A Transcription of the Undertext of Luke in Codex Zacynthius Gregory-Aland 040 The New Testament The Gospel according to Luke luke Created by The Codex Zacynthius Project R. Kevern P. Manafis A.C. Myshrall H.A.G. Houghton The Arts and Humanities Research Council The Institute for Textual Scholarship and Electronic Editing Version 1.0, last updated 24.1.2020 The Institute for Textual Scholarship and Electronic Editing University of Birmingham 24.1.2020

Licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0): available for re-use provided attribution is made to the original creators (the project and named participants) and an indication is given of any changes made. See further .

 United Kingdom Cambridge University Library Add. MS 10062 Codex Zacynthius 040 Ξ 61781 2934 Text of Luke 1-11 with catena Greek Parchment

Frame catena layout.

Written in majuscule script.

Black ink

 Unknown Around 700CE? Colour images made for the Codex Zacynthius project S.P. Tregelles, Codex Zacynthius, London: Bagster and Sons, 1861 (full transcription) J. Harold Greenlee, “A Corrected Collation of Codex Zacynthius (Cod. Ξ)” JBL 76.3 (1957) 237–41 (list of corrections to Tregelles)

This transcription was made by the Codex Zacynthius Project in 2018 from multispectral digital images, and corrected in 2019 for publication in a digital edition. It was created using the Online Transcription Editor produced by the Workspace for Collaborative Editing.

This transcription covers the biblical text of all surviving pages of the undertext. (The catena is available in a separate file.) The transcription includes foliation, lineation, all punctuation and abbreviations. The transcription was made from fresh multispectral digital images produced for the Codex Zacynthius project. These images are available online alongside the edition at (see also ) It was compared with the edition of Tregelles and corrections of Greenlee (see above), and differences are indicated in editorial notes.

The XML specifications used are version 1.5 of the IGNTP Guidelines available at

More proofreading changes implemented by Hugh Houghton. Source Tregelles-gutter changed to Tregelles and reason changed from illegible to gutter by Catherine Smith after discussion with Hugh Houghton seg for coltop chapter title moved to previous ab by Catherine Smith to get the layout we want with the verse number and gap M in right margin changed from colright to pageright by Catherine Smith Made TEI compliant by Catherine Smith App tag related to the addition of a section number in the left margin on 15r put inside left margin seg to fix display Catherine Smith Proofread by Amy Myshrall and all changes incorporated by Hugh Houghton Seg at beginning of chapter 8 moved inside ab to comply with TEI by Catherine Smith All notes reviewed against images; many removed and some editorial notes turned into local notes by Hugh Houghton Diplai symbol changed to match the one used in catena and also moved to left margin after looking at image by Catherine Smith All coltop segs moved to the actual top of each column and combined if multiple because I can't display them correctly where they are currently transcribed by Catherine Smith Multiple segs in same location combined into one (order sometimes changed based on MS images) by Catherine Smith hi rend displaced below for half line on 37v changed to right justified line by Catherine Smith in consultation with Hugh Houghton Spaces removed from seg @type and fixed consistency of type attribute values in all fws Catherine Smith Two section numbers at same point of 13r combined into single seg by Catherine Smith Places where chapter number and chapter title appear in the top margin have been combined into a single top margin seg by Catherine Smith Note at end of 5:34 moved by Hugh Houghton. Block marker for 7:31 moved to match IGNTP Luke by Hugh Houghton. ιατο corrected to ιασατο in 9:11 following comparison with images by Hugh Houghton. Hugh Houghton compared the transcription with Greenlee 1957, ensuring that all adjustments to Tregelles are included. Also corrected 1:6 from ενωπιον to εναντιον and διαμονιου to δαιμονιου on 29r. Added word break in 7:1 matching Majority text, by Hugh Houghton Attribute values for Section Numbers and Vatican Numbers changed throughout; certain erroneous word tags corrected e.g. in cases where there was a whole word abbreviation (1:47, 4:32, 6:36); πνευματων in 7:21 corrected; all by Hugh Houghton Initial transcription by Panagiotis Manafis and Rachel Kevern proofread by Rachel Kevern and archived on project server.
ευαγγελιον κατα λουκαν ·
+α α γ επειδηπερ πολλοι επεχειρησαν αναταξασθαι It is possible that the first two letters of αναταξασθαι are at the end of the previous line, but we have followed Tregelles' reconstruction. διηγησιν δ περι των πεπληροφορημενων εν ημιν πραγματων , ε ε καθως πα ρεδοσαν ημιν οι απ αρχης αυτο πται ˙ ε καθως παρεδοσαν ημιν οι απ αρχης αυτοπται Tregelles suggests an erased και at the end of this line but neither Greenlee nor we see this. και ϋπηρεται γενομενοι του λογου Ϛ εδοξε καμοι παρηκολουθη κοτι ανωθεν πασιν ακριβως · ζ καθεξης σοι γραψαι κρατιστε θεοφιλε ˙ ϊνα επιγνως πε ρι ων κατηχηθης λογων την ασφαλειαν +β β η εγενετο εν ταις ημεραις ηρω δου βασιλεως της ιουδαι ας θ ϊερευς τις ονοματι ζαχαριας αι Section number αι should be ια. ι εξ εφημεριας αβια · ια και γυνη αυ τω εκ των θυγατερων ααρων και το ονομα αυτης ελισαβετ ιβ ησαν δε δικαιοι αμφοτεροι εναντιον Tregelles read ενωπιον but the images show the base of α as the third letter. του θυ ιγ πορευομενοι εν πασαις ταις εντολαις και δικαιωμασιν του κυ αμεμπτοι ˙ ιδ και ουκ ην αυτοις τεκνον καθοτι ην η ελισαβετ στειρα ˙ και αμφοτεροι προβεβη κοτες εν ταις ημεραις αυτων ησαν ˙ εγενετο δε εν τω ι ερατευειν αυτον εν τη ταξει της εφημεριας αυτου εναν τι του θυ κατα το εθος της ιε ρατειας , ελαχεν του θυμιασαι εισελθων εις τον ναον του κυ ˙ κγ και αποκριθεις ο αγγελος ειπεν αυτω ˙ εγω ειμι γαβριηλ ο παρε στηκως ενωπιον του θυ · και α πεσταλην λαλησαι προς σε και ευ αγγελισασθαι σοι ταυτα ˙ κδ κδ και ϊ δου εση σιωπων και μη δυναμε νος λαλησαι ˙ αχρι ης ημερας γενηται ταυτα ανθ ων ουκ επιστευσας τοις λογοις μου οιτινες πλησθη σονται εις τον καιρον αυτων και ην ο λαος προσδοκων τον ζαχαριαν και εθαυμαζον εν τω χρονιζειν εν τω ναω αυτον εξελθων δε ουκ ηδυνατο λα λησαι Tregelles breaks word at λαλη-σαι. αυτοις και επεγνωσαν οτι οπτασιαν εορακεν Tregelles has εωρακεν here, with no correction in Greenlee. εν τω ναω · κε και αυτος ην διανευων αυτοις και διεμενεν κωφος και εγενετο ως επλησθησαν αι ημεραι της λειτουργιας αυτου απηλθεν εις τον οικον αυτου One or more pages missing δρι ω ονομα ιωσηφ εξ οικου δαυειδ ˙ και το ονομα της παρ θενου μαριαμ ˙ και εισελθων προς αυτην ει πεν ˙ One or more pages missing Beginning of verse missing. μη φοβου μαριαμ ˙ λ ευρες γαρ χαριν παρα τω θω ˙ και ϊδου συλλημψη εν γαστρι ˙ και τεξη ὑϊον . λα λα και καλε σεις το ονομα αυτου ιν ˙ ουτος εσται μεγας και ὑϊος ὑ ψιστου κληθησεται ˙ λβ λβ και δωσει αυτω κς ο θς ˙ τον θρονον δαυ ειδ του πατρος αυτου : One or more pages missing λη και ϊδου ελισαβετ , η συγγενη σου και αυτη συνειληφεν ὑϊον εν γη ρει αυτης ˙ λη και ϊδου ελισαβετ η συγγενης σου και αυτη συνειληφεν ὑϊον εν γη ρει αυτης ˙ και ουτος μην εκτος εστιν . αυτη τη καλουμενη στειρα · οτι ουκ αδυ νατησει παρα του θυ παν ρημα ˙ λθ ειπεν δε μαριαμ . ϊδου η δουλη κυ · γε νοιτο μοι κατα το ρημα σου ˙ μ και απηλ θεν απ αυτης ο αγγελος ˙ +δ δ μα μα αναστασα δε μαριαμ . εν ταις ημεραις ταυταις . επο ρευθη εις την ορινην μετα σπουδης εις πολιν ϊουδα μβ και εισηλθεν εις τον οικον ζαχαριου . και ησπασατο την ελισαβετ ˙ μγ μγ και εγε νετο ως ηκουσεν τον ασπασμον της μαριας η ελισαβετ . εσκιρτησεν το βρεφος εν τη κοιλια αυτης ˙ και επλησθη πνς αγιου η ελισαβετ και ανεφωνησεν κραυγη μεγα λη και ειπεν ˙ μδ μδ ευλογημενη συ εν γυναιξιν και ευλογημενος ο καρ πος της κοιλιας σου με και ποθεν μοι τουτο ϊνα ελθη η μηρ του κυ προς εμε ˙ Tregelles: F12r obscure. The line ριαμμεγαλυνειηψυχημου is in the MS, though very illegible. The section number μϛ should be με. μϛ και ποθεν μοι τουτο ϊνα ελθη ἡ μηρ του κυ μου προς εμε Tregelles erroneously has με for εμε, corrected by Greenlee. ˙ ϊδου γαρ ως εγενετο η φωνη του ασ πασμου σου εις τα ωτα μου ε σκιρτησεν εν αγαλλιασει το βρε φος εν τη κοιλια μου και μακα ρια η πιστευσασα οτι εσται τε λειωσις τοις λελαλημενοις αυτη παρα κ υ ˙ ε +ε μϛ και ειπεν μα ριαμ μεγαλυνει η ψυχη μου τον κν ˙ μζ και ηγαλλιασεν το πνα μου επι τω θω τω σρι μου ˙ μη μη οτι επεβλεψεν επι την ταπεινωσιν της δουλης αυτου ˙ μθ μθ ϊδου γαρ απο του νυν μα καριουσιν με πασαι αι γενεαι ˙ ν ν ο τι εποιησεν μοι μεγαλια ο δυ νατος ˙ να νβ και αγιον το ονομα αυτου ˙ νβ Tregelles incorrectly records section number νβ as νγ above line. και το ελεος αυτου εις γενεας και γενεας νγ τοις φοβουμενοις αυ τον ˙ νδ νδ εποιησεν κρατος , εν βρα χιονι αυτου ˙ νε νε διεσκορπισεν ὑπερηφανους διανοια καρδιας αυτων ˙ νϛ νϛ καθειλεν δυναστας απο θρονων και ὑψωσεν ταπει νους ˙ νζ πεινωντας ενεπλησεν αγαθων νη και πλουτουντας εξαπεστειλεν κενους ˙ νθ νθ αντελαβετο ιηλ παιδος αυτου ˙ ξ ξ μνησθηναι ελεους κα θως ελαλησεν προς τους πατε ρας ἡμων τω αβρααμ , και τω σπερ ματι αυτου εις τον αιωνα ˙ ξα εμεινεν δε μαριαμ συν αυτη ως μηνας τρεις . και υπεστρεψεν εις τον οικον αυτης ˙ +ϛ ϛ ξβ τη δε ελισαβετ , επλησθη ο χρονος του τεκειν αυτην · και εγεννησεν ὑϊον · και ηκουσαν οι περιοικοι και οι συγγενεις αυτης . οτι εμεγαλυ νεν κς το ελεος αυτου μετ αυτης ˙ και συνεχαιρον αυτη ˙ και εγενε το εν τη ημερα τη ογδοη ˙ ηλθον περιτεμειν το παιδιον και εκαλουν αυτο επι τω ονοματι του πατρος αυτου ζαχαριαν ˙ ξγ ξγ και αποκριθει σα η μητηρ αυτου ειπεν · ουχι · αλλα κληθησεται ιωαννης και ειπαν προς αυτην · οτι ουδεις εστιν εκ της συγγενειας σου ος καλει ται τω ονοματι τουτω ˙ ενενευον δε τω πατρι αυτου · ο τι αν θελοι καλεισθαι αυτον ˙ ξδ ξδ και αιτη σας πινακιδιον εγραψεν λεγων . ϊω αννης εστιν ονομα αυτου . και εθαυ μασαν παντες ˙ ανεωχθη δε το στο μα αυτου παραχρημα , και η γλωσσα αυτου · και ελαλει ευλογων τον θν ˙ και εγενετο επι παντας φοβος τους περιοικουντας αυτους . και εν ο λη τη ορινη της ϊουδαιας · διελα λειτο παντα τα ρηματα ταυτα . και εθεντο παντες οι ακουσαντες εν ταις καρδιαις αυτων λεγοντες . τι αρα το παιδιον τουτο εσται ˙ One or more pages missing ο του δουναι γνωσιν σωτηριας τω λαω αυτου οα οα εν Tregelles states that εν is gone but we can see traces of ε. αφεσει αμαρτι ων αυτων δια σπλαγχνα ελεους θυ ημων ˙ οβ εν οις επεσκεψατο Tregelles states that the termination of επεσκεψατ- is lost but we and Greenlee see traces of ο. η μας ανατολη εξ υψους . επιφαναι τοις εν σκοτει και σκια θανατου καθημενοις ˙ Tregelles: F15v, the head line of the first κεφαλαιον stands below a portion of the Catena, just above the Text. Α in the left hand margin, to note the commencement of the first κεφαλαιον, if it ever was there, seems now to be buried beneath the upper writing. α περι της απογραφης :- του κατευθυναι τους ποδας ἡ μων εις οδον ειρηνης ˙ ογ ογ το δε παιδιον ηυξανε και εκραταιου το πνι και ην εν ταις ερημοις εως ημερας αναδειξεως αυτου προς τον ιηλ ˙
α The underline and the base of α can be seen in the gutter, although Tregelles could not make it out. +η εγενετο εν ταις ημεραις εκειναις η εξηλθεν δογμα παρα καισαρος αυγουστου του απογραφεσθαι ˙ πασαν την οικουμενην ˙ αυτη η απογραφη πρωτη εγενετο ˙ ἡ γεμονευοντος της συριας κυ ρινιου Tregelles expresses uncertainty about this word but it is clearly κυρινιου (thus also Greenlee). και επορευοντο παντες απογραφεσθαι εκαστος εις την εαυτου πολιν ˙ οε οε ανεβη δε και ϊωσηφ απο της γαλιλαιας εκ πο λεως ναζαρετ , εις την ϊουδαι αν εις πολιν δαυειδ , ητις κα λειται βηθλεεμ ˙ δια το ειναι αυτον εξ οικου και πατριας δαυ ειδ , απογραψασθαι συν μαριαμ τη ε μνηστευμενη αυτω ουση εγκυω · +θ θ εγενετο δε εν τω ειναι αυτους εκει οϛ οϛ επλησθησαν αι ημεραι του τεκειν αυτην β περι των αγραυλουντων ποιμενων : – και ετεκεν τον ὑϊον αυτης τον πρωτοτοκον και εσπαρ γανωσεν αυτον οζ και ανεκλι νεν αυτον εν φατνη . διοτι ουκ ην αυτοις τοπος εν τω καταλυματι ˙ οη β και ποιμενες ησαν εν τη χω ρα τη αυτη αγραυλουντες ˙ και φυλασσοντες φυλακας επι την ποιμνην αυτων ˙ και αγγελος κυ επεστη αυ τοις · και δοξα θυ περιελαμ ψεν αυτους ˙ και εφοβηθη σαν φοβον μεγαν ˙ και ειπεν αυτοις ο αγγελος · μη φο βεισθε · ϊδου γαρ ευαγγελι ζομαι ὑμιν χαραν μεγαλην ητις εσται παντι τω λαω ˙ οτι ετεχθη ὑμιν σημερον σωτηρ ˙ ος εστιν χς κς ˙ εν πολει δαδ οθ οθ και τουτο ὑμιν σημειον ˙ ευρησετε βρεφος εσπαργανωμενον και κειμε νον εν φατνη ˙ και εξεφνης εγενετο συν τω αγγελω πληθος στρατιας ουρανιου αινουντων τον θν και λεγοντων ˙ δοξα εν ὑ ψιστοις θω και επι γης ειρη νη εν ανοις ευδοκια ˙ +ι ι Tregelles misinterprets the decoration under the Vatican paragraph number as the catena section number π, which cannot be seen in the biblical text on this or the previous page. και εγενετο ως απηλθον απ αυ των εις τον ουρανον οι αγγε λοι . οι ποιμενες ειπαν προς αλληλους ˙ πα πα διελθωμεν εως βηθλεεμ και ϊδωμεν το ρημα τουτο το γεγονος · ο ο κς εγνω ρισεν ημιν ˙ και ηλθαν πισπευ σαντες ˙ και ευραν την τε μαρι αμ , και τον ϊωσηφ και το βρεφος κειμενον εν τη φατνη ˙ ιδον τες εγνωρισαν περι του ρημα τος του λαληθεντος αυτοις περι του παιδιου τουτου ˙ και παντες οι ακουσαντες . εθαυ μασαν περι των λαληθεντων ὑπο των ποιμενων προς αυτους ˙ η δε μαριαμ παντα συνετηρει τα ρηματα ταυτα · συμβαλλουσα εν τη καρδια αυτης ˙ One or more pages missing Tregelles claims that in the margins of F19r and 19v the section ΙΑ is noted, but has been erased; we do not see it on either page. πβ Tregelles believed that Vatican number ιη could be seen in the margin, but it is not visible on any images available to us. και οτε επλησθησαν ημεραι οκτω του περιτεμειν αυτον ˙ και ε κληθη το ονομα αυτου ις ˙ το κληθεν ὑπο του αγγελου προ του συλλημφθηναι αυτον εν τη κοιλια ˙ ια πβ και οτε επλησθησαν ημεραι οκτω του περιτεμειν αυτον ˙ και εκλη θη το ονομα αυτου ις ˙ το κληθεν ὑπο του αγγελου προ του συλλημ φθηναι αυτον εν τη κοιλια ˙ και οτε επλησθησαν ημεραι οκτω του περιτεμειν αυτον και ε κληθη το ονομα αυτου ις ˙ το κληθεν ὑπο του αγγελου προ του συλλημφθηναι αυτον εν τη Tregelles has τη at beginning of next line. κοιλια ˙ ιβ πγ και οτε επλησθησαν αι ημεραι του καθαρισμου αυτων κατα τον νομον μωὑσεως ˙ One or more pages missing θαυμαζοντες επι τοις λαλου μενοις περι αυτου ˙ και ευλο γησεν αυτους συμεων και ει πεν προς μαριαμ την μητερα αυτου ˙ πϛ πϛ ϊδου ουτος κειται εις πτωσιν και αναστασιν πολλων εν τω ιηλ και εις σημειον αν τιλεγομενον ˙ πϛ ϊδου ουτος κειται εις πτω σιν και αναστασιν πολλων εν τω ιηλ και εις σημειον , αντιλεγομενον ˙ και σου αυτης την ψυχην δι ελευσεται ρομφαια . οπως αποκαλυφθωσιν εκ πολλων καρδιων διαλογισμοι ˙ δ περι αννας της προφητιδος : – Tregelles says: The notation ΠΖ of the Catenary section appears to be in the margin by the side of Δ, but we cannot see it. Also, Tregelles has αννης της in chapter title but it is αννας της. +ιδ δ και ην αννα προφητις ˙ θυ γατηρ φανουηλ εκ φυλης ασηρ · αυτη προβεβηκυϊα ε ν ημεραις πολλαις ˙ ζησασα με τα ανδρος ετη επτα απο της παρθενειας αυτης ˙ και αυτη χηρα . εως ετων ογδοηκον τα τεσσαρων ˙ η ουχ αφιστα το του ϊερου νηστειαις και δεησεσιν λατρευουσα νυκτα και ημεραν ˙ και αυτη τη ωρα επιστασα ανθωμολογει το τω θω και ελαλει περι αυτου πασιν τοις προσδεχομενοις λυτρωσιν ιλημ ˙ +ιε και ως ετε λεσαν παντα τα κατα τον νο μον κυ επεστρεψαν εις την γαλιλαιαν εις την πολιν εαυτων ναζαρετ Tregelles has Ναζαρεθ, corrected by Greenlee. . One or more pages missing
δ › και παν ορος και βουνος ταπει ›νωθησεται ˙ και εσται τα σκο ›λια εις ευθειας ˙ και αι τραχειαι › εις οδους λειας ˙ και οψεται πα › σα σαρξ το σωτηριον του θυ Tregelles notes that on F23v and F24r the κεφαλαιον Ϛ stands marked as if it began in the middle of 3.7, and in the other at the beginning of v.14. It is commonly marked at the beginning of v.10, a part defective in Cod. Zacynthius. ελεγεν ουν τοις εκπορευο μενοις οχλοις βαπτισθηναι ὑπ αυτου ˙ ϛ ϛ γεννηματα εχιδνων τις ὑπεδειξεν ὑμιν φυγειν απο της μελλουσης οργης ˙ ποι ησατε ουν καρπους αξιους της μετανοιας ˙ One or more pages missing ϛ περι των επερωτησαντων τον ϊωαννη̅ : – και ο εχων βρωματα ομοιως ποιειτω ˙ +ιη +ιη ια ια ηλθον δε και τελω ναι βαπτισθηναι και ειπον προ ς αυτον . διδασκαλε . τι ποιησω μεν ˙ ο δε ειπεν προς αυτους ˙ μηδεν πλεον παρα το διατε ταγμενον ὑμιν πρασσεται ˙ ϛ ιβ ιβ ε πηρωτων δε αυτον και στρα τευομενοι λεγοντες τι ποι ησωμεν και ημεις ˙ και ειπεν αυτοις ˙ μηδενα διασεισητε ˙ μηδε συκο φαντησητε ˙ και αρκεισθαι τοις οψωνιοις ὑμων ˙ +ιθ ιγ ιθ ιγ προ σδοκωντος δε του λαου και διαλογιζομενων παν των εν ταις καρδιαις αυτων περι ϊωαννου μηποτε αυ τος ειη ο χς απεκρινατο ο ϊωαννης πασιν λεγων ιδ εγω μεν ὑδατι βαπτιζω ὑ μας ˙ ερχεται δε ο ϊσχυροτερος μου ˙ The μου˙ projects into the right margin and may be a later addition, perhaps by the original copyist. ου ουκ ειμι ϊκανος λυσαι τον ϊμαντα των ὑποδηματων αυ του ˙ ιε ιε αυτος ὑμας βαπτισει εν πνι αγιω και πυρι ου το πτυον εν τη χειρι αυτου ˙ και διακαθαριει την αλωνα αυ του ˙ και συναξει τον σιτον ει ς την αποθηκην αυτου ˙ το δε αχυρον κατακαυσει πυρι ασβε στω ˙ ιϛ ιϛ πολλα μεν ουν και ετε ρα παρακαλων ευηγγελιζετο τον λαον ˙ ιζ ιζ ο δε ηρωδης ο τε τραρχης ελεγχομενος ὑπ αυ του περι ηρωδιαδος της γυ ναικος του αδελφου αυτου και περι παντων ων εποιησεν πονηρων ο ηρωδης προσε θηκεν και τουτο επι πασιν ˙ κατεκλεισεν τον ϊωαννην εν φυλακη ˙ One or more pages missing
κε κε ζ περι του πειρασμου του σρς : ζ κβ ις δε πληρης πνς αγιου υπεστρε ψεν απο του ϊορδανου ˙ κγ και ηγετο εν τω πνι εις την ερημον ημερας τεσ σαρακοντα πειραζομενος ὑπο του διαβολου ˙ One or more pages missing και ειπεν αυτω ο διαβολος σοι δωσω την εξουσιαν ταυ την απασαν και την δοξαν αυ των . οτι εμοι παραδεδοται και ω εαν θελω διδωμι αυτην ˙ συ ουν εαν προσκυνησης ενω πιον εμου εσται σου πασα ˙ και αποκριθεις ο ις ειπεν αυ τω ˙ γεγραπται , κν τον θν σου προσκυνησεις και αυτω μο νω λατρευσεις ˙ +κζ κζ κϛ ηγαγεν δε αυτον εις ϊλημ ˙ και εστησεν επι το πτερυγιον του ϊερου · και ειπεν · ει ὑϊος ει του θυ βαλε σεαυτον εν τευθεν κατω ˙ γεγραπται γαρ οτι τοις αγγελοις αυτου εντελειται περι σου του διαφυλαξαι σε και οτι επι χει ρων αρουσι Tregelles has αρουσιν, corrected by Greenlee. σε μηποτε προσ κοψης προς λιθον τον ποδα σου ˙ και αποκριθεις ο ις ει πεν αυτω ˙ οτι ειρηται ου κ εκπειρασεις κν τον θν σου ˙ κζ κη According to Tregelles, the Vatican Number κη is just visible. και συντελεσας παντα πειρα σμον ο διαβολος απεστη απ αυτου αχρι καιρου ˙ κη και ὑπεστρεψεν ο ις εν τη δυνα μει του πνς εις την γαλιλαιαν ˙ και φημη εξηλθεν καθ ολης της περιχωρου περι αυτου και αυτος εδιδασκεν εν ταις συ ναγωγαις αυτων δοξαζομε νος υπο παντων ˙ +κθ κθ κθ και ηλθεν εις ναζαρα ου ην ανα τεθραμμενος και εισηλθεν κατα το ειωθος αυτω εν τη ημερα των σαββατων εις την συναγωγην · και ανεστη αναγνω ναι · και επεδοθη αυτω βιβλιον του προφητου ησαϊου ˙ και α νοιξας το βιβλιον · ευρεν το › πον , ου ην γεγραμμενον , πνα › κυ επ εμε ου εινεκεν εχρι › σεν με ˙ ευαγγελισασθαι πτω › χοις απεσταλκεν με ˙ κηρυ › ξαι αιχμαλωτοις αφεσιν · και › τυφλοις αναβλεψιν ˙ αποστει › λαι τεθραυσμενους εν αφε › σει κηρυξαι ενιαυτον κυ δε › κτον ˙ και πτυξας το βιβλιον αποδους τω ὑπηρετη εκαθισεν ˙ One or more pages missing. λη και εξεπλησσοντο επι τη διδα χη αυτου . οτι εν εξουσια Upsilon tagged as lacunose by Tregelles, but part of the letter is clearly visible. ην , ο λο γος αυτου ˙ η περι του εχοντος το πνευμα του δαιμονιου : λθ η και Kappa tagged as lacunose by Tregelles but part of letter is clearly visible. εν τη συναγω γη ην ανος εχων πνευμα δαιμο νιου ακαθαρτου ˙ και ανεκραξεν φωνη μεγαλη ˙ εα τι ημιν και σοι ˙ ιυ ναζαρηνε ηλθες απολεσαι ημας . οιδα σε τις ει ο αγιος του θυ ˙ και επετιμησεν αυτω ο ις λεγων φιμωθητι και εξελ θε απ αυτου ˙ μ μ και ριψαν αυτον το δαιμονιον εις το μεσον εξηλθεν Tregelles has εξηλθ[ ]; like Greenlee, we can see more. απ αυτου μηδεν βλα ψαν αυτον ˙ μα μα και εγενετο θαμ βος επι παντας και συνελαλουν προς αλληλους λεγοντες · τις ο λογος ουτος οτι εν ε ξουσια και δυναμει επιτασσει τοις ακαθαρτοις πνευμασι Tregelles has πνευμασι̅, but Greenlee corrects to πνευμασι. και εξερχονται ˙ και εξεπορευ ετο ηχος περι αυτου · εις παν τα τοπον της περιχωρου ˙ +λα λα θ μβ θ περι της πενθερας πετρου : αναστας δε απο της συναγωγης εισηλθεν εις την οικιαν σιμω νος ˙ πενθερα δε του σιμω νος ˙ ην συνεχομενη πυρε τω μεγαλω · και ηρωτησαν αυ τον περι αυτης ˙ και επιστας επανω αυτης επετιμησεν τω πυρετω και αφηκεν αυ την ˙ παραχρημα δε αναστασα διηκονει αυτοις ˙ +λβ ι ι περι των ϊαθεντων απο ποικιλων νοσων : δυνοντεςδυνοντος Greenlee notes that the second omicron looks like a theta, but does not identify it as a correction. δε του ηλιου παντες οσοι ειχον ασθενουντας νοσοις ποικιλαις ηγαγον αυτους προς αυ τον ˙ ο δε ενι εκαστω αυτων τας χειρας επιτιθεις εθεραπευ σεν αυτους ˙ εξηρχετο δε και δαιμονια απο πολλων κραζοντα και λεγοντα οτι συ ει ο υιος Query whether diaeresis or breathing mark are visible above υιος - currently hidden in gutter. του θυ και επι τιμων ουκ εια αυτα λαλειν . οτι ηδεισαν τον χν αυτον ειναι +λγ γενομενης δε ημερας . εξελθων επορευθη εις ερημον τοπον και οι οχλοι επεζητουν αυτον και ηλθον εως αυτου και κατει χον αυτον του μη πορευεσθαι α π αυτων ˙ ο δε ειπεν προς αυτους ˙ οτι και ταις ετεραις πολεσιν ευαγ γελισασθαι με δει την βασιλειαν του θυ : One or more pages missing
διδασκων και ησαν καθημενοι φαρισαιοι και νομοδιδασκαλοι οι ησαν εληλυθοτες εκ πασης κωμης της γαλιλαιας και ϊουδαι ας ˙ και ιλημ ˙ και δυναμις κυ ην ει ς το ϊασθαι αυτον ˙ ιγ ιγ περι του παραλυτικου Tregelles suggests the heading has been erased; it is very difficult to make out on the images. Nevertheless, there do seem to be several letters in the very top margin (including κου just to the left of the pencil page number), which suggest that it may have been written by a later hand. και ιδου ανδρες φεροντες επι κλι νης ανον ˙ ος ην παραλελυμε νος και εζητουν αυτον εισε νεγκειν και θειναι αυτον ενω πιον αυτου ˙ και μη ευροντες ποιας εισενεγ κωσιν αυτον δια τον οχλον ˙ αναβαντες επι το δωμα . δια των κεραμων καθηκαν αυτον συν τω κλινιδιω εις το μεσον εμ προσθεν του ιυ ˙ και ϊδων την πιστιν αυτων ˙ ειπεν ˙ ανε . α φεωνται σοι αι αμαρτιαι σου ˙ να και ηρξαντο διαλογιζεσθαι οι γραμματεις και οι φαρισαι οι λεγοντες ˙ τις εστιν ουτος ος λαλει βλα σφημιας Tregelles has line break as βλασ-φημιας ˙ τις δυναται αμαρτι ας αφειναι ει μη μονος ο θς ˙ νβ επιγνους δε ο ις τους διαλογι σμους αυτων ˙ αποκριθεις ειπεν προς αυτους ˙ τι διαλο γιζεσθαι εν ταις καρδιαις υ μων ˙ τι εστιν ευκοπωτερον ειπειν , αφεωνται σοι αμαρ τιαι σου ˙ η ειπειν εγειρε και περιπατει ˙ νγ ϊνα δε ειδητε ο τι ο ὑϊος του ανου εξουσιαν εχει επι της γης αφιεναι αμαρτιας . ειπεν τω παραλυτικω σοι λεγω ˙ ε γειρε · και αρας το κλινιδιον σου · πορευου εις τον οικον σου ˙ και παραχρημα αναστας ενωπι ον αυτων αρας εφ ο κατεκει το απηλθεν εις τον οικον αυτου δοξαζων τον θν ˙ και εκστασις ελαβεν απαντας και εδοξαζον τον θν ˙ και επλη σθησαν φοβου λεγοντες . οτι ειδομεν παραδοξα σημε ρον ˙ +λη νδ ιδ λη ιδ περι λευει τον τελωνην Tregelles states that the titlos is partly erased; although he has του τελωνην it is τον τελωνην. και μετα ταυτα εξηλθεν και εθεασατο τελωνην ˙ ονοματι λευειν καθημενον ε πι το τελωνιον ˙ και ειπεν αυτω ακολουθει μοι ˙ και καταλιπων παντα αναστας ηκολουθει αυ τω ˙ και εποιησεν δοχην μεγα λην λευεις αυτω εν τη οικια αυ του ˙ και ην οχλος πολυς τελω νων και αλλων οι ησαν μετ αυ των κατακειμενοι ˙ και εγογ γυζον οι φαρισαιοι και οι γραμμα τεις αυτων προς τους μαθη τας αυτου λεγοντες ˙ δια τι με τα των τελωνων και αμαρτω λων εσθιετε και πινετε ˙ νε και αποκριθεις ο ις ειπεν αυτοις ου χρειαν εχουσιν οι ὑγιαινοντες ιατρου ˙ αλλα οι κακως εχοντες ˙ ουκ ηλ ληλυθα καλεσαι δικαιους . αλλ' α μαρτωλους εις μετανοιαν ˙ λθ νϛ λθ ￣ οι δε ειπαν προς αυτον ˙ οι μα θηται ϊωαννου νηστευουσιν πυκνα και δεησεις ποιουνται ˙ ομοιως και οι των φαρισαιων . οι δε σοι εσθιουσιν και πινου σιν ˙ νζ ο δε ις ειπεν προς αυτους , μη δυνασθε τους ὑϊους του νυμφωνος . εν ω ο νυμφι ος μετ αυτων εστιν ποιη σαι νηστευσαι ˙ ελευσονται δε ημεραι και οταν απαρθη απ αυτων ο νυμφιος . τοτε νηστευσουσιν εν εκειναις ταις ημεραις ˙ νη ελεγεν δε και παραβολην προς αυτους Tregelles gives a Greek Ano Teleia . οτι ουδεις επιβλη μα απο ϊματιου καινου σχισας επιβαλλει επι ϊματιον παλαιον ˙ One or more pages missing
οα μακαριοι οι πεινωντες νυν . οτι χορτασθησεσθε ˙ οβ μακαριοι οι κλαιοντες νυν , οτι γελασετε ˙ μδ ογ μδ ογ μακαριοι , ε στε οταν μισησουσιν Tregelles has μισησωσιν, but we agree with Greenlee's correction. ὑμας οι ανοι και οταν αφορισωσιν ὑμας ˙ και ονειδισω σιν · και εκβαλωσιν το ονομα ὑ μων ως πονηρον ˙ ενεκα του ϋϊου του ανου ˙ χαρητε εν εκει νη τη ημερα και σκιρτησατε ϊδου γαρ ο μισθος ϋμων πολυς εν τω ουρανω ˙ κατα τα αυτα γαρ εποιουν τοις προφηταις οι πατερες αυτων ˙ οδ οδ πλην ου αι ὑμιν τοις πλουσιοις · οδ πλην ουαι ϋμιν τοις πλουσιοις ˙ οτι απεχετε την παρακλησιν υμων ˙ ουαι οι εμπεπλησμε νοι νυν . οτι πεινασετε . +με με ουαι οι γελωντες νυν οτι πενθησε τε και κλαυτε˙κλαυσετε˙ ουαι οταν καλως ὑμας ειπωσιν παντες οι ανοι ˙ κατα τα αυτα γαρ εποιουν τοις ψευδοπροφηταις οι πρες αυττων αυτων Greenlee suggests that the tau at the end of the penultimate line was erased by the first hand. Tregelles does not record it. ˙ οε αλλα υμιν λεγω τοις ακουου σιν ˙ αγαπατε τους εχρους Tregelles: εχρους, sic. not εχθρους. ϋμων ˙ μϛ μϛ καλως ποιειτε τοις μισουσιν ϋμας ˙ ευλογειτε τους κατα ρωμενους υμας οϛ Most of this section number is in the gutter, and it is not entirely clear that it reads οϛ. προσευχε σθε περι των επερεαζοντων ϋμας ˙ τω τυπτοντι σε επι την Tregelles breaks σιαγονα at σια-γονα. σι αγονα παρεχε και την αλλην ˙ και απο του αιροντος σου το ϊμα τιον και τον χιτωνα μη κωλυ Tregelles claims that the Vatican Number ΜΖ has been erased in the margin, but it is not visible on our images. σης ˙ οζ παντι δε τω αιτουντι σε διδου ˙ και απο του αιροντος τα σα μη απαιτει και καθως θελετε ϊνα ποιωσιν ϋμιν οι ανοι ˙ και ϋμεις ποιειτε αυτοις ομοιως και ει αγαπατε τους αγαπωντας υμας . ποια ϋμιν χαρις εστιν ˙ και γαρ οι αμαρτω λοι τους αγαπωντας αυτους α γαπωσιν Tregelles has line break at αγα-πωσιν. ˙ ￣ και εαν αγαθοποιητε τους αγα θοποιουντας ϋμας , ποια ϋ μιν χαρις εστιν ˙ και γαρ οι α μαρτωλοι το αυτο ποιουσιν · και εαν δανισητε παρ ω ελπι ζετε λαβειν . ποια ϋμιν χαρις εστιν ˙ και οι αμαρτωλοι αμαρ τωλοις δανιζουσιν Tregelles has δανειζουσιν, but we agree with Greenlee's correction. · ϊνα απο λαβωσιν τα ισα ˙ πλην αγαπα τε τους εχθρους ϋμων · και αγαθοποιειτε και δανιζετε μηδενα απελπιζοντες ˙ και εσται ο μισθος ϋμων πολυς ˙ και εσεσθε ϋϊοι ϋψιστου ˙ ο τι αυτος χριστος εστιν επι τους αχριστους και πονηρους ˙ + μη οη γινεσθε οικτειρμονες ˙ καθως ο πηρ ϋμων οικτειρμων εστιν ˙ οθ και μη κρινετε · και ου μη κρι θητε ˙ και μη καταδικαζετε · και ου μη καταδικασθητε ˙ α πολυετε και απολυθησεσθε ˙ διδοτε και δοθησετε ϋμιν ˙ μετρον καλον πεπιεσμενον ϋπερεκχυνομενον δωσου σιν εις τον κολπον ϋμων π ω γαρ μετρω μετρειτε αντιμετρηθησεται ϋμιν ˙ πα ειπεν δε και παραβολην αϋτοις ˙ μητι δυναται τυφλος τυφλον οδηγειν :- ουχι αμφοτεροι εις βοθυνον πεσουνται ˙ +μθ μθ ουκ εστιν μα θητης ϋπερ τον διδασκα λον ˙ κατηρτισμενος πας εσται ως ο διδασκαλος αυτου ˙ πβ τι δε βλεπεις το καρφος το εν τω οφθαλμω του αδελ φου σου ˙ την δε δοκον την εν τω ιδιω οφθαλμω ου κατανοεις η πως δυνα σαι λεγειν τω αδελφω σου αδελφε αφες εκβαλω το καρπος Tregelles has καρφος, but we agree with Greenlee's correction. το εν τω οφθαλμω σου ˙ αυτος την εν τω οφθαλ μω σου δοκον ου βλεπων ˙ ϋποκριτα εκβαλε πρωτον την δοκον εκ του οφθαλμου κον Tregelles and Greenlee note the repetition of this line. The latter writes "There is a possibility that this repetition includes one previous line. If so, it is probably εκβαλε πρωτον την δο. I would be happy if some qualified person would examine the MS ... and give his opinion." We see no such line and think the repetition is accidental. εκ του οφθαλμου σου και τοτε διαβλεψεις εκβαλειν το καρφος το εν τω οφθαλμω του αδελφου σου ˙ πγ ￣ ου The upsilon is inside the omicron γαρ εστιν δενδρον καλον · ποιουν καρπον σαπρον πγ ￣ ου γαρ εστιν δενδρον καλον ˙ ποιουν καρπον σαπρον ˙ ου δε παλιν δενδρον σαπρον ποιουν καρπον καλον ˙ εκα στον γαρ δενδρον εκ του ϊ διου καρπου γινωσκεται ˙ ου γαρ εξ ακανθων συλλεγου σιν συκα ˙ ουδε εκ βατου στα φυλην τρυγωσιν ˙ ο αγαθος ανος · εκ του αγαθου θησαυ ρου της καρδιας αυτου προ φερει το αγαθον ˙ και ο πονη ρος ανος εκ του πονηρου προφερει το πονηρον ˙ εκ γαρ περισσευματος καρ διας λαλει το στομα αυτου ˙ πδ ￣ τι δε καλειτε με κε κε ˙ και ου ποιειτε α λεγω ν +ν πε ￣ πας ο ερχομενος προς με . και ακουων μου των λογων και ποιων αυτους ϋποδει ξω ϋμιν τινι εστιν ομοι ος ˙ ομοιος εστιν ανω οι κοδομουντι οικιαν ˙ ος εσκαψεν και εβαθυνεν ˙ και εθηκεν θεμελιον επι την πετραν ˙ πλημμυρης δε γενομενης ˙ προσερ ρηξεν ο ποταμος τη οι κια εκεινη και ουκ ισχυσεν σαλευσαι αυτην δια το κα λως οικοδομησθαι αυτην ˙ ο δε ακουσας και μη ποιησας . ομοιος εστην Tregelles has εστιν and Greenlee has εστιιν (sic) here but it is clearly εστην. ανω οικοδο μησαντι οικιαν επι την γην χωρις θεμελιου ˙ η προσ ερρηξεν ο ποταμος και ευ θυς συνεπεσεν ˙ και εγενε το το ρηγμα της οικιας εκεινης μεγα ˙
να +να επει δε επληρωσεν παντα τα ρηματα αυτου εις Tregelles incorrectly has a small displaced τας after εις, which Greenlee was also unable to see. ιη περι του εκατονταρχου ακοας του λαου ˙ εισηλθεν εις καφαρναουμ ˙ ιη ￣ εκατονταρχου δε τινος δου λος κακως εχων ημελλεν τε λευταν ˙ ος ην αυτω εντιμος ακουσας δε περι του ιυ ˙ απε στειλεν προς αυτον πρεσβυ τερους των ϊουδαιων ερω των αυτον · οπως ελθων δι ασωση τον δουλον αυτου ˙ οι δε παραγενομενοι προς τον ιν , ηρωτων αυτον σπουδαι ως λεγοντες ˙ οτι αξιος εστιν ω παρεξη τουτο ˙ αγαπα γαρ το εθνος ημων ˙ και την συναγω γην αυτος ωκοδομησεν ημιν ˙ ο δε ις επορευετο συν αυτοις ˙ ηThe first hand began to write η on the line above, then erased it and started the biblical text one line lower. πη ηδη δε αυτου ου μακραν απε χοντος απο της οικιας επεμ ψεν προς αυτον φιλους ο ε κατονταρχος λεγων αυτω ˙ κε ˙ μη σκυλλου ˙ ου γαρ ειμι ικανος ινα μου υπο την στε γην εισελθης ˙ One or more pages missing και συνεπορευοντο αυτω οι μα θηται αυτου και οχλος πολυς ˙ ως δε ηγγισεν τη πυλη της πο λεως · και ϊδου εξεκομιζετο τεθνηκως · μονογενης ϋϊ ος τη μητρι αυτου ˙ και αυτη ην χηρα ˙ και οχλος της πολε ως ϊκανος ην συν αυτη ˙ Tregelles: γ added smaller above the line. ￣ και ϊδων αυτην ο κς εσπλαχνι σθη εσπλαγχνι σθη επ αυτη ˙ και ειπεν αυτη ˙ μη κλαιε ˙ και προσελθων ηψα το της σορου ˙ οι δε βασταζον τες εστησαν ˙ ϙ ￣ και ειπεν ˙ νεανισκε σοι λεγω ˙ εγερθητι ˙ και ανεκαθισεν ο νεκρος και ηρξατο λαλειν ˙ και εδωκεν αυτον τη μρι αυ του ˙ ϙα ελαβεν δε φοβος απαντας και εδοξαζον τον θν λεγοντες ˙ οτι προφητης μεγας ηγερθη εν ημιν ˙ και οτι επεσκεψατο ο θς τον λαον αυτου ˙ ϙβ και ε ξηλθεν ο λογος ουτος εν ολη τη ϊουδαια και παση τη περιχω ρω περι αυτου ˙ Tregelles says ΝΓ in the left hand margin apparently erased, as also is Κ before line 10, but we do not see either. κ περι των αποσταλεντων ϋπο ϊωαννου και απηγγειλαν ϊωαννη οι μαθηται αυτου πε ρι παντων τουτων ˙ ϙγ Tregelles has chapter number κ here but we read this as section number ϙγ, with chapter number κ two lines above. και προσ καλεσαμενος δυο τινας των μαθητων αυτου ο ιωαννης · επεμψεν αυτους προς τον κν λεγων συ ει ο ερχομε νος η ετερον προσδοκωμεν ˙ ￣ παραγενομενοι δε προς αυ τον οι ανδρες ειπαν ˙ ιωαν νης ο βαπτιστης απεσταλκεν ημας προς σε λεγων ˙ συ ει ο ερχομενος . η ετερον προσ δοκωμεν ˙ ϙδ ϙδ εν εκεινη Tregelles has αυτη δε. Greenlee does not notice this error. τη ωρα εθεραπευσεν πολλους απο νοσων και μαστιγων και πνευματων πονηρων και τυφλοις πολλοις εχαρισατο Tregelles has εχαρισα-το βλεπειν, but we agree with Greenlee's correction. το βλεπειν ˙ ￣ και αποκριθεις ειπεν αυτοις ˙ πορευθεντες απαγγειλατε ϊωαννη α ειδετε και ηκου σατε ˙ τυφλοι αναβλεπου σιν ˙ λεπροι καθαριζονται ˙ κωφοι ακουουσιν ˙ νεκροι εγειρονται ˙ πτωχοι ευαγ γελιζονται ˙ και μακαριος εστιν ος εαν μη σκανδα λισθη εν εμοι ˙ +νδ νδ απελθον των δε των αγγελων ιω αννου · ηρξατο λεγειν προς τους οχλους περι ιωαννου ˙ ϙε ￣ τι εξηλθατε εις την ερημον θεασασθαι ˙ καλαμον ϋπο α νεμου σαλευομενον ˙ ϙϛ ￣ αλλα τι εξηλθατε ϊδειν ˙ ανον εν μαλακοις ϊματιοις ημφ σμενονTregelles has ημφιε-σμενον but Greenlee has ημφιι̣-σμενον and states that the last two letters of the line are almost certainly not ιε. This may be confirmed by the angle of the descenders, and we have recorded the letter as lacunose because of a hole in the parchment. · ϊδου οι εν ϊματισμω ενδοξω και τριφη Tregelles: τριφη thus, not τρυφη. ϋπαρχτες ενϋπαρχον τες , εντοις βασιλειοις εισιν ˙ ϙζ αλλα τι εξηλθατε ϊδειν ˙ προφη την , ναι λεγω υμιν και περισσο τερον προφητου ˙ ϙη ουτος ε στιν περι ου γεγραπται · ιδου α ποστελλω τον αγγελον μου ος , κατασκευασει την οδον σου εμπροσθεν σου ˙ Tregelles omits this page. ϙθ αμην λεγω ϋμιν ˙ μειζων εν γεννητοις γυναικων ϊωαννου ουδεις εστιν ˙ αμην λεγω ϋμιν ˙ μειζων εν γεννητοις γυναικων ϊωαννου ουδεις εστιν ο δε μικροτερος εν τη βασι λεια του θυ μειζων αυτου ε στιν ˙ ρ ρ και πας ο λαος ακου σας και οι τελωναι · εδικαιω σαν τον θν βαπτισθεντες το βαπτισμα ϊωαννου ˙ οι δε φαρισαιοι και οι νομικοι ˙ την βουλην του θυ ηθε τησαν εις εαυτους ˙ μη βα πτισθεντες ϋπ αυτου ˙ ￣ ου κετι εκεινοις διελεγετο αλλα τοις μαθηταις ˙ νε τινι ουν ομοιωσω τους ανους της γενεας ταυτης και τινι εισιν ομοιοι ˙ ομοιοι εισιν ˙ παιδιοις τοις εν αγορα καθη μενοις και προσφωνουσιν αλληλοις λεγοντα ˙ ηυλησαμεν ϋμιν και ουκ ωρχησασθε ε θρηνησαμεν και ουκ εκλαυσατε ˙ β εληλυθεν γαρ ϊωαννης ο βα πτιστης μη εσθιων αρτον Tregelles has αρτον and Greenlee has αρτο (?). There is a final nu overline here - it is small and in line with the top of the omicron. · μητε πινων οινον ˙ και λε γετε δαιμονιον εχει ˙ ελη λυθεν ο ϋϊος του ανου ε σθιων και πινων ˙ και λεγε τε ϊδου ανος φαγος και οι νοποτης φιλος τελωνων και αμαρτωλων και εδικαιωθη η σοφια απο των τεκνων αυτης παντων μ +νϛ Tregelles says that + before ΝϚ is almost entirely cut off; a small remnant shows that it was there. However, the visible part of the ink may be a small ϛ, indicating that νϛ was originally written in a smaller hand before the page was trimmed and the number was re-added later on. γ νϛ κα κα περι της αλειψασης τον κν μυρω ηρωτα δε τις αυτον των φαρισαιων ινα φαγη με τ αυτου ˙ και εισελθων εις τον οικον του φαρι σαιου κατεκλιθη · δ και ϊδου γυνη ητις ην εν τη πο λει αμαρτωλος · επιγνουσα ο τι κατακειται εν τη οικια του φαρισαιου Τhe rest of the verse is missing. · και ϊδου γυνη ητις ην εν τη πολει αμαρτωλος · ε πιγνουσα οτι κατακειται εν τη οικια του φαρισαιου · One or more pages missing ουτος ει ην ο προφητης . εγινωσκεν αν τις και ποτα πη η γυνη ητις απτεται αυτου οτι αμαρτωλος εστιν · η ￣ και αποκριθεις ειπεν ο ις προς αυτον ˙ σιμων ˙ εχω σοι τι ειπειν ˙ ο δε διδασκα λε ειπε φησιν ˙ δυο χρεο φιλεται ησαν δανιστη τινι ˙ ο εις ωφιλεν δηναρια πεντα κοσια ˙ ο δε ετερος . πεντικον τα Tregelles πεντηκοντα, but we agree with Greenlee's correction. ˙ μη εχοντων αυτων απο δουναι . αμφοτεροις εχαρι σατο ˙ τις ουν αυτων πλειον αγαπησει αυτον ˙ αποκριθεις σιμων ειπεν ˙ ϋπολαμβανω · οτι ω το πλειον εχαρισατο ˙ ο δε ειπεν αυτω ορθως εκρινας ˙ θ και στραφεις προς την γυναι κα . τω σιμωνι εφη βλεπεις ταυτην την γυναικα ˙ εισηλ θον σου εις την οικιαν · ϋ δωρ μου επι τους ποδας ου κ εδωκας ˙ αυτη δε τοις δα κρυσιν εβρεξεν μου τους ποδας ˙ και ταις θριξιν αυτης εξεμαξεν ˙ ι ι φιλημα μοι ουκ εδωκας ˙ αυτη δε αφ ης εισηλθον , ου διελειπεν καταφιλουσα μου τους πο δας ˙ ελαιω την κεφαλην μου ουκ ηλειψας ˙ αυτη δε μυρω τους ποδας μου ηλειψεν ˙ ου χαριν λεγω σοι · αφεωνται αι αμαρτιαι αυτης αι πολλαι ˙ οτι ηγαπησεν πολυ ˙ ο δε ολιγον α One or more pages missing κβ περι της παραβολης του σπειροντος ˙
ιϛ ειπεν δια παραβολης ˙ κβ ￣ εξηλθεν ο σπειρων του σπειραι τον σπορον αυτου ˙ ιζ ￣ και εν τω σπειρειν αυτον ˙ ο μεν επεσεν παρα την οδον ˙ και κατεπατηθη ˙ και τα πετεινα του ου ρανου · κατεφαγεν αυτο ˙ και ετερον κατεπεσεν παρα την πετραν ˙ και φυ εν εξηρανθη δια το μη εχειν ϊκμαδα ˙ ￣ και ετε ρον επεσεν εμ μεσω των ακανθων ˙ και συμ φυεισαι αι ακανθαι απε πνιξαν αυτο ˙ και ετερον επεσεν εις την γην την αγαθην ˙ και φυεν εποιη σεν καρπον εκατονταπλα σιονα ˙ ταυτα λεγων εφωνει ο ε χων ωτα ακουειν ακουετω ˙ Tregelles: F52r, the notation ΙΗ and ΙΘ in the margin very faintly traceable. ￣ επηρωτων δε αυτον οι μαθη ται αυτου ˙ τις αυτη η παραβολη ˙ ￣ ο δε ειπεν ˙ ϋμιν δεδοται γνω ναι τα μυστηρια της βασιλειας του θυ ˙ τοις δε λοιποις εν πα ραβολαις ˙ ϊνα βλεποντες μη ϊ δωσιν ˙ και ακουοντες μη συ νιωσιν ˙ ιη ￣ εστιν δε αυτη η παραβολη ˙ ο σπο ρος εστιν · ο λογος του θυ ˙ Tregelles records the section number ιθ in the column left margin but Ι can't see it and no catena on this page is numbered ιθ. Note, however, the catena and section number ιθ on next page F52v, not recorded by Tregelles. ￣ οι δε παρα την οδον εισιν ˙ οι α κουσαντες · ειτα ερχεται ο δια βολος και αιρει τον λογον απο της καρδιας αυτων ϊνα μη πιστευσαντες σωθωσιν ˙ ιθ οι δε επι της πετρας οι οταν ακουσωσιν μετα χαρας δε χονται τον λογον και ουτοι ριζαν ουκ εχουσιν ˙ οι προς καιρον πιστευουσιν και εν καιρω πειρασμου αφιστανται · κ το δε εις τας ακανθας πεσον ουτοι εισιν οι ακουσαν τες και ϋπο μεριμνων και πλουτου και ηδονων του βιου πορευομενοι συμπνι γονται και ου τελεσφορουσιν Tregelles has τελεσφορουσιν (no final nu overline). ˙ ￣ το δε εν τη καλη γη · ουτοι εισιν οιτινες εν καρδια καλη και αγαθη ακουσαν τες τον λογον ˙ κατεχου σιν ˙ και τελεσφορουσιν εν υπομονη ˙ κα ￣ ουδεις δε λυχνον αψας ˙ καλυπτει αυτον σκευει ˙ η ϋποκατω κληνης τιθη σιν ˙ αλλ επι λυχνιας τιθη σιν · ϊνα οι εισπορευομε νοι βλεπωσιν το φως ˙ ￣ κβ ου γαρ εστιν κρυπτον · ὸ ου φανερον γενησεται ˙ ου δε αποκρυφον , ο ου μη γνωσθη · και εις φανερον ελθη ˙ κγ κγ βλεπετε ουν πως ακουετε · ος αν γαρ εχη ˙ δο θησεται αυτω ˙ κδ κδ και ος αν μη εχη · και ὸ δοκει εχειν αρθησεται απ αυτου ˙ +νθ νθ κε κε παρε γενοντο δε προς αυτον η μηρ και οι αδελφοι αυτου · και ουκ ηδυνοντο συντυχειν αυτω δια τον οχλον ˙ απηγ γελη δε αυτω οτι η μηρ σου και οι αδελφοι σου εστηκα σιν εξω ϊδειν θελοντες σε ˙ ο δε αποκριθεις ειπεν προς αυτους μητηρ μου και αδελ φοι μου ουτοι εισιν οι τον λογον του θυ ακου οντες και ποιουντες ˙ One or more pages missing κδ περι του εχοντος τον λεγεωνα ˙ εθαυμασαν ˙ προ προς αλληλους λεγοντες ˙ τις αρα ουτος εστιν οτι και τοις ανεμοις επιτασ σει και τω ϋδατι και ϋπακου ουσιν αυτω ˙ και κατεπλευ σαν εις την χωραν των γερ γεσηνων ˙ ητις εστιν αντιπε ρα της γαλιλαιας +ξα +ξα κδ κδ εξελθοντι δε αυτω επι την γην ˙ ὑπηντησεν ανηρ τις εκ της πολεως ὸς ει χεν δαιμονια ˙ και χρονω ϊκανω ουκ ενεδυσατο ϊματιον ˙ και εν οικια ουκ εμενεν αλλ εν τοις μνημασιν ˙ λβ ιδων δε τον ιν ανακραξας προσ επεσεν αυτω και φωνη μεγα λη ειπεν τι εμοι και σοι ιυ ϋϊε του ϋψιστου ˙ δεομε σου μη με βασανισης ˙ παρηγγειλεν γαρ τω πνευματι τω ακαθαρτω εξελθειν απ αυτου Tregelles απο του ανθρωπου, but we agree with Greenlee's correction. ˙ ￣ πολλοις γαρ χρονοις συνηρπακει αυτον ˙ και εδεσμευετο αλυσεσιν και πεδαις φυλασσομενος και διαρρησσων τα δεσμα ηλαυνετο απο του δαιμο νιου εις τας ερημους ˙ λγ επηρωτησεν δε αυτον ο ις λε γων οτι Tregelles notes that the ο of οτι has been erased but it is quite clear. σοι ονομα εστιν ο δε ειπεν λεγεων οτι δαι μονια πολλα εισηλθεν εις αυτον λδ και παρεκαλει αυτον ινα μη επιταξη αυ τοις εις την αβυσσον απελθειν We cannot see the traces of the first four letters of απελθειν on the new images, even though the spacing suggests that it should be here and Tregelles has transcribed it. ￣ ην δε εκει αγελη χοιρων ϊκανων βοσκομενων εν τω ορει ˙ και παρεκαλεσαν αυτον ινα αυ τοις επιτρεψη εις εκεινους εισελθειν ˙ και επετρεψεν αυτοις ˙ ￣ εξελθοντα δε τα δαιμονια απο του ανου ει σηλθον εις τους χοιρους ˙ και ωρμησεν η αγελη κατα του κρημνου εις την λιμνην και απεπνιγη ˙ ϊδοντες δε οι βο σκοντες το γεγονος εφυγον και απηγγειλαν εις την πολιν και εις τους αγρους ˙ λε εξηλθον δε ϊδειν το γε γονος ˙ και ηλθον προς τον ιν και ευρον καθημε νον τον ανον αφ ου τα δαι μονια εξεληλυθει ˙ One or more pages missing μ ￣ και γυνη ουσα εν ρυσει αιματος Tregelles omits this first line of text. απο ετων δωδεκα ˙ ητις ϊατροις προσαναλωσασα ολον τον βιον ουκ ϊσχυσεν ϋπ Tregelles has απ corrected to υπ. With Greenlee, we see only υπ, no correction. ουδενος θε ραπευθηναι ˙ προσελθουσα οπισθεν · ηψατο του κρασπε δου του ϊματιου αυτου ˙ και παραχρημα εστη η ρυσις του αιματος αυτης ˙ μα και ειπεν ο ις τις ο αψαμενος μου ˙ Tregelles has a second line on this page: αρνουμενων δε παντων, repeated on F58r. However, the line only appears once: on F58r and not on this page. αρνουμενων δε παντων ειπεν ο πετρος και οι συν ε αυτω ˙ μβ μβ επιστατα οι οχλοι συ νεχουσιν Tregelles has συν-νεχουσιν across lines 3 and 4. He suggests that the nu at the beginning of line 4 has been erased. We agree with Greenlee in reading συνεχουσιν without correction. σε και αποθλιβου σιν και λεγει τις ο αψαμενος μου ˙ ο δε ειπεν ηψατο μου τις εγω γαρ εγνων δυναμιν ε ξεληλυθυιαν Tregelles has ε-ξελθουσαν. απ εμου μδ ϊδουσα δε η γυνη οτι ουκ ελα θεν τρεμουσα ηλθεν ˙ και προσπεσουσα αυτω · δι ην αι τιαν ηψατο αυτου απηγγειλεν ενωπιον παντος του λαου ˙ και ευθεως ϊαθη παραχρημα ˙ ￣ ο δε ειπεν αυτη ˙ θυγατερ η πι στις σου σεσωκεν σε πορευ ου εις ειρηνην ˙ ￣ ετι αυτου λαλουντος · ερχεται τις παρα του αρχισυναγωγου λεγων · οτι τεθνηκεν η θυγατηρ σου μη σκυλλε τον διδασκαλον ˙ ￣ ο δε ις ακουσας απεκριθη αυτω ˙ μη φοβου μονον πιστευσον και σωθησεται ˙ One or more pages missing
VaticanNumber in right page margin has been cut off, only the + remains. +ξδ ξδ κζ μθ κζ περι της αποστολης των δωδεκα ˙ συγκαλεσαμενος δε τους δω δεκα αποστολους · εδωκεν αυτοις δυναμιν και εξουσι αν επι παντα τα δαιμονια και νοσους θεραπευειν ˙ μθ συγκαλεσαμενος τους δω δεκα αποστολους · εδωκεν αυτοις δυναμιν και εξουσιαν επι παντα τα δαιμονια ˙ και νο σους θεραπευειν ˙ ξδ ￣ συγκαλεσαμενος δε τους δωδεκα αποστολους ε δωκεν αυτοις δυναμιν και εξουσιαν επι παντα τα δαιμονια ˙ και νοσους θεραπευειν ˙ και απεστειλεν αυτους κη ρυσσειν την βασιλειαν του θυ · και ϊασθαι τους ασθενεις · ξε Tregelles has section number ν here. ￣ και ειπεν προς αυτους ˙ μηδεν αιρετε εις την οδον ˙ μητε ραβδον ˙ μητε πηραν ˙ μητε αρτον ˙ μητε αργυριον ˙ μη δε Tregelles has μη-τε. δυο χιτωνας εχετε Tregelles has εχειν, corrected by Greenlee. · και εις ην αν οικιαν εισελθη τε ˙ εκει μενετε ˙ και εκει θεν εξερχεσθε ˙ ν και οσοι εαν μη δεχωνται ϋμας · εξερ χομενοι απο της πολεως εκεινης τον κονιορτον απο των ποδων ϋμων απο τιναξατε εις μαρτυριον ε π αυτους ˙ εξερχομενοι δε διηρχοντο κατα τας κωμας ευαγγελιζομενοι ˙ και θεραπευ οντες πανταχου ˙ ξε Tregelles has the VaticanNumber ξε here but we cannot see it. It is, however, on preceding page, not noted by Tregelles. ￣ ηκουσεν δε ηρωδης ο τετρααρ χης τετραρ χης τα γινομενα παντα ˙ και διηπο ρει δια το λεγεσθαι υπο τινων οτι ϊωαννης ηγερθη εκ νεκρων ˙ ϋπο τινων δε οτι ηλιας εφανη ˙ ϋπο τινων οτι προφητης τις των αρχαιων ανεστη ˙ ειπεν δε ο ηρωδης ϊωαννην · εγω απεκε φαλισα ˙ τις δε εστιν ουτος περι ου ακουω ταυτα και εζητει ϊδειν αυτον ˙ ξϛ και υποστρεψαντες οι α ποστολοι διηγησαντο αυτω ο σα εποιησαν ˙ και παραλαβων αυ τους ϋπεχωρησεν κατ᾽ ϊδιαν . εις πολιν καλουμενην εις ερημον τοπον πολεως καλουμενης :- βηθσα ϊδα ˙ οι δε οχλοι γνοντες ηκολου θησαν αυτω και αποδεξαμενος αυ τους ελαλει αυτοις περι της βασι λειας του θυ και τους χρειαν εχοντας θερα πειας ϊασατο ˙ ξζ ξζ να κη περι των πεντε αρτων και των δυο ϊχθυων η δε ημερα ηρ ξατο κλινειν ˙ προσελθοντες δε οι δωδεκα ειπαν αυτω ˙ απο λυσον τον οχλον · ϊνα πορευ θεντες εις τας κυκλω κωμας · και τους αγρους καταλυσωσιν ˙ και ευρωσιν επισιτισμον ˙ οτι ωδε εν ερημω τοπω εσμεν ˙ ειπεν δε αυτοις ˙ δοτε αυτοις υμεις φαγειν ˙ οι δε ειπαν ουκ εισιν ημιν πλειον η πεν τε αρτοι ˙ και δυο ϊχθυες ˙ ει μη τι πορευθεντες ημεις αγορα σωμεν εις παντα τον λαον του τον βρωματα ˙ ησαν γαρ ωσει ωσει ανδρες πεντακισχιλιοι ˙ ￣ ειπεν δε προς τους μαθητας αυτου ˙ κατακλινατε αυτους κλησιας ωσει ανα πεντηκον τα ˙ και εποιησαν ουτως ˙ και κατεκλειναν παντας ˙ νβ ￣ λαβων δε τους πεντε αρτους και τους δυο ϊχθυας · αναβλε ψας εις τον ουνον ευλογησεν αυτους και κατεκλασεν ˙ νβ ￣ λαβων δε τους πεντε αρτους και τους δυο ιχθυας αναβλε ψας εις τον ουνον ευλογη σεν αυτους και κατεκλασεν Tregelles has κατεκλασε̅ (final nu overline). · κθ περι της των μαθητων επερωτησεως και εδιδου τοις μαθηταις αυ του παρατιθεναι τω οχλω και εφαγον και εχορτασθησαν παντες και ηρθη το περισ σευσαν αυτοις κλασματων κοφινοι δωδεκα · ξη και εγενετο εν τω ειναι αυ τον προσευχομενον κατα μονας συνησαν αυτω οι μαθηται νγ και επηρωτησεν αυτους λε γων ˙ τινα με οι οχλοι λεγου σιν ειναι · ￣ οι δε αποκριθεντες ειπον ˙ ϊωαννην τον βαπτιστην ˙ αλλοι δε ηλιαν ˙ αλλοι δε οτι προφητης τις των αρχαιων ανεστη ˙ ειπεν δε αυτοις ˙ ϋμεις δε τινα με λεγετε ει ναι ˙ ￣ πετρος δε αποκριθεις ειπεν ˙ τον χν του θυ ˙ νδ ￣ ο δε επιτιμησας αυτοις παρηγ γειλεν μηδενι λεγειν τουτο ˙ ειπων ˙ οτι δει τον υν του ανου πολλα παθειν και αποδοκιμασθηναι απο των πρεσβυτερων · και αρ χιερεων και γραμματεων · και αποκτανθηναι · και τη τριτη η μερα εγερθηναι ˙ VaticanNumber ΞΘ in page left margin may have a + before it that has been cut off. ξθ νε ξθ νε ελεγεν δε προς παντας ˙ ει τις θελει ο πισω μου ερχεσθαι · αρνησασθω εαυτον και αρατω τον σταυ ρον αυτου καθ ημεραν και ακολουθειτω μοι ˙ ος γαρ εαν θελη την ψυχην αυτου σωσαι . απολεσει αυ την ˙ ος δ αν απολεση την ψυχην αυτου ενεκεν εμου · ουτος σωσει αυτην ˙ νϛ τι γαρ ωφελειται ανος κερ δησας τον κοσμον ολον . εαυτον δε απολεσας Tregelles includes η between απολεσας and ζημιωθεις, corrected by Greenlee. ζημιω θεις ˙ νζ ￣ ος γαρ εαν Tregelles gives αν, corrected by Greenlee. επαισχυν θη με και τους εμους λογους , τουτον ο υιος Tregelles gives the abbreviated form of υιος. του ανου ε παισχυνθησεται ˙ ￣ οταν ελθη εν τη δοξη αυτου και του πρς και των αγιων αγ γελων ˙ νη λεγω δε ϋμιν ˙ αληθως εισιν των αυτου εστηκοτων ˙ οι ου μη γευσωνται θανατου ˙ εως αν ϊδωσιν την βασιλει αν του θυ ˙ νη ￣ λεγω δε ϋμιν ˙ αληθως εισιν τινες των αυτου εστηκο των ˙ οι ου μη γευσωνται θανατου · εως αν ιδωσιν την βασιλειαν του θυ ˙ λ περι της μεταμορφωσεως του ιυ ˙ +θ+ο νθ λ ο ￣ εγενετο Initial letter ε is highly decorated, much like the ε at Luke 1:1. δε μετα τους λογους τουτους ωσει ημεραι οκτω και παραλαβων πετρον και ια κωβον και ιωαννην ανεβη εις το ορος προσευξασθαι νθ ￣ εγενετο δε μετα τους λογους τουτους ωσει ημεραι οκτω · και παραλαβων πετρον και ι ακωβον · και ϊωαννην ανε βη εις το ορος προσευξα σθαι Tregelles has word break at προσευ-ξασθαι. Tregelles omits this page. ξ ￣ και εγενετο εν τω αυτον προσ ευχεσθαι το ειδος του προσω που αυτου ετερον One or more pages missing ησαν βεβαρημενοι υπνω δια γρηγορησαντες δε ειδαν Tregelles has ειδον, Greenlee corrects to ειδαν. την δοξαν αυτου και τους δυο ανδρας τους συνεστωτας αυτω ˙ ξα ξα και εγενετο εν τω διαχωριζεσθαι αυτους απ αυτου ˙ ειπεν ο πετρος τον ιν ˙ επιστατα , καλον εστιν η μας ωδε ειναι ˙ και ποιησω μεν τρεις σκηνας ˙ One or more pages missing ξβ και φωνη εγενετο εκ της νε φελης λεγουσα ουτος εστιν ο υς μου ο εκλελεγμενος αυ του ακουετε ˙ One or more pages missing ￣ αποκριθεις δε ο ις ειπεν ˙ ω γενεα απιστος και διεστραμ μενη εως ποτε εσομαι προς ϋμας και ανεξομαι ϋ μων ˙ προσαγαγε μοι ωδε τον ϋϊον σου ˙ ετι δε προσ ερχομενου αυτου ˙ ερρη ξεν αυτον το δαιμονιον και συνεσπαραξεν ˙ επετιμη σεν δε ο ις τω πνι τω ακαθαρ τω και ϊασατο τον παιδα και α πεδωκεν αυτον τω πατρι αυ του ˙ εξεπλησσοντο δε παν τες επι τη μεγαλιοτητι του θυ ˙ οβ οβ ξϛ ￣ παντων δε θαυμαζοντων ε πι πασιν οις εποιει ˙ ειπεν προς τους μαθητας αυτου ˙ θεσθε ϋμεις · εις τα ωτα ϋμων τους λογους τουτους · ο γαρ ϋϊος του ανου μελλει παραδιδο σθαι εις χειρας ανων ξζ οι δε ηγνοουν το ρημα του το ˙ και ην παρακεκαλυμμε νον απ αυτων ϊνα μη εσθων ται αυτο ˙ και εφοβουντο ε ρωτησαι αυτον περι του ρη ματος τουτου λβ : περι των διαλογιζομενων τις μειζων : - λβ ξη εισηλθεν δε διαλογισμος εν αυτοις · το τις αν ειη μειζων αυτων ˙ ξη εισηλθεν δε διαλογισμος εν αυτοις το τις αν ειη μειζων αυτων ˙ ξθ ￣ ο δε ις ϊδων τον διαλογι σμον της καρδιας αυτων , επιλαβομενος παιδιου ε στησεν αυτο παρ εαυτω και ειπεν αυτοις ος αν δε ξηται τουτο το παιδιον επι τω ονοματι μου εμε δεχεται ˙ και ος αν εμε δεξη ται δεχεται τον αποστει λαντα με · ο γαρ μικροτερος εν πασιν ὑμιν ὑπαρχων ουτος ε στιν μεγας ˙ αποκριθεις δε ο ιωαννης ειπεν ˙ διδα σκαλε ειδαμεν τινα εν τω ονοματι σου εκβαλλον τα δαιμονια και εκωλυ ομεν αυτον οτι ουκ α κολουθει μεθ ημων Tregelles has final nu overline here. +ογ ￣ ειπεν δε προς αυτον ο Tregelles was not sure whether o was present or not. We think we can detect ink that might be part of the upper right quadrant of an ο. This shows up better on 111-r_cor_RLE_004.jpg. ις μη κωλυετε ˙ ου γαρ εστιν καθ υμων ˙ ος γαρ ουκ εστιν καθ υμων υπερ υμων εστιν ˙ ογ εγενετο δε εν τω συμ πληρουσθαι τας ημερας της αναλημψεως αυτου και αυτος εστηρισεν το προσωπον του πο ρευεσθαι εις ϊλημ ˙ οα και απεστειλεν αγγε λους προ προσω που αυτου . και πορευ θεντες εισηλθον εις κωμην σαμαριτων ωστε ετοιμασαι αυ τω και ουκ εδεξαν το αυτον οτι το προ σωπον αυτου ην πο ρευομενον εις +οδ Tregelles appears erroneously to have this Vatican paragraph on 73v rather than 73r, although he says on that page that they are faint, whereas here they are more conspicuous. ϊλημ ˙ ϊδοντες δε οι μαθηται αυτου ιακω βος και ιωαννης ειπαν ˙ κε θελεις ειπωμεν πυρ καταβηναι απ ουρα νου και αναλωσαι αυτους οδ Tregelles appears erroneously to have this Vatican paragraph on 73v rather than 73r, although he says on that page that they are faint, whereas here they are more conspicuous. στραφεις δε επετιμη σεν αυτοις ˙ και επορευ θησαν εις ετεραν κωμην ˙ We believe that the Vatican Paragraphs which Tregelles marks on this page are actually on the previous page (73r). λγ περι του μη επιτρεπομενου ακολουθειν : λγ και πορευομενων αυτων εν τη οδω ειπεν τις προς αυτον ακολουθησω σοι ˙ Tregelles notes that line 4 is very obscure at the end, but κε does not appear to have been there. οπου εαν απερχη ογ και ειπεν αυτω ο ις ˙ αι α λωπεκες φωλεους εχουσι Tregelles has εχουσιν, corrected by Greenlee. και τα πετεινα του ουνου κατασκηνω σεις ο δε υς του ανου ουκ εχει που την κε φαλην κλινη · οδ οδ ειπεν δε προς ετερον ˙ ακολου θει μοι . ￣ ο δε ειπεν ˙ κε επιτρε ψον μοι απελθοντι πρω τον θαψαι τον πατερα μου ˙ ειπεν δε αυτω ˙ αφες τους νεκρους · θαψαι τους εαυτων νεκρους ˙ συ δε απελθων διαγγελλε την βασιλειαν του θυ ˙ οε οε ει πεν δε και ετερος ακολου θησω σοι κε πρωτον δε λδ περι των αναδειχθεντων ο : επιτρεψον μοι αποταξα σθαι τοις εις τον οικον μου ˙ +οε ειπεν δε προς αυ τον ο Tregelles has ιησους in full. ις ˙ ουδεις επιβα λων την χειρα αυτου ε π Tregelles has επ at end of line 5, but the π at the beginning of the line is clearly visible on our images. αροτρον και βλεπων εις τα οπισω ευθετος εστιν τη βασιλεια του θυ ˙
οε οϛ λδ μετα δε ταυτα ανεδειξεν ο κς ετερου Tregelles has ετερους. εβδομηκοντα ˙ οζ και απεστειλεν αυτους α να δυο προ προσωπου αυ του εις πασαν πολιν και το πον ου εμελλεν Tregelles has ημελλεν, but there appears to be a trace of ink at the bottom of the letter which supports ε-. αυτος ερ χεσθαι ελεγεν δε προς αυτους ˙ ο μεν θερισμος πολυς ˙ οι δε εργαται ολι γοι ˙ δεηθητε ουν του κυ του θερισμου οπως εκ βαλη εργατας εις τον θε ρισμον αυτου ˙ ϋπαγετε Tregelles has this word broken over two lines υπα-γετε but it is not broken. οη ϊδου εγω αποστελλω ὑ μας ως αρνας εμ μεσω λυκων · οθ μη βασταζετε βαλλαντιον μη πηραν · μη υποδηματα ˙ και μηδε να κατα την οδον ασπα σησθαι ˙ π εις ην δ’ αν οικιαν εισελθη τε πρωτον λεγετε ειρηνη τω οικω τουτω πα και εαν η εκει ὑϊος ειρηνης επανα παυσεται επ αυτον η ειρη νη ὑμων ει δε μη γε εφ ϋ μας ανακαμψει ˙ εν αυτη δε τη οικια μενετε εσθιον τες και πινοντες τα παρ αυ των · αξιος γαρ ο εργατης του μισθου αυτου ˙ +οϛ οϛ πβ μη μεταβαινετε εξ οικι ας εις οικιαν ˙ και εις ην αν πολιν εισερχησθε και δεχωνται ὑμας · εσθι ετε τα παρατιθεμενα ὑ μιν και θεραπευετε τους εν αυτη ασθενεις ˙ και λεγετε αυτοις ˙ ηγγι σεν εφ ὑμας η βασιλεια του θυ ˙ εις ην δ' αν πολιν εισελθητε και μη δεχων ται ὑμας . εξελθοντες εις τας πλατειας αυτης ειπατε και τον κονιορτον τον κολληθεντα ημιν εκ της πολεως ὑμων εις τους ποδας ημων · απομασσο μεθα ὑμιν ˙ πε πλην τουτο γινωσκετε οτι ηγγικεν η βασιλεια του θυ ˙ πϛ λεγω δε ὑμιν ο τι σοδομοις εν τη ημε ρα εκεινη ανεκτοτερον εσται η τη πολει εκεινη ˙ πζ Tregelles: Line 7, πζ in the margin, hardly traceable. ουαι σοι χοραζειν ουαι σοι βηθσαιδα ˙ οτι ει εν τυ ρω Tregelles has τυρω on one line. και σιδωνι εγενηθη σαν αι δυναμεις αι γενο μεναι εν ὑμιν παλαι αν εν σακκω και σποδω καθη μενοι μετενοησαν · πλην τυρω και σιδωνι ανεκτο τερον εσται εν τη κρισει η ὑμιν ˙ και συ καφαρναουμ ˙ Tregelles has an apostrophe instead of a high dot. μη εως του ουρανου ὑ ψωθηση εως αδου κατα βιβασθηση ˙ +οζ πη οζ ￣ ο ακουων ὑμων · εμου ακουει ˙ και ο αθετων ὑ μας εμε αθετει · και ο εμε αθετων αθετει τον απο στειλαντα με ˙ πθ ὑπεστρε ψαν δε οι εβδομηκον τα μετα χαρας · λεγοντες ˙ κε και τα δαιμο νια ὑποτασσεται ημιν εν τω ονοματι σου ˙ ￣ ειπεν δε αυτοις ˙ εθεωρουν τον σαταναν · ως αστραπην εκ του ουρανου πεσοντα ˙ One or more pages missing Tregelles believes that the Vatican number +οη was in the margin here, but it is not visible on any images available to us. εν αυτη τη ωρα ηγαλλια σατο εν τω πνι τω αγιω ˙ και ειπεν · εξομολογου μαι σοι Tregelles correctly has σοι. Greenlee claims that it is σε̣ and 'definitely not σοι'. περ κε του ουρα νου και της γης ˙ οτι απεκρυψας ταυτα απο σοφων και συνετων ˙ και απεκαλυψας αυτα νηπιοις ˙ ναι ο πηρ , οτι ουτως ευ δοκια εγενετο εμπροσ θεν σου ˙ παντα μοι παρε δοθη ὑπο του πρς μου ˙ και ουδεις γινωσκει τις εστιν ο υς ει μη ο πηρ και τις εστιν ο πηρ ει μη ο υς ˙ ϙδ ￣ παντα μοι παρεδοθη ὑ πο του πρς μου ˙ και ου δεις γινωσκει τις εσ τιν ο υς ει μη ο πηρ και τις εστιν ο πηρ ει μη ο υς ˙ ϙε και ω εαν βουληται ο υς αποκαλυψαι ϙϛ και στραφεις προς τους μαθητας κατ ϊδιαν ειπεν μακαριοι οφθαλμοι οι βλεποντες α βλεπετε · λεγω γαρ ὑμιν . οτι πολ λοι προφηται και βασι λεις ηθελησαν ιδειν α υ μεις βλεπετε και ουκ ϊ δαν · και ακουσαι α ηκου σατε , και ουκ ηκουσαν ˙ λε περι του επερωτησαντος νομικου : +οθ οθ ϙζ και ϊδου νομικος τις ἀ νεστη εκπειραζων αυ τον · λεγων διδασκαλε . τι ποιησας ζωην αιωνι ον κληρονομησω ˙ ϙζ ￣ και ϊδου νομικος τις ανεστη εκπειραζων αυτον · λεγων · διδασκα λε τι ποιησας ζωην αιω νιον κληρονομησω ˙ ￣ ο δε ειπεν προς αυτον ˙ εν τω νομω τι γεγραπται πως αναγινωσκεις ˙ ο δε αποκρι θεις ειπεν · αγαπησεις κν τον θν σου . εξ ολης καρ διας σου και εν ολη τη ψυ χη σου και εν ολη τη ισχυ ϊ Tregelles has ισχυι on line above without word break. σου και εν ολη τη διανοια σου ˙ και τον πλησιον σου ως σεαυτον ˙ ειπεν δε αυτω ορθως απεκριθης ˙ τουτο ποιει και ζηση ˙ ￣ ο δε θελων δικαιωσαι εαυτον ˙ ειπεν προς τον ιν ˙ και τις εστιν μου πλησιον ˙ Tregelles marks this page as obscure, but this is not the case. Perhaps he is referring to F83v. ϙθ ὑπολαβων δε ο ις ειπεν ˙ ανος τις καταβαινον Tregelles has κατεβαινον, corrected by Greenlee. απο ϊλημ εις ϊερειχω ˙ και λησ ταις περιεπεσεν οι και εκ δυσαντες αυτον και πλη γας επιθεντες · απηλθον αφεντες ημιθανη κατα συγκυριαν δε ιερευς τις κατεβαινεν εν τη οδω ε κεινη · και ϊδων αυτον αν τιπαρηλθεν ˙ ομοιως δε και λευϊτης ˙ κατα τον το πον ελθων · και ϊδων αντι παρηλθεν ˙ Tregelles mistakenly calls F83r obscure, but he presumably means this page. ρ σαμαρητης Line 1: Tregelles has σαμαρειτης, Greenlee corrects to σαμαριτης but we think it is σαμαρητης. δε τις οδευ ων ηλθεν κατ εν There is not enough space for κατα αυτον here. The remaining letters are very unclear. και ϊδων εσπλαγχνισθη . και προ σελθων κατεδησεν τα τραυματα αυτου επιχε ων ελαιον Tregelles has ελεον which Greenlee corrects to ελαιον. και οινον α επιβιβασας δε αυτον ε πι το ϊδιον κτηνος ηγα γεν αυτον εις πανδοκι ον και επεμεληθη αυτου ˙ α επιβιβασας δε αυτον επι το ϊδιον κτηνος · ηγαγεν αυτον εις πανδοκιον και επεμε ληθη αυτου ˙ και επι την αυ ριον εκβαλων δυο δηναρια εδωκεν τω πανδοχει και ει πεν ˙ επιμεληθητι αυτου ˙ και ο τι αν προσδαπανησης · εγω εν τω επανερχεσθαι με αποδωσω σοι ˙ β ￣ τις τουτων των τριων πλησιον δοκει σοι γεγονε ναι του εμπεσοντος εις τους ληστας ˙ ο δε ειπεν ο ποιησας το ελεος με τ αυτου ˙ ￣ ειπεν δε αυτω ο ις ˙ πορευ ου και συ ποιει ομοιως ˙ +π λζ γ λζ περι μαρθας και μαριας : ￣ εν δε τω πορευεσθαι αυ τους αυτος εισηλθεν εις κωμην τινα ˙ γυνη δε τις ο νοματι μαρθα ˙ ὑπεδεξατο αυτον εις την οικιαν ˙ και τη δε ην αδελφη καλουμενη μαριαμ και παρακαθεσθεισα προς τους ποδας του κυ · ηκουσεν τον λογον αυτου η δε μαρθα περιεσπατο περι πολλην διακονιαν επιστασα δε ειπεν ˙ κε , ου μελει σοι ο τι ἡ αδελφη μου μονην κα τελειπεν με διακονειν ει πον ουν αυτη ϊνα μοι συναν τιλαβηται Tregelles is missing the last three letters (ται), corrected by Greenlee. ˙ One or more pages missing
+πα πα λη λη περι προσευχης ￣ και εγενετο εν τω ειναι αυτον εν τοπω τινι προσ ευχομενον ως επαυσατο ϛ ειπεν τις των μαθητων αυτου προς αυτον κε δι δαξον ημας προσευχε σθαι καθως και ιωαννης εδιδαξεν τους μαθητας αυτου ˙ ειπεν δε αυτοις ὁ ταν προσευχησθε λεγετε ˙ One or more pages missing ια ￣ τον αρτον ημων τον επι ουσιον διδου ημιν το καθ ημεραν ˙ ιβ και αφες ημιν τας αμαρ τιας ημων ˙ και γαρ αυτοι α φιεμεν παντι οφιλοντι ἡμιν ˙ One or more pages missing και μη ευρισκον . τοτε λεγει ὑποστρεψω εις τον οικον μου οθεν εξηλθον ˙ και ελθον ευρισκει σχολαζοντα σεσα ρωμενον και κεκοσμημε νον τοτε πορευεται και πα ραλαμβανει ετερα πνευμα τα πονηροτερα εαυτου · ε πτα και εισελθοντα κατοικει εκει ˙ και γινεται τα εσχατα του ανου εκεινου χειρονα των πρωτων · μ περι της εκ του οχλου επαρασης φωνην : μ κϛ ￣ εγενετο δε εν τω λεγειν αυτον ταυτα ˙ επαρας Tregelles has επαρασα here, suggesting that the final α has been added, smaller, but with Greenlee, we see no evidence of this. τις γυνη φωνην εκ του οχλου ειπεν αυτω ˙ μακαρια ἡ κοιλια ˙ η βαστασα σε και μαστοι ους εθηλασας ˙ ἀυτος δε εἰπεν · μενουν μα καριοι οι ακουοντες τον λο γον του θυ · και φυλασσοντες · +πγ πγ περι των αιτουντων σημειον των δε οχλων επαθροιζομε νων · ηρξατο λεγειν ˙ η γενεα αυτη . γενεα πονηρα εστιν ση μειον ζητει και σημειον ου δοθησεται αυτη ει μη το σημειον ϊωνα κη ￣ καθως γαρ ἐ γενετο ϊωνας τοις νινευϊ ταις σημειον ˙ One or more pages missing σολομωνος ωδε One or more pages missing One or more pages missing ιωνα ωδε ουδεις δε λυχνον αψας εις κρυπτην τιθησιν αλλ επι την λυχνιαν ˙