἐρεῖςφησὶνὅτιμήποτεἡμῶνἐπιλήσεταιοὐκοῦνκαὶτοῦυἱοῦσὺναὐτῷγὰρτὰπάνταἡμῖνχαρίζεταιὥστεπάντωςκαὶἀπροφασίστωςτευξόμεθαὧνἐπηγγέλμεθαεἰπὼνδὲτοὺςπειρασμοὺςτοὺςδιὰθλίψεωνκαὶβασάνωνἐντῷεἰπεῖντὶςκαθ'ἡμῶννῦνἕτερονεἶδοςπειρασμῶνλέγειτοὺςὀνειδισμοὺςτὰςμέμψειςτὰςλοιδορίαςτὰςδιαβολὰςἃςκατέχεονοἱἄπιστοιτῶνπιστῶνκαὶτοῦτοδηλοῖδιὰτοῦλέγειντὶςἐγκαλέσεικατὰἐκλεκτῶνθεοῦκαὶἀποδείκνυσικἀνταῦθαὥσπερκαὶἐπὶτῶνπροειρημένωνὅτιθεοῦδικαιοῦντοςεἰςμάτηνγλωσσαλγοῦσινοἱαἰτιώμενοικαὶκατακρίνοντες
τιοὖνἐροῦμενπρὸςταῦταΤὶοὖνἐροῦμενπρὸςταῦταποῖαὅτιπροώρισενὅτιἐκάλεσενὅτιἐδικαίωσενὅτιἐδοξασενπρὸςτοσαύτηνἀφθονίανεὐεργεσιῶντὶἐροῦμενοὐδὲεὐχαρίστωνφησὶλόγωνευποροῦμενμὴτίγεἔργωνἀμοιβὴντοσαύτηἐστὶνἄφατοςαὐτοῦἡπερὶἡμᾶςχάριςεἶταὥσπερπόρισμαλαβὼνἐντεῦθένφησινεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντὶςκαθ'ἡμῶνοὐδεὶςκἂνγάρτινεςβλάπτεινἐπιχειρήσωσινοὐβλάψουσινἀλλ'ὠφελήσουσινπόθενδὲδῆλονὅτιὑπὲρἡμῶνὁθεὸςἔκτετῶνπροειρημένωνκαὶτὸμέγιστονκαὶπᾶσανἐκπλῆττονδιάνοιανὅτιὑπὲρἡμῶντοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοεἰοὖνὁθεὸςὑπὲρἡμῶνδηλονότιπάνταεἰςσυμφέρονμεταστήσεικαὶτὰδοκοῦνταλυπηρὰχαρᾶςπρόξεναπαρασκευάσειὥσπερκαπιτῶνἀποστολωναὐτῶνκαὶμαρτύρωντὰςθλίψειςκαὶτοὺςδιωγμοὺςκαὶτοὺςθανάτουςὑποθεσινστεφάνωνκαὶβραβείωνἐποιήσατοκαὶπρόξενατῆςβασιλείαςτῶνοὐρανῶνοὕτωςοὖνἂνἡμεῖςμόνονμὴἐκλυθῶμενοὐδεὶςἰσχύεικαθ'ἡμῶντέθεικεδὲτὸὅςγετοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοκαὶἑξῆςτήντεκηδεμονίαντὴνἄφατονὡςἔφημεντοῦθεοῦπερὶἡμᾶςἐνδεικνύμενοςκαὶἅμαεἴτιδυσχερὲςὑποτινωνπάσχομενὑπομένεινκαὶκαρτερεῖνδιὰτοῦπαραδείγματοςπαραινῶνοὐμόνονδὲἀλλὰκαὶἀνακτώμενοςκαὶπαρηγορῶνεἰγὰρὁυἱὸςὑπὲρσοῦτοσαῦταἔπαθεντίσεχρὴπαθεῖνὑπὲραὐτοῦκαὶεἰἐκεῖνοςτοσαῦταπαθὼντῆςπατρικῆςδόξηςκαὶθεότητοςοὐδέντικαθυφειμένονἐδέξατομηδὲσὺὀλιγωρήσῃςπάσχωνταῦταπάντωςγὰρτῶνἐπηγγελμένωνκαὶμετὰτὰπάθηκαὶμετὰτὸνθάνατονἀξιωθήσῃτὸδὲπῶςοὐχὶκαὶσὺναὐτῷχαρίσεταιτὸἀπροφάσιστονκαὶἀπαραίτητονθέλωνπαραστῆσαιτῆςδωρεᾶςσὺναὐτῷτὰπάνταἡμῖνχαρίσεταιφησὶνἐρεῖςφησὶνὅτιμήποτεἡμῶνἐπιλήσεταιοὐκοῦνκαὶτοῦυἱοῦσὺναὐτῷγὰρτὰπάνταἡμῖνχαρίζεταιὥστεπάντωςκαὶἀπροφασίστωςτευξόμεθαὧνἐπηγγέλμεθαεἰπὼνδὲτοὺςπειρασμοὺςτοὺςδιὰθλίψεωνκαὶβασάνωνἐντῷεἰπεῖντὶςκαθ'ἡμῶννῦνἕτερονεἶδοςπειρασμῶνλέγειτοὺςὀνειδισμοὺςτὰςμέμψειςτὰςλοιδορίαςτὰςδιαβολὰςἃςκατέχεονοἱἄπιστοιτῶνπιστῶνκαὶτοῦτοδηλοῖδιὰτοῦλέγειντὶςἐγκαλέσεικατὰἐκλεκτῶνθεοῦκαὶἀποδείκνυσικἀνταῦθαὥσπερκαὶἐπὶτῶνπροειρημένωνὅτιθεοῦδικαιοῦντοςεἰςμάτηνγλωσσαλγοῦσινοἱαἰτιώμενοικαὶκατακρίνοντες
Τὶοὖνἐροῦμενπρὸςποῖαὅτιπροώρισενὅτιἐκάλεσενὅτιἐδικαίωσενὅτιἐδοξασενπρὸςτοσαύτηνἀφθονίανεὐεργεσιῶντὶἐροῦμενοὐδὲεὐχαρίστωνφησὶλόγωνευποροῦμενμὴτίγεἔργωνἀμοιβὴντοσαύτηἐστὶνἄφατοςαὐτοῦἡπερὶἡμᾶςχάριςεἶταὥσπερπόρισμαλαβὼνἐντεῦθένφησινεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντὶςκαθ'ἡμῶνοὐδεὶςκἂνγάρτινεςβλάπτεινἐπιχειρήσωσινοὐβλάψουσινἀλλ'ὠφελήσουσινπόθενδὲδῆλονὅτιὑπὲρἡμῶνὁθεὸςἔκτετῶνπροειρημένωνκαὶτὸμέγιστονκαὶπᾶσανἐκπλῆττονδιάνοιανὅτιὑπὲρἡμῶντοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοεἰοὖνὁθεὸςὑπὲρἡμῶνδηλονότιπάνταεἰςσυμφέρονμεταστήσεικαὶτὰδοκοῦνταλυπηρὰχαρᾶςπρόξεναπαρασκευάσειὥσπερκαπιτῶνἀποστολωναὐτῶνκαὶμαρτύρωντὰςθλίψειςκαὶτοὺςδιωγμοὺςκαὶτοὺςθανάτουςὑποθεσινβραβείωνκαὶστεφάνωνἐποιήσατοκαὶπρόξενατῆςβασιλείαςτῶνοὐρανῶνοὕτωςοὖνἂνἡμεῖςμόνονμὴἐκλυθῶμενοὐδεὶςἰσχύεικαθ'ἡμῶντέθεικεδὲτὸὅςγετοῦἰδίουυἱοῦοὐκἐφείσατοκαὶἑξῆςτήντεκηδεμονίαντὴνἄφατονὡςἔφημεντοῦθεοῦπερὶἡμᾶςἐνδεικνύμενοςκαὶἅμαεἴτιδυσχερὲςὑποτινωνπάσχομενὑπομένεινκαὶκαρτερεῖνδιὰτοῦπαραδείγματοςπαραινῶνοὐμόνονδὲἀλλὰκαὶἀνακτώμενοςκαὶπαρηγορῶνεἰγὰρὁυἱὸςὑπὲρσοῦτοσαῦταἔπαθεντίσεχρὴπαθεῖνὑπὲραὐτοῦκαὶεἰἐκεῖνοςτοσαῦταπαθὼντῆςπατρικῆςδόξηςκαὶθεότητοςοὐθέντικαθυφειμένονἐδέξατομηδὲσὺὀλιγωρήσῃςπάσχωνταῦταπάντωςγὰρτῶνἐπηγγελμένωνκαὶμετὰτὰπάθηκαὶμετὰτὸνθάνατονἀξιωθήσῃτὸδὲπῶςοὐχὶκαὶσὺναὐτῷχαρίσεταιτὸἀπροφάσιστονκαὶἀπαραίτητονθέλωνπαραστῆσαιτῆςδωρεᾶςσὺναὐτῷτὰπάνταἡμῖνχαρίσεταιφησὶνἐρεῖςφησὶνὅτιμήποτεἡμῶνἐπιλήσεταιοὐκοῦνκαὶτοῦυἱοῦσὺναὐτῷγὰρτὰπάνταἡμῖνχαρίζεταιὥστεπάντωςκαὶἀπροφασίστωςτευξόμεθαὧνἐπηγγέλμεθαεἰπὼνδὲτοὺςπειρασμοὺςτοὺςδιὰθλίψεωνκαὶβασάνωνἐντῷεἰπεῖντὶςκαθ'ἡμῶννῦνἕτερονεἶδοςπειρασμῶνλέγειτοὺςὀνειδισμοὺςτὰςμέμψειςτὰςλοιδορίαςτὰςδιαβολὰςἃςκατέχεονοἱἄπιστοιτῶνπιστῶνκαὶτοῦτοδηλοῖδιὰτοῦλέγειντὶςἐγκαλέσεικατὰἐκλεκτῶνθεοῦκαὶἀποδείκνυσικἀνταῦθαὥσπερκαὶἐπὶτῶνπροειρημένωνὅτιθεοῦδικαιοῦντοςεἰςμάτηνγλωσσαλγοῦσινοἱαἰτιώμενοικαὶκατακρίνοντες
ὃςκαὶἐντυγχάνειΤῆςκυριακῆςἐκείνηςφωνῆςἐνταῦθατὸννοῦνδηλοῖκαὶὑπαινίττεταιτῆςἐντύπῳεὐχῆςτῷπατρὶπροσαγομένης·πάτερ,τήρησοναὐτοὺςἐντῇἀληθείᾳσου,καί·ἵναφυλάξῃςαὐτοὺςἀπὸτοῦπονηροῦ.εἰοὖνοὕτωςκήδεταιὁυἱὸςὥστεκαὶἐντυγχάνεινἡγὰρτότεῥηθεῖσαεὐχὴτοσαύτηνἰσχὺνἔχειὥστεδιαπαντὸςἐνεργὴςεἶναικαὶτὰτῆςἐντυχίαςἀπαρτίζειν,εἰοὖνοὕτωςκήδεται,τὶςὁκατακρίνωντοὺςἐναὐτῷπεπιστευκότας;ὁπατὴρἐδικαίωσεκαὶἐδοξασε,τὸπνεῦμασυναντιλαμβάνεται,ὁΧριστὸςκαὶἀπέθανενὑπὲρἡμῶνκαὶἀνέστηκαὶἐντυγχάνει·τὶςλοιπὸνὁκατακρίνωνἢἐγκαλῶν,οὕτωςτῆςἁγίαςτριάδοςὑπερασπιζούσηςκαὶδικαιούσηςἡμᾶς;
ΤῆςκυριακῆςἐκείνηςφωνῆςτὸννοῦνἐνταῦθαδηλοῖκαὶὑπαινίττεταιτῆςἐντύπῳεὐχῆςτῷπατρὶπροσαγομένηςπάτερτήρησοναὐτοὺςἐντῇἀληθείᾳσουκαὶἵναφυλάξῃςαὐτοὺςἀπὸτοῦπονηροῦκαὶτὰὁμοίαεἰοὖνοὕτωςκήδεταιὁυἱὸςὥστεκαὶἐντυγχάνεινἡγὰρτότεῥηθεῖσαεὐχὴτοσαύτηνἔχειἰσχὺνὥστεδιαπαντὸςἐνεργὴςεἶναικαὶτὰτῆςἐντυχίαςἀπαρτίζεινεἰοὖνοὕτωςκήδεταιτὶςὁκατακρίνωντοὺςἐναὐτῷπεπιστευκόταςὁπατὴρἐδικαίωσεκαὶἐδοξασετὸπνεῦμασυναντιλαμβάνεταιὁΧριστὸςκαὶἀπέθανενὑπὲρἡμῶνκαὶἀνέστηκαὶἐντυγχάνειτὶςλοιπὸνὁἐγκαλῶνἡκατακρίνωντῆςἁγίαςτριάδοςοὕτωςπροσασπιζούσηςἡμῶν
καὶἐντυγχάνειὑπὲρἡμῶνὃςκαὶἐντυγχάνειΤῆςκυριακῆςἐκείνηςφωνῆςτὸννοῦνἐνταῦθαδηλοῖκαὶὑπαινίττεταιτῆςἐντύπῳεὐχῆςτῷπατρὶπροσαγομένηςπάτερτήρησοναὐτοὺςἐντῇἀληθείᾳσουκαὶἵναφυλάξῃςαὐτοὺςἀπὸτοῦπονηροῦκαὶτὰὁμοίαεἰοὖνοὕτωςκήδεταιὁυἱὸςὥστεκαὶἐντυγχάνεινἡγὰρτότεῥηθεῖσαεὐχὴτοσαύτηνἔχειἰσχὺνὥστεδιαπαντὸςἐνεργὴςεἶναικαὶτὰτῆςἐντυχίαςἀπαρτίζεινεἰοὖνοὕτωςκήδεταιτὶςὁκατακρίνωντοὺςἐναὐτῷπεπιστευκόταςὁπατὴρἐδικαίωσεκαὶἐδοξασετὸπνεῦμασυναντιλαμβάνεταιὁΧριστὸς
απέθανενὑπὲρἡμῶνκαὶἀνέστηκαὶἐντυγχάνειτὶςλοιπὸνὁκατακρίνωνἢἐγκαλῶνἡκατακρίνωνοὕτωςτῆςἁγίαςτριάδοςπροασπιζούσηςκαὶδικαιούσηςἡμᾶς
ὃςκαὶἐντυγχάνειΤῆςκυριακῆςἐκείνηςφωνῆςἐνταῦθατὸννοῦνδηλοῖκαὶὑπαινίττεταιτῆςἐντύπῳεὐχῆςτῷπατρὶπροσαγομένηςπάτερτήρησοναὐτοὺςἐντῇἀληθείᾳσουκαὶἵναφυλάξῃςαὐτοὺςἀπὸτοῦπονηροῦεἰοὖνοὕτωςκήδεταιὁυἱὸςὥστεκαὶἐντυγχάνεινἡγὰρτότεῥηθεῖσαεὐχὴτοσαύτηνἰσχὺνἔχειὥστεδιαπαντὸςἐνεργὴςεἶναικαὶτὰτῆςἐντυχίαςἀπαρτίζεινεἰοὖνοὕτωςκήδεταιτὶςὁκατακρίνωντοὺςἐναὐτῷπεπιστευκόταςὁπατὴρἐδικαίωσεκαὶἐδοξασετὸπνεῦμασυναντιλαμβάνεταιὁΧριστὸςκαὶἀπέθανενὑπὲρἡμῶνκαὶἀνέστηκαὶἐντυγχάνειτὶςλοιπὸνὁκατακρίνωνἢἐγκαλῶνοὕτωςτῆςἁγίαςτριάδοςὑπερασπιζούσηςκαὶδικαιούσηςἡμᾶς
τὸτὶςἡμᾶςχωρίσειτοῦτὶοὖνἐροῦμεν;ἐστὶνἐπαναληπτικον,ὥσπερκαὶτὸθεὸςὁδικαιῶν·τὶςὁκατακρίνων;τοῦεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶν,τὶςκαθ'ἡμῶν;κέχρηταιγὰρτῷτοιούτῳσχήματιπολλαχῶςδιὰτὴνσυνέχειαντῆςπεριβολῆς·οὐδεὶςγὰρσχεδόν,ὅσαγεἐμὲεἰδέναι,οὔτετῶνκαθ'ἡμᾶςοὔτετῶνθύραθεντῇἰδέᾳταύτῃὡςὁμέγαςΠαῦλοςἐχρήσατο.ἵναοὖνμὴεἰςτὸἀσαφὲςαὐτῷἐκπίπτοιλίανὁλόγος,καὶταῖςἐπαναλήψεσιπροσεχρήσατο.δύναταιδὲκαὶὡςἀπὸἰδίαςἀρχῆςτὰχωρίαταῦταεἰλῆφθαικαὶμὴὡςἐπαναληπτικὰτῶνεἰρημένων
τὸτὶςἡμᾶςχωρίσειτοῦτὶοὖνἐροῦμενἐστὶνἐπαναληπτικονὥσπερκαὶτὸθεὸςὁδικαιῶντὶςὁκατακρίνωντοῦεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντὶςκαθ'ἡμῶνκέχρηταιγὰρτῷτοιούτῳσχήματιπολλαχῶςδιὰτὴνσυνέχειαντῆςπεριβολῆςοὐδεὶςγὰρσχεδὸνὅσαγεἐμὲεἰδέναιοὔτετῶνκαθ'ἡμᾶςοὔτετῶνθύραθεντῇἰδέᾳταύτῃὡςὁμέγαςΠαῦλοςἐχρήσατοἵναοὖνμὴεἰςτὸἀσαφὲςαὐτῷἐκπίπτοιλίανὁλόγοςκαὶταῖςἐπαναλήψεσιπροσεχρήσατοδύναταιδὲκαὶὡςἀπὸἰδίαςἀρχῆςτὰχωρίαταῦταεἰλῆφθαικαὶμὴὡςἐπαναληπτικὰτῶνεἰρημένων
Tὶςἡμᾶςχωρίσειτοῦτὶοὖνἐροῦμενἐστὶνἐπαναληπτικονὥσπερκαὶτὸθεὸςὁδικαιῶντὶςὁκατακρίνωντοῦεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντὶςκαθ'ἡμῶνκέχρηταιγὰρτῷτοιούτῳσχήματιπολλαχῶςδιὰτὴνσυνέχειαντῆςπεριβολῆςοὐδεὶςγὰρσχεδὸνὅσαγεἐμὲεἰδέναιοὔτετῶνκαθ'ἡμᾶςοὔτετῶνθύραθεντῇἰδέᾳταύτῃὡςὁμέγαςΠαῦλοςἐχρήσατοἵναοὖνμὴεἰςτὸἀσαφὲςαὐτῷἐκπίπτοιλίανὁλόγοςκαὶταῖςἐπαναλήψεσιπροσεχρήσατοδύναταιδὲκαὶὡςἀπὸἰδίαςἀρχῆςτὰχωρίαταῦταεἰλῆφθαικαὶμὴὡςἐπαναληπτικὰτῶνεἰρημένων
τὸτὶςἡμᾶςχωρίσειτοῦτὶοὖνἐροῦμενἐστὶνἐπαναληπτικονὥσπερκαὶτὸθεὸςὁδικαιῶντὶςὁκατακρίνωντοῦεἰὁθεὸςὑπὲρἡμῶντὶςκαθ'ἡμῶνκέχρηταιγὰρτῷτοιούτῳσχήματιπολλαχῶςδιὰτὴνσυνέχειαντῆςπεριβολῆςοὐδεὶςγὰρσχεδὸνὅσαγεἐμὲεἰδέναιοὔτετῶνκαθ'ἡμᾶςοὔτετῶνθύραθεντῇἰδέᾳταύτῃὡςὁμέγαςΠαῦλοςἐχρήσατοἵναοὖνμὴεἰςτὸἀσαφὲςαὐτῷἐκπίπτοιλίανὁλόγοςκαὶταῖςἐπαναλήψεσιπροσεχρήσατοδύναταιδὲκαὶὡςἀπὸἰδίαςἀρχῆςτὰχωρίαταῦταεἰλῆφθαικαὶμὴὡςἐπαναληπτικὰτῶνεἰρημένων
ἡυχοηνγὰραὐτοῦὋνοὐδὲνδύναταιχωρίσαιτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦ,οὐθάνατοςἀπειλούμενος,οὐζωὴπροτεινομένη,οὐτὰἐκεῖθενἁπλῶςοὐδὲτὰἐνταῦθα,οὐχὅπερἄντιςἐπινοήσῃδιὰτοῦτογὰρκαὶἀγγέλωνἐμνήσθηκαὶδυνάμεωνκαὶβάθουςκαὶὕψους,ὃντοίνυνοὐδὲνχωρίσαιδύναται,πῶςαὐτὸςἑκουσίωςἀφίσταται,καὶτότεὑπὲρτῶνκατὰσάρκασυγγενῶν;καὶοὐμόνονἑκουσίωςχωρίζεται,ἀλλὰκαὶἐπιθυμεῖκαὶἐπιζητεῖκαὶεὔχεταιχωρισθῆναιτῆςἀγάπηςτοῦΧριστοῦ·ηὐχομηνγάρ,φησὶναὐτοςἐγὼἀνάθεμαεἶναιἀπὸτοῦΧριστοῦ.τὶοὖνἐστιτοῦτο;πῶςσυμβήσεταιτὰἀσύμβατα;πρῶτονμέν,φαμέν,ὅτιοὐκἔστιταῦταἐναντία·οὐγὰρἐστινἐναντίοντὸἀγαπᾶντὸνΧριστὸνοὕτωςὥστεμήτεδιὰκολάσεωςμήτεδι'ὑποσχέσεωςπάσηςἀφίστασθαιτῆςἀγάπηςαὐτοῦ,καὶτὸἀγαπᾶντὸνπλησίονοὕτωςὥστετὴνσωτηρίαναὐτῶνἴσηνκαὶμείζονατῆςἰδίαςἡγεῖσθαισωτηρίας.οὔκουνταῦταἐναντία,ἀλλὰκαὶμᾶλλονσυνᾴδοντα·ὁγὰρἀγαπῶντὸνἀδελφὸναὐτοῦἀγαπᾷκαὶτὸνδεσπότην,καὶἔμπαλιν·καὶἐντούτῳγνώσονταιπάντεςκαὶπάλινὁκύριοςπερὶτῆςεἰςθεὸνἀγάπηςκαὶτῆςεἰςτὸνπλησίον·ἐνταύταις,φησί,ταῖςδυσὶνἐντολαῖςὁνόμοςκαὶοἱπροφῆταιὡςκεφάλαιονοὐσῶντῶνἄλλωνπάντων,τῆςτεεἰςθεὸνκαὶτῆςεἰςτὸνπλησίονἀγάπης.ναί,φησίν·ἀλλ'ἐνταῦθαπροκρίνειτὴντῶνπλησίονἀγάπηντῆςπρὸςτὸνθεόν,καὶεὔχεταιἐκεῖνονἀπαρνήσασθαικαὶἐκείνουςκερδῆσαι·ὁδὲΧριστόςφησιν·ὁφιλῶνπατέραἢμητέραὑπὲρἐμὲοὐκἔστινμουἄξιος.ἀλλ'οὐκἔστιτοῦτοφιλεῖνὑπὲρτὸνΧριστόν.τὶγὰρἦντὸφιλεῖνἐκείνους;τὸοἰκειῶσαιαὐτοὺςτῷΧριστῷ.πῶςοὖνἐστιφιλεῖνἐκείνουςὑπὲρτὸνΧριστόν,ὅπουκἀκείνουςεἰςτὴνφιλίανκαὶὑπακοὴνἑλκύσαιἔσπευδετοῦΧριστοῦ;μᾶλλονγὰρἐπιδεικνύντοςτὴνὑπερβάλλουσανἀγάπηνἣνεἶχενεἰςΧριστόν,ὅτικαὶἑτέρουςσυνήλαυνενεἰςαὐτονναί,φησίν,εἰμὴἐχώριζεναὐτοντοῦΧριστοῦλέγων·ηυχομενγὰραὐτοἐγὼκαὶἑξῆςτιοὖνφαμέν.τὶοὖνφαμέν;ἢὅτιμὴγένοιτο,οὐκἐχώριζεν·οὐγὰρεἶπενεὔχομαιτοῦτογενέσθαι,ἀλλὰδιὰτὸδιάπυροντοῦποθουὅπερπρὸςτὸνΧριστὸνεἶχεν,καὶτὴνσπουδὴνἣνκατεβάλλετοεἰςτὸπροσαγαγεῖνπάνταςπάντατῶιΧριστῶικαὶμάλιστατοὺςἸουδαίους·οὗτοιγὰρκαὶσυγγενεῖςκαὶμάλισταἀντιπίπτοντεςἦσαν.ταῦταοὖνπαραστῆσαιβουλόμενόςφησιν,ὅτιεἰἦνδυνατὸνδιὰτῆςἐμῆςἀπωλείαςδοξασθῆναιτὸνΧριστὸνκαὶσωθῆναιτοὺςἸουδαίους,οὐδειτοῦτοἂνπαρῃτησάμην.ηὐχομηνγάρ,φησίν,εἰἐνεχώρει,εἰἐνεδέχετο,εἲτίςμοιταύτηνἐδίδουτὴναἵρεσιν·πότερονβούλειδιαστῆναιΧριστοῦἵναπᾶντὸἸουδαίωνἔθνοςἑνωθῇκαὶδοξασθῇὁΧριστὸςκαὶπληρωθῶσιναἱἐπαγγελίαιτοῦπατρός,ἢἐντῇσῇἑνώσειἵνατὸἸουδαίωνἔθνοςστασιάζῃκαὶδιΐσταταικαὶβλασφημῆταιὁΧριστός·εἰοὖνταῦταπροετίθει,προετίμησαἄν,φησί,τὴνδόξανΧριστοῦκαὶτὴντῶνπολλῶνσωτηρίαντῆςἰδίας.εἶδεςὑπερβολὴνἀγαπήσεωςΧριστοῦ;ἐπειδὴἐκτῶνὄντωνπάντωντὴνἀγάπηνἐπεδείξατοτοῦΧριστοῦ,νῦνκαὶἐκτῶνμὴὄντωνμέν,καθ'ὑποθεσινδὲλαμβανομένων,διὰτοῦνοήματοςτούτουταύτηνπαρίστησιν,ὅτικαὶτὴνἐμὴνσωτηρίανἐνὑποθέσειὑπὲρτῆςδόξηςαὐτοῦκαὶτῆςεἰςαὐτὸντῶνἸουδαίωνἐπιστροφῆςκατεβαλομηνἄν.καὶγὰρδιϊστάμενοςΠαῦλοςὑπὲρτῆςδόξηςτοῦΧριστοῦκαὶτῆςἐναὐτῷτῶνἸουδαίωνἑνώσεως,ῥᾷονπάλινἡνοῦτοκαὶσυνήπτετο,ὥσπερτιςπῶλοςμικρὸντῆςμητρὸςἀποσπασθείς·καὶοὕτωπάλιναὐτοςτεἐσώζετο,καὶὁΧριστὸςἐπὶπλέονἐδοξάζετο,καὶτὸἸουδαίωνἔθνοςἐσώζετο,καὶαἱδιαθῆκαικαὶαἱἐπαγγελίαιεἰςπέραςἤρχοντο·μᾶλλονδέ·οὕτωκαὶἐπὶτούτοιςδιϊστάμενοςοὐδιΐστατο,ἀλλὰπλέονἡνοῦτο.ἢοὐδοκεῖσοι,ὅτεΤιμόθεονπεριέτεμεν,ὅτεαὐτὸςἡγνίσατο,ὅτετὰτοῦνόμουἐτέλειτὴνχάρινκηρύσσων,ὅτιτρόποντιναπρὸςτὴνχάρινἐδοκειδιΐστασθαικαὶἑαυτῷἐναντιοῦσθαι;ἀλλ'οὔτεδιΐστατο,οὔτεἑαυτῷηναντιοῦτοὑπὲργὰρτῆςχάριτοςκαὶτοῦπροσαγαγεῖνπάνταςτῷΧριστῷ,καὶταῦτακαὶτὰἄλλαπάνταἔπραττεν·τοῦτ'ἔστινἀγάπηςἀξίαςΧριστοῦ,τοῦτ'ἔστιψυχῆςὅληςδι'ὅλουεἰςτὸνποθονἀναφλεγομένηςτοῦΧριστοῦ.ἄλλωςτεδέ·οὐδὲλέγειἀνάθεμαγενέσθαι,τοῦτ'ἔστινἀπὸτοῦνῦναὐτοῦχωρισθῆναιτοῦτογὰρἀπευκτοτατον,ἀλλὰἀνάθεμαεἶναι,τοῦτ'ἔστικεχωρισμένοςἔτιεἶναικαὶμήπωτῷΧριστῷπροσελθεῖν.τοῦτο,φησίν,ηὐχομηνἄν,τὸἐμὲαὐτὸνμήπωπροσελθεῖντῷΧριστῷ,ἀλλ'ἔτικεχωρισμένοναὐτοῦεἶναι,εἰτοῦτοεἰςτὴνὑμετέρανεἴσοδονκαὶπίστιντὴνεἰςαὐτὸνσυνετέλει·μὴγὰρὅτιπροσῆλθονΧριστῷ,διὰτοῦτοκαὶὑμᾶςμεπροσκαλεῖσθαινομίσητε,φησίν·καὶπρὸἐμοῦὑμᾶςἐβουλομηνπροσδραμεῖναὐτῷ.εἶταἑξῆςλέγεικαὶτὰςαἰτίας
ὋνοὐδὲνδύναταιχωρίσαιτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦοὐθάνατοςἀπειλούμενοςοὐζωὴπροτεινομένηοὐτὰἐκεῖθενἁπλῶςοὐτὰἐνταῦθαοὐχὅπερἄντιςἐπινοήσῃδιὰτοῦτογὰρκαὶἀγγέλωνἐμνήσθηκαὶδυνάμεωνκαὶβάθουςκαὶὕψουςὃντοίνυνοὐδὲνχωρίσαιδύναταιπῶςαὐτὸςἑκουσίωςἀφίσταταικαὶτότεὑπὲρτῶνκατὰσάρκασυγγενῶνκαὶοὐμόνονἑκουσίωςχωρίζεταιἀλλὰκαὶἐπιθυμεῖκαὶἐπιζητεῖκαὶεὔχεταιχωρισθῆναιτῆςἀγάπηςτοῦΧριστοῦηὐχομηνγὰρφησὶναὐτὸςἐγὼἀνάθεμαεἶναιἀπὸτοῦΧριστοῦτὶοὖνἐστιτοῦτοπῶςσυμβήσεταιτὰἀσύμβαταπρῶτονμὲνφαμὲνὅτιοὐκἔστιταῦταἐναντίαοὐγὰρἐστινἐναντίοντὸἀγαπᾶντὸνΧριστὸνοὕτωςὥστεμήτεδιὰκολάσεωςμήτεδι'ὑποσχέσεωςπάσηςἀφίστασθαιτῆςἀγάπηςαὐτοῦκαὶτὸἀγαπᾶντὸνπλησίονοὕτωςὥστετὴνσωτηρίαναὐτῶνἴσηνκαὶμείζονατῆςἰδίαςἡγεῖσθαισωτηρίαςοὔκουνταῦταἐναντίαἀλλὰκαὶμᾶλλονσυνᾴδονταὁγὰρἀγαπῶντὸνἀδελφὸναὐτοῦἀγαπᾷκαὶτὸνδεσπότηνκαὶἔμπαλινκαὶἐντούτῳγνώσονταιπάντεςἐμοιμαθηταὶἐστεἐὰνἀγαπᾶτεἀλλήλουςκαὶαὐτοςὁΠαῦλοςφησιπλήρωμανόμουἡἀγάπηκαὶὁκύριοςπάλινπερὶτῆςεἰςθεὸνἀγάπηςκαὶτῆςεἰςτὸνπλησίονἐνταύταιςφησὶταῖςδυσὶνἐντολαῖςὅλοςὁνόμοςκαὶοἱπροφῆταιὡςκεφάλαιονοὐσῶντῶνἄλλωνπάντωντῆςτεεἰςθεὸνκαὶτῆςεἰςτὸνπλησίονἀγάπηςναὶφησὶνἀλλ'ἐνταῦθαπροκρίνειτὴντῶνπλησίονἀγάπηντῆςπρὸςτὸνθεὸνκαὶεὔχεταιἐκεῖνονἀπαρνήσασθαικαὶἐκείνουςκερδῆσαιὁδὲΧριστόςφησινὁφιλῶνπατέραἢμητέραὑπὲρἐμὲοὐκἔστινμουἄξιοςἀλλ'οὐκἔστιτοῦτοφιλεῖνὑπὲρτὸνΧριστὸντὶγὰρἦντὸφιλεῖνἐκείνουςτὸοιον̀οἰκειῶσαιαὐτοὺςτῷΧριστῷπῶςοὖνἐστιφιλεῖνἐκείνουςὑπὲρτὸνΧριστὸνὅπουκἀκείνουςεἰςτὴνφιλίανκαὶὑπακοὴνἑλκύσαιἔσπευδετοῦΧριστοῦμᾶλλονγὰρἐπιδεικνύντοςτὴνὑπερβάλλουσανἀγάπηνἣνεἶχενεἰςΧριστὸνὅτικαὶἑτέρουςσυνήλαυνενεἰςαὐτονναὶφησὶνεἰμὴἐχώριζενἑαυτὸντοῦΧριστοῦλέγωνηὐχομηναὐτὸςἐγὼκαὶἑξῆςτὶοὖνφαμὲνἢὅτιμὴγένοιτοοὐκἐχώριζενοὐγὰρεἶπενεὔχομαιτοῦτογενέσθαιἀλλὰτὸδιὰδιάπυροντοῦπόθουὅπερπρὸςτὸνΧριστὸνεἶχενκαὶτὴνσπουδὴνἣνκατεβάλλετοεἰςτὸπροσαγαγεῖνπάνταςαὐτῶικαὶμάλιστατοὺςἸουδαίουςοὗτοιγὰρκαὶσυγγενεῖςκαὶμάλισταἀντιπίπτοντεςετυγχανονταῦταοὖνπαραστῆσαιβουλόμενόςφησινὅτιεἰἦνδυνατὸνδιὰτῆςἐμῆςἀπωλείαςδοξασθῆναιτὸνΧριστὸνκαὶσωθῆναιτοὺςἸουδαίουςοὐδειτοῦτοἂνπαρῃτησάμηνηὐχομηνγὰρφησὶνεἰἐνεχώρειεἰἐνεδέχετοεἲτίςμοιταύτηνἐδίδουτὴναἵρεσινπότερονβούλειδιαστῆναιΧριστοῦἵναπᾶντὸἸουδαίωνἔθνοςἑνωθῇκαὶδοξασθῇὁΧριστὸςκαὶπληρωθῶσιναἱἐπαγγελίαιτοῦπατρὸςἢἐνταυτῇτῇἑνώσειἵνατὸἸουδαίωνἔθνοςστασιάζῃκαὶδιΐσταταικαὶβλασφημῆταιὁΧριστὸςεἰοὖνταῦταπροετίθειπροετίμησαἂνφησὶτὴνδόξανΧριστοῦκαὶτὴντῶνπολλῶνσωτηρίαντῆςἰδίαςεἶδεςὑπερβολὴνἀγαπήσεωςΧριστοῦἐπειδὴἐκτῶνὄντωνπάντωντὴνἀγάπηνἐπεδείξατοτοῦΧριστοῦνῦνκαὶἐκτῶνμὴὄντωνμὲνκαθ'ὑποθεσινδὲλαμβανομένωνδιὰτοῦνοήματοςτούτουταύτηνπαρίστησινὅτικαὶτὴνἐμὴνσωτηρίανἐνὑποθέσειὑπὲρτῆςδόξηςαὐτοῦκαὶτῆςεἰςαὐτὸντῶνἸουδαίωνἐπιστροφῆςκατεβαλομηνἂνκαὶγὰρδιϊστάμενοςΠαῦλοςὑπὲρτῆςδόξηςτοῦΧριστοῦκαὶτῆςἐναὐτῷτῶνἸουδαίωνἑνώσεωςῥᾷονπάλινἡνοῦτοκαὶσυνήπτετοὥσπερτιςπῶλοςμικρὸντῆςμητρὸςἀποσπασθεὶςκαὶοὕτωπάλιναὐτοςτεἐσώζετοκαὶὁΧριστὸςἐπὶπλέονἐδοξάζετοκαὶτὸἸουδαίωνἔθνοςἐσώζετοκαὶαἱδιαθῆκαικαὶἐπαγγελίαιεἰςπέραςἤρχοντομᾶλλονδὲοὕτωκαὶἐπὶτούτοιςδιϊστάμενοςοὐδιΐστατοἀλλὰπλέονἡνοῦτοἢοὐδοκεῖσοιὅτεΤιμόθεονπεριέτεμενὅτεαὐτὸςἡγνίσατοὅτετὰτοῦνόμουἐτέλειτὴνχάρινκηρύσσωνὅτιτρόποντιναπρὸςτὴνχάρινἐδοκειδιΐστασθαικαὶἑαυτῷἐναντιοῦσθαιἀλλ'οὔτεδιΐστατοοὔτεἑαυτῷηναντιοῦτοὑπὲργὰρτῆςχάριτοςκαὶτοῦπροσαγαγεῖνπάνταςτῷΧριστῷκαὶταῦτακαὶτὰἄλλασυμπάνταἔπραττεντοῦτ'ἔστινἀγάπηςἀξίαςΧριστοῦτοῦτοἔστιψυχῆςὅληςδι'ὅλουεἰςτὸνπόθονἀναφλεγομένηςτοῦΧριστοῦἄλλωςτεδὲοὐδὲλέγειἀνάθεμαγενέσθαιτοῦτ'ἔστινἀπὸτοῦνῦναὐτοῦχωρισθῆναιτοῦτογὰρἀπευκτοτατονἀλλὰἀνάθεμαεἶναιτοῦτ'ἔστικεχωρισμένοςἔτιεἶναικαὶμήπωτῷΧριστῷπροσελθεῖντοῦτοφησὶνηὐχομηνἂντὸἐμὲαὐτὸνμήπωπροσελθεῖντῷΧριστῷἀλλ'ἔτικεχωρισμένοναὐτοῦεἶναιεἰτοῦτοεἰςτὴνὑμετέρανεἴσοδονκαὶπίστιντὴνεἰςαὐτὸνσυνετέλειμὴγὰρὅτιπροσῆλθονΧριστῷδιὰτοῦτοκαὶὑμᾶςμεπροσκαλεῖσθαινομίσητεφησὶνκαὶπρὸἐμοῦὑμᾶςἐβουλομηνπροσδραμεῖναὐτῷεἶταἑξῆςλέγεικαὶτὰςαἰτίας
ηὐχομηνγὰραὐτοςἐγώὋνοὐδὲνδύναταιχωρίσαιτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦοὐθάνατοςἀπειλούμενοςοὐζωὴπροτεινομένηοὐτὰἐκεῖθενἁπλῶςοὒτὰἐνταῦθαοὐχἅπερἄντιςἐπινοήσῃδιὰτοῦτογὰρκαὶἀγγέλωνἐμνήσθηκαὶδυνάμεωνκαὶβάθουςκαὶὕψουςὃντοίνυνοὐδὲνχωρίσαιδύναταιπῶςαὐτὸςἑκουσίωςἀφίσταταικαὶτότεὑπὲρτῶνκατὰσάρκασυγγενῶνκαὶοὐμόνονἑκουσίωςχωρίζεταιἀλλὰκαὶἐπιθυμεῖκαὶἐπιζητεῖκαὶεὔχεταιχωρισθῆναιτῆςἀγάπηςτοῦΧριστοῦηὐχομηνγὰρφησὶναὐτὸςἐγὼἀνάθεμαεἶναιἀπὸτοῦΧριστοῦτὶοὖνἐστιτοῦτοπῶςσυμβήσεταιτὰἀσύμβαταπρῶτονμὲνφαμὲνὅτιοὐκἔστιταῦταἐναντίαοὐγὰρἐστινἐναντίοντὸἀγαπᾶντὸνΧριστὸνοὕτωςὥστεμήτεδιὰκολάσεωςμήτεδι'ὑποσχέσεωςπάσηςἀφίστασθαιτῆςἀγάπηςαὐτοῦκαὶτὸἀγαπᾶντὸνπλησίονοὕτωςὥστετὴνσωτηρίαναὐτῶνἴσηνκαὶμείζονατῆςἰδίαςἡγεῖσθαισωτηρίαςοὔκουνταῦταἐναντίαἀλλὰκαὶμᾶλλονσυνᾴδονταὁγὰρἀγαπῶντὸνἀδελφὸναὐτοῦἀγαπᾷκαὶτὸνδεσπότηνκαὶἔμπαλινκαὶἐντούτῳγνώσονταιπάντεςὅτιἐμοιμαθεταιἐστεἐὰνἀγαπᾶτεἀλλήλουςκαὶαὐτοςὁΠαῦλοςφησινπλήρωμανόμοςἡἀγάπηκαὶὁκύριοςπάλινπερὶτῆςεἰςθεὸνἀγάπηςκαὶτῆςεἰςτὸνπλησίονἐνταύταιςφησὶταῖςδυσὶνἐντολαῖςὅλοςὁνόμοςκαὶοἱπροφῆταιὡςκεφάλαιονοὐσῶντῶνἄλλωνπάντωντῆςτεεἰςθεὸνκαὶτῆςεἰςτὸνπλησίονἀγάπηςναὶφησὶνἀλλ'ἐνταῦθαπροκρίνειτὴντῶνπλησίονἀγάπηντῆςπρὸςτὸνθεὸνκαὶεὔχεταιἐκεῖνονἀπαρνήσασθαικαὶἐκείνουςκερδῆσαιὁδὲΧριστόςφησινὁφιλῶνπατέραἢμητέραὑπὲρἐμὲοὐκἔστινμουἄξιοςἀλλ'οὐκἔστιτοῦτοφιλεῖνὑπὲρτὸνΧριστὸντὶγὰρἦντὸφιλεῖνἐκείνουςτὸοἰκειῶσαιαὐτοὺςτῷΧριστῷπῶςοὖνἐστιφιλεῖνἐκείνουςὑπὲρτὸνΧριστὸνὅπουκἀκείνουςεἰςτὴνφιλίανκαὶὑπακοὴνἔσπευδεἑλκύσαιτοῦΧριστοῦμᾶλλονγὰρἐπιδεικνύντοςτὴνὑπερβάλλουσανἀγάπηνἣνεἶχενεἰςΧριστὸνὅτικαὶἑτέρουςσυνήλαυνενεἰςαὐτονναὶφησὶνεἰμὴἐχώριζεναὐτοντοῦΧριστοῦλέγωνηὐχομηνγὰραὐτὸςἐγὼκαὶἑξῆςτὶοὖνφαμὲνἢὅτιμὴγένοιτοοὐκἐχώριζενοὐγὰρεἶπενεὔχομαιτοῦτογενέσθαιἀλλὰτὸδιάπυροντοῦπόθουὅπερπρὸςτὸνΧριστὸνεἶχενκαὶτὴνσπουδὴνἣνκατεβάλλετοεἰςτὸπροσαγαγεῖνπάνταςαὐτῶνκαὶμάλιστατοὺςἸουδαίουςοὗτοιγὰρκαὶσυγγενεῖςκαὶμάλισταἀντιπίπτοντεςετυγχανονταῦταοὖνπαραστῆσαιβουλόμενόςφησινὅτιεἰἦνδυνατὸνδιὰτῆςἐμῆςἀπωλείαςδοξασθῆναιτὸνΧριστὸνκαὶσωθῆναιτοὺςἸουδαίουςοὐδειτοῦτοἂνπαρῃτησάμηνηὐχομηνγὰρφησὶνεἰἐνεχώρειεἰἐνεδέχετοεἲτίςμοιταύτηνἐδίδουτὴναἵρεσινπότερονβούλειδιαστῆναιΧριστοῦἵναπᾶντὸἸουδαίωνἔθνοςἑνωθῇκαὶδοξασθῇὁΧριστὸςκαὶπληρωθῶσιναἱἐπαγγελίαιτοῦπατρὸςἢἐντῇσῇἑνώσειἵνατὸἸουδαίωνἔθνοςστασιάζῃκαὶδιΐσταταικαὶβλασφημῆταιὁΧριστὸςεἰοὖνταῦταπροετίθηπροετίμησαἂνφησὶτὴνδόξανΧριστοῦκαὶτὴντῶνπολλῶνσωτηρίαντῆςἰδίαςεἶδεςὑπερβολὴνἀγαπήσεωςΧριστοῦἐπειδὴἐκτῶνὄντωνπάντωντὴνἀγάπηνἐπεδείξατοτοῦΧριστοῦνῦνκαὶἐκτῶνμὴὄντωνμὲνκαθ'ὑποθεσινδὲλαμβανομένωνδιὰτοῦνοήματοςτούτουταύτηνπαρίστησινὅτικαὶτὴνἐμὴνσωτηρίανἐνὑποθέσειὑπὲρτῆςδόξηςαὐτοῦκαὶτῆςεἰςαὐτὸντῶνἸουδαίωνἐπιστροφῆςκατεβαλομηνἂνκαὶγὰρδιϊστάμενοςΠαῦλοςὑπὲρτῆςδόξηςΧριστοῦκαὶτῆςἐναὐτῷτῶνἸουδαίωνἑνώσεωςῥᾷονπάλινἡνοῦτοκαὶσυνήπτετοὥσπερτιςπῶλοςμικρὸντῆςμητρὸςἀποσπασθεὶςκαὶοὕτωπάλιναὐτοςτεἐσώζετοκαὶὁΧριστὸςἐπὶπλέονἐδοξάζετοκαὶτὸἸουδαίωνἔθνοςἐσώζετοκαὶαἱδιαθῆκαικαὶαἱἐπαγγελίαιεἰςπέραςἤρχοντομᾶλλονδὲοὕτωκαὶἐπὶτούτοιςδιϊστάμενοςοὐδιΐστατοἀλλὰπλέονἡνοῦτοἢοὐδοκεῖσοιὅτεΤιμόθεονπεριέτεμενὅτεαὐτὸςἡγνίσατοὅτετὰτοῦνόμουἐτέλειτὴνχάρινκηρύσσωνὅτιτρόποντιναπρὸςτὴνχάρινἐδοκειδιΐστασθαικαὶἑαυτῷἐναντιοῦσθαιἀλλ'οὔτεδιΐστατοοὔτεἑαυτῷεναντιοῦτοὑπὲργὰρτῆςχάριτοςκαὶτοῦπροσαγαγεῖνπάνταςτῷΧριστῷκαὶταῦτακαὶτὰἄλλασυμπάνταἔπραττεντοῦτ'ἔστινἀγάπησιςἀξίαςΧριστοῦτοῦτ'ἔστιψυχῆςὅληςδι'ὅλουεἰςτὸνπόθονἀναφλεγομένηςτοῦΧριστοῦἄλλωςτεδὲοὐδὲλέγειἀνάθεμαγενέσθαιτοῦτ'ἔστινἀπὸτοῦνῦναὐτοῦχωρισθῆναιτοῦτογὰρἀπευκτοτατονἀλλὰἀνάθεμαεἶναιτοῦτ'ἔστικεχωρισμένοςἔτιεἶναικαὶμήπωτῷΧριστῷπροσελθεῖντοῦτοφησὶνηὐχομηνἂντὸἐμὲαὐτὸνμήπωπροσελθεῖντῷΧριστῷἀλλ'ἔτικεχωρισμένοναὐτοῦεἶναιεἰτοῦτοεἰςτὴνὑμετέρανεἴσοδονκαὶπίστιντὴνεἰςαὐτὸνσυνετέλειμὴγὰρὅτιπροσῆλθονΧριστῷδιὰτοῦτοκαὶὑμᾶςμεπροσκαλεῖσθαινομίσητεφησὶνκαὶπρὸἐμοῦὑμᾶςἐβουλομηνπροσδραμεῖναὐτῷεἶταἑξῆςλέγεικαὶτὰςαἰτίας
ηὐχόμενγὰραὐτοῦὋνοὐδὲνδύναταιχωρίσαιτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦοὐθάνατοςἀπειλούμενοςοὐζωὴπροτεινομένηοὐτὰἐκεῖθενἁπλῶςοὐδὲτὰἐνταῦθαοὐχὅπερἄντιςἐπινοήσῃδιὰτοῦτογὰρκαὶἀγγέλωνἐμνήσθηκαὶδυνάμεωνκαὶβάθουςκαὶὕψουςὃντοίνυνοὐδὲνχωρίσαιδύναταιπῶςαὐτὸςἑκουσίωςἀφίσταταικαὶτότεὑπὲρτῶνκατὰσάρκασυγγενῶνκαὶοὐμόνονἑκουσίωςχωρίζεταιἀλλὰκαὶἐπιθυμεῖκαὶἐπιζητεῖκαὶεὔχεταιχωρισθῆναιτῆςἀγάπηςτοῦΧριστοῦηὐχομηνγὰρφησὶναὐτοςἀνάθεμααὐτοςἐγὼἀνάθεμαεγω added by the same hand in the marginεἶναιἀπὸτοῦΧριστοῦτὶοὖνἐστιτοῦτοπῶςσυμβήσεταιτὰἀσύμβαταπρῶτονμὲνφαμὲνὅτιοὐκἔστιταῦταἐναντίαοὐγὰρἐστινἐναντίοντὸἀγαπᾶντὸνΧριστὸνοὕτωςὥστεμήτεδιὰκολάσεωςμήτεδι'ὑποσχέσεωςπάσηςἀφίστασθαιτῆςἀγάπηςαὐτοῦκαὶτὸἀγαπᾶντὸνπλησίονοὕτωςὥστετὴνσωτηρίαναὐτῶνἴσηνκαὶμείζονατῆςἰδίαςἡγεῖσθαισωτηρίαςοὔκουνταῦταἐναντίαἀλλὰκαὶμᾶλλονσυνᾴδονταὁγὰρἀγαπῶντὸνἀδελφὸναὐτοῦἀγαπᾷκαὶτὸνδεσπότηνκαὶἔμπαλινκαὶἐντούτῳγνώσονταιπάντεςκαὶπάλινπερίπάλινὁκύριοςπερίο κυριος added by the same hand in the marginτῆςεἰςθεὸνἀγάπηςκαὶτῆςεἰςτὸνπλησίονἐνταύταιςφησὶταῖςδυσὶνἐντολαῖςὁνόμοςὡςκεφάλαιοννόμοςκαὶοἱπροφῆταιὡςκεφάλαιονκαι οι προφηται added by the same hand in the marginοὐσῶντῶνἄλλωνπάντωντῆςτεεἰςθεὸνκαὶτῆςεἰςτὸνπλησίονἀγάπηςναὶφησὶνἀλλ'ἐνταῦθαπροκρίνειτὴντῶνπλησίονἀγάπηντῆςπρὸςτὸνθεὸνκαὶεὔχεταιἐκεῖνονἀπαρνήσασθαικαὶἐκείνουςκερδῆσαιὁδὲΧριστόςφησινὁφιλῶνπατέραἢμητέραὑπὲρἐμὲοὐκἔστινμουἄξιοςἀλλ'οὐκἔστιτοῦτοφιλεῖνὑπὲρτὸνΧριστὸντὶγὰρἦντὸφιλεῖνἐκείνουςτὸοἰκειῶσαιαὐτοὺςτῷΧριστῷπῶςοὖνἐστιφιλεῖνἐκείνουςὑπὲρτὸνΧριστὸνὅπουκἀκείνουςεἰςτὴνφιλίανκαὶὑπακοὴνἑλκύσαιἔσπευδετοῦΧριστοῦμᾶλλονγὰρἐπιδεικνύντοςτὴνὑπερβάλλουσανἀγάπηνἣνεἶχενεἰςΧριστὸνὅτικαὶἑτέρουςσυνήλαυνενεἰςαὐτονναὶφησὶνεἰμὴἐχώριζεναὐτοντοῦΧριστοῦλέγωνηὐχόμεντιοὖνφαμένηὐχόμενγὰραὐτοἐγὼκαὶἑξῆςτιοὖνφαμένγαρ αυτο εγω και εξης added by the same hand in the marginτὶοὖνφαμὲνἢὅτιμὴγένοιτοοὐκἐχώριζενοὐγὰρεἶπενεὔχομαιτοῦτογενέσθαιἀλλὰδιὰτὸδιάπυροντοῦπόθουὅπερπρὸςτὸνΧριστὸνεἶχενκαὶτὴνσπουδὴνἣνκατεβάλλετοεἰςτὸπροσαγαγεῖνπάνταςπάνταςκαὶμάλισταπάντατῶιΧριστῶικαὶμάλιστατωι Χριστωι added by the same hand in the marginτοὺςἸουδαίουςοὗτοιγὰρκαὶσυγγενεῖςκαὶμάλισταἀντιπίπτοντεςἦσανταῦταοὖνπαραστῆσαιβουλόμενόςφησινὅτιεἰἦνδυνατὸνδιὰτῆςἐμῆςἀπωλείαςδοξασθῆναιτὸνΧριστὸνκαὶσωθῆναιτοὺςἸουδαίουςοὐδειτοῦτοἂνπαρῃτησάμηνηὐχομηνγὰρφησὶνεἰἐνεχώρειεἰἐνεδέχετοεἲτίςμοιταύτηνἐδίδουτὴναἵρεσινπότερονβούλειδιαστῆναιΧριστοῦἵναπᾶντὸἸουδαίωνἔθνοςἑνωθῇκαὶδοξασθῇὁΧριστὸςκαὶπληρωθῶσιναἱἐπαγγελίαιτοῦπατρὸςἢἐντῇσῇἑνώσειἵνατὸἸουδαίωνἔθνοςστασιάζῃκαὶδιΐσταταικαὶβλασφημῆταιὁΧριστὸςεἰοὖνταῦταπροετίθειπροετίμησαἂνφησὶτὴνδόξανΧριστοῦκαὶτὴντῶνπολλῶνσωτηρίαντῆςἰδίαςεἶδεςὑπερβολὴνἀγαπήσεωςΧριστοῦἐπειδὴἐκτῶνὄντωνπάντωντὴνἀγάπηνἐπεδείξατοτοῦΧριστοῦνῦνκαὶἐκτῶνμὴὄντωνμὲνκαθ'ὑποθεσινδὲλαμβανομένωνδιὰτοῦνοήματοςτούτουταύτηνπαρίστησινὅτικαὶτὴνἐμὴνσωτηρίανἐνὑποθέσειὑπὲρτῆςδόξηςαὐτοῦκαὶτῆςεἰςαὐτὸντῶνἸουδαίωνἐπιστροφῆςκατεβαλομηνἂνκαὶγὰρδιϊστάμενοςΠαῦλοςὑπὲρτῆςδόξηςτοῦΧριστοῦκαὶτῆςἐναὐτῷτῶνἸουδαίωνἑνώσεωςῥᾷονπάλινἡνοῦτοκαὶσυνήπτετοὥσπερτιςπῶλοςμικρὸντῆςμητρὸςἀποσπασθεὶςκαὶοὕτωπάλιναὐτοςτεἐσώζετοκαὶὁΧριστὸςἐπὶπλέονἐδοξάζετοκαὶτὸἸουδαίωνἔθνοςἐσώζετοκαὶαἱδιαθῆκαικαὶαἱἐπαγγελίαιεἰςπέραςἤρχοντομᾶλλονδὲοὕτωκαὶἐπὶτούτοιςδιϊστάμενοςοὐδιΐστατοἀλλὰπλέονἡνοῦτοἢοὐδοκεῖσοιὅτεΤιμόθεονπεριέτεμενὅτεαὐτὸςἡγνίσατοὅτετὰτοῦνόμουἐτέλειτὴνχάρινκηρύσσωνὅτιτρόποντιναπρὸςτὴνχάρινἐδοκειδιΐστασθαικαὶἑαυτῷἐναντιοῦσθαιἀλλ'οὔτεδιΐστατοοὔτεἑαυτῷηναντιοῦτοὑπὲργὰρτῆςχάριτοςκαὶτοῦπροσαγαγεῖνπάνταςτῷΧριστῷκαὶταῦτακαὶτὰἄλλαπάνταἔπραττεντοῦτ'ἔστινἀγάπηςἀξίαςΧριστοῦτοῦτ'ἔστιψυχῆςὅληςδι'ὅλουεἰςτὸνπόθονἀναφλεγομένηςτοῦΧριστοῦἄλλωςτεδὲοὐδὲλέγειἀνάθεμαγενέσθαιτοῦτ'ἔστινἀπὸτοῦνῦναὐτοῦχωρισθῆναιτοῦτογὰρἀπευκτοτατονἀλλὰἀνάθεμαεἶναιτοῦτ'ἔστικεχωρισμένοςἔτιεἶναικαὶμήπωτῷΧριστῷπροσελθεῖντοῦτοφησὶνηὐχομηνἂντὸἐμὲαὐτὸνμήπωπροσελθεῖντῷΧριστῷἀλλ'ἔτικεχωρισμένοναὐτοῦεἶναιεἰτοῦτοεἰςτὴνὑμετέρανεἴσοδονκαὶπίστιντὴνεἰςαὐτὸνσυνετέλειμὴγὰρὅτιπροσῆλθονΧριστῷδιὰτοῦτοκαὶὑμᾶςμεπροσκαλεῖσθαινομίσητεφησὶνκαὶπρὸἐμοῦὑμᾶςἐβουλομηνπροσδραμεῖναὐτῷεἶταἑξῆςλέγεικαὶτὰςαἰτίας
γὰραὐτοςἐγώΑὐτὸςἐγὼοὐχἑτέρους,φησίν,ὑμῶνπροτιμῶμαιεἰςτὸπροσελθεῖντῷΧριστῷ,ἀλλ'οὐδὲἐμὲαὐτον·εἱλομηνγὰρἂνμήπωπροσελθεῖναὐτῷ,ἂνδιὰτούτουὑμεῖςπροσήρχεσθε.
ΑὐτὸςἐγὼοὐχἑτέρουςφησὶνὑπὲρὑμῶνπροτιμῶμαιεἰςτὸπροσελθεῖντῷΧριστῷἀλλ'οὐδὲἐμὲαὐτονεἱλομηνγὰρἂνμήπωπροσελθεῖναὐτῷἂνδιὰτούτουὑμεῖςπροσήρχεσθε
γὰραὐτοςἐγώΑὐτὸςἐγὼοὐχἑτέρουςφησὶνὑμῶνπροτιμῶμαιεἰςτὸπροσελθεῖντῷΧριστῷἀλλ'οὐδὲἐμὲαὐτονεἱλομηνγὰρἂνμήπωπροσελθεῖναὐτῷἂνδιὰτούτουὑμεῖςπροσήρχεσθε
ὑπὲρτῶνἀδελφῶνθέλωνδεῖξαιτὴνἄφατοναὐτοῦστοργὴνκαὶσπουδὴντὴνπρὸςἸουδαίους,αὐτίκαμετὰτὸεἰπεῖνὅτιοὐδένμεδύναταιχωρίσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦ,ἐπάγει·ἀλλ'ὑπὲρτῶνἀδελφῶνμου,εἰἦντοῦτοσυντελοῦνεἰςὄνησιναὐτῶν,ηὐξάμηνἂνχωρισθῆναι·τοῦτογὰρτὸἀνάθεμασυσσημαίνει.
ὑπὲρτῶνἀδελφῶνθέλωνδεῖξαιτὴνἄφατοναὐτοῦστοργὴνκαὶσπουδὴντὴνὑπὲρἸουδαίουςαὐτίκαμετὰεἰπεῖνὅτιοὐδένμεδύναταιχωρίσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦἐπάγειἀλλ'ὑπὲρτῶνἀδελφῶνμουεἰἦντοῦτοσυντελοῦνεἰςὄνησιναὐτῶνηὐξάμηνἂνχωρισθῆναιτοῦτογὰρτὸἀνάθεμασυσσημαίνει
ὑπὲρτῶνἀδελφῶνθέλωνδεῖξαιτὴνἄφατοναὐτοῦστοργὴνκαὶσπουδὴντὴνπρὸςἸουδαίουςαὐτίκαμετὰτὸεἰπεῖνὅτιοὐδένμεδύναταιχωρίσαιἀπὸτῆςἀγάπηςτοῦθεοῦἐπάγειἀλλ'ὑπὲρτῶνἀδελφῶνμουεἰἦντοῦτοσυντελοῦνεἰςὄνησιναὐτῶνηὐξάμηνἂνχωρισθῆναιτοῦτογὰρτὸἀνάθεμασυσσημαίνει
oὧνἐπίἐνταῦθαλαμπροταταθεὸντὸνΧριστὸνὀνομάζειὁἀπόστολος
ἐνταῦθαλαμπρόταταθεὸντὸνΧρτιστονὀνομάζειὁἀπόστολος
oὧνἐπίἐνταῦθαλαμπρόταταθεὸντὸνΧριστὸνὀνομάζειὁἀπόστολος
οὐχοἷονδέΟὐμόνον,φησίν,οὐκἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦ,ἀλλ'οὐδὲοἷονἐκπέπτωκεν,οἷον·ἀλλ'οὐδ'ἐγγὺςγέγονετοῦἐκπεσεῖνἢδοκεῖνἐκπεπτωκέναι.
οὐχοἷονΟὐμόνονφησὶνοὐκἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦἀλλ'οὐδὲοἷονἐκπέπτωκενοἷονἀλλ'οὐδεἐγγὺςγέγονετοῦἐκπεσεῖνἢδοκεῖνἐκπεπτωκέναι
οὐχοἷονδὲὅτιἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦΟὐμόνονφησὶνοὐκἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦἀλλ'οὐδὲοἷονἐκπέπτωκενοἷονἀλλ'οὐδ'ἐγγὺςγέγονετοῦἐκπεσεῖνἢδοκεῖνἐκπεπτωκέναι
οὐχοἷονδέΟὐμόνονφησὶνοὐκἐκπέπτωκενὁλόγοςτοῦθεοῦἀλλ'οὐδὲοἷονἐκπέπτωκενοἷονἀλλ'οὐδ'ἐγγὺςγέγονετοῦἐκπεσεῖνἢδοκεῖνἐκπεπτωκέναι
οὐγὰρπάντεςΕἰοὐχὶπάντες,φησίν,οἱἐκσπέρματοςἈβραάμ,οὗτοικαὶτέκναἈβραάμ,δηλονότιἄλλοςἐστὶτρόποςὁποιῶναὐτοὺςτέκνατοῦἈβραάμ,καὶοὐχὶἡἐξαὐτοῦγέννησις·τὶςδὲοὗτος;ὁτῆςἐπαγγελίας,τοῦτ'ἔστινἐκεῖνοιτέκναεἰσίν,οἱκαὶτῆςἐπαγγελίαςἀξιωθέντεςκαὶπληθυνθέντεςὡςτὰἄστρατοῦοὐρανοῦ,οἷοὶεἰσινοἱπιστοί.
ΕἰοὐχὶπάντεςφησὶνοἱἐκσπέρματοςἈβραὰμοὗτοικαὶτέκνατοῦἈβραὰμδηλονότιἄλλοςἐστὶτρόποςὁποιῶναὐτοὺςτέκνατοῦἈβραὰμκαὶοὐχὶἡἐξαὐτοῦγέννησιςτὶςδὲοὗτοςὁτῆςἐπαγγελίαςτοῦτ'ἔστινἐκεῖνοιτέκναεἰσὶνοἱκαὶτῆςἐπαγγελίαςἀξιωθέντεςκαὶπληθυνθέντεςὡςτὰἄστρατοῦοὐρανοῦοἷοὶεἰσινοἱπιστοί
οὐγὰρπάντεςοἱἐξἸσραὴλοὗτοιἸσραὴλοὐδὅτιεἰσισπέρμαἈβραὰμπάντεςτέκναἂλλἐνἸσαὰκκληθήσεταίσοισπέρμαΕἰοὐχὶπάντεςφησὶνοἱἐκσπέρματοςἈβραὰμοὗτοικαὶτέκνατοῦἈβραὰμδηλονότιἄλλοςἐστὶτρόποςὁποιῶναὐτοὺςτέκνατοῦἈβραὰμκαὶοὐχὶἡἐξαὐτοῦγέννησιςτὶςδὲοὗτοςὁτῆςἐπαγγελίαςτοῦτ'ἔστινἐκεῖνοιτέκναεἰσὶνοἱκαὶτῆςἐπαγγελίαςἀξιωθέντεςκαὶπληθυνθέντεςὡςτὰἄστρατοῦοὐρανοῦοἷοὶεἰσινοἱπιστοί
οὐγὰρπάντεςΕἰοὐχὶπάντεςφησὶνοἱἐκσπέρματοςἈβραὰμοὗτοικαὶτέκναἈβραὰμδηλονότιἄλλοςἐστὶτρόποςὁποιῶναὐτοὺςτέκνατοῦἈβραὰμκαὶοὐχὶἡἐξαὐτοῦγέννησιςτὶςδὲοὗτοςὁτῆςἐπαγγελίαςτοῦτ'ἔστινἐκεῖνοιτέκναεἰσὶνοἱκαὶτῆςἐπαγγελίαςἀξιωθέντεςκαὶπληθυνθέντεςὡςτὰἄστρατοῦοὐρανοῦοἷοὶεἰσινοἱπιστοί
μήπωγὰργεννεθεντωνμηδὲπραξάντωντιἀγαθονἡκακόνκατ'ἐκλογήνΕἰπών·πρόθεσιςτοῦθεοῦ,τὴνβουλὴναὐτοῦἐδήλωσεν.εἰπών·κατ'ἐκλογήν,ἔδειξενὅτικαὶδιέφερονἀλλήλων·οὐδεὶςγὰρἐκλέγεταιἕτερονἀφ'ἑτέρου,εἰμήτιαὐτοῦδιαλλάσσει.εἰπὼνδέ·οὐκἐξἔργων,παρέστησετὸμέγεθοςτῆςκλήσεωςκαὶτῆςχάριτοςαὐτοῦ,ὅτικαὶμηδὲνπραξάντωνἐκλέγεταικαὶπροσκαλεῖται.ἀλλ'εἰμηδὲνπραξάντωνἐκλέγεται,πῶςἐκλέγεται;ἡμὲνγὰρἐκλογὴἐπὶτῶνκατάτιγίνεταιδιαφεροντων,οἱδὲμηδὲνπράξαντεςτὶδιαφέρουσιν;καὶπάνυ·ἀνθρωπίνοιςμὲνγὰρὀφθαλμοῖς,ἐπεὶοὐδὲνἔπραξαν,οὐδὲνδιαφέρουσιν,θείᾳδὲπρογνώσειτοῦμέλλοντοςπολλὰδιαφέρουσιν·καὶγὰρὁμὲνεὐηρέστησετῷθεῷ,ὁδὲοὐκέτι.ὥστεἡἐκλογὴκαὶοὐκἐξἔργωνγέγονε,καὶἀπὸτῆςκλήσεωςκαὶτῆςχάριτοςγέγονε.καὶδικαίαγέγονε,ἀλλὰτὸδίκαιοντοὺςἀνθρώπουςἐλάνθανεν,ὥσπερπλέονκαὶἔτινῦνλανθάνειτὸδίκαιονἐπὶτῆςἀναιρέσεωςτῶνμοσχοποιησάντων·πάντωνγὰρμοσχοποιησάντωνοὐπάντεςἀνῃρέθησαν.ἀλλ'εἰκαὶτοὺςἀνθρώπουςτὸἐντῇτούτωνἀναιρέσειἐκπέφευγεδίκαιον,τῷκριτῇτῶνὅλωνἀκριβῶςκαὶἀδιαπτώτωςἔγνωσται,καὶἐπὶμυρίωνδὲἄλλωνὡσαύτωςκαὶἐπὶτῶνκαθ'ἑκάστηνσυμβαινοντων·πολλὰγὰρἀγνώστουςἡμῖνἔχοντατοὺςλόγουςκαὶτοῖςἀσυνέτοιςἄλογαδοκοῦνταδιὰτοῦτο,τῷπαντεποπτῃκαὶπαντεφορῳτῆςδίκηςὀφθαλμῷδικαίωςκαὶκρίνεταιγεγενῆσθαικαὶδιαπράττεται.ὁδὲθεῖοςΠαῦλοςφησιν,ὅτιεἰκαὶμηδεὶςλόγοςἀπορρητοςἐνῆντοῖςπραττομένοις,οὐδ'οὕτωςἐχρῆντιναςἀδημονεῖνκαὶἐπικαλεῖν,διὰτὶὁμὲνοὕτωςὁδὲοὕτωςτὸνβίονδιαπορεύεται·ἐξουσίανγὰρἔχειὁπλάστηςδημιουργεῖνὡςβούλεται.τοῦτοδὲἐκπεριουσίαςφησίν,ἐπεὶκαὶτὸνπροειρημένοντρόποντῆςἀπολογίαςφησὶνἐνοἷςλέγειὅτιἡγραφὴλέγειτῷΦαραὼὅτιεἰςαὐτὸτοῦτοἐξήγειράσεκαὶἑξῆς.ἐνταῦθαγὰροἱονείφησινὅτιἄλογονἂνἔδοξετοῖςπολλοῖςτὸὑψωθῆναιτὸνΦαραὼκαὶβασιλεῦσαι,μιαρὸνοὕτωκαὶὠμὸνκαὶἀπάνθρωπονὄντα,ἀλλ'ἡγραφὴδιδάξασατὴναἰτίανεἰςεὔλογονμετενήνοχετὸἄλογον.καίτοι,φησί,καὶαὐτὸτὸεὔλογονκαὶἡλύσιςἀπορίανπάλιντοῖςφιλονείκοιςκαὶἀγνώμοσιδύναταιτεκεῖν·ἐροῦσιγὰρὅτι,εἰδιὰτοῦτοἐξήγειρετὸνΦαραὼεἰςβασιλέα,ἵνατὸὄνομααὐτοῦτιμωρησαμένουαὐτὸντιμωρίᾳπαραδοξῳκαὶθαυμαστῇἐνδοξασθῇ,τὶὅτιμέμφεταιαὐτον;μᾶλλονδέ·τὶὅτιἐτιμωρήσατοαὐτον;ἃγὰρἥμαρτεν,εἰςδόξαναὐτοῦἥμαρτεν·εἰμὴγὰρἥμαρτεν,οὐκἐτιμωρήσατο·εἰμὴἐτιμωρήσατο,οὐκἂνἐδοξάσθη.ἀλλὰτοῦτοἐβούλετο·ὅπωςγάρ,φησίν,ἐνδείξωμαικαὶἑξῆς.εἰδὲἐβούλετο,τὶςἀντιστῆναιδύναταιαὐτοῦτῷβουλήματι;ὁρᾷςπῶςἡτῆςἀπορίαςλύσιςκαὶτῆςαἰτίαςἀποδοσιςοὐκἔλυσετὸἀπορούμενοντοῖςἀγνώμοσιν,ἀλλὰκαὶἑτέραςἀπορίαςἀφορμὴγέγονεν;δι'ὃἄμεινονμὴζητεῖντὰςτοιαύταςαἰτίας,ἢζητοῦνταςμειζόνωνἀποριῶναἰτίαςτὰςλύσειςποιεῖσθαι·τοῦτογὰρεὐγνωμονωνπλασμάτωνκαὶδούλων,μὴτὰςαἰτίαςἀπαιτεῖντὸνδημιουργὸνκαὶδεσπότην,ἀλλ'ἐπὶπᾶσιτοῖςγινομένοιςεὐχαριστεῖναὐτῷ,κἂνοὐκατείληφετοὺςλόγουςδι'οὓςγίνεται.μᾶλλονδὲἐπὶτῶντοιούτωνπλέονὀφείλομενεὐχαριστεῖν·δῆλονγὰρπρὸςὧνμὴκατειλήφαμεν,ἐπὶτούτωνμείζουςεἰσὶνοἱλόγοικαὶθαυμασιώτεροικαὶτῆςἡμῶνὑπερκείμενοικαταλήψεως,ὥστεμείζουςδεῖκαὶτὰςεὐεργεσίαςπροσάγεσθαι.αὐτὸςδὲπροϊὼνκαὶτῆςδευτέραςἀπορίαςτίθησιτὴνλύσιν.
Εἰπὼνπρόθεσιςτοῦθεοῦτὴνβουλὴναὐτοῦἐδήλωσενεἰπὼνκατ'ἐκλογὴνἔδειξενὅτικαὶδιέφερονἀλλήλωνοὐδεὶςγὰρἐκλέγεταιἕτερονἀφ'ἑτέρουεἰμήτιαὐτοῦδιαλλάσσειεἰπὼνδὲοὐκἐξἔργωνπαρέστησετὸμέγεθοςτῆςκλήσεωςκαὶτῆςχάριτοςαὐτοῦὅτικαὶμηδὲνπραξάντωνἐκλέγεταικαὶπροσκαλεῖταιἀλλ'εἰμηδὲνπραξάντωνἐκλέγεταιπῶςἐκλέγεταιἡμὲνγὰρἐκλογὴἐπὶτῶνκατάτιγίνεταιδιαφεροντωνοἱδὲμηδὲνπράξαντεςτὶδιαφέρουσινκαὶπάνυἀνθρωπίνοιςμὲνγὰρὀφθαλμοῖςἐπεὶοὐδὲνἔπραξανοὐδὲνδιαφέρουσινθείᾳδὲπρογνώσειτοῦμέλλοντοςπολλὰδιαφέρουσινκαὶγὰρὁμὲνεὐηρέστησετῷθεῷὁδὲοὐκέτιὥστεἡἐκλογὴκαὶοὐκἐξἔργωνγέγονεκαὶἀπὸτῆςκλήσεωςκαὶτῆςχάριτοςγέγονεκαὶδικαίαγέγονεἀλλὰτὸδίκαιοντοὺςἀνθρώπουςἐλάνθανενὥσπερπλέονκαὶἔτινῦνλανθάνειτὸδίκαιοντὸἐπὶτῆςἀναιρέσεωςτῶνμοσχοποιησάντωνπάντωνγὰρμοσχοποιησάντωνοὐπάντεςἀνῃρέθησανἀλλ'εἰκαὶτοὺςἀνθρώπουςτὸἐντῇτούτωνἀναιρέσειἐκπέφευγεδίκαιοντῷκριτῇτῶνὅλωνἀκριβῶςκαὶἀδιαπτώτωςτῶιἔγνωσταικαὶἐπὶμυρίωνδὲἄλλωνὡσαύτωςκαὶἐπὶτῶνκαθ'ἑκάστηνσυμβαινόντωνπολλὰγὰρἀγνώστουςἡμῖνἔχοντατοὺςλόγουςκαὶτοῖςἀσυνέτοιςἄλογαδοκοῦνταδιὰτοῦτοτῷπαντεποπτῃκαὶπαντεφορῳτῆςδίκηςὀφθαλμῷδικαίωςκαὶκρίνεταιγεγενῆσθαικαὶδιαπράττεταιὁδὲθεῖοςΠαῦλοςφησινὅτιεἰκαὶμηδεὶςλόγοςἀπορρητοςἐνῆντοῖςπραττομένοιςοὐδ'οὕτωςἐχρῆντιναςἀδημονεῖνκαὶἐπικαλεῖνδιὰτὶὁμὲνοὕτωςὁδὲοὕτωςτὸνβίονδιαπορεύεταιἐξουσίανγὰρἔχειὁπλάστηςδημιουργεῖνὡςβούλεταιτοῦτοδὲἐκπεριουσίαςφησὶνἐπεὶκαὶτὸνπροειρημένοντρόποντῆςἀπολογίαςφησὶνἐνοἷςλέγειὅτιἡγραφὴλέγειτῷΦαραὼὅτιεἰςαὐτὸτοῦτοἐξήγειράσεκαὶἑξῆςἐνταῦθαγὰροἱονείφησινὅτιἄλογονἂνἔδοξετοῖςπολλοῖςτὸὑψωθῆναιτὸνΦαραὼκαὶβασιλεῦσαιμιαρὸνοὕτωκαὶὠμὸνκαὶἀπάνθρωπονὄνταἀλλ'ἡγραφὴδιδάξασατὴναἰτίανεἰςεὔλογονμετενήνεχετὸἄλογονκαίτοιφησὶκαὶαὐτὸτὸεὔλογονκαὶἡλύσιςἀπορίανπάλιντοῖςφιλονείκοιςκαὶἀγνώμοσιδύναταιτεκεῖνἐροῦσιγὰρὅτιεἰδιὰτοῦτοἐξήγειρετὸνΦαραὼεἰςβασιλέαἵνατὸὄνομααὐτοῦτιμωρησαμένουαὐτὸντιμωρίᾳπαραδοξῳκαὶθαυμαστῇἐνδοξασθῇτὶὅτιμέμφεταιαὐτονμᾶλλονδὲτὶὅτιἐτιμωρήσατοαὐτονἃγὰρἥμαρτενεἰςδόξαναὐτοῦἥμαρτενεἰμὴγὰρἥμαρτενοὐκἂνἐτιμωρήσατοεἰμὴἐτιμωρήσατοοὐκἂνἐδοξάσθηἀλλὰτοῦτοἐβούλετοὅπωςγὰρφησὶνἐνδείξωμαικαὶἑξῆςεἰδὲἐβούλετοτὶςἀντιστῆναιδύναταιαὐτοῦτῷβουλήματιὁρᾷςπῶςἡτῆςἀπορίαςλύσιςκαὶτῆςαἰτίαςἀποδοσιςοὐκἔλυσετὸἀπορούμενοντοῖςἀγνώμοσινἀλλὰκαὶἑτέραςἀπορίαςἀφορμὴγέγονενδι'ὃἄμεινονμὴζητεῖντὰςτοιαύταςαἰτίαςἢζητοῦνταςμειζόνωνἀποριῶναἰτίαςτὰςλύσειςποιεῖσθαιτοῦτογὰρεὐγνωμονωνπλασμάτωνκαὶδούλωνμὴτὰςαἰτίαςἀπαιτεῖντὸνδημιουργὸνκαὶδεσπότηνἀλλ'ἐπὶπᾶσιτοῖςγινομένοιςεὐχαριστεῖναὐτῷκἂνοὐκατείληφετοὺςλόγουςδι'οὓςγίνεταιμᾶλλονδὲἐπὶτῶντοιούτωνπλέονὀφείλομενεὐχαριστεῖνδῆλονγὰρὡςὧνμὴκατειλήφαμενἐπὶτούτωνμείζουςεἰσὶνοἱλόγοικαὶθαυμασιώτεροικαὶτῆςἡμῶνὑπερκείμενοικαταλήψεωςὥστεμείζουςδεῖκαὶτὰςεὐεργεσίαςπροσάγεσθαιαὐτὸςδὲπροϊὼνκαὶτῆςδευτέραςἀπορίαςτίθησιτὴνλύσιν
γεννεθεντωνμηδὲπραξάντωντιἀγαθονἡκακὸνἵναἡκατ'ἐκλογήνΕἰπὼνπρόθεσιςτοῦθεοῦτὴνβουλὴναὐτοῦἐδήλωσενεἰπὼνκατ'ἐκλογὴνἔδειξενὅτικαὶδιέφερονἀλλήλωνοὐδεὶςγὰρἐκλέγεταιἕτερονἀφ'ἑτέρουεἰμήτιαὐτοῦδιαλλάσσειεἰπὼνδὲοὐκἐξἔργωνπαρέστησετὸμέγεθοςτῆςκλήσεωςκαὶτῆςχάριτοςαὐτοῦὅτικαὶμηδὲνπραξάντωνἐκλέγεταικαὶπροσκαλεῖταιἀλλ'εἰμηδὲνπραξάντωνἐκλέγεταιπῶςἐκλέγεταιἡμὲνγὰρἐκλογὴἐπὶτῶνκατάτιγίνεταιδιαφεροντωνοἱδὲμηδὲνπράξαντεςτὶδιαφέρουσινκαὶπάνυἀνθρωπίνοιςμὲνγὰρὀφθαλμοῖςἐπεὶοὐδὲνἔπραξανοὐδὲνδιαφέρουσινθείᾳδὲπρογνώσειτοῦμέλλοντοςπολλὰδιαφέρουσινκαὶγὰρὁμὲνεὐηρέστησετῷθεῷὁδὲοὐκέτιὥστεἡἐκλογὴκαὶοὐκἐξἔργωνγέγονεκαὶἀπὸτῆςκλήσεωςευσωσαιτῆςχάριτοςγέγονεκαὶδικαίαγέγονεἀλλὰτὸδίκαιοντοὺςἀνθρώπουςἐλάνθανενὥσπερπλέονκαὶἔτινῦνλανθάνειτὸδίκαιοντὸἐπὶτῆςἀναιρέσεωςτῶνμοσχοποιησάντωνπάντωνγὰρμοσχοποιησάντωνοὐπάντεςἀνῃρέθησανἀλλ'εἰκαὶτοὺςἀνθρώπουςτὸἐντῇτούτωνἀναιρέσειἐκπέφευγεδίκαιοντῷκριτῇτῶνὅλωνἀκριβῶςκαὶἀδιαπτώτωςἔγνωσταικαὶἐπὶμυρίωνδὲἄλλωνὡσαύτωςκαὶἐπὶτῶνκαθ'ἑκάστηνσυμβαινόντωνπολλὰγὰρἀγνώστουςἡμῖνἔχοντατοὺςλόγουςκαὶτοῖςἀσυνέτοιςἄλογαδοκοῦνταδιὰτοῦτοτῷπαντεποπτῃκαὶπαντεφορῳτῆςδίκηςὀφθαλμῷδικαίωςκαὶκρίνεταιγεγενῆσθαικαὶδιαπράττεταιὁδὲθεῖοςΠαῦλοςφησινὅτιεἰκαὶμηδεὶςλόγοςἀπορρητοςἐνῆντοῖςπραττομένοιςοὐδ'οὕτωςἐχρῆντιναςἀδημονεῖνκαὶἐπικαλεῖνδιὰτὶὁμὲνοὕτωςὁδὲοὕτωςτὸνβίονδιαπορεύεταιἐξουσίανγὰρἔχειὁπλάστηςδημιουργεῖνὡςβούλεταιτοῦτοδὲἐκπεριουσίαςφησὶνἐπεὶκαὶτὸνπροειρημένοντρόποντῆςἀπολογίαςφησὶνἐνοἷςλέγειὅτιἡγραφὴλέγειτῷΦαραὼὅτιεἰςαὐτὸτοῦτοἐξήγειράσεκαὶἑξῆςἐνταῦθαγὰροἱονείφησινὅτιἄλογονἂνἔδοξετοῖςπολλοῖςτὸὑψωθῆναιτὸνΦαραὼκαὶβασιλεῦσαιμιαρὸνοὕτωκαὶὠμὸνκαὶἀπάνθρωπονὄνταἀλλ'ἡγραφὴδιδάξασατὴναἰτίανεἰςεὔλογονμετενήνοχετὸἄλογονκαίτοιφησὶκαὶαὐτὸτὸεὔλογονκαὶἡλύσιςἀπορίανπάλιντοῖςφιλονείκοιςκαὶἀγνώμοσιδύναταιτεκεῖνἐροῦσιγὰρὅτιεἰδιὰτοῦτοἐξήγειρετὸνΦαραὼεἰςβασιλέαἵνατὸὄνομααὐτοῦτιμωρησαμένουαὐτὸντιμωρίᾳπαραδοξῳκαὶθαυμαστῇἐνδοξασθῇτὶὅτιμέμφεταιαὐτονμᾶλλονδὲτὶὅτιἐτιμωρήσατοαὐτονἃγὰρἥμαρτενεἰςδόξαναὐτοῦἥμαρτενεἰμὴγὰρἥμαρτενοὐκἐτιμωρήσατοεἰμὴἐτιμωρήσατοοὐκἂνἐδοξάσθηἀλλὰτοῦτοἐβούλετοὅπωςγὰρφησὶνἐνδείξωμαικαὶἑξῆςεἰδὲἐβούλετοτὶςἀντιστῆναιδύναταιαὐτοῦτῷβουλήματιὁρᾷςπῶςἡτῆςἀπορίαςλύσιςκαὶτῆςαἰτίαςἀποδοσιςοὐκἔλυσετὸἀπορούμενοντοῖςἀγνώμοσινἀλλὰκαὶἑτέραςἀπορίαςἀφορμὴγέγονενδι'ὃἄμεινονμὴζητεῖντὰςτοιαύταςαἰτίαςἢζητοῦνταςμειζόνωνἀποριῶναἰτίαςτὰςλύσειςποιεῖσθαιτοῦτογὰρεὐγνωμονωνπλασμάτωνκαὶδούλωνμὴτὰςαἰτίαςἀπαιτεῖντὸνδημιουργὸνκαὶδεσπότηνἀλλ'ἐπὶπᾶσαντοῖςγινομένοιςεὐχαριστεῖναὐτῷκἂνοὐκατείληφετοὺςλόγουςδι'οὓςγίνεταιμᾶλλονδὲἐπὶτῶντοιούτωνπλέονὀφείλομενεὐχαριστεῖνδῆλονγὰρὡςὧνμὴκατειλήφαμενἐπὶτούτωνμείζουςεἰσὶνοἱλόγοικαὶθαυμασιώτεροικαὶτῆςἡμῶνὑπερκείμενοικαταλήψεωςὥστεμείζουςδεῖκαὶτὰςεὐεργεσίαςπροσάγεσθαιαὐτὸςδὲπροϊὼνκαὶτῆςβἀπορίαςτίθησιντὴνλύσιν
μήπωγὰργεννεθεντωνμηδὲπραξάντωντιἀγαθονἡκακόνκατ'ἐκλογήνΕἰπὼνπρόθεσιςτοῦθεοῦτὴνβουλὴναὐτοῦἐδήλωσενεἰπὼνκατ'ἐκλογὴνἔδειξενὅτικαὶδιέφερονἀλλήλωνοὐδεὶςγὰρἐκλέγεταιἕτερονἀφ'ἑτέρουεἰμήτιαὐτοῦδιαλλάσσειεἰπὼνδὲοὐκἐξἔργωνπαρέστησετὸμέγεθοςτῆςκλήσεωςκαὶτῆςχάριτοςαὐτοῦὅτικαὶμηδὲνπραξάντωνἐκλέγεταικαὶπροσκαλεῖταιἀλλ'εἰμηδὲνπραξάντωνἐκλέγεταιπῶςἐκλέγεταιἡμὲνγὰρἐκλογὴἐπὶτῶνκατάτιγίνεταιδιαφεροντωνοἱδὲμηδὲνπράξαντεςτὶδιαφέρουσινκαὶπάνυἀνθρωπίνοιςμὲνγὰρὀφθαλμοῖςἐπεὶοὐδὲνἔπραξανοὐδὲνδιαφέρουσινθείᾳδὲπρογνώσειτοῦμέλλοντοςπολλὰδιαφέρουσινκαὶγὰρὁμὲνεὐηρέστησετῷθεῷὁδὲοὐκέτιὥστεἡἐκλογὴκαὶοὐκἐξἔργωνγέγονεκαὶἀπὸτῆςκλήσεωςκαὶτῆςχάριτοςγέγονεκαὶδικαίαγέγονεἀλλὰτὸδίκαιοντοὺςἀνθρώπουςἐλάνθανενὥσπερπλέονκαὶἔτινῦνλανθάνειτὸδίκαιονἐπὶτῆςἀναιρέσεωςτῶνμοσχοποιησάντωνπάντωνγὰρμοσχοποιησάντωνοὐπάντεςἀνῃρέθησανἀλλ'εἰκαὶτοὺςἀνθρώπουςτὸἐντῇτούτωνἀναιρέσειἐκπέφευγεδίκαιοντῷκριτῇτῶνὅλωνἀκριβῶςκαὶἀδιαπτώτωςἔγνωσταικαὶἐπὶμυρίωνδὲἄλλωνὡσαύτωςκαὶἐπὶτῶνκαθ'ἑκάστηνσυμβαινόντωνπολλὰγὰρἀγνώστουςἡμῖνἔχοντατοὺςλόγουςκαὶτοῖςἀσυνέτοιςἄλογαδοκοῦνταδιὰτοῦτοτῷπαντεποπτῃκαὶπαντεφορῳτῆςδίκηςὀφθαλμῷδικαίωςκαὶκρίνεταιγεγενῆσθαικαὶδιαπράττεταιὁδὲθεῖοςΠαῦλοςφησινὅτιεἰκαὶμηδεὶςλόγοςἀπορρητοςἐνῆντοῖςπραττομένοιςοὐδ'οὕτωςἐχρῆντιναςἀδημονεῖνκαὶἐπικαλεῖνδιὰτὶὁμὲνοὕτωςὁδὲοὕτωςτὸνβίονδιαπορεύεταιἐξουσίανγὰρἔχειὁπλάστηςδημιουργεῖνὡςβούλεταιτοῦτοδὲἐκπεριουσίαςφησὶνἐπεὶκαὶτὸνπροειρημένοντρόποντῆςἀπολογίαςφησὶνἐνοἷςλέγειὅτιἡγραφὴλέγειτῷΦαραὼὅτιεἰςαὐτὸτοῦτοἐξήγειράσεκαὶἑξῆςἐνταῦθαγὰροἱονείφησινὅτιἄλογονἂνἔδοξετοῖςπολλοῖςτὸὑψωθῆναιτὸνΦαραὼκαὶβασιλεῦσαιμιαρὸνοὕτωκαὶὠμὸνκαὶἀπάνθρωπονὄνταἀλλ'ἡγραφὴδιδάξασατὴναἰτίανεἰςεὔλογονμετενήνοχετὸἄλογονκαίτοιφησὶκαὶαὐτὸτὸεὔλογονκαὶἡλύσιςἀπορίανπάλιντοῖςφιλονείκοιςκαὶἀγνώμοσιδύναταιτεκεῖνἐροῦσιγὰρὅτιεἰδιὰτοῦτοἐξήγειρετὸνΦαραὼεἰςβασιλέαἵνατὸὄνομααὐτοῦτιμωρησαμένουαὐτὸντιμωρίᾳπαραδοξῳκαὶθαυμαστῇἐνδοξασθῇτὶὅτιμέμφεταιαὐτονμᾶλλονδὲτὶὅτιἐτιμωρήσατοαὐτονἃγὰρἥμαρτενεἰςδόξαναὐτοῦἥμαρτενεἰμὴγὰρἥμαρτενοὐκἐτιμωρήσατοεἰμὴἐτιμωρήσατοοὐκἂνἐδοξάσθηἀλλὰτοῦτοἐβούλετοὅπωςγὰρφησὶνἐνδείξωμαικαὶἑξῆςεἰδὲἐβούλετοτὶςἀντιστῆναιδύναταιαὐτοῦτῷβουλήματιὁρᾷςπῶςἡτῆςἀπορίαςλύσιςκαὶτῆςαἰτίαςἀποδοσιςοὐκἔλυσετὸἀπορούμενοντοῖςἀγνώμοσινἀλλὰκαὶἑτέραςἀπορίαςἀφορμὴγέγονενδι'ὃἄμεινονμὴζητεῖντὰςτοιαύταςαἰτίαςἢζητοῦνταςμειζόνωνἀποριῶναἰτίαςτὰςλύσειςποιεῖσθαιτοῦτογὰρεὐγνωμονωνπλασμάτωνκαὶδούλωνμὴτὰςαἰτίαςἀπαιτεῖντὸνδημιουργὸνκαὶδεσπότηνἀλλ'ἐπὶπᾶσιτοῖςγινομένοιςεὐχαριστεῖναὐτῷκἂνοὐκατείληφετοὺςλόγουςδι'οὓςγίνεταιμᾶλλονδὲἐπὶτῶντοιούτωνπλέονὀφείλομενεὐχαριστεῖνδῆλονγὰρπρὸςὧνμὴκατειλήφαμενἐπὶτούτωνμείζουςεἰσὶνοἱλόγοικαὶθαυμασιώτεροικαὶτῆςἡμῶνὑπερκείμενοικαταλήψεωςὥστεμείζουςδεῖκαὶτὰςεὐεργεσίαςπροσάγεσθαιαὐτὸςδὲπροϊὼνκαὶτῆςδευτέραςἀπορίαςτίθησιτὴνλύσιν
ἄραοὖνοὐτοῦτρέχοντοςΟὐτοῦθέλοντοςμόνονοὐδὲτοῦτρέχοντοςμόνον,ἀλλὰδεῖκαὶτοῦθεοθενἐλέουκαὶτῆςἐκεῖθενσυμμαχίας.ἢκαὶοὕτως·τὸἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςκαὶἑξῆςοὐκἔστινὡςΠαύλῳὁμολογούμενον,ἀλλὰμᾶλλονὡςπαρὰτῶνἀπορούντωνπροτεινομενον.εἰγὰρὃνθέλειἐλεεῖκαὶἑξῆς,εἰοὖντοῦτο,φησί,μάτηνθέλομενκαὶμάτηντρέχομεν,καὶἡῥῆσιςδὲεἰςβεβαίωσιντῆςἀπορίας,ἀλλ'οὐκεἰςἐπίλυσίντινοςἑτέρας.εἶταπάλινἐπανάληψιςτῆςἀπορίας·ἄραοὖνὃνθέλειἐλεεῖὃνθέλεισκληρύνει.εἶταὡςμὴἐξαρκούσηςτῆςἀπορίαςτοῦἀτοπουτὸμέγεθοςπαραστῆσαι,μετάληψιςαὐτῆςἐπὶτὸἐκταύτηςἀνακύπτονἀτοπώτερονκαὶἀπορώτερον·τὶγὰρἔτιμέμφεται;φησίν.τὶλοιπὸνκολάζει;τὶςγὰρἀντιστῆναιδύναταιτῇβουλῇαὐτοῦ;οὕτωτὴνἀπορίαναὐξήσαςκαὶτραχύναςἐπάγειδι'ἐπιτιμήσεωςτὴνλύσινσφόδραδριμέωςκαὶπροσφυῶςλέγων·σὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷ;οἷον·σὺτὶνῦνποιεῖςἀνταποκρινομενοςτῷθεῷ;ἀνθίστασαικαὶπολεμεῖςτῇβουλῇαὐτοῦκαὶτῇπράξειαὐτοῦἢοὔ;εἰμὲνγὰροὐχί,τὶἀντιλέγεις;τὶἀνταποκρίνῃτῷθεῷ;εἰδὲἀνθίστασαικαὶἀντιλέγειςκαὶἀνταποκρίνῃ,πῶςλέγειςὅτιτῷγὰρβουλήματιαὐτοῦτὶςἀνθέστηκεν;ὥστεεἰμὲνἀνθίστασαι,μάτηνκαὶκατὰσεαυτοῦἐρεῖς·τιὅτιμέμφεταιεἰδὲμὴἀνθίστασαι,οὐκέτιἐρεῖςὅλωςτὸτὶὅτιμέμφεταιοὐδὲ;τὸἄραὃνθέλειἐλεεῖ,ὃνδὲθέλεισκληρύνει,οὐδ'εἰςλογισμοὺςἄραὅλωςἐξαχθήσῃτοιούτουςλογοθετεῖντὸνδημιουργὸνἐφ'οἷςπράττεικαὶοικονομειτὸνκόσμον,οὐδ'ἀντιλέγειναὐτῷκαὶἀνθίστασθαι.οὕτωςοὖνσπερματικῶςεἰπὼντὴνἀνατροπὴντῆςἀπορίας,καὶἑτέρανλύσινἀπὸτῆςτῶνπαρ'ἡμῖνδημιουργημάτωνφύσεωςκαὶἰδιοτητοςἐπάγει,τοῦτομὲνπαραινετικὴνπεριέχουσανσυμβουλὴνκαὶδιδασκαλίαν,τοῦτοδὲκαὶἀντιρρητικὸνἔλεγχον.καὶἡμὲνπαραινετικὴσυμβουλὴκαὶδιδασκαλίατοιαύτη·τὶἀντιλέγεις;τὶἀνταποκρίνῃτῷπλάστῃκαὶδημιουργῷ;μίμησαιτὰἄλλαπλάσματα,ὁλογικὸςτὰἄλογα,ὁἔμψυχοςτὰἄψυχα,ὁπλέονχρεωστῶνἐξυμνεῖντὸνπλάστηνἢἐκεῖνατοὺςπλαστουργοὺςτοὺςἰδίους.ἐκεῖναοὐκἀντιλέγειοὐδὲἀνθίσταταιτῷδημιουργοῦντι,καίτοιφύσειδουλεύοντα,ἀλλ'ὅμωςπρὸςτὸἐκείνουμετασχηματίζεταιβούλημα,πάνταπαραχωροῦντατῷτεχνίτῃ.καὶσὺμηδὲφύσεωςἀνάγκῃδουλεύωνἀλλὰλόγῳτιμηθεὶςκαὶαὐτεξουσιοτητι,οὐχὑπείκειςτῷτοῦπλάσαντοςβουλήματικαὶστέργειςτὴνκυβέρνησιν,ἀλλὰλογοθετεῖςκαὶἀντιπίπτειςκαὶεὐθύναςἀπαιτεῖςτῶνπραττομένωνκαὶπρονοουμένων.μὴἐρεῖτὸπλάσματῷπλάσαντι·τίμεἐποίησας;ἡδέγεκατ'ἔλεγχονἀντίρρησιςτοιαύτη·ἀνταποκρίνῃτῷθεῷ,φησίν,ὡςἄκωνἁμαρτάνεις,ἅτενικῶντοςαὐτοῦτὴνσὴνγνώμηντοῦβουλήματος,καὶτὸαὐτεξούσιονταύτῃπεριῃρημένος.καὶμὴνοὐχὁρῶμενἐπὶτῶνμὴαὐτεξουσίωνπλασμάτωνἃσὺποιεῖς.ἐκεῖναοὐκἀντιλέγειτοῖςπλάττουσιν·τίμεοὕτωςἀλλὰμὴοὕτωςἐποίησας;ἢτοδετὶοὕτωςἀλλὰμὴοὕτως;ἢὅλωςτίμεἐποίησας;σὺδὲκαὶἀντιλέγειςκαὶεὐθύναςτὸνπλάστηνἀπαιτεῖς,οὐκἄρατοῦαὐτεξουσίουἐστέρησαι,οὐκἄραἄκωνἁμαρτάνεις.δικαίωςἄρακαὶκολάζῃσὺκαὶὑπὸμέμψινπίπτεις,αὐτεξούσιοςὢνκαὶμὴπράττωντὰδέοντα.καὶταῦταμὲνπερὶτούτων.Τὸδὲἢοὐκἔχεικεραμεὺςἐξουσίανκαὶἑξῆς,ἄλλοἐστὶνἐπιχείρημακατ'ἀντιπαράστασινπροαγομενον.δεδοσθω,φησί,κατὰτὸνσὸνλόγονκαίτοιἐλεγχθέντα,ὅτιοὐκεἶαὐτεξούσιος,ὅτιὁθεὸςοὕτωςἔπλασέσε·οὐδ'οὕτωςἐστὶδίκαιονἀντιλέγεινκαὶμέμφεσθαιτῷθεῷ.εἰκαὶμηδὲνγὰρἄλλοπρονομιοναὐτῷἀποδοῦναιβούλειτῷὑπὲρπάνταὄντικαὶλόγονκαὶἔννοιαν,ἀλλὰτέωςτὸπᾶσικοινὸνὑπάρχοντοῖςὁπωςδήποτεδημιουργοῖςλίανἐστὶνἄτοπονκαὶἀσεβὲςἀφαιρεῖνἀπ'αὐτοῦ.τὶοὖνἐστιτοῦτο;οὐδὲντῶνδημιουργημάτωντὸνοἰκεῖονδημιουργὸνἐπιμέμφεταικαὶεὐθύνει,ἀλλ'ἐξουσίανἔχειἕκαστοςδημιουργὸςδημιουργεῖνὡςβούλεταικαὶπλάττειν,καὶἀνεύθυνοςἐστικαὶμάλισταὑπὸτῶνπλασμάτων.ὥστεκαὶσὺεἰκαίωςλέγειν·οὕτωςἐπλάσθην.οὐκὀφείλειςμέμφεσθαιἢἀντιλέγεινκατὰτὸνκοινὸντῶνπλασμάτωννόμονκαὶὅ
ΟὐτοῦθέλοντοςμόνονοὐδὲτοῦτρέχοντοςμόνονἀλλὰδεῖκαὶτοῦθεόθενἐλέουκαὶτῆςἐκεῖθενσυμμαχίαςἢκαὶοὕτωςεκλεπτεοντὸἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςκαὶἑξῆςοὐκἔστινὡςΠαύλῳὁμολογούμενονἀλλὰμᾶλλονὡςπαρὰτῶνἀπορούντωνπροτεινόμενονεἰγὰρὃνθέλειἐλεεῖκαὶἑξῆςεἰοὖντοῦτοφησὶμάτηνθέλομενκαὶμάτηντρέχομενκαὶἡῥῆσιςδὲεἰςβεβαίωσιντῆςἀπορίαςἀλλ'οὐκεἰςἐπίλυσίντινοςἑτέραςεἶταπάλινἐπανάληψιςτῆςἀπορίαςἄραοὖνὃνθέλειἐλεεῖὃνθέλεισκληρύνειεἶταὡςμὴἐξαρκούσηςτῆςἀπορίαςτοῦἀτοπουτὸμέγεθοςπαραστῆσαιμετάληψιςαὐτῆςἐπὶτὸἐκταύτηςἀνακύπτονἀτοπώτερονκαὶἀπορώτεροντὶγὰρἔτιμέμφεταιφησὶντὶλοιπὸνκολάζειτὶςγὰρἀντιστῆναιδύναταιτῇβουλῇαὐτοῦοὕτωτὴνἀπορίαναὐξήσαςκαὶτραχύναςἐπάγειδι'ἐπιτιμήσεωςτὴνλύσινσφόδραδριμέωςκαὶπροσφυῶςοὕτωλέγωνσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷοἷονσὺτὶνῦνποιεῖςἀνταποκρινομενοςτῷθεῷἀνθίστασαικαὶπολεμεῖςτῇβουλῇαὐτοῦκαὶτῇπράξειαὐτοῦἢοὒεἰμὲνγὰροὐχὶτὶἀντιλέγειςτὶἀνταποκρίνῃτῷθεῷεἰδὲἀνθίστασαικαὶἀντιλέγειςκαὶἀνταποκρίνῃπῶςλέγειςὅτιτῷγὰρβουλήματιαὐτοῦτὶςἀνθέστηκενὥστεεἰμὲνἀνθίστασαιμάτηνκαὶκατὰσεαυτοῦἐρεῖςτὶὅτιμέμφεταιεἰδὲμὴἀνθίστασαιοὐκέτιἐρεῖςὅλωςτὸτὶὅτιμέμφεταιοὐδὲτὸἄραὃνθέλειἐλεεῖὃνδὲθέλεισκληρύνειοὐδ'εἰςλογισμοὺςἄραὅλωςἐξαχθήσῃτοιούτουςλογοθετεῖντὸνδημιουργὸνἐφ'οἷςπράττεικαὶοικονομειτὸνκόσμονοὐδ'ἀντιλέγειναὐτῷκαὶἀνθίστασθαιοὕτωςοὖνσπερματικῶςεἰπὼντὴνἀνατροπὴντῆςἀπορίαςκαὶἑτέρανλύσινἀπὸτῆςτῶνπαρ'ἡμῖνδημιουργημάτωνφύσεωςκαὶἰδιοτητοςἐπάγειτοῦτομὲνπαραινετικὴνπεριέχουσανσυμβουλὴνκαὶδιδασκαλίαντοῦτοδὲκαὶἀντιρρητικὸνἔλεγχονκαὶἡμὲνπαραινετικὴσυμβουλὴκαὶδιδασκαλίατοιαύτητὶἀντιλέγειςτὶἀνταποκρίνῃτῷπλάστῃκαὶδημιουργῷμίμησαιτὰἄλλαπλάσματαὁλογικὸςτὰἄλογαὁἔμψυχοςτὰἄψυχαὁπλέονχρεωστῶνἐξυμνεῖντὸνπλάστηνἢἐκεῖνατοὺςπλαστουργοὺςτοὺςἰδίουςἐκεῖναοὐκἀντιλέγειοὐδὲἀνθίσταταιτῷδημιουργοῦντικαίτοιφύσειδουλεύονταἀλλ'ὅμωςπρὸςτὸἐκείνουμετασχηματίζεταιβούλημαπάνταπαραχωροῦντατῷτεχνίτῃκαὶσὺμηδὲφύσεωςἀνάγκῃδουλεύωνἀλλὰλόγῳτιμηθεὶςκαὶαὐτεξουσιοτητιοὐχὑπείκειςτῷτοῦπλάσαντοςβουλήματικαὶστέργειςτὴνκυβέρνησινἀλλὰλογοθετεῖςκαὶἀντιπίπτειςκαὶεὐθύναςἀπαιτεῖςτῶνπραττομένωνκαὶπρονοουμένωνμὴἐρεῖτὸπλάσματῷπλάσαντιτίμεἐποίησαςἡδέγεκατ'ἔλεγχονἀντίρρησιςτοιαύτηἀνταποκρίνῃτῷθεῷφησὶνὡςἄκωνἁμαρτάνειςἅτενικῶντοςαὐτοῦτὴνσὴνγνώμηντοῦβουλήματοςκαὶτὸαὐτεξούσιονταύτῃπεριῃρημένοςκαὶμὴνοὐχὁρῶμενἐπὶτῶνμὴαὐτεξουσίωνπλασμάτωνἃσὺποιεῖςἐκεῖναοὐκἀντιλέγειτοῖςπλάττουσιντίμεοὕτωςἀλλὰμὴοὕτωςἐποίησαςἢτόδετὶοὕτωςἀλλὰμὴοὕτωςἢὅλωςτίμεἐποίησαςσὺδὲκαὶἀντιλέγειςκαὶεὐθύναςτὸνπλάστηνἀπαιτεῖςοὐκἄρατοῦαὐτεξουσίουἐστέρησαιοὐκἄραἄκωνἁμαρτάνειςδικαίωςἄρακαὶκολάζῃσὺκαὶὑπὸμέμψινπίπτειςαὐτεξούσιοςὢνκαὶμὴπράττωντὰδέοντακαὶταῦταμὲνπερὶτούτωνΤὸδὲἢοὐκἔχεικεραμεὺςἐξουσίανκαὶἑξῆςἄλλοἐστὶνἐπιχείρημακατὰἀντιπαράστασινπροαγόμενονδεδοσθωφησὶκατὰτὸνσὸνλόγονκαίτοιἐλεγχθένταὅτιοὐκεἶαὐτεξούσιοςὅτιὁθεὸςοὕτωςἔπλασέσεοὐδ'οὕτωςἐστὶδίκαιονἀντιλέγεινκαὶμέμφεσθαιτῷθεῷεἰκαὶμηδὲνγὰρἄλλοπρονόμιοναὐτῷἀποδοῦναιβούλειτῷὑπὲρπάνταὄντικαὶλόγονκαὶἔννοιανἀλλὰτέωςτὸπᾶσικοινὸνὑπάρχοντοῖςὁπωσδήποτεδημιουργοῖςλίανἐστὶνἄτοπονκαὶἀσεβὲςἀφαιρεῖνἀπ'αὐτοῦτὶοὖνἐστιτοῦτοοὐδὲντῶνδημιουργημάτωντὸνοἰκεῖονδημιουργὸνἐπιμέμφεταικαὶεὐθύνειἀλλ'ἐξουσίανἔχειἕκαστοςδημιουργὸςδημιουργεῖνὡςβούλεταικαὶπλάττεινκαὶἀνεύθυνοςἐστικαὶμάλισταὑπὸτῶνπλασμάτωνὥστεκαὶσὺεἰκαὶὡςλέγειςοὕτωςἐπλάσθηςοὐκὀφείλειςμέμφεσθαιἢἀντιλέγεινκατὰτὸνκοινὸντῶνπλασμάτωννόμονκαὶὅρον
ἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςοὐδετοῦτρέχοντοςἀλλὰτοῦἐλεοῦντοςθεοῦἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςοὐδετοῦτρέχοντοςΟὐτοῦθέλοντοςμόνονοὐδὲτοῦτρέχοντοςμόνονἀλλὰδεῖκαὶτοῦθεόθενἐλέουκαὶτῆςἐκεῖθενσυμμαχίαςἢκαὶοὕτωςεκλεπτεοντὸἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςκαὶἑξῆςοὐκἔστινὡςΠαύλῳὁμολογούμενονἀλλὰμᾶλλονὡςπαρὰτῶνἀπορούντωνπροτεινόμενονεἰγὰρὃνθέλειἐλεεῖκαὶἑξῆςεἰοὖντοῦτοφησὶμάτηνθέλομενκαὶμάτηντρέχομενκαὶἡῥῆσιςδὲεἰςβεβαίωσιντῆςἀπορίαςἀλλ'οὐκεἰςἐπίλυσίντινοςἑτέραςεἶταπάλινἐπανάληψιςτῆςἀπορίαςἄραοὖνὃνθέλειἐλεεῖὃνθέλεισκληρύνειεἶταὡςμὴἐξαρκούσηςτῆςἀπορίαςτοῦἀτοπουτὸμέγεθοςπαραστῆσαιμετάληψιςαὐτῆςἐπὶτὸἐκταύτηςἀνακύπτονἀτοπώτερονκαὶἀπορώτεροντὶγὰρἔτιμέμφεταιφησὶντὶλοιπὸνκολάζειτὶςγὰρἀντιστῆναιδύναταιτῇβουλῇαὐτοῦοὕτωτὴνἀπορίαναὐξήσαςκαὶτραχύναςἐπάγειδι'ἐπιτιμήσεωςτὴνλύσινσφόδραδριμέωςκαὶπροσφυῶςλέγωνσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷοἷονσὺτὶνῦνποιεῖςἀνταποκρινομενοςτῷθεῷἀνθίστασαικαὶπολεμεῖςτῇβουλῇαὐτοῦκαὶτῇπράξειαὐτοῦἢοὒεἰμὲνγὰροὐχὶτὶἀντιλέγειςτὶἀνταποκρίνῃτῷθεῷεἰδὲἀνθίστασαικαὶἀντιλέγειςκαὶἀνταποκρίνῃπῶςλέγειςὅτιτῷγὰρβουλήματιαὐτοῦτὶςἀνθέστηκενὥστεεἰμὲνἀνθίστασαιμάτηνκαὶκατὰσεαυτοῦἐρεῖςτὶὅτιμέμφεταιεἰδὲμὴἀνθίστασαιοὐκέτιἐρεῖςὅλωςτὸυτὶὅτιμέμφεταιοὐδὲτὸἄραὃνθέλειἐλεεῖὃνδὲθέλεισκληρύνειοὐδ'εἰςλογισμοὺςἄραἐξαχθήσηὅλωςτοιούτουςλογοθετεῖντὸνδημιουργὸνἐφ'οἷςπράττεικαὶοικονομειτὸνκόσμονοὐδ'ἀντιλέγειναὐτῷκαὶἀνθίστασθαιοὕτωςοὖνσπερματικῶςεἰπὼντὴνἀνατροπὴντῆςἀπορίαςκαὶἑτέρανλύσινἀπὸτῆςτῶνπαρ'ἡμῖνδημιουργημάτωνφὺσ[εως]καὶἰδιοτητοςἐπάγειτοῦτωμὲνπαραινετικὴνπεριέχουσανσυμβουλὴνκαὶδιδασκαλίαντοῦτωδὲκαὶἀντιρρητικὸνἔλεγχονκαὶἡμὲνπαραινετικὴσυμβουλὴκαὶδιδασκαλίατοιαύτητὶἀντιλέγειςτὶἀνταποκρίνῃτῷπλάστῃκαὶδημιουργῷμίμησαιτὰἄλλαπλάσματαὁλογικὸςτὰἄλογαὁἔμψυχοςτὰἄψυχαὁπλέονχρεωστῶνἐξυμνεῖντὸνπλάστηνἢἐκεῖνατοὺςπλαστουργοὺςτοὺςἰδίουςἐκεῖναοὐκἀντιλέγειοὐδὲἀνθίσταταιτῷδημιουργοῦντικαίτοιφύσειδουλεύονταἀλλ'ὅμωςπρὸςτὸἐκείνουμετασχηματίζεταιβούλημαπάνταπαραχωροῦντατῷτεχνίτῃκαὶσὺμηδὲφύσεωςἀνάγκῃδουλεύωνἀλλὰλόγῳτιμηθεὶςκαὶαὐτεξουσιοτητιοὐχὑπείκειςτῷτοῦπλάσαντοςβουλήματικαὶστέργειςτὴνκυβέρνησινἀλλὰλογοθετεῖςκαὶἀντιπίπτειςκαὶεὐθύναςἀπαιτεῖςτῶνπραττομένωνκαὶπρονοουμένωνμὴἐρεῖτὸπλάσματῷπλάσαντιτίμεἐποίησαςἡδέγεκατ'ἔλεγχονἀντίρρησιςτοιαύτηἀνταποκρίνῃτῷθεῷφησὶνὡςἄκωνἁμαρτάνειςἅτενικῶντοςαὐτοῦτὴνσὴνγνώμηντοῦβουλήματοςκαὶτὸαὐτεξούσιονταύτῃπεριῃρημένοςκαὶμὴνοὐχὁρῶμενἐπὶτῶνμὴαὐτεξουσίωνπλασμάτωνἃσὺποιεῖςἐκεῖναοὐκἀντιλέγειτοῖςπλάττουσιντίμεοὕτωςἀλλὰμὴοὕτωςἐποίησαςἢτόδετὶοὕτωςἀλλὰμὴοὕτωςἢὅλωςτίμεἐποίησαςσὺδὲκαὶἀντιλέγειςκαὶεὐθύναςτὸνπλάστηνἀπαιτεῖςοὐκἄρατοῦαὐτεξουσίουἐστέρησαιοὐκἄραἄκωνἁμαρτάνειςδικαίωςἄρακαὶκολάζῃσὺκαὶὑπὸμέμψινπίπτειςαὐτεξούσιοςὢνκαὶμὴπράττωντὰδέοντακαὶταῦταμὲνπερὶτούτωνΤὸδὲἢοὐκἔχεικεραμεὺςἐξουσίανκαὶἑξῆςἄλλοἐστὶνἐπιχείρημακατὰἀντιπαράστασινπροαγόμενονδεδοσθωφησὶκατὰτὸνσὸνλόγονκαίτοιἐλεγχθένταὅτιοὐκεἶαὐτεξούσιοςὅτιὁθεὸςοὕτωςἔπλασέσεοὐδ'οὕτωςἐστὶδίκαιονἀντιλέγεινκαὶμέμφεσθαιτῷθεῷεἰκαὶμηδὲνγὰρἄλλοπρονόμιοναὐτῷἀποδοῦναιβούλειτῷὑπὲρπάνταὄντικαὶλόγονκαὶἔννοιανἀλλὰτέωςτὸπᾶσικοινὸνὑπάρχοντοῖςὁπωσδήποτεδημιουργοῖςλίανἐστὶνἄτοπονκαὶἀσεβὲςἀφαιρεῖνἀπ'αὐτοῦτὶοὖν[ἐστι]τοῦτοοὐδὲντῶνδημιουργημάτωντὸνοἰκεῖονδημιουργὸνἐπιμέμφεταικαὶεὐθύνειἀλλ'ἐξουσίανἔχειἕκαστοςδημιουργὸςδημιουργεῖνὡςβούλεταικαὶπλάττεινκαὶἀνεύθυνοςἐστικαὶμάλισταὑπὸτῶνπλασμάτωνὥστεκαὶσὺεἰκαὶὡςλέγειςοὕτωςἐπλάσθηςοὐκὀφείλειςμέμφεσθαιἢἀντιλέγεινκατὰτὸνκοινὸντῶνπλασμάτωννόμονκαὶὅρον
ἄραοὖνοὐτοῦτρέχοντοςΟὐτοῦθέλοντοςμόνονοὐδὲτοῦτρέχοντοςμόνονἀλλὰδεῖκαὶτοῦθεόθενἐλέουκαὶτῆςἐκεῖθενσυμμαχίαςἢκαὶοὕτωςτὸἄραοὖνοὐτοῦθέλοντοςκαὶἑξῆςοὐκἔστινὡςΠαύλῳὁμολογούμενονἀλλὰμᾶλλονὡςπαρὰτῶνἀπορούντωνπροτεινόμενονεἰγὰρὃνθέλειἐλεεῖκαὶἑξῆςεἰοὖντοῦτοφησὶμάτηνθέλομενκαὶμάτηντρέχομενκαὶἡῥῆσιςδὲεἰςβεβαίωσιντῆςἀπορίαςἀλλ'οὐκεἰςἐπίλυσίντινοςἑτέραςεἶταπάλινἐπανάληψιςτῆςἀπορίαςἄραοὖνὃνθέλειἐλεεῖὃνθέλεισκληρύνειεἶταὡςμὴἐξαρκούσηςτῆςἀπορίαςτοῦἀτοπουτὸμέγεθοςπαραστῆσαιμετάληψιςαὐτῆςἐπὶτὸἐκταύτηςἀνακύπτονἀτοπώτερονκαὶἀπορώτεροντὶγὰρἔτιμέμφεταιφησὶντὶλοιπὸνκολάζειτὶςγὰρἀντιστῆναιδύναταιτῇβουλῇαὐτοῦοὕτωτὴνἀπορίαναὐξήσαςκαὶτραχύναςἐπάγειδι'ἐπιτιμήσεωςτὴνλύσινσφόδραδριμέωςκαὶπροσφυῶςλέγωνσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷοἷονσὺτὶνῦνποιεῖςἀνταποκρινομενοςτῷθεῷἀνθίστασαικαὶπολεμεῖςτῇβουλῇαὐτοῦκαὶτῇπράξειαὐτοῦἢοὒεἰμὲνγὰροὐχὶτὶἀντιλέγειςτὶἀνταποκρίνῃτῷθεῷεἰδὲἀνθίστασαικαὶἀντιλέγειςκαὶἀνταποκρίνῃπῶςλέγειςὅτιτῷγὰρβουλήματιαὐτοῦτὶςἀνθέστηκενὥστεεἰμὲνἀνθίστασαιμάτηνκαὶκατὰσεαυτοῦἐρεῖςτιὅτιμέμφεταιοὐδὲμέμφεταιεἰδὲμὴἀνθίστασαιοὐκέτιἐρεῖςὅλωςτὸτὶὅτιμέμφεταιοὐδὲεἰ δὲ μὴ ἀνθίστασαι, οὐκέτι ἐρεῖς ὅλως τὸ τί ὅτι μέμφεται added by the same hand in the marginτὸἄραὃνθέλειἐλεεῖὃνδὲθέλεισκληρύνειοὐδ'εἰςλογισμοὺςἄραὅλωςἐξαχθήσῃτοιούτουςλογοθετεῖντὸνδημιουργὸνἐφ'οἷςπράττεικαὶοικονομειτὸνκόσμονοὐδ'ἀντιλέγειναὐτῷκαὶἀνθίστασθαιοὕτωςοὖνσπερματικῶςεἰπὼντὴνἀνατροπὴντῆςἀπορίαςκαὶἑτέρανλύσινἀπὸτῆςτῶνπαρ'ἡμῖνδημιουργημάτωνφύσεωςκαὶἰδιοτητοςἐπάγειτοῦτομὲνπαραινετικὴνπεριέχουσανσυμβουλὴνκαὶδιδασκαλίαντοῦτοδὲκαὶἀντιρρητικὸνἔλεγχονκαὶἡμὲνπαραινετικὴσυμβουλὴκαὶδιδασκαλίατοιαύτητὶἀντιλέγειςτὶἀνταποκρίνῃτῷπλάστῃκαὶδημιουργῷμίμησαιτὰἄλλαπλάσματαὁλογικὸςτὰἄλογαὁἔμψυχοςτὰἄψυχαὁπλέονχρεωστῶνἐξυμνεῖντὸνπλάστηνἢἐκεῖνατοὺςπλαστουργοὺςτοὺςἰδίουςἐκεῖναοὐκἀντιλέγειοὐδὲἀνθίσταταιτῷδημιουργοῦντικαίτοιφύσειδουλεύονταἀλλ'ὅμωςπρὸςτὸἐκείνουμετασχηματίζεταιβούλημαπάνταπαραχωροῦντατῷτεχνίτῃκαὶσὺμηδὲφύσεωςἀνάγκῃδουλεύωνἀλλὰλόγῳτιμηθεὶςκαὶαὐτεξουσιοτητιοὐχὑπείκειςτῷτοῦπλάσαντοςβουλήματικαὶστέργειςτὴνκυβέρνησινἀλλὰλογοθετεῖςκαὶἀντιπίπτειςκαὶεὐθύναςἀπαιτεῖςτῶνπραττομένωνκαὶπρονοουμένωνμὴἐρεῖτὸπλάσματῷπλάσαντιτίμεἐποίησαςἡδέγεκατ'ἔλεγχονἀντίρρησιςτοιαύτηἀνταποκρίνῃτῷθεῷφησὶνὡςἄκωνἁμαρτάνειςἅτενικῶντοςαὐτοῦτὴνσὴνγνώμηντοῦβουλήματοςκαὶτὸαὐτεξούσιονταύτῃπεριῃρημένοςκαὶμὴνοὐχὁρῶμενἐπὶτῶνμὴαὐτεξουσίωνπλασμάτωνἃσὺποιεῖςἐκεῖναοὐκἀντιλέγειτοῖςπλάττουσιντίμεοὕτωςἀλλὰμὴοὕτωςἐποίησαςἢτόδετὶοὕτωςἀλλὰμὴοὕτωςἢὅλωςτίμεἐποίησαςσὺδὲκαὶἀντιλέγειςκαὶεὐθύναςτὸνπλάστηνἀπαιτεῖςοὐκἄρατοῦαὐτεξουσίουἐστέρησαιοὐκἄραἄκωνἁμαρτάνειςδικαίωςἄρακαὶκολάζῃσὺκαὶὑπὸμέμψινπίπτειςαὐτεξούσιοςὢνκαὶμὴπράττωντὰδέοντακαὶταῦταμὲνπερὶτούτωνΤὸδὲἢοὐκἔχεικεραμεὺςἐξουσίανκαὶἑξῆςἄλλοἐστὶνἐπιχείρημακατ'ἀντιπαράστασινπροαγόμενονδεδοσθωφησὶκατὰτὸνσὸνλόγονκαίτοιἐλεγχθένταὅτιοὐκεἶαὐτεξούσιοςὅτιὁθεὸςοὕτωςἔπλασέσεοὐδ'οὕτωςἐστὶδίκαιονἀντιλέγεινκαὶμέμφεσθαιτῷθεῷεἰκαὶμηδὲνγὰρἄλλοπρονόμιοναὐτῷἀποδοῦναιβούλειτῷὑπὲρπάνταὄντικαὶλόγονκαὶἔννοιανἀλλὰτέωςτὸπᾶσικοινὸνὑπάρχοντοῖςὁπωςδήποτεδημιουργοῖςλίανἐστὶνἄτοπονκαὶἀσεβὲςἀφαιρεῖνἀπ'αὐτοῦτὶοὖνἐστιτοῦτοοὐδὲντῶνδημιουργημάτωντὸνοἰκεῖονδημιουργὸνἐπιμέμφεταικαὶεὐθύνειἀλλ'ἐξουσίανἔχειἕκαστοςδημιουργὸςδημιουργεῖνὡςβούλεταικαὶπλάττεινκαὶἀνεύθυνοςἐστικαὶμάλισταὑπὸτῶνπλασμάτωνὥστεκαὶσὺεἰκαίωςλέγεινοὕτωςἐπλάσθηνοὐκὀφείλειςμέμφεσθαιἢἀντιλέγεινκατὰτὸνκοινὸντῶνπλασμάτωννόμονκαὶὅ
εἰδὲθέλωντοῦτοἢτοῦπρὸαὐτοῦἐπιχειρήματοςἐστινἐξαγγελτικὸνἐκεῖνοδιὰπλειόνωνπλατύνονκαὶἀπαγγέλλωνἢἰδίωςπρὸςτοῖςεἰρημένοιςἕτερονεἰσάγειεἰςτὴναὐτὴνὑποθεσινσυντελοῦν.ἔδει,φησί,γνωρισθῆναιτὴντιμωρητικὴνδύναμιντοῦθεοῦ,ἔδειτὴνμακροθυμίαν,ἔδειτὴνφιλανθρωπίανκαὶτὸἔλεοςκαὶτὴνἄφατοναὐτοῦδόξανκαὶπολλήν.ταῦταδὲπόθενδείκνυται;ἐκτῶνδοκούντωντοῖςπολλοῖςπαραλογων,ἐκτοῦΦαραώ,ἐκτοῦκαλέσαιτὸνοὐλαὸνλαόν,ἐκτοῦτὸκατάλειμμασωθῆναι,καὶἐκτῶνπαραπλησίων·ὥστεἐξὧνοἱἀγνώμονεςἀδικίανκαταψηφίζονταιτοῦθεοῦ,οἱεὐγνώμονεςμεγάλακερδαίνουσιν.οὔκουνἡτῶνπραγμάτωνφύσιςἔχειτὸἄπορον,ἂλλ'ἡτῶνἀγνωμονούντωντὸβλάσφημον.ἢμᾶλλοντῶνπρὸαὐτοῦἤρτηται·εἰθέλων,φησίν,ὁθεὸςἐνδείξασθαι,καὶἵναγνωρίσῃ,καὶἐκεῖκληθήσονταιυἱοὶθεοῦζῶντος,καὶτὸκατάλειμματοῦἸσραὴλσωθῇ·εἰταῦταποιεῖ,σὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷ;
τὸεἰδὲθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιτοῦτοἢτοῦπρὸαὐτοῦἐπιχειρήματοςἐστινἐξαγγελτικὸνδιὰπλειόνωνἐκεῖνοπλατύνονκαὶἀπαγγέλλονἢἰδίωςπρὸςτοῖςεἰρημένοιςἕτερονεἰσάγειεἰςτὴναὐτὴνὑποθεσινσυντελοῦνἔδειφησὶγνωρισθῆναιτὴντιμωρητικὴνδύναμιντοῦθεοῦἔδειτὴνμακροθυμίανἔδειτὴνφιλανθρωπίανκαὶτὸἔλεοςκαὶτὴνἄφατοναὐτοῦδόξανκαὶπολλὴνταῦταδὲπόθενδείκνυταιἐκτῶνδοκούντωντοῖςπολλοῖςπαραλόγωνἐκτοῦΦαραὼἐκτοῦκαλέσαιτὸνοὐλαὸνλαὸνἐκτοῦτὸκατάλειμμασωθῆναικαὶἐκτῶνπαραπλησίωνὥστεἐξὧνοἱἀγνώμονεςἀδικίανκαταψηφίζονταιτοῦθεοῦοἱεὐγνώμονεςμεγάλακερδαίνουσινοὒκἄραἡτῶνπραγμάτωνφύσιςἔχειτὸἄπορονἂλλ'ἡτῶνἀγνωμονούντωντὸβλάσφημοντὸεἰδὲθέλωνκαὶἑξῆςτῶνπρὸαὐτοῦἤρτηταιεἰθέλωνφησὶνὁθεὸςἐνδείξασθαικαὶἵναγνωρίσῃκαὶἐκεῖκληθήσονταιυἱοὶθεοῦζῶντοςκαὶτὸκατάλειμματοῦἸσραὴλσωθῇσεταιεἰταῦταποιεῖσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷ
εἰδὲθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιτὴνὀργὴνκαὶγνωρίσαιτὸδυνατόντὸεἰδὲθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιἢτοῦπρὸαὐτοῦἐπιχειρήματοςἐστινἐξαγγελτικὸνδιὰπλειόνωνἐκεῖνοπλατύνωνκαὶἀπαγγέλλωνἢἰδίωςπρὸςτοῖςεἰρημένοιςἕτερονεἰσάγειεἰςτὴναὐτὴνὑποθεσινσυντελοῦνἔδειφησὶγνωρισθῆναιτὴντιμωρητικὴνδύναμιντοῦθεοῦἔδειτὴνμακροθυμίανἔδειτὴνφιλανθρωπίανκαὶτὸἔλεοςκαὶτὴνἄφατοναὐτοῦδόξανκαὶπολλὴνταῦταδὲπόθενδείκνυταιἐκτῶνδοκούντωντοῖςπολλοῖςπαραλόγωνἐκτοῦΦαραὼἐκτοῦκαλέσαιτὸνοὐλαὸνλαὸνἐκτοῦτὸκατάλειμμασωθῆναιἐκτῶνπαραπλησίωνὥστεἐξὧνοἱἀγνώμονεςἀδικίανκαταψηφίζονταιτοῦθεοῦοἱεὐγνώμονεςμεγάλακερδενουσινοὒκἄραἡτῶνπραγμάτωνφύσιςἔχειτὸἄπορονἂλλ'ἡτῶνἀγνωμονούντωντὸβλάσφημοντὸεἰθέλωνκαὶἑξῆςτῶνπρὸαὐτοῦεἴρηταιεἰθέλωνφησὶνὁθεὸςἐνδείξασθαικαὶἵναγνωρησῃκαὶἐκεῖκληθήσονταιυἱοὶθεοῦζῶντοςκαὶτὸκατάλειμματοῦἸσραὴλσωθῇεἰταῦταποιεῖσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷ
εἰδὲθέλωντοῦτοἢτοῦπρὸαὐτοῦἐπιχειρήματοςἐστινἐξαγγελτικὸνἢἰδίωςἐξαγγελτικὸνἐκεῖνοδιὰπλειόνωνπλατύνονκαὶἀπαγγέλλωνἢἰδίωςεκεινο διὰ πλειονων πλατύνον καὶ ἀπαγγέλλων added by a later hand in the marginπρὸςτοῖςεἰρημένοιςἕτερονεἰσάγειεἰςτὴναὐτὴνὑποθεσινσυντελοῦνἔδειφησὶγνωρισθῆναιτὴντιμωρητικὴνδύναμιντοῦθεοῦἔδειτὴνμακροθυμίανἔδειτὴνφιλανθρωπίανκαὶτὸἔλεοςκαὶτὴνἄφατοναὐτοῦδόξανκαὶπολλὴνταῦταδὲπόθενδείκνυταιἐκτῶνδοκούντωντοῖςπολλοῖςπαραλόγωνἐκτοῦΦαραὼἐκτοῦκαλέσαιτὸνοὐλαὸνλαὸνἐκτοῦτὸκατάλειμμασωθῆναικαὶἐκτῶνπαραπλησίωνὥστεἐξὧνοἱἀγνώμονεςἀδικίανκαταψηφίζονταιτοῦθεοῦοἱεὐγνώμονεςμεγάλακερδαίνουσινοὔκουνἡτῶνπραγμάτωνφύσιςἔχειτὸἄπορονἂλλ'ἡτῶνἀγνωμονούντωντὸβλάσφημονἢμᾶλλοντῶνπρὸαὐτοῦἤρτηταιεἰθέλωνφησὶνὁθεὸςἐνδείξασθαικαὶἵναγνωρίσῃκαὶἐκεῖκληθήσονταιυἱοὶθεοῦζῶντοςκαὶτὸκατάλειμματοῦἸσραὴλσωθῇεἰταῦταποιεῖσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷ
Ἤνεγκεντοῦτ'ἔστιπάνυἐμακροθύμησεν.ὡςδὲοὐκἦλθενπρὸςσωφρονισμον,ἐτιμωρήσατοαὐτον
αὐτοῦἤνεγκενἐνπολλὴμακροθυμίατοῦτ'ἔστιπάνυἐμακροθύμησενὡςδὲοὐκἦλθενπρὸςσωφρονισμὸνἐτιμωρήσατοαὐτον
Ἤνεγκεντοῦτ'ἔστιπάνυἐμακροθύμησενὡςδὲοὐκἦλθενπρὸςσωφρονισμὸνἐτιμωρήσατοαὐτον
εἰςἀπώλειανἀπώλειαννῦντὴνδιαφθοράνφησιν.ἤνεγκεδέ,φησίν,ὁθεὸςεἰςἀπώλειαν,οὐχὡςἔτυχεν,ἀλλ'ἐκείνουςτοὺςκαταρτίσανταςἑαυτοὺςεἰςσκεύηὀργῆς,ἀλλ'ὅμωςοὖνκαὶἐπὶτούτωνκαίτοιτοιούτωνἑαυτοὺςπαρασκευασάντωνπολλὰπρότερονμακροθυμήσας.οὕτωςἐχρήσατοτῇκατὰτὸδίκαιοντιμωρίᾳ.Ἢμᾶλλονοὕτωνοήσεις·ἤνεγκενἐνπολλῇμακροθυμίᾳσκεύηὀργῆςκατηρτισμέναεἰςἀπώλειαν·ὑπήνεγκε,φησίν,ὑπέμεινεκαὶἐνπολλῇμακροθυμίᾳ.πῶςδὲἐνπολλῇμακροθυμίᾳ;ὅτιἕτοιμακαὶἀπηρτισμέναὄνταεἰςἀπώλειανκαὶμόνονοὐδιὰτὴνὑπερβολὴντῆςκακίαςπεπληρωμέναὄνταδικαίαςὀργῆς,ὅμωςἔτιηνεικετοκαὶδιεβάσταζενἐπιστροφὴνἐκδεχομενος.τὶοὖνοὐκἀπολλυταιταῦτα;παντίπουδῆλον·κατήρτισεγὰρἑαυτὰεἰςἀπώλειαν,ἀπολλυταιδὲμετὰτὸἀπαρτίσαιἑαυτά,μετὰτὸεἰςτέλοςκακίαςἀναδραμεῖν,μετὰτὸμηδὲνἀπὸτῆςμακροθυμίαςἀπωνασθαι.καὶδείκνυταιδιὰτῆςεἰςαὐτοὺςδικαίαςτιμωρίαςτοῦθεοῦκαὶτὸδυνατὸναὐτοῦ,τοῦτ'ἔστινἡτιμωρητικὴδύναμιςκαὶἡἔνδειξιςτῆςὀργῆςἧςεἰσινἄξιοιτυγχάνεινοἱτοιοῦτοι
ἤνεγκενεἰςἀπώλειανἀπώλειαννῦντὴνδιαφθοράνφησινἤνεγκεδὲφησὶνὁθεὸςεἰςἀπώλειανοὐχὡςἔτυχενἀλλ'ἐκείνουςτοὺςκαταρτίσανταςἑαυτοὺςεἰςσκεύηὀργῆςἀλλ'ὅμωςοὖνκαὶἐπὶτούτωνκαίτοιτοιούτωνἑαυτοὺςπαρασκευασάντωνπολλὰπρότερονμακροθυμήσαςοὕτωςἐχρήσατοτῇκατὰτὸδίκαιοντιμωρίᾳἪμᾶλλονοὕτωνοήσειςἤνεγκενἐνπολλῇμακροθυμίᾳσκεύηὀργῆςκατηρτισμέναεἰςἀπώλειανὑπήνεγκεφησὶνὑπέμεινεκαὶἐνπολλῇμακροθυμίᾳπῶςδὲἐνπολλῇμακροθυμίᾳὅτιἕτοιμακαὶἀπηρτισμέναὄνταεἰςἀπώλειανκαὶμόνονοὐδιὰτὴνὑπερβολὴντῆςκακίαςπεπληρωμέναὄνταδικαίαςὀργῆςὅμωςἔτιἠνείκετοκαὶδιεβάσταζενἐπιστροφὴνἐκδεχομενοςτὶοὖνοὐκἀπολλυταιταῦταπαντίπουδῆλονκατήρτισεγὰρἑαυτὰεἰςἀπώλειανἀπολλυταιδὲμετὰτὸἀπαρτίσαιἑαυτὰμετὰτὸεἰςτέλοςκακίαςἀναδραμεῖνμετὰτὸμηδὲνἀπὸτῆςμακροθυμίαςἀπωνασθαικαὶδείκνυταιδιὰτῆςεἰςαὐτοὺςδικαίαςτιμωρίαςτοῦθεοῦκαὶτὸδυνατὸναὐτοῦτοῦτ'ἔστινἡτιμωρητικὴδύναμιςκαὶἡἔνδειξιςτῆςὀργῆςἧςεἰσινἄξιοιτυγχάνεινοἱτοιοῦτοι
εἰςἀπώλειανεἰςἀπώλειανἀπώλειαννῦντὴνδιαφθοράνφησινἤνεγκεδὲφησὶνὁθεὸςεἰςἀπώλειανοὐχὡςἔτυχενἀλλ'ἐκείνουςτοὺςκαταρτησαντας̔αυτοὺςεἰςσκεύηὀργῆςἀλλ'ὅμωςοὖνκαὶἐπὶτούτωνκαίτοιτοιούτωνἑαυτοὺςπαρασκευασάντωνπολλὰπρότερονμακροθυμήσαςοὕτωςἐχρήσατοτῇκατὰτὸδίκαιοντιμωρίᾳἪμᾶλλονοὕτωνοήσειςἤνεγκενἐνπολλῇμακροθυμίᾳσκεύηὀργῆςκατηρτισμέναεἰςἀπώλειανὑπήνεκενφησὶνὑπέμεινενκαὶἐνπολλῇμακροθυμίᾳπῶςδὲἐνπολλὴμαχρομυθιαὅτιἕτοιμακαὶἀπηρτιμέναὄνταεἰςἀπώλειανκαὶμόνονοὐδιὰτὴνὑπερβολὴντῆςκακίαςπεπληρωμέναὄνταδικαίαςὀργῆςὅμωςἔτιανεικετοκαὶδιεβάσταζενἐπιστροφὴνἐκδεχομενοςτὶοὖνοὐκἀπολλυταιταῦταπαντίπουδῆλονκατήρτισεγὰρἑαυτὰεἰςἀπώλειανἀπολλυταιδὲμετὰτὸἀπαρτίσαιἑαυτὰμετὰτὸεἰςτέλοςκακίαςἀναδραμεῖνμετὰτὸμηδὲνἀπὸτῆςμακροθυμίαςἀπωνασθαικαὶδείκνυταιδιὰτῆςεἰςαὐτοὺςδικαίαςτιμωρίαςτοῦθεοῦκαὶτὸδυνατὸναὐτοῦτοῦτ'ἔστινἡτιμωρητικὴδύναμιςκαὶἡἔνδειξιςτῆςὀργῆςἧςεἰσινἄξιοιτυγχάνεινοἱτοιοῦτοι
εἰςἀπώλειανἀπώλειαννῦντὴνδιαφθοράνφησινἤνεγκεδὲφησὶνὁθεὸςεἰςἀπώλειανοὐχὡςἔτυχενἀλλ'ἐκείνουςτοὺςκαταρτίσανταςἑαυτοὺςεἰςσκεύηὀργῆςἀλλ'ὅμωςοὖνκαὶἐπὶτούτωνκαίτοιτοιούτωνἑαυτοὺςπαρασκευασάντωνπολλὰπρότερονμακροθυμήσαςοὕτωςἐχρήσατοτῇκατὰτὸδίκαιοντιμωρίᾳἪμᾶλλονοὕτωνοήσειςἤνεγκενἐνπολλῇμακροθυμίᾳσκεύηὀργῆςκατηρτισμέναεἰςἀπώλειανὑπήνεγκεφησὶνὑπέμεινεκαὶἐνπολλῇμακροθυμίᾳπῶςδὲἐνπολλῇμακροθυμίᾳὅτιἕτοιμακαὶἀπηρτισμέναὄνταεἰςἀπώλειανκαὶμόνονοὐδιὰτὴνὑπερβολὴντῆςκακίαςπεπληρωμέναὄνταδικαίαςὀργῆςὅμωςἔτιἠνείκετοκαὶδιεβάσταζενἐπιστροφὴνἐκδεχομενοςτὶοὖνοὐκἀπολλυταιταῦταπαντίπουδῆλονκατήρτισεγὰρἑαυτὰεἰςἀπώλειανἀπολλυταιδὲμετὰτὸἀπαρτίσαιἑαυτὰμετὰτὸεἰςτέλοςκακίαςἀναδραμεῖνμετὰτὸμηδὲνἀπὸτῆςμακροθυμίαςἀπωνασθαικαὶδείκνυταιδιὰτῆςεἰςαὐτοὺςδικαίαςτιμωρίαςτοῦθεοῦκαὶτὸδυνατὸναὐτοῦτοῦτ'ἔστινἡτιμωρητικὴδύναμιςκαὶἡἔνδειξιςτῆςὀργῆςἧςεἰσινἄξιοιτυγχάνεινοἱτοιοῦτοι
καὶἵναγνωρίσῃτοῖςγὰρκαταφρονοῦσικαὶὑπερορῶσιτῆςδυνάμεωςτοῦθεοῦἀναγκαῖονκαὶσυμφέρονἦνγνωρίσαιαὐτοῖςδιὰτιμωρίαςτὸδυνατὸνκαὶπανσθενὲςκαὶπανεπίσκοποναὐτοῦ.
τοῖςγὰρκαταφρονοῦσικαὶὑπερορῶσιτῆςδυνάμεωςτοῦθεοῦἀναγκαῖονκαὶσυμφέρονἦνγνωρίσαιαὐτοῖςδιὰτιμωρίαςτὸδυνατὸνκαὶπανσθενὲςκαὶπανεπίσκοποναὐτοῦ
καὶἵναγνωρίσῃτοῖςγὰρκαταφρονοῦσικαὶὑπερορῶσιτῆςδυνάμεωςτοῦθεοῦἀναγκαῖονκαὶσυμφέρονἦνγνωρίσαιαὐτοῖςδιὰτιμωρίαςτὸδυνατὸνκαὶπανσθενὲςκαὶπανεπίσκοποναὐτοῦ
καὶἵναγνωρίσῃτοῖςγὰρκαταφρονοῦσικαὶὑπερορῶσιτῆςδυνάμεωςτοῦθεοῦἀναγκαῖονκαὶσυμφέρονἦνγνωρίσαιαὐτοῖςδιὰτιμωρίαςτὸδυνατὸνκαὶπανσθενὲςκαὶπανεπίσκοποναὐτοῦ
απροητοιμασενδυσὶτροποιςσχηματίζεταιτοδετὸῥητον,ἀπὸκοινοῦκαὶἐλλειπτικῶς·ἀπὸκοινοῦμὲνγὰρδεῖλαβεῖντὸἤνεγκεν-ἤνεγκεσκεύηὀργῆςκαὶἤνεγκεσκεύηἐλέους·ἐλλειπτικῶςδέ,ὅτιοὐκεἶπενεἰςτὶἤνεγκεντὰσκεύητοῦἐλέους,ὥσπερἐκεῖεἶπενὅτιτὰσκεύητῆςὀργῆςὅτιεἰςἀπώλειαν.ἐξακουστέονοὖνἐνταῦθατὸεἰςσωτηρίαν.προητοίμασενδὲὡςπρογνώστηςκαὶεἰδὼςὅτισπουδαῖοιἔσονται.προητοίμασενοὖναὐτὰτὰἄξιαἐλέουςσκεύηεἰςδόξαν,τοῦτ'ἔστινεἰςτὸδοξασθῆναιαὐτά·καὶγὰρὁπλοῦτοςτῆςδόξηςαὐτοῦἐγνωρίσθηἐνἡμῖν,ὅτιτοῖςεἰδώλοιςπροσανακειμένουςκαὶδούλουςὑπάρχονταςπαθῶνκαὶἁμαρτίαςοὐμόνοντούτωνἠλευθέρωσεν,ἀλλὰκαὶδιὰτῆςυἱοθεσίαςἐδοξασεν.
προητοίμασενδὲὡςπρογνώστηςκαὶεἰδὼςὅτισπουδαῖοιἔσονταιπροητοίμασενοὖναὐτὰτὰἄξιαἐλέουςσκεύηεἰςδόξαντοῦτ'ἔστινεἰςτὸδοξασθῆναιαὐτὰκαὶγὰρὁπλοῦτοςτῆςδόξηςαὐτοῦἐγνωρίσθηἐνἡμῖνὅτιτοῖςεἰδώλοιςπροσανακειμένουςκαὶδούλουςὑπάρχονταςπαθῶνκαὶἁμαρτίαςοὐμόνοντούτωνἠλευθέρωσενἀλλὰκαὶδιὰτῆςυἱοθεσίαςἐδοξασεν
καὶἵναγνωρίσῃδυσὶτρόποιςσχηματίζεταιτόδετὸῥητονἀπὸκοινοῦκαὶἐλλειπτικῶςἀπὸκοινοῦμὲνγὰρδεῖλαβεῖντὸἤνεγκενἤνεγκεσκεύηὀργῆςκαὶἤνεγκεσκεύηἐλέουςἐλλειπτικῶςδὲὅτιοὐκεἶπενεἰςτὶἤνεγκεντὰσκεύητοῦἐλέουςὥσπερἐκεῖεἶπεντὰσκεύητῆςὀργῆςὅτιεἰςἀπώλειανἐξακουστέονοὖνἐνταῦθατὸεἰςσωτηρίαν
ἃπροητοίμασενεἰςδόξανοὓςκαὶἐκάλεσενἡμᾶςοὐμόνονπροητοίμασενὡςπρογνώστηςκαὶεἰδὼςὅτισπουδαῖοιἔσονταιπροητοίμασενοὖναὐτὰτὰἄξιαἐλέουςσκεύηεἰςδόξαντοῦτ'ἔστινεἰςτὸδοξασθῆναιαὐτὰκαὶγὰρὁπλοῦτοςτῆςδόξηςαὐτοῦἐγνωρίσθηἐνἡμῖνὅτιτοῖςεἰδώλοιςπροσανακειμένουςκαὶδούλουςὑπάρχονταςπαθῶνκαὶἁμαρτίαςοὐμόνοντούτωνἠλευθέρωσενἀλλὰκαὶδιὰτῆςυἱοθεσίαςἐδοξασεν
απροητοιμασενδυσὶτρόποιςσχηματίζεταιτόδετὸῥητονἀπὸκοινοῦκαὶἐλλειπτικῶςἀπὸκοινοῦμὲνγὰρδεῖλαβεῖντὸἤνεγκενἤνεγκεσκεύηὀργῆςκαὶἤνεγκεσκεύηἐλέουςἐλλειπτικῶςδὲὅτιοὐκεἶπενεἰςτὶἤνεγκεντὰσκεύητοῦἐλέουςὥσπερἐκεῖεἶπενὅτιτὰσκεύητῆςὀργῆςὅτιεἰςἀπώλειανἐξακουστέονοὖνἐνταῦθατὸεἰςσωτηρίανπροητοίμασενδὲὡςπρογνώστηςκαὶεἰδὼςὅτισπουδαῖοιἔσονταιπροητοίμασενοὖναὐτὰτὰἄξιαἐλέουςσκεύηεἰςδόξαντοῦτ'ἔστινεἰςτὸδοξασθῆναιαὐτὰκαὶγὰρὁπλοῦτοςτῆςδόξηςαὐτοῦἐγνωρίσθηἐνἡμῖνὅτιτοῖςεἰδώλοιςπροσανακειμένουςκαὶδούλουςὑπάρχονταςπαθῶνκαὶἁμαρτίαςοὐμόνοντούτωνἠλευθέρωσενἀλλὰκαὶδιὰτῆςυἱοθεσίαςἐδοξασεν
Τὸκατάλειμμαπρὸςταῦταπάντατὰἀνεξιχνίαστακρίματααὐτοῦσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷ;κατὰκοινοῦγὰρτοῦτοἀκουστέον.ἢκατ'ἔλλειψινεκλεπτεον,οἷον·εἰθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαι,εἰτάδεκαὶτάδεἐποίησεν,καὶπάνταἐπὶσυμφέροντικαὶσοφῶς,πῶςσὺτολμᾷςεὐθύναςἀπαιτεῖντῶντοιούτωνπανσοφωνκαὶἀκαταλήπτωνἔργων;
πρὸςταῦτατὰἀνεξιχνίαστακρίματααὐτοῦσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷκατὰκοινοῦγὰρτοῦτοἀκουστέονἢκατ'ἔλλειψινεκλεπτεονοἷονεἰθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιεἰτάδεκαὶτάδεἐποίησενκαὶπάνταἐπὶσυμφέροντικαὶσοφῶςπῶςσὺτολμᾷςεὐθύναςἀπαιτεῖντῶντοιούτωνπανσόφωνκαὶἀκαταλήπτωνἔργων
τὸκατάλειμμασωθήσεταιπρὸςταῦτατὰἀνεξιχνίαστακρίματααὐτοῦσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷκατὰκοινοῦγὰρτοῦτοἀκουστέονἢκατ'ἔλλειψινεκλεπτεονοἷονεἰθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιεἰτάδεκαὶτάδεἐποίησενκαὶπάνταἐπὶσυμφέροντικαὶσοφῶςπῶςσὺτολμᾷςεὐθύναςἀπαιτεῖντῶντοιούτωνπανσόφωνκαὶἀκαταλήπτωνἔργων
Τὸκατάλειμμαπρὸςταῦταπάντατὰἀνεξιχνίαστακρίματααὐτοῦσὺτὶςεἶὁἀνταποκρινομενοςτῷθεῷκατὰκοινοῦγὰρτοῦτοἀκουστέονἢκατ'ἔλλειψινεκλεπτεονοἷονεἰθέλωνὁθεὸςἐνδείξασθαιεἰτάδεκαὶτάδεἐποίησενκαὶπάνταἐπὶσυμφέροντικαὶσοφῶςπῶςσὺτολμᾷςεὐθύναςἀπαιτεῖντῶντοιούτωνπανσόφωνκαὶἀκαταλήπτωνἔργων
ΛόγονγὰρσυντελῶνὁμὲνΜωσαϊκὸςνόμοςἐδοθηπροδιατυποῦντοςθεοῦκαὶπροδιαγράφοντοςτὸντῆςχάριτος,τὸνδὲεὐαγγελικὸνδίδωσισυντελῶνκαὶσυντέμνων,τοῦτ'ἔστινἀπαρτίζωνἅπαντακαὶεἰςτέλοςἄριστονἄγων,μηδεμίανἑτέρανδυνάμενονἐπανορθωσινἢτελείωσινδέξασθαι.τοῦλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωντίνοςἕνεκαἐμνήσθη;ὥσπεργὰραἰτίαντινοςτῶνπροειρημένωνἀποδιδοὺςτοῦτοσυνῆψεν.καὶλέγομενὅτιλίανἁρμοζοντωςκαὶὑπερφυῶςαὐτὸδιὰπολλὰςαἰτίαςἐπισυνῆψεν·πρῶτονμὲνγάρ,ἐπειδὴεἶπεν·καλέσωτὸνοὐλαόνμουλαόνμουκαὶἑξῆς,ἵναμήτιςεἴπῃ·καὶτὶτοῦτο;ὥσπεργὰρἐγένοντοἐκλαοῦτινεςοὐλαός,οὕτωκἂνἐξοὐλαοῦλαὸςγένωνται,οὐδὲνκωλύεικαὶτούτουςπάλινγενέσθαιοὐλαόν.οὐχοὕτως,φησίν·λόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνων·ἐκεῖναμὲνγὰρμετέπιπτεκαὶμετετίθετοἐπὶτὸκρεῖττονπάντωνὀφειλοντωνμεταρρυθμίζεσθαι,νῦνδὲοὐκέτι,ὅτιτετελειωμένηἐστὶνἡνῦνκλῆσιςκαὶἡπνευματικὴνομοθεσίακαὶἡὑποσχεσις.διὰτοῦτομὲνἐμνήσθητὸλόγονγὰρσυντελῶν.βδέ,ἐπειδὴεἶπενὅτιἐὰνᾖὁἀριθμὸςτῶνυἱῶνἸσραὴλὡςἡἄμμοςτῆςθαλάσσηςκαὶἑξῆς,ἵναμὴεἴπωσινὅτιπολλάκιςπολλῶνἐπαγγελιῶνἀκούσαντεςἢοὐδ'ὅλωςἐτύχομενἢμετὰμακρὸνκαὶπολλῶνχρόνονκαὶγὰρκαὶπολλῶνἐξέπιπτονδιὰτὴνἀχαριστίανκαὶἀγνωμοσύνηναὐτῶν·ἵναοὖνμὴοὕτωλέγωσινοἱἸουδαῖοι,οὐχοὕτωἔσταικαὶνῦν,φησίν,ἀλλ'ἐὰνμόνονβούλησθε,τετελειωμένηκαὶσύντομοςἐπὶχεῖραςὑμῶνἐστινἡσωτηρία.καὶταῦταμέν,ὅτιλίανἡρμοσμένωςἐπισυνῆψεν.Ἔχειδὲκαὶἰδίανδιδασκαλίαντοιοῦτονγὰρτὸἰδίωματοῦθεσπεσίουκαὶσυνάπτεικαὶἀλληλουχεῖτὰἐφεξῆςλεγόμενατοῖςπροειρημένοις,καὶἰδίανπάλινἔννοιανκαὶδιδασκαλίανδι'αὐτῶνπηγάζει·γονιμώτατοςγὰρὢντοῖςνοήμασι,βραχυτάτοιςῥήμασιπολλὰςκαὶποικίλαςδιανοίαςπεριλαμβάνεικαὶνῦνοὖνφησιν·μὴνομίζετε,ὦἸουδαῖοι,ὅτιἡεὐαγγελικὴνομοθεσίαὥσπερἡΜωϋσαϊκὴπαυθήσεται.ἐκείνητύποςἦν,πρὸςἄλληνἔβλεπεντελειότητα,καλῶςοὖνἐπαύθη·ἡδὲδεσποτικὴνομοθεσίατετελειωμένηἐστίν,πρὸςταύτηνἔβλεπενἡΜωϋσαϊκή,ταύτηςἦντύπος·ἐναὐτῇγὰρἐστινἡἀληθινὴκαὶ.τελείαδικαίωσιςἡμῶνκαὶσωτηρία,καὶμετ'αὐτὴνοὐκἔστινἑτέρα.δι'ὃεἰκοτωςἐκείνημὲνπέπαυταικαὶἔτιτελείωςπαυθήσεται,αὕτηδὲδιαπαντὸςἔσται.ταῦταδὲδηλονότιφησὶπροτρέπωνεἰςτὴνεἰςΧριστὸνπίστινκαὶτὴνπολιτείαντὴνκατὰτὸεὐαγγέλιον.
ὁμὲνΜωσαϊκὸςνόμοςἐδοθηπροδιατυποῦντοςθεοῦκαὶπροδιαγράφοντοςτὸντῆςχάριτοςτὸνδὲεὐαγγελικὸνδίδωσισυντελῶνκαὶσυντέμνωντοῦτ'ἔστινἀπαρτίζωνἅπαντακαὶεἰςτέλοςἄριστονἄγωνμηδεμίανἑτέρανδυνάμενονἐπανορθωσινἢτελείωσινδέξασθαιτοῦλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωντίνοςἕνεκαἐμνήσθηὥσπεραἰτίαντινοςτῶνπροειρημένωνἀποδιδοὺςτοῦτοσυνῆψεκαὶλέγομενὅτιλίαναὐτοἁρμοζοντωςκαὶπροφυῶς̀διὰπολλὰςαἰτίαςἐπισυνῆψενπρῶτονμὲνγὰρἐπειδὴεἶπενὅτικαλέσωτὸνοὐλαόνμουλαόνμουκαὶἑξῆςἵναμήτιςεἴπῃκαὶτὶτοῦτοὥσπεργὰρἐγένοντοἐκλαοῦτινεςοὐλαὸςοὕτωκἂνἐξοὐλαοῦλαὸςγένωνταιοὐδὲνκωλύεικαὶτούτουςπάλινγενέσθαιοὐλαὸνοὐχοὕτωςφησὶνλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωνἐκεῖναμὲνγὰρμετέπιπτεκαὶμετετίθετοἐπὶτὸκρεῖττονπάντωνὀφειλοντωνμεταρρυθμίζεσθαινῦνδὲοὐκέτιὅτιτετελειωμένηἐστὶνἡνῦνκλῆσιςκαὶἡπνευματικὴνομοθεσίακαὶἡὑποσχεσιςδιὰτοῦτομὲνἐμνήσθητοὺλόγονγὰρσυντελῶνδεύτερονδὲἐπειδὴεἶπενἐὰνᾖὁἀριθμὸςτῶνυἱῶνἸσραὴλὡςἡἄμμοςτῆςθαλάσσηςκαὶἑξῆςἵναμὴεἴπωσινὅτιπολλάκιςἐπαγγελιῶνπολλῶνἀκούσαντεςἢοὐδ'ὅλωςἐτύχομενἢμετὰμακρὸνκαὶπολὺνχρόνονκαὶγὰρκαὶπολλῶνἐξέπιπτονδιὰτὴνἀχαριστίανκαὶἀγνωμοσύνηναὐτῶνἵναοὖνμὴοὕτωλέγωσινοἱἸουδαῖοιοὐχοὕτωδὲκαὶνῦνφησὶνἀλλ'ἐὰνμόνονβούλησθετετελειωμένηκαὶσύντομοςἐπὶχεῖραςὑμῶνἐστινἡσωτηρίακαὶταῦταμὲνὅτιλίανἡρμοσμένωςἐπισυνῆψενἜχειδὲκαὶἰδίανδιδασκαλίαντοιοῦτονγὰρτὸἰδίωματοῦθεσπεσίουκαὶσυνάπτεικαὶἀλληλουχεῖτὰἐφεξῆςλεγόμενατοῖςπροειρημένοιςκαὶἰδίανπάλινἔννοιανκαὶδιδασκαλίανδι'αὐτῶνπηγάζειγονιμώτατοςγὰρὢντοῖςνοήμασιβραχυτάτοιςῥήμασιπολλὰςκαὶποικίλαςδιανοίαςπεριλαμβάνεικαὶνῦνοὖνφησινμὴνομίζετεὦἸουδαῖοιὅτιἡεὐαγγελικὴνομοθεσίαὥσπερἡΜωϋσαϊκὴπαυθήσεταιἐκείνητύποςἦνπρὸςἄλληνἔβλεπεντελειότητακαλῶςοὖνἐπαύθηἡδὲδεσποτικὴνομοθεσίατετελειωμένηἐστὶνπρὸςταύτηνἔβλεπενἡΜωϋσαϊκὴταύτηςἦντύποςἐναὐτῇγὰρἐστινἡἀληθινὴκαὶτελείαδικαίωσιςἡμῶνκαὶσωτηρίακαὶμετ'αὐτὴνοὐκἔστινἑτέραδι'ὃεἰκοτωςἐκείνημὲνπέπαυταικαὶἔτιτελείωςπαυθήσεταιαὕτηδὲδιὰπαντὸςἔσταιταῦταδὲδηλονότιφησὶπροτρέπωνεἰςτὴνεἰςΧριστὸνπίστινκαὶτὴνπολιτείαντὴνκατὰτὸεὐαγγέλιον
λόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωνἐνδικαιοσύνηὁμὲνΜωσαϊκὸςνόμοςἐδοθηπροδιατυποῦντοςθεοῦκαὶπροδιαγράφοντοςτὸντῆςχάριτοςτὸνδὲεὐαγγελικὸνδίδωσισυντελῶνκαὶσυντέμνωντοῦτ'ἔστινἀπαρτίζωνἅπαντακαὶεἰςτέλοςἄριστονἄγωνμηδεμίανἑτέρανδυνάμενονἐπανορθωσινἢτελείωσινενδέξασθαιτοῦλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωντίνοςἕνεκαἐμνήσθηὥσπεργὰραἰτίαντινοςτῶνπροειρημένωνἀποδιδοὺςτοῦτοσυνῆψενκαὶλέγομενὅτιλίαναὐτοἁρμοζοντωςκαὶπροφυῶςαὐτὸδιὰπολλὰςαἰτίαςἐπισυνῆψενπρῶτονμὲνγὰρἐπειδὴεἶπενὅτικαλέσωτὸνοὐλαόνμουλαόνμουκαὶἑξῆςἵναμήτιςεἴπῃκαὶτὶτοῦτοὥσπεργὰρἐγένοντοἐκλαοῦτινεςοὐλαὸςοὕτωκἂνἐξοὐλαοῦλαὸςγένωνταιοὐδὲνκωλύεικαὶτούτουςπάλινγενέσθαιοὐλαὸνοὐχοὕτωςφησὶνλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωνἐκεῖναγὰρμὲνμετέπιπτενκαὶμετετίθετοἐπὶτὸκρεῖττονπάντωνὀφειλοντωνμεταρυθμίζεσθαινῦνδὲοὐκέτιὅτιτετελειωμένηἐστὶνἡνυνκλῆσιςκαὶἡπνευματικὴνομοθεσίακαὶἡὑποσχεσιςδιὰτοῦτομὲνἐμνήσθητὸλόγονγὰρσυντελῶνβδὲἐπειδὴεἶπενὅτιἐὰνᾖὁἀριθμὸςτῶνυἱῶνἸσραὴλὡςἡἄμμοςτῆςθαλάσσηςκαὶἑξῆςἵναμὴεἴπωσινὅτιπολλάκιςἐπαγγελιῶνπολλῶνἀκούσαντεςἢοὐδ'ὅλωςἐτύχομενἢμετὰμακρὸνκαὶπολλῶνχρόνονκαὶγὰρκαὶπολλῶνἐξέπιπτονδιὰτὴνἀχαριστίανκαὶἀγνωμοσύνηναὐτῶνἵναοὖνμὴοὕτωλέγωσινοἱἸουδαῖοιοὐχοὕτωδὲκαὶνῦνφησὶνἀλλ'ἐὰνμόνονβούλησθετετελειωμένηκαὶσύντομοςἐπὶχεῖραςὑμῶνἐστινἡσωτηρίακαὶταῦταμὲνὅτιλίανἡρμοσμένωςἐπισυνῆψενἜχειδὲκαὶἰδίανδιδασκαλίαντοιοῦτονγὰρτὸἰδίωματοῦθεσπεσίουκαὶσυνάπτεικαὶἀλληλουχεῖτὰἐφεξῆςλεγόμενατοῖςπροειρημένοιςκαὶἰδίανπάλινἔννοιανκαὶδιδασκαλίανδι'αὐτῶνπιγάζειγονιμώτατοςγὰρὢντοῖςνοήμασιβραχυτάτοιςῥήμασιπολλὰςκαὶποικίλαςδιανοίαςπεριλαμβάνεικαὶνῦνοὖνφησινμὴνομίζετεὦἸουδαῖοιὅτιἡεὐαγγελικὴνομοθεσίαὥσπερἡΜωϋσαϊκὴπαυθήσεταιἐκείνητύποςἦνπρὸςἄλληνἔβλεπεντελειότητακαλῶςοὖνἐπαύθηἡδὲδεσποτικὴνομοθεσίατετελειωμένηἐστὶνπρὸςταύτηνἔβλεπενἡΜωϋσαϊκὴταύτηςἦντύποςἐναὐτῇγὰρἐστινἡἀληθινὴκαὶτελείαδικαίωσιςἡμῶνκαὶσωτηρίακαὶμετ'αὐτὴνοὐκἔστινἑτέραδι'ὃεἰκοτωςἐκείνημὲνπέπαυταικαὶἔτιτελείωςπαυθήσεταιαὕτηδὲδιὰπαντὸςἔσταιταῦταδὲδηλονότιφησὶπροτρέπωνεἰςτὴνεἰςΧριστὸνπίστινκαὶτὴνπολιτείαντὴνκατὰτὸεὐαγγέλιον
ΛόγονγὰρσυντελῶνὁμὲνΜωσαϊκὸςνόμοςἐδοθηπροδιατυποῦντοςθεοῦκαὶπροδιαγράφοντοςτὸντῆςχάριτοςτὸνδὲεὐαγγελικὸνδίδωσισυντελῶνκαὶσυντέμνωντοῦτ'ἔστινἀπαρτίζωνἅπαντακαὶεἰςτέλοςἄριστονἄγωνμηδεμίανἑτέρανδυνάμενονἐπανορθωσινἢτελείωσινδέξασθαιτοῦλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωντίνοςἕνεκαἐμνήσθηὥσπεργὰραἰτίαντινοςτῶνπροειρημένωνἀποδιδοὺςτοῦτοσυνῆψενκαὶλέγομενὅτιλίανἁρμοζοντωςκαὶὑπερφυῶςαὐτὸδιὰπολλὰςαἰτίαςἐπισυνῆψενπρῶτονμὲνγὰρἐπειδὴεἶπενκαλέσωτὸνοὐλαόνμουλαόνμουκαὶἑξῆςἵναμήτιςεἴπῃκαὶτὶτοῦτοὥσπεργὰρἐγένοντοἐκλαοῦτινεςοὐλαὸςοὕτωκἂνἐξοὐλαοῦλαὸςγένωνταιοὐδὲνκωλύεικαὶτούτουςπάλινγενέσθαιοὐλαὸνοὐχοὕτωςφησὶνλόγονγὰρσυντελῶνκαὶσυντέμνωνἐκεῖναμὲνγὰρμετέπιπτεκαὶμετετίθετοἐπὶτὸκρεῖττονπάντωνὀφειλοντωνμεταρρυθμίζεσθαινῦνδὲοὐκέτιὅτιτετελειωμένηἐστὶνἡνῦνκλῆσιςκαὶἡπνευματικὴνομοθεσίακαὶἡὑποσχεσιςδιὰτοῦτομὲνἐμνήσθητὸλόγονγὰρσυντελῶνβδὲἐπειδὴεἶπενὅτιἐὰνᾖὁἀριθμὸςτῶνυἱῶνἸσραὴλὡςἡἄμμοςτῆςθαλάσσηςκαὶἑξῆςἵναμὴεἴπωσινὅτιπολλάκιςπολλῶνἐπαγγελιῶνἀκούσαντεςἢοὐδ'ὅλωςἐτύχομενἢμετὰμακρὸνκαὶπολλῶνχρόνονκαὶγὰρκαὶπολλῶνἐξέπιπτονδιὰτὴνἀχαριστίανκαὶἀγνωμοσύνηναὐτῶνἵναοὖνμὴοὕτωλέγωσινοἱἸουδαῖοιοὐχοὕτωἔσταικαὶνῦνφησὶνἀλλ'ἐὰνμόνονβούλησθετετελειωμένηκαὶσύντομοςἐπὶχεῖραςὑμῶνἐστινἡσωτηρίακαὶταῦταμὲνὅτιλίανἡρμοσμένωςἐπισυνῆψενἜχειδὲκαὶἰδίανδιδασκαλίανκαὶνῦνδιδασκαλίαντοιοῦτονγὰρτὸἰδίωματοῦθεσπεσίουκαὶσυνάπτεικαὶἀλληλουχεῖτὰἐφεξῆςλεγόμενατοῖςπροειρημένοιςκαὶἰδίανπάλινἔννοιανκαὶδιδασκαλίανδι'αὐτῶνπηγάζειγονιμώτατοςγὰρὢντοῖςνοήμασιβραχυτάτοιςῥήμασιπολλὰςκαὶποικίλαςδιανοίαςπεριλαμβάνεικαὶνῦντοιοῦτον γὰρ τὸ ἰδίωμα τοῦ θεσπεσίου καὶ συνάπτει καὶ ἀλληλουχεῖ τὰ ἐφεξῆς λεγομενα τοῖς προειρημένοις, καὶ ἰδίαν πάλιν ἔννοιαν καὶ διδασκαλίαν δι' αὐτῶν πηγάζει· γονιμώτατος γὰρ ὢν τοῖς νοήμασι, βραχυτάτοις ῥήμασι πολλὰς καὶ ποικίλας διανοίας περιλαμβάνει added by the same hand in the marginοὖνφησινμὴνομίζετεὦἸουδαῖοιὅτιἡεὐαγγελικὴνομοθεσίαὥσπερἡΜωϋσαϊκὴπαυθήσεταιἐκείνητύποςἦνπρὸςἄλληνἔβλεπεντελειότητακαλῶςοὖνἐπαύθηἡδὲδεσποτικὴνομοθεσίατετελειωμένηἐστὶνπρὸςταύτηνἔβλεπενἡΜωϋσαϊκὴταύτηςἦντύποςἐναὐτῇγὰρἐστινἡἀληθινὴκαὶτελείαδικαίωσιςἡμῶνκαὶσωτηρίακαὶμετ'αὐτὴνοὐκἔστινἑτέραδι'ὃεἰκοτωςἐκείνημὲνπέπαυταικαὶἔτιτελείωςπαυθήσεταιαὕτηδὲδιαπαντὸςἔσταιταῦταδὲδηλονότιφησὶπροτρέπωνεἰςτὴνεἰςΧριστὸνπίστινκαὶτὴνπολιτείαντὴνκατὰτὸεὐαγγέλιον
εἰμὴΚύριοςΣαβαοθ∆ιὰτούτωνδεδίττεταικαὶἐπιτιμᾷαὐτοῖςὡς·εἰμὴπάντωςτινὲςὑμῶνπιστεύσουσιτῷΧριστῷ,ΣοδόμωνκαὶΓομόρραςοὐδὲνἂνδιενηνοχοτεςεἴητε,εἰκαὶἐπὶτῇσυγγενείᾳτοῦἈβραὰμἐναβρύνεσθε.ἢμᾶλλονπρὸςτὸποιήσειτὸνσυντετμημένονλόγονἐκληπτέοντὴνπροφητικὴνῥῆσιν,οἷον·εἰμὴἐποίησεντοῦτοὁκύριος,καὶἔδωκενἡμῖντὸντέλειοντοῦεὐαγγελίουνόμονδιὰτοῦυἱοῦαὐτοῦεἰςδικαίωσινκαὶσωτηρίανἡμῶν,πάντεςἂνὡςΣόδομαἐγεννήθημενκαὶἑξῆς·τὸγὰρσπέρματὸνεὐαγγελικὸνλόγονσημαίνει,ὡςκαὶὁκύριοςφησιν·ἐξῆλθενὁσπείρωντοῦσπεῖραι.τὸδὲἐγκατέλιπεν·ὅτιοὐμόνον,φησίν,ἔσπειρενἀλλ'οὐδ'εἴασεναὐτὸἀναρπασθῆναιὑπὸτῶνπετεινῶνἢδιαφθαρῆναιὑφ'ἑτέρωντινῶνἀγρίωνκαὶἀκαθάρτωνπνευμάτωνἢλογισμῶν,ἀλλὰκαὶἔσπειρεκαὶδιετήρησενὥστεἐγκαταλειφθῆναιἡμῖνκαὶεἰςγεώργιονκαὶκαρπὸνπροελθεῖν.δύναιοδ'ἂνκαὶσπέρματοὺςἀποστολουςἐκλαβεῖν,οἳἐκπάντωντῶνἸουδαίωνδίκηνσπέρματοςἀφαιρεθέντεςτῇοἰκουμένῃἐγκατελείφθησαν,καὶτὰἔθνηπάντατῇἐκκλησίᾳΧριστοῦἐγεώργησαν·καὶγὰρἐντῷΕὐαγγελίῳἡτῆςζύμηςπαραβολὴκαὶαὐτοῖςἐφαρμοζουσατοῖςπατράσινἡμῖνοὐκὀλίγοιςπαρείληπται.ὅσονοὖν,φησίν,εἰςτὴνἸουδαίωνἧκενἀπιστίαν,ὡςΓόμορρακαὶΣόδομαἂνἐγενήθημεν,ἀλλὰτὸἀπὸκυρίουΣαβαὼθἐγκαταλειφθὲνἡμῖνσπέρμα,οἱἀποστολοι,καὶτὰἔθνηκαρποφορήσαντεςκαὶπολύχουντὸγεώργιονδείξαντες,τὰςεἰςτὸνἈβραὰμγεγενημέναςἐπαγγελίαςἐπ'αὐτῶνἀνθούσαςκαὶτελειουμέναςτῶνπραγμάτωνδεικνουσιν.
ἐγκατέλιπενἡμῖν∆ιὰτούτωνδεδίττεταικαὶἐπιτιμᾷαὐτοῖςὡςεἰμὴπάντωςτινὲςὑμῶνπιστεύσουσιτῷΧριστῷΣοδόμωνκαὶΓομόρραςοὐδὲνἂνδιενηνοχότεςεἴητεεἰκαὶἐπὶτῇσυγγενείᾳτοῦἈβραὰμἐναβρύνεσθεἢμᾶλλονπρὸςτὸποιήσειτὸνσυντετμημένονλόγονἐκληπτέοντὴνπροφητικὴνῥῆσινοἷονεἰμὴἐποίησεντοῦτοὁκύριοςκαὶἔδωκενἡμῖντὸντέλειοντοῦεὐαγγελίουνόμονδιὰτοῦυἱοῦαὐτοῦεἰςδικαίωσινκαὶσωτηρίανἡμῶνπάντεςἂνὡςΣόδομαἐγενήθημενκαὶἑξῆςτὸγὰρσπέρματὸνεὐαγγελικὸννόμονσημαίνειὡςκαὶὁκύριοςφησινἐξῆλθενὁσπείρωντοῦσπεῖραιτὸδὲἐγκατέλιπενὅτιοὐμόνονφησὶνἔσπειρενἀλλ'οὐδ'εἴασεναὐταἀναρπασθῆναιὑπὸτῶνπετεινῶνἢδιαφθαρῆναιὑποἑτέρωντινῶνἀγρίωνκαὶἀκαθάρτωνπνευμάτωνἢλογισμῶνἀλλὰκαὶἔσπειρεκαὶδιετήρησενὥστεἐγκαταλειφθῆναιἡμῖνκαὶεἰςγεώργιονκαὶκαρπὸνπροελθεῖνδύναιοδ'ἂνκαὶσπέρματοὺςἀποστολουςἐκλαβεῖνοἳἐκπάντωντῶνἸουδαίωνδίκηνσπέρματοςἀφαιρεθέντεςτῇοἰκουμένῃἐγκατελείφθησανκαὶτὰἔθνηπάντατῇἐκκλησίᾳΧριστοῦἐγεώργησανκαὶγὰρἐντῷΕὐαγγελίῳἡτῆςζύμηςπαραβολὴκαὶαὐτοῖςἐφαρμοζουσατοῖςπατράσινἡμῶνοὐκὀλίγοιςπαρείληπταιὅσονοὖνφησὶνεἰςτὴνἸουδαίωνἧκενἀπιστίανὡςΓόμορρακαὶΣόδομαἂνἐγενήθημενἀλλὰτὸἀπὸκυρίουΣαβαὼθἐγκαταλειφθὲνἡμῖνσπέρμαοἱἀποστολοικαὶτὰἔθνηκαρποφορήσαντεςκαὶπολύχουντὸγεώργιονδείξαντεςτὰςεἰςτὸνἈβραὰμγεγενημέναςἐπαγγελίαςἐπ'αὐτῶνἀνθούσαςκαὶτελειουμέναςτῶνπραγμάτωνδεικνουσιν
εἰμὴκύριοςσαβαώθ∆ιὰτούτωνδεδίττεταικαὶἐπιτιμᾷαὐτοῖςὡςεἰμὴπάντωςτινὲςὑμῶνπιστεύσουσιτῷΧριστῷΣοδόμωνκαὶΓομόρραςοὐδὲνἂνδιενηνοχότεςεἴητεεἰκαὶἐπὶτῇσυγγενείᾳτοῦἈβραὰμἐναβρύνεσθαιἢμᾶλλονπρὸςτὸποιήσειτὸνσυντετμημένονλόγονἐκληπτέοντὴνπροφητικὴνῥῆσινοἷονεἰμὴἐποίησεντοῦτοὁκύριοςκαὶἔδωκενἡμῖντὸντέλειοντοῦεὐαγγελίουνόμονδιὰτοῦυἱοῦαὐτοῦεἰςδικαίωσινκαὶσωτηρίανἡμῶνπάντεςἂνὡςΣόδομαἐγενήθημενκαὶἑξῆςτὸγὰρσπέρματὸνεὐαγγελικὸνλόγονσημαίνειὡςκαὶὁκύριοςφησινἐξῆλθενὁσπείρωντοῦσπεῖραιτὸδὲἐγκατέλιπενὅτιοὐμόνονφησὶνἔσπειρενἀλλ'οὐδεεἴασεναὐτὸἀναρπασθῆναιὑπὸτῶνπετεινῶνἢδιαφθαρῆναιὑποἑτέρωντινῶνἀγρίωνκαὶἀκαθάρτωνπνευμάτωνἢλογισμῶνἀλλὰκαὶἔσπειρεκαὶδιετήρησενὥστεἐγκαταλειφθῆναιἡμῖνκαὶεἰςγεώργιανκαὶκαρπὸνπροελθεῖνδύναιοδ'ἂνκαὶσπέρματοὺςἀποστολουςἐκλαβεῖνοἳἐκπάντωντῶνἸουδαίωνδίκηνσπέρματοςἀφαιρεθέντεςτῇοἰκουμένῃἐγκατελείφθησανκαὶτὰἔθνηπάντατῇἐκκλησίᾳΧριστοῦἐγεώργισανκαὶγὰρἐντῷΕὐαγγελίῳἡτῆςζύμηςπαραβολὴκαὶαὐτοῖςἐφαρμοζουσατοῖςπατράσινἡμῶνοὐκὀλίγοιςπαρείληπταιὅσονοὖνφησὶνεἰςτὴνἸουδαίωνἧκενἀπιστίανὡςΓόμορρακαὶΣόδομαἂνἐγενήθημενἀλλὰτὸἀπὸκυρίουΣαβαὼθἐγκαταλειφθὲνἡμῖνσπέρμαοἱἀποστολοικαὶτὰἔθνηκαρποφορήσαντεςκαὶπολύχουντὸγεώργιονδείξαντεςτὰςεἰςτὸνἈβραὰμγεγενημέναςἐπαγγελίαςἐπ'αὐτῶνἀνθούσαςκαὶτελειουμέναςτῶνπραγμάτωνδεικνουσιν
εἰμὴΚύριοςΣαβαοθ∆ιὰτούτωνδεδίττεταικαὶἐπιτιμᾷαὐτοῖςὡςεἰμὴπάντωςτινὲςὑμῶνπιστεύσουσιτῷΧριστῷΣοδόμωνκαὶΓομόρραςοὐδὲνἂνδιενηνοχότεςεἴητεεἰκαὶἐπὶτῇσυγγενείᾳτοῦἈβραὰμἐναβρύνεσθεἢμᾶλλονπρὸςτὸποιήσειτὸνσυντετμημένονλόγονἐκληπτέοντὴνπροφητικὴνῥῆσινοἷονεἰμὴἐποίησεντοῦτοὁκύριοςκαὶἔδωκενἡμῖντὸντέλειοντοῦεὐαγγελίουνόμονδιὰτοῦυἱοῦαὐτοῦεἰςδικαίωσινκαὶσωτηρίανἡμῶνπάντεςἂνὡςΣόδομαἐγεννήθημενκαὶἑξῆςτὸγὰρσπέρματὸνεὐαγγελικὸνλόγονσημαίνειὡςκαὶὁκύριοςφησινἐξῆλθενὁσπείρωντοῦσπεῖραιτὸδὲἐγκατέλιπενὅτιοὐμόνονφησὶνἔσπειρενἀλλ'οὐδ'εἴασεναὐτὸἀναρπασθῆναιὑπὸτῶνπετεινῶνἢδιαφθαρῆναιὑφ'ἑτέρωντινῶνἀγρίωνκαὶἀκαθάρτωνπνευμάτωνἢλογισμῶνἀλλὰκαὶἔσπειρεκαὶδιετήρησενὥστεἐγκαταλειφθῆναιἡμῖνκαὶεἰςγεώργιονκαὶκαρπὸνπροελθεῖνδύναιοδ'ἂνκαὶσπέρματοὺςἀποστολουςἐκλαβεῖνοἳἐκπάντωντῶνἸουδαίωνδίκηνσπέρματοςἀφαιρεθέντεςτῇοἰκουμένῃἐγκατελείφθησανκαὶτὰἔθνηπάντατῇἐκκλησίᾳΧριστοῦἐγεώργησανκαὶγὰρἐντῷΕὐαγγελίῳἡτῆςζύμηςπαραβολὴκαὶαὐτοῖςἐφαρμοζουσατοῖςπατράσινἡμῖνοὐκὀλίγοιςπαρείληπταιὅσονοὖνφησὶνεἰςτὴνἸουδαίωνἧκενἀπιστίανὡςΓόμορρακαὶΣόδομαἂνἐγενήθημενἀλλὰτὸἀπὸκυρίουΣαβαὼθἐγκαταλειφθὲνἡμῖνσπέρμαοἱἀποστολοικαὶτὰἔθνηκαρποφορήσαντεςκαὶπολύχουντὸγεώργιονδείξαντεςτὰςεἰςτὸνἈβραὰμγεγενημέναςἐπαγγελίαςἐπ'αὐτῶνἀνθούσαςκαὶτελειουμέναςτῶνπραγμάτωνδεικνουσιν
τιοὖνἐροῦμενἀπαιτεῖςλόγους,διὰτὶεἰςσπέρμαἈβραὰμοἱἐκπεριτομῆςλογίζονται,φησίν·διὰτὶὁοὐλαὸςἐγένετολαός,καὶοἱἐκπεριτομῆςἐκβάλλονται.εἶπονμὲνπολλὰὅτιοὐδ'ὅλωςσεχρὴτὰτοιαῦταλογοθετεῖν,ὅτικαὶπαρὰσοὶτῷἸουδαίῳπολλὰγέγονενὧνἀγνοεῖςτοὺςλόγους·ὁἸακὼβπρὸτοῦτιδιαπράξασθαιπροτιμηθεὶςτοῦἩσαῦ,οἱτῶνμοσχοποιησάντωνκαταδικασθέντεςθανάτῳκαίτοιπάντωνεἰςτὴνδυσσέβειανκατενεχθέντων,ὁΦαραώ,μυρίαἄλλα.νῦνδέσοικαὶτοῦτοπροστίθημι,ὅτιδιὰτοῦτοοἱἐξἐθνῶνεἰςσπέρμαἈβραὰμἐλογίσθησαν,σὺδὲοὐκέτικαὶὅτιοἱμὲνεδικαιωθησανσὺδὲοὐκέτιδιότιἐκεῖνοιἐκπίστεωςκατέλαβοντὴνδικαίωσινκαὶτὴνσωτηρίαντὴνἐκπίστεως,σὺδὲφυσιούμενοςδικαιωθῆναιδιὰτῶντοῦνόμουἔργων,καὶτὴνδιὰπίστεωςδικαίωσινὑπερορῶν,εἰκοτωςκαὶτοῦδιὰπίστεωςδικαιωθέντοςἈβραὰμἀλλοτριοςὤφθηςτοῦσπέρματος,καὶἀντὶλαοῦγέγοναςοὐλαός,καὶτῆςτῶνπιστῶνσωτηρίαςἐξέπεσες.
ἀπαιτεῖςλόγουςδιὰτὶεἰςσπέρμαἈβραὰμοἱοὐκἐκπεριτομῆςλογίζονταιφησὶνδιὰτὶὁοὐλαὸςἐγένετολαὸςκαὶοἱἐκπεριτομῆςἐκβάλλονταιεἶπονμὲνπολλὰὅτιοὐδ'ὅλωςσεχρὴταῦταλογοθετεῖνὅτικαὶπαρὰσοὶτῷἸουδαίῳπολλὰγέγονενὧνἀγνοεῖςτοὺςλόγουςὁἸακὼβπρὸτοῦτιδιαπράξασθαιπροτιμηθεὶςτοῦἩσαῦοἱτῶνμοσχοποιησάντωνκαταδικασθέντεςθανάτῳκαίτοιπάντωνεἰςτὴνδυσσέβειανκατενεχθέντωνὁΦαραὼμυρίαἄλλανῦνδέσοικαὶτοῦτοπροστίθημιὅτιδιὰτοῦτοοἱἐξἐθνῶνεἰςσπέρμαἈβραὰμἐλογίσθησανσὺδὲοὐκέτικαὶὅτιοἱμὲνἐδικαιώθησανσὺδὲοὐκέτιδιότιἐκεῖνοιἐκπίστεωςκατέλαβοντὴνδικαίωσινκαὶτὴνσωτηρίαντὴνἐκπίστεωςσὺδὲφυσιούμενοςδικαιωθῆναιδιὰτῶντοῦνόμουἔργωνκαὶτὴνδιὰπίστεωςδικαίωσινὑπερορῶνεἰκοτωςκαὶτοῦδιὰπίστεωςδικαιωθέντοςἈβραὰμἀλλοτριοςὤφθηςτοῦσπέρματοςκαὶἀντὶλαοῦγέγοναςοὐλαὸςκαὶτῆςτῶνπιστῶνσωτηρίαςἐξέπεσε
τιοὖνἐροῦμενὅτιἔθνηἀπαιτεῖςλόγουςδιὰτὶεἰςσπέρμαἈβραὰμοἱἐκπεριτομῆςλογίζονταιφησὶνδιὰτὶὁοὐλαὸςἐγένετολαὸςκαὶοἱἐκπεριτομῆςἐκβάλλονταιεἶπονμὲνπολλὰὅτιοὐδ'ὅλωςσεχρὴτὰταῦταλογοθετεῖνὅτικαὶπαρὰσοὶτῷἸουδαίῳπολλὰγέγονενὧνἀγνοεῖςτοὺςλόγουςὁἸακὼβπρὸτοῦτιδιαπράξασθαιπροτιμηθεὶςτοῦἩσαῦοἱτῶνμοσχοποιησάντωνκαταδικασθέντεςθανάτῳκαίτοιπάντωνεἰςτὴνδυσσέβειανκατενεχθέντωνὁΦαραὼμυρίαἄλλανῦνδέσοικαὶτοῦτοπροστίθημιὅτιδιὰτοῦτοοἱἐξἐθνῶνεἰςσπέρμαἈβραὰμἐλογίσθησανσὺδὲοὐκέτικαὶὅτιοἱμὲνἐδικαιώθησανσὺδὲοὐκέτιδιότιἐκεῖνοιἐκπίστεωςκατέλαβοντὴνδικαίωσινκαὶτὴνσωτηρίαντὴνἐκπίστεωςσὺδὲφυσιούμενοςδικαιωθῆναιδιὰτῶντοῦνόμουἔργωνκαὶτὴνδιὰπίστεωςδικαίωσινὑπερχορῶνεἰκοτωςκαὶτοῦδιὰπίστεωςδικαιωθέντοςἈβραὰμἀλλοτριοςὤφθηςτοῦσπέρματοςκαὶἀντὶλαοῦγέγοναςοὐλαὸςκαὶτῆςτῶνπιστῶνσωτηρίαςἐξέπεσες
τιοὖνἐροῦμενἀπαιτεῖςλόγουςδιὰτὶεἰςσπέρμαἈβραὰμοἱἐκπεριτομῆςλογίζονταιφησὶνδιὰτὶὁοὐλαὸςἐγένετολαὸςκαὶοἱἐκπεριτομῆςἐκβάλλονταιεἶπονμὲνπολλὰὅτιοὐδ'ὅλωςσεχρὴτὰτοιαῦταλογοθετεῖνὅτικαὶπαρὰσοὶτῷἸουδαίῳπολλὰγέγονενὧνἀγνοεῖςτοὺςλόγουςὁἸακὼβπρὸτοῦτιδιαπράξασθαιπροτιμηθεὶςτοῦἩσαῦοἱτῶνμοσχοποιησάντωνκαταδικασθέντεςθανάτῳκαίτοιπάντωνεἰςτὴνδυσσέβειανκατενεχθέντωνὁΦαραὼμυρίαἄλλανῦνδέσοικαὶτοῦτοπροστίθημιὅτιδιὰτοῦτοοἱἐξἐθνῶνεἰςσπέρμαἈβραὰμἐλογίσθησανσὺδὲοὐκέτιδιότιοὐκέτικαὶὅτιοἱμὲνἐδικαιώθησανσὺδὲοὐκέτιδιότικαι οτι οι μεν εδικαιωθησαν συ δε ουκετι added by a later hand in the marginἐκεῖνοιἐκπίστεωςκατέλαβοντὴνδικαίωσινκαὶτὴνσωτηρίαντὴνἐκπίστεωςσὺδὲφυσιούμενοςδικαιωθῆναιδιὰτῶντοῦνόμουἔργωνκαὶτὴνδιὰπίστεωςδικαίωσινὑπερορῶνεἰκοτωςκαὶτοῦδιὰπίστεωςδικαιωθέντοςἈβραὰμἀλλοτριοςὤφθηςτοῦσπέρματοςκαὶἀντὶλαοῦγέγοναςοὐλαὸςκαὶτῆςτῶνπιστῶνσωτηρίαςἐξέπεσες
ἀδελφοὶἦμενεὐδοκίαἘπειδὴκαθήψατοτῶνἸουδαίων,μέλλειδὲκαὶἔτιδιὰτοῦἀδελφοὶκαὶτῶνἄλλωνκαταλεαίνειαὐτοὺςκαὶεἰςνουθεσίανλεληθοτοςπροκαταρτίζειἵναμὴὀργισθέντεςὅλωςἀνήκοοιγένωνται.
ἀδελφοὶἡμὲνεὐδοκίαἘπειδὴκαθήψατοτῶνἸουδαίωνμέλλειδὲκαὶἔτιδιὰτοῦἀδελφοὶκαὶτῶνἄλλωνκαταλεαίνειαὐτοὺςκαὶἔχῃςνουθεσίανλεληθότωςπροκαταρτίζειἵναμὴὀργισθέντεςὅλωςἀνήκοοιγένωνται
ἀδελφοὶἦμενεὐδοκίαἘπειδὴκαθήψατοτῶνἸουδαίωνμέλλειδὲκαὶἔτιδιὰτοῦἀδελφοὶκαὶτῶνἄλλωνκαταλεαίνειαὐτοὺςκαὶεἰςνουθεσίανλεληθότοςπροκαταρτίζειἵναμὴὀργισθέντεςὅλωςἀνήκοοιγένωνται
ὙπὲρτοῦἸσραήλοὐχἁπλῶςὑπὲραὐτῶναἰτοῦμαιἀλλ'εἰςσωτηρίαν,ἵναπιστεύσαντεςΧριστῷσωθῶσιν.
οὐχἁπλῶςὑπὲραὐτῶναἰτοῦμαιἀλλ'εἰςσωτηρίανἵναπιστεύσαντεςΧριστῷσωθῶσινφησιν
ὙπὲρτοῦἸσραήλοὐχἁπλῶςὑπὲραὐτῶναἰτοῦμαιἀλλ'εἰςσωτηρίανἵναπιστεύσαντεςΧριστῷσωθῶσιν
ζητοῦντεςφιλονεικοῦντεςκυρῶσαιτὴνἰδίανδικαιοσύνην.
ζητοῦντεςστῆσαιφιλονεικοῦντεςκυρῶσαιτὴνἰδίανδικαιοσύνην
δικαιοσύνηνζητοῦντεςστῆσαιφιλονεικοῦντεςκυρῶσαιτὴνἰδίανδικαιοσύνην
ζητοῦντεςφιλονεικοῦντεςκυρῶσαιτὴνἰδίανδικαιοσύνην
τέλοςγὰρνόμουΠῶςτέλοςνόμουΧριστός;ὅτιἐδικαίωσεν,καὶἅπερἐκεῖνοςἠθέλησεποιῆσαι,οὐκἴσχυσεδέ,ταῦταὁΧριστὸςἐλθὼνἀπήρτισεκαὶἐτελείωσενεἰςτοὺςαὐτῷπιστεύσαντας.
ΠῶςτέλοςνόμουΧριστὸςὅτιἐδικαίωσενκαὶἅπερἐκεῖνοςἠθέλησεμὲνποιῆσαιοὐκἴσχυσεδὲταῦταὁΧριστὸςἐλθὼνἀπήρτισεκαὶἐτελείωσενεἰςτοὺςαὐτῷπιστεύσαντας
τέλοςγὰρνόμουΠῶςτέλοςνόμουΧριστὸςὅτιἐδικαίωσενκαὶἅπερἐκεῖνοςἠθέλησεποιῆσαιοὐκἴσχυσεδὲταῦταὁΧριστὸςἐλθὼνἀπήρτησενκαὶἐτελείωσενεἰςτοὺςαὐτῷπιστεύσαντας
τέλοςγὰρνόμουΠῶςτέλοςνόμουΧριστὸςὅτιἐδικαίωσενκαὶἅπερἐκεῖνοςἠθέλησεποιῆσαιοὐκἴσχυσεδὲταῦταὁΧριστὸςἐλθὼνἀπήρτισεκαὶἐτελείωσενεἰςτοὺςαὐτῷπιστεύσαντας
πωςοὖνἐπικαλέσονταιΛίανἐνταῦθασυμπεπλεγμέναςἐννοίαςσυνείρεικαὶθαυμασίωςπροσάγει.πλοῦτονἡγεῖται,φησίν,ὁΧριστὸςτὸπιστεῦσαικαὶσωθῆναίσε,ὥστετὸἀπογετοῦΧριστοῦἅπανγέγονεν.θέλειςοὖνσωθῆναι;ἐπικάλεσαιτὸνΧριστόν.ἀλλὰθέλειςἐπικαλέσασθαι;πιστεῦσαιδεῖπρῶτον.θέλειςδὲπιστεῦσαι;ἀκοῦσαίσεδεῖπρότεροντοῦκηρύγματος.ἀλλὰτὸνκηρύσσονταζητεῖς;ἰδοὺἐγὼβοῶ.ἀλλ'ἀγνοεῖςεἰἀπέσταλμαικηρύσσειν;προφητείαἐστὶνἄνωθεντοῦτοκηρύσσουσαὅτιοὐμόνονκηρύξουσικαὶεὐαγγελίσονταιτὴνσωτηρίανκαὶεἰρήνην,ἀλλ'ὅτικαὶμεγάλακαὶὑπερφυῆἐξανύσουσιν·ὡςὡραῖοιγὰροἱπόδεςτῶνἐπὶτὸκήρυγματρεχόντων,φησί,τῶντὸεὐαγγέλιονκαταγγελλοντων.ὥστεοὐδεμίαπρόφασιςὑμῖντοῦμὴσωθῆναι.
ΛίανἐνταῦθασυμπεπλεγμέναςἐννοίαςσυνείρεικαὶθαυμασίωςπροσάγειπλοῦτονἡγεῖταιφησὶνὁΧριστὸςτὸπιστεῦσαικαὶσωθῆναίσεὥστετὸἀπογετοῦΧριστοῦἅπανγέγονενθέλειςοὖνσωθῆναιἐπικάλεσαιτὸνΧριστὸνἀλλὰθέλειςἐπικαλέσασθαιπιστεῦσαιδεῖπρωτερονθέλειςδὲπιστεῦσαιἀκοῦσαίσεδεῖπρότεροντοῦκηρύγματοςἀλλὰτὸνκηρύσσονταζητεῖςἰδοὺἐγὼβοῶἀλλ'ἀγνοεῖςεἰἀπέσταλμαικηρύσσεινπροφητείαἐστὶνἄνωθεντοῦτοκηρύσσουσαὅτιοὐμόνονκηρύξουσικαὶεὐαγγελίσονταιτὴνσωτηρίανκαὶεἰρήνηνἀλλ'ὅτικαὶμεγάλακαὶὑπερφυῆἐξανύσουσινὡςὡραῖοιγὰροἱπόδεςτῶνἐπὶτὸκήρυγματρεχόντωνφησὶτῶντὸεὐαγγέλιονκαταγγελλοντωνὥστεοὐδεμίαπρόφασιςὑμῖντοῦμὴσωθῆναι
πωςοὖνἐπικαλέσονταιεἰςὃνοὐκἐπίστευσανπωςοὖνἐπικαλέσονταιΛίανἐνταῦθασυμπεπλεγμέναςἐννοίαςσυνείρεικαὶθαυμασίωςπροάγειπλοῦτονἡγεῖταιφησὶνὁΧριστὸςτὸπιστεῦσαικαὶσωθῆναίσεὥστετὸἀπογετοῦΧριστοῦἅπανγέγονενθέλειςοὖνσωθῆναιἐπικάλεσαιτὸνΧριστὸνἀλλὰθέλειςἐπικαλέσασθαιπιστεῦσαιδεῖπρότερονθέλειςδὲπιστεῦσαιἀκοῦσαίσεδεῖπρότεροντοῦκηρύγματοςἀλλὰτὸνκηρύσσονταζητεῖςἰδοὺἐγὼβοῶἀλλ'ἀγνοεῖςεἰἀπέσταλμαικηρύσσεινπροφητείαἐστὶνἄνωθεντοῦτοκηρύσσουσαὅτιοὐμόνονκηρύξουσικαὶεὐαγγελίσονταιτὴνσωτηρίανκαὶεἰρήνηνἀλλ'ὅτικαὶμεγάλακαὶὑπερφυῆἐξανύσουσινὡςὡραῖοιγὰροἱπόδεςτῶνἐπὶτὸκήρυγματρεχόντωνφησὶτῶντὸεὐαγγέλιονκαταγγελλοντωνὥστεοὐδεμίαπρόφασιςὑμῖντοῦμὴσωθῆναι
πωςοὖνἐπικαλέσονταιΛίανἐνταῦθασυμπεπλεγμέναςἐννοίαςσυνείρεικαὶθαυμασίωςπροσάγειπλοῦτονἡγεῖταιφησὶνὁΧριστὸςτὸπιστεῦσαικαὶσωθῆναίσεὥστετὸἀπογετοῦΧριστοῦἅπανγέγονενθέλειςοὖνσωθῆναιἐπικάλεσαιτὸνΧριστὸνἀλλὰθέλειςἐπικαλέσασθαιπιστεῦσαιδεῖπρῶτονθέλειςδὲπιστεῦσαιἀκοῦσαίσεδεῖπρότεροντοῦκηρύγματοςἀλλὰτὸνκηρύσσονταζητεῖςἰδοὺἐγὼβοῶἀλλ'ἀγνοεῖςεἰἀπέσταλμαικηρύσσεινπροφητείαἐστὶνἄνωθενκηρύσσουσαἄνωθεντοῦτοκηρύσσουσατουτο added in the margin by a later handὅτιοὐμόνονκηρύξουσικαὶεὐαγγελίσονταιτὴνσωτηρίανκαὶεἰρήνηνἀλλ'ὅτικαὶμεγάλακαὶὑπερφυῆἐξανύσουσινὡςὡραῖοιγὰροἱπόδεςτῶνἐπὶτὸκήρυγματρεχόντωνφησὶτῶντὸεὐαγγέλιονκαταγγελλοντωνὥστεοὐδεμίαπρόφασιςὑμῖντοῦμὴσωθῆναι
ἨσαΐαςδὲαποστολμακαὶλέγειἘμφανέστερονγὰρκαὶἐπιπληκτικώτερονπροφητεύωνκαθήψατοοὗτοςτῆςἸουδαίωνἀγνωμοσύνηςλέγων·πρὸςλαὸνἀπειθοῦντακαὶἀντιλέγοντα.διὰτοῦτοφησιν·ἀποτολμᾷ.
ἘμφανέστερονγὰρκαὶἐπιπληκτικώτερονπροφητεύωνκαθήψατοοὗτοςτῆςἸουδαίωνἀγνωμοσύνηςλέγωνπρὸςλαὸνἀπειθοῦντακαὶἀντιλέγονταδιὰτοῦτοφησινἀποτολμᾷ
ἨσαΐαςδὲἀποστολμᾷκαὶλέγειἘμφανέστερονγὰρκαὶἐπιπληκτικώτερονπροφητεύωνκαθήψατοοὗτοςτῆςἸουδαίωνἀγνωμοσύνηςλέγωνπρὸςλαὸνἀπειθοῦντακαὶἀντιλέγονταδιὰτοῦτοφησινἀποτολμᾷ
εἰδὲχάριτιοὐκέτιΕἰχάριτιἐκλεγομεθα,ῥᾴδιοντὸπροσελθεῖνκαὶπιστεῦσαιΧριστῷ·οὐδὲγὰρἔργωνδεόμεθαεἰςτὸπροσδραμεῖναὐτῷκαὶπιστεῦσαι,ἀλλὰμόνῃγνώμηκαὶπροαίρεσιςἀρκεῖ·κατὰχάρινγὰρκαὶοὐδι'ἔργαπροσδέχεται.ὥστεεἰχάριτικαλεῖκαὶπροσδέχεται,οὐκἔχομενεἰςτοῦτοχρείανἔργων,ἐπεὶεἰχρείανσχοίημενἔργων,οὐκέτιμένειχάριςἡχάρις,διὰτοῦἔργουεἰςἀντιμισθίανπεριϊσταμένη,ὥστεοὐκἔστιχάριςἡχάρις.οὐμόνονδὲτοῦτοἀκολουθήσειτὸἄτοπον,ἐὰννομίσωμενὅτιδεῖἡμῖνἔργωνεἰςτὸπροσελθεῖνκαὶπιστεῦσαιΧριστῷ,ἀλλὰκαὶἕτερονὅμοιον·εἰγὰρἐξἔργωνπροσιέναιδεῖνἡμᾶςνομίσομεν,δῆλονὡςἀνῄρηταιἡχάρις,ἐπεὶεἰμὴἀνῄρηται,οὐκέτιοὐδὲτὸἔργονμένειἔργοντῆςχάριτοςοὐκἐώσηςὅλωςυποστηναιἔργον,ἀλλὰπροῖκατὴνἐκλογὴνἐπιδεικνυμένης.κεχώρισταιμὲνγὰρἀπ'ἀλλήλωντῇφύσειχάριςκαὶἔργον,καὶτῷμὲνἔργῳἕπεταιμισθὸςἀλλ'οὐχάρις,ἡδὲχάριςδίδοταιοὐχὡςἀντιμισθίαἀλλὰδῶρονκαὶφιλοτιμία.δῆλονοὖνὅτιτῆςχάριτοςτὴνεὐεργεσίανπαρεχομένης,εἴτιςοἴεταιδιὰτῶνἔργωνταύτηςἀπολαύειν,ἀναιρεῖτὴνχάριντὸὅσονγεἐφ'ἑαυτῷ,καὶοὐμένειἡχάριςἔτιχάρις.πάλινδὲοὐδὲτὰἔργαμένειἔργα·τὴνγὰροἰκείανοὐσώζειφύσιν,ἐπεὶτοῖςἔργοιςμισθὸςἀλλ'οὐχάριςἀκολουθεῖ.τῆςχάριτοςοὖνχορηγούσηςτὴνεὐεργεσίανκἄντιςδι'ἔργωνταύτηςτυχεῖνπειραθείη,εἰςμάτηνἔσταιἡπεῖρα,μήτετῶνἔργωνἔργωνἔτιδυναμένωνδιαμεῖναι·οὐγὰρἔσταιτούτοιςμισθὸςτῆςχάριτοςπρολαβούσηςκαὶματαιοπονοῦντοςλαβεῖνδι'ἔργωνὃπροῖκαπαρέσχενἡχάρις.Ἢοὕτως·εἰχάριτι,φησίν,οὐκέτιἐξἔργων,ἐπεὶεἰσυγχωρηθῇτὸἐξἔργων,ἀνῄρηταιἡχάριςχάριςεἶναι.πάλιν·εἰἐξἔργων,οὐκέτιἐστὶχάρις,ἐπεὶεἰσυγχωρηθῇἡχάρις,οὐκέτιμένειτὸἔργονἔργον.
ΕἰχάριτιἐκλεγομεθαῥᾴδιοντὸπροσελθεῖνκαὶπιστεῦσαιΧριστῷοὐδὲγὰρἔργωνδεόμεθαεἰςτὸπροσδραμεῖναὐτῷκαὶπιστεῦσαιἀλλὰμόνῃγνώμηκαὶπροαίρεσιςἀρκεῖκατὰχάρινγὰρκαὶοὐδι'ἔργαπροσδέχεταιὥστεεἰχάριτικαλεῖκαὶπροσδέχεταιοὐκἔχομενεἰςτοῦτοχρείανἔργωνἐπεὶεἰχρείανσχοίημενἔργωνοὐκέτιμένειχάριςἡχάριςδιὰτοῦἔργουεἰςἀντιμισθίανπεριϊσταμένηὥστεοὐκἔστιχάριςἡχάριςοὐμόνονδὲτοῦτοἀκολουθήσειτὸἄτοπονἐὰννομίσωμενὅτιδεῖἡμῖνἔργωνεἰςτὸπροσελθεῖνκαὶπιστεῦσαιΧριστῷἀλλὰκαὶἕτερονὅμοιονεἰγὰρἐξἔργωνπροσιέναιδεῖνἡμᾶςνομίσομενδῆλονὡςἀνῄρηταιἡχάριςἐπεὶεἰμὴἀνῄρηταιοὐκέτιοὐδὲτὸἔργονμένειἔργοντῆςχάριτοςοὐκἐώσηςὅλωςἔργονὑποστῆναιἀλλὰπροῖκατὴνἐκλογὴνἐπιδεικνυμένηςκεχώρισταιμὲνγὰρἀπ'ἀλλήλωντῇφύσειχάριςκαὶἔργονκαὶτῷμὲνἔργῳἕπεταιμισθὸςἀλλ'οὐχάριςἡδὲχάριςδίδοταιοὐχὡςἀντιμισθίαἀλλὰδῶρονκαὶφιλοτιμίαδῆλονοὖνὅτιτῆςχάριτοςτὴνεὐεργεσίανπαρεχομένηςεἴτιςοἴεταιδιὰτῶνἔργωνταύτηςἀπολαύεινἀναιρεῖτὴνχάριντὸὅσονγεἐφ'ἑαυτῷκαὶοὐμένειχάριςἔτιἡχάριςπάλινδὲοὐδὲτὰἔργαμένειἔργατὴνγὰροἰκείανοὐσώζειφύσινἐπεὶτοῖςἔργοιςμισθὸςἀλλ'οὐχάριςἀκολουθεῖτῆςχάριτοςοὖνχορηγούσηςτὴνεὐεργεσίανκἄντιςδι'ἔργωνταύτηςτυχεῖνπειραθηεἰςμάτηνἔσταιἡπεῖραμήτετῶνἔργωνἔργωνἔτιδυναμένωνδιαμεῖναιοὐγὰρἔσταιτούτοιςμισθὸςτῆςχάριτοςπρολαβούσηςκαὶματαιοπονοῦντοςλαβεῖνδι'ἔργωνὃπροῖκαπαρέσχενἡχάριςἄλλωςεἰχάριτιφησὶνοὐκέτιἐξἔργωνἐπεὶεἰσυγχωρηθειͅτὸἐξἔργωνἀνῄρηταιἡχάριςχάριςεἶναιπάλινεἰἐξἔργωνοὐκέτιἐστὶχάριςἐπεὶεἰσυγχωρήθεἡχάριςοὐκέτιμένειτὸἔργονἔργον
εἰδὲχάριτιοὐκέτιΕἰχάριτιἐκλεγομεθαῥᾴδιοντὸπροσελθεῖνκαὶπιστεῦσαιΧριστῷοὐδὲγὰρἔργωνδεόμεθαεἰςτὸπροσδραμεῖναὐτῷκαὶπιστεῦσαιἀλλὰμόνῃγνώμηκαὶπροαίρεσιςἀρκεῖκατὰχάρινγὰρκαὶοὐδι'ἔργαπροσδέχεταιὥστεεἰχάριτικαλεῖκαὶπροσδέχεταιοὐκἔχομενεἰςτοῦτοχρείανἔργωνἐπεὶεἰχρείανσχοίημενἔργωνοὐκέτιμένειχάριςἡχάριςδιὰτοῦἔργουεἰςἀντιμισθίανπεριϊσταμένηὥστεοὐκἔστιχάριςἡχάριςοὐμόνονδὲτοῦτοἀκολουθήσειτὸἄτοπονἐὰννομίσωμενὅτιδεῖἡμῖνἔργωνεἰςτὸπροσελθεῖνκαὶπιστεῦσαιΧριστῷἀλλὰκαὶἕτερονὅμοιονεἰγὰρἐξἔργωνπροσιέναιδεῖνἡμᾶςνομίσομενδῆλονὡςἀνῄρηταιἡχάριςἐπεὶεἰμὴἀνῄρηταιοὐκέτιοὐδὲτὸἔργονμένειἔργοντῆςχάριτοςοὐκἐώσηςὅλωςὑποστῆναιἔργονἀλλὰπροῖκατὴνἐκλογὴνἐπιδεικνυμένηςκεχώρισταιμὲνγὰρἀπ'ἀλλήλωντῇφύσειχάριςκαὶἔργονκαὶτῷμὲνἔργῳἕπεταιμισθὸςἀλλ'οὐχάριςἡδὲχάριςδίδοταιοὐχὡςἀντιμισθίαἀλλὰδῶρονκαὶφιλοτιμίαδῆλονοὖνὅτιτῆςχάριτοςτὴνεὐεργεσίανπαρεχομένηςεἴτιςοἴεταιδιὰτῶνἔργωνταύτηςἀπολαύεινἀναιρεῖτὴνχάριντὸὅσονγεἐφ'ἑαυτῷκαὶοὐμένειἡχάριςἔτιχάριςπάλινδὲοὐδὲτὰἔργαμένειἔργατὴνγὰροἰκείανοὐσώζειφύσινἐπεὶτοῖςἔργοιςμισθὸςἀλλ'οὐχάριςἀκολουθεῖτῆςχάριτοςοὖνχορηγούσηςτὴνεὐεργεσίανκἄντιςδι'ἔργωνταύτηςτυχεῖνπειραθείηεἰςμάτηνἔσταιἡπεῖραμήτετῶνἔργωνἔργωνἔτιδυναμένωνδιαμεῖναιοὐγὰρἔσταιτούτοιςμισθὸςτῆςχάριτοςπρολαβούσηςκαὶματαιοπονοῦντοςλαβεῖνδι'ἔργωνὃπροῖκαπαρέσχενἡχάριςἪοὕτωςεἰχάριτιφησὶνοὐκέτιἐξἔργωνἐπεὶεἰσυγχωρηθῇτὸἐξἔργωνἀνῄρηταιἡχάριςχάριςεἶναιπάλινεἰἐξἔργωνοὐκέτιἐστὶχάριςἐπεὶεἰσυγχωρηθῇἡχάριςοὐκέτιμένειτὸἔργονἔργον
εἰδὲχάριτιΕἰχάριτιἐκλεγομεθαῥᾴδιοντὸπροσελθεῖνκαὶπιστεῦσαιΧριστῷοὐδὲγὰρἔργωνδεόμεθαεἰςτὸπροσδραμεῖναὐτῷκαὶπιστεῦσαιἀλλὰμόνῃγνώμηκαὶπροαίρεσιςἀρκεῖκατὰχάρινγὰρκαὶοὐδι'ἔργαπροσδέχεταιὥστεεἰχάριτικαλεῖκαὶπροσδέχεταιοὐκἔχομενεἰςτοῦτοχρείανἔργωνἐπεὶεἰχρείανσχοίημενἔργωνοὐκέτιμένειχάριςἡχάριςδιὰτοῦἔργουεἰςἀντιμισθίανπεριϊσταμένηὥστεοὐκἔστιχάριςἡχάριςοὐμόνονδὲτοῦτοἀκολουθήσειτὸἄτοπονἐὰννομίσωμενὅτιδεῖἡμῖνἔργωνεἰςτὸπροσελθεῖνκαὶπιστεῦσαιΧριστῷἀλλὰκαὶἕτερονὅμοιονεἰγὰρἐξἔργωνπροσιέναιδεῖνἡμᾶςνομίσομενδῆλονὡςἀνῄρηταιἡχάριςἐπεὶεἰμὴἀνῄρηταιοὐκέτιοὐδὲτὸἔργονμένειἔργοντῆςχάριτοςοὐκἐώσηςὅλωςἔργονὑποστῆναιἀλλὰπροῖκατὴνἐκλογὴνἐπιδεικνυμένηςκεχώρισταιμὲνγὰρἀπ'ἀλλήλωντῇφύσειχάριςκαὶἔργονκαὶτῷμὲνἔργῳἕπεταιμισθὸςἀλλ'οὐχάριςἡδὲχάριςδίδοταιοὐχὡςἀντιμισθίαἀλλὰδῶρονκαὶφιλοτιμίαδῆλονοὖνὅτιτῆςχάριτοςτὴνεὐεργεσίανπαρεχομένηςεἴτιςοἴεταιδιὰτῶνἔργωνταύτηςἀπολαύεινἀναιρεῖτὴνχάριντὸὅσονγεἐφ'ἑαυτῷκαὶοὐμένειχάριςἔτιἡχάριςπάλινδὲοὐδὲτὰἔργαμένειἔργατὴνγὰροἰκείανοὐσώζειφύσινἐπεὶτοῖςἔργοιςμισθὸςἀλλ'οὐχάριςἀκολουθεῖτῆςχάριτοςοὖνχορηγούσηςτὴνεὐεργεσίανκἄντιςδι'ἔργωνταύτηςτυχεῖνπειραθείηεἰςμάτηνἔσταιἡπεῖραμήτετῶνἔργωνἔργωνἔτιδυναμένωνδιαμεῖναιοὐγὰρἔσταιτούτοιςμισθὸςτῆςχάριτοςπρολαβούσηςκαὶματαιοπονοῦντοςλαβεῖνδι'ἔργωνὃπροῖκαπαρέσχενἡχάρις
εἰχάριτιφησὶνοὐκέτιἐξἔργωνἐπεὶεἰσυγχωρηθῇτὸἐξἔργωνἀνῄρηταιἡχάριςχάριςεἶναιπάλινεἰἐξἔργωνοὐκέτιἐστὶχάριςἐπεὶεἰσυγχωρηθῇἡχάριςοὐκέτιμένειτὸἔργονἔργον
λέγωοὖνμὴἔπταισανἘπειδὴτῶνπροσπταιοντωνοἱμὲνπταίοντεςὑποσκελίζονταιμόνον,οἱδὲκαὶκαταπίπτουσιν,θέλωντοὺςἸουδαίουςἅμαμὲντῆςπολλῆςἀθυμίαςὡςπροϋβρισμένουςἀπαγαγεῖν,ἅμαδὲκαὶἐπὶτὴνπίστινπροτρέψασθαι,φησὶνὅτιτὸπταῖσμααὐτῶνοὐχὶεἰςκατάπτωσιντελείανγέγονεν,ἀλλὰμόνονοἷονὑπεσκελίσθησαν.καὶτοῦτοοὐχἁπλῶςἀλλὰδιάτιναοἰκονομίανσυνεχωρήθη,ἵναἐντῷἐκείνωνπαραπτώματιγένηταιμὲνἡσωτηρίατοῖςἔθνεσιν,γένηταιδὲκαὶαὐτῶνἐκείνωνἡἀνορθωσιςπαραζηλούντωνκαὶμιμουμένωντοὺςἐξἐθνῶν.ὥστετὸπαραπταῖσαιαὐτοὺςτρόποντινὰεἰςἀνορθωσιναὐτῶνσυντελεῖ,εἴπερἐνμὲντῷπαραπτώματιαὐτῶνἡσωτηρίατοῖςἔθνεσιν,ἐνδὲτῇσωτηρίᾳἡπαραζήλωσις,διὰδὲτῆςπαραζηλώσεωςἡτῶνπεπτωκοτωνἀνορθωσις·τοιαύτηγὰρἡτοῦθεοῦἄρρητοςκαὶἀκατάληπτοςπρονοιακαὶοἰκονομία,ἐξἀπορωνπορουςπαρέχεικαὶἐκτῶνἐναντίωντὰχρηστοτερα.οἱμὲνγὰρἸουδαῖοιἔπταισανὥστεκαὶπεσεῖνκαὶκεῖσθαικαὶμήτεἑαυτοῖςμήτεἑτέροιςχρηστοῦτινοςγενήσεσθαιαἴτιοι,ὁδὲθεὸςτῷἐκείνωνπαραπτώματικαὶεἰςτὴντῶνἐθνῶνσωτηρίανἀπεχρήσατοκαὶεἰςτὴναὐτῶνἐκείνωνἀπὸτοῦπτώματοςἐπανορθωσιν.ὥστεοὐκἔπταισανταῦτατοῦθεοῦοἰκονομοῦντοςἵναπέσωσιν,ἀλλ'ἔπταισανἵναδιορθώσωνται·μᾶλλονδέ,ὡςαὐτοςφησιν,ἵναπλοῦτοςκόσμουγένηταικαὶπλοῦτοςἐθνῶν.καὶἐκτούτουπάλιντελείακαταλλαγὴκόσμουκαὶτελείαπάντωνἀναβίωσις,οὐμόνοντῶνπροσπταισάντωνἀλλὰκαὶτῶνμέχριθανάτουκαὶνεκρώσεωςκαταπεσόντων.καὶὅρα·ἀρχομενοςμὲνπταῖσματὴνἀπείθειανἐκάλειτῶνἸουδαίων,εἶταπαράπτωμα.ἐπειδὴδὲἔδειξεναὐτοῖς,ἐὰνβούλωνταιμόνονπεισθῆναι,τὸμέγεθοςτῶνἀγαθῶνκαὶἐπῆρεναὐτοὺςπλοῦτονἐθνῶνκαλῶνκαὶκαταλλαγὴνκόσμουκαὶσάρκαοἰκείαν,τότεκαὶτῆςἀπειθείαςτὸἄτοπονἡλίκονἐστὶνδεικνύει,νεκροὺςαὐτοὺςδιὰταύτηςἀποφαινομενοςγενέσθαι.ἀλλὰκαὶτοῦτολίανθαυμασίωςποιεῖκαὶσοφῶς·ἐπειδὴγὰρτὸνεκροὺςαὐτοὺςἁπλῶςὀνομασθῆναιλίανἦνπικρὸνκαὶκαταφορικὸνκαὶεἰςὕβρινμᾶλλονἢπαραίνεσινσυντελοῦν,οὐχοὕτωςαὐτὸτίθησιξηρῶς,ἀλλὰμίγνυσιναὐτὸκαὶἐντάξειἐπαίνουπροάγειλέγων·τὶςἡπρόσληψιςαὐτῶνεἰμὴζωὴἐκνεκρῶν;διὰμὲντοῦζωὴτὸεὐφραῖνοντιθείς,διὰδὲτοῦἐκνεκρῶνὑποσημαίνωνὅτιἡἀπείθειααὐτῶννέκρωσιςἦν.εἶταεἰπὼνὅτιτὸπαράπτωμααὐτῶνσωτηρίαγέγονετῶνἐθνῶν,ἐφεξῆςἐκτοὺμᾶλλονἐπιχειρεῖὅτιπάντωςκαὶαὐτῶνἔσταισωτηρία.προαγαγὼνδὲτὸἐπιχείρημα,ἐπειδὴὡςἔθοςαὐτῷπρὸτοῦἀπαρτίσαιτὴνπερίοδονπεριβολαῖςἐχρήσατοδιὰτοῦὑμῖνγὰρλέγωκαὶἑξῆς,πάλινἐπαναλαμβάνειτὸἐπιχείρημακαίφησιν·εἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆς.καὶσημείωσαιὅτικατὰτὸπλεῖστονἐνταῖςἐπαναλήψεσινοὐχοὕτωγυμνῶςκαὶὡςἐπεχείρησεπάλινἐπαναλαμβάνει,ἀλλ'ἢμετὰαὐξήσεωςἢμετὰτελειοτέραςδιὰκαθάρσεωςἢἐμφαντικώτερον,καὶἁπλῶςἄνευτινὸςσχηματισμοῦκαὶδιαμορφώσεωςσπανιάκαςἂναὐτονευροιςκαίτοισχεδόντισυνεχωςχρώμενον,τῇἐπαναλήψεικεχρημένον.
ἘπειδὴτῶνπροσπταιόντωνοἱμὲνπταίοντεςὑποσκελίζονταιμόνονοἱδὲκαὶκαταπίπτουσινθέλωντοὺςἸουδαίουςἅμαμὲντῆςπολλῆςἀθυμίαςὡςπροϋβρισμένουςἀπαγαγεῖνἅμαδὲκαὶἐπὶτὴνπίστινπροτρέψασθαιφησὶνὅτιτὸπταῖσμααὐτῶνοὐχὶεἰςκατάπτωσιντελείανγέγονενἀλλὰμόνονοἷονὑπεσκελίσθησανκαὶτοῦτοοὐχἁπλῶςἀλλὰδιάτιναοἰκονομίανσυνεχωρήθηἵναἐντῷἐκείνωνπαραπτώματιγένηταιμὲνἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινγένηταιδὲκαὶαὐτῶνἐκείνωνἡἀνορθωσιςπαραζηλούντωνκαὶμιμουμένωντοὺςἐξἐθνῶνὥστετὸπαραπταῖσαιαὐτοὺςτρόποντινὰεἰςἀνορθωσιναὐτῶνσυντελεῖεἴπερἐντῷπαραπτώματιαὐτῶνἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινἐνδὲτῇσωτηρίᾳἡπαραζήλωσιςδιὰδὲτῆςπαραζηλώσεωςἡτῶνπεπτωκότωνἀνορθωσιςτοιαύτηγὰρἡτοῦθεοῦἄρρητοςκαὶἀκατάληπτοςπρόνοιακαὶοἰκονομίαἐξἀπορωνπόρουςπαρέχεικαὶἐκτῶνἐναντίωντὰχρηστότεραοἱμὲνγὰρἸουδαῖοιἔπταισανὥστεκαὶπεσεῖνκαὶκεῖσθαικαὶμήτεἑαυτοῖςμήτεἑτέροιςχρηστοῦτινοςγενήσεσθαιαἴτιοιὁδὲθεὸςτῷἐκείνωνπαραπτώματικαὶπρὸςτὴντῶνἐθνῶνσωτηρίανἀπεχρήσατοκαὶεἰςτὴναὐτῶνἐκείνωνἀπὸτοῦπτώματοςἐπανορθωσινὥστεοὐκἔπταισανταῦτατοῦθεοῦοἰκονομοῦντοςἵναπέσωσινἀλλ'ἔπταισανἵναδιορθώσωνταιμᾶλλονδὲὡςαὐτοςφησινἵναπλοῦτοςκόσμουγένηταικαὶπλοῦτοςἐθνῶνκαὶἐκτούτουπάλιντελείακαταλλαγὴκόσμουκαὶτελείαπάντωνἀναβίωσιςοὐμόνοντῶνπροσπταισάντωνἀλλὰκαὶτῶνμέχριθανάτουκαὶνεκρώσεωςκαταπεσόντωνκαὶὅραἀρχομενοςμὲνπταῖσματὴνἀπείθειανἐκάλειτῶνἸουδαίωνεἶταπαράπτωμαἐπειδὴδὲἔδειξεναὐτοῖςἐὰνβούλωνταιμόνονπεισθῆναιτὸμέγεθοςτῶνἀγαθῶνκαὶἐπῆρεναὐτοὺςπλοῦτονἐθνῶνκαλῶνκαὶκαταλλαγὴνκόσμουκαὶσάρκαοἰκείαντότεκαὶτῆςἀπειθείαςτὸἄτοπονἡλίκονἐστὶνδεικνύεινεκροὺςαὐτοὺςδιὰταύτηςἀποφαινομενοςγενέσθαιἀλλὰκαὶτοῦτολίανθαυμασίωςποιεῖκαὶσοφῶςἐπειδὴγὰρτὸνεκροὺςαὐτοὺςἁπλῶςὀνομασθῆναιλίανἦνπικρὸνκαὶκαταφορικὸνκαὶεἰςὕβρινμᾶλλονἢπαραίνεσινσυντελοῦνοὐχοὕτωςαὐτὸτίθησιξηρῶςἀλλὰμίγνυσιναὐτὸκαὶἐντάξειἐπαίνουπροάγειλέγωντὶςἡπρόσληψιςαὐτῶνεἰμὴζωὴἐκνεκρῶνδιὰμὲντοῦζωὴτὸεὐφραῖνοντιθεὶςδιὰδὲτοῦἐκνεκρῶνὑποσημαίνωνὅτιἡἀπείθειααὐτῶννέκρωσιςἦνεἶταεἰπὼνὅτιτὸπαράπτωμααὐτῶνσωτηρίαγέγονετῶνἐθνῶνἐφεξῆςἐκτοῦμᾶλλονἐπιχειρεῖὅτιπάντωςκαὶαὐτῶνἔσταισωτηρίαπροαγαγὼνδὲτὸἐπιχείρημαἐπειδὴὡςἔθοςαὐτῷπρὸτοῦἀπαρτίσαιτὴνπερίοδονπεριβολαῖςἐχρήσατοδιὰτοῦὑμῖνγὰρλέγωκαὶἑξῆςπάλινἐπαναλαμβάνειτὸἐπιχείρημακαίφησινεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςκαὶσημείωσαιὅτικατὰτὸπλεῖστονἐνταῖςἐπαναλήψεσινοὐχοὕτωγυμνῶςκαὶὡςἐπεχείρησεπάλινἐπαναλαμβάνειἀλλ'ἢμετὰαὐξήσεωςἢμετὰτελειοτέραςδιὰκαθάρσεωςἢἐμφαντικώτερονκαὶἁπλῶςἄνευτινὸςσχηματισμοῦκαὶδιαμορφώσεωςσπανιάκιςεὕροιςαὐτονκαίτοισυνεχῶςσχεδόντιχρώμενοντῇἐπαναλήψεικεχρημένον
λέγωοὖνμὴἔπταισανἵναπέσωσιμὴγένοιτοἘπειδὴτῶνπροσπταιόντωνοἱμὲνπταίοντεςὑποσκελλίζονταιμόνονοἱδὲκαὶκαταπίπτουσινθέλωντοὺςἸουδαίουςἅμαμὲντῆςπολλῆςἀθυμίαςὡςπροϋβρισμένουςἀπαγαγεῖνἅμαδὲκαὶἐπὶτὴνπίστινπροτρέψασθαιφησὶνὅτιτὸπταῖσμααὐτῶνοὐχὶεἰςκατάπτωσιντελείανγέγονενἀλλὰμόνονοἷονὑπεσκελίσθησανκαὶτοῦτοοὐχἁπλῶςἀλλὰδιάτιναοἰκονομίανσυνεχωρήθηἵναἐντῷἐκείνωνπαραπτώματιγένηταιμὲνἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινγένηταιδὲκαὶαὐτῶνἡανοθωσιςἐκείνωνπαραζηλούντωνκαὶμιμουμένωντοὺςἐξἐθνῶνὥστετὸπροσπταῖσαιαὐτοὺςτρόποντινὰεἰςἀνορθωσιναὐτῶνσυντελεῖεἴπερἐνμὲντῷπαραπτώματιαὐτῶνἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινἐνδὲτῇσωτηρίᾳἡπαραζήλωσιςδιὰδὲτῆςπαραζηλώσεωςἡτῶνπεπτωκότωνἀνορθωσιςτοιαύτηγὰρἡτοῦθεοῦἄρρητοςκαὶἀκατάληπτοςπρόνοιακαὶοἰκονομίαἐξἀπορωνπόρουςπαρέχεικαὶἐκτῶνἐναντίωντὰχρηστότεραοἱμὲνγὰρἸουδαῖοιἔπταισανὥστεκαὶπεσεῖνκαὶκεῖσθαικαὶμήτεἑαυτοῖςμήτεἑτέροιςχρηστοῦτινοςγενήσεσθαιαἴτιοιὁδὲθεὸςτῷἐκείνωνπαραπτώματικαὶπρὸςτὴντῶνἐθνῶνσωτηρίανἀπεχρήσατοκαὶεἰςτὴναὐτῶνἐκείνωνἀπὸτοῦπτώματοςἐπανορθωσινὥστεοὐκἔπταισανταῦτατοῦθεοῦοἰκονομοῦντοςἵναπέσωσινἀλλ'ἔπταισανἵναδιορθώσωνταιμᾶλλονδὲὡςαὐτοςφησινἵναπλοῦτοςκόσμουγένηταικαὶπλοῦτοςἐθνῶνκαὶἐκτούτουπάλιντελείακαταλλαγὴκόσμουκαὶτελείαπάντωνἀναβίσιςοὐμόνοντῶνπροσπταισάντωνἀλλὰκαὶτῶνμέχριθανάτουκαὶνεκρώσεωςκαταπεσόντωνκαὶὅραἀρχομενοςμὲνπταῖσματὴνἀπείθειανἐκάλειτῶνἸουδαίωνεἶταπαράπτωμαἐπειδὴδὲἔδειξεναὐτοῖςἐὰνβούλωνταιμόνονπεισθῆναιτὸμέγεθοςτῶνἀγαθῶνκαὶἐπῆρεναὐτοὺςπλοῦτονἐθνῶνκαλῶνκαὶκαταλλαγὴνκόσμουκαὶσάρκαοἰκείαντότεκαὶτῆςἀπειθείαςτὸἄτοπονἡλίκονἐστὶνδεικνύεινεκροὺςαὐτοὺςδιὰταύτηςἀποφαινομενοςγενέσθαιἀλλὰκαὶτοῦτολίανθαυμασίωςποιεῖκαὶσοφῶςἐπειδὴγὰρτὸνεκροὺςαὐτοὺςἁπλῶςὀνομασθῆναιλίανἦνπικρὸνκαὶκαταφορικὸνκαὶεἰςὕβρινμᾶλλονἢπαραίνεσινσυντελοῦνοὐχοὕτωςαὐτὸτίθησιξηρῶςἀλλὰμίγνυσιναὐτὸκαὶἐντάξειἐπαίνουπροάγειλέγωντὶςἡπρόσληψιςαὐτῶνεἰμὴζωὴἐκνεκρῶνδιὰμὲντοῦζωὴτὸεὐφραῖνοντιθεὶςδιὰδὲτοῦἐκνεκρῶνὑποσημαίνωνὅτιἡἀπείθειααὐτῶννέκρωσιςἦνεἶταεἰπὼνὅτιτὸπαράπτωμααὐτῶνσωτηρίαγέγονετῶνἐθνῶνἐφεξῆςἐκτοὺμᾶλλονἐπιχειρεῖὅτιπάντωςκαὶαὐτῶνἔσταισωτηρίαπροαγαγὼνδὲτὸἐπιχείρημαἐπειδὴὡςἔθοςαὐτῷπρὸτοῦἀπαρτίσαιτὴνπερίοδονπεριβολαῖςἐχρήσατοδιὰτοῦὑμῖνγὰρλέγωκαὶἑξῆςπάλινἐπαναλαμβάνειτὸἐπιχείρημακαίφησινεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςκαὶσημείωσαιὅτικατὰτὸπλεῖστονἐνδὲἐπαναλήψεσινοὐχοὕτωγυμνῶςκαὶὡςἐπεχείρησεπάλινἐπαναλαμβάνειἀλλ'ἢμετὰαὐξήσεωςἢμετὰτελειοτέραςδιὰκαθάρσεωςἢἐμφαντικώτερονκαὶἁπλῶςἄνευτινὸςσχηματισμοῦκαὶδιαμορφώσεωςσπανιάκιςεὕροιςἂναὐτονκαίτοισυνεχῶςσχεδὸνχρώμενοντῇἐπαναλήψεικεχρημένον
λέγωοὖνμὴἔπταισανἘπειδὴτῶνπροσπταιόντωνοἱμὲνπταίοντεςὑποσκελίζονταιμόνονοἱδὲκαὶκαταπίπτουσινθέλωντοὺςἸουδαίουςἅμαμὲντῆςπολλῆςἀθυμίαςὡςπροϋβρισμένουςἀπαγαγεῖνἅμαδὲκαὶἐπὶτὴνπίστινπροτρέψασθαιφησὶνὅτιτὸπταῖσμααὐτῶνοὐχὶεἰςκατάπτωσιντελείανγέγονενἀλλὰμόνονοἷονὑπεσκελίσθησανκαὶτοῦτοοὐχἁπλῶςἀλλὰδιάτιναοἰκονομίανσυνεχωρήθηἵναἐντῷἐκείνωνπαραπτώματιγένηταιμὲνἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινγένηταιδὲκαὶαὐτῶνἐκείνωνἡἀνορθωσιςπαραζηλούντωνκαὶμιμουμένωντοὺςἐξἐθνῶνὥστετὸπαραπταῖσαιαὐτοὺςτρόποντινὰεἰςἀνορθωσιναὐτῶνσυντελεῖεἴπερἐνμὲντῷπαραπτώματιαὐτῶνἡσωτηρίατοῖςἔθνεσινἐνδὲτῇσωτηρίᾳἡπαραζήλωσιςδιὰδὲτῆςπαραζηλώσεωςἡτῶνπεπτωκότωνἀνορθωσιςτοιαύτηγὰρἡτοῦθεοῦἄρρητοςκαὶἀκατάληπτοςπρόνοιακαὶοἰκονομίαἐξἀπορωνπόρουςπαρέχεικαὶἐκτῶνἐναντίωντὰχρηστότεραοἱμὲνγὰρἸουδαῖοιἔπταισανὥστεκαὶπεσεῖνκαὶκεῖσθαικαὶμήτεἑαυτοῖςμήτεἑτέροιςχρηστοῦτινοςγενήσεσθαιαἴτιοιὁδὲθεὸςτῷἐκείνωνπαραπτώματικαὶεἰςτὴντῶνἐθνῶνσωτηρίανἀπεχρήσατοκαὶεἰςτὴναὐτῶνἐκείνωνἀπὸτοῦπτώματοςἐπανορθωσινὥστεοὐκἔπταισανταῦτατοῦθεοῦοἰκονομοῦντοςἵναπέσωσινἀλλ'ἔπταισανἵναδιορθώσωνταιμᾶλλονδὲὡςαὐτοςφησινἵναπλοῦτοςκόσμουγένηταικαὶπλοῦτοςἐθνῶνκαὶἐκτούτουπάλιντελείακαταλλαγὴκόσμουκαὶτελείαπάντωνἀναβίωσιςοὐμόνοντῶνπροσπταισάντωνἀλλὰκαὶτῶνμέχριθανάτουκαὶνεκρώσεωςκαταπεσόντωνκαὶὅραἀρχομενοςμὲνπταῖσματὴνἀπείθειανἐκάλειτῶνἸουδαίωνεἶταπαράπτωμαἐπειδὴδὲἔδειξεναὐτοῖςἐὰνβούλωνταιμόνονπεισθῆναιτὸμέγεθοςτῶνἀγαθῶνκαὶἐπῆρεναὐτοὺςπλοῦτονἐθνῶνκαλῶνκαὶκαταλλαγὴνκόσμουκαὶσάρκαοἰκείαντότεκαὶτῆςἀπειθείαςτὸἄτοπονἡλίκονἐστὶνδεικνύεινεκροὺςαὐτοὺςδιὰταύτηςἀποφαινομενοςγενέσθαιἀλλὰκαὶτοῦτολίανθαυμασίωςποιεῖκαὶσοφῶςἐπειδὴγὰρτὸνεκροὺςαὐτοὺςὀνομασθῆναιαὐτοὺςἁπλῶςὀνομασθῆναιαπλως added in the margin by the same handλίανἦνπικρὸνκαὶκαταφορικὸνκαὶεἰςὕβρινμᾶλλονἢπαραίνεσινσυντελοῦνοὐχοὕτωςαὐτὸτίθησιξηρῶςἀλλὰμίγνυσιναὐτὸκαὶἐντάξειἐπαίνουπροάγειλέγωντὶςἡπρόσληψιςαὐτῶνεἰμὴζωὴἐκνεκρῶνδιὰμὲντοῦζωὴτὸεὐφραῖνοντιθεὶςδιὰδὲτοῦἐκνεκρῶνὑποσημαίνωνὅτιἡἀπείθειααὐτῶννέκρωσιςἦνεἶταεἰπὼνὅτιτὸπαράπτωμααὐτῶνσωτηρίαγέγονετῶνἐθνῶνἐφεξῆςἐκτοὺμᾶλλονἐπιχειρεῖὅτιπάντωςκαὶαὐτῶνἔσταισωτηρίαπροαγαγὼνδὲτὸἐπιχείρημαἐπειδὴὡςἔθοςαὐτῷπρὸτοῦἀπαρτίσαιτὴνπερίοδονπεριβολαῖςἐχρήσατοδιὰτοῦὑμῖνγὰρλέγωκαὶἑξῆςπάλινἐπαναλαμβάνειτὸἐπιχείρημακαίφησινεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςκαὶσημείωσαιὅτικατὰτὸπλεῖστονἐνταῖςἐπαναλήψεσινοὐχοὕτωγυμνῶςκαὶὡςἐπεχείρησεπάλινἐπαναλαμβάνειἀλλ'ἢμετὰαὐξήσεωςἢμετὰτελειοτέραςδιὰκαθάρσεωςἢἐμφαντικώτερονκαὶἁπλῶςἄνευτινὸςσχηματισμοῦκαὶδιαμορφώσεωςσπανιάκαςἂναὐτονεὕροιςκαίτοισχεδόντισυνεχῶςχρώμενοντῇἐπαναλήψεικεχρημένον
πόσῳμᾶλλονοἷον·τὸσυναπαρτισθῆναικαὶαὐτοὺςτοῖςσωζομένοις.εἰοὖνκαὶτούτωνἐλλειποντωνπλοῦτοςκόσμου,φησί,γέγονεκαὶπλοῦτοςἐθνῶν,πόσῳμᾶλλοντὸσυναπαρτισθῆναικαὶαὐτοῖςἔσταιπλοῦτοςκόσμουκαὶπλοῦτοςἐθνῶν
πόσῳμᾶλλοντὸπλήρωμααὐτοῦοἷοντὸσυναπαρτισθῆναικαὶαὐτοὺςτοῖςσωζομένοιςεἰοὖνκαὶτούτωνἐλλειποντωνπλοῦτοςκόσμουφησὶγέγονεκαὶπλοῦτοςἐθνῶνπόσῳμᾶλλοντὸσυναπαρτισθῆναικαὶαὐτοὺςἔσταιπλοῦτοςκόσμουκαὶπλοῦτοςἐθνῶν
πόσῳμᾶλλοντὸπλήρωμααὐτῶνπόσῳμᾶλλοντὸπλήρωμααὐτοῦοἷοντὸσυναπαρτισθῆναικαὶαὐτοὺςτοῖςσωζομένοιςεἰοὖνκαὶτούτωνἐλλειποντωνπλοῦτοςκόσμουφησὶγέγονεκαὶπλοῦτοςἐθνῶνπόσῳμᾶλλοντὸσυναπαρτισθῆναικαὶαὐτοὺςἔσταιπλοῦτοςκόσμουκαὶπλοῦτοςἐθνῶν
πόσῳμᾶλλονοἷοντὸσυναπαρτισθῆναικαὶαὐτοὺςτοῖςσωζομένοιςεἰοὖνκαὶτούτωνἐλλειποντωνπλοῦτοςκόσμουφησὶγέγονεκαὶπλοῦτοςἐθνῶνπόσῳμᾶλλοντὸσυναπαρτισθῆναικαὶαὐτοῖςἔσταιπλοῦτοςκόσμουκαὶπλοῦτοςἐθνῶν
εἰγὰρἡἀποβολήτοῦτοἢἐπανάληψὶςἐστιτοῦεἰδὲτὸπαράπτωμααὐτῶν,ὡςπροείπομεν,ἢαἰτίατῆςσπουδῆςΠαύλουτῆςπερὶτὸσωθῆναιαὐτούς,ὡςἂνεἴτιςἔλεγεν·τὶσπεύδεις,Παῦλε,ὑπὲρτῶνἸουδαίων;τὶλέγων·εἴπωςπαραζηλώσωτὴνσάρκαμουκαὶσώσωτινὰςἐξαὐτῶν;τὶἐστινὁτοσοῦτοςσουἀγών;ναί,φησίν·προσήκειμοισπεύδεινκαὶἀγωνίζεσθαι·εἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆς,τοῦτ'ἔστινεἰκαὶτούτωνἐλλειποντωνὅμωςκατηλλάγηὁθεὸςτῷκόσμῳ,καὶτὸμεσότοιχονἤρθητῆςπαλαιᾶςἔχθρας,τὶἂνοὐγένοιτοχρηστὸνκαὶὑπερθαύμαστονκαὶτούτωνσωθέντωνκαὶπροστεθέντων
εἰγὰρἡἀποβολήτὸεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςἢἐπανάληψὶςἐστιτοῦεἰδὲτὸπαράπτωμααὐτῶνὡςκαὶπροείπομενἢαἰτίατῆςσπουδῆςΠαύλουτῆςπερὶτὸσωθῆναιαὐτοὺςὡςἂνεἴτιςἔλεγετὶσπεύδειςΠαῦλεὑπὲρτῶνἸουδαίωντὶλέγωνεἴπωςπαραζηλώσωτὴνσάρκαμουκαὶσώσωτινὰςἐξαὐτῶντὶἐστινὁτοσοῦτοςἀγὼνναὶφησὶνπροσήκειμοισπεύδεινκαὶἀγωνίζεσθαιεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςτοῦτ'ἔστινεἰκαὶτούτωνἐλλειποντωνὅμωςκατηλλάγηὁθεὸςτῷκόσμῳκαὶτὸμεσότοιχονἤρθητῆςπαλαιᾶςἔχθραςτὶοὐκἂνγένοιτοχρηστὸνκαὶὑπερθαύμαστονκαὶτούτωνσωθέντωνκαὶπροστεθέντων
εἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶντὸγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςἢἐπανάληψὶςἐστιτοῦεἰδὲτὸπαράπτωμααὐτῶνὡςπροείπομενἢαἰτίατῆςσπουδῆςΠαύλουτῆςπερὶτὸσωθῆναιαὐτοὺςὡςἂνεἴτιςἔλεγεντὶσπεύδειςΠαῦλεὑπὲρτῶνἸουδαίωντὶλέγωνεἴπωςπαραζηλώσωτὴνσάρκακαὶσώσωτινὰςἐξαὐτῶντὶἐστινὁτοσοῦτοςσουἀγὼνναὶφησὶνπροσήκειμοισπεύδεινκαὶἀγωνίζεσθαιεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςτοῦτ'ἔστινεἰκαὶτούτωνἐλλειποντωνὅμωςκατηλλάγηὁθεὸςτῷκόσμῳκαὶτὸμεσότοιχονἤρθητῆςπαλαιᾶςἔχθραςτὶἂνοὐγένοιτοχρηστὸνκαὶὑπερθαύμαστονκαὶτούτωνσωθέντωνκαὶπροστεθέντων
εἰγὰρἡἀποβολήτοῦτοἢἐπανάληψὶςἐστιτοῦεἰδὲτὸπαράπτωμααὐτῶνὡςπροείπομενἢαἰτίατῆςσπουδῆςΠαύλουτῆςπερὶτὸσωθῆναιαὐτοὺςὡςἂνεἴτιςἔλεγεντὶσπεύδειςΠαῦλεὑπὲρτῶνἸουδαίωντὶλέγωνεἴπωςπαραζηλώσωτὴνσάρκαμουκαὶσώσωτινὰςἐξαὐτῶντὶἐστινὁτοσοῦτοςσουἀγὼνναὶφησὶνπροσήκειμοισπεύδεινκαὶἀγωνίζεσθαιεἰγὰρἡἀποβολὴαὐτῶνκαὶἑξῆςτοῦτ'ἔστινεἰκαὶτούτωνἐλλειποντωνὅμωςκατηλλάγηὁθεὸςτῷκόσμῳκαὶτὸμεσότοιχονἤρθητῆςπαλαιᾶςἔχθραςτὶἂνοὐγένοιτοχρηστὸνκαὶὑπερθαύμαστονκαὶτούτωνσωθέντωνκαὶπροστεθέντων
εἰγὰρκαὶμεγίστῳμέρει,φησὶζημιουμένωντῶνσωζομένωνὅμωςἡσωτηρίααὐτῶνκαταλλαγὴγίνεταικόσμουκαὶἡἔχθραἡπρὸςτὸνθεὸνδιαλύεταιτῶνἀνθρώπων,τὶχρὴλογίζεσθαι,ἐπειδὰνκαὶαὐτὸτὸμέροςὅπερἐστὶνοἱἸουδαῖοιπροσληφθῇκαὶπροστεθῇτοῖςσωζομένοις;τὶςοὖναὐτῶνἐστινἡπρόσληψιςκαὶἡπροσθήκηεἰμὴμέγαςπλοῦτος,εἰμὴτελείακαὶὁλοκληροςχαρά,ὡςἐπὶτελείᾳκαὶκοινῇζωῇκαὶἀναβιώσειἐκνεκρῶν;
εἰγὰρκαὶμεγίστῳμέρειφησὶζημιουμένωντῶνσωζομένωνὅμωςἡσωτηρίααὐτῶνκαταλλαγὴγίνεταικόσμουκαὶἡἔχθραἡπρὸςτὸνθεὸνδιαλύεταιτῶνἀνθρώπωντὶχρὴλογίζεσθαιἐπειδὰνκαὶαὐτὸτὸμέροςὅπερἐστὶνοἱἸουδαῖοιπροσληφθῇκαὶπροστεθῇτοῖςσωζομένοιςτὶςοὖνἐστινἡπρόσληψιςαὐτῶνκαὶἡπροσθήκηεἰμὴμέγαςπλοῦτοςεἰμὴτελείακαὶὁλοκληροςχαρὰὡςἐπὶτελείᾳκαὶκοινῇζωῇκαὶἀναβιώσειἐκνεκρῶν
καταλλαγὴκόσμουτιςἡπρόσληψιςεἰγὰρκαὶμεγίστῳμέρειφησὶζημιουμένωντῶνσωζομένωνὅμωςἡσωτηρίααὐτῶνκαταλλαγὴγίνεταικόσμουκαὶἡἔχθραἡπρὸςτὸνθεὸνδιαλύεταιτῶνἀνθρώπωντὶχρὴλογίζεσθαιἐπειδὰνκαὶαὐτὸτὸμέροςὅπερἐστὶνοἱἸουδαῖοιπροσληφθῇκαὶπροστεθῇτοῖςσωζομένοιςτὶςοὖναὐτῶνἐστινἡπρόσληψιςκαὶἡπροσθήκηεἰμὴμέγαςπλοῦτοςεἰμὴτελείακαὶὁλοκληροςχαρὰὡςἐπὶτελείᾳκαὶκοινῇζωῇκαὶἀναβιώσεινεκρῶν
εἰγὰρκαὶμεγίστῳμέρειφησὶζημιουμένωνὅμωςζημιουμένωντῶνσωζομένωνὅμωςτῶν σωζομένων added in the margin by the same handἡσωτηρίααὐτῶνκαταλλαγὴγίνεταικόσμουκαὶἡἔχθραἡπρὸςτὸνθεὸνδιαλύεταιτῶνἀνθρώπωντὶχρὴλογίζεσθαιἐπειδὰνκαὶαὐτὸτὸμέροςὅπερἐστὶνοἱἸουδαῖοιπροσληφθῇκαὶπροστεθῇτοῖςσωζομένοιςτὶςοὖναὐτῶνἐστινἡπρόσληψιςκαὶἡπροσθήκηεἰμὴμέγαςπλοῦτοςεἰμὴτελείακαὶὁλοκληροςχαρὰὡςἐπὶτελείᾳκαὶκοινῇζωῇκαὶἀναβιώσειἐκνεκρῶν
Τοῦτοἐπικατασκευαστικὸνὅτιπάντως,ἐάνπερθέλωσι,σωθήσονταιοἱἸουδαῖοι.καὶκατασκευάζειαὐτὸδιχῶς·πρῶτονμὲνἐκτῆςἀκολουθίας,δεύτερονδὲἀπορίανπρὸςτοῦτοφερομένηνπολλαχῶςἐπιλυομενος.
εἰδὲἡἀπαρχήΤοῦτοἐπικατασκευαστικὸνὅτιπάντωςἐάνπερθέλωσισωθήσονταιοἱἸουδαῖοικαὶκατασκευάζειαὐτὸδιχῶςπρῶτονμὲνἐκτῆςἀκολουθίαςδεύτερονδὲἀπορίανπρὸςτοῦτοφερομένηνπολλαχῶςἐπιλυομενος
ΤοῦτοἐπικατασκευαστικὸνὅτιπάντωςἐάνπερθέλωσισωθήσονταιοἱἸουδαῖοικαὶκατασκευάζειαὐτὸδιχῶςπρῶτονμὲνἐκτῆςἀκολουθίαςδεύτερονδὲἀπορίανπρὸςτοῦτοφερομένηνπολλαχῶςἐπιλυομενος
κατὰμὲντοῦεὐαγγέλιονΕἰἐχθροὶγεγόνασινοἱἸουδαῖοιδιὰτοὺςἐξἐθνῶνπεπιστευκότας,πῶςἀνωτέρωἔλεγεν·ἐφ'ὅσονμὲνεἰμιἐγὼἀποστολος,τὴνδιακονίανμουδοξάζω;διὰτίφησιν·εἴπωςπαραζηλώσωμουτὴνσάρκα;εἰγὰρδιὰτῆςπίστεωςτῶνἐθνῶνπαραζηλοῦσικαὶμιμοῦνταιοἱἸουδαῖοικαὶπιστοὶγίνονται,πῶςδι'αὐτοὺςἐχθροὶγίνονταιπάλιντῆςπίστεωςκαὶτοῦεὐαγγελίου;ἀλλὰπρῶτονφαμέν,ὅτιοὐκἔφηδιὰτῆςπίστεωςτῶνἐξἐθνῶνπαραζηλοῦνκαὶμιμεῖσθαιτοὺςἸουδαίους,ἀλλὰδιὰτὸδοξάζεσθαιαὐτούς,διὰτὸἐπαινεῖσθαι·ἡγὰρδόξακαὶὁἔπαινοςὁεἰςτοὺςἐξἐθνῶνἀνερεθίσειαὐτοὺςκαὶεἰςζῆλονκαὶμίμησινπαρακαλέσει,ὥστεοὐκἐναντίαἐστὶνἀλλήλωντὰεἰρημένα.δεύτερονδέ,οὐδὲκατ'ἀποφασινἔφηὅτιπαραζηλώσουσινοἱἸουδαῖοι,ἀλλ'ἀμφιβολωςκαὶδιστάζων·εἴπωςγάρ,φησί,παραζηλώσωμουτὴνσάρκα,οἷον·ἴσωςτάχα·ὥστεεἰκαὶδιὰτῆςαὐτῶνπίστεως,οὐχὶδὲδιὰτῆςδόξηςκαὶτῶνἐπαίνωνἔλεγεπαραζηλοῦντοὺςἸουδαίους.οὐδ'οὕτωςἐμάχετο·διὰμὲνγὰρτοῦεἰπεῖνἐχθροὶδι'ὑμᾶςτῶνἸουδαίωντὴνἀπιστίανλέγεικαὶτὴναἰτίανδι'ἣνσφοδροτερονἀπεχθάνονταιτῇπίστει.διὰδὲτοῦεἴπωςπαραζηλώσωμουτὴνσάρκα,τὴνἰδίανἐνδείκνυταισπουδὴνκαὶπροθυμίανἣνεἶχενεἰςτὸσῶσαιτοὺςἐξἸουδαίων.καὶχωρὶςδὲτῶνεἰρημένωνοὐδ'οὕτωςἐμάχετοτὰλεχθέντα,κἂνἄμφωἀποφαντικῶςεἴρητο·καὶγὰροὐδὲνἐκώλυέντιναςμὲντῶνπεπιστευκότωνἀνερεθισθένταςτῇπίστειτῶνἐθνῶνπαραζηλῶσαικαὶπιστεῦσαι,καὶτῶνμὴπεπιστευκότωνπάλινπολλοὺςἀπεχθείᾳκαὶμίσειτῷπρὸςτοὺςἐξἐθνῶνσκληροτέρουςκαὶἀπειθεστέρουςγενέσθαιτῷεὐαγγελικῷκηρύγματι,ὡςἔστικαὶἐπ'αὐτῶνἰδεῖντῶνπραγμάτων.οἱμὲνγὰρμιμούμενοιτοὺςἐξἐθνῶνπροσέρχονταιτῇπίστεικαὶσώζονται,οἱδὲτούτοιςἀπεχθανομενοισφοδροτεροιἐχθροὶκαὶτῆςπίστεωςκαθίστανται.
κατὰμὲντὸεὐαγγέλιονἐχθροὶδι'ὑμᾶςἐχθροὶγεγόνασινοἱἸουδαῖοιδιὰτοὺςἐξἐθνῶνπεπιστευκόταςπῶςἀνωτέρωἔλεγενἐφ'οὖνσὸνμὲνεἰμιἐγὼἀποστολοςτὴνδιακονίανμουδοξάζωδιὰτίφησινεἴπωςπαραζηλώσωμουτὴνσάρκαεἰγὰρδιὰτῆςπίστεωςτῶνἐθνῶνπαραζηλοῦσικαὶμιμοῦνταιοἱἸουδαῖοικαὶπιστοὶγίνονταιπῶςδι'αὐτοὺςἐχθροὶγίνονταιπάλιντῆςπίστεωςκαὶτοῦεὐαγγελίουἀλλὰπρῶτονφαμὲνὅτιοὐκἔφηδιὰτῆςπίστεωςτῶνἐξἐθνῶνπαραζηλοῦνκαὶμιμεῖσθαιτοὺςἸουδαίουςἀλλὰδιὰτὸδοξάζεσθαιαὐτοὺςδιὰτὸἐπαινεῖσθαιἡγὰρδόξακαὶὁἔπαινοςὁεἰςτοὺςἐξἐθνῶνἀνερεθίσειαὐτοὺςκαὶεἰςζῆλονκαὶμίμησινπαρακαλέσειὥστεοὐκἐναντίαἐστὶνἀλλήλωντὰεἰρημέναδεύτερονδὲοὐδὲκατὰἀποφασινἔφηὅτιπαραζηλώσουσινοἱἸουδαῖοιἀλλ'ἀμφιβολωςκαὶδιστάζωνεἴπωςγὰρφησὶπαραζηλώσωμουτὴνσάρκαοἷονἴσωςτάχαὥστεεἰκαὶδιὰτῆςαὐτῶνπίστεωςοὐχὶδὲδιὰτῆςδόξηςκαὶτῶνἐπαίνωνἔλεγεπαραζηλοῦντοὺςἸουδαίουςοὐδ'οὕτωςἐμάχετοδιὰμὲνγὰρτοῦεἰπεῖνἐχθροὶδι'ὑμᾶςτῶνἸουδαίωντὴνἀπιστίανλέγεικαὶτὴναἰτίανδι'ἣνσφοδρότερονἀπεχθάνονταιτῇπίστειδιὰδὲτοῦεἴπωςπαραζηλώσωμουτὴνσάρκατὴνἰδίανἐνδείκνυταισπουδὴνκαὶπροθυμίανἣνεἶχενεἰςτὸσῶσαιτοὺςἐξἸουδαίωνκαὶχωρὶςδὲτῶνεἰρημένωνοὐδ'οὕτωςἐμάχετοτὰλεχθέντακἂνἄμφωἀποφαντικῶςεἴρητοκαὶγὰροὐδὲνἐκώλυέντιναςμὲντῶνπεπιστευκότωνἀνερεθισθένταςτῇπίστειτῶνἐθνῶνπαραζηλῶσαικαὶπιστεῦσαικαὶτῶνμὴπεπιστευκότωνπάλινπολλοὺςἀπεχθείᾳκαὶμίσειπρὸςτοὺςἐξἐθνῶνσκληροτέρουςκαὶἀπειθεστέρουςγενέσθαιτῷεὐαγγελικῷκηρύγματιὡςἔστικαὶἐπ'αὐτῶνἰδεῖντῶνπραγμάτωνοἱμὲνγὰρμιμούμενοιτοὺςἐξἐθνῶνπροσέρχονταιτῇπίστεικαὶσώζονταιοἱδὲτούτοιςἀπεχθανομενοισφοδρότεροιἐχθροὶκαὶτῆςπίστεωςκαθίστανται
κατὰμὲντοῦεὐαγγέλιονΕἰἐχθροὶγεγόνασινοἱἸουδαῖοιδιὰτοὺςἐξἐθνῶνπεπιστευκόταςπῶςἀνωτέρωἔλεγενἐφ'ὅσονμὲνεἰμιἐγὼἀποστολοςτὴνδιακονίανμουδοξάζωδιὰτίφησινεἴπωςπαραζηλώσωμουτὴνσάρκαεἰγὰρδιὰτῆςπίστεωςτῶνἐθνῶνπαραζηλοῦσικαὶμιμοῦνταιοἱἸουδαῖοικαὶπιστοὶγίνονταιπῶςδι'αὐτοὺςἐχθροὶγίνονταιπάλιντῆςπίστεωςκαὶτοῦεὐαγγελίουἀλλὰπρῶτονφαμὲνὅτιοὐκἔφηδιὰτῆςπίστεωςτῶνἐξἐθνῶνπαραζηλοῦνκαὶμιμεῖσθαιτοὺςἸουδαίουςἀλλὰδιὰτὸδοξάζεσθαιαὐτοὺςδιὰτὸἐπαινεῖσθαιἡγὰρδόξακαὶὁἔπαινοςὁεἰςτοὺςἐξἐθνῶνἀνερεθίσειαὐτοὺςκαὶεἰςζῆλονκαὶμίμησινπαρακαλέσειὥστεοὐκἐναντίαἐστὶνἀλλήλωντὰεἰρημέναδεύτερονδὲοὐδὲκατ'ἀποφασινἔφηὅτιπαραζηλώσουσινοἱἸουδαῖοιἀλλ'ἀμφιβολωςκαὶδιστάζωνεἴπωςγὰρφησὶπαραζηλώσωμουτὴνσάρκαοἷονἴσωςτάχαὥστεεἰκαὶδιὰτῆςαὐτῶνπίστεωςοὐχὶδὲδιὰτῆςδόξηςκαὶτῶνἐπαίνωνἔλεγεπαραζηλοῦντοὺςἸουδαίουςοὐδ'οὕτωςἐμάχετοδιὰμὲνγὰρτοῦεἰπεῖνἐχθροὶδι'ὑμᾶςτῶνἸουδαίωντὴνἀπιστίανλέγεικαὶτὴναἰτίανδι'ἣνσφοδρότερονἀπεχθάνονταιτῇπίστειδιὰδὲτοῦεἴπωςπαραζηλώσωμουτὴνσάρκατὴνἰδίανἐνδείκνυταισπουδὴνκαὶπροθυμίανἣνεἶχενεἰςτὸσῶσαιτοὺςἐξἸουδαίωνκαὶχωρὶςδὲτῶνεἰρημένωνοὐδ'οὕτωςἐμάχετοτὰλεχθέντακἂνἄμφωἀποφαντικῶςεἴρητοκαὶγὰροὐδὲνἐκώλυέντιναςμὲντῶνπεπιστευκότωνἀνερεθισθένταςτῇπίστειτῶνἐθνῶνπαραζηλῶσαικαὶπιστεῦσαικαὶτῶνμὴπεπιστευκότωνπάλινπολλοὺςἀπεχθείᾳκαὶμίσειτῷπρὸςτοὺςἐξἐθνῶνσκληροτέρουςκαὶἀπειθεστέρουςγενέσθαιτῷεὐαγγελικῷκηρύγματιὡςἔστικαὶἐπ'αὐτῶνἰδεῖντῶνπραγμάτωνοἱμὲνγὰρμιμούμενοιτοὺςἐξἐθνῶνπροσέρχονταιτῇπίστεικαὶσώζονταιοἱδὲτούτοιςἀπεχθανομενοισφοδρότεροιἐχθροὶκαὶτῆςπίστεωςκαθίστανται
ὥσπεργὰρκαὶὑμεῖςἠπειθήσατεΠροτρέπεταιτοὺςἸουδαίουςἐπὶτὴνεἰςΧριστὸνπίστινδιὰτούτων,καὶἅμακαὶχρηστὰςἐλπίδαςαὐτοῖςὑποτείνεικαὶπᾶσαναἰσχύνηνἀναιρεῖ.μὴαἰσχυνθῇς,φησί,κἂνἠπείθησαςπροσελθεῖν,μηδ'ἀπελπίσῃςὡςβραδύτερονπροσερχομενος·τεύξῃκαὶὀψὲπροσϊὼντοῦἐλέους.καὶγὰρκαὶτὰἔθνηκληθένταἠπείθησεπρότερον,ἀλλὰνῦνἐπίστευσαν,μήτετὴνπροτέραναἰσχυνθένταἀπείθειαν,μήτεὑπὸτῆςβραδυτῆτοςεἰςτὴνσωτηρίανπαρεμποδισθέντα.μηδ'αὐτὸςτοίνυν,ὦἸουδαῖε,μὴτ'αἰσχυνθῇςμὴτ'ἀπελπίσῃς,ἀλλὰπρόσελθεπροθύμωςτῇπίστεικαὶπάντωςἐλεηθήσῃ.ἢοὖνπροτροπῆςκαὶπαραινέσεωςτόπονἐπέχειτὰεἰρημένα,ἢκαὶπροφητείας,πιστούμενατὸμέλλονἀπὸτῆςτῶνἐκβεβηκοτωνπαραθέσεωςκαὶμαρτυρίας.τὸδὲἠλεήθητετῇτούτωνἀπειθείᾳ,καὶἠπείθησαντῷὑμετέρῳἐλέει,φησίν,οὐχὅτιἡἀπείθειατῶνἸουδαίωναἰτίαγέγονετοῦἐλεηθῆναιτὰἔθνη,οὐδ'ὅτιτὸἔλεοςτῶνἐθνῶναἴτιονγέγονετῆςἸουδαίωνἀπειθείας,ἀλλὰταῦτάφησιδεικνὺςκαὶδιδάσκων,ὅτιὁθεὸςοὐδέποτεδιέλιπετὸαὐτουποιῶνκαὶτὸἔλεοςαὐτοῦπηγάζων.κἂνπάλαιμὲνγὰρἠπείθειτὰἔθνη,νῦνδ'ἀπειθοῦσινοἱἸουδαῖοι,αὐτὸςὅμωςεὐεργετῶνκαὶἐλεῶνοὐδιαλιμπάνει.καὶδῆλονἐκτοῦκαὶτότεἐλεεῖσθαιτοὺςἸουδαίουςἀπειθούντωντῶνἐθνῶν,καὶνῦνἐλεεῖσθαιτὰἔθνηἀπειθούντωντῶνἸουδαίων.καὶτὸἔτισαφέστερον,ὅτικαὶἔτιτοὺςἸουδαίους,κἂνἠπείθησαν,ἐλεήσει·ἅμαδὲκαὶἔνδειξὶςἐστιπρὸςτοὺςἸουδαίους,ὅτικἂναὐτοί,φησίν,ἐξέστητετῆςπίστεως,μὴνομίσητεὅτιἔλαττοντιἔσχενἡπίστις·ὥσπεργὰρπάλαιτῶνἐθνῶνἐξεστηκοτωνοὐδὲνἔλαττονἔσχετὰτῆςεἰςθεὸνθεραπείας,οὕτωκαὶνῦνὑμῶνἀποσχιζομένωντῆςπίστεωςοὐδὲνἔλαττοντὰτῆςπίστεωςἕξει.ἐσχημάτισταιδὲπρὸςτοὺςἐξἐθνῶντὰεἰρημένα,ἀνεπαχθέστεροντὸνπρὸςτοὺςἸουδαίουςἔλεγχονβουλόμενοςποιεῖσθαι.δυνατὸνδὲκαὶπρὸςτοὺςἐξἐθνῶνἐκλαβεῖνεἰρῆσθαιταῦτα,ὡστεμὴμεγαλοφρονεῖνὅτιἐπίστευσαν·ἐλέειγὰρκαὶὑμεῖςπεπιστεύκατεκαὶοἱἀπειθήσαντες,φησίν,ἐλεηθήσονταικαὶπιστεύσουσιν.
ποτεἠπειθήσατεΠροτρέπεταιτοὺςἸουδαίουςἐπὶτὴνεἰςΧριστὸνπίστινδιὰτούτωνκαὶἅμακαὶχρηστὰςαὐτοῖςἐλπίδαςὑποτείνεικαὶπᾶσαναἰσχύνηνἀναιρεῖμὴαἰσχυνθῇςφησὶκἂνἠπείθησαςπροσελθεῖνμηδ'ἀπελπίσῃςὡςβραδύτερονπροσερχόμενοςτεύξῃκαὶὀψὲπροσϊὼντοῦἐλέουςκαὶγὰρκαὶτὰἔθνηκληθένταἠπείθησεπρότερονἀλλὰνῦνἐπίστευσενμήτετὴνπροτέραναἰσχυνθένταἀπείθειανμὴθὑπὸτῆςβραδυτῆτοςεἰςτὴνσωτηρίανπαρεμποδισθένταμηδ'αὐτὸςτοίνυνὦἸουδαῖεμὴτ'αἰσχυνθῇςμὴτ'ἀπελπίσῃςἀλλὰπρόσελθεπροθύμωςτῇπίστεικαὶπάντωςἐλεηθήσῃἢοὖνπροτροπῆςκαὶπαραινέσεωςτόπονἐπέχειτὰεἰρημέναἢκαὶπροφητείαςπιστούμενατὸμέλλονἀπὸτῆςτῶνἐκβεβηκοτωνπαραθέσεωςκαὶμαρτυρίαςτὸδὲἠλεήθητετῇτούτωνἀπειθείᾳκαὶἠπείθησαντῷὑμετέρῳἐλέειφησὶνοὐχὅτιἡἀπείθειατῶνἸουδαίωναἰτίαγέγονετοῦἐλεηθῆναιτὰἔθνηοὐδ'ὅτιτὸἔλεοςτῶνἐθνῶναἴτιονγέγονετῆςἸουδαίωνἀπειθείαςἀλλὰταῦτάφησιδεικνὺςκαὶδιδάσκωνὅτιὁθεὸςοὐδέποτεδιέλιπετὸαὐτουποιῶνκαὶτὸἔλεοςαὐτοῦπηγάζωνκἂνγὰρπάλαιμὲνἠπείθειτὰἔθνηνῦνδ'ἀπειθοῦσινἸουδαῖοιαὐτὸςὅμωςεὐεργετῶνκαὶἐλεῶνοὐδιαλιμπάνεικαὶδῆλονἐκτοῦκαὶτότεἐλεεῖσθαιτοὺςἸουδαίουςἀπειθούντωντῶνἐθνῶνκαὶνῦνἐλεεῖσθαιτὰἔθνητῶνἸουδαίωνἀπειθούντωνκαὶτὸἔτισαφέστερονὅτικαὶἔτιτοὺςἸουδαίουςκἂνἠπείθησανἐλεήσειἅμαδὲκαὶἔνδειξὶςἐστιπρὸςτοὺςἸουδαίουςὅτικἂναὐτοὶφησὶνἐξέστητετῆςπίστεωςμὴνομίσητεὅτιἔλαττοντιἔσχενἡπίστιςὥσπεργὰρπάλαιτῶνἐθνῶνἐξεστηκοτωνοὐδὲνἔλαττονἔσχετὰτῆςεἰςθεὸνθεραπείαςοὕτωκαὶνῦνὑμῶνἀποσχιζομένωντῆςπίστεωςοὐδὲνἔλαττοντὰτῆςπίστεωςἕξειἐσχημάτισεδὲπρὸςτοὺςἐξἐθνῶντὰεἰρημέναἀνεπαχθέστεροντὸνπρὸςἸουδαίουςἔλεγχονβουλόμενοςποιεῖσθαιδυνατὸνδὲκαὶπρὸςτοὺςἐξἐθνῶνἐκλαβεῖνεἰρῆσθαιταῦταὡστεμὴμεγαλοφρονεῖνὅτιἐπίστευσανἐλέειγὰρκαὶὑμεῖςπεπιστεύκατεκαὶοἱἀπειθήσαντεςφησὶνἐλεηθήσονταικαὶπιστεύσουσιν
ἠπειθήσατετῶθεῶνυνδὲἠλεήθητετῆιτούτωνἀπείθειαοὕτωςκαὶοὗτοίνυνἠπείθησαντῶὑμετέρῳἐλέειἵνακαὶαὐτοὶἐλεηθῶσιπροτρεπικωςτοὺςἸουδαίουςἐπὶτὴνεἰςΧριστὸνπίστινδιὰτούτωνκαὶἅμακαὶχρηστὰςαὐτοῖςἐλπίδαςὑποτείνεικαὶπᾶσαναἰσχύνηνἀναιρεῖμὴαἰσχυνθῇςφησὶκἂνἠπείθησαςπροσελθεῖνμηδ'ἀπελπίσῃςὡςβραδύτερονπροσερχόμενοςτεύξῃκαὶὀψὲπροσϊὼντοῦἐλέουςκαὶγὰρκαὶτὰἔθνηκληθένταἠπείθησενπρότερονἀλλὰνῦνἐπίστευσενμήτετὴνπροτέραναἰσχυνθένταἀπείθειανμήτεὑπὸτῆςβραδυτῆτοςεἰςτὴνσωτηρίανπαρεμποδισθένταμηδ'αὐτὸςτοίνυνὦἸουδαῖεμὴτ'αἰσχυνθῇςμὴτ'ἀπελπίσῃςἀλλὰπρόσελθεπροθύμωςτῇπίστεικαὶπάντωςἐλεηθήσῃἢοὖνπροτροπῆςκαὶπαραινέσεωςτρόπονἐπέχειτὰεἰρημέναἢκαὶπροφητείαςπιστούμενατὸμέλλονἀπὸτῆςτῶνἐκβεβηκοτωνπαραθέσεωςκαὶμαρτυρίαςτὸδὲἠλεήθητετῇτούτωνἀπειθείᾳκαὶἠπείθησαντῷὑμετέρῳἐλέειφησὶνοὐχὅτιἡἀπείθειατῶνἸουδαίωναἰτίαγέγονετοῦἐλεηθῆναιτὰἔθνηοὐδ'ὅτιτὸἔλεοςτῶνἐθνῶναἴτιονγέγονετῆςἸουδαίωνἀπειθείαςἀλλὰταῦτάφησιδεικνὺςκαὶδιδάσκωνὅτιὁθεὸςοὐδέποτεδιέλιπεντὸαὐτουποιῶνκαὶτὸἔλεοςαὐτοῦπηγάζωνκἂνπάλαιμὲνγὰρἠπείθειτὰἔθνηνῦνδ'ἀπειθοῦσινοἱἸουδαῖοιαὐτὸςὅμωςεὐεργετῶνἐλεῶνοὐδιαλιμπάνεικαὶδῆλονἐκτοῦκαὶτότεἐλεεῖσθαιτοὺςἸουδαίουςἀπειθούντωντῶνἐθνῶνκαὶνῦνἐλεεῖσθαιτὰἔθνηἀπειθούντωντῶνἸουδαίωνκαὶτὸἔτισαφέστερονὅτικαὶἔτιτοὺςἸουδαίουςκἂνἠπείθησανἐλεήσειἅμαδὲκαὶἔνδειξὶςἐστιπρὸςτοὺςἸουδαίουςὅτικἂναὐτοὶφησὶνἐξέστητετῆςπίστεωςμὴνομίσητεὅτιἔλαττοντιἔσχενἡπίστιςὥσπεργὰρπάλιντῶνἐθνῶνἐξεστηκοτωνοὐδὲνἔλαττονἔσχετὰτῆςεἰςθεὸνθεραπείαςοὕτωκαὶνῦνὑμῶνἀποσχιζομένωντῆςπίστεωςοὐδὲνἔλαττοντὰτῆςπίστεωςἕξειἐσχημάτισταιδὲπρὸςτοὺςἐξἐθνῶντὰεἰρημέναἀνεπαχθέστεροντὸνπρὸςτοὺςἸουδαίουςἔλεγχονβουλομένουποιεῖσθαιδυνατὸνδὲκαὶπρὸςτοὺςἐξἐθνῶνἐκλαβεῖνεἰρῆσθαιταῦταὡστεμὴμεγαφρονεῖνὅτιἐπίστευσανἐλέειγὰρκαὶὑμεῖςπεπιστεύκατεκαὶοἱἀπειθήσαντεςφησὶνἐλεηθήσονταικαὶπιστεύσουσιν
ὥσπεργὰρκαὶὑμεῖςἠπειθήσατεΠροτρέπεταιτοὺςἸουδαίουςἐπὶτὴνεἰςΧριστὸνπίστινδιὰτούτωνκαὶἅμακαὶχρηστὰςἐλπίδαςαὐτοῖςὑποτείνεικαὶπᾶσαναἰσχύνηνἀναιρεῖμὴαἰσχυνθῇςφησὶκἂνἠπείθησαςπροσελθεῖνμηδ'ἀπελπίσῃςὡςβραδύτερονπροσερχόμενοςτεύξῃκαὶὀψὲπροσϊὼντοῦἐλέουςκαὶγὰρκαὶτὰἔθνηκληθένταἠπείθησεπρότερονἀλλὰνῦνἐπίστευσανμήτετὴνπροτέραναἰσχυνθένταἀπείθειανμήτεὑπὸτῆςβραδυτῆτοςεἰςτὴνσωτηρίανπαρεμποδισθένταμηδ'αὐτὸςτοίνυνὦἸουδαῖεμὴτ'αἰσχυνθῇςμὴτ'ἀπελπίσῃςἀλλὰπρόσελθεπροθύμωςτῇπίστεικαὶπάντωςἐλεηθήσῃἢοὖνπροτροπῆςκαὶπαραινέσεωςἐπέχειπαραινέσεωςτόπονἐπέχειτοπον added in the margin by the same handτὰεἰρημέναἢκαὶπροφητείαςπιστούμενατὸμέλλονἀπὸτῆςτῶνἐκβεβηκοτωνπαραθέσεωςκαὶμαρτυρίαςτὸδὲἠλεήθητετῇτούτωνἀπειθείᾳκαὶἠπείθησαντῷὑμετέρῳἐλέειφησὶνοὐχὅτιἡἀπείθειατῶνἸουδαίωναἰτίαγέγονετοῦἐλεηθῆναιτὰἔθνηοὐδ'ὅτιτὸἔλεοςτῶνἐθνῶναἴτιονγέγονετῆςἸουδαίωνἀπειθείαςἀλλὰταῦτάφησιδεικνὺςκαὶδιδάσκωνὅτιὁθεὸςοὐδέποτεδιέλιπετὸαὐτουποιῶνκαὶτὸἔλεοςαὐτοῦπηγάζωνκἂνπάλαιμὲνγὰρἠπείθειτὰἔθνηνῦνδ'ἀπειθοῦσινοἱἸουδαῖοιαὐτὸςὅμωςεὐεργετῶνκαὶἐλεῶνοὐδιαλιμπάνεικαὶδῆλονἐκτοῦκαὶτότεἐλεεῖσθαιτοὺςἸουδαίουςἀπειθούντωντῶνἐθνῶνκαὶνῦνἐλεεῖσθαιτὰἔθνηἀπειθούντωντῶνἸουδαίωνκαὶτὸἔτισαφέστερονὅτικαὶἔτιτοὺςἸουδαίουςκἂνἠπείθησανἐλεήσειἅμαδὲκαὶἔνδειξὶςἐστιπρὸςτοὺςἸουδαίουςὅτικἂναὐτοὶφησὶνἐξέστητετῆςπίστεωςμὴνομίσητεὅτιἔλαττοντιἔσχενἡπίστιςὥσπεργὰρπάλαιτῶνἐθνῶνἐξεστηκοτωνοὐδὲνἔλαττονἔσχετὰτῆςεἰςθεὸνθεραπείαςοὕτωκαὶνῦνὑμῶνἀποσχιζομένωντῆςπίστεωςοὐδὲνἔλαττοντὰτῆςπίστεωςἕξειἐσχημάτισταιδὲπρὸςτοὺςἐξἐθνῶντὰεἰρημέναἀνεπαχθέστεροντὸνπρὸςτοὺςἸουδαίουςἔλεγχονβουλόμενοςποιεῖσθαιδυνατὸνδὲκαὶπρὸςτοὺςἐξἐθνῶνἐκλαβεῖνεἰρῆσθαιταῦταὡστεμὴμεγαλοφρονεῖνὅτιἐπίστευσανἐλέειγὰρκαὶὑμεῖςπεπιστεύκατεκαὶοἱἀπειθήσαντεςφησὶνἐλεηθήσονταικαὶπιστεύσουσιν
συνεκελεισεΠῶςσυνέκλεισεν;εὐεργετῶνκαὶπρονοούμενοςκαὶοἰκτείρων.τὶοὖν;ἀπειθεῖςγεγονότεςοὐδώσουσιδίκην;καὶτὶτοῦτοπρὸςτὸνεὐεργέτην;ἐκεῖνοςμὲνγὰρἵναπάνταςἐλεήσῃ,πάντωνπροὐνοεικαὶεὐεργετεῖ.εἰδὲἠπείθησανἐκεῖνοι,οὐδὲντοῦτωνπρὸςτὸνεὐεργέτην;ὅμωςοὖνκαὶοὕτωςἐπιστρέφονταςἐλεήσεικαὶοὐκἀποστραφήσεται.Ἢοὕτως·ἠπείθησετὰἔθνηπάλαι,ἠπείθησαννῦνοἱἸουδαῖοι·καίτοιἔδεικἀκείνουςτηλικούτοιςτέρασικαὶσημείοιςεὐεργετουμένουςτοὺςἸουδαίουςὁρῶνταςμὴἀπειθῆσαι,καὶτοὺςἸουδαίουςνῦνμείζοναβλέπονταςθαυματουργούμεναπρὸτῶνἐθνῶντῇπίστειπροσελθεῖν.ἀλλ'οὔτετὰἔθνητότε,οὔτενῦνοἱἸουδαῖοιτὸἄμεινονσφίσινεἵλοντο,ὥστεδῆλονὅτικαὶτότεοἱἸουδαῖοικαὶνῦντὰἔθνηἐλέειθεοῦκαὶφιλανθρωπίᾳκαὶπρὸςτὴνπίστινἐχειραγωγήθησανκαὶτῆςσωτηρίαςἔτυχον.
ΠῶςσυνέκλεισενὁθεὸςτοὺςπάνταςεἰςαπεθειανεὐεργετῶνκαὶπρονοούμενοςκαὶοἰκτείρωντὶοὖνἀπειθεῖςγεγονότεςοὐδώσουσιδίκηνκαὶτὶτοῦτοπρὸςτὸνεὐεργέτηνἐκεῖνοςμὲνγὰρἵναπάνταςἐλεήσηιπάντωνπροὐνοεικαὶεὐεργετεῖεἰδὲἠπείθησανἐκεῖνοιοὐδὲντοῦτοπρὸςτὸνεὐεργέτηνὅμωςοὖνκαὶοὕτωςἐπιστρέφονταςἐλεήσεικαὶοὐκἀποστραφήσεταιἪοὕτωςἠπείθησαντὰἔθνηπάλαιἠπείθησαννῦνοἱἸουδαῖοικαίτοιἔδεικἀκείνουςτηλικούτοιςτέρασικαὶσημείοιςεὐεργετουμένουςτοὺςἸουδαίουςὁρῶνταςμὴἀπειθῆσαικαὶτοὺςἸουδαίουςνῦνμείζοναβλέπονταςθαυματουργούμεναπρὸτῶνἐθνῶντῇπίστειπροσελθεῖνἀλλ'οὔτετὰἔθνητότεοὔτενῦνοἱἸουδαῖοιτὸἄμεινονσφίσινεἵλοντοὥστεδῆλονὅτικαὶτότεοἱἸουδαῖοικαὶνῦντὰἔθνηἐλέειθεοῦκαὶφιλανθρωπίᾳκαὶπρὸςτὴνπίστινἐχειραγωγήθησανκαὶτῆςσωτηρίαςἔτυχονἡμᾶλλονοὕτωςἐπειδὴεἶπενἵνακαὶαὐτοὶἐλεηθῶσιτοὺςἸουδαίους
συνεκελεισεγὰρὁθεόςΠῶςσυνέκλεισενὁθεὸςτοὺςπάνταςεἰςαπειθονεὐεργετῶνκαὶπρονοούμενοςκαὶοἰκτείρωντὶοὖνἀπειθεῖςγεγονότεςοὐδώσουσιδίκηνκαὶτὶτοῦτοπρὸςτὸνεὐεργέτηνἐκεῖνοςμὲνγὰρἵναπάνταςἐλεήσῃπάντωνπροὐνοεικαὶεὐεργετεῖεἰδὲἠπείθησανἐκεῖνοιοὐδὲντοῦτοπρὸςτὸνεὐεργέτηνὅμωςοὖνκαὶοὕτωςἐπιστρέφονταςἐλεήσεικαὶοὐκἀποστραφήσεταιἪοὕτωςἠπείθησετὰἔθνηπάλαιἠπείθησαννῦνοἱἸουδαῖοικαίτοιἔδεικἀκείνουςτηλικούτοιςτέρασικαὶσημείοιςεὐεργετουμένουςτοὺςἸουδαίουςὁρῶνταςμὴἀπειθῆσαικαὶτοὺςἸουδαίουςνῦνμείζοναβλέπονταςθαυματουργούμεναπρὸτῶνἐθνῶντῇπίστειπροσελθεῖνἀλλ'οὔτετὰἔθνητότεοὔτενῦνοἱἸουδαῖοιτὸἄμεινονσφίσινεἵλοντοὥστεδῆλονὅτικαὶτότεοἱἸουδαῖοικαὶνῦντὰἔθνηἐλέειθεοῦκαὶφιλανθρωπίᾳκαὶπρὸςτὴνπίστινἐχειραγωγήθησανκαὶτῆςσωτηρίαςἔτυχονἡμᾶλλονοὕτωςἐπειδὴεἶπενἵνακαὶαὐτοὶελεηθβσιτοὺςἸουδαίουςδῆλον
συνεκελεισεΠῶςσυνέκλεισενεὐεργετῶνκαὶπρονοούμενοςκαὶοἰκτείρωντὶοὖνἀπειθεῖςγεγονότεςοὐδώσουσιδίκηνκαὶτὶτοῦτοπρὸςτὸνεὐεργέτηνἐκεῖνοςμὲνγὰρἵναπάνταςἐλεήσῃπάντωνπροὐνοεικαὶεὐεργετεῖεἰδὲἠπείθησανἐκεῖνοιοὐδὲντοῦτωνπρὸςτὸνεὐεργέτηνὅμωςοὖνκαὶοὕτωςἐπιστρέφονταςἐλεήσεικαὶοὐκἀποστραφήσεταιἪοὕτωςἠπείθησετὰἔθνηπάλαιἠπείθησαννῦνοἱἸουδαῖοικαίτοιἔδεικἀκείνουςτηλικούτοιςτέρασικαὶσημείοιςεὐεργετουμένουςτοὺςἸουδαίουςὁρῶνταςμὴἀπειθῆσαικαὶτοὺςἸουδαίουςνῦνμείζοναβλέπονταςθαυματουργούμεναπρὸτῶνἐθνῶντῇπίστειπροσελθεῖνἀλλ'οὔτετὰἔθνητότεοὔτενῦνοἱἸουδαῖοιτὸἄμεινονσφίσινεἵλοντοὥστεδῆλονὅτικαὶτότεοἱἸουδαῖοικαὶνῦντὰἔθνηἐλέειθεοῦκαὶφιλανθρωπίᾳκαὶπρὸςτὴνπίστινἐχειραγωγήθησανκαὶτῆςσωτηρίαςἔτυχον
Τὸσυνέκλεισενὁθεὸςδύοδύναταιδηλοῦν·ἢὅτιἀπειθεῖςἐποίησεν,ὅπεροὐκἔχειχώραν,ἢὅτιἀπειθεῖςἀπέδειξεν,ὅπερἐστὶνἀληθές·διὰγὰρτῆςπολλῆςαὐτοῦπρονοίαςκαὶεὐεργεσίαςἣνδιὰπαντὸςεἰςἀνθρώπουςἐπεδείξατο,μᾶλλοναὐτῶντὴνἀπείθειανκαὶἀγνωμοσύνηνἐστηλίτευσέτεκαὶἐθριάμβευσεν.δῆλονδ'ὅτιτῶνμὴπεπιστευκότωνεἰςαὐτον,εἴτεἐξἸουδαίωνεἴτεἐξἐθνῶνεἶεν·διὸκαὶτὸπάνταςφησί,τοὺςἐκτῶνδύολαῶνἀπιστήσανταςπεριλαμβάνων.
ΤὸσυνέκλεισενὁθεὸςτοὺςπάνταςεἰςαπεθειανδύοδύναταιδηλοῦνἢὅτιἀπειθεῖςἐποίησενὅπεροὐκἔχειχώρανἢὅτιἀπειθεῖςἀπέδειξενὅπερἐστὶνἀληθὲςδιὰγὰρτῆςπολλῆςαὐτοῦπρονοίαςκαὶεὐεργεσίαςἣνδιὰπαντὸςεἰςἀνθρώπουςἐπεδείξατομᾶλλοναὐτῶντὴνἀπείθειανκαὶἀγνωμοσύνηνἐστηλίτευσέτεκαὶἐθριάμβευσεδῆλονδὲὅτιτῶνμὴπεπιστευκότωνεἰςαὐτονεἴτεἐξἸουδαίωνεἴτεἐξἐθνῶνεἶενδιὸκαὶτὸπάνταςφησὶτοὺςἐκτῶνδύολαῶνἀπιστήσανταςπεριλαμβάνων
συνέκλεισεγὰρὁθεὸςτοὺςπαντὸςεἰςἀπείθειανΤὸσυνέκλεισενγὰρὁθεὸςτοὺςπάνταςεἰςἀπειθεῖςδύοδύναταιδηλοῦνἢὅτιἀπειθεῖςἐποίησενὅπεροὐκἔχειχώρανἢὅτιἀπειθεῖςἀπέδειξενὅπερἐστὶνἀληθὲςδιὰγὰρτῆςπολλῆςαὐτοῦπρονοίαςκαὶεὐεργεσίαςἣνδιὰπαντὸςεἰςἀνθρώπουςἐπεδείξατομᾶλλοναὐτῶντὴνἀπείθειανκαὶἀγνωμοσύνηνἐστηλίτευσέτεκαὶἐθριάμβευσενδῆλονδ'ὅτιτῶνμὴπεπιστευκότωνεἰςαὐτονεἴτεἐξἸουδαίωνεἴτεἐξἐθνῶνεἶενδιὸκαὶτὸπάνταςφησὶτοὺςἐκτῶνδύολαῶνἀπιστήσανταςπεριλαμβάνων
Τὸσυνέκλεισενγὰρὁθεὸςτοὺςπάνταςεἰςἀπειθειανδύοδύναταιδηλοῦνἢὅτιἀπειθεῖςἐποίησενὅπεροὐκἔχειχώρανἢὅτιἀπειθεῖςἀπέδειξενὅπερἐστὶνἀληθὲςδιὰγὰρτῆςπολλῆςαὐτοῦπρονοίαςκαὶεὐεργεσίαςἣνδιὰπαντὸςεἰςἀνθρώπουςἐπεδείξατομᾶλλοναὐτῶντὴνἀπείθειανκαὶἀγνωμοσύνηνἐστηλίτευσέτεκαὶἐθριάμβευσενδῆλονδ'ὅτιτῶνμὴπεπιστευκότωνεἰςαὐτονεἴτεἐξἸουδαίωνεἴτεἐξἐθνῶνεἶενδιὸκαὶτὸπάνταςφησὶτοὺςἐκτῶνδύολαῶνἀπιστήσανταςπεριλαμβάνων
Τὸσυνέκλεισενὁθεὸςδύοδύναταιδηλοῦνἢὅτιἀπειθεῖςἐποίησενὅπεροὐκἔχειχώρανἢὅτιἀπειθεῖςἀπέδειξενὅπερἐστὶνἀληθὲςδιὰγὰρτῆςπολλῆςαὐτοῦπρονοίαςκαὶεὐεργεσίαςἣνδιὰπαντὸςεἰςἀνθρώπουςἐπεδείξατομᾶλλοναὐτῶντὴνἀπείθειανκαὶἀγνωμοσύνηνἐστηλίτευσέτεκαὶἐθριάμβευσενδῆλονδ'ὅτιτῶνμὴπεπιστευκότωνεἰςαὐτονεἴτεἐξἸουδαίωνεἴτεἐξἐθνῶνεἶενδιὸκαὶτὸπάνταςφησὶτοὺςἐκτῶνδύολαῶνἀπιστήσανταςπεριλαμβάνων
παραστῆσαιτὰσώματαΕἰςτὰδύοπροτρέπεται,εἰςτὴντοῦβίουἐπιμέλειανκαὶεἰςτὴντῆςπίστεωςσπουδήν·δι'ὧνμὲνγάρφησιπαραστῆσαιτὰσώματαὑμῶνκαὶἑξῆς,ἀρίστηνπολιτείανπολιτεύεσθαιπαραινεῖ,δι'ὧνδὲτὴνλογικὴνὑμῶνλατρείανφησίν,τὴνὀρθοτητατῆςπίστεωςδιώκειναὐτοὺςἀπαιτεῖ.προτίθησιδὲτὰτῆςπολιτείας,ἐπειδὴτῷκαθαρῷβίῳκαὶὁτῆςεὐσεβείαςἀκολουθεῖνεἴωθελόγος.ὅραδὲπῶςεἶπενἄμφωεὐφυῶςκαὶδριμέως·παραστήσατεγάρ,φησί,τὰσώματαὑμῶνθυσίανζῶσαν,ἁγίαν,εὐάρεστοντῷθεῷ.εἶταμὴἀρκεσθεὶςτούτοιςἐπάγεικαὶἕτερον·ποῖον;κατὰτὴνλογικὴνλατρείανὑμῶν,φησίν,τοῦτ'ἔστικατὰτοὺςἐκείνηςνόμους,συμφώνωςἐκείνῃ,κατ'ἐκείνην,ἐνμηδενὶδιαφωνοῦντεςαὐτῇ·τοῦτογὰρἐστινἁγίανκαὶζῶσανκαὶεὐάρεστονθεῷθυσίανπαραστῆσαιτὰσώματαἡμῶν,τὸμηδὲνἔξωτῶνκατὰτὴνλατρείανἡμῖννομοθετηθέντωνπολιτεύεσθαι.δεῖγὰρἄμφω,τὴνπίστιντῷβίῳκαὶτὸνβίονσυνομολογεῖντῇπίστει.ὥσπεργὰρὁπίστινἐπαγγελλόμενοςὀρθήν,φαῦλοςδὲτὸντρόπον,δι'ὧνπράττειτὴνὁμολογίανἐλέγχειτῆςπίστεως,οὕτωκαὶὁπράξειςεπιδεικνύμενοςἀγαθάς,πίστινδὲπρεσβεύωνδυσσεβῆ,δι'ὧνδυσσεβεῖκαὶτὰπράξειςφαυλίζεικαὶθριαμβεύειμηδένακαρπὸναὐταῖςἐνεῖναιπνευματικόν.δεῖἄραπολιτεύεσθαικατὰτὴνλογικὴνλατρείανἡμῶν.
παραστῆσαιτὰσώματαΕἰςτὰδύοπροτρέπεταιεἰςτὴντοῦβίουἐπιμέλειανκαὶεἰςτὴντῆςπίστεωςσπουδὴνδι'ὧνμὲνγάρφησιπαραστῆσαιτὰσώματαὑμῶνκαὶἑξῆςἀρίστηνπολιτείανπολιτεύεσθαιπαραινεῖδι'ὧνδὲτὴνλογικὴνλατρείανὑμῶνφησὶντὴνὀρθοτητατῆςπίστεωςδιώκειναὐτοὺςἀπαιτεῖπροτίθησιδὲτὰτῆςπολιτείαςἐπειδὴτῷκαθαρῷβίῳκαὶὁτῆςεὐσεβείαςἀκολουθεῖνεἴωθελόγοςὅραδὲπῶςεἶπενἄμφωεὐφυῶςκαὶδριμέωςπαραστήσατεγὰρφησὶτὰσώματαὑμῶνθυσίανζῶσανἁγίανεὐάρεστοντῷθεῷεἶταμὴἀρκεσθεὶςτούτοιςἐπάγεικαὶἕτερονποῖονκατὰτὴνλογικὴνλατρείανὑμῶνφησὶντοῦτ'ἔστικατὰτοὺςἐκείνηςνόμουςσυμφώνωςἐκείνῃκατ'ἐκείνηνἐνμηδενὶδιαφωνοῦντεςαὐτῇτοῦτογὰρἐστινἁγίανκαὶζῶσανκαὶεὐάρεστοντῶιθεῷθυσίανπαραστῆσαιτὰσώματαἡμῶντὸμηδὲνἔξωτῶνκατὰτὴνλατρείανἡμωννομοθετηθέντωνπολιτεύεσθαιδεῖγὰρἄμφωτὴνπίστιντῷβίῳκαὶτὸνβίονσυνομολογεῖντῇπίστειὥσπεργὰρὁπίστινἐπαγγελλόμενοςὀρθὴνφαῦλοςδὲτὸντρόπονδι'ὧνπράττειτὴνὁμολογίανἐλέγχειτῆςπίστεωςοὕτωκαὶὁπράξειςεπιδεικνύμενοςἀγαθὰςπίστινδὲπρεσβεύωνδυσσεβῆδι'ὧνδυσσεβεῖκαὶτὰπράξειςφαυλίζεικαὶθριαμβεύειμηδένακαρπὸναὐταῖςἐνεῖναιπνευματικὸνδεῖἄραπολιτεύεσθαικατὰτὴνλογικὴνλατρείανἡμῶν
παραστησδαιτὰσώματαὑμῶνΕἰςτὰδύοπροτρέπεταιεἰςτὴντοῦβίουἐπιμέλειανκαὶεἰςτὴντῆςπίστεωςσπουδὴνδι'ὧνμὲνγάρφησιπαραστῆσαιτὰσώματαὑμῶνκαὶἑξῆςἀρίστηνπολιτείανπολιτεύεσθαιπαραινεῖδι'ὧνδὲτὴνλογικὴνὑμῶνλατρείανφησὶντὴνὀρθοτητατῆςπίστεωςδιώκειναὐτοὺςἀπαιτεῖπροτίθησιδὲτὰτῆςπολιτείαςἐπειδὴτῷκαθαρῷβίῳκαὶὁτῆςεὐσεβείαςἀκολουθεῖνεἴωθελόγοςὅραδὲπῶςεἶπενἄμφωεὐφυῶςκαὶδριμέωςπαραστήσατεγὰρφησὶτὰσώματαὑμῶνθυσίανζῶσανἁγίανεὐάρεστοντῷθεῷεἶταμὴἀρκεσθεὶςτούτοιςἐπάγεικαὶἕτερονποῖονκατὰτὴνλογικὴνλατρείανὑμῶνφησὶντοῦτ'ἔστικατὰτοὺςἐκείνηςνόμουςσυμφώνωςἐκείνῃκατ'ἐκείνηνἐνμηδενὶδιαφωνοῦντεςαὐτῇτοῦτογὰρἐστινἁγίανκαὶζῶσανκαὶεὐάρεστονθεῷθυσίανπαραστῆσαιτὰσώματαἡμῶντὸμηδὲνἔξωτὴνκατὰτὴνλατρείανἡμωννομοθετηθέντωνπολιτεύεσθαιδεῖγὰρἄμφωτὴνπίστιντῷβίῳκαὶτὸνβίονσυνομολογεῖντῇπίστειὥσπεργὰρὁπίστινἐπαγγειλάμενοςὀρθὴνφαῦλοςτὸντρόπονδι'ὧνπράττειτὴνὁμολογίανἐλέγχειτῆςπίστεωςοὕτωκαὶὁπράξειςεπιδεικνύμενοςἀγαθὰςπίστινδὲπρεσβεύωνδυσσεβῆδι'ὧνδυσσεβεῖκαὶτὰπράξειςφαυλίζεικαὶθριαμβεύειμηδένακαρπὸναὐταῖςἐνεῖναιπνευματικὸνδεῖἄραπολιτεύεσθαικατὰτὴνλογικὴνλατρείανἡμῶν
παραστῆσαιτὰσώματαΕἰςτὰδύοπροτρέπεταιεἰςτὴντοῦβίουἐπιμέλειανκαὶεἰςτὴντῆςπίστεωςσπουδὴνδι'ὧνμὲνγάρφησιπαραστῆσαιτὰσώματαὑμῶνκαὶἑξῆςἀρίστηνπολιτείανπολιτεύεσθαιπαραινεῖδι'ὧνδὲτὴνλογικὴνὑμῶνλατρείανφησὶντὴνὀρθοτητατῆςπίστεωςδιώκειναὐτοὺςἀπαιτεῖπροτίθησιδὲτὰτῆςπολιτείαςἐπειδὴτῷκαθαρῷβίῳκαὶὁτῆςεὐσεβείαςἀκολουθεῖνεἴωθελόγοςὅραδὲπῶςεἶπενἄμφωεὐφυῶςκαὶδριμέωςπαραστήσατεγὰρφησὶτὰσώματαὑμῶνθυσίανζῶσανἁγίανεὐάρεστοντῷθεῷεἶταμὴἀρκεσθεὶςτούτοιςἐπάγεικαὶἕτερονποῖονκατὰτὴνλογικὴνλατρείανὑμῶνφησὶντοῦτ'ἔστικατὰτοὺςἐκείνηςνόμουςσυμφώνωςἐκείνῃκατ'ἐκείνηνἐνμηδενὶδιαφωνοῦντεςαὐτῇτοῦτογὰρἐστινἁγίανκαὶζῶσανκαὶεὐάρεστονθεῷθυσίανπαραστῆσαιτὰσώματαἡμῶντὸμηδὲνἔξωτῶνκατὰτὴνλατρείανἡμῖννομοθετηθέντωνπολιτεύεσθαιδεῖγὰρἄμφωτὴνπίστιντῷβίῳκαὶτὸνβίονσυνομολογεῖντῇπίστειὥσπεργὰρὁπίστινἐπαγγελλόμενοςὀρθὴνφαῦλοςδὲτὸντρόπονδι'ὧνπράττειτὴνὁμολογίανἐλέγχειτῆςπίστεωςοὕτωκαὶὁπράξειςεπιδεικνύμενοςἀγαθὰςπίστινδὲπρεσβεύωνδυσσεβῆδι'ὧνδυσσεβεῖκαὶτὰπράξειςφαυλίζεικαὶθριαμβεύειμηδένακαρπὸναὐταῖςἐνεῖναιπνευματικὸνδεῖἄραπολιτεύεσθαικατὰτὴνλογικὴνλατρείανἡμῶν
Εἰπών·μὴσυσχηματίζεσθετῷαἰῶνιτούτῳ,τοῦτ'ἔστιμὴσυμμεταβάλλεσθεκαὶσυμμετατίθεσθεταῖςδιδασκαλίαιςτῶνἐκτοῦαἰῶνοςτούτουτοῦῥέοντοςκαὶοὐχἱσταμένουτὴνδιδασκαλίανπροσαγοντων·τοῦτοεἰπών,ἵναμήτινεςτῶνἸουδαίωνεἴπωσιν·οὐκοῦνοὐδ'ὅλωςδεῖἡμᾶςμετατίθεσθαικαὶμετασχηματίζεσθαιἀπὸτῆςπαραδεδομένηςἡμῖνἀπὸτοῦνόμουδιδασκαλίας,διὰτοῦτοἐπάγει·ἀλλὰμεταμορφοῦσθε,τοῦτ'ἔστινὅτιδεῖὑμᾶςκατὰτὸθέληματοῦθεοῦμετατίθεσθαι.πολὺδὲτὸμέσοντῆςἀπὸτοῦκόσμουδιδασκαλίαςκαὶτῆςκατὰτὸθέληματοῦθεοῦσοφίας·καὶἡμὲνκαὶαὐτὸτὸσχῆματὸνομικὸνἀπολλυσιν,εἰςἄλλοσχῆμακακίαςκαὶδιαφθορᾶςἄγουσα,ἡδὲοὐμόνονοὐκἀπολλυσιτὸτοῦνόμουσχῆμαἐνσχήματιγὰρκαὶτύπῳκαὶσκιᾷτὰτοῦνόμουὑπῆρχενἀλλὰκαὶβελτιοῖαὐτο,τὴνλειπομένηναὐτῷμορφὴνκαὶτὸκάλλοςἀπαρτίζουσακαὶἀναπληροῦσα.διὸκαλῶςμὴσυσχηματίζεσθε,φησίν,ἀλλὰμεταμορφοῦσθε·τὸμὲνγὰρἐστινἀπώλεια,τὸδὲσωτηρίακαὶτελειοτης.
Εἰπὼνμὴσυσχηματίζεσθετῷαἰῶνιτούτῳτοῦτ'ἔστιμὴσυμμεταβάλλεσθεκαὶσυμμετατίθεσθεταῖςδιδασκαλίαιςτῶνἐκτοῦαἰῶνοςτούτουτοῦῥέοντοςκαὶοὐχἱσταμένουτὴνδιδασκαλίανπροσαγοντωντοῦτοεἰπὼνἵναμήτινεςτῶνἸουδαίωνεἴπωσινοὐκοῦνοὐδ'ὅλωςδεῖἡμᾶςμετατίθεσθαικαὶμετασχηματίζεσθαιἀπὸτῆςπαραδεδομένηςἡμῖνἀπὸτοῦνόμουδιδασκαλίαςδιὰτοῦτοἐπάγειἀλλὰμεταμορφοῦσθετοῦτ'ἔστινὅτιδεῖὑμᾶςκατὰτὸθέληματοῦθεοῦμετατίθεσθαιπολὺδὲτὸμέσοντῆςἀπὸτοῦκόσμουδιδασκαλίαςκαὶτῆςκατὰτὸθέληματοῦθεοῦσοφίαςκαὶἡμὲνκαὶαὐτὸτὸσχῆματὸνομικὸνἀπολλυσινεἰςἄλλοσχῆμακακίαςκαὶδιαφθορᾶςἄγουσαἡδὲοὐμόνονοὐκἀπολλυσιτὸτοῦνόμουσχῆμαἐνσχήματιγὰρκαὶτύπῳκαὶσκιᾷτὰτοῦνόμουὑπῆρχενἀλλὰκαὶβελτιοῖαὐτοτὴνλειπομένηναὐτῷμορφὴνκαὶτὸκάλλοςἀπαρτίζουσακαὶἀναπληροῦσαδιὸκαλῶςμὴσυσχηματίζεσθεφησὶνἀλλὰμεταμορφοῦσθετὸμὲνγὰρἐστινἀπώλειατὸδὲσωτηρίακαὶτελειότης
καὶμὴσυσχηματίζεσθεΕἰπὼνμὴσυσχηματίζεσθετῷαἰῶνιτούτῳτοῦτ'ἔστιμὴσυμμεταβάλλεσθεκαὶσυμμετατίθεσθεταῖςδιδασκαλίαιςτῶνἐκτοῦαἰῶνοςτούτουτοῦῥέοντοςκαὶοὐχἱσταμένουτὴνδιδασκαλίανπροσαγοντωντοῦτοεἰπὼνἵναμήτινεςτῶνἸουδαίωνεἴπωσινοὐκοῦνοὐδ'ὅλωςδεῖἡμᾶςμετατίθεσθαικαὶμετασχηματίζεσθαιἀπὸτῆςπαραδεδομένηςἡμῖνἀπὸτοῦνόμουδιδασκαλίαςδιὰτοῦτοἐπάγειἀλλὰμεταμορφοῦσθετοῦτ'ἔστινὅτιδεῖὑμᾶςκατὰτὸθέληματοῦθεοῦμετατίθεσθαιπολὺδὲτὸμέσοντῆςἀπὸτοῦκόσμουδιδασκαλίαςκαὶτῆςκατὰτὸθέληματοῦθεοῦσοφίαςκαὶἡμὲνκαὶαὐτὸτὸσχῆματὸνομικὸνἀπολλυσινεἰςἄλλοσχῆμακακίαςκαὶδιαφθορᾶςἄγουσαἡδὲοὐμόνονοὐκἀπολλυσιτὸτοῦνόμουσχῆμαἐνσχήματιγὰρκαὶτύπῳκαὶσκιᾷτὰτοῦνόμουὑπῆρχενἀλλὰκαὶβελτιοῖαὐτοτὴνλειπομένηναὐτῷμορφὴνκαὶτὸκάλλοςἀπαρτίζουσακαὶἀναπληροῦσαδιὸκαλῶςμὴσυσχηματίζεσθεφησὶνἀλλὰμεταμορφοῦσθετὸμὲνγὰρἐστινἀπώλειατὸδὲσωτηρίακαὶτελειότης
Εἰπὼνμὴσυσχηματίζεσθετῷαἰῶνιτούτῳτοῦτ'ἔστιμὴσυμμεταβάλλεσθεκαὶσυμμετατίθεσθεταῖςδιδασκαλίαιςτῶνἐκτοῦαἰῶνοςτούτουτοῦῥέοντοςκαὶοὐχἱσταμένουτὴνδιδασκαλίανπροσαγοντωντοῦτοεἰπὼνἵναμήτινεςτῶνἸουδαίωνεἴπωσινοὐκοῦνοὐδ'ὅλωςδεῖἡμᾶςμετατίθεσθαικαὶμετασχηματίζεσθαιἀπὸτῆςπαραδεδομένηςἡμῖνἀπὸτοῦνόμουδιδασκαλίαςδιὰτοῦτοἐπάγειἀλλὰμεταμορφοῦσθετοῦτ'ἔστινὅτιδεῖὑμᾶςκατὰτὸθέληματοῦθεοῦμετατίθεσθαιπολὺδὲτὸμέσοντῆςἀπὸτοῦκόσμουδιδασκαλίαςκαὶτῆςκατὰτὸθέληματοῦθεοῦσοφίαςκαὶἡμὲνκαὶαὐτὸτὸσχῆματὸνομικὸνἀπολλυσινεἰςἄλλοσχῆμακακίαςκαὶδιαφθορᾶςἄγουσαἡδὲοὐμόνονοὐκἀπολλυσιτὸτοῦνόμουσχῆμαἐνσχήματιγὰρκαὶτύπῳκαὶσκιᾷτὰτοῦνόμουὑπῆρχενἀλλὰκαὶβελτιοῖαὐτοτὴνλειπομένηναὐτῷμορφὴνκαὶτὸκάλλοςἀπαρτίζουσακαὶἀναπληροῦσαδιὸκαλῶςμὴσυσχηματίζεσθεφησὶνἀλλὰμεταμορφοῦσθετὸμὲνγὰρἐστινἀπώλειατὸδὲσωτηρίακαὶτελειότης
παντὶτῶνὄντιἐνὑμῖνΤὸπαντὶτῷὄντιἐνὑμῖνδιαφόρωςἐγχωρεῖνοηθῆναι·ἢὅτιλέγωπαντὶτῷὄντιἐνὑμῖν,τοῦτ'ἔστιπᾶσιλέγω,πᾶσιπαραινῶ,καὶταύτηντὴνἐξουσίανἐκτῆςχάριτοςἔχω·ἢλέγωμὴὑπερφρονεῖνὑμᾶςἐνπαντὶχαρίσματιτῷὄντιἐνὑμῖν·ταύτηνγὰρτὴνἔννοιανκαὶτὰἐπαγομεναδηλοῖἐνοἷςφησιν·ἑκάστῳὁθεὸςἐμέρισεκαὶἑξῆς.σοφῶςδὲλίανκαὶσυνετῶςπροέταξε,μέλλωναὐτοὺςνουθετεῖνεἰςτὸμὴὑπερφρονεῖν,τὸδιὰτῆςχάριτοςτοῦθεοῦ·ἐπειδὴγὰρκαὶτὸνουθετεῖνκαὶἐπιτάττεινἄλλοιςἐνίοτεἐξὑπερφροσύνηςγίνεται,προλαβὼνἰάσατοτοὺςτοιούτουςλογισμούς.οὐκἔστι,φησίν,ἐξἐμῆςὁρμῆςτὸνουθετεῖνὑμᾶς,διὰτῆςχάριτοςτοῦτοποιῶτοῦθεοῦ.αὐτὸςκελεύει,αὐτοῦτὸἐπίταγμαπληρῶ.δεῖοὖνπείθεσθαικαὶμὴἀντιλέγειν.
παντὶτῶὄντιΤὸπαντὶτῷὄντιἐνὑμῖνδιαφόρωςἐγχωρεῖνοηθῆναιἢὅτιλέγωπαντὶτῷὄντιἐνὑμῖντοῦτ'ἔστιπᾶσιλέγωπᾶσιπαραινῶκαὶταύτηντὴνἐξουσίανἐκτῆςχάριτοςἔχωἢλέγωμὴὑπερφρονεῖνὑμᾶςἐνπαντὶχαρίσματιτῷὄντιἐνὑμῖνταύτηνγὰρτὴνἔννοιανκαὶτὰἐπαγομεναδηλοῖἐνοἷςφησινἑκάστῳὁθεὸςἐμέρισεκαὶἑξῆςσοφῶςδὲλίανκαὶσυνετῶςπροέταξεμέλλωναὐτοὺςνουθετεῖνεἰςτὸμὴὑπερφρονεῖντὸδιὰτῆςχάριτοςτοῦθεοῦἐπειδὴγὰρκαὶτὸνουθετεῖνκαὶἐπιτάττεινἄλλοιςἐνίοτεἐξὑπερφροσύνηςγίνεταιπρολαβὼνἰάσατοτοὺςτοιούτουςλογισμοὺςοὐκἔστιφησὶνἐξἐμῆςὁρμῆςτὸνουθετεῖνὑμᾶςδιὰτῆςχάριτοςτοῦτοποιῶτοῦθεοῦαὐτὸςκελεύειαὐτοῦἐπίταγμαπληρῶδεῖοὖνπείθεσθαικαὶμὴἀντιλέγειν
τῆςχάριτοςτῆςδοθείσηςμοιπαντὶτῶὄντιἐνὑμῖνμὴὑπέρΤὸπαντὶτῷὄντιἐνὑμῖνδιαφόρωςἐγχωρεῖνοηθῆναιἢὅτιλέγωπαντὶτῷὄντιἐνὑμῖντοῦτ'ἔστιπᾶσιλέγωπᾶσιπαραινῶκαὶταύτηντὴνἐξουσίανἐκτῆςχάριτοςἔχωἢλέγωμὴὑπερφρονεῖνὑμᾶςἐνπαντὶχαρίσματιτῷὄντιἐνὑμῖνταύτηνγὰρτὴνἔννοιανκαὶτὰἐπαγομεναδηλοῖἐνοἷςφησινἑκάστῳὁθεὸςἐμέρισεκαὶἑξῆςσοφῶςδὲλίανκαὶσυνετῶςπροέταξεμέλλωναὐτοὺςνουθετεῖνεἰςτὸμὴὑπερφρονεῖντὸδιὰτῆςχάριτοςτοῦθεοῦἐπειδὴγὰρκαὶτὸνουθετεῖνκαὶἐπιτάττεινἄλλοιςἐνίοτεἐξὑπερφροσύνηςγίνεταιπρολαβὼνἰάσατοτοὺςτοιούτουςλογισμοὺςοὐκἔστιφησὶνἐξἐμῆςὁρμῆςτὸνουθετεῖνὑμᾶςδιὰτῆςχάριτοςτοῦτοποιῶτοῦθεοῦαὐτὸςκελεύειαὐτοῦτὸἐπίταγμαπληρῶδεῖοὖνπείθεσθαικαὶμὴἀντιλέγειν
παντὶτῶνὄντιἐνὑμῖνΤὸπαντὶτῷὄντιἐνὑμῖνδιαφόρωςἐγχωρεῖνοηθῆναιἢὅτιλέγωπαντὶτῷὄντιἐνὑμῖντοῦτ'ἔστιπᾶσιλέγωπᾶσιπαραινῶκαὶταύτηντὴνἐξουσίανἐκτῆςχάριτοςἔχωἢλέγωμὴὑπερφρονεῖνὑμᾶςἐνπαντὶχαρίσματιτῷὄντιἐνὑμῖνταύτηνγὰρτὴνἔννοιανκαὶτὰἐπαγομεναδηλοῖἐνοἷςφησινἑκάστῳὁθεὸςἐμέρισεκαὶἑξῆςσοφῶςδὲλίανκαὶσυνετῶςπροέταξεμέλλωναὐτοὺςνουθετεῖνεἰςτὸμὴὑπερφρονεῖντὸδιὰτῆςχάριτοςτοῦθεοῦἐπειδὴγὰρκαὶτὸνουθετεῖνκαὶἐπιτάττεινἄλλοιςἐνίοτεἐξὑπερφροσύνηςγίνεταιπρολαβὼνἰάσατοτοὺςτοιούτουςλογισμοὺςοὐκἔστιφησὶνἐξἐμῆςὁρμῆςτὸνουθετεῖνὑμᾶςδιὰτῆςχάριτοςτοῦτοποιῶτοῦθεοῦαὐτὸςκελεύειαὐτοῦτὸἐπίταγμαπληρῶδεῖοὖνπείθεσθαικαὶμὴἀντιλέγειν
ἑκάστωιὡςὁθεόςΠῶςἐμέρισεν;κατὰφιλοτιμίαν;μὴγένοιτο.ἀλλὰπῶς;κατὰτὸμέτροντῆςπίστεως.πίστεωςδὲοὐτῆςκατὰτὴνλατρείανφησίν·πάντεςγὰρπιστοὶκαὶεὐσεβεῖςκαὶτέλειοιἐναὐτῇεἰσιδηλονότιοἱχαρισμάτωνἀξιωθέντες,ἀλλὰτῆςκατὰτὰχαρίσματανῦνφησιπίστεως,καθὼςκαὶἐνΕὐαγγελίοιςεἴρηται·κύριεδὸςἡμῖνπίστιν,καὶπάλιν·ἐὰνἔχητεπίστινὡςκόκκονσινάπεως,καὶπάλιν·διὰτὴνὀλιγοπιστίανὑμῶν.δῆλονγὰρὡςἕτεροντοῦτοτὸσημαινομενοντῆςπίστεωςπαρὰτὸἐπὶτῆςεὐσεβείαςλαμβανόμενον.
ὡςὁθεὸςἐμέρισενΠῶςἐμέρισενκατὰφιλοτιμίανμὴγένοιτοἀλλὰπῶςκατὰτὸμέτροντῆςπίστεωςπίστεωςδὲοὐτῆςκατὰτὴνλατρείανφησὶνπάντεςγὰρπιστοὶκαὶεὐσεβεῖςκαὶτέλειοιἐναὐτῇεἰσιδηλονότιοἱχαρισμάτωνἀξιωθέντεςἀλλὰτῆςκατὰτὰχαρίσματανῦνφησιπίστεωςκαθὼςκαὶἐνΕὐαγγελίοιςεἴρηταικύριεδὸςἡμῖνπίστινκαὶπάλινἐὰνἔχητεπίστινὡςκόκκονσινάπεωςκαὶπάλινδιὰτὴνὀλιγοπιστίανὑμῶνδῆλονγὰρὡςἕτεροντοῦτοτὸσημαινόμενοντῆςπίστεωςπαρὰτὸἐπὶτῆςεὐσεβείαςλαμβανόμενον
ἑκάστωιὡςὁθεόςΠῶςἐμέρισενκατὰφιλοτιμίανμὴγένοιτοἀλλὰπῶςκατὰτὸμέτροντῆςπίστεωςπίστεωςδὲοὐτῆςκατὰτὴνλατρείανφησὶνπάντεςγὰρπιστοὶκαὶεὐσεβεῖςκαὶτέλειοιἐναὐτῇεἰσιδηλονότιοἱχαρισμάτωνἀξιωθέντεςἀλλὰτῆςκατὰτὰχαρίσματανῦνφησιπίστεωςκαθὼςκαὶἐνΕὐαγγελίοιςεἴρηταικύριεδὸςἡμῖνπίστινκαὶπάλινἐὰνἔχητεπίστινὡςκόκκονσινάπεωςκαὶπάλινδιὰτὴνὀλιγοπιστίανὑμῶνδῆλονγὰρὡςἕτεροντοῦτοτὸσημαινόμενοντῆςπίστεωςπαρὰτὸἐπὶτῆςεὐσεβείαςλαμβανόμενον
ἔχοντεςδεῖχαρίσματα∆υσὶτροποιςἐσχημάτισταιὅλοντὸχωρίοντοῦτοἕωςτοῦεἴτεὁπαρακαλῶνἐντῇπαρακλήσει.ποίοιςτούτοις;τῷλεγομένῳἀπὸκοινοῦκαὶτῷἐλλειπτικῷ.καὶγὰρτὸἔχοντεςἀπὸκοινοῦκαθ'ἕκαστονκῶλονπαραλαμβάνεται,οἷον·εἴτεπροφητείανἔχειτις,εἴτεδιακονίανἔχειτις.τοῦτοδὲτὸἀπὸκοινοῦκαὶζεῦγμακαλεῖται,ὅτισυζεύγνυσιπληθυντικὸνἑνικῷκαὶμετοχὴνῥήματι.οὕτωςοὖνἀπὸκοινοῦτὸἔχοντεςκατὰτὸζεῦγμαλαμβανόμενον,ἀπηρτισμένηνκατὰτοῦτοτέωςτὴνἔννοιανκαὶτὰχωρίαποιεῖ.ἐλλειπτικῷδὲπάλινἐσχημάτισται,ὅτιλείπειτιπρὸςαὐτοτέλειαντοῦνοήματος,οἷοντὸμενέτωἐνᾧἔλαβενἕκαστοςχαρίσματι,ἢἀρκείσθω,ἢστοιχείτωἤτιτοιοῦτονοἷον·εἴτεπροφητείανἔχειτις,εἴτεδιακονίαν,μενέτωἕκαστος,καὶὁτὴνπροφητείανἔχωνκαὶὁτὴνδιακονίανκαὶὁτὴνδιδασκαλίανκαὶὁτὴνπαράκλησινἔχων,καὶἁπλῶςἕκαστοςἐνᾧἔλαβεχαρίσματι.καὶπολλὴἐστινἡτῶντοιούτωνχρῆσιςπαρὰτῷθαυμασίῳΠαύλῳ.καὶμὴθαυμάσῃς,εἰἀμαθὴςὢντούτωνἐκέχρητοτούτοις·ἡγὰρχάριςἡτὰμείζωχορηγοῦσακαὶτῶνεὐτελῶνπολλάκιςπαρεῖχετὴνγνῶσιν.οὐχὡςμέγατιτούτωνὑπαρχοντων,τὶγὰρἂνκαὶεἴηπερὶλέξειςκαὶσυλλαβὰςκαὶτὴντούτωνσυνθήκηνμικρολογουμένωνἀνθρώπωνπόνοςκαὶὀνοματα;οὔκουνὡςμεγάλωντινῶνὄντωντούτωνἐκέχρητοτούτοις,ἀλλ'εἰςτὸκαταισχύνειντοὺςἐπὶτοῖςτοιούτοιςμέγαφρονοῦντας,καὶκερδῆσαιαὐτοὺςεἰςταπεινοφροσύνηνκαὶὑπακοὴντῆςαὐτοῦνουθεσίας·ἄοκναγὰρὑπῆρχενἅπανταΠαύλῳὅσασωτηρίανἔφερενἀνθρώποις.διὸκαὶχρήσειςποιητικῶνστίχωνκαὶἱστορίαςἙλληνικὰςκαὶμυρίατοιαῦταοὐκὀκνεῖπροκομίζειν,ἂνμόνονκαὶδιὰτούτωνἐλπίζῃτινὰσωτηρίανἀνθρώπωνἁρπάσαι.βαβαὶτῆςτηλικαύτηςψυχῆςκαὶσπουδῆς.καλῶςδὲκαὶτῷτοιούτῳκέχρηταιτῶνλόγωνεἴδει,καὶπάλιντοῦἀποστολικοῦκαὶἁπλοῦκαὶεὐγενοῦςκαὶἀπεριέργουχαρακτῆροςοὐκἀφίσταται.εἰμὲνγὰροὐδ'ὅλωςἐκέχρητοτούτοις,ἀδυναμίανἂνοἱπάντατολμῶντεςκαὶἰδιωτισμὸνᾐτιάσαντο,ὅπουκαὶνῦντινεςμὴσυνιέντεςτὰτοιαῦτα,ἀπορίαναὐτὸντῶντοιούτωνἔχεινἐξὧνοὐδ'αὐτοὶσυνίσασιν,ὑπολαμβάνουσιν.εἰδ'αὖπάλιντούτοιςδιὰπαντὸςἐχρῆτο,ὁἀποστολικὸςχαρακτὴρἐντοῖςπαρεωραμένοιςἐτίθετο.διῄτησινοὖνσυνετῶςκαὶπανσοφωςἄμφω·ἐχρήσατομὲνγὰρἐκείνοιςὥστεδεῖξαιῥᾴδιονεἶναιβουλομένῳτὸτοιοῦτον,καὶὅτιοὐκἀγνοεῖ,ἐνέμεινεδὲτῷἀποστολικῷχαρακτῆρι,τὴνεὐγένειανκαὶτὸἀπερίεργονκαὶκαθαρὸνκαὶαὐτοφυὲςτοῦλόγουτιμῶν.τὶοὖνμὴκαὶοἱλοιποὶοὕτωτοὺςἑαυτῶνκατέμιξανλόγους;ἀρκεῖκαὶοὗτοςμόνοςδεῖξαιὅτικἀκείνοιςῥᾷονἦνεἴπερἐβούλοντοποιεῖν.καίτοικαὶἐνταῖςἐκείνωνἐπιστολαῖςἐστιν,εἰκαὶσπανιώτερον,τὰτοιαῦταεὑρεῖν.εἰδὲτὸἔχοντεςχαρίσματαμηδαμοῦἀναπαυστέονμέχριτοῦεὐλογεῖτετοὺςδιώκονταςὑμᾶς,ἄλλημὲνδιάνοιαἀνακύψει,μονοσχημάτιστοςδὲἡσύνταξιςἔσται,εἰςπνεῦμαδὲλίανἡπερίοδοςαποτεταμενη
ἔχοντεςδὲχαρίσματα∆υσὶτρόποιςἐσχημάτισταιὅλοντὸχωρίοτοῦτοἕωςτοῦεἴτεὁπαρακαλῶνἐντῇπαρακλήσειποίοιςτούτοιςτῷλεγομένῳἀπὸκοινοῦκαὶτῷἐλλειπτικῷκαὶγὰρτὸἔχοντεςἀπὸκοινοῦκαθ'ἕκαστονκῶλονπαραλαμβάνεταιοἷονεἴτεπροφητείανἔχειτιςεἴτεδιακονίανἔχειτιςτοῦτοδὲτὸἀπὸκοινοῦκαὶζεῦγμακαλεῖταιὅτισυζεύγνυσιπληθυντικὸνἑνικῷκαὶμετοχὴνῥήματιοὕτωςοὖνἀπὸκοινοῦτὸἔχοντεςκατὰτὸζεῦγμαλαμβανόμενονἀπηρτισμένηνκατὰτοῦτοτέωςτὴνἔννοιανκαὶτὰχωρίαποιεῖἐλλειπτικῷδὲπάλινἐσχημάτισταιὅτιλείπειτιπρὸςαὐτοτέλειαντοῦνοήματοςοἷοντὸμενέτωἐνᾧἔλαβενἕκαστοςχαρίσματιἢἀρκείσθωἢστοιχείτωἤτιτοιοῦτονοἷονεἴτεπροφητείανἔχειτιςεἴτεδιακονίανμενέτωἕκαστοςκαὶὁτὴνπροφητείανἔχωνκαὶὁτὴνδιακονίανκαὶὁτὴνδιδασκαλίανκαὶὁτὴνπαράκλησινἔχωνκαὶἁπλῶςἕκαστοςἐνᾧἔλαβεχαρίσματικαὶπολλὴἐστινἡτῶντοιούτωνχρῆσιςπαρὰτῷθαυμασίῳΠαύλῳκαὶμὴθαυμάσῃςεἰἀμαθὴςὢντούτωνἐκέχρητοτούτοιςἡγὰρχάριςἡτὰμείζωχωρηγοῦσακαὶτῶνεὐτελῶνπολλάκιςπαρεῖχετὴνγνῶσινοὐχὡςμέγατιτούτωνὑπαρχοντωντὶγὰρἂνκαὶεἴηπερὶλέξειςκαὶσυλλαβὰςκαὶτὴντούτωνσυνθήκηνμικρολογουμένωνἀνθρώπωνπόνοςκαὶὀνοματαοὔκουνὡςμεγάλωντινῶντούτωνὄντωνἐκέχρητοτούτοιςἀλλ'εἰςτὸκαταισχύνειντοὺςἐπὶτοῖςτοιούτοιςμέγαφρονοῦνταςκαὶκερδῆσαιαὐτοὺςεἰςταπεινοφροσύνηνκαὶὑπακοὴντῆςαὐτοῦνουθεσίαςἄοκναγὰρὑπῆρχενἅπανταΠαύλῳὅσασωτηρίανἔφερενἀνθρώποιςδιὸκαὶχρήσειςποιητικῶνστίχωνκαὶἱστορίαςἙλληνικὰςκαὶμυρίατοιαῦταοὐκὀκνεῖπροκομίζεινἂνμόνονκαὶδιὰτούτωνἐλπίζῃτινὰσωτηρίανἀνθρώπωνἁρπάσαιβαβαὶτῆςτιλικαύτηςψυχῆςκαὶσπουδῆςκαλῶςδὲκαὶτῷτοιούτῳκέχρηταιτῶνλόγωνεἴδεικαὶπάλιντοῦἀποστολικοῦκαὶἁπλοῦκαὶεὐγενοῦςκαὶἀπεριέργουχαρακτῆροςοὐκἀφίσταταιεἰμὲνγὰροὐδ'ὅλωςἐκέχρητοτούτοιςἀδυναμίανἂνοἱπάντατολμῶντεςκαὶἰδιωτισμὸνᾐτιάσαντοὅπουκαὶνῦντινεςμὴσυνιέντεςτὰτοιαῦτααπειριαναὐτὸντῶντοιούτωνἔχεινἐξὧνοὐδ'αὐτοὶσυνίσασινὑπολαμβάνουσινεἰδ'αὖπάλιντούτοιςδιὰπαντὸςἐχρῆτοὁἀποστολικὸςχαρακτὴρἐντοῖςπαρεωραμένοιςἐτίθετοδιῄτησινοὖνσυνετῶςκαὶπανσοφωςἄμφωἐχρήσατομὲνγὰρἐκείνοιςὥστεδεῖξαιῥᾴδιονεἶναιβουλομένῳτὸτοιοῦτονκαὶὅτιοὐκἀγνοεῖἐνέμεινεδὲτῷἀποστολικῷχαρακτῆριτὴνεὐγένειανκαὶτὸἀπερίεργονκαὶκαθαρὸνκαὶαὐτοφυὲςτοῦλόγουτιμῶντὶοὖνμὴκαὶοἱλοιποὶοὕτωτοὺςἑαυτῶνκατέμιξανλόγουςἀρκεῖκαὶοὗτοςμόνοςδεῖξαιὅτικἀκείνοιςῥᾷονἦνεἴπερἐβούλοντοποιεῖνκαίτοικαὶἐνταῖςἐκείνωνἐπιστολαῖςἐστινεἰκαὶσπανιώτεροντὰτοιαῦταεὑρεῖν
ἔχοντεςδεῖχαρίσματα∆υσὶτρόποιςἐσχημάτισταιὅλοντὸχωρίοντοῦτοἕωςτοῦεἴτεὁπαρακαλῶνἐντῇπαρακλήσειποίοιςτούτοιςτῷλεγομένῳἀπὸκοινοῦκαὶτῷἐλλειπτικῷκαὶγὰρτὸἔχοντεςἀπὸκοινοῦκαθ'ἕκαστονκῶλονπαραλαμβάνεταιοἷονεἴτεπροφητείανἔχειτιςεἴτεδιακονίανἔχειτιςτοῦτοδὲτὸἀπὸκοινοῦκαὶζεῦγμακαλεῖταιὅτισυζεύγνυσιπληθυντικὸνἑνικῷκαὶμετοχὴνῥήματιοὕτωςοὖνἀπὸκοινοῦτὸἔχοντεςκατὰτὸζεῦγμαλαμβανόμενονἀπηρτισμένηνκατὰτοῦτοτέωςτὴνἔννοιανκαὶτὰχωρίαποιεῖἐλλειπτικῷδὲπάλινἐσχημάτισταιὅτιλείπειτιπρὸςαὐτοτέλειαντοῦνοήματοςοἷοντὸμενέτωἐνᾧἔλαβενἕκαστοςχαρίσματιἢἀρκείσθωἢστοιχείτωἤτιτοιοῦτονοἷονεἴτεπροφητείανἔχειτιςεἴτεδιακονίανμενέτωἕκαστοςκαὶὁτὴνπροφητείανἔχωνκαὶὁτὴνδιακονίανκαὶὁτὴνδιδασκαλίανκαὶὁτὴνπαράκλησινἔχωνκαὶἁπλῶςἕκαστοςἐνᾧἔλαβεχαρίσματικαὶπολλὴἐστινἡτῶντοιούτωνχρῆσιςπαρὰτῷθαυμασίῳΠαύλῳκαὶμὴθαυμάσῃςεἰἀμαθὴςὢντούτωνἐκέχρητοτούτοιςἡγὰρχάριςἡτὰμείζωχορηγοῦσακαὶτῶνεὐτελῶνπολλάκιςπαρεῖχετὴνγνῶσινοὐχὡςμέγατιτούτωνὑπαρχοντωντὶγὰρἂνκαὶεἴηπερὶλέξειςκαὶσυλλαβὰςκαὶτὴντούτωνσυνθήκηνμικρολογουμένωνἀνθρώπωνπόνοςκαὶὀνοματαοὔκουνὡςμεγάλωντινῶνὄντωντούτωνἐκέχρητοτούτοιςἀλλ'εἰςτὸκαταισχύνειντοὺςἐπὶτοῖςτοιούτοιςμέγαφρονοῦνταςκαὶκερδῆσαιαὐτοὺςεἰςταπεινοφροσύνηνκαὶὑπακοὴντῆςαὐτοῦνουθεσίαςἄοκναγὰρὑπῆρχενἅπανταΠαύλῳὅσασωτηρίανἔφερενἀνθρώποιςδιὸκαὶχρήσειςποιητικῶνστίχωνκαὶἱστορίαςἙλληνικὰςκαὶμυρίατοιαῦταοὐκὀκνεῖπροκομίζεινἂνμόνονκαὶδιὰτούτωνἐλπίζῃτινὰσωτηρίανἀνθρώπωνἁρπάσαιβαβαὶτῆςτηλικαύτηςψυχῆςκαὶσπουδῆςκαλῶςδὲκαὶτῷτοιούτῳκέχρηταιτῶνλόγωνεἴδεικαὶπάλιντοῦἀποστολικοῦκαὶἁπλοῦκαὶεὐγενοῦςκαὶἀπεριέργουχαρακτῆροςοὐκἀφίσταταιεἰμὲνγὰροὐδ'ὅλωςἐκέχρητοτούτοιςἀδυναμίανἂνοἱπάντατολμῶντεςκαὶἰδιωτισμὸνᾐτιάσαντοὅπουκαὶνῦντινεςμὴσυνιέντεςτὰτοιαῦταἀπορίαναὐτὸντῶντοιούτωνἔχεινἐξὧνοὐδ'αὐτοὶσυνίσασινὑπολαμβάνουσινεἰδ'αὖπάλιντούτοιςδιὰπαντὸςἐχρῆτοὁἀποστολικὸςχαρακτὴρἐντοῖςπαρεωραμένοιςἐτίθετοδιῄτησινοὖνσυνετῶςκαὶπανσοφωςἄμφωἐχρήσατομὲνγὰρἐκείνοιςὥστεδεῖξαιῥᾴδιονεἶναιβουλομένῳτὸτοιοῦτονκαὶὅτιοὐκἀγνοεῖἐνέμεινεδὲτῷἀποστολικῷχαρακτῆριτὴνεὐγένειανκαὶτὸἀπερίεργονκαὶκαθαρὸνκαὶαὐτοφυὲςτοῦλόγουτιμῶντὶοὖνμὴκαὶοἱλοιποὶοὕτωτοὺςἑαυτῶνκατέμιξανλόγουςἀρκεῖκαὶοὗτοςμόνοςδεῖξαιὅτικἀκείνοιςῥᾷονἦνεἴπερἐβούλοντοποιεῖνκαίτοικαὶἐνταῖςἐκείνωνἐπιστολαῖςἐστινεἰκαὶσπανιώτεροντὰτοιαῦταεὑρεῖνεἰδὲτὸἔχοντεςχαρίσματαμηδαμοῦἀναπαυστέονμέχριτοῦεὐλογεῖτετοὺςδιώκονταςὑμᾶςἄλλημὲνδιάνοιαἀνακύψειμονοσχημάτιστοςδὲἡσύνταξιςἔσταιεἰςπνεῦμαδὲλίανἡπερίοδοςἀποτεταμένη
εἰδὲτὸἔχοντεςχαρίσματαμηδαμοῦἀναπαυστέονμέχριτοῦεὐλογεῖτετοὺςδιώκονταςὑμᾶςἄλλημὲνδιάνοιαἀνακύψειμονοσχημάτιστοςδὲἡσύνταξιςἔσταιεἰςπνεῦμαδὲλίανἡπερίοδοςἀποτεταμένη
ὁμεταδιδυοςἘπειδὴτὰχαρίσματαἢἐνδοσειτὴνἐνέργειαναὐτῶνἐπιδείκνυσινἢἐνπροστασίᾳἢἐνἐλέῳ,φησὶνὅτιοὐχἁπλῶςταῦταδεῖἐπιτελεῖν,ἀλλὰδιδόναιμὲνμετὰἁπλοτητοςκαὶχαρᾶς,οὐχὡςζημιούμενοντιἀλλὰμᾶλλονκερδαίνοντα,καὶπροΐστασθαιμὴἀμελῶςἀλλ'ὑπὲρἑαυτοῦσπουδάζοντα,καὶἐλεεῖνἱλαρῶςκαὶεὐθύμωςὡςαὐτοντικαρπούμενον.ἔσταιδὲταῦταπῶς;ἂνἀγάπηνἔχωμενπρὸςἀλλήλους,ἀγάπηνδὲμὴπεπλασμένηνκαὶἐνὑποκρίσει,ἀλλ'ἄπλαστονκαὶἀνυποκριτονκαὶτελείανκαὶἀληθῶςἀγάπην
ἐνἁπλότητιἘπειδὴτὰχαρίσματαἢἐνδοσειτὴνἐνέργειαναὐτῶνἐπιδείκνυσινἢἐνπροστασίᾳἢἐνἐλέῳφησὶνὅτιοὐχἁπλῶςταῦταδεῖἐπιτελεῖνἀλλὰδιδόναιμὲνμετὰἁπλοτητοςκαὶχαρᾶςοὐχὡςζημιούμενοντιἀλλὰμᾶλλονκερδαίνοντακαὶπροΐστασθαιμὴἀμελῶςἀλλ'ὑπὲρἑαυτοῦσπουδάζοντακαὶἐλεεῖνἱλαρῶςκαὶεὐθύμωςὡςαὐτοντικαρπούμενονἔσταιδὲταῦταπῶςἂνἀγάπηνἔχωμενπρὸςἀλλήλουςἀγάπηνδὲμὴπεπλασμένηνκαὶἐνὑποκρίσειἀλλ'ἄπλαστονκαὶἀνυποκριτονκαὶτελείανκαιἀληθῶςἀγάπην
ὁμεταδιδοὺςἐνἁπλότητιἘπειδὴτὰχαρίσματαἢἐνδοσειτὴνἐνέργειαναὐτῶνἐπιδείκνυσινἢἐνπροστασίᾳἢἐνἐλέῳφησὶνὅτιοὐχἁπλῶςταῦταδεῖἐπιτελεῖνἀλλὰδιδόναιμὲνμετὰἁπλοτητοςκαὶχαρᾶςοὐχὡςζημιούμενοντιἀλλὰμᾶλλονκερδαίνοντακαὶπροΐστασθαιμὴἀμελῶςἀλλὡςὑπὲρἑαυτοῦσπουδάζοντακαὶἐλεεῖνἱλαρῶςκαὶεὐθύμωςὡςαὐτοντικαρπούμενονἔσταιδὲταῦταπῶςἂνἀγάπηνἔχωμενπρὸςἀλλήλουςἀγάπηνδὲμὴπεπλασμένηνκαὶἐνὑποκρίσειἀλλ'ἄπλαστονκαὶἀνυποκριτονκαὶτελείανκαὶἀληθῶςἀγάπην
ὁμεταδιδυοςἘπειδὴτὰχαρίσματαἢἐνδοσειτὴνἐνέργειαναὐτῶνἐπιδείκνυσινἢἐνπροστασίᾳἢἐνἐλέῳφησὶνὅτιοὐχἁπλῶςταῦταδεῖἐπιτελεῖνἀλλὰδιδόναιμὲνμετὰἁπλοτητοςκαὶχαρᾶςοὐχὡςζημιούμενοντιἀλλὰμᾶλλονκερδαίνοντακαὶπροΐστασθαιμὴἀμελῶςἀλλ'ὑπὲρἑαυτοῦσπουδάζοντακαὶἐλεεῖνἱλαρῶςκαὶεὐθύμωςὡςαὐτοντικαρπούμενονἔσταιδὲταῦταπῶςἂνἀγάπηνἔχωμενπρὸςἀλλήλουςἀγάπηνδὲμὴπεπλασμένηνκαὶἐνὑποκρίσειἀλλ'ἄπλαστονκαὶἀνυποκριτονκαὶτελείανκαὶἀληθῶςἀγάπην
κολλώμενοιτῶιαγαζωιΠῶςἐστικολληθῆναιτῷἀγαθῷ;ἐντῇφιλαδελφίᾳ,φησί,τοῦτ'ἔστιδιὰτῆςφιλαδελφίας·ἐντούτῳγὰργνώσονταιπάντεςὅτιἐμοὶμαθηταὶἐστεκαὶἑξῆς.ὁδὲμαθητὴςφυλάττωντὰμαθήματακεκολληταικαὶἥνωταιτῷδιδασκάλῳ,ὅπερἐστὶτὸκυρίωςἀγαθον,ὁκύριοςἡμῶνἸησοῦςΧριστός.ἀλλὰπόθενφύεταιἡφιλαδελφία;πόθενἐστὶθηρᾶσαιαὐτήν;ἐκτοῦπροηγεῖσθαιἀλλήλους,φησί,τῇτιμῇ·ὡςἀληθῶςγὰρἀρχὴνλαμβάνειφιλίαἀσφαλῆ,ἐὰνἕκαστοςἀγωνίζηταιπρολαβεῖνεἰςτὸτιμῆσαιτὸνπλησίον.
Πῶςἐστικολληθῆναιτῷἀγαθῷἐντῇφιλαδελφίᾳφησὶτοῦτ'ἔστιδιὰτῆςφιλαδελφίαςἐντούτῳγὰργνώσονταιἐὰνἀγαπᾶτεἀλλήλουςὁδὲμαθητὴςφυλάττωντὰμαθήματακεκόλληταικαὶἥνωταιτῷδιδασκάλῳὅπερἐστὶτὸκυρίωςἀγαθονὁκύριοςἡμῶνἸησοῦςΧριστὸςἀλλὰπόθενφύεταιἡφιλαδελφίαπόθενἐστὶθηρᾶσαιταὐτὴνἐκτοῦπροηγεῖσθαιἀλλήλουςφησὶτῇτιμῇὡςἀληθῶςγὰρἀρχὴνλαμβάνειφιλίαἀσφαλῆἐὰνἕκαστοςἀγωνίζηταιπρολαβεῖνεἰςτὸτιμῆσαιτὸνπλησίον
τὸπονηρὸνκολλώμενοιτῶαγαζωτῆφιλαδελφίαΠῶςἐστικολληθῆναιτῷἀγαθῷἐντῇφιλαδελφίᾳφησὶτοῦτ'ἔστιδιὰτῆςφιλαδελφίαςἐντούτῳγὰργνώσονταιἐὰναγαπατεςἀλλήλουςὁδὲμαθητὴςφυλάττωντὰμαθήματακεκόλληταικαὶἥνωταιτῷδιδασκάλῳὅπερἐστὶτὸκυρίωςἀγαθονὁκύριοςἡμῶνἸησοῦςΧριστὸςἀλλὰπόθενφύεταιἡφιλαδελφίαπόθενἐστὶθηρᾶσαιταὐτὴνἐκτοῦπροηγεῖσθαιἀλλήλουςφησὶτῇτιμῇὡςἀληθῶςγὰρἀρχὴνλαμβάνειφιλίαἀσφαλῆἐὰνἕκαστοςἀγωνίζηταιπρολαβεῖνεἰςτὸτιμῆσαιτὸνπλησίον
κολλώμενοιτῶιαγαζωιΠῶςἐστικολληθῆναιτῷἀγαθῷἐντῇφιλαδελφίᾳφησὶτοῦτ'ἔστιδιὰτῆςφιλαδελφίαςἐντούτῳγὰργνώσονταιπάντεςὅτιἐμοὶμαθηταὶἐστεκαὶἑξῆςὁδὲμαθητὴςφυλάττωντὰμαθήματακεκόλληταικαὶἥνωταιτῷδιδασκάλῳὅπερἐστὶτὸκυρίωςἀγαθονὁκύριοςἡμῶνἸησοῦςΧριστὸςἀλλὰπόθενφύεταιἡφιλαδελφίαπόθενἐστὶθηρᾶσαιαὐτὴνἐκτοῦπροηγεῖσθαιἀλλήλουςφησὶτῇτιμῇὡςἀληθῶςγὰρἀρχὴνλαμβάνειφιλίαἀσφαλῆἐὰνἕκαστοςἀγωνίζηταιπρολαβεῖνεἰςτὸτιμῆσαιτὸνπλησίον
Ταῖςχρείαιςτῶνἁγίωνκοινωνοῦντεςτὴνπρὸςτοὺςἁγίουςἐλεημοσύνηνεἰσάγει,διὸκαὶἐφύλαξεναὐτὴνἐνἐξαιρέτῳ.ἄνωμὲνπερὶκαθολικῆςεἶπενἐλεημοσύνης,κοινωνοῦντες,φησίν·κοινωνίαγὰρτὸπρᾶγμα·σὺμὲνγὰρεἰσφέρειςχρήματααὐτοῖς,ἐκεῖνοιδὲσοὶτὴνπρὸςθεὸνπαρρησίανκαὶτὰμυρίαἀγαθά.
τὴνπρὸςτοὺςἁγίουςἐλεημοσύνηνεἰσάγειδιὸκαὶἐφύλαξεναὐτὴνἐνἐξαιρέτῳἄνωμὲνπερὶκαθολικῆςεἶπενἐλεημοσύνηςκοινωνοῦντεςφησὶνκοινωνίαγὰρτὸπρᾶγμασὺμὲνγὰρεἰσφέρειςχρήματααὐτοῖςἐκεῖνοιδὲσοὶτὴνπρὸςθεὸνπαρρησίανκαὶτὰμυρίαἀγαθά
ταῖςχρείαιςτῶνἁγίωνκοινωνοῦντεςΤαῖςχρείαιςτῶνἁγίωνκοινωνοῦντεςτὴνπρὸςτοὺςἁγίουςἐλεημοσύνηνεἰσάγειδιὸκαὶἐφύλαξεναὐτὴνἐνἐξαιρέτῳἄνωμὲνπερὶκαθολικῆςεἶπενἐλεημοσύνηςκοινωνοῦντεςφησὶνκοινωνίαγὰρτὸπρᾶγμασὺμὲνγὰρεἰσφέρειςχρήματααὐτοῖςἐκεῖνοιδὲσοὶτὴνπρὸςθεὸνπαρρησίανκαὶτὰμυρίαἀγαθά
Ταῖςχρείαιςτῶνἁγίωνκοινωνοῦντεςτὴνπρὸςτοὺςἁγίουςἐλεημοσύνηνεἰσάγειδιὸκαὶἐφύλαξεναὐτὴνἐνἐξαιρέτῳἄνωμὲνπερὶκαθολικῆςεἶπενἐλεημοσύνηςκοινωνοῦντεςφησὶνκοινωνίαγὰρτὸπρᾶγμασὺμὲνγὰρεἰσφέρειςχρήματααὐτοῖςἐκεῖνοιδὲσοὶτὴνπρὸςθεὸνπαρρησίανκαὶτὰμυρίαἀγαθά
μὴτὰὑψηλὰφρονοῦντεςΠωςδ'ἂνγένηταίσοιτοῦτοεὰνμὴφρονηςπερὶἑαυτοῦὑψηλὰἀλλὰσυμφερηκασυναπαγητοῖςταπεινοῖςκαὶεἰςτὴνἐκείνωνσυγκαυαβαινηςευτελειανἐκδὲτούτωντὴνκενοδοξίανκαταστελλειεἰκὸςγὰρἦναὐτοὺςδιὰτὴνπόλιντούτωικατεσχησθαιτῶιπάθει
μὴτὰὑψηλὰφρονουνντεςἀλλὰτοῖςταπεινοῖςσυναπαγόμενοιμὴτὰὑψηλὰφρονοῦντεςΠωςδ'ἂνγένηταίσοιτοῦτοεὰνμὴφρονῇςπερὶσεαυτοῦὑψηλὰἀλλὰσυμφέρῃκασυναπάγῃτοῖςταπεινοῖςκαὶεἰςτὴνἐκείνωνσυγκαυαβαινηςεὐτέλειανἐκδὴτούτωντὴνκενοδοξίανκαταστέλλειεἰκὸςγὰρἦναὐτοὺςδιὰτὴνπόλιντούτωικατεσχηισθαιτῶιπάθει
μὴτὰὑψηλὰφρονοῦντεςΠωςδ'ἂνγένηταίσοιτοῦτοεὰνμὴφρονῇςπερὶἑαυτοῦὑψηλὰἀλλὰσυμφέρῃκασυναπάγῃτοῖςταπεινοῖςκαὶεἰςτὴνἐκείνωνσυγκαυαβαινηςεὐτέλειανἐκδὲτούτωντὴνκενοδοξίανκαταστέλλειεἰκὸςγὰρἦναὐτοὺςδιὰτὴνπόλιντούτωικατεσχῆσθαιτῶιπάθει
τοῦτογὰρποιῶνἄνθρακαςΕἰκαὶσοῦεὐεργετοῦντοςτὸνἐχθρον,ὁθεὸςἐκδικῶνσεὀργίζεταιαὐτῷ,καὶπῦρπειρασμῶνκαὶκακώσεωνἃκατὰτοῦπλησίονἐκεῖνοςἐτέκταινεν,ἐπὶτὴνκεφαλὴναὐτοῦστρέφει,ἀλλ'οὖνσὺμὴδιὰτοῦτοθελήσῃςαὐτὸνεὐεργετεῖν,ἵναἐντοιούτοιςαὐτὸνκακοῖςἴδῃς,ἐπεὶἐνικήθηςὑπὸτοῦκακοῦ,κἀκεῖνοςμὲνοὐδὲνἧττονἃἔδειπαθεῖναὐτὸνπάσχει,σὺδὲἀπώλεσαςτὸνμισθὸννικηθεὶςὑπὸτοῦκακοῦ.μᾶλλονδέ,εἰτοιαύτηνσουτὴνγνώμηνὁθεὸςἴδῃ,οὐδ'ἐκδικεῖ·τὸνγὰρἀγαθον,τὸνπρᾷον,τὸνἀδικηθένταἐκδικεῖ,ἀλλ'οὐχὶτὸνδιὰτοῦθυμοῦκαὶτῆςπροαιρέσεωςἑαυτὸνἐκδικήσαντα,καὶδιὰπράξεωςἀγαθῆςτῆςεὐεργεσίαςπονηρευσάμενοντὴνδιαφθορὰνἰδεῖντοῦλυπήσαντος.εὐεργέτειοὖνσύ,ἵνανικήσῃςτὸκακόν,καὶἵναγένῃυἱος,ὡςὁκύριοςφησι,τοῦἐνοὐρανῶιπατρός.
Εἰκαὶσοῦεὐεργετοῦντοςτὸνἐχθρονὁθεὸςἐκδικῶνσεὀργίζεταιαὐτῷκαὶπῦρπειρασμῶνκαὶκακώσεωνἃκατὰτοῦπλησίονἐκεῖνοςἐτέκταινενἐπὶκεφαλὴναὐτοῦστρέφειἀλλ'οὖνσὺμὴδιὰτοῦτοθελήσῃςαὐτὸνεὐεργετεῖνἵναἐντοιούτοιςαὐτὸνκακοῖςἴδῃςἐπεὶἐνικήθηςὑπὸτοῦκακοῦκἀκεῖνοςμὲνοὐδὲνἧττονἃἔδειπαθεῖναὐτὸνπάσχεισὺδὲἀπώλεσαςτὸνμισθὸννικηθεὶςὑπὸτοῦκακοῦμᾶλλονδὲεἰτοιαύτηνσουτὴνγνώμηνὁθεὸςἴδῃοὐδ'ἐκδικεῖτὸνἀγαθονγὰρτὸνπρᾷοντὸνἀδικηθένταἐκδικεῖἀλλ'οὐχὶτὸνδιὰτοῦθυμοῦκαὶτῆςπροαιρέσεωςἑαυτὸνἐκδικήσαντακαὶδιὰπράξεωςἀγαθῆςτῆςεὐεργεσίαςπονηρευσάμενοντὴνδιαφθορὰνἰδεῖντοῦλυπήσαντοςεὐεργέτειοὖνσὺἵνανικήσῃςτὸκακὸνκαὶἵναγένῃυἱοςὡςὁκύριοςφησιτοῦἐνοὐρανῶιπατρός
μὴνικῶὑποτοῦκακοῦἀλλὰνίκαἐντῶἀγαθῷτὸκακὸνπᾶσαψυχὴἐξουσίαιςΕἰκαὶσοῦεὐεργετοῦντοςτὸνἐχθρονὁθεὸςἐκδικῶνσεὀργίζεταιαὐτῷκαὶπῦρπειρασμῶνκαὶκακώσεωνἃκατὰτοῦπλησίονἐκεῖνοςἐτέκταινενἐπὶκεφαλὴναὐτοῦστρέφειἀλλ'οὖνσὺμὴδιὰτοῦτοθελήσῃςαὐτὸνεὐεργετεῖνἵναἐντοιούτοιςαὐτὸνκακοῖςἴδῃςἐπεὶἐνικήθηςὑπὸτοῦκακοῦκἀκεῖνοςμὲνοὐδὲνἧττονἃἔδειπαθεῖναὐτὸνπάσχεισὺδὲἀπώλεσαςτὸνμισθὸννικηθεὶςὑπὸτοῦκακοῦμᾶλλονδὲεἰτοιαύτηνσουτὴνγνώμηνὁθεὸςἴδῃοὐδεἐκδικεῖτὸνγὰρἀγαθοντὸνπρᾷοντὸνἀδικηθένταἐκδικεῖἀλλ'οὐχὶτὸνδιὰτοῦθυμοῦκαὶτῆςπροαιρέσεωςἑαυτὸνἐκδικήσαντακαὶδιὰπράξεωςἀγαθῆςτῆςεὐεργεσίαςπονηρευσάμενοντὴνδιαφθορὰνἰδεῖντοῦλυπήσαντοςεὐεργέτειοὖνσὺἵνανικήσῃςτὸκακὸνκαὶἵναγένῃυἱοςὡςὁκύριοςφησιτοῦἐνοὐρανοῖςπατρός
τοῦτογὰρποιῶνἄνθρακαςΕἰκαὶσοῦεὐεργετοῦντοςτὸνἐχθρονὁθεὸςἐκδικῶνσεὀργίζεταιαὐτῷκαὶπῦρπειρασμῶνκαὶκακώσεωνἃκατὰτοῦπλησίονἐκεῖνοςἐτέκταινενἐπὶτὴνκεφαλὴναὐτοῦστρέφειἀλλ'οὖνσὺμὴδιὰτοῦτοθελήσῃςαὐτὸνεὐεργετεῖνἵναἐντοιούτοιςαὐτὸνκακοῖςἴδῃςἐπεὶἐνικήθηςὑπὸτοῦκακοῦκἀκεῖνοςμὲνἃμὲνοὐδὲνἧττονἃoὐδὲν ἧττον added in the margin by a later handἔδειπαθεῖναὐτὸνπάσχεισὺδὲἀπώλεσαςτὸνμισθὸννικηθεὶςὑπὸτοῦκακοῦμᾶλλονδὲεἰτοιαύτηνσουτὴνγνώμηνὁθεὸςἴδῃοὐδ'ἐκδικεῖτὸνγὰρἀγαθοντὸνπρᾷοντὸνἀδικηθένταἐκδικεῖἀλλ'οὐχὶτὸνδιὰτοῦθυμοῦκαὶτῆςπροαιρέσεωςἑαυτὸνἐκδικήσαντακαὶδιὰπράξεωςἀγαθῆςτῆςεὐεργεσίαςπονηρευσάμενοντὴνδιαφθορὰνἰδεῖντοῦλυπήσαντοςεὐεργέτειοὖνσὺἵνανικήσῃςτὸκακὸνκαὶἵναγένῃυἱοςὡςὁκύριοςφησιτοῦἐνοὐρανῶιπατρός
Οὐκοῦνοὐδεῖ,φησί,ποιεῖνἵναμὴσωρεύωμενἄνθρακας,ἀλλ'ἑτέρωςἐπὶτὴνκεφαλὴντὴνσὴνἄνθρακαςσωρεύεινθέλεις.καὶγὰρτοῦτοποιεῖμνησικακία·οὐγὰρσὺτοῦτοποιεῖςἀλλ'ἐκεῖνοςὁθηριώδης.εἰγὰρεὐεργετοῦντοςσουμένειφυλάττωνἐκεῖνοςτὴνἀπέχθειαν,ἑαυτῷτὸπῦρἀνῆψεν,αὐτὸςἔφλεξεναὐτοῦτὴνκεφαλήν,σὺδὲἀναίτιοςεἶ.μὴγίνουτοῦθεοῦφιλανθρωποτερος,ἐπεὶμυρίαπείσῃδεινά,μηδὲσοφιζώμεθατὰπροστάγματατοῦθεοῦ.εἶπεν·τοῦτοποιῶνἄνθρακαςπυρὸςσωρεύσεις,σὺδὲλέγεις·φείδομαιτοῦἐχθροῦ.εἴθεσαυτοῦἐφροντιζες.μὴποίεισκοπῷτοιούτῳ,μᾶλλονδὲκἂντοιούτῳποίησονσκοπῷ,ἀλλ'οὐποιεῖς.οὐλέγωσοιὅτιἄνθρακαςπυρὸςσωρεύσεις,ἀλλὰκαὶἕτεροντιπλέονλέγω·μόνονποίησον.ταῦταγὰρπάνταἵνασεἐκκαλέσῃτε,φησὶνὁΠαῦλος,ἐλπίδιτῆςτιμωρίαςλῦσαιτὴνἔχθραν·οὐδὲγὰρἐστινεὐεργετοῦντακαὶεὐεργετούμενονμεῖναιἐχθρον.
Οὐκοῦνοὐδεῖφησὶποιεῖνἵναμὴσωρεύωμενἄνθρακαςἀλλ'ἑτέρωςἐπὶτὴνκεφαλὴντὴνσὴνἄνθρακαςσωρεύεινθέλειςκαὶγὰρτοῦτοποιεῖμνησικακίαοὐγὰρσὺτοῦτοποιεῖςἀλλ'ἐκεῖνοςὁθηριώδηςεἰγὰρεὐεργετοῦντοςσουμένειφυλάττωνἐκεῖνοςτὴνἀπέχθειανἑαυτῷτὸπῦρἀνῆψεναὐτὸςἔφλεξεναὐτοῦτὴνκεφαλὴνσὺδὲἀναίτιοςεἶμὴγίνουτοῦθεοῦφιλανθρωπότεροςἐπεὶμυρίαπείσῃδεινὰμηδὲσοφιζώμεθατὰπροστάγματατοῦθεοῦεἶπεντοῦτοποιῶνἄνθρακαςπυρὸςσωρεύσειςσὺδὲλέγειςφείδομαιτοῦἐχθροῦεἴθεσαυτοῦἐφροντιζεςμὴποίεισκοπῷτοιούτῳμᾶλλονδὲκἂντοιούτῳποίησονσκοπῷἀλλ'οὐποιεῖςοὐλέγωσοιὅτιἄνθρακαςπυρὸςσωρεύσειςἀλλὰκαὶἕτεροντιπλέονλέγωμόνονποίησονταῦταγὰρπάνταἵνασεἐκκαλέσῃτεφησὶνὁΠαῦλοςἐλπίδιτῆςτιμωρίαςλῦσαιτὴνἔχθρανοὐδὲγὰρἐστινεὐεργετοῦντακαὶεὐεργετούμενονμεῖναιἐχθρον
ώστεαντιττασσομενοςΚερδαίνειςκἀντεῦθεν,φησίν,ὑποτασσομενος,οὐμόνονὅτιἐντολὴνπληροῖς,ἀλλ'ὅτικαὶτὸνθεὸντιμᾷς,τιμῶντὴνὑπ'αὐτοῦτεταγμένηνἐξουσίανκαὶτὸνταύτηνχειρίζοντα.μακάριοςοὖνὁοὕτωκαὶδιὰταῦτατὴνἐξουσίαντιμῶνκαὶὑποτασσομενος,ὥσπερἄθλιοςὁδιὰταῦταμὴὑποκείμενος.καὶδιπλοῦνγὰρἀποφέρεταικρίμα·πρῶτονἐκτοῦθεοῦ,ὅτιτὴνὑπ'αὐτοῦτεταγμένηνκαὶὁρισθεῖσανἀρχὴνἐξουθενεῖ,δεύτερονκαὶἐκτῶνἠτιμασμένωνἀρχοντων.ὅραδὲκαὶτὸκέρδοςτῶνἀρχοντων·κωλύουσιτοὺςφαύλους,προτρέπονταιτοὺςσπουδαίουςδι'ὧναὐτοὺςτιμῶσικαὶἐπαινοῦσινεἰςἀρετήν.χρὴοὖναὐτοὺςἀποδέχεσθαικαὶδιὰτοῦτο,καὶὅτιθεοῦδιάκονοὶεἰσι,τῷθελήματιαὐτοῦὑπηρετούμενοι.καὶτρίτον,ὅτιτὰἴδιαλιποντεςὑπὲρτῶνκοινῶνφροντίζουσι,τῇτῶνπλησίονὠφελείᾳπροσκαρτεροῦντεςκαὶτῆςἰδίαςἀνέσεωςτὸνὑπὲρἐκείνωνπόνονἀποδεχομενοι.τὶςτούτοις,εἰκαὶμήτιςφόβοςἐπέκειτο,ἐξαὐτοῦτοῦσυνειδοτοςτῆςκρίσεωςοὐκἂνἀγάσαιτο,καὶἐνπατέρωνθήσειͅκαὶπροστατῶνλόγῳ.μακάριοὶεἰσιν,οἱτοιοῦτοιἄρχοντες
τῆιτοῦθεοῦδιαταγῆιΚερδαίνειςκἀντεῦθενφησὶνὑποτασσομενοςοὐμόνονὅτιἐντολὴνπληροῖςἀλλ'ὅτικαὶτὸνθεὸντιμᾷςτιμῶντὴνὑπ'αὐτοῦτεταγμένηνἐξουσίανκαὶτὸνταύτηνχειρίζονταμακάριοςοὖνὁοὕτωκαὶδιὰταῦτατὴνἐξουσίαντιμῶνκαὶὑποτασσομενοςὥσπερἄθλιοςὁδιὰταῦταμὴὑποκείμενοςκαὶδιπλοῦνἀποφέρεταικρίμαπρῶτονἐκτοῦθεοῦὅτιτὴνὑπ'αὐτοῦτεταγμένηνκαὶὁρισθεῖσανἀρχὴνἐξουθενεῖδεύτερονκαὶἐκτῶνἠτιμασμένωνἀρχοντωνὅραδὲκαὶτὸκέρδοςτῶνἀρχοντωνκωλύουσιτοὺςφαύλουςπροτρέπονταιτοὺςσπουδαίουςδι'ὧναὐτοὺςτιμῶσικαὶἐπαινοῦσινεἰςἀρετὴνχρὴοὖναὐτοὺςἀποδέχεσθαικαὶδιὰτοῦτοκαὶὅτιθεοῦδιάκονοὶεἰσιτῷθελήματιαὐτοῦὑπηρετούμενοικαὶτρίτονὅτιτὰἴδιαλιπόντεςὑπὲρτῶνκοινῶνφροντίζουσιτῇτῶνπλησίονὠφελείᾳπροσκαρτεροῦντεςκαὶπρὸτῆςἰδίαςἀνέσεωςτὸνὑπὲρἐκείνωνπόνονἀναδεχομενοιτὶςτούτοιςεἰκαὶμήτιςφόβοςἐπέκειτοἐξαὐτῆςτοῦσυνειδότοςτῆςκρίσεωςοὐκἂνἀγάσαιτοκαὶἐνπατέρωνθήσεικαὶπροστατῶνλόγῳμακάριοὶεἰσινοἱτοιοῦτοιἄρχοντες
ὁἀντιτασσόμενοςτῆιἐξουσίαιτῆιτοῦθεοῦδιαταγῆιανθετηκενοἱδὲανθετηκοτεςΚερδαίνειςκἀντεῦθενφησὶνὑποτασσομενοςοὐμόνονὅτιἐντολὴνπληροῖςἀλλ'ὅτικαὶτὸνθεὸντιμᾷςτιμῶντὴνὑπ'αὐτοῦτεταγμένηνἐξουσίανκαὶτὸνταύτηνχειρίζονταμακάριοςοὖνὁοὕτωκαὶδιὰταῦτατὴνἐξουσίαντιμῶνκαὶὑποτασσομενοςὥσπερἄθλιοςὁδιὰταῦταμὴὑποκείμενοςκαὶδιπλοῦνγὰρἀποφέρεταικρίμαἐκτοῦθεοῦὅτιτὴνὑπ'αὐτοῦτεταγμένηνκαὶὁρισθεῖσανἀρχὴνἐξουθενεῖβκαὶἐκτῶνἠτιμασμένωνἀρχοντωνὅραδὲκαὶτὸκέρδοςτῶνἀρχοντωνκωλύουσιτοὺςφαύλουςπροτρέπονταιτοὺςσπουδαίουςδι'ὧναὐτοὺςτιμῶσικαὶἐπαινοῦσινεἰςἀρετὴνχρὴοὖναὐτοὺςἀποδέχεσθαικαὶδιὰτοῦτοκαὶὅτιθεοῦδιάκονοὶεἰσιτῷθελήματιαὐτοῦὑπηρετούμενοικαὶτρίτονὅτιτὰἴδιαλιπόντεςὑπὲρτῶνκοινῶνφροντίζουσιτῇτῶνπλησίονὠφελείᾳπροσκαρτεροῦντεςκαὶτῆςἰδίαςἀνέσεωςτὸνὑπὲρἐκείνωνπόνονἀδεχομενοιτὶςτούτοιςεἰκαὶμήτιςφόβοςἐπέκειτοἐξαὐτοῦτοῦσυνειδότοςτῆςκρίσεωςοὐκἂνἀγάσαιτοκαὶἐνπατέρωνθήσεικαὶπροστατῶνλόγῳμακάριοὶεἰσινοἱτοιοῦτοιἄρχοντες
ώστεαντιττασσομενοςΚερδαίνειςκἀντεῦθενφησὶνὑποτασσομενοςοὐμόνονὅτιἐντολὴνπληροῖςἀλλ'ὅτικαὶτὸνθεὸντιμᾷςτιμῶντὴνὑπ'αὐτοῦτεταγμένηνἐξουσίανκαὶτὸνταύτηνχειρίζονταμακάριοςοὖνὁοὕτωκαὶδιὰταῦτατὴνἐξουσίαντιμῶνκαὶὑποτασσομενοςὥσπερἄθλιοςὁδιὰταῦταμὴὑποκείμενοςκαὶδιπλοῦνγὰρἀποφέρεταικρίμαπρῶτονἐκτοῦθεοῦὅτιτὴνὑπ'αὐτοῦτεταγμένηνκαὶὁρισθεῖσανἀρχὴνἐξουθενεῖδεύτερονκαὶἐκτῶνἠτιμασμένωνἀρχοντωνὅραδὲκαὶτὸκέρδοςτῶνἀρχοντωνκωλύουσιτοὺςφαύλουςπροτρέπονταιτοὺςσπουδαίουςδι'ὧναὐτοὺςτιμῶσικαὶἐπαινοῦσινεἰςἀρετὴνχρὴοὖναὐτοὺςἀποδέχεσθαικαὶδιὰτοῦτοκαὶὅτιθεοῦδιάκονοὶεἰσιτῷθελήματιαὐτοῦὑπηρετούμενοικαὶτρίτονὅτιτὰἴδιαλιπόντεςὑπὲρτῶνκοινῶνφροντίζουσιτῇτῶνπλησίονὠφελείᾳπροσκαρτεροῦντεςκαὶτῆςἰδίαςἀνέσεωςτὸνὑπὲρἐκείνωνπόνονἀποδεχομενοιτὶςτούτοιςεἰκαὶμήτιςφόβοςἐπέκειτοἐξαὐτοῦτοῦσυνειδότοςτῆςκρίσεωςοὐκἂνἀγάσαιτοκαὶἐνπατέρωνθήσειͅκαὶπροστατῶνλόγῳμακάριοὶεἰσινοἱτοιοῦτοιἄρχοντες
θεοῦγὰρδιάκονοςἐστισοικαὶσοί,φησίν,ἐστὶδιάκονοςεἰςτὸἀγαθον,τοῦθεοῦδηλονότιδιάκονοςὑπάρχων.πῶςδὲἐστισοὶδιάκονος;κωλύωντοὺςκακοὺςκαὶτὴνἀπ'αὐτῶνβλάβηνσοιἀφαιρούμενοςκαὶἄδειανπαρέχωνεἰςτὸποιεῖνσετὸἀγαθον.διακονεῖδὲσοὶεἰςτὸἀγαθον,καὶὅτανσεἐπὶτοῖςκακοῖςφοβῇ,ἀνακοπτωνσεἐκεῖθενκαὶπροτρεπομενοςἐπ'ἀρετήν·ἔτιδὲκαὶτιμῶνκαὶἀποδεχομενοςπροτρέπειεἰςαὐτὸτοῦτο.
καίσοιφησὶνἐστὶδιάκονοςεἰςτὸἀγαθοντοῦθεοῦδηλονότιδιάκονοςὑπάρχωνπῶςδὲἐστισοὶδιάκονοςκωλύωντοὺςκακοὺςκαὶτὴνἀπ'αὐτῶνβλάβηνσοιἀφαιρούμενοςκαὶἄδειανπαρέχωνεἰςτὸποιεῖνσετὸἀγαθονδιακονεῖδὲσοὶεἰςτὸἀγαθονκαὶὅτανσεἐπὶτοῖςκακοῖςφοβῇἀνακοπτωνσεἐκεῖθενκαὶπροτρεπόμενοςἐπ'ἀρετὴνἔτιδὲκαὶτιμῶνκαὶἀποδεχομενοςπροτρέπειεἰςαὐτὸτοῦτο
καὶσοὶφησὶνδιάκονοςεἰςτὸἀγαθοντοῦθεοῦδηλονότιδιάκονοςὑπάρχωνπῶςδὲἐστισοὶδιάκονοςκωλύωντοὺςκακοὺςκαὶτὴνἀπ'αὐτῶνβλάβηνσοιἀφαιρούμενοςκαὶἄδειανπαρέχωνεἰςτὸποιεῖνσετὸἀγαθονδιακονεῖδὲσοὶεἰςτὸἀγαθονκαὶὅτανσεἐπὶτοῖςκακοῖςφοβῇἀνακοπτωνσεἐκεῖθενκαὶπροτρεπόμενοςἐπ'ἀρετὴνἔτιδὲκαὶτιμῶνκαὶἀποδεχομενοςπροτρέπειεἰςαὐτὸτοῦτο
θεοῦγὰρδιάκονοςἐστισοικαὶσοὶφησὶνἐστὶδιάκονοςεἰςτὸἀγαθοντοῦθεοῦδηλονότιδιάκονοςὑπάρχωνπῶςδὲἐστισοὶδιάκονοςκωλύωντοὺςκακοὺςκαὶτὴνἀπ'αὐτῶνβλάβηνσοιἀφαιρούμενοςκαὶἄδειανπαρέχωνεἰςτὸποιεῖνσετὸἀγαθονδιακονεῖδὲσοὶεἰςτὸἀγαθονκαὶὅτανσεἐπὶτοῖςκακοῖςφοβῇἀνακοπτωνσεἐκεῖθενκαὶπροτρεπόμενοςἐπ'ἀρετὴνἔτιδὲκαὶτιμῶνκαὶἀποδεχομενοςπροτρέπειεἰςαὐτὸτοῦτο
∆ι,ἀνάγκηὑποτάσσεσθαιεἰγὰρδιάκονοςἐστιθεοῦ,εἰἐπαίνουςἕξειςἐξαὐτῆς,οὐμόνονδεῖδιὰτὴνἐξαὐτῆςὀργὴνἐγγινομένηντοῖςἁμαρτάνουσινὑποτάσσεσθαιαὐτῇ,ἀλλάγεπολλῷμᾶλλονπροσήκεικαὶὡςδιάκονονθεοῦκαὶὡςἐπαινοῦσανκαὶἐπαλείφουσανἐπ'ἀρετὴντιμῆςαὐτὴνἀξιοῦν·καὶγὰρκἂνμηδεὶςᾖφόβος,αὐτὴἡσυνείδησιςεἰςὑπακοὴναὐτῆςκαὶὑποταγὴνπροτρέπεται.
εἰγὰρδιάκονοςἐστιθεοῦεἰἐπαίνουςἕξειςἐξαὐτῆςοὐμόνονδεῖδιὰτὴνἐξαὐτῆςὀργὴνἐγγινομένηντοῖςἁμαρτάνουσινὑποτάσσεσθαιαὐτῇἀλλάγεπολὺμᾶλλονπροσήκεικαὶὡςδιάκονονθεοῦκαὶὡςἐπαινοῦσανκαὶἐπαλείφουσανἐπ'ἀρετὴντιμῆςαὐτὴνἀξιοῦνκαὶγὰρκἂνμηδεὶςᾖφόβοςαὐτὴἡσυνείδησιςεἰςὑπακοὴναὐτῆςκαὶὑποταγὴνπροτρέπεται
εἰγὰρδιάκονοςἐστιθεοῦεἰἐπαίνουςἕξειςἐξαὐτῆςοὐμόνονδεῖδιὰτὴνἐξαὐτῆςὀργὴνἐγγινομένηντοῖςἁμαρτάνουσινὑποτάσσεσθαιαὐτῇἀλλάγεπολὺμᾶλλονπροσήκεικαὶὡςδιάκονονθεοῦκαὶὡςἐπαινοῦσανκαὶἐπαλείφουσανἐπ'ἀρετὴντιμῆςαὐτὴνἀξιοῦνκαὶγὰρκἂνμηδεὶςᾖφόβοςαὐτὴἡσυνείδησιςεἰςὑπακοὴναὐτῆςκαὶὑποταγὴνπροτρέπεται
∆ιἀνάγκηὑποτάσσεσθαιεἰγὰρδιάκονοςἐστιθεοῦεἰἐπαίνουςἕξειςἐξαὐτῆςοὐμόνονδεῖδιὰτὴνἐξαὐτῆςὀργὴνἐγγινομένηντοῖςἁμαρτάνουσινὑποτάσσεσθαιαὐτῇἀλλάγεπολλῷμᾶλλονπροσήκεικαὶὡςδιάκονονθεοῦκαὶὡςἐπαινοῦσανκαὶἐπαλείφουσανἐπ'ἀρετὴντιμῆςαὐτὴνἀξιοῦνκαὶγὰρκἂνμηδεὶςᾖφόβοςαὐτὴἡσυνείδησιςεἰςὑπακοὴναὐτῆςκαὶὑποταγὴνπροτρέπεται
οὐμόνονδιὰτὴνὀργήνδιὰμὲντὴνὀργὴνοἱφαῦλοικαὶμὴθέλοντεςὑποτάσσονται,διὰδὲτὴνσυνείδησινὀφείλουσινοἱσπουδαῖοιἑκοντεςκαὶσὺνπροθυμίᾳὑποτάσσεσθαι.
διὰμὲντὴνὀργὴνοἱφαῦλοικαὶμὴθέλοντεςὑποτάσσονταιδιὰδὲσυνείδησινὀφείλουσινοἱσπουδαῖοιἑκοντεςκαὶσὺνπροθυμίᾳὑποτάσσεσθαι
οὐμόνονδιὰτὴνὀργήνδιὰμὲντὴνὀργὴνοἱφαῦλοικαὶμὴθέλοντεςὑποτάσσονταιδιὰδὲτὴνσυνείδησινὀφείλουσινοἱσπουδαῖοιἑκοντεςκαὶσὺνπροθυμίᾳὑποτάσσεσθαι
ὁγὰρἀγαπῶντὸνἕτερονΠῶςὁἀγαπῶντὸνπλησίοννόμονπεπλήρωκεν;ἢαὐτοθενδῆλον·ἀγαπῶνγὰροὐκἂντοῦἀγαπωμένουτὸνγάμονδιορύξῃ,εἰςαὐτὸτὸκεφάλαιοντοῦβίουἐπιβουλεύωντὸνφιλούμενονκαὶζημιῶν,ἀλλ'οὐδὲμιαιφονουςχεῖραςὁπλίσῃκατ'αὐτοῦ·οὐμὴνοὐδὲκλέπτεινἐπιχειρήσῃ,οὐδ'ἄλλωςπωςεἰςἐπιθυμίαντινὸςτῶναὐτοῦκαταστὰςἀφαιρήσεταιβίᾳλαβὼνοὐδὲνγὰρτούτωνἐστὶφιλοῦντος·οὐμὴνοὐδὲμαρτυρίανψευδῆκατὰτοῦπλησίονμαρτυρήσει,οὐδ'ἐπίορκονὅρκονὀμοσει.πατέραδὲκαὶμητέραπῶςὁτὸνπλησίονφιλῶνοὐδιαφεροντωςφιλήσεικαὶτιμήσει;πῶςδ'οὐχὶτὸθεῖονοὗτοςὡςἀληθῶςἐξὅληςαὐτοῦτῆςκαρδίαςκαὶἐξὅληςτῆςψυχῆςαὐτοῦἀγαπήσεικαὶδοξολογήσει;ὁδὲτούτοιςἑαυτὸνπεριφράξας,ποίανἄλληνἀρετὴνταῖςπροαιρημέναιςοὐσυναυξήσεικαὶσυναπαρτίσει;ὥστεὁἀγαπῶντὸνπλησίονὅλοντὸννόμονπεπληρωκὼςἂνεἴη.ἐπειδὴδὲτὸτῆςἀγάπηςὄνομαεἰώθασινοἱἄνθρωποικαὶἐπὶτῶνἀναξίωνδιαθέσεωντῆςκλήσεωςταύτηςτιθέναι,ὑπογραφὴναὐτῆςαὐτὸςἀποδίδωσιν,ποίανἔφησενἀγάπην,παριστὰςἐναὑτῇπεριέχειντὸννόμονκαὶσυγκεφαλαιοῦσθαιτῶνἀρετῶντὸπλῆθος·ἡἀγάπηγάρ,φησίν,ἣνἔφην,συνάπτουσατοὺςπλησίονἀλλήλοιςοὕτωςἑνοποιεῖὡςἑκάτερονοὐχἕτεροννομίζειντὸνσυναφθέντα,ἀλλὰνομίζεινἄλλοναὐτὸνεἶναιἐκεῖνον.ἐξοὗδηλονότιοὐδὲνἑκάτεροςτῷπλησίονἐργάζεταικακόν.εἶταἐπαναληπτικὸν·πλήρωμαοὖννόμουἡἀγάπη,ἀντὶτοῦἀληθῶςἄρακαὶδικαίωςἔφην,ὅτιὁἀγαπῶννόμονπεπλήρωκεν.
Πῶςὁἀγαπῶντὸνπλησίοννόμονπεπλήρωκενἢαὐτοθενδῆλονἀγαπῶνγὰροὐκἂντοῦἀγαπωμένουτὸνγάμονδιορύξῃεἰςαὐτὸτὸκεφάλαιοντοῦβίουἐπιβουλεύωνκαὶζημιῶντὸνφιλούμενονἀλλ'οὐδὲμιαιφόνουςχεῖραςὁπλίσειͅκατ'αὐτοῦοὐμὴνοὐδὲκλέπτεινἐπιχειρήσειοὐδ'ἄλλωςπωςεἰςἐπιθυμίαντινὸςτῶναὐτοῦκαταστὰςἀφαιρήσεταιβίᾳλαβὼνοὐδὲνγὰρτούτωνἐστὶφιλοῦντοςοὐμὴνοὐδὲμαρτυρίανψευδῆκατὰτοῦπλησίονμαρτυρήσειοὐδ'ἐπίορκονὅρκονὀμοσειπατέραδὲκαὶμητέραπῶςὁτὸνπλησίονφιλῶνοὐδιαφερόντωςφιλήσεικαὶτιμήσειπῶςδ'οὐχὶτὸθεῖονοὗτοςὡςἀληθῶςἐξὅληςαὐτοῦτῆςκαρδίαςκαὶἐξὅληςτῆςἰσχύοςαὐτοῦἀγαπήσεικαὶδοξολογήσειὁδὲτούτοιςἑαυτὸνπεριφράξαςποίανἄλληνἀρετὴνταῖςπροειρημέναιςοὐσυναυξήσεικαὶσυναπαρτίσειὥστεὁἀγαπῶντὸνπλησίονὅλοντὸννόμονπεπληρωκὼςἂνεἴηεἶταἐπειδὴτὸτῆςἀγάπηςὄνομαεἰώθασινοἱἄνθρωποικαὶἐπὶτῶνἀναξίωνδιαθέσεωντῆςκλήσεωςταύτηςτιθέναιὑπογραφὴναὐτῆςαὐτὸςἀποδίδωσιποίανἔφησενἀγάπηνπαριστὰςἐναὑτῇπεριέχειντὸννόμονκαὶσυγκεφαλαιοῦσθαιτῶνἀρετῶντὸπλῆθοςἡἀγάπηγὰρφησὶνἣνἔφηςσυνάπτουσατοὺςπλησίονἀλλήλοιςοὕτωςἑνοποιεῖὡςἑκάτερονοὐχἕτερονἡγεῖσθαιτὸνσυναφθένταἀλλὰνομίζεινἄλλοναὐτὸνεἶναιἐκεῖνονἐξοὗδηλονότιοὐδὲνἑκάτεροςτῷπλησίονἐργάσεταικακὸνεἶταἐπαναληπτικὸνσυμπέρασμαπλήρωμαοὖννόμουἡἀγάπηἀντὶτοῦἀληθῶςἄρακαὶδικαίωςἔφηνὅτιὁἀγαπῶννόμονπεπλήρωκεν
Πῶςὁἀγαπῶντὸνπλησίοννόμονπεπλήρωκενἢαὐτοθενδῆλονἀγαπῶνγὰροὐκἂντοῦἀγαπωμένουτὸνγάμονδιορύξῃεἰςαὐτὸτὸκεφάλαιοντοῦβίουἐπιβουλεύωντὸνφιλούμενονκαὶζημιῶνἀλλ'οὐδὲμιαιφόνουςχεῖραςὁπλησεικατ'αὐτοῦοὐμὴνοὐδὲκλέπτεινἐπιχειρήσειͅοὐδ'ἄλλωςπωςεἰςἐπιθυμίαντινὸςτῶναὐτοῦκαταστὰςἀφαιρήσεταιβίᾳλαβὼνοὐδὲνγὰρτούτωνἐστὶφιλοῦντοςοὐμὴνοὐδὲμαρτυρίανψευδῆκατὰτοῦπλησίονψευδομαρτυρήσειοὐδ'ἐπίορκονὅρκονὀμοσειπατέραδὲκαὶμητέραπῶςὁτὸνπλησίονφιλῶνοὐδιαφερόντωςφιλήσεικαὶτιμήσειπῶςδ'οὐχὶτὸθεῖονοὗτοςὡςἀληθῶςἐξὅληςαὐτοῦτῆςκαρδίαςκαὶἐξὅληςτῆςἰσχύοςαὐτοῦἀγαπήσεικαὶδοξολογήσειὁδὲτούτοιςἑαυτὸνπεριφράξαςποίανἄλληνἀρετὴνταῖςπροαιρημέναιςοὐσυναυξήσεικαὶσυναπαρτίσειὥστεὁἀγαπῶντὸνπλησίονὅλοντὸννόμονπεπληρωκὼςἂνεἴηεἶταἐπειδὴδὲτὸτῆςἀγάπηςὄνομαεἰώθασινοἱἄνθρωποικαὶἐπὶτῶνἀναξίωνδιαθέσεωντῆςκλήσεωςταύτηςτιθέναιὑπογραφὴναὐτῆςαὐτὸςἀποδίδωσινποίανἔφησενἀγάπηνπαριστὰςἐναὑτῇπεριέχειντὸννόμονκαὶσυγκεφαλαιοῦσθαιτῶνἀρετῶντὸπλῆθοςἡἀγάπηγὰρφησὶνἣνἔφηνσυνάπτουσατοὺςπλησίονἀλλήλοιςοὕτωςἑνοποιεῖὡςἑκάτερονοὐχἕτερονεγεισθαιτὸνσυναφθένταἀλλὰνομίζεινἄλλοναὐτὸνεἶναιἐκεῖνονἐξοὗδηλονότιοὐδὲνἑκάτεροςτῷπλησίονἐργάζεταικακόν
ὁγὰρἀγαπῶντὸνἕτερονΠῶςὁἀγαπῶντὸνπλησίοννόμονπεπλήρωκενἢαὐτοθενδῆλονἀγαπῶνγὰροὐκἂντοῦἀγαπωμένουτὸνγάμονδιορύξῃεἰςαὐτὸτὸκεφάλαιοντοῦβίουἐπιβουλεύωντὸνφιλούμενονκαὶζημιῶνἀλλ'οὐδὲμιαιφόνουςχεῖραςὁπλίσῃκατ'αὐτοῦοὐμὴνοὐδὲκλέπτεινἐπιχειρήσῃοὐδ'ἄλλωςπωςεἰςἐπιθυμίαντινὸςτῶναὐτοῦκαταστὰςἀφαιρήσεταιβίᾳλαβὼνοὐδὲνγὰρτούτωνἐστὶφιλοῦντοςοὐμὴνοὐδὲμαρτυρίανψευδῆκατὰτοῦπλησίονμαρτυρήσειοὐδ'ἐπίορκονὅρκονὀμοσειπατέραδὲκαὶμητέραπῶςὁτὸνπλησίονφιλῶνοὐδιαφερόντωςφιλήσεικαὶτιμήσειπῶςδ'οὐχὶτὸθεῖονοὗτοςὡςἀληθῶςἐξὅληςαὐτοῦτῆςκαρδίαςκαὶἐξὅληςτῆςψυχῆςαὐτοῦἀγαπήσεικαὶδοξολογήσειὁδὲτούτοιςἑαυτὸνπεριφράξαςποίανἄλληνἀρετὴνταῖςπροαιρημέναιςοὐσυναυξήσεικαὶσυναπαρτίσειὥστεὁἀγαπῶντὸνπλησίονὅλοντὸννόμονπεπληρωκὼςἂνεἴηἐπειδὴδὲτὸτῆςἀγάπηςὄνομαεἰώθασινοἱἄνθρωποικαὶἐπὶτῶνἀναξίωνδιαθέσεωντῆςκλήσεωςταύτηςτιθέναιὑπογραφὴναὐτῆςαὐτὸςἀποδίδωσινποίανἔφησενἀγάπηνπαριστὰςἐναὑτῇπεριέχειντὸννόμονκαὶσυγκεφαλαιοῦσθαιτῶνἀρετῶντὸπλῆθοςἡἀγάπηγὰρφησὶνἣνἔφηνσυνάπτουσατοὺςπλησίονἀλλήλοιςοὕτωςἑνοποιεῖὡςἑκάτερονοὐχἕτεροννομίζειντὸνσυναφθένταἀλλὰνομίζεινἄλλοναὐτὸνεἶναιἐκεῖνονἐξοὗδηλονότιοὐδὲνἑκάτεροςτῷπλησίονἐργάζεταικακὸνεἶταἐπαναληπτικὸνπλήρωμαοὖννόμουἡἀγάπηἀντὶτοῦἀληθῶςἄρακαὶδικαίωςἔφηνὅτιὁἀγαπῶννόμονπεπλήρωκεν
καὶτοῦτοεἰδότεςτὸνκαιρόντοῦτοτοῖςἄνωσυνήρτηταικαὶπρὸςἐκεῖναἀποδίδοται,ἐπίτασιςμᾶλλονὂνκαὶπροτροπὴνἐμφαῖνοντῶνεἰρημένων.ποίοιςδὲἄνω;πᾶσαψυχὴἐξουσίαιςὑπερεχούσαιςὑποτασσέσθω,καὶἀποδοτεπᾶσιτὰςὀφειλάς,καὶμηδενὶμηδὲνὀφείλετεεἰμὴτὸἀγαπᾶνἀλλήλους.ταῦταοὖν,φησί,ποιεῖτεδιάτετὰπροειρημένακαὶδιὰτοῦτομάλιστα·διὰποῖον;εἰδοτεςτὸνκαιρόν,ὅτισυντέτμηταιὁτῆςζωῆςἡμῶνχρόνος,καὶδεῖἡμᾶςεἰκαὶἐκαθεύδομενμηδὲνπράττοντες,ὡςἐξὕπνουκἂννῦνγοῦνἐγερθῆναι·φανερὸνγὰρὅτινῦνμᾶλλονπρὸςτὸτέλοςἐσμὲντῆςζωῆςἡμῶνἢὅτεἐπιστεύσαμεν·σωτηρίανδὲκαλεῖτὸτέλοςτῆςζωῆς,ὅτιτότετοῖςἀξίοιςἡσωτηρίακαὶἡἀπολαυσιςἀποκαλύπτεταιμᾶλλον.διὸκαὶἡμέραναὐτοκαλεῖ,ὡςἡδονὴνπαρέχουσανκαὶφωτίζουσανκαὶφανεροποιοῦσαντὰπρὶνἐνἀγνοίᾳτῇκατὰπεῖρανκαὶκατ'ἀπολαυσινκείμενα,μόνῃδὲτῇἐλπίδιθεωρούμενα.εἰκοτωςδὲτὸνπαρόνταβίοννύκτακαλεῖπρὸςτὴνμέλλουσανἡμέραν·πολλὰγὰρτῶνἐντούτῳνῦνὡςἐννυκτὶκρυπτομένωνἐκεῖφανερὰὡςἐνλαμπρᾷἡμέρᾳγενήσεται,καὶπολλὰτῶνἀγνοουμένωνἐνταῦθαὡςἐνσκότει,ἐκεῖὡςἐνφωτὶἐπιγνωσθήσεται,πάσηςσκηνῆςλυομένηςκαὶπαντὸςπροσωπείουπεριαιρουμένουκαὶτῆςἐπιπροσθούσηςἀχλύοςτοῖςλογισμοῖςεκκαθαιρομενου.συνετμήθηοὖν,φησίν,ἡνύξ,τοῦτ'ἔστινὁβίοςἡμῶν,καὶἐγγίζειτὸτέλος,ἤτοιἡἡμέραἤδηπλησιάζειτῆςτελευτῆςκαὶτῆςἀνταποδοσεως.χρὴοὖνδιὰταῦταπᾶσανἐντολὴνπροθύμωςἐπιτελεῖν,ἀγαπᾶνἀλλήλους,ἀποδιδοναιπᾶσιτὰςὀφειλάς,ὑποτάσσεσθαιταῖςἀρχαῖς·καὶγὰρκαὶὀλίγοςὁπόνοςἤδη,οὐκεἰςμῆκοςοἱἀγῶνες,εἴτικαὶδέοιἀγωνίσασθαι,ἐκτείνονται.βραχὺλίανγέγονετὸστάδιοντῆςζωῆςἡμῶν·μηδεὶςὀκνείτω,πάντεςσπουδάσωμεν.
καὶτοῦτοεἰδότεςτοῖςἄνωσυνήρτηταικαὶπρὸςἐκεῖναἀποδίδοταιἐπίτασιςμᾶλλονὂνκαὶπροτροπὴνἐμφαῖνοντῶνεἰρημένωνποίοιςδὲἄνωπᾶσαψυχὴἐξουσίαιςὑπερεχούσαιςὑποτασσέσθωκαὶἀποδοτεπᾶσιτὰςὀφειλὰςκαὶμηδενὶμηδὲνὀφείλετεεἰμὴτὸἀγαπᾶνἀλλήλουςταῦταοὖνφησὶποιεῖτεδιάτετὰπροειρημένακαὶδιὰτοῦτομάλισταδιὰποῖονεἰδοτεςτὸνκαιρὸνὅτισυντέτμηταιὁτῆςζωῆςἡμῶνχρόνοςκαὶδεῖἡμᾶςεἰκαὶἐκαθεύδομενμηδὲνπράττοντεςὡςἐξὕπνουκἂνγοῦνἐγερθῆναιφανερὸνγὰρὅτινῦνμᾶλλονπρὸςτὸτέλοςἐσμὲντῆςζωῆςἡμῶνἢὅτεἐπιστεύσαμενσωτηρίανδὲκαλεῖτὸτέλοςτῆςζωῆςὅτιτότετοῖςἀξίοιςἡσωτηρίακαὶἡἀπολαυσιςἀποκαλύπτεταιμᾶλλονδιὸκαὶἡμέραναὐτοκαλεῖὡςἡδονὴνπαρέχουσανκαὶφωτίζουσανκαὶφανεροποιοῦσαντὰπρὶνἐνἀγνοίᾳτῇκατὰπεῖρανκαὶἀπολαυσινκείμεναμόνῃδὲτῇἐλπίδιθεωρούμεναεἰκοτωςδὲτὸνπαρόνταβίοννύκτακαλεῖπρὸςτὴνμέλλουσανἡμέρανπολλὰγὰρτῶνἐντούτῳνῦνὡςἐννυκτὶκρυπτομένωνἐκεῖφανερὰὡςἐνλαμπρᾷἡμέρᾳγενήσεταικαὶπολλὰτῶνἀγνοουμένωνἐνταῦθαὡςἐνσκότειἐκεῖὡςἐνφωτὶἐπιγνωσθήσεταιπάσηςσκηνῆςλυομένηςκαὶπαντὸςπροσώπουπεριαιρουμένουκαὶτῆςἐπιπροσθούσηςἀχλύοςτοῖςλογισμοῖςεκκαθαιρομενηςσυνετμήθηοὖνφησὶνἡνὺξτοῦτ'ἔστινὁβίοςἡμῶνκαὶἐγγίζειτὸτέλοςἤτοιἡἡμέραἤδηπλησιάζειτῆςτελευτῆςκαὶτῆςἀνταποδοσεωςχρὴοὖνκαὶδιὰταῦταπᾶσανἐντολὴνπροθύμωςἐπιτελεῖνἀγαπᾶνἀλλήλουςἀποδιδοναιπᾶσιτὰςὀφειλὰςὑποτάσσεσθαιταῖςἀρχαῖςκαὶγὰρκαὶὀλίγοςὁπόνοςἤδηοὐκεἰςμῆκοςοἱἀγῶνεςεἴτικαὶδέοιἀγωνίσασθαιἐκτείνονταιβραχὺλίανγέγονετὸστάδιοντῆςζωῆςἡμῶνμηδεὶςὀκνείτωπάντεςσπουδάσωμεν
καὶτοῦτοεἰδότεςτοῖςἄνωτοῦτοσυνήρτηταικαὶπρὸςἐκεῖναἀποδίδοταιἐπίτασιςμᾶλλονὂνκαὶπροτροπὴνἐμφαῖνοντῶνεἰρημένωνποίοιςδὲἄνωπᾶσαψυχὴἐξουσίαιςὑπερεχούσαιςὑποτασσέσθωκαὶἀποδοτεπᾶσιτὰςὀφειλὰςκαὶμηδενὶμηδὲνὀφείλετεἂλλἡτὸἀγαπᾶνἀλλήλουςταῦταοὖνφησὶποιεῖτεδιάτετὰπροειρημένακαὶδιὰτοῦτομάλισταδιὰποῖονεἰδοτεςτὸνκαιρὸνὅτισυντέτμηταιὁτῆςζωῆςἡμῶνχρόνοςκαὶδεῖἡμᾶςεἰκαὶἐκαθεύδομενμηδὲνπράττοντεςὡςἐξὕπνουκἂννῦνγοῦνἐγερθῆναιφανερὸνγὰρὅτινῦνμᾶλλονπρὸςτὸτέλοςἐσμὲντῆςζωῆςἡμῶνἢὅτεἐπιστεύσαμενσωτηρίανδὲκαλεῖτὸτέλοςτῆςζωῆςὅτιτότετοῖςἀξίοιςἡσωτηρίακαὶἡἀπολαυσιςἀποκαλύπτεταιμᾶλλονδιὸκαὶἡμέραναὐτοκαλεῖὡςἡδονὴνπαρέχουσανκαὶφωτίζουσανκαὶφανεροποιοῦσαντὰπρὶνἐνἀγνοίᾳτῇκατὰπεῖρανκαὶκατ'ἀπολαυσινκείμεναμόνῃδὲτῇἐλπίδιθεωρούμεναεἰκοτωςδὲτὸνπαρόνταβίοννύκτακαλεῖνπρὸςτὴνμέλλουσανἡμέρανπολλὰγὰρτῶνἐντούτῳνῦνὡςἐννυκτὶκρυπτομένωνἐκεῖφανερὰὡςἐνλαμπρᾷἡμέρᾳγενήσεταικαὶπολλὰτῶνἀγνοουμένωνἐνταῦθαὡςἐνσκότειἐκεῖὡςἐνφωτὶἐπιγνωσθήσεταιπάσηςσκηνῆςλυομένηςκαὶπαντὸςπροσωπείωπεριαιρουμένουκαὶτῆςἐπιπροσθούσηςἀχλύοςτοῖςλογισμοῖςεκκαθαιρομενωνσυνετμήθηοὖνφησὶνἡνὺξτοῦτ'ἔστινὁβίοςἡμῶνκαὶἐγγίζειτὸτέλοςἤτοιἡἡμέραἤδηπλησιάζειτῆςτελευτῆςκαὶτῆςἀνταποδοσεωςχρὴοὖνδιὰκαὶταῦταπᾶσανἐντολὴνπροθύμωςἐπιτελεῖνἀγαπᾶνἀλλήλουςἀποδιδοναιπασηντὰςὀφειλὰςὑποτάσσεσθαιταῖςἀρχαῖςκαὶγὰρκαὶὀλίγοςὁπόνοςἤδηοὐκεἰςμῆκοςοἱἀγῶνεςεἴτικαὶδέοιἀγωνίσασθαιἐκτείνονταιβραχὺλίανγέγονετὸστάδιοντῆςζωῆςἡμῶνμηδεὶςὀκνείτωπάντεςσπουδάσωμεν
καὶτοῦτοεἰδότεςτὸνκαιρόντοῦτοτοῖςἄνωσυνήρτηταικαὶπρὸςἐκεῖναἀποδίδοταιἐπίτασιςμᾶλλονὂνκαὶπροτροπὴνἐμφαῖνοντῶνεἰρημένωνποίοιςδὲἄνωπᾶσαψυχὴἐξουσίαιςὑπερεχούσαιςὑποτασσέσθωκαὶἀποδοτεπᾶσιτὰςὀφειλὰςκαὶμηδενὶμηδὲνὀφείλετεεἰμὴτὸἀγαπᾶνἀλλήλουςταῦταοὖνφησὶποιεῖτεδιάτετὰπροειρημένακαὶδιὰτοῦτομάλισταδιὰποῖονεἰδοτεςτὸνκαιρὸνὅτισυντέτμηταιὁτῆςζωῆςἡμῶνχρόνοςκαὶδεῖἡμᾶςεἰκαὶἐκαθεύδομενμηδὲνπράττοντεςὡςἐξὕπνουκἂννῦνγοῦνἐγερθῆναιφανερὸνγὰρὅτινῦνμᾶλλονπρὸςτὸτέλοςἐσμὲντῆςζωῆςἡμῶνἢὅτεἐπιστεύσαμενσωτηρίανδὲκαλεῖτὸτέλοςτῆςζωῆςὅτιτότετοῖςἀξίοιςἡσωτηρίακαὶἡἀπολαυσιςἀποκαλύπτεταιμᾶλλονδιὸκαὶἡμέραναὐτοκαλεῖὡςἡδονὴνπαρέχουσανκαὶφωτίζουσανκαὶφανεροποιοῦσαντὰπρὶνἐνἀγνοίᾳτῇκατὰπεῖρανκαὶκατ'ἀπολαυσινκείμεναμόνῃδὲτῇἐλπίδιθεωρούμεναεἰκοτωςδὲτὸνπαρόνταβίοννύκτακαλεῖπρὸςτὴνμέλλουσανἡμέρανπολλὰγὰρτῶνἐντούτῳνῦνὡςἐννυκτὶκρυπτομένωνἐκεῖφανερὰὡςἐνλαμπρᾷἡμέρᾳγενήσεταικαὶπολλὰτῶνἀγνοουμένωνἐνταῦθαὡςἐνσκότειἐκεῖὡςἐνφωτὶἐπιγνωσθήσεταιπάσηςσκηνῆςλυομένηςκαὶπαντὸςπροσωπείουπεριαιρουμένουκαὶτῆςἐπιπροσθούσηςἀχλύοςτοῖςλογισμοῖςἐκκαθαιρομένουσυνετμήθηοὖνφησὶνἡνὺξτοῦτ'ἔστινὁβίοςἡμῶνκαὶἐγγίζειτὸτέλοςἤτοιἡἡμέραἤδηπλησιάζειτῆςτελευτῆςκαὶτῆςἀνταποδοσεωςχρὴοὖνδιὰταῦταπᾶσανἐντολὴνπροθύμωςἐπιτελεῖνἀγαπᾶνἀλλήλουςἀποδιδοναιπᾶσιτὰςὀφειλὰςὑποτάσσεσθαιταῖςἀρχαῖςκαὶγὰρκαὶὀλίγοςὁπόνοςἤδηοὐκεἰςμῆκοςοἱἀγῶνεςεἴτικαὶδέοιἀγωνίσασθαιἐκτείνονταιβραχὺλίανγέγονετὸστάδιοντῆςζωῆςἡμῶνμηδεὶςὀκνείτωπάντεςσπουδάσωμεν
ὡςἐνἡμέραιευσχημονωςὩςἐνἡμέρᾳ.ὡςἤδηπαρούσης,ὡςἐνεστηκυίαςτῆςὅσονοὔπωπαρεσομένηςἡμέρας,οὕτωπολιτευσώμεθαεὐσχημονως.τὶδὲἐστιτὸεὐσχημονως;ἑρμηνεύειαὐτὸςἐπάγων·μὴκώμοιςκαὶἑξῆς.εὐσχημονωςδέφησιλίανἐντρέπων,ὅτιεἰκαὶμὴκολασιςἦνἀποκειμένητοῖςἁμαρτάνουσικαὶἀπολαυσιςτοῖςκατορθοῦσιν,ἔδειτὸαἰσχρὸνκαὶἀπρεπὲςκαὶἀσχημονοῦνφεύγονταςἔχεσθαιτῆςἀρετῆς.ὅτεδὲκαὶτὰῥηθένταἑκατέρῳβίῳἀκολουθεῖ,τὶχρὴποιεῖν.
ὡςἐνἡμέραιὡςἤδηπαρούσηςὡςἐνεστηκυίαςτῆςὅσονοὔπωπαρεσομένηςἡμέραςοὕτωπολιτευσώμεθαεὐσχημονωςτὶδὲἐστιτὸεὐσχημονωςἑρμηνεύειαὐτὸςἐπάγωνμὴκώμοιςκαὶἑξῆςεὐσχημονωςδέφησιλίανἐντρέπωνὅτιεἰκαὶμὴκόλασιςἦνἀποκειμένητοῖςἁμαρτάνουσικαὶἀπολαυσιςτοῖςκατορθοῦσινἔδειτὸαἰσχρὸνκαὶἀπρεπὲςκαὶἀσχημονοῦνφεύγονταςἔχεσθαιτῆςἀρετῆςὅτεδὲκαὶτὰῥηθένταἑκατέρῳβίῳἀκολουθεῖτὶχρὴποιεῖν
Ὡςἐνἡμέρᾳὡςἤδηπαρούσηςὡςἐνεστηκυίαςτῆςὅσονοὔπωπαρεσομένηςἡμέραςοὕτωπολιτευσώμεθαεὐσχημονωςτὶδὲἐστιτὸεὐσχημονωςἑρμηνεύειαὐτὸςἐπάγωνμὴκώμοιςκαὶἑξῆςεὐσχημονωςδέφησιλίανἐντρέπωνὅτιεἰκαὶμὴκόλασιςἦνἀποκειμένητοῖςἁμαρτάνουσικαὶἀπολαυσιςτοῖςκατορθοῦσινἔδειτὸαἰσχρὸνκαὶἀπρεπὲςκαὶἀσχημονοῦνφεύγονταςἔχεσθαιτῆςἀρετῆςὅτεδὲκαὶτὰῥηθένταἑκατέρῳβίῳἀκολουθεῖτὶχρὴποιεῖν
ὡςἐνἡμέραιευσχημονωςὩςἐνἡμέρᾳὡςἤδηπαρούσηςὡςἐνεστηκυίαςτῆςὅσονοὔπωπαρεσομένηςἡμέραςοὕτωπολιτευσώμεθαεὐσχημονωςτὶδὲἐστιτὸεὐσχημονωςἑρμηνεύειαὐτὸςἐπάγωνμὴκώμοιςκαὶἑξῆςεὐσχημονωςδέφησιλίανἐντρέπωνὅτιεἰκαὶμὴκόλασιςἦνἀποκειμένητοῖςἁμαρτάνουσικαὶἀπολαυσιςτοῖςκατορθοῦσινἔδειτὸαἰσχρὸνκαὶἀπρεπὲςκαὶἀσχημονοῦνφεύγονταςἔχεσθαιτῆςἀρετῆςὅτεδὲκαὶτὰῥηθένταἑκατέρῳβίῳἀκολουθεῖτὶχρὴποιεῖν
τὸνδὲἀσθενοῦνταὍρατὸσυνετὸνκαὶδραστήριονκαὶπρονοητικὸντοῦΠαύλου.δεξιούμενοςἐπιπλήττειτὸντοῖςβρώμασιδιακρινόμενον,τὸμὲνἵναμὴἀποσκιρτήσῃἀκράτουτοῦἐλέγχουπροτεινομένου,τὸδὲἵναμὴδόξῃκαλὸνποιεῖνἀνεπιτίμητοςμένων.διὸπροσλαμβάνεσθεαὐτον,φησίν,ἀσθενὴςἐστιν.μὴκρίνῃςαὐτον,φησίν.διὰτί;οὐχὶὅτιοὐποιεῖκακόν,ἀλλ'ὅτικύριονἔχειτὸνκρίνοντααὐτὸνἄλλον.τούτῳκαὶἐκεῖνονπαραμυθούμενος,ὡςἔφημεν,ἐπὶτῷμὴκατακρίνεσθαιὑπὸτοῦπλησίον,καὶδιδοὺςπάλινἐννοεῖνὅτικἂνοὗτοςαὐτὸνοὐκρίνει,ἀλλ'οὖνὑπὸκρίμαἐστὶπαρατηρούμενοςτὰβρώματα·εἰγὰρκαὶοὗτοςοὐκρίνεισε,μονονουχὶλέγων,ἀλλ'ἔχειςκύριοντὸνκρίνοντάσε.διὸδεῖσετῆςτοιαύτηςἀποσχέσθαισμικρολογίας.κωλύειδὲπερὶβρωμάτωνκρίνεινἀλλήλους,ἵναμὴκατ'ἀρχὰςτῆςπίστεωςπερὶταῦταἐρίζοντεςκαὶδιαφιλονεικοῦντεςἐκτούτουκαὶεἰςαὐτὰτὰκαίριαδιαστῆναικινδυνεύσωσιν,καὶτὸκεφάλαιον,αὐτὴντὴνεἰςΧριστὸνπίστινζημιωθῶσιν.τὶοὖν;ἂνἴδωμεννῦνπερὶτὰβρώματαἸουδαϊκῶςπαρατηρούμενον,οὐμὴκατακρίνομεν;καὶμάλιστάγε.πῶςοὖνφησιν·μὴκρίνετεκαὶοὐμὴκριθῆτε;οὐπερὶπίστεωςἢτῶνεἰςπίστινσυντελούντωντοῦτοδεῖἐκλαμβάνεινμὴγένοιτοοὐδὲπερὶτῶνανεδηνπραττομένωνἀτοπων,ἀλλὰπερὶτῶνκατὰτὸνβίονἔργων,περὶτῶνὑπονοουμένων,περὶτῶν,ὡςαὐτὸςὁδεσπότης,κάρφουςλόγονἐχοντων·περὶτούτωνγὰρκαὶτῶντοιούτωνοὐδὲστόμαδιᾶραιδεῖ.καὶμάλισταοἷς
ὍρατὸσυνετὸνκαὶδραστήριονκαὶπρονοητικὸντοῦΠαύλουδεξιούμενοςἐπιπλήττειτὸντοῖςβρώμασιδιακρινόμενοντὸμὲνἵναμὴἀποσκιρτήσῃἀκράτουτοῦἐλέγχουπροτεινομένουτὸδὲἵναμὴδόξῃκαλὸνποιεῖνἀνεπιτίμητοςμένωνδιὸπροσλαμβάνεσθεαὐτονφησὶνἀσθενὴςἐστινμὴκρίνῃςαὐτονφησὶνδιὰτὶοὐχὶὅτιοὐποιεῖκακὸνἀλλ'ὅτικύριονἔχειἄλλοντὸνκρίνοντααὐτὸντούτῳκαὶἐκεῖνονπαραμυθούμενοςὡςἔφημενἐπὶτῷμὴκατακρίνεσθαιὑπὸτοῦπλησίονκαὶδιδοὺςπάλινἐννοεῖνὅτικἂνοὗτοςαὐτὸνοὐκρίνειἀλλ'οὖνὑπὸκρίμαἐστὶπαρατηρούμενοςτὰβρώματαεἰγὰρκαὶοὗτοςοὐκρίνεισεμονονουχὶλέγωνἀλλ'ἔχειςκύριοντὸνκρίνοντάσεδιὸδεῖσετῆςτοιαύτηςἀποσχέσθαισμικρολογίαςκωλύειδὲπερὶβρωμάτωνκρίνεινἀλλήλουςἵναμὴκατ'ἀρχὰςτῆςπίστεωςπερὶταῦταἐρίζοντεςκαὶφιλονεικοῦντεςἐκτούτουκαὶεἰςαὐτὰτὰκαίριαδιαστῆναικινδυνεύσωσινκαὶτὸκεφάλαιοναὐτὴντὴνεἰςΧριστὸνπίστινζημιωθῶσιντὶοὖνἂνἴδωμεννῦνπερὶτὰβρώματαἸουδαϊκῶςπαρατηρούμενονοὐμὴκατακρίνωμενκαὶμάλιστάγεπῶςοὖνφησινμὴκρίνετεκαὶοὐμὴκριθῆτεοὐπερὶπίστεωςἢτῶνεἰςπίστινσυντελούντωντοῦτοδεῖἐκλαμβάνεινμὴγένοιτοοὐδὲπερὶτῶναναιδηνπραττομένωνἀτοπωνἀλλὰπερὶτῶνκατὰτὸνβίονἔργωνπερὶτῶνὑπονοουμένωνπερὶτῶνὡςαὐτὸςὁδεσπότηςκάρφουςλόγονἐχοντωνπερὶτούτωνγὰρκαὶτῶντοιούτωνοὐδὲστόμαδιᾶραιδεῖκαὶμάλισταοἷς
ὍρατὸσυνετὸνκαὶδραστήριονκαὶπρονοητικὸντοῦΠαύλουδεξιούμενοςἐπιπλήττειτὸντοῖςβρώμασιδιακρινόμενοντὸμὲνἵναμὴἀποσκιρτήσῃἀκράτουτοῦἐλέγχουπροτεινομένουτὸδὲἵναμὴδόξῃκαλὸνποιεῖνἀνεπιτίμητοςμένωνδιὸπροσλαμβάνεσθεαὐτονφησὶνἀσθενὴςἐστινμὴκρίνῃςαὐτονφησὶνδιὰτὶοὐχὶὅτιοὐποιεῖκακὸνἀλλ'ὅτικύριονἔχειτὸνκρίνοντααὐτὸνἄλλοντούτῳκαὶἐκεῖνονπαραμυθούμενοςὡςἔφημενἐπὶτῷμὴκατακρίνεσθαιὑπὸτοῦπλησίονκαὶδιδοὺςπάλινἐννοεῖνὅτικἂνοὗτοςαὐτὸνοὐκρίνειἀλλ'οὖνὑπὸκρίμαἐστὶπαρατηρούμενοςτὰβρώματαεἰγὰρκαὶοὗτοςοὐκρίνεισεμονονουχὶλέγωνἀλλ'ἔχωνκύριοντὸνκρίνοντάσεδιὸδεῖσετῆςτοιαύτηςἀποσχέσθαιμικρολογίαςκωλύειδὲπερὶβρωμάτωνκρίνεινἀλλήλουςἵναμὴκατ'ἀρχὰςτῆςπίστεωςπερὶταῦταἐρίζοντεςκαὶδιαφιλονεικοῦντεςἐκτούτουκαὶεἰςαὐτὰτὰκαίριαδιαστῆναικινδυνεύσωσινκαὶτὸκεφάλαιοναὐτὴντὴνεἰςΧριστὸνπίστηνζημιωθῶσηντὶοὖνἂνἴδωμεννῦνπερὶτὰβρώματαἸουδαϊκῶςπαρατηρούμενονοὐμὴκατακρίνομενκαὶμάλιστάγεπῶςοὖνφησινμὴκρίνετεκαὶοὐμὴκριθῆτεοὐπερὶπίστεωςἢτῶνεἰςπίστινσυντελούντωντοῦτοδεῖἐκλαμβάνεινμὴγένοιτοοὐδὲπερὶτῶνἀνέδηνπραττομένωνἀτοπωνἀλλὰπερὶτῶνκατὰτὸνβίονἔργωνπερὶτῶνὑπονοουμένωνπερὶτῶνὡςαὐτὸςὁδεσπότηςκάρφουςλόγονἐχοντωνπερὶτούτωνγὰρκαὶτῶντοιούτωνοὐδὲστόμαδιᾶραιδεῖκαὶμάλισταοἷς
τὸνδὲἀσθενοῦνταὍρατὸσυνετὸνκαὶδραστήριονκαὶπρονοητικὸντοῦΠαύλουδεξιούμενοςἐπιπλήττειτὸντοῖςβρώμασιδιακρινόμενοντὸμὲνἵναμὴἀποσκιρτήσῃἀκράτουτοῦἐλέγχουπροτεινομένουτὸδὲἵναμὴδόξῃκαλὸνποιεῖνἀνεπιτίμητοςμένωνδιὸπροσλαμβάνεσθεαὐτονφησὶνἀσθενὴςἐστινμὴκρίνῃςαὐτονφησὶνδιὰτὶοὐχὶὅτιοὐποιεῖκακὸνἀλλ'ὅτικύριονἔχειτὸνκρίνοντααὐτὸνἄλλοντούτῳκαὶἐκεῖνονπαραμυθούμενοςὡςἔφημενἐπὶτῷμὴκατακρίνεσθαιὑπὸτοῦπλησίονκαὶδιδοὺςπάλινἐννοεῖνὅτικἂνοὗτοςαὐτὸνοὐκρίνειἀλλ'οὖνὑπὸκρίμαἐστὶπαρατηρούμενοςτὰβρώματαεἰγὰρκαὶοὗτοςοὐκρίνεισεμονονουχὶλέγωνἀλλ'ἔχειςκύριοντὸνκρίνοντάσεδιὸδεῖσετῆςτοιαύτηςἀποσχέσθαισμικρολογίαςκωλύειδὲπερὶβρωμάτωνκρίνεινἀλλήλουςἵναμὴκατ'ἀρχὰςτῆςπίστεωςπερὶταῦταἐρίζοντεςκαὶφιλονεικοῦντεςδιαφιλονεικοῦντεςδια added in the margin by the same handἐκτούτουκαὶεἰςαὐτὰτὰκαίριαδιαστῆναικινδυνεύσωσινκαὶτὸκεφάλαιοναὐτὴντὴνεἰςΧριστὸνπίστινζημιωθῶσιντὶοὖνἂνἴδωμενπερὶἴδωμεννῦνπερὶνῦν added in the margin by a later handτὰβρώματαἸουδαϊκῶςπαρατηρούμενονοὐμὴκατακρίνομενκαὶμάλιστάγεπῶςοὖνφησινμὴκρίνετεκαὶοὐμὴκριθῆτεοὐπερὶπίστεωςἢτῶνεἰςπίστινσυντελούντωντοῦτοδεῖἐκλαμβάνεινμὴγένοιτοοὐδὲπερὶτῶνἀνέδηνπραττομένωνἀτοπωνἀλλὰπερὶτῶνκατὰτὸνβίονἔργωνπερὶτῶνὑπονοουμένωνπερὶτῶνὡςαὐτὸςὁδεσπότηςκάρφουςλόγονἐχοντωνπερὶτούτωνγὰρκαὶτῶντοιούτωνοὐδὲστόμαδιᾶραιδεῖκαὶμάλισταοἷς
ὃςμὲνκρίνειἡμέρανσυμπαρατίθησιτῷπροειρημένῳκεφαλαίῳκαὶἕτερον,καίφησινὅτιοὐμόνονἐπὶτοῦπροειρημένουοὐδεῖκατακρίνεινκαὶἐξουθενεῖντὸνπλησίον,ἀλλ'οὐδ'ἐπὶτοῦῥηθῆναιμέλλοντος.ἔστιδὲτοῦτοτοιοῦτον·οἱμὲνἡμέρανπαρ'ἡμέρανἤσθιον,οἱδὲκαθ'ἡμέραν.φησὶνοὖνὅτιοὐδεῖἐπὶτούτωνκρίνεινκαὶκατακρίνεινἀλλήλους,οὔτετὸνἐσθίοντανηστεύειγὰρὁπλησίονκαὶἀγαθονποιεῖποιῶναὐτὸδιὰτὸνθεόν,οὔτεπάλιντὸννηστεύονταδεῖκατακρίνειντὸνμὴνηστεύονταπαρ'ἡμέραν·οὐγὰρνομοθεσίαςἐστὶνἵναἡπαράβασιςπροξενῇκρίμα,ἀλλὰμονηςπροαιρέσεως.
συμπαρατίθησιτῷπροειρημένῳκεφαλαίῳκαὶἕτερονκαίφησινὅτιοὐμόνονἐπὶτοῦπροειρημένουοὐδεῖκατακρίνεινκαὶἐξουθενεῖντὸνπλησίονἀλλ'οὐδ'ἐπὶτοῦῥηθῆναιμέλλοντοςἔστιδὲτοῦτοτοιοῦτονοἱμὲνἡμέρανπαρ'ἡμέρανἤσθιονοἱδὲκαθ'ἡμέρανφησὶνοὖνὅτιοὐδεῖοὐδὲἐπὶτούτωνκρίνεινκαὶκατακρίνεινἀλλήλουςοὔτετὸνἐσθίοντανηστεύειγὰρὁπλησίονκαὶαγαθοποιειποιῶναὐτὸδιὰτὸνθεὸνοὔτεπάλιντὸννηστεύονταδεῖκατακρίνειντὸνμὴνηστεύονταπαρ'ἡμέρανοὐγὰρνομοθεσίαςἐστὶνἵναἡπαράβασιςπροξενῇκρίμαἀλλὰμόνηςπροαιρέσεως
συμπαρατίθησηντῷπροειρημένῳκεφαλαίῳκαὶἕτερονκαίφησινὅτιοὐμόνονἐπὶτοῦπροειρημένουοὐδεῖκατακρίνεινκαὶἐξουθενεῖντὸνπλησίονἀλλ'οὐδ'ἐπὶτοῦῥηθῆναιμέλλοντοςἔστιδὲτοῦτοτοιοῦτονοἱμὲνἡμέρανπαρ'ἡμέρανἤσθιονοἱδὲκαθ'ἡμέρανφησὶνοὖνὅτιοὐδεῖοὐδἐπὶτούτωνκρίνεινκαὶκατακρίνεινἀλλήλουςοὔτεἐσθίοντανηστεύειγὰρὁπλησίονκαὶἀγαθονποιεῖποιῶναὐτὸδιὰτὸνθεὸνοὔτεπάλιντὸννηστεύονταδεῖκατακρίνειντὸνμὴνηστεύονταπαρ'ἡμέρανοὐγὰρνομοθεσίαςἐστὶνἵναἡπαράβασιςπροξενεῖκρίμαἀλλὰμόνηςπροαιρέσεως
ὃςμὲνκρίνειἡμέρανσυμπαρατίθησιτῷπροειρημένῳκεφαλαίῳκαὶἕτερονκαίφησινὅτιοὐμόνονἐπὶτοῦπροειρημένουοὐδεῖκατακρίνεινκαὶἐξουθενεῖντὸνπλησίονἀλλ'οὐδ'ἐπὶτοῦῥηθῆναιμέλλοντοςἔστιδὲτοῦτοτοιοῦτονοἱμὲνἡμέρανπαρ'ἡμέρανἤσθιονοἱδὲκαθ'ἡμέρανφησὶνοὖνὅτιοὐδεῖἐπὶτούτωνκρίνεινκαὶκατακρίνεινἀλλήλουςοὔτετὸνἐσθίοντανηστεύειγὰρὁπλησίονκαὶἀγαθονποιεῖποιῶναὐτὸδιὰτὸνθεὸνοὔτεπάλιντὸννηστεύονταδεῖκατακρίνειντὸνμὴνηστεύονταπαρ'ἡμέρανοὐγὰρνομοθεσίαςἐστὶνἵναἡπαράβασιςπροξενῇκρίμαἀλλὰμόνηςπροαιρέσεως
ὁφρονῶντὴνἡμέραντοῦτοφανερὸνἐκτοῦπροειρημένουἡμῖνὅτιτοῦτολέγει,ὅτιὁκρίνωνκαὶλογιζόμενοςκαλὸνεἶναικαθ'ἡμέρανφαγεῖν,τῷκυρίῳφρονεῖ,τοῦτ'ἔστινἐνκυρίῳτοῦτολογίζεται,τοῦτ'ἔστιδιὰτὸνκύριοναὐτὸποιεῖ·καὶὁμὴκρίνωντοῦτομηδὲλογιζόμενοςὅτικαλὸνἐστικαθ'ἡμέρανφαγεῖν,διὰτὸνκύριοντοῦτοκρίνεικαλὸνεἶναικαὶλογίζεται·αἰτίαγὰρἐστιναὐτῷταῦταεἰρημένατοῦἕκαστοςτῷἰδίῳνοῒπληροφορείσθω.πῶςλέγειςτοῦτο,Παῦλε;καλῶςεἶπον,φησίν,ἐπειδὴκαὶὁνηστεύωνὑπὲρἡμέρανκαὶὁἐσθίωνκαθ'ἡμέρανεἰςἀρέσκειανκυρίουτοῦτοποιοῦσι,καὶοὐδεῖκρίνεινὅλωςἀλλήλουςἐπὶτούτῳ.εἶτακαὶἐπιτείνειτὴναἰτίανκαίφησιν·καὶγὰρὁἐσθίωνεὐχαριστεῖτῷθεῷἐντῷἐσθίειν,ὅτιἔδωκενἀνθρώποιςπορονκαὶσυνέχειανζωῆς,καὶὁνηστεύωνεὐχαριστεῖ,ὅτιἔδωκενἀνθρώποιςκαρτερίανκαὶὑπομονὴνκαὶμεθοδουςδι'ὧντιςδύναταιπεριγενέσθαιτῶντῆςσαρκὸςπαθῶν.ὁδὲἄλλωςπωςνηστεύωνἢἐσθίωνκατάκριτοςὥσπερτῶναἱρέσεώντινες.Ταῦταοὖνπερὶτῶννηστευόντωνκαὶἐσθιοντωνἰδικῶςἐκληπτέον,ἀλλὰμὴἐπὶἄλλωντινῶν·οὐγὰρἐπὶπάνταὁκανὼνοὗτοςδιήκει,ἀλλ'ὡςἔφημεν,ἰδικοςἐστινἐπὶτούτουμόνουκαὶτῶνὁμοίωνπαραλαμβανομενος.διὸοὐδ'ἐπὶτοῦπρὸμικροῦεἰρημένουκεφαλαίουἁρμοζει,οἷονἐπὶτοῦἐντοῖςβρώμασιδιακρινομένου·καὶγὰρἐκεῖνοςμὴἐσθίωνοὐχὶεἰςδόξανοὐκἐσθίειτοῦΧριστοῦ,ἀλλ'ὡςἀσθενὴςκαὶἀστήρικτοςἐντῇπίστει.ἀλλ'ἐκεῖνονμὲνοὐδεῖκατακρίνεινδιὰτὸνκαιρόν,ὅτιἀρχὴτοῦκηρύγματοςἦν,τὸνδὲἐσθίοντακαθ'ἡμέρανκαὶνηστεύονταὑπὲρἡμέρανοὐδεῖὅλωςοὐδέτερονοὐδετέρῳμέμψινἐπάγειν,ὅτιἄμφωεἰςδόξανκυρίουποιοῦσινὃποιοῦσιν.καὶτὰεφἑξῆςὅσαπερὶτὴναὐτὴνἔννοιανστρέφεται,ἐπὶτῶννηστευόντωνὑπὲρἡμέρανκαὶἐσθιοντωνκαθ'ἡμέρανἐκληπτέονμόνον,οἷον·σὺδὲτὶκρίνειςτὸνἀδελφονσου;καὶἄραοὖνἕκαστοςἡμῶνλόγονδώσειτῷθεῶπερὶαυτουͅ.εἶταλαβὼνἐντεῦθενἀφορμὴνκαὶἀναμνήσαςὅτικύριονἔχομεν,καὶτοῦβήματοςαὐτοῦεἰςπαραίνεσινἀνάγειτὸνλόγονκαθολικήν.τί,φησί,τοῦτοἐκεῖνολέγω;οὕτωδεῖπρὸςἀλλήλουςδιακεῖσθαιὥστεἐνμηδενὶτὸὅσονἐφ'ἡμῖνἐπάγεινἀλλήλοιςπρόσκομμαἢσκάνδαλον.τῷἀδελφῷδὲεἴρηκεκαὶἐκτοῦὀνοματοςδυσωπῆσαιθέλων.τί,φησί,σκανδαλίζεις;ἀδελφοςσού.ἐστιν,μέλοςσοὺἐστιν,ἕναπατέραἔχετε,ἕναδημιουργόν.ἂνοὖνἀναιρεθῇἀφ'ὑμῶντὰσκάνδαλακαὶτὰπροσσκομματα,πολλῷμᾶλλονἀναιρεθήσεταιτὸκρίνεινκαὶκατάκρινει.οὐχὶμόνοντὸἐπὶτούτῳκρίνεινκαὶκατακρίνεινἢἐπὶτούτῳ,ἀλλ'ἁπλῶςκαὶκαθόλουἀναιρεθήσεταιτὸκρίνεινὅλωςἀλλήλουςκαὶκατακρίνειν.καὶτότεἔσταιὡςἀληθῶςὅτεκρινόμενοςτρισμακάριστος,καὶὁμὴκρίνωνπαραπλήσιος,ἐνἀρετῇκαὶἁγιοτητιζώντωνἡμῶνκαὶτοῦκρίνεινκαὶκρίνεσθαιπᾶσανἐκποδὼνποιησαμένωνπρόφασιν.ὦΠαύλουφωνῆς,ὦοἰκοδομουθεμέλιος.τοῦτοκρίνατε,φησί,τὸμὴτιθέναιπρόσκομματῷἀδελφῷἢσκάνδαλον.ταύτηνκρηπῖδαπρώτηνκαταβαλεσθε.ἂναὕτηἑδρασθῇἐνὑμῖνἡκρηπίς,ῥᾷοντἄλλαἐποικοδομεῖνἐστιν.
τὸὁφρονῶντὴνἡμέρανκυρίωιφρονοςκαὶὁμὴφρονῶντὴνἡμέρανκυρίωιοὐφρονοςφανερὸνἐκτοῦπροειρημένουἡμῖνὅτιτοῦτολέγειὅτιὁκρίνωνκαὶλογιζόμενοςκαλὸνεἶναικαθ'ἡμέρανφαγεῖντῷκυρίῳφρονεῖτοῦτ'ἔστινἐνκυρίῳτοῦτολογίζεταιτοῦτ'ἔστιδιὰτὸνκύριοναὐτὸποιεῖκαὶὁμὴκρίνωντοῦτομηδὲλογιζόμενοςὅτικαλὸνἐστικαθ'ἡμέρανφαγεῖνδιὰτὸνκύριοντοῦτοκρίνεικαλὸνεἶναικαὶλογίζεταιαἰτίαγὰρἐστιναὐτῷταῦταεἰρημένατοῦἕκαστοςτῷἰδίῳνοῒπληροφορείσθωπῶςλέγειςτοῦτοΠαῦλεκαλῶςεἶπονφησὶνἐπειδὴκαὶὁνηστεύωνὑπὲρἡμέρανκαὶὁἐσθίωνκαθ'ἡμέρανεἰςἀρέσκειανκυρίουτοῦτοποιοῦσικαὶοὐδεῖκρίνεινὅλωςἀλλήλουςἐπὶτούτῳεἶτακαὶἐπιτείνειτὴναἰτίανκαίφησινκαὶγὰρὁἐσθίωνεὐχαριστεῖτῷθεῷἐντῷἐσθίεινὅτιἔδωκενἀνθρώποιςπόρονκαὶσυνέχειανζωῆςκαὶὁνηστεύωνεὐχαριστεῖὅτιἔδωκενἀνθρώποιςκαρτερίανκαὶὑπομονὴνκαὶμεθόδουςδι'ὧντιςδύναταιπεριγενέσθαιτῶντῆςσαρκὸςπαθῶνὁδὲἄλλωςπωςἐσθίωνἡνηστεύωνκατάκριτοςὥσπερτῶναἱρέσεώντινεςΤαῦταοὖνπερὶτῶννηστευόντωνκαὶἐσθιοντωνἰδικῶςἐκληπτέονἀλλὰμὴἐπὶἄλλωντινῶνοὐγὰρἐπὶπαντὶὁκανὼνοὗτοςδιήκειἀλλ'ὡςἔφημενἰδικοςἐστινἐπὶτούτουμόνονκαὶτῶνὁμοίωνπαραλαμβανόμενοςδιὸοὐδ'ἐπὶτοῦπρὸμικροῦεἰρημένουκεφαλαίουἁρμοζειοἷονἐπὶτοῦἐντοῖςβρώμασιδιακρινομένουκαὶγὰρἐκεῖνοςμὴἐσθίωνοὐχὶεἰςδόξανοὐκἐσθίειτοῦΧριστοῦἀλλ'ὡςἀσθενὴςκαὶἀστήρικτοςἐντῇπίστειἀλλ'ἐκεῖνονμὲνοὐδεῖκατακρίνεινδιὰτὸνκαιρὸνὅτιἀρχὴτοῦκηρύγματοςἦντὸνδὲἐσθίοντακαθ'ἡμέρανκαὶνηστεύονταὑπὲρἡμέρανοὐδεῖὅλωςοὐδέτερονοὐδετέρῳμέμψινἐπάγεινὅτιἄμφωεἰςδόξανκυρίουποιοῦσινὃποιοῦσινκαὶτὰἐφ'ἑξῆςὅσαπερὶτὴναὐτὴνἔννοιανστρέφεταιἐπὶτῶννηστευόντωνὑπὲρἡμέρανκαὶἐσθιοντωνκαθ'ἡμέρανἐκληπτέονμόνονοἷονσὺδὲτὶκρίνειςτὸνἀδελφονσουκαὶἄραοὖνἕκαστοςἡμῶνπερὶεαυτουͅλόγονδώσειτῷθεῶεἶταλαβὼνἐντεῦθενἀφορμὴνκαὶἀναμνήσαςὅτικύριονἔχομενκαὶτοῦβήματοςαὐτοῦεἰςπαραίνεσινἀνάγειτὸνλόγονκαθολικὴντὶφησὶτοῦτοἐκεῖνολέγωοὕτωδεῖπρὸςἀλλήλουςδιακεῖσθαιὥστεἐνμηδενὶτὸὅσονἐφ'ἡμῖνἐπάγεινἀλλήλοιςπρόσκομμαἢσκάνδαλοντῷἀδελφῷδὲεἴρηκεκαὶἐκτοῦὀνοματοςδυσωπῆσαιθέλωντὶφησὶσκανδαλίζειςἀδελφοςσοὺἐστινμέλοςσοὺἐστινἕναπατέραἔχετεἕναδημιουργὸνἂνοὖνἀναιρεθῇἀφ'ὑμῶντὰσκάνδαλακαὶτὰπροσσκομματαπολλῷμᾶλλονἀναιρεθήσεταιτὸκρίνεινκαὶκατακρίνεινοὐχὶμόνοντὸἐπὶτούτῳκρίνεινκαὶκατακρίνεινἢἐπὶτούτῳἀλλ'ἁπλῶςκαὶκαθόλουἀναιρεθήσεταιτὸκρίνεινὅλωςἀλλήλουςκαὶκατακρίνεινκαὶτότεἔσταιὡςἀληθῶςὅτεκρινόμενοςτρισμακάριστοςκαὶὁμὴκρίνωνπαραπλήσιοςἐνἀρετῇκαὶἁγιοτητιζώντωνἡμῶνκαὶτοῦκρίνεινκαὶκρίνεσθαιπᾶσανἐκπολλῶνποιησαμένωνπρόφασινὦΠαύλουφωνῆςὦοἰκοδομουθεμέλιοςτοῦτοκρίνατεφησὶτὸμὴτιθέναιπρόσκομματῷἀδελφῷἢσκάνδαλονταύτηνκρηπῖδαπρώτηνκαταβάλεσθεἂναὕτηἑδρασθῇἐνὑμῖνἡκρηπὶςῥᾷοντἄλλαἐποικοδομεῖνἐστιν
τὸὁφρονῶντὴνἡμέρανκυρίῳοὐφρονεῖκαὶὁμὴφρονῶντὴνἡμεκυρίῳοὐφρονεῖφανερὸνἐκτοῦπροειρημένουἡμῖνὅτιτοῦτολέγειὅτιὁκρίνωνκαὶλογιζόμενοςκαλὸνεἶναικαθ'ἡμέρανφαγεῖντῷκυρίῳφρονεῖτοῦτ'ἔστινἐνκυρίῳτοῦτολογίζεταιτοῦτ'ἔστιδιὰτὸνκύριοναὐτὸποιεῖκαὶὁμὴκρίνωντοῦτομηδὲλογιζόμενοςὅτικαλὸνἐστικαθ'ἡμέρανφαγεῖνδιὰτὸνκύριοντοῦτωκρίνεικαλὸνεἶναικαὶλογίζεταιαἰτίαγὰρἐστιναὐτῷταῦταεἰρημένατοῦἕκαστοςτῷἰδίῳνοῒπληροφορείσθωπῶςλέγειςτοῦτοΠαῦλεκαλῶςεἶπονφησὶνἐπειδὴκαὶὁνηστεύωνὑπὲρἡμέρανκαὶὁἐσθίωνκαθ'ἡμέρανεἰςἀρέσκειανκυρίουτοῦτοποιοῦσικαὶοὐδεῖκρίνεινὅλωςἀλλήλουςἐπὶτούτῳεἶτακαὶἐπιτείνειτὴναἰτίανκαίφησινκαὶγὰρὁἐσθίωνεὐχαριστεῖτῷθεῷἐντῷἐσθίεινὅτιἔδωκενἀνθρώποιςπόρονκαὶσυνέχειανζωῆςκαὶὁνηστεύωνεὐχαριστεῖὅτιἔδωκενἀνθρώποιςκαρτερίανκαὶὑπομονὴνκαὶμεθόδουςδι'ὧντιςδύναταιπεριγενέσθαιτῶντῆςσαρκὸςπαθῶνὁδὲἄλλωςπωςνηστεύωνἢἐσθίωνκατάκριτοςὥσπερτῶναἱρέσεώντινεςΤαῦταοὖνπερὶτῶννηστευόντωνκαὶἐσθιοντωνἰδικῶςἐκληπτέονἀλλὰμὴἐπὶἄλλωντινῶνοὐγὰρἐπὶπαντὶὁκανὼνοὗτοςδιήκειἀλλ'ὡςἔφημενἰδικοςἐστινἐπὶτούτουμόνονκαὶτῶνὁμοίωνπαραλαμβανόμενοςδιὸοὐδ'ἐπὶτοῦπρὸμικροῦεἰρημένουκεφαλαίουἁρμοζειοἷονἐπὶτοῦἐντοῖςβρώμασιδιακρινομένουκαὶγὰρἐκεῖνοςμὴἐσθίωνοὐχὶεἰςδόξανοὐκἐσθίειτοῦΧριστοῦἀλλ'ὡςἀσθενὴςκαὶἀστήρικτοςἐντῇπίστειἀλλ'ἐκεῖνονμὲνοὐδεῖκατακρίνεινδιὰτὸνκαιρὸνὅτιἀρχὴτοῦκηρύγματοςἦντὸνδὲἐσθίοντακαθ'ἡμέρανκαὶνηστεύονταὑπὲρἡμέρανοὐδεῖὅλωςοὐδέτερονοὐδετέρῳμέμψινἐπάγεινὅτιἄμφωεἰςδόξανκυρίουποιοῦσινὃποιοῦσινκαὶτὰἐφ'ἑξῆςὅσαπερὶτὴναὐτὴνἔννοιανστρέφεταιἐπὶτῶννηστευόντωνὑπὲρἡμέρανκαὶἐσθιοντωνκαθ'ἡμέρανἐκληπτέονμόνονοἷονσὺδὲτὶκρίνειςτὸνἀδελφονσουκαὶἄραοὖνἕκαστοςἡμῶνπερὶαὐτοῦλόγονδώσειτῷθεῶεἶταλαβὼνἐντεῦθενἀφορμὴνκαὶἀναμνήσαςὅτικύριονἔχομενκαὶτοῦβήματοςαὐτοῦεἰςπαραίνεσινἀνάγειτὸνλόγονκαθολικὴντὶφησὶτοῦτοἐκεῖνολέγωοὕτωδεῖπρὸςἀλλήλουςδιακεῖσθαιὥστεἐνμηδενὶτὸὅσονἐφ'ἡμῖνἐπάγεινἀλλήλοιςπρόσκομμαἢσκάνδαλοντῷἀδελφῷδὲεἴρηκενκαὶἐκτοῦὀνοματοςδυσωπῆσαιθέλωντὶφησὶσκανδαλίζειςἀδελφοςσοὺἐστινμέλλοςσοὺἐστινἕναπατέραἔχετεἕναδημιουργὸνἂνοὖνἀναιρεθῇἀφ'ὑμῶντὰσκάνδαλακαὶτὰπροσσκομματαπολλῷμᾶλλονἀναιρεθήσεταιτὸκρίνεινκαὶκατακρίνεινοὐχὶμόνοντὸἐπὶτούτῳκρίνεινκαὶκατακρίνεινἢἐπὶτούτῳἀλλ'ἁπλῶςκαὶκαθόλουἀναιρεθήσεταιτὸκρίνεινὅλωςἀλλήλουςκαὶκατακρίνεινκαὶτότεἔσταιὡςἀληθῶςὅτεμὴκρινόμενοςτρισμακάριστοςκαὶὁμὴκρίνωνπαραπλήσιοςἐνἀρετῇκαὶἁγιοτητιζώντωνἡμῶνκαὶτοῦκρίνεινκαὶκρίνεσθαιπᾶσανἐκποδὼνποιησαμένωνπρόφασινὦΠαύλουφωνῆςὦοἰκοδομουθεμέλιοςτοῦτοκρίνατεφησὶτὸμὴτιθέναιπρόσκομματῷἀδελφῷἢσκάνδαλονταύτηνκρηπῖδαπρώτηνκαταβάλεσθεἂναὕτηἑδρασθῇἐνὑμῖνἡκριπηςῥᾷοντἄλλαἐποικοδομεῖνἐστιν
τοῦτοφανερὸνἐκτῶνπροειρημένωνὅτιτοῦτολέγειὁκρίνωνκαὶλογιζόμενοςκαλὸνεἶναικαθ'ἡμέρανφαγεῖντῷκυρίῳφρονεῖτοῦτ'ἔστινἐνκυρίῳτοῦτολογίζεταιἡτοιδιὰτὸνκύριοναὐτὸποιεῖκαὶὁμὴκρίνωντοῦτομηδὲλογιζόμενοςὅτικαλὸνἐστικαθ'ἡμέρανφαγεῖνδιὰτὸνκύριοντοῦτοκρίνεικαλὸνεἶναικαὶλογίζεταιαἰτίαγὰρἐστιναὐτῷταῦταεἰρημένατοῦἕκαστοςτῷἰδίῳνοῒπληροφορείσθωπῶςλέγειςτοῦτοΠαῦλεκαλῶςεἶπονφησὶνἐπειδὴκαὶὁνηστεύωνὑπὲρἡμέρανκαὶὁἐσθίωνκαθ'ἡμέρανεἰςἀρέσκειανκυρίουτοῦτοποιοῦσικαὶοὐδεῖκρίνεινὅλωςἀλλήλουςἐπὶτούτοεἶταἐπιτείνειτὴναἰτίανκαίφησινκαὶγὰρὁἐσθίωνεὐχαριστεῖτῷθεῷἐντῷἐσθίεινὅτιἔδωκενἀνθρώποιςπόρονκαὶσυνέχειανζωῆςκαὶὁνηστεύωνεὐχαριστεῖὅτιἔδωκενἀνθρώποιςκαρτερίανκαὶὑπομονὴνκαὶμεθόδουςδι'ὧντιςδύναταιπεριγενέσθαιτῶντῆςσαρκὸςπαθῶνὁδὲἄλλωςπωςνηστεύωνἢἐσθίωνκατάκριτος
ὁφρονῶντὴνἡμέραντοῦτοφανερὸνἐκτοῦπροειρημένουἡμῖνὅτιτοῦτολέγειὅτιὁκρίνωνκαὶλογιζόμενοςκαλὸνεἶναικαθ'ἡμέρανφαγεῖντῷκυρίῳφρονεῖτοῦτ'ἔστινἐνκυρίῳτοῦτολογίζεταιτοῦτ'ἔστιδιὰτὸνκύριοναὐτὸποιεῖκαὶὁμὴκρίνωντοῦτομηδὲλογιζόμενοςὅτικαλὸνἐστικαθ'ἡμέρανφαγεῖνδιὰτὸνκύριοντοῦτοκρίνεικαλὸνεἶναικαὶλογίζεταιαἰτίαγὰρἐστιναὐτῷταῦταεἰρημένατοῦἕκαστοςτῷἰδίῳνοῒπληροφορείσθωπῶςλέγειςτοῦτοΠαῦλεκαλῶςεἶπονφησὶνἐπειδὴκαὶὁνηστεύωνὑπὲρἡμέρανκαὶὁἐσθίωνκαθ'ἡμέρανεἰςἀρέσκειανκυρίουτοῦτοποιοῦσικαὶοὐδεῖκρίνεινὅλωςἀλλήλουςἐπὶτούτῳεἶτακαὶἐπιτείνειτὴναἰτίανκαίφησινκαὶγὰρὁἐσθίωνεὐχαριστεῖτῷθεῷἐντῷἐσθίεινὅτιἔδωκενἀνθρώποιςπόρονκαὶσυνέχειανζωῆςκαὶὁνηστεύωνεὐχαριστεῖὅτιἔδωκενἀνθρώποιςκαρτερίανκαὶὑπομονὴνκαὶμεθόδουςδι'ὧντιςδύναταιπεριγενέσθαιτῶντῆςσαρκὸςπαθῶνὁδὲἄλλωςπωςνηστεύωνἢἐσθίωνκατάκριτοςὥσπερτῶναἱρέσεώντινεςΤαῦταοὖνπερὶτῶννηστευόντωνκαὶἐσθιοντωνἰδικῶςἐκληπτέονἀλλὰμὴἐπὶἄλλωντινῶνοὐγὰρἐπὶπάνταὁκανὼνοὗτοςδιήκειἀλλ'ὡςἔφημενἰδικοςἐστινἐπὶτούτουμόνουκαὶτῶνὁμοίωνπαραλαμβανόμενοςδιὸοὐδ'ἐπὶτοῦπρὸμικροῦεἰρημένουκεφαλαίουἁρμοζειοἷονἐπὶτοῦἐντοῖςβρώμασιδιακρινομένουκαὶγὰρἐκεῖνοςμὴἐσθίωνοὐχὶεἰςδόξανοὐκἐσθίειτοῦΧριστοῦἀλλ'ὡςἀσθενὴςκαὶἀστήρικτοςἐντῇπίστειἀλλ'ἐκεῖνονμὲνοὐδεῖκατακρίνεινδιὰτὸνκαιρὸνὅτιἀρχὴτοῦκηρύγματοςἦντὸνδὲἐσθίοντακαθ'ἡμέρανκαὶνηστεύονταὑπὲρἡμέρανοὐδεῖὅλωςοὐδέτερονοὐδετέρῳμέμψινἐπάγεινὅτιἄμφωεἰςδόξανκυρίουποιοῦσινὃποιοῦσινκαὶτὰεφἑξῆςὅσαπερὶτὴναὐτὴνἔννοιανστρέφεταιἐπὶτῶννηστευόντωνὑπὲρἡμέρανκαὶἐσθιοντωνκαθ'ἡμέρανἐκληπτέονμόνονοἷονσὺδὲτὶκρίνειςτὸνἀδελφονσουκαὶἄραοὖνἕκαστοςἡμῶνλόγονδώσειτῷθεῶπερὶαυτουͅεἶταλαβὼνἐντεῦθενἀφορμὴνκαὶἀναμνήσαςὅτικύριονἔχομενκαὶτοῦβήματοςαὐτοῦεἰςπαραίνεσινἀνάγειτὸνλόγονκαθολικὴντὶφησὶτοῦτοἐκεῖνολέγωοὕτωδεῖπρὸςἀλλήλουςδιακεῖσθαιὥστεἐνμηδενὶτὸὅσονἐφ'ἡμῖνἐπάγεινἀλλήλοιςπρόσκομμαἢσκάνδαλοντῷἀδελφῷδὲεἴρηκεκαὶἐκτοῦὀνοματοςδυσωπῆσαιθέλωντὶφησὶσκανδαλίζειςἀδελφοςσοὺἐστινμέλοςσοὺἐστινἕναπατέραἔχετεἕναδημιουργὸνἂνοὖνἀναιρεθῇἀφ'ὑμῶντὰσκάνδαλακαὶτὰπροσσκομματαπολλῷμᾶλλονἀναιρεθήσεταιτὸκρίνεινκαὶκατάκρινειοὐχὶμόνοντὸἐπὶτούτῳκρίνεινκαὶκατακρίνεινἢἐπὶτούτῳἀλλ'ἁπλῶςκαὶκαθόλουἀναιρεθήσεταιτὸκρίνεινὅλωςἀλλήλουςκαὶκατακρίνεινκαὶτότεἔσταιὡςἀληθῶςὅτεκρινόμενοςτρισμακάριστοςκαὶὁμὴκρίνωνπαραπλήσιοςἐνἀρετῇκαὶἁγιοτητιζώντωνἡμῶνκαὶτοῦκρίνεινκαὶκρίνεσθαιπᾶσανἐκποδὼνποιησαμένωνπρόφασινὦΠαύλουφωνῆςὦοἰκοδομουθεμέλιοςτοῦτοκρίνατεφησὶτὸμὴτιθέναιπρόσκομματῷἀδελφῷἢσκάνδαλονταύτηνκρηπῖδαπρώτηνκαταβάλεσθεἂναὕτηἑδρασθῇἐνὑμῖνἡκρηπὶςῥᾷοντἄλλαἐποικοδομεῖνἐστιν
οἶδακαὶπέπεισμαιἘντεῦθενπάλινεἰςτὰπερὶβρωμάτωνἐπάνεισι,καὶπαραινεῖτοὺςδυνατοὺςκατὰτὴνπίστινἀντιλαμβάνεσθαιτῶνἀσθενῶν,καὶδείκνυσινἐξὧνλέγει·καλὸνμὲνκαὶτὸἐνβρώμασινἐκεῖνονδιακρινόμενονπειρᾶσθαιδιορθοῦν,ἄμεινονδὲτὸἀδυνατοῦνταἐντούτῳὑπερορᾶντὸἐλάττωμακαὶχειραγωγεῖνπαντὶτρόπῳἐπὶτὸκερδῆσαικαὶσῶσαιαὐτον.
Ἐντεῦθενπάλινεἰςτὰπερὶβρωμάτωνἐπάνεισικαὶπαραινεῖτοὺςδυνατοὺςκατὰτὴνπίστινἀντιλαμβάνεσθαιτῶνἀσθενῶνκαὶδείκνυσινἐξὧνλέγεικαλὸνμὲνκαὶτὸἐνβρώμασινἐκεῖνονδιακρινόμενονπειρᾶσθαιδιορθοῦνἄμεινονδὲτὸἀδυνατοῦνταἐντούτῳὑπερορᾶντὸἐλάττωμακαὶχειραγωγεῖνπαντὶτρόπῳἐπὶτὸκερδῆσαικαὶσῶσαιαὐτον
οἶδακαὶπέπεισμαιἘντεῦθενπάλινεἰςτὰπερὶβρωμάτωνἐπάνεισικαὶπαραινεῖτοὺςδυνατοὺςκατὰτὴνπίστινἀντιλαμβάνεσθαιτῶνἀσθενῶνκαὶδείκνυσινἐξὧνλέγεικαλὸνμὲνκαὶτὸἐνβρώμασινἐκεῖνονδιακρινόμενονπειρᾶσθαιδιορθοῦνἄμεινονδὲτὸἀδυνατοῦνταἐντούτῳὑπερορᾶντὸἐλάττωμακαὶχειραγωγεῖνπαντὶτρόπῳἐπὶτὸκερδῆσαικαὶσῶσαιαὐτον
μεβλασφημείσθωἀγαθὸνμὲνγὰρτὸδιὰτὸἐστηριγμένονεἶναιτῇπίστειμὴδιακρίνεσθαιἐντοῖςβρώμασιν,ἐρίζοντεςδὲκαὶδιαφιλονεικοῦντεςσφόδραπρὸςτοὺςδιακρινομένουςποιεῖτετὸἀγαθὸνὑμῶνβλασφημεῖσθαι·ἐλεγχομενοιγὰρἐκεῖνοισυνελαύνονταιλέγεινπρὸςὑμᾶςὡςοὐδιὰπίστιντοῦτοποιεῖτε,ἀλλὰτὴνγαστέραθεραπεύοντες.εἰοὖνκαὶμὴδι'ἄλλοτιἐχρῆντῆςπερὶτοῦτοἔριδοςἀποσχέσθαι,ἀλλ'οὖνκαὶαὐτὸτοῦτοτὸμὴβλασφημεῖσθαιτὸἀγαθὸνὑμῶν,ἱκανονἐστινεἰςτὸπεῖσαιὑμᾶς,τὴνἔρινεἰςἀγάπηνκαὶὁμονοιανδιαλῦσαι·οὐγὰρἐστιτούτῳπαρορᾶντὰτῆςπίστεως,ἀλλὰτιμᾶνἐντῷτὰςκατ'αὐτῆςκωλύεινβλασφημίας.εἰκὸςδὲκαὶτῶνἔξωτινὰςτὰςἔριδαςδιακούονταςἐπιγελᾶνκαὶτὰτῶνΧριστιανῶνχλευάζεινκαὶβλασφημεῖν.δι'ἃπάνταἄμεινονἦνἀντὶτοῦἐρίζεινπερὶτὰμὴκαίρια,ὁμονοοῦνταςπερὶτὰκαίριακαὶτῇἀγάπῃσυνηρμοσμένουςπᾶσανδιαβολῆςκαὶβλασφημίαςπρόφασινἐκκοπτειν·ταῦταγὰρἐστιτὰεἰσάγονταεἰςτὴνβασιλείαντῶνοὐρανῶν,ἡἐνπίστειεἰρήνῃκαὶἡἐνἁγίῳπνεύματιχαρὰκαὶἡδικαιοσύνη.
μεβλασφημείσθωοὖνὑμῶντὸἀγαθονἀγαθὸνμὲνγὰρτὸδιὰτὸἐστηριγμένονεἶναιτῇπίστειμὴδιακρίνεσθαιἐντοῖςβρώμασινἐρίζοντεςδὲκαὶδιαφιλονεικοῦντεςσφόδραπρὸςτοὺςδιακρινομένουςποιεῖτετὸἀγαθὸνὑμῶνβλασφημεῖσθαιἐλεγχομενοιγὰρἐκεῖνοισυνελαύνονταιλέγεινπρὸςὑμᾶςὡςοὐδιὰπίστιντοῦτοποιεῖτεἀλλὰτὴνγαστέραθεραπεύοντεςεἰοὖνκαὶμὴδι'ἄλλοτιἐχρῆντῆςπερὶτοῦτοἔριδοςἀποσχέσθαιἀλλ'οὖνκαὶαὐτὸτοῦτοτὸμὴβλασφημεῖσθαιτὸἀγαθὸνὑμῶνἱκανονἐστινεἰςτὸπεῖσαιὑμᾶςτὴνἔρινεἰςὁμονοιανκαὶἀγάπηνδιαλῦσαιοὐγὰρἐστιτούτοͅπαρορᾶντὰτῆςπίστεωςἀλλὰτιμᾶνἐντῷτὰςκατ'αὐτῆςκωλύεινβλασφημίαςεἰκὸςδὲκαὶτῶνἔξωτινὰςτὰςἔριδαςδιακούονταςἐπιγελᾶνκαὶτὰτῶνΧριστιανῶνχλευάζεινκαὶβλασφημεῖνδι'ἃπάνταἄμεινονἦνἀντὶτοῦἐρίζεινπερὶτὰμὴκαίριαὁμονοοῦνταςπερὶτὰκαίριακαὶσυνηρμοσμένουςτῇἀγάπῃπᾶσανδιαβολῆςκαὶβλασφημίαςπρόφασινἐκκοπτεινταῦταγὰρἐστιτὰεἰσάγονταεἰςτὴνβασιλείαντῶνοὐρανῶνἡἐνπίστεικαὶεἰρήνῃκαὶἡἐνἁγίῳπνεύματιχαρὰκαὶἡδικαιοσύνη
μεβλασφημείσθωοὖνὑμῶντὸἀγαθονἀγαθὸνμὲνγὰρτὸδιὰτὸἐστηρηγμένονεἶναιτῇπίστειμὴδιακρίνεσθαιἐντοῖςβρώμασινἐρίζοντεςδὲκαὶδιαφιλονεικοῦντεςσφόδραπρὸςτοὺςδιακρινομένουςποιεῖτετὸἀγαθὸνὑμῶνβλασφημεῖσθαιἐλεγχομενοιγὰρἐκεῖνοισυνελαύνονταιλέγεινπρὸςὑμᾶςὡςοὐδιὰπίστιντοῦτοποιεῖτεἀλλὰτὴνγαστέραθεραπεύοντεςεἰοὖνκαὶμὴδι'ἄλλοτιἐχρῆντῆςπερὶτοῦτοἔριδοςἀποσχέσθαιἀλλ'οὖνκαὶαὐτὸτοῦτοτὸμὴβλασφημεῖσθαιτὸἀγαθὸνὑμῶνἱκανονἐστινεἰςτὸπεῖσαιὑμᾶςτὴνἔρινεἰςὁμονοιανκαὶἀγάπηνδιαλῦσαιοὐγὰρἐστιτούτῳπαρορᾶντὰτῆςπίστεωςἀλλὰτιμᾶνἐντῷτὰςκατ'αὐτῆςκωλύεινβλασφημίαςεἰκὸςδὲκαὶτῶνἔξωτινὰςτὰςἔριδαςδιακούονταςἐπιγελᾶνκαὶτὰτῶνΧριστιανῶνχλευάζεινκαὶβλασφημεῖνδι'ἃπάνταἄμεινονἦνἀντὶτοῦἐρίζεινπερὶτὰμὴκαίριαὁμονοοῦνταςπερὶτὰκαίριακαὶτῇἀγάπῃσυνηρμοσμένουςπᾶσανδιαβολῆςκαὶβλασφημίαςπρόφασινἐκκοπτεινταῦταγὰρἐστιτὰεἰσάγονταεἰςτὴνβασιλείαντῶνοὐρανῶνἡἐνπίστεικαὶεἰρήνῃκαὶἡἐνἁγίῳπνεύματιχαρὰκαὶἡδικαιοσύνη
μεβλασφημείσθωἀγαθὸνμὲνγὰρτὸδιὰτὸἐστηριγμένονεἶναιτῇπίστειμὴδιακρίνεσθαιἐντοῖςβρώμασινἐρίζοντεςδὲκαὶδιαφιλονεικοῦντεςσφόδραπρὸςτοὺςδιακρινομένουςποιεῖτετὸἀγαθὸνὑμῶνβλασφημεῖσθαιἐλεγχομενοιγὰρἐκεῖνοισυνελαύνονταιλέγεινπρὸςὑμᾶςὡςοὐδιὰπίστιντοῦτοποιεῖτεἀλλὰτὴνγαστέραθεραπεύοντεςεἰοὖνκαὶμὴδι'ἄλλοτιἐχρῆντῆςπερὶτοῦτοἔριδοςἀποσχέσθαιἀλλ'οὖνκαὶαὐτὸτοῦτοτὸμὴβλασφημεῖσθαιτὸἀγαθὸνὑμῶνἱκανονἐστινεἰςτὸπεῖσαιὑμᾶςτὴνἔρινεἰςἀγάπηνκαὶὁμονοιανδιαλῦσαιοὐγὰρἐστιτούτῳπαρορᾶντὰτῆςπίστεωςἀλλὰτιμᾶνἐντῷτὰςκατ'αὐτῆςκωλύεινβλασφημίαςεἰκὸςδὲκαὶτῶνἔξωτινὰςτὰςἔριδαςδιακούονταςἐπιγελᾶνκαὶτὰτῶνΧριστιανῶνχλευάζεινκαὶβλασφημεῖνδι'ἃπάνταἄμεινονἦνἀντὶτοῦἐρίζεινπερὶτὰμὴκαίριαὁμονοοῦνταςπερὶτὰκαίριακαὶτῇἀγάπῃσυνηρμοσμένουςπᾶσανδιαβολῆςκαὶβλασφημίαςπρόφασινἐκκοπτεινταῦταγὰρἐστιτὰεἰσάγονταεἰςτὴνβασιλείαντῶνοὐρανῶνἡἐνπίστειεἰρήνῃκαὶἡἐνἁγίῳπνεύματιχαρὰκαὶἡδικαιοσύνη
οὐγὰρἐστιἡβασιλείαΕἰπών·οὐγὰρἐστινἡβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσις,δείκνυσιτὴνπερὶτὰβρώματααὐτῶνἔρινσφοδροτάτηνοὖσανκαὶπέρατοῦμέτρου,καὶαἰνίττεταιὡςεἰἦνβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσις,οὐκἂνπλέονδιηγωνίσασθεἄν·ἅμαδὲκαὶἐντρεπτικῶς,ὅτιεἰὑπὲρτούτωνοὕτωποιεῖτε,τὶχρὴπράττεινὑπὲρδικαιοσύνηςκαὶεἰρήνηςκαὶτῆςπνευματικῆςχαρᾶς.
ἄλλωςΕἰπὼνοὐγὰρἐστινἡβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςδείκνυσιτὴνπερὶτὰβρώματααὐτῶνἔρινσφοδροτάτηνοὖσανκαὶπέρατοῦμέτρουκαὶαἰνίττεταιὡςεἰἦνβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςδείκνυσιτὴνπερὶτὰοὐκἂνπλέονδιηγωνίσασθεἂνἅμαδὲκαὶἐντρεπτικῶςὅτιεἰὑπὲρτούτωνοὕτωποιεῖτετὶχρὴπράττεινὑπὲρδικαιοσύνηςκαὶεἰρήνηςκαὶτῆςπνευματικῆςχαρᾶς
Εἰπὼνοὐγὰρἡβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςδείκνυσιτὴνπερὶτὰβρώματααὐτῶνἔρινσφοδροτάτηνοὖσανκαὶπέρατοῦμέτρουκαὶαἰνίττεταιὡςεἰἦνβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςοὐκἂνπλέονδιηγωνησασθεἂνἅμαδὲκαὶἐντρεπτικῶςὅτιεἰὑπὲρτούτωνοὓποιεῖτετὶχρὴπράττεινὑπὲρδιικαιοσύνηςsic!καὶεἰρήνηςκαὶτῆςπνευματικῆςχαρᾶς
οὐγὰρἐστιἡβασιλείαΕἰπὼνοὐγὰρἐστινἡβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςδείκνυσιτὴνπερὶτὰβρώματααὐτῶνἔρινσφοδροτάτηνοὖσανκαὶπέρατοῦμέτρουκαὶαἰνίττεταιὡςεἰἦνβασιλείατοῦθεοῦβρῶσιςκαὶπόσιςοὐκἂνπλέονδιηγωνίσασθεἂνἅμαδὲκαὶἐντρεπτικῶςὅτιεἰὑπὲρτούτωνοὕτωποιεῖτετὶχρὴπράττεινὑπὲρδικαιοσύνηςκαὶεἰρήνηςκαὶτῆςπνευματικῆςχαρᾶς
Ὁγὰρἐντούτοιςδουλεύωνοὕτωπράττωναὐτὰὡςχρεωστῶν,ὡςὀφειλέτηςμετὰφοβοῦκαὶμετὰσυντριμμοῦ,ὡςπιστὸςδοῦλοςθεοῦ·ὁγὰρφυσιούμενοςκαὶἀλαζονευομενοςἐντούτοιςοὔτεδουλεύειθεῷοὔτεεὐάρεστοςαὐτῷἐστιν.
οὕτωπράττωναὐτὰὡςχρεωστῶνὡςὀφειλέτηςμετὰφοβοῦκαὶμετὰσυντριμμοῦὡςπιστὸςδοῦλοςθεοῦὁγὰρφυσιούμενοςκαὶἀλαζονευομενοςἐντούτοιςοὔτεδουλεύειθεῷοὔτεεὐάρεστοςαὐτοῦἐστιν
Ὁγὰρἐντούτοιςδουλεύωνοὕτωπράττωναὐτὰὡςχρεωστῶνὡςὀφειλέτηςμετὰφοβοῦκαὶμετὰσυντριμμοῦὡςπιστὸςδοῦλοςθεοῦὁγὰρφυσιούμενοςκαὶἀλαζονευομενοςἐντούτοιςοὔτεδουλεύειθεῷοὔτεεὐάρεστοςαὐτῷἐστιν
μακάριοςὁμὴκρίνωνἈντιπίπτονλύει.τὶοὖν,φησίν,ἂνδιὰτὸνἀσθενῆμηδ'ἐγὼφάγω;οὐπαραβάλλομαιαὐτῷ;οὐγίνομαιαὐτῷὅμοιος;πρὸςοὖντοῦτομονονουχὶλέγειὅτιμὴγένοιτο·ἡγὰρπίστιςσουἡἐνώπιοντοῦθεοῦκαθαρὰκαὶἀκίβδηλοςμένει.εἶτατὶδὲλέγω;ὅτιοὐδὲνπαραβλάπτῃἐκτούτου,καὶὅτιἡπίστιςσουμένειἐνώπιοντοῦθεοῦ,καὶμακαρισμὸνπροξενεῖςσεαυτῷ,ἐὰνδιὰτὴνὠφέλειανκαὶσωτηρίαντοῦἀδελφοῦοὐτρώγῃς.μακάριοςγάρ,φησίν,ὁμὴκατακρίνωνἑαυτὸνἐνᾧδοκιμάζει,τοῦτ'ἔστινὁἔχωντὸσυνειδὸςαὐτοῦμαρτυροῦναὐτῷ,οὐκἐντούτῳμόνονἐνᾧδιὰτὴνσωτηρίαντοῦἀδελφοῦἀπέχεταιβρωμάτων,ἀλλὰκαὶἁπλῶςἐνπαντὶπράγματιὃἂνδιὰδοκιμῆςἀκριβοῦςκατανοήσῃ,ὅτιἀγαθονἐστιν·ἔπειταπράττῃαὐτὸτὴνσυνείδησινἔχωνμαρτυροῦσαν.μακάριοςἐστινὁτοιοῦτος,τοσοῦτονἀπέχειτοῦλαβήντιναἕνεκατούτουδέξασθαι
ὁμὴκρίνωνἑαυτόνἈντιπίπτονλύειτὶοὖνφησὶνἂνδιὰτὸνἀσθενῆμηδ'ἐγὼφάγωοὐπαραβάλλομαιαὐτῷοὐγίνομαιαὐτῷὅμοιοςπρὸςοὖντοῦτομονονουχὶλέγειὅτιμὴγένοιτοἡγὰρπίστιςσουἡἐνώπιοντοῦθεοῦκαθαρὰκαὶἀκίβδηλοςμένειεἶτατὶδὲλέγωὅτιοὐδὲνπαραβλάπτῃἐκτούτουκαὶὅτιἡπίστιςσουμένειἐνώπιοντοῦθεοῦκαὶμακαρισμὸνπροξενεῖςσεαυτῷἐὰνδιὰτὴνὠφέλειανκαὶσωτηρίαντοῦἀδελφοῦοὐτρώγῃςμακάριοςγὰρφησὶνὁμὴκατακρίνωνἑαυτὸνἐνᾧδοκιμάζειτοῦτ'ἔστινὁἔχωντὸσυνειδὸςαὐτοῦμαρτυροῦναὐτῷοὐκἐντούτῳμόνονἐνᾧδιὰτὴνσωτηρίαντοῦἀδελφοῦἀπέχεταιβρωμάτωνἀλλὰκαὶἁπλῶςἐνπαντὶπράγματιὃἂνδιὰδοκιμῆςἀκριβοῦςκατανοήσῃὅτιἀγαθονἐστινἔπειταπράττῃαὐτὸτὴνσυνείδησινἔχωνμαρτυροῦσανμακάριοςἐστινὁτοιοῦτοςτοσοῦτονἀπέχειτοῦβλαβήντιναἕνεκατούτουδέξασθαι
Ἀντιπίπτονλύειτὶοὖνφησὶνἂνδιὰτὸνἀσθενῆμηδ'ἐγὼφάγωοὐπαραβάλλομαιαὐτῷοὐγίνομαιαὐτῷὅμοιοςπρὸςοὖντοῦτομονονουχὶλέγειὅτιμὴγένοιτοἡγὰρπίστιςσουἡἐνώπιοντοῦθεοῦκαθαρὰκαὶἀκίβδηλοςμένειεἶτατὶδὲλέγωὅτιοὐδὲνπαραβλάπτειἐκτούτουκαὶὅτιἡπίστιςσουμένειἐνώπιοντοῦθεοῦκαὶμακαρισμὸνπροξενεῖςσεαυτῷἐὰνδιὰτὴνὠφέλειανκαὶσωτηρίαντοῦἀδελφοῦοὐτρώγῃςμακάριοςγὰρφησὶνὁμὴκατακρίνωνἑαυτὸνἐνᾧδοκιμάζειτοῦτ'ἔστινὁἔχωντὸσυνειδὸςαὐτοῦμαρτυροῦναὐτῷοὐκἐντούτῳμόνονἐνᾧδιὰτὴνσωτηρίαντοῦἀδελφοῦἀπέχεταιβρωμάτωνἀλλὰκαὶἁπλῶςἐνπαντὶπράγματιὃἂνδιὰδοκιμῆςἀκριβοῦςκατανοήσῃὅτιἀγαθονἐστινἔπειταπράττῃαὐτὸτὴνσυνείδησινἔχωνμαρτυροῦσανμακάριοςἐστινὁτοιοῦτοςτοσοῦτονἀπέχειτοῦλαβεῖντιναἕνεκεντούτουδέξασθαι
μακάριοςὁμὴκρίνωνἈντιπίπτονλύειτὶοὖνφησὶνἂνδιὰτὸνἀσθενῆμηδ'ἐγὼφάγωοὐπαραβάλλομαιαὐτῷοὐγίνομαιαὐτῷὅμοιοςπρὸςοὖντοῦτομονονουχὶλέγειὅτιμὴγένοιτοἡγὰρπίστιςσουἡἐνώπιοντοῦθεοῦκαθαρὰκαὶἀκίβδηλοςμένειεἶτατὶδὲλέγωὅτιοὐδὲνπαραβλάπτῃἐκτούτουκαὶὅτιἡπίστιςσουμένειἐνώπιοντοῦθεοῦκαὶμακαρισμὸνπροξενεῖςσεαυτῷἐὰνδιὰτὴνὠφέλειανκαὶσωτηρίαντοῦἀδελφοῦοὐτρώγῃςμακάριοςγὰρφησὶνὁμὴκατακρίνωνἑαυτὸνἐνᾧδοκιμάζειτοῦτ'ἔστινὁἔχωντὸσυνειδὸςαὐτοῦμαρτυροῦναὐτῷοὐκἐντούτῳμόνονἐνᾧδιὰτὴνσωτηρίαντοῦἀδελφοῦἀπέχεταιβρωμάτωνἀλλὰκαὶἁπλῶςἐνπαντὶπράγματιὃἂνδιὰδοκιμῆςἀκριβοῦςκατανοήσῃὅτιἀγαθονἐστινἔπειταπράττῃαὐτὸτὴνσυνείδησινἔχωνμαρτυροῦσανμακάριοςἐστινὁτοιοῦτοςτοσοῦτονἀπέχειτοῦλαβήντιναἕνεκατούτουδέξασθαι
καὶτὸκήρυγμαἸησοῦΧριστοῦΤὶἐστιτὸκήρυγματοῦἸησοῦ;ἵναγινώσκωσίνσε,φησί,καὶὃνἀπέστειλαςἸησοῦν·ὁἑωρακὼςἐμὲἑώρακετὸνπατέρα·ἐγὼκαὶὁπατὴρἓνἐσμενκαὶὡςὁΠέτροςφησὶνὅτιαὐτοςἐστινὁυἱὸςτοῦθεοῦτοῦζῶντος·καὶὅτιτὴνκρίσινπᾶσανὁυἱὸςἔχει·καὶπορευθέντεςμαθητεύσατεπάντατὰἔθνη.
the folio is numbered as 106καὶτὸκήρυγμαἸησοῦΧριστοῦΤὶδὲἐστιτὸκήρυγματοῦἸησοῦἵναγινώσκωσίνσεφησὶκαὶὃνἀπέστειλαςἸησοῦνὁἑωρακὼςἐμὲἑώρακετὸνπατέραἐγὼκαὶὁπατὴρἓνἐσμενκαὶὡςὁΠέτροςφησὶνὅτιαὐτοςἐστινὁυἱὸςτοῦθεοῦτοῦζῶντοςκαὶὅτιτὴνκρίσινπᾶσανὁυἱὸςἔχεικαὶπορευθέντεςμαθητεύσατεπάντατὰἔθνηἡβαπτίζοντεςαὐτοὺςεἰςτὸὄνοματοῦπατρὸςκαὶτοῦυἱοῦκαὶτοῦἁγίουπνεύματοςκαὶτὰὁμοίακαὶτὸκήρυγμαἸησοῦΧριστοῦ
ΤὶδὲἐστιτὸκήρυγματοῦἸησοῦἵναγινώσκωσίνσεφησὶκαὶὃνἀπέστειλαςἸησοῦνὁἑωρακὼςἐμὲἑώρακετὸνπατέραἐγὼκαὶὁπατὴρἓνἐσμενκαὶὡςὁΠέτροςφησὶνὅτιαὐτοςἐστινὁυἱὸςτοῦθεοῦτοῦζῶντοςκαὶὅτιτὴνκρίσινπᾶσανὁυἱὸςἔχεικαὶπορευθέντεςμαθητεύσατεπάντατὰἔθνηβαπτίζοντεςαὐτοὺςεἰςτὸὄνοματοῦπατρὸςκαὶτοῦυἱονκαὶτοῦἁγίουπνεύματοςκαὶτὰὁμοία
καὶτὸκήρυγμαἸησοῦΧριστοῦΤὶἐστιτὸκήρυγματοῦἸησοῦἵναγινώσκωσίνσεφησὶκαὶὃνἀπέστειλαςἸησοῦνὁἑωρακὼςἐμὲἑώρακετὸνπατέραἐγὼκαὶὁπατὴρἓνἐσμενκαίἐσμενκαὶὡςὁΠέτροςφησὶνὅτιαὐτοςἐστινὁυἱὸςτοῦθεοῦτοῦζῶντοςκαὶὅτιτὴνκρίσινπᾶσανὁυἱὸςἔχεικαίκαὶ ὡς ὁ Πέτρος φησὶν ὅτι αὐτος ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος· καὶ ὅτι τὴν κρίσιν πᾶσαν ὁ υἱὸς ἔχει added in the margin by the same handπορευθέντεςμαθητεύσατεπάντατὰἔθνη
ΤὶςδὲἐστινοὗτοςὁἸησοῦςΧριστὸςὁἐξἀρχῆςμὲνσυνὼντῷπατρὶφανερωθεὶςδὲνῦνπῶςδὲφανερωθεὶςτοῦμυστηρίουφησὶνἀποκαλυφθέντοςἐνχρόνοιςγὰραἰωνίοιςτοῦτοσεσιγημένονὑπῆρχεμόνῳτῷπατρὶκαὶτῷυἱῷκαὶτῷπνεύματιγινωσκόμενοννῦνδὲτοῦμυστηρίουἀποκαλυφθέντοςεἰςπάντατὰἔθνηἐφανερώθηὁΧριστὸςυἱὸςὢντοῦθεοῦκαὶθεὸςὁμοούσιοςἀλλὰπῶςἐφανερώθηδιὰτῶνπροφητῶνδιὰτῶνγραφῶναὐτῶνκαὶπόθενοὗτοιἐλάλησανκαὶἔγραψανἐπιτάττοντοςκαὶἐμπνέοντοςαὐτοῖςτοῦπαναγίουπνεύματοςτοῦτογὰραἰώνιονθεὸνκαλεῖτοῦτ'ἔστινἄχρονοντὶοὖντὸἔργοντῶνπροφητικῶνγραφῶνἃςδιὰτοῦπνεύματοςἐλάλησανγνωρισθῆναιτὸνΧριστὸνπᾶσινἔθνεσινπῶςὑπακουσάντωναὐτῶντῇπίστειδιὰτῶνεὐαγγελισαμένωναὐτοῖςταύτηνὧντὸπλεῖστονμέροςὁτοῦΠαύλουδρόμοςκαὶτὸεὐαγγέλιονἤνυσενἔχειςοὖνκἀνταῦθατὴντριάδασυναπτομένηνδιὰμὲντοῦσοφῷθεῷτὸνπατέραδιὰδὲτοῦἸησοῦΧριστοῦδηλονότιτὸνυἱονδιὰδὲτοῦκατ'ἐπιταγὴντοῦαἰωνίουθεοῦτοὺςπροφήταςπροφητεῦσαιτὸἅγιονπνεῦμακαὶὅρατῆςὑψηλῆςὡςἀληθῶςκαὶοὐρανοδρομουδιανοίαςΠαύλουτὸὀξυωπὲςἐπεὶγὰρὡςἐπίπαντὸμὲνσοφὸνεἶναιπνεῦμαοὐπροσίσταταίτισιτὸδὲἄχρονονεἶναιπροσίσταταιτοῖςπολλοῖςἤμειψεταῦτακαὶτὸμὲνὃπροὔστηἄντισινεἰμὴΠαῦλοςἐβοατίθησινἐπὶτοῦπνεύματοςαἰώνιονθεὸνκαλῶντὸδὲὃκαὶμὴμαρτυροῦντοςεὔληπτοννομίζεινἐπὶτοῦπατρὸςτοῦτοτίθησιμηδὲνδεδιὼςἐπὶτοῦπατρὸςσοφὸνἀποκαλῶνοὐγὰρἐδεδίειμήτιςἀφαιρήσῃτῶνπολλῶνἢτὸσοφὸνἀπὸτοῦπνεύματοςἢτὸαἰώνιονἀπὸτοῦπατρὸςτὸαὐτὸδὲκαὶἐπὶτοῦυἱοῦτὸγὰρχρόνοιςαἰωνίοιςκαὶτὸφανερωθέντοςτὸἄχρονονκηρύσσειτοῦυἱοῦπερὶὃπροσκόπτεινἔμελλοντινεςτοῦτοπροθεραπεύωνὥσπεροὖνῥηθέντοςτοῦυἱοῦκαὶτοῦπνεύματοςαἰωνίουκαὶτὸνπατέρααἰώνιονἡἀκολουθίαδίδωσιεννοεῖνοὕτωσοφοῦῥηθέντοςτοῦπατρὸςκαὶὁυἱὸςκαὶτὸπνεῦμαεἰκοτωςἐνἀρρήτῳκαὶθεοπρεπεῖσοφίᾳνοηθεῖενἂνκαὶοὔτετὸαἰώνιοντοῦπατρὸςἀφαιρεθείηοὔτετὸσοφὸντοῦπνεύματοςἢτοῦυἱοῦἀποστερηθείηκαὶτὸεἰπεῖνδὲτὸνθεῖονΠαῦλονἐπὶτοῦπατρὸςἐνταῦθατῶισοφῷσυνάψαντατὸμόνῳτῆςὡςἀληθῶςἦντοῦπνεύματοςσοφίαςκαὶτῆςἐκεῖθενχορηγουμένηςΠαύλῳδιανοίαςἐντούτῳγὰρτέθεικετὸμόνῳἐνᾧπᾶσὶνἐστιἀναμφίβολονκαὶτοῖςλίανφιλονείκοιςὅτιὁυἱὸςκαὶτὸπνεῦμαοὐκἀπεστέρηταιτούτουτὶτοῦτοποιήσαςἵνακαὶἐνοἷςἂνἑτέροιςθεοπρεπέσινοήμασικαὶὀνομασιτὸμόνονἐπισυναπτομενονἀκούσῃςμὴπρὸςἀντιδιαστολὴντοῦυἱοῦκαὶτοῦπνεύματοςτὴνφωνὴνἐκλάβοιςἀλλὰπρὸςἀντιδιαστολὴνμὲντῶνἄλλωνἁπάντωνἕνωσινδὲκαὶσυνάφειαντῆςμοναρχικῆςτριάδοςὁγὰρἐνταῦθατοῦτονοεῖνφανερῶςὑποτιθεὶςκαὶἐπὶτῶνπαραπλησίωντὴναὐτὴνὑποληψινἔχεινδιακελεύεταιἤκουσαςσοφὸντὸνπατέρακαὶτὸνυἱὸνκαὶτὸπνεῦμασυνεξάκουσονσοφὸναἰώνιονεἶποντὸνυἱὸνἢτὸπνεῦμακαὶτὸνπατέραοὕτωμοινοησονβασιλέαεἶποντὸνπατέραδυνατὸνἐξουσιαστὴνκαὶτὸνυἱὸνκαὶτὸπνεῦμαοὕτωσεδοξάζεινχρὴμόνονεἶπονκαλῶςἵνατῇμοναδικῇτριάδισυντηρήσωτὸἐξαίρετονοὐχἵνασχίσαςαὐτὴνἀφαιρήσωτὸἀξίωμαμόνονὅτανσυνάψωτἄλλαπάνταδιαστέλλωἐκείνηνδὲμᾶλλονδιὰτοῦμόνονἑνοποιῶτῆςφυσικῆςσχέσεωςοὐμερίζωντὸἀδιάστατονἀλλὰσυσφίγγωνταῖςτῶνἀκροατῶνδιανοίαιςτὴνἑνοτητα
καὶτὸκήρυγμαΙησυςΧριστὸςΤὶςδὲἐστινοὗτοςὁἸησοῦςΧριστὸςὁἐξἀρχῆςμὲνσυνὼντῷπατρὶφανερωθεὶςδὲνῦνπῶςδὲφανερωθεὶςτοῦμυστηρίουφησὶνἀποκαλυφθέντοςἐνχρόνοιςγὰραἰωνίοιςτοῦτοσεσιγημένονὑπῆρχενμόνῳτῷπατρὶκαὶτῷυἱῷκαὶτῷπνεύματιγινωσκόμενοννῦνδὲτοῦμυστηρίουἀποκαλυφθέντοςεἰςπάντατὰἔθνηἐφανερώθηὁΧριστὸςὁυἱὸςὢντοῦθεοῦκαὶθεὸςὁμοούσιοςἀλλὰπῶςἐφανερώθηδιὰτῶνπροφητῶνδιὰτῶνγραφῶναὐτῶνκαὶπόθενοὗτοιἐλάλησανκαὶἔγραψανἐπιττάτοντοςsic!καὶἐμπνέοντοςαὐτοῖςτοῦπαναγίουπνεύματοςτοῦτογὰραἰώνιονθεὸνκαλεῖτοῦτ'ἔστινἄχρονοντὶοὖντὸἔργοντῶνπροφητικῶνγραφῶνἃςδιὰτοῦπνεύματοςἐλάλησανγνωρισθῆναιτὸνΧριστὸνπᾶσινἔθνεσινπῶςὑπακουσάντωναὐτῶντῇπίστειδιὰτῶνεὐαγγελισαμένωναὐτοῖςταύτηνὧντὸπλεῖστονμέροςὁτοῦΠαύλουδρόμοςκαὶτὸεὐαγγέλιονἤνυσενἔχειςοὖνκἀνταῦθατὴντριάδασυναπτομένηνδιὰμὲντοῦσοφῷθεῷτὸνπατέραδιὰδὲτοῦἸησοῦΧριστοῦδηλονότιτὸνυἱονδιὰδὲτοῦκατ'ἐπιταγὴντοῦαἰωνίουθεοῦτοὺςπροφήταςπροφητεῦσαιτὸἅγιονπνεῦμακαὶὅρατῆςὑψηλῆςὡςἀληθῶςοὐρανοδρομουδιανοίαςΠαύλουτὸὀξυοπὲςἐπεὶγὰρὡςἐπείπαντὸμὲνσοφὸνεἶναιτὸπνεῦμαοὐπροσίσταταίτισιντὸδὲἄχρονονεἶναιπροσίσταταιτοῖςπολλοῖςειμηψεταῦτακαὶτὸμὲνὃπροὔστηἄντισινεἰμὴΠαῦλοςἐβοατίθησινἐπὶτοῦπνεύματοςαἰώνιονθεὸνκαλῶντὸδὲὃκαὶμὴμαρτυροῦντοςεὔληπτοννομίζεινἐπὶτοῦπνεύματοςτοῦτοτίθησιμηδὲνδεδιὼςἐπὶτοῦπατρὸςσοφὸνἀποκαλῶνοὐγὰρἐδεδίειμήτιςἀφαιρήσῃτῶνπολλῶνἢτὸσοφὸνἀπὸτοῦπνεύματοςἢτὸαἰώνιονἀπὸτοῦπατρὸςτὸαὐτὸδὲκαὶἐπὶτοῦυἱοῦτὸγὰρχρόνοιςαἰωνίοιςκαὶτὸφανερωθέντοςτὸἄχρονονκηρύσσειτοῦυἱοῦπερὶὃπροσκόπτεινἔμελλοντινεςτοῦτοπροθεραπεύωνὥσπεροὖνῥηθέντοςτοῦυἱοῦκαὶτοῦπνεύματοςαἰωνίουκαὶτὸνπατέρααἰώνιονἡἀκολουθίαδίδωσινοεῖνοὕτωσοφοῦῥηθέντοςτοῦπατρὸςκαὶὁυἱὸςκαὶτὸπνεῦμαεἰκοτωςἐνἀρρήτῳκαὶθεοπρεπεῖσοφίᾳνοηθεῖενἂνκαὶοὔτετὸαἰώνιοντοῦπατρὸςἀφαιρεθείηοὔτετὸσοφὸντοῦπνεύματοςἢτοῦυἱοῦἀποστερηθείηκαὶτὸεἰπεῖνδὲτὸνθεῖονΠαῦλονἐπὶτοῦπατρὸςἐνταῦθασοφῷσυνάψαντατῶμόνῳτῆςὡςἀληθῶςτοῦπνεύματοςσοφίαςκαὶτῆςἐκεῖθενχορηγουμένηςΠαύλῳδιανοίαςἐντούτῳγὰρτέθεικεντὸμόνῳἐνᾧπᾶσὶνἐστιἀναμφίβολονκαὶτοῖςλίανφιλονείκοιςὅτιὁυἱὸςκαὶτὸπνεῦμαοὐκἀπεστέρηταιτούτουτὶτοῦτοποιήσαςἵνακαὶἐνοἷςἂνἑτέροιςθεοπρεπέσινοήμασικαὶὀνομασιτὸμόνονἐπισυναπτομενονἀκούσῃςμὴὡςἀντιδιαστολὴντοῦυἱοῦκαὶτοῦπνεύματοςτὴνφωνὴνἐκλάβοιςἀλλὰπρὸςἀντιδιαστολὴνμὲντῶνἄλλωνἁπάντωνἕνωσινδὲκαὶσυνάφειαντῆςμοναρχικῆςτριάδοςὁγὰρἐνταῦθατοῦτονοεῖνφανερῶςὑποτιθεὶςκαὶἐπὶτῶνπαραπλησίωντὴναὐτὴνὑποληψινἔχεινδιακελεύεται
ἤκουσαςσοφὸντὸνπατέρακαὶτὸνυἱὸνκαὶτὸπνεῦμασυνεξάκουσονσοφὸναἰώνιονεἶποντὸνυἱὸνἢτὸπνεῦμακαὶτὸνπατέραοὕτωμοινοησονβασιλέαεἶποντὸνπατέραδυνατὸνἐξουσιαστὴνκαὶτὸνυἱὸνκαὶτὸπνεῦμαοὕτωδοξάζεινσεχρὴμόνονεἶπονκαλῶςἵνατῇμοναδικῇτριάδισυντηρήσωτὸἐξαίρετονοὐχἵνασχίσαςαὐτὴνἀφαιρήσωτὸἀξίωμαμόνονὅτανσυνάψωτἄλλαπάνταδιαστέλλωἐκείνηνδὲμᾶλλονδιὰτοῦμόνονἑνοποιῶτῆςφυσικῆςσχέσεωςοὐμερίζωντὸἀδιάστατονἀλλὰσυσφίγγωνταῖςτῶνἀκροατῶνδιανοίαιςτὴνἑνοτητα
ΤὶςδὲἐστινοὗτοςὁἸησοῦςΧριστὸςὁἐξἀρχῆςμὲνσυνὼντῷπατρὶφανερωθεὶςδὲνῦνπῶςφανερωθεὶςτοῦμυστηρίουφησὶνἀποκαλυφθέντοςἐνχρόνοιςγὰραἰωνίοιςτοῦτοσεσιγημένονὑπῆρχεμόνῳτῷπατρὶκαὶτῷυἱῷκαὶτῷπνεύματιγινωσκόμενοννῦνδὲτοῦμυστηρίουἀποκαλυφθέντοςεἰςπάντατὰἔθνηἐφανερώθηὁΧριστὸςυἱὸςὢντοῦθεοῦκαὶθεὸςὁμοούσιοςἀλλὰπῶςἐφανερώθηδιὰτῶνπροφητῶνδιὰτῶνγραφῶναὐτῶνκαὶπόθενοὗτοιἐλάλησανκαὶἔγραψανἐπιτάττοντοςκαὶἐμπνέοντοςαὐτοῖςτοῦπαναγίουπνεύματοςτοῦτογὰραἰώνιονθεὸνκαλεῖτοῦτ'ἔστινἄχρονοντὶοὖντὸἔργοντῶνπροφητικῶνγραφῶνἃςδιὰτοῦπνεύματοςἐλάλησανγνωρισθῆναιτὸνΧριστὸνπᾶσινἔθνεσινπῶςὑπακουσάντωναὐτῶντῇπίστειδιὰτῶνεὐαγγελισαμένωναὐτοῖςταύτηνὧντὸπλεῖστονμέροςὁτοῦΠαύλουδρόμοςκαὶτὸεὐαγγέλιονἤνυσενἔχειςοὖνκἀνταῦθατὴντριάδασυναπτομένηνδιὰμὲντοῦσοφῷθεῷτὸνπατέραδιὰδὲτοῦἸησοῦΧριστοῦδηλονότιτὸνυἱονδιὰδὲτοῦκατ'ἐπιταγὴντοῦαἰωνίουθεοῦτοὺςπροφήταςπροφητεῦσαιτὸἅγιονπνεῦμακαὶὅρατῆςὡςἀληθῶςὑψηλῆςκαὶοὐρανοδρομουδιανοίαςΠαύλουτὸὀξυωπὲςἐπεὶγὰρὡςἐπίπαντὸμὲνσοφὸνεἶναιτὸπνεῦμαοὐπροσίσταταίτισιντὸδὲἄχρονονεἶναιπροσίσταταιτοῖςπολλοῖςἤμειψεταῦτακαὶτὸμὲνὃπροὔστηἄντισινεἰμὴΠαῦλοςἐβοατίθησινἐπὶτοῦπνεύματοςαἰώνιονθεὸνκαλῶντὸδὲὃκαὶμὴμαρτυροῦντοςεὔληπτοννομίζεινἐπὶτοῦπνεύματοςπατρόςπατρος by a later hand?; correction of the abbreviation πνς with πρςτοῦτοτίθησιμηδὲνδεδιὼςἐπὶτοῦπατρὸςσοφὸνἀποκαλῶνοὐγὰρἐδεδίειμήτιςἀφαιρήσῃτῶνπολλῶνἢτὸσοφὸνἀπὸτοῦπνεύματοςἢτὸαἰώνιονἀπὸτοῦπατρὸςτὸαὐτὸδὲκαὶἐπὶτοῦυἱοῦτὸγὰρχρόνοιςαἰωνίοιςκαὶτὸφανερωθέντοςτὸἄχρονονκηρύσσειτοῦυἱοῦπερὶὃπροσκόπτεινἔμελλοντινεςτοῦτοπροθεραπεύωνὥσπεροὖνῥηθέντοςτοῦυἱοῦκαὶτοῦπνεύματοςαἰωνίουκαὶτὸνπατέρααἰώνιονἡἀκολουθίαδίδωσινοεῖνοὕτωσοφοῦῥηθέντοςτοῦπατρὸςκαὶὁυἱὸςκαὶτὸπνεῦμαεἰκοτωςἐνἀρρήτῳκαὶθεοπρεπεῖσοφίᾳνοηθεῖενἂνκαὶοὔτετὸαἰώνιοντοῦπατρὸςἀφαιρεθείηοὔτετὸσοφὸντοῦπνεύματοςἢτοῦυἱοῦἀποστερηθείηκαὶτὸεἰπεῖνδὲτὸνθεῖονΠαῦλονἐπὶτοῦπατρὸςἐνταῦθασοφῷσυνάψαντατῶμόνῳτῆςὡςἀληθῶςἦντοῦπνεύματοςσοφίαςκαὶτῆςἐκεῖθενχορηγουμένηςΠαύλῳδιανοίαςἐντούτῳγὰρτέθεικεντὸμόνῳἐνᾧπᾶσὶνἐστιἀναμφίβολονκαὶτοῖςλίανφιλονείκοιςὅτιὁυἱὸςκαὶτὸπνεῦμαοὐκἀπεστέρηταιτούτουτὶτοῦτοποιήσαςἵνακαὶἐνοἷςἂνἑτέροιςθεοπρεπέσινοήμασικαὶὀνομασιτὸμόνονἐπισυναπτομενονἀκούσῃςμὴπρὸςἀντιδιαστολὴντοῦυἱοῦκαὶτοῦπνεύματοςτὴνφωνὴνἐκλάβοιςἀλλὰπρὸςἀντιδιαστολὴνμὲντῶνἄλλωνἁπάντωνἕνωσινδὲκαὶσυνάφειαντῆςμοναρχικῆςτριάδοςὁγὰρἐνταῦθατοῦτονοεῖνφανερῶςὑποτιθεὶςκαὶἐπὶτῶνπαραπλησίωντὴναὐτὴνὑποληψινἔχεινδιακελεύεταιἤκουσαςσοφὸντὸνπατέρακαὶτὸνυἱὸνκαὶτὸπνεῦμασυνεξάκουσονσοφὸναἰώνιονεἶποντὸνυἱὸνἢτὸπνεῦμακαὶτὸνπατέραοὕτωμοινοησονβασιλέαεἶποντὸνπατέραδυνατὸνἐξουσιαστὴνκαὶτὸνυἱὸνκαὶτὸπνεῦμαοὕτωδοξάζεινσεχρὴμόνονεἶπονκαλῶςἵνατῇμοναδικῇτριάδισυντηρήσωτὸἐξαίρετονοὐχἵνασχίσαςαὐτὴνἀφαιρήσωτὸἀξίωμαμόνονὅτανσυνάψωτἄλλαπάνταδιαστέλλωἐκείνηνδὲμᾶλλονδιὰτοῦμόνονἑνοποιῶτῆςφυσικῆςσχέσεωςοὐμερίζωντὸἀδιάστατονἀλλὰσυσφίγγωνταῖςτῶνἀκροατῶνδιανοίαιςτὴνἑνοτητα
ΛέγωγὰρΧριστὸνἸησοῦνοἷον·πῶςπροσελάβετοὑμᾶςὁΧριστός;οὕτωλέγω,φησίν·τοὺςμὲνἸουδαίουςπεριτμηθεὶςκαὶχρηματίσαςκατὰσάρκαἐκτοῦσπέρματοςαὐτῶν,ἐξοὗἀληθεῦσαίτεσυνήργησετὸνπατέρακαὶτὰςἐπαγγελίαςἐκπληρῶσαι.ἵναγὰρμήτιςεἴπῃ·καὶτὶςχρείατοῦπροσληφθῆναιτοὺςἸουδαίουςπάλαιτῷπατρὶπροσῳκειωμένουςὄντας,καὶἐπαγγελίαςἐκδεχομένουςἃςοὐχοἷοντεἦνμὴἐκβῆναι,ἐπεὶπαναληθὴςὁὑποσχομενος;ταῦτα,φησίν,ὅτικἂνπροελήφθησανοἱἸουδαῖοι,κἂνἐπαγγελίαςἐδέξαντο,εἰμὴπροσελάβετοαὐτοὺςὁυἱὸςσαρκωθεὶςκαὶπεριτμηθείς,οὔτετῶνἐπαγγελιῶνἠξιώθησανἂνἑαυτοὺςτῶνἐντολῶνπαραβάταςἀπεργασάμενοι,οὒτ'ἂντὸπερὶτὴνἀλήθειανἄτρεπτονκαὶἀμετάβλητοντοῦπατρὸςεἰςσυμφέροναὐτοῖςἐχρημάτιζε,διὰτῆςπαραβάσεωςπαρεμποδίζουσιταύτηνἀποβῆναι.διὸπροσλαβόμενοςαὐτοὺςκαὶπεριτμηθεὶςκαὶτῇτοῦπατρὸςἀληθείᾳσυνέπραξεν,καὶτὰςἐπαγγελίαςτελεσθῆναικαὶβεβαιωθῆναισυνήργησεν.ἀλλὰτοὺςμὲνἸουδαίουςοὕτωτεκαὶδιὰταῦτα·τὰδὲἔθνη,φησί,διὰτὶπροσελάβετο;δι'ἄφατονἔλεοςκαὶτοῦδοξασθῆναιμᾶλλοντὸνπατέρα.εἰγὰρτὸτὰςἐπαγγελίαςἐκπληρῶσαικαὶμὴδόξατισὶδιαψεύσασθαιτὸνπατέρα,εἰςδόξαναὐτοῦσυνετέλει,τὸμηδ'ὑποσχέσθαιμηδ'ἐπαγγείλασθαι,ἀλλ'οὕτωςἀθροονχαρίσασθαιτὰὑπερφυῆκαὶμεγάλακαὶἀνέλπιστα,πῶςοὐχὶεἰςἄφατονδόξαντοῦπατρὸςσυντελέσει;
ΛέγωγὰρΧριστὸνἸησοῦνκαὶἑξῆςοἷονπῶςπροσελάβετοὑμᾶςὁΧριστὸςοὕτωλέγωφησὶντοὺςμὲνἸουδαίουςπεριτμηθεὶςκαὶχρηματίσαςκατὰσάρκαἐκτοῦσπέρματοςαὐτῶνἐξοὗἀληθεῦσαίτεσυνήργησετὸνπατέρακαὶτὰςἐπαγγελίαςἐκπληρῶσαιἵναγὰρμήτιςεἴπῃκαὶτὶςχρείατοῦπροσληφθῆναιτοὺςἸουδαίουςπάλαιτῷπατρὶπροσῳκειωμένουςὄνταςκαὶἐπαγγελίαςἐκδεχομένουςἃςοὐχοἷοντεἦνμὴἐκβῆναιἐπεὶπαναληθὴςὁὑποσχομενοςταῦταφησὶνὅτικἂνπροελήφθησανοἱἸουδαῖοικἂνἐπαγγελίαςἐδέξαντοεἰμὴπροσελάβετοαὐτοὺςὁυἱὸςσαρκωθεὶςκαὶπεριτμηθεὶςοὔτετῶνἐπαγγελιῶνἠξιώθησανἂνἑαυτοὺςτῶνἐντολῶνπαραβάταςἀπεργασάμενοιοὒτ'ἂντὸπερὶτὴνἀλήθειανἄτρεπτονκαὶἀμετάβλητοντοῦπατρὸςεἰςσυμφέροναὐτοῖςἐχρημάτιζεδιὰτῆςπαραβάσεωςπαρεμποδίζουσιταύτηνἀποβῆναιδιὸπροσλαβόμενοςαὐτοὺςκαὶπεριτμηθεὶςκαὶτῇτοῦπατρὸςἀληθείᾳσυνέπραξενκαὶτὰςἐπαγγελίαςτελεσθῆναικαὶβεβαιωθῆναισυνήργησενἀλλὰτοὺςμὲνἸουδαίουςοὕτωτεκαὶδιὰταῦτατὰδὲἔθνηφησὶδιὰτὶπροσελάβετοδι'ἄφατονἔλεοςκαὶτοῦδοξασθῆναιμᾶλλοντὸνπατέραεἰγὰρτὸτὰςἐπαγγελίαςἐκπληρῶσαικαὶμὴδόξατισὶδιαψεύσασθαιτὸνπατέραεἰςδόξαναὐτοῦσυνετέλειτὸμηδ'ὑποσχέσθαιμηδ'ἐπαγγείλασθαιἀλλ'οὕτωςἀθροονχαρίσασθαιτὰὑπερφυῆκαὶἀνέλπισταπῶςοὐχὶεἰςἄφατονδόξαντοῦπατρὸςσυντελέσει
ΛέγωγὰρΧριστὸνἸησοῦνκαὶἑξῆςοἷονπῶςπροσελάβετοὑμᾶςὁΧριστὸςοὕτωλέγωφησὶντοὺςμὲνἸουδαίουςπεριτμηθεὶςκαὶχρηματίσαςκατὰσάρκαἐκτοῦσπέρματοςαὐτῶνἐξοὗἀληθεῦσαίτεσυνήργησετὸνπατέρακαὶτὰςἐπαγγελίαςἐκπληρῶσαιἵναγὰρμήτιςεἴπῃκαὶτὶςχρείατοῦπροσληφθῆναιτοὺςἸουδαίουςπάλαιτῷπατρὶπροσοιͅκειωμένουςὄνταςκαὶἐπαγγελίαςἐκδεχομένουςἃςοὐχοἷοντεἦνμὴἐκβῆναιἐπεὶπαναληθὴςὁὑποσχομενοςταῦταφησὶνὅτικἂνπροελήφθησανοἱἸουδαῖοικἂνἐπαγγελίαςἐδέξαντοεἰμὴπροσελάβετοαὐτοὺςὁυἱὸςσαρκωθεὶςκαὶπεριτμηθεὶςοὔτετῶνἐπαγγελιῶνἠξιώθησανἂνἑαυτοὺςτῶνἐντολῶνπαραβάταςἀπεργασάμενοιοὒτ'ἂντὸπερὶτὴνἀλήθειανἄτρεπτονκαὶἀμετάβλητοντοῦπατρὸςεἰςσυμφέροναὐτοῖςἐχρημάτιζεδιὰτῆςπαραβάσεωςπαρεμποδίζουσιταύτηνἀποβῆναιδιὸὡςλαβομενοςαὐτοὺςκαὶπεριτμηθεὶςκαὶτῇτοῦπατρὸςἀληθείᾳσυνέπραξενκαὶτὰςἐπαγγελίαςτελεσθῆναικαὶβεβαιωθῆναισυνήργησενἀλλὰτοὺςμὲνἸουδαίουςοὕτωτεκαὶδιὰταῦτατὰδὲἔθνηφησὶδιὰτὶπροσελάβετοδι'ἄφατονἔλεοςκαὶτοῦδοξασθῆναιμᾶλλοντὸνπατέραεἰγὰρτὸτὰςἐπαγγελίαςἐκπληρῶσαικαὶμὴδόξατισὶδιαψεύσασθαιτὸνπατέραεἰςδόξαναὐτοῦσυνετέλειτὸμηδ'ὑποσχέσθαιμηδ'ἐπαγγείλασθαιἀλλ'οὕτωςἀθροονχαρίσασθαιτὰὑπερφυῆκαὶμεγάλακαὶἀνέλπισταπῶςοὐχὶεἰςἄφατονδόξαντοῦπατρὸςσυντελέσει
ΛέγωγὰρΧριστὸνἸησοῦνοἷονπῶςπροσελάβετοὑμᾶςὁΧριστὸςοὕτωλέγωφησὶντοὺςμὲνἸουδαίουςπεριτμηθεὶςκαὶχρηματίσαςκατὰσάρκαἐκτοῦσπέρματοςαὐτῶνἐξοὗἀληθεῦσαίτεσυνήργησετὸνπατέρακαὶτὰςἐπαγγελίαςἐκπληρῶσαιἵναγὰρμήτιςεἴπῃκαὶτὶςχρείατοῦπροσληφθῆναιτοὺςἸουδαίουςπάλαιτῷπατρὶπροσῳκειωμένουςὄνταςκαὶἐπαγγελίαςἐκδεχομένουςἃςοὐχοἷοντεἦνμὴἐκβῆναιἐπεὶπαναληθὴςὁὑποσχομενοςταῦταφησὶνὅτικἂνπροελήφθησανοἱἸουδαῖοικἂνἐπαγγελίαςἐδέξαντοεἰμὴπροσελάβετοαὐτοὺςὁυἱὸςσαρκωθεὶςκαὶπεριτμηθεὶςοὔτετῶνἐπαγγελιῶνἠξιώθησανἂνἑαυτοὺςτῶνἐντολῶνπαραβάταςἀπεργασάμενοιοὒτ'ἂντὸπερὶτὴνἀλήθειανἄτρεπτονκαὶἀμετάβλητοντοῦπατρὸςεἰςσυμφέροναὐτοῖςἐχρημάτιζεδιὰτῆςπαραβάσεωςπαρεμποδίζουσιταύτηνἀποβῆναιδιὸπροσλαβόμενοςαὐτοὺςκαὶπεριτμηθεὶςκαὶτῇτοῦπατρὸςἀληθείᾳσυνέπραξενκαὶτὰςἐπαγγελίαςτελεσθῆναικαὶβεβαιωθῆναισυνήργησενἀλλὰτοὺςμὲνἸουδαίουςοὕτωτεκαὶδιὰταῦτατὰδὲἔθνηφησὶδιὰτὶπροσελάβετοδι'ἄφατονἔλεοςκαὶτοῦδοξασθῆναιμᾶλλοντὸνπατέραεἰγὰρτὸτὰςἐπαγγελίαςἐκπληρῶσαικαὶμὴδόξατισὶδιαψεύσασθαιτὸνπατέραεἰςδόξαναὐτοῦσυνετέλειτὸμηδ'ὑποσχέσθαιμηδ'ἐπαγγείλασθαιἀλλ'οὕτωςἀθροονχαρίσασθαιτὰὑπερφυῆκαὶμεγάλακαὶἀνέλπισταπῶςοὐχὶεἰςἄφατονδόξαντοῦπατρὸςσυντελέσει
∆ιάκονον,γεγενῆσθαιὁΧριστὸςμόνοςἐπλήρωσετὸννόμονπάσαςτὰςἐντολὰςκατορθώσας,ἀλλὰκαὶἸουδαῖοςἦνκατὰσάρκα·τοῦτογὰρκαὶδιὰτῆςπεριτομῆςδηλοῦται.ἀλλὰκαὶοἱαὑτῷυἱοθετηθέντεςὡςτὰἄστρατοῦοὐρανοῦἐπληθύνθησανκαὶὡςἡἄμμοςἡπαρὰτὸχεῖλοςτῆςθαλάσσης.ὥστεαὐτὸςκαὶτῷπατρὶσυνήργησενεἰςτὸἀληθεῦσαικαὶεἰςτὸτὰςπρὸςτὸνἈβραὰμἐπαγγελίαςἀποπληρωθῆναι,καθορθώσαςμὲνπᾶσανἐντολήν,εἰςἈβραὰμδὲσπέρμαλογισθεὶςπᾶσάντετὴνοἰκουμένηνπληρώσαςδιὰτῶνπιστῶν.
ὁΧριστὸςμόνοςἐπλήρωσετὸννόμονπάσαςτὰςἐντολὰςκατορθώσαςἀλλὰκαὶἸουδαῖοςἦνκατὰσάρκατοῦτογὰρκαὶδιὰτῆςπεριτομῆςδηλοῦταιἀλλὰκαὶοἱαὑτῷυἱοθετηθέντεςὡςτὰἄστρατοῦοὐρανοῦἐπληθύνθησανκαὶὡςἡἄμμοςἡπαρὰτὸχεῖλοςτῆςθαλάσσηςὥστεαὐτὸςκαὶτῷπατρὶσυνήργησενεἰςτὸἀληθεῦσαικαὶεἰςτὸτὰςπρὸςτὸνἈβραὰμἐπαγγελίαςἀποπληρωθῆναικαθορθώσαςμὲνπᾶσανἐντολὴνεἰςἈβραὰμδὲσπέρμαλογισθεὶςπᾶσάντετὴνοἰκουμένηνπληρώσαςδιὰτῶνπιστῶν
ὁΧριστὸςμόνοςἐπλήρωσετὸννόμονπάσαςτὰςἐντολὰςκατορθώσαςἀλλὰκαὶἸουδαῖοςἦνκατὰσάρκατοῦτογὰρκαὶδιὰτῆςπεριτομῆςδηλοῦταιἀλλὰκαὶοἱαὑτῷυἱοθετηθέντεςὡςτὰἄστρατοῦοὐρανοῦἐπληθύνθησανκαὶὡςἡἄμμοςἡπαρὰτὸχεῖλοςτῆςθαλάσσηςὥστεαὐτὸςκαὶτῷπατρὶσυνήργησενεἰςτὸἀληθεῦσαικαὶεἰςτὸτὰςπρὸςτὸνἈβραὰμἐπαγγελίαςἀποπληρωθῆναικαθορθώσαςμὲνπᾶσανἐντολὴνεἰςἈβραὰμδὲσπέρμαλογισθεὶςπᾶσάντετὴνοἰκουμένηνπληρώσαςδιὰτῶνπιστῶν
∆ιάκονονγεγενῆσθαιὁΧριστὸςμόνοςἐπλήρωσετὸννόμονπάσαςτὰςἐντολὰςκατορθώσαςἀλλὰκαὶἸουδαῖοςἦνκατὰσάρκατοῦτογὰρκαὶδιὰτῆςπεριτομῆςδηλοῦταιἀλλὰκαὶοἱαὑτῷυἱοθετηθέντεςὡςτὰἄστρατοῦοὐρανοῦἐπληθύνθησανκαὶὡςἡἄμμοςἡπαρὰτὸχεῖλοςτῆςθαλάσσηςὥστεαὐτὸςκαὶτῷπατρὶσυνήργησενεἰςτὸἀληθεῦσαικαὶεἰςτὸτὰςπρὸςτὸνἈβραὰμἐπαγγελίαςἀποπληρωθῆναικαθορθώσαςμὲνπᾶσανἐντολὴνεἰςἈβραὰμδὲσπέρμαλογισθεὶςπᾶσάντετὴνοἰκουμένηνπληρώσαςδιὰτῶνπιστῶν
Ὁδὲθεὸςτῆςἐλπίδοςἐλπίδοςἐστί,φησί,θεὸςὁθεὸςἡμῶν,ὥστεκαλῶςἐπεύχομαιὑμᾶς·ἐλπίζωγὰρἐνεργῆσαιτὴνεὐχήν,ἂναὐτοὶμόνονβούλοισθε.ἐνδὲτῷπιστεύεινχαρᾶςκαὶεἰρήνηςτῆςκατὰτοὺςλογισμοὺςπληρούμενοι,ὅπερὑμῶνὑπερεύχομαι,ἐστὲκαὶἐντῇἐλπίδιπερισσεύοντες,οἷονπλουτοῦντεςκαὶδαψιλῶςδιακείμενοι.ταῦταδὲδιὰτῆςχάριτοςκαὶδυνάμεωςτοῦπαναγίουπαραγίνεταιπνεύματος.
Ὁθεὸςτῆςἐλπίδοςἐλπίδοςἐστὶφησὶθεὸςὁθεὸςἡμῶνὥστεκαλῶςἐπεύχομαιὑμᾶςἐλπίζωγὰρἐνεργῆσαιτὴνεὐχὴνἂναὐτοὶμόνονβούλοισθεἐνδὲτῷπιστεύεινχαρᾶςκαὶεἰρήνηςτῆςκατὰτοὺςλογισμοὺςπληρούμενοιὅπερὑμῶνὑπερεύχομαιἐστὲκαὶἐντῇἐλπίδιπερισεύοντεςοἷονπλουτοῦντεςκαὶδαψιλῶςδιακείμενοιταῦταδὲδιὰτῆςχάριτοςκαὶδυνάμεωςτοῦπαναγίουπαραγίνεταιπνεύματος
Ὁδὲθεὸςτῆςἐλπίδοςἐλπίδοςἐστὶφησὶθεὸςὁθεὸςἡμῶνὥστεκαλῶςἐπεύχομαιὑμᾶςἐλπίζωγὰρἐνεργῆσαιτὴνεὐχὴνἂναὐτοὶμόνονβούλοισθεἐνδὲτῷπιστεύεινχαρᾶςκαὶεἰρήνηςτῆςκατὰτοὺςλογισμοὺςπληρούμενοιὅπερὑμῶνὑπερεύχομαιἐστὲκαὶἐντῇἐλπίδιπερισσεύοντεςοἷονπλουτοῦντεςκαὶδαψιλῶςδιακείμενοιταῦταδὲδιὰτῆςχάριτοςκαὶδυνάμεωςτοῦπαναγίουπαραγίνεταιπνεύματος
τολμηρότερονδὲἔγραψαὑμῖνἀδελφοὶἀπὸμέρουςὡςἐπαναμιμνήσκωνὑμᾶςτολμηροτερρονδὲεγραφεἀντὶτοῦτρόποντινά.καὶεἴτιςμὴτὴνδιάνοιανὅληνβλέπει,ἀλλ'αὐτὰςτὰςλέξειςἐκμέρουςπολυπραγμονεῖγυμνώσαςτὰςδιανοίας,εἴτιςοὖνἐκμέρουςσκοπεῖ,δοξειἂναὐτῷσκληροτερονμεκαὶτραχύτερονὑμῖνπροσενεχθῆναιδιὰτῶνγραμμάτων,ἀλλ'ἐγὼὡςἐπαναμιμνήσκωνἔγραψα.καὶπάλινἀνάγκηνεἶχοντοῦγράφειν,ὅτιχάριςμοιἀπὸθεοῦἐδοθηεἰςτὸκηρύσσεινκαὶδιδάσκειντὰἔθνη·λειτουργὸςγὰρεἰμιΧριστοῦ,οἷονὑπουργὸςκαὶὑπηρέτης.καὶτὶἐργάζῃ;ἱερουργῶ,φησί,τὸεὐαγγέλιοναὐτοῦ,τοῦτ'ἔστιθυσίαναὐτῷταύτηνθύω,τὸεὐαγγέλιοναὐτοῦ.καὶπῶςἐστιθύεινκαὶἱερουργεῖντὸεὐαγγέλιον;ἐκτοῦπροσφέρειναὐτῷ,φησί,τὰδι'αὐτοῦπιστεύονταἔθνηκαὶγίνεσθαιαὐτὰεὐπροσδεκτακαὶἡγιασμέναἐνπνεύματιἁγίῳ·ὥστεὁπροσάγωντῇπίστειτὸεὐαγγέλιοντοῦθεοῦἱερουργεῖ.ἢἱερουργοῦνταἀκουστέονἁπλούστερονοἷονἱερῶςἐργαζομενονκαὶσπουδαίως,ἀλλὰμὴὡςἔτυχεκαὶἠμελημένως.ἢοὖνοὕτωςἢμᾶλλονοὕτωςἐκληπτέον,τολμηρότερονἔγραψαἐκμέρουςὑμῖνκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνγράψας·ἡγὰρἐπικειμένημοιἀνάγκηκαὶσφοδροτερονκαὶἀκριβέστερονγράφεινἀπαιτεῖ.ἐγὼδὲἐτολμησακαὶτῆςἀκριβείαςκαθυφεῖναικαὶοὐχὡςδιδάσκαλοςγράφειν,ἀλλὰμετὰπολλῆςφειδοῦςκαὶὡςἐπαναμιμνήσκων,καίτοιχρεωστῶνκαὶἀκριβέστερονκαὶσφοδροτερον·εἰςτοῦτογὰρὑπὸτῆςχάριτοςπροκεχείρισμαι,καὶἐντούτῳὑπουργεῖνκαὶδουλεύειντέταγμαι.ὡςἂνείτιςἔλεγενἴσως·ἐνοἷςἔγραψακαθηψάμηνὑμῶν,καὶἔδοξετισινὑμῶνσκληροτερονὑμῖνπροσενεχθῆναι·ἐγὼδὲτοσούτῳδέωτοῦτοποιῆσαι,ὅτικαὶφοβοῦμαι,μήπωςοὕτωμετὰπολλῆςφειδοῦςκαὶὑποστολῆςγράψαςκαὶεὐθύναςὑφέξω,ὡςτολμήσαςἔλαττονἔργονδιδασκάλουποιῆσαι.
τολμηροτερρονἀπὸμέρουςἀντὶτοῦτρόποντινὰκαὶεἴτιςμὴτὴνδιάνοιανὅληνβλέπειἀλλ'αὐτὰςτὰςλέξειςἐκμέρουςπολυπραγμονεῖγυμνώσαςτὰςδιανοίαςεἴτιςοὖνἐκμέρουςσκοπεῖδόξειἂναὐτῷσκληρότερόνμεκαὶτραχύτερονὑμῖνπροσενεχθῆναιδιὰτῶνγραμμάτωνἀλλ'ἐγὼὡςἐπαναμιμνήσκωνἔγραψακαὶπάλινἀνάγκηνεἶχοντοῦγράφεινὅτιχάριςμοιἀπὸθεοῦἐδοθηεἰςτὸκηρύσσεινκαὶδιδάσκειντὰἔθνηλειτουργὸςγὰρεἰμιΧριστοῦοἷονὑπουργὸςκαὶὑπηρέτηςκαὶτὶἐργάζῃἱερουργῶφησὶτὸεὐαγγέλιοναὐτοῦτοῦτ'ἔστιθυσίαναὐτῷταύτηνθύωτὸεὐαγγέλιοναὐτοῦκαὶπῶςἐστιθύεινκαὶἱερουργεῖντὸεὐαγγέλιονἐκτοῦπροσφέρειναὐτῷφησὶτὰδι'αὐτοῦπιστεύονταἔθνηκαὶγίνεσθαιαὐτὰεὐπροσδεκτακαὶἡγιασμέναἐνπνεύματιἁγίῳὥστεὁπροσάγωντῇπίστειτὸεὐαγγέλιοντοῦθεοῦἱερουργεῖἢἱερουργοῦνταἀκουστέονἁπλούστερονοἷονἱερῶςἐργαζομενονκαὶσπουδαίωςἀλλὰμὴὡςἔτυχενκαὶἠμελημένωςἢοὖνοὕτωςἢμᾶλλονοὕτωςἐκληπτέοντολμηρότερονἔγραψαἐκμέρουςὑμῖνκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνγράψαςἡγὰρἐπικειμένημοιἀνάγκηκαὶσφοδρότερονκαὶἀκριβέστερονγράφεινἀπαιτεῖἐγὼδὲἐτολμησακαὶτῆςἀκριβείαςκαθυφεῖναικαὶοὐχὡςδιδάσκαλοςγράφεινἀλλὰμετὰπολλῆςφειδοῦςκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνκαίτοιχρεοστῶνκαὶἀκριβέστερονκαὶσφοδρότερονεἰςτοῦτογὰρὑπὸτῆςχάριτοςπροκεχείρισμαικαὶἐντούτῳὑπουργεῖνκαὶδουλεύειντέταγμαιὡσανείτιςἔλεγενἴσωςἐνοἷςἔγραψακαθηψάμηνὑμῶνκαὶἔδοξετισινὑμῶνσκληρότερονὑμῖνπροσενεχθῆναιἐγὼδὲτοσούτῳδέωτοῦτοποιῆσαιὅτικαὶφοβοῦμαιμήπωςοὕτωμετὰπολλῆςφειδοῦςκαὶὑποστολῆςγράψαςκαὶεὐθύναςὑφέξωὡςτολμήσαςἔλαττονἔργονδιδασκάλουποιῆσαι
τολμηρότερονδὲἔγραψαὑμῖνἀδελφοὶἀπὸμέρουςὡςἐπαναμιμνήσκωνὑμᾶςτολμηροτερρονδὲεγραφεἀντὶτοῦτρόποντινὰκαὶεἴτιςμὴτὴνδιάνοιανὅληνβλέπειἀλλ'αὐτὰςτὰςλέξειςἐκμέρουςπολυπραγμονεῖγυμνώσαςτὰςδιανοίαςεἴτιςοὖνἐκμέρουςσκοπεῖδόξειἂναὐτῷσκληρότερόνμεκαὶτραχύτερονὑμῖνπροσενεχθῆναιδιὰτῶνγραμμάτωνἀλλ'ἐγὼὡςἐπαναμιμνήσκωνἔγραψακαὶπάλινἀνάγκηνεἶχοντοῦγράφεινὅτιχάριςμοιἀπὸθεοῦἐδοθηεἰςτὸκηρύσσεινκαὶδιδάσκειντὰἔθνηλειτουργὸςγὰρεἰμιΧριστοῦοἷονὑπουργὸςκαὶὑπηρέτηςκαὶτὶἐργάζῃἱερουργῶφησὶτὸεὐαγγέλιοναὐτοῦτοῦτ'ἔστιθυσίαναὐτῷταύτηνθύωτὸεὐαγγέλιοναὐτοῦκαὶπῶςἐστιθύεινκαὶἱερουργεῖντὸεὐαγγέλιονἐκτοῦπροσφέρειναὐτῷφησὶτὰδι'αὐτοῦπιστεύονταἔθνηκαὶγίνεσθαιαὐτὰεὐπροσδεκτακαὶἡγιασμέναἐνπνεύματιἁγίῳὥστεὁπροσάγωντῇπίστειτὸεὐαγγέλιοντοῦθεοῦἱερουργεῖἢἱερουργοῦνταἀκουστέονἁπλούστερονοἷονἱερῶςἐργαζομενονκαὶσπουδαίωςἀλλὰμὴὡςἔτυχεκαὶἠμελημένωςἢοὖνοὕτωςἢμᾶλλονοὕτωςἐκληπτέοντολμηρότερονἔγραψαἐκμέρουςὑμῖνκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνγράψαςἡγὰρἐπικειμένημοιἀνάγκηκαὶσφοδρότερονκαὶἀκριβέστερονγράφεινἀπαιτεῖἐγὼδὲἐτολμησακαὶτῆςἀκριβείαςκαθυφεῖναικαὶοὐχὡςδιδάσκαλοςγράφεινἀλλὰμετὰπολλῆςφειδοῦςκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνκαίτοιχρεωστῶνκαὶἀκριβέστερονκαὶσφοδρότερονεἰςτοῦτογὰρὑπὸτῆςχάριτοςπροκεχείρισμαικαὶἐντούτῳὑπουργεῖνκαὶδουλεύειντέταγμαιὡςἂνείτιςἔλεγενἴσωςἐνοἷςἔγραψακαθηψάμηνὑμῶνκαὶἔδοξετισινὑμῶνσκληρότερονὑμῖνπροσενεχθῆναιἐγὼδὲτοσούτῳδέωτοῦτοποιῆσαιὅτικαὶφοβοῦμαιμήπωςοὕτωμετὰπολλῆςφειδοῦςκαὶὑποστολῆςγράψαςκαὶεὐθύναςὑφέξωὡςτολμήσαςἔλαττονἔργονδιδασκάλουποιῆσαι
Τὶλέγεις;τοσαῦταγράφωντολμηρότερονλέγειςγράφεινκαὶἐκμέρουςκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνκαὶἐνδεῖντινομίζειςτῆςτελειότητοςκαὶἀκριβείας;ναί,φησίν·καὶγὰρμείζοναγράφεινκαὶπλείωὡςτὸδιδάσκεινἐμπεπιστευμένοςχρεωστῶ,νῦνδὲὡςφειδόμενοςκαὶὡςτολμηροντιπράττων,οὕτωςὑφειμένωςἔγραψα.
καὶγὰρμείζοναγράφεινκαὶπλείωὡςτὸδιδάσκεινἐμπεπιστευμένοςχρεωστῶνῦνδὲὡςφειδόμενοςκαὶὡςτολμηροντιπράττωνοὕτωςὑφειμένωςἔγραψα
Τὶλέγειςτοσαῦταγράφωντολμηρότερονλέγειςγράφεινκαὶἐκμέρουςκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνκαὶἐνδεῖντινομίζειςτῆςτελειότητοςκαὶἀκριβείαςναὶφησὶνκαὶγὰρμείζοναγράφεινκαὶπλείωὡςτὸδιδάσκεινἐμπεπιστευμένοςχρεωστῶνῦνδὲὡςφειδόμενοςκαὶὡςτολμηροντιπράττωνοὕτωςὑφειμένωςἔγραψα
Τὶλέγειςτοσαῦταγράφωντολμηρότερονλέγειςγράφεινκαὶἐκμέρουςκαὶὡςἐπαναμιμνήσκωνκαὶἐνδεῖντινομίζειςτῆςτελειότητοςκαὶἀκριβείαςναὶφησὶνκαὶγὰρμείζοναγράφεινκαὶπλείωὡςτὸδιδάσκεινἐμπεπιστευμένοςχρεωστῶνῦνδὲὡςφειδόμενοςκαὶὡςτολμηροντιπράττωνοὕτωςὑφειμένωςἔγραψα
ἔχωοὖνκαύχησινΤὶοὖν;σὺἐνεπιστεύθηςτὴντῶνἐθνῶνπροσφοράν;ναί,φησί,καὶκαυχήσασθαιδύναμαιἐνοἷςεἰργασάμηνἐναὐτοῖς.ἡδὲκαύχησίςμουοὐκἐνἐμοί,τοῦτ'ἔστινοὐκἐντῇἰσχύϊἢτῇδυνάμειτῇἐμῇ,ἀλλ'ἐνΧριστῷἸησοῦ·καὶγὰρεἴτιἂνεἴπωκαὶκαυχήσωμαι,οὐδὲνἄλλοτολμήσωλέγειν,ἀλλ'ἢἅπερἐνἐμοὶὁΧριστὸςκατειργάσατοεἰςτὸὑπακοῦσαικαὶπιστεῦσαιτὰἔθνη.τὶοὖνκατειργάσατο;λόγονεἰςτὸκηρύττεινἔδωκεν,σημεῖακαὶτέραταεἰςτὸεὐεργετεῖνκαὶπείθεινἐχορήγησεν.τέλοςοὕτωςηὔξησεκαὶἐπλάτυνεκαὶἐστήριξετὴνδι'ἐμοῦκηρυττομένηνπίστιν,ὥστεἀπὸἸερουσαλὴμἑξῆςτὴνπρώτηνἤνεγκεβλάστην,καὶπέριξμέχριτοῦἸλλυρικοῦδιαριζωθῆναικαὶδιαφῦναικαὶπληρῶσαιτὸκήρυγματὴντοσαύτηνοἰκουμένην.οὐκοῦνκαλῶςκαὶὑμῖνἔγραψακαὶὑπέμνησατῶνἐνἐκείνοιςκατορθωθέντων,θαρρεῖνκαὶπερὶὑμᾶςὑποτιθεμένων,καὶτὴνἐξουσίανκαὶἄδειαντοῦνουθετεῖνμετὰτοῦπνεύματοςἐγγυωμένων.
Τὶοὖνσὺἐνεπιστεύθηςτὴντῶνἐθνῶνπροσφορὰνναὶφησὶκαὶκαυχήσασθαιδύναμαιἐνοἷςεἰργασάμηνἐναὐτοῖςἡδὲκαύχησίςμουοὐκἐνἐμοὶτοῦτ'ἔστινοὐκἐντῇἰσχύϊἢτῇδυνάμειτῇἐμῇἀλλ'ἐνΧριστῷἸησοῦκαὶγὰρεἴτιἂνεἴπωκαὶκαυχήσωμαιοὐδὲνἄλλοτολμήσωλέγεινἀλλ'ἢἅπερὁΧριστὸςἐνἐμοὶκατειργάσατοεἰςτὸὑπακοῦσαικαὶπιστεῦσαιτὰἔθνητὶοὖνκατειργάσατολόγονεἰςτὸκηρύττεινἔδωκεσημεῖακαὶτέραταεἰςτὸεὐεργετεῖνκαὶπείθεινἐχορήγησετέλοςοὕτωςηὔξησεκαὶἐπλάτυνεκαὶἐστήριξετὴνδι'ἐμοῦκηρυττομένηνπίστινὥστεἀπὸἸερουσαλὴμἑξῆςτὴνπρώτηνἤνεγκεβλάστηνκαὶπέριξμέχριτοῦἸλλυρικοῦδιαριζωθῆναικαὶδιαφῦναικαὶπληρῶσαιτὸκήρυγματὴντοσαύτηνοἰκουμένηνοὐκοῦνκαλῶςκαὶὑμῖνἔγραψακαὶὑπέμνησατῶνἐνἐκείνοιςκατορθωθέντωνθαρρεῖνκαὶπερὶὑμᾶςὑποτιθεμένωνκαὶτὴνἐξουσίανκαὶἄδειαντοῦνουθετεῖνμετὰτοῦπνεύματοςἐγγυωμένων
Τὶοὖνσὺἐνεπιστεύθηςτὴντῶνἐθνῶνπροσφορὰνναὶφησὶκαὶκαυχήσασθαιδύναμαιἐνοἷςεἰργασάμηνἐναὐτοῖςἡδὲκαύχησίςμουοὐκἐνἐμοὶτοῦτ'ἔστινοὐκἐντῇἰσχύϊἢτῇδυνάμειτῇἐμῇἀλλ'ἐνΧριστῷἸησοῦκαὶγὰρεἴτιἂνεἴπωκαὶκαυχήσωμαιοὐδὲνἄλλοτολμήσωλέγεινἀλλ'ἢἅπερΧριστὸςἐνἐμοικατειργάσατοεἰςτὸὑπακοῦσαικαὶπιστεῦσαιτὰἔθνητὶοὖνκατειργάσατολόγονεἰςτὸκηρύττεινἔδωκενσημεῖακαὶτέραταεἰςτὸεὐεργετεῖνκαὶπείθεινἐχορήγησεντέλοςοὕτωςηὔξησενκαὶἐπλάτυνενκαὶἐστήριξεντὴνδι'ἐμοῦκηρυττομένηνπίστινὥστεἀπὸἸερουσαλὴμἑξῆςτὴνπρώτηνἤνεγκενβλάστηνκαὶπέριξμέχριτοῦἸλληρεικοῦδιαριζωθῆναικαὶδιαφῦναικαὶπληρῶσαιτὸκήρυγματὴντοσαύτηνοἰκουμένηνοὐκοῦνκαὶὑμῖνἔγραψακαὶὑπέμνησατῶνἐνἐκείνοιςκατορθωθέντωνθαρρεῖνκαὶπερὶὑμᾶςὑποτιθεμένωνκαὶτὴνἐξουσίανκαὶἄδειαντοῦνουθετεῖνμετὰτοῦπνεύματοςἐγγυομένων
ἔχωοὖνκαύχησινΤὶοὖνσὺἐνεπιστεύθηςτὴντῶνἐθνῶνπροσφορὰνναὶφησὶκαὶκαυχήσασθαιδύναμαιἐνοἷςεἰργασάμηνἐναὐτοῖςἡδὲκαύχησίςμουοὐκἐνἐμοὶτοῦτ'ἔστινοὐκἐντῇἰσχύϊἢτῇδυνάμειτῇἐμῇἀλλ'ἐνΧριστῷἸησοῦκαὶγὰρεἴτιἂνεἴπωκαὶκαυχήσωμαιοὐδὲνἄλλοτολμήσωλέγεινἀλλ'ἢἅπερἐνἐμοὶὁΧριστὸςκατειργάσατοεἰςτὸὑπακοῦσαικαὶπιστεῦσαιτὰἔθνητὶοὖνκατειργάσατολόγονεἰςτὸκηρύττεινἔδωκενσημεῖακαὶτέραταεἰςτὸεὐεργετεῖνκαὶπείθεινἐχορήγησεντέλοςοὕτωςηὔξησεκαὶἐπλάτυνεκαὶἐστήριξετὴνδι'ἐμοῦκηρυττομένηνπίστινὥστεἀπὸἸερουσαλὴμἑξῆςτὴνπρώτηνἤνεγκεβλάστηνκαὶπέριξμέχριτοῦἸλλυρικοῦδιαριζωθῆναικαὶδιαφῦναικαὶπληρῶσαιτὸκήρυγματὴντοσαύτηνοἰκουμένηνοὐκοῦνκαλῶςκαὶὑμῖνἔγραψακαὶὑπέμνησατῶνἐνἐκείνοιςκατορθωθέντωνθαρρεῖνκαὶπερὶὑμᾶςὑποτιθεμένωνκαὶτὴνἐξουσίανκαὶἄδειαντοῦνουθετεῖνμετὰτοῦπνεύματοςἐγγυωμένων
καὶσυναναπαύσωμαιὑμῖνὅπερκατ'ἀρχὰςἔλεγεντοῦτοδέἐστισυμπαρακληθῆναιδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεως
ὅπερκατ'ἀρχὰςἔλεγετοῦτοδὲἐστισυμπαρακληθῆναιδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεως
ὅπερκατ'ἀρχὰςἔλεγεντοῦτοδὲἐστισυμπαρακληθῆναιδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεως
καὶσυναναπαύσωμαιὑμῖνὅπερκατ'ἀρχὰςἔλεγεντοῦτοδὲἐστισυμπαρακληθῆναιδιὰτῆςἐνἀλλήλοιςπίστεως
ἀσπάσασθεἈπελλῆντὸνδόκιμονἐνΧριστῶιτοῦτονφασὶπρῶτονεπισκοπωνγενέσθαιτοῦΒυζαντιουὑποἈνδρέου
ἀσπάσασθεἈπελλῆντὸνδόκιμονἐνΧριστῶιτοῦτονφασὶπρῶτονἐπίσκοπωνγενέσθαιτοῦΒυζαντίουὑποἈνδρέου
τὸνΦιλόλογονφασὶπρῶτονεπιστκοπονγενέσθαιΣινωπηςὑποἈνδρέου
τὸνΦιλόλογονφασὶπρῶτονεπιστκοπονγενέσθαιΣινώπηςὑποἈνδρέου
τὸνΦιλόλογονφασὶπρῶτονεπιστκοπονγενέσθαιΣινώπηςὑποἈνδρέου